4.2.

Birinci Çeşit Genelleştirilmiş I·ntegraller I·çin Yak¬nsakl¬k Testleri

Teorem 4.2.1.(Karş¬laşt¬rma Testi):

f ve g fonksiyonlar¬0 f (x) g (x) eşitsizli¼

gini sa¼
glas¬n.
O halde;
Z1 Z1
1) g (x) dx yak¬nsak =) f (x) dx yak¬nsak
a a
Z1 Z1
2) f (x) dx ¬raksak=) g (x) dx ¬raksakt¬r.
a a
Z1
x2
Örnek 6: e dx integralinin yak¬nsakl¬k durumunu inceleyiniz.
1
Çözüm: Karş¬laşt¬rma testinden; 8x 1 için x2 x =) x2 x2 x
x =) e e
Z1 Z1
2
e x dx integrali yak¬nsak oldu¼
gundan e x dx integrali yak¬nsakt¬r.
1 1

Teorem 4.2.2.(Limit Kriteri):

8x 0 olsun ve lim xp f (x) = c olsun. O halde,

0 için f (x)
x!1
Z1
1) 0 c < 1 ve p>1=) f (x) dx yak¬nsak
a
Z1
2) 0< c 1 ve p 1=) f (x) dx ¬raksakt¬r.
a

Z1
x2
Örnek 7: dx integralinin yak¬nsakl¬k durumunu inceleyiniz.
3x4 + 5
0
Çözüm:
x2 x4 1
lim x2 4
= lim 4
=
x!1 3x + 5 x!1 3x + 5 3
Z1 2
1 x
c = ; p = 2 =) dx integrali yak¬nsakt¬r.
3 3x4 + 5
0

Z1
x
Örnek 8: p dx integralinin yak¬nsakl¬k durumunu inceleyiniz.
+ x2 + 1x4
0 r
1 x x2 x4
Çözüm: lim x p = lim p = lim =1
x!1 x4 + x2 + 1 x!1 x4 + x2 + 1 x!1 x4 + x2 + 1

1
 c = 1 ve p = 1 oldu¼
gundan limit kriterinden verilen integral ¬raksakt¬r.

4.3.I·kinci Çeşit Genelleştirilmiş I·ntegraller I·çin Yak¬nsakl¬k Testleri

Teorem 4.3.1.(Karş¬laşt¬rma Kriteri):

Pozitif tan¬ml¬ f fonksiyonunun yegane singüler noktas¬ b ve her x 2 [a; b)

için 0 f (x) g (x) olsun.

O halde;

Zb Zb
1) g (x) dx yak¬nsak =) f (x) dx yak¬nsak
a a

Zb Zb
2) f (x) dx ¬raksak=) g (x) dx ¬raksakt¬r.
a a
Z2
1
Örnek 9: p
3
dx integralinin yak¬nsakl¬k durumunu inceleyiniz.
x 1
0

Z2 Z1 Z2
1 1 1
Çözüm: 1=3
dx = 1=3
dx+ 1=3
dx
(x 1) (x 1) (x 1)
0 0 1
1
p= 3 < 1 oldu¼
gundan sa¼
gdaki her iki integral yak¬nsakt¬r.

O halde verilen integral yak¬nsakt¬r.