z+ dü<äTZs¡Ty˚ qeT'
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
Life is a Matter of passing time
ldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
¬ø’ø±\M~Û, ø=‘·Ôù|≥,
lø±fi¯Vü≤dæÔ`517 644, ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢, Ä+.Á|ü.
ôd˝Ÿ : 99494 91773
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘· ` |ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
lø±fi¯Vü≤dæÔ.
Á|ü‘·T\T : 1000
eTTÁ<äD : 09`05`2017 ∫Á‘êbÂs¡í$T.
qèdæ+Vü≤ »j·T+‹
- Mahesh Price : Your Love and Support..
Á|ü#·Ts¡Dø£s¡Ô : ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
lø±fi¯V≤ü dæÔ
eTTK∫Á‘·+ : dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+
lø±fi¯Vü≤dæÔ
&ç.{Ï.|æ.   Á|æ+{Ï+>¥ :
lyê]Á>±|òæø˘‡, ‹s¡T|ü‹
ôd˝Ÿ HÓ+. 99 484 34277
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 3 4
n+øÏ‘·+
ì~Û düTKeTT ø±<äT
sêeTTì düìï<Û˚ düTKeTì ‘·\∫q
dü+^‘·ì~Û
ªªldü<äTZs¡T ‘ê´>∑sê»kÕ«$Tµµ yê]
~e´bÕ<ës¡$+<äeTT\≈£î...
` ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
lø±fi¯Vü≤dæÔ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
ˇø£ eTVü‰ eèø£åeTT ;»dæú‹˝À ne´ø£ÔeTT>±
ø£+{ÏøÏ ø£qã&É≈£î+&Ü dü÷ø£åà+>± m≥T¢+&ÉTH√ á
$X¯«eT+‘ê Ä$sꓤyêìøÏ |üPs¡«eTT |üs¡e÷‘·à˝À nfÒ¢
ñqï~. Ä |üs¡e÷‘·à dü«j·T+>± eTVü‰ jÓ÷– nsTT
≈£ L &Ü ◊+Á < ä C ≤\≈£ î ì e˝… ∫Á ‘ · $∫Á ‘ · e TT>±
e÷j· ÷ s¡ ÷ |ü <˚ X ¯ ø ±\ $X‚ w ü e TT\‘√ Ç#êà ¤
e÷Á‘·eTT>± á »>∑‘·TÔqT düèwæºdüTÔHêï&ÉT. Ä |üs¡e÷‘·à
dü « s¡ ÷ |ü y Ó T Æ q <ä ø Ï å D ≤eT÷]Ô s¡÷|üeTT˝À ñqï
>∑Ts¡Tes¡T´\øÏ<˚ Hê qeTkÕÿs¡eTT.
` l Ä~X¯+ø£s¡T\T.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 5 6
‘=* |ü\T≈£î
uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹˝À >∑Ts¡Te⁄~ ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ kÕúq+.
uÛÑ>∑e<äe‘êsê\T nqã&˚ yês¡T ≈£L&Ü >∑Ts¡Te⁄qT ÄÁX¯sTT+∫ ÁãVü≤à
C≤„Hêìï bı+~qyêπs. n+<äTπø y˚eTq, ªª$‘·TÔ yÓTT<ä{Ï >∑Ts¡Te⁄
$X¯«+ãTq≈£î HÓ\,¢ Á|üDeeT+Á‘· yÓTTø£{Ï |üse¡ T >∑Ts¡Te⁄µµ nì >∑Ts¡Te⁄
jÓTTø£ÿ Wqï‘ê´ìï ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT. |ü]$T‘·T\T ˝Òì |üPs¡í‘·«y˚T
|üs¡eT>∑Ts¡Te⁄>± ne‘·]düTÔ+~.
dü÷∫ø£, yê∫ø£, uÀ<Ûäø£, $Væ≤‘·, ø±s¡D >∑Ts¡Te⁄˝…’q yês¡T
Ä<Ûë´‹àø£ Wqï‘ê´ìï ‘Ó*j·TCÒùd ñ|ü<˚X¯ Bø£åqT •wüß´\≈£î ÇkÕÔs¡T.
ø£sƒ√s¡ kÕ<Ûäq <ë«sê ÁãôV’≤àø±´ìï •wüß´&ÉT kÕ~Û+#ê*. Ç<ä+‘ê ˇø£
|ü]$T‹øÏ ˝Àã&ç »s¡T>∑T‘·T+~.
>∑Ts¡Te⁄\πø >∑Ts¡TyÓ’q |üs¡eT >∑Ts¡Te⁄ e÷Á‘·y˚T <äè^›ø£å (Ç~
ø£+{Ï #·÷|ü⁄‘√H˚ •wüß´&ÉT |ü$Á‘·T&É>∑T≥≈£î >∑Ts¡Te⁄ ‘·q <äèwæºì
kÕ]+#·&É+)qT ˇdü>∑T‘ê&ÉT. ªªÁ|üdüTÔ‘· ø±\+˝À n˝≤+{Ï >∑Ts¡Te⁄qT
yÓ<äø±\+fÒ Væ≤eTe‘·Œs¡«‘ê\ø√, ns¡D´ πø<ësê\ø√ yÓfi≤¢*‡+<˚µµ
nì nqT≈£î+≥Tqï düeTj·T+˝À lø±fi¯Vü≤dæÔ qT+&ç dü<äTZs¡T
düTÁãVü≤àD´+>±] ~e´yêDÏ $ì|æ+∫+~.
zkÕ] ns¡TD≤#·\+ yÓ[¢edü÷Ô lø±fi¯Vü≤dæÔ˝À ~– dü<äTZs¡T
<äsÙ¡ q+ #˚dTü ≈£îHêïqT. Ä ª~e´ yêDϵj˚T e÷qe s¡÷|ü+˝À ñ+&É&+É
#·÷dæ >=|üŒ Äq+<ëqTuÛÑ÷‹ìøÏ ˝Àqj·÷´qT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
>∑Ts¡Te⁄ #Ó+‘·≈£î #˚πsyês¡+‘ê >∑Ts¡Te⁄#˚‘· mqTïø√ã&ɶyêπs
nqï~ |üs¡eTdü‘·´eTT.
yê] #˚‘· mqTïø√ã&ɶyês¡+‘ê yê]ì <ä]Ù+∫ yê]
ø£èbÕMø£D å \qT bı+~q+‘·H˚ ‘·eT ~e´ (C≤„q) #·≈îå£ e⁄\T ‘Ós#¡ T· ≈£îì
uÀj·T ‹qï&ÉT ªuÛÑø£Ô ø£qï|üŒµ>± |ü]DÏ‹ #Ó+~ lø±fi¯Vü≤d”ÔX¯«s¡Tì˝À
◊ø£´yÓTÆq≥T¢>± Ä $XÊ«‘·à˝À $©qyÓTÆ ªªá düø£\ #·sê#·s¡ düèwæº˝À
‘·q qT+∫ y˚s¡T>± @MT ˝Ò<äTµµ nH˚ |üs¡eT dü‘ê´ìï nqTuÛÑ÷‹
#Ó+<äT‘·THêïs¡T. Äj·Tq >∑èVü≤ <ë«sê\T eTTeTT≈£åîe⁄\+<ä]ø°
yÓ÷ø£å<ë«sê\T>± ìs¡+‘·s¡+ ‘Ó]#˚ ñ+{≤sTT. C≤„Hês¡Tú˝…’ Ä eTTì
yêøÏ≥ ì\∫q yês¡+‘ê C≤„q dü«s¡÷|ü⁄˝…’ ‹]– yÓfi¯ó‘·THêïs¡T.
Ä<Ûë´‹àø£ •U≤sêÁ>∑+ #˚s¡Tø√yê\qï ‘·|üq‘√HÓ’Hê uÛÖ‹ø£ nedüs¡‘·\
ø√düyTÓ HÆ ê, mes¡T m|ü&ÉT mø£ÿ&É qT+∫ Á|ü•ï+∫Hê ªC≤„q Á|üd÷ü qµyÓTÆ
ìs¡+‘·s¡+ Ä ~e´yêDÏ $ì|ædü÷ÔH˚ ñ+≥T+~.
Ä |üs¡eT >∑Ts¡Te⁄ ø£s¡TD≤s¡íe+ qT+∫ m>∑dæ |ü&ÉT‘·Tqï
¬øs¡{≤˝Ò ªC≤„q Á|üdü÷Hê\Tµ Ç$ dü+|üPs¡í y˚<ë+‘· ‘·‘·Ô« dü«s¡÷bÕ\T.
M{Ï˝À @ ˇø£ÿ |ü<ëìøÏ ñqï j·T<ës¡∆ ‘·‘·Ô«+ nqTuÛÑeyÓTÆ‘˚ #ê\T. Ä
ˇø£ÿ ª|üs¡eT|ü<ä+µ #˚s¡&É+ n+<ä]ø° düT\uÛÑ kÕ<Ûä´y˚T ne⁄‘·T+~.
Ç$ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T ø±e⁄. ª|üs¡eT |ü<ëìïµ j·T<∏ë ‘·<∏ä+>±
<ä]Ù+|ü#˚ùd C≤„q ≈£îdüTe÷\T.
•wüß´\T>± Á|ü•ï+∫+~. >∑Ts¡Te⁄>± düe÷<Ûëq$T∫Ã+~,
ªu≤ãTµ>± uÛÑ>∑e<ë«ø±´\qT uÛÑÁ<ä|üs¡∫+~, ªXË’\»µ>± ‘=* |ü\T≈£î\T
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 7 8
Áyêdæ+~. ªÁ|ü#T· s¡Dø£sµÔ¡ >± Á|ü#T· ]+∫+~ bÕsƒ≈¡ î£ &ç>± |ü]+ƒ #˚~ |üse¡ T l dü<äTZs¡T nqTÁ>∑Vü≤ yÓ’uÛÑe+
>∑Ts¡Ty˚ nsTTq|ü&ÉT Çø£ n|ü]|üPsêíìøÏ ‘êyÓø£ÿ&ç~?
uÛÑ>∑e<äqTÁ>∑Vü≤+ e\q Hê˝À düVü≤»+>± ñqï Ä<Ûë´‹àø£
|üPs¡íeT<ä' |üPs¡í$T<ä+ |üPsêí‘Y |üPs¡íeTT<ä#·´‘˚ ˆ õC≤„dü l >√s¡dü düTÁãVü≤àD≤´#ês¡T\ yê] |ü]#·jT· +‘√ Hê Ä<Ûë´‹àø£
|üPs¡ídü´ |üPs¡íe÷<ëj·T |üPsêíy˚Tyêe •wü´‘˚ ˆˆ Á|üj·÷D+ yÓTT<ä\sTT´+~.
|üP»´l ì]«wüj·÷q+<ä–] kÕ«eTT\ e<ä› eT+Á‘√|ü<˚X¯+
` MT XË’\» bı+<ä&É+— yê] dü<√“¤<Ûä\T $+≥÷ yê] düeTø£å+˝À ø=+‘·ø±\+
ÇqT>∑+{Ïyê] ù|≥ >∑&É|ü&É+ nH˚~ Hê J$‘·+˝À z eT<ÛäTs¡|òüT≥º+.
‘·÷ˆˆ>√ˆˆ õ˝≤¢, A.P. Hê u≤\´ ùdïVæ≤‘·T˝…’q lsêe÷q+<ä kÕ«$T yê]øÏ z s√E
Vü≤sƒê‘·TÔ>± ªªls¡eTD uÛÑ>∑yêqT&ÉTµµ nH˚ Á|ü#·+&É uÛ≤qTì nqTÁ>∑Vü≤
øÏs¡DeTT\T ‘êøÏ ªÄ<Ûë´‹àø£ ùde≈£î\Tµ>± e÷]b˛j·÷s¡T. Ä ùde˝À
uÛ≤>∑+>±H˚ yês¡T sê#·|ü*¢ Á>±eT+˝À ls¡eTD ùdyêÁX¯e÷ìï
kÕú|æ+#ês¡T. Hê˝≤+{Ï õC≤„düTe⁄\T m+<äs√ n+<äT˝À #˚s¡&É+,
ls¡eTD uÛÑ>∑yêqT\ jÓT&É\ uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\T ô|]– s¡eTD ‘·‘êÔ«ìï
ne>±Vü≤q #˚düTø√e&ÜìøÏ m+‘·>±H√ düVü≤ø£]+∫+~.
y˚eTq |ü<ä´+˝À s¡eTD‘·‘·Ô«+ Hê »qà <Ûäq´‘· bı+~+~.
nq>± Hê eTqdüT≈£î ìX¯Ã\‘· ø£*–+~.
ÁãVü≤à eTq>∑ y˚iÒ |üs¡<˚X¯eTTq ˝Ò<äT. C≤„q øπ Áå ‘·yTÓ qÆ lø±fi¯V≤ü dæ˝Ô À l dü<Tä sZ T¡ dü<Tä sZ T¡ düTÁãVü≤àDT´\
ÁãVü≤àeTq>∑ ‘êqT ã≥ºãj·T\T yê] •wüß´˝…q’ l T.V.N. u≤ãT>±s¡T sê#·|*ü ¢ l s¡eTD ùdyêÁX¯e÷ìøÏ
‘·qTï ‘êHÓiÏ–q ‘êHÓ b˛ ÁãVü≤à+ãT ø=+‘·ø±\+ bÕ≥T ldü<äTZs¡T dü÷≈£îÔ\qT ñ‘·Ôsê\ <ë«sê |ü+|ü&É+
»]–+~.
$X¯«<ë_ÛsêeT $qTs¡ y˚eT.
Ä ~e´ dü÷≈£îÔ\T >=|üŒ ‘ê‹Ô«ø£‘·‘√ Á|üø±•düTÔ+&É&É+
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 9 10
>∑eTì+#êqT. ls¡eTD uÛ>Ñ y∑ êqT\ ‘·‘«Ô· +˝≤+{Ï ‘·‘«Ô· + ø£*–qyês¡T CÒyTé ‡yê{Ÿ ø£w|ºü &ü ç s¬ \’ TqT ø£ìô|{≤º&TÉ . Çø£ eTq+ #˚jT· e\dæ‡+~
eTs=ø£s¡T ñHêïs¡ì ÄX¯Ãs¡´#·øÏ‘·T&ÉHÓ’HêqT. n+<äT˝À ≈£Ls=Ãì Vü‰sTT>± Á|üj÷· D+ #˚jT· &ÉyT˚ . n+‘˚>±ì eTq+
zkÕ] ns¡TD≤#·\+ yÓ[¢ edü÷Ô lC≤„q Á|üdü÷Hê+_ø± <˚$ eT∞¢ s¬ \’ TqT ø£ìô|{Ϻ Á|üj÷· DÏ+#·e\dæq n>∑‘´· + ˝Ò<Tä ø£<ë!
yÓ\dæ ñqï lø±fi¯V≤ü dæÔ øπ Áå ‘·+˝À ~– l dü<Tä sZ T¡ <äsÙ¡ HêìøÏ ‘=*kÕ]>± n˝≤π> l dü<äTZs¡T nqTÁ>∑Vü≤+ e\q Ä ìs¡ù|ø£åø£yÓTÆq dæú‹ì
yÓfi≤¢qT. ÄX¯Ãs¡´+! yê] düìï~Û kÕø屑·TÔ ls¡eTD düìï<Û˚ nì Hê≈£î düT\uÛÑ+>±, Vü‰sTT>± bı+<äT‘ês¡T. ∫Á‘·yÓTÆq $wüj·T+ @eT+fÒ,
nqTuÛÑeeTsTT´+~. Çø£ Ä ø£åD+ qT+&ç Hê≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ Hê eTq*ï ªª≥#Yµµ #˚ùd yêfi¯ó¢ ≈£L&Ü n+‘˚ düT\uÛÑ+>±, Vü‰sTT>±
J$‘·+ l dü<äTZs¡T bÕ<ë\≈£î n+øÏ‘·yÓTÆb˛sTT+~. Ç+‘·{Ï‘√ Hê Ä eTTøÏÔ|ü<ëìï bı+<äT‘ês¡T. Ç~ yêdüÔe+.
Ä<Ûë´‹àø£ Á|üj÷· D+ eTT–dæ+~. Hê >∑eT´+ (dü«dæ‹ú ) Hê≈£î ‘Ó*dæ+~. á ªC≤„q Á|üdü÷Hê\Tµ˝À Á|ü‹ nø£ås¡eT÷ ;C≤ø£ås¡y˚T.
|üP»´l ì]«wüj·÷q+<ä–] kÕ«eTT\ yês¡T uÛÖ‹ø£+>± á ªC≤„q Á|üdü÷q+µ #Ó’‘·q´ dü«s¡÷|æDÏ.
eTs¡T>∑e«&É+, l dü<Tä sZ T¡ düTÁãVü≤àDT´\ yês¡T |ü]#·jT· eTe&É+ yês¡÷, dü«‘·' ÁbÕD+ ø£*–q~.
Ms¡÷ ‘·‘·Ô«‘·' ˇø£πsqì ‘Ó\TdüTø=HêïqT. kÕ<Ûës¡D+>± bÕsƒ¡≈£î&ÉT Á>∑+<∏ëìï mqTïø=+{≤&ÉT.
y˚\ XÊÁkÕÔ\T #·~$Hê ø£\T>∑ì ªmiTø£µ ∫ìï ∫ìï dü÷≈£î\Ô ‘√H˚ ø±ì á Á>∑+<∏ä+ bÕsƒ¡≈£îDÏí mqTïø=+≥T+~.
eTq≈£î dü‘·´ kÕø屑êÿsêìï ø£\T>∑#˚ùd ~e´ Á>∑+<∏ä+ á ªC≤„q nC≤„Hê+<∏äø±sêìï bÕs¡Á<√˝Ò
Á|üd÷ü Hê\Tµ. ∫s¡T ~yÓ«\ düe÷Vü‰s¡y˚T
y˚<ä+ Jeq~ e+{Ï~. n~ ìs¡+‘·s¡+>±— ìsê|òü÷≥+>± á ªªC≤„q Á|üdü÷Hê\Tµµ
Á|üeVæ≤düTÔqï~. ªªl dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+µµ nH˚ |òü÷{Ÿ <ë«sê ∫»®&É Á>∑+~Ûì Á‘Ó+∫y˚dæ,
y˚<ä»˝sê•˝À eTTì– ‘˚˝≤qT. ªH˚qTµ mes√ >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#˚Ã
MTs¡÷ á C≤„q Á|üdü÷Hê\qT ÄkÕ«~+∫ ‘·]+#ê\H˚<˚ Hê dü÷Á‘·ÁbÕj·TyÓTÆq eT+Á‘ê\T
ñ‘·T‡ø£‘·. á ªC≤„q Á|üdü÷Hê\Tµ
ªªÇ|üŒ{Ïei≈£î ñqïyês¡+‘ê #ê˝≤ ø£wüº|ü&ç kÕ~Û+#ês¡T, á Vü≤è<äj·T ø£yê{≤ìï ‘Ói#˚
Á>∑+<∏äy˚TyÓ÷ @B nedüs¡+ ˝Ò<äH˚ <Û√s¡DÏ˝À ñqï<˚!µµ nqï dü+X¯j·T+ ‘êfi¯|ü⁄ #Óe⁄\Tqï ‘êfi¯|ü⁄ >∑T‹Ô
MTø=<äT›. á ªC≤„q Á|üdü÷Hê\Tµ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 11
<˚eøÏ ø£qï _&ɶqT j·TXÀ<ä n\+ø£]+∫
‘·q _&ɶ>± eTT]dæ b˛sTTq≥T¢, dü<äTZs¡T<˚e⁄\ ªe÷≥\qTµ
u≤ãT ‘·q düT+<äs¡ |ü<äC≤\+‘√ n\+ø£]+∫
‘·q~>± eTT]dæb˛‘·Tqï C≤„q •X¯óy˚
á ªªC≤„q Á|üdü÷Hê\Tµµ.
l dü<äTZs¡T<˚e⁄\qT ÄÁX¯sTT+∫
yê] uÀ<Ûäq\qT $qïyê]øÏ düs¡«dü+X¯j·÷\T
‘·ø£åDy˚T q•+∫ ªH˚qT eTT≈£îÔ&ÉqTµ
nqï miTø£ ø£\T>∑T‘·T+~.
kÕ<Ûä≈£î˝Ò ø±<äT— ãTTwüß\T ôd’‘·+
eTq dæú‹ì #·÷∫ ás¡¸´ |ü&É‘ês¡T.
eTq+ eTT≈£îÔ\+. dü<ë eTT≈£îÔ\+.
eTq+ |ü⁄≥Tºø£‘√H˚ eTT≈£îÔ\+.
düVü≤» eTT≈£îÔ\+. Ç<˚ ‘Ó\TdüTÔ+~ á Á>∑+<∏ëìï
#·<äe&É+ e\¢.
ùdHê~Û|ü‹. |üf…ºj·T´ kÕ«eTT\yês¡T
C≤„Hê+ã dü‘·‡+>∑+, sê#·|ü*¢,
Á|ü‹ÔbÕ&ÉT eT+&É\+ ` 533 430
‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢,
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ, bò˛Hé : 9441897442.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
12
C≤„Hê+ã <äj·÷eTsTT
<äøÏåD ¬ø’˝≤düyÓTÆq lø±fi¯Vü≤dæÔ πøåÁ‘·+˝À |üs¡eT•e⁄&ÉT
yêj·TTs¡÷|ü+˝À lø±fi¯Vü≤d”ÔX¯«s¡T&ÉT>± ø=\TyÓ’ ñHêï&ÉT. Çø£ÿ&É
bÕs¡«r<˚$ C≤„qÁ|üdü÷Hê+ã>± |üP»\+<äT≈£î+{À+~. ñe÷<˚$
C≤„qÁ|üd÷ü Hê+ã>± Á|üU≤´‹>±+#·&ÜìøÏ dü\ú |ü⁄sêD+˝À ÄdüøøÔÏ s£ y¡ TÓ qÆ
ø£<∏ä ñ+~.
¬ø’˝≤düyêdüT&ÉT #ê˝≤ eTTKT´\≈£î e÷Á‘·y˚T •e|ü+#êø£å]
eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#˚yê&ÉT. nsTT‘˚ ‘·q≈£î ≈£L&Ü eT+Á‘êìï
ñ|ü<˚•+#ê\ì n+_ø£ |ü≥Tºã{Ϻ+~. •e⁄&ÉT q#·Ã C…|æŒHê ÄyÓT
$q˝Ò<äT. ∫es¡≈£î z X¯óuÛÑ eTTVüAs¡Ô+˝À nsêú+–øÏ |ü+#êø£å]
eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#ê&ÉT. ‘·q n+<ä#·+<ë\T #·÷dæ yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’
uÛÑe⁄&ÉT ‘·q≈£î |ü+#êø£å] eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#ê&Éì #Ó*ø£‘ÓÔ\‘√
#ÓãT‘·T+&É>± $ì ÄÁ>∑Væ≤kÕÔ&ÉT. uÛÑ÷˝Àø£+˝À eT‹˝Òì dæú‹˝À
ñ+&Ü\ì X¯|æ+#ê&ÉT. rÁe+>± u≤<Ûä|ü&çq bÕs¡«r<˚$ XÊ|ü$yÓ÷#·q
ø√]+~. <äøÏåD ¬ø’˝≤dü+˝À ‘·|üdüT‡ #˚ùdÔ ‹]– ~e´ X¯≈£îÔ\T ekÕÔj·Tì
es¡+ Á|ükÕ~+#ê&ÉT. ø¬ ˝’ ≤dü+˝À ÄyÓT e~*q ~e´<˚V≤ü + uÛ÷Ñ ˝Àø£+˝À
e÷πs&ÉT eèø£å+ (_\«+)>± e÷]+~. #Ó*ø£‘ÓÔ\‘√ uÛÑ÷˝Àø±ìï #˚]q
ñe÷<˚$ <äøDåÏ ø¬ ˝’ ≤kÕìøÏ <ë] ‘Ó*j·Tø£ ‹s¡T>∑T‘·T+&É>± $Hêj·T≈£î&ÉT
>∑T]Ô+∫ ‘·*¢ì <äøÏåD¬ø’˝≤dü+˝À e<äT\T‘ê&ÉT. nø£ÿ&É •e*+>±ìï
@sêŒ≥T #˚düT≈£îì Á|ü‹s√p |üP»\T #˚ùd~. |ü\Te⁄s¡T ãTTwüß\T,
eTTqT\T ÄyÓT |üP»\qT #·÷dæ Äos¡«~+#ês¡T. ∫es¡≈î£ |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉT
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 13 14
Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ >∑s¡«+ e\¢ ø£*π> nqsê∆\qT $e]+∫ ~e´X¯≈£îÔ\qT ***
Á|ükÕ~+#ê&ÉT. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü <äøDåÏ ø¬ ˝’ ≤dü+˝À ‘·q‘√ bÕ≥T ø=\TyÓ’ }s¡ø£ ñ+&É&É+ e÷j·T≈£î ‘Ó*j·T<äT.
ñ+&Ü\ì Ä<˚•+#ê&ÉT. |üs¡eT•e⁄&ç e<ä› C≤„q+ bı+<ä&É+ e\¢
ø£<ä\&É+ |üs¡ÁãVü‰àìøÏ ‘Ó*j·T<äT.
neTàyê]ì Çø£ÿ&É C≤„q Á|üdü÷Hê+_ø£>± ø=\TdüTÔHêïs¡T. n+<äTe˝Ò¢
<˚yê\j·T+˝Àì neTàyê] eT÷\ $Á>∑V≤ü + •e |ü+#êø£]å eT+Á‘êìï á ¬s+{Ï düŒs¡Ù‘√ |ü⁄{Ϻqyê&˚ Je⁄&ÉT.
$+≥Tqï≥T¢ ˇø£yÓ’|ü⁄ e+– ñ+≥T+~. B+‘√ á πøåÁ‘·+˝À Je⁄&ÉT HêDÒìøÏ u§eTà u§s¡TdüTe˝… #·\ ` n#·\ Á|üeè‘·T\Ô qT
nø£åsêuÛ≤´kÕ\T $X‚wü+>± »s¡T>∑T‘·T+{≤sTT. Ä~ X¯+ø£sê#ês¡´ á ø£*– ñ+{≤&ÉT. n+<äTe\¢H˚ Je⁄&ÉT ã+<Ûä yÓ÷ø£åeTT\≈£î eT<Ûä´
πøåÁ‘êìï <ä]Ù+∫ neTàyê]øÏ l#·Áø±ìï Á|ü‹wæº+#ês¡T. |üPC≤s¡T\T }–dü˝≤&ÉT‘·T+{≤&ÉT.
≈£î+≈£îe÷s¡Ãq\qT l#·Áø£+ô|’ y˚dæ uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î Á|ükÕ<ä+>± |ü+#·T‘ês¡T. Je⁄&çøÏ XÊX¯«‘·yÓTÆq ã+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT.
Ä ≈£ î +≈£ î eTqT ô|≥Tº ≈ £ î +fÒ dü ø £ \ X¯ ó uÛ ≤ \T ø£ \ T>∑ T ‘êsTT.
XÊX¯«‘·yÓTÆq yÓ÷ø£åeT÷˝Ò<äT.
C≤„qÁ|üdü÷Hê+ã dü<ë eTqyÓ+fÒ ñqï≥T¢ nqTuÛÑ÷‹ ø£\T>∑T‘·T+~.
ªªø±o˝À ø£qTeT÷ùdÔ>±˙ sêì yÓ÷ø£å+ ø±fi¯Vü≤dæÔ˝À ø±\T ô|&ç‘˚ á ©\ nq+‘·+.
edüTÔ+~.µµ nqï kÕyÓT‘· nø£åsê\ dü‘·´+. ªªm+<äT≈£î?µµ nqï Á|üX¯ï nqedüs¡+.
neTà C≤„Hê+ãj˚T dü<äTZs¡Te⁄>± ne‘·]düTÔ+~. ***
ne‘ês¡eTT <ë*Ãq Á|ü‹ ˇø£ÿ{° »>∑Hêà‘· ◊q bÕs¡«‹ á nq+‘·yÓTÆq (m|üŒ{Ïø° eTT–+|ü⁄ ˝Òì) ©\˝À uÛ≤>∑+>±H˚
dü«s¡÷|üy˚T. neTà bÕs¡«‹ á uÛÑT$ô|’ ne‘·]+∫ <äøÏåD ¬ø’˝≤düeTqT l ø±fi¯Vü≤dæÔ
nìï Á|üø£è‘·T\≈£î (dü«uÛ≤eeTT\≈£î) Ä<Ûës¡ ‘·‘·Ô«yÓTÆ ìsêø±s¡ |ü⁄D´ πøåÁ‘·eTTq C≤„q Á|üdü÷Hê+_ø£jÓÆT $sêõ\T¢‘√+~.
|üs¡ÁãVü≤à dü«s¡÷|üyÓTÆ ñqï Ä |üs¡eT|ü⁄s¡TwüßìøÏ ne‘ês¡eTT dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àDT´ì s¡÷|ü+˝À C≤„q Á|üuÀ<Ûä+ #˚dü÷Ô
<ë\Ãe\dæ q nedü s ¡ e TT>±ì, neø±X¯ e TT >±ì ˝Ò < ä T . õC≤„düTe⁄\≈£î C≤„Hê]Ôì rs¡Tk˛Ô+~.
s¡+>∑T\sê{≤ïìøÏ eT<Û´ä uÛ≤>∑eTT˝À nìï >∑TÁsê\ |üsT¡ >∑T\≈£î Ä<Ûës¡yTÓ ,Æ ***
n#·\yÓTÆ ñqï düÔ+uÛÑ+ e+{Ïyê&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 15 16
s¡÷bÕsTT˝À Á|ü‹ ô|’kÕ H˚qT n+≥T+~. ª<˚e⁄ìøÏ $&ç>± Hê≈£î ñìøÏ ˝Ò<äT. H˚qT |ü]|üPs¡Tí&ÉqTµ nì
ø±ì ªs¡÷bÕsTTµ H˚qT nq≥+ y˚iT. Je⁄&ÉT Á>∑Væ≤+#˚ei≈£î Je⁄&ÉT |ü&˚ ‘·|üH˚ Ä<Ûë´‹àø£+ nsTT´+~.
sê»´+˝À Á|ü‹ bÂs¡T&É÷ H˚qT n+{≤&ÉT. Je⁄ì ‘·|üq ‘·|üdüT‡>± e÷s¡{≤ìøÏ Ä <˚e⁄ì ªX¯øÏÔµ nH˚ø£
ø±ì sêE ªH˚qTµ nq&É+ y˚iT. s¡÷bÕ\‘√ á uÛÑ÷MTà<ä ne‘·]+∫ nqTÁ>∑Væ≤düTÔ+≥T+~. n+<äT˝À
z s¡÷|üy˚T ªªldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+µµ.
»>∑‘·TÔ˝À Á|ü‹ J$ H˚qT n+≥T+~.
ø±ì <˚e⁄&ÉT H˚qT nq&É+ y˚iT. nì˝≤#·\•e⁄ì dü>∑uÛ≤>∑yÓTÆq lC≤„qÁ|üdü÷Hê+_ø± <˚$
ldü<äTZs¡Te⁄>± ne‘·]+∫ nqTÁ>∑Væ≤+∫q ~y√´|ü<˚X¯y˚T á
ˇø£{Ï e´wæº s¡÷|ü+. ªC≤„qÁ|üd÷ü Hê\Tµ.
eTs=ø£{Ï dü$Twæº s¡÷|ü+.
neTè‘·bÕq+ #˚dqæ ø£Då y˚T neTè‘·T&Óq’ ≥T¢ á ~e´Á>∑+<∏ëìï
e´wæº s¡÷bÕìøÏ »&É+ nì ù|s¡T. bÕsêj·TD+ #˚dæq ø£åDy˚T |üPsêíqTuÛÑe+ ø£\>∑&É+ ‘·<∏ä´+.
dü$Twæº s¡÷bÕìøÏ #Ó’‘·q´+ nìù|s¡T.
***
$<äT´‘Y düŒs¡Ù e\q »&ÉyÓTÆq j·T+Á‘·+˝À ø£<ä*ø£ ø£*–q≥T¢,
l düTÁãVü≤àD´ >∑Ts¡T<˚e⁄\yês¡T lø±fi¯Vü≤dæÔøÏ 5 yÓTÆfi¯fl
<˚e⁄ì dü+düŒs¡Ù e\q »&És¡÷|üyÓTÆq Je⁄ì˝À ªH˚qTµ nqï nVü≤+ <ä÷s¡+˝À ñqï ø=D‘·H]˚ nH˚ Á>±eT+˝À $»j·T\øÏàå ` dæ<j ›ä T· ´ nH˚
düTŒ¤s¡D ø£*–+~. |ü⁄D´ <ä+|ü‘·T\≈£î 24`8`1942q »ìà+#ês¡T.
n+<äTe\¢H˚ <˚e⁄&É÷ H˚qT n+{≤&ÉT. yê]~ e´ekÕj·T ≈£î≥T+ãeTT.
Je⁄&É÷ H˚qT n+{≤&ÉT. 19 @≥ |ü<ëàe‹>±]‘√ $yêVü≤+. X¯+uÛTÑ , ø£èwü,í j·TT>∑+<Ûsä Y
*** eTT>∑TZs¡T dü+‘êq+.
düeTTÁ<ä+˝À ø£*ùdei≈£î q~øÏ ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\‘√ ≈£L&çq 1975q ñ<√´>∑Ø‘ê´ lø±fi¯Vü≤dæÔ ¬ø’ø±\M~Ûj·T+<äT ø±|ü⁄s¡+
Á|üyêVü≤+ ñqï≥T¢, <˚e⁄ì˝À ø£*ùdei≈£î Je⁄ìøÏ düTK <äT'Ks¡÷|ü+‘√ ô|≥º&É+ »]–+~.
≈£L&çq dü+kÕs¡+ ñ+≥T+~. ***
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 17
l dü<Tä sZ T¡ <˚e⁄\yês¡T ‘·q ñbÕ<Ûë´j·T eè‹Ô˝À ø=qkÕ–dü÷HÔ ˚
‘·‘«Ô· dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ yê´|üø±\‘√qT, >∑Ts¡Te⁄\‘√qT ø±\+ >∑&ùç |yês¡T.
1988˝À H˚qT, Hê ùdïVæ≤‘·T&ÉT ˇãT“ Á|ükÕ<é Ç<ä›s¡eT÷ dü<äTZs¡T
düìï~ÛøÏ #˚] Ä ~e´yÓTÆq dü<äTZs¡T dü‘·‡+>±ìøÏ ‘=* düuÛÑT´˝…’HêeTT.
Á|ü ‹ @{≤ dü ‘ · ‡ +>∑ + ˝À ls¡ e TD »j· T +‹ ø±s¡ ´ Áø£ e ÷\qT
ìs¡«Væ≤düT+Ô &É&+É e\q, H˚qT dü«j·T+>± ls¡eTD Áù|$T≈£î&ÉT ø±e&É+
e\q Ä dü‘‡· +>±ìøÏ ªs¡eTD dü‘‡· +>∑+µ nì ù|s¡T ô|≥º&+É »]–+~.
***
ldü < ä T Z s ¡ T <˚ e ⁄\yê]øÏ ‘=* Ä<Û ë ´‹àø£ >∑ T s¡ T e⁄
lMs¡j·T´>±s¡T. ÁãVü≤à+>±] eTqesê\T nsTTq áX¯«s¡eTà>±]
•wüß´&Ó’q lX¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T •wüß´&˚ lMs¡j·T´>±s¡T. Ms¡j·T´>±s¡T
|æqï ej·TdüT˝À |üX¯óe⁄\ ø±|ü]. }] ∫es√¢øÏ yê{Ïì rdüT¬ø[¢
y˚Tù|yê&ÉT. nø£ÿ&˚ ñqï X¯+uÛTÑ >∑Ts¡TkÕ«$T düe÷~Û ns¡T>∑Tô|’ $ÁXÊ+‹
rdüT≈£îH˚yê&ÉT.
z sêÁ‹ X¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T ~e´‘˚»düT‡‘√ yÓ*–b˛‘·÷
<äsÙ¡ q$T#êÃs¡T Ms¡jT· ´>±]øÏ. sê! HêyÓqTø£ nì Ä<˚•+#ês¡T. yÓTøÆ +£
ø£$Tàqyê&ç˝≤ n˝≤ kÕ«$T yÓqTπø q&É∫ yÓ[¢ b˛‘·THêï&ÉT. }] ∫es¡
˙{Ï ø=\qT e<ä≈› î£ rdüTø¬ [¢ eT+Á‘√|ü<X˚ +¯ #˚XÊs¡T Ms¡jT· ´>±]øÏ.
n|üŒ≥Tï+∫ Ms¡j·T´>±]øÏ ø=ìï ~e´X¯≈£îÔ\T ø£*>±sTT. @
C≤‘·ø£ #·Áø±\T y˚j·Tø£H˚ eTìwæì n˝≤ #·÷&É>±H˚ yê] uÛÑ$wü´‘·TÔ
n+‘ê #Óù|Œùdyês¡T.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
18
ªª˙≈£î á X¯≈£îÔ˝…˝≤ ø£*>±sTT?µµ nì n&ç–‘˚ ªHê >∑Ts¡Te⁄
X¯+uÛÑT>∑Ts¡T kÕ«$T nqTÁ>∑Vü≤+µ nH˚yê&ÉT. }fiÀ¢ yêfi¯¢+‘ê
qe⁄«≈£îHêïs¡T. ø±s¡D+ X¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T 300 @fi¯¢ ÁøÏ‘·y˚T düe÷~Û
nj·÷´s¡T. Ç|ü&Ó˝≤ ˙≈£î >∑Ts¡Tee⁄‘ê&ÉT? nì ùV≤fi¯q #˚ùdyês¡T.
Ms¡j·T´≈£î zs√E bÂs¡Twü+ e∫à düe÷~Û ‘·y˚«XÊs¡T. }]
»qeT+‘ê nø£ÿ&É≈î£ #˚]+~. X¯+uÛTÑ >∑Ts¡TkÕ«$T •s√uÛ≤>∑+ ø£qã&ç+~.
m>∑‘ê[ #˚dæq yês¡+‘ê Ms¡j·T´ bÕ<ë\ô|’ |ü&ç ø£åe÷|üD ø√sês¡T.
Ms¡j·T´ XÊ+‹+#ês¡T.
‹]– düe÷~Û eT÷ùdkÕs¡T.
***
l dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àDT´\yê] düreTDÏ |ü<ëàe‘·eTà>±]
u≤e>±πs á Ms¡j·T´>±s¡T.
>∑Ts¡Te⁄>±]øÏ ô|fi¯¢sTTq Áø=‘·Ô˝ÀH˚ Ms¡j·T´>±] Ä<Ûë´‹àø£
X¯øÏÔì >∑T]Ô+∫ yê] bÕ<ë\≈£î n+øÏ‘·+ nsTTb˛j·÷s¡T.
ªª˙≈£î yÓTT<ä≥ eT>∑dü+‘êq+ ø£\T>∑T‘·T+~. Ä |æ˝≤¢&çøÏ e÷
>∑Ts¡Te⁄ >±¬s’q ªªX¯+uÛÑT>∑Ts¡Tµµ ù|s¡T ô|≥Tº. nì Äos¡«~+#ês¡T.
Ms¡j·T´>±s¡T nqï≥Tº>±H˚ >∑Ts¡Te⁄>±]øÏ eT>∑ dü+‘êq+ ø£*–+~.
ªªX¯+uÛÑT Á|ükÕ<éµµ nì HêeTø£s¡D+ #˚XÊs¡T.
lMs¡jT· ´>±s¡T l$<√´bÕdü≈î£ \T ªªl|”s+¡ƒ µµ ÇkÕÔqT rdüTø√
nHêïs¡T.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 19 20
ªªMT Äosê«<ä+ ˇø£ÿ{Ï #ê\T. @ |”se¡ƒ T÷ Hê ø=<äTµ› µ nHêïs¡T ‘ê‘·>±s¡T 18.10.1990q eTVü‰ìsê´D+ bı+<ës¡T. n|üŒ{ÏøÏ
>∑Ts¡Te⁄>±s¡T. ‘ê‘·>±] ej·TdüT‡ 101.
ªªn~ m|ü&É÷ ñ+≥T+~µµ nì Äos¡«~+#ês¡T Ms¡jT· ´>±s¡T. ***
Ä Äosê«<äyT˚ Ç|üŒ{Ïei≈£î qqTï q&ç|kæ ˛Ô+~ n+{≤s¡T >∑Ts¡Te⁄>±] Á|üuÀ<Ûä kÕsêìï ˇø£ÿeTTø£ÿ˝À #ÓbÕŒ\+fÒ`
>∑Ts¡Te⁄>±s¡T. ªªHê‘√ düVü‰ düs¡«eT÷ Hê˝À ñqï≥T¢qï~µµ
*** ***
¬s+&Ée Ä<Ûë´‹àø£ >∑Ts¡Te⁄ l‘ê‘·>±s¡T. Væ≤e÷\j·T jÓ÷–. ªªH˚qTµµ ˇø£ÿfÒ dü‘·´eTT (ñqï~)
>∑Ts¡Te⁄>±]øÏ ‘ê‘ê>±s¡T 1970˝À |ü]#·j·T+ nj·÷´s¡T.
HêeTs¡÷bÕ\‘√ ≈£L&çq H˚qT,
‘ê‘·>±s¡T 1916˝À lwæ]&ûkÕsTT u≤u≤qT Á|ü‘·´ø£å+>±
áH˚qT≈£î eTT&ç|ü&ç ñqï »>∑‘·TÔ
<ä]Ù+#ês¡T. u≤u≤ eT<Ûë« Áu≤Vü≤àDT&Éì yês¡T nHêïs¡T.
yÓTT‘·Ô+ ø£*|æ ndü‘·´y˚T (ñqï≥T¢qï~)
‘ê‘·>±s¡T #ê˝≤ ø√|æwæº. n+<äØï ‘Ó>∑ ‹fÒºyês¡T. <˚e‘·\qT
≈£L&Ü. á $wüj·T+ ns¡∆yÓTÆ‘˚
C≤„Hê+ã, düTÁãVü≤àD´ kÕ«$T, y˚eTq á eTT>∑TZ]ì e÷Á‘·+ Çø£ ‘êqT @$T>± ñHêï
>ös¡e+‘√ qeTdüÿ]+#·T≈£îH˚yês¡T. ‘·qπøMT Çã“+~ ñ+&É<äT.
Ä Çã“+~ ˝Òì dæú‹j˚T yÓ÷ø£åeTT.
>∑+C≤sTT, kÕsêsTT, ;&ç, {°, Á‘êπ>yês¡T.
***
@&Ü~øÏ ˇø£{Ï ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ e÷Á‘·+
ªªl dü<Tä sZ T¡ uÀ<Û\ä qT Á|ü‘´· ø£+å >± $qïyês¡T <Ûqä T´\Tµµ nHêïs¡T
_]j·÷ì ‘Ó|æŒ+#·T≈£îì ‹H˚yês¡T.
nHêïJsêe⁄>±s¡T. Ç~ ì»+.
M] dü+s¡ø£åD˝À >∑Ts¡Te⁄>±s¡T 90 s√E\T ñ|üyêdü Bø£å
yê] bÕ<ë\ e<ä› ≈£Ls=Ãì Ä ~e´yÓTÆq Á|üuÀ<Ûë\qT
#˚XÊs¡T.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 21
$+≥T+fÒ #Ó$ qT+∫ Vü≤è<äj·÷ìøÏ m&É‘Ó>∑ì z neTè‘·|ü⁄<Ûës¡
Á|üeVæ≤düTÔqï≥Tº+&˚~.
$qï uÀ<Ûä\qT H˚qT ‹]– ÁyêdüT≈£îH˚ yê&çì. ny˚ ªC≤„q
Á|üdü÷Hê\Tµ>± Á|ü#·T]+|üã&ܶsTT. Ä ~e´uÀ<Ûäq\qT ‹]–
ÁyêdüTø√e&É+˝À Ä e÷<ÛäTs¡´+ ‘·–Z ñ+&˚~. ø±s¡D+, nqTuÛÑyêìøÏ
e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq Ä |üs¡‘·‘êÔ«ìï |ü]$T‘·T\T ø£*–q uÛ≤wü˝À
Ç]øÏ+#ê\ì Á|üj·T‹ï+#·&Éy˚T.
dü<äTZs¡T düìï~Û˝À eTÚqy˚T >=|üŒ ñ|ü<˚X¯+>± ñ+&˚~.
Ä eTÚHêìï @ uÛ≤wü˝À m˝≤ ÁyêdüTø√>∑\+?
ø±ã{Ϻ C≤„q Á|üd÷ü Hê\T nH˚$ dü<Tä sZ T¡ jÓTTø£ÿ j·T<Ûës¡∆ dü«s¡÷|ü+
ø±H˚ ø±<äT.
dü<äTZs¡T dü«s¡÷bÕìï }Væ≤+∫ u≤ãT ^düT≈£îqï }Vü‰ ∫Á‘·y˚T
á C≤„q Á|üdü÷Hê\T.
dü<Tä sZ T¡ düìï~ÛøÏ #˚sá &ÜìøÏ ñ|üj÷Ó >∑|&ü ˚ ∫s¡THêe÷ e÷Á‘·yT˚
á C≤„q Á|üdü÷Hê\T.
***
eTãT“\ qT+&ç y˚T&Éô|’ |ü&çq es¡¸|ü⁄ ˙s¡T dæ+Vü≤|ü⁄ u§eTà
H√{Ï qT+&ç C≤\Tyê]q≥T¢ $X¯«#Ó’‘·Hê´ìøÏ n~ÛcÕºq<˚e‘· nsTTq
C≤„q Á|üd÷ü Hê+ã ‘·q <äj÷· Vü≤è<äjT· + qT+&ç yÓ\Te&çq Ä ~e´yêDÏì
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
22
õC≤„düTe⁄˝…’q ‘·q •X¯óe⁄\≈£î n+~+#·&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îqï
ñ|üø£s¡Dy˚T ldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´ >∑Ts¡T<˚e⁄\yês¡T.
yê] uÀ<Ûä˝À¢ @<Ó’Hê Áø=‘·Ô $wüj·T+ ˇø£{Ï <=]¢q|ü&ÉT`
ªªH˚qT ≈£L&Ü MT‘√ bÕ≥T Ç|ü&˚ $HêïqTµµ....
ªªHê≈£Lÿ&Ü á $wüj·T+ Ç|ü&˚ ‘Ó*dæ+~.µµ nq&É+ ø£<äT›.
‘·q Á|üuÀ<Ûë\≈£î ‘êH˚ yÓTT<ä≥ ÁXÀ‘·>± ñ+{≤s¡T. H˚qT #ÓbÕŒqT
nqï nVü≤+ yê]øÏ @ ø√XÊHê ñ+&˚~ ø±<äT. ì‘·´e´eVü‰sê˝À¢ ôd‘’ +·
ªø°µ Ç∫Ãq u§eTà˝≤ ‘·≥dü+Ô >± ñ+&ç ‘·q |üìì ‘êqT n˝≤ #˚dTü ≈£î+≥÷
yÓ[b¢ ˛‘ês¡T. @ |üì #˚dTü HÔ êï, e÷{≤¢&TÉ ‘·THêï yê] eTTK+˝À ∫s¡Tqe⁄«
#Ó]π>~ ø±<äT.
***
Á|ü|ü+#êìøÏ Vü≤è<äj·T+ ns¡TD≤#·\+.
C≤„HêìøÏ Vü≤è<äj·T+ nì˝≤#·\+.
ns¡TD≤#·\+˝À düTÁãVü≤àDT´&ÉT s¡eTDT&ÉT>± ñHêï&ÉT.
nì˝≤#·\+˝À s¡eTDT&ÉT düTÁãVü≤àDT´&ÉT>± ñHêï&ÉT.
***
ns¡TD≤#·\ s¡eTDTì ‘·‘«Ô· yÓu’ yÑÛ êìøÏ ø=qkÕ–+ù| ldü<Tä sZ T¡
düTÁãVü≤àDT´\T.
s¡eTD düìï~Û˝À ñqï+‘· XÊ+‹, ø±+‹ ldü<Tä sZ T¡ düìï~Û˝Àq÷
ì+&ç ñ+≥T+~.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 23
Ç+{À¢ z eT÷\ ñqï |üP\≈£î+&û qT+&ç yÓ\Te&çq |ü]eTfi¯+
Ä >∑<ä+‘ê ì+&çb˛sTTq≥T¢ Á|ü|ü+#·+˝À @ eT÷\ @ eTVü≤˙j·TT&ÉT
>∑T≥Tº>± J$düTÔHêï yê] ñìøÏ ˝Àø±ìø£+‘ê ÁX‚j·Tdüÿs¡+ ne⁄‘·T+~.
yê] nqTÁ>∑Vü≤+ Á|ü‹ J$øÏ düeT+>± |ü+#·ã&ÉT‘·T+~.
n+<äTπø y˚\eT+~ dü+düÿs¡Ô\T #˚j·T˝Òì |üìì >∑TVü≤˝À
≈£Ls¡TÃH˚ z ãTTwæ ìX¯Ùã›+>± |üP]Ô #˚j·T>∑\&ÉT.
dü<äTZs¡T ñìπø ˝Àø±ìøÏ Äosê«<ä+.
***
Hê 9e @≥ e÷ ne÷à Hêqï ls¡eTD≤ÁX¯e÷ìøÏ yÓfi≤¢s¡T.
qqTï e÷ ô|<ä Hêqï e<ä› e~* ô|{Ϻ.
e÷ neTà>±s¡T ls¡eTD≤ÁX¯e÷ìï <ä]Ù+∫ >=|üŒ Äq+<ëìï
bı+~+~. ‹]>=#êÃø£ leTVü≤]¸ >∑T]+∫ >=|üŒ>± e]í+∫ #Ó|æŒ+~.
ªªÄVü‰! jÓ÷– n+fÒ n˝≤ ñ+&Ü*!µµ nqï n_ÛÁbÕj·T+ Ä
∫qï ej·TdüT‡˝ÀH˚ Hê≈£î ø£*–+~.
***
ø±˝ÒJ #·~y˚ s√E˝À¢ H˚qT #·\+ n_Ûe÷ìì. Äj·Tq Áyêdæq
|ü⁄düÔø±*ï u≤>± #·~y˚yê&çì. Äj·Tq |ü⁄düÔø±˝À¢ nø£ÿ&Éø£ÿ&É
s¡eTD≤ÁX¯eT+, s¡eTD uÛÑ>∑yêHé Á|ükÕÔeq edü÷Ô ñ+&˚~.
***
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
24
1990 y˚T 19q ldü<äTZs¡T <˚e⁄\yês¡T Hê≈£î ncÕºø£åØ
eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#ês¡T.
uÛÑs¡<ë«» rs¡ú+˝Àì •yê\j·T+˝ÀqT,
es¡<äsê»kÕ«$T Ä\j·T+˝ÀqT <Ûë´qkÕ<Ûäq #˚düT≈£îH˚yêDÏí.
<Ûë´q rÁe‘· e\q ‘·s¡#·÷ H˚qT <Ûë´ì+#˚
uÛÑ>∑e‘Y s¡÷|üeTT ø£\˝À ø£qã&˚~.
<ëìì >=|üŒ>± uÛ≤$+∫, >∑Ts¡Te⁄>±]øÏ >∑s«¡ +>± #Ó|ü ≈£îHêïqT zs√E.
Ä Á|üø£ÿH˚ |ü&ÉT≈£îì ñqï ≈£îø£ÿqT #·÷|æ+∫,
á ≈£îø£ÿ ø£\˝À ø£qã&çHê n+‘˚. ø£\ ø£˝Ò nHêïs¡T.
düe÷<Ûëq+ rÁe‘· ø£*–+<˚ ◊q|üŒ{Ïø°
ne>±Vü≤q #˚düT≈£îHêïqT.
n|üŒ≥Tï+∫ ø£\˝À, <Ûë´q+˝À ø£qã&˚
<äèXÊ´\≈£î n+‘· $\Te Ç#˚ÃyêDÏí ø±<äT.
***
H˚qT ø=+‘· m~>±ø£ `
ªá J$‘·+ ≈£L&Ü ø£\˝≤+{Ï<˚, ñqï≥T¢qï<˚µ
nì Á|üuÀ~Û+#ês¡T >∑Ts¡Te⁄>±s¡T.
‘·‘·Œ¤*‘·+>± `
n‘·&ÉT eTVü≤˙j·TT&ÉT, Ç‘·&ÉT kÕe÷qT´&ÉT
nH˚ uÛÒ<ä+ ‘=\–+~ Hê˝À düVü≤»+>±.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 25 26
*** ôd’qT‡ ªm˝≤?µ nqï<ëìπø düe÷<Ûëq+
H˚qT Ç+ø± ø=+‘· m~>±ø£ ` #ÓãT‘·T+~>±ì ªm+<äT≈£î?µ nqï<ëìøÏ
ªC≤Á>∑‘Y dü«|üï düTwüß|ü⁄Ô\T eT÷&É÷ ø£*|æ z ô|<ä›ø£\µ nì miÏ–q n~ düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒ˝Ò<äT nHêïs¡T
yÓT\≈£îy˚ ˙e⁄. Ä ˙e⁄ ªu≤ãTµ ø±<äT. >∑Ts¡Te⁄>±s¡T dü‘·‡+>∑+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ‘=*Hêfi¯¢˝À.
n~ ª@<√µ Ä ªm+<äT≈£î?µ nqï Á|üX¯ï Hê˝À
n‘·&ÉT ªme&√µ ø£\ø£\+ πs|æ+~.
‘Ó*j·T<äT >±ì ôd’Hé‡ $wüj·T+ düπs,
n<˚ ˙e⁄ ªm+<äT≈£î?µ nqï Á|üX¯ï≈£î y˚<ë+‘·+ @+
n‘·&˚ ˙e⁄ düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒ+~? nqï Á|üX¯ï‘√
Hê Ä<Ûë´‹àø±H˚«D yÓTT<ä\sTT´+~.
nì ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ#ê\T. ˙e⁄ eTT≈£îÔ&Éy˚.
nì Á|üuÀ~Û+#ês¡T. ***

<ë+‘√ HêeTs¡÷bÕ\ uÛ≤eq |üP]Ô>± uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT m+<äTø° »>∑‘·TÔqT düèwæº+#ê&ÉT?

‘=\–b˛sTT πøe\+ ªH˚qTµ nqï dü<ä«düTÔe⁄
e÷Á‘·y˚T nqTuÛÑe+˝À ñ+&É&É+ yÓTT<ä\sTT´+~.
Ä düTŒ¤s¡D Jeq~ e˝… Hê˝À ìs¡+‘·sêj·T+>± Á|üeVæ≤k˛Ô+~.
Ç+‘·ø£+fÒ >∑Ts¡Te⁄ @$Te«>∑\s¡T?
e÷qe⁄ìøÏ ÁuÛ≤+‹ m+<äT≈£î ø£*–+~?
Ç˝≤ Á|ü‹<ëìø° m+<äT≈£î? nì Á|ü•ï+#·&É+ n\yêf…Æb˛sTT+~.
á ˇø£ÿ $wüj·TyÓTÆ >∑Ts¡Te⁄>±]ì mH√ï s¡ø±\T>± Á|ü•ï+#êqT.
e+<ä\ø=~› Ä<Ûë´‹àø£ Á>∑+<∏ë\qT ‹s¡π>XÊqT.
***

Ç+‘·ø£+fÒ •wüß´&ÉT @$T bı+<ä\>∑\&ÉT? yê•wü˜+˝À Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç ñ+~ `

***
©˝ : Á|ü‹e´øÏÔ m+<äT≈£î y˚<äqqT, nC≤„Hêìï
nqTuÛÑ$düTÔHêï&ÉT?
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 27 28
düs¡dü«‹ : düèwæº ÁbÕs¡+uÛÑeTTq nq+‘· #Ó’‘·q´eTT HÓ\ø=*Œq düs«¡ düeTs¡eú T÷, düs«¡ »„eT÷, n|ü]y˚Tj·TeT÷
ìj·T‹ n{Ϻ~. nsTTq n‘·ìøÏ ø√]ÿj˚T$T? ÁbÕ|ü´y˚T$T?
***
Ä <Ó’e düeTTU≤q »]π> @ø£s¡à\÷ yêìì
n+≥e⁄. dü÷s¡T´ì ÁbÕ|ü+∫ø£ ø£sà¡ \q÷ b˛*Ã
$y˚ø±q+<äT\T Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T ` #·÷&ÉT.
m+<äT≈£î? nqï Á|üX¯ï ‘·s¡ÿ $s¡T<ä∆+. Ä @ø±ìøÏ Á|üjÓ÷»Hêù|ø£å\÷, u≤<Ûä´‘·\T
<˚X¯ø±\ ì$T‘êÔ\ |ü]$T‹˝À düe÷<Ûëq+ ìs¡÷|æ+#·&É+˝À ns¡ú+ ˝Ò<äT.
@ Hê{Ïø° <=s¡ø£<äT. á |ü]$T‹ ø±e\
@$T düe÷<Ûëq+ ñ+<√ eTq+ á |ü]$T‹ì n‘·´+‘· øÏ¢wüºyÓTÆq |ü⁄s¡Twüø±s¡`<Ó’eyê<ëìøÏ
n‹Áø£$T+∫‘˚ ‘·|üŒ ‘Ó©<äT. ø±ã{Ϻ $y˚ø£e+‘·T\T á ªuÛ>Ñ e∑ ~#·Ãµ¤ dæ<ë∆+‘·+ #·øÿ£ ì |ü]cÕÿs¡+.
á Á|üX¯ïqT Á‘√dæ |ü⁄#·TÑês¡T. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT düs¡« $y˚øÏ, düs¡«X¯øÏÔ, eTq+
*** $~Û ì]›cÕº˝…’q |ü]ø£sê\eTT, eTq+ #˚ùd
ø±sê´\÷, |ü&˚ø£cÕº\T, uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ m≥T¢
_.$. qs¡dæ+Vü≤kÕ«$T, s¡eTDT\ eT<Ûä´ dü+uÛ≤wüD Ç˝≤ ñ+~` q∫Ñ˚ nfÒ.¢ nìï uÛ≤sê\T ‘·qô|H’ ˚ y˚dTü ≈£îì
_.$.qs¡dæ+Vü≤kÕ«$T : |ü]$T‘·+>±HÓ’q sT÷ düèwæº á dü+kÕs¡eTT eTqø±j·Tq XÊ+‹ì Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT.
<äT'KeTj·TeTT bÕ|ü|+ü øÏ\eTT m+<äTø¬ q’ ~? ***

ls¡eTDT\T : uÛÑ>∑e~#·Ã¤. dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àDT´\ yê]øÏ,

ns¡TD≤#·\ ìyêdæ˙ nsTTq ∫\ø£eTà >±]øÏ
_.$.qs¡dæ+Vü≤kÕ«$T : uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ Ä Ç#·Ã¤ @$T?
eT<Ûä´ »]–q dü+uÛ≤wüD Ç˝≤ ñ+~ `
ls¡eTDT\T : n~ <äTπsvj·TeT÷, n‘·s¡ÿ´eT÷ Ä düs¡«X¯øÏÔøÏ
∫\ø£eTà : m+<äT≈£î |ü⁄{≤ºy÷Ó , m+<äT≈£î J$düTHÔ êïyÓ÷ ‘Ó*j·T&É+
Ç+<äTπø ì$T‘·ÔeTTq÷ Äs√|æ+|ü˝ÒeTT.
˝Ò<äT kÕ«MT....!
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 29 30
dü<äTZs¡T : eTq*ï uÛÑ÷MTà<ä≈£î |ü+|æqyê&çøÏ ˇø£ÿ&çøÏ e÷Á‘·y˚T á Hê\T>∑T düe÷<ÛëHê\T n+‘·Ø¢q+>±
Ä s¡Vü≤dü´+ ‘Ó\TdüTqT. ‘·‘·«‘·' ˇø£fÒ ◊q|üŒ{Ïø° n+<äT˝À
∫\ø£eTà : n+‘˚Hê kÕ«MT.... s¡eTDT\ ªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µ düe÷<Ûëq+ Hê≈£î Á|æj·T+.
dü<äTZs¡T : n+‘˚. ***

Ä düeTdü´qT qTe⁄« ãj·T≥≈£î #ÓbÕŒe⁄. uÛÑ>∑e~#·Ã¤ n+≥THêïs¡T.

y˚T+ #Ó|üŒ˝Ò<äT. n+‘˚ ‘˚&Ü. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ≈£L&Ü Ç#·Ã¤ ñ+≥T+<ë?
me&çøÏ yê&çøÏ dü«‘·+>± ‘Ó\TdüT≈£îH˚ dü‘êÔ ñqï≥¢sTT‘˚ nì dü+<˚Vü≤+ sêy=#·TÃ.
Mfi‚¢ <˚e⁄fi¯¢sTTb˛s¡÷ . . . m+<äT≈£î+&É<äT? Äj·TH˚yÓTÆHê ñ‘·Ô »&ÉT&Ü?
(qe⁄«‘·÷) Mfi‚¢ <˚e⁄fi¯¢sTTb˛‘˚ Everything is possible for GOD.

ªndü\T <˚e⁄&ÉTµ @yÓTÆ b˛yê\? Äj·Tq≈£î n˙ï kÕ<Ûä´y˚T.

*** Äj·Tq eTVü‰ ìj·T+‘·.
Hê Ä<Ûë´‹àø£ Jeq kÂ<ÛëìøÏ Hê\T>∑T düÔ+uÛ≤\T˝≤+{Ï yês¡T `
Ç˝≤H˚ ñ+{≤&ÉT, n˝≤ ñ+&É&ÉT nH˚~
1. e•wüߘ\T. @MT ˝Ò<äT.
2. $y˚ø±q+<äT\T. m˝≤ nsTTHê ñ+{≤&ÉT.
3. s¡eTDT\T.
4. düTÁãVü≤àDT´\T. eTq Ç#·Ã¤≈£î uÛÑ>∑e~#·Ã¤≈£î ‘˚&Ü @eT+fÒ `
Ç#·Ã¤ kÕ«BÛq+˝À eTq+ ñ+{≤+.
n+<äTπø ªm+<äT≈£î?µ nqï Á|üX¯ï≈£î uÛÑ>∑e+‘·Tì kÕ«BÛq+˝À Ç#·Ã¤ ñ+≥T+~.
á q\T>∑Ts¡÷ #Ó|æŒq düe÷<ÛëHê˝H˚
***
ñ<ëVü≤s¡D\T>± Á|ükÕÔ$+#êqT.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 31 32
Ç+‘·ø° Ç|ü&˚eT+{≤s¡T? e´eVü‰s¡+˝À ª<Ûäsêà#·s¡Dµ ñ+&Ü*.
n+‘ê uÛÑ>∑e~#·Ã¤≈£î e~˝Òdæ }]πø ñ+fÒ m˝≤? nqTuÛÑe+˝À ªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µ nì ñ+&Ü*.
˝Àø£+ düÔ+_Û+∫b˛<ä÷....? n+{≤πsyÓ÷. ***
Hê ñ<˚›X¯+ n~ø±<äT. 1995˝À l<ä‘eÔ· ÷˝≤ eT+Á‘êìï Áyêdæ∫à Á|ü‹~q+ 11kÕs¡T¢
˙ |ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ï+ ≈£L&Ü uÛÑ>∑e~#·Ã¤˝À #=|üq 40 s√E\T bÕsêj·TD+ #˚j·TeTHêïs¡T. |üP]Ô nj˚T´ ˝À|ü⁄
n+‘·sꓤ>∑+ nH˚<˚. ˇø£ ne<Ûä÷‘· <äs¡Ùq+ ne⁄‘·T+<äì #ÓbÕŒs¡T.
ˇø£&˚<√ >=|üŒ|üì #˚XÊ&Éì ø°]ÔkÕÔ+. l<ä‘êÔ e÷˝≤ eT+Á‘·eTT
eTs=ø£&ÉT ø±ì|üì #˚XÊ&Éì ì+~kÕÔ+.
z+ qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘˚ <ä‘êÔÁ‘˚j·÷j·T
Ç<ä›s¡÷ ndü«‘·+Á‘·T˝Ò. düàs¡De÷Á‘· dü+‘·TcÕºj·T
Ç<ä›s¡÷ <Ó’e ìj·T‹øÏ u≤ìdü˝Ò. eTVü‰uÛÑj·T ìyês¡D≤j·T
#·{≤º\T, •ø£å\T ≈£L&Ü Ä <Ó’eìj·T‹˝À n+‘·sꓤ>±˝Ò. eTVü‰C≤„qÁ|ü<ëj·T
˙ <ë«sê @ ø±sê´ìï HÓs¡y˚s¡TÃø√yê˝À ∫<ëq+<ë‘·àH˚
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˙ #˚‘· ã\e+‘·+>±HÓ’Hêdüπs u≤˝Àqà‘·Ô |æXÊ#·y˚cÕj·T
HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î rs¡T‘ê&ÉT. eTVü‰jÓ÷–H˚
düø±eT ø£s¡à nsTTHê ne<Ûä÷‘êj·T
ìcÕÿeT ø£s¡à nsTTHê nqdü÷j·÷q+<ä es¡∆Hêj·T
˙ kÕ«BÛq+˝À ˝Òì$. nÁ‹|ü⁄Á‘êj·T
*** düs¡«ø±eT|òü\Á|ü<ëj·T
z+ uÛÑeã+<Ûä $yÓ÷#·Hêj·T
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 33
Ä+ nkÕ<Ûä´kÕ<ÛäHêj·T
ÁV”≤+ düø£\ $uÛÑ÷‹<ëj·T
Áø√+ nkÕ<Ûë´ ø£s¡¸D≤j·T
◊+ yêÁø£Œ<ëj·T
ø°¢+ »>∑Á‘·j·T eoø£s¡D≤j·T
kÂ' düs¡«eTqøå√uÛÑD≤j·T
l+ eTVü‰dü+|üÁ‘·Œ<ëj·T
>ö¢+ uÛÑ÷eT+&É˝≤~Û|ü‘·´ Á|ü<ëj·T
Á<ë+ eTVü‰ ∫s¡+J$H˚
ewü{Ÿ eo≈£îs¡T eo≈£îs¡T
yÍwü{Ÿ Äø£s¡¸j·T Äø£s¡¸j·T
VüQ+ $<˚«wüj·T $<˚«wüj·T
|òü{Ÿ ñ#êä≥j·T ñ#êä≥j·T
sƒ¡' sƒ¡' düÔ+uÛÑj·T düÔ+uÛÑj·T
UÒ+ UÒ+ e÷s¡j·T e÷s¡j·T
qeT' dü+|üHêïj·T dü+|üHêïj·T
kÕ«Vü‰ b˛wüj·T b˛wüj·T
|üs¡eT+Á‘· |üs¡j·T+Á‘· |üs¡‘·+Á‘êDÏ
∫Û+~ ∫Û+~ Á>∑Vü‰ìïyês¡j·T ìyês¡j·T
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
34
yê´BÛHé $HêX¯j·T $HêX¯j·T
<äT'K+ Vü≤s¡j·T Vü≤s¡j·T
<ë]Á<ä´+ $Á<ëej·T $Á<ëej·T
<˚Vü≤+ b˛wüj·T b˛wüj·T
∫‘·Ô+ ‘√wüj·T ‘√wüj·T
düs¡«eT+Á‘· dü«s¡÷bÕj·T
düs¡«j·T+Á‘· dü«s¡÷bÕj·T
düs¡«‘·+Á‘· dü«s¡÷bÕj·T
düs¡«|ü\¢e dü«s¡÷bÕj·T
z+ qyÓ÷ eTVü‰dæ<ë∆j·T kÕ«Vü‰ ˆˆ
Ç~ l >∑Ts¡T<ä‘êÔÁ‘˚j·T #·s¡D≤s¡$+<ës¡ŒDeTdüTÔ....
z+ XÊ+‹' XÊ+‹' XÊ+‹'
***
bÕsêj·TD+ ÁbÕs¡+_Û+∫q 6e s√EH˚ Ç+{À¢ ≈£L&Ü
#Ó|üŒ≈£î+&Ü ls¡eTD≤ÁX¯eT+ yÓfi≤¢qT. n<˚ Hê s¡eTD≤ÁX¯eT Á|ü<ÛäeT
dü+<äs¡Ùq+ (16.05.1995) ls¡eTD eTVü≤]¸ ø£+fÒ >=|üŒ ne<Ûä÷‘·
Ç+¬øes¡THêïs¡T? nì nqT≈£îHêïqT.
ÄÁX¯eT+ Ç+ø± |òüsê¢+>∑T <ä÷s¡+ ñ+&É>±H˚ ÄÁX¯eT
HÓeTfi¯ó¢ ‘·eT wü&É®eT dü«sê\‘√ kÕ«>∑‘·+ |ü*ø±sTT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 35
ÄÁX¯eT+˝À Á|üy˚•+#·>±H˚ Hê>∑TeT*¢ düTyêdüq ∫s¡Tqe⁄«‘√
|ü\Tø£]+∫+~.
HêπøMT @B Áø=‘·Ô>± ‘√#·˝Ò<äT. #ê˝≤ ø±\+ ‘·sê«‘· Hê
|ü⁄{Ϻì+{ÏøÏ e∫à #˚s¡T≈£îHêïqì|æ+∫+~. uÛÑ>∑yêHé düe÷~Ûì
<ä]Ù+#·>±H˚ ‘·|æŒb˛sTTq _&ɶ ‹]– ‘·q ‘·*¢ e<ä›≈£î #˚]q≥T¢
X¯ó≈£î&ÉT »q≈£î&ç e<ä› düe÷<Ûëq+ bı+~q≥T¢ HêeTqdüT‡ XÊ+‹+∫+~.
bÕ‘·V‰ü ˝À¢ H˚\ì ‘·&$ç T ‘·&$ç T #·÷düT≈£îHêïqT. n~ uÛ>Ñ y∑ êqT\
bÕ<ä düŒs¡Ù‘√ |ü⁄˙‘·yÓTÆq H˚\ ø£<ä÷! uÛÀ»q Vü‰\T eTT+<äT qT+∫
yÓfi¯ó‘·T+fÒ, ˇø£‘·qT ‘·\T|ü⁄ ‘Ós¡∫`
ªªuÛÀ»q+ #˚XÊyê?µµ nì n&ç>±&ÉT.
ªª˝Ò<äTµµ nHêïqT.
ªªs¡+&çµµ nì #Ó|Œæ ˝À|ü*øÏ rdüTø¬ [¢ $dü]Ô y˚dæ ‘·è|æ>Ô ± uÛÀ»q+
ô|{≤º&ÉT. e÷eT÷\T>± nsTT‘˚ Ä|ò”düT nqTeT‹ ˝Òì<˚ me]˙
˝À|ü\≈£î sêìe«s¡T. uÛÑ>∑yêH˚ Ä s¡÷|ü+˝À e∫à Hê≈£î uÛÀ»q+
‹ì|æ+#ês¡T.
Ç+‘·˝ÀH˚ nqTø√≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T yês=ø£s¡T |ü]#·j·TyÓTÆ
düÿ+<ëÁX¯eT+, $s¡÷bÕø£å >∑TVü≤ #·÷|æ+#ês¡T. #êØ®\ es¡≈£î
&ÉãT“\T+#·T≈£îì $T>∑‘ê &ÉãT“\‘√ s¡eTD kÕVæ≤‘ê´\qT ø=H˚XÊqT.
***
ls¡eTD≤qTÁ>∑Vü‰ìï bı+<ä&ÜìøÏ H˚qT #˚dæq |üP»˝Ò$T{À,
Áe‘ê ˝Ò$T{À nì Ä˝À∫düT+Ô {≤qT n|ü&É|ü &ÉT. ˇø£yfi˚ ¯ n≥Te+{Ï
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
36
|üP»\T, |ü⁄D≤´\T #˚jT· ø£b˛sTTHê >∑‘· »qà˝À Äj·Tq bÕ<ë\ ÁøÏ+<ä
q*– #·ìb˛sTTq @ |ü⁄sT¡ >∑TH√ ˝Òø£ Äj·Tq #˚‘T· \ MT<äT>± ns¡{|Ï +ü &ÉT
rdüT≈£îqï @ ø√‹H√ ˝Òø£ Äj·Tq ÄÁX¯eT π>≥T e<ä› ì\ã&ç ø=+‘·
ø£ãfi≤ìï bı+~q @ Bq _Û≈£åîe⁄H√ ˝Òø£ @ ñ&ÉT‘·H√, @ bÕeTTH√, @
|ü⁄*H√...
yÓTT‘êÔìøÏ ls¡eTD uÛÑ>∑yêqT\‘√ u≤+<Ûäyê´ìï áHê{Ï
J$‘·+˝À dü+bÕ~+#·T≈£îqï~ e÷Á‘·+ ø±<äì nì|æ+#˚~.
ø£∫Ñ·+>± H˚qT >∑‘· »qà˝À uÛ>Ñ y∑ êHé düŒs¡ÙqT bı+~q J$qì
>±&ÛÉ+>± nì|æ+#˚~.
uÛÑ>∑yêqT\T nHêïs¡T ø£<ë ªªHê nqTÁ>∑Vü≤+ ˝Òìyê&ÉT Hê
ù|s¡T m‘·Ô˝Ò&ÉTµµ nì.
»qàì#˚Ãyê&ÉT ‘·+Á&ç. »H˚à˝Ò≈î£ +&Ü #˚ùdyê&ÉT |üse¡ T ‘·+Á&ç.
ls¡eTDT\T |üs¡eT ‘·+Á&ç.
z+ qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘˚ ls¡eTD≤j·T
uÛÑ>∑yêHé l s¡eTD eTVü≤]¸ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT eT<ÛäT¬s’≈£î <ä>∑Zs¡>±
ñqï ‹s¡T#·TÃ[ nH˚ Á>±eT+˝À nfi¯>∑eTà düT+<äs¡eTj·T´s¡T nH˚
|ü⁄D´<ä+|ü‘T· \≈£î |ü⁄qs¡«düT qø£Áå ‘· |ü⁄D´ ~Hêq nq>± 30 &çX+¯ ãs¡T
1879q »ìà+#ês¡T.
uÛ>Ñ y∑ êHé ‘·q 16e @≥ ˇø£kÕ] eT<Ûë´Vü≤ï+ y˚T&Éô|’ |ü&TÉ ≈£îì
ñ+&É>± Vü≤sƒê‘·TÔ>± XÊ«dü Ä–b˛sTTq≥T¢, <˚Vü≤+ _>∑TdüT≈£îb˛sTT
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 37
#·ìb˛sTTq≥T¢ nqTuÛÑ÷‹ ø£*–+~. X¯Øs¡+ ìØ®e+ nsTTb˛sTTHê
≈£L&Ü Äj·Tq Ä˝À#·q Ç{≤¢ ø=qkÕ–+~. Ç|ü&ÉT á X¯Øs¡+
#·ìb˛sTT+~. Bìï düàXÊHêìøÏ rdüT≈£îb˛sTT <äVü≤q+ #˚kÕÔs¡T. n~
ø±* ã÷&ç<ä ne⁄‘·T+~. ø±ì ªªH˚qTµµ nH˚~ e÷Á‘·+ X¯Øs¡+‘√bÕ≥T
#êeø£ $T–*e⁄+~. ø±ã{Ϻ ªªH˚qTµµ nH˚~ X¯Øs¡+ ø±<äT. á ªªH˚qTµµ
X¯Øs¡+‘√bÕ≥T #·#˚Ã~ø±<äT. nH˚ uÛ≤e+ n‘·ì˝À dæús¡|ü&ç+~. H˚qT
á X¯Øsêìï ø±qT ªªH˚qTHêïqTµµ nH˚ miTø£j˚T ªªH˚qTµµ nì
‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. Ç<ä+‘ê πøe\+ Ä˝À#·q>± ø±ø£ nqTuÛÑe+>±
e÷s¡T≈£î+~. yÓ+fH˚ X¯Øs¡+˝À #·\q+ e∫à e÷eT÷\T>± nsTTHês¡T.
Ä kÕ«qTuÛÑe+‘√ eTìwæ ãTTwæ nsTTHês¡T. yÓ’sê>∑´+
ô|]–+~. u≤Vü≤´ $wüj÷· \ô|’ ÄdüøÔÏ ‘·–+Z ~. Ç\T¢ $&ç∫ ns¡TD≤#·\+
#˚sês¡T. •e*+>±ìï øö–*+#·T≈£îì ‘·+Á&û! ˙ Ä»„ y˚Ts¡≈£î e#êÃqT.
nì Äq+<ä uÛ≤cÕŒ\‘√ n_ÛùwøÏ+#ês¡T. qeTkÕÿs¡+ #˚j·T˝Ò<äT.
kÕcÕ˜+>∑ |ü&É˝Ò<äT. Á|ü<äøÏåD+ #˚j·T˝Ò<äT. @ k˛ÔÁ‘·eT÷ #˚j·T˝Ò<äT.
‘·+Á&û! nì dü+uÛÀ~+#ês¡T, X¯s¡D≤>∑‘êìøÏ >=|üŒ ns¡ú+ #·÷bÕs¡T.
Á|üj·÷D+˝À $T–*q ô|’ø±ìï ãj·T≥ ø√H˚s¡T˝À bÕπsXÊs¡T. øö|”q+
(>√N) <Ûä]+#ês¡T. eTÚq+ |ü{≤ºs¡T. ns¡TD≤#·\y˚T dæ+Vü‰düq+>±
Ä<Ûë´‹àø£ kÕÁe÷C≤´ìï @˝≤s¡T 54@fi¯ófl.
Ç+{À¢ yêfi¯ófl Ç‘·ì ø√dü+ <˚X¯eT+‘ê >±*+#ês¡T.
ns¡TD≤#·\+˝À jÓ÷–>± ñHêï&Éì ‘Ó*dæ ãj·T\T<˚]+~ ‘·*¢.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
38
≈£îe÷s¡Tì ne‘ês¡+ #·÷dæ uÛÀs¡TeTì @&çÃ+~. ‘·q‘√ Ç+{ÏøÏ
s¡eTà+~. kÕ«$T eTÚq+ M&É˝Ò<äT. Á|üø£ÿqTqïyês¡T ô|ì‡\T ø±–‘·+
Ç∫à ‘·*¢øÏ @<Ó’Hê ‘Ó*j·TCÒj·TeTHêïs¡T.
n+<äT˝À Ç{≤¢ ÁyêXÊs¡T ªªø£sÔ¡ (áX¯«s¡T&ÉT) yê] yê] ÁbÕs¡ãú
ø£sêàqTkÕs¡eTT Je⁄\qT Ä&çdTü HÔ êï&ÉT. »s¡>e∑ \dæq <ëìì me¬s+‘·
n&ÉT¶ô|{ϺHê »]– rs¡T‘·T+~. »s¡T>∑ì~ me¬s+‘· Á|üj·T‹ï+∫Hê
»s¡T>∑H˚ »s¡T>∑<äT. Ç~ dü‘·´eTT, ø£qTø£ eTÚqeTT>± ñ+&ÉT≥j˚T
ñ‘·ÔeT+µµ nì. ≈£îe÷s¡Tì ñqï‘· kÕúsTTì >∑T]Ô+∫ ÄyÓT ‘·q J$‘·
n+‘·´+ es¡≈£î uÛÑ>∑yêHé‘√H˚ >∑&ç|æ, Äj·Tq ˇ&ç˝ÀH˚ ∫e] XÊ«düqT
$&É∫+~. uÛÑ>∑yêHé ÄyÓT≈£î eTTøÏÔì Á|ükÕ~+#ês¡T.
‹s¡T|ü‹ y˚+ø£≥ø£e⁄\T ôd’‘·+ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚dæq
eTVü‰ø£e⁄\T, ‘·|üdæ«, eT+Á‘·Á<äwüº nsTTq l ø±e´ø£+sƒ¡ >∑D|ü‹eTTì
uÛÑ>∑yêHéqT <ä]Ù+∫ ªªuÛÑ>∑yêHé! H˚qT #·<äTeì XÊÁdüÔ+ ˝Ò<äT »|æ+#·ì
eT+Á‘·+ ˝Ò<äT. nsTTHê H˚qT XÊ+‹ì bı+<ä˝Ò≈£îHêïqT, e÷s¡Z+
#·÷|ü+&çµµ nì y˚&ÉT≈£îHêïs¡T.
ªuÛÑ>∑yêHéµ ø£s¡TD‘√ ‘·q 12 @fi¯¢ eTÚHêìï M&ç >=+‘·T
düe]+#·T≈£î+≥÷ yÓT\¢yÓT\¢>± Ç{≤¢ #ÓbÕŒs¡T. ªªH˚qT ` H˚qTµµ nì
n+≥THêïy˚ á ªªH˚qTµµ nH˚~ mø£ÿ&É qT+∫ |ü⁄&ÉT‘·T+<√ >∑eTì+∫
#·÷&ÉT. eTqdüT‡ n+<äT˝À ©qeTe⁄‘·T+~. n~j˚T ‘·|dü Tü ‡. eT+Á‘êìï
»|æ+#˚≥|ü&ÉT eT+Á‘· Hê<ä+ jÓTø£ÿ&É qT+∫ |ü⁄&ÉT‘·T+<√ >∑eTì+∫
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 39
#·÷&ÉT. eTqdüT‡ n+<äT˝À ©qeTe⁄‘·T+~. n~j˚T ‘·|dü Tü ‡µµ nì
ñ|ü<•˚ +#ês¡T. lø±e´ø£+sƒ¡ >∑D|ü‹eTTì Ä ~e´yÓTqÆ ñ|ü<X˚ ÊìøÏ
|ü⁄\øÏ+∫q yê&Ó’ kÕcÕº+>∑|&ü ç ÄX¯óe⁄>± uÛ>Ñ y∑ êHé MT<ä XÀ¢ø±\T bÕ&Üs¡T.
>∑D|ü‹eTTì ‘·q ~e´<äèw溑√ #·÷∫ ªuÛÑ>∑yêHé l s¡eTD
eTVü≤]¸µ kÕø屑·TÔ bÕs¡«r<˚$ eTT<äT›\ ≈£îe÷s¡T&Ó’q ≈£îe÷s¡kÕ«$T
ne‘ês¡eTì ìs¡÷|æ+∫ ˝Àø±ìøÏ #ê{≤s¡T.
≈£î\, eT‘· Á|üyT˚ j·T+ ˝Ò≈î£ +&Ü \ø£˝å ≤~eT+~ »q+ #˚sês¡T.
Á|üXï¯ \T y˚dæ düe÷<Ûëq+ bı+<ës¡T. ne˙ï ô|<äô› |<ä› Á>∑+<Ûë\sTTHêsTT.
∫qï>∑T&çôd Ç|ü&ÉT ô|<ä› >∑T&ç nsTT+~. uÛÑ>∑yêHé e÷Á‘·+ >√N,
‘·T+&ÉT>∑T&ɶ, }‘·ø£Ás¡, ø£eT+&É\+ ‘·|üŒ Ç+πøM eTT≥Tºø√˝Ò<äT. Çy˚
Äj·Tq Ädæ.Ô
ˇø£ÿ e÷qe⁄\πø >±ø£, >√e⁄, õ+ø£, ø±øÏ, ≈£îø£ÿ yÓTT<ä˝…’q
JeC≤˝≤ìøÏ ≈£L&Ü Äj·Tq eTTøÏÔì Á|ükÕ~+#ês¡T. H˚{Ïø° l s¡eTD
eTVü≤]¸ ÄÁX¯eT+˝À M{Ï düe÷<ÛäT\T ñHêïsTT.
∫e]øÏ uÛÑ>∑yêHé 1950 @Á|æ˝Ÿ 14e ‘˚~ sêÁ‹ 8`47
ì$TcÕ\≈£î eTVü‰ ìsê´D+ bı+<ës¡T. ˇø£ CÀ´‹ s¡÷|ü+˝À Äj·Tq
ns¡TD≤#·\+˝À ø£*dæb˛j·÷s¡T. á CÀ´‹ì y˚˝≤~ uÛÑø£Ô»qeT+‘ê
#·÷dæ ‘·]+#ês¡T. H˚{Ïø° s¡eTD eTVü≤]¸ düe÷~Û düìï~Û˝À >=|üŒ
XÊ+‹ Äe]+∫ ñ+≥T+~.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
40
ìqTï ˙e⁄ ‘Ó\TdüTø√
Äj·Tq ñ|ü<˚X¯kÕs¡eT+‘ê ˇø£ÿfÒ ªªìqTï ˙e⁄ ‘Ó\TdüTø√µµ
nì. Ç|ü&ÉT ªªH˚qTµµ nH˚~ <˚Vü≤+ es¡πø |ü]$T‘·yÓTÆb˛sTT+~.
H˚HÓe&ÉqT? nH˚ Ä‘·àXÀ<Ûäq <ë«sê á <˚Vü≤ |ü]$T‘·yÓTÆq ªªH˚qTµµ
(Ä‘·à)>± e÷s¡T≈£î+≥T+~. n+fÒ ∫qï q~ düeTTÁ<ä+˝À ø£*dæ
nq+‘·eTsTTq ‘·‘·Ô«+>± e÷s¡T≈£îqï≥T¢, á ∫qï ªªH˚qTµµ Ä >=|üŒ
ªªH˚qTµµ˝À ø£*dæb˛‘·T+~. n<˚ eTTøÏÔ n+fÒ. Ç+πøMT ø±<äT.
C≤„qT\T #Óù|Œ Ä‘·à≈£î, uÛ≈Ñ î£ \Ô T#Óù|Œ <Óy’ êìøÏ, s¡eTD eTVü≤]¸
#Óù|Œ á ªªH˚qTµµ≈£î @ ‘˚&Ü ˝Ò<Tä . Ä‘·à ` <˚e⁄&ÉT ` z+ø±s¡+ ` H˚qT
á Hê\T>∑÷ ˇø£ÿfÒ ns¡ú+. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ì»eTsTTq ù|s¡T, ns¡ú+
ªªH˚qTµµ n+{≤s¡T uÛ>Ñ y∑ êHé. H˚qT me&ÉqT? nH˚ Ä‘·àXÀ<Ûqä ø£Hêï>=|üŒ
ø£sà¡ >±ì, >=|üŒ uÛøÑ >ÔÏ ±ì eTπsB˝Ò<Tä ªªH˚qTµµqT ‘Ó\T‡≈£î+fÒ @ø£ ø±\+˝À
n˙ï ‘Ó\T‡≈£îqïfÒ.¢ H˚HeÓ &ÉqT? nH˚ Ä‘·à$#ês¡+ <ë«sê eTqeT+<äs+¡
‘·]sTT+‘·TeTT>±ø£.
` T.V.N. u≤ãT
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
lø±fi¯Vü≤dæÔ.
ôd˝Ÿ 9533667918
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 41 42

ø£s¡àeTT+<ë? »qàeTT+<ë?
nH˚ yê<äq nqedüs¡+.
ø£s¡à≈£î, »qà≈£î
uÛÑ>∑e~#·Ã¤j˚T ø±s¡D+.
***

ø£s¡Ô`ø£s¡à`ÁøÏj·T eT÷&É÷
uÛÑ>∑e+‘·T&˚ nsTTq|ü&ÉT
@~ eTT+<äsTT‘˚ @eTT+~?
***

C≤„Hê+ã <äj·÷eTsT÷!
ø£s¡à≈£î »qà ø±s¡DyÓTÆ‘˚
eT+∫ »qàqT Á|ükÕ~+#·T.
»qà≈£î ø£s¡à ø±s¡DyÓTÆ‘˚
Hê #˚‘· eT+∫ ø£s¡àqT #˚sTT+#·T.
` T.V.N. u≤ãT
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
ìH=ïø£ÿDÒí H˚qT düèwæº+#êqT.
$T>∑‘ê<ä+‘ê ˙ düèùwº.
˙ø=ø£ÿ&çπø H˚qT ‘·*¢ì.
düø£˝≤ìøÏ ˙e⁄ ‘·*¢$.
` C≤„q Á|üdü÷Hê+ã
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 27 44
á yÓTT‘·Ô+ ø£*|æ me&çøÏ <äèX¯´yÓ÷
C≤„qÁ|üdü÷Hê\T`39 yê&çπø ªeTVü‰Á<äwüºµ nì ù|s¡T.
1. Á|üX¯ï jÓT|ü⁄Œ&É÷ Á|ü•ï+#˚yêì˝À qT+∫ |ü⁄≥º<äT. ***

düe÷<Ûëq+ jÓT|ü⁄Œ&É÷ düe÷<Ûëq$T#˚Ãyêì˝À qT+∫ |ü⁄≥º<Tä . u≤ãT <äèXÊ´ìï #·÷ùdÔ Ä u≤ãT ` Á<äwüº.
u≤ãTH˚ <äèX¯´+>± #·÷ùdÔ Ä u≤ãT - eTVü‰Á<äwüº.
Á|üX¯ï mø£ÿ&√ (n+‘·]ø£å+˝À) |ü⁄{Ϻ
mø£ÿ&Éø√ (n+‘·]ø£å+˝ÀøÏ) |üj·TìdüTÔ+~. 3. @ø£e#·q+ ` ãVüQ e#·q+ n+fÒ
@ø£+ nH˚B e#·qy˚T.
düe÷<ÛëqeT÷ n+‘˚.
ãVüQ nH˚B e#·qy˚T.
ø±ã{Ϻ nì ns¡ú+.
Á|üX¯ï me]B ø±<äT.
düe÷<ÛëqeT÷ me]B ø±<äT. 4. kÕ<Ûäq e\q yÓ÷ø£å+ <=s¡ø£<äT.
$y˚ø£+ e\q e÷Á‘·y˚T yÓ÷ø£å+ ø£\T>∑T‘·T+~.
Á|üX¯ï - düe÷<Ûëq+ ¬s+&É÷ n+‘·]øå±ìy˚. dü<äTZs¡Te⁄ e\q e÷Á‘·y˚T $y˚ø£+ ø£\T>∑T‘·T+~.
•wüß´ì ª<ë«sêµ Á|üX¯ï e´ø£ÔeTÚ‘·T+~. 5. Ä |üs¡e÷‘·àqT ˙e⁄
>∑Ts¡Te⁄ ª<ë«sêµ düe÷<Ûëq+ e´ø£ÔeTÚ‘·T+~. ªX¯øÏÔµ n+fÒ X¯øÏÔ>± ]j·÷ø˘º ne⁄‘·T+~.
Ç<ä›s¡÷ <ë«sê˝Ò. ªneTൠn+fÒ neTà>± ]j·÷ø˘º ne⁄‘·T+~.
n+‘·]ø£åy˚T Á|ü•ïdüTÔ+~. 6. ˝À|ü\ ˝Òì ˝À|ü\ ` bÕs¡«‹.
n+‘·]ø£åy˚T düe÷<Ûëq$TdüTÔ+~. yÓ\T|ü\ ˝Òì yÓ\T|ü\ ` •e⁄&ÉT.
2. #·÷#˚ ‘êqT (u≤ãT) 7. yÓ÷ø£å+ nH˚~ ø±s¡´ ø±s¡DeTT\≈£î
#·÷&Éã&˚ <äèX¯´+ (ø£qT#·÷|ü⁄ bÕ]q+‘·) nr‘·yÓTÆq~.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 45 46
BìøÏ Ç~ ø±s¡D+ nH˚~ e´eVü‰s¡+. NeT ÁbÕø£&É+, |üøÏå m>∑s¡&É+
<ëìø£<˚ ø±s¡D+ nH˚~ Ä<Ûë´‹àø£+. m˝≤ yê{ÏøÏ dü«uÛ≤eyÓ÷
8. <˚e⁄&ÉTqï#√≥ ‘êqT+&É&É+ ø±<äT, dæ<äT∆\H˚$ yêìøÏ n˝≤ dü«uÛ≤eyÓTÆ ñ+≥T+~.
‘êqTqï #√≥ <˚e⁄&ÉT+&Ü*. 13. Ç~ (X¯Øs¡+) H˚qT ø±<äT
9. ª≈£î≥T+ã+µ nH˚ sêC≤´ìøÏ sêE j·T»e÷ì. nì ñ+&É>∑*–‘˚ #ê\T.
ªsê»´+µ nH˚ ≈£î≥T+u≤ìøÏ j·T»e÷ì sêE. X¯Øs¡+ ñHêï ≈£L&Ü
˙e⁄ nX¯Øs¡T&Éy˚.
10. bÕõ{Ïyé - HÓ–{Ïyé
14. düs¡« kÕπøå düs¡« ø£s¡Ô.
¬s+&É÷ mø£ÿ&É @ø£eTÚ‘êjÓ÷
Ä kÕúqy˚T nuÛÒ<ädæú‹. 15. ªH˚qT u≤ãTµ nqï<ë+{À¢
Ä nuÛÒ<ädæú‹j˚T <Ó’Mdæú‹. H˚qT nH˚~ n+‘·s¡+>∑+.
u≤ãT nH˚~ ãVæ≤s¡+>∑+.
11. @<Ó’Hê (Á|üø£{Ï+#·>∑*π>) X¯øÏÔì ø£*– ñ+fÒ
Ä >∑Ts¡Te⁄ >∑Ts¡TeP ø±&ÉT. n+‘·s¡+>±ìøÏ ãVæ≤s¡+>∑+ ñ+&É<äT.
Ä <˚e⁄&ÉT <˚e⁄&É÷ ø±&ÉT. ãVæ≤s¡+>±ìøÏ n+‘·s¡-ãVæ≤s¡+>±\T
X¯øÏÔì Á|üø£{Ï+#ê\+fÒ ‘·q≈£î nq´+ ñ+&Ü* ø£<ë! ¬s+&É÷ ñ+{≤sTT.
nq´+ ñqïyê&ÉT >∑Ts¡TyÓ{≤¢ ne⁄‘ê&ÉT? 16. ‘êqT ñ+&ç ]˝≤ø˘‡ ne&É+ »s¡T>∑<äT.
<˚e⁄&Ó{≤¢ ne⁄‘ê&ÉT? ‘êqT ˝Òø£b˛e&Éy˚T ì»+>± ]˝≤ø˘‡.
12. ˇø£&ÉT dæ<äT∆\T Á|üø£{Ï+∫q≥T¢ ø£ì|ædüTÔ+<˚>±ì 17. <˚e⁄ì ù|s¡T‘√
n~ Á|ü|ü+#·+ <äèwæº˝À e÷Á‘·y˚T. <˚e⁄ìøÏ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü »]π> |üqT\πø
dæ<äT∆ì yÓ’|ü⁄ qT+∫ n<˚MT ñ+&É<äT. ªªÄ<Ûë´‹àø£+µµ nì ù|s¡T.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 47 48
18. qTy˚«$T #˚dæHê düπs 24. ªeTs¡D+µ nH˚~ ˇø£ |ü\T≈£î e÷Á‘·y˚T.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT <=s¡ø£&ÉT. n~ ˇø£ Ä˝À#·q e÷Á‘·y˚T.
ªuÛÑ>∑e+‘·T&ÉTµ nH˚ Ä˝À#·q e~˝ÒjYT! ªnqTuÛÑe+µ m|üŒ{Ïø° ø±<äT.
˙ ÁøÏ+<ë MT<ä uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT <=s¡T¢‘·T+{≤&ÉT. 25. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT : ˙πø+ ø±yê*?
19. yÓT\≈£îe sêø£ eTTqT|ü⁄ ñqï‘êqT ` <˚e⁄&ÉT. uÛÑ≈£îÔ&ÉT : qTy˚« ø±yê*.
yÓT\≈£îe ‘·s¡Tyê‘· ñqï ‘êqT ` Je⁄&ÉT. * nì nqïyê&˚ ì»yÓTÆq uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
20. |ü⁄≥Tºø£ - #êe⁄ nH˚$ 26. <˚e⁄DÏí ndü‡\T ‘·\eø£ b˛e&Éy˚T
eTq nqTuÛÑe+˝À ˝Òì$. <˚e⁄DÏí u≤>± ‘·\∫q≥Tº.
ø±˙ eTq+ á ¬s+{Ï >∑TiÏ+#˚
dü<ë ‘·\eTTqø£\e⁄‘·T+{≤eTT. 27. <äTXÊÙdüqT&ÉT Á<Í|ür eÁkÕÔ|üVü≤s¡D #˚j·T≈£î+fÒ
eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ »]π><ë?
21. ªªø£s¡Ô áX¯«s¡T&ÉTµµ nì ‘Ó*dæ
#˚ùd ø£s¡à ìcÕÿeT ø£s¡à. sêeD≤düTs¡T&ÉT d”‘ê|üVü≤s¡D+ #˚j·T≈£î+fÒ
sêe÷j·TD+ »]π><ë?
22. •e⁄ìøÏ ÄÁ>∑Vü≤+ ` nqTÁ>∑Vü≤+
¬s+&É÷ ñ+&Ée⁄. Á|ü‹ bÕÁ‘ê nedüs¡y˚T
jÓT+<äTø£+fÒ, Äj·Tq≈£î nq´+ ˝Ò<äT ø±ã{Ϻ. á »>∑Hêï≥ø±ìøÏ.
23. eTq≈£î @~ ‘Ó\Tk˛ 28. ìsêXÊyê<ä+˝À qT+∫
n~ e÷Á‘·y˚T ñqï~. ÄXÊyê<ëìï ø£*–düTÔ+~
eTq≈£î @~ ‘Ó*j·T<√ eTq dü‘·‡+>∑+.
n~ ndü\T ˝ÒH˚ ˝Ò<äT.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 49 50
Ç‘·s¡ dü‘·‡+>±\T 31. ªHêsêj·TDT&ÉT ˇø£ÿ&˚µ nì #ÓbÕŒs¡T ô|<ä›\T.
eTT+<äT ÄX¯ô|{Ϻ eTs=ø£ $wüj·T+ #Ó|üŒ&É+ eTs¡∫b˛j·÷s¡T
∫es¡≈£î ìsêX¯qT ø£*–kÕÔsTT. ªqs¡T&ÉT ≈£L&Ü ˇø£ÿ&˚µ nH˚~.
29. uÛÑ>∑eBZ‘·˝À - Hêsêj·TDT&ÉT ˇø£ÿ&˚ nsTT‘˚
qs¡T&ÉT ≈£L&Ü ˇø£ÿ&˚ nsTT ñ+&ç rsê*.
<äè‘·sêÁwüº ñyê#·
dü+»j·T ñyê#· qs¡T\T nH˚≈£î\T ñ+fÒ
ns¡T®q ñyê#· Hêsêj·TDT\T ≈£L&Ü nH˚≈£î\T nsTT ñ+&ç rsê*.
uÛÑ>∑yêqT ñyê#· 32. ˙e⁄ n<ä›+˝À #·÷düT≈£î+{≤e⁄.
nì ñ+≥T+~. ˙e⁄ _+ãeTT
ìC≤ìøÏ n˙ï yê´dü ñyê#·˝Ò. n<ä›+˝À ø£qã&˚~ Á|ü‹_+ãeTT
dü]>±Z #ÓbÕŒ\+fÒ nqT≈£î+{≤e⁄.
n˙ï uÛÑ>∑eBZ‘·qT #·~y˚yêì ñyê#·˝Ò. ìC≤ìøÏ ˙y˚ yÓTT<ä{Ï Á|ü‹_+ãeTT.
30. dü‘ê´ìï Ç+‘·ei≈£î me&É÷ |ü\Tø£˝Ò<äT. n<ä›+˝À ø£qã&˚~ ¬s+&Ée Á|ü‹_+ãeTT.
|ü\Tø£ã&ç+~ dü‘·´+ ø±<äT. Ç+‘·ø° _+ã+ @~?
dü‘ê´ìï #Óù|Œyê&ÉT ` dü‘ê´ìï $H˚yê&ÉT n<˚ <˚e⁄&ÉT.
nì Ç<ä›s¡THêïs¡+fÒ 33. ª|òü˝≤Hê bÕÁ‘·µ ˇ|ü⁄Œ≈£îì
n~ dü‘·´+ ø±<äT. ùdºJ mø±ÿø£ Çø£ Ä bÕÁ‘·qT
#Óù|Œyê&ÉT ` $H˚yê&ÉT ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT e÷πsà M\T+≥T+<ë?
ñ+&˚<˚ dü‘·´+. ªªñ+&É<äTµµ

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 51
n˝≤π> ªu≤ãTµ nH˚ ˙ bÕÁ‘·qT
e÷s¡TÃø√e&ÜìøÏ M\T ø±<äT.
˙ ˝À|ü\ ªu≤ãTµ ≈£î n+≥≈£î+&Ü
ñ+&É>∑*π> X¯øÏÔ, ùd«#·Ã¤ ˙≈£îHêïsTT.
á dü+kÕs¡+˝À, á Á|ü|ü+#·+˝À
˙e⁄ ñ+&Ée\dæq $<Ûëq+ Ç<˚.
ãj·T≥ q{Ï+#·T.
˝À|ü\ J$+#·T.
34. z Ä<Ûë´‹àø£ kÕ<Ûä≈£î&çøÏ dü<äTZs¡T<˚e⁄\yês¡T
Ç∫Ãq dü+<˚X¯+ -
‘·*¢øÏ _&ɶ>±H˚ ø£qã&ÉT.
uÛ≤s¡´≈£î uÛÑs¡Ô>±H˚ ø£qã&ÉT.
_&ɶ\≈£î ‘·+Á&ç>±H˚ ø£qã&ÉT.
$TÁ‘·T\≈£î $TÁ‘·T&ÉT>±H˚ ø£qã&ÉT.
˙ Ä<Ûë´‹àø£ kÕ<Ûäq @ dü+ã+<Ûë\≈£L
Ä≥+ø£+ ø£*–+#·≈£L&É<äT.
Ä<Ûë´‹àø£+ nH˚~ ˙ ˝À|ü* $wüj·T+.
ãj·T≥≈£î ø£ø£ÿe<äT›.
35. Äø±XÊìï $&ç∫ ô|{Ϻ
Äø±XÊìøÏ <ä÷s¡+>± bÕ]b˛yê\ì
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
52
z |üøÏå nqT≈£îqï<ä≥.
n~ mø£ÿ&ç¬ø[¢Hê ñ+&˚~ Äø±X¯+˝ÀH˚ ø£<ë!
n˝≤π> Ä‘·àqT $&ç∫ eTq˝Òs¡T mes¡÷.
36. eTq J$‘·+˝Àì @ düeTdü´≈£L
Ä<Ûë´‹àø£+ |ü]cÕÿs¡+ #·÷|ü<äT.
düeTdü´qT düeTdü´>± ‘Ó*j·T˙≈£î+&Ü #˚ùd
nqd”Ôwæj·÷ ˝≤+{Ï~ Ä<Ûë´‹àø£+.
37. eTVü‰‘·Tà&ÉT n+fÒ,
eT+∫ \ø£åDeTT\qT ø£*– ñqïyê&ÉT nì ø±<äT
‘êqT ‘·|üŒ ‘·q≈£î nq´eTT ˝Òìyê&ÉT.
ªnq´eTT ˝Òì ‘êqTµ n+fÒ,
ªyÓTT‘·Ô+ ‘êH˚µ nì ns¡úeTT.
38. H˚qT ` ˙e⁄ - yê&ÉT
á eT÷&ÉT s¡÷bÕ˝À¢ ñ+&˚~ ªH˚qTµ
M{Ï˝À ˇø£ÿ H˚qT‘√ e÷Á‘·y˚T eTy˚Tø£+ nsTT ñ+{≤+.
$T>∑‘ê ¬s+&ÉT ≈£L&Ü H˚H˚ nH˚~ eTi|ü⁄˝À ñ+{≤+.
39. ˇø£s¡T : uÛÑj·T+ uÛÑj·T+>± ñ+{À+~
kÕ«MT...
ø±s¡DyÓTÆ‘˚ @MT ˝Ò<äT...
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 53
dü<äTZs¡T : z ‘Ó\¢ ø±–‘·+ rdüT≈£îì n+<äT˝À Ç˝≤
ÁyêsTT.
z j·TeT<Ûäs¡àsêC≤! ˙e⁄ m|ü⁄Œ&ÉT |æ*ùdÔ
n|ü⁄Œ&ÉT ˙yÓ+≥ sêe&ÜìøÏ H˚qT dü<ë dæ<+∆ä .
nì Áyêdæ ÁøÏ+<ä dü+‘·ø£+ ô|{Ϻ,
Ä n|æ¢πøwüHé qT ø£s¡÷Œs¡+‘√ ø±*Ãy˚sTT.
Ä n|æ¢πøwüHé j·TeT<Ûäs¡àsêE
>±]øÏ #˚s¡T‘·T+~. ‘·‘·Œ¤*‘·+>±
˙≈£î uÛÑj·T+ b˛sTT, ì•Ã+‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
eTè‘·T´uÛÑj·T+ nH˚<˚ nìï uÛÑj·÷\≈£î ‘·*¢
e+{Ï~.
eTè‘·T´uÛÑj·T+ b˛j·÷ø£, Çø£ @ uÛÑj·÷\T
ñ+&Ée⁄.
40. eTè‘·T´ uÛÑj·T+ m+<äTø£+fÒ,
ªH˚qT #·ìb˛j·÷ø£ ≈£L&Ü á Á|ü|ü+#·eT+‘ê
nfÒ¢ ñ+≥T+~µ nqï ˇø£ÿ Ä˝À#·q e\¢H˚.
ªHê‘√ bÕfÒ Á|ü|ü+#·+ b˛‘·T+~µ nqï
dü‘ê´ìï s¡÷&Ûç>± ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ,
eTè‘·T´uÛÑj·T+ ‘=*–b˛‘·T+~.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
54
41. <˚e⁄ì~ @≈£î\eTT?
n<˚ eTq n+<ä] ≈£î\eTT.
@\q>± eTqeT+<äs¡eTT
Äj·Tq _&ɶ\eTT >∑qTø£.
42. <˚Vü≤ ‘ê<ë‘·à´‘· e<äT\T.
ÁbÕD+‘√ eTy˚Tø£+ ne⁄«.
˙e⁄ ÁbÕD dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄.
<˚Vü≤+ ìqTï e<ä\&É+ ø±<äT,
qTy˚« <˚Vü‰ìï e~˝ÒkÕÔe⁄.
43. ìs¡+‘·s¡+ e÷s¡TŒ\‘√ ≈£L&çq Á|üø£è‹ Á|üj·÷D+
m{Ϻ e÷s¡TŒ\T ˝Òì ìX¯Ã\‘·‘·Ô«yÓTÆq Ä‘·à yÓ’|ü⁄πø.
|ü⁄{Ϻ+{Ϭøfi¯¢&É+ me]øÏ e÷Á‘·+ dü+‘√wü+ ø±<äT?
44. n–ï˝À <ä÷øÏ‘˚ uÛÑÁ<ä+>± ‹]– sêe#˚ÃyÓ÷>±ì
Ä<Ûë´‹àø£+˝À n&ÉT>∑Tô|&ç‘˚ e÷Á‘·+ ‹]– sêe&É+ nH˚~
ñ+&ÉH˚ ñ+&É<äT.
45. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT |üØø£å\T ô|≥º&É+,
e÷s¡Tÿ\T y˚j·T&É+ n+≥÷ @MT˝Ò<äT.
‘·q≈£î ‘êH˚ |üØø£å\T ô|≥Tº≈£î+{≤&ÉT.
‘·q≈£î ‘êH˚ e÷s¡Tÿ\T y˚düT≈£î+{≤&ÉT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 55 56
46. »>∑‘·TÔ áX¯«s¡Tì Áø°&É. ns¡TD≤#·\yÓTÆHê düπs.
ˇø£&˚ Ä&˚ á Ä≥˝À X‚cÕ#·\yÓTÆHê düπs.
z&çqyê&Óe&ÉT? Ä~ X¯+ø£s¡T&Ó’Hê düπs.
¬>*∫qyê&Óe&ÉT? >∑Ts¡T s¡eTDT&Ó’Hê düπs.
47. ns¡ú+ (dü>∑+) n+fÒ m{≤¢ dü>∑+? 49. m|ü⁄Œ&É÷ n+‘·]øå±H˚ï |òüTq|üs¡#ê*.
n&ܶìøÏ $uÛÑõ+∫Hê ns¡úy˚T. >∑Ts¡Te⁄\qT ø±<äT.
ì\Te⁄≈£î $uÛÑõ+∫Hê ns¡úy˚T. eT÷˝≤ì¬øfi≤¢*, eT÷\y˚T ‘êqyê«*.
ns¡úHêØX¯«s¡T&ÉT n+fÒ n˝≤ ø±ì |üø£å+˝À ñqï y˚<ë+‘êìπø
ì\Te⁄≈£î s¬ +&ÉT uÛ≤>±\T>± #˚dæ #·÷|ü⁄‘·THêïs¡T ∫Á‘·ø±s¡T\T. X¯ówüÿ y˚<ë+‘·+ nì ù|s¡T.
ìC≤ìøÏ n+‘·s¡+>∑+ ` ãVæ≤s¡+>∑+ nH˚<˚ ns¡úHêØX¯«s¡T&ÉT. 50. n+‘·]ø£å+ nq+‘·+.
ã+>±s¡+ - n+‘·s¡+>∑+ - •e⁄&ÉT. nq+‘·+ m|ü⁄Œ&É÷ @ø£y˚T (ˇø£fÒ)
ÄuÛÑs¡D+ - ãVæ≤s¡+>∑+ - bÕs¡«‹. @ø£eTT m|ü⁄Œ&É÷ <Ó’ey˚T.
nB ns¡úHêØX¯«s¡T&É+fÒ. 51. bÕsƒ¡XÊ\ n+fÒ nìï ‘·s¡>∑‘·T\÷ ñ+{≤sTT.
n+‘·s¡+>∑+ ` ãVæ≤s¡+>∑+ #·÷|ü&É+ m˝≤>√ |ü<√ ‘·s¡>∑‹ $<ë´]ú ˇø£{À ‘·s¡>∑‹ $<ë´]úì
#˚‘·ø±ø£ ∫Á‘·ø±s¡T\T n˝≤ ì\Te⁄≈£î ø√dæ bÕπsXÊs¡T. ‘·≈£îÿe⁄>± #·÷&Ée\dæq nedüs¡+ ˝Ò<äT.
48. n+‘·]ø£å+˝À ñqï<˚B ø=+<äs¡T ªe÷qeùdy˚ e÷<Ûäeùdeµ nì @<√
n+‘·]ø£å+ ø£+fÒ >=|üŒB ø±<äT, düe÷qeT÷ø±<äT #˚düTÔ+{≤s¡T.
dü÷s¡´ Á>∑Vü≤yÓTÆHê düπs, Ç+ø=+<äs¡T >∑Tfi¯S¢ >√|ü⁄sê\T ‹s¡T>∑T‘·T+{≤s¡T.
uÛÑ÷ Á>∑Vü≤yÓTÆHê düπs. Ç+ø=+<äs¡T »|ü ‘·bÕ\T #˚kÕÔs¡T.
eT] ø=+<äs¡T }s¡ø£ ñ+{≤s¡T.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 57
ˇø=ÿø£ÿ] eTq' |ü]DÏ‹ì ã{Ϻ n˝≤ ñ+{≤s¡T.
Hê<˚ ø£¬s≈£îº, n+<äs¡÷ Hê˝≤π> ñ+&Ü\+fÒ ≈£î<äs¡<äT.
m+<äT˝Àq÷ b˛*ø£ nedüs¡+ ˝Ò<äT.
ø±˙ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T <˚e⁄ì yÓ’|ü⁄πø Á|üj·÷DÏdüTÔHêïs¡T.
eTqeT+<äs¡+ ˇπø ãdüT‡˝ÀH˚ ñHêï+.
ˇπø y˚>∑+˝À ñHêï+.
Çø£ ∫+‘· @$T?
Á&Ó’es¡T, Á|üj·÷DÏ≈£î&ÉT
ˇπøkÕ] >∑e÷´ìï #˚s¡T≈£î+{≤s¡T.
>∑Ts¡Te⁄, •wüß´&ÉT
ˇπøkÕ] yÓ÷ø£å+ bı+<äT‘ês¡T.
58
53. ø£èwüíj·T´ nH˚ >∑Ts¡T uÛÑ≈£îÔ&ÉT
‘·q≈£î ‘êH˚ ªC≤„qlµ nH˚ _s¡T<äTqT ô|fÒºdüT≈£îHêï&ÉT.
dü<äTZs¡T : ø£èwüíj·÷´! ì»+>± ˙e⁄ C≤„ìyê?
ø£èwüíj·T´ : nuÒ“...! n<˚MT ˝Ò<ä+&û...
dü<äTZs¡T : nsTT‘˚ Ä _s¡T<äT ˙≈£î dü]jÓÆTq<˚.
C≤„ìì ø±<äqï $wüj·÷ìï Á>∑Væ≤+#êe⁄ ø±ã{Ϻ.
54. @ eTìwæø° ªªø£s¡Ôe´+µµ n+≥÷ @MT˝Ò<äT.
ªªdü«uÛ≤e+µµ ñ+~.
dü«uÛ≤e+ nH˚~ <Ó’e ìj·T‹.
***

52. eT<ÛäTdü÷<äHé : >∑Ts¡Te⁄>±]ì ø£\yê\+fÒ #Ó≥Tº≈£î |ü+&ÉT¢ ø±j·T&É+

eTT+<äT>± nqTeT‹ rdüTø√yê˝≤? q~˝À ˙fi¯ó¢ bÕs¡&É+
nH˚~ yê{Ï dü«uÛ≤e+.
u≤ãT: U≤∞>±H˚ ñ+{≤s¡T.
MT˝≤+{Ï uÛÑ≈£îÔ\ sêø£ ø=i≈£î n+‘˚>±ì #Ó≥Tº ˇø£ì Äø£* rs¡Ã&É+
>∑TeTà+ e<ä› ì˝§Ãì m<äTs¡T #·÷dü÷Ô q~ ˇø£ì <ëVü≤+ rs¡Ã&É+ nH˚~ yê{Ï ªªø£s¡Ôe´+µµ ø±<äT.
ñ+{≤s¡T. ***

eTqø£+fÒ Äj·Tqπø nedüs¡+ nqï≥Tº n+<ä] ø£s¡Ôyê´\T

Ä<ä]kÕÔs¡T, Á|üuÀ~ÛkÕÔs¡T. nìï{Ï dü«uÛ≤yê\T
uÛÑ>∑e~#·Ã¤˝À n+‘·sꓤ>±\T.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 59 60
55. ø£s¡à n+≥÷ »]–<ä+fÒH˚ 59. ñqïyê&ÉT ñHêïqì nq&ÉT.
n~ düø±eT ø£πsà ne⁄‘·T+~. ˝Òìyê&ÉT ˝Òqì nq&ÉT.
ªìcÕÿeT ø£s¡àµ nHêï düπs. 60. ªªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µµ
ø£s¡Ô ˝Òì ø£s¡à ` ìcÕÿeT ø£s¡à.
á ˇø£ÿ |ü<ëìï $e]+#·&Üìπø
56. m+‘·{Ï Vü‰kÕ´düŒ<äyÓTÆq $wüj·T+!!! y˚<ë+‘· XÊÁdüÔ+ Ä$s¡“¤$+∫+~.
>∑Ts¡Te⁄ ˝Òì •wüß´&ÉT
61. e´eVü‰s¡+˝À -
•wüß´&ÉT ˝Òì >∑Ts¡Te⁄ e<ä›
eT+Á‘√|ü<˚X¯+ rdüT≈£îHêï&É≥. ªªø£s¡Ôe´+µµ ñqï≥Tº ø£qã&ÉT.
nqTuÛÑe+˝À -
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˝Òì uÛÑ≈£îÔ&ÉT ªªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µµ nì ñ+&ÉT.
uÛÑ≈£îÔ&ÉT ˝Òì uÛÑ>∑e+‘·Tì e<ä›
nqTÁ>∑Vü≤+ bı+<ë&É≥. 62. uÛÑ>∑e~#·Ã¤j˚T
|ü⁄s¡Twüø±s¡eTT>± Á|üø£≥qyÓTÆ ñqï~.
Ç<ä›s¡T ˝Òs¡T. ø±e⁄q uÛÑ>∑e~#·Ã¤ dæ<ë∆+‘·eTT
ñ+&˚~ ˇø£ÿ&˚. |ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ïeTTq≈£î Ä≥+ø£y˚TMT ø±<äT.
57. uÛÑey˚T ˝Òìyê&çøÏ 63. ˙e⁄ ‹]–Hê, ‹s¡>∑ø£ b˛sTTHê
ã+<ÛäyÓTø£ÿ&ç~? uÛÑ÷$T‘√ bÕ≥T ˙e⁄ ‹s¡T>∑T‘·Tqï≥Tº>±
ã+<Ûäy˚T ˝Òìyê&çøÏ ˙e⁄ ø£s¡à #˚dæHê, e÷ìHê
uÛÑeyÓTø£ÿ&ç~? düø±eT ø£s¡àsTTHê
58. #Óù|Œ~ >∑Ts¡Te⁄≈£î ‘Ó*j·T<äT. ìcÕÿeT ø£s¡àsTTHê
$H˚~ •wüß´ìøÏ ‘Ó*j·T<äT. n˙ï
uÛÑ>∑e~#·Ã¤˝À n+‘·sꓤ>±˝Ò.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 61 62
64. ∫\ø£eTà : H˚qT Á|üj·÷DÏdüTÔqï ¬s’\T 68. n+‘·]ø£åy˚T - bÕs¡«‹
ø±fi¯Vü≤dæÔ MT<äT>± sê>±H˚, MT düìï~Û˝À n+‘·]øå±ìï MøÏå+#˚yê&˚ •e⁄&ÉT.
ø±ùd|ü⁄ >∑&ç|æ yÓfi¯ó‘·Tqï≥Tº>± 69. me&ç Á|ü|ü+#·+ yê&ç<˚.
nì|æ+∫+~ kÕ«MT... me&ç <Ó’e+ yê&ç<˚.
dü<äTZs¡T : ªªnì|æ+#·&É+µµ nH˚<˚ dü]. me&ç >∑Ts¡Te⁄ yê&çπø.
n˙ï n˝≤π> ªªnì|æ+#ê*µµ me&ç ne>±Vü≤q yê&ç<˚.
65. ñqï~ ˇπø edüTÔe⁄. me&ç nqTuÛÑe+ yê&ç<˚.
n~ nqTuÛÑe+˝ÀøÏ sêq+‘·es¡≈£î 70. sêE : H˚HÓ˝≤ ñ+&Ü*?
ªªÁ|ü|ü+#·+µµ >± ñ+≥T+~. dü<äTZs¡T : ˙es¡≈£î ˙e⁄ ªH˚qTµ>± ñ+&ÉT.
nqTuÛÑe+˝ÀøÏ eùdÔ e´eVü‰s¡+˝À ªsêEµ>± ñ+&ÉT.
ªª<Ó’e+µµ>± ñ+≥T+~.
71. Á<äwüº jÓTTø£ÿ Á|ü‹_+ãy˚T <äèX¯´+.
66. ndü‘ê´ìπø
ÁbÕNqeTT ` qMqeTT 72. >∑s¡“¤düÔ •X¯óe⁄qT b˛wædüTÔqï~ @X¯øÏÔ?
nì ¬s+&ÉT ñ+&˚~. n<˚ düø£˝≤ìï b˛wædüTÔqï~.
dü‘ê´ìøÏ Çy˚M ñ+&Ée⁄. nqï ì•Ã+‘·‘√ J$+#·&Éy˚T JeqTàøÏÔ.
dü‘·´eTH˚~ ªªdü<ëµµ. 73. düeT düe÷C≤ìï X¯àXÊq+˝À e÷Á‘·y˚T #·÷&É>∑\+.
67. nqdü÷j·T : eTVü‰ •esêÁ‹ X¯óuÛ≤ø±+ø£å\+&û m+<äTø£+fÒ, nø£ÿ&É ñqïyês¡+<äs¡÷
>∑Ts¡Te⁄>±s¡÷....! ‘·eT |üs¡Te⁄qT, ‘·qTe⁄qT e~*qyêfi‚¢.
n+<äTπø n~ •e⁄ì ìyêdü+ nsTT´+~.
dü<äTZs¡T : Á|ü|ü+#êìøÏ ás√E e÷Á‘·y˚T •esêÁ‹.
ì»+>± X¯àXÊqy˚T •yê\j·T+.
eTq≈£î Á|ü‹s√p •esêÁ‘˚.
***
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 63
˙e⁄qï á }fiÀ¢ Ç|ü⁄Œ&ÉT Çø£ÿ&É ñqï |üfi¯+>±
<˚Vü‰_Ûe÷Hêìï e~*Hê düπs, ˝Ò<ë
˙‘√ düVü‰ n+<äs¡÷ ø£~˝Ò X¯yê˝≤¢ ø£qã&çHê düπs
qTe⁄«qï #√fÒ X¯àXÊq+ ne⁄‘·T+~.
•yê\j·T+ ne⁄‘·T+~.
˙y˚ •e⁄&ç$ ne⁄‘êe⁄.
74. |ü+#·eTVü‰uÛÑ÷‘·eTT\T ø£*dæ yÓT*dæ J$+#˚
~e´πøåÁ‘·+ ˙ X¯Øs¡+.
˙ XÊ«dü z+ø±s¡+.
Ç~ Nø£{Ï, Ç~ yÓ\T>∑T nì >∑T]Ô+#·>∑*π>
C≤„q Á|üø±X¯+ ˙e⁄.
˝Ò! ªH˚qT ÁãVü≤àeTTqTµ nì >∑]®+#·T.
kÕ<Ûäq eT÷&ÛÉ‘ê«ìøÏ ∫Vü≤ï+.
75. sêE : eTqdüT≈£î XÊ+‹ ˝Ò<äT kÕ«MT...!
dü<äTZs¡T : eTqdüT≈£î XÊ+‹ ñ+&É&É+ ø±<äT.
XÊ+‹øÏ eTqdüT ñ+≥T+~.
76. neTà>∑s¡“¤+˝À Á|üy˚•+∫+~ yÓTT<ä\T
uÛÑ÷<˚$ >∑s¡“¤+˝À ø£*ùd es¡≈£î
Á|ür~ ‘·q Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü »]–b˛‘·T+~.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
64
»qq+, u≤\´+, j·Te«q+, eè<ë›|ü´+, eTs¡D+
nÁ|üj·T‘·ï+>±H˚ ˇø£{Ï ‘·s¡Tyê‘· ˇø£{Ï ‘=*–b˛‘·÷
ñ+{≤sTT.
á »qq eTs¡D≤\ #·Áø±ìøÏ ø±s¡D+ ‘Ó*j·Tq+‘·es¡≈£î
‘êqT ìj·T‹øÏ u≤ìdü>± ñ+{≤&ÉT.
ø±s¡D+ ‘Ó*dæq ø£åD+ ‘êH˚ ø£s¡Ô nH˚~ ‘Ó\TdüTÔ+~.
77. ˇø£ eTìwæ J$‘·ø±\+ Áã‘·ø£&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq
ÄVü‰s¡+ dæ<ä∆yÓTÆq ‘·s¡Tyê‘˚ Ä eTìwæ »ìàkÕÔ&ÉT.
ˇø£ eTìwæ J$‘·ø±\+ J$+#·&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq
XÊ«dü\T dæ<ä∆yÓTÆq ‘·s¡Tyê‘˚ Ä eTìwæ ‘=*XÊ«dü
rdüT≈£î+{≤&ÉT.
m{≤¢ Áã‘·ø±˝À Ä˝À∫+#·≈£î.
ªªm+<äT≈£î?µµ Áã‘·ø±˝À Ä˝À∫+#·T.
78. z q≥T&ÉT ‘êqT q{Ï+∫q ∫Á‘êìï
~∏j˚T≥sY ¬ø[¢ #·÷dæq≥Tº ñ+&Ü*.
˙ J$‘·>±<∏äqT Á|ü|ü+#·+˝À #·÷&É&É+ ≈£L&Ü
nø£ÿ&É düTK<äT'U≤\T ¬s+&É÷ düTU≤˝Ò ne⁄‘êsTT.
˙≈£î ˙e⁄ ª‘·≥düÔ+>±µ ñ+&É&É+ nH˚<˚ ‘·‘·Ô«kÕs¡+.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 65 66
79. u≤ãT : <˚e⁄&Óes¡T? n˝≤ ø£*–q≥T¢ ˇø£]<ä›] $wüj·T+˝À ø£ì|æùdÔ ø£ì|æ+#·
dü<äTZs¡T : kÕø±s¡T&Ó’q u≤ãT ≈£î e#·TÃqT >±ø£
ìsêø±s¡T&Ó’q u≤ãTj˚T <˚e⁄&ÉT. nsTTHê düsπ nqTuÛeÑ + e\qH˚ dü+Á|ü<ëj·T+ ø£\T>∑T‘·T+~.
80. <˚ìqsTTHê düπs (yÓ÷øå±qïsTTHê düπs) 85. H˚qT me&ÉqT?
ø√πsyê&ÉT - ù|<äyê&ÉT. ªªme&ÉTµµ nH˚<˚ H˚qT.
ø√s¡ìyê&ÉT ` <Ûäì≈£î&ÉT. 86. ø£\˝À ñqïyês¡+<ä]‘√q÷
81. ˝À≈£î\+<ä]ø° \øå±´ìï uÀ~Û+#˚ ø£+fÒ ø£\˝À ñqï ‘êqT dü+ã+<Ûä|ü&˚ ñ+{≤&ÉT.
˙ |ü]~Û˝À ñqïyê]øÏ \øå±´ìï uÀ~Û+#·&É+ >=|üŒ. ø±˙ ø£\ø£H˚yêì‘√
<ëìø£+fÒ ˙≈£î ˙e⁄ \øå±´ìï uÀ~Û+#·T≈£î+fÒ Ç+ø± >=|üŒ. ø£\˝Àì ‘·q≈£î e÷Á‘·y˚T dü+ã+<Ûä+ ñ+≥T+~.
˙e⁄ ˙≈£î ≈£L&Ü uÀ~Û+#·≈£î+&Ü ñ+fÒ Ç+ø± Ç+ø± >=|üŒ.
Ä<Ûë´‹àø£+ nH˚~ πøe\+ Hê ˇø£ÿìøÏ
82. meìøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ‘·qqT ‘êqT |üPs¡í+>± e÷Á‘·y˚T dü+ã+~Û+∫q $wüj·T+.
ns¡ŒD #˚düT≈£î+{≤&√ n+‘˚>±ì $T>∑‘ê yê]‘√ ø£*dæ
yêìH˚ ª|ü]|üPs¡í uÛÑ≈£îÔ&ÉTµ nq<ä>∑TqT. dü+ã+~Û+∫q $wüj·T+ ø±H˚ ø±<äT.
83. düø£\ düèwæºøÏ n+≥≈£î+&Ü yÓ\T|ü\ ñ+fÒ 87. <äèX¯´eTT <äèX¯´eTqT≥ ì»eTT.
‘êqT - $X¯« s¡÷|ü⁄&ÉT, <äèX¯´eTT ì»eTT nqT≥ ì»eTT ø±<äT.
düø£\düèwæºøÏ n+≥≈£î+&Ü ˝À|ü\ ñ+fÒ 88. H˚qT Á|ü|ü+#·eTT˝À ñHêïqT
‘êqT ` nDTs¡÷|ü⁄&ÉT. nqT nqTuÛÑeeTTq≈£î ø±s¡DeTT
84. ≈£îãTdü+ <=]øÏ‘˚ bÕeTT <=]øÏq≥Tº ø±<äT H˚qT Á|ü|ü+#·eTT˝À ñ+&ÉT≥ ø±<äT.
dü+Á|ü<ëj·T+ e\q nqTuÛÑe+ ø£\>∑<äT. Á|ü|ü+#·eTT Hê˝À ñ+&ÉT≥j˚T.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 67
89. ms¡T>∑ã&ÉTq~ Ç‘·s¡eTT\qT ms¡T>∑>∑\<äT ø±ì
ms¡T>∑Tyêìì ms¡T>∑ >∑\<ë?
ms¡T>∑Tyê&ÉT ms¡T>∑ã&ÉT<ëìH˚ ms¡T>∑˝Ò&ÉT.
Ç‘·s¡eTT\qT m≥T¢ ms¡T>∑>∑\&ÉT?
90. ˝Òì~
ñqï<ëìì
ms¡T>∑>∑\<äT ø±ì
ñqï~ ˝Òì<ëìì m≥T¢ ms¡T>∑>∑\<äT?
91. XÊ«dü ñqï|ü⁄Œ&ÉT, ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT ñ+&É>∑\ H˚H˚ H˚qT.
ø±ì XÊ«dü ñ+fÒH˚ ñ+&ç, ˝Ò≈£î+fÒ ˝Òì H˚qT
H˚HÓ˝≤ ne⁄‘êqT?
n≥Te+≥|ü⁄Œ&ÉT XÊ«dü ñ+fÒ ñ+&ç,
˝Ò≈£î+fÒ ˝Ò≈£î+&Ü b˛j˚T ªªu≤ãTµµ
H˚HÓ˝≤ ne⁄‘êqT?
92. e÷eT÷\T>± H√s¡T eT÷düT≈£î+fÒ neTà ne⁄‘·T+~.
H√s¡T ‘Ós¡#·Tø=+fÒ nj·T´ ne⁄‘·T+~.
ø±˙ Ä neTà (C≤„Hê+ã) e÷Á‘·+
H√s¡T ‘Ós¡#·Tø=+fÒ neTà ne⁄‘·T+~.
eT÷düT≈£î+fÒ nj·T´ (•e⁄&ÉT) ne⁄‘·T+~.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
68
93. u≤ãT : ñqï~ dü<ä«düTÔe⁄ ˇø£ÿfÒ
<ëìøÏ $&ç>± @MT˝Ò<äT nì nHêïø£
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘· - |ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
nì nqTø√e\dæq n>∑‘·´y˚T$T?
dü<äTZs¡T:ø£+≥THêïqT, n+≥THêïqT
nì ñqïyêìøÏ #Ó|üŒã&çqe÷≥ n~.
ªñqï~ dü<ä«düTÔe⁄ ˇø£ÿfÒµ nqï
dü‘·´ ìwü˜˝À ñqïyê&çøÏ Çø£ ø£q&ÜìøÏ,
nq&ÜìøÏ ‘·q≈£î $&ç>± @MT ñ+&É<äT.
düeTdü´ ñ+&˚~ ‘·q≈£î $&ç>±
eTs=ø£ edüTÔe⁄qT ø£H˚yê&çπø.
94. ªª2µµ e HÓ+ãs¡TH˚
ªª1µµ e HÓ+ãs¡T>± e´eVü≤]düTÔHêïs¡T
á Ä<Ûë´‹àø£+˝À.
ªª|üs¡ÁãVü≤à+µµ nHêï ¬s+&Ée HÓ+ãs¡TH˚.
ªªnyêC≤„àqdü >√#·s¡eTTµ nHêï ¬s+&Ée HÓ+ãs¡TH˚.
ªª1µµe HÓ+ãs¡TqT m{≤¢ ìs¡«∫+∫Hê
n~ ªª2µµe HÓ+ãs¡T≈£î ìs¡«#·q+ ne⁄‘·T+~.
ªª1µµe HÓ+ãs¡T $wüj·T+ Ç|üŒ{Ïø°, m|üŒ{Ïø°
me«]ø° ‘Ó*j·T<äT, <˚e⁄&çøÏ ≈£L&Ü.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 69 70
m+<äTø£+fÒ <˚e⁄&ÉT ≈£L&Ü ªª2µµe HÓ+ãπs ø±ã{Ϻ. eT] j·T<ë j·T<ëVæ≤ <Ûäs¡àdü´... nì
ªª1µµe HÓ+ãs¡T≈£î ªª2µµe HÓ+ãs¡T $wüj·T+ ‘Ó*j·T<äT. ø£èwüí uÛÑ>∑yêqT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT ø£<ë? nì n+{≤y˚yÓ÷!
ª2µe HÓ+ãs¡T≈£î ª1µe HÓ+ãs¡T $wüj·T+ ‘Ó*j·T<äT. ø±<äT.
95. nìï{Ïø° neø±X¯+ Äø±X¯+. eT] mes¡T #ÓbÕŒs¡T?
Äø±XÊìøÏ neø±X¯+ @<√ <Ûäs¡ày˚T #Ó|æŒ+~.
n<˚ <Ó’eeTì eTq q$Tàø£. ^‘·˝À ªnVü≤+µ nqï #√f…˝≤¢ nqï~
ø±˙ Ä neø±XÊìøÏ neø±X¯+ @<√ ø£èwüßí&ÉT ø±<äT <Ûäs¡ày˚T.
n<˚ ªªndü\Tµµ. eT] uÛÑ>∑yêHé ñyê#· nì nqï~ n+fÒ,
ªª<Ûäs¡à+ Ç˝≤ nqï~µµ nì uÛÑ>∑yêqT&ÉT
96. <Ûäsêàìï eTq+ s¡øÏå+#·e\dæq #ÓbÕŒ&ÉT nì ns¡ú+.
<Ís¡“\´ |ü]dæú‹˝À <Ûäs¡à+ ñ+fÒ
n~ <Ûäs¡àyÓT˝≤ ne⁄‘·T+~? 98. @<äsTTHê düπs -
düeTkÕÔìï <Ûäs¡ày˚T s¡øÏåkÕÔ ñ+~. Ç#˚Ãyê&ÉT <˚e⁄&ÉT
nì ñ+&É&Éy˚T >=|üŒ <Ûäs¡à+. |ü⁄#·TÃ≈£îH˚yê&ÉT Je⁄&ÉT.
n<˚ |üs¡eT<Ûäs¡à+. 99. ø£s¡à\T, ÁøÏj·T\T nH˚ø£+ ñ+&=#·TÃ.
97. <Ûäsêàìï mes¡÷ kÕú|æ+#·e\dæq nedüs¡+ ˝Ò<äT. ªø£s¡Ôµ m|ü⁄Œ&É÷ @ø£e#·qy˚T.
ì\u…≥ºe\dæq nedüs¡+ n+‘·ø£Hêï ˝Ò<äT. 100. •e⁄&çøÏ •e⁄&ÉT nì HêeTø£s¡D+ #˚dæqyê&Óe&ÉT?
s¡øÏå+#·e\dæq nedüs¡+ n+‘·≈£îeTT+<˚ ˝Ò<äT. yê&ÉT •e⁄&ç ø£+fÒ ô|<ä›yê&ÉT ø±&Ü?
<Ûäs¡à+ <ëìø£<˚ kÕú|æ+#·T≈£î+≥T+~. •e⁄&ÉT ø£+fÒ ô|<ä›yê&ÉT ñ+fÒ
ì\u…≥Tº≈£î+≥T+~. Ä ô|<ä›yê&˚ <˚e⁄&ÉT ø±&Ü?
s¡øÏå+#·T≈£î+≥T+~. •e •yê! @$T{° ‹s¡ø±düT?

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 71 72
101. ˇø£] #˚‘· Ä#·]+#·ã&˚~ ø±<äT <Ûäs¡à+ n+fÒ. nqTÁ>∑Vü≤ yê≈£îÿ -
<Ûäs¡à+ nH˚~ dü«j·T+. ªªH˚qT bı+~+~ ì»y˚T nsTT‘˚,
n+<äTπø dü«<Ûäs¡à+ nHêïs¡T. MT≈£î Ç#˚à b˛‘êqTµµ
n+‘˚>±ì dü«<Ûäs¡à+ n+fÒ me&ç ≈£î\eè‹Ôì
yê&ÉT #˚düTø√e&É+ ø±<äT. 106. ªªÇ~ ø£\µµ nqï miTø£ ñ+fÒ #ê\T.
dü«<Ûäs¡à+ n+fÒ <Ûäs¡à+ nH˚~ dü«j·T+ nì ns¡ú+. ˙e⁄ yÓT\≈£îe˝À ñqïfÒ¢.
102. ø£\≈£î >∑TπsÔeT+fÒ nq´+ >√#·]+#·&Éy˚T. ø£\ bÕ{ÏøÏ ø£\ ø=qkÕ>∑e#·TÃ
‘·q≈£î ‘êqT ø£ì|æ+#˚~ ≈£L&Ü nq´+>±H˚ ø£<ë! Çã“+<˚MT ñ+&É<äT.
ø±ã{Ϻ ‘êqT ≈£L&Ü ø£\˝À uÛ≤>∑y˚T. 107. ˝≤≥Ø˝À ø√{Ï s¡÷bÕsTT\T ‘·–*+<äq>±H˚
103. eTT+<äT ‘·*¢ •X¯óe⁄qT ø£+≥T+~. ªH˚qT ø√{°X¯«s¡TDÏíµ nqï Äq+<ä+ ‘·ø£åD+ ø£*–q≥T¢.
‘·s¡Tyê‘· •X¯óe⁄ ‘·*¢ì ø£+≥T+~ (#·÷düTÔ+~) dü<äTZs¡T <äs¡Ùq+ ø±>±H˚
eTT+<äT <˚e⁄&ÉT uÛÑ≈£îÔDÏí kÕø屑·ÿ]+|ü#˚düT≈£î+{≤&ÉT. ªH˚ q T uÛ Ñ > ∑ e +‘· T DÏ í µ nqï dü « s¡ ÷ bÕq+<ä + ‘· ø £ å D +
‘·s¡Tyê‘˚ uÛÑ≈£îÔ&çøÏ uÛÑ>∑e‘ê‡ø屑êÿs¡+ ne⁄‘·T+~. ø£\T>∑T‘·T+~.
104. Çø£ÿ&É ‘Ó*dæq‘·q+ 108. Á|ü‹ JM uÛÑ>∑e<äe‘ês¡y˚T.
nø£ÿ&É ‘Ó*j·Tì‘·q+>± ˝…ø£ÿe⁄‘·T+~.
Çø£ÿ&É ‘Ó*j·Tì‘·q+
e÷≈£î XÊÁdüÔ |ü]#·j·TeTT ˝Ò<äT.
nø£ÿ&É ‘Ó*dæq‘·q+>± ˝…ø£ÿe⁄‘·T+~. e÷ nqTuÛÑey˚T e÷≈£î XÊÁdüÔ+.
105. s¡eTD dü‘·‡+>∑+˝À e÷ nqTuÛÑey˚T e÷≈£î Á|üe÷D+.
>∑Ts¡Te⁄>±s¡T ‘·q •wüß´\≈£î Á|ükÕ~+∫q - l dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 73 74
jÓ÷>±q+<ä : »qT\qT n<Ûë´‹àø£+>± ñ<ä∆]+#·Tf…≥T¢?
yê]øÏ Çe«e\dæq •ø£åD m{Ϻ~? >∑Ts¡Te⁄ ˝Òìyê]πø
<˚e⁄&ÉT, XÊÁdüÔ+, dü‘·‡+>∑+, kÕ<Ûäq Çe˙ïqT.
s¡eTDT\T : n~ yê] yê] eTqdæú ‡‘·T\qT ã{Ϻ,
>∑Ts¡Te⁄ ñqïyê]øÏ Çy˚M nedüs¡+ ˝Ò<äT.
n<Ûë´‹àø£+>± yê] yê] |ü]DÏ‹ì ã{Ϻ
dü<äTZs¡T Á|ü‘·´ø£å düìï<Û˚ |üs¡eT|ü<ä+.
ñ+&Ée˝…. eT÷ø£ ñeTà&ç>± •ø£åDj˚T$T?
<ëìøÏ kÕ{ÏjÓÆTq $X‚wü+ @B˝Ò<äT düèwæº˝À.
jÓ÷>±q+<ä : Á|ü|ü+#·+˝À Ç+‘· <äT'U≤ìï <ëìø£<˚ kÕ{Ï.
<Ó’ey˚T\ nqTeT‹+∫Hê&ÉT?
düs¡«X¯øÏÔ >∑<ë? ˇø£ÿ Áy˚≥T˝À ø±&ç ˝Òø£H˚ ø±&ç yÓ÷düTÔqï
düs¡«<äT'KeTT\qT ìs¡÷à*+∫, z Bq »qT˝≤sê!!
dü$Twæº>± Ä‘·à\_∆ qqTXÊ•+#·sê<ë? ‘·ø£åD+ dü<äTZs¡T düìï~ÛøÏ #˚s¡+&ç.
s¡eTDT\T : ÁãVü‰àqTuÛÑ÷‹øÏ e÷s¡ZeTT Ä]Ô.
jÓ÷>±q+<ä : eTs√ $<Ûä+>± Ä<˚•+#·sê<ë?
s¡eTDT\T : <ëìø£<˚ e÷s¡Z+.
jÓ÷>±q+<ä : jÓ÷>∑eTT, eT‘·eT÷ yÓTT<ä˝…’q$
<äT'K ìyês¡ø±˝≤?
s¡eTDT\T : yêì e\¢ u≤<ÛäqT >∑&Éeu…≥º e#·TÃqT. ` T.V.N. u≤ãT
jÓ÷>±q+<ä : ndü\T u≤<Ûä m+<äT≈£î+&Ée˝…? ls¡eTD dü‘‡· +>∑+
` T.V.N. u≤ãT
s¡eTDT\T : mesêu≤<Ûä |ü&˚~? u≤<Ûä n+fÒ @$T? ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
jÓ÷>±q+<ä : (ã<äT\T ˝Ò<äT)
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 75 76
dü<äTZs¡T : ì»y˚THê?
C≤„qÁ|üdü÷Hê\T`40 eTTs¡T>±q+<ä : ì»y˚T
dü<äTZs¡T : ¬s+&É÷ nã<ä›y˚T.
1. u≤ãT : uÛ≤s¡‘·+ eTq$T<ä›s¡+ H˚\ MT<ä ñHêï+.
#Ó|æŒqyê&ÉT - yê´düT&ÉT 5. ñqï Äq+<ë˝À¢ ÁãVü‰àq+<ä+ ˇø£{Ï ø±<äT.
Áyêdæqyê&ÉT - $ù|òTïX¯«s¡T&ÉT. ñqï Äq+<ë\˙ï ÁãVü‰àq+<äy˚T.
Ç<ä›s¡÷ >=|üŒyêfi‚¢. 6. •wüß´&ÉT nq&ÜìøÏ >∑TπsÔeT+fÒ,
dü<äTZs¡T: ìC≤ìøÏ uÛ≤s¡‘·+ #·~y˚yê&ÉT HêeTs¡÷bÕ\T ñ+&É&Éy˚T.
yê]<ä›] ø£Hêï >=|üŒyê&ÉT. HêeTs¡÷bÕ\T ˝Òìyê&ÉT >∑Ts¡Te⁄.
2. ªªÇ‘·s¡+ ≈£L&Ü H˚H˚µµ 7. Hê≈£î, Ç‘·s¡T\≈£î ø£ì|æ+#˚ H˚qT ` •wüß´&ÉT.
nqï kÕ«qTuÛÑe ìwü˜j˚T dü«<Ûäs¡à+. Hê≈£î, Ç‘·s¡T\≈£î ø£ì|æ+#·ì H˚qT ` >∑Ts¡Te⁄.
3. @ø£‘·«+ nH˚ø£‘ê«ìï nqTuÛÑ$düTÔ+~. 8. dü<äTZs¡T : m≈£îÿe kÕ«s¡ú|üs¡T&Óe&ÉT?
nH˚ø£‘·«+ @ø£‘ê«ìï nqTuÛÑ$düTÔ+~. Temparary düTU≤ìï ø√πsyê&Ü?
Permanent düTU≤ìï ø√πsyê&Ü?
4. eTTs¡T>±q+<ä : (bò˛qT˝À)kÕ«MT! @<Ó’Hê eT+∫ $wüj·T+
#Ó|üŒ+&ç... u≤ãT : Permanenet düTU≤ìï ø√πsyê&˚...
dü<äTZs¡T : H˚HÓø£ÿ&É ñHêïqT? dü<äTZs¡T : nsTT‘˚ yÓ÷ø£å düTU≤ìï ø√πsyê&ÉT
eTTs¡T>±q+<ä : lø±fi¯Vü≤dæÔ˝À m≈£îÿe kÕ«s¡ú|üs¡T&ÉT.
dü<äTZs¡T : ˙yÓø£ÿ&É ñHêïe⁄? 9. •wüß´&ÉT >∑Ts¡Te⁄ ø√dü+ ‘·|ædü÷Ô ñ+{≤&ÉT dü<ë.
>∑Ts¡Te⁄ •wüß´ìø√dü+ ‘·|ædü÷Ô ñ+{≤&ÉT dü<ë.
eTTs¡T>±q+<ä : yÓ’C≤>¥ ˝À.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 77
uÛÑ≈£îÔ&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì ø√dü+ ‘·|ædü÷Ô ñ+{≤&ÉT dü<ë.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT uÛÑ≈£îÔì ø√dü+ ‘·|ædü÷Ô ñ+{≤&ÉT dü<ë.
ˇø£]ø=ø£s¡T m<äT≥|ü&ç‘˚ e÷Á‘·+ ˇø£&˚ $T>∑T\T‘ê&ÉT.
10. Á|üj·÷D≤ìøÏ dæ<ä∆yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT ô|f…º˝À
nedüs¡yÓTÆq nìï edüTÔe⁄\qT dü]› ñ+∫q≥T¢
eTs¡T»qà≈£î dæ<ä∆yÓTÆq düeTj·T+˝À (eTs¡D düeTj·T+˝À)
eTs√ Á|ü|ü+#êìï düèwæº+#·Tø√e&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq
düs¡+C≤e÷qT (dü+ø£˝≤Œ\qT) ;»s¡÷|ü+˝À
ìøÏå|üÔ+ #˚düT≈£î+{≤&ÉT.
n|ü⁄Œ&˚, nø£ÿ&˚ eTs¡T »qà˝À ‘êqT ‘·q ‘·qTe⁄‘√
düVü‰ düø£\ »>∑‘·TÔqT $düÔ]+#·T≈£î+{≤&ÉT.
nø£ÿ&É (eTs¡T »qà˝À) eTT+<äTø±\T ô|{≤ºπø (|ü⁄{≤ºπø)
Çø£ÿ&É (Á|üdüTÔ‘· »qà˝À) yÓqø£ø±\T rkÕÔ&ÉT (eTs¡DÏkÕÔ&ÉT)
11. z sêE zs√E düuÛÑ˝ÀøÏ z ã+>±s¡T ô|f…ºqT Á|üy˚X¯ô|{≤º&ÉT.
Ä ô|f…º˝À eTs√ ô|f…º, Ä ô|f…º˝À eTs√ ô|f…º Ç˝≤ z ◊<ës¡T
rkÕø£ ∫e] ô|f…º˝À z ã]D…, n+<äT˝À z ô|düs¡ã<ä›. rdæ
dü_Û≈£î\+<ä]ø° #·÷|æ+∫, <ëìì |ü]o*+∫ n<˚$T{À
#Ó|üŒeTHêï&ÉT. dü_Û≈£î\+‘ê #·÷XÊs¡T. n~ ô|düs¡ã<ä› nì
‘Ó\Tdü÷ÔH˚ ñ+~. nsTTHê ô|düs¡ã<ä›qT n+‘· ø£≥Tº~≥º+
#˚dæ m+<äT≈£î ‘Ó∫Ãq≥Tº? nì ˇø£ Á|üøÿ£ nqTe÷q+. mes¡÷
H√s¡T $|æŒ #Ó|Œü ˝Òøb£ ˛j·÷s¡T m{≤¢ b˛sTT, m{≤¢ edüT+Ô <√qì.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
78
nfÒ¢ ñ+≥T+~ á Ä<Ûë´‹àø£+˝À dü‘·´ ìs¡÷|üD #˚j·T&É+
≈£L&Ü. dü‘·´+ m|ü⁄Œ&É÷ ‘˚≥ ‘Ó\¢y˚T. ø±˙ eTqy˚T ˇ|ü⁄Œø√+.
ãTTwüß\T n+‘· ø£wüº|ü&ç yÓ÷øå±ìï dü+bÕ~ùdÔ eTq¬ø{≤º n+‘·
düT\uÛÑ+>± <=s¡T≈£î‘·T+~? nì nqTe÷q+ n+‘˚.
ªªÄ‘·à$<ä´ n‘·´+‘· düT\uÛ+Ñ µµ nHêïs¡T ls¡eTD uÛ>Ñ y∑ êqT\T.
12. >±* (XÊ«dü) nH˚~ eTq+ J$+#·&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq
Á|ü<ÛëqyÓTÆq ÁøÏj·T.
>±* ˝Òø£b˛‘˚ ‘êH˚ ˝Ò&ÉT.
‘êH˚ ˝Òø£b˛‘˚ @ $wüj·TeT÷ ˝Ò<äT.
ø±ã{Ϻ eTq nìï e´eVü‰sê\≈£L, nìï $wüj·÷\≈£L,
nìï C≤„Hê\≈£L >±˝Ò Á|ü<Ûëq+.
m+‘·{Ï eTVü≤˙j·TT&Ó’Hê >±* (XÊ«dü) ˝Òø£b˛‘˚
e÷{≤¢&É˝Ò&ÉT.
ø±ã{Ϻ eTVü≤˙j·TT\ e÷≥\˙ï >±*e÷≥˝Ò.
yê]$ e÷Á‘·y˚T ø±<äT, $T>∑‘ê yê]$ ≈£L&Ü.
e÷≥˝Ò ø±<äT #˚wüº\˙ï ≈£L&Ü >±*#˚wüº˝Ò.
>±* (XÊ«dü) ˝Òø£b˛‘˚ @ #˚cÕº ñ+&É<äT ø£<ë!
>±*øÏ Ád”Ô |ü⁄s¡Twü uÛÒ<ä+ ˝Ò<äT.
n+<äs¡÷ >±* eTqTwüß˝Ò.
n+<ä]M >±* Áã‘·T≈£î˝Ò.
lø±fi¯Vü≤dæÔ˝À ñ+&˚~ >±* <˚e⁄&ÉT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 79 80
•e⁄&ç eTT+<äs¡ ñ+&˚~ >±* B|ü+. 18. Ä‘·à qT+&ç eTqdüT≈£î
>±* ˝Òø£b˛‘˚ ‘êq÷ ˝Ò&É÷ eTqdüTqT+&ç ø£fi¯¢≈£î
‘êqT ˝Òø£b˛‘˚ »>∑‘·÷Ô ˝Ò<äT, <˚e⁄&É÷ ˝Ò&ÉT. ø£fi¯¢ qT+&ç u≤Vü‰´ìøÏ
ì»+>± ª>±*µ |üs¡eT>∑T <Ó’e+. Á|ü|ü+#·+ ÁbıC…ø˘º ne⁄‘√+~.
13. ns¡T®qT&ÉT ñ+fÒ ãèVü≤qï\ ñ+&É&ÉT. ã+>±s¡T eTT<ä›qT ø£s¡>∑Bdæ ˝≤–q r>∑ ≈£L&Ü ã+>±s¡y˚T
ãèVü≤qï\ ñ+fÒ ns¡T®qT&ÉT ñ+&É&ÉT. nsTTq≥T¢
>∑Ts¡Te⁄ ñ+fÒ •wüß´&ÉT ñ+&É&ÉT. Ä‘·à qT+&ç ÁbıC…ø˘º nsTTq eTqdüT, <˚Vü≤eTT, <äèX¯´eTT
•wüß´&ÉT ñ+fÒ >∑Ts¡Te⁄ ñ+&É&ÉT. yÓTT‘·Ô+ Ä‘·àj˚T.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñ+fÒ uÛÑ≈£îÔ&ÉT ñ+&É&ÉT.
uÛÑ≈£îÔ&ÉT ñ+fÒ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñ+&É&ÉT. ¬s+&Ée edüTÔy˚ ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT, Çø£ @ s¡÷|üyÓTÆHê, @HêeTyÓTÆHê
Ä‘·àj˚T.
14. XÊ«dæ+#·&É+ - ø£s¡à.
XÊ«dü MT<ä <Ûë´dü ` uÛÑøÏÔ. ˙˝À qT+∫ ÁbıC…ø˘º nsTTq ‘=*s¡÷|ü+ - u≤ãT.
XÊ«dü ˝Ò≈£î+&Ü ªªñ+&É&É+µµ - C≤„q+. ‹]– Á|ü|ü+#·+ ˙˝À ø£\>∑*dæb˛j˚T≥|ü⁄Œ&ÉT
∫≥º∫e]>± ø£*ùd s¡÷|ü+ ≈£L&Ü u≤ãTj˚T.
15. Á‹ø£s¡DX¯ó~∆ X¯ó~∆ nq&É+ dü]>±<äT.
19. Á|üX¯ï : Á|ü|ü+#·+˝Àì düTK <äT'U≤\≈£î ø±s¡D+ `
Á‹ø£s¡D≤˝Ò nX¯ó<ä∆+.
ø£sêà?
16. ªñqï~ ˇø£ÿfÒµ nHêïø£ <Ó’ee÷?
Çø£ @ jÓ÷>±ì¬ø’Hê neø±X¯+ mø£ÿ&ç~? düe÷»e÷?
17. ìwüÿs¡à ` ìcÕÿeT ø£s¡à dü<äTZs¡T:Á|ü|ü+#êìï me&ÉT >∑T]ÔdüTÔHêï&√
¬s+&É÷ ˇø£fÒ. yê&˚ düèwæº ø£s¡Ô.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 81 82
düTK<äT'U≤\qT me&ÉT >∑T]ÔdüTÔHêï&√ 25. eT‘·+ jÓTTø£ÿ eTÚ*ø£ ‘·‘·Ô«+ ne>∑‘·+ nsTT‘˚
yê&˚ yê{ÏøÏ ø±s¡D+. eT‘· Á|ü#ês¡+ #˚j·T&ÉT.
20. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ‘Ó*j·Tì yÓ’<ä´+ ˝Ò<äT. eT‘·+ jÓTTø£ÿ eTÚ*ø£ ‘·‘·Ô«+ - @ø£‘·.
nsTTHê s√– ˝Ò&ÉT. 26. |ü⁄qs¡®qà dæ<ë∆+‘êìï qy˚Tàyêfi¯ó¢
uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ‘Ó*j·Tì dü+^‘·+ ˝Ò<äT. |üs¡eT‘·<˚«wü+ ø£*– ñ+&É&É+ eT+∫~ ø±<äT.
nsTTHê ÁXÀ‘· ˝Ò&ÉT. m+<äTø£+fÒ, Ä uÛ≤e rÁe‘· e\q
eTs¡T»qà˝À ‘êqT |üs¡eT‘·düTÔ&ç>± |ü⁄≥º&É+ U≤j·T+.
21. eT+∫ nH˚~ eT+∫j˚THê?
#Ó&ÉT nH˚~ #Ó&ÉTj˚THê? 27. H˚qT Ä‘·àø£+fÒ y˚iT nqTø√e&Éy˚T ã+<Ûä+
Bìì ˝À‘·T>± $#ês¡D #˚j·Te\dæq $wüj·T+. Ä‘·à≈£î $&ç>± @MT˝Ò<äT nì ñ+&É&Éy˚T yÓ÷ø£å+.

22. ñqï~ @<√ n<˚ H˚qT. 28. Á|ü|ü+#·+˝À #ê˝≤ |æ∫Ñ·Hê\T ñHêïsTT.
H˚qT @<√ n<˚ ñqï~. ø±ì Á|ü|ü+#êìøÏ Ä<Ûës¡+>±
ˇø£ |æ∫à ñ+~.
23. H˚qT @<Ó’Hê miT>∑T<äTqT. Ä |æ#˚Ã <Ó’e+.
H˚qT me]HÓ’Hê miT>∑T<äTqT.
29. ªH˚qT u≤ãTµ nH˚~ ˙y=ø£ÿ&˚ |ü*πø dü‘·´+.
@B qqTï miT>∑<äT. ªªH˚qTµµ nH˚~ n+<äs¡÷ |ü*πø dü‘·´+.
@es¡÷ qqTï miT>∑s¡T.
30. eTq+ <˚e⁄DÏí yê&ÉTø√yê\ì #·÷düTÔHêï+.
24. uÛÑe kÕ>∑sêìï <ëfÒ+‘· es¡πø ø±˙ <˚e⁄&˚ eTq*ï yê&ÉT≈£î+≥THêï&ÉH˚~ dü‘·´+.
uÛÑeeTT, kÕ>∑s¡eTT, <ë≥&ÉeTT.. n˙ï ñ+{≤sTT.
≈£Ls¡˝À ø£]y˚bÕ≈£î y˚j·T&É+ e\q ˝≤uÛÑ+
<ë{≤ø£ Çy˚M ñ+&Ée⁄.
ø£]y˚bÕ≈£îø±? ‹H˚yê&çø±?
ndü\T ‘êqT @+ <ë{≤&√ ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 83 84
ªª‹H˚yê&çπøµµ 34. uÛÑ>∑eBZ‘· n+<ä]B n+fÒ düeTdü´ ‘Ó>∑<äT.
n+‘˚ Je⁄ì bÕÁ‘· ≈£L&Ü. ˙≈£î ˇø£ÿìπø dü+ã+~Û+∫q~ n+fÒ düeTdü´ ‘Ó>∑T‘·T+~.
eTq nedüs¡+ ˝Àø£+˝À rs¡>±H˚ 35. Ä<Ûë´‹àø£+˝À `
ø£]y˚bÕ≈£î˝≤ rdæ Äe‘·\ |ü&˚kÕÔ&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT. ªÇ~µ nì #Ó|üŒ˝Ò+ >±ì,
n<˚ eTs¡D+ n+fÒ. ªÇ~ ø±<äTµ nì e÷Á‘·+ #Ó|üŒ>∑\+.
31. Ç+Á<äC≤\ Á|ü<äs¡Ùq nj·÷´ø£ 36. ì~Ûì ø£qT>=Hêïø£
Ç+Á<äC≤\+ ñ+&É<äT, ìBÛ ñ+≥T+~, ø£qT>=qïyê&É÷ ñ+{≤&ÉT.
Ç+Á<äC≤*≈£î&ÉT ñ+{≤&ÉT. <Ó’e ì~Ûì ø£qT>=Hêïø£
Á|ü|ü+#·+ nH˚~ ≈£L&Ü z Ç+Á<äC≤\y˚T. ì~Û ñ+&É<äT. ø£qT>=qïyê&ÉT e÷Á‘·y˚T ñ+{≤&ÉT.
á Á|ü<äs¡Ùq nj·÷´ø£ Ç+Á<äC≤\y˚T ø±<äT ø£qT>=qïyê&˚ ì»+>± ì~Û.
Ç+Á<äC≤\≈£î&ÉT ≈£L&Ü ñ+&É&ÉT. 37. sêe÷j·TD+ yê©àøÏ ø£\.
eT] mes¡T+{≤s¡T? @+ ñ+≥T+~? sêe÷j·TD+, yê©àøÏ ˙ ø£\.
ñqïyê&˚ ñ+{≤&ÉT. ˙e⁄ me&ç ø£˝À yê&˚ <˚e⁄&ÉT.
ñqï<˚ ñ+≥T+~. 38. Ä ˇø£ÿ ªªH˚H˚µµ
32. H˚qT Je⁄DÏí n+fÒ <˚e⁄&ÉT qe⁄«‘ê&ÉT. n+<ä]˝À H˚qT ` H˚qT n+≥÷
H˚qT <˚e⁄DÏí n+fÒ Je⁄&ÉT qe⁄«‘ê&ÉT. Á|üe]Ô\T¢‘√+~.
33. ‘Ó\TdüTø√e\dæq~ n>∑T|ü&çHê 39. <˚e⁄&ÉT Hê≈£î nedüs¡+
‘Ó\TdüT≈£îqï~ n>∑T|ü&çHê nì ñqïyê&ÉT ` uÛÑ≈£îÔ&ÉT,
˙$+ø± ‘Ó\TdüTø√˝Ò<äT nì ns¡ú+. <˚e⁄&çøÏ H˚qT nedüs¡+.
nì ñqïyê&ÉT ` eTT≈£îÔ&ÉT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 85
40. ˝Òì ìÁ<äqT eTq+ nqTuÛÑ$düTÔqï≥Tº>±H˚
˝Òì #êe⁄qT eTq+ nqTuÛÑ$+#·&É+ ≈£L&Ü.
41. ˙‘√ düVü‰ düø£\ düèwæº
ˇπøkÕ] |ü⁄&ÉT‘·T+~.
ˇπøkÕ] ˝Ò≈£î+&Ü b˛‘·T+~.
42. ªJ$‘·U…’<äTµ $~Û+|üã&çq U…’B
z ◊<˚fi¯¢≈£î eTT+<˚ $&ÉT<ä\ nsTT‘˚
yê&çøÏ dü+‘√wüy˚T ø£<ë!
z |üdæu≤\T&ÉT #·ìb˛‘˚ <äT'U+ m+<äT≈£î?
‘·«s¡>± á Á|ü|ü+#·eTH˚ C…’\T qT+&ç
$&ÉT<ä˝…’q+<äT≈£î dü+‘√wæ+#ê* ø£<ë!
43. áX¯«s¡Tì <äj·T ¬s+&ÉT $<Ûë˝≤ ñ+≥T+~.
bÕõ{Ïyé ` HÓ–{Ïyé \T>±.
eTq+ πøe\+ bÕõ{ÏyéqT e÷Á‘·y˚T ª<äj·Tµ >±
˝…ø£ÿ>∑&É‘êeTT. ø±˙ ¬s+&É÷ <äj˚T.
J$‘·+˝À düTK <äT'K s¡÷|ü+>± eTq+
nqTuÛÑ$+#˚~ áX¯«s¡Tì <äj·TH˚.
XÊ«düø√X¯yê´~Û ñqï |æ˝≤¢&çøÏ ‘·*¢ ◊dtÁø°+
‹ì|ædüTÔ+<ë?
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
86
ø±˙ |æ\¢yê&ç <äèwæº˝À ‘·*¢ <äj·T ˝Òì<˚.
***
áX¯«s¡T&çøÏ <äj·T ñ+&É≥+ ø±<äT,
<äj˚T áX¯«s¡T&ÉT.
<äj·T nH˚~ áX¯«s¡Tì >∑TDeTTø±<äT,
dü«uÛ≤eeT÷ ø±<äT.
n~ áX¯«s¡Tì dü«s¡÷|ü+.
44. Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± C≤„ì nsTTqyê&ÉT ` $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT.
nÁ|üj·T‘·ï+>± C≤„ì nsTTqyê&ÉT ` e•wüߘ&ÉT.
n+<äTπø |ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ï+ nedüs¡+ nì ø=+<ä] yê<äq.
eTq Á|üj·T‘·ï+ @MT˝Ò<äT n+‘ê uÛÑ>∑e~#·Ã¤ nì eT]
ø=+<ä] yê<äq.
|ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ï+ ≈£L&Ü uÛÑ>∑e~#·Ã¤˝À uÛ≤>∑y˚T.
uÛÑ>∑e~#·Ã¤ nH˚~ ≈£L&Ü |ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ï+˝À uÛ≤>∑y˚T.
nH˚~ ¬s+&ÉT yê<ë\≈£î kÕeTs¡dü´ uÛ≤eq.
45. ˇø£s¡T : kÕ<Ûäq e\q ø£s¡à\T ‘=\>∑T‘êj·÷?
dü<äTZs¡T : kÕ<Ûäq nH˚~ ≈£L&Ü ø£πsà.
ø£s¡Ô ‘=\–‘˚ ø£s¡à\T ‘=\>∑T‘êsTT.
46. 1. H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT.
2. H˚qT ø£s¡ÔqT. ¬s+&É÷ dü‘·´y˚T.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 87 88
1. H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT n+fÒ, ø±ã{Ϻ ªH˚qTµ nH˚<˚ Ä >∑Ts¡T‘·T.
u≤ãT ø£s¡Ô ø±<äT nì ns¡ú+. Ä ªH˚qTµ >∑Ts¡TeP ø±<äT, •wüß´&É÷ ø±<äT.
2. ªªH˚qTµµ ø£s¡ÔqT n+fÒ, 49. @ø£ ø±\+˝À
H˚qT (Ä‘·à) ø£s¡Ô nì ns¡ú+. ‘·qqT ‘êqT yÓ÷dü+ #˚düT≈£î+≥÷
yÓTT<ä{Ï H˚qT Jeyê#·ø£+. Ç‘·s¡T\qT yÓ÷dü+ #˚düTÔ+&É&Éy˚T
¬s+&Ée H˚qT Ä‘·àyê#·ø£+. J$‘·+ n+fÒ Ç+πøMTø±<äT.
47. ªH˚qT u≤ãTµ nì nq&É+, nqTø√e&É+ Vü‰kÕ´düŒ<ä+. 50. @ Á>∑Vü≤yÓTÆHê |ü{Ϻ, $&ÉTdüTÔ+<˚>±ì
H˚qT dü+>∑‹ u≤ãT≈£î ‘Ó*j·T<äT. z ¬s+&ÉT Á>∑Vü‰\T e÷Á‘·+ |ü{Ϻ‘˚, $&ÉTee⁄.
u≤ãT dü+>∑‹ H˚qT≈£î ‘Ó*j·T<äT. 1. >∑Ts¡Te⁄ ªnqT-Á>∑Vü≤+µ
48. >∑Ts¡Te⁄ •wüß´&ÜjÓT 2. <Ó’eeTT ªnqT-Á>∑Vü≤+µ
•wüß´&ÉT >∑Ts¡TyêjÓT 51. ªª@<äTHêï, @$T »]–Hê ‘·q˝ÀH˚µµ
>∑Ts¡T •wüß´\T eT<Ûä´ >∑Ts¡T‘˚e÷jÓTsê? »qq+ - J$‘·+ - eTs¡D+
nHêïs¡T ô|<ä›\T. eT÷&É÷ ≈£L&Ü »]π>~ ‘·q˝ÀH˚.
Hê >∑Ts¡Te⁄≈£î H˚qT •wüß´&ÉqT. 52. ˇø£s¡T : Ä<Ûë´‹àø£+˝À Ä ªñqï‘·kÕúsTTµøÏ
Hê •wüß´ìøÏ H˚qT >∑Ts¡Te⁄qT. yÓfi¯¢˝Òø£b˛‘·THêïqT kÕ«MT...
Ç+‘·ø° H˚qT >∑Ts¡Te⁄Hê? •wüß´&ÉHê?
dü<äTZs¡T : yÓfi¯¢˝Òø£ ø±<äT, Çwüº+ ˝Òø£.
Hê >∑Ts¡TeP H˚qT - H˚qT nHêï&ÉT.
H˚q÷ H˚qT - H˚qT n+≥THêïqT. 53. ì+^ H˚\qT
Hê •wüß´&É÷ H˚qT - H˚qT n+≥THêï&ÉT. @ø£+ #˚düTÔ+~
es¡¸+.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 89 90
<˚e⁄DÏí Je⁄DÏí n{Ϻ ã˝≤ìï dü+bÕ~+∫ ô|+bı+~+#·Tø=qT
@ø£+ #˚düTÔ+~ $<ÛëHê˝Ò ñbÕdüq\T.
C≤„q+. Ä ã\+ Á|üø£{Ï‘·eTsTT $ø£dæ+#·T Áø£eTy˚T düèwæº.
54. |üf…ºj·T´ : >∑Ts¡Te⁄>±] dü÷≈£îÔ\T ø£]ƒq+>± ñ+{≤sTT. n~ ‘·q˝ÀìøÏ ‘êqT \sTT+#·TfÒ,
MTs¡T ø±düÔ yê{Ïì düs¡fi¯+ #˚j·T e#·TÃqT nq>± ©qeT>∑TfÒ Á|üfi¯j·TeTT.
ø£<ë!
56. yÓ÷ø£å+ dü<ë ñ+≥T+~.
u≤ãT : dü‘·´+ n˝≤H˚ ñ+≥T+~. ˙e⁄ ñ+<äqT≈£î+fÒ yÓ÷ø£å+.
eÁC≤ìï yÓT‘·Ôãs¡#·˝Ò+. ˝Ò<äqT≈£î+fÒ ã+<Ûä+.
|ü⁄cÕŒìï ø£]ƒq|üs¡#·˝Ò+.
57. ªH˚qT u≤ãTµ nqï <ë+{À¢
Äø±XÊìï eTTø£ÿ\T #˚j·T˝Ò+.
H˚qT nH˚~ ‘·+Á&ç.
dü‘ê´ìï e÷s¡TŒ #˚j·T˝Ò+.
u≤ãT nH˚~ dü+‘êq+.
55. n+<ä]øÏ düe÷q Hê´j·T+,
58. ‘·qj·TT&ÉT n+fÒ
n+<ä]øÏ düe÷q ùd«#·Ã¤
‘·q˝À qT+∫ e∫Ãqyê&ÉT nì ns¡ú+.
n+<ä]øÏ düe÷q Vü≤≈£îÿ nH˚$
‘·q˝À qT+∫ n+fÒ ªH˚qTµ ˝À qT+∫ nì ns¡ú+.
ns¡ú+ ˝Òì e÷≥\T.
59. ˇø£s¡T : kÕ<Ûäq nedüs¡e÷?
ã\e+‘·Tì<˚ Hê´j·T+.
ã\e+‘·Tìπø ùd«#·Ã¤. dü<äTZs¡T : ªªn~µµ ø±ì~ @B ˝Ò<äT.
ã\e+‘·Tì<˚ Vü≤≈£îÿ. ªªn~µµ ˝Òì #√≥T mø£ÿ&Ü ˝Ò<äT.
eT] kÕ<Ûäq≈£î neø±X¯yÓTø£ÿ&ç~?
ÄdæÔ≈£î\T #Óù|Œ <Ó’e+ ã˝≤ìøÏ e÷s¡T ù|πs.
ìs¡+≈£îX¯yÓTÆq nÁ|ü‹Vü≤‘·yÓTÆq ã\y˚T <Ó’e+.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 91
60. |üf…ºj·T´ : s¡eTD dü‘·‡+>∑+˝À dü‘·´ Á|üø£≥q+
#ê˝≤ ø£]ƒq+>± ñ+~
ø±düÔ yÓT‘·Ô>± #Ó_‘˚ u≤>∑T+≥T+~. . .
u≤ãT : n|üs¡+õ˝À ø±düÔ sê–ì ø£*|æ yÓT‘·Ôãs¡∫q≥T¢
ø±düÔ nã<ë›ìï ø£*|æ‘˚ yÓT‘·Ôã&ÉT‘·T+~.
n|ü⁄Œ&ÉT nq&ÜìøÏ, $q&ÜìøÏ
Çs¡Te⁄]ø° Vü‰sTT>±H˚ ñ+≥T+~.
ø±˙ Çs¡Te⁄]ø° Á|üe÷<ä+.
s¡eTDdü‘·‡+>∑+˝À ªXË’*µ n+‘˚
yÓT‘·Ô>±, eT‘·TÔ>± $Hê\qT≈£î+fÒ
y˚iÒ #√≥T #·÷düTø√+&ç.
61. Vü≤] : Äq+<ä+ ø£\>±\+fÒ @+ #˚j·÷*?
dü<äTZs¡T:@MT #˚j·Tqø£ÿπs¢<äT.
Äq+<ä+ nH˚~ dü<ë.
n~ m|ü⁄Œ&É÷ ñ+≥T+~.
n~ ˙ dü«s¡÷|ü+.
e#˚Ã~ - ñ+&˚~ - b˛j˚T~ ªVü≤]µH˚.
Vü≤]øÏ Äq+<ä+ ø±<äT,
Äq+<äy˚T Vü≤].
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
92
62. Ç‘·s¡ dü‘·‡+>±\≈£î
bı+<ä{≤ìøÏ yÓfi¯‘ês¡T.
e÷ s¡eTD dü‘·‡+>±ìøÏ
b˛>=≥Tºø√e&ÜìøÏ ekÕÔs¡T.
63. yÓT\≈£îe≈£î eTTqT|ü⁄ ñ+&˚~ ‘êH=ø£ÿ&˚.
ìÁ<äb˛sTTq ‘·sê«‘· ñ+&˚~ ‘êH=ø£ÿ&˚.
eT<Ûä´˝À (yÓT\≈£îe˝À) ñ+&˚~ ≈£L&Ü ‘êH=ø£ÿ&˚.
nH˚~ ns¡úeTj˚T´ ei≈£î á |òüTs¡¸D ‘·|üŒ<äT.
64. ˇø£s¡T: MT uÀ<Ûä\T ø=ìï e÷≈£î
q#·Ã˝Ò<äT kÕ«MT...
dü<äTZs¡T:e÷≈£Lÿ&Ü...
dü‘ê´ìøÏ eTq
ÇcÕºsTTcÕº\‘√ |üì ˝Ò<äT.
65. eTq (dü‘·‡+>∑+) yêøÏ{À¢ eTq+ y˚ùd _düÿ≥¢ ø√dü+ m<äTs¡T
#·÷düTÔqï≥Tº ø£qã&˚ ≈£îø£ÿ\T ≈£L&Ü ÁãVü≤àC≤„qT˝Ò dü+<˚Vü≤+
˝Ò<äT.
66. ‘·©¢ _&ɶ\T Ä&ÉT≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT
‘·*¢ ø±yê\H˚ z&çb˛sTT,
_&ɶ ¬>\T|ü⁄qT #·÷dæ dü+‘√wædüTÔ+~.
ªe÷j·TqT »sTT+#˚XÊqTµ nH˚~ ns¡ú+ ˝Òì e÷≥.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 93 94
C≤„Hê+ã (<äj·T‘√) eTq≈£î eX¯+ ne⁄‘·T+<˚>±ì, 70. ã\yÓTÆq dü‘·´+ - dü‘·´+.
eTq X¯øÏÔ e\q eX¯+ ø±e&É+ ø±<äT. ã\V”≤qyÓTÆq dü‘·´+ - ndü‘·´+.
67. e´eVü‰s¡+˝À m{≤¢ ñHêï ¬s+&É÷ dü‘ê´˝Ò.
nqTuÛÑe+˝À e÷Á‘·+ ˇø£&ÉT ã\+>± ñHêï&ÉT.
ªªHê≈£î düe÷qyÓTÆq~ >±ì, eTs=ø£&ÉT ã\V”≤q+>± ñHêï&ÉT.
Hê ø£Hêï n~Ûø£yÓTÆq~ >±ì ø±ì Ç<ä›s¡÷ ªªñ+&É&É+µµ nH˚~ ñ+~.
@B ˝Ò<äTµµ 71. Á|ü‹yê&É÷ H˚qT - H˚qT n+≥THêï&ÉT.
nì ñqï|ü⁄Œ&ÉT n<˚ dü«dæú‹. H˚qT nH˚~ uÛÑ>∑eHêïeT+.
ø±ã{Ϻ ‘Ó*dæ |ü*øÏHê, ‘Ó*j·Tø£ |ü*øÏHê
68. dü<äTZs¡T:˝Àø£+˝À C≤„qT\ dü+K´ m≈£îÿe
|òü*‘·+ düeT+.
nC≤„qT\ dü+K´ ‘·≈£îÿe.
72. dü<äTZs¡T <˚e⁄\yês¡T
u≤ãT : n<Ó˝≤?
u≤ãT≈£î nqTÁ>∑Væ≤+∫q
dü<äTZs¡T:ªÇø£ÿ&ɵ nC≤„qT\T>± |æ\Teã&˚yês¡T n<äT“¤‘·yÓTÆq uÀ<Ûä -
ªnø£ÿ&ɵ C≤„qT\T>± |ü]>∑DÏ+|üã&ÉT‘ês¡T
ªªH˚qTµµ düàs¡D ‘·|üŒ
Ä ˝…ø£ÿ˝À C≤„qT\ dü+K´ m≈£îÿe nHêïqT.
Ç+πø$T #˚dæHê ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äT u≤ã÷ . . . !
69. Á|üdüTÔ‘·eTTqï ø±\e÷q |ü]dæú‘·T˝À¢
73. ªªH˚qTµµ ≈£î yê´U≤´qy˚T
‘Ó*yÓ’qyê&ÉT #˚j·Te\dæq |üì
nì˝≤#·\•ee÷\.
ªª<˚˙ï |ü{Ϻ+#·Tø√ø£b˛e&Éy˚Tµµ
ªªkÕøÏå>± ñ+&É&Éy˚Tµµ 74. uÛÑ>∑eHêïe÷ìï düà]+#·&É+ e\q
ªªeTÚq+>± ñ+&É&Éy˚Tµµ |òü*‘·+ e∫Ãq≥Tº ø£qã&çHê düπs
@~ »s¡>±˝À n~ »s¡T>∑T‘·T+~. Ä |òü*‘·+ e#˚Ã~ ªªH˚qTµµ e\qH˚.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 95 96
75. e´øÏÔ>∑‘·yÓTÆq H˚qT ˇø£{Ï <˚ìqsTTHê düπs ˙e⁄ >∑T]Ô+#êe+fÒ
nq+‘·yÓTÆq H˚qT ˇø£{Ï eTT+<äT ˙e⁄ n<˚ nsTT ñ+&Ü*.
nì ¬s+&ÉT H˚qT\T ˝Òe⁄. n˝≤ ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT ˙e⁄ <˚ì˙ ø£q˝Òe⁄, nq˝Òe⁄.
Á|ü‹ ˇø£ÿ&ÉT ªH˚qT ` H˚qTµ n+{≤&ÉT ª<˚e⁄DÏí düà]+∫ ‘·]+#·Tµ nì ô|<ä›\T m+<äTø£Hêïs¡+fÒ,
ªy˚TeTTµ nq&ÉT. eTT+<äT ˙e⁄ <˚e⁄&Éj·÷´πø ˙e⁄ <˚e⁄DÏí düà]+#·>∑\e⁄
ø±ã{Ϻ ñqï~ ˇø£ÿfÒ ªH˚qTµ nì #Ó|üŒ&ÉeTqïe÷≥.
<˚Vü‰‘·à uÛ≤e+‘√ ªH˚qTµ nì nHêï düπs. 78. eTq (s¡eTD) dü‘·‡+>∑+˝À -
Ä nH˚~ ªnq+‘·yÓTÆq H˚H˚µ. #Ó|æŒ+B @MT ˝Ò<äT,
76. ãTs¡<ä >∑T+≥˝À nD– ñqï ø£+|ü⁄qT ˇø£&ÉT ø£Ás¡‘√ ‘Ó>∑ #Ó|üŒì~ ≈£L&Ü @MT ˝Ò<äT.
Á‹|æŒ ø£+|ü⁄ ˝ÒbÕ&ÉT. 79. yÓTT<ä{Ïyê&ÉT yÓTT<ä{ÏkÕ] |ü*øÏ+<˚ dü‘·´+.
ªª#·÷XÊsê! Çø£ÿ&É m+‘· eTT]øÏ ñ+<√!µµ nì n+<ä]ø° Ä ‘·s¡Tyê‘· <ëìH˚ |ü*øÏHê düπs dü‘·´+ ø±<äT.
#·÷bÕ&ÉT. |ü\Te÷s¡T¢ |ü\Tø£ã&˚~ dü‘·´+ ø±<äT.
ªª|ü]cÕÿs¡y˚T$T?µµ nì n&ç>±s¡T n+<äs¡÷. 80. #·÷&É&É+ y˚iT.
ªªHê≈£î ‘Ó*j·T<äTµµ nì ø£Ás¡ |ü&˚dæ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. ‘Ó*j·T&É+ y˚iT.
dü+|òüT dü+düÿs¡Ô\T nqã&˚yêfi¯ó¢ #˚dæ+~ n#·Ã+>± n˝≤+{Ï
|üH.˚ #·÷dæq+‘· e÷Á‘êq ‘Ó*dæq≥Tº ø±<äT.
‘Ó*ùdÔH˚ #·÷dæq≥Tº ˝…ø£ÿ.
77. <˚e⁄&ÉT nì nHêïe+fÒ
eTT+<äT ˙e⁄ <˚e⁄&Ó’ ñ+&Ü*. z n|ü]∫‘·TDÏí #·÷kÕÔe⁄.
n‘·ì >∑T]+∫ ˙≈£î ‘Ó*j·T<äT
|üX¯óe⁄ nì nHêïe+fÒ n‘·ì >∑T]+∫ ˙≈£î ‘Ó*dæq|ü⁄Œ&˚
eTT+<äT ˙e⁄ |üX¯óyÓ’ ñ+&Ü*. n‘·ìì ì»+>± ˙e⁄ #·÷dæq≥Tº.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 97 98
<˚e⁄ì <äs¡Ùq+ ne>±H˚ 85. ªns¡#˚‹˝À dü«s¡Z+ #·÷|ækÕÔ&ÉTµ nì
<˚e⁄ì >∑T]+∫ ‘Ó*dæq≥Tº ø±<äT. ì+<ë yêø£´+>± Á|üjÓ÷>∑+ #˚kÕÔ+.
<˚e⁄ì >∑T]+∫ ‘Ó*ùdÔH˚ #·÷&É>∑\>±˝Ò>±ì ì»+>± ns¡#˚‹˝ÀH˚
<˚e⁄ì <äs¡Ùq+ nsTTq≥Tº ˝…ø£ÿ. dü«s¡Z+ ñ+~.
81. #·~$q #·<äTe⁄\qT 86. @<äsTTHê düπs
ãTÁs¡qT+&ç U≤∞ #˚ùdÔ ˙≈£î ãj·T≥ ñ+&˚~ (˙ ‘·qTe⁄‘√ düVü‰)
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT e∫à n+<äT˝À #˚s¡T‘ê&ÉT. ndü‘·´+.
82. ªªC≤„ì $+{≤&ÉTµµ @<äsTTHê düπs
ªªnC≤„ì #ÓbÕÔ&ÉTµµ ˙≈£î ˝À|ü\ ñ+&˚~
C≤„ìøÏ, nC≤„ìøÏ Ç<˚ >∑Ts¡TÔ. dü‘·´+.
Çø£ MTπs ˝…ø£ÿ y˚düTø√+&ç ñ|üHê´kÕ\˝À 87. ãj·T≥ ñ+&˚ @ø£+ ≈£L&Ü nH˚ø£y˚T.
eø£Ô mes√ ˝À|ü\ ñ+&˚ nH˚ø£+ ≈£L&Ü @ø£y˚T.
ÁXÀ‘· mes√ 88. ndü‘·´+˝À ñ+&˚ dü‘·´+ ndü‘·´y˚T.
83. dü‘·´yÓTTø£ÿfÒ ndü‘·´+. dü‘·´+˝À ñ+&˚ ndü‘·´+ dü‘·´y˚T.
ndü‘·´yÓTTø£ÿfÒ dü‘·´+. 89. C≤„ì nH˚yê&ÉT
84. neø±X¯yê<ä+ ˇø£ÿfÒ ãj·T≥ -
yê<ë˝À¢ ¬ø˝≤¢ dü‘·´yÓTÆq yê<äq. n+<ä]˝À ˇø£&ÉT>± ñ+{≤&ÉT.
$T–*q yê<ë\˙ï neø±X¯yê<ë˝Ò. ˝À|ü\ -
n+<ä]˙ ‘·q˝À ø£*– ñ+{≤&ÉT.
 99 100
90. me¬s’Hê, @<Ó’Hê ñqï|ü⁄Œ&ÉT yê] ñìøÏ,˝Ò<ë <ëì ñìøÏ 94. düHê‘·q<Ûäs¡à+
‘Ó\TdüTÔ+~. nì nqT≈£î+{≤eTT. ø±ì n~ ì»eTT nì e÷j·T m+<äT≈£î ø£*–+~? nqï<ëìøÏ düe÷<Ûëq+ #Ó|Œü ˝Ò<Tä .
nì|æ+∫q|üŒ{Ïø° ì»+ ø±<äT. ‘Ó*ùd~ ñìøÏ jÓTTø£ÿ ñìøÏ e÷j·T qT+&ç ãj·T≥|ü&˚ e÷s¡Z+ e÷Á‘·y˚T #Ó|æŒ+~.
e÷Á‘·y˚T. ø£\ m+<äT≈£î ø£*–+~?
91. dü ø £ \ dü è wæ º dæ ú ‹ \j· T eTT\≈£ î Ä~X¯ ø Ï Ô ø±s¡ D eTì á ø£˝Ò m+<äT≈£î ø£*–+~?
‘Ó\T|üã&ÉT‘·Tqï~. X¯øÏÔøÏ dü«‘·Vü‰>± ñìøÏ ˝Ò<äT. X¯≈£îÔ&˚ nì n&ç–‘˚ mes¡T #Ó|üŒ>∑\s¡T?
ø±s¡DeTT. eT] n˝≤ m+<äT≈£î #Ó|üŒã&ç+~? »]–q ø£\ qT+∫ ìqTï y˚T\Tø=\T|ü>∑\s¡T n+‘˚.
$<ÛëHêìï X¯øÏÔ nì e´eVü≤]+#·ã&ÉT‘·Tqï~. X¯≈£îÔìπø X¯øÏÔ
ñ+≥T+~ ø±ì X¯øÏÔøÏ X¯øÏÔ ñ+&É<äT. ìqTï y˚T\Tø=*ù| >∑Ts¡Te⁄ ≈£L&Ü ˙ ø£\˝À uÛ≤>∑y˚T.
˙e⁄ ø=*#˚ <˚e⁄&ÉT ≈£L&Ü.
92. {≤sYÃ˝…’{Ÿ y˚düT≈£îì
y˚T\Tø=+fÒ ˙y˚ eTVü‰<˚e⁄&ÉT.
{≤sYÃ˝…’{ŸqT yÓ~øÏq≥T¢
‘êqT #˚ùd kÕ<Ûäq\T ≈£L&Ü. 95. Ä<Ûë´‹àø£ Á|ü|ü+#·+˝À qT+∫
‘êH˚ nìï+{Ïø° Á|üø±X¯+. uÛÖ‹ø£ Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ
‘êH˚ nìï+{Ïø° ñìøÏ. H˚qT sêe&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚
‘êqT yÓ~πø~ ‘·qH˚ nì ‘Ó*ùdÔ Á|üj·÷D kÕ<Ûäq+ - neTà.
n<˚ yÓ÷ø£å+. uÛÖ‹ø£ Á|ü|ü+#·+˝À qT+∫
93. ñqï~ ˇπø uÛÑ>∑e‘·Ô‘·Ô«+ Ä<Ûë´‹àø£ Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ
ñqï<ä+‘ê uÛÑ>∑eÁ<ä÷|ü+. H˚qT ‹]– yÓfi¯¢&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚
uÛÑ>∑e<äs¡ŒD≈£î ˝Ò<äT neø±X¯+. Á|üj·÷D kÕ<Ûäq+ - >∑Ts¡Te⁄.
nì mi>∑T≥ yÓ÷ø£å+.
eTs¡#·T≥ ã+<Ûä+.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 101
96. ªñ+&˚~ uÛÑ>∑e+‘·T&=ø£ÿ&˚µ nHêïø£
nìï{Ïø° ø£s¡Ô Äj·TH˚ ne⁄‘ê&ÉT>±ì
y˚i=ø£s¡T m{≤¢ ne⁄‘ês¡T?
97. Ç‘·s¡T\ <äèwæº˝À
‘êqT <äTdüTÔ\qT <Ûä]+∫qyê&ÉT>± ø£qã&ÉT‘ê&˚ >±ì
‘·q nqTuÛÑe+˝À ‘êqT dü<ë ~>∑+ãs¡T&˚ ø£<ë!
98. ‘·q >∑TiÏ+∫ ‘êqT C≤Á>∑‘·Ô|ü&Éì yêìì
˝Àø£eT+‘ê C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düT≈£î+≥T+~.
‘·q ‘Ó*j·Tì‘·Hêìï
˝Àø£+ ª‘Ó*dæq‘·q+µ>± ø°]ÔdüTÔ+~.
99. e´‹πsø£|ü<ä+ ñqï dü‘·´+ dü‘·´+ ø±<äT.
ªndü\T dü‘ê´ìµøÏ e´‹πsø£|ü<ä+ ñ+&É<äT.
100. ªH˚qTµ nì }s¡ø£ ñ+fÒ
n<˚ <Ó’yêqTuÛÑe+.
<ëìøÏ Ç+ø=ø£ÿ nø£ås¡+ #˚]ÃHê
n~ Á|ü|ü+#êqTuÛÑe+.
101. ˙≈£î q∫ÃHê q#·Ãø£b˛sTTHê
¬>*∫+<˚ <Ûäs¡à+.
m+<äTø£+fÒ <Ûäs¡à+ z&çb˛<äT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
102
102. n|ü⁄Œ&ÉT, Ç|ü⁄Œ&ÉT ñ+&˚~ Ä≥$ø£ Á|ü|ü+#·y˚T.
$<ÛëHê˝À¢ e÷s¡TŒ ‘·|üŒ kÕ~Û+∫+~ @MT˝Ò<äT.
103. nDTe⁄˝À nH˚«wæ+#˚yê&ÉT - $wüßíe⁄
n+‘·]ø£å+˝À nH˚«wæ+#˚yê&ÉT - ÁãVü≤à.
nH˚«wüD e÷qT≈£îqïyê&ÉT - •e⁄&ÉT.
104. >=|üŒyê&ÉT
n+<ä]˝À ˇø£&ÉT>± ñ+&É&ÉT.
n+<ä]˙ ‘·q˝À ø£*– ñ+{≤&ÉT.
>=|üŒyê&ÉT nH˚~ dü<ë @ø£e#·q+.
105. eTÚq+ n+fÒ
e÷{≤¢&Éø£b˛e&É+ ø±<äT,
e÷{≤¢&Ü\ì nì|æ+#·ø£b˛e&É+.
106. |üf…ºj·T´ : Ç|ü⁄Œ&ÉT ˝Àø£+˝À ø£ì|æ+#˚ uÛÑøÏÔ dü]j˚THê?
u≤ãT : n|ü⁄Œ&ÉT, Ç|ü⁄Œ&ÉT, m|ü⁄Œ&É÷ ªuÛÑøÏÔµ nH˚~
Ä+‘·s¡+–ø£ $wüj·T+.
ø£+{ÏøÏ ø£ì|æ+#˚~ ø±<äT.
|üf…ºj·T´ : uÛÑøÏÔøÏ MT]#˚Ã ìs¡«#·q+ @$T?
u≤ãT : Limitless Love (|ü]$T‘·T\T ˝Òì Áù|eT)
107. H˚qT ‘Ó\TdüTø√e&É+ y˚iT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 103
ªªH˚qTµµqT ‘Ó\TdüTø√e&É+ y˚iT.
H˚qT ‘Ó\TdüT≈£îH˚~ - $C≤„q+.
H˚qTqT ‘Ó\TdüT≈£îH˚~ - C≤„q+.
108. dü‘·´ Á|üø£≥q+ #˚dæq yês¡+<äs¡÷
ñqï ndü‘ê´\≈£î eTs√ ndü‘ê´ìï
#˚]Ãqyês¡j·÷´s¡T.
eTq |ü⁄s¡Twüø±sêìï ã{Ϻ #·÷ùdÔ
áX¯«s¡Tì düs¡«»„‘ê, düs¡« X¯øÏÔeT‘·«eT÷
104
>=&ÉT>∑T esê¸ìï Ä|ü<äT.
ìqTï ‘·&Ée≈£î+&Ü #˚düTÔ+~.
uÛÑøÏÔ <äT'U≤\qT e÷|ü<äT.
ìqTï n+≥≈£î+&Ü #˚düTÔ+~.
` T.V.N. u≤ãT
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+

Je⁄ì (dü«` Ç#êä) dü+ø£\Œ eT÷\+>±

e]Ô*¢q$>∑H˚ ø£ì|ædüTÔ+~.
ø±ì Á|üø£è‹ <Ûäsêà\T áX¯«s¡Tì
dü+ø£˝≤ŒqTkÕs¡ y˚Ts¡Œ&çqy˚.

` ls¡eTD eTVü≤]¸
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 105
>∑èVü≤düTÔ&˚ eTVü‰ ãTTwæ
Ç\T¢ nH˚~
Äø£* rπsà uÛÀ»qXÊ\ ø±<äT.
düTU≤*ï#˚Ã edü‹ ø±<äT.
n~ <Ûäsêàìï H˚]Œ+#˚ bÕsƒ¡XÊ\.
dü+kÕs¡ j·TC≤„ìï #˚sTT+#˚ |üs¡íXÊ\.
n+‘·'X¯øÏÔ ì#˚Ã <Ûë´qeT+~s¡+.
‘êHÓes√ ‘Ó*ù| C≤„q ì\j·T+.
ìqTï s¡øÏå+#˚ neTà ˇ&ç.
yÓ÷øå±ìï#˚à >∑s¡“¤>∑T&ç.
n+<äTπø >∑èVü≤düTÔ&˚ eTVü‰ ãTTwæ.
` dü<äTZs¡T
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
106
C≤„qÁ|üdü÷Hê\T`41
1. ‘·q≈£î bÕ|ü|ü⁄D≤´\T ‘Ó\TdüTÔHêïj·T+fÒ
dü+<˚Vü≤y˚T ˝Ò<äT,
‘êqT bÕbÕ‘·Tà&˚.
‘·q≈£î C≤„HêC≤„Hê\T ‘Ó\TdüTÔHêïj·T+fÒ
dü+<˚Vü≤y˚T ˝Ò<äT,
‘êqT nC≤„ìj˚T.
2. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ á düèwæº z Áø°&É.
Ä&˚yê&ÉT ` Ä≥ edüTÔe⁄ ` Ä≥ eT÷&É÷ ‘êH˚.
Ä Ä≥˝À Je⁄ìøÏ ùd«#·Ã¤ ˝Òq|üŒ{Ïø° Ä≥ Á|üuÛ≤e+ ‘·q˝À
eTTÁ<ä |ü&É≈£î+&Ü #·÷düT≈£îH˚ ùd«#·Ã¤ e÷Á‘·+ Je⁄ìøÏ ñ+~.
‘·q˝À |ü&çq eTTÁ<˚ (C≤„|üø£y˚T) bÕ|üeTT.
dü<ë es¡Ôe÷q+˝À J$+#˚ C≤„ì ˇø£ÿ&ç˝À e÷Á‘·y˚T @
C≤„|üø£eT÷ ‘·q˝À ì\Te≈£î+&Ü C≤]b˛‘·T+≥T+~.
C≤„|üø£y˚T eTìwæì düTK<äT'U≤\ bÕ\T #˚düTÔ+~.
C≤„|üø£y˚T yêdüq.
yêdüH˚ |ü⁄qs¡®qà≈£î ;»+.
***
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 107 108
Ç‘·s¡ Jesê•øÏ ˝Òì ª$|üØ‘· ãT~∆µì ªÇ‘·s¡eT÷ H˚H˚µ nqï n<Ó’«‘· ìwü˜ ˇø£ÿfÒ
eTìwæ ô|+bı+~+#·T≈£îHêï&ÉT. ì»yÓTÆq Áù|eT.
n<˚ eTìwæì HêX¯q+ #˚k˛Ô+~. ˝Àø£+˝À e´eVü≤]+#˚ Áù|eT nH˚~
ø±ì eTìwæ n˝≤ uÛ≤$+#·&É+ ˝Ò<äT. eTH√ <Ís¡“\´+.
á $|üØ‘êìøÏ ªªHê>∑]ø£‘· n_Ûeè~∆µµ nì
***
ù|s¡T ô|≥Tº≈£îì #·+ø£\T >∑T<äT›≈£î+≥THêï&ÉT.
ªñqï~ uÛÑ>∑e+‘·T&=ø£ÿ&˚. Äj·Tq ø±ì~ düHê‘·q<Ûäs¡à+˝À eT÷&ÛÉ‘·«+>± ø£qã&˚
|üs¡e÷DTe⁄ ≈£L&Ü ˝Ò<äTµ Á|ü‹ ø£sà¡ ø£˝≤|üeTT ≈£L&Ü Ä @ø£‘ê«qTuÛ÷Ñ ‹øÏ <ë] rdüT+Ô ~.
nì ñqï|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T Ä≥ Ä≥>± ñ+≥T+~. 3. $cÕìøÏ $wü+ nì ù|s¡T ô|{ϺHê $wüy˚T.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT y˚iT, H˚qT y˚iT nqï|ü⁄Œ&ÉT neTè‘·+ nì ù|s¡T ô|{ϺHê $wüy˚T.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ìj·T+‘·>±, øÏsê‘·≈£î&ÉT>± neTè‘êìøÏ neTè‘·+ nì ù|s¡T ô|{ϺHê neTè‘·y˚T.
ø£ì|ækÕÔ&ÉT. $wü+ nì ù|s¡T ô|{ϺHê neTè‘·y˚T.
ªX¯ó<ä∆ n<Ó’«‘·+µ˝À @+ »]–Hê Áø°&˚, ©˝Ò. ***
<ëìøÏ ~>∑Te kÕúsTT˝À n˙ï Á|üX¯ï˝Ò, düeTdü´˝Ò. Je⁄&ÉT ‘êqT Je⁄&ÉHêï Je⁄&˚.
*** <˚e⁄&ÉHêï Je⁄&˚.
m&ÉeT#˚‹øÏ <äTs¡<ä |ü⁄&ç‘˚ ≈£î&ç #˚sTT >√øÏq≥T¢ <˚e⁄&ÉT ‘êqT <˚e⁄&ÉHêï <˚e⁄&˚.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ne‘·]+∫ <Ûäs¡à dü+kÕú|ü+ #˚j·T&É+ ≈£L&Ü. Je⁄&ÉHêï <˚e⁄&˚.
uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ sêeTT&ÉT ≈£î&ç #˚sTT,
***
sêeDT&ÉT m&ÉeT #˚sTT.
<˚e⁄&çøÏ Je⁄&ÉT
*** Je⁄&çøÏ <˚e⁄&ÉT
n>∑T|ü&ç+<˚ ˝Ò<äT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 109
jÓT+<äTø£+fÒ -
<˚e⁄&çøÏ Je⁄&ÉT ≈£L&Ü <˚e⁄&˚.
Je⁄&çøÏ <˚e⁄&ÉT ≈£L&Ü Je⁄&˚.
4. #Ó$ ‘·q X¯u≤›H˚ï $+≥Tqï~.
#·s¡à+ ‘·q düŒs¡ÙH˚ ‘ê≈£î‘·Tqï~.
ø£qTï ‘·q s¡÷bÕH˚ï #·÷düTÔqï~.
Hê\Tø£ ‘·q s¡T∫H˚ ‘êqT s¡T∫ #·÷düTÔqï~.
eTT≈£îÿ ‘·q yêdüqH˚ ‘êqT #·÷düTÔqï~.
|ü+#˚+Á~j·TeTT\T ‘·eT <ë«sêH˚
‘·eT C≤„Hêìï bı+<äT‘·THêïsTT.
á nìï+{Ï <ë«sê H˚qT ‘·qH˚ nqTuÛÑ$düTÔqï~.
5. H˚qTqT #·÷∫ u≤ãT
u≤uÒ H˚qì ñHêï&ÉT.
u≤ãTqT #·÷∫
H˚qT H˚H˚ u≤ãT nì ñqï~.
bÕ|ü+ Ä ¬s+&ç+{ÏøÏ
ˇø£<ëì dü+>∑‹ eTs=ø£ <ëìøÏ ‘Ó*j·T<äT.
6. ªªbı+~qyê&ÉTµµ nqT≈£îH˚ z eT÷&ÉT e÷≥\T
1. bı+<ä˝Ò<äT. (nC≤„q+)
2. bı+<äT‘·THêïqT. (Á|üj·T‘·ï+)
3. bı+<ëqT. (yÓ÷ø£å+)
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
110
***
#Ó≥Tº˝Àì |ü+&ÉTqT u≤D+ m≈£îÿô|{Ϻ >∑T]#·÷dæq|ü⁄Œ&ÉT
Ä \øå±´ìï u≤D+ ø£+fÒ eTT+<äT>± #·÷|ü⁄ #˚]b˛sTTq≥T¢>±
˙y˚<äsTT‘˚ bı+<ë\ì nqT≈£î+≥THêïy√
<ëìì ˙e⁄ eTT+<äT bı+<ëπø,
bı+<ë\H˚ ø√]ø£, Á|üj·T‘·ïeTT ø£\T>∑T‘êsTT.
***
eTT≈£îÔ&˚ yÓTT<ä{Ï <äX¯˝À nC≤„ì>±
¬s+&Ée <äX¯˝À kÕ<Ûä≈£î&ÉT>±
∫e] <äX¯˝À dæ<äT∆&ÉT>± ø£qã&É‘ê&ÉT.
yÓidæ ‘êqT dü<ë |üPs¡Tí&˚.
7. Á|ü|ü+#·+ Ç+‘· dü‘·´+>± ø£ì|ædüTÔ+fÒ,
ªª»>∑ìà<∏ä´µµ nì ˇø£&ÉT n+fÒ,
Á|ü|ü+#êìøÏ yê&ÉT |æ∫Ãyê&ç˝≤ ø£ì|ækÕÔ&ÉT.
ø±ã{Ϻ Ä |æ∫Ãyêìe÷≥ ì»y˚T nsTT‘˚,
ì»+ nqïyêfi¯¢+‘ê |æ∫Ãyêfi‚¢.
8. sêe÷+»H˚j·TT\T : MT dü÷≈£îÔ\T >=|üŒy˚ ø±<äqqT.
kÕe÷qT´\qT ≈£L&Ü <äèwæº˝À
ô|≥Tº≈£îì
#Ó_‘˚ u≤>∑T+≥T+~. Ç≥T e´øÏÔ
ÁX‚j·TdüT‡,
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 111
n≥T düe÷» ÁX‚j·TdüT‡ ¬s+&É÷
ˇq>∑÷&ÉT‘êsTT.
yê{Ïì dü]>± ns¡ú+ #˚düTø√≈£î+&Ü
HêdæÔø£‘·«+˝ÀøÏ yÓ[¢ #Ó&çb˛j˚T
Á|üe÷<ä+ ñ+~.
u≤ãT : eTq dü÷≈£îÔ\T #·~$ #Ó&çb˛j˚T+‘·
ne÷j·T≈£î\T mes¡÷ ˝Òs¡+&ç
˝Àø£+˝À.
n˝≤ me¬s’Hê uÛÑ>∑e+‘·T&ç ø√dü+
ª#Ó&çb˛‘˚µ #·÷&Ü\H˚ ÄX¯ Hê≈£î.
***
ªÇø£ÿ&ɵ |üìøÏ sêì yê&ÉT
ªnø£ÿ&ɵ |üìø=kÕÔ&ÉT.
***
dü<ë•e ÁãùV≤à+Á<äkÕ«$T ~>∑+ãs¡T&Ó’
|æ∫Ãyêì e˝… ‹s¡T>±&ÉT‘·T+fÒ, ˇø£s¡T
yÓ[¢ yê] >∑Ts¡Te⁄>±]øÏ #ÓbÕŒs¡≥-
ªªkÕ«MT MT •wüß´&ÉT |æ∫Ãyê&Ó’
‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉTµ nì.
n+<äTø± >∑Ts¡Te⁄ nHêïs¡≥ -
ªªÄ |æ∫à Hê¬ø|ü⁄Œ&ÉT ø£\T>∑T‘·T+<√!!µµ nì.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
112
9. ªªz |ü~s√E\ qT+∫ ˇø£fÒ es¡¸+µµ n+≥T+{≤s¡T.
Ç~ ‘·|ü⁄Œ.
@ø£åD≤ìø±ø£åD+ Áø=‘·Ô es¡¸+ ≈£îs¡TdüTÔ+~.
eTq+ #·÷ùd Á|ü|ü+#·+ ≈£L&Ü @ ø£åD≤ìø±ø£åD+
e÷]b˛‘·÷ ñ+≥T+~.
ø±˙ ˇπø Á|ü|ü+#·+˝À ñHêïeTì nqT≈£î+{≤+.
>∑‘· ø£åD+˝À ñqï u≤ãT y˚iÒ.
eTs¡T ø£åD+˝À ñ+&ÉuÀj˚T u≤ãT y˚iÒ.
n+<äTπø ªªˇπø q~˝À me&É÷ kÕïq+ #˚j·T&ÉTµµ nHêïs¡T.
eTTì– ˝Ò#˚ ˝Àù| Ä ˙s¡T nø£ÿ&É ñ+&É<äT.
ªª@ ø£åD≤ìø±ø£åD+µµ˝À ñ+&É>∑*–‘˚
n<˚ ªdü<ëes¡Ôe÷q+µ>± ‘êqT+&É&É+ ne⁄‘·T+~.
ªdü<ë es¡Ôe÷q+µ>± ñqïyê&˚
uÛÑ>∑yêHé #Ó|æŒq ì‘·´qMqT&Ó’q eTT˙+Á<äT&ÉT.
10. Ä<Ûë´‹àø£+˝À `
ìdü‡Vü‰j·T‘˚ ã\+ ne⁄‘·T+~.
ã\y˚T ìdü‡Vü‰j·T‘· ne⁄‘·T+~.
á ˝…ø£ÿ˝À uÛÑ>∑e+‘·T&=ø£ÿ&˚ ìdü‡Vü‰j·TT&ÉT.
11. n+‘·sê‘˚à |üs¡e÷‘·à.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 113 114
12. Vü≤] : ªH˚qTµ eT÷˝≤ìï H˚qT m˝≤ ø£qT>=q>∑\qT? ªdü«j·T+ uÛÑ÷µ n+fÒ
dü<äTZs¡T:˙ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ $yêVü‰ìï $Á>∑Vü≤+ dü«j·T+uÛÑ÷ ø±<äT,
˙e⁄ #·÷&É&É+ kÕ<Ûä´yÓTÆ‘˚ uÛÑ÷$T qT+&ç e´ø£ÔeTj˚T´ X¯øÏÔ dü«j·T+uÛÑ÷.
˙ eT÷˝≤ìï ˙e⁄ ø£qT>=q&É+ ≈£L&Ü kÕ<Ûä´y˚T. 14. Ç‘·s¡ $wüj·÷˝À¢ -
Vü≤] : H˚qT eT÷\y˚T$T? XÊÁdüÔ+ - nqTcÕ˜q+ - nqTuÛÑe+
eT÷&É÷ ñ+{≤sTT.
dü<äTZs¡T: H˚qT jÓTTø£ÿ eT÷\+ ªH˚H˚µ
ˇø£ÿ Ä<Ûë´‹àø£ $wüj·T+˝À e÷Á‘·+ `
Vü≤] : ªH˚qTµ eT÷˝≤ìï ø£qT>=qeTì
nqTuÛÑe+ e÷Á‘·y˚T ñ+≥T+~.
s¡eTDT\T #Óù|Œyês¡T ø£<ë?
nqTuÛÑey˚T XÊÅdüÔ+.
dü<äTZs¡T:Ä s¡eTDTìøÏ ≈£L&Ü eT÷\+ ˙y˚. nqTuÛÑey˚T nqTcÕ˜q+.
ªH˚qTµ≈£î eT÷\+ Ç+πø<√ ñ+<äì n+‘˚>±ì XÊÅdüÔ+, nqTcÕ˜q+ e\q nqTuÛÑe+ sê<äT.
nqT≈£îì nH˚«wüD ÁbÕs¡+_ÛkÕÔ+.
ª¬s+&ÉT H˚qT\Tµ ˝Òeì ‘Ó*düT≈£îì 15. ø=+&ÉÁøÏ+<ä ñqïyê&çøÏ
nH˚«wüD eTT–kÕÔ+. ø=+&É mπøÿ |üì ñ+≥T+~.
ø=+&É MT<˚ ñqïyê&çøÏ
13. $Á>∑Vü≤kÕú|üq e\q Ä πøåÁ‘êìøÏ (uÛÑ÷$TøÏ) Çø£ mπøÿ |üì @eTT+≥T+~?
eTVæ≤eT sêe&É+ ø±<äT,
eTq ªs¡eTD dü‘·‡+>∑+µ ø=+&Éô|’ ø±|ü⁄s¡eTTqïyê&ç‘√
Ä πøåÁ‘·+ (uÛÑ÷$T) ˝À eTVæ≤eT ñ+&É&É+ >∑T]Ô+∫ düe÷qyÓTqÆ ~.
Ä #√≥T˝À ô|<ä›\T $Á>∑Vü‰*ï kÕú|ædü÷Ô e#êÃs¡T. mø£ÿ&É+ (nq>± bı+<ä&É+) nH˚ ÁøÏj·T
eT÷]Ô e\q X¯øÏÔ ø±<äT, @B ñ+&É<äT Çø£ÿ&É.
Ä #√≥T e\q eT÷]ÔøÏ X¯øÏÔ.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 115 116
nq>± Çø£ÿ&É yê]øÏ kÕ<Ûäq‘√ |üì ˝Ò<äT. H˚qT mes¡T? nqï Á|üX¯ï≈£î
nì ns¡ú+. H˚qT nH˚<˚ düe÷<Ûëq+.
16. ˇø£s¡T : s¡eTD »j·T+‹ m|ü⁄Œ&ÉT? <ëìøÏ @ düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒHê
ôd{Ÿ ø±<äT.
dü<äTZs¡T: &çXË+ãsY 30 nì n+<äs¡÷ nqT≈£î+{≤s¡T.
ø±<äT. ‘·q 16e @≥ y˚T&Éô|’q >∑~˝Àq ***

eTè‘ê´qTuÛÑe+ bı+~qs√CÒ ì»+>± uÛ≤s¡‹ : n˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT uÛ≤s¡r ñ+&É≈£L&É<äT ø£<ë?

Äj·Tq |ü⁄{Ϻqs√E nì #Ó|ü⁄Œø√yê*. dü<äTZs¡T : H˚qT uÛ≤s¡‹ ø±<äHêïø£
uÛ≤s¡‹ ñ+fÒ e÷Á‘·+ ˙πø$T?
17. bòÕ´qT|üì bòÕ´qT #˚düTÔ+~.
˙e⁄ uÛ≤s¡‹ì #·÷ùd kÕøÏå$.
˝…’≥T|üì ˝…’≥T #˚düTÔ+~.
‘Ós¡MT<ä ˙&É uÛ≤s¡‹.
m/dæ |üì mdæ #˚düTÔ+~.
V”≤≥s¡T |üì V”≤≥s¡T #˚düTÔ+~. 19. |üf…ºj·T´ : <˚X¯ |ü]dæú‹ @MT u≤>±˝Ò<äT...
nìï{Ïø° ø£¬s+fÒ Ä<Ûës¡+. dü<äTZs¡T : u≤>± ˝Òø£ b˛e&É+
n{≤¢π> me&ç ø£s¡àqT yê&ÉT Ä#·]+#ê*. u≤>± ñ+&É&É+
nìï ø£s¡à\≈£L uÛÑ>∑e+‘·T&˚ Ä<Ûës¡+. M{ÏøÏ Á|üe÷D≤˝Ò+{À!
18. uÛ≤s¡‹ : H˚qT mes¡T? mes¡T #Ó|üŒ>∑\s¡T?
dü<äTZs¡T : H˚qT nH˚~ dæìe÷ ‘Ós¡. ãVüQXÊ eTq <äèwæº˝ÀH˚
uÛ≤s¡‹ nH˚~ ‘Ós¡ô|’ <äèX¯´eTT. @<√ <√wü+ ñ+<˚yÓ÷!
H˚qT‘√ eTy˚Tø£+ ◊‘˚ düeTdü´ ˝Ò<äT. mes¡T #Ó|üŒ>∑\s¡T?
uÛ≤s¡‹‘√ eTy˚Tø£+ ◊‘˚ düeTdü´ ‘Ó>∑<äT. 20. eT‘ê_Ûeè~∆ n+fÒ
*** eT‘·düTÔ\ dü+K´ ô|s¡>∑&É+ ø±<äT
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 117 118
eT‘· (<Ó’e) X¯øÏÔì Á|üø£{Ï+#·>∑*–q yê] 24. ø£s¡à dæ<ë∆+‘êìï H˚qT qeTàqT.
dü+K´ ô|s¡>∑&É+. ø£èwüßí&ÉT ‘·q≈£î ‘êqT Ä&ÉT≈£îqï
21. ˙{Ï‘√ ì+&çq _+<Ó e÷j·÷ Hê≥ø£+ eTVü‰uÛ≤s¡‘·+.
‘·q ø=\‘·qT #·÷düTø√yê\+fÒ V”≤s√, $\qT n˙ï ø£èwüßí&˚.
|ü~ #Ó+ãT˝À¢ ì+|æ #·÷düTø√yê*‡+<˚. Áyêdæq yê´düTì‘√ düVü‰.

˙{Ï‘√ ì+&çq |ü~ #Ó+ãT\T 25. ìÁ<ä˝À Á|ü|ü+#·+ ñ+&É<äT.

‘·eT ø=\‘·qT #·÷düTø√yê\+fÒ H˚qT+{≤qT.
_+<Ó˝À ì+|æ #·÷düTø√yê*‡+<˚. yÓT\≈£îe˝À Á|ü|ü+#·+ ñ+≥T+~.
>∑Ts¡Te⁄>±s¡T ‘·q ø=\‘·qT •wüß´˝À¢ #·÷düTø√yê*‡+~. H˚qT+&ÉqT.
•wüß´\T ‘·eT ø=\‘·qT >∑Ts¡Te⁄˝À #·÷düTø√yê*‡+<˚. 26. H˚HÓe&ÉqT? n+fÒ
22. ªªH˚qT u≤ãTµ nqï<ë+{À¢ ` H˚qT nH˚<˚ düe÷<Ûëq+.
u≤ãT yÓ’|ü⁄ ì\ã&ç‘˚ n~ Á|ü‘·´øå±qTuÛÑe+. u≤ãT me&ÉT? n+fÒ
ªH˚qTµ yÓ’|ü⁄ ì\ã&ç‘˚ n~ n|üs√øå±qTuÛÑe+. u≤ãT nH˚<˚ düe÷<Ûëq+.
23. ‘·\T|ü⁄\T, ‘êfi≤\T ˝Òì >∑TfiÀ¢ ñqï <˚e⁄&ÉT dü‘·´+. 27. Hê‘√ düVü‰
‘·\T|ü⁄\T, ‘êfi≤\T ñqï >∑TfiÀ¢ ñqï <˚e⁄&ÉT ndü‘·´+. düø£\eT÷ Hê˝À qT+&ç e∫Ã+<˚.
‘·qπø s¡ø£åD nedüs¡yÓTÆ ñqï<˚e⁄&ÉT <˚e⁄ì‘√ düVü‰.
Çø£ eTq*ï @+ s¡øÏå+#·>∑\&ÉT? ìÁ<äb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘·
˝Àø£ s¡ø£å≈£î&çøÏ ôd≈£L´]{° nedüs¡e÷? yÓT\≈£îe≈£î eTTqT|ü⁄
Ç<Ó+‘· Vü‰kÕ´düŒ<äyÓTÆq $wüj·T+? ndü‡\T Á|ü|ü+#·y˚T ñ+&É<äT.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 119
yÓT\≈£îe≈£î eTTqT|ü⁄ ø£åD+˝ÀH˚
˙‘√ düVü≤ düø£\ »>∑‘·TÔqT ˙y˚
düèwæº+#·T≈£îì y˚T\Tø=+{≤e⁄.
28. s¡eTD dü‘·‡+>∑+˝À ñqï @ ˇø£ÿ]ø°
H˚qT •wüß´&ç>± ñ+&É{≤ìøÏ ≈£L&Ü
ns¡Ω‘· ˝ÒìyêDÏí.
ø±˙ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT qqTï >∑Ts¡TkÕúq+˝À
≈£Ls√Ãu…{≤º&ÉT. uÛÑ>∑e~#·Ã¤.
29. nã<ä›+ n˙ï ìC≤˝Ò #ÓãT‘·T+~.
ì»+ n˙ï nã<ë›˝Ò #ÓãT‘·T+~.
ì»+ ì»+ #Ó|üŒ<äT.
nã<ä›+ nã<ä›+ #Ó|üŒ<äT.
30. ªn~ ˙y˚µ
nì >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#˚Ãyê&ÉT >∑Ts¡Te⁄.
31. Ä~ qT+∫ #Ó|æŒqyêfi¯¢+‘ê
ªªñqï~ ˇø£ÿfÒµµ nì #ÓãT‘·÷H˚ ñHêïs¡T,
düeTùd´yÓ÷ n{≤¢H˚ ñ+~.
ø±s¡Dy˚T$T?
#Óù|Œyê&çø° qeTàø£+ ˝Ò<äT,
$H˚yê&çø° qeTàø£+ ˝Ò<äT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
120
32. dü‘ê´ìï
H˚qT ÄyÓ÷~+∫Hê ‘·ù|Œ.
H˚qT ÄyÓ÷~+#·ø£ b˛sTTHê ‘·ù|Œ.
m+<äTø£+fÒ,
H˚H˚ (<˚Vü‰‘·àuÛ≤ey˚T) ‘·|ü⁄Œ ø±ã{Ϻ.
33. Á|ü|ü+#·+˝À ˇø£ÿ eTT≈£îÔ&ÉTHêï #ê\T.
Çø£ eTTøÏÔ bı+<äìyê&ÉT n+≥÷
ˇø£ÿ&É÷ ñ+&É&ÉT.
n˝≤ ñ+fÒ eTT≈£îÔ&ÉH˚yê&ÉT eTT≈£îÔ&ÉT ø±&ÉT.
34. n+‘·s¡+>±ìøÏ `
n+‘·s¡+>∑eT÷ ‘Ó\TdüT,
ãVæ≤s¡+>∑eT÷ ‘Ó\TdüT.
ãVæ≤s¡+>±ìøÏ `
ãVæ≤s¡+>∑eT÷ ‘Ó*j·T<äT,
n+‘·s¡+>∑eT÷ ‘Ó*j·T<äT.
35. Á|üX¯ï : me&ÉT |ü⁄D≤´‘·Tà&ÉT?
dü<äTZs¡T : eTqkÕ ` yê#ê ` ø£s¡àD≤
ªªH˚qT bÕ|æìµµ nì me&Ó’‘˚
ñ+{≤&√ yê&˚ |ü⁄D≤´‘·Tà&ÉT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 121 122
36. ˇø£ B$˝À ˇø£&˚ ñHêï&ÉqTø√. >∑Ts¡Te⁄, <Óe’ eTT, Á|ü|+ü #·eTT n˙ï ˙ ø£\˝À
yê&ÉT nã<ä∆+ m˝≤ #Ó|üŒ>∑\&ÉT? uÛ≤>∑y˚T.
ì»yÓTÆHê m˝≤ #Ó|üŒ>∑\&ÉT? ˙‘√ düVü‰.
ndü\T me]‘√ #Ó|üŒ>∑\&ÉT? 38. ˇø£&ÉT Ç\T¢ ø£&ÉT‘·T+fÒ, <ëì yÓ’|ü⁄ me&É÷ #·÷&É&ÉT.
dü]>±Z C≤„ì |ü]dæú‹ ≈£L&Ü n˝≤H˚ ñ+≥T+~. Ç\T¢ ≈£L\TdüTÔ+fÒ e÷Á‘·+ }] »qeT+‘ê
yêìøÏ nq´+ ñ+&É<äT. >∑T$T≈£L&ç ÄdüøÏÔ>± #·÷kÕÔs¡T.
n+<äTπø n‘·&ÉT dü‘·´eT÷ |ü\Tø£&ÉT,
ndü‘·´eT÷ |ü\Tø£&ÉT. $<Ûä«+dü+˝À ñqï Äq+<ä+ ìsêàD+˝À ñ+&É<äT.
n‘·&ÉT πøe\T&ÉT. qø£åÁ‘·+ &Ûû ø=ì uÛÑ÷>√fi¯+ n+‘·]+∫b˛‘·T+<ä+fÒ
eTÚq dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. n+<ä]ø° dü+‘√wüy˚T. n+<äs¡eT÷ b˛‘ê+ ø±ã{Ϻ.
37. ˇø£&ÉT : dü‘ê´ìï n+<äs¡÷ m+<äT≈£î n+<äs¡÷ ñ+&ç, ‘êH=ø£ÿ&˚ b˛‘êq+fÒH˚ ~>∑T\T.
Á>∑Væ≤+#·˝Òø£b˛‘·THêïs¡T? eTs¡DuÛÑj·÷ìøÏ n<˚ ø±s¡D+.
uÛÑ÷>√fi¯+ yÓTT‘·Ô+ b˛‘·T+<ä+fÒ n+<ä]ø° |ü+&ÉTπ>.
dü<äTZs¡T : ñ+&˚~ ˙y=ø£ÿ&çy˚.
ªªn+<äs¡÷µµ mø£ÿDTí+∫ e#êÃs¡T? n+<äTπø düèwæº #˚dæq ÁãVü≤à ø£+fÒ,
Ä<Ûë´‹àø£+˝À nqedüs¡yÓTÆq |ü<ä+ dæú‹ ø±s¡T&Ó’q $wüßíe⁄ ø£+fÒ,
ªªn+<äs¡÷µµ nH˚<˚. \j·Tø±s¡T&Ó’q •e⁄ìπø
ø£\ qT+∫ ˙y=ø£ÿ&ç$ y˚T\Tø=+fÒ #ê\T. ÁbÕ<Ûëq´‘· m≈£îÿe ˝Àø£+˝À.
ø£\˝À ñqï ªªn+<äs¡÷µµ ˇø£ÿkÕ]>± <äT'K+ ˝Òø£b˛e&É+ düTK+ ø±<äT
˝Ò≈£î+&Ü b˛‘ês¡T. düTK<äT'U≤\T ¬s+&É÷ ˝Òø£b˛e&É+ ì»+>± düTK+.
˙y=ø£ÿ&ç$ e÷Á‘·y˚T X‚wækÕÔe⁄. ªª\j·T+µµ˝À n<˚ »s¡T>∑T‘·T+~.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 123
39. |æs¡$T&ÉT¢ nH˚$ düe÷<ÛäT\T.
˙e⁄ |ü<ëàdüq+ y˚düTø=ì ≈£Ls¡TÃ+fÒ
˙ X¯Øs¡y˚T |æs¡$T&é Äø±s¡+˝À ñ+≥T+~.
m{Ϻ Ä˝À#·q\T ˝Òø£
düeTãT~∆‘√ ñ+&É&Éy˚T düe÷~Û.
q&ç#˚ |æs¡$T&é eTìwæ.
40. ìsêø±s¡T&ÉT n+fÒ,
Äø±s¡eTT ˝Òìyê&ÉT nì ø±<äT,
Ç+‘·ì #Ó|üŒ˝Òì Äø±s¡eTT >∑\yê&ÉT.
41. ndü‘·´+‘√H˚ dü‘·´+ ‘·j·÷s¡T #˚j·Tã&ç+~.
dü‘ê´ dü‘ê´\qT e<äT\T.
n|ü⁄Œ&ÉTqï<˚ dü‘·´+.
42. >∑DÏ‘· XÊÁdüÔ+˝À >=|üŒ Ä$wüÿs¡D ` düTqï.
uÛÖ‹ø£ XÊÁdüÔ+˝À >=|üŒ Ä$wüÿs¡D ` #·Áø£+.
á ¬s+&˚ Á|ü|ü+#· >∑‹ì e÷sêÃsTT.
ªHê>∑]ø£‘·µ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~ yê{Ï qT+#˚.
43. ôVA$TjÓ÷˝À ˇπø bıf…˙‡>∑\ Wwü<Ûëìï
|ü~#·Tø£ÿ\T rdüT≈£î+fÒ m+‘· |òü\yÓ÷,
ˇø£ÿ #·Tø£ÿqT rdüT≈£îHêï ≈£L&Ü n+‘˚ |òü\eTT.
124
C≤„q Á|üdü÷Hê˝À¢ì yÓsTT´ dü÷≈£îÔ\qT
#·~$‘˚ m+‘·|òü\yÓ÷,
ˇø£ÿ dü÷øÏÔì #·~$Hê ≈£L&Ü n+‘˚ |òü\eTT.
44. ìqTï n+‘·s¡TàKTDÏí #˚j·T&Éy˚T
Ä<Ûë´‹àø£ Á|üjÓ÷»q+.
45. |ü⁄düÔø±˝À¢ <˚e⁄&ÉT <=s¡ø£&ÉT.
nì ‘Ó\TdüTÔ+~ |ü⁄düÔø±\T #·<äe&É+ e\¢.
kÕ<Ûäq\ e\¢ <˚e⁄&ÉT <=s¡ø£&ÉT.
nì ‘Ó\TdüTÔ+~ kÕ<Ûäq\ e\¢.
46. |ü+&çq |ü+≥qT nqTuÛÑ$+#ê\+fÒ `
e]ø√‘· ø√j·÷*
<Ûëq´+ ø={≤º*
‘·÷sêŒs¡ |ü{≤º*
y=&ÉT¢ ñ&çøÏ+#ê*
y=&É¢ì <ä+#ê*
bısTT´ MT<ä _j·÷´ìï ñ&Éø£u…{≤º*.
n|ü⁄Œ&˚ eTqH√{À¢øÏ eTT<ä› e#˚Ã~.
ø√j·T&É+, ø=≥º&É+, <ä+#·&É+, ñ&çøÏ+#·&É+
bÕ|ü+ nqT≈£î+fÒ ≈£î<äs¡<äT.

uÛÑ>∑e~#·Ã¤ uÛÑ>∑e~#·Ã¤
 125 126
|ü⁄* y˚{≤&˚ ‹+≥T+~. 47. C≤„Hêìï e~*‘˚H˚ C≤„q+.
bÕ|ü+ nqT≈£î+fÒ ≈£î<äs¡<äT. eTTøÏÔì e~*‘˚H˚ eTTøÏÔ.
n~ >∑&ç¶ ‹ì Áã‘·ø£ ˝Ò<äT. <˚e⁄DÏí e<ä*‘˚H˚ <˚e⁄&ÉT <=]πø~.
Á|ü|ü+#·+˝À XÊ+‹ z ÁuÛ≤+‹. H˚qTqT e~*‘˚H˚ ªªH˚qTµµ ‘Ó*j·Tã&˚~.
*** 48. ìÁ<ä ` ø£\ ` yÓT\≈£îe
‘·q |ü⁄≥Tºπø ( Ád”Ô`|ü⁄s¡Twüß\) dü+|òüTs¡¸D (Sex) eT÷&É÷ ø£˝Ò.
qT+&ç »]–+<˚. nì ‘Ó\TdüT≈£îH˚ C≤„qy˚T
˝ÖøÏø£eTT, bÕs¡e÷]úø±ìøÏ eT<Ûä´ »]π> ì»yÓTÆq yÓT\≈£îe.
dü+|òüTs¡¸DÒ <Ûë´qeTT. 49. ø£\˝À n+<ä] ej·TdüT ˇø£fÒ.
<˚e‘·\ sêø£ådüT\ eT<Ûä´ dü+|òüTs¡¸D nìï ej·TdüT\ yês¡T ø£qã&çq|üŒ{Ïø°.
|òü*‘·y˚T- $wü+, neTè‘·+. yÓT\≈£îe nH˚~ ≈£L&Ü z ô|<ä› ø£\.
#êe⁄ - |ü⁄≥Tºø£\ eT<Ûä´+ dü+|òüTs¡¸DÒ J$‘·+. Ç+<äT˝À ñqïyês¡+<ä]B ≈£L&Ü ˇπø ej·TdüT‡.
dü+|òüTs¡¸D nH˚~ #Ó’‘·Hê´ìøÏ Á|ürø£ ø£\πø ø±\+ (ej·TdüT‡) ñ+&˚~.
dü+|òüTs¡¸DÒ ˝Òø£b˛‘˚ ø£\ ø£H˚yêìøÏ ø±<äT.
á sê‘·\÷ ˝Òe⁄, á #˚‘·\÷ ˝Òe⁄ ø£\ ø£H˚yê&ÉT <˚X¯ø±˝≤\≈£î nr‘·T&ÉT.
<˚e⁄&É÷ ˝Ò&ÉT, Je⁄&É÷ ˝Ò&ÉT. 50. n+ãs¡+˝À ∫<ä+ãsêìï yÓ<äπøyê&ÉT eTTeTT≈£åîe⁄.
ø£s¡à\÷˝Òe⁄, »qà\÷ ˝Òe⁄. ∫<ä+ãs¡+˝À n+ãs¡+ ñ+<äqïyê&ÉT eTT≈£îÔ&ÉT.
mes¡÷ ˝Òs¡T, @B ˝Ò<äT. 51. nqTuÛÑe+˝À qT+∫ e∫Ãq e÷≥, #˚wüº
ã+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT, yÓ÷ø£åeT÷ ˝Ò<äT. |üPs¡í+>±H˚ ñ+≥T+~.
düèw”º ˝Ò<äT, \j·TeT÷ ˝Ò<äT
ªªm+<äT≈£î?µµ nqï Á|üX¯ï ndü˝Ò ˝Ò<äT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 127 128
e÷≥, #˚wüº nH˚$ ø£<∏äqT m≥Te+{Ï |ü]dæú‹ ˝ÀqT e÷s¡Ã˝ÒeTT
nqTuÛÑyêìøÏ Á|üø£≥q s¡÷bÕ˝Ò. nì ‘Ó*dæ dæú$T‘·+>± kÕøÏå>± ñ+≥÷
52. <äTs¡«´düHê\˝À ø£<∏äqT m+C≤jYT #˚ùdyê&ÉT - C≤„qjÓ÷–.
dü‘ê´H˚«wüD ˇø£{Ï. 55. Ä‘·à $#ês¡D n+fÒ
53. Ç‘·s¡T\T ≈£L&Ü H˚H˚ dü+|üPs¡í Á|üj·T‘·ï+.
nqï nqTuÛÑe+˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT X¯s¡D≤>∑‹ n+fÒ
kÕ«s¡ú+ ` ìkÕ«s¡ú+ ¬s+&É÷ dü+|üPs¡í nÁ|üj·T‘·ï+.
‘·q≈£L, ˝Àø±ìøÏ
ÁX‚j·TdüT‡H˚ ø£*–kÕÔsTT. 56. ìs¡+‘·s¡+ »|æ+#ê*‡q eTVü‰eT+Á‘·+ `
ªªá düèwæº ndü\T »s¡T>∑H˚ ˝Ò<äTµµ
54. sêeTT&ÉT |ü⁄≥ºø£ eTTqTù|
sêeT ø£<∏äqT yê©àøÏ s¡∫+#ê&ÉT. 57. n<ä›+˝Àì ˙ Á|ü‹_+ã+ jÓTTø£ÿ #Ó+|ü |ü>∑T\>={≤º\+fÒ
ìqTï˙e⁄ #Ó+|ü<Óã“ ø=≥Tºø√yê*.
eTq ø£<∏äqT ≈£L&Ü
eTq+ |ü⁄≥ºø£ eTTqTù| n<ä+› ˝Àì ˙Á|ü‹_+u≤ìï |üP\e÷\‘√ dü‘ÿ· ]+#ê\qT≈£î+fÒ
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT s¡∫+#ê&ÉT. ˙ yÓT&É˝À ˙e⁄ |üP\e÷\qT <Ûä]+#ê*.

ø£<∏ä˝À ©qyÓTÆ düTK<äT'U≤\qT á »>∑‘·TÔ ˙ Á|ü‹_+ãy˚T.

nqTuÛÑ$+#˚yê&ÉT - dü+kÕ]. Ç+<äT˝À me]ï ˙e⁄ ‹{≤º\Hêï, bı>∑&Ü\Hêï
ø£<∏äqT e÷s¡Ã&ÜìøÏ n+<äT≈£î ñ‘·ÔeTyÓTÆq e÷s¡Z+ `
Á|üj·T‘·ï+ #˚ùdyê&ÉT - ø£s¡àjÓ÷–. ìqTï ˙e⁄ ‹≥Tºø√.
ìqTï ˙e⁄ bı>∑T&ÉTø√.
neTà dæìe÷ #·÷düTÔ+fÒ
ˇ&ç˝À Vü‰sTT>± ìÁ<äb˛j˚T •X¯óe⁄ ` uÛÑøÏÔ jÓ÷–.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 129 130
˙e⁄ ¬>&ɶ+ ^düTø√e&ÜìøÏ n<ä›+ düVü‰j·T+. 62. e÷j·T Hê\T>∑T $<Ûë\ ñ+≥T+~ `
n+‘˚>±ì Á|ü‹_+u≤ìøÏ ùw$+>¥ #˚j·T&ÜìøÏ 1. nsTTq~ ø±q≥Tº>±.
Á|üj·T‹ï+#·≈£î. 2. ø±ì~ nsTTq≥Tº>±.
n~ M\Tø±<äT. 3. ñqï~ ˝Òq≥Tº>±.
58. C≤Á>∑‘Y-dü«|üï-düTwüß|ü⁄Ô\T eT÷&É÷ ø£*|æ bÕs¡«‹. 4. ˝Òì~ ñqï≥Tº>±.
nì ‘Ó\TdüT≈£îH˚ yÓT\≈£îe(C≤„q+) ` •e⁄&ÉT. 63. uÛ≤s¡‘·+˝À ñqï yê´düT&ÉT y˚iÒ.
59. HêØ (bÕs¡«‹) uÛ≤s¡‘·+ Áyêdæq yê´düT&ÉT y˚iÒ.
‘·q (áX¯«s¡) ‘·‘êÔ«ìï ‘êqT düèwæº˝À ø£qã&˚ <˚e⁄&ÉT y˚iÒ.
ns¡ú+ #˚düTø√e&Éy˚T düèwæºø£s¡Ô nsTTq <˚e⁄&ÉT y˚iÒ.
ns¡úHêØX¯«s¡ ‘·‘·Ô«+. 64. u…\¢+ ñqï #√≥T≈£î NeT\T #˚s¡T‘êsTT.
n+‘˚>±ì ns¡úHêØ n+fÒ dü>∑+ HêØ nì ø±<äT. ñ<ë: lsêeTø£èwüßí\T.
60. Je⁄&ÉT #˚ùdÔ ø£s¡à. NeT\qT yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ u…\¢+ yÓ[¢+~.
<˚e⁄&ÉT #˚ùdÔ ©\. ñ<ë: kÕ«$T $y˚ø±q+<ä.
Äq+<ä+ ø√dü+ #˚ùd~ ø£s¡à. 65. n<ä›+˝À n˙ï Á|ü‹_+_kÕÔsTT.
Äq+<ä+>± ñ+&ç #˚ùd~ ©\. ˇø£ÿ n<ä›+ ‘·|üŒ.
61. |ü~eT+~øÏ ô|{Ϻ ‹+fÒ Á|ü|ü+#·+˝À n˙ï ø£ì|ækÕÔsTT.
n~ neTè‘·+. ˇø£ÿ <˚e⁄&ÉT ‘·|üŒ.
˙y=ø£ÿ&çy˚ ‹+fÒ 66. düHêàs¡TZ\πø ø±<äT
n~ $wü+. <äTsêàs¡TZ\≈£î ≈£L&Ü

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 131
‘√&ÉT+&ç q&ç|æ+#˚yê&ÉT
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
67. >√e⁄ bÕ<ë\ e<ä› ≈£Ls=Ãì
ø°åsêìï dü+Á>∑Væ≤+#·Tq≥T¢
>∑Ts¡TbÕ<ë\ e<ä› ≈£Ls=Ãì
C≤„Hêìï dü+Á>∑Væ≤+#ê*.
68. ˙e⁄ Væ≤+dü #˚j·Tø£b˛sTTHê düπs
ˇø£ #√≥ Væ≤+dü ˙≈£î ø£ì|ædüTÔqï~ n+fÒ,
˙˝À ªVæ≤+düµ ñqïfÒ¢.
˙e⁄ C≤„ì$ ø±ø£b˛sTTHê düπs,
ˇø£ì˝À C≤„q+ ˙≈£î ø£ì|ædüTÔqï~ n+fÒ,
˙˝À ªC≤„q+µ ñqïfÒ¢.
132
á #√{À¢ -
eTq e<ä›≈£î <˚e⁄&ÉT e∫Ã
Á|ükÕ<ä+ rdüT≈£î+{≤&ÉT.
71. ø£«#·Ã¤Hée÷s¡Tÿ ÁøÏ+<äH˚ |ü⁄˝ŸkÕº|t ñ+≥T+~.
Á|üX¯ï ÁøÏ+<äH˚ düe÷<Ûëq+ ñ+≥T+~.
düe÷<Ûëq+ (|ü⁄˝ŸkÕº|t) dü<ë ñ+≥T+~.
Á|üX¯ï edüTÔ+~, ñ+≥T+~, b˛‘·T+~.
72. kÕ<Ûäq #˚sTT+#˚yê&ÉT
kÕ<Ûäq #˚ùdyê&ÉT
Ç<ä›s¡÷ ªndü\Tµ ø±<äT.
ªndü\Tµ ≈£î kÕ<Ûäq‘√ |üì˝Ò<äT.
kÕ<Ûäq‘√ ªndü\Tµ <=s¡ø£<äT.

69. eTìwæøÏ 73. ˙e⁄ #·÷#˚ Á|ü‹ <äèX¯´+ ÁøÏ+<ä

|üìøÏsêì~, nedüs¡+ ˝Òì~ ˙e⁄ ‘·\#˚ Á|ü‹ ‘·\+|ü⁄ ÁøÏ+<ä
@<Ó’Hê ñ+<ä+fÒ, ˙e⁄ bı+<˚ Á|ü‹ nqTuÛÑe+ ÁøÏ+<ä
n~ <˚e⁄&˚. ªªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µµ nH˚ |ü<ä+ #˚s¡TÃ.
Çø£ @ |òüTs¡¸D≈£L ‘êe⁄+&É<äT.
70. $T>∑‘ê #√≥¢ -
n+<äs¡÷ <˚e⁄&ç e<ä›≈£î yÓ[¢ 74. ‘·q≈£î nq´+ >√#·]+#·&Éy˚T düèwæº.
Á|ükÕ<ä+ rdüT≈£î+{≤s¡T. ‘·q≈£î nq´+ >√#·]+#·≈£î+fÒ eTTøÏÔ.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 133 134
75. H˚qT - XÊ«dü - H˚qT eT<Ûä´˝À ñqï~ ñ|ü<˚X¯+.
XÊ«dü≈£î Ä<Ûës¡yÓTÆ ñqï H˚qT ` <˚e⁄&ÉT. eT÷&É÷ ø£*|æ eTÚq+.
XÊ«düqT Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì ñqï H˚qT ` Je⁄&ÉT. 81. ˝Ò≈£î+fÒ <˚e⁄&ÉT.
76. ‘Ó*dæq‘·q+ eTÚq+>± ñ+≥T+~. me¬s’Hê düπs, @<Ó’Hê düπs.
‘Ó*j·Tì‘·q+ uÛ≤wædü÷Ô ñ+≥T+~. ñ+fÒ Je⁄&ÉT.
77. ªH˚qT u≤ãTµ nqï <ë+{À¢ me¬s’Hê düπs, @<Ó’Hêdüπs.
u≤ãT nH˚~ Á|üX¯ï. 82. y˚T\Tø√yê*‡+~ ø£\ ø£H˚yê&ÉT
H˚qT nH˚~ düe÷<Ûëq+. ø£\˝Àìyê&ÉT ø±<äT.
78. ˙ »qà, ø£s¡à eTTøÏÔ ø£\T>∑e*‡+~ <˚e⁄&çøÏ.
uÛÑ>∑e~#·Ã¤˝À n+‘·sꓤ>±\T. Je⁄&çøÏ ø±<äT.
˙ Ç#·Ã¤‘√ düVü‰.
83. Á|üX¯ï : Ç+‘·ø° @+ #˚j·TeT+{≤s¡T?
79. C≤„q |ü+#êø£åØ eT+Á‘·+ `
dü<äTZs¡T: @$T #˚dæHê Çã“+~ ˝Ò<äT.
uÛÑ - >∑ - e - ~ - #·Ã¤
@$T #˚j·Tø£ b˛sTTHê Çã“+~ ˝Ò<äT.
80. H˚ - n+fÒ •e⁄&ÉT. 84. n+‘·]ø£å+˝À ‘êqT+fÒ
qT - n+fÒ bÕs¡«‹. ‘êqT - ø£s¡à jÓ÷–.
eT<Ûä´˝À ñqï~ »>∑‘·TÔ.
eT÷&É÷ ø£*|æ eTVü≤‘·TÔ. n+‘·]ø£å+>± ‘êqT+fÒ
‘êqT - uÛÑøÏÔ jÓ÷–.
H˚ - n+fÒ >∑Ts¡Te⁄.
qT - n+fÒ •wüß´&ÉT. ‘·q˝À n+‘·]ø£å+ ñ+fÒ
‘êqT - C≤„q jÓ÷–.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 135
85. ˝À|ü\ - yÓ\T|ü\ nH˚ $uÛ≤>±\T ñ+&˚~ ˝À|ü˝Ò.
yÓ\T|ü\ $uÛ≤>±\T ñ+&Ée⁄.
‘Ó*dæq‘·q+ - ‘Ó*j·Tì‘·q+ nH˚ $uÛ≤>±\T
ñ+&˚~ ‘Ó*j·Tì ‘·q+˝ÀH˚.
‘Ó*dæq‘·q+˝À $uÛ≤>±\T ñ+&Ée⁄.
86. uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\ eT<Ûä´ ñqï
uÛÖ‹ø£ dü+ã+<Ûä+ - s¡øÏÔ.
>∑Ts¡T•wüß´\ eT<Ûä´ ñqï
Ä<Ûë´‹àø£ dü+ã+<Ûä+ ` uÛÑøÏÔ.
Jy˚X¯«s¡T\ eT<Ûä´ ñqï
Ä‘·à dü+ã+<Ûä+ - eTTøÏÔ.
87. ‘·q˝À ªÁ|üX¯ïµ ñ+fÒH˚
ñ|üq´dæ+#·>∑\&ÉT me&Ó’Hê.
‘·q˝À ªdüe÷<Ûëq+µ ñ+fÒ
<äøÏåD≤eT÷πsÔ me&Ó’Hê.
88. ìÁ<äb˛sTT ø£H˚~ e÷Á‘·y˚T ø±<äT ø£\.
ìÁ<ä ˝Ò#êø£ ø£H˚~ ≈£L&Ü ø£˝Ò.
Ä ø£\≈£î ø=qkÕ–+ù| á ø£\.
á ø£\\ |üs¡+|üπs »qà|üs¡+|üs¡.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
136
89. nHê´j·÷ìπø #·{≤º\T >±ì
Hê´j·÷ìøÏ #·≥º+‘√ nedüs¡+ @eTT+~?
n<Ûäsêàìπø <Ûäs¡à XÊÁkÕÔ\T>±ì
<ÛäsêàìøÏ XÊÁkÕÔ\‘√ nedüs¡+ @eTT+~?
nHês√>∑´e+‘·T\πø yÓ’<äT´&ÉT >±ì
Äs√>∑´e+‘·T\≈£î yÓ’<äT´ì‘√ nedüs¡+ @eTT+~?
90. e´øÏÔ $wüj·T+˝À -
e´øÏÔì Á|ükÕÔ$kÕÔ+.
e´øÏÔ <Ûä]+∫q eÁkÕÔ\qT $düà]kÕÔ+.
Ä‘·à $wüj·T+˝À e÷Á‘·+ -
Ä‘·à <Ûä]+∫q eÁkÕÔìï (e´øÏÔì) Á|ükÕÔ$kÕÔ+.
Ä‘·àqT $düà]düTÔHêï+.
91. uÛÑ≈£îÔì ø£\˝À uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñ+{≤&ÉT.
uÛÑ>∑e+‘·Tì ø£\˝À uÛÑ≈£îÔ&ÉT+{≤&ÉT.
¬s+&É÷ ø£\˝Ò, ø£\¢˝Ò.
***
ø£\˝Àìyê&ÉT <˚e⁄&Ó’Hê Je⁄&˚.
ø£\qT ø£H˚yê&ÉT Je⁄&Ó’Hê <˚e⁄&˚.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 137 138
92. e+<äs¡÷bÕsTT\ H√≥T ªˇø£{ϵ ñ+~. 96. H˚qT (u≤ãT) ø±qT nì ñHêï
s¡÷bÕsTT H√≥T ªˇø£{ϵ ñ+~. ˙e⁄ <˚e⁄&Éy˚.
yÓTT<ä{Ï ˇø£{Ï ªn+<äs¡÷ H˚H˚µ nì ñHêï
¬s+&Ée ˇø£{Ï ˙e⁄ <˚e⁄&Éy˚.
¬s+&É÷ ˇø£fÒHê? 97. @~ dæ~∆+#ê\Hêï kÕ<Ûäq nedüs¡y˚T.
<˚e⁄&É÷ ªH˚qTµ n+{≤&ÉT. ˇø£ÿ yÓ÷ø£å dæ~∆øÏ e÷Á‘·+ kÕ<Ûäq nedüs¡+ ˝Ò<äT.
Je⁄&É÷ ªH˚qTµ n+{≤&ÉT. 98. Hê´j·÷Hê´j·TeTT\T ¬s+&É÷ nHê´j·Ty˚T.
yÓTT<ä{Ï H˚qT eT] Hê´j·Ty˚T$T?
¬s+&Ée H˚qT ªªH˚H˚µµ Hê´j·TeTT.
¬s+&É÷ ˇø£fÒHê? <Ûäsêà<Ûäs¡àeTT\T ¬s+&É÷ n<Ûäs¡ày˚T.
93. ì»yÓTÆq HêdæÔ≈£î&ÉT uÛÑ>∑e+‘·TDÏí @MT ø√s¡&ÉT. eT] <Ûäs¡ày˚T$T?
m+<äTø£+fÒ yê&çøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&˚ ˝Ò&ÉT >∑qTø£. ªªH˚H˚µµ <Ûäs¡àeTT.
ì»yÓTÆq ÄdæÔ≈£î&ÉT ≈£L&Ü uÛÑ>∑e+‘·TDÏí @MT ø√s¡&ÉT. dü‘ê´dü‘·´eTT\T ¬s+&É÷ ndü‘·´y˚T.
m+<äTø£+fÒ yê&ÉT ªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µ nì ñ+{≤&ÉT >∑qTø£. eT] dü‘·´y˚T$T?
ªªH˚H˚µµ dü‘·´eTT.
94. Á|üX¯ï : @~ <Ûäs¡à+?
dü<äTZs¡T : ªÇ‘·s¡T\T ≈£L&Ü H˚H˚µ C≤„HêC≤„qeTT\T ¬s+&É÷ nC≤„qy˚T.
nì #˚ùd eT+∫` #Ó&ÉT ø£s¡à\˙ï <Ûäs¡ày˚T. eT] C≤„qy˚T$T?
ªªH˚H˚µµ C≤„qeTT.
95. <˚e⁄&ÉT ñqï #√≥TqT ø£qTø√ÿe&É+ ø£wüºy˚TMT ø±<äT.
<˚e⁄&ÉT ˝Òì #√≥TqT ø£qTø√ÿe&Éy˚T ø£wüº+.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 139 140
99. me¬s’Hê ø√s¡Tø=H˚~ yê]H˚. n˙ï Á|ü|ü+#êìøÏ yÓqTø£ ñ+&ç q&çù|yê&çy˚.
@<Ó’Hê ø√s¡Tø=H˚~ <ëìH˚. 102. ‘·q≈£î nq´+ ‘√ùdÔ ã+<Ûä+.
100. Á|üX¯ï : @~ n<Ûäs¡à+? nq´+ ‘√j·Tø£b˛‘˚ n<˚ yÓ÷ø£å+.
@~ <Ûäs¡à+? 103. nq´eTTqï #√≥ dü‘·´eTT+&É<äT.
dü<äTZs¡T: Ç‘·s¡T\≈£î Çã“+~ ø£*–+#˚ |üqT\T dü‘·´eTTqï #√≥ nq´eTT+&É<äT.
#˚j·T&É+ - n<Ûäs¡à+.
me]ø° Çã“+~ ø£*–+#·≈£î+&Ü 104. XÊÁkÕÔ\≈£î eTTqT|ü⁄ @ XÊÁdüÔ+ ñ+&˚~?
J$+#·&É+ - <Ûäs¡à+. XÊÁkÕÔ\qT eTqy˚T ÁyêdüT≈£îHêï+.
eTqy˚T düeTà‹+#ê+.
101. ‘√\T u§eTà˝≤≥ XÊÁkÕÔìï düeTà‹+#·ø£b˛e&É+ e\q
Á|ü<äs¡Ùq˝À z ‘√\Tu§eTà Ç˝≤ Á|ü•ï+∫+~. Çã“+~ XÊÁkÕÔìπø >±ì eTq≈£î ø±<äT.
H˚ HÓe&ÉqT? eTq ‘·sê«‘˚ XÊÁdüÔ+ >±ì,
á »>∑‘·TÔqT me&ÉT düèwæº+#ê&ÉT? nì XÊÁdüÔ+ ‘·s¡Tyê‘· eTq+ ø±<äT.
eTq≈£î ‘Ó\TdüTqT düe÷<Ûëq+ @+{À.
‘Ós¡ yÓqTø£ ñ+&ç Ä u§eTàqT Ä&ç+#˚yê&˚ 105. ‘·]+#·&É+ n+fÒ
Ä yÓTT‘êÔìøÏ düe÷<Ûëq+. ˝Òì dæú‹ì bı+<ä&É+ ø±<äT,
ñqï dæú‹ì ø±<äq&É+.
u§eTà m˝≤ ø£<ä˝≤\Hêï
n~ @<äHêï nHê\Hêï 106. ªªuÛÑ>∑e~#·Ã¤µµ
nìï{Ïø° yê&˚ ø±s¡D+. nH˚ e÷≥ ø£+fÒ
n˝≤π> ÄdæÔ≈£î\ #˚wüº\T >±ì, $\TyÓ’q e÷≥
HêdæÔ≈£î\ e÷≥\T>±ì uÛ≤cÕ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ ˝Ò<äT.
y˚<äkÕs¡+ Ä e÷≥.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 141 142
X¯s¡D≤>∑‹øÏ e´ø£Ô s¡÷|ü+ Ä e÷≥.
eTÚHêìøÏ uÛ≤wü´+ Ä e÷≥.
107. ªs¡÷bÕsTT ∫\¢s¡µ n+{≤eTT.
s¡÷bÕsTT˝À ∫\¢s¡ ñ+&É<äT.
∫\¢s¡˝À s¡÷bÕsTT ñ+&É<äT.
˙e⁄ eTqdüT‡qT n+‘·s¡TàK+ #˚dæ
ªH˚qT u≤ãTµ n+{≤&ÉT.
H˚qT ˝À u≤ãT ñ+&É&ÉT. |ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ï ã\eTT #˚‘·
u≤ãT˝À H˚qT ñ+&É<äT. ª|üs¡ÁãVü≤àeTTµ ˇø£ÿ&˚.
108. ø£\˝À m+‘· eT+~ ñHêï Äj·Tqø£+f… Ç‘·s¡eT>∑T |ü<ës¡úeTT @~j·TT ˝Ò<äT.
Ä ø£\≈£î dü«+‘·>±&ÉT
Ä ø£\ ø£H˚yê&=ø£ÿ&˚ nsTTq≥Tº, Äj·Tq düs¡« yê´|ü≈£î&ÉT.
á »>∑‘·ÿ\˝À m+‘·eT+~ ñHêï düs«¡ s¡÷|ü⁄&ÉT.
á ø£\≈£î dü«+‘·>±&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&=ø£ÿ&˚.
$uÛ≤>∑eTT ˝Òìyê&ÉT.
∫<ëø±X¯ s¡÷|ü⁄&ÉT.
H˚H˚ -`````````````````````````````````
á U≤∞˝À ˙y˚~ ÁyêdæHê n~ dü‘´· y˚T. nì düs¡«ø±\eTT\ j·T+<äTqT
eTTe÷à{ÏøÏ ˙y˚ n~. <Ûë´qeTT >±$+|ü⁄eTT.
` dü<äTZs¡T - jÓ÷>∑yê•wü˜eTT.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 143
neTà˝Òì <˚e⁄&ÉT
neTàqT düèwæº+∫
n+<ä]ø° |ü+#ê&ÉT.
‘êqT >√≈£î\+˝À <ä÷]
j·TXÀ<ä ˇ&ç˝À #˚]
neTà Áù|eTqT ÄkÕ«~+#ê&ÉT.
eTq ø£qïj·T´ yÓqï<=+π> ø±<äT
ªªneTà <=+>∑µµ ≈£L&Ü.
` T.V.N. u≤ãT
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
144
Ä‘·à $#ês¡D
s¡eTDuÛÑ≈£îÔ&Ó’q •eÁ|üø±X¯+≈£î` •e |ü⁄Á‘·T&Ó’q
s¡eTDTq≈£î
eT<Ûä´ »]–q n<äT“¤‘·yÓTÆq Ä<Ûë´‹àø£ dü+uÛ≤wüD`
Á|ü‹ e´ø°Ô ìÁ<ä˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT ‘êqT nqTuÛÑ$+#˚
kÕ«uÛ≤$ø£yÓTÆq düTU≤ìï dü<ë yÓT\≈£îe˝À
ñqï|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü nqTuÛÑ$+#ê\+fÒ n+<äT≈£î
@¬ø’ø£ ñbÕj·T+, ªª‘·qqT ‘êqT ‘Ó\T‡ø√e&É+µµ.
<ëìøÏ ªªH˚HÓe&ÉqT?µµ nqï C≤„q $#ês¡DÒ
eTTK´ kÕ<Ûäq+.
1. •e Á|üø±X¯+ : H˚HeÓ &ÉqT?
ls¡eTDT\T : <˚Vü≤eT÷ H˚qT ø±<äT,
eTqdüT‡ H˚qT ø±<äT.
2. •eÁ|üø±X¯+ : á ¬s+&É÷ H˚qT ø±ø£b˛‘˚
eT] H˚HÓe&ÉqT?
ls¡eTDT\T : á ¬s+{Ïø° kÕøÏå>± ñ+&˚
miTø£ ªH˚qTµ
3. •eÁ|üø±X¯+ : miTø£ dü«s¡÷|üy˚T$T?
ls¡eTDT\T : dü‘Y - ∫‘Y - Äq+<äeTT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 145 146
4. •eÁ|üø±X¯+ : Ä‘·à <äs¡Ùq+ m|ü⁄Œ&Ée⁄‘·T+~? ‘·\|ü⁄\ düeT÷Vü≤y˚T »>∑‘·TÔ.
ls¡eTDT\T : <äèX¯´+>± ñqï »>∑‘·TÔ ø£qã&Éq|ü⁄Œ&ÉT kÕ˝…|ü⁄s¡T>∑T ‘·q˝À qT+&˚ <ësê\T ãj·T≥≈£î
Ä‘·à <äs¡Ùq+ ne⁄‘·T+~. rdæ, >∑÷&ÉT n*¢, ‹]– ‘·q˝Àπø
rdüT≈£îqï≥T¢>±
5. •eÁ|üø±X¯+ : »>∑‘·TÔqT #·÷düTÔqï|ü⁄Œ&˚
eTqdüT‡˝À qT+#˚ Á|ü|ü+#·+ |ü⁄{Ϻ,
Ä‘·à <äs¡Ùq+ ø±<ë?
‹]– eTqdüT‡˝ÀH˚ \j·T+ ne⁄‘·T+~.
ls¡eTDT\T: ø±<äT.
ø±ã{Ϻ eTqdüT‡ ãVæ≤s¡TàK+ nsTTq|ü⁄Œ&ÉT
6. •eÁ|üø±X¯+ : m+<äT≈£î?
Á|ü|ü+#·+ ø£qã&ÉT‘·T+~, dü«s¡÷|ü+ eTs¡T>∑e⁄‘·T+~.
ls¡eTDT\T : Á‘ê&ÉTqT bÕeTT>± ÁuÛ≤+‹|ü&ܶe⁄.
eTqdüT‡ n+‘·s¡TàKyÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT
bÕeTT nH˚ ø£*Œ‘· C≤„q+ b˛‘˚>±ì
dü«s¡÷|ü+ Á|üø±•düTÔ+~, Á|ü|ü+#·+ eTs¡T>∑e⁄‘·T+~.
Á‘ê&ÉT nH˚ j·T<∏ës¡ú C≤„q+ ø£\T>∑<äT.
ø±ã{Ϻ eTqdüT‡ ‘·q eT÷\yÓTÆq dü«s¡÷bÕìï
ø£*Œ‘·yÓTÆq »>∑<ä›èwæº b˛‘˚>±ì
nH˚«wædü÷Ô yÓ[‘˚ ªª‘·qµµ˝À ©qyÓTÆb˛‘·T+~.
n~ÛcÕ˜q dü«s¡÷|ü <äs¡Ùq+ ø±<äT.
ªª‘êqTµµ n+fÒ Ä‘·à dü«s¡÷|üy˚T.
7. •eÁ|üø±X¯+ : »>∑‘·TÔ m|ü⁄Œ&ÉT ˝Ò≈£î+&Ü b˛‘·T+~?
9. •eÁ|üø±X¯+ : eTqdüT‡ Ä‘·àqT ‘Ó\TdüT≈£îH˚
ls¡eTDT\T : eTqdüT‡ nD–q|ü⁄Œ&ÉT e÷s¡Zy˚T$T?
8. •eÁ|üø±X¯+ : Ç+‘·ø° eTqdü‡+fÒ @$T? ls¡eTDT\T : X¯Øs¡+ ªH˚qTµ nì ‘√#˚<˚
ls¡eTDT\T : Ä‘·à dü«s¡÷|ü+˝À ñqï eTqdüT‡.
ˇø£ n‹X¯j·T X¯øÏÔ n~. á H˚qT nH˚ ‘·\+|ü⁄ mø£ÿ&É
>∑+;Ûs¡yÓTÆq düeTTÁ<ä+˝À |ü⁄&ÉT‘√+~? nì $#ê]dü÷Ô
˝Ò∫|ü&˚ ¬øs¡≥+ ˝≤+{Ï~ n~. yÓ[‘˚ ªVü≤è<äj·T+µ nì
‘·\ù| eTqdüT‡.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 147
‘Ó\TdüTÔ+~.
Vü≤è<äj·T+ n+fÒ Ä‘·àkÕúqy˚T.
10. •eÁ|üø±X¯+ : eTqdüT‡ m{≤¢ nD>∑T‘·T+~?
ls¡eTDT\T : H˚HÓe&ÉqT? nqï $#ês¡D e\¢
e÷Á‘·y˚T nD>∑T‘·T+~.
11. •eÁ|üø±X¯+ : á $#ês¡D dü<ë
ø=qkÕ>±\+fÒ n+<äT≈£î
ñbÕj·Ty˚T$T?
ls¡eTDT\T : ‘·\+|ü⁄ ˝Ò∫q yÓ+≥H˚
Ä ‘·\+|ü⁄qT ø=qkÕ–+#·ø£
Ä ‘·\+|ü⁄ me]øÏ?
nì $#ês¡D #˚sTT.
n˝≤ #˚j·T>± #˚j·T>±
‘·q »qàkÕúqyÓTÆq Ä‘·à˝À ì\ø£&É>±
ñ+&˚
X¯øÏÔ eTqdüT≈£î ø£\T>∑T‘·T+~.
12. •eÁ|üø±X¯+ : á eTqdüT‡qT nD#·&ÜìøÏ
Çø£ y˚iÒ ñbÕj·÷\T @M ˝Òyê?
ls¡eTDT\T : H˚HÓe&ÉqT? nH˚ Ä‘·à $#ês¡D
ø£+fÒ >=|üŒ ñbÕj·T+
@B ˝Ò<äT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
148
13. •eÁ|üø±X¯+ : ‘·\+|ü⁄\T ˝…ø£ÿ≈£î MTiÏ
edüTÔHêïsTT.
yê{Ïì m{≤¢ n<äT|ü⁄ #˚j·T&É+?
ls¡eTDT\T : Ä‘·à (dü«s¡÷|ü)<Ûë´q+ #˚j·T>±
#˚j·T>± ‘·\+|ü⁄\T yê{Ïø£y˚
˝Ò≈£î+&Ü b˛‘êsTT.
14. •eÁ|üø±X¯+ : πøe\+ dü«s¡÷|ü+>±
ñ+&É&É+ kÕ<Ûä´y˚THê?
ls¡eTDT\T : m{Ϻ dü+<˚Vü‰ìø° #√{Ïe«ø£
m&É‘Ó>∑ø£ Ä‘·àqT <Ûë´ì+#·T.
15. •eÁ|üø±X¯+ : á $#ês¡D m+‘·ei≈£î
#˚j÷· *?
ls¡eTDT\T : ø√≥˝ÀøÏ #=s¡ã&çq X¯Á‘·Te⁄\qT
<ë«s¡+ e<ä› ì\ã&ç ˇø=ÿø£ÿ]ì
Vü≤‘·e÷s¡TÑ·Tqï≥T¢
‘·\+|ü⁄\T ø£\T>∑T‘·Tqï+‘· ø±\+
yêìì nø£ÿ&Éø£ÿ&Éπø
(|ü⁄{Ϻq#√≥T˝ÀH˚) ª$#ês¡Dµ
nH˚ K&ÉZeTT #˚‘· ã÷ì
Vü≤‘·e÷s¡Tdü÷Ô ñ+&Ée*‡+<˚.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 149 150
16. •eÁ|üø±X¯+ : Ä‘·à (dü«s¡÷|ü+) jÓTTø£ÿ ‘·qqT ‘êqT ns¡ŒD
dü«uÛ≤ey˚T$T? #˚dæ ì•Ã+‘·>±
ls¡eTDT\T : ªH˚qTµ nqT ‘·\+|ü⁄ J$düTÔqïyê&˚ uÛÑ≈£îÔ\˝À ñ‘·ÔeT uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
øÏ+∫‘·TÔ ≈£L&Ü ˝Òì eTÚqy˚T 19. •eÁ|üø±X¯+ : yÓ’sê>∑´+ n+fÒ @$T?
<ëì dü«s¡÷|ü+. ls¡eTDT\T : Ä‘·à $#ês¡D #˚j·T&Éy˚T.
17. •eÁ|üø±X¯+ : ø£qã&˚ á düs¡«eT÷ nq>± ‘·\+|ü⁄\T ø£*–q
áX¯«s¡ø±s¡´y˚T ø±<ë? yÓ+≥H˚ |ü⁄{Ϻq #√≥T˝ÀH˚
ls¡eTDT\T : áX¯«s¡TìøÏ 1. Ç#·Ã¤ 2. dü+ø£\ŒeTT n|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&˚ $#ês¡D
3. Á|üj·T‘·ïeTT Çy˚M ˝Òø£H˚ #˚‘· q•+|ü#˚j·T&Éy˚T
dü÷s√´<äj·T+ ø±>±H˚ yÓ’sê>∑´+.
˝Àø£ ø£s¡à\T yÓTT<ä\e⁄‘·Tqï≥T¢ 20. •eÁ|üø±X¯+ : uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT>±ì, >∑Ts¡Te⁄>±ì
áX¯«s¡Tì düìï<Ûëq $X‚wü ˇø£ìøÏ eTTøÏÔìe«>∑\sê?
e÷Á‘·eTT #˚‘·H˚ düø£\ düèw”º, ls¡eTDT\T : Çe«˝Òs¡T.
düèwæ˝º Àì düø\£ ø±sê´\÷ »s¡T>∑T‘·THêïsTT. e÷s¡Z+ #·÷|æ+#·>∑\s¡T.
18. •eÁ|üø±X¯+ : uÛÑ≈£îÔ\˝À ñ‘·ÔeT uÛÑ≈£îÔ&ÉT sêeTT&ÉT ‘êqT sêeTT&Éì
me&ÉT? ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ n<ä›+ ø±yê˝≤?
ls¡eTDT\T : HÓ‹Ôì yÓ÷düTÔqï eT÷≥qT ‘·qqT ‘êH˚ ‘Ó\TdüTø√yê*.
¬s’\T˝À |ü&˚dæ düTK+>± 21. •eÁ|üø±X¯+ : eTTøÏÔì ø√πsyê&ÉT
Á|üj·÷DÏ+#˚ Á|üj·÷DÏ≈£îì ‘·‘·Ô«eTT\qT $#ês¡D
e˝… dü«s¡÷|üyÓTÆq #˚j÷· ˝≤?
uÛÑ>∑e+‘·Tì j·T+<äT
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 151 152
ls¡eTDT\T : }&çÃbÕs¡y˚j·Te\dæq 25. •eÁ|üø±X¯+ : C≤„q <äèwæº n+fÒ @$T?
#Ó‘·ÔqT |ü]o*+#·&É+ e\q ls¡eTDT\T : }s¡ø£ ñ+&É&Éy˚T
m˝≤ nsTT‘˚ Á|üjÓ÷»q+ ñ+&É<√ C≤„q<äèwæº.
‘·‘·Ô«eTT\qT $#ê]+#·&É+ e\q ≈£L&Ü
26. •eÁ|üø±X¯+ : ìsêX¯≈£î, C≤„HêìøÏ
m{Ϻ Á|üjÓ÷»qeT÷ ñ+&É<äT.
dü+ã+<Ûäy˚T$T?
Á|ü|ü+#êìï z ø£\>± uÛ≤$+#·T #ê\T.
ls¡eTDT\T : Ç‘·sêìï Ä•+#·ø£b˛e&É+ `
22. •eÁ|üø±X¯+ : yÓT\≈£îe≈£î, ø£\≈£î
yÓ’sê>∑´+(ìsêX¯)
uÛÒ<ä+ ˝Ò<ë?
‘·qqT ‘êqT e<ä\ø£b˛e&É+ ` C≤„q+
ls¡eTDT\T : ˝Ò<äT.
27. •eÁ|üø±X¯+ : Ä‘·à $#ês¡D≈£î, <Ûë´HêìøÏ
ø£\ nH˚~ ∫qï ø£\.
‘˚&Ü @$T?
yÓT\≈£îe nH˚~ ô|<ä› ø£\
ls¡eTDT\T : ¬s+&É÷ ˇø£fÒ.
23. •eÁ|üø±X¯+ : kÕ<Ûä≈£î&ÉT XÊÁkÕÔ\qT
eTqdüT‡qT Ä‘·à˝ÀH˚
#·<äyê˝≤? e<ë›?
ì\|ü&É+ ` $#ês¡D.
ls¡eTDT\T : @ XÊÁdüÔyÓTÆHê eTqdüT‡qT ªH˚qT ÁãVü≤àeTTqTµ nì
nD#·eTH˚ #ÓãT‘·THêïsTT. uÛ≤$+#·&É+ ` <Ûë´q+.
n<=ø£ÿ{Ï #˚ùdÔ dü]b˛‘·T+~.
24. •eÁ|üø±X¯+ : düTK+ n+fÒ @$T?
eTq C≤„qÁ|üdü÷Hê\ Á|ü‘˚´ø£‘· @eT+fÒ -
ls¡eTDT\T : n~ Ä‘·àdü«s¡÷|üy˚T.
Ä‘·à, düTKeTT ¬s+&É÷
#Ó|æŒq≥÷º ñ+&É<äT, #Ó|üŒq≥÷º ñ+&É<äT.
y˚iT y˚iT ø±<äT. - dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+
n$ ˇø£fÒ.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 153
˝Àø£+ rs¡T ˝Àø±ì~.
<ëìì nfÒ¢ ñ+&É˙.
düèwæº˝À ø=\¢ >=q≥+ ñ+~.
<ëìì @ eT‘· >∑Ts¡TeP e÷qŒ˝Ò&ÉT.
∫qï |ü⁄s¡T>∑TqT |æ#·TÃø£ $TÁ+>∑T‘·T+~.
|æ#·TÃø£qT bÕeTT $TÁ+>∑T‘·T+~
H˚qTqï n&É$ ì+&Ü <√|æ&çj˚T, Væ≤+ùd,
˝Àø£+ rs¡T me]øÏ ms¡Tø£?
düèwæº ø£s¡Ô uÛ≤e+ me]øÏ ms¡Tø£?
á ˝Àø±ìï H˚qT düèwæº+#·˝Ò<äT.
düèwæº+∫qyê&˚ Bìì m{≤¢ q&ÉbÕ˝À #·÷düT≈£î+{≤&ÉT.
- eTVü≤]¸
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
154
z ‘·+Á&ç : e÷≈£îqï ˇø£ÿ>±H=ø£ÿ ≈£îe÷s¡T&ÉT
Ä<Ûë´‹àø£+, y˚<ë+‘·+ n+≥÷
$yêVü≤+ n+fÒH˚ $s¡øÏÔ‘√ ñHêï&ÉT.
<äj·T#˚dæ |ü]cÕÿs¡+ #·÷|ü+&ç.
dü<äTZs¡T : e÷ s¡eTD dü‘·‡+>∑+ yêfi¯ó¢
Á|ü#·T]+∫q |ü⁄düÔø±\T ø=ìï ÇkÕÔqT.
rdüT¬ø[¢ MT ≈£îe÷s¡TìøÏ Çe«+&ç.
yê{Ïì #·~$‘˚ yÓs’ ê>∑´+ ‘=\>∑T‘·T+~.
J$‘·+ |ü≥¢ nqTs¡øÏÔ ø£\T>∑T‘·T+~.
$yêVü‰ìøÏ n+^ø£]kÕÔ&ÉT.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 1 156
7. ªdü‘·´eTTµ nH˚ø£ dü‘ê´\qT Ä$wüÿ]düTÔ+~.
C≤„qÁ|üdü÷Hê\T`4 á nH˚ø£ dü‘ê´\T ªdü‘ê´ìïµ Ä$wüÿ]+#·˝Òe⁄.
1. >∑Ts¡Te⁄ ªC≤„qeTTµ nH˚ø£ C≤„qeTT\qT Ä$wüÿ]düTÔ+~.
‘·qqT ‘êqT #·÷düT≈£îH˚ n<ä›+ ` •wüß´&ÉT. á nH˚ø£ C≤„Hê\T ªC≤„Hêìïµ Ä$wüÿ]+#·˝Òe⁄.
•wüß´&ÉT ªH˚qTµ nH˚ø£ H˚qT\qT Ä$wüÿ]düTÔ+~.
‘·qqT ‘êqT #·÷düT≈£îH˚ n<ä›+ ` >∑Ts¡Te⁄. á nH˚ø£ H˚qT\T ªH˚qTµqT Ä$wüÿ]+#·˝Òe⁄.
2. n+‘·' ø£s¡DeTT uÛÑ>∑e+‘·Tì n+‘·T ‘˚\ÃuÀsTT kÕ>∑s¡eTTq 8. $~Û nHêï
<äT$TøÏq ñ|ü ø£\¢sTTq~. ÁbÕs¡ã∆+ nHêï
3. bÕ\T Á‘ê>∑&É+ e\q eTs¡D+ sê<äT. |ü⁄s¡Twüø±s¡+ nHêï
n+<äT˝À $wü+ ø£*|æ Á‘ê>∑&É+ e\q eTs¡DÏkÕÔs¡T. Çe˙ï ªáX¯«s¡ìj·T‹µøÏ
ø£sêà#·s¡D+ e\q ã+<Ûä+ ø£\T>∑<äT. ñqï e÷s¡Tù|πs¢.
ø£s¡Ôè‘·«uÛ≤eq e\q ã+<Ûä+ ø£\T>∑T‘·T+~. 9. ø±s¡´+ m|ü&É÷ ø±s¡D≤ìï $X‚¢+#·˝Ò<äT.
4. XÊ«ùd ` y˚<ä+. 10. yÓ÷øå±ìï ˇø£&ç#˚Ã~ ø±<äT.
XÊ«dü Ä–‘˚ ` y˚<ë+‘·+. eTs=ø£&ÉT rdüT≈£îH˚B ø±<äT.
5. ªH˚qTµ nH˚~ düs¡«HêeT+ ø±<äT. Äø±XÊìï ˇø£&ÉT sêdæ#˚Ã~
Á|ü‹ ˇø£ÿ] Ä~HêeT+ n~. eTs=ø£&ÉT |ü≥Tº¬øfi‚¢~ @eTT+~?
6. z+ ø±sêìøÏ ì»yÓTÆq ns¡∆+ 11. n$XÊ«dæj˚T kÕ<Ûäq #˚kÕÔ&ÉT.
ªH˚qTHêïqTµ nì. $XÊ«dæ }s¡ø£ ñ+{≤&ÉT.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 157 158
12. eTq düeTdü´\≈£î ø±s¡D+ eTqùd‡. 19. ‘·TØj·T+ nH˚~
|ü]dæú‘·T\T ø±e⁄. e´øÏÔ jÓTTø£ÿ nqTuÛÑe+ ø±<äT.
13. ªˇø£{ϵ nì ìs¡«∫+#·&É+ ≈£L&Ü <Ó’«‘·y˚T. ‘·TØj·T+ jÓTTø£ÿ nqTuÛÑey˚T e´øÏÔ.
}s¡ø£ ñ+&É&Éy˚T n<Ó’«‘·eTT. 20. @ø£edüTÔe⁄>± ‘·HÓïiÏ– Äq+~+#·T≥j˚T jÓ÷>∑+.
14. ªªHêµµ˝Àì~ á Á|ü|ü+#·+. 21. düeTTÁ<ä+˝À ≈£î+&É ñ+~.
ªªHêµµ ˇø£ÿì<˚ á Á|ü|ü+#·+. Hê˝À ˙e⁄Hêïe⁄
ªªH˚H˚µµ á Á|ü|ü+#·+. ªª˙˝Àµµ H˚qTHêïqT
15. @ ªH˚qTµ˝À qT+∫ u≤ãT e#êÃ&√ nì ≈£î+&É (Je⁄&ÉT) nq&É+ ` kÕ<Ûäq.
Ä ªH˚qTµ ` düJeyÓTÆq~. ªªHê˝Àµµ ˙e⁄Hêïe⁄
u≤ãT˝À qT+∫ e∫Ãq ªH˚qTµ ìØ®eyÓTÆq~. ˙˝À H˚qTHêïqT
16. ø±yê* ` e<äT› nì düeTTÁ<ä+ (<˚e⁄&ÉT) ñ+&É&É+ ` dæ~∆.
á ¬s+{Ï˙ e~*qyê&˚ 22. dü‘·‡+>∑+ n+fÒ
ì»yÓTÆq $sê–. ñqï~ ñqï<˚>±ì
ñqï≥T¢ ñqï~ ñqï~ ø±<äì
17. uÛÑ>∑e+‘·TDÏí q$Tàq+<äT≈£î >∑Ts¡TÔ @eT+fÒ
»„|æÔ ø£*– ñ+&É&É+.
uÛÑ>∑e+‘·TDÏí @MT ø√s¡ø£b˛e&Éy˚T.
23. @+ <äs¡Ùq+ nsTT´+~ nH˚~ eTTK´+ ø±<äT.
18. H˚qT ñ+fÒH˚
düø£\eT÷ ñ+{À+~. <ä]Ù+#˚yê&ÉT me&ÉT nH˚<˚ eTTK´+.
ø±ã{Ϻ H˚H˚ düø£\eTT. 24. Á|ü»\T,
|ü]bÕ\q,

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 159 160
#·Áø£e]Ô 30. ÄÁX¯e÷ìï ÄÁX¯sTT+#·T≈£îì uÛÑ>∑yêHé ñ+&É˝Ò<äT.
˝Òì<˚ uÛÑ>∑yêHéqT ÄÁX¯sTT+#·T≈£îì ÄÁX¯eT+ ñ+&çq~.
Ä‘·à kÕÁe÷»´eTT. 31. ‘·T\dæ #Ó≥Tº MT<ä ø±≈£î\T yê\e⁄.
|üdæ eTqdüT\ MT<ä $wüj·÷\T yê\e⁄.
25. C≤„q eT+Á‘·eTT`
32. j·T<Ûës¡∆‘· jÓTTø£ÿ
ªªH˚qT n+‘·]øå±ìøÏ neø±X¯yÓTÆ ñHêïqTµµ
dü÷ø£åàs¡÷|üy˚T uÛ≤eeTT.
26. Hê #˚‘· nqTuÛÑ$+#·ã&˚ dü‘ê´\T nH˚ø£+.
uÛ≤eeTT jÓTTø£ÿ
H˚qT nqTuÛÑ$+#˚ dü‘·´+ ˇø£ÿfÒ.
dü÷ú\ s¡÷|üy˚T j·T<Ûës¡∆‘·.
27. nHê<∏ä n+fÒ
33. ñqï<ëìøÏ düeTdü´ ˝Ò<äT.
‘·q≈£î y˚i=ø£&ÉT Hê<∏äT&ÉT
düeTdü´ ñqï<ëìøÏ ñìøÏ ˝Ò<äT.
ñ+&Ée\dæq nedüs¡+ >±ì,
neø±X¯+ >±ì ˝Òìyê&ÉT. 34. <˚e⁄&ÉT ˇø£ÿ&˚ n+fÒ,
28. uÛÑ>∑e‘ê‡ø屑êÿs¡+ n+fÒ ªªˇø£{ϵµ nH˚<˚ <˚e⁄&ÉT nì ns¡ú+.
kÕø屑·TÔ ‘êH˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Ä ªªˇø£{ϵµ ¬s+&ÉT ˝Òì ˇø£{Ï.
nì ‘Ó*j·T&É+. 35. e´øÏÔ>± ñqï+‘· ei≈£î eTTøÏÔ˝Ò<äT.
29. ñqï<ëìì ªñqï~µ nì ñqïyê&ÉT dü+|üqTï&ÉT. eTTøÏÔ˝À e´øÏÔ ñ+&É&ÉT.
ñqï<ëìì ª˝Ò<äTµ nì ñqïyê&ÉT <ä]Á<äT&ÉT.
Çø£ eTTøÏÔ me&çøÏ?
ñqï dü+|üqTï&ÉT ` <˚e⁄&ÉT.
36. Hê <˚Vü≤+˝À ñqï
ñqï <ä]Á<äT&ÉT ` Je⁄&ÉT.
düs¡«s¡÷bÕ\T
düs¡« Hêe÷\T
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 161 162
H˚H˚ nsTTq≥T¢ 43. ø£qã&Éì ‘·*¢ ø√dü+ |æ\¢yê&ÉT @&ÉTdüTÔ+fÒ,
»>∑‘·TÔ˝À ñqï #ê¬ø¢{Ÿ Ç∫à eTuÛÑ´ô|{Ϻq≥T¢
düs¡«s¡÷bÕ\T eTqTwüß´&ÉT >∑eT´+ ‘Ó*j·Tø£ @&ÉTdüTÔ+fÒ,
düs¡«Hêe÷\T ãTTwüß\T y˚<ë\qT Ç∫à eTuÛÑ´ô|{≤ºs¡T.
ªªH˚H˚µµ (uÛÑ>∑e+‘·T&˚) yê{Ïì ≈£L&Ü ø±<äì Á‘√dæy˚dæ @&çùdÔ
37. C≤„ìøÏ J$‘·yÓTTø£ n_Ûqj·T+. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT <=s¡T≈£î‘ê&ÉT.
nqT´\ø£~ nqTuÛÑe+.
44. nq+‘· edüTÔe⁄qT
38. düàs¡D jÓTTø£ÿ |òü\+ @eT+fÒ m˝≤ bı+<ä&É+?
düà]+|üã&˚~ ‘êH˚ nì ms¡>∑&É+. m˝≤ b˛>=≥ºø√e&É+?
39. Ä<äs¡Ù+ nH˚~ 45. Á|ü‹ j·TT>∑+˝Àq÷ Hê\T>∑T j·TT>±\ eTqTwüß\÷ ñ+{≤s¡T.
ñqï≥T¢ ø£ì|æ+#˚ ª˝Òì~µ
46. @<ÓH’ ê $wübÕeTTqT #·+ù|≥|ü&ÉT >∑eTì+#·+&ç. <ëì ‘√ø£˝À
40. e´øÏÔøÏ dü+ã+~Û+∫q ø£<ä*ø£ Äπ>+‘·es¡≈£î n˝≤ ø=&ÉT‘·÷H˚ ñ+{≤s¡T.
H˚qT ` Hê~ nqï$ ø£*|æ
n˝≤π> e´øÏÔ˝À nVü≤+ø±s¡|ü⁄ ø£<ä*ø£ ñqï+‘·ei≈£î Á|üø£è‹
n~ uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ªHê~µ ne⁄‘·T+~.
#˚‹˝À n˝≤ u≤~Û+|üã&ÉT‘·÷H˚ ñ+{≤&ÉT.
n{Ϻ ªHê~µ ` X¯øÏÔ (bÕs¡«‹).
47. <˚e⁄DÏí Á|ü‘·´ø£å+ #˚düT≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+ ` kÕ<Ûäq.
n{Ϻ ªHê~µì ø£*–q ªH˚qTµ ` •e⁄&ÉT.
Á|ü‘·´ø£åy˚T <˚e⁄&ÉT nì ñ+&É&É+ ` dæ~∆.
41. H˚qT me&ÉqT? nì ø£«#·ÃHé e÷s¡Tÿ ô|&ç‘˚ Á|üX¯ï.
H˚HÓe&ÉqT. nì |òü⁄˝ŸkÕº|t ô|&ç‘˚ düe÷<Ûëq+. 48. |üs¡e÷‘·à m˝≤ ñ+≥T+~?
ìdüÔs¡+>∑ »\~Û e˝…
42. Á|ü‹ ˇø£ÿ&É÷ ne<Ûä÷‘·j˚T.
n+‘·sê‘·à m˝≤ ñ+≥T+~?
Á|ü‹ ˇø£ÿ&É÷ ‘·q <˚Vü‰ìï ôd’‘·+ e~* yÓ[¢b˛‘·THêï&ÉT ø£<ë!
ìyê‘· B|ü ø£[ø£e˝….
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 163 164
49. |æ\¢yê&çøÏ #·<äTe⁄ sê˝Ò<ä+fÒ dü<äTZs¡T dü‘·‡+>∑y˚T yÓ÷ø£åÁ|ü<ësTTø£+.
{°#·sY≈£î nee÷q+. dü<äTZs¡T ñìπø ˝Àø±ìøÏ Äosê«<ä+.
s√–øÏ »ãT“ qj·T+ ø±˝Ò<ä+fÒ 53. ÁbÕs¡ã›+ |ü\T $<ÛäeTT\T `
&Üø£ºsY≈£î nee÷q+. n+<äT˝À ˇø£&ÉT |ü⁄düÔø±\T Áyêj·T&É+,
Je⁄ìøÏ eTTøÏÔ ø£\T>∑\<ä+fÒ eTs=ø£&ÉT yê{Ïì #·~$ ãTÁs¡ ã<ä›\T #˚düTø√e&É+.
<˚e⁄ìøÏ nee÷q+. 54. ø£qã&˚~ ø£qã&Éq|ü&˚ ø£qe\dæq <ëìì ˙e⁄ ø£ìq≥Tº.
50. ‘·qj·TT&Ó’q+<äT≈£î ‘·+Á&çì $T+#·e˝… 55. düeTTÁ<ä+˝À ø£*ùd ei≈£î q~øÏ ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\‘√ ≈£L&çq
•wüß´&Ó’q+<äT≈£î >∑Ts¡Te⁄qT $T+#·e˝… Á|üyêVü≤+ ñqï≥T¢
uÛÑ≈£îÔ&Ó’q+<äT≈£î uÛÑ>∑yêqTì $T+#·e˝… <˚e⁄ì˝À ø£*ùdei≈£î Je⁄ìøÏ düTK<äT'K s¡÷|üeTT‘√ ≈£L&çq
n<˚ ø£<ëyê]øÏ Äq+<äeTT. dü+kÕs¡+ ñ+≥T+~.
51. eTTìkÕ«$T : n+<äs¡÷ s¡eTD eTVü≤s¡T¸˝≤¢ nsTTb˛‘˚ 56. ªHêπøMT ‘Ó*j·T<äTµ
˝Àø£+ »]π><Ó{≤¢? nì ñ+&É&É+ ø£Hêï
ldü<äTZs¡T : n+<ä] dü+>∑‹ e~˝ÒjYT! |üs¡eTXÊ+‹øÏ ø±s¡ø£yÓTÆq $wüj·T+ eTs=ø£{Ï ˝ÒH˚˝Ò<äT.
eTT+<äT qTe⁄« ne⁄« #·÷<ë›+.... 57. Á|ü‹ uÀ<Ûä Á|ü|ü+#êìøÏ u≤<Ûä nsTT´+~.
52. dü<äTZs¡T ìyêdüy˚T ~e´ πøåÁ‘·+. u≤<Ûä ˝Òì uÀ<ÛäqT ˇπø ˇø£ÿ&ÉT #˚XÊ&ÉT.
dü<äTZs¡T <äs¡Ùqy˚T düs¡«<˚e‘ê <äs¡Ùq+. n‘·&˚ l <äøÏåD≤eT÷]Ô.
dü<äTZs¡T bÕ<ädüŒπsÙ düø£\ rs¡ú kÕïq+. 58. J$‘·eT+fÒ,
dü<äTZs¡T düìï<Û˚ düs¡« dü+X¯j·T ìyês¡D+. ‘·‘êÿ*ø£+>± ‘·q‘√ ‘·q≈£îqï m&Éu≤≥T XÊX¯«‘·+ ø±e&É+.
dü<äTZs¡T #·÷ù| düs¡«bÕ|üVü≤s¡D+. ‘·‘êÿ*ø£+>± ‘·q‘√ ‘·q≈£îqï ø£\sTTø£ XÊX¯«‘·+ ø±e&É+.
dü<äTZs¡T yêπøÿ düø£\ XÊÁdüÔ kÕs¡+. 59. ãVüQe#·q+ ˝Òì |ü<ë\T `
dü<äTZs¡T HêeT düàs¡DÒ eT<ÛäTsê‹ eT<ÛäTs¡+. 1. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT 2. C≤„ì 3. Ä‘·à 4. dü<äTZs¡Te⁄
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 165 166
60. |üf…ºj·T´ : >∑Ts¡Te⁄>±s¡÷! 67. |üs¡ÁãVü‰àìï >∑TiÏ+∫ yê– yê– Çø£ yê>∑&ÜìøÏ
ªdü«dæÔ e#·q+µ Á|ükÕ~+#·+&ç. neø±X¯eTT ˝Òø£ y˚<ë\T eTÚq+ eVæ≤+#êsTT.
ldü<äTZs¡T : H˚qTqï #√≥ ˙e⁄+{≤e⁄. Ä eTÚqy˚T y˚<ä Vü≤è<äj·T+.
˙e⁄qï #√≥ H˚qT+{≤qT. 68. ø£&Ée\‘√ }]q+‘·{Ï˙ ø£&ç– X¯óÁuÛÑ+ #˚j·T&É+ kÕ<Ûä´e÷?
61. ªH˚qT á X¯Øsêìïµ nqTø√e&É+ ø£+fÒ eT÷&ÛÉ $XÊ«dü+ n<˚ ≈£î+uÛÑ es¡¸+ ≈£î]ùdÔ?
eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. ø£åD≤˝À¢ }s¡+‘ê X¯óÁuÛÑeTÚ‘·T+~.
62. <˚e⁄&ÉT ìÁ<ä qT+&ç ˝Ò|æ‘˚H˚ y˚T\T≈£îH˚ eTq+ me¬sìï dü‘êÿsê´\T Ä#·]+∫Hê
<˚e⁄DÏí ìÁ<ä ˝Ò|ü&ÜìøÏ düTÁ|üuÛ≤‘·+ bÕ&ÉT‘·THêïeTT. n~ C≤„ì jÓTTø£ÿ ñìøÏøÏ kÕ{Ïsê<äT.
Ç~ $∫Á‘·+>± ˝Ò<ä÷!... C≤„ì Ä>∑eTq+ ≈£î+uÛÑ es¡¸+ ˝≤+{Ï~. yê] sêø£‘√ ˝Àø£+
63. <˚e‘·\T eTqTwüß´\qT #·÷dæ ás¡¸´ |ü&˚ yê{Ï˝À¢ <Ûäq´‘· bı+<äT‘·T+~.
ª#êe⁄µ ˇø£{Ï. 69. ªª˙ CÀ*øÏ H˚qT sêqT. Hê CÀ*øÏ ˙e⁄ sêy=<äT›µµ
64. ÇVü≤|üsê\˝À uÛÑ÷‘· es¡Ôe÷q uÛÑ$wü´‘·TÔ\˝À »]–q≥T¢qï, nqï e÷≥≈£î ns¡úy˚TeT+fÒ,
»s¡T>∑T‘·Tqï≥T¢qï, »s¡T>∑TqTqï≥T¢qï düø£\eT÷ Hê˝À eTq CÀ*˝À @eTT+<√qì m<äT≥ yêìøÏ, m<äT≥yê] CÀ*˝À
(ªH˚qTµ˝À) »]–q≥T¢, »s¡T>∑T‘·Tqï≥T¢ »s¡T>∑TqTqï≥T¢ @eTT+<√qì eTq≈£î n‘·T´‘ê‡Vü≤+ düV≤ü »+>±H˚ ñ+≥T+~.
ñqï~. n~ ≈£L&É<äì uÛ≤eeTT.
65. ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ eT+∫~ nì ñqïyê&ÉT $C≤„ì. 70. •e⁄&ÉT nqTuÛÑe+˝ÀøÏ eùdÔ
‘Ó*j·T≈£î+fÒ eT+∫~ nì ñqïyê&ÉT C≤„ì. Çø£ •esêÁ‹ ø±ìs√»+≥÷ ñ+&É<äT.
düTÁãVü≤àDT´&ÉT nqTuÛÑe+˝ÀøÏ eùdÔ
66. Á|üX¯ï : me&ÉT qeTkÕÿs¡ jÓ÷>∑T´&ÉT?
Çø£ Ä&ç ø£è‹Ôø£ ø±ìs√»+≥÷ ñ+&É<äT.
‘ê‘· : ªHê≈£î u≤<Ûä\T ˝Òe⁄µ nì me&Ó’Hê n+fÒ yê&˚
qeTkÕÿs¡ jÓ÷>∑T´&ÉT.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 167 168
>∑Ts¡Te⁄ nqTuÛÑe+˝ÀøÏ eùdÔ ∫\T¢|ü&˚ ñqï~.
Çø£ >∑Ts¡T bÂs¡í$T ø±ì s√»+≥÷ ñ+&É<äT. eTTqT>∑T‘·÷H˚ ñqï~.
71. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT me&√ ‘Ó*ùdÔ 75. <ÛäqeTT ø=i≈£î
H˚qT me&ÉH√ ‘Ó*dæb˛‘·T+~. düTKeTT ø=i≈£î
Ç~ uÛÑøÏÔ e÷s¡Z+. <Ó’yêìï »|æ+#·≈£î.
H˚qT me&ÉH√ ‘Ó*ùdÔ <Ûäq+ ø±yê\+fÒ <ÛäHêìï »|æ+#·T.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT me&√ ‘Ó*dæb˛‘·T+~. düTK+ ø±yê\+fÒ düTU≤ìï »|æ+#·T.
<Ó’e+ ø±yê\+fÒ <Ó’yêìï »|æ+#·T.
Ç~ C≤„q e÷s¡Z+.
76. |ü<√ ‘·s¡>∑‹ |ü~kÕs¡T¢ #·~yê&É+fÒ >=ù|ŒeTT+~?
72. ˙{Ï˝À yê&ÉT yÓTT<äT›>±&˚.
‘Ó*dæ|ü&çHê
z ãTTwæ e+<˚fi¯ófl ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&É+fÒ >=ù|ŒeTT+~?
‘Ó*j·Tø£|ü&çHê
yê&ÉT yÓTT<äT›>±&˚.
‘·&çdæ b˛‘êe⁄.
77. ‘êqT yÓ<äπø <˚e⁄&ÉT
<˚e⁄DÏí ‘·q˝ÀH˚ ñHêï&ÉT
‘Ó*dæ ‘·\∫Hê ‘êqT>±H˚ ñHêï&ÉT.
‘Ó*j·Tø£ ‘·\∫Hê
78. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ˙e⁄ @$T#êÃe⁄ nqï~ eTTK´+ ø±<äT.
‘·]+∫b˛‘êe⁄. ˙‘√ düVü‰ ˙≈£î ñqï<ä+‘ê Ç#êÃyê nqï<˚ eTTK´+.
73. Á|ü|ü+#êìøÏ e÷j·T <˚e⁄&˚. 79. ªHê~µ ñqï H˚qT>± ñ+&É&É+
<˚e⁄&çøÏ e÷j·T Á|ü|ü+#·y˚T. |üs¡<Ûäs¡à+.
74. eTq Á|ü‹ ˇø£ÿì ªHê~µ ˝Òì H˚qT>± ñ+&É&É+
ªJ$‘· HÍø£µ ≈£î dü«<Ûäs¡à+.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 169 170
80. @ø£ ø±\+˝À <Ó’e+, Á|ü|ü+#·+ 84. ˇø£{Ï, düTqï ˝Òì
ñìøÏ ø£*– ñ+&Ée⁄. >∑DÏ‘· XÊÁdüÔy˚T uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
<Ó’e+ ªñqï~µ n+fÒ, 85. ‘·q HÓ‹ÔH˚ u≤+ãT ô|≥Tº≈£îì Á|üjÓ÷–+#·Tø√e&ÉeT+‘·
Á|ü|ü+#·+ ªñqï≥T¢qï~µ ne⁄‘·T+~. uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq~ ldü<äTZs¡T düìï~Û.
Á|ü|ü+#·+ ªñqï~µ n+fÒ 86. ø£fi¯ ø£fi≤ø±s¡Tì˝À |ü⁄≥º<äT.
<Ó’e+ ªñqï≥T¢qï~µ ne⁄‘·T+~. ø£fi¯ meì <ë«sê e´ø£eÔ TÚ‘·T+<√ yêìøÏ ø£fi≤ø±s¡T&ÉT nìù|s¡T.
81. ˙ Á|üX¯ï ì»yÓTÆq|ü&ÉT C≤„q+ C≤„ì˝À |ü⁄≥º<äT.
düe÷<Ûëq+ <=]øÏ rs¡T‘·T+~. C≤„q+ meì <ë«sê e´ø£ÔeTÚ‘·T+<√ yêìøÏ C≤„ì nìù|s¡T.
n+<äT≈£î dü<äTZs¡TeP nedüs¡+ ˝Ò<äT. 87. C≤„q+ X¯øÏÔ s¡÷|ü+>± ñqï|ü&ÉT n~ »>∑‘·TÔ.
düÁ<äZ+<∏ë\÷ nedüs¡+ ˝Ò<äT. »>∑‘·TÔ C≤„qs¡÷|ü+>± ñqï|ü&ÉT n~ <Ó’e+.
Ä düe÷<Ûëq+ 88. l s¡eTDT\T #Ó|æŒ+~ `
e÷≥\T sêì |üdæu≤\T&ç <ë«sê ≈£L&Ü ‘Ó*j·Tã&Ée#·TÃ. Ä‘·àqT bı+<äT nì ø±<äT.
ìs¡ø£åsêdüT´&Ó’q >=&É¢ø±|ü] H√{≤ |ü\Tø£ã&Ée#·TÃ. Ä‘·à>± ñ+&ÉT nì.
82. ˙≈£î @ |ü]dæú‹ ‘·≥dæú+∫Hê düπs 89. Ä‘êàqTuÛÑe+ n+fÒ
ªn+<äT≈£î H˚qT ns¡TΩ&ÉH˚µ nì ñ+&ÉT. ªu≤ãTµ Ä‘·àqT nqTuÛÑ$+#·&É+ ø±<äT.
83. ˙e⁄, ˙e⁄ nqTuÛÑ$düTÔqï »>∑‘·TÔ Ä‘·à ªu≤ãTµqT nqTuÛÑ$+#·&É+.
Hê qT+&ç yÓ\Te&çq≥T¢ ñqï|ü&ÉT 90. n&çà{Ÿ nj˚T´es¡øπ ù|wü+{Ÿ u≤<Û´ä ‘·. ‘·sê«‘· u≤<Û´ä ‘· yÓ<’ Tä ´ì<˚.
Hê≈£î _Ûqï+>± ñqï≥T¢ ñ+≥T+~. X¯sD¡ ≤>∑‹ nj˚T´es¡øπ uÛ≈Ñ î£ ìÔ u≤<Û´ä ‘·. ‘·sê«‘· u≤<Û´ä ‘· <˚e⁄ì<˚.
Hê˝À ø£*dæb˛sTTq≥T¢qï|ü&ÉT 91. |ü∫à ø£fº… nsTTHêdüsπ eT+&˚ ø£f\º… Á|üøÿ£ H˚ ñqï≥¢sTT‘˚ ø=+‘·
H˚qT H˚qT>±H˚ ñ+≥T+~. ø±˝≤ìøÏ n~ m+&ÉT ø£f…º>± nsTTb˛‘·T+~.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 171 172
nfÒ¢ m+‘·{Ï eT÷&ÛTÉ &ÉsTTHê düsπ dü<Tä sZ T¡ düìï~Û˝À >∑&TÉ |ü⁄‘·÷ 97. bı+<ä˝Ò<äT ` bı+<ë*
ñqï≥¢sTT‘˚ ø=+‘· ø±˝≤ìøÏ C≤„q dæ~∆ì bı+<ä>∑\&ÉT. nì dü‘·‡+>±ìøÏ sêø£+&ç.
92. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT n+<ä]ø° düT\uÛÑT&ÉT ø±&ÉT. bı+<˚ ñHêïeTT nì s¡+&ç.
düT\uÛÑT&ÉT nqT≈£îqïyêìøÏ e÷Á‘·y˚T düT\uÛÑT&ÉT. 98. ì»yÓTÆq Ä<Ûë´‹àø£ dü÷øÏÔ Ä˝À∫+|ü#˚j·T<äT.
93. @<√ ˇø£ »ãT“‘√ &Üø£ºs¡T e<ä›≈£î yÓfi¯¢&É+ y˚iT. Ä˝À#·q ˝Ò≈£î+&Ü #˚düTÔ+~.
&Üø£ºs¡T ø√düy˚T z ùdïVæ≤‘·Tì>± &Üø£ºs¡T e<ä›≈£î yÓfi¯¢&É+ y˚iT. 99. eTq nedüsê\≈£î uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT nì ø±≈£î+&Ü,
@<√ ˇø£ nedüs¡+‘√ uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ø=\e&É+ y˚iT. uÛÑ>∑e+‘·T&˚ eTq nedüs¡+>± ñ+&Ü*.
uÛÑ>∑e+‘·Tì ø√düy˚T uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ø=\e&É+ y˚iT. 100. ˇø£ìøÏ Ç<ä›s¡T ‘·+Á&ÉT\T ñ+&É&É+ ndü+uÛÑe+.
94. <Ûäqe+‘·T&É÷ y˚fi¯≈£î ‹+{≤&ÉT Ç<ä›]øÏ ˇπø <˚e⁄&ÉT ñ+&É&É+ ndü+uÛÑe+.
eTTwæºyê&É÷ y˚fi¯≈£î ‹+{≤&ÉT. 101. ªˇø£{ϵ nì n+¬ø Áyêdæ
‘˚&Ü @eT+fÒ, <ëì yÓ’ù| #·÷düTÔ+&É+&ç.
<Ûäqe+‘·T&ÉT ø√]+~ ‹+{≤&ÉT. ø±ùd|ü{ÏøÏ n~ y˚<ë+‘·+
eTTwæºyê&ÉT y˚dæ+~ ‹+{≤&ÉT. uÀ~Û+#·&É+ ÁbÕs¡+_ÛdüTÔ+~.
ø√]+~ ‹H˚yê&ÉT ` ø£s¡àjÓ÷–. 102. me]ì #·÷∫ eTqdüT #·*+∫ X¯ó<√›<äq ‘·qj·TT&ÉT
y˚dæ+~ ‹H˚yê&ÉT ` uÛÑøÏÔjÓ÷–. ãT<äT›&Ó’Hê&√, ìsê«D+ bı+<˚ø£ n≥Te+{Ï yê]ì #·÷∫Hê
95. düeTdü´≈£î dü«‘·'>± ÁbÕD+ ˝Ò<äT. ≈£L&Ü n‘·ì eTqdüT #·*+#·˝Ò<äT.
<ëìøÏ ÁbÕD+ b˛ùd~ qTy˚«. e÷s¡TŒ ø£*–+~ ãT<äT∆ì˝ÀH˚. ˝Àø£+˝À ø±<äT.
96. ‘·qH˚ Çìï s¡÷bÕ\‘√ 103. |ü+#·<ës¡ Jsê˝À
‘êqT ø=\Tdü÷Ô ñ+&˚~. s¡dü>∑T˝≤¢\T ñqï≥T¢

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 173 174
|üs¡e÷‘·à dü«s¡÷|ü+˝À
düø£\ Je⁄\÷ ñHêïsTT. uÛÑ>∑yêHé : eTqy˚T dü‘´· yÓTÆ j·TT+&ç, dü‘ê´ì¬ø’ sTT+‘· Á|üj÷· dü
104. ‘·q ˝À|ü\ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT |ü&É‘êy˚T, Ç+‘·ø£Hêï $&É÷¶s¡eTT+&ÉTHê? eTq
^‘·qT n+~dü÷Ô ñ+fÒ HÓC’ ≤ìï (dü‘ê´ìï) @<√ ø£|Œæ y˚d+æ <ä˙, <ëì HêX¯+
ãj·T≥ ø£èwüßí&ÉT ns¡T®qT&çøÏ #˚ùdÔH˚ Ä dü‘·´+ \_ÛdüTÔ+<ä˙ uÛ≤$kÕÔ+. Ç~
uÀ~Ûdü÷Ô e#êÃ&ÉT. q\T>∑Ts¡÷ qy˚« $wüj·T+. ˙ yÓiÏ¿ ÁX¯eTqT
n+<äTπø n~ ªuÛÑ>∑eBZ‘·µ nsTT´+~. ‘·\#·Tø=ì ˙y˚ qe⁄«ø=H˚ s√p edüTÔ+~. @~
ªø£èwüí^‘·µ nì mes¡÷ nq˝Ò<äT. ø±s¡D+>± Ä s√E ˙e⁄ qe«>∑\y√, n~
105. <˚Vü≤+ MT<ä ∫qï >∑T\¢ ˝Ò∫Hê eTq eTqdüT‡˝À ñqï sTT|ü⁄Œ&˚, sTTø£ÿ&˚ ñ+~.
˝À|ü+ jÓTTø£ÿ Á|üø£{Ï‘· s¡÷|üy˚T.
|üè#·Ã¤≈£î&ÉT: nsTT‘˚, »s¡T>∑T‘·Tqï<ä+‘ê ø£|ü≥ Hê≥ø£y˚THê?
|òæ˝Ÿà˝À eTs¡ø£ ñ+fÒ ‘Ós¡MT<ä ÁbıC…ø˘º nsTTq≥T¢.
106. dü H êï´dæ <ä ø Ï å D s¡ ÷ |ü + >± m+‘· <Û ä H êìï nsTTHê uÛÑ>∑yêHé : ne⁄qT.
d”«ø£]+#·e#·TÃ. ø±˙ Nø£{|Ï &ü ˚ ˝À|ü⁄ Ä <ÛHä êìï n+‘ê |üP]Ô>± jÓ÷>∑yê•wü+˜ ˝À ñ+~ - ªì»y˚T<√ eTq ø£>|∑ &ü øÉ £
Ks¡Tà #˚ùdj·÷*. n|ü&ÉT Ä <äøÏåD\ e\q n‘·ìøÏ <ë– j·TT+~. $T<∏ä´ ‘êH˚ ì»eTì #Û·<äày˚wü+‘√
@ <√wüeT÷ n+≥<äT. Á|üø£{Ï+#·Tø=+≥Tqï~. yêdüÔe+>± eTqeTqTuÛÑ
107. |”#·T $TsƒêsTT #·÷&ܶìøÏ ô|<ä›~˝≤ ø£ì|ædüTÔ+~. $düTÔqï~ dü‘·´y˚T. ø±ì eTqø£~ ‘Ó*j·T<äT. Ç~
n~$T n~$T #·÷ùdÔ ∫qï~>± nsTT b˛‘·T+~. $+‘·˝À $+‘· ø£<ä÷!
J$‘·+ ≈£L&Ü n+‘˚.
H˚HÓes¡qï $#ês¡eTT nVü≤+‘·≈£î >=&ɶ*ô|≥Tº.
108. nK+&É <äèwæº ø£\yê&˚ ãTTwæ.

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 175 176

l >∑DÒX¯düTÔ‹
uÛÑ»πs >∑DHê<Ûä+ dü<ë•e+
X¯s¡eDuÛÑe >∑Ts¡T düqTï‹
uÛÑ»πs >∑Ts¡THê<Ûä+ |üsê‘·Œs¡yéT ˆˆuÛ»Ñ sπ ˆˆ z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
düø£\ X¯óuÛÑø£s¡+, dü+ø£≥Vü≤s¡DyéT »j·T dü<äTZs¡T
>∑Ts¡T>∑TVü≤e<äq düs√s¡TVü≤uÛ≤düÿs¡yéT. ˆˆuÛ»Ñ sπ ˆˆ X¯s¡D+uÛÑe X¯s¡D+uÛÑe X¯s¡D+uÛÑe
X¯s¡eDuÛÑe.
|üπs Á|ü<Ûëq+, |üs¡e÷qTÁ>∑Vü≤yéT 1. ns¡TD≤s¡TD øÏs¡D≤<äT“¤‘· düTs¡T∫s¡
dü+∫‘· düTø£è‘· XÊX¯«‘· |òü\<äyéT ˆˆuÛ»Ñ sπ ˆˆ düT+<äs¡ e<äHê
uÛÑø±ÔBÛqyéT, bÕXÊ+≈£îX¯ <Ûäs¡yéT z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
uÛÑ]‘· #·sê#·s¡+, Á|üDyêø±s¡yéT ˆˆuÛ»Ñ sπ ˆˆ »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
dæ~∆ ãT~∆ dü+ùd$‘·#·s¡D+ 2. düTs¡ ùd$‘· eTTì |üPõ‘· X¯s¡D≤>∑‘·
•yêq+<ä\Vü≤Ø $#˚w溑·yéT ˆˆuÛ»Ñ sπ ˆˆ düT»HêÁ•‘·
∫+‹‘· |òü\<ä+ ` ∫qàj·Ts¡÷|üyéT z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
ìj·T$T‘· düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡ø£<∏äqyéT ˆˆuÛ»Ñ sπ ˆˆ »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 177 178
3. <Ûäs¡D°<Ûäs¡‘·qj·T Á|æj·T 8. l e©¢<˚eùdq ∫‘·‡«s¡÷|ü
‘·qj·÷Væ≤eTdüeTVü≤è<äj·÷ s¡e÷s¡eTD
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
4. Vü≤s¡ Vü≤s¡! uÛÑø£Ô eX¯+ø£s¡! Vü≤s¡>∑Ts¡y˚! 9. kÕ«qTuÛÑyêq+<äs¡kÕ kÕ«<äq
<äj·÷ì<Û̊! |üs¡e•‘· uÛÑè+>∑!
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
5. ø£s¡TD≤s¡dü|ü]|üP]‘·
10. bÕ|üVü≤s¡D! ‘ê|üVü≤s¡D!
ø£eT\H˚Á‘·! |òüTq#·]‘·!
•œyêVü≤q dü+#·s¡D≤
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
6. <ä+&Üj·TT<ÛäbÕDÏ! C≤„q<ä+&É
<Ûäsê! |üsê‘·Œsê! 11. düø£\ ˝Àø£ düTK<ëj·Tø£. dü<ë
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T düVæ≤‘· $Hêj·Tø±
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
7. ndüTs¡‘ês¡ø±+‘·ø£! »j·T!
neTsê~Û|ü düTs¡bÕ<ä|ü 12. es¡<ëuÛÑj·T eTTÁ<äø£sê!
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T uÛÑ]‘· düø£\ #·sê#·sê
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 179 180
13. nuÛÑj·T+ ≈£îs¡T nuÛÑj·T+≈£îs¡T nì˝≤#·\•e nì˝≤#·\•e
nuÛÑj·T+≈£îs¡Ty˚T <˚yê nì˝≤#·\•e nì˝≤#·˝≤
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T 1. Ä<äs¡eTTq kÕ©&ÉTqT ÁuÀ∫q
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! Ä~C+>∑eTyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
14. düø£\jÓ÷>∑πøåeTÁ|ü<ë! düs¡«ø±s¡´ 2. |ü+‘·eTT‘√ |üPõ+∫q Hê>∑Tì
#Ó+‘·CÒ]ËyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
»j·TÁ|ü<ë
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T 3. •s¡eTTq yÓ÷~q ø£]Hê<∏äTì
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! |ü<äùdeqT ì*|æ‘Ó nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
4. ø£qT\H=dü>∑T ø£qï|üŒ HÓqs¡Tq≈£î
15. dü‘·‡+>±~Ûw昑· •e! kÕ<ÛäTVü≤è<äj·T ø£s¡–b˛‹y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü]‘√wæ‘·,
5. #·|ü\T&Éqì qqT <ä÷s¡eTT #˚j·T≈£î
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T n|üyê<ä>∑Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
6. |üX¯óø±eT+ãTq ‹]¬>&ÉT yê&ÉqT
16. düTÁãVü≤àD≤´]Ñ· |ü<ä |üX¯ó|ü‹ ø±es¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
XÀ_Û‘· l|üs¡e÷‘êà 7. eT]j·÷<Ós¡T>∑ì eT‘·TÔ&ÉT M&Éì
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •edü<äTZs¡T e÷s¡T yÓ÷$T&É≈£î nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! 8. |üs¡T\y˚T\Tq≈£î bı¬øÿ&ÉT ãT~∆ì
dü]#˚j·TT≥ $~Û nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
n+‘·s¡Z‘·yÓTÆq X¯ó<ä∆ #Ó’‘·q´eTT jÓTTø£ÿ
9. bÕ|ü|ü⁄D´eTT\ HÓ+#·ø£ e+#·q
jÓT&É‘Ó>∑ì miTø£j˚T ‘ê|ü yÓTT+~‹ì nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
ñ‘·ÔeT <Ûë´qeTT, ñ‘·ÔeT |üP». 10. <äT'KeTTà\ |ü~eT+~øÏ |ü+∫q
- jÓ÷>∑yê•wü˜eTT <äTwüߺ&É >±e⁄eTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 181 182
11. bÕ|æwüߘ&Éqì |üs¡TwüeTT˝≤&É≈£î 21. <˚e‘·˝…\¢s¡T ˙|ü<ädüìï~Û
|üqï>∑ uÛÑ÷wüD nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ~ø£ÿì ñ+<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
12. bÕVæ≤bÕVæ≤j·Tì |ü<äeTT\ ã&ç‹ì 22. j·T≈£åî˝…\¢ ˙|üø£åeTT ì\ã&ç
ùdïVü≤eTT p|üyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ s¡ø£åD y˚&ÉT<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
13. mìï »qàeTT\T m#·Ã≥ @>∑‹ 23. sêø£ådü>∑DeTT\T s¡uÛÑdüeTT‘√ ˙
m‹Ô ‹]–‹H= nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ •ø£åD yÓT\>∑T<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
14. nìï≥ ø£+{ÏøÏ ¬s|üŒ>∑ >±∫‹ 24. >∑s¡T&ÉT\+<äs¡T es¡Tdü\ì\ã&ç
eqï nã<ä∆yÓT? nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ø£s¡TD>√s¡T<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
15. qee÷düeTTà\T yÓ÷dæqqTï 25. >∑+<Ûäs¡T«\T kÂ>∑+<Ûä´j·TT≈£îÔ\sTT
ø£ìHêe⁄ ‘·*¢esTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ >±qeTT ùdj·TT<äT s¡ì˝≤#·˝≤. ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
16. dæ<ä∆s¡÷|üeTTq ø£qï ‘·+Á&çesTT 26. øÏqïs¡T˝…\¢s¡T ø£qTï\T yÓ÷&ç∫
ãT~∆ #Ó|挋$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ øÏ+ø£s¡T˝Ö<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
17. |ü⁄{Ϻq <ë~>∑ yÓ+≥ã&çq ‘√ 27. øÏ+|ü⁄s¡Twüß\T ‘·\e+#·Tø£ì\ã&ç
ãT≥Tºe⁄ ©yÓs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ øÏeTàq ≈£î+<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
18. uÛÑe kÕ>∑s¡eTTq HêejÓÆTq 28. dæ<äT∆\T n+»* ã<äT∆\>∑T#·T ˙
Vü≤è‘·Œ<äàe⁄ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ KT<äT›q qT+<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
19. X¯+uÛÑT ø£èwüí j·TT>∑+<Ûäsêø£è‘·T\ 29. kÕ<ÛäT´\T kÕìï<Ûä´+ãTq>∑÷&ÉTø£
#Û·<äày˚wüß&ÉyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ düqTï‹ ùd‘·Ts¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
20. Ms¡>∑Ts¡T, kÕ«eTT\ y˚wü+ãT\ 30. #ês¡D dü+|òüTeTT ì]«#ês¡eTT>∑
y˚&ÉTø£ dü*|æ‘Ó nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ #Û·Á‘·eTT ã≥Tº<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 183 184
31. $<ë´<Ûäs¡T˝…\¢ y˚&Éÿ‘·eT 41. $X¯«\j·T+ãTqT #˚j·T>∑ ˙y˚
$<ä´\ p|ü⁄<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ms¡ s¡TÁ<äT&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
32. n|ü‡s¡>∑DeTT\T |üs¡eX¯yÓTT+<äT#·T 42. ñqï düeTdüÔeTT |ü⁄≥ºø£ |üPs¡«eTT
Ä&ç bÕ&ÉT<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ñqï~ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
33. q+BX¯«s¡ uÛÑè+^X¯«sê<äT\T 43. ‘êH˚ø£ eTH˚ø£ eTÚ<äTqì
e+<äq $T&ÉT<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ‘·‘·Œs¡yÓTÆ‹$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
34. >∑»eTTK wüDTàK »\»uÛÑyê<äT\T 44. H˚\j·TT, ˙s¡TqT, ì|üqT, ì+–j·TT
>±~* ÁyÓTT≈£îÿ<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ˙y˚ nsTT‹$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
35. e÷j·÷eTsTT C≤„Hê+ã<äj÷· eTsTT 45. n+&É |æ+&ÉÁãVü‰à+&É uÛ≤+&ÉeTT\T
eT≈£îÿe p|ü⁄s¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ì+&çj·TT+{Ïy˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
36. l \ø°åà|ü‹ düs¡düq ì\ã&ç 46. nVü≤eTVü≤eTì nìï{Ï ˝À>∑TVü≤\˝À
y˚T\e÷&ÉTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ n\s¡T#·TqT+{ÏyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
37. nwüº~ø£Œ‘·T\T uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ\‘√ 47. nVü≤+ø±s¡ eTeTø±s¡eTT ˝…s¡T>∑ì
nD– eTD>∑T<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä~<˚e⁄&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
38. uÛÑÁ<Ûäø±[, l Ms¡uÛÑÁ<äT\T 48. nìï{ÏøÏì neø±X¯+ãjÓT´&ÉT
uÛÑÁ<ä‘· #·÷‘·Ts¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä~>∑Ts¡T+&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
39. $XÀ«‘·Œ‹Ôì #˚j·T>∑ ˙y˚ 49. mqï>∑ eHÓï\T ˝Òì yÓ\T>∑TesTT
$X¯«ÁãVü≤àe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ $Tqï>∑ j·TT+{Ï$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
40. $X¯«s¡ø£åDeTT CÒj·T>∑ ˙y˚ 50. ñqï~ ˇø£fÒ. n~ Ä‘·+&Éì
$wüßí<˚e⁄&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ñ+&ÉT≥ ø£s¡àeTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 185 186
51. ñqï~ ˇø£fÒ. n~ ˙y˚ j·Tì 61. dü+>± dü+>∑eTT ˝…s¡T>∑ì kÕ«$T ì
ñ+&ÉT≥ uÛÑøÏÔs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ dü‡+>∑T&ÉMy˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
52. ñqï~ ˇø£fÒ. n~ H˚H˚j·Tì 62. Ä‘êàHê‘·à $#·ø£åD dü*ô|&ÉT
ñ+&ÉT≥ C≤„qeTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä‘·àe⁄ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
53. ñ\Tø£ø£ |ü\Tø£ø£ }s¡ø£ j·TT+&çq 63. ì‘ê´ ì‘·´$y˚ø£eTT ˝…]¬>&ÉT
ñ‘·ÔeT jÓ÷–s¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ì‘·T´&ÉMy˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
54. ø£ìq yÓ\¢eT] ø£\e]+‘·\sTT 64. dü‘ê´dü‘·´$#ês¡yÓTTq¬sÃ&ÉT
ø±dæô|≥Tºsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ dü‘·Ôe⁄ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
55. |ü\T≈£î ˝…\¢eT] |ü\e]+‘·\sTT 65. dü<ädü‘·TÔ\ ‘·‘·Ô«eTTqT <Ó*ô|&ÉT
u≤<Ûä ô|≥Tºsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ∫‘·‡«s¡÷|üeTe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
56. n|ü&ÉT, Ç|ü&ÉT, m|ü&ÉT ‘·\∫q 66. jÓ÷>∑$jÓ÷>∑eTT ˝…qï&Ós¡T+>∑ì
Ç|ü&Ó n>∑T<äTe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ jÓ÷–$ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
57. nø£ÿ&É, Çø£ÿ&É, mø£ÿ&É p∫q 67. C≤„Hê C≤„q $yê<äeT+≥ì
Çø£ÿ&ÉH˚ ø£<ä nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ C≤„ì$ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
58. ˙e⁄ H˚qHÓ&ÉT uÒ<ÛäãT~∆ eT] 68. ñqï<Ó\¢ eT] ñqï≥¢sTT‘˚
ì»eTT ø±<äTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ñqï~ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
59. H˚qq ˙eq ìœ\ »>∑+ãq 69. ‘·\|ü⁄≈£î ‘·\|ü⁄≈£î eT<Ûä´ ñqï |üs¡
˙y˚ W<äTe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ‘·‘·Ô«eTT ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
60. *+>∑ e#·q $uÛÑ≈£îÔ\ ø£+<äì 70. XÊ«dü≈£î XÊ«dü≈£î eT<Ûä´ ñqï$
*+>∑eTT ˙yÓs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ÁXÊ+‹$ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 187 188
71. bÕVæ≤ nHÓ&ÉT Ä|üqTï\>±#Ó&ÉT 81. m+‘·ì ‘·\∫q n+‘·{Ï yê&ÉT>∑
|üs¡+<ÛëeTT&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ @s¡Œ&ÉT<äTe⁄sê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
72. ˙e⁄ $qø£ H˚$qï≥¢sTT‘˚ 82. Ç{Ϻyê&Éeì n{Ϻyê&Éeì
H˚ $ì|æ+‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ m≥Tº\ ‘·\‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
73. ˙e⁄ eTT≥ºø£HÓ H˚eTT{Ϻq#√ 83. m≥Tº\ ‘·\∫q nfÒº W<äTe⁄
ìqTï eTT≥Tº<äTqT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ @$T #√<ä´yÓ÷ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
74. ˙e⁄ ø£qø£ H˚ø£qï≥¢sTT‘˚ 84. Ç#·Ã≥ ø£\eì n#·Ã≥ ø£\eì
ìqTï ø£+<äTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ m≥T¢ |ü\T≈£î<äTqT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
75. ˙e⁄ düà]+|üø£ H˚düà]+∫q#= 85. m#·Ã≥ø£\eì ìqTï #·÷∫q
ìqTï düà]+‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ n#·Ã≥ ñ+<äTyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
76. ˙e⁄ ‹qø£ H˚‹qï≥¢sTT‘˚ 86. ‘·q˝À ˝Àø£eTT >∑HÓ&ÉT yês¡\≈£î
H˚‹ì|æ+‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ‘·‘·Ô«eTT ‘Ó*j·TTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
77. ˙e⁄ ‘·\+|üø£ H˚‘·\∫q#√ 87. nìï{Ï <Ó*ôd&ÉT yêìì ‘Ó*dæq
ìqTï <ä\‘·Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä‘·àE„&ÉTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
78. ˙e⁄+&Éø£ H˚qTqï≥¢sTT‘˚ 88. |ü⁄≥Tºø£ ˝Ò<äì m]–q yê]øÏ
˙ø£&É qT+<äTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ –≥Tº≥ ˝Ò<äTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
79. ˙e⁄ ‘Ó*j·Tø£HÓ H˚‘Ó*dæq#√ 89. yÓ\T>∑T Nø£≥T\T Nø£{Ï nsTT‘˚
ìqTï ‘Ó*ôd<äs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ yÓ\T>∑T ‘êHÍs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
80. Ç+‘·yê&Éeì n+‘·yê&Éeì 90. ø£\\T, yÓT\≈£îe\T ø£\j·Tì m]–q
@eTì ‘·\‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ yÓT\≈£îe ‘êH˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 189
91. ‘·qTï‘ê ‘Ó*j·TTÁø£eTy˚T Jeq
<Ûäs¡à#·Áø£eTT nì˝≤#·˝≤
92. |üqTï>∑ Ä|ü<ë“+<Ûäe ˙y˚
|üs¡e÷|ü⁄Ô+&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤
93. r>∑qT |ü⁄{Ϻq |üPe⁄>∑ ˙y˚
‘Ó*j·T>∑ e‘·TÔe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
94. »|üeTT\T, ‘·|üeTT\T ˙ø£&ÉC…\T¢HÓ
$|üØ‘·+ãT>∑ nì˝≤#·˝≤
95. <˚es¡T¸\T ÁãVü≤às¡T¸\T ˙ø£&É
‘Ó*j·Tì yêπs nì˝≤#·˝≤
96. m+‘·|æ+&çjÓ÷ n+‘·s=f…º n>∑T
n+‘˚ ˙ø£è|ü nì˝≤#·˝≤
97. ∫+‘ê ø£+‘·j·TT ∫+‘· ø£\<Ó ˙
#Ó+‘· qT+&É>± nì˝≤#·˝≤
98. Ä<äeTs¡∫ ì<äT]+#·T _&ɶe˝…
ùd<ä r]‹ì nì˝≤#·˝≤
99. ‘·*¢j·TT, ‘·+Á&çj·TT, >∑Ts¡T, <Ó’e+ãTqT
‘·<∏ä´eTT ˙y˚ nì˝≤#·˝≤
100. düø£\ y˚<äeTT\T ˙ düìï~Û˝À
kÕ–* ÁyÓTTø£ÿyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
190
101. áe÷\qT ‘·\<ë*Ãq yê]øÏ
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ @*ø£ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
102. Ç~ |ü*øÏq#√ ø£s¡ÔqT ø±qqT
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ms¡Tø£ ø£\T>∑Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
103. Ç~ ‘·\∫q#√ #êe⁄ |ü⁄≥Tºø£\T
m≥T¢ ø£\T>∑Tsê? nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
104. Ç<Ó dü+|ü<ä nì‘·\#·Tyês¡\≈£î
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ç<Ó dü+|ü<äsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
105. Ç<Ó jÓ÷>∑+ãq, Ç<ÓπøåeT+ãq
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ç<Ó n~ n>∑Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
106. Ç~ H˚H˚ nì ñqïyês¡\≈£î
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ç~ ‘êH˚ n>∑T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
107. q$Tàø£kıyÓTÆà, qeTàø£<äTyÓTÆà
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ q\T>∑&Éì+&ÉTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
108. |üs¡e÷‘êà H˚|ü*øÏq |ü\T≈£î\
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ |òü\MTy˚>∑<ä nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
Äe⁄ ˝Ò>∑p∫ nqTsê>∑eTTq &Üdæ
ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ bÕ\ì∫à ô|+#·T ©\ yÓTs¡dæ
uÛÑø£Ô»qT\ p∫ uÛÑÁ<äeTT ˝§&É>∑÷]Ã
|üs¡eT düTKeTTH=dü>∑T |üs¡eT |ü⁄s¡Twü.
ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 191 192

uÛÑs¡<ë«» rs¡ú+˝À ls¡eTD dü‘·‡+>∑+

C≤„Hê+ã dü‘·‡+>∑+ ` sê#·|ü*¢

dü<Tä sZ T¡ <˚e⁄\yê]
k˛<ä]
Hê>∑s‘¡ ï· eTà
eTq (s¡eTD) dü‘·‡+>∑+ ˇø£]øÏ dü]º|òæπø{Ÿ Ç#˚à dü‘·‡+>∑y˚T >±ì,
ˇø£] #˚‘· dü]º|òæπø{Ÿ bı+<˚ dü‘·‡+>∑+ ø±<äT.
` dü<äTZs¡T
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 193 194

T.V.N. u≤ãT >±] k˛<ä] $»j·TuÛ≤s¡‹

sêC≤sêe⁄
sê#·|ü*¢

dü<äTZs¡T <˚e⁄\yê] k˛<äs¡T&ÉT

‘·\T|üPs¡T #·+Á<äX‚KsY
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 195 196

ns¡TD≤#·\+ s¡eTDkÕúHé˝À #·\+ ≈£î≥T+ã+

Á|ü|ü+#· s¡kÕkÕ«<äqy˚T
>=|üŒ ‘·|üdüT‡
T.V.N. u≤ãT >±] ‘·+Á&ç>±s¡T
‹s¡TM<ÛäT\ lìyêdüT\ XË{Ϻ ` #·\+
(ôV≤&ée÷düºsY)

|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·

 197 198

dü<äTZs¡T ` ∫\ø£eTà

T.V.N.u≤ãT >±] ô|<ä›Hêqï ` ô|<ä›eTà

bıH˚ï|ü*¢ uÛÑ÷|ü‹ ≈£î≥T+ã+ ‹s¡TM<ÛäT\ ø£èwüíj·T´XË{Ϻ ` düTã“eTà
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·
 199 200

l dü<äTZs¡T Á>∑+<∏äe÷\
1. nì˝≤#·\ •ee÷\
dü<äTZs¡T düìï~ÛøÏ #˚s¡T e÷s¡ZeTT 2. »j·Tls¡eTD
3. C≤„qÁ|üdü÷Hê\T
4. C≤„Hê+ã <äj·÷eTsTT
lø±fi¯Vü≤dæÔ ¬s’˝Ò« ùdºwüqT (˝Ò<ë) ãkÕº+&ÉT
5. eTÚquÛ≤wüD+
↓ 6. dü<äTZs¡T <äs¡Ùq+
ø=‘·Ôù|≥ (Hêj·TT&ÉTù|≥ s√&é) 7. <˚MÁ|ükÕ<ä+
8. |üs¡eT|ü<ä+
↓ 9. Ç|ü&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤
©˝≤ Áô|dt <ë≥>±H˚ m&ÉeT Á|üø£ÿ dü+<äT 10. ñbÕdüq
11. me«ì#˚...
↓ 12. düsêdü].
¬ø’ø±\ M~Û 13. uÛÑ>∑e~#·Ã¤
↓ 14. ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘· ` |ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘·
l‘·‘·÷Ô] dæ<ä∆j·T´>±] lsêeT eT+~s¡+ yÓqTø£
15. dü<äTZs¡T Vü≤è<äj·T+
düTÁãeTD´+ nj·T´yê] Ç\T¢
16. H˚H˚ Á|üX¯ï ` H˚H˚ düe÷<Ûëq+
bò˛Hé: 9949491773
17. Hê˝À...
18. ã\y˚T <Ó’e+.
19. ø£qT#·÷|ü⁄ bÕ]q+‘· y˚Ts¡≈£î ñqï<˚ Á|ü|ü+#·+.
20. C≤„q^‘·.
|ü*πø<ä+‘ê |ü\e]+‘· ø£H˚<ä+‘ê ø£\e]+‘·