PALA VRACI ASKER

(Miles Gloriosus)

Bu eseri Tiirkan UZEL dilimize Itevirmi§tir•

., .,

': .'
";

.~ .. )_ ,,' :" .~~".,

..... ,'

MiLL! EGiriM BASIMEVi

f'· ~
....-: --:' .":: ~, .
 ONSOZ ......

P~a'B.!ih~s'ul1nayah ';",

"', ,',,'
Plautus'un haycah· hal.,J,(li:lda cok §ey
biHumiyor. Bir Umbria §ehri olan Sarsi.
na'da do~mu§tu,r. Dogdugu vii kati olarak
bHinmiyorsa da 1. 0. 250 Vlhndan az once
'
dogmu§ oimahdu." (belki 254). Ana dil! Ihti-
",' " ,
mal bir Kelt divalekti olan Umbria dHidir.
"Sal'sina, Tarentum harbi He POD' harbi esna-
Blndci kuru1an Ar.hninum'a vakm oldugu i~in
Pi~utus gene ya§t3 L~tiDceyi de ogrenmi§
olmi,llldJr., Ama Anlbal sava§mda~ az once
daha kiiciik ya§ta rken, Romava gelip orada
ogrenmi§ de olabHir. Her haide
I.atintevi kiisiikken, ana diU gibi c5grenmf§tir.
Leo'va gore Maccius SOy adrmn cia Hade
j,

gibi, Romada bit' AteUana tru-

punda. a'vuneu olarak i§e batIaml§tlr. Lejav,
A.sinaria'nlQ prolog'undald Sarsina diHnde
bill' sovadi olan Maccus kelimesine ve Aulos
. ':',
GeUius 111,14 (in operis al'tificiutn scaenloe-
lim) e davanarak, PlautU!>'un 0 devirde rnev,
cut olm1vati, ancak temsil zaman Ian derme
~atma bir §ekHde iQ§a edilip sODradan bosu- '
'Ian tiyatro binalart \izerinde bir, nevi bin a
. '" .

. ,: : : "

'".', .. '"
 lkomediierinden bid ola .. Miles Gloriosus'am
miitaahhidi oldugunu iler! siirfivor. Her ne
temail tar ihi He (204) P'autus'un oliim tao
§ekilde olursa olson. Plauws'un bu devirde
dhi (184)goz onune alrmrsa, - PIau t'llS, un
zengin oldugu muhakkaktrr. Sonradan derriz
a1i~gl vukarr 20 Yllhk bir sahne havan 01-
a§lrl ticarete kalkl!}ml\,j; ama Was ederek te k-
augn gori.iliir. Plautus'un imzasrm rastvan
rer Romava donmii§. Romada sefa let i..;iode
310 Kadar komedi var drr. Ama remsirler in
kalmUjtlr. Aulus GelIim'un (deiHrmen ta§l
ancak dint bavramlarda veva zafer kurlama
~evirmek i~in hit' degirmencinin var.rna giro
gUlliednde verilmesi viiaiitrde n, remstl {n"
digi zaman) sozti ister rnecazi manad01, diili'
satlarmm pek de ~ok ~Ikmad gl dii§u-
tiilHi zarureti goatersin, ister bir gt'r~egi Hade 'OJ" P'!3UtU8 , un
ill.u.ut'se, bu kadar kornedivi
etain, Pl autus Romada paraste kalrrnsur. Isre
virmi vll if:inde vaZ<lmlyac-agl mevdana ~1'
bu sefaletten kurtulr.o.1ak i~in komedi vazrrra-
lear. V arro'rrun tesbit ettigi 21 komedirrin
ga ve bizzat ovnamajia ba!jlaml~tlr. Bunun
,:l~~tus'a aft oldugu', otdd.lerin Plat.Hu!'ultl
A

i~in de Yummeaya, Yunan rivatro sanatma §Ur

unuden favdalanmak i~h) vanh~ vere ona
teknHtine ~ah§ml§tlr. Yunan kOlUf'di §airle"
atfedildiiH kabul ediltvor. Bunlae alfabe 81-
rioi okumakla vettnmemis, Yunan i-tandarr
rasivle, Amphireuo, Asin ar!a, Aulularia, Bacc-
italvava gelen geeici Yunan tiyatroiarlOl t~t:
hides, Captivi, Casina, Cistellasia, Curculio,
klk etmij, sevahatler! esuasmda. tamdllrl
Epidicus, Menaechmi, Mercator, Miles Glo-
sabia: Yunan tivatrobrwd~n edindigi fik ir-
l'iosu$, Mostellaria, Persa, Poerrulus, Pse-
lerden iQtifade etmisrir. Plaurus'un el vazma-
udolus, Rudens, Scichus, Trioum~cs, Tru.
larmdaki didaskah'larda vanhe iki komedi-
,{!ulentus, Vidufar ia'chr. Bu komedilerfn
slnln remsil tarrhl vardrr, Stlchus 2('0, de hepsi . pek az ekaikleele biee kadar gehni§.
Pseudolus 191 de Miles Gloriosus un ZO-l de
l'ahllz Vldulaela'dan pek az misra kalrmsnr,
Cistel1aria'mn 201 den once, Trinumn:<u~'titi
'.' ,Plaututl'un komediler i birer pallfata'dtr 11
194 den sonra, Captivl'nin 194 e dogru.
.yani konulal'i, 'l'una~ komedtsinden alm-
Bacchides'in 190-187 YIUatl ::1ra<lmdatemsil:
nilQhr. Yalmz Plaurus, 1. 6 U~iincli yiizVllda
-edHdigi, gerek piyesierin temas ettiiH b~zi
y3§lvan, destanlarmda, trajedilerinde vunan
'tarih hadillelerinden gerek ba§ka metinletden
,onklasik 've kiasik §airierini ornek tut<:nt
:anla§'llroaktad1r. Vart'o Plautos'un Bliim Vlh
" I p(illium~ YunanhIanD tri§ldlk1arl manto, palliaata
olarak 184 VAlIntveriyor, Cicero da Brutus
~ey!J. fabula palliata. Yllnan mevzulu LatIn komedisi.
60- da bunu tevit etm~ktedir. Plautus'un ilk
IV
haghdu.·, Euripides' hi . trajedive -.getirdigi ..
L..Andronicu6, Naevius, Ennlus'un !zinde venilikleri sahnede gBliin~ etrnig, kaheaman-
viirtimez, Yuuan Eski Komedisinin en . Iarrm, dHlerini' rakltt edip bun!a!"hl aiay_' ...
hiiyiik miimessilt Aristophanes'i i'rnek .. · etmi§tir. Bundan b3§ka miroloit kahraman- .•
tutacak verde. artrk temsil edilmevip bit·· . larrm, tanrrlarr da sahnede blrer basit Atitiah
kiraar gibt okun makla beraber, ya§adtgl de- gibi her giinli.ik ha vata sokarak mitolojlden
virde vun an k ornedi !iiairleri taiafmdan tak- de konu alrmjrrr. Bu komedin in en biiviik
lit edilen yunan Yeni Komedi !iair1e~'i~)i, mtimessil! olan Artsrophsnes, sivaserte
bashca Menandros'u. Dlpb ilos'u, Philemon'u .. muhaleferi tutar, giiniin Ileei gelen sivaset
ornek edinir. Cunkii kome di tle;i bu ....
y' adamlanm sahneve kor, Atioa demokzasisl-
nevin be§iiH olan SicHyacla daima can h ola- . nin giiliin!; taraflarr vla alav eder. Giinliik
rak kalmrs, Romahlar cia Sicilve He dana havarra da an aneve bagh kal-nmasrm ister,
ilk Pon harblertnde rernasa gelciikler i i~in; '... yenilige diigmandlA'; rerbive sistemine, Ad-
yallad:aktai.'l devri drnek tuttugu vunan §~~ .: nava sokulan her nevi veo i fikre ve ad"te
ir-ler in i tanrmrglardrr, Bu ndan bagka Plautus" .... hiicum eder. Pelopcrmez har bled feiaketin.·
un ilk komedHerini yazd,gl srrada, · <len sonra, 5. yiiz yihn son virmi VlllarHl.da:
Ileri gelenleriue dil UZ-attlgt i~jn komedi vavaj . vavas degi~ivor. Eski devir
basma gelenler 1, Naevius'uu zmdana atih'p: -.insanlai'l bu degi;tmegi, koro'da hicvi·
aiidildiigii tarrhten az sonra temsil'erini ver- · yasak eden bir kanun a arfedivor lar, Ama bu
mege bashvan Plautus'u di.i§iindii::se gerek- ...degi§mede, Eus-ipldes'In trajedive getirdigi, 4.
tiro viizvdda Atinada geH§en tahiil ve miisahede
Burada bie pararitez acarak, vunan E~ld; zevkin in, ger!;egi akserirme areusunun pavr.
ve Yeni komedisi hakk mda blraz mallima:t ~ok biiviiktiit. Eski Komedide hakim olan
vermek Plautus/u arrlamak i~in favdalrdir, f:mte2i brrakrlrvor, realiteve don iiliivor, Bir
Yunan Eski Komedisi i 6. 5. yuzYl1da At· .•. koro etr.a.ftn~ slrafat)lnl§, ~dgln bit muhaVj.
tica'da geli§en koroe<Hdil'. Henuz metl§e~.· lenin yaratttgi §ekilsiz ve kaidesiz bir nevi.
Komos'u hatulatan koro'nu.n fante-ist ve· .. olmaktan ~lkarak, komedi mu~Vyen kaidele;.
miibalagah atmo6ferinde, Eski Komedi, Ati~ re taM oluvor. 4. vii~vlhn ilk varlsmda, Esf.d
na devletinin edebi, siyasi ve giiniiik hava~ ..... Komedi ile yeni Komedi arasmda bit ge!;it
tlnl ele alml§t1r. Edebl havatta ananeye· vazifesini goren Orta Komedi gelil!iyor. Orta
1 Miles . G,orio8U8 mlS. 211, balt. tereiimedeki
'
'uot i4~:::_<
.....
 m~oidir, parastzhk, kadmin durumu, genc~~
Komedide koro He beraber vaV3§ vavag sivasi.. habasrnrn itiradarl. Ama hilekar ve efendlsme
mevzular terkediliv<'r. Atina demokraslsi sadik bir kole gene adama vardtm eder. Bir-
sahnede guliin~ edrlmivor, ama Eski Kome- !;ok maceralar dan sonra gene krzm hur soy-
dinin eglenceli miroloit konulart Adeta Orta dan oldugu mevdana !,;Ikar, pives bir evlenme
Komedtnin karakteribtigi addedilecek kadar He sona er er 1 Bundan balika Yeni Komedide
.biivuk bir ragl-et goriiyor, Komedtdeki asi], Atinah a§~,lar, harb lerde zengin olmuj-
venilik, 4. viizvrlrn ikin~i. varlBlndan sonra ovUtH:en askerter, koleler. araci kadmlar,
geli,en Yeni ko~edi gairlerinin iizerinde kapatmalar, vosrnalar, dalkavuklar· miihim
durup, ioliyecekieri aS11 venilik t adetlerin , rol ovnarlar, Yeni Komedide Euripides'in tra-
tasviri, ruhi tahHllerdir. Aristophanes'ib. jedHerinin te"iri He kat o tamamivle brrakrhr,
gerl,;egi bir fan ted ve haval alemine nak lede- daha dogr usu koro eserjn konusu ile ilgili
rek gostermesine mukabit,. Yeni Komedj olmlvan bit' nevi perde aralarr eglences~
ger~egi oldugu gibi mii§ah.ede ederek sahne~ ...•. . haline gelir. Yine Euripides'ten, piveslerin
de tems·il etmek isrlvor. Her gun olup biten '. ;: ba§lIlda eserfn koousunu, vakamn 4g~!ttigi ..
olavlar, her zaman raslanan ripler, giinliik veri bildiren prolog ahnrmsnr- A,ristopha~e8"
havatm tasviri Ye:n~ KomeqilOin konularr in kultandrg; veeiriler brrakrlrms, vahlu:
oluvor. Yeni KotJJ edi, devl'inin~~ havatrnr, Iambus ve rrochaeus veerri kullamlmtsnr.
insanJarlnl anlanrken her zaman her verde .... . Plautus, Orra Komedi ~"'irlerinden aldi-
tesadjif ediiebilecek insanlarJ, va~aVl§J, k~mik/ -:. ii Amphitruo i~tisna ediltrse, oteki komedi-
zaVlf, ivl, kotii taeaflarr ile Insamn tasvirni .:,.: lerinin hepainde Yeni Komedi §airlerini <5rnek.
vecivor. Ama havatrolduau gibi tasvir etmek. '. alml§ttr 2, Orneklerini aria hatlariV1e· taki~
istiven Yen] Komedi §airlerinin yarattlgt .. 1 Bak, Croiset Histoire de ·la Litteratur~
ki,iler, birer tip degHdir, meseta tabiatta Grecqu- S 616 '
2 Trinummu~ ve Merc~tor'u Philemon'dan,Casina v·e
mevcut hasisler de daihirUl§ bir hal de bulunars . R\ldens'j Diphilos'tan aldJ~tnJ PI"utu~ soy\U} or, Sticnus'ulI>
hirc;ok vaslflan kendinde toplsvan miirekkep,·· didaskali'Sl!ide komedinin Menar,dros'tan ahndJA'1 bildiri-
ve miibalagalt tipler varatmaml§lardlr, A§k liyor. Bacabides ve Ci!ltellaiia'yida Meoandros·tan.alm11l·
"feni Komedi gairlednin pivesl.erinde esasli: . oll)'lahdlr. Poenuiull 'u .va Meoanchos ia Alexis'tcn; Asina •

.unsurdur. Hemen hemen biitiin J.; omedilerin~ .:..• ria Dem' phile8't~n M(lstellnria Philemon'dan ahoni~f.r·
Oteki komedllerin kimden: allDmJ~ oldug-u leaH olarak
de hir gen!; adam so, u sopu bilinmiven bit .
bi IlDinerntktedir •
kadma aglktlr. Bir~ok eogellel' e~lenmelerille ..

. .' . ,',
........ -" .
 betmisse de teferruarta onlardan ayrdtnlf$; Sahls1ar Yunanlrdrr, tabt olunan kanunlar..
muhtelif komedilerden aldlgl sahneler i bu Yunan kanunlarrdir, memurlar Yunanlr, bav-
ana k'OIlU etrafmda srealamrstrr, vani con-. ramlar Atina bavramlaerdir, Yunan ~a1"ahl
taminatio'dan istifade etmistir. Plautus OU i!,;ilir, vanan parasr odenir , yarattJgl ki§iler,
~areve bajvurarak komedilertadeki aksivonu hi~ olmazsa 0 devre. 'gore, Ramah d'egi[~:Hr.
canlandrrmrs, harekeelen dtrmts, ki!JlIedn ka- Plautus kole ve vosma tipjertne kome-
r e krer ler irre tenevvu ver mi srir. Plaurus'tm dilerlnde cok onemli verier verlvor. Menand-
biitul\ komedilerinin besmda bir veva birkac eos'tan son zamanlarda ele gecieilen kome-
argumerirum dulunur, Bunlar sonradan gra-'. dilerde kdlelerin Plautus'ta oldugu gibi cok
rnerciler tar afmda eserin konusunu anlat- .onemH roller ovnamadigi goriiliiyor. PIau-
mak Icin vazrlrmjtrr Bazrlarr akrosti§!ir, altr komedisinde {Asinaeia, Bacchides,
bazdal'l degildir. Argumenrum'dan sonra Epldicus, Mosteltaeia, Persa, Pseudolus) 'va-
gele n prolog'Iar dan Plautus kcmedinin ko- kav~ k5leler idare ederler. Sekis komedisinde
n usun u btldirir, hangi vunan komedistnden, (Asinaria, Baccbides, Cistellaria, CurC\lli0,
hangi !laird~n oruek aldi(hni anlatu·. Bundan Poeriulus, Pseudolus, Rudens, Teuculenrus)
ba~ka sevircinin revecciihuuti kazanmak i~iD . vaka bir veya birkac yosmanm muhirinde
se vircive hitabeden bit captatio benevolen- gecer. Zekl kdleler herkesin nasrl h'a'reket
tiae kismi vardrr Prolog'Iar umumivetle ..: etmesi gerektigini tesbit edee, diisenlert .ha-
escrin akstonuua i~t~rak etmiven bir kimse" • '%lrl<;lr,sommda efendisine sevdigi k1n saglar.
basan cia' allego-ik bit' kimse tarafmdan Piveste baskalarmr komik vasiverlere diillu,
8oylen-ir. Aulularia'da Lar Famitiarls, ren, kelime ovunlarr, alavh sozierivle sahneve
Rudens'de Arcturus, Ctste llar ia'da Auxtlium; .... .nese getiren pivesin komik unsurudur,
.Mercator ve 'Miles Gloriosus'da Prolog'lar(·.·· Plantus'ta " kdleler Atina'daki .koleler
VA kava igtirak eden bit kimse sdvler; .: glbf, efendilertvle ivi mtinasebeelerde bu-
Baccb ides, Curculio, Epidicus, Mos'te llaria, . lunurlar, Icabmda onlarr aearhvabilh-ler.
Peesa ve Srk.hus'da prolog voktur, M:iles ." Plautus'ta her nevi kole tipine raslamr :
Gloeiosus ve Ctstallarla'da Prolog'lar birind .once eeki ve diieenbae kole tipleet, Aulu-
perdeden' 800rad1t'" . l.a~ia'daki Strobilus, Bacchides'teki Chrysa~
Plautus'tin komedilerinde vaka. Yunanis~ ',:
Ius, Pseudolus'taki Pseudolus, Epidicus'dilki
tanda ge&er, ekseri Atina veya Ephcsos'ta; Epldicus, Miles Gloriosus'taki Palae~trio

: ~'.
'. "
 "_-;- -,

gibi. Persada komedinin a~lk kahramam bit' . da Artotrogus, efendisinin hj~

kdledir. Budala, salak kale tipler i, Ampbit . kahramanhklarr savar doker, ate
ruo'daki Sosia, Miles Glorlosue'dak! Scele .. halka, biitiiri bun lara midesinin
drus, Rudens'reki Sceporrrio, kendi bogazlnl duguuu, bHdirir. Stichus'ta mrs. 155,
zevkrm dii~ijnen kole tipi, Moatellaeia'daki ' simus dovmak bilmiven miclesirrin a!;.ligull,·
Tranio, kendin] efendiaine vakfeden kale ripi, '!lavle anlatrvor, e Anlajrlan beni achk dogur'"
Captivi'deki Tvndarus, Bacchides/deki Lvdus, mug, ~iinkii dogdmn dogah dana tokl~k.·
bunlarm vanmda her tiil'lii kotii harekett nedir bilmedlm.,; Anam ben i karmnda OJi.
vapabilecek Captlvl'n ln Stalagmus'u. Yosma ay talllml§. ama ben de onu on vrldan faala
tipleri de €:cgitlidir. Zeki, i§inin ehli, iste di- oldu karmmdan cikarrp atamadrm bir tiirlii:,·.»
gini elde etmesini biHr vosma tlpl, Bacch.- Ge.n€: a§lklar da Plaurus'un hemen her ko-
des'deki !;ifte Bacchtsler, Pseudolus'ta Pheni- medisinde bulunur. Komedin i biitiin intri-
cium, Miles Gloriosua'ra Phtloccmastum, kalarr onlari sevdtkleei krza kavusturmak
paradan bajka birsev dii§iinmiyen yosma. '. i~in ~evrilir. Cok defa sevdikleri kadmlar'
tipi, "Truculentus'ta Phronesium, sevdigi.: ..... i~in babalarrm aldatrrlar, servetler in i mah-
adama bagh, valmz onun olmak Isriven ' . vederler. <;;ok defa zavif, askm esirj olmus..
vosma dpi Meste llaria'da Philemetium, zevke safava dii§kiin kimselerdir [Mostalla-
.Curculio'da Planesium, Clstellarta'da Selent- . ria'daki Philolaches, Mercator'daki Charinus.
um.' Bunlarrn vanrnda eskiden vosma olan.: gibl). Souunda saadete ereeler. Daha adlarrn-
yal1h kadrnlar, Mostellaria'da' Scapha, Cur- dan' n e oid::klart anlastlan eviingen .asker
culto'da Leaena, kadm ticareti He ge~inen';:, tipl~ri Miles Gloriosus'tan (Pvrgopoli n ices]
yalnlz k~t·lD.ldugiinen erkekler, Pseudolus'ta baska Bacchides (Cleomachus) de, Curculio" ..
Ballion, Curculio'da Cappadox, da (Tbeeaponrigonos), Pseudolus'ra (Polv-.
Plautus'un komedilertnde, . kolclerden- .machaeroplagtdes) tiro Plautus'da. kadm.
sonra sahneve neje getiren giiliin~ elpler tipleei de muhteliftir. Kocasrna bagh, §ereflt
paraeitlerdir, Bunlar hur olduklarr halde bit·' kad~n tipf Rudens'te Palaestra, Ampeliaca;
ha§kastna intisap edip ona dalkavukluk et, . kocasmm ~apku.!hklarlDl h::o'§' goriip idare-
mekle cmur ge~irirler. Peua'da Saturnion .etmege !;ah~an akilh kadtn tipi Casioa da'
. efendisine' yaranmak isin lu:zml hile He 8a~ Cleostrata'dlr. Plautus'da ihtivarlar !;ok defa
tip tekrar istemege ka!kl§!t, Miles Gloriosuil giiliin~tii1"~ Casina'da Lvsidamus, ogiunun
 6NSOZ
-se~·digi,km elde. etmege ~ah!llrken giiliin~'"
olur, Mercatorda Dem iphon oghmun scydigi , @~rt1a.rln kornedive. tesidnt gi)sterit'~ Plautus'
'kiza a§lk olur, Ama bunlarm vsn mda Pseu- . un komedllerrnde haldmlere Rornada oldug1.i
dotus'cakt Calfipho, Ruden s're Demo~es gibi praetor denir, Praetor koleler i azat eder,
§erefli, akh bz§tnda k irnse ler dir, Ni havet ifias!'ara karrsre. Plaurus bazr Roma adetle.
get); allk tipleri Plauru stun hem en her ko-. r in i de Yunarristan'a nakletmi§tir. Roma'da
medisinde bulunur Komedmin biiriin Intrl- bivin i ~ahit tutrnak Istiven kimse onun
.kalaer, oularr sevdiklert kiza kavujrurrnak kuiagttl! rutar. P;.:rsaida (mrs. 7 45), Curcu-
,i~in cevrfllr, Cok defa bir babamn dine ba- lio'da (mie. 621) bu gibi §ahit rutma sah-
,kan bu gender sevdiklert k adm ugruna her neler i vardie. Askecler §efledne straregos
.§evlerini feda edebiltrler, babatarrm aldatrr- degil, imperator derler, agoranomos verine
Iar [Mosteltar ia'dakf Pb ilolacbes, Mecator'" bazan Romals aedtlls'Ier val duo. Tanrrlar da
dak i Cb ar in us gibi). Sonunda saadere erer- Yucl)nistan'a ,nildedilk Aphrodite ve Hera
Ier. Plautue'urr btiriin komed.Ie rindek i avnr verine Iuoo ve Venus denir, Venus'da Roma
kategodye men sup tlpler biribiderine be n- tanrrcasmm kudret ve vaslf(an vardjr. Pia-
.zer A~lk, ler. a§~l. vosma, k
kole, dalk avu
utus'uO: ki§ileri~ tanrrlara lakayt k alan Yeni
tipieri hemen hemen her komedide b+rtb ri. Kcmedi ptvesler indeki ki§iierin aksine, tan"
zrin avmdir, Plaurus karakrer tahl iller irre rrlarma savgi gosteren kimselerdir. Kadere
giri§mez. ki§iledpin degigik psikolo] iled Iaarurlar. Capttvi 31.3 de «yapttklarun~Z1-
voktur. duvan, goren bir tanrt var mu hakkak, £iinkii
Plautus'un eserler i yunan havatrns, dev- tanerlar Istemeselerdi, bunlar olmaedi .•• .» -,

'rini halde,aksettirdiiH
bunlarda Rom a Icri- divot. Plautus'un ki§iieri sozlerine, vemin-
.mai havannm, Roma'da cad hukukun, Ro- l(o;tlne sadrktrelart tanrrlarm Iradesine kar§l'
ma dininin hIed goriintir. Ptautus'o n sevir- geien, onl arr ten kid eden kimse derhal azar-
,cHeri, sahne de kolelerin efe ndller ivle: bu 13mI' (Miles Glorlosus, 725 736). Vaka bir ..
.derece serbesce kon uamalar m a, I:>u kolt:l~i' I:ok plveslerde va bit' raprnakra veva bi ... tanr»
vunanb. oidukiarl i!;in tahammiil fder, ama Sun~glDtn onunde ge~er (Curculio. Aululada"
:araSlra ki:Heterin efendileri.nden, korkm;,;sl, Rudens, Poenulus). . '
davak, yememek i~in bit' yedere' ka~mag~ Plautus oroek aldlgt piyeslerin mevzuu-
;te~ebbiis etmesi, Roma'd;;ki kolelerin va§~.d;~l nun peka:t farklarla avnen takip ettigi halde,.
'{;" ---
... ~~ -
kullan~hgl vezinlei'de, komedilerine soktugu
* -.~;~~:..:_"."
.": ~ ,~,::;. ""~i"":"":'"' "
~1"" -~ .... ~.,- ..~ #. - -~ ' ........
 musikisiyie, lirik krsimlarivle, onlardan §e~il· -gemive benzetle .. '-Canticum'lar pivesin mu-
bakrmsndan cok- avrrhr. Plautus'un el yaz-· ayyen verlerind~·:degHdir; mesela CurcuHo'da··' .
m alarrnda her sahnenin basmda C veva DV · ya~lt Leaena'nm !}arap canricurn'u I. perde· ... ·
i1!i:H··.~ti vardrr. C: canticum. lirik krsrm, DV: II. sahnedfe.. Pbaedromus'un sevgillslntn kit; > .
deverbium, dialog anlamma gelir. DV valmz 'P1sltlda soyledigi canricum bunu hemen tao
senar vezn i He yaztlril1~ ve musiki refekarinde kip ede~. Mercatoe'da a!;ilk Chartrrus'un can-
olmadan sovlenen sahneler!n basinda bu- ti.::um'u n, per de II. sahnededir, 'Rudens're
lunur, C ise gerek gar krlandirrlan sahnelezi ha~tk~llarm meehur canticum'u H. perde I.
gerek tibia (kaval) refakati He sovle: en re- sahnededir, Plautus'tm canricum ve resitatif
sitatif sahne lecini ifade eder. Muslkl Plau- sah oelertnde kuHandl~h ~e§itli veelzrleri
-rus'un komedilerinde esash unsurdur, pives- . (poivmetrie) nereden aldlg1 hakkmda blrcok
.Iere atmosferint verlr. Muaiki refakatinde fikirlee viiriitiHmii~tiir. Eski· devir insanla-
§arln sovleuen sahneleein sahnelerin-
divalog rma gore,
. .
Yunan Eski . Kon.edlsinden,
tophanf<s'cen almrstrr. Leo'va gOi'e Eudpide-.
,Ads· .

.den ~ok daha farla oiciugu bu komediler bie

nevi opera komik rir. Yunan komedisinde -s'In reaje dileeirrin tesid altrnda kalan Helle,
. §arkt ve dans bi;:· nevi perde arala-r eglen- nistik onererinden almmranr. Lejav'e gore,
·cesi oldugu halde, Plautus garklVl ve dansi ..• polvmeteie'nfn measeint, Titus Livius'wn Ja·
plvestu aksivonuna sckuvor, ki~i1erine· §ar·k1 biri:vl~ e cok veainlt» satvra'Iarda aramahdir.
si5yiedp dans, etti.rivo~. Aln komedi bovle · . Plaurus'un komedilerinde konunun ge·
bir d;ns !!~rkl ve eglence :Hemleri He sona . li§mesinde, necicenin haerelanmasmda seva-
erer (Casiaa, Pel"sa,' Bacchides, Peeudolus, hatter, kacirmalae, baba evlat bulusmalart
Asinaria,· Srichus). .Canrlcum'Iar bie veva :biiyiik btr rol ,ovnar, ~ocllklat' kii\:iik va§tan
birkac ki§i tarafmdan sovlerrir. Bit ki§inin · kacrrrhr, ama. ~ocugun . k imfn !;ocugu oldu-.
Boyledigi mcnodilee, canticum'Iar arasmda . gunu btldirecek bast 1D.i§l'l~Xar onda kahr,
.biiviik hir ver tutar. Monodiler umumiyetle sonunda eslr samlan klZ~1.1 hut' so,¥da~ ol-
pivesin aksivoimflu dult"durur, pivesteld kill dugu meydana !;Jkal', veva bil' gendri-sevgi •..•
i~lnde buluadugu vadveti tabHi edeT, dUe lisioi bir ba§ka81 ka~1tlr, sevgilivi buhriak
tUD::lUnU b(ij§ka Ijeyiere benzetir. M08t~lIaria'~ i!;in bir~ok sevahatler vaplhr, se~gili. buhi;,;
da Philolaches ~ocukhm binava benzetir, nur. Pseud61us, Epidkus, Curculrb; pqenu-
Poenulus'da vosma Adeiphasium bir kadlnl . 1-lus, Cist~l1~~!a,.· Rudens, .•Vidulada~ntn gO~

". ,"
nunda birer bulugma, gen~ k!zm hiir sov.. ~e sahnelerinden; her nevi aldatma, hilei.
dan oldugunun an!a§Ilmasl vardir-. Meneeh;. .•... '
silrpeialerden; . musiki ve danstan bu gave
mi, Cistellaria, Miles Gloriosus, Captivi'de .l~ln istifade eder, Ama Plautus'a en biiviik
ka~u:malar miihim rol ovnar- Sahn.elerin hef komik varatma imkanll,lnOl saghvan da
perdeve t~ksimi de her pivese gore ,degi§ir~ dtlidir.
bir peede, bir perde i~in kssa, ama bir sah- Plaurus'urr kelime ovunlarr, devimler
ne i.);in de ~ok uzun olan hit' tek sahneden veni keltmeler, nfikte, cinaslarla dolu z'en~
ibaret oiabHecegi gibi, bircok krsa s2.hneler,:
gin bir dili vacdrr. Bu dil valnre halkm
den de ibaret olabiltr. Komedileeln kornpo- hosuna gitmekle kalmamrs, bllgll! kultiirHi
zisvonu cia zavtfttr. Plvesin aksivonu basan, kimseler de bu dill ovmekten geri kalma-
biiviik bir hrela ilerler 1, baean konu Ile mrslardrr, Cicero De Officiis 104 te Plau-
ilgisi olmsvan ueun bir konujma aksivonu . tus'un dilinin «%arif, miimtaz, ince, veciz 1
vav ..~§l.atl!-. Miles Glorfosua'ta 11. perdede .vasiflarrm ovuvor. Gen~ Plinius bU mek-
Peripeletomenus'un bircok fikirleriui. uzun,..•...... tubun giizel iislilbundan bahsederken, Epist~
uzun anlatmasl birdenbire geli!len, hemeu . 1, 16, 6-, «Sana az once mektubu okudu,
neticeve erecek hissini veren akslvonu karrsnmmre, Plautus'u veva Terentius'u nesre
durdurur. . ate vandan baz! komedHeri.;. ..•..".
~evirmi§ler de okuyorlar. sandtm.t diver,
nin konusu (Trinum~us'ta oldujiu gi.bi). Plautus'un dilt her gun Poma'da, Forum'd~
vetert kadar a~lk degildir. Pivesierin sonlaer herkesin ke.ndi muhitinde konustugu dildir.
da ekseri bastan hazlrlanmacian, birden bire . Asker, V08ma, usak, ag~l, dalkavuk, kole,
repeden Inme geliveeir, btrer deus ex ma- herkes kendl mubitioin dilini sahneve
chlna'dir- getir~r. M.Ues Glorlosus'ta iyi sovdan gehnif
Plautus ne yarawgl . ki~ilerin karakter sengm bir adam olen Pertplectomenus'un .
tahHllerine, ne aksiyonun ak!~lDa onem dilfvle oviingen asker Pvrgopolfnices'In dill
verir. Onun tek gayesi giildiirmektir. Plautus' arasmda btiviik fark vardrr, Pripleetome-'
her vasltadan, lnrrikalae, quiproquo'lardan" nus icabmda secme kelimeler kullanrr,
sahne ovunlartndan, davak serho§luk oviin· CaviHator, muhteriz, incommoditas· nezak~t~
'1 Horatius £pod. H, 1, 58 de bu h17.h Uerleyi~i; sizlik. apud convivas commemini. misafirlerle
tenkidetmekte ve Plautus'un Epicberroos'a benzetmekte-·.·. oturturken edebi adabl' hattrdan ~lkarma·
dir (pfautas ad exemplar Siculi pr"perare Epicharmi} .
1 «Elega~s. urbanum. ingenio$um, facetum,
2

............
:
.... .....
 haec quae ego scivi ut scires
mak. Pyrgopolinices ise daha ilk 8ozleriyie, ' omnia"
nunc ego te experiar quid ames, quid.
(clipeus.kalkan, conserta manu -cenge tutu§u- . simules. vale.
Iunca, in acie- cephede] asker dilini aahneve
«igte aenk hepsi bittl, agklmlz, adetleri-
getieivor, Pseudolus'da eski bir asker, son- miz, alt,kanhklarlmlz, nesemie, ovunlaei-
, eadan kadm taciri olan ballion, ugaklarrm, mre, konusmalarrmte, tath kucaklajmala-
kadm esirlerini bir kumandan . edasivle rlmn:. hepsi he psi son a erdi..... Butfin
sirava dizip, kadmlara a§lklarmdan para bu eevklere veda edelim arnk, unutahm,
bulmavi emreder, MIS 133 de kalbimizden !lokiip atahm, Ogrendikleri.
Exite, agite, exite mi sana bildirmek Istedim. Beni sevivor-
19natli, male habiti, male conciliati musun, yoksa yalanclktan mi yaplvor-
. .. sun, §imdi anhvacagrm, Sagol.>
Plautus'un diU alliteratio'larla doludur;
Rape, clepe, tane, harpage, bibe es, fuge. Plautus komik bir tedr varatmak i~in. bir-
Marg. marll gidin, kosun. gidin, birine sea bakrmmdan beneiven kelimeleri.
Nankdrlee, bir ige varamae, beg para sira sira dizmekte btiviik bit maharet sahi-
etmez mahhlklar bidtr. Miles Glortosus, 188.
Domi habet animum falsiloquum, [alsi-
itcisun, falsiiurium
Kopar, !;al, vakala, aliI', vet i~, kac, domi dolos, domi delenifica facta, dom~
Ama Pseudolus'da kendinden avrrlmak [allaciae
ihere olan sevgilisini elden kacrrmamak i!;in Os habet, linguam perfidium, malitia~,
'yazdlgt mektupta bambaqk bir dll var, atque audaciam
Nunc nostri a~ores, mores consuetudines Confiitentiam, con!irmitatem, fraudulen.,
Iocu", ludus, sermo, suaoitatio, dam •.
Persa, 33.
Perennitatique adeo huic, perpetuo cibus
Harane voluptatum mi omnium atque Vt mihi supersit, suppetat, supersistitet.,
ibidem tibi Stichus 71.
Distractio, discidium, vastities venit, Gratiam per se pelimus, spero ab eo
Nisi quae mihi in test aut tibist in me impetrasse.
salus.

Capio cons ilium ut senatum congerronem
convocem
Plautus cok defa 'fikrini ifade i~in anlam
ve §ekilleri blrbtrine beneiven ii!; kelimevl
van yana kor (captivi 9 II) clad is, calamitas;
intemperies bozgun, feIaket; kara gUn. Casina
248, bibe, es disperde rem Bacch ldes 817.
dum valet, sentit. sabit, Pseudolus 74'7, ma·
lum, callidum, doctum- kalii, hilek~r, bilmi§.
Yine tanrrlara verilen. U~ sifattan bid gut-
diirmek i!,;in konulmustur,
Di omnes, magni minnut'i et etiam. pa-
tellerii (Cistellaria 523)
Vi deaeque snperi atque inferi et medi-
oxumi (CisteUaria 512)
Biitiin taneilar, biiviigii, kii!;iigii hatti
a§agthgt (Lar tanrrlarr)
Biitiin tanrrlar tanrscalar, gokteki, ver-
deki, .ortadaki.
Plautus bu iij; kelrmevle de vetinmez,
ciimlelerini arka arkava slraladlgl isim ve
sifatlaela doldurur, Persa 406 da ToxiIus
Dardalus'a kiifredl YOl'. .
______________________________
Oh, lutum lenonium
commixtum caeho sterculinum publicum
impure, inhoneste, iniure, inlex, labes
populi.
eAh, seni aracrlarrn en a!laglhih sen],
~amurla te:teiH karlgttrm1lllar sen cik-
mllsm ortalrga, pis, gerefsiz, laVlkslz,
avartrci, karast herif senil
Para calarken dogan kesilirsin, dogan
kadar harlssln. Yakalavici, kacmci,
koparrci hertf, karlltlrdlgm haltlarr
aulatmaga kalksam senin, :hani iii< viiz
rmsra vetmez.»
Pecuniai accipiter aoide atque i'llvide,
procax, rap ax, trahax, tercentis versibus
tuas impuritias traloqui nemo potest.
Casina 134 de Olvmpion Chalinus'u
krskandrmr.
. "....... Mi animule, mi Olympio
mea vita, mea mellilla, mea festivitas,
sine tuos ocellos deosculer, oolutnas "mea,
sineamabo, ee amari, meus festus dies,'
meus pullus pa sser, mea columba, mi lepus.
«Benim sevgili ruhum, sevgHi Olympia'.
clglm, havatnn, rath balun, benim bav-
ram giiniim, niiisaade et, 0 giizel goz-
lerinden opevim, benim agkrm, ne olur
mUsaade et seni sevevim, havanmm
nuru, sevgili sercem, minik giivercinim,
camm tavgari.lm benim.»
Plautus'un dil(kelime ovunlarr ile do-
Iudur, Miles Gloeiosus 34, de dentes deatire
diglerin dislek olmasi, 165 de talus .keltme-
stnln a§lk kemigi.ve a§lk ovunu anlamlari
arasmda kelime ovunu var, Pseudolus 585
de bit' nevi harb aleti olan ballistct He Bal-
 ........
. '," .
lid k~iime8i arasmda kelime, ovunu var, . ," .

(B~llionem exballistabo). Yine bas isimlerle kimse. Ote, vandan Plautus Yunanca~ kcilc-',:' ,
Vapttgl, bir kelime ovunu daha Bacchides 1erden ve' eklerden de Isttfade edlvor,
362. de C Chrvsalus ile crucisalus - dar Bilbassa ki§ilerinin adlarrnda, meseli asker-
,agacJ kackrm, Ierden birinin adr Bumbomachides - vIZtlU
Credo Hercle adoeniens nomen mutabit ile harbeden, Miles Glorious'unki Pvrgopo-
mihi Iintces - Bircok kaleler fatihi'dir. Dalkavuk-
Facieique extemplo CrucIsalum me, ex Iarm adt, Artateogus - Ekmek kemirlci, Pe,
Chrysalo~ niculus • Tabak valavici (firca] Plautus Li-
If Dinim hakkr i!;in, vapurdan bir insin~' tince kelimelerden morfoloilve avkirr baer
ad.mi de~iltirecek benim, Chrvsalus iltikaklar vapar ipse, ipsa, ipsum, bitzat,
verfne Ceucisalus divecek s kendi zamlrtnden, bir sifat gibi superlatlv
Miles Gloriosus'ta kale Sceledrus ile ~eklini kurar, Trinummus 988 de ipsis-
seelus . ciieiim kelimeleri arasmda hemen sumus. kendimin kendisi, ta kendim. -'\leva
hemen -her Sceledrus ge!;tigi verde kelime bir isimden stiperlariv gekilli bir Isim ya-"
"oyunu var. ratlr, patiuissumus . buvdk amcam, vine par-
Ptaurus vukarda savrlan tekrarlamalaea ticipium un superlativ §eklini kurar, Casi-
kelime ovunlarrm vapabilmek j~in' vent na 694 de, c:occisissumusl> sum omnium qui,
kelImeler varatrr, Captrvr 798 de dens - dii vivunt . ya,avanlartn « en olmiigii» vum. val'.
ve legere - toplamak kelimeleelnden : veni Plaueus komik bir tesir yaratmak i!;in bir
"bit ketime varanvor, den tilegus';' diolerini " comparatif gekilli sifatlarm diminutiv §ekil~
tophvan.,' ledni vapar, plusculus, Complusculus, gran- '
Ventilegos omnes mot-talis [aciam, qu~ d'iusculus gi bi.
emque offendero. ' Persa 702·5 de arka arkava uvdurul-
«OliimiUlere agn budur divip bir Indir- 'mug birkac kelime Ylgml var, Sagacisrio
dim mi, herbiri di§lerini verde bulur.s' kendini takdim eder,
Captivi 807 de Scsoja - domuz ve pasco- Vaniloquidorus, Virginesvendanides
beslemek'den veni bit kelime, scrofipascus':: Nugiepiloquides, Argen tumextenebron ides; ,~
domuz be slevicisi, Captivi 815 de subbq,sili~ Tedigniloquides, Nigides, Palponides."
caflus - basilica misafiri, vatacagl olmlvan,' Quodsemela rripides Numquameripides,
em tibi •

.. .... : :,,'

<I Bo§bogaz, Kietaciei, Coksa!;malar 8ayli-
yen, Paranrrikhvan, Sana liiYlk konujan '
Sacmacr, Ok§aVICl, bir defa yakaladtgt
§evi hlcbir zaman geri vermiyeu adam
i§te karsmda.>
btrakacagt komik tesleden istifade edivor,
-Basr verleede de ciimlelertn h;inde vunarica
kelimelel' vaedir, bu da Yunanca baz! kelt-,
mel ertn halk diltne ' bile girdigini gosrerivor.
Trinummus 419 argentum Orkhetai. parava
, Ihrivaci var. Tru~-uentU8 5,57 eicirur hekso »

Plaurus bu kelimelerin manasmm ko- dlljart atrlrlrr. As Kerler Yunan vemrm va-
mikliginden ziyade, alliteratio'larla dolu parlara Ma ton Apollon -Apollon hakkr icin,
arka arkava srralanmrs bircok kelimenin , Plautus'un veni komedi §airlerinde bul-
kulakta brrakacagr komik teairden istifade madlgl, valme ken dine has olao tarafr; ilte
etmek Istemistir. Umumiyetle yeni kelime- bu 'zen gin kellme haztnest, btiviik bir Ito-
Ier metinde az once gecen veva .gececek -.
mik varatma ~abiHveti olan zengi n, akicl
olan dilde mevcut kelimeve uvdurulmus Litincedir.
veya ona Zit olarak konulmuatur, Merca-,
tor 31 de - multiloquium. cok kODu§an'ui Tercumede esas turunan metin Oxford·'
yantnda parumloquium - az konujan, Pse.i, metntdlr, Yalruz agaglda gosterileri.' btr kac
verde avrllmm,§ur.' '
,udolus 301, die caeca emere (kelime keliDie;~" •'.
kor gunde)- krediye sann almak'tn vanmda Miles Gloriosus'un terciimesinde Oxford
oculata die vendere (kelime kelime, gazlii tabrndan avr-Ianan verIer:
giinde) ,; pe§in paravla satmak, Truculentus '.
Mzs,a ,Oxjo,d tabtnda 'Tuciimesi oerilen.
489 da oculatus testis unus· bir goz §ahidi.
308 i laee sum Ilea ex suo ~sese
, aUTiti decem (kelime keltme, kulakh on §a~
hit) , on kulak !tahidi. Plautus ciimlelerinil:l, , -. 657 Tu quidem 0 nis morts Tui qui dern 0' nis moris ad
r-

ad Yenustatem vieet. venostatem vif(ent.

Iclnde bir eglence ve parodi havasr varat-
mak i~in Yunanca kelimeler de kullamvor. 799 Auria vt, .... Au,is'utor Pa. Ubi docu,
eris convemarn ill,Im atq"e,
Miles 213 Euage! Euscheme! hercle astitit
anulum, (Brix. Kohler'in
'et comoedice! dulice= (yunanca doulos iJaves.) ,
>1', .kole) Plaurus'un yarattlih bir zarftir. Yine;."
comoedice . bir komedl OYUDCU8U gihi. 824 .• demiait , , nardini Dum ~;sit nar dum in amp-
amphoram cellarius' horam cellaritis,
Plautus burada latin mor1'blojisine gore
z:arf haline konan Yunanca bir kelimenin
 Mala muliel' mer~ est',::
'. Mi~ Quo pactoJlhim
vel;sut ferrem abs te cOD7·.:
. . .
.
ailium.
'.•..~elis; Id Iero ad te
cOD.ilium

.BiBLiOGRAFi :
Leo. . Ge~c'hichte del' Romischen Litten.tnr
Bickel Romiscbe Litteratur
. S~liaD~~HOBiu!! Geschichte der Ro nischen Litt~~rat~; .' .
Cr~i8et . Histelre de 1a titterature grecqrie"
PALAVRACI ASKER
Plessis La poesie latine
Leiay Plaute
G 'genie ro~ain ~an8\1;r~lig·io~~.. (MILES GLO~iOSUS)
A(be~t Grenier
I'art tit la peuaee,
 I.6zET

Bit asker kapatmasrm Atlna'dan ka~lrtr,

Ephesos'a geririr, Kadrna tutkun adamm
kolesi, bir vazife He uzakta bulunan efendi-
sine bu haberi ulastrrmak ister, Ama denie-
de esir edilir, 0 askere hedive olarak verilir.
Kale efendisini Arina'dan !;aihrtlr. SevgiliJerin
gidice buluaabilmelert i~in iki evin ara duo
. varma l?ir delik a~ar. Yandaki !;atfdan .bit
-gozcu onlaei goriir. Giiliin~ buluslaela bu
kadm bit ba§kasl imil gibi gosterilir, asker
.alaya alton. AVDl eamanda Palaesteio,
komsu ibttvarm kaessmm onunla evlenmek
istedigini sovltverek, asked, kaparmasrm geri
-gondermege kl§ktrttr. Budala asker kendilf-
ginden, kadma geri donmesi i!;in valvarrr,
onu hedivelere bogar. Kendisl de Ihrlversn
evinde vakalanaeek zamparalarm hakettigi
ceeavi cekee.

II. 6ZET

Gene bit Atinah ile bit kadrn birbirini

deli gibi severler. Gene adam bir vaeife He
vatamndan avrrlip Naupactos'a gider. Bir
 asker. 'kadtntn .pegine diiger, onu rorla Ephe-
808'a getirir. Atinahnm kdlesi efendisine va-
kavr bildirmek lcin denise a!;lhr •. Esir edilir,
hedive olarak 0 askere ve1'iIir. Efendisine
Ephesos'a gelmesi i~in vazar. Gene adam he-
men orava kosar. Babasmrn konuk doslaem- KiSiLER
dan olan biti§ik eve misafir olur, Kole,
sevgililer gelip gecebtlsinler dive an duvara
bir delik acar. Bir yalan uvdurur e kadimrr ,P¥RGOPQL1NiCES, Asker
bir ikiz kardeaintn geldigini soyier. Ev sahl- ARTOTROGUS. Asalak
bi, asked kotii vaaiverlere sokmak i!;;in ko- PALAESTRio, Kole
runuklaemdan bir kadrm onun emrine verir, PERipELECTOMBNUS, ihtivar
Asker tuzaga dii,iiriiliir. evlenmegt umar, SCELEDRUS, Kole
kapatmaerm geri gonderir, zampara oldugu PHiLOCOMASiuM, Kadm: •
. i~in dayak yet. PLEVsicLES, Gene adam
LVCRio. Kii~iik bir kole
ACROTELEVTivM$ Yosma
MILPHIDiPPA, Hizmetcl
KOLELER
BiH VSAK
CARio. A~~t
. MUHAFIZLAR

Vaka Bpheaos'ta ge~er.

 " ~'

I. PERDE

PYRGOPOLiNicES ARTOTROGUS
MUHAFIZLAR

PPRGOPOLiNicES - Dikkat edin hal

.kalkanm pml pml vaoaln, a~tk .gokteki gun
lilklarindan daha parlak olaun: gunu geJip
cenk ba,lavtnca, cephelerde dutmanlQ gode- .
~iili kamaltltSln .istivorum [1]. (kamaslnJ
tline allr) Ben de bu kamacliiIml, 81danlP
umitaidige dUlmesin dive tesellive ugrallVO-
·tum, ~unkii ne eamandrr, onu bot vere va..
nunda tallTorum; halbuki dUlmanlD pastlr-
. 'mSUll ~lkarinak i~in vamp tutuluvor zavalld
'. .. Ama ..bu ArtotrOgo8· da nerede 1
. ARTOTROGUS-. Burada, Ceaur,bahtb,.
klral gibi gllzeL adamin" vanmda, Marst ••lie'
kendi kahramanbklarrm 80ylemege yelten~
bilk, ne de oe larr seninkileele karjtlaltlrmayai.
; Py., ~ Su Neptunus'un .torunu , Buin~
bemakhldes Clutomestoridysarchidesiill' [21·" .
komutanltk cttiii, Curculic [3 r()~~lili!iilda:"
kurtardlitm adam deiihmibu.: Mars? ,. i
Ar. - Evet hatlrhvorunj. altrn silabb ,!
!
adamr, soylemek istiyorsuri. hani riirgarln i
 vapraklarl can samanlal'tnl savurdugu gibi, AI'. - Ha; ne demek istedigini ~oktan .
ordularmi bir solukta daglUvermi!ltin. blltvorums Heeakles hakkr i~in dogeu, boyle
Pv. - Yok camm, bunlar bir ley degil! oldugunu hanrhvorum,
AI'. - Herakles hakkt i!;in, dogrusu, Pv, - Nevi hanrhvoesun I
otekilerin vamnda, Lunlar gercekten bir AI'. Ne olursa olsun, camm I
lev degil. (halka) Hani !lUhie vapmadiklart- Pv, - Sen de ... ley val' mt?
mn vamnda, Bu adamdan daha valancr, AI'. - Yazl tahtasmr isrivorsun degil mil
daha palavracr biri :bulunabtltrse, bulana Val', vaZl kalemi de val'. .
kendimi verir, esiri olurum. Yalme bir !lev Pv, - Zihnini benim zihnime ne ide
val': evinde neffs, ne£is vaga bulan mil eevtin giizel uvduruvorsun ! .'
venir. " AI'. - . Senin adeil~rini iyice ta:n~Vlp
.Pv, ;_ Hev neredesin? biitiin ~rz:ularlDlD uzaktan kokusunu almalt
~ At •. -:- Buradavim, YI,\ Hlndistan'da, de~il ..niVim? Benim ba§ka i§im giicii~ ne?
Polvdeukes hakkr Icin, fHin kolunu bir Pv. - Harielrsor musun ..• ? .
vumrukta nasrl' da klrmt!ltln? Ar. - HI!; hatirlamae olur muvum i
Pv, ,..:_Ne, kolunu mu? Yiiz eHi Kilikvada, yiiz Scvtholatrcnia'da [5]J
At. -' Yani, !fev. demek istemiltim, otue Sardunvah [6], altml§ da Makedonvalt:
ovluk kemigini. ilte bir giinde oldiirdiialln adamlar, .
Py. - Hem de tovte bir vuruvermiltimr ' Pv, Ne kadar ediyor bunl~lt1n hepsl!
At. - Ya bit de vat kuvvetinle. vursav- At'. Yedi bin.
dmI Polvdeukes hakkr. i~in, filin deeleinl : Pv, 0 kadar olmah .
.bagtfSaklarlDl, kemiklerini deler de ge,;eldino; . Ae; Hi~bir vere vasmadrm ama, ha
, ,'Py. - Brrakalnn limdi bunlarr. . .. tirllitda turaerm.
. .... AI'. - Herakles hakkt icin, kahraman- Pv. - Polvdeukes hakkr i~hi bafl~an
hklarrm anlatmaga Idzum vok. bunlarr. bili- kuvvetli, .
·riin.·· (ha~ka) Biidin bu bahtsrslrklara midem AI' - Etli vemekler hafrsams kiivvetleti~
sebep s' dillerim diolek olmasm dive, kulak- dirir.
Iarrm her' duvdugunu vutmah, herif' ne . ......
.: Pv, ~ §imdive kadar yaptlihn gibi devam
..... ~derse bal sallamrvahm, edersen, her zaman vemek bulursun, seni
...•.
Pv, - N~ divordum I hep masama ahrrm, ',
·10

Ar. - Ya Kapadokya'dakiler! kaman lar, 0 kadar ki artrk i,lerinle·

.korle§meseydi. bel yiiz adamr bir vuru§ta vekit kalnnvor, .. .
olduruverecektin bani! Pv, - Dun. burava, van tahrasma adla-
Pv, - Ah, kotn pivedalerdi.bunlar, onun rnn yazdljhm iicretli askerlertn parasrm.
iltin va§amalarma bin verdim. odemek i!tin, pazar verme gitme eamam geldf.
At. - Soylemf.'ge liizum var mt? Pvrgo- eamrrm. Ciinkii krral Seleukos [9] kendisine·
polfnices, yeryuziinde bit tanesin, senin iicretli a8kerl~r toplamam icin, benden pek
kahramanhk, giizellik ve bajaerlarrrrla kimse- . !tok rica etmi§ti. Bugdn hahn iIi He ugra§-
maga karar verdim. .
bal edemez; Bunu biitiin ddnva biliyor.
Ar. - Havdi gidelim 0 balde.
Butiin kadmlar abavr vakml§ sana. Haklar.
da yok degil hani! 0 kadar vakl§lkhslD ki t Py. Muhafrela», pesimden gelin,
Hatta diin beni etegimden vakalamaslar nn t
Pv, - N~ dediler sana?
Ar. - «Bu, Akhilleus'mu (7]?:I diye-.
eoruvoelardr bana, cHaVlr, dedim,· ania onun.
kardesi», 0 zaman bid: c Ama Castor hakkl!
i~in (8J giiut adam, hem de kibar!» dedi,
c Bak bukleleei de ne kadar varal~yor! Bera»
ber yatadlgl kadmlara ne mutlu !»
Pv, - Sahiden boyle mi .;oyliiyorlardl?' ....
At. - Bugiin seni, dini. bir meraaimde
. geltirir gibi, onl~rinden geltirmem i~in ikisf
az mi val vardr ?
Pv. - Cok giieel bir adam olmak da
biivUk bahtuzhkmtt! .
Ar. - Ne yapahm olmu, bir defa l Cok
can srkrci bu kadmlar camm, sent gorebilmek
.i~in valvarlyor, pe,imi breakmrvoelar, rica
edivorlar, sent vanlarma gotiirmemi istiyor~

II. PERDE.
I. SAHNE
Ondevil
,:..
PALAESTRio - Beni dinlem~k lutfunda
buhinursanu,' size bu konuvu anlatmak ivi-
liginde. bulunacagnn, Ama dinlenmek iste-
miven varsa, ~I§arl ciksm, veeml dmlemek
istivene biraksm Mademki bu eglence veeine
bunun j~in geldiniz, §imdi size oVDlvacaglmlZ
komedinin konusunu ve adrm aovlivecegim.
Bu komedinin adt Yun:lI~ca Alaeou'dur, bi~
ona L!itince glortosus (oviingen) divoruz,
Bu ,ebir Epbesos'rur, Buradan pazar verine
giden asker de benim efvndimdir. Yalari~
diieen dolu, ovdngen. utanmaz, pis, eampa-
ramn 'bid; Kendine bakarsan.. biiritn kadin-
lar pesinde kosar, ashnda, gt'zdigi; yiiriidiigii
verlerde elalem maskarasidrr, Bura vosmala- .
rr, dudaklaer He ona igaret eder gibi vaparlar
ama,. ~ogu dudak biiker, Ben bunun vamnda
lliun samandan beri kolellk etmivorum. Size,
oldugum adamm vamndan, nasil
olup da eline
isterim. Dikkat edin, hikaye buradan
vor: Atina'da cok Ivi, gene btr efendim
. vardr. Tam manasiv.le Atinah bir kadmrn
kl;101 sevivordu, krz da ona .mukabele edi-
vordu. Sevginin en ivisi de budur va nevse]
Gene adam miihim bir devlet igi yiiziinden
Naupactos'a gonder ildr. Bu sirada bu asker
tesadiifen Arlna'va geldi, Efendimin sevgi-
llslne sokuldu, garapla, aiialerle zen gin
vemeklerle annealn in gOJ;lliinii yapmaga
~ah§tl. Bovlece bu araci kadmm evinin
dosrlarmdan oldu. Firsat bulur bulmas da
bu aracrva,
anne sine
vani
gii:el
efendimin
bir ovun
..
sevgilisioin
ovnadi, An-
nesinden gidi ku:i bir gemive kastrdl~
eorla Ephesos'a getlrdi. Efendimin sevgilisi-
nin .Adnadan kasmldlglDl duvar duvmae,
~ar~abuk bir gemi buldum, Naupaktcs'ta
bulunan 'efendime .-vakavi babel" vermek
isin gemiye bindim, Denize acrhnca tanrrla-
rm lste~ligi oldu: korsanlar bindigim gemiyi
... esir aldrlae;: gormege gittigim efendimle bulu- .
iamadan itim bitti. Beni esir eden adam bu
asker~ hedlve olarak verdi. 0 da beni evine
gotiirdii. Bir de ne gOl'evim? .f\tina'daki efen-
dimin sevgtlisi orada degil mi? 0 da beni'
goriince konujmuvevnn dive goderivle i,aret
. etti. Sonra, {trsat bulunca, bana balma
gelenleri anlatn, Ab, dedi. Bu evden Atina'va
 bir kacabllsem ben! Atina'dalri efendlni h~l'
uautmadrm, bu adami gdrmivoemuvum
-domue gormii§e doniiyorum, ovlesine nefret
-edivorum, dedi. 'Ben de kadmln fikrini ogre-
nince bir van tahtasr aldrm, Atioada olan
sevafltsl efendime burava gelmesirii' vaea-
rak, miihiirledim 'vet gizlic~ efendime tesllm
edilmek ihere bir tiiccara verdim. Efendim
haberi hOI gormedii !;iinkii hem geldi, hem
de §uraclkta babasmm konuk- dosru seviml]
blr Ihtivarm evine misafir indio Ihtivar sev-
<lab misafiri i!;in elinden geleni vaptr, bid
vardlmiarl, nasihatlarr He te!lvik etti imdadi-
mu:a kojtu, Bovlece ben de, icerde sevgililer .
bulusabilsinlee dive, giizel bit dolap !;evir:.
dim: askerin kapatmasma vetdigi, on dan
baska kimsenin avak basmivacagr odamn
duvarrm, kadm gizlice (held eve le~ebilsiD'
. dive, deldim. Bunu ihti var ci~ biltvorr eaten
bu fikri 0 verdi. Benim bet para etmez bir
kapr: voldasrm vardrr, asker kapatrnasrm
go%etlem4!k icin, ODU bekci vapn. Biz alavh
ovunlar, ustaca hilelerle onun goziinii kor
edecegie. Onu oyle bit hale kova~aglz ki
gordiigiinii gormivecek. Sakm vamlmavm,
.bu kadin bugiin srra He hem burada (as-
ki?rin evini gosteri'l') hem de or-ada (ihtiya.
Tin evini gosterir) goriinece~. ik isi de' avm '
kadm ama, baskasr imi§ gibi davranacak.
Bovlece kadtntn bek!;isine oyun edecegiz •
'.Amant sevimh ihdvariil' kapull' .....,,:..,....
ta kendlsi, 19te, sevimU ihtiyar dedigtm
II. SAHNE
PERiPLECTOMENUS PALAESTRio
PERiPELECTOMENUS - Herakles hak-
kl i~in, bundan boyle !;atlDtn iizerinde gore-
ceginiz yabaocliun avaklarrtu kirmaesamz,
bogiirlerinizi kaYl§adondiirecegim. Komsular
evimde ne olup bittigine her zaman §ahtt.
Cat! arahglOdan [1 C] i~erisini gozlerler. Simdi
hepinize emrediyorum: askerin evindep ca-
tlmlZlD Iisttinde, Palaesteio'dan ba,ka kimI
goriirseniz, sokaga frelann. i~_ter'tavuk, ister
kumru, ister'mavmun kovahvorum desin,
oldiiresiye dovmeesenla, kedirriai olmii§ bilin,
o11esine d'iviin k i, aglk oyunu ovnavrp va-
saga karll gelemesin [11]. gavret edin de
e'Vde a~tk kemiksie sofrava otursun.
PALAESIRio; kendi ken dine. __:_ivitti'
ginie gore. Miim u§aklar burada i§ler becer-
m.iller, bunun i!;in lhtivar, kapi vo1da!tlarl;'
'mln a§lk kemiklerini klrmaYl emretri, ama .,
bunla rdan beni avrrdr, Ba!lkalarlOa ne vaptlgl .
umurum~a bile de gil dogrusu! Yantna gide-
vim bakahm. .
Pe. - Su gelen' Palastrio degil mi?'
Pa. - .
Ne var ne yok, Pedplectonienu8?

.. ,

,' .
":':.::,,' ..
 , : ... '

Pe. - Rani kimi' gormek istersJn ~ese •....

lerdi §U dakikada senden fada gormeii~ madan hise • git!!in de u!Jaldar onu evde :
raslamavi ~stedigim .kimse bulamaedun. gorsiinler. ,
Pa. - Ne oldu? U,aklarlmlda ne pa- . Pe. ~.' Bu~~
,'coktan . s,oyledim. Baska
tlrdl edip duruvorsun? bit di yecegin voksa i' •

Pe. - Mahvolduk. Pa, - var, vat, §unu da sovle s kadm-

Pa. - Ne var? hihol hie elden brrakrnasrn. San attn dan
Pe, - Fovalar mevdana cikn. usuUerinden sakm avrrlavrm demesin, '
Pa. - Hangi fovalar mevdana ~lkt,. Pe. - Nasrl]
Pe, - AT; once' uaaklartmedan bilmem Pa. - Onu burada goren adami au
hangisi, canva ~lklP catl arallgmdan evi- dokiip, kendini gormedigine, ikna etsin,
~izin Icersine bakm.,. Philocomasium'le Burada viiz defa goriilse bile, inUr etsin,
misafidmi opii§iirken gormii§, Kadtn milled de~il mi. surat, ~ene, hrvanet
Pa. ~ Kim 'bunu goren? kotiiliik, kiisrahhk, kendine giiven, .. hile
Pe •. -:- .Kapi voldasm. dedin mt, hepsi, vardrr onda. Biri onu :
Pa, - Ama hanglsi? . sU5;landlrusa, .bit yemin basarak iiste crksrn,
Pe. - Bil~em, ovJe h'lda, ovle cabuk ,Onda valan dolan, vapmacik, 'orrda .valan
~ekiliverdi ki ••• veminler, crrda hfle, onda tath hareke tler,
Pa. - Bana kahrsa .. mahvoldum! onda aldatmalar oooh, ne ararsan bulun'ur
Pe. - Kacarken baglrdlm: e Hevl ~atul~ sanki cebinde hazlr [12]. Qiinkii bir kadl~
.'ne i,in var sen in? dedim. «Mavmun' kova- ne kadar az kotii olursa olsun, baskasma
hvorums dedi. kacn, gitti. muhta!; olmae, Evinde ber !levi, her rena
Pa: - Bahtsee bajrma gelenleee bak, , hareketini ~rte'cek tuzu biberi bulunur[13}.
bir de bel para etmee bir havvan viiziinden Pe, - Icerde Ise bunlart ona bildiririm. .1

olme~ gerekecek. Ama Philocomasium hUt Ama Palaestrio, neler kurup. duruyorsUQ
daha orada ml? , i~inden? .'. . . '... ".
Pe, - Ben cikarken orada idi. . Pa~' - Sus biraz! Biitiin akhmt ba§lDl~'
Pa, - Hemen git soyle ona,.· sevdass toplaVlp diigiinmekle megguliim; ne vapaVlin:
yiiziinden, biitiin kdlelerln, hepimiziQ dara- ben fimdi? '.Onlan diiliiniirken goren. kapl.
gaciv1e dost olmasmi Istemtvorea •. hi~. dur- voldasunr, .gordiiklefinL gormivecek'·[ hale
kovmak i~ln n,e. diizenler kurav;mi

., .' ':
. ,',,' , ~
, " ", '
 . . : ..

18 PALAVRAtI ASKER

Pe. - Sen arava dur, ben biraz uzak· '§lda, sirtrn kujatrlmak tehlfkesinde, Drr,'
Iasavim. (Dna bakarak> Suna bakm helel ~iin, mildafaa i!;in esas ve vardunci kuvvet-
Aim. endisevle, dii§iinceyle kantml~ nasrl lerini topla, Sahna salma 'de~il, cabuk oll
oturuvorl -Parmaklaeivle gogsiine vuruvor, Baska bir voldan oniinii cevir, ordunu bit:
sanki kalbini gog-sun den' ~ekip crkaracak- 'ge~itten gecirerek dusmarn sar, muhasarava
i~re donriu? sol elini sol kalcasma kovmuj ·zorl,a. Bizimkiler Icin karakollar kur. Dii~.
sag elioin parmaklaeivle hesap Yaplvor. Sag mao Ian vlvecekten mahrum et, OYle bir vol
kalcasmr diigiiVOf. ne kadar da hreh vurdul bul ki, diismanrn erzaki ve viveceg], hi!;
Yok, ne vapacagtnl pek kesrire mivor, . par- :zarar gormeden., sana ordularrna kadar gele-'
maklarlOl !;ltlrdatlyor. endise Icinde, ver inde bllsm. Havdi baola ·j§e! Gecikrirmege gel.
auramlvor• Simdi de basrm salhvor e vok, mee bu i§i! Bul, vara~ j cabuk dumam tiiten
akhoa ge1eni begenmedi. Du,iindiigiinu ivice bir fikir vet'. Gordiiklerini gormesin, olano
. pi§irmeden sOvlivecek. (Palaesfrio elini ~ene~ . .lar olmarmg olsun. (Seyircilere) Bu adam
sine dayar). Simdi de inlaatla me,gul, ~ene~ hiiviik bir ioe giri§ivo~. Biiviik surlae tahki~.
sitn bir siituna davadr, T anrr cesasrm. versln: " -edivor j (I.Jalaestriota) bu i§i tek' bajrma
boyle io§aatm! Duvdujiuma gore iki bekci- , ' iizedme ahvorum dersen, dii§manlarl piia-.
. nin, vanrnda her dak ika nober b~ klediiU kiirtecegimize emin olabiliriz •
'ta§rah bir tail' [1..] elini cen esine boyle da-: Pa. - Ever, iizerime alrvorum,
var rmg, A ferin ne kadar da g.jzel kalknl Hem' pe .- Ben 'de istedigin !,levi. elde . ede-
bir kole hem de btr komedi ouvuucusu gibi •.. ceksin .divorum.: . .
istedig,ni elde ermeden." bugiin i~i' rahat' P'l. .: hppi.ter se~de~ ran ~Isun~ "'.
etmiyecek- Buldu galiba. Havdi i§" ba!!tna! Pe. Frkir ler.in! bana bildtrmek is~~~,
• " ?
A~ gozunii, satin sopad an alaca bulaca, 'IIl1S1n. .,.; . ' ;'" ",.. 1,.
yatakta crrpmrp durm'ak istemessen, uvkuva Pat Seni tueak , kurdugum verlerden
tegne olma. Hev, sana dfvor um, siit!;u.,.' -ge.~idrken salon. agzini,' ~~ma. PlaDlartt~t
bevgiri 1(111kll[15). Sana soyluvorum. Palaes· ~ benim. kadar bilmelisin.. _ '
trio, uvan divorum. uvkuvu
. \
blrak diVo.rum;·~ .. g.e... 7: Balla: guVefl:~bilir~i~ [16]".:: ..., '..
sabah :oldu divofum. . Pa. - gen~hniin, d~dsi, bir fii deiisidir
Pa. - hittim camml ' hani kendisi d~; tav/Jan4an daha aklih de-
Pc. - Gormuvor musun, dii§man kar";, glldir~ , ' ", .
 rLJ-.~".<UI."".: .......".,..~. ::. :' . '>_,. ,,:.. '.
PAtA VRAO -ASKER'
Ise, ona,bunia~l sovle,' vazivei:ibildirt herrien
Pe" - Bilirim. . eve git de. Planlaf'lmlZf 'ivi tatbik ermesf i~itl·
Pa. - ~imdi niverim, !;evirecegim do·· uvdurdugumu% ikiz: kal'de§ler masalim anlat .. '
lap §U: diyecegini ki, Pbilocomaslum'un iki . Pe, -' O~u·. sana ustaca usta edip gon;.
,sut damlasi gibi kendioe bensiven ikiz kar- .derecegim, Ba§ka bir isteiHn var mi 2
.., desl, Atioadan sevg'iltsivle birlikte burava Pa. - Havre, valmz giti~eri sen .
. geimig. senin evin de misafir olmuslar. Pe. - Gidivorum.
Pe. - Aferin, tevkalade! . Pa, - Ben de eve gidevim, belli etme-
Pa. - Kapu voldasnn, askerin vanrnda den, bugiin maymun . kovahvanrn hangi
kadim bir baskasivle opii§mekle su~landi..· kapi. voldasim oldugunu aravrp bulavrm.
rrrsa, ben de ona karjrhk, ckap1 volda§ln:lln Ciinkii o, nasrl olsa hi!:' arkadasma efendi-
sevgilisi ile kucaklasip opu§en ote_ki kli. sinin sevgilisini anlarmadan olamamunr,
kardesi' gordiigiinu iddia ederim. ." komsu: evde bir baska gencle opii§iilken
Asker bana 801'a1'Sa,ben de avnt,
'. Pe • ...:....:. gordiigiinii·soyiemi§tir. Onun huvunu ken-
levi sovlerim. . dimden bilirhn s «tek bajrma bildigim !levi
Pa, _;. Ama biribirler:ine cok benzedik- i~imde sakhvamam.s Gorenl bulursam hii-
lerioi sov1emegi unutma sakm. Asker 50- coma gecerlm; her ley haerr, kuvvet .kulla-
runca §a§trmaSIO dive Philocomasium'un d~ narak hiicuma, ge!;ip '. adamr esie almah;
kulagmt biikmeli. . Bulatnazsam,' bir av kopegi gibi' koklrva
. Pe. - <';ok ustaea bir hile bu. Ama; va .kokhva, tilkiniri izini' buluneava kadar gi-
asker ikisini birden gormek Isterse ne va~ .derim. Kaprrmz grcirdrvor, lafl degi§tirmeli,
parlz? !;iiIlkii crkan kapi yoldaglm,·. Philocomasl-
. Pa. ___;. Oraer kolav, Atlatmak i!;in otuz . um'un bekcis], ,_ .
tiirlii sebep bulunabilir.: evde vok, gezmege .-: . ~ '.

gitt'i, uVuyor. siisleoiv~r. vikanrvor, kahvaltl

edivor. if;ki ·i!;iyor, me§guldiir, miiinitiiri.·
degil, serbes degil. bunun gibi istedigin ka-'
SCELEDR~S ~l:t!~~i(),.
~ .
i~j~6~~
.. ~",
dar. Yeter ki, ilk it kadmm uyduracagt va- . :.' SCELEDRUS -'-'-BugUn !;atlda gezerken
r • lanlar,a onu inandlrabilelim. (j . . riiva gormiiyorduysam, kalrbnm basarrm ki
Pe. - Dogru soyHi.,·orsun. _. Pol vdeukes
. . ,
hakklila, efendimiiin
"
se.vgilisi
Pa. - 0 halde sen evine git. Kadln orada

... ,. ..':" " ~

. "
Phllocomasium bitigik komsuda basma cesa ..
arrvoedu.
PALAESTRio ...;...Konugulurken i§itti~
gime gore. 0 opiigurken gormiia·
Sc. - 0 da kim?
Pa. - Kapi yolda§lD .• Ne vat ne vok,
Sceledrus?
Sc. - Sen misin Palaestrio? C,ok sevin-
dim seni gordiigiime.
Pa, - Ne var, bit gev mi oldul Arilat
bana.
Sc. ~ Korkaesm ki •.•
Pa, _, Neden koekuvorsun ?
Sc. - Korkarrm kif bugiin, biitun kdle-
ler buviik belalara igkencelere anlacagre.
Pa. - Sen' tek halma a~d, benini ovle
atlamalarla, zrplamalar la igim yok.·
, Sc. - Bu gun bisde olup bitenletden.
haberin vok galtba.
Pa. - Ne oldu?
Sc, - Edepsiece i§ler oldu,
Pa, _ Sen kendi kendine bil, sakm bana
soyleme, ogrenmek isremlvorum;
Sc. - Yok. sana sovlemeden vapamiva- .
caglm. Bugiin §unlarln ~atlsl &zerinde bidm
mavmunu kovahvQrdum.
Pa. - Polydeuke~ hakki i!;in, Scledrus,
demek beg para etmez ibir adam, olmadik
bir mavmunun pesine du~mii~.··
Sc, - Tanrrlar cezanr venin seniti.
Pa, _. Senin verseler daha ivi .• ~Eee,
mademki ba§'ladm, Bovle bakahm. .
Sc. - Sirf te sadf fen , komsunun ~atl
arahgmdan i~eri baknm, Orada -Philocoma-
slum'u tammadlglID bit gen~ He opiigiirken
gormiveyim mi 1
Pa. - Ne kotii gevler I!ovliiyorsun.
Sceledrus? [17]
Se. - Hie giiphesiz gordiim •.
Pa. - Sen mil
Sc. _ Ta kendim, bu iki goderimle.
Pa. - Havdi oradan, 80zledn dogruva
bezemivor, gormedin.
Sc, - Goslerfmde ~apak rm var? ..
Pa, - BunUD i~iJi hekime baf vurman
daha dogru, .ama, tanrrlae vardrmcin 018a
bile, bu masah onune geldH~in verde ag:un.
dan kacrrmasan daha Ivi edersin, Yoksa bu
yiizden basma, avaklarrna i§ acarsm. Ciinkii
o budala dHini tutmazsan, senin i~in her iki
halde de alum hazrr,
Sc, - Nasil, her. iki halde del
Pa ,-~SBvliyeyim: once. Philocomasi.
, h P .
um u aksu: vere su~landlrlrsan, kendini
oImn! bil, sonra, eger bu dogru ise, onun
bekcisf oldugun i~in vine kendini otmii§' bil.
Sc. - Bajrma gelecekleni bilrilivoruni.
ama, bildigim bir gev vare onu orada gor-
diim.. . . .
Pa. - Daha tsar edecek fuisin? sersem f
 Sc. - Gordiigiimden baska bir liev sov- . Sc, -,-' Nasib hi!; olmadlk?
. Iemivorum ki sana. Hatta §imdi bile kom- Pa. - Senin. camna karglhk kurthi cevis
tudadlr. ' bile vel'memo :.
Pa. .:__Ne? Evde degil mi? Sc, -- Ne' oldu ?
Sc, -'- Git i~eri de kendin bak. Qiinkii. Pa. - Bir de ne oldu dive mi soruvor-
artrk kimsenin soziime Inanmasmr isteml- sun?
vorum, Sc. - Ne dive sormsvacak musn yani l
Pa, _-- Ben de oyte vapacagrm, . Pa, -'- 0 geveze dilini dibinden kesevim
Sc, -. Seni burada bekltvorum, hem de \mi' senin? . .
tueak kuracagrm, bakahm bizim k18rak ~a~ -Sc, -:- Neden kesecekmi§sin? .
vrrdan donecek mt? (kendi kendine) Ne va- . Fa. -' Bi~ ba§k'asivle opu§ilp kucakla§l1':'
.pavrm ben §imdi? Asker beni bekci kovmugtu. ' ken gordiim dedigin Phllocomasium 'i,t~
Simdi haber verseem, mahvoldum, sussaam; evinde, '..
. .. . , ,. ", 4
it ortava ~lkarsa vine mahvoldum. Kadln~.· Sc, - Gtipgiizel pevnir dururken senin.
. dan- daha kotii, daha kilstab' bir gey vat mt! delice [18] vemene de ga§mah dogrusu. >'
tu· diinyada? Ben cauda iken 0;' misafiri .:
t
.. Pa. - N eden? .
gdrmek i~in evden d.1§drl !;lkmtt. Polvdeukes
. Sc, - G~z1~ri. karartrr da ondan.
hal,<h i~in, sue i§ledi kiistah!'" Asker' duvsa~
Pa. -' Serseri, sen:i~ gezlerin kararma-
'Herakles hakkma biitiin evi ve (ke.n:dini( gos~ .
mlfkbiisbiitUn .ker .olmug; ciinkii onu evde
terir) bu fakiri dar agacmda sal'[andtrtr.: He-
gordiim. q.
rakles hakkr i~io kotii bir oliimle olmekteDs~.
sesimi klsacaglm. Hem kendin'i sa~a sola. .Sc. - Nasil, evde m:i?
satan .kadim ben nasrl can un? .
koruvabilirim '. Pa. - Herakles hakki i!;in evde,
• 0
.. Pa. - Hev Sceledrus, Sceledrus, veryii~ Sc•. _;_Havdl oradan, beni ovuncak ettln.
1tiinde sen den daha kiistah bir adam var nil? Pa. - Ellerim. kirH 0 halde.
Tanrrlarm dii§manltgtnl, hiddetini kim sen- Sc. - Neden?·
Pa. -,,' <;amurla ovnuvorum demektir de
den daha'~ok hakkedet?
. Se, - Ne vad ondan .
Pa. - Hie olmadik §ev1eri g5ren god~;. Sc. - Bovnun devrilsin sen in!'
Pa. - Goderini, 80derini cevirmezsen. -
tini ovduravrm mr seoin?

. '. . .....
 seninkinin devriteceiUne SOlt veririm (kapf.
g,clrdar) Kapmnz gicirdrvor.
Sc. - Ben bu kaprvi tuttum; bu leapt-
dan baska onun gecebilecegi bir ver de vok ..
Pa. -. 0 bizim evde eaten. Sceledrua
bilmem seni hangi gevtan diirtiiyor.
Sc. - Ben kendi kendime goriir, kendi
kendime hiikiim veeir, en ~ok da kendj
.kendtme Inamrrm, Hi~ kimse beni, onun
bu evde' bulundugunu diigiinmekte,n ahko ..
vamaz.' Farkma ~armadan elimden ka~m~s"n;-
burada onUne gecevim. . , dedigi gibi kadm evde mi, dogrusu bilmek
. Pa.. halka. - igte, elime dii§tii. Simdi
onu siperfuden atacaihm. (Sceledrus'a) $eg,i
beg gordiigiinii itiraf etrirevim mi sana?
Sc, - Ettir bakahm.
Pa, - Kafanda akrl dive hir §ey olma-
dlgUll, gozlerinin gormedigini de •.
Sc, - Raervrm.,
Pa. ~. Efendinin 'kapatmasl· burada di ...
vordun ~egil mi? .
Sc, - Ratti i~~l'de bir baskasivle opii!l~
tiigiinii bile Iddia . edivoeum,
Pa, - Bislm evden ora va hi!;;bil' volun
olmadrgim bilivor musun?
Sc, - Bflivorum,
Pa, - Catl aralli;hndan bajka ne bit"
teras, ne bir bahce oimadlgtnl da bitiyor
musun?
Sc. - Evet.
. Pa, - 0 halde kadm evde Ise, bu evden
~lktlgtnl goriirsen. klZllclk sopasrnr hakettin
mil
Sc, _; Eerim.
Pa, - Senbu kaprvi tut, Sakrn gidice
buradan kacip orek! eve gecmesfn,
Sc, - Benim n iverim de bu.
Pa, - Simdl onu, senin k argrnda, bu.
, volda, iki avajanm iistiinde gosterecelUm.
Sc. - Peki gosrer .. (kendi ~endine) aca-
ba ben gordiiklerimi gordiim mii, voksa onun
fstivorum. Cunkii benlm gozlerim var, bag-
k~8lDlnJ..ine Ihttvacrm vok, ama, ona bur ada
hep iVi muamale eder ler, 0', kadmm ell. va-
krnrdrr, Yeme ge ilk 0 c;aglnhr, et ilk ona
verilir; zaten burava geleli iki ij~ vrl oldu
agagl yukari., ugaklar arasmda ondan. ivi
muamele goreni de vok. Neyse,' §imdi i§imle
ugra§aVlm, kaprvr bekhvevim. Dikilevim §U:
rava, Ben burada iken, Polvdeukes hskkr.
.i!;in, ktmse beni ardatamae.
IV. SA:HNE
PHiLOKOMASiuM PALAESTRtO
SCELEDRUS
PALAESTRiO - Nasihatlari unutma
·sakID.:
PHiLOKOMASiuM - 'Bu kadarr da
faela dogrusu,
 Pa. - Yeteri kadar diizerrbae degilsin,
dive korkuvorum..
Ph. - istersen on fane getir, bende ovle
diizenler varki, bana da veter onlara da. Hie
kotU olmivana kotiiniin kotii,sii olmagl og.
reti_:-im. Simdi sen diieeni kur, ,ben btras ,
uzaklag8;V1m se nden,
Pa. - Ne divorsu n, Sceledrus?
SCELEDRUS - hiinle ugrauvorum,
ama k ulaklarrm var, sovle. (Ellerini bislni:
koyuvermemek ister gibi yukan. kaldnlr).
Pa, - Sehrtu kaprsr dl!imda, 'eUeriri
havada carrmha gedldigin eaman.Beece, i!ite
tam bu vaaivetre oteki dunvaVl bovlivacaksin,
Sc, - Nicin I
Pa. - Soluna bak, Kim bu kadtn?
Sc. - Olmez tanrrlar hakkl isin, efen-
dimin ' kaparmast. ' ,
Pa. - Polvdeukea h akki i~iri, ben de
ov1e samvorum. Havdi bakahm, artsk ne
zaman gonliin dilerse .. ,
Sc• ..:_ Ne vapavrmj
P-t. - <;;abuk. 'oliime haitrlan~
Ph. - Benim gibi melek kadar masum '
bit' kaduu vok vere en k orii bir hareketle
suclandrran 0 kole de nerede] .,
Pa. - Nah, igt bu, sana sovledikleeimi
bana 0 sovledi. " tarasa, ne bit bahce, ne de demirste pencere ,
Ph. - Serseci, beni komsuda opu§urken
gordUgunii setymi sovlt'din 1
Pa, - H~m de bir ba§kasiylet dedi,
Sc. - Herakles hakkr i!;in dogruvu soy,
Iedlm.
Ph. - Sen mi gordiin?
Se. - Hem de, Heeakles hakkr i~in; bu
gozlerimJe gordurn.
, P1;I. - Bence, gordiiklerinden faelasmr
goren 0 gozledn ovulacak.
Sc. - Herakles hakkr i ;io, gorddklerim!
gormekten kimse beni ahkovamaz. .
Ph. --- Bu aptalla konusmak hem akrl-
srshk, Polvdeuke s hakkr i~in ba§lDl kopar-
tacagrm.
Sc. ~ Tehdide ba§bma: blllrlm Qenim
mezarrm daragacr olacak.' Babam, babamm
babasi, babamrn dedesi, dedemin dedesi hep
orada vatarlar, Senin tehdirler inle gozierim
ovulacak degil va I (Palaestrio'ya) Palaesteio,
azscrk konusmak istivorum sen in le, Yalvarr-
erm sana; sovle , nereden !;lktl bu kadm l
Pa, -- Evinden baska nereden Glkabilirl'
SC. - Evinden mil
Pa, - Sana Inanrmvor musun ]
Sc, - Inamvorum, inamvorum, ama,
sen 01 da !lagma; nasi! oldu da buradan
orava gidebildi camml <;;iinkii biede ne bir
var, bu muhakkak, ama onu i!;erde; orada
gordiigum de mahakkak,
Pa. - Sersert, ona 8U~ bulmakta halac
daha devam edivor musun I
 Ph. -- Kaster hakkr i!;iDt demek bu Sc., kendi kendint;!. - Sitridi evde oldu-
gece gordiigiim dug valan degilmi~. gu su gotiirmez, kapmm oniinde bekctlik
Pa, - Ne gordun dii§undeZ ettigim de 8U gotiirme:::. Aman, 0 da nerede
Ph. - Sovllvevim . ama rica ederim ()iursa olsun camm ! .
dikkat edin: bu gece dii§iimde, giiva ikiz Pa. - Ama Sceledrus, onu opii§urken
kardeslm Atina'dan Ephesos'a sevdigi bir gordiigunii sanmam, onun dugiine ne kadar
adamla beraber gelmis, ikisi de burava. da benzi VOl' !
komsunun evine misafir inmisler.: Sc. - Aenk kendime inanavrm mr, Inan-
Pa., seyircilere; - Palaestr+ori'uri dugii mrvavrm mi bifmivorum, gordiigiimii samvor-
bu, (Philocomasium'a) Devam et. -dum, ama karar verivorum ki gormemilim.
Ph. - Ben, kardesim geldigi j~in. ~ok Pa, ·.e Bana kah-sa, Herakles hakki i!;in.
sevincl! idim, ama onun vuziinden biiviik akhm basma almakta ge~ 'kaldrn, ill efen-
bit SU~ altrnda kahvordum : ~iinki.i, bir dinin kulagtna. giderse, oteki diinyav\ bov-
u§aglffi, §irndi senin vaptlgm gibi, ben! btr Iarsm bir giizel
baska gene He opii~mekle suclandirrvordu, Sc, ,- Artrk gimdi anhvorum, gozlerimin
Halbuki benim iklz kardeeim. sevgilhini aniinde havaller dolasrvor.
opiivormu!l. i§te boyle, dii§iimde vanh§ va- . Pa. - Kadm hi~ burava girl!ledigine
Ian ve re SU~ altrnda kaldtglml gdrdiim. gore, besheUi bu ig ~oktan olmus.
Pa. - Dii§iinde gordiiledole. uvarukken Sc. - Kati hi~ hir~ey sovlivemem, onu
ba§103 gelen ler sahide n birfbirtne uvuvor gordiigijm. halde, gormedim.
mu] Demek, Herakles hakki idn, dii§iin Pa. - Budalalrgm yiiziinden, az kaldr,
oldugu gibi cikn. i~ed git de, dua et. Ba~a .bizi mahvedecekrin, Efendine .varanaVIM
kahrsa, bunu askere sovlemeltsin. derken ae daha camndan oluvordnn, Kom-
Ph. -. Hie sov1emez olur muvum? Ya iUQun kaplsl, grcrrdrvor, susmah.
Ian vere sue altmda kal, bicde vapam ce- V. SAHNE
zasrz birak, aaa, dogrusu hi~ katlanamivaca-
glm gev. PHiLOCOMASiuM PALAESTRio
Sc, - Korkarun bi ... cam devirdim, za-
. SCELEDRUS
ten sirtrtn btr ka§1D1VOr, bir kasrmvor ki..· PHiLOCOMASiuM, evden ~ikaTkeni~eri
Pa. - 01mug oldugunu l;>iHvorrouaun? seslenir. - Sunak~a ateg vok, Epbesos'tu
 Diana'va'seviri!;le lIiikran ve senalarrmr 'sun- Sc, - Sana tdm oldugtlttlu soruvorsun
mak, Arabistan giinlligii He giizel tiitsiiler hal
vakmak istivorum. Ciinkii vahsi dalgalazr Ph. - BHmedigiro §eyi ni~!tl. sor muva-
iistiinde uzun zaman calkalaudigrm, Neptu- cak ii1.l§rm?

°
nus'un frrtmah denizlerinden beni kurtardr, Pa, Bu nu tarurmvorsan , va ben (d.
SCELEDRUS - Palaesteio, Palaestrio. mim i
PALA.ESIRiO - Sceledrus, Sceledrus Ph. Kim olursan 01, mendebur un
ne Isrivorsunl bieism, sen de 0 da.
Sc. - Demin §U kaprdan cikan kadrn, Sc, - Bizi ranrmrvor musun l
efendimizin kapatmasi degil mi 1 Ph. - Ne se n i, n e de on u tanivorum.
Pa • ..,...Herakles hakkr i~in sanrrrm o, Sc., Palaestrio'ya, - korkuvorurn ki ,.
Ama, gel de §a§ma, 0 ise, buradan nasrl ge- Pa. - Neden korkuvorsun I
cebildi camm 1 Sc, - Korkarrm, biz kendimiai bir ver-
Sc•. - « I oldugundan !tiiphe mi edivorsunf Ierde k avb. tmi§ olmn ah m Cijnkii d~(.Hgine
Pa, - Kim' biHr? Ona beneivor, gore bu kadm A,e sen i tan ivorrnug De de bent
Sc, --,- Yanrna vaklajalrm, seslenelim. Fa. -_..- An lamak isrivorum, Sceledrus, biz
Hev, bu da nesi, Philocomasium 1 Sellin bu biz miyiz, vok sa b ir 'ba§kasl rul? Sakrn
evle ne alt!! "eri§in val' ? Burada i§in ne? Komsutaedan bid haber imiz olmadan biz]
Simdi -bir de susuvorsun. Sana sovliivorum. degistirmi§ olrnasm I
Pa. - Polvdeukes hakkma, kendi ken- Sc, ,_ Ama btl benim,
dinle konusuvorsun s onun sana cevap vet. Pa, - Bu cia benim canrm, (Pltilocoma.
digi falan vok. sum'a) giizeHm, sen basma dert arrvorsu n,
Sc., Philocomasium'a; - Sana sovliivo- sana sovliiyorum. hey, Philocooo~sium!'
rum. ,Kom§ularda siirten, kotiiliildere bu- , Ph. -~ Sid do let mi carptt n edir Z Berri
'laomlQ vii:!: karassl ne dive vanL§ ve re karmakarrsrk bit adli
Ph. - Kiminle konusuvorsun I !;aglrlVorsunuz.
se. - kiminle konusacagun! senfnle ko- Pa. ---' Pekr adrn ne sen in?
nujuvorum. Pp.. ~' Adtm Adalet'cir; (19]
Ph. - Sen de kim sin ? Benden ne isti- Sc.- Haksteligm ta kendiaisin.
vorsun ! vanh§ ad kovmuglae, sen adalet
 adalersiellksln, Benim efendime haksiahk
edivorsun.
Rh, - Ben mil
Sc, - Sen va I
Ph. - Ben ki, dun gene bit Arinah olan
aevgllimle beraber Atinadan Ephesos'a geldim
Sc, - Sovle bakalim, Ephesos'ta i§in ne?
ph. - ikiz krz kardeaimtn burada oldu-
gunu ogrendim. Onu aramajia geldim,
Sc. - Diizenbazrn bielsin,
Ph. - HaY1r, Kastor hakki i~in, sieinle
konuseugum i~in aptalm birivim Gidivorum.
Sc, - Gitmene izin vok,
Ph. - Break divorum sana.
Sc. - Fovan mevdana ciktr, birakmam •.
Ph. - Birakma da bak, elberf mi bir
Indieirtm vanagma, gorursiin giin iio ii,
Sc. -.- Hey bas' belasr, ne dikilip duru-
vorsun orada sen de tutsana ote vandan.
Pa. - Baarma ia a~maga hi!; rrivetirn
vok. Bu Philocomasium mu voksa ona
benzee bit baskasi mi, ne bilevim ben?
Ph. - Brrakrvor musun, brrakmwor
musun?
Se.. _;_ Yook, kendin UP1!! tlPl§ gelmez-
sen, zorla, eebirle seni eve kaciracagrm,
Ph" Peripeleetomenus'un evini gostere
1'ek. - Ben misafirim burada: e.vim· vok
. ki. (Askerin evini gostererek). bu evle de
....
:hi~ all§veri§im vok. Sizin ne ~e§it klmseler .
oldugunueu ne btlieim, ne tanrrrm.
Sc. - Derdini mahkemede anlanrsrn.
'Seni brrakmrvacagrm, vok, brrakirsam (as-
kerin. evini gostererek) burava girecegine bana
kati soz vertrsen, bajka.
Ph. - Kim olursan 01, bana yapt,ihna
zorbalrk der ler. S6z verivorum,' brrakrrsan
istediiHn vere gireeegim,
Sc, - Iste, brraktrm.
Ph. - Serbes olunca, hen de kacarrm,
,(Peripletomenus'un evine giriverir)
Sc, - Kadrn degiJ mi. ilfte boyle v_ilP:u!
Pa. - Sceiedrus, kusu elden kacirdm •.
. -Bu efendimizin kaparmasmdan bask a {dm'se'
-olamaz, Bir ill yapmak ister misin, ama
~abuk?
Sc, - Ne vapavim?
Pa. - Getir bana kamami i~erden.
Se. - Ne vapacaksm onunla?
Pa. - Dosdogru evler ine dalavrm, icerde
gorclugum. Philocomasturn'Ia 0pu!len adamm
gll:tiaglna saphvavrm.
SC~ - Bence 0 mu?
Pa, - Hi(; §iiphesiz odur.
Sc, - Ama n=sil da rol vapivordul
Pa. - Git, kamavi gerie.
Sc, - Hemen getiririm. (i~eri girer).
Pa, - KadlO' kadar kiistah, Vaphgl i,ten
bit ath, ne bir pivade vaedtr. Ko-
 ,
; .
!:

mrsmasim her iki halde de ne kadaz usta- VI 'Sahne . !:

hk la idare ettil K~Pl yoJda§tm zek i bekcisivle .. .:' '" .. " ",'.,'

nasil da alav etti! iki duvar arasmda geclt. SCELEDRUS, PERiPLECTOMENUS

olmasr da oek eglenceli
Sc. - Hey Pataestr-io, kamava hacer vok. SCELEDRUS - Bu adamda sanki eslr,
Pa. - Ne icln, ne var? kale detHI! Efendisinin i§lerine hi~ aldll'd.gl
Sc. - Efendirain kaparmasi yatagmda. 'yok! B.,kaYlm uzak!agtl mi buradau Z Mu-
vanvor, hakkak kadrn burada. i~~:rde, e' de dir. Ciinkii . !
Pa, - Nasrl, evde mi? az once evde vatarken kendi gozledmle
Sc, - Yatagmda vatrp duruvor. gordiir.n. $irr.r.:H bltkc;ilifie drk k at etmel i,
Pa. - S .hledigine bakrlrrsa, Polvdeu- . PERipLECTOMEJ\;US, i!;eri gire;ken, ~
kes h akkr i!;in~ basrmn CaZaS!Ui b.lUun, He;31d('s hak kr j~in, bu adamlar §U komsu
. Sc - Ne i<;in? a-kerin koleler i belli e rkek deiHl de kadm
Fa. - Komsudaki kadma el uzattrn cia' ms sanrvor iar I Benimle nasrl alav edhler.?
ondan. Diin rnisafirtm He btrlikde Atinadan burava
Sc, -:- Herakie s hakki i~io, daha ~ok gelen asi l, hut sovds n bir kadm la, misafi-
korkmaga baslrvorum, rl mle sokak orzasmda alav etmek, ona el
Pa, - Ama bunun, icer de opu§urken, usatmak ha!.
gordi.igi.in kadrnn ildz kadesi olmJ.dlgun Sc. - Harakles hakkr i~in, mahvoldum!
hi~ kimse iddi a edemez dogru8u. Yolunu dosdogru ban a ~evirdi. ihtivarln ko-
Sc. - Dedijiin gibi onun kt:1:kard~§f .riusraasrna . bakalrrsa, kork ar im balltma i!!l~r
.oldugu apacik. Efendime ig! acsavdim, Btii.. · u!,;llacak.'. . .' .
t.. ,

miime krl ~almlift1. Pe,,' 1cendi ketidlne, - Adam.n vanrna

Pa. - Akhn varsa dilini tut 0 halde, yakla§avlm, (Scdcchus'a) Sen mi Sceledrus,
Bir kale sovledigtuden faelasmi bilmeit, Se- alcaklarrn al.,;~gt. demin bmada. evin QJ.1linde,
rnn i§leri~e burnumu sokmamak i!;in bura- .misaftrlmle sen m i alav ettrn, bakavim I .
dim ueaklasivorum, kom§uya' gtdivorum, '. '. '. Sc•. -. Komsu , diule, rica ederim,
aeap saci gibi ia1er hie hosuma gttmez, Efen- Pe. -- Ben m i seni di~livecekmi§im?
dimiz gehr de beni ararsa, buradaVlm, beni.· Sc, - Kendimi terrrize !;lkarmak isterim.
~aglrt. Pe.. .- ..~Bu kadar ~ok, bu kadar kotu

",. ':"':: .
. :"~'.',. . . ",. '", .' . . :',.
' : ~', ':. ::.: ::.' "
 ..
igler karrgtrrdrktan sonra, bir de kendini teo Pe., i~eri Philocomasium>a seslenerek, -'-.
.miee !;;lkaracakstn ba i Askerlik vaprvorsu- HeV. Philocomaafum, !tabuk ko!}. '!?izim eve
nue dive, ber istediginizi yapmak eliniede ge~, ovle gerek. Sonra Sceledrus bizden ~lklO.
midir eamvorsun, davak budalasi I ca carcabuk sizin eve don. (halka) Polvde-
Sc. - Miisaade verirsen ••• ukes hakki iGin renk vermesinden kokuvo-
Pe. - Biitiin tann lar, tanrrcalar gahidim. rum. Kadim orada gormiiyecek olueaa ....
olsun, kendine beneer bir mavmunu kova- Kapl a~lhyor.
larken canmm tuglalar1Dl krrdrgm, orada. Sc. - Olmez tanrrlar hakkma, .bence,
misafirimi sevgilisi He kucaklagu-ken i!teri. avm olmadlgl halde ona ondan Gok bend,
goz:etledHUo, misafirime evimin oniinde kotii. yen birini tanrrlar bile yaratmazlar.
muamele ettigin i~;in saoa uzun bir gtin, Pe. - Pekl, ne dlveceksinte bakahm
sabahtan aksama kadar temiz bir sopa cekme- gimdi?
me izio. verilmesse, igoe cezasrm sana kendim Sc, - Hakettim cezaml. .. .
Gektirmezsem, efendini, §iddetli riizg~rhlrla Pe, -: N asrl 0 roU imig?
kabarrp denizi dolduran dalgalardan daba. Sc, - Gerci 0, ama vine de 0 <fegil.
cokreealeelere bogacaglm. Pe, - istedigini gordiin. mn,?
So. - Oyte bir hale geldim ki, art~k Sc. - Hem onu hem de onu kucaklavip
once ben mi send en besap sormahvtm, voksa .open mlsaftrin! gordiim. .
(su'a ile her iki evi gostererek). bu kadm, 0', Pe, - 0 010 imig?
kadm, 0 kadm da bu kadm degilse, sana Sc. - Ne bilevim ben?
kendimi afferrirmege mi ~eh§mahYlm, dog, Pe, -' iyke <Hirenmek Ister misin?
rusunu kesttremivorum. Qiinkii !}imdi bile: Sc. ....,..Elbette isterim!
ne gordiigiimii pek ivi bilmivorum e j~ikisi Pe. - Gir sizin eve, bi!; durma, bak
bir kadm degilse, §U seninki, bu bizimkiniti bakalrm seninkt evde mil
Ink demi§ burnundan: dn§mii§. . Sc. .,...:...
Peki, iyi dedin. Biraedan geliriln.
. • J"~
'ttl ••

Pe, - Eve grr, 0 saman oseemrsm. '(iCed girer) . ... .

Sc. - Miisaade eder misin?· " ". Pe.: - Polvdeukes hakkt i!tin, bu kadar
Pe. - Haua emrederim. Evi r~hat rahat eglenceli, bu kadar miikethmel··· oyuncak
gozden gecie. ,. . olan adam. da hi!; gormemi§tbri. Aman..
. Sc. - Ben de oyte vapmak nivetindeviin.,. ' ilte gelivoe,

":: '.,
 Sc, -, Sana valvarrerm, Periplectomenus, getir ivor um, du§iincesizce' hareket "etmt§im,"
ranrrlar a~kl'na, insaular a~kma, benim ser- .a IIIakotii D iverle vapmadrm. "
semligim, sentn dizlednin askrna ... Pe: - Y,:ok, vaIn !Ilk almaedr, ciinkii bir
Pe, - Ne dive valvarwor suu banal .kale gozierioi, ellexin], dilin i tutmasim bit.
Sc. - Cahilligimi, sersemligimi baglli1a- meli.
man icin, Simdi anladrm art: k, buda la, kor, Sc. - Bundan sonra agZlml a~ai'sam. cok
dii§uncesi:tmi!iim. Ciiukii Phllocomastum ,iyi bildiiHm §cyier icin bile bir 1M ede rsem
i§te, icerde, bana i§kl::oee ettir, sana ken dim teslim olaca-
Pe. - Ne dersin bu il\e, serseci] Gordiin giro; bu seferlik bagl§la, valvarrrim.
m ii Ikisi ai de? Pe. ,._ Kendimi tutacagim, bunu kotiiliik
Sc, - Evet, giirddm, i~iu vapmadrgma kendirui 'inandlracaihm:
Pe. - CagH' bana efendlni. Havdi rievse, bu seferllk bagl§layaVlm
Sc, _._ itiraf edivorum, en biiyiik C3za·' bakah m.
Ian hakettim. Misafirfne de hakaret errim, Sc,. - Tanrrlar ivililder versinl ' •
saklamam; ama onu efendimin kaptmast Pe, - Sen de Herakles hakkr icin T~tF
sanmistrm, asker de beni ona bekci yapmilj' 1'11ar seni sevivor sa, dilini tutarsm artrk,
n. Ciinkii avm kuvudan ( eoler! i!1aret ederek) Bundan son -a bildigini bflmemeallkten
bunun on a benzedigi kadar bir birtne e§ iki ge leceksin, gordugiinii de gormiveceksin,
defa S\.1 cekmek miimkim degildir.' Cat! Sc, -- ivi rernbih etrin. ovle vapacagrm,
arahgmdan baktlglllll da itiraf edivorum. Ama artrk bana ktzgtn degilsin va?
Pe. - Benim gordtiguru feVi bit.' d~ Pe. - Havdi git lfYmdi.
kalkrm da bana ieiraf mi edivorsun! Orada Se. -_. Baaka biesev istemivor .musun?
mlsafieimi misafir kadmla opii!)urkeo de' Pe, - Beni tammamazhktan gel. (s;liwr)
gordiin ha? Sc. ~ En adam bent aldattr, Guva Hit.
Sc, - Evet, gordihn, oe dive goit'medim fetti de bana krsmad.I Ben bilirim .onun ne
divevimi Ama onu Phitocomaslum sanmrsrrm, hlediiHni: asker pazardan eve .gelsin de
Pe, - Sen beni evinde bile bile, kom- , ben! evde vakalasm istivor. Palaestrlo da bit
§usun,a boyle bit haksrahk edilmesine karla- olmus, ipli~imi t>3zara ~lkartyorlai': Hissetr im
nacak kadar al~ak bit adam mt sandtn? ',' bunu, coktan hilivorum, ama bugun bu
Sc. - Evet §imdi dii§iindmq;e, kanaat .oltanm vemini yutml yacaglm. Bfl' "Ierlere

......
 ka~lp, kargajahk Vat1lJP ofkeleri ge!;inciYe·
kadar birkalt giin saklanacagnn -. Ciinkii dog·
rusu biitiin bit gunahkat kavme vetecek
ceeavi hakkettim, Ne olursa olsun eve gidl-
vorum. (i~eriye girer)
Pe., ya~~uz. - igte gitti. Bildigim b~r'
lev var: Olmug domue Itok kere ondan
daha akrthdir, Gordiigunii bile gormez oldu.
Gozleri, kulaklarr, dii!!iincesi onu brrakip
bise kacn, iller volunda gitti gimdiye kadarj,
kadm da bize eglenceli vardrmlar vapt). Tek-
rar senato'va doniiyorum. Ciinkii Palaestrlo-
biededir, Scaledrusda djlarda:' Senato/nun'
en kalabalrk zamam olmalt. Vaz.ifeler ben
. vokken dagltdmastn dive i!;eriye girlvorum;
III. PERDE
1. SAHNE
PALAESTRio PER IPELECTOMENU$
PLEusicES
PALAESTRio, .evde kalan Pereplectome-
nus ile Pleusicles'e. - Siz durun biraz e,ikte"
Pleusikles mdsaade edin, once, kuracagume
media i!;in, etrafta bir tusak var nn, vol<mu
bir g1)z: aezdirevim. Ciinku dugmanlarlmlZln· .
plantmlZl ele ge~iremiyecegi emin bir ver
bulmahvre i diijmanm favdalandlgt, iyi bir
fikir fena bit fikir olur, bir' defa da du§man
ogreriirse, artlk 0 fikirden haVlr bekleme, 018a,
olsa zaeae gelir, Konusma veri dikkatle, itina·
He secilmesse, el oglu gelir, senin 0 dugune
diigiine kurdugun plant a§trlveri.r. Outman·
plantnl ogrenip de otursa ivi va, kalkae senin
pl~n1nla senin agnnl trkar, elini kolums
baglar senin ona vapmak istedigini 0 sana !

yapar; ~trafl bit arasnravun, sakrn sagda

.veva solda plammiu avlamak istlve n kulaga,
kiriote bir.. aVC1. olmasm I (etrah. goder)
kimsecikler vok, mevdan goz alabtldigine bos;
seslenevim ..onlara, hev Peeipleccomenus,
.Pleusikles !;lkm d1Iarl •.

. : :',
.: \. ~
 PERIPET ECTOMENUS - i!!te geldik, PI. - Kendi sevgim yuziinden sen in
buvur bakalrm.
basma bu kadar iii .acmam dogru roll va?
Fa. - Ivi kimselere buvurmak kolavdrr,
Pe, - Sen neler sovltivorsun, kuzum i Beni
Ama sovlevin ban a, ogrenmek Isrivorum,
oteki dii nvava bu Kadar 001 vakranrrvoesuaI
icer de kurdugumuz plana gore mi hareket
edecejiiz ? Sence artrk rabutluk mu oldum l Omriim
Pe. - Bu i§ lcin daha ivisl bulunamae. sana cokrnu uzu n goriindii l Ama yaglm eUi
Pa, - Evet bundan ivis! can saghg!. Sen ddcrre n hula de gil, gozledm iyi g6dir,
n e derain Pleusikles? avak larrm <;eviktir, eller im i§ler.
PLEUsicES -- Slain begendigini:l:i ben Pa. - Saclarrnrn beyazlandl~hna bakma,
ibegcltlmez o lur muvumi Senden daha vakrn gonlii hi(; kocamarms. Onda ken dine mahsus
kimsem val' mt be nim i gavet ince, aail btl' yaranh§ val'.
Pa, - Giizel dedin, soeleein dogru. PL - Polvdeukes hakkr icin, Palaesrrlo,
Pe, - Polvdeuk es hakkr icin, zaren sozlednin dogrlJi oldu2UOU bHivorum,. ~ok
baska tiirlii vapmah mr ya? recrube ertirn; tam bir gene adam gibi go~
PI. - Yarihe bent cok iizen, gogsiimii nul almasrm bilir. .
goniumii i§kence iciride birakan bir §ey vat'. Pe. - Tecriibe etrikce. sevgili misafi-
Pe, - Sayle bakahm, nedir serri l§kence cim , se' gine duvdug~m:a ilgiVi dana da ivi
i~itide birakan §ey? anlrvacaksm.
Pi. -- Dogl:'usu utanrvorum, <;unkii Pl e . -- Bilinen §eyi te krara Iiiaum var
benfm yiiziimden bu vasta ne vasma ne rot?
faailerler ine varasmrvacak !;octlk!;a i\2lere Pe. - Kendi basrndan geceriler sana bir
karl§lvprnm, benim hatrrrm l<;in vat' kuv- . ders ol-un, baskasmm tecrubesine ball vur-
verrnle ~ah§arak sevgime vardrmakosuvorsun , ma Sevginrn ne oldugunu kenclinden hilme-
bu ya§ta, pesinden kosmaktansa ka<;mmagl yen. insan, turkunun haltne kotti gozie baka r,
tercih edece gln iiziintiiJii ililere gid§h/crsilo. Ama bende hala hir sevme kabnivett. vii"
Pa, -c-- Sen in sevgin de ne gar ip bir s~vgi cudtimde bit' zindelik val'. Her tlidii eglei:1~
dogrusu I Dernek sen vapacagm i§ten utam- ceden, zevkten elimi etel'Hnii cekecek kadae
yorsun 7 Yok sen tutkl!.n falan degilsin, heniiz kurumadrm, Giizel niikteler sovliyen,
Pleusiklell •. sana olsa oba ttuk:un golgesi . oturup kalkrilastnl bilen bir rilisafir olururo,.
derler~
vemekte ba§kasmm sozunii kesmem: uVguns(I7;.
 hareketlerden kacmmasrm hi bilirim; gere-
ken verde konusur, bajkasr 80ze ba!tladgl za-
man susarrm.. Ne aksirrr tiikiiriiriim, ne de
buroum akar. Nihavet Apulia'da degiJ, E.
phesos'ra dogdum. Animula'h degilim. (20)
Pa, - Soyledii~i bu mesiverler onda var-
sa, De sevirnlt bir gene - ihrivar ! Gercekten
tam Venus'un mektebinde yeti§mi§ .
. Pe. - SoylediiHmden daha da hos oldu-
gumu sana gosterecegim: hicbir zaman
Vlemekte baskasmrn kadmrm ok!i!adlglm 01·
mamtsnr, bajkasmrn vemegini almadrm, ka-
dehimi once kaldrrmadrm, vemekte sarboj
olup hadise crkarmadrm da i orad a sevmedi-
gim bid varsa, crkar evlme gider im, lafl ke-
serim ; masada uzanrp kendimi Venus'a, u§.
ka, eevke brra krzrm,
Pa, - Her halin sendek! bu sevimlilHH
arrrrrvor, Bana bu tabiatra U!; ki!!i ver, kae-
!lIll!ihnt altmla oderim. . kendim i!;in vasame k Isrivorum. Sovliyeyim
Pe. - B~ vasta, her bakrma ondan da-
ha sevimli, dostuna dost olan bir baskasmr,
. bulamazsm. . frrsanm vermigti, ama evimin i!;ine havlivan
Pe, - Sana gonliimiin gene oldugunu
Hiraf ertirecegtm, bunun i!;in de her i~te sa-
na ivilik vapmaga hazrr olacagrm, Sana asrk
suratlr. sinirli bir adam mi lazlnl? igte ben!
Yumusak bash bir adam la:um mt? sakin de-
nizden daha vumu§ak; hafif melt emden da~
ba tath olacaglm. istersen senin il::in ~ok
'neseli misafirler ~a~Iracaglm Dalkavuklarm
onde gideni, sofracrlarm en ivisi hazrr olack,
Atlamava srcramava gelince hi~bir kivrak
ko!;ek beuimle baja cikamae,
Pa, -- Eger secmek elfnde olsavdr, bu
.meziverleein iistiine daha ne isterdin?
PI. - Bana ettigi iviltkler! rem ona,
ugrunda katlandrgrn biiyiik zahmerler icin,
·de sana olan §iikran borcumu odevebilmevf
Isterdim. (Pniplectomenus'a) seni du kadar
. masrafa soktujium iSln iiziiliivorum.
Pe, - Budalahk etme. Ciinkii kotii bir
e§ veva bit' dii!l!man icin "yapttgm masraf
masr aftrr, ama iyi bir misafir, bir dost tdn
harcadigm kaeancnr. Din ugrunda harcedi ....
len de bit uslu ictn vine kaeancnr, Tanrila-
rrn savesinde seni evimde aglrhvabilirim.
Ye,· i!;, benimle beraber kevf inebak, gonlii-
·nii eglendir. Evim serbes, ben de serbestim,
'sana - Tanrilar savesinde, servetim ban a ivi
bir aileden cevizl! simenli bir kizla evlenmek
birini sokmak Istemlvcrum.
PI. - Neden istemivorsun !;oluk cocuk
-sahibi olmak hostur, . .
Pe. - Herakles haltkt isin, kendi ba§lOa
'serbes olmak daha ho§tur.
Pa. - Sen hem ba§kasma hem ken dine
Jvi fikirler verebilecek bir adamslD. .
 Pe, Gerci evde iyi bir karrsr adam rem SOYUt'lU, adrns devam ertirecek
lyt §ev, eger oovlesi dilnvanm bir cocuklae verlstirmek oviHecek !lev delHi mi?
bulunabtlirse! Ama hicbi« zaman bana
Pe - Bircok akrabalarrm olduguna
caclgllIl kl§tn soguk almrvasm deve
gore, bana cocugun ne lU~umu ~ar? Simdi
vumugak, rartrct bir palto, giize! kl§hk
giipgihd, mesur, istedlgim gibi, gonliimiin
hrrka vapacagrm, viin alsanal» demi
diledigi gibi yn!}lyorum Neviro vat' nevim
kadrm eve alrr nnvrm hie, Burrlar
voksa oldukten son ra on lara veeip arala-
zaman bir kadrnrn agzltlda~ i§itihue2.. Karrm-
rrnda b5iecegim. Onlar ben im vanrmda
dana horoalar otmedcll, ben x uvandrracakr
olacaklar , bana bakacaklar, ne yaptd!una ne
«Kocacrgtm Ko lend'Ierde (21) arme me biro
htedigime go:::;kulak olacaklar r daha gun·
hedlve alrnak i~in para ver; recel vapt rmak
dogmadan gelfr gece, nasal uvudugumu so-
i!;il'l ver , Qu in quatrus bavrammda (22) bii-
radar. Bana hredive gcjnd~t'e1 ..Jeri cocuklar-m
viicii icin , di.i§· vorurncusu icio falci icin
savacagrm. K urban ke set'. bana kecH:dlerine
l1'ahip i~in vel', ka§ falcrsma b ir §CV gon der-
avrrdiklarmdan daha hiiyilk btr parcav;
meesek rezalet ~lkar; lltuciiye bir hedive
vedder, beni eivafete goturud~r, evleeinde
verrnemek mer hametslelik olur. Elhise par la-
kahvaltrva, vemege ~agtrtrlar, bana en 3%
trcisr (23) bir ~ey almadd~l icin cokrandrr gonderen, kendrni en bahtsiz savar; hedive
stzlan.p dur uvor. Ebe 0 zaman az gondel'di. vermekte de Va!:';§B !;Iklvodar; ben de kendi
girn icin §iHvet~ geldi. Nasil i Kdlelerin kendlme sov!eniyorum: «mahma go:!: dik-
cocuklarrm emziren kadma bit §ev gon demt- migler, beni beslemek, bana hedive vermek
vecek mi~in7» divecek. i§te bunlar ve bu na i~in yal!!! edivorlar.»
b'enzer kadmlardan gelen bit' suru earar lar,
Pa, - Cok ivi dUSluniiyorsun, kendinl, .
bu laflan savuracak bit kadmla evlenmekten havatrm . pek ivi voluna kovmussun, Sen
ben i ahkovuvor.
bundan memnun isen, iki defa i.i~ 'defa
Pa - Tanrrlar senin vardrmcmdre •. baba olmus savrltrsm,
Ciinku Herakies hakkl i~io., bir kere hurri" Pe . ...,- Poivdeukes baklu i!;in, .~octilda.
vetini kavhettin mi, tekrar eskisi kadal'1n1 rlm olsavdl baglma ne i§ler R!;lh:cCol<tdYok
elde etmek kolav olm~z, birinin ateti ~lksa, oiiivor sanacaktl:m, vok
PI. - Ama iyi ailed en, ~ok zengin serho§ olup bii' verden veY2 attan dU1¥tii
4

.....

rnti acaba bacaihnt rot krrdr voksa, bovnu-
, .. 1,,, ..
nu mu dive fenahklar gehtrece""ttDl. . ,. '
Pl .- i§te zengin olmajia, ueun ornul'
siirmege lavtk bit' adam 1 ~iinkii hem malrm
koruvor, hem halinden memnuo, hem de
dostlarma vardrm edivor,
Pa, - Ne sevimli adam? Tanrrlarm,
tanrrcalarm giiciine gitmeein, ama herkesin
avru oro.ege gore 9mtir siirmemesi i~in;
tanrrlaem ba~ka bir diizen kUl'malarl dogru.
olurdu. E§vamn fiyatlnl tesbit eden ivi bir
memu!' kotu mala !!oyle krvmet bicer s ivi
malt kalitesine gore degedendirir, ama kotu
mala kotuliigii nispetinde, sattcI'Y! fakir dti-
§u~ecek fivat kor. Tanrrlarrn insan havatrm
avm . ol~iiye gore dagltrnaSl dogru. ~lur~u.:
Ivi huvlulara uzun dmiir vermelen ", kotu
ve i!!e varamlvanlarm da hemen canlartnl
almalarr l~ilmdl. Bovle bit' diieen kursalard!, .
hem insanlar d aha at kotii, hem de' cut-um·
. led daha a:z ciiretkar olurdu nihavet ,erefH.
iosan'lar i!;in de ha vat daha ucuz olurdu ••.......
. Pe. ~ Tanerlarm fikirlerini. 'YereD, onl~l'a .'
kusur bulan kigi aptalrn, bilgisizin birid:ir •..
. Simdi :blrakailln bu Boded. (~leusikLes'~)
Simdi sevgil] misafirim, ah§verl§ yapmaga
gidiyorum; ~iinkii seni evimde S8?a ve bana
. vakl~lr gekilde aihrlamak, nefts vemelder
ikram edebilmek istivorum.
. Pl •..- Benim vuziimden bu kadar maS.
'.' ._o, ........, "', .
PALAvRACI ASKER 51
rafa girdigin f!;in arnk iiziiliivorum. Cunkii
arkadasmrn evine misaHr in eo . hi~bir Insan
voletu!:'·ki, ii~ 'gun ge~med~n onun betine
gitmege baslamasrn. Hele orada ost liste on
giin,kaldl mr, betin bed olur [24]. Ev sahibi
surat asmadan katlansa bile, koleier ba~lar-
Iar homurdanmaga. ,
Pe, - Ben sevgili misafir im, koleler imi
ban a sadakatle hiemet etsinler dive veti§,
tird\m Bana emeerslrrler, onlarm emclne
giteyim dive degil, hosuma giden bir gey,
on lara gii!; gelse bile, vine ku~andam
alrrnda ~ah§U'iar. Hie istemedikleri geyJ,
Ister istemee, davakla vaparlar. Havdi, nivet'
ettH~im gibi ahlverit! yapmaga gidevlm
gimdi.
PI. - Muhakkak gideceksen, bad azrcrk
Insafh 01, sok harcama, bana ne olsa veter.
. Pe. - Bu eskl, antika iaflarl birak
arnk, sevgili misafirim. Avamdan bid gibi
konuauvorsun. Ciinku onlar, herkes sofrava
uzandlgl, vemek ortava geldigi' zaman::'
«Bizim i~in bu kadar masrafa ne lii~uiil.
vardr, camm r Herakles hakkr i~in yapttgtn
deltlik, bunlar on kilfye' veterdi I» detler.
Kendileri i!;rio haecanmasma kusur bulurlar,
.ama her levi sHip siipiiriirler. •
~a. - Polvdeukes hakkt i!;in tam boy.
ledir. Ne iyi biliyor, ne anlaYlllt adam!
~oyledikleri !;ok clogru!
 Pe. Ama masada hergev farla fazla, Pa, - Benim efendlm hi~ kimsentn
elsa da, bu adamiartn· agzmdan hi~bk oimadlg~, sanrerm olmrvacag; kadar . evll
zam an !iU sosler duvulmae . «sovle de !}unu kadm dti~mantdn·.
alsrnlar, §U tabagl kaldir, §ll sucugu gotii!:', Pe, -- Ben de bu fikirdevim.
camm Istemivor, §U domuz pargasrm al, Fa. - UBtelik kendtn! Iskender/den bile
bu 'o/!lhn baligl sogUR: iyi .olor; ('11, gotiir, ·gU;1;ei sanrr, bu yuzden hiitiin Ephesos kadm-
kaldir, Hicbirinin bovle konlllltugu duvul- Iarrnm pesmden ko§t!JgUDU aniatl£' durur,
maz ama, van getip van uzamr, vemeklere Pe, - Polvdeukes haHn il;in, bircok-
ealdsrrrlar. . Ian valan soyledH~ine Inanmak Isrerler, ama
Pa. - Bu i.vl. adam baskalarmrn kotii ben 80yieciigim. gibi olduguDu gavet ivi
huvlarrm ne giizel anlanvor, bllivorum -. OUUD i!::i:n Palaestrio, elinden
Pe. - Bos vakitte anlarabilecekleetmin geldigi kadar sozii· kzsa kes.
yiizde blcint bile sovlemedim, Pa, - ~imdi sen bana giizel, ~m de
gogsii gonHi (25) valan, dtieen dolu bit
Pa, - Hereevden once i§imizle ugra§a~
kadm bulabiltr misin?
bro. Ikinb: de kulak verin. Senin vardrmma
Pe, - ivi aileden mi voksa azat edilmi§
Ihtivacrm var, Perfplecromenus, ~u posteki
mi olsuni
sach askerin derfain i vilemek, bizim sevda-
Pa. - Hepsi bir camm, veter ki kadm
hva Pbtlocomasium'u ahp kacirmak fsrsatmt
para canlisr, kendrnl satarak gecinen bid
vermek i!;in bit d~zen buldum.·
olsun. Gogsiinde de birae akrl olsun, kalb
Pe. - Bu diizen] gostersene!
demivorum, !;Unkii bie kadrnda kalb aramal
Pa. - Sen de §U yiiziigii ban a versene.
Pe, - Pekt sar bid mi olsun, voksa cok
Pe, - Ne i~e varrvacak bul bilmi§ mi .Isterstn I (26)" ..
Pa, - Bana verirsen, 0 taman anlanrnn
Pa, -_ Kanh canh olsun,. olabildlgi
sana ne dolap ~evireceiHmi. kadar da hoj, gen~.. .
Pe. c_ p,l kulian, Pe. ----'-
Korunuklarun arasmda tam boyle
Pa. _:_ Kar§lhk olarak i§te sana, kurdn- .- . nil' fetran bilivorum. ama bunda bir kadmm
gum citizen! i§i ne? .
Pe. - ikimiz d.e dort kulak kesilip dik· Pa •. .:: Onu hemen §erefli kadtnlar gibi
,,'.".'
.kat edecegiz . %arif bir luhga sok-up evine gottir. Giizel
.£ I;
siislti bir bagl, .saclarmda kurdeleler olsun,
Pa. - Asker evine geldigi
senin mejru _karll1ml§ gibi .davranem. Ona
sa kin Philocomasium deme.
tembih etmeli.
PI. - Ya ne divevim I
PI, -"- Lafl nereve ~etiriyorsun, anla-
Pa. - Adalet de.
mrvorum.
Pt. .,- Demin kararla§ttrdlglmlz ad de~'
Pa. - Anlarsm. Ama bir kdlesi val' mi gil mi?
onun?
Pa, - Tamam havdi git,
Pe. - Var, hem de kurnae mi kumae l
Pi. - Hatrermda turacagrm, ama h~t!r-
Pa, - Ona da Ihtivac var, Kadma,
Samakta ne favda var, ogrenebilir mivim?
sevgili kdleslne temblh et r kadm sank i senin
Pa, - Su-asr gelince sovlecim, §imdilik
karmmis, asker i~in de kara sevdalara tu-
8US; §imdi oteki roliinii ovmvor, az sonra
tulmus gibi davransm, giiva bu yiiziigii
81~dagl 'olan kdleeine, 0 da baoa, askere sen de kendi roltinti vaparsm.
verilmek iizere vermig olsun, ben de bu i!Jte,
. Pl. -
0 halde ir;eri girfvoeum, +

sanki araci olavrm. Pa, - Git, dediklerimi harfi harfine

vapmaga !;ah§.'
Pe, - Anlrvorum, rica ederim beni
sagl'f' verine kovma.kulaklarrm ivi duyar(27].
II. SAHNE
Pa. - Gosterdijiin verde ona raslavrp
yiiziigii veeecegim t kaemrn bu yiiziigii bana. .. PALAESTRio LUCRio
~ramizl bulmak i!;in verdigini soyliyecegim.
O~un adetidir; bedbaht, bajkasma goz diker, .. PALAESTRio _:_ Ne igler karl§tlrlVo~
kotii herlftn zamparahktan baska hi~bir
rtlm, rie' dolaplar §;£wirivorum, mangamr ivi
"cvde gc;zii yok ki! nb:ama· koyabilirsem, bugiin askerin kapat~
.masmr elinden alaca~lln. §iindi ~aglraYlm.
Pe. - Gune§ bile aramaga glrl§se bu
gunn; Hey, Seledrus, i§in vcksabiraz evin onii~
igin benimkilerden daha uygununu bulamae. ,
ne •g~i;" benfm; Palaestr'io;' sen]. !;agli'lyofurii •..
it;in rahat olsun.
LUCRio ~ Seled~us>me§gui~
Pa. - Havdl dikkat et; ama ig acele ~ . - 1
Pleusicles, §imdi de sen bana kulak vel'.
Pa. ~ Ne yapiyor.' .•.........
Pe, _;, Buvur,
Lii. Uyk~da hij-piirdetiVoi'.
Pa, - Ne? H'opUrdetivor triu?

"_--._.
 PALAVRACr ASKER

Lu. Horluvor dernek Istedlm, ama -gal."ap i~er, dogrusu idler h;i bit' kllerci He
insan horlarken sankt hopiirdctir de.' iyi bir yamagll reslfm edilmis l
Pa. - Ne I Skele.drus icerde uvuvor mu ] Lu. - Sana reslim edevdiler avm §eyi
Lu, - B~rnunun tpYi;unadlgl muhakkak. vapardrn, bid taklit edemedigin isin krskam-
Clinkii basrvor fervadr, vorsuu,
Pa., kendi kendine, -- Kilerci degil ml, Pa, - Bundan once de §arap cikardr
§arap §inesine rnr kovark en, gizflce kadehe mI? Cevap vet' havlaz l Ama bit ki Lucrlo,
sarrlmrs, (Swl§mak isth'en I_ucrio'ya) seeseri, valan s.oylerstll, .seni carrmha gererfm,
hey, kilercl yamaih, hey I -
Ln. - Ya Ov!e mi? Gldlp sovlediklerfmi
Lt1 .. - Ne Isrivorsun !
anlat da, sonra kiter :nimetlel'i~den mahrum
Pa, Uvkuvu nasrl cam ~~kti?
. kalavim Istivorsun' degil mi? Sen de kilerci
Lu, Hlc, gozierini kapavarak, her'
olup baska vamaklae tur.
halde.
Pa. - Havlaz sana bunu sormuvorum.: Pa, - Polvdeukes hakki i~in vapmam, •
Gel bur ava, . dogruvu scvlemezsen kendini hele korkma, sovle.
olmi.i~ btl.: ona Ijarabl sen mi ~lk~rd1D? Lu. - Onun !jalap ~lkardlg1fil hi~
.Lu. - Havrr ben pkarmadlID. gormedim, i§in dogl'uSU gu: 0 buvurur ben
Pa .. - inkar 001 edivorsun I de ~lkarlrdlm.
Lu. -- Ever, Herakles hakkr i!;in, inkar Pa, ,-- Demek 0 kiipler bunun i!:;in
edivorum, ltiiakii sovlememi vasak etti, tcpe eaklak duruvorlards, (28)
Sdrahive 8. hemin a . garap doldurmadim; Lu. _:_ Havir, Herakles hakkrna, kiipler
v~mekte de' srcak SUI kat-dinl!!' §araptan .daha. bunun i!;in bU kadar tepe takiak olmuvorlart
faela icmedi .. kilerde cok kavan bit' ko~-e vardrr, orada
Pa. - Sen de hi~ i);medin degil mt? fi~tlarm vanrnda da bir dublelik bit' kab.
Lu. -:- Eger ilttimse,' egei' lcebildimse
. .
.
Kab ~ok defa giinde on
kere dolardr, kabm
tanrrlar ceeamr versin benim!. dolup boaaldlgml il:ordiim. Kab Bacchus'un
Pa. - Bu da De deJ;Ilek'? cesbesine tutuldugu eaman, kiipler de bagJar-
Lu - Ciinkii bir vudumda Vuttum •. lards flldlr frldrr taklak atmaga!
o kadar sicakn ki boganml vakn. Pa, - Git, cabuk i~eri gil', ;arap kite.
Pa. - Ktmi selho§ olut', ki~i riQde Bacchus'un cezbesine, tutulan sizsiniz.

:,"" ..... -::",," .... , ...

Herakles hakkma, ben de efendlml forum'. III. SAHNE
dan ~a~travrm. .
PERiPLECTOMENUS ACROTELEUTiuM .
Lu, _._ Mahvolduml Efendim eve ddnee
MiLPHiDIPPA PALAESTRio
de olup bitenleel ona bildirmedigim! ogre-
rrirse bana i§kence eder. Herakles hakkr PERIPLECTOMENUS - Evde her §e-
i~in, bie ver lere kacavrm dar bad ceeami yin verB verint sana gosterdim. Acroteleutium,
baska giine atavrm. (seyircilere) Size valva- sana da Milphidippa. Bu dolabi ve diieerri
rrrrm, buna sakm bir §ev s~v[emevin. iyi kavramadrmzsa tekrar edevim de Inceden
Inceve anlavin. Yok anladrmssa, konuja-
Pa, - Nereve gidivorsun?
caglmlz baska §evler val'.
Lu, - Beni bit' yere gonderdiler. at
ACROTELEUTiuM - Bir igte· hlle,
sonra burada olacagrm,
diizen kurmasim beceremesevdlm, baskasmm
Pa. - Kim gonderdt i igine burnumu sokmak veva 0 iate varthm
Lu, - PhHocomasium. vadetmekle, efendim, [291 budalahk, dii-
Pa. - Git, carcabuk gel! giinces!zlik ederdim.
Lu. - Ama rtca : ederim, ben vokken Pe. - Evet, ama hatrelatmak daha Ivi,
sopa dagltlhrsa benim pavim da senin olsun, Ac. - Benim gibi bir kadma igini
(!;zkar) harirlatmak ne kadar favdahdrr, gun gibi·
ortada! Daha sen lep demeden, [30] askeei
Pa. - Bisim kadrmn ne yaptlgtDl §imdi
. nasil aldatabilecejiimiei sana kendilii~imden
anladrmj bakmrs ki Sceledrus uvkuda, evden 8oyledim.
burava gelirken nobet!;i vekilini dlgan
Pe. - Kimse tek basma veteri kadar
Ha
vo ml§. Ala! I§te Periplectomenns, kendi- akllil degildir, ~iinkii ben istikametirii
sine lsmariadlg1m cok giizel kadm: He
buluncava kadar dogru vo1dan 'sapanlaet.
gelivor, Herakles hakkr icin, tanrrlar hize !;ok gordiim.
vardrmci. Givdigini de ·yara§t1rml§ bani,
Ac. - Bir 'kadtna kotii, hileli· bir ig
§ovle aahna salma bit Viiriiyu§ii var ki hir .
dii!ltii mii, hanelamak i~in olmez, sonmee
yosm:a demege bin gahit ister! i§ler tavmda
timdi! bit' hafrzasr vardrr, ama ivllikle sadakatle
bir if;! vapmak gerekti mi hemen unutkan Pe. - Her : ikisini de ivice haerelavip
olu verlr hi!;bir ~ev hatrelavamaz, sana ovle getirdim.
Pe. - ikisini de vapmak gerektigi i~in Pa, - N a811 hanrladlgtnt gdrmek Istl-
korkuvorum va l Cunkii askere ne kadar yorurn. (kadmlara) Bit pot krrmamedan
kotiiliik edersenie bana 0 kadar iyiHk etmi§ korkuvoeum.
olacaksrmz, Pe. - Sen ne ogrettinse sovledim, ken'
Ac, - iyUik yaptlgtmlz1 bilme<Hgimiz dim bie ~ey eklemedim.
miiddetce hi!;; merak etzne l Ac, - Efendin olan asked alava almak
Pe. - Ah gu kadmlar ne kotii mal. Isrlvor sun, degii mi?
drr I [31] Pa. - Bunu sovledindL
Ac. -- Hey, kork.ma, daha kotiilerle Ac. - Ustaca, akrllsca, maharerle, Ince-
birleaieler. Iikle her geyi haeu-ladik.
Pe, - j~te boyle olmahsmre, Pesimden Pa. - Bumm katisl imi§ gibi davran-
.j,
gelin. mam istivOl·um.
PALAESTRio - Ne duruvorsun ben Ac. - Ov1e yapacagn1ll.
gidip onlarr karsrlavavrm, (Periklectomenus'a) Pa, - S~nki askere canmi veriyormu!
Sag salim. geldigine sevin dim (kadma) gibi buluuacaksm.
Harakles hakkt i~in pek !!lkfltn. Ac. - Tamam,
Pe. - Tam zamamrrda karsrma ~lktm, Pa , Milphidippa'ya. - Sanki bu ig senin
igte istedigin kadmlar, hem de istedigin ve .benim aracrhgrm Ile askere bildirilmit
krvafetre, olsun •.
Pa, - A!~. HOi geldlnls. (Acroteleuti- .Ac. -v-'Sen iyi bit Id.hin olacakmijsm l
um'a) Palaestrio Aceoteleutium'u selamlar •. geleceg! bHdidvorsun.
Ac•. - Rica ederim, sanki tamrmij gibi Pa. - Sanki bu yuziigii sensu hiz:met~in
beni adrmla ~aglran bu adam da kim? bana, ben de ask ere s~l'lin namrna vermi§
Pe. - Bieim mimar, olavrm ..
Ac. - GUn avdm, mimar, Ac. - Tamam, tamam.
Pa. -: Gun avdrn. Sovle bana bu, sana Pa, - Pek ivi hattrladlklau !levIed. ha-
Ivice temblb etti mi 1 tlrlatmaga ne Iiieum var?
 Ae, - Bdvlesi daha iyi. (;iinkii, efen- gunu sov1erim. Biz forum'dan geiil' gelmez
dim, bir kere du§iin: mimar degerH olunca b uu ( Milphidippa'yi gosterir) varumrza
iyi !;izilmi§ bir gemiyi bil' kere yerle§tirdi, ;nder; sanki gizHce askere gonderilmig
esasmr kurup mevdana ~lkardl mr, gemiv! olsun.
yapmak kolavdrr, Simdi bu tekne gavet Pe•. - Olur, sen i§ine bak,
useahkla kuruldu ve ivi verlesdeildt. Bu Pa, - Yalmz dlkkat edin. Ben onu
illte tecriibeli olan usralae haerr, Eger odun bura va Ivice doldurup getirecegim.
riiccarr bize gerekli mal:emevi vermekre Pe, - Yolun aC1k olsun, Insallab iller
gecikmezse, bizde bu Ince zeka varken, gemi volunda gider, Bugiin bu i§i basarrrsam,
az sonra hasir olacak, sevgl 1'1' milsafirtm
'" askerin kapatmasrm
• ,
Pa, - Efendim olan asked tamvorsun bugiin' eltne ge~irir de but'ada~ At1~a va
degH mi? .. .... se avnk dtle benden ne dilersen l Ah .
goturur •. ' • • kf
Ac, - Sormana §a§arlm, herkestn nef- bugiin bu hilevi bir duzenhvebllse •f .
ret ettigi, paiavracl, posrekl sach, mislere Ac, - 0 kadin da biee vardrm edivor mul .
bulanmrj maskaraYl nasil tanrmam I Pe, - istediginden ala i
Pa, - 0 da sent tamr ml? Ac, - Basaracagmnza inamvoeum, He-
• .. h ileai bir arava geld] mi, valan,
Ac, - Hie gdrmedi, kim oldugumu plmlzm
hivanet hususunda
•'v..
ventleceglmuden
hl
IS
nereden btlecek i
Pa. - Cok giizel soyliivorsun, bun dan korkmam,
. iyisi can sag-Itgt. Pe, - Her !Jeyi dii§une du.§iine hazrrla-
Ac. :- Adami sen btl' bana ver, gerisi mak i~in i!;eri gidltlim 0 halde. Asker
i!,;in gonliinii {erah rut, Onu bir gii:z:el alaya . geldigi zatnan hi~bir !Jevin aksamamasi
almazsam, biitiin SUSU ban a yiiklevin. i!;iri, vapacaglmlz i§e dikkatle, Irina He
Pa, - Havdl, i!,;eri gir 0 halde. Vazifeni aarrlmalr VIZ.
akdhca Idare er, Ac, - i§leri geciktiren sensln,
Ac, - Sen igine bak,
Pa, - Haydi Periplectomenus, gimdi
bunlan iced gotiir. Ben forum'da onu
bulup yiizugii veelelm, viiziigii bana kar1nln"
verdigini, kannlO cnuD. i!;in sararlp soldu"

Perde tv
I. SAHNE
PYRGOPOLiNicES PALAESTRio
. -
PYRGopoLiNicES - Gir.t~tjgin i~in.
tam areusuna gore ba!jarddlg101 gormek Insan
icin ne hHviik zevk l Bugiin asaiagml1 gon-
derdim, §ebh'den 'topladigtm askerleri kral
Seleukos' a gotiirecek, ben dinlend'igim srra-
da, onlar kralhgi korusunlae,
PALAESl:Rio - Sen Seleukoa'sm i§iyie
ugra§!lCaglna kendi illinle ugra§. igte aracrh-
glmla ..vepveni parlak bir kismet online
&lktl.
Pv, _;__;
0 halde i§imi giiciitnii b~§ka
zamana birakrp sana dikkat edevim, Sovle
bakahm kulaklarnn sende,
Pa. -'- Etrafr gozden ge!;ir, salon bi~l
80zlerimizi avlamaga kalkrms olmasm! Ciinkii
bu i§i gidi vapmami temblh etciler,
P.,. - Kimse vok. .
Pa,
" . . '"
Once IlU sevgisin in ni§:anesini al.
Pv, - Bada nesi? Nereden ~lkh?
Pa. -'- Seni seven, 0 viizei giizelliginin
deli divanesi ahzah, sevlmll bit' kadmdan;
Bu yii2:ugu ban a hizmetcis}, sana verevim
dive verdi.
Pv, - Nasrl biro §ev? AsH bir sovdan
mi, voksa degnegin ucuvla 'ld:HeHkten azat
edllmialerden tnt? [32] .
Fa. - Ya! Sana can atan ivi :aHeden
kadrnlara bile cevap vermedijiin halde, bie
kole i;;in sana aracrhk edebiiir mivdim ki?
Pv, -- Evlt mi, dul mu i
Pa, - Hem evl i, hem dul.
Pv,-r-t- Avm kadm hem evh hem dul
nasil 013 bili!' ?
Pa. - Gene oldugu halde va~it t,idyle
evlidfr de ondan,
Pv. -- Ala!
Pa. -_" Giizel, miimrae,
Pv, -:-- Yalan atavrm deme hal
Pa, - GHzeWiHnle boy ol!;ii§ebilecek
bir 0 val'.
. Pv, - Demek Herakles bakkl i!';in
- giizeimi§, Ama kimmi§ bu kadm l
. Pa.· .:_ Sll ihd var komjun' Periplect~me~
nus'un karl!lJ~. Senln i~in kara sevdalara
tutulmus, ondan arrdmak ib:in can anvor r
Ihrivardan nefrer edivor. Simdi ona bu im-
kiilU, bu firsati vermen 1!;in sana valvarrp
vakarmami buvurdu, ..
Pv. - Dinln hakki i!,;i~,. 0 Isterse hen
Istezim canrm l
Pa, - Isremekde soz mii ?
66
Pa. ~ Dl!larl ~lkan onun
Pv. - Peki bu evdeki kapatmavr ne
sana verdiiHm yiiziigii veren.
yapacaglZ?
Pv, - Dinim hakkr Icin bu da bil'·
Pa. - Kevfinin bilecegi vere git d-rsln,
filet!
zaten ikiz kiekaedesr ile annesi burava,
Ephesos'a gelmisler, onu arrvorf ar mrs.
Pa. - Hammmm vanmda bu bir §ebek,
bir bavkus gibi kalrr, Gormiivor musun
Pv. - Ne? Annesi Epbesos'a gelmis ha!
go:derivle av arrvor, kulagl da kiri§te. '
Pa. - Bilenler !!oyliivor.
Pv. - Dinim hakkma, kadmt kapr n. SAHNE
dl~arl etmek i!;in' ele gecmes bir frrsat !
Pa. - igi tathva baglamak ister misin? 1-,{iLPHioiPPA P¥RGOPOLiNicES
Pv, - Isteeim va, bir akrl ogret. PALAESTR10
Pa. - Onu hemen gondermek ister
misin? Hem de senden rarhlikla avrrlsm I Mil PHioIPPA, halka. - i§te 'maha-
Pv . -- Tabii t retimi gosterecegim, sirk evin oniinde kurul-
Pa. - 0 halde !iovle vapm ahsrm sen de fuu~~ Onlar); gotmemi§ gibi davranavrm,
para aramadrgm kadar, kadma talwthu burada olduk larrru bilmemezlikten gelevim,
mjicevberler i, susled hedive olarak gotiil" '. PYRGOPOUNicES. - Sus, bakahm
mesin e, gonliiniin dilivecegi vere gitmesine ba,na d"ir bie ,\ley sovlivecek mi?
bIn ver •. Mi. - Kimse val' mr bu civarda? Basr
. Pv. - Fena fikir degil. Ama onu vol- kimselerln i3i gucii voktur da ba§kaslnm
Iarrm da, bu da sotiinden donerse I 0 zaman illerioi kendin inkfnden cok > dert edinip
karramam ha! Insanrn ne yapttgml goderiel'. Az aonra
Pa. - Yok camm, gaka .mi edivorsun, sevgilfsinfn vi,\zunii gormek i~in hanrmm
o serri goz bebegt gibl sevivor, buradan gecerken, boyle adamlar evlerrnden
Pv, - Venus beni sever. !;lkarial' da, onumiize gecer, volum~zu
keserler dive kork'uvorum; Ziivalih haDlD1~
Pa, - Hisr, sus kapr a;;lhyor; belli erme-
cl~lm~n kalbi sevdavla Slrplnlp duruvor, Son
den buradan ~ekil. Buradan crkan onun posta
derece abrnlr, giizeller giizeli asker PvrjOl'oU:
gemisidie. nices'e giiniiinii kapUrm1g. .' ' .
Pv. - Ne posta gemisi?
 . Pa.. ~ Toplantrlarmin
Pv; - Yoksa 0 da tnt bana abavr yakml§?
mn vardakcrsi,
Guzelligimi oviip duruvor, Herakles hakkr.
Mi. - Demek sakradlg101 §eyin arnk
i~in vaeivet gun gibi ortada, (331
sakh tarafr kalmadi,
PALAESTRIO - N asil ? ,
Pa. - Yok camm hem sakh vorsun, hem
Pv. - Ciinkii giize l, cok viiksek bir dil
,saklamworsun.
kullandr,
Mi. - Bu da nasil §ev?
Pa, -.-. Ever aendeu bahsederken hie
Pa, - Emin olmrvanlardan, sakhvoesun,
kotii blr §ey<2 dokunmadr,
ama ben cok emnivetlivim.
Pv, - Ama saten kerrdi de son derece
hoy. alrmlr bir kadm, Dinim hakkt l!;in Mi. - Bizdensen parolavi ver bakalrm,
[34]
Palaesteio gonfiim azrcik ona . .akniaga
basladt. Pa, - Bir kadm bir adama goniil verir,
Pa. _ Otekini goderinle g'ormedin mi? Mi. ,-- Dinln hakkr i~in bovles! pek~ cok,
. .

. Pv ..._ .Senie ze vkine btraktlgtmi burada Pa, - Ama Viiziigiinu hedive ederii cok .
degil.
goriiY9r muvum ki? 0 vokken de bu gemicik
.Mi. - Ha gimdi anladim r beni mii§kii-
be~i' kendine baglad). .. ', .'. ,., :.
lattan kurtardm, A~a burada kimse var 011?
P~.- Dinim h~kkl isitl' 8akul.~unu·
~~~evim deme hal 0 benim vavuklum; Oteki, Pa. - Ltersen var, iateesen vok.·
· bugun sana varsa, ben de hemen bununla Mi. :-- Setrinle vanh:z; konusmak istiyo-
rum.
evleueceghn,
Pa, ......::LaflQ urun mu krsa mi?
Py~.;;_,0 halde ne duruvorsun, konui"
Mi. - U& kelime,
sana !
Pa, - $imdi gelivorum. •.
Pa, - Pegimden gel.
. Pv. - Ard ullagm oldum, ...•. . .... , Pv. - Ne var? Olanca guzelHg!mle,
·olanca bajarrlarrmla bo§ yere bu Kadar zaman
. Mi. ;;_ Ah ne olur, ugrunda sokeklarda
avakra mr duracaglm? .
· dola3ttgiro Insana raelrvabtlaem l '
.". Pa; - Raslivacaksm, dHegin kabul olu- Pa. -:- Sabirh 01 dur: Benin i§inle ugra-
f1vorum. .
riacak; i~hli sag~am tut, endi§e' etme ;
,. Py. - Cabuk ol, beklive beklive camm
· ~r~diihnln nerede oIduguhu bilen var,
Mi - Kimdir i§ittigilnZ' ,
. l:<~~~vor. ',".,'

.'. .....;': .: -.': : . . - ~.: .-

 sun? Sanki bundan hie hoslarirmyormussun,
Pa. - Biliesin bu gibi mallarr guzellikle
bskmrssm .gibi yap, seni halka ikram etti-
yavalJ vavaj vola getirmeli.
giro j~in ban? baglr, !;a~tr.
Pv, - Peki, peki, en ivlsi hanglsl ise
Pv, -:- Anladrm, nasihatint tutacajam,
ovle yap.
Pa ~ yuksek. -: Seni arrvan bu kadi-
Pa •• halka. - Bir kava bundan daha
01. !:aglraYlm rm ?
budala degildir. (Milphidippa'ya) i~te geldlm
. Pv. - Bir §ey istlvorsa gelsin
benden JOe Iseivorsun I
Pa, -- Bir !iley Istivorsan gel, kadm,
Mi. - Senden akrl sormak i~in velkee,
Mi. - Giin avdrn giize l adam.
acarak Ilion'a [35] geldim.
Pv, - Lakabrtm sovledi, tanrrlar her
Pa, -'- Sanki hammm onun i~in bid.
dilegini verlnt geriesln,
vormu~ gibi davran.
Mi. Biitiin bir amiir serrinle ya~a·
Mi. - Bunu btlivorurn,
mak. .•
Pa. - Askeein gjj~eHigini, gosteti~ini.
Py. Eh, ama bu kadarr da, faela.
kahramanhklartnt say doh:.
Mi. Bunu ben degil, senin· i~in ka-
Mi. - Demin sana gasterdigim gibi .. ··
ra sevdava tutulan hammm isterdi.'
bu i§ i~in biitiin cephe tamam.
Pv. - Bir !;oklart da avm ievi Isrerler,
Pa, - Ger isine sen dikkat et, g<:i-l;den
ama ne care]
kacmna, sozlerimi avla.
Mi. _. Dinim hakkr i~in, kendini bu
Pv., sabirStdanarak ~ Ama bugiin
kadar agu."a satmakta hakhsm, 0 kadar va-
birae benimle meggu] 01 camm e Artd, bu-
kl!!lklt. kahramanlrk, glizelltk, fetthleeinle
raya gel bakahm, havdi I .
herkese Q kadar iistiinsiin ki l Hie kimse
Pa, - Buradavim, ne dilersen buyur.·
tanr~ ~lmaga send en cok liyll, ·degHdir.
Pv. - Sana .. neler anlatrp dueuvor t
Pa., halka. - Herakles hakki isin, insa-
Pa, --:- Divot ki, hanlIul aglaylp Inlivor-
0.8 benzer tarafr vok. Insandan ~ok akba-
mu§. zavalh i§kence i~inde imi~, agilya aghva .
bava beneivor. .... , ... ,
kendini blrirtvormuj, ~iitildi sana ihtiyacl
. PV. ~ .. Mademki beni bu kadar ogiiyor,
varmlg senden mahrum kalmia: bunun i!;in
kendimi bdviiktee satavun •..
onu senln yanma gondermitt.
Pa., Milphidippa'ya. - Goriiyor mu-
Pv· - Sovle de .yakla~sm.
sun budalaVl, nasil.1 §iginiyor! (Pyrgopolimi.
Pa. - Allla ne vapacaksm biliyor mu""
kes'e) Havdl ona cevap Vel': bu, de minden Mi. Ne kadar isterse verilecek.
bed 80yledigitn kadm tarafmdan gelmis, Pa, - Ona Pb.iltppos alnm ile bit talent
Pv, - Hangisi tarafmdan ] Peslmde ko- {36} hlzlm, daha aerm kimseden almaz,
§3n 0 kadar cok ki, hattrrmda tutamam. Mi. - Dinlm hakkr i~iD, cok 3Z.
Mi. - Senin paemaklarrm .sdslemek i· Pv, - Benim damarrmda hasislik vok ,
cin, kendininkiled yiiziikten mahrum eden zenginligim veter bana, Bin ~omlekten faela
kadm tarafmdan i ~iinkii bu viizugii sana Philfppos alrimm val'.
tutkun bir kadmdan, ahp ona ben verdim. Pa, - Hazinelcri de caba l Altm Ylgtn.
o da sana verdi, tan deiiil, alnndan daglarl var. Ema'mn
Pv, - Peki, , benden ne Istivorsun, ka- tepelecl bile 0 kadar viiksek degil.
d1O, sovle, Mi. Palestrio'ya. - Castor hakki i~in
J

Mi. -'- Sana tutkun bir kadrm hot' gor. miikemmel! Seni valanci sent l
memeni, Onu yalnI% sen va§atabilirsin: ha-. Pa. ~ Milpludippa'ya., - Nasrl . alav edi-
yah, oliimii senin eliude. Tek iimit sana vorum! •
bagh. Mi. - Ya ben? Nasrl kandmvoeum l
Pv, - Ne istlvorI Pa, rr: Miikemmel!
Mi. - Seninle konuamak, seni kucak- Mi. P:yrgopolinices'e. - Rica
J ederlm
Iamak, seni oksamak Istivor, Yardrmrna ko§. beni derhal gon der,
mazsan kendini iimiitsizlige kapip kovuve- Pa, -,- Ona bit cevap ver. Yapacak mism,
recek. Havdi Akhilteua'um, dii~gimi kabul vaprmvacak mism l
et. 0 '.giizeli giiiel"ce V3§ar, havirhah kalbini' Mi. - 'Sana hie fenahk etmiven 0 baht-
goster, ev !iebirler fatihl krallar cell£dt!; , SIZ' kalbe ne i!';in i1jkence edivorsun l
Pv, - Ah, Herakles hakki i{;in hic'sevme- Pv, ~ Sovle burava, vanrmrza gelsin.
digim ~eyler! (Palaestrio'yal beni saga sola Ne Isterse vapacagrm,
ikram etmekten seni' ka!; defa menettim, Mi. - Senl istiyeni· istemekle cok iyi
davak budalasi l edlvorsun. ..', '
Pa. - Kadm, i!!itiyor musun, sana de. Pv, - Kadrn budala degil, hal
min sbvlemiselm, gimdi de sovliivorum: btl Mi. - Benim aracrhgrme reddetmemekle
domuza 'iicretini vermeesen, hi!;bir di§i sana valvarmame izin vermekle de. (Palaest.··
domuza kendlnden zlrn!k koklatmae. rio'~a) Nasrl l Bege ndiu mi?

. ., ,,~.",.:", . . : .. :' .: .:.

 Pa; Kahkahalarlmt tutmama imkiin
vok, (ha ha ha), : Mi..;;_ Gidevim,
......
Mi. , Palaestf'io~ya. - Bu viizden sana' . 01 bueava getirevtm, :: '"
ark arm dondiim. §ev isiiyor .musun ? _ " _,'. ,'" ' .r
Py. ,- Dinim hakkr i~in ona gu dakfka- , Py. - Ever bu. kadar giizel olmamagi.
da ne bii viik seref verdigtmi bilemezsin. Isterdim. Giizelligim' yiiziinden' basrma ililer
ML - Bilfvorum, ben de bunu ona acihvor,
soyliivordum. Pa. -- Ne duruvorsun ! Ni!;in gitmivot.
Pa - Tevecciihiinii. bir bajkasrna attn). sun 1
karglhgma satabiltrdt, Mi. - Gidlvorum, "
Mi. - Polvdeukes hakkr i~in Inamrrm; Pa, - Ha !Junu da sdvle ; i§itivor musuni
Pa, _.;. Ondan gebe olan kadmlar, saf .' Kalbini hevecanla !,;arpttracak, ustahkh, do-
kan cenkci dogurunlar, ~ocuklarl da sekle <: "
kunakh ~ozler bul. (yava~!;a) Philocomasium'a
yiiz Yll Y3§ar. Bovle', icerde ise, eve gitstn, onun b~rada
Mi., Palaestrio'ya. ~ Atma, gevezeI olduguDu anlat, -
Pv. - Hawl atka arkava bin vII va§ar~ Mi. - Hannmm: He ,beraber evde, lkisi '
Iar, tamam on astr, de gizlice soderimizi dinlediler. '
Pa. - Ona kar§l valan sovlemig olma- , Pa. - Guzel, giizel! Sim.di bu sozlet'e
mak Icin, biraz azaltrp. soylemi§tim. go~e i§i gavet ivi 'idare' edecekler,
Mi. - Yandik] Oguilar1 bu kadar ya§ar~ Mi. - Bent gecikrirtvorsun, gidivorum.
sa, kendisi ne kadar vasavacak I ' Pa, - Seni nefutuvorum, ne de sana
Pv. - Ben ope [37] iuppiter'i do#duk~ .doktmuvoeum, ne de .... sustum,
tan hir gun soma dogmu§um. Pv. - Sovle de cabuk gelsin, .ouun i~ini
Pa, -- Bir gun' once dogeaydJ, gok one alahm,
kralhgml bu eline alacakti '"III.·sAHNE
Mi., Palaestrio'ya. - Yeter arnk veter, PYRGOPbLi~i(;ES .•
, pALAESTRio,
rica edertm birakm, miimkiinse elinfsden
cammr sag kurtaraVlm. PYRGOPOliNicES' - Palastzio, 'ba_tia
" , ,', "', -, ... -", ," 7.
Pa. - Ne duruvorsun? Cevap almadm ' akrl ogret" §imdi -kapatmann ne 'yapaVlm.
m!? ,Ciinkii' cnu "goridermederi otekini - almak
hi!; olur mu cammI

",:, ':.
 PALAVRAcr ASKER

PALAESTRio - Ne vapacaglDl benden

ne dive SOtuyorsun? illl tathva baglarnanrn vapmrvoesuu i Evlenmek zorundavrm da,
volunu sana soylemi{!tim. Yaptud!gm biitiin vakmlarmm kandrrdrgrm, arkadaslarmm
elbiselee, miicevherler onun olsun, onda kal- zorla dlglnl sovle,
SIn, a151O, gotiirsiin hepsini. Eve donmenin Pv, - Bovle mi diiaiiniivarsun?
tam zamam oldugunu Boyle ona: ikiz kar- Pa, - Neden du§unmivecekmi§im?
deainle annen burada dersin, onlarla bera-
Pv, - 0 halde il;eri· girivorum. Bu
ber varanma don men dogrudur, dersin,
arada sen evin oniinde gozciiliik er, oteki
,PY. - Nereden biliyorsuD. onlann.bura.
geldigi zaman belli f,;agH:'.
da olduguDu?
Pa, - Sen valmz i§ine bak.
Pa, - Klzkardegini burada g~derimle
gordiim de ondan, Pv, - Bakacagrm tabll. Goniil ho§lugu
Pv, - Onu gorm'ege mi gelmi§? ile gitmek Istemezse, onu eorla kapi dl§arl
Pa. - Evet, edecegim, ,
Py. - Nasrl buldun hog mu i Pa. - Sakrn ha! Tath tath avrrlsrn
. daba ivi. Sana sovledtkleriml vel', yaptxgm
Pa. - Her !levi elde etmek Ierivorsun.
elbiseleri, alunlars alrp gotiirsiin.
Pv, - Armes! nerde imi§ 1" sovledi mi?
Pa •.. - Evet, onlarr getiren geminfn sahi- Pv, Dinim hakkr Icin alsm gotiirsiin
bl, «goderi Htihaph ve §i§ otdugu i!:in camm,
gemide kaldr» dedi. Gemici burada misafir Pa, Samrrm istedigini kolavca elde
.imig. edeceksin, ama i(,;eri gir, durma .
Pv, - 0 da kim; nasrl, hOlt rou? Pv, -:- Soziinii tutuvorum. (f:,kar)
Pa, - Havd] git buradan I KadmiarlD. Pa, - Slee demin anlattlglm bu zampara
·erkeklerin bu kadar peaine dii§tiii'Hine gore .asked anlattigllmdan bajka tiirlii nrii bul-
iyi bie damiehk olacakmrssm, ~imdi i§ine bak,
dunuz i ~imdi Aceoreleurium'u veva sevlmli
Pv, ~ ~u verdigin ogiite gelince, Phiio.
hizmet~isiDi veva Pleusicles'I gormeH~jni.
comasium'Ia (lenin konusmanr Isriyorum,
~ijnkii onunla sen iyi anlasirsm, A~! iuppiter hakkr i~in iVi Tesadiif bu
Pa, -_ Ben mi? Sen Kendi i!tini neden kad~r cia Wi bana vaver ! En ~ok gormek
kendin iizerine almrvorsun I Nicin kendin istedigfm insanlar, i§te kargrda, komeumrn
. evinden burava gellvorlar,
 . ",

...... ',' .:":": ': "

. PALA vaxcr ASKER

IV. SAHNE yapmclJgl her §evi, tek gitsin dive. ona

hedive edivor. Ben ovle akrl verdim,
. ACROTELEUTiuM MiLPHiniPPA
Pl. - Kadm ister, asker- de buna can
PLEUsicLES PALAESTRio atarsa, i§ kolav.
Pa. ;_ Ama bilmez misin, deein bir
. ACROTELEUTiuM - Pesimden gelin,
kuvudan vukarr crkarken, a§ag! ~ii!!mek
hem de errafi gozieyin, krmse olmasrn.
tehltkest, en ~ok kuyunun agzma geldiiiin
MlLPHiniPPA - Polvdeukes hakkr
zamaudtr , Simdi. kuvunun agundavu!
i~in klmsevi ,goremivorum, sadece raslamagl
Asker onlarr htssederse, hi~bir ~ev eide
. iStedigimiz kimse var. .
.edemevie. En cok hlleve ba§ vuracaglmlz
'.•...•...
; PALAESTRio - Ben de size raslamagl saman i§te gel~C .
istiyordum.· . '. PI. .::_ Su ;g Icin yete!:' maleeme vat:
Mi, - Naailsm, mlmarrmse. ii~ kadm, sen dBtt. ben be~, ihrivar, alt\> biz
Fa - Ben mi siein mimarrme I Haydi . aln Id§itlin kurdugu dtiaerrlerle, eminim, ..'
ioradan! herh,mgi bir §ehir htle He zaptedilehiHr.··
Mi. - Ni~itl?' Pa. - Yalnlz dikkat edin •
.., ... Pa.,. - Senin vamnda ben duvara ble
Ac, ~~ i~t'~diifi~bi~§ev vardtr dive geldik~
.~ivi bile !takamam~
Pa , - hi ettinii. (Acroteleutium'a)Sana
.:.. Mi. ...,....byte mi!
§u ;~dfeyi verivoruril.
Pa. - Sevtantn §eytam, dilbaern blrisin .
.( AC'I"oteleutium'a) Asked ne giizel kandirdi, Ac. - Ellmderi 'geldHti kadar, komuta-
:gorsenid . . mm, emrtnl. verine getlrmejie ~ah§acaglm -. ·
Pd. _:_ Asked, tath tatlt, inceden Inceve
'.' Mi. - Bu bir iey degil camm I
.' ' Pa. - Rahat olun s arnk i§ler yohinda bte giizel alava al!
-gldivor, Yalnlz siz de vardrm etmege de;T~tll . Ac, - Zevkli bir i§ buvurduo,
.edin. Ciinkii asker kapatmasma, klzkatde!li Pa. - Nasrl vapacaibm bilivor rousun?
'V'e annesi ile beraber Atina'va gitmesi 'iGin' Ac. -:- A§kryla deli divane olmu§ gibi
.eica etmek iizere iceei girdi. '. ... davranacagull.
PLEUsicLES - Aferin. fevkalade! '. Pd. -:-:-'. Tamarn,
Pa. -. Miicevheelerint, elbiseleri~i; ona Ac•. ':':'_Sanki onun sevdasr viiziinden;
[I
. 11
ii'
;,
t·
.
 evlenmek htilvasrvla, kocamdan ayrihyor- PI. ~ Pek i soara I Dedigin gibi givin irice
musum gibi. ne yapacaglm?
Pa. - Burava gelrr annesinin agzmdan.
Pa .. .;_ Tam boyle. Yalnl% §U var: sbu
Philocomasium'u !;ag;r~;. Atfna'va gitmek
ev benim cevielerlm arasmdadir, Ihrivar
nfvettnde ise. sen+nle beraber hemen Hmana
benden avrrldrktan sonra, evden ~lklP gide-
gelmesini, berabermde gQtiirmek lstel.:!igi
cek s de, az sonra asker vabanci bir eve
eavasr V3i'Sa, ..gemive gotiiriiImesini emir
girecegini sauarak korkmasm.
ermesirri s()ylersi;:l, Gitmezse velken
. Ac~' - ivi ki hanrlarnn, 'a~acagml, ~iinkii riizgarlU miisait oldugunu
Pa.· - Evin'den £lktlgl zaman, oriun htldtrtrstn.
giji~iligi karflismda kendininkini hor go~ii' Pl. - Qizdigin tabla hosuma gidiyoi',.
vorrnus gibi davran,' giizelligini, zai.'afetini.· devam ee.
gostet'i§ini, ahmlIgtnt ov.· dur. . iyke Pa, - Asker, kadrmn hemen 4 gitmea!
anla§iidt ml? i!;in cabuk olmasi ve 3.nneeini beklermemesi
.A~. - .Anladrm, Sana. i§i . bir dab a i~in elinden geleoi vapacak.
iistlind~n gecilemivecek kadar iyi tesvive. PI.·_:_ Qok zekisin.
edip versem,. memuun 'olu1' musun? Pa. --::-Kadrba e~valan< Umana gotiirmege
Pa~__ Qok memnun olurum, (Pleu. . vardrm etmek i~in, bent istcmesml soyliye-
.. sicles'e) Simd] de sana emredeceklerimi' cegim, asker de betaoer Innana gttmemi
dinle e bu sahne biter bitmez, Acroteleutium . emredecek, Ben de hemen, haberin olsun,
gidince, gemici krvafetinde burada g8r,iin~.· . seninle beraber, vel' elint Arlnal
.... ;
Demir refiginde .biX' §apka giy, goderinin . '. PI. ~ Ora va da varrnca, sen i azat etmek
onijn~ vdn bit mendil kov, uzerine de vine i&i'ri u~ gun bile bddemiyecegml.
demir renginde bir manto al. Bu renk ·Pa. - Havdi gat! givin.
dentscllertn rengidir. Mantovu. kolunu ta- 'PL - a3§ka bir !ley VOir mr ]
inatniyle serbes brrakacak §eldlde sol'omu- Pa. '-. Bunlan'
.
h atrrm . da tut.
:turtun .....•iizerfnden tuttur, Behne bh·az. Pl. - Gidivorum,
'. :.....
'. vukardan bi€' kemer take Diimenci imiuiil Pa. -- Siz de. hemen i~ed gidn; ~iin~i.i.... " ..

gtbi davran.· Bu ihtival.'lU' evinde biitiin 'IYl btlivorum .ki.,· asker nerede be dl~arl, .' '"

~\
bunJar bulunur, bahk~dartnda 'vardtr; ·~lkacak.

... ,.:.. ,' . '. ' .

 Ac.:·-,:- Buyrugufi ba~ iistiine, .
·1'3.: - 0 halde, havdi gidin. ·'farnam· Pa, But.lin· iimidim tanrdarda ve
. i~te kapr a~thvor. Asker ue§e ~Cinde !;li;.lY'or: . ~end~.· Ger"i seuln glbi bit efendlden mah .
'istedigini 'etde etri; Olrmvacak b ir . ,i§ rum olmak benrm i~j1i- sor, ama gavretim
p~§inde ko§uyor, salak ! savesinde. guzeUigin, bugfin aramer bulma-
ga !,;ah~tlg!ttl. kadrna tesir etri, hi~ olmazsa
V. SAHNE bunu gordiigtim i!;i"n ne mutlu bana I'
Pv, - Uaun iafa .ne Iiizum ~at? Su
·PYRGOPOLiNicES PALAESTRio 1
i§i basarrrsan sana hurdvet de vereceghn
, ,

· 'PYRGOPOLiNicES ,_ htedigimi, i8t~~ para da, '1

I
Pa • ..,.....Ba.§atacaglmi I
digim gekilde, gdzel gijzel; tadt' tatii; . 1
t
Philo~o~asium'dan elde ertim,
, Pv, - A~a eabrstalanmaga ba§hvorum. . 'I!
I
Fa. - Biraz .kendlni . tut, .sakin ol,
l?ALAESTRio
ka1dm i!;er;:de?
- Ne i;;in bu kadar !;ok
. muhteris
vor,
olma, i§te ta kendisi, dl§arq¥a cikr-
.: [
I
· Pv, .:_. Bu kadmm bent bu kida~ ~Qk.··
. . .

sevdigini gimdive kadar hi~ anlamannsnm .. VI. SAHNE

•.: ..• P~; ~ Neoldu? , ". .' .. 1
'. 'PALAESTRio PYRGOPOLiNicES' .1 .
..
· Py. .: 'Ne diller . doktUm;, kanda'mak ." ACROTELEUTiuM MiLPHiniPPA
i~in !' Ne gam sakm gibi' !!eyroi~! .: A.ma
80nurida istedighn gibi oldu s '.ne isterse" MiLPHiOipl,lA -' i§te, hammclg1m,
goolU ne cekerse, hepsini ona verdi in" hedl- askee karsida.
ve ettjiii. hatta sent bile ona hedive olarak ACROTELEUriuM - Nerede Z
'. verdim.
Pa •. - Beni de mi? Ben sensis nasd.·
Mi. - Solda.
Ac, - Ha, goriiyorum.
I
:. .. ?
yagat'lm.
. ..... Pr. - Havdi, merlnoll
....
hem ben sent
. . Mi. - GoziinUu
mlZl hisseunesin.. .
ucu He hak, bakttgl- .'
. 'I
. az:~t"edetegiin. Se~siz gltsin sent gotHrmesin .. Ac. "- Goriivor~m; Polydeukes hakln'
'.-.div~.· elfmden gelen! vapnm, .ama beni cok isin kotiinun kotiisii olmak srrasr ~eldi~ .
61ki§hrdl~ ,'.' .. ,. ..
' ..
Mi. ~. Sen, ba§la; •., '. ..•.
....Ac •.,. yil'ksek.: sesle; ,7 Yalvarll'lm,
.
Bovle,
I
!
i
i

f
-. ".- .1
" "
'1
...... .'..
-. ',.'. ·······.··1·
 .. :. .

•...•P~LAVRACI ASKER .:

onunla sen kendin mi konustun i (yava§) . 'On Ian hor hepslnt kendinden
gori.iyor, uzak .
sesirri eairgeme de igitsin. ' tutuvor, valmie sen miisresna,
Mi. - Ta kendisi He ,goru§tiim, sakin' Ac. - Benim icimi kemii'en de bu va,
sakin, istedigim kadar, rahatca gontiim ~~k- bu kadar mii§kPlpesent olusu Sakm beni
tigi kadar. goriince fikr lriden cavmasm I Kendi zarafe-
PYRGOPOLiNicES i~itiyor musun, tine bakrp daha ilk bakrsta, cehremi hor
ne divot. ? _gormesin?
PALA EST Rio - i~ltiyorulU Sana yak-
Mi. - Yapmaz, lien valmz cesur 01.
laSlsbildilH icln ne kadar memrrun I
Ac. - Ah, ne kadar balttlvareru !
!?y. - Kendi kendlnt De kadar kOtiHii.
vor I
Pv, - Sana tutkun oldugu ne kadar belli
At .........Korkuvorum, beni oldugnmdan.
Pa. - LaYlt<slO! gUl'!el anlatmrvasm l _
Ac. _, Castor hakki i~in, ne . mucize f
Dernek sen una. vaklastrn, valvardm ha'l : Mi .; Onuo tasat'tavabHeceginde4n daha '
1:iize! olmana dlkkat ettirn, . ..'
'Sir kral 'gibi ona an cak bir isrida veva bit "
el!;i He yana21idlg'lH soylc:rlet._ . A~. :_ Be~imie evlenmek Istetnezse,
Mi. - Ama Polvdeukes hakki i~in ana: .' Polvdeu'kes h'akkr i;;in; dlalerine kapamp
vanasmak, btl lutfii elde etmek o kadar kolav valvaracagim, vok bunu elde edemezsem,
olmadi, keudimi oidii,t'eceghn: bHiyorunl, onsuz va-
Pa, -- Kadrnlar arasmda Ilatun ne ka-...··
".dar alrp viiriimii§! Pv. -:- Kadrnrn kcn din i o!durmekten
Pv. _..:..Mademki Venus boyle i8tiyor~' alrkovmali, vanma gidevhn mi?
katlanacagrm. . Pa, -:- Sakm hal bovle, kendini' h~t'calt'"·.
Ac, -- Dlnim hakkr i~in Venus'a minnee- .san, (;ok ucuza gidersin. Birak, kendiliganden '"
tar olurum, ona valvarrr, vakarrrrm, 'sevdigim,' ge1sit!; aras,Ul, dilcsla, beklesln, b!raiq kasan- ..'.
diledigim' adarm bana bagl§laslU, Sevdigim. dl~hn zafezi i-I a vbetmek mi Isrivorsun l Sakrn
benirn i!;in havrrhah .olsen, isi:E:idi~imiyap" bunu vapavrm deme hal BHdigime gore bit
makra gii!;Hik cikarmasm. ' kadm tarafmdan bu derece sevilmek vaJnl:t .
Mi. - Oyle olacak saruvortrm, Gerci.".' iki oHimHive nasip oldu i bir sana, bit: de
onun pegincle kosan cok kadm var, ama.: Lesbos'Iu Phaon'a [38]

,.' . .: . ~
 , ' Ac• .__ Evh1e gieevlm mi, voksa onu bu-
rava ~agtr1r mlsm, sevgilt Milphfdippa, " '.: ' Pa, Sevdavla gozii kor olmus,
, Mi. - Bid ~lktncava kadar beklivelim, Ac.,' dii§iiyormu§ gibi' yaparak. Tut
daha ivi. 'beni, d~'a edertm,
,
Ac. - Arttk tahammiiliim kalmadr, Mi. -- Nigilt?
i~eri girecegim. Ac. -- Tut da du§mivevim.
Mi. - Kaprlar kapah. Mi, -- Ne oluvor l
Ac. Krracagim, Ac, - 'Djzlerim. tutmuvor, Gozledmden
, Mi. - Akhn basmda degil senin! ruhuma bit ba vgrnhk f;okiivor.
Ac. - Omrunde bir defa sevdi Ise, akls Mi. - Polydeukes hakki Icin, demek
asked gordii1.l.
da giiz~l1igine, e§ ise, sevda yiizunden vapnk-
Ac. -- Evet .•
larlml viiksek kalbi bagl!lar. ' , ''".'
Pa. - Bak, savaltr sevdanla deli divane: Mi. - Ben gormiivorum, nerede Z
olmus.. Ac • .._ Sevsevdiu,' sen de goriirJiin.
Pv. - K~rilllks~z degi! kif . , Mi. - Polvdeukes hakkl i!;in izin ver-
Pa, .,..:,..
Sus, i~itmesin.. , ",
-,'~'ell, onu benden fazl~ sevemeesin,
Mi. '_ Nigin gagkm §a§kln duruvorsun r Pa, - Sen,i goriir' gormez, biitiin kadm-
tar abavr vaklvor .• ' '
Ni~in .kaprvi galm1vorsun?
'Ac~ _ Ciinkii gonliimiin dilegi, orad~ ••,', Pv, _._ .Bilmem ' sana' soyledim miydi?
, degil. 0
Ben, Venus'un rorunuvum,
~. Mi. - Nereden bilivorsun I , - Ac, - Milphfdippa'clglttl, rica edezim,
, Ac.·- Kokusundan s igerde olsavdr, vanma git, vuru.
b~rn~m' kokusunu alrrdr, Pv, - Benden ne kadar !;ekinivol'.
,Pa. '-" Kehanet edivor. ' , , ' , , Pa. - KIZ biee do~ru, gdiyor.
Pv, - Bana tutkun da onun i~in Venus: ~• Mi. - Sidnle konu§mak istivorum.
ona kehanet ettirfyor, . , . '.,:: " , Pv, - Biz de seninle.
", .' Ac -,- Bllmem gonliimiiri dUegi, burada
Mi. - BU'Yu'rdugun gibi, hammmn 80-
vaktnlarda mt? Gaver iyi kokusunu ahvo!'utn: ka~a ~lkardlm~
",', Pv. - Bu kadmm burna, gozlerinde~
Pv, --: Goriivorum.
'" iyi goriivor.
Mi. - Sovle, vaklassm !

" .... '~""

.... "
 Pv. Rican iieer ine ote.kiler gibi ondan .Pv. - Tammadrgrm b,iri gelrvor, gemicl
nefret ermemejie karar verdim. kl vafeti nde.
ML - Polvdeukes hakkr rem, senin Pa. Size gelivor, her halde sentnle
+r-

'yanma vaklasmca, konugarmvacak, Seni :kontl~tnak iativondur. Baa, gemtnin sahibt.

goriince gozleri diltn i baghvor, Pv, _. Otekini aramaga gelmi§ olmah.
Pv, - Kadim btl dertten kurtarmah, Pa, - Samrun,
Mi. - Sent gordiikten sonra onu nasil
bir titreme, n a nl bir korku aldi l VII. SAHNE
Py. -- Siliihh erler bile oyle oluvor, .
kadmlara hi!; §<lgmai.nah. Ne istivor benden I PLEUSICLES PALAESTRio
Mi. --- Yanrna aitmenh sentnle V3!jamak, PYRGOPOLiNicES
omr.iinu senlnle gecirmek istivor.
Pv. - Ben evl! blr kadrmn vanrna PLEusicLES, balua. - Sevdamn bas-
gidecegim ha!· Kocasi beni . vakalasm dive k~larUla daha rie ~(lgmhl.dar yaptlrdlgtt11 btl- .
oyle mi.? mesem, ask ugrunda hu kifavetre .eh~l.erii
i!:ine cikmakdan daha cok k ork ardrm, ama bit'
ML ~ Senin ugrunda', kocasrm bile
'~oklannm ·sevda yiiziinden gerefe, faailete
kapr dl§l1n etti.
U'1kll'l neler eWgini biltvorum. .Akhilleus'un
Pv, - N asrl vapabi ldi bunu?
. vatauda§larmm oldlid.i.Imesine katlanmasr
Mi. -- Buev OllUU ;;eyizleri arasmdadir.
da 8vn! (39) I§te Palaestrio, asker!n vanrnda.
Pv, -- Yaa, oyie mi?
La£! de.~H~tirmeH {Yubek) kad.n muhakkak
Mi. - Polvdeukes hakki ~&i:n oyie. Gedkme'idtl !mndlt'. Ba§h net dirlii !:ecil,me
Pv. - Soy le, eve gitsln, As sonra hen olan gecikereve <e~. olsa bile,
de gelecegim, daha kii~iik goriiuur. Bill onlarm
l\.1i. ~ Sakm beklerme, kalbine i§kence aoed c:Jsa gerek. Philocomaslrrm'u almaga
etme, .gelditn, Kapivi \,-ai<;:Ylm, 'hev, -yok mu klmsel
Py • -r-t- Etmern, gidiD.
PALAESTRIO -" Ne var deli!\add Ne
Mi. -- Gldivcruz, istyorsun? Nicin kaprvr '~ahyo~wn ?
Pv, - Bu gordiigum de ne? PI; ...,. Phllocomaaium'u arrvorum, anne'
Pa. - Ne goriiyorsun? si t.~uBftndan gelivorum, gitmek nlvetinde ise
 gelsin, herkesi' gedkth+vor: denfze acrlmak Pa, - i§te annenle kardeslntn gonder-
istiyoruz_ digi adam.
P¥RGOPOLiNfCES - i§ ~oktan h~Zlr. Ph. - Goriivorum.
git Palaestrto, miicevherleri, slislert, elbiseleri, ," PYRGOPOLiNicES - Duvuvoe roUSUD,..
luymetli n e var ne vokea, hepsini almak Palaesteio I
i~in yardlMcllar gotiir. Ona hedive ettighn Pa. - Ne Istlvorsun i
her §ey hazrr ; alrp gotiirsiin. Pv, -- Sdvlesene I Ona vel"digim her-
Pa, "'- Gidivorum, ~evi alsm gotursiin!
PI. - Herakles hakkr lcin, rica edertm PLEUSICLES -- GUn avdm Plriloco-
cabuk 01. ,masium.
Pv, - Ge{; kalmae. (gihle1indeki mendili Ph. - Sana da gun a vdrn !
gostererek) Bu da nesi, ne vaptrn gozii~e? Pl. -- Annen He kukardegin' sana
Pl., sag gotiinii gostererek. - Bu mu, sel~m sovlememi buvuedular,
goziim. Ph. -- Onlara. da edam!
Pv, - Sol go:tiinii soruvorum. Pi; - Riizg~r uvgunken veiken a~abU-
Pl. - Sovliy=:yim: sevda ugrunda tek meleri icin gelmeni rica edlvorlar, Annentn
gozlii kaldrm s sevdadan kacsavdim, otekl gozlerl iyi 0183ydl, berabee gelecekri.
gozumle de gorebiHrdim. Ama beni ~ok Ph. - Gelecegim, Istemlve Istemive bile'
beklertvoelae. ' ' olsa. Gltmersem aae~e vazifemde kusue
Py, i~te !;lklvorlar. etmirt olurum,
,PL..... Dogru diigiiniiyorsun.
VIII. SAHNE, "Py. - Benimle yagamasavd1t bugtln bu ...
FVRGOPOLiNicES PHiLOCOMASiuM dalantn bid olurdu. '
PALAESTRio PLEUsicLFS Ph. - Bovie bit' adamdan ayrddlihpl
i~in cehennem azabi icindevlm.Sen Pvrgopo-
PALAESTRIO - Rica ederim, aglama'" Ilnlces, kim olursa olsun, herkeai 80n deeece
na bir son Vel' artrk i niiktedan vapabiltrsin. Seninle beraber 01-
PHiLOCOMANisiuM - Ben agIar,n- , dugutIll i!;in gonliim m~grurdu. Ah! 'goriiyo-
vavnn da kimler aglasm? Havanmm en
giizel rum, §imdi bu ~ereften avrrlmam gerek,
giinilerini ge&irdigim verden avrdlvorum. ' Pv, ,_:_ Ah , aglama.
 Ph. Seni 'gorunce davanamivorum. Pv. Yok vok, tut.
Pv . ....:....
Cesur ol, Pa, - Ne k adar bahtsrzrm I
Ph. - Ne ~ektigimi ben biHrhn. Pv. - Gidin ona verdlgim her ~evi
Pa. --. BU'l."ad~n havatrn dae memnun 01•. 'getirin!
mana hie ~alimlvorum, Philocomasium.' Gii- Pa. - Gttmeden once seni bir kere
zeUigi, ahlak); kahramanlrgr senin gonHinii' daha seU.mlarltn, ocak ~acrnmz! Kapi vol-
burava bagiadl, Ben bile, bir kole oldugum . , da'§larlm, erkekler, ~"admiar! Allaha !8mar·
halde, ona b~ktlk~a, aYl'l!acagmll dii§iine •. Iadik, hosca kahn! Rica ederim, ben vokken
rek go:::: yallhll'lOOl tutamrvorum. ", bile, arkamdan ben i iviHkle anm.
Ph . .:_ Yalvarrrrm, izin ver de, gitmeden, Pv, - Havdi Palaesrrio, merin ol!
·once seni kucaklrvavrm. Pa. - Ah, senden' aynlu'ken aglama-
Pv, - Oiur, -.mak elimde degiL
Ph, - Ab. goziimun nuru, ah ruhum L . Py. -- Sogukkanl1hkJa katlan. 4
(du§ecek gibi olur) Pa, - Ne cekt:ii~imi ben btlirhn, ,".r
.Fa., Pleusicles'e. - .Ne olur, kadmi . ,Ph. - Bll da .
neZ Ne oldu 1 Neier
tot, diigmesin,
gorti..,orum 1 os.
l~lk, selam sana.
Pv, - Bu d a nesi cammi PL ._:_§imdi kendit:lf! geldin mi? '
.. Pa. - Senden aytliacagl i;;in eavallr-.. Ph. - Yalvarlrlrn. hangi adarm kuca~-
blrdenbtre kendind;::;n ge!;ti. ""i~nu;lm? Mahvoldum! Kendime geldim mt?
Pv, _ i~eri kos, su gerir,
pI; ._ K ~li"l<tm~ sevgiltm:
, Pa. - Suva hacet vok, bm.~klU dlnlensln:
Pv; -_, Bu ne bicim i§? ." ,
rica ederim, aklrm : ba1ilna ahrken arava
girmevin.
",'. p~~,Pyrgopolinfcde. - Kendini kavbet~
, Py.. _ Hey bunlarrn ha§larl birhirine; mi§d. (Pleusides'e) i§!erin sonuuda mevdana
~ok vaktn , boyle ~ev istemem, dudaklarrm ." > ~ika-cagUlda'n &ok korkuvorum -:
dudaklarmdan ~ek, gernici voksa karrgmam, ,.. ','"l?v. ~ Ne demek i~tiy()rsun?
Pi. - Nefes alrvor mu, almrvor mu . P~. .2. SUtun hu e~yalarln arkamizdari-
dive bakivordum, gotiiri.ildiigunu gorenle'r saldri sana bil' kU9ur
Pv, - Kulagml vaklasnrsan olmaz m.1Vd1? bulmasiri, diyOruril.. ' •.
Pi. _ Istersen rurmrvavrm kadrm, '\,'Pv.: i..: Onbiriti nlahn i. degil, kendi· rna-

':",

" "',

. ~:.
" "
: '.
hoot verivoeum, Ontar bana vrz gelir. Havdi diiIJun! Du§iiniirsen senia. i~iri.
gidin, tanrular vardnncrme olsun. '.Idm. iyi kim k~tii, ogreneceksin..
j " ..'
Pa, - Ben senin iyili~in i~in 8ovliivo~ . ; Pv, - BHiyorum, Gok ada fark etrlm.
rum. Pa. - Bundan once, hele bugiin, senin
pv. Bilrrim, :i~in nele r yapuglml anhvacaksm r ama 'a~111
Pa. Arnk hO!ll<a kal.
bugiin, he le bir benimkilecln id bitsln, ne .
Pv. Sen de ho§§;a kal.,
o~dugumu daha iyi og.eu€ceksin.
Pa, - Cabuk gidjn, hen hemen arkamz-
.dan gelecegim. Efendimle blras konusmak Pv, - Sana k al demekten kendimi zor
Isterim. (~lkarlar) Ger~i ~QJ,<; ker~ baskalarrm tutuvorum .
.benden sadik tuttun, ama sana her 'ley i!;in' . Pa. - Sakm bovle yapaYlffi deme,
cok .mmuattarrm. Isresevdlo, baskalarlvle 8~n~~senin vatancr, aldanci, soziinde· dur.-
hur.olmak£ansa, kapmda kdle olmagl tercih,
ederdlm,
m~z bid oldugunu soyleder; ondan ba§ka

", : Pv. - Metin 011 . . hk sadik koleai VOkcK'W§ derler, Bu i~in !leo
Pa, - Ah, adetledm~ ne kadar deiH~tir- refli olabllecejiird diitiullseydim, sana ken dim
mem gerektigi aklrma .~ddik!;e!' , Kadmca . tavsive edeedim, a:na §erefH degil, sakm
aderter ediuip, asker disiplinini unurmam vapmao
gerekecek ] Pv, - Havdi aenk git.
Pv, - Cesur olmaga !;ali§! -. . .Pa. '_;_.'Ne vapahm arnk katlanmm .
. . • Pa, - Ah elimde degii !'Buturi 'h~~esJtb.: ' .. Py~ --- 0 halde ho~!;a kal I
ka~tl,. ....
,'.Pa. Cesaretle gitmek daha ivi. . •...
PV. +, ou, onlafl~ p~Qi81ra;ses kaIma •. " ..Pv. _. HiI' ,defa daha ho§~a kat. (hcdka)
. Pa. - Hosea kal. onu cok kotii. bit kdle sanrrdrm,
. Pa. - Rica edertm;. benl < unutma, . lHtJIUI.JI"'l sadrk.. bir adam oldugu mevdana.
,Blr. gun htir ol~rsam, sa~a bunu bildii:irini,' .Kendi.. kendime dii~i.indiik~e, an hvo "
beni yiiz iisti.i birakma, .' . ".. " Qnu gondermekle budalalik ettim,':
Pv, - Benfm ~detjm d~~il bu. sevgUirnin vamna, i~erfgidevim~ Ama
Pa, - Hem sana ne kada.r·· sadik oldu-
8~S duvdum, kapc~ahnlvoi"" .'
 IX, SAHNE
-,
USAK' PYRGOPOLiNicES ... '. PERiPLECTOMENUS
CARio FALAKACILAR
USAK. - Bana hanelatmavin canim,
PERiPLECTOMENUS - Gotiiriin §U~lJ, .
ben bilirim i§im!', dtirrvanrn (Sbul' ucun da blle .
gelmezse, zorla kaldrrrp dl§a1'l atm. Yerle .
. olsa 0 giizeH bulurum, pe§inden giderim,·:··
gok arasma asm, parca parca edin,
'ay~glma sakrnrnam,
PYRGOPOI..iNiCES - Her~kles hakks
PYRGOPQLtNicES~ Ben! arrvor, Icin, valvarrrrm sana, Peciplectomenus,
K~U'i!IS1na G~kaVlm ~;,)c'Ugun.. . Pe, - Herakles hakkma bosuna valva-
Uiii- -_. Seni arrvcrum, cok zar if, ba~t2ri rrp durma, (Cario'ya) Cario, bak bakahm
a!!agl mezivetlecle dolu, ik i ranrmm ",blf;aihn ivice sivrilmi~ mi?
bebejil, seUim san" ! CARio - 0 ..eamparanm barsaklarrm
. . t.-
. Pv. _. Hangi tanrrl ..!' bunlar? delroek icin b1cagun coktanbeei vamp tutullU'
tI§. - Mar sla Venus. .... vordu zaten, dejevizn de karrum, bovnuna
.... muskalar asaYlm.
Pv.: _. Ne naerk cocuk l
.Py.· - Mahvoldum!
. U§. - i~ed
Pe, - Daha dur bakahm, acelen ne I
seni isrlvor, seni arrvor, sen i
Ca. -:- Saldrravrm mr herife?
erivip mabvoluvor. Sevdalmm Imdadma .
Pe. - Havrr, once sopa !;ekilsin.
Ne duruvorsun I Neden' girroiyorsun i~eri
Ca. - Soyl; temizinden.
Py. -- Girh/orum, gir ivoru n», (i{;et'i ';i. • .. .. .. .' .. .. .. • .. .. .. • .. •

U§. - i§t<e {!imdi kendi ayag1 He . Pe. - Bagkaslnm karrsmr okgamaga

takddl, tuzaklar haul', ihtivar pusuda nasli cesaret ertln, utanmaz?'
VOl', giizelliglne magrur zampar ava yakaip Pv, - Tannlar vardrmcim olsun, bana
vacak. Kadmr e::,kd;1i,· hcrkes nefeet kendi llvagl He geldi.
ondan, ama kendine sorsan, biiriln Pe, - Atrvor, vur !
onu goriir . gorme1. SJIp dive
Py. - Dur da anfatavrm,
Nerede ise kivamet kopacak, gidevim Pe., Cario'ya. - Neden durdun?
:.::feryat}ar duvuvorum, Pv. - Sov:lememe idn vok rou?
7
 Pe, - Sovte bakalrm ••' Pv. - .imdadllna yeti!tigin i~in ranrrlar
Pv, - Ona g'idevirn dive yalvardl.tat'. 'senden razr olsun.
Pe. - Ne dive git~~ge kalkl§tlu? At Ca. - Bize bit alnn min a [ 41] vel' 0>
sana! halde,
Pv, - Of" valvarrrtm, veter arnk vedi- Pv, - Ne i~in?'
gim sopa l Ca. -- Seni buradan !!ahitlerinle bera-
Ca. - Kesevim mi artrk i bel' s~g saltm gOt'dere'cd~imiz h;in, Venus/un
Pe, :._ N e zaman isreesen s herifi her sevgifi rorunu. Yoksa n e kadar ugra!jsan
tarafrudan car rnrh a geri 0 i§kence edin, bo§. gidemeestn.
Py,' - Herakles hakki i\;in, sana valva- Py. - Vecilecek.
1I.'1rlm, kesm -den dirrle bent ' Ca. - Ha §oyle, bak §imdi claha a1(1(.
_Pe. - Sovle, " .hca konusuvorsun, Mintan m, kapurun,
Pv, - -Dur up durdugum verde vapma- kamandan da. .iimidini kes, goriirmfveceksrn
dim: dut sa n drrn; aeaci alan htzmetc] bana orrlarr. 4

oyle demisti, FALA KA CI =: Gonderecek miain, voksa

"daha vuravrm rot?
pe. - Seni b ....radan sag salirn salrve-
Pv, r: Zaten sopadan her tarafrm ezfldl,
elrsek, hugiin bur ada falaka y a !;ekild'igiri ';'e
,,' aClym bana! [42] _
{;ekilecegi~ Icio k imsevezaeae ver mivecegme '
Pe. ---' Coziin §un u !
vemin et bakalun, Venu s'rrn sevailt tor,uou!'
PVo - Sana mimlett,<\~lm.
, ,Py. - iuppiter ve Mars a§lcma vemin
Pi. - Sen i bit daha buvada vakalarsam,
edertm, bugiin davak vedigitn i~i'l kt~~eye
§ahadetten mahrum olace ksm.
zarar' vermlvecejiirn. Haketrim, resltm edertm.:
Pv, - Sovlivecek sozjim vok I (jI
Btiradan §ahadet edemivecek halde girmez-
Pe. - Carie, ic;ed g+reli m,
sem, cezama gore at cekrim demektir. ' [40]
, ,,' 'Pe. - Pek i, va soziinde 'd~rmazsan? ' '
Pv, - hte koleler im geliyor. Philocoma-
alum gitti mi,. sovle.
Pv, - Oliinceve, kadar iahaddt~n m~b. SCELEDRUS '- Coktan.
'runi olavim, " Pv. - Vay basrma gelen ler Z
Ca. - Riraz daha vuralrm, sonra gon-" Sc, '-,- Benim 'bildigimi bilsen, daha
'derelim divorum, '~ok doviirriirsfin, ~unkii sol goiiind~ mendfl

".: ".
 bulunan adam vok muvdu, gemici degilmii.
Pv, - Ya kim imig?
Sc. --- phUocomasium'un sevgilisi.
Pv, - Nereden biliyorsun?
Sc. - Btlivorum, !;iinkii §ehrin kapisrm MiLES GLORtOSUS
agtnca, blrbirleeine sarrhp hilt durmadan NOTLAR·:
.. opii§tiiler.
Pv, - Zavalh .basrma gelenlere bak f . 1. - Plautus [acies} kelbnesinin iki snlerm ile
Goriiyorum, beni aldattrlar, 0 tanrrnm c· . Kelime OYUIlU yalllvOT. Metinde: «cephede (in acie] dii§-
cezasr Palaestrio basima bu igleri acn. manrn gozlerinin sivtili~ini (aciem) kotletsin».
(biT zaman du§undukten son!'a) Ama .haket- .. 2. --'--Bumbomachaee ve clgiomestridysarchides·
Plautus'uu uydurdugu adlardtr, Grek~e klytos: ulllii,
tim, teslim ederim. Baska zamparalara da -,m~stos: mahir, . dysarkhides : kotii hakim, ve bumbos .
bdvle faparlarsa daha ae zampara kalir~ guraltii; mahornar : sava§lyoru';:' kellmeler inden yaprl-
Daha ~ok korkarlar, bu iglere 4aha· nll!j iki kelime, Plautus, bu kelimelerin anlamtnd1l.n ziya-
heves ederler. Eve gidelim. AlklglaVlD12:. . ahe .klerlnln ve uzunluklarmrn blrakbjil 'komik teair-
den isfifade etm~k isfiyor, Buuunle, kendine Poseidon'.
SON . O~iU adrm veren Demetr ios Pollorkebea'In o~lu
. Gonatos'u ~B~tediyor•
.. _;, Plautua'un uydurdu~u bir yer. Curcalia: buk-
day kurdu,
..·:4:";:'. Askerln kahramanlrklarmm yazl1d1k1· tahta,
adamlarrn besabmi tutmaga

5. ~ Scytholatronia: Scythya'h iicretli askerler

Plautus'un uydurdugu blr yer.
6; ''':':_Da:lkavuk Sardunyahlar ile {Sardi} Sarthtarr
Sardtani) birbirme karl§t.nyoT. Sarth deyecek yerde
diyor, . . ....
.. 7. --- Akhilleus ad I. Grek ordusunun en kah'raman
. g~zel erini gostermek i~in bir deyim olmustu,
kardesi yoktn. .', ....
. XI, 6. «tski .yal!;Jfa~da: Roma kadm-
. Her~klcs adma, erkekl~r de Ciistor· adrna yemin

.. ".,
...
 'etmez ler. Kadinlarm Herakles adlna yemin 'etmemelerinin. ~lU9 ve Leantis.» Anlasrlnn Plautus
sebebi. biliniyor. C;unkii Herakles'e yaprlan kurbunla rde . ltoydugu zaman, Naevius zindanda bulunuyordu.· -. :.:':.'.;-":"<'" ':.:
"kadinlar hazrr bulunmaalardr, ama erkekferin yemin >. '15. _:_ £a§lca bir el yazmaslnda «An heri adbibisti't: ."
ederken ne icin Castor adrni anmadrklarmi soy lernek . '. yoksa dun iQlciyi gok rnu ka<;lrdm?~
kolay degildir.,. 16, - Metiode kelime kelirne: e onlarr olduklan"
9. - Kral Seleukos. Plautus'un yalj8dJgJ devirden yerde ssg- salim bulaca ksm.»
once Sur iye krah idi. (312 - 281) 306 da kral olmus, 17,' - Plautus, Soeledrus ve fena hareket, ciir iim
Plautus'uo oroek ald'gl piyes 306 He 281 yillar. 8r1lSID- anlarnma gelen ecelus kelimeleriyle alliteraiio yaplyor.
da yazllrnl§ o lrnalrdrr. Plautue'un devrinde II. Seleukos 18. - Deticeuin. gozler icin zararh cldugu san.h-dr,
(247 - 227) He Ill, Seleukos. (227 ~ 224) y",§amlljiard.T. 19. - Menade Grekce dike = adalet kelimesinden
10. - Imp/nviam: <;at! ar",hgl. Rorna evierinde y~pl'ml§ Dincea var, Altra Sceledrue adikos = adaletsiz
il}eri l~,k, hava ve yagmur suyunua g ir meai i~in gahda. ve dilcaia = adalet kelirneleriyle kelime oyllou y_plyOr.
brrakilan ,1I~lk yer. 20. - Animula, Apl1lia'da bir sehirdjr. Aola§IIan
1!' - Plautus; talus: a~lk kemifri, talas diffrinlJere: ahalisinin kotu bir iinii vardr,
aIJlk kemiklerini krrmakve sine tali« couuioium agitare t. 21. - Kalendae : Roma takviminde aylarrn ilk
a~lk ktiiniksiz yemelle misafir kahul et mek; legi aleariae , giinlerine verilen ad. , ..
[raudem /a;ere: a~lk' oyuou kanuuuna karsr gelmek. 22. - Quinquatl'U8, Mart aytnm ldus (aym 15 i)
tabirleri arasmde kelime oyunu yapry or, Lex alearia undan 5 gun sonra Minerva adena kutlanan bay rarndrr;
hakkmda (ok §ey biliumlyor, aedil'ler sans ve tesadiife' 23. - Cerlaria, (cera = mum) bal mumu ile elbi-
bagh. alan bu oyun larr y asak etrnis olmahlar. selere eskf parlakhfflDl veren bir :nevi iitiiciidiir.
12, - Mefiode Plautus arka arkaya koj dugu d- ve
24. - Metinde beriue gider'le karsrlsnan kelime
sessizleri ile alliteratio yaplyor: . .': ...
. 'odiosus = meniur, betin beti olur odiortim JUas , nef-
- Domi habet animum [alsiloquum, [alsificium;
retlerin Iliss', drr, Was birbiri ardmd..n gelen felaketleri
[alsiiurium, Hade etmek il(in kullamhr dr, Kelime kelime terciime :".
- ,Domi doles, domi delenifica facta,. domi falla- ..
• •• tic; gun ge~rneden goziioe medur olmasln, hele orada
. das.
ust iiste on giin kald, ml, sana nerret,ierden bir tlia9.
. 13. ~ Metinde: (Bir kadlU ne kadar .'.aZ fettan.
25. - Plautus·cor.= kaIb, goniil 'pectus = gogiis'-
olurs~ olsun bahl}Ivil 011 niuhta9 degildir; eyinde bahgesi.
evinde 'her f"na hareketini ortecek .. » Roma kadlalarl deki c lwrfleriyle alliteratio yaplyor.
yiyEicek sebzelerini evlerinde yetj~tirirleTdi'. 26. - Lautus (Lavan =
Ylkamak) Ylkllnml~ demek~
14. - Gn. Naevius'u kastediyor. Plautus'tan' y~§h' Hr. Plautus'un bu ke\ime ile neyi kastett'gi pek iyi
alao bu' §air ilk Pon harbioi anlatan destanl ve' kome- . anl~~llmlvor, bilhassa Palaestrio'nun cevabl yiiziiodim i
'dileri He taillnml~tJr. Geilius III, 3, 15 d.e: «Devi'etin «kanh' canI, oI8un.~
i1eri gelenlerh)i durmad"D . kobuledigi., oolara kilfrethgi. 27. - Ba mlsram ilk il::i kelimesillden sanTa
i~in . ,~ Roma'da triumvlr'ler taraflodaa zlDdana atlld1iJs" (aurib'utorl metin bozuktur. Brix - Kohler bunu: (Auris
zamkn,. N;':~vius'un iki komedi yazd,glnl biliyoruz: Hare' uto~. Pa. ~ Ubi doc.ueris con'veniam iUum atque analum)
 = kulilkl~nm var, Pa, • Gosterdigiu yerde raslayrpona
yuziigu .,.) ~eklinde tamamhyor. -. 38. - Lesbos (MidilIi)'lu Phaou: t. 6. 6- asrrn
28. - Zen gin Romahlarn, kilerinde' kitap rai lars ba§mda ya§ayan Lesboa'lu kadm §air Sappho'nun sevgilisi.
gibi §arap testilerini koymak i..in mahrut §eklinde yer- Rivayete gore mukabele ,gormedigi i~in Sappho kendini
ler varmis; testiier hirbirtne yakm yan yatml~ vaziyette Leukados kayahgmdan ~§agl atmll,1.
kum i.. ine oturtulurmus, Sarap bo~~ltlldlkl;a. testilerin 39 - Akhilleus. Thetis: ile Peleus'un og-Ill. Myrmi-
baslarr daha a~afp gelecegi i~io, Plautus buna cassare don'larJ~ krah, lliag'm en on~rnli kahramanlazindan biri,
= ha~ 8!J'affl 0: mak, tepe taklak olmak diyor. Troia savasmda sevdigi esir kadmr, Briseis'l .A'gsmem-,
29. - RO;rHl.da hur fakat fakir halk bir zengin in nou'un almasma kizarak ~adlTlna gekilmi~, Grekler hiiyiik
{Paironue = metinds efendi kelimesiyle kar!JIJanml~tlr) bozgunluga u~raymca. 'ancak arkadasr Patroklos'un
himayesi altma girer ve onun client (metinde adam oliimijnuu intlkamrm almak i9in tekrar ~arpllilrnaya raM
kelimeslyle kar§llaDml~hr) i olurdu. Aerote.leutium'da olmustur.
Periplectomenus'.un client'idir. 40. - Plautus, testis ve iniestatue kelimeleriyle'
. 30. - Metinde: sdaba kulaldarlm la(lDm neunu oyunu yaplyor.
yakalar yakalamaa» var, 41. - Bir grek parasr.:
42 - Plautus miwk (gollderirsin) ve mitis (ezildi]
31. - Terciimede esas tutulan Oxford tabmda bu
cumle «mala mille meres' (bin cezaYl hakettin) var,
. "
rakat ACloteleutithn'un cevabi Bentbley'in kabul etti!!,!
«mala mulier mers est = kadm koHl bit maldir» ~ekli~.
nin daha dokru oldu~u icallaatini veriyoe,
32. - Romahlarda kolenin azad eddme merasimin-
de praetor elindeki deflne~i Jriilenin basma dokundurur
ve onu azad eder di,
33. - Metinde «sozlerini kiilden ge~irmek iatemez»
var, Kiil 0 devirde madenleri temizlemek illin kullamlrr-
mllil.
34. - Melinde «bizim Baccha'lardan isen Boyle;'
var, Bakkha'lar, Bakkhus'un srrrraa eren ve ODU kutla,
yan kadrnlardrr.
35. - Metnin bu kisrm mubtelif el yaamalarma
gore deltj~iyor. ilion harsp olunacak bir §ehri gosterrnek
i9in kullamhrrh, Mls'alar bozuk olmakla beraber .
den akrl sormQ~s geldim» anlammda olaeak,
36. - Talentum i bir yunan parasr.
37. - Ops : Saturnus (Kronos)'un karrsr, iupiter'in