Pytania do ćwiczenia nr 1 z p.

Wprowadzenie do metrologii

1. Co nazywamy wielkością fizyczną?

Wszystko to, co jesteśmy w stanie zmierzyć, ogólnie nazywamy zbiorem mierzalnych wielkości
fizycznych (measurable quantities).

Mierzalną wielkością fizyczną – (w skrócie „wielkością” - quantity) nazywać będziemy właściwość

(cechę) zjawiska, ciała lub substancji, którą można wyróżnić jakościowo i wyznaczyć ilościowo

2. Co nazywamy jednostką miary?

Jednostką miary wielkości fizycznej nazywamy wartość danej wielkości umownie przyjętą jako mającą
wartość liczbową równą jedności (np.: kilogram kg – jednostka miary masy)

3. Co nazywamy wzorcem jednostki miary?

Wzorzec jednostki miary, etalon: Przyrząd pomiarowy (pojedyncze urządzenie pomiarowe, układ
pomiarowy, materiał odniesienia) przeznaczony do odtwarzania definicyjnej jednostki miary danej
wielkości, służący jako odniesienie.

4. Co się kryje pod nazwą „układ SI”?

Zbiór jednostek podstawowych oraz jednostek pochodnych, określonych zgodnie z przyjętymi

regułami w danym układzie wielkości, nazywa się układem jednostek miar (system of units).

5. Co rozumie się pod pojęciem „pomiar”?

Pomiar jest procesem poznawczym, który umożliwia odwzorowanie właściwości fizycznych, realnych
obiektów lub procesów, w dziedzinie liczb.

Wynik pomiaru stanowi zawsze para liczb: miara i jej niepewność.

6. Na czym polega pomiar?

Polega na porównaniu określonej wielkości fizycznej z wzorcem tej wielkości przyjętym umownie za
jednostkę miary, prowadzącym do ustalenia liczby (ilorazu) mówiącej ile razy wielkość mierzona jest
większa lub mniejsza od wzorca. Liczba ta podana wraz z oszacowaną niepewnością i przypisaną
jednostką miary stanowi wynik pomiaru:

7. Jaki jest cel pomiarów?

Z punktu widzenia inżyniera* , celem pomiaru jest zdobycie ilościowej, wiarygodnej i obiektywnej
informacji o otaczającym nas świecie materialnym, umożliwiającej celowe i planowe
przekształcanie go wg określonego algorytmu, planowe sterowanie zachodzącymi procesami,
monitorowanie zachodzących zjawisk w naturze….

8. Z jakich etapów składa się pomiar?

Proces pomiarowy jest ciągiem następujących po sobie czynności podjętych w celu ustalenia wartości
określonej wielkości fizycznej lub umownej:

 teoretyczne i praktyczne przygotowanie pomiaru,

 techniczna realizacja pomiaru,
 opracowanie i interpretacja wyników (szacowanie niepewności)
 9. Przedstawić i omówić strukturę (elementy składowe) wyniku pomiaru.
Wynik pomiaru stanowi zawsze para liczb: miara i jej niepewność.
Miara (wielkości fizycznej lub umownej) – liczbowy wynik pomiaru danej wielkości, wartość
wielkości fizycznej lub umownej wyrażona w postaci iloczynu liczby (wartości liczbowej
wielkości), określającej stosunek wartości wielkości do jednostki miary (czyli wskazującej, ile
razy wartość ta jest większa lub mniejsza od jednostki miary) i jednostki miary tej wielkości.

Dawniej nazwa przyrządu pomiarowego lub jednostki miary.

Niepewność pomiaru - parametr charakteryzujący rozrzut wartości wyniku pomiaru.

10. Co to jest „niepewność pomiaru”?

Niepewność pomiaru - parametr charakteryzujący rozrzut wartości wyniku pomiaru.

11. Na czym polega opracowywanie wyników pomiaru?

Polega na wykonywaniu pomiarów, ich interpretacji i wyciąganiu wniosków; należy zwrócić

szczególną uwagę na poprawność wykonywania pomiarów i minimalizacji błędów pomiarowych

12. Czym się różnią pomiary bezpośrednie od pośrednich?

M. bezpośrednie (np.: pomiar linijką, pomiar masy na wadze szalkowej - wielkość mierzona i
wzorcowa są tego samego rodzaju a wynik pomiaru jest otrzymywany bezpośrednio z odczytu
wskazań narzędzia pomiarowego w wartościach wielkości mierzonej.)

- M. pośrednie (np.: pomiar gęstości na podstawie pomiaru masy i objętości - wartość wielkości
mierzonej pośrednio oblicza się jako funkcję wartości innych wielkości) –

M. złożone (np.: wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych - polega na bezpośrednim albo

pośrednim wyznaczaniu wartości pewnej liczby wielkości związanych ze sobą układem równań
algebraicznych)

13. Na czym polegają pomiary seryjne (wielokrotne)?

14. Co to jest błąd pomiaru?

błąd pomiaru to jest różnica między wartością zmierzoną a prawdziwą

Błąd pomiaru – odstępstwo wyniku jednostkowego pomiaru od wartości prawdziwej, której wielkości
na ogół nie znamy. Nie należy go rozumieć jako powstałego wyłącznie w wyniku pomyłki, a jako
nieodłączny czynnik procesu pomiarowego

15. Dlaczego zaprzestano stosować pojęcie błędu pomiaru jako parametru określającego
dokładność?

błąd pomiaru to jest różnica między wartością zmierzoną a prawdziwą

Czyli nie możemy tego określić jaki jest błąd pomiaru, bo nie znamy tej wartości prawdziwej a
niepewność pomiarowa daje zakres w którym będzie się zawierała ta wartość prawdziwa