= Oplossingen

1  Punten, rechten, vlakken  (blz. 28) 14 vlak vl( ADG)

vl( ABCD) AD
1 a kruisend c snijdend vl( DHGC) DG

b snijdend d evenwijdig vl( AEHD) AD

vl( AEFB) AF
vl( EFGH) FG
3 a neen c ja
vl( BFGC) FG

b neen d neen

15 a altijd waar
4 HC snijdt CD
b soms waar
HC ⫽ BE
c soms waar
HC ⫽ KL
d altijd waar
HC kruist EG
e altijd waar
HC kruist EF
f altijd waar

5 echt : 1, 5, 8 g nooit waar

schijnbaar : 2, 3, 4, 6, 7, 9
16 a waar

7 a neen d ja b vals

b ja e ja c vals

c ja d vals
e waar
8 f waar
rechte ligging t.o.v. vlak ACF
BD snijdend
DG evenwijdig 17 a vl( AEFB) en vl( DHGC)
EG evenwijdig b vl( EFGH) en vl( ABCD)
EA snijdend
FM evenwijdig

HD snijdend

9 a snijdend ; snijlijn = rechte FH

b samenvallend
c snijdend ; snijlijn = rechte KL
d evenwijdig
e snijdend ; snijlijn = rechte AE

10 snijlijn = rechte AB

195
 2  Vectoren en coördinaten in de ruimte  (blz. 53) 3  Vergelijkingen van rechten en vlakken  (blz. 92)

− − −
9 a P = A − 5 B 1 a ( 0, 0, k ) met k ∈ R0 e ( 2, –3, 1)
− 4− 1− b (0, k , 0) met k ∈ R0 f (1, 3, –4)
b P = A − B
3 3 c ( –1, 0, 2) g (k , 0, l ) met k , l ∈ R0

10 k = –3 d (3, 2, 1)

13 O( 0, 0, 0) ; A( 3, 0, 0) ; B( 0, –2, 0) ; C( 0, 0,4) 2 a evenwijdig

D( 3, –2, 0) ; E( 3, 0, 4) ; F( 3, –2, 4) ; G( 0, –2, 4) b evenwijdig

c niet evenwijdig
√
14 A(6, 0, 0); B(6, 6, 0); C(0, 6, 0); T(3, 3, 3 2)
3 a P(2, 1, 0)
15 a A ( 2, –3, 7) ; B ( 0, –3, 5) ; C ( 3, –2, –1)  
1
b S 3, 0,
− − − 1− 2
b D = 3E1 − 5E2 + E3 
2


1
  x = 2r

16 a co(P) = , 3, 2 c k↔ y = 3 − 2r (r ∈ R)
2 

  z = 1 + r
5 3 1
b co(Q) = , ,
4 2 2  
5
  d D ∈ k voor r = −
3 1 7 2
c co(R) = , ,
4 2 2
− − −
17 a co(P) = (0, 3, −6) 4 a P = (1 − k ) · A + k · C

  − − − −
1 3 15 b P = −k · A + B + k · C
b co(P) = − , ,
2 2 4 − −
c P = k · A
−  
18 ( P1P2P) = 11 − A 1 − −
d P = + − k · B + k · C
2 2
1 1 − − − −
19 k = 1 en  = en m = − e P = (1 − k − ) · A + k · B +  · C (met k ,  ∈ R)
2 2
  − − − −
1 f P = k · A + B + l · C
20 co(Z) = , −2, 5
2  
− k − k  − 1 −
g P = ·A+ + ·B+ ·C
21 co(A) = (3, 5, 17) t.o.v. (O, E1 , E2 , E3 ) 2 2 2 2
− − − −
h P = k · A −l · B +l ·C
22 co(D) = (7, −2, 1)

23 a co(C) = (−8, 6, 8); 5 a Een rechte ⫽ OS

 
13 b Een vlak door O
co(D) = −9, , 9 ;
2
co(E) = (−10, 7, 10) c Een rechte ⫽ RS

b co(F) = (−6, 3, 6)

196
 VBTL 5•6 | RUI M TEM EETK UN DE  •  OP LOS S IN GEN

      
x 1 0
x =1
7 a  y = −1 + k · 1 
    (k ∈ R);
2y + z = −1
z 0 −2
      
x 1 0
x =1
b  y  =  2  + k · −2 (k ∈ R);
3y + 2z = 0
z −3 3
      
x −3 0
x = −3
c  y  =  4  + k · 0 (k ∈ R);
y =4
z 5 1
     
x −1 3
x +1 y −3
d  y = 3 + k · −2
    (k ∈ R); = = 1−z
3 −2
z 1 −1
     
x 1 3
x −1 y −4
e  y  =  4  + k · −2 (k ∈ R); = = z +2
3 −2
z −2 1

9 a e en f zijn kruisend
b e en f zijn snijdend in S( 2,–8,–10)
c. e en f zijn evenwijdig en niet-samenvallend

10 c A( 2, 3, –1) ; B( –1, 2, 1)

11 a co( A) = ( 2, 6, 10)
b co( B) = ( 4, 0, 2) (voor t = 2)
c co( S) = (3, 3, 6)

       
x 2 1 0
14 a  y = −1 + k · 0 + m · 0
      (k , m ∈ R); y = −1
z 1 0 1
      

x 0 1 0
b  y  = −1 + k · −1 + m ·  1  (k , m ∈ R); x + y +z −1 = 0
z 2 0 −1
       
x 1 0 −1
c  y  = −1 + k ·  1  + m ·  2  (k , m ∈ R); x +y +z = 0
z 0 −1 −1
       
x 1 1 0
d  y = 3 + k · 3 + m · 3
      (k , m ∈ R); 5y − 3z = 0
z 5 5 5
       
x 1 0 0
e  y  = 2 + k · 1 + m · 0 (k , m ∈ R); x −1 = 0
z 3 3 1
       
x 0 0 1
f  y  = 0 + k · 1 + m ·  1  (k , m ∈ R); 3x − 2y + z − 1 = 0
z 1 2 −1

197
 15 3x – 6y + 2z + 5 = 0
x z −2
30 = y +1 =
−3 −2
16 k = 6 en m = –4
31 a co(P ) = (−6, 3, 1)
17 a {( 0, 1, 2) ; ( 1, 0, –1)} 

x + y − 2z + 5 = 0
b f ↔
b A( 0, 0, –4) ; B( 0, 2, 0) ; C( –1, 1, –1) 4x + y + 6z + 15 = 0


c geen oplossing 2x − 3y − 14 = 0
32 co(A ) = (1, 2, 0); e  ↔
z =0
18 γ ↔ 2y − z + 1 = 0 
3x − 5y + z = 0
33 b d ↔
19
a niet coplanair b coplanair 5x − y − 2z = 0

c co(A) = (−1, −1, −2); co(B) = (1, 1, 2)

20 k = ± 4

3x − 4y − z − 3 = 0
22 a a ⫽ b en a ∩ b = ∅ d g↔
7x − 5y + 2z − 6 = 0
b a∩b=d
c a = b e γ ↔ 2x − 7y + 8z + 11 = 0


x = −1
23 k = – 8  en  m = –4 : a≠b 34 a α ∩ β ∩ γ = e ↔
y −z = 1
k = 6  en  m = –4 : a=b
b αβ γ
       
x 2 3 3 5 3
c α ∩ β ∩ γ = {S} met co(S) = − , − , −
24 α ∩ β = d ↔  y  = 2 + k ·  9  (k ∈ R) 2 2 2

z 1 −1 d m = −1 : α ∩ β ∩ γ = ∅

x −z = 0
m = −1 : α ∩ β ∩ γ = e ↔
25 a α ∩ f = {S} met co(S) = (5, 4, −2) 2y + z = −1
 
10 7 8
b α ∩ f = {S} met co(S) = , ,
3 3 3 35 co( P) = (1, 1, 3) ; co( Q) = ( 2, –5, –1)
c α  f en α ∩ f = ∅
40 De doorsnede van K met α is de vijfhoek HIJKL
d α ∩ f = {S} met co(S) = (2, 3, −1)
met co(H) = (0, 0, 8); co(I) = (8, 0, 1);
 
48
co(J) = (8, 4, 0); co(K) = , 8, 0 ;
26 b δ ↔ x − 3y + 2z − 2 = 0 7
co(L) = (0, 8, 6)

27 γ ↔ 14x + y + 7z − 28 = 0 41 a x + z – 2 = 0

28 a = 1 en b = −2 b a ∩ AB = { Q( 2, 0, 0)}

a ∩ BC = { R( 2, 4, 0)}
     
x 2 3 a ∩ CD = { S(0, 4, 2)}
29 a f ↔  y  =  2 + k ·  9  (k ∈ R)
z 1 −1
 
3
b P(0, 1, 1); Q −1, 0, ; R(2, 3, 0)
2
2
c (PQR) =
3

198
 VBTL 5•6 | RUI M TEM EETK UN DE  •  OP LOS S IN GEN

42 a m = – 1 : S( –1, 1, 0) 4  Hoeken tussen rechten en vlakken  (blz. 125)

m = 2 : S(–1, 4, –3)
m = 3 : S( –1, 3, –2) 2 a waar

y =0 b waar
b m =0 :α∩β ∩γ= e ↔
x +z = 0 c vals
c m = 1 : a ⫽ b d vals
e waar

m x + 2y − 2z + 2m = 0
43 a cm ↔ (m ∈ R)
mx + y +z −m = 0 6 a 90° b 45° c 55°33′
  
1 3 1 √
b cm ∩ γ = Sm − , , m +
m 4 4 6
10 a b 109°28′16″
 4
3
y =
c M.P. ↔ 4 √
z = − 1 + 1 13
a 9 b 53
x 4
1 1 √
d hyperbool met vergelijking z = − +
x 4 15 a 54°44′08″ b 70°31′44″ c 3 2
3
in het vlak met vergelijking y =
4
16 b 54°44′08″

√
17 2 6

18 a in G b 13 m

19 12

1
20
a 3 b
6

21 36p cm3

√
23 b 4 3

√
2r a2 − r 2
24 a √
a +2 a2 − r 2
√
r a2 − r 2
b
2a

26 E

27 A

28 E

29 A

30 A

199
 31 D 5 Analytische behandeling van hoeken en
loodrechte stand  (blz. 155)
32 B
1 a 7 e 14
√
33 C b 6 f 3 6
c –8 g 68°28′32″
34 A √
d 26

−→
35 a ⫽ g ⫽ l ⫽ 2 a AB is genormeerd
b ⫽ h ⊥ m ⫽ −→
b AB is niet genormeerd
c ⊥ i ⊥ n ⊥
d ⊥ j ⫽ o ⫽ 8 a AB  CD ⇐⇒ k = 0

e ⊥ k ⊥ p ⫽ b AB ⊥ CD ⇐⇒ k = −6
f ⊥  
1 7
9 C1 (5, −1, 3) en C2 , ,3
2 2
36 a soms waar i soms waar q soms waar
     
b nooit waar j altijd waar r soms waar x 5 0
10 a a ↔ y = −1 + k · 3
     (k ∈ R)
c altijd waar k soms waar s altijd waar
z 1 2
d altijd waar l altijd waar t nooit waar
b Q1 (5, −4, −1) en Q2 (5, 2, 3)
e nooit waar m soms waar u soms waar
f soms waar n altijd waar
11 360 km/h
g altijd waar o soms waar
h altijd waar p altijd waar
12 a co( S) = ( 6, 2, 6) b minimum = 10,82

13 a e loodrecht op f d e niet loodrecht op a

b e loodrecht op f e a loodrecht op b
c e loodrecht op a f a niet loodrecht op b

     
x 1 1
14 a m ↔ y = 3 + k · −2
     (k ∈ R);
z −2 3
y −3 z +2
m ↔ x −1 = =
−2 3

     
x 0 2

b m ↔ y = 2 + k · 1
    (k ∈ R);
z 3 0

x − 2y = −4
m↔
z =3

     
x 1 −2
c m ↔ y = 0 +k · 8 
     (k ∈ R);
z −4 5
x −1 y z +4
m↔ = =
−2 8 5

200
 VBTL 5•6 | RUI M TEM EETK UN DE  •  OP LOS S IN GEN

15 a 5x + 4y – z + 7 = 0 6 Afstanden en vergelijkingen
b x +y +z –4=0 van een bol  (blz. 181)
c 10x – 4y + 5z – 10 = 0
9 16
1 1 b c
5 3
16 a 6x – 4y + z – 21 = 0
√
2 2 2
b x –y =0

3x + 2y − 11 = 0
17 a x – 4y – 3z + 6 = 0 3 a m↔
3x − z − 5 = 0
b x + 2y – 2z – 5 = 0
A(1, 4, −2); B(3, 1, 4)

18 a 2x + 5y + 3z + 8 = 0 d (a , b ) =| AB | = 7
b x + 3y + 2z – 9 = 0 
2x − y − 4 = 0
b m↔
      y +z −3=0
x 1 −1
19 m ↔  y  = 0 + k ·  5  (k ∈ R); A(3, 2, 1); B(1, −2, 5)
z 1 −3
d (a , b ) =| AB | = 6
y z −1
1− x = = y +4 z −1
5 −3 c m ↔ x −2 = =
2 −3
A(2, −4, 1); B(3, −2, −2)
20 π ↔ 3y + 2z − 3 = 0
√
d (a , b ) =| AB | = 14
21 α ↔ x + 2y − 2z + 9 = 0; β ↔ x − 2y + z + 5 = 0

4 twee oplossingen:
22 co( P) = ( –2, 3, 4) β1 ↔ 7x − 4y − 4z − 2 = 0
en β2 ↔ 7x − 4y − 4z + 34 = 0
 = 75°58′13″
23 a ab
b  = 60°
aβ
5 twee oplossingen:
c α = 90°
a α1 ↔ 3x + 6y + 2z + 35 = 0
d α = 60°
a en α2 ↔ −477x + 996y + 592z + 6265 = 0

6 twee oplossingen:
γ1 ↔ 2x + y + 2z − 29 = 0
en γ2 ↔ 2x + y + 2z + 31 = 0

√
√ 78
7 21 b 11 c
3
√
8 21

9 A1( –3, 5, 2) en A2( –3, 17, 14)

10 a δ1 ↔ 8x + 2y − 10z − 39 = 0
en δ2 ↔ x + 16y + 4z + 3 = 0

b δ1 ↔ 5x − 2y + z + 2 = 0
en δ2 ↔ 3x + 4y − 7z + 4 = 0

201
 11 a 2x + y + 2z + 7 = 0 23 a 1 ↔ (x + 12)2 + (y − 3)2 + (z + 2)2 = 254

 b co(A) = (1, −3, 5)

4x + 4y − 6z + 5 = 0
12 a d ↔
x − y + 2z − 2 = 0 c 2 ↔ (x − 27)2 + (y + 15)2 + (z − 19)2 = 1016

 
13 a x 2 + y 2 + z 2 – 2x – 4y + 2z + 3 = 0 151 23 98
24 co(P1 ) = , ,−
50 10 50
b x 2 + y 2 + z 2 – 2x + 2z – 34 = 0  
49 23 1
c x 2 + y 2 + z 2 + 2x + 4y – 5z – 1 = 0 en co(P2 ) = − , ,
50 10 25
d x 2 + y 2 + z 2 + 4x – 6y – 8z + 13 = 0
e twee oplossingen : 25 c 60°
x 2 + y 2 + z 2 + 6x – 27 = 0
e 70°31′44″
en x 2 + y 2 + z 2 – 10x –11 = 0 √
f 18 3
f x 2 + y2 + z2 – 10x + 7 = 0 √
g 6 3
√
14 a bol ℬ ( M(0, 0, 3) ; r = 3) h 3 2

b bol ℬ ( M( –3, 1, –2) ; r = 0) i 1 ↔ (x − 3)2 + (y − 3)2 + (z − 3)2 = 27

  √
1 3 3 2 j 2 ↔ (x − 3)2 + (y − 3)2 + (z − 3)2 = 9
c bol ℬ (M , −1, ; r= )
2 2 2
d geen bol 26 a 109°28′16″
e geen bol √
b 2
√
3
15 3x – 2y + 6z – 49 = 0 c
2

16 a ( x – 2)2 + ( y – 10)2 + ( z + 1)2 = 83 27 a 45°

b x + 9y – z – 10 = 0
17 a ( x – 2)2 + ( y + 3)2 + ( z – 6)2 = 49
b (x – 1)2 + y 2 + (z – 3)2 = 9
b 54°44′08″
√ √
c opp. = 180 + 36 3  ; inhoud = 216 + 36 2
28 a | AB | = | AC | = | AD | = | CD | = | BC | = | BD | = 6

b 54 ◦ 44 08
18 ℬ1 ↔ ( x – 1)2 + ( y – 11)2 + ( z – 1)2 = 49
ℬ2 ↔ ( x + 2)2 + y 2 + ( z – 4)2 = 4 c 70 ◦ 31 44
√
19 a1 ↔ 2x – 3y + 6z = 0 ; raakpunt A1( 0, 0, 0) e 3 2
√
a2 ↔ 2x – 3y + 6z – 98 = 0 : raakpunt A2( 4, –6 , 12) f 18 2

20 a ℬ ∩ a = { S1( 1, 4, –1) ; S2( 5, 0, –1)} g omgeschreven bol

 √ 2
6 27
b ℬ ∩ a = { S1 = S2( 8, –4, 1)} 2
1 ↔ x + y + z −2
=
   2 2
3 1
c ℬ ∩ a = S1 (2, 1, 8); S2 − , 1,
5 5 ingeschreven bol
 √ 2
2 2
6 3
21  ∩ α = {c (M , r  )} 2 ↔ x + y + z − =
  √ 2 2

7 4 7 
4 6
met co(M ) = − , − , en r =
3 3 3 3
29 20
 
22 1 ∩ 2 = {c (M , r )}
met co(M ) = (0, 4, 0) en r  = 3 30 b 20

202
 VBTL 5•6 | RUI M TEM EETK UN DE  •  OP LOS S IN GEN

31 a A(a , a , 0); B(−a , a , 0); C(−a , −a , 0); D(a , −a , 0);

√
T(a , 0, a 2)
√
b x−y − 2z = 0

c doorsnede = driehoek MAC

√
d a2 · 2

 
6 2
32 co(D) = , −6, −
5 5

 
17 3
33 co(P1 ) = (−4, 3, −2); co(P2 ) = − , − , −2
2 2

34 c r = 1

d x2 + y2 = 1

35 a co( T) = ( 0, 0, 1)

b x2 + y2 = ( z – 1)2 · tan2 a
c 90°

36 b ℬ ↔ x 2 + y 2 + z 2 = r 2

c co( T) = ( – 4002,239 ; 3358,277 ; 3658,271)

co( R) = (4151,410 ; –4151,410 ; –2492,083)

203