<äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022

_˝«düeTs¡ŒD≤wüºø£yéT
X¯s¡«X¯+ø£s¡ X¯s¡«ØX¯ <Ûäè>∑s¡« >∑s¡«Vü≤düqTï‘·
bÕs¡«r<Ûäe! |üs¡«‘·dæú‘· |üs¡«‘ê2~e≠ìdüTÔ‘·!
düs¡«dæ<ä∆ düT|üs¡«#ês¡D kÕs¡«uÛÖeT <äj·÷ì<Û˚
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 1
πøX¯edü´ düVü≤ÁdüHêeT_Ûs¡s¡ÃHê‘·TÔ\d”<äfiË’
düÔÁ‘·Œ<äøÏåD ‘·<äTZDdüÔe ‘·Á‘·ŒD≤eT düVü≤Ádü¬ø’' ˆ
j·T‘·Œ¤\+ Væ≤ ‘·<˚ø£ _\« düeTs¡ŒD≤<䓤er‘·´‘·'
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 2
>ö‘·MT eT\Vü‰]D° q<äXÀDdæ+<ÛäT düs¡dü«r
CVüQïC≤ ‘·|üHê‘·àC≤ düs¡j·∂ »˝…’s¡e>±Vü≤Hê‘Y ˆ
j·T‘·Œ¤\+ Væ≤ ‘·<˚ø£ _\« düeTs¡ŒD≤<䓤er‘·´‘·'
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 3
e]Ôø± X¯‘·\ø£å¬ø’Ás¡«‘·ø√{Ï_Ûs¡´<äTbÕdüHê‘Y
yê»ù|j·T X¯‘ê2X¯«y˚T<Ûä qèy˚T<Ûä c˛&É•_Ûs¡àU…’' ˆ
j·T‘·Œ¤\+ Væ≤ ‘·<˚ø£ _\« düeTs¡ŒD≤<䓤er‘·´‘·'
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 4
ñø£åyêVü≤q! j·Tø£åsê≥‡K! <äø£åj·T»„ $‘·ø£åD !
Á‘·´ø£å! <äT>∑∆e\ø£å! dü#·Ã¤•\ø£åD≤–ïs¡Mø£åD!
nø£ås¡! düàs¡ •ø£åD ~«»s¡ø£åD…Æø£ $#·ø£åD j·Tø£åsêø£ådü dæ<ä∆#ês¡D øÏqïs√s¡>∑ |üqï>∑
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 5 Áù|‘·uÛÑ÷‘· |æXÊ#·uÛÑ÷$T düTsê|ü‡s¡' düTÔ$‘·Á>∑Vü‰'
j·TX¯Ãy˚<ä ‘·<äs¡úC≤‘· $<äÁ>∑C≤‘·´ee÷qHê‘Y @ø£ _\«düeTs¡ŒD≤‘·Œ<äM+ ìC≤+>∑ $T‘êdüÔ‘·'
j·TX¯Ãdü<äTZs¡T ø±$T˙»qyê+#Û·j·÷2|ü´|òüT dü+#·j·T' #·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 8
‘·dü´dü+Vü≤è‹πsø£ _\« düeTs¡ŒD≤<䓤er‘·´‘·' ‘ês¡ø±|ü‹ uÛ≤düÿsê2q\ ‘ês¡ø£dü´ eTùV≤•‘·T'
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 6 ‘ês¡ø£düTÔ‘· ‘ês¡ø±2] |æ‘·TX¯Ã‘ês¡ø£ yêdæq'
<äTwüÿè‘·+ø£\ BÛ‘· #√s¡ düTsê|ü‘ê<äèX¯ dü+>∑e÷‘Y _\«|üÁ‘· düeTs¡ŒD≤2wüºø£ y˚Tø£<ë2|æ |üsƒ¡qïs¡'
bÕ+#·sêÁ‘·eT‘ê2qT>∑dü´ ãVæ≤wüÿè‘·dü´ j·TBø£åD≤‘Y #·+Á<äX‚Ks¡e∂]∆ï _\« düeTs¡Œø√ q |ü⁄qs¡“¤y˚‘Y ˆˆ 9
‘·dü´dü+Vü≤è‹πsø£ _\« düeTs¡ŒD≤<䓤er‘·´‘·'
#·+Á<ä#·÷&É! düeTs¡Œj·÷eT´Vü≤MTX¯ _\«<äfi≤ì‘˚ ˆˆ 7 Ç‹ leT<들düÿsê#ês¡´ ø£è‘·+ _\« düeTs¡ŒD≤wüºø£yéT
k˛ÔÁ‘·<äs¡ÙqyéT 3
<äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
<äs¡ÙqyéT
Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
e÷]Ã ` 2022
dü+|ü⁄{Ï`18 $&çÁ|ü‹: s¡÷. 25 /` dü+∫ø£ ` 6
ISSN 2582-2411 ù|J\T 68
mdtÄsYmdt |ü_¢πøwüHé‡ Á|ü#·Ts¡D
dü÷Œ¤]ÔÁ|ü<ë‘·
ø°.X‚. eTs¡Te÷eTT\ sê»eTÚ[X¯s¡à
>ös¡e dü+bÕ<ä≈£î\T
j·÷j·Tes¡+ #·+Á<äX‚Ks¡X¯s¡à, ÄsY.$.$. ø£ècÕísêe⁄
eTs¡Te÷eTT\ <ä‘êÔÁ‘˚j·TX¯s¡à
Á|ü<Ûëq dü+bÕ<ä≈£î\T
eTs¡Te÷eTT\ yÓ+ø£≥s¡eTDX¯s¡à
Á|ü#·Ts¡Dø£s¡Ô, dü+bÕ<ä≈£î\T
eTs¡Te÷eTT\ s¡TøÏàDÏ
dü+bÕ<äø£ eT+&É*
&Ü. |üPs¡íÁ|üC≤„ uÛ≤s¡‹, nwüºø±\ sêyÓ÷àVü≤Hé
Ĭøfi¯¢ $;ÛwüD X¯s¡à, u≤#·+|ü*¢ dü+‘√wt≈£îe÷sYXÊÁdæÔ
eTs¡Te÷eTT\ sêeT#·+Á<äeT÷]Ô
Ä<äsêdüT|ü*¢ X¯•<ÛäsY, Á|ükÕ<äes¡à ø±eTãTTwæ
$»j·Tyê&É düVü‰j·T dü+bÕ<ä≈£î\T
&Ü. ø£|üŒ>∑+‘·T sêeTø£èwüí, 90320 44115
Á|ü‘˚´ø£ Á|ü‹ì~Û
|æ.$.m+. |üeHé, 81253 36958
ñ|ü dü+bÕ<ä≈£î\T
sêeT\ø°åà düTÁãVü≤àD´+
Hê´j·T dü\Vü‰<ës¡T
>√bÕ\ø£èwüí ø£fi≤ì~Û
<äs¡Ù qyéT
Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü|üÁ‹ø£
` : Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+ : `
Ç+.HÓ+. 29`105/4/1, lsêeT dæ<ë∆+‹ uÛÑeq+
q÷´ $<ë´q>∑sY, H˚πs&éyÓT{Ÿ, dæøÏ+Á<ëu≤<é`56
bò˛Hé, bòÕ´ø˘‡: 9441015469
e-mail: editordarshanam@gmail.com
d_darshanam@yahoo.co.in
` : $»j·Tyê&É ø±sê´\j·T+ : `
: l düT+<äs¡ Vü≤qTe÷Hé wüDTàK y˚<ä$<ë´\j·T+,
C/o
ø=‘·÷Ôs¡T ‘ê&˚|ü*¢ b˛düTº, ej·÷ : $T˝Ÿÿ bòÕ´ø£ºØ,
$»j·Tyê&É`12, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ.
|üP]Ô $esê\≈£î: |æ$m+ |üeHé, 81253 36958
e÷]Ã ` 2022
<äs¡Ùq+ <äs¡ÙHêsêeT <äs¡Ùq+ düeT<äs¡Ùq+
<äs¡Ùq+ ˝Àø£ eè‘êÔ+‘ê<äs¡Ù <ä]Ùq´ù|øÏå‘·yéT ˆˆ
<äs¡ÙHê+ ‘·s¡TàK düŒ]Ù dü~«eTsêÙeeTs¡Ùq+
<äs¡Ùq Á|ü‹uÛÑ÷kÕúq+ Jj·÷‘Y düs¡« ì<äs¡ÙqyéT ˆˆ
` nwüºø±\ qs¡dæ+Vü≤sêeTX¯s¡à
ª<äs¡Ùq+ <ä]Ù‘·+ j˚Tq <ä]Ù‘·+ düs¡«<äs¡ÙqyéT
<äs¡Ùq+ X¯s¡àdü+<Ûë‘·è <äs¡Ùq+ <Ó’e<äs¡ÙqyéTµ
` nj·÷∫‘·+ qfÒX¯«s¡X¯s¡à
á dü +∫ø£ ˝
eTVü‰bÕ|üVü≤s¡+ eTVü‰*+>±s¡Ãq+
À ... ... 7
` ∫\¢s¡ d”‘êsêe÷sêe⁄
n_Ûùwø£+‘√ nqTÁ>∑Væ≤+#˚ eTVü‰<˚e⁄&ÉT ... 11
` ∫+‘·\bÕ{Ï •eX¯+ø£s¡XÊÁdæÔ
düeT‘êeT÷]ÔøÏ düeTTqï‘· <ÛëeT+ ... 14
j·Tø£åÁ|üX¯ï\≈£î \øå±´‘·àø£ düe÷<ÛëHê\T ... 17
lyê´U≤´q+... ` Ä#ês¡´ ≈£îbÕŒ $»j·Tl ... 22
leT<˚›M uÛ≤>∑e‘·+ ` &Ü. e~›|ü]Ô |ü<ëàø£sY ... 24
‘·b˛eq |òüTqT&ÉT e÷&ÉTZ\ y˚+ø£≥ •eXÊÁdæÔ ... 26
` ÄsY. nq+‘·|ü<äàHêuÛÑ¡sêe⁄
dæ<ä∆jÓ÷>∑T\T ` dü+<Ûë´ m˝≤¢Á|ü>∑&É ... 28
lyê´düuÛ≤>∑e‘·+ ` y˚eT÷] y˚+ø£fÒX¯«s¡X¯s¡à ... 31
•e©\\T ` &Ü. |ü⁄*>∑&ɶ $»j·T\øÏåà ... 34
eTVü‰uÛ≤s¡‘· kÕs¡dü+Á>∑Vü≤+ ... 36
` ø°.X‚. &Ü. |ü⁄˝…¢\ lsêeT#·+Á<äT&ÉT
|ü⁄s√Væ≤‘· <Ûäs¡à<ä]Ùì ` &Ü. ¬ø. ns¡$+<äsêe⁄ ... 39
‹s¡TeT\ #·]‘êeTè‘·+ ` ø°.X‚. |æ$ÄsY¬ø Á|ükÕ<é ... 42
sêe÷j·TD+ s¡düs¡eT´+ ... 46
` eq+ C≤«˝≤ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄
n<äT“¤‘· düTÔ‹ø±e´+... ` Á|ükÕ<äes¡à ø±eTãTTwæ
|ü⁄qs¡®qà bÕ|ü|ü⁄D≤´\T
... 49
... 50
` &Ü. mMT«mdt dü‘·´Hêsêj·TD
<Ûäs¡àõC≤„dü ` |æ. uÛ≤düÿs¡jÓ÷– ... 52
kÕ>∑s¡|òüTÀwü ` &Ü. >∑]øÏbÕ{Ï qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ ... 54
eTVü‰‘·|üdæ« ` &Ü. yÓTÆÁ‘êes¡TD ... 58
CÀ´‹wü |ü⁄sêD+ ` >öØuÛÑ≥¢ $≥˜\X¯s¡à dæ<ë∆+‹ ... 60
jÓ÷>∑yê•wü˜+ ` e\÷¢s¡T lsêeT#·+Á<äeT÷]Ô ... 62
Ç+<äT˝Àì yê´kÕ\T, n+<äT˝Àì uÛ≤yê\T s¡#·sTT‘·\y˚. <ëìøÏ, <äs¡ÙqyéT
|üÁ‹ø£≈£î m˝≤+{Ï dü+ã+<Ûä+ ˝Ò<äT. ` dü+bÕ<ä≈£î&ÉT
4
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022

düeT‘êuÛ≤eq @~ kÕ«MT!
eTs=ø£ e´øÏÔì ‘·≈£îÿe #˚dæ e÷{≤¢&É{≤ìøÏ ¬s+&ÉT ø±s¡D≤\T ñ+{≤sTT. yÓTT<ä{Ï~ ` eTq+ @ e´øÏÔ >∑T]+∫
e÷{≤¢&ÉT‘·THêïyÓ÷ Ä e´øÏÔ n+fÒ uÛÑj·T+, ndü÷j·T, ás¡¸´ ñ+&Ü*. ¬s+&√ ø±s¡D+ ` $T‹$÷]q Ä‘·àq÷´q‘· nsTTHê
ñ+&Ü*. ˇø£y˚fi¯ á ¬s+&ÉT ø±s¡D≤\T ø£*dæ ñ+fÒ... n˝≤ e÷{≤¢&˚ e´øÏÔ m+‘· <äj·T˙j·TyÓTÆq dæú‹˝À ñHêï&√ ns¡úeTe⁄‘·T+~.
Ä e´øÏÔ düe÷»+˝À u≤>± ù|s¡Tbı+~q yê&ÉT, #·<äTe⁄≈£îqï yê&ÉT, >ös¡e˙j·TyÓTÆq kÕúq+˝À ñqïyê&ÉT nsTT‘˚... ‘·q
ndæÔ‘ê«ìï ø√˝ÀŒ‘·Tqï uÛÑj·T+ n‘·&çì |ü≥Tº≈£îì |”&çk˛Ô+<äì ns¡ú+. uÛÖ‹ø£ s¡÷|ü+˝À ‘˚&Ü\T ñ+{≤sTT ø±˙ düèwæº˝Àì Á|ü‹
ÁbÕD° <˚e⁄&ÉT düèwæº+∫q<˚. düèwæº˝Àì Á|ü‹ edüTÔe⁄˝À |üs¡e÷‘·à ñHêï&Éqï dü‘ê´ìï >∑T]Ô+#·˝Òø£b˛e≥+— n~ y˚s¡T, H˚qT y˚s¡T
nH˚ uÛ≤eq ø£\>∑≥+ ` eTìwæ˝À ù|s¡T≈£îb˛‘·Tqï uÛÑj·÷ìï dü÷∫kÕÔsTT. BH˚ï ª~«rj·÷yÓ’ uÛÑj·T+ uÛÑe‹µ nHêïsTT XÊÅkÕÔ\T.
yêdüÔyêìøÏ ñqï~ ˇø£fÒ, eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT nH˚ dü‘ê´ìï >∑T]Ô+#·ø£b˛e≥y˚T sê>∑<˚«cÕ\≈£î ø±s¡DeTe⁄‘·T+~. ˙{Ï˝À Á|ü‹_+u≤ìï
#·÷dæ n~ ‘êqT ø±≈£î+&Ü eTs=ø£{Ï nqTø√e≥+ m+‘· n$y˚ø£yÓ÷... H˚H˚ >=|üŒ, ne‘·* e´øÏÔ ‘·≈£îÿe nqTø√e≥+ ≈£L&Ü n+‘˚
n$y˚ø£+ ne⁄‘·T+~. m˝≤+{Ï $ø±sê\T ˝Ò≈£î+&Ü eTqdüT ìs¡à\+>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T eTq˝À sê>∑<˚«cÕ\T
‘=\–b˛‘êsTT. düeT‘·«uÛ≤eq ø£\T>∑T‘·T+~. düeT‘·« uÛ≤eq ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T ø£s¡à\ô|’ ÄdüøÏÔ q•düTÔ+~. n|ü⁄Œ&˚ eTìwæ
düHê´dæ ne⁄‘ê&ÉT. ˝Òø£b˛‘˚ πøe\+ düHêïdæ>± $T–*b˛‘ê&ÉT. $<ë´$qj·T dü+|üH˚ï Áu≤Vü≤àDÒ >∑$ Vü≤dæÔì / X¯óì #Ó’e X¯«bÕπø #·
|ü+&ç‘ê' düeT<ä]Ùq' ` |ü+&ç‘·T&çì, ≈£îø£ÿe÷dü+ ‹H˚yê&çì ` Ç<ä›]˙ düe÷q+>± #·÷ùdyê&˚ |ü+&ç‘·T&ÉT. yê&˚ jÓ÷– nì
uÛÑ>∑eBZ‘·˝À |üs¡e÷‘·à düŒwüº+>± #ÓbÕŒ&ÉT. n<˚ uÛÑ>∑eBZ‘·qT |üs¡eT ÁbÕe÷DÏø£eTì n+^ø£]dü÷Ô, ^‘êC≤„qj·TC≤„\T #˚dü÷Ô,
Ç‘·s¡T\ $÷<ä <˚«wü+ yÓfi¯fl>∑øÏÿ‘˚, H˚s¡TÃ≈£îqï $<ä´øÏ, #˚düTÔqï bÕsêj·TD\≈£î |òü*‘·+ @eTT+≥T+~. |ü#·Ã>∑&ç¶ ‹H˚ »+‘·Te⁄
≈£L&Ü HÓeTs¡Ty˚düTø√e≥+ ø√dü+ H√s¡T Ä&çdüTÔ+~. eTqeT÷ @y√ k˛ÔÁ‘ê\T #˚dü÷Ô H√s¡T Ä&çdüTÔ+{≤+. ø±˙ k˛ÔÁ‘·+˝À #Ó|æŒq
dü<äTZD≤\qT e÷Á‘·+ ˇ+≥ |ü{Ϻ+#·Tø√+. n˝≤+≥|ü⁄Œ&ÉT »+‘·Te⁄\≈£î, eTq≈£L ô|<ä› ‘˚&Ü ñ+≥T+<ë? #ÓãT‘·Tqï ˙‘·T\T
πøe\+ e÷≥\T e÷Á‘·y˚Tqì, eTqdüT ì+&Ü ndü÷j·T ì+&çb˛sTT+<äì n˝≤ e÷{≤¢&˚yêfi¯flì #·÷ùdÔ ÇfÒº ns¡úeTe⁄‘·T+~.
dæú‘·Á|ü»„‘· ñqïyê&ÉT e÷Á‘·y˚T ÁãVü≤à|ü<ëìï #˚s¡T≈£î+{≤&Éì ø£èwüí |üs¡e÷‘·à kÕ+K´jÓ÷>∑+˝À #ÓãT‘ê&ÉT. H˚qT düHê´dæH˚
ø±˙ dæú‘·Á|ü»„‘· ˝Ò<äHêï&É+fÒ n~ ñ|ü] düHê´dü+, ñuÛÑj·T ÁuÛÑwüߺ‘·«+ ‘·|üŒ eTs=ø£{Ï ø±<äT. ndü\T düHê´dü+ n+fÒH˚
|ü]‘·´õ+#·≥+. e~*ô|≥º&É+ nì ns¡ú+. nVü≤+ø±s¡ eTeTø±sê\‘√ düVü‰ H˚qT Hê~ nH˚ nìï uÛ≤eq\˙ï e<ä*ô|{Ϻ ªn+‘ê
ˇø£ÿfÒµ nqï düeT‘·«uÛ≤eq≈£î sêe≥y˚T düHê´dü+. M{Ï˝À @ ˇø£ÿ >∑TD≤˙ï n\es¡TÃø√≈£î+&Ü πøe\+ mÁs¡ã≥º\T ø£&ç‘˚ n~
ªmÁs¡µ yê<ä+ e÷Á‘·y˚T ne⁄‘·T+~ ‘·|üŒ ¬ø’e\´k˛bÕq+ ø±<äT. düHê´dü+ n+‘·ø£Hêï ø±<äT. n~ me]$÷<Ó’Hê ø±˙, m+<äT¬ø’Hê
ø±˙... eTqdüT˝À <˚«wü+ >∑÷&ÉTø£≥Tº≈£îì ñ+<ä+fÒ ªdüHêïdæµ ‘·|üŒ ªdüHê´dæµ ø±˝Ò<äì ns¡ú+. n~ Ç+ø± ªø±\ì ≈£î+&ɵ nì ns¡ú+.
n≥Te+{Ï e´øÏÔ düe÷C≤ìøÏ uÀ<Ûäq\T #Ój·T´{≤ìøÏ nqs¡TΩ&ÉT. b˛‘·q eTVü‰ø£$ ≈£L&Ü uÛ≤>∑e‘· ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ≈£L{Ïø√düyÓ÷,
ø±düÔ+‘· ÁbÕ|üø£+ ø√düy˚T sêE*ï, sê#·]ø±ìï bı>∑&É≥+ ø£Hêï ¬s’‘·T≈£L© |üì#˚düTø√e≥+, eTTwæº m‘·TÔø√e≥+ qj·TeTHêï&ÉT.
‘·q uÛ≤>∑e‘êìï eTqTwüß\≈£î n+øÏ‘·+ Çe«qHêï&ÉT. n<˚ uÛ≤>∑e‘·+ bÕsêj·TD #˚dü÷Ô, sê#·]ø£ Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+
bı–&ç+#·T≈£îH˚yês¡T ≈£L&Ü dæ>∑TZ|ü&˚˝≤ bı>∑&É≥+... eTqdüTqï @ eTìw” n+^ø£]+#·˝Ò&ÉT. n~ eTqdüTqT ‘êø£≥Tº
ô|≥Tºø√e≥y˚T ne⁄‘·T+~. ˇø£ dü÷s¡T´+&ÉT düeTdüÔ Je⁄\≈£î ‘êH=ø£ÿø£ÿ&Ó’ ‘√#·T b˛*ø£Hé... nqï≥T¢ ˇπø |üs¡e÷‘·à uÛÑ≈£îÔ&ç
nqTuÛÑ÷‹ Á|üø±s¡+ ˇø=ÿø£ÿ s¡÷|ü+˝À ø£ì|ækÕÔ&ÉT. n~ uÛ≤eq˝À uÛÒ<äy˚T ø±˙ ø£ì|æ+#˚ edüTÔe⁄˝À ø±<äT. ø±˙ eTq ø£+{ÏøÏ uÛÒ<ä+
ø£ì|æk˛Ô+<ä+fÒ n~ eTq˝À ˝À|üy˚T ‘·|üŒ ø£ì|æ+#˚ edüTÔe⁄~ ø±<äT. H˚H˚ >∑Ts¡Te⁄ì Ç+ø=ø£s¡T ø±<äT.. nq{≤ìï $T+∫q nC≤„q+
eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. eTq+ >∑Ts¡Te⁄ nì ne‘·* e´øÏÔ Á‹ø£s¡DX¯ó~∆>± n+^ø£]+∫ <ëdüT&ÉT ø±yê* ‘·|üŒ H˚H˚ >∑Ts¡Te⁄... n‘·&ÉT ø±<äT
nq≥+ ªã\e+‘·|ü⁄ eT‘· e÷]Œ&çµ ne⁄‘·T+<˚ ø±˙ e÷s¡ZuÀ<Ûäq ø±<äT. düeT‘·« uÛ≤eq n+‘·ø£Hêï ø±<äT. #·÷|ü⁄ <˚e⁄&ç $÷<ä
∫‘·Ô+ #Ó|ü⁄Œ\ $÷<ä nì kÕyÓT‘· #Ó|æŒq≥T¢ y˚ùd y˚wü+ ˇø£{Ï, #Óù|Œ e÷≥ eTs=ø£{Ï, #˚ùd |üì Ç+ø=ø£{Ï nsTT‘˚... n+‘·ø£Hêï
˙#·‘·«+ eTs=ø£{Ï ñ+&É<äT. Á‹ø£s¡D X¯ó~∆ ˝Òì ñ|üHê´kÕ\T Ä‘·àe+#·q≈£î @ e÷Á‘·+ rdæb˛e⁄. n~ q$Tàqyê]ì qfÒº≥
eTT+#·≥y˚T ne⁄‘·T+~.
dü+bÕ<äø°j·T+ 5
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
dü÷Œ¤]Ô ì+|æq düeT‘êeT÷]Ô
s¡<∏ä dü|üÔ$T dü+<äs¡“¤+>± Ç∫Ãq ªldü÷s¡´
ø£e#·+µ k˛ÔÁ‘·+ n<äT“¤‘·+>± ñ+~. Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚
≈£Ls¡TÃqï $Á>∑Vü‰\˝À ¬s+&√ n‹ô|<ä› $Á>∑Vü≤+
ªdüeT‘êeT÷]Ôµ sêe÷qTC≤#ês¡T´\~. á $Á>∑Vü≤+
ôV’≤<äsêu≤<é |ü]düs¡ ÁbÕ+‘·+˝À ø=\Te⁄Bs¡&É+
eT]+‘· Äq+<ä+ ø£*–k˛Ô+~. Bìì Ä$wüÿ]+#˚
ø±s¡´Áø£e÷\˝À sêh|ü‹, Á|ü<Ûëì e+{Ï ùV≤e÷
ùV≤MT\T bÕ˝§Zq&É+ ø±s¡´Áø£eT+ |ü≥¢ Á|ü»˝À¢
ÄdüøÏÔì πs¬ø‹Ô+∫+~. Ä~yês¡Áe‘êìï >∑÷]Ã
‘Ó*j·TCÒùd yê´dü+ u≤>∑T+~. n˝≤π> uÛ≤s¡‘·
<˚X¯+˝À Ád”Ô\T Ä#·]+#˚ H√eTT˝À¢ì e÷|òüT >öØ
H√eTT dü+<äs¡“¤+>± Ç∫Ãq ø£<∏äq+ Äø£≥Tº≈£î+~.
` |ü⁄≥º+sêE eTH√Vü≤sY, >∑T+≥÷s¡T
ª<äs¡ÙqyéTµ #·+<ë $esê\T
3 dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 900
6 dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 1800
12 dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 3600
b˛wü≈£î\T s¡÷. 10000
eTVü‰sê» b˛wü≈£î\T s¡÷. 25000
'Darshanam' Canara Bank,
Neredmet branch
A/c. No. 30632010015813
IFSC Code : CNRB0013439
e÷]Ã ` 2022
bÕsƒ¡ø£ <ä]Ùì
MT n_ÛÁbÕj·÷\qT baludarshanam@gmail.com≈£î |ü+|ü>∑\s¡T.
‘Ó\T>∑Tyê]øÏ Äràj·TT&ÉT
bÂsêDÏø£ kÕs¡«uÛÖeTT&ÉT eT˝≤¢~ #·+Á<äX‚Ks¡ XÊÁdæÔ |üs¡eT|ü~+#·&É+
‘Ó\T>∑Tyê]øÏ rs¡ì ˝À≥T. Á|ü‘·´ø£å+>± ‘Ó*dæq yês¡T ø=+<ä¬s’‘˚,
|üs√ø£å+>± yê] Á|üe#·Hê\qT $q&É+ ‘Ó*dæq yês¡T #ê˝≤ eT+~.
|òæÁãe] dü+∫ø£˝À e∫Ãq eT˝≤¢~ yê] ìyê[ yê´kÕ\T >=|üŒ>±
ñHêïsTT. eTTK´+>± $mdtÄsY eT÷]Ô, dü+‘√wü≈£îe÷s¡ XÊÅdæÔ,
<ä‘êÔÁ‘˚j·T X¯s¡à >±s¡¢ yê´kÕ\T #ê˝≤ Äràj·T+>±, ÄÅs¡›+>± ñHêïsTT.
dü+bÕ<äø°j·T+ >∑T]+∫ #Óù|Œ<˚eTT+~? ì|ü⁄Œ\T ≈£î]|æ+∫+~.
` e©¢X¯«sY, ôV’≤<äsêu≤<é
kÕ>∑s¡|òüTÀwü ` ˇø£ XÊX¯«‘· ø±e´+
n<ÛäTHê‘·q ø±e´ Á|ü|ü+#· kÕ>∑s¡+˝À ñyÓ«‘·TÔq m>∑dæq ‘·s¡+>∑+
kÕ>∑s¡|òüTÀwü. áHê{Ï ø£e⁄\˝À nÁ>∑ÁX‚DÏøÏ #Ó+~q ø£$Á|üMs¡T\T
>∑]øÏbÕ{Ï yês¡T. á kÕ>∑s¡|òüTÀwü˝À yê] C≤„q $C≤„q yêVæ≤ì n≈£î+]ƒ
‘·+>±, nÁ|üy˚Tj·T+>±, nqe<ä´+>± Á|üeVæ≤düTÔ+~. n<äT“¤‘·yÓTÆq
uÛ≤eX¯ã\‘·‘√, Á|ükÕ<ä>∑TD XÀuÛÑ‘√, X¯s¡y˚>∑+‘√ |üj·Tì+∫ ø£$˝Àø±ìï
n\]düTÔ+~. ªÄVü‰µ nì|ædüTÔ+~. e÷qeC≤‹ #·]Á‘·qT düsê«+>∑düT+
<äs¡+>± <ä]Ù+|üCÒùd á ø±e´+ #·eT‘êÿs¡ uÛ≤e|üØeTfi¯ düTyêdæ‘·+.
düTs¡qB Á|üyêVü≤ dü<äèX¯+. s¡düs¡eT´ uÛ≤yê$wüÿs¡D $\dæ‘·+.
n≥Te+{Ï á ø±yê´ìï #·<äTe⁄‘·T+fÒ eTqdüT‡ |üs¡e•düTÔ+~.
Vü≤è<äj·T+ s¡dübÕ¢$‘·+ ne⁄‘·T+~. ø±\Á|üyêVü≤ y˚>±ìï ‘·≥Tº≈£îì
XÊX¯«‘·+>± ì*∫b˛j˚T s¡eT´ø±e´+ Ç~. Bìì Á|ü#·T]düTÔqï
ª<äs¡ÙqyéTµ |üÁ‹ø±~Û|ü‘·T\≈£î <Ûäq´yê<ë\T. >∑]øÏbÕ{Ï ø£M+Á<äT\≈£î
nH˚ø±H˚ø£ qeTdüT‡e÷+»\T\T.
` y˚eT÷] y˚+ø£fÒX¯«s¡X¯s¡à
#·+<ë<ës¡T\≈£î $»„|æÔ
ª<äs¡ÙqyéTµ <Ûë]àø√<ä´eT e÷dü|üÁ‹ø£ düHê‘·q <Ûäs¡à |ü]s¡ø£åDÒ \ø£å´+>±
yÓ\Te&É‘·Tqï á |üÁ‹ø£≈£î #·+<ë\T, $sêfi≤\T n+~+#·e\dæ+~>±
ÁbÕs¡úq. á HÓ\‘√ eTT–j·TqTqï ‘·eT #·+<ë\qT yÓ+≥H˚ |ü⁄qs¡T<ä∆]+#·Tø√
e\dæ+~>± eTq$. m&ç≥sY, <äs¡ÙqyéT ù|s¡T‘√ #Ó≈£îÿ/&ç&ç/eTìj·÷s¡¶s¡T
s¡÷ù|D≤ #·+<ë\qT |ü+bÕ*‡+~>± $»„|æÔ. MTs¡T Á|ü‘·T´‘·Ôsê\T
»]ù|≥|ü⁄Œ&ÉT ∫s¡THêe÷\qT düŒwüº+>± |æHéø√&é‘√ düVü‰ sêj·Te\dæ+~>±
ø√s¡T‘·THêï+. ∫s¡THêe÷ e÷]‘˚ ‘·ø£åD+ ‘Ó*j·TCÒj·T+&ç. ` m&ç≥sY
6
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
|üsêÁ|üø£è‹ s¡÷|ü+ »>∑<ä+u≤dü<ë•e⁄\ s¡÷|üyÓTÆq
*+>±s¡Ãq uÛÑøÏÔ, eTTøÏÔ <ëj·Tø£+. eTVü‰•esêÁ‹ s√Eq
ñ|üyêdü+, C≤>∑s¡D\‘√ |ü]|üPs¡í dü<ë•e nqTÁ>∑Vü‰ìï
bı+<äe#·TÃqì eTq |ü⁄sêD≤\T #ÓãT‘·THêïsTT. •e*+>∑
s¡÷|ü+˝À ñqï •e⁄&çì Äsê~ÛùdÔ •e⁄&ÉT Äq+~kÕÔ&ÉT nì
ô|<ä›\T #ÓãT‘·T+{≤s¡T. uÛÑ≈£îÔ\T yê] yê] X¯øÏÔì nqTdü]+∫
•e⁄&çì |üPõ+#·e#·TÃ. 1128 bÕ]∆e*+>±\‘√ #˚ùd
ns¡Ãq düVü≤Ádü *+>±s¡Ãq. BìH˚ ¬ø’˝≤dü j·T+Á‘·
Á|ükÕúqeT+{≤s¡T. 372 *+>±\≈£î #˚ùd ns¡Ãq
eTVü‰*+>±s¡Ãq. düŒ¤{Ïø£ u≤D*+>±\qT n]Ã+#ê\+fÒ
<ëìøÏ ìj·TeTìwü˜\T #ê˝≤ nedüs¡+.
XÀ¢ ˆˆ e÷|òüTø£èwüí #·‘·Ts¡›XÊ´e÷~<˚y√eTVü‰ì•
•e*+>∑‘·yÓ÷<ä÷“¤‘·' ø√{Ïdü÷s¡´düeTÁ|üuÛÑ'
‘·‘êÿ\yê´|æ˙Á>±Vü≤´ •esêÁ‹Áe‘˚‹~∏' ˆˆ
e÷|òüT ø£èwüí #·‘·Ts¡›•j·T+<äT ns¡∆sêÁ‹ düeTj·TeTTq
|üs¡eT•e⁄&ÉT ø√{ÏÁ|üuÛÑ\ dü÷s¡T´\ ø±+‹‘√ *+>±ø±s¡eTTq
ne‘·]+#ê&ÉT. *+>∑eTT |üs¡e÷‘·Tàì ne´ø£Ôs¡÷|üeTT. ø£qTø£
ÄHê&ÉT uÛÑ≈£îÔ\T ÁX¯<ä∆‘√ *+>∑eTTqT n]Ã+#ê*.
ªª•eX¯ø√Ô´X¯Ã∫Vü≤ïdü´y˚T\q+ *+>∑eTT#·´‘˚µµ nq>± •eX¯≈£îÔ\
@ø°ø£è‘· s¡÷|ü∫Vü≤ïy˚T *+>∑eTT. ª*+µ n+fÒ eTq ø£+{ÏøÏ
Á|ü<Ûëq+
e÷]Ã ` 2022
ø£ì|æ+#·≈£î+&Ü ©qyÓTÆj·TTqï~. ª>∑+µ
n+fÒ >∑Ts¡TÔ>± ø£ì|æ+#˚~ nì *+>∑
X¯ã›eTTq≈£î ns¡∆eTT. eTs=ø£ $<Ûä+>±
#ÓbÕŒ\+fÒ ø£ì|æ+#·ì •e⁄ìøÏ,
ø£ì|æ+#˚ >∑Ts¡TÔ *+>∑eTT. *+>∑eTT
bÕqe≥ºeTT ¬s+&É÷ ø£*ùd ñ+{≤sTT.
*+>∑eTT X¯+ø£s¡T&ÉT, bÕqe≥ºeTT ∫\¢s¡
neTàyês¡T. n+fÒ bÕs¡«r d”‘êsêe÷sêe⁄
|üs¡y˚TX¯«s¡T\≈£î dü+πø‘·y˚T bÕqe≥ºeTT˝À |ü]&ÛÉ$˝Ò¢
*+>±ø£è‹. düeTdüÔ |”sƒ¡eTT\T |üsêÁ|üø£è‹ »>∑<ë+ã
dü«s¡÷bÕ\T. düeTdüÔ •e*+>±\T #Ó’‘·q´ dü«s¡÷bÕ\T.
X¯+ø£s¡T&ÉT bÕs¡«‹ì n+ø£eTTô|’ <Ûä]+∫q≥T¢ •e*+>∑eTT dü<ë
|”sƒ¡eTT‘√H˚ ≈£L&ç ñ+≥T+~.
XÀ¢ ˆˆ *+>∑y˚<ë eTVü‰<˚M Á‹>∑TD≤Á‹eTj·÷+_ø±
‘·j·÷#· |üP»j˚T<ä´düTÔ <˚M<˚eX¯Ã|üPõ‘Í
Á‹>∑TDeTT\T (dü‘·Ô« s¡»düÔyÓ÷ >∑TDeTT\T)‘√
≈£L&çj·TTqï~ n+_ø£. *+>∑eTT jÓTTø£ÿ y˚~ø£ô|’ $\dæ\T¢
|æ+&ÉeTT eTùV≤X¯«s¡T&ÉT. ø±e⁄q bÕqe≥ºeTT‘√ ≈£L&çq
*+>∑eTTH˚ |üPõ+#ê*.
XÀ¢ˆˆ eT÷\‘√ ÁãVü≤às¡÷bÕj·T eT<Ûä´‘√ $wüßís¡÷|æ‘˚
nÁ>∑‘· •Ùes¡÷bÕj·T eTVü‰*+>±j·T‘˚ qeT'
•e*+>∑eTTq≈£î eT÷\eTTq ÁãVü≤à, eT<Ûä´düúeTTq
7
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
$wüßíe⁄, nÁ>∑kÕúqeTTq •e⁄&ÉT ñ+{≤s¡T. ø±e⁄q
•e*+>∑eTTqT |üPõ+∫q≥¢sTT‘˚ düeTdüÔ <˚e‘·\qT
|üPõ+∫q≥¢e⁄‘·T+~. •e⁄&çøÏ ¬s+&ÉT ‘·‘êÔ«\T ñHêïsTT.
ˇø£{Ï nø£\+, ¬s+&Ée~ düø£\+. nø£\+ n+fÒ ìsêø±s¡+,
ìs¡TZD+, ìs¡+»q+ ÁãVü≤àCÀ´‹ dü«s¡÷|ü+. düø£\+ kÕø±s¡+,
dü>∑TD+, uÛÑø±ÔqTÁ>∑Vü≤ $Á>∑Vü≤+. *+>∑s¡÷|ü+ nej·Te
s¡Væ≤‘·yÓTÆ, CÀ´‹dü«s¡÷|ü+>±, Ä<ä´+‘ê\T ‘Ó*j·Tì<Ó’
>√#·]düTÔ+≥T+~. #·+Á<äX‚Ks¡, #·sêà+ãs¡<ä\ eTTqï>∑Tq$
düø£\+. á ¬s+&ÉT ‘·‘êÔ«\T |üP»˙j·÷˝Ò. düs¡«eTT <˚ì˝À
©qyÓTÆ ñ+≥T+<√, Ä |üs¡e÷‘˚à *+>∑s¡÷|ü⁄&ÉT. n+<äTe\H˚
•e⁄&çì *+>∑s¡÷|üeTT˝À |üPõkÕÔs¡T. •e⁄&˚ ìs¡TZDT&ÉT,
ìsêø±s¡T&ÉT, ne&ÉeTT #˚‘· ìwüÿ\T&ÉT nì •e|ü⁄sêD√øÏÔ.
ìwüÿ\‘·«eTT #˚‘· *+>∑eTT >±qT, düø£\‘·«eTT #˚‘·
eT÷]ÔeT+‘·eTT>±qT |üP»\+<äT≈£î+≥THêï&ÉT. •e⁄&ç
ìyêdükÕúqeTT •e*+>∑eTT. n+<äTe\q •e*+>∑ s¡÷|üeTT˝À
ñqï •e⁄&çì Äsê~ÛùdÔ •e⁄&ÉT Äq+~kÕÔ&ÉT nì ô|<ä›\T
#ÓãT‘·T+{≤s¡T. uÛÑ≈£îÔ\T yê] yê] X¯øÏÔì nqTdü]+∫ •e⁄&çì
|üPõ+#·e#·TÃ. yÓsTT´ bÕ]∆e*+>±\‘√ #˚ùd ns¡Ãq düVü≤Ádü
*+>±s¡Ãq. eT÷&ÉTe+<ä\ ns¡yÓ’øÏ ô|’>± *+>±\≈£î #˚ùd
eTVü‰*+>±s¡Ãq. düŒ¤{Ïø£ u≤D*+>±\qT n]Ã+#ê\+fÒ <ëìøÏ
ìj·TeTìwü˜\T #ê˝≤ nedüs¡+. •e*+>±ìï n]Ã+#·ø£b˛‘˚
neT+>∑fi≤\T ø£\T>∑T‘êj·Tì, n]Ã+∫q≥¢sTT‘˚ uÛÑTøÏÔ eTTøÏÔ
eTTqï>∑Tq$ ÁbÕ|æÔkÕÔj·Tì düÿ+<ä |ü⁄sêD+˝Àì á ÁøÏ+~
e÷]Ã ` 2022
XÀ¢ø±\T ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïsTT.
XÀ¢ ˆˆ _Hê*+>±s¡Ãq+ j·Tdü´ø±˝À >∑#·Ã¤‹ ì‘·´X¯' ˆ
eTVü‰Vü‰ìs¡“¤y˚‘Y ‘·dü´<äTs¡Z‘·dü´ <äTsê‘·àq' ˆˆ
@ø£‘·' düs¡«<ëHêì Áe‘êì $$<Ûëì#· ˆ
rsê∆ì ìj·Te÷j·TC≤„ *+>±sê<Ûäqy˚Tø£‘·' ˆˆ
uÛÑøÏÔeTTøÏÔÁ|ü<ä+ *+>∑+ $$<Ûëìïyês¡DyéT
Ä~X¯+ø£sê#ês¡T´\yês¡T ¬ø’˝≤düj·÷Á‘· dü+<äs¡“¤+>±
|üs¡y˚TX¯«s¡T&çì dü+<ä]Ù+#ês¡T. |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT yê]øÏ nsTT<äT
*+>∑eTT\qT Á|ükÕ~+#ê&ÉT. Ä nsTT<äT *+>∑eTT\qT
X¯è+π>]˝À uÛÀ>∑*+>∑eTT>±qT, H˚bÕ\T˝À ˙\ø£+sƒ¡ πøåÁ‘·eTTq
es¡*+>∑eTT>±qT, πø<ës¡+˝À eTTøÏÔ *+>∑eTT>±qT, ø£+∫˝À
jÓ÷>∑*+>∑eTT>±qT, ∫<ä+ãs¡+˝À yÓ÷ø£å*+>∑eTT>±qT
Á|ü‹wæ˜+#ês¡T.
eTVü‰•e⁄&ç *+>√<䓤e>±<∏ä •e|ü⁄sêD+, *+>∑ |ü⁄sêDeTT
eTTqï>∑T |ü⁄sêD≤\˝À $X‚wü+>± e]í+#·ã&ç+~. •e⁄&ç
e÷j·T≈£î Á|üuÛ≤$‘·T˝…’q ÁãVü≤à$wüßíe⁄\T mes¡T >=|üŒ
nqT≈£î+≥÷ ø£\Vü‰ìøÏ ~>±s¡T. |üs¡düŒs¡+ nÁkÕÔ\T
Á|üjÓ÷–+#·kÕ>±s¡T. yê] ø£\Vü≤ ìyês¡D ø√dü+ |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT
ø√{Ïdü÷s¡´Á|üuÛ≤ düe÷qyÓTÆq, ‘˚CÀeTj·TyÓTÆq
CÀ´‹]¢+>∑eTT>± Ä$s¡“¤$+#ê&ÉT. Ä *+>∑eTTqT #·÷&É>±H˚
ÁãVü≤à $wüßíe⁄\ eTqdüT‡\˝À >=|üŒ dü+X¯j·÷\T
ãj·T\T<˚sêsTT. á *+>∑eTT Ä~ ˝Òø£ n+‘·eTT
ø£ìô|≥º>∑*–qyês¡T ÁX‚wüߘ\e⁄‘ês¡T nqTø=ì ÁãVü≤à $wüßíe⁄
Çs¡Te⁄s¡÷ #Ós=ø£ ~X¯>± Á|üj·÷DÏ+#ês¡T. $wüßíe⁄ esêVü≤
s¡÷bÕìï <Ûä]+∫ uÛÑ÷$T˝ÀøÏ Á|üj·÷D+ kÕ–+#ê&ÉT.
m+‘·ùd|ü⁄ yÓ‹øÏHê yÓTT<ä\T ø£ì|æ+#·˝Ò<äT. ÁãVü≤à ~e´yÓTÆq
Vü≤+dü s¡÷|üeTT <Ûä]+∫ >∑>∑q e÷sêZq yÓ[¢ yÓ‹ø±&ÉT. m+‘·
yÓ‹øÏHê ÁãVü≤à≈£î |òü*‘·+ <äø£ÿ˝Ò<äT. ÁãVü≤à $wüßíe⁄\ e÷j·T
‘=\–b˛sTT+~. yê]s¡Te⁄s¡T *+>∑eTTq≈£î qeTkÕÿs¡+
#˚XÊs¡T. |üs¡e÷‘êà! e÷ nVü≤+ø±s¡+ q•+∫b˛sTT+~. MT
dü«s¡÷bÕìï y˚TeTT ‘Ó\TdüTø=q˝ÒeTT. <äj·T#˚dæ MT
8
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
ì»dü«s¡÷|üeTTqT e÷≈£î #·÷|æ+#·+&ç nì y˚&ÉT≈£îHêïs¡T.
•e⁄&ÉT yê] ÁbÕs¡úq\≈£î Á|üdüqTï&Ó’ ªz+µø±s¡ dü«s¡÷|üeTT\‘√
<äs¡ÙquÛ≤>∑´+ ø£*–+#ê&ÉT. •e⁄&ÉT yê]‘√ nHêï&ÉT.
ÁãVü≤à$wüßíe⁄˝≤sê! Hê |üs¡ÁãVü≤à‘·‘êÔ«ìï ìs¡÷|æ+#·&Üìπø
ìsêø±s¡eTT, ìs¡TZDeTT, ìs¡T|üe÷qeTT nsTTq *+>±ø£è‹
s¡÷|ü+˝À MT≈£î <äs¡Ùq$T#êÃqT. á s√E Hê≈£î n‘·´+‘·
Á|æj·TyÓTÆq s√E á s√E •esêÁ‹j·TqT ù|s¡T‘√
Á|üdæ<ä∆eTe⁄‘·T+~. á s√Eq *+>±‘·àø£eTT>± >±ì,
eT÷sêÔ´‘·àø£eTT>± >±ì qqTï Äsê~Û+∫qyê&ÉT
|ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeTT&Ée⁄‘ê&ÉT nì |ü*øÏ n<äèX¯´yÓTÆHê&ÉT. Ä s√E
qT+∫ •e*+>±s¡Ãq ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. •esêÁ‹ Hê&ÉT qeTø£,
#·eTø£eTT\‘√ •e*+>±s¡Ãq, sêÁ‹ Hê\T>∑T C≤eTT\j·T+<äT
_\«<äfi¯eTT\‘√ |üPC≤H=q]Ãqyê]øÏ •e˝Àø£ ÁbÕ|æÔ
ø£\T>∑T‘·T+<äì |ü⁄sêD≤\T yÓ\¢&çdüTÔHêïsTT. ªª*+>±s¡ÃHê‘Y
|üs√<Ûäs√à HêdæÔHêdæÔ eTV”≤‘·˝Òµµ uÛÑ÷˝Àø£eTTq *+>±s¡ÃqqT
$T+∫q~ ˝Ò<äì XÊÁk˛ÔøÏÔ. •e⁄&ÉT uÛÑø£Ô»qdüT\uÛÑT&ÉT.
uÛÑøÏÔÁX¯<ä∆\‘√ Äsê~ÛùdÔ ‘·|üŒø£ ø£s¡TDÏkÕÔ&ÉT. Á|ü‹s√p
•yê\j·÷ìøÏ yÓ[¢ kÕ«$Tì <ä]Ù+#·T≈£î+fÒ düeTdüÔ <äT'KeTT\
qT+∫ $eTTøÏÔ \_ÛdüTÔ+~. ñ<äj·T+ <ä]Ù+#·T≈£î+fÒ düeTdüÔ
bÕ|üeTT\T Vü≤]+∫b˛‘êsTT. eT<Ûë´Vü≤ï+ <ä]Ù+#·T≈£î+fÒ
@&ÉT »qà\ qT+∫ |”&çdüTÔqï bÕ|üsê• <äVæ≤+#·T≈£îb˛‘·T+~.
sêÁ‹ düeTj·T+˝À <ä]Ù+#·T≈£î+fÒ \_Û+#˚ |ü⁄D´+
j·T»„eTT, ‘·|üeTT, Áe‘·eTT eTTqï>∑Tq$ Ä#·]ùdÔ n$
>∑DÏ+|üX¯ø£´eTT>±ì~. •esêÁ‹ Hê&ÉT XÊÁk˛Ôø£Ô+>± ñ|üyêdü+,
ìwüŒ¤\eTe⁄‘êsTT. ÁX¯<ä∆‘√, uÛÑøÏÔuÛ≤eq‘√, Á‹ø£s¡DX¯ó~∆>±
C≤>∑s¡D+ #˚dü÷Ô •e⁄&çì n]Ã+∫qyê]øÏ yÓ÷ø£å+ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~
*+>±s¡Ãq >±$+∫ •yêqTÁ>∑Vü≤+ bı+~q ˇø£ uÛÑ≈£îÔì >±<∏äqT
nì á ÁøÏ+~ XÀ¢ø£+ <ë«sê ‘Ó\TdüTÔ+~.
düà]<ë›+. á >±<∏ä düÿ+<ä|ü⁄sêD+˝À ñ+~.
XÀ¢ˆˆ ñ|üyêdü+ ø£]wü´+‹ C≤>∑πsD düeTì«‘·+
|üPs¡«+ bÕ+#ê\ <˚XÊìï dæ+Vü≤πø‘·T&ÉT nH˚ sêE
j·T<Û√ø£Ô XÊge÷πsZD ‘˚cÕ+ yÓ÷πøåq dü+X¯j·T' ˆˆ
|ü]bÕ*dü÷Ô ñ+&˚yê&ÉT. n‘·&ÉT >=|üŒ •euÛÑ≈£îÔ&ÉT. ˇø£kÕ]
uÛÑ≈£îÔ\T ñbÕdüHê kÂ\uÛÑ´+ ø√düy˚T •e⁄&ÉT *+>±ø£è‹ì
dæ+Vü≤πø‘·T&ÉT y˚≥ ì$T‘·Ô+ eHêìøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT. ôd’q´+
<Ûä]+#ê&ÉT. eTVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq •e*+>∑eTTqT düø£\ <˚e‘·\T,
n‘·ìì nqTdü]+∫+~. y˚{≤&ÉT‘·÷ #·+&É≈£î&ÉT nqT
eTVü≤s¡T¸\T, ndüTs¡T\T, e÷qe⁄\T eTTqï>∑T yês¡+<äs¡÷
uÀj·Tyê&ÉT •~∏˝≤edüú˝À ñqï ˇø£ •yê\j·÷ìï #·÷XÊ&ÉT.
n]Ã+#ês¡T. $wüßíe⁄ Ç+Á<ä˙\eTDÏeTj·T *+>∑eTTqT,
@yÓTÆHê \_ÛkÕÔjÓ÷y˚Tqqï uÛ≤eq‘√ •yê\j·T+ ˝À|ü*øÏ
Ç+Á<äT&ÉT |ü<äàsê>∑eTDÏeTj·T *+>∑eTTqT, ≈£îuÒs¡T&ÉT
yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É ˇø£ •e*+>∑eTT bÕqe≥ºeTT qT+∫ y˚¬s’
dü«s¡íeTj·T *+>∑eTTqT, $X‚«<˚e‘·\T s¡»‘· *+>∑eTTqT,
H˚\MT<ä |ü&ç ñ+&É&É+ >∑eTì+#ê&ÉT. Ä •e*+>±ìï
nwüºedüTe⁄\T #·+Á<äø±+‘·eTDÏeTj·T *+>∑eTTqT,
uÛÑTC≤ì¬ø‘·TÔ≈£îì yÓ÷düT≈£î+≥÷ sêE <ä>∑Z]øÏ e#êÃ&ÉT. sêC≤!
yêj·TT<˚e⁄&ÉT Ç‘·Ô&ç *+>∑eTTqT, n•«˙≈£îe÷s¡T\T
Hê≈£î ˇø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq •e*+>∑eTT ø£ìŒ+∫+~. <ëìì ‘·eT]
eTè‹Ôø±*+>∑eTTqT, es¡TDT&ÉT düŒ¤{Ïø£*+>∑eTTqT, #·+Á<äT&ÉT
e<ä›≈£î rdüT≈£îì e#êÃqT. Hê≈£î •e*+>∑eTTqT |üPõ+#ê\qï
eTT‘·´|ü⁄ *+>∑eTTqT Hê>∑T\T |ü>∑&É *+>∑eTTqT |üPõ+#ês¡ì
ø√]ø£ ø£*–+~. Hê≈£î eT+Á‘·eTT\T sêe⁄. <äj·T#˚dæ Hê≈£î
*+>∑|ü⁄sêD+ e]í+∫+~.
•e*+>∑ |üPC≤$<Ûëq+ ‘Ó*j·TCÒj·T+&ç nì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT.
•e*+>±s¡Ãq≈£î uÛÑøÏÔ‘√ bÕ≥T ÁX¯<ä∆ #ê˝≤ eTTK´eTT. ÁX¯<ä∆
#·+&É≈£î&ç •euÛÑøÏÔøÏ Á|üdüqTï&Ó’Hê&ÉT sêE. |üPC≤$<ÛëHêìï
˝Ò≈£î+&Ü >±ì, me] Áb˛<ä“\+ e\¢HÓ’Hê >±ì, |üP», <ëqeTT,
9
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
‘Ó*j·T|üsêÃ&ÉT. ˇø£ >∑~ì |üPC≤eT+~s¡+ #˚j·÷*. |üPC≤
eT+~s¡ eT<Ûä´ uÛ≤>∑eTTq y˚~ø£ ì]à+#ê*. Ä y˚~ø£ MT<ä
•e*+>±ìï Á|ü‹wæ˜+#ê*. y˚~ø£ eTT+<äT |æ+&ç‘√ eTT>∑TZ\T
y˚j·÷*. ≈£î+≈£îeT, $uÛÑ÷‹, #·+<äqeTT, nø£å‘·\T, e÷πs&ÉT,
>∑H˚ïs¡T eTTqï>∑T |üP\T |üP»ø=s¡≈£î <ä>∑Zs¡ ô|≥Tºø√yê*. X¯ó
ÁuÛÑyÓTÆq »˝≤ìï ≈£î+&É‘√ ‘Ó#·TÃø√yê*. ÁbÕ‘·'ø±\eTTqH˚ ˝Ò∫
kÕïHê<äT\T eTT–+#·T≈£îì X¯óÁuÛÑyÓTÆq eÁkÕÔ\T <Ûä]+#ê*.
*+>∑eTT eTT+<äs¡ ≈£Ls=Ãì B|üeTTqT yÓ*–+#ê*. Vü≤sê!
X¯+ø£sê! Vü≤s¡Vü≤sê n+≥÷ X¯ó<ä∆ »\eTT‘√ •e*+>∑eTTqT
n_ÛùwøÏ+#ê*. ‘·sê«‘· X¯àXÊqeTT qT+∫ ‘Ó∫à <ä>∑Zs¡
ô|≥Tº≈£îqï ∫‘êuÛÑdüà+‘√ •e*+>±ìï n_ÛùwøÏ+#ê*. Ç+{Ï˝À
‘·j·÷s¡sTTq uÛÀC≤´\qT, |ü+&É¢qT uÛÑøÏÔÁX¯<ä∆\‘√ düeT]Œ+#ê*.
@~ eT]∫Hê, @~ bÕ{Ï+#·ø£b˛sTTHê ∫‘êuÛÑkÕàìï e÷Á‘·+
<ä>∑Zs¡ ô|≥Tº≈£îì eT÷&ÉTy˚fi¯¢‘√ •e*+>±ìøÏ n<ë›*.
n_ÛùwøÏ+#ê*. ∫es¡ |òüT+≥qT ÁyÓ÷–+∫ HÓ’y˚<ä´+ ô|{≤º*.
#·+&É≈£î&ÉT sêE>±s¡T #Ó|æŒq $<Ûä+>± nìï @sêŒ≥÷¢
#˚düT≈£îì •e*+>±ìï |üPõ+#·kÕ>±&ÉT. ∫es¡q ÁyÓ÷–+#·T
|òüT+≥ X¯u≤›ìï $ì #·+&É≈£î&ç uÛ≤s¡´ nø£ÿ&çøÏ e∫à Á|ükÕ<ä+
rdüT≈£îH˚~. |æ<ä|ü Çs¡Te⁄s¡÷ ø£*dæ •e^‘ê˝≤|üq #˚ùdyês¡T.
|üP» eTT–dæq ‘·s¡Tyê‘· Çs¡Te⁄s¡÷ ø£*dæ uÛÀ»q+ #˚ùdyês¡T.
Ç˝≤ ø=+‘·ø±\+ >∑&ç∫b˛sTT+~. ˇø£Hê&ÉT |üP» #˚j·T&ÜìøÏ
≈£Ls¡TÃqï #·+&É≈£î&çøÏ ∫‘êuÛÑdüà+ ø£ì|æ+#·<˚\T. yÓ+≥H˚ ˝Ò∫
X¯àXÊHêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&É >±ì, #·T≥TºÁ|üø£ÿ\ X¯àXÊqeTT\
j·T+<äT>±ì n‘·ìøÏ ∫‘êuÛÑdüà+ \_Û+#·˝Ò<äT. ìsêX¯‘√
Ç+{ÏøÏ e#êÃ&ÉT. Ç|ü⁄Œ&ÉT •e*+>±ìï m˝≤ n]Ã+#ê*. á
s√E |üP»≈£î nyê+‘·s¡+ m+<äT≈£î @s¡Œ&ç+~. Hê˝≤+{Ï
bÕbÕ‘·Tà&ç |üP»qT X¯+ø£s¡T&ÉT d”«ø£]+#·&˚yÓ÷? •e*+>±ìï
n]Ã+#·≈£î+&Ü H˚HÓ˝≤ J$+#˚~ nì eT<Ûäq|ü&ÉkÕ>±&ÉT.
n‘·&ç eTH√y˚<äqqT >∑eTì+∫q uÛ≤s¡´ Ç˝≤ n+~. Hê<∏ë!
m+<äT≈£î MTs¡T ∫+‹düTÔHêïs¡T. ∫‘êuÛÑkÕàìï H˚qT @sêŒ≥T
#˚kÕÔqT. eTq >∑èVü≤+ •~∏˝≤edüú≈£î #˚s¡T≈£îqï~. m|ü⁄Œ&Ó’Hê
e÷]Ã ` 2022
≈£L\e#·TÃ. ø£qTø£ á Ç+{Ïì n–ïøÏ ÄVüQ‹ #˚<ë›+. n–ï
C≤«\˝ÀìøÏ H˚qT <äTeTT≈£î‘êqT. MT≈£î uÛÑdüà+ edüTÔ+~. MT
|üP» ì]«|òüTï+>± ø=qkÕ>∑T‘·T+~. uÛÑs¡Ô n+<äT≈£î n+^ø£]+#·
˝Ò<äT. uÛ≤s¡´‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT. Á|æj·T‘·e÷! <Ûäsêàs¡ú ø±eT
yÓ÷øå±\T X¯Øs¡+ <ë«sêH˚ \_ÛkÕÔsTT. ˙e⁄ qej·Te«qeTT‘√
XÀ_Û\T¢‘·THêïe⁄. ˙e⁄ e÷‘·èeT÷]Ô$ ø±˝Ò<äT. uÛÀ>∑eTT\qT
‘·ì$rsê nqTuÛÑ$+#·˝Ò<äT. ˙ ‘Ó*$‘·≈£îÿe Ä˝À#·qqT
$s¡$T+#·Tø=qTeTT. uÛÑs¡Ô e÷≥\≈£î »yê_dü÷Ô uÛ≤s¡´ Ç˝≤
n+~. Hê<Ûë! MTπsMT ∫+‹+#·e\dæq |üì˝Ò<äT. Hê X¯Øs¡+
<Ó’eø±s¡´+ ø=s¡πø ñ|üjÓ÷–düTÔHêïqT ø£<ë! á neø±X¯+
\_Û+#·&É+ Hê |üPs¡«»qà düTø£è‘·+. <äj·T#˚dæ Hê≈£î
nqTeT‹ìe«+&ç. uÛ≤s¡´ n–ïøÏ ÄVüQ‹ ne&É+ Çwüº+
˝Òø£b˛sTTHê |üP» ìs¡«|òüTï+>± ø=qkÕ>∑T‘·T+<äqï uÛ≤eq‘√
uÛ≤s¡´≈£î nqTeT‹ì#êÃ&ÉT. #·+&É≈£î&ç uÛ≤s¡´ |ü‹øÏ
qeTdüÿ]+∫ >∑èVü‰ìï <ä>∑∆eTT #˚dæ n–ïC≤«\˝ÀøÏ <äT$TøÏ+~.
yÓ+≥H˚ uÛÑdüàyÓTÆ+~. Ä uÛÑdüà+ #·÷dæ #ê˝≤ø±\+ •e⁄ì |üP»
ì]«|òüTï+>± ø=qkÕ>∑T‘·T+<äì Äq+<ä|ü&ܶ&ÉT. <ä>∑∆yÓTÆq >∑èVü≤+
düMTbÕq ˇø£ •e*+>±ìï @sêŒ≥T #˚düT≈£îì |üPõ+#ê&ÉT.
ì‘·´+ Á|ükÕ<ä+ ø√dü+ uÛ≤s¡´qT |æ*∫q≥T¢>±H˚ Ä s√E
uÛ≤s¡´qT |æ*#ê&ÉT. yÓ+≥H˚ Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq uÛ≤s¡´qT #·÷∫
ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT. Á|æj·T‘·e÷! n–ïj·T+<äT uÛÑdüàyÓTÆq ˙e⁄
m˝≤ ‹]–e#êÃe⁄? <ä>∑∆yÓTÆq eTq >∑èVü≤+ |üPs¡«+˝≤π> ñ+&É
&ÜìøÏ ø±s¡Dy˚T$T{Ï? Ç<Ó˝≤ dü+uÛÑeeTT? Ç~ ø£\j·÷?
ÁuÛÑeTj·÷? nì |ü*ø±&ÉT. uÛ≤s¡´ »yê_dü÷Ô Ç˝≤ n+~. Hê<∏ë!
MT nqTeT‹ bı+~ n–ï˝ÀøÏ <äT$Tø±qT. ø±ì n–ïC≤«\\T
qqTï @MT #˚j·T˝Ò<äT. H˚qT ìÁ<ä˝ÀøÏ C≤]b˛j·÷qT. MT
|òüT+≥ X¯ã›eTTq≈£î yÓT\≈£îe e∫Ã+~. ø£qT\T ‘Ós¡e>±H˚
eTTqT|ü{Ï e˝…qTqï eTq >∑èVü‰ìï #·÷&É>±H˚ ÄX¯Ãs¡´+
ø£*–+~. Á|ükÕ<ä+ rdüTø√e&ÜìøÏ MT <ä>∑Zs¡≈£î e#êÃqT.
Ç<ä+‘ê uÛÑ>∑e+‘·Tì nqTÁ>∑Vü≤+. Çs¡Te⁄s¡÷ dü+uÛ≤wæ+#·T
≈£î+≥T+&É>± ~e´yÓTÆq ˇø£ |üP\s¡<∏ä+ nø£ÿ&çøÏ e∫Ã+~. n~
•e⁄&ç yêVü≤q+. <ëì qT+∫ •eùde≈£î\T ~– <ä+|ü‘·T\
e<ä›≈£î e#êÃs¡T. MT <ä+|ü‘·T\qT rdüT≈£îì s¡eTàì e÷≈£î
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT Äq‹#êÃ&ÉT. ø£qTø£ yÓ+≥H˚ s¡<∏ëHÓïø£ÿ+&ç nì
|ü*ø±s¡T. <ä+|ü‘·T\T |üP\s¡<∏ëHÓïøÏÿ •e˝Àø±ìøÏ
#˚s¡T≈£îHêïs¡T. •e⁄&çì <ä]Ù+#·T≈£îì Äj·Tq ByÓq\T bı+~
‘·eT J$‘ê\qT <Ûäq´+ #˚düT≈£îHêïs¡T. #·+&É≈£î&ÉT uÛÑøÏÔÁX¯<ä∆
\‘√ •e*+>±ìï n]Ã+#·&É+ <ë«sê <äTs¡¢uÛÑyÓTÆq |üs¡eT|ü<ëìøÏ
#˚s¡T≈£îHêï&ÉT. ì‘·´+ •e*+>±s¡Ãq #˚düT≈£î+≥÷ •e*+>±wüº
ø±ìï |ü]ƒ+∫q≥¢sTT‘˚ •e˝Àø£+ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~.
10
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
|æ*ùdÔ |ü*πø <Ó’e+ •e⁄&ÉT. n+<äTπø
uÛÀfi≤X¯+ø£s¡T&Éì Á|ür‹. n_Ûùwø£+ #˚j·T&É+ <ë«sê
|ü]|üPs¡í C≤„Hêìï, <Ó’yêqTÁ>∑Vü‰ìï bı+<äe#·TÃqì
|ü⁄sêD≤\T #ÓãT‘·THêïsTT. n_Ûùwø£+ düeTj·T+˝À
•e*+>∑+ qT+∫ n‘·´+‘· X¯øÏÔ yÓ\Te&ÉT‘·T+~.
n_Ûùwø£ Á|æj·TT&Ó’q •e⁄&çì |ü$Á‘· »˝≤\‘√
n_ÛùwøÏùdÔ $X‚wü |òü*‘ê\T bı+<äT‘êeTT.
•yê_Ûùwø£+ düeTdüÔ <√cÕ\T ‘=\–+∫, bÕbÕ\T
u≤|æ, uÛÑ≈£îÔDÏí |ü⁄˙‘·+ #˚düTÔ+~. eTVü≤Hê´dü
|üPs¡«ø£+>± qeTø£+ #·eTø£+ eT+Á‘ê\‘√
s¡TÁ<ë_ÛÛùwø£+ #˚kÕÔ+. ªHê´dü+µ nq>± X¯Øsêìï,
eTqdüT‡qT, Ä‘·àqT |ü]X¯ó<ä∆+ #˚ùd Á|üÁøÏj·T. •e⁄&ÉT
dü+Á|”‘·T&ÉsTT‘˚ eTT˝À¢ø±\≈£î düTK+, XÊ+‹
düeT≈£Ls¡T‘·T+~. »˝≤_Ûùwø£+ #˚dæ e÷πs&ÉT<äfi¯+
düeT]Œ+∫Hê $X‚wü |òü*‘·eTT+≥T+<äì
*+>∑|ü⁄sêD+ #Ób˛Ô+~.
e÷]Ã ` 2022
*+>∑yÓTÆ+~. kÕe÷q´+>± *+>∑
X¯u≤›ìøÏ ª∫Vü≤ï+µ ˝Òø£ ª\ø£åD+µ nH˚
nsêú\THêïsTT. Á|üø£è‹`$ø£è‘·T\T
¬s+&ÉT *+>∑eTH˚ kÕ+K´<äs¡Ùq+
#Ó|æŒ+~. \j·T+ Á|üfi¯j·T+>±e&É+ #˚‘·
*+>∑eTì #Ó|üŒã&ÉT‘√+~. Á|üfi¯
j·÷–ï˝À düs¡«eT÷ uÛÑdüàyÓTÆ ∫+‘·\bÕ{Ï
•eX¯+ø£s¡ XÊÁdæÔ
•e*+>∑+˝À #˚s¡T‘·T+~.
#·sê#·s¡ »>∑‘·TÔ n+‘ê me]j·T+<äT ø£*–, ô|]–, ‹]–
©qeTe⁄‘·T+<√ n<˚ *+>∑+. düèwæº, dæú‹, \j·÷\H˚ eT÷&ÉT
<äX¯˝À¢q÷ düs¡«»>∑‹ áX¯«s¡ #Ó’‘·q´+˝ÀH˚ ©qyÓTÆj·TT+~.
n+<äTπø Ä áX¯«s¡Tì ª*+>∑+µ nHêïs¡T. Ä ©q+ e˝Ò¢ düèwæºøÏ
X¯øÏÔ, ñìøÏ, eTqT>∑&É \_ÛdüTÔHêïsTT. Ä<ä´+‘·s¡Væ≤‘·yÓTÆq CÀ´‹
dü«s¡÷bÕìøÏ Á|ürø£j˚T *+>∑+. ªª˝Àø£+ *+>±‘·àø£+ C≤„‘ê«
ns¡Ãj˚T‘Y •e*+>∑ø£+µµ n+≥÷ Ä>∑eTXÊg+ #ÓãT‘√+~.
•e⁄&ÉT n_Ûùwø£Á|æj·TT&ÉT. uÛÀfi≤X¯+ø£s¡T&ÉT. #Ó+ãT&ÉT
˙fi¯fl‘√ ñ_“‘·_“ã“sTT´ ø√]q esê*kÕÔ&ÉT. •yê_Ûùwø£+
düeTdüÔ <√cÕ\T ‘=\–+∫, bÕbÕ\T u≤|æ, uÛÑ≈£îÔDÏí |ü⁄˙‘·+
#˚düTÔ+~. Á|ü<√wüø±\+˝À n_Ûùwø£Á|æj·TT&Ó’q •e⁄ìøÏ qeTø£,

n_Ûùwø£+‘√ nqTÁ>∑Væ≤+#˚ eTVü‰<˚e⁄&ÉT

ªªe+<˚ |ü+#· eTTU≤+ãT»+ Á‹qj·T+ e+<˚ \˝≤fÒø£åDyéT
e+<˚ e´eT >∑‘·+ »{≤düTeT≈£î≥+ #·+Á<ës¡ú+ >∑+>±<Ûäs¡yéT
e+<˚ uÛÑd”àø£è‘· Á‹|ü⁄+Á&É ì≥\+ e+<˚wüºeT÷sêÔ´‘·àø£yéT
e+<˚ uÛÑø£Ô »HêÁX¯j·T+#·es¡<ä+ e+<˚ •e+ X¯+ø£s¡yéTµµ
ª•eµ nH˚ e÷≥≈£î ÁX‚j·TdüT‡, eT+>∑fi¯+, uÛÑÁ<ä+, XÊ+‹,
ø£fi≤´D+ nH˚ nsêú\THêïsTT. |üs¡eTdü‘·´+ |üs¡eTC≤„q+.
|üs¡eT#Ó’‘·q´+ n+‘ê •e⁄&˚. Äj·Tq |ü]|üPs¡í >∑TD<ÛëeTT&ÉT.
s¡dü»„‘· •edü«s¡÷|ü+. düVæ≤wüßí‘· •e‘·‘·«+. Je+ ñqï Á|ü‹
edüTÔe⁄˝Àq÷ •e‘·‘·«+ ñ+~. Á|ü|ü+#·eT+‘ê |üs¡y˚TX¯«s¡
eTj·T+. Äj·Tq Á|ü|ü+#êìøÏ nr‘·T&ÉT. Äj·Tq ~>∑+ãs¡T&ÉT
(~ø˘Gn+ãs¡T&ÉT ~≈£îÿ˝Ò n+ãs¡eTT\T(e\Te\T)>±
ø£*–qyê&ÉT). Äj·Tq ìs¡TZDT&ÉT, $X‚«X¯«s¡T&ÉT, ìsêø±s¡T&ÉT.
ne´ø£Ô dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q |üs¡ÁãVü≤àeTT yÓTT<ä≥ ìs¡TZDT&ÉT.
˝Àø£ ÁX‚j·TdüT‡ ø√dü+, uÛÑ≈£îÔ\qT nqTÁ>∑Væ≤+#·&É+ ø√dü+
*+>∑s¡÷|ü+ <Ûä]+#ê&ÉT. ª©j·T‹ >∑eT´‘˚ Ç‹ *+>∑'µ ` ª*+µ
n+fÒ eTq ø£+{ÏøÏ ø£ì|æ+#·≈£î+&Ü ©qyÓTÆj·TTqï <ëìì ª>∑+µ
n+fÒ ˇø£ >∑Ts¡TÔ s¡÷|ü+˝À ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+≥T+~. n+<äTπø n~
11
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
#·eTø±\‘√, eTVü≤Hê´dü|üPs¡«ø£yÓTÆq n_Ûùwø£+ »s¡>±\ì,
»s¡bÕ\ì yÓ’~ø£y˚‘·Ô\T #ÓãT‘·THêïs¡T. Á|ü<√wüeTq>± eTq≈£îqï
<√cÕ\ìï+{Ï˙ |ü]Vü≤]+#·>∑*–q bÕeqø±\+. dü÷sê´
düÔeTj·÷ìøÏ ¬s+&ÉTqïs¡ |òüT&çj·T\T, dü÷sê´düÔeTj·T+ ‘·sê«‘·
¬s+&ÉTqïs¡ |òüT&çj·T\T. nq>± yÓTT‘·Ô+ ◊<äT |òüT&çj·T\ ø±\+.
Bìì Á|ü<√wüeTHêïs¡T. X¯óuÛÑXÀuÛÑHê\qT kÕ<Ûä≈£î\≈£î n+~+#˚
|ü⁄D´ø±\+.
n_Ûùwø£+ eTVü≤Hê´dü|üPs¡«ø£+>± »s¡>±*. ªHê´dü+µ nq>±
X¯Øsêìï, eTqdüT‡qT, Ä‘·àqT |ü]X¯ó<ä∆+ #˚ùd Á|üÁøÏj·T. qeTø£
#·eTø±\‘√ #˚ùd~ eTVü≤Hê´dü+. eT+Á‘· |üsƒ¡q+‘√ #˚‹y˚fi¯¢qT
Äj·÷ X¯Øs¡ uÛ≤>±\T ‘ê≈£î‘·÷ düsê«j·Tyê\˝À •eX¯øÏÔì
ìøÏå|üÔ+ #˚dæ Je⁄&˚ •e⁄&Ó’ uÛÑøÏÔ Ä<Ûë´‹àø£‘·\ Ø‘·T\‘√
n_Ûùwø±ìøÏ dæ<ä∆|ü&É‘ê&ÉT.
ªn_Ûùwø£+µ nq>± qeTø£ #·eTø£ eT+Á‘·|üPs¡«ø£+>± ˙fi¯ó¢
b˛j·T&É+. |üs¡eT•e⁄ì ‘·bÕ–ïøÏ eTT˝À¢ø±\T ôd’‘·+
‘·≥Tºø√˝Òe⁄. BìøÏ‘√&ÉT Äj·Tq >∑s¡fi¯ø£+sƒ¡T&ÉT. n+<äTe\H˚
|üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT ‘·q •s¡eTTq >∑+>∑eTàqT <Ûä]+#ê&ÉT. #·+Á<äTì
<Ûä]+∫ #·+Á<äeTÚ∞X¯«s¡T&Éj·÷´&ÉT. •e⁄ìøÏ n_Ûùwø£+
#˚j·T&ÜìøÏ mìï s¡kÕ\THêï »˝≤_Ûùwø£y˚T n‘·´+‘· Á|”‹ø£s¡+.
»˝≤_Ûùwø£+ #˚ùdÔ nH˚ø£ »qà\ bÕbÕ\T b˛‘êsTT. •e⁄&ÉT
dü+Á|”‘·T&ÉsTT‘˚ eTT˝À¢ø±\≈£î düTK+, XÊ+‹ düeT≈£Ls¡T $•wüºyÓTÆq ◊X¯«s¡´eTT. |üs¡y˚TX¯«s¡Tì ©˝≤ $Hê´kÕ\qT ≈£L&Ü
‘·T+~. »˝≤_Ûùwø£+ #˚dæ e÷πs&ÉT<äfi¯+ düeT]Œ+∫Hê $X‚wü $uÛÑ÷‘·T\ì |æ\TkÕÔs¡T. n˝≤+{Ï |üs¡y˚TX¯«s¡ $uÛÑ÷‹ »>∑‘·TÔ
|òü*‘·eTT+≥T+<äì *+>∑|ü⁄sêD+ #Ób˛Ô+~. y˚<ë\T ≈£L&Ü n+‘ê ì+&ç ñ+~. ñ»®sTT˙ q>∑s¡+˝À eTVü‰ø±fi‚X¯«s¡Tì
•e⁄DÏí n_ÛùwøÏ+#˚ #˚‘·T˝Ò >=|üŒeì ù|s=ÿ+≥THêïsTT. ∫‘êuÛÑkÕà_Ûùwø£+ ˇø£ n|ü⁄s¡÷|ü <äèX¯´+. ¬s+&ÉT >∑+≥\bÕ≥T
•e⁄ìøÏ |ü+#êeTè‘ê\‘√ #˚ùd n_Ûùwø£+ $X‚wü »]π> ∫‘êuÛÑkÕà_Ûùwø£+ #·÷&É&ÜìøÏ Á|ü‹s√E y˚\eT+~
|òü\<ëj·Tø£+. Äe⁄bÕ\T, Äe⁄ ô|s¡T>∑T, Äe⁄HÓsTT´, ‘˚HÓ, ˙s¡T uÛÑ≈£îÔ\T Vü‰»s¡e⁄‘ês¡T.
ø£*|æ |ü+#êeTè‘·eT+{≤s¡T. |ü+#êeTè‘ê_Ûùwø£+ •e⁄ìøÏ •e⁄ì n]Ã+#·&ÜìøÏ _\«<äfi¯+ n‘·´+‘· ÁX‚wü˜yÓTÆq~.
Á|”‹ø£s¡+. Äj·Tq |üX¯ó|ü‹. |ü+#·uÛÑ÷‘ê\≈£î n~Û|ü‹. <Ûës¡>± e÷πs&ÉT eèø£å+˝À Á‹X¯≈£îÔ\÷ ñ+{≤sTT. _\«<äfi¯+
b˛ùd neTè‘ê_Ûùwø£+ Jyê‘·à`|üs¡e÷‘·à\qT nqTdü+<Ûëq+ \ø°åàìyêdü+. n+<äTe\qH˚ _\«<äfi¯+‘√ \ø°åà<˚$ì ≈£L&Ü
#˚ùd ø±s¡´+. n]ÃkÕÔs¡T. e÷πs&ÉT <äfi¯+˝À eT÷&ÉT Ä≈£î\T+{≤sTT. eT<Ûä´
•e⁄ìøÏ uÛÑdüà+‘√ ($uÛÑ÷‹) ≈£L&Ü n_Ûùwø£+ #˚kÕÔs¡T. uÛÑdüà+ Ä≈£î˝À |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT n≥÷sTT≥÷ ¬s+&ÉT Ä≈£î\˝À ÁãVü≤à,
C≤„HêìøÏ dü+πø‘·+. •e⁄&˚ j·T»„ $wüßíe⁄\T+{≤s¡T. n+<äT#˚‘· _\«+
dü«s¡÷|ü⁄&Éì y˚<ë\T |òüTÀwædüTÔHêïsTT. Á‹eT÷]Ôdü«s¡÷|ü+. •e⁄ìøÏ n‘·´+‘·
uÛÑkÕàìï n\+ø±s¡+>± bı+<˚ Á|”‹ø£s¡yÓTÆq e÷πs&ÉT <äfi≤\‘√
•e‘·‘·«+ $∫Á‘·yÓTÆ+~. Äj·Tq ˙fi¯ó |üPõ+#˚ yê]øÏ \ø°åà ø£{≤ø£å+‘√ bÕ≥T,
flb˛dæHê, _\«<äfi¯+ y˚dæHê, ∫es¡≈£î •e⁄&ÉT Á|ükÕ~+#˚ ◊X¯«s¡´+, C≤„q+
uÛÑdüà+ y˚dæHê Äj·Tq Äq+<ä+‘√ ≈£L&Ü \_ÛdüTÔ+~. ˇø£ÿ _\«+
d”«ø£]kÕÔ&ÉT. uÛÑ≈£îÔ\≈£î nVü≤+ø±sêìï düeT]Œ+∫Hê uÛÀfi≤X¯+ø£s¡T&ÉT
»sTT+#˚ X¯øÏÔì#˚Ã~ •e⁄&˚. uÛÑkÕàìøÏ dü+Á|”‘·T&Ó’ #Ó|üŒ˝Òq+‘· >=|üŒ y˚T\T
◊X¯«s¡´+ nì ù|s¡T. $uÛÑ÷‹ n+fÒ #˚kÕÔ&ÉT.
12
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
•e⁄ì |ü+#êeTè‘ê\˝ÀH˚ ø±ø£, nH˚ø£ s¡ø±\ |üfi¯¢
s¡kÕ\‘√qT, #Ós¡≈£î s¡dü+‘√q÷ n_ÛùwøÏkÕÔs¡T. •e⁄ìøÏ ÇwüºyÓTÆq
õ˝Ò¢&ÉT|üP\‘√ n]ÃkÕÔs¡T. õ˝Ò¢&ÉTH˚ ns¡ÿ|üÁ‘·+ nì ≈£L&Ü
n+{≤s¡T. |üs¡eT•e⁄ì õ˝Ò¢&ÉT|üP\‘√ |üPõùdÔ <ë]Á<ä´ u≤<Ûä\T
‘=\–b˛‘êsTT. |üPs¡«»qà\ e\¢ e#˚à <√cÕ\ qT+∫
$eTT≈£îÔ\e⁄‘ês¡T. nK+&É ◊X¯«s¡´+ ø£\T>∑T‘·T+~.
#·+<äq+, >∑+>±»\+, ø=ã“]˙fi¯ó¢, ø£dü÷Ô], »yê«~,
n>∑s¡T, n‘·Ôs¡T, >∑T˝≤;˙fi¯¢‘√ áX¯«s¡TìøÏ n_Ûùwø£+ #˚kÕÔs¡T.
y˚{Ï‘√ #˚dæHê, n]Ã+∫Hê eT+Á‘·+ ˇø£ÿfÒ. eT+Á‘ê~Û|ür
ˇø£ÿπs. n_Ûùwø£+ ˇø£ÿfÒ. nuÛÑe⁄&É÷ ˇø£ÿπs. uÛÑøÏÔ‘·‘·«
eT<ÛäT]eT˝Ò mH√ï eT¬sH√ï... n˙ï Äj·Tq≈£î ÄyÓ÷<ë˝Ò
Á|üyÓ÷<ë˝Ò. n_Ûùwø£+ uÛÑ≈£îÔ\≈£î eTH√yê+#Ûê |òü\Á|ü<ä+.
n_Ûùwø±q+‘·s¡+ •e*+>±ø£s¡D, •yês¡Ãq $~Û>± #˚j·÷*.
z+ø±s¡j·TTø£ÔyÓTÆq |ü+#êø£åØ eT+Á‘·»|ü+ $~Û>± #˚j·÷*.
uÛÑdüà<Ûës¡D+, s¡TÁ<ëø£å<Ûës¡D+, •eHêeT»|ü+ eT÷&É÷
eTôVAqï‘· |òü*‘ê\ìkÕÔsTT. düTyêdüq ø£*–q #·ø£ÿì
l>∑+<Ûä|ü⁄ ˙{Ï‘√ áX¯«s¡Tì n_ÛùwøÏùdÔ |ü⁄Á‘·ÁbÕ|æÔ
ø£\T>∑T‘·T+<äì #ÓãT‘ês¡T. mì$T~ s¡ø±˝…’q >∑+<Ûë\qT ø£*|æ
nwüº>∑+<ÛäeTì n+{≤s¡T. e{Ϻy˚fi¯ó¢, ≈£î+≈£îeT|ü⁄e⁄«,
»{≤e÷+dæ, >∑+<Ûä|ü⁄bı&ç, C≤õø±j·T, n>∑s¡T#Óø£ÿ,
|ü#·Ãø£s¡÷Œs¡+, #Ós¡≈£î M{Ïì nwüº>∑+<Ûë\ì n+{≤s¡T. M{Ï‘√
n_Ûùwø£+ #˚dæq yê]øÏ nôw’ºX¯«sê´\T \_ÛkÕÔsTT. ªÁ|üø£è‹
dü«s¡÷|üyÓTÆq z |üs¡y˚TX¯«sê! ˙ Á<äyê´H˚ï ˙≈£î n]ŒdüTÔHêïqT.
<äj·T#˚dæ d”«ø£]+#·µeTì n]údü÷Ô n_ÛùwøÏ+∫Hê
Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤y˚Ts¡Œ&ÉT‘·T+~. Á|üeTTKyÓTÆq$. M{Ï‘√ •yê\+ø£s¡D #˚dæHê, áX¯«sês¡Ãq
•yêsê<Ûäq≈£î ÁX‚wüºyÓTÆq |üP\˝À >∑H˚ïs¡T, õ˝Ò¢&ÉT, eT+<ës¡+, #˚dæHê ø√{Ϭs≥T¢ |òü*‘·+ ø£\T>∑T‘·T+<äì XÊÁk˛ÔøÏÔ.
n$X¯, ñyÓTà‘·Ô, ‘·T$Tà, ‘Ó\¢ø£\Te, q\¢ø£\Te yÓTT<ä˝…’q$ ªªn_Ûùwø±<ë‘·à X¯ó~∆' >∑+<Ûë‘Y |ü⁄D´eTyê|ü´‘˚
Äj·TT' ‘·è|æÔX¯Ã HÓ’y˚<ë´‘Y <Ûä÷bÕ<äs¡∆eTyê|ü´‘˚
BbÕ<é C≤„qeTyêb˛ï‹ ‘ê+ã÷˝≤<é uÛÀ>∑e÷|ü⁄ïj·÷‘Yµµ
n_Ûùwø£+ e\q Ä‘·àX¯ó~∆ ne⁄‘·T+~. >∑+<Ûëìï
•e*+>±ìøÏ |üPj·T&É+ e\q |ü⁄D´+ \_ÛdüTÔ+~. HÓ’y˚<ä´+
e\q Äj·TTs¡«è~∆ ne⁄‘·T+~. <Ûä÷|ü+ e\q C≤„q+,
‘ê+ã÷\+ e\¢ uÛÀ>±\T \_ÛkÕÔsTT. ø±ã{Ϻ X¯óuÛ≤\T ø£*–+#˚
•e⁄ìøÏ Á‹ø£s¡DX¯ó~∆>± n_Ûùwø£+ #˚dæ B|ü<Ûä÷|ü
HÓ’y˚<ë´˝§dü+– düqà+>∑fi≤\qT bı+<Ó<äs¡T>±ø£!
ªªÁ|üuÛÑT+ ÁbÕDHê<∏ä+ $uÛÑT+ $X¯«Hê<∏ä+
»>∑Hêï<∏äHê<Ûä+ dü<ëq+<ä uÛ≤»yéT
uÛÑe<䓤e´ uÛÑ÷‘˚X¯«s¡+ uÛÑ÷‘·Hê<∏ä+
•e+ X¯+ø£s¡+ X¯+uÛÑTMTXÊqMT&˚µµ
˝Àø±dü‡eTkÕÔ düTœH√uÛÑe+‘·T.
13
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
düeT‘êeT÷]ÔøÏ düeTTqï‘· <ÛëeT+
#·]Á‘·|ü⁄≥˝À¢ ∫s¡düàs¡D°j·T+>± ì*∫
b˛j˚T eTVü‰<äT“¤‘· Áø£‘·Te⁄. 1035 ≈£î+&Ü\T,
5000 eT+~ ãTT‹«E\‘√ l \ø°åàHêsêj·TD eTVü‰
j·T»„+, Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n|ü⁄s¡÷|ü+>± ì*#˚ 216 n&ÉT>∑T\
sêe÷qTC≤#ês¡´ (düeT‘êeT÷]Ô) $Á>∑Vü‰$wüÿs¡D, 108 yÓ’wüíe
~e´<˚XÊ\ Ä\j·÷˝À¢ eT÷s¡TÔ\ Á|ü‹wü˜, uÛÑÁ<äy˚~˝À
@sêŒ≥T#˚dæq dü«s¡í sêe÷qT»eT÷]ÔøÏ ÁbÕDÁ|ü‹wü˜, sêh|ü‹,
Á|ü<ÛëqeT+Á‹ düVü‰ m+<äs√ eTVü‰eTVüQ\T, <Ûë]àø£`Ä<Ûë´‹àø£
y˚‘·Ô\T, |”sƒê~Û|ü‘·T\T, |ü\T sêÁcÕº\ >∑es¡ïs¡T¢, eTTK´eT+Á‘·T\T,
πø+Á<äeT+Á‘·T\T, \ø£å˝≤~ eT+~ uÛÑø£Ô»qT\ Hêsêj·TD
HêeTdüàs¡D eT<Ûä´ 12 s√E\ bÕ≥T l sêe÷qT»\
düVü≤ÁkÕ_› eTôVA‘·‡yê\T n+>∑s¡+>∑ yÓ’uÛÑe+>±
»]>±sTT.
e÷]Ã ` 2022
uÛ≤>∑´q>∑s¡ •yês¡T˝Àì s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢ eTT∫Ã+‘·˝Ÿ˝Àì
~e´kÕπø‘·+˝À yÓ\dæq düeT‘êeT÷]Ô ÁbÕ+>∑D+
ÄdæÔø£˝Àø±ìøÏ n<äT“¤‘· <äs¡Ù˙j·T πøåÁ‘·+>± ì\Tk˛Ô+~.
sêe÷qT» düVü≤ÁkÕ_› eTôVA‘·‡yê˝À¢ uÛ≤>∑+>± lll
Á‹<ä+&ç leTHêïsêj·TD ∫qJj·TsY kÕ«$Tyês¡T dü«j·T+>±
dü+ø£*Œ+∫ ◊<˚fi¯¢bÕ≥T m+<ä¬s+<ä] düVü≤ø±s¡+‘√ á
~e´πøåÁ‘êìï kÕø±s¡+ #˚XÊs¡T. |òæÁãe] ¬s+&√ ‘˚B qT+∫
|ü<ëï\T>√ ‘˚B es¡≈£î »]–q düVü≤ÁkÕ_› düe÷s√Vü≤+
n+>∑s¡+>∑ yÓ’uÛÑe+>± kÕ–+~.
á eTôVA‘·‡e+˝À uÛ≤>∑+>± 1035 ≈£î+&Ü\‘√, 5000
eT+~ ãTT‹«≈£îÿ\‘√ \ø°åàHêsêj·TD eTVü‰j·T»„+
y˚<√ø£Ô+>± kÕ–+~. ¬s+&Ée ‘˚Bq dü+ø£\Œ+,
n+≈£îsês√|üD+, $wü«πø‡q Çw溑√ Äs¡+uÛÑyÓTÆq á Áø£‘·Te⁄
14q eTVü‰|üPsêíVüQ‹‘√ eTT–j·T>±, 19e ‘˚Bq 108
14
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022

~e´<˚XÊ\ <˚e‘êeT÷s¡TÔ\≈£î »]–q XÊ+‹ø£˝≤´D+‘√

düVü≤ÁkÕ_› eTôVA‘·‡e+ |ü]düe÷|æÔ nsTT+~.
216 n&ÉT>∑T\ sêe÷qTE\ $Á>∑Vü≤+ düeT‘êeT÷]Ô
$Á>∑Vü‰ìï uÛ≤s¡‘· Á|ü<ÛëqeT+Á‹ qπs+Á<ä yÓ÷B Ä$wüÿ]+#·&É+
á eTôVA‘·‡e+˝À n<äT“¤‘· |òüT≥º+. 13q sêh|ü‹ sê+Hê<∏é
ø√$+<é sêe÷qTE\ dü«s¡íeT÷]Ô $Á>∑Vü‰ìï Ä$wüÿ]+#ês¡T.
∫e] s√Eq ∫qJj·TsY kÕ«$T sêe÷qTE\ dü«s¡í $Á>∑Vü‰ìøÏ
n_Ûùwø£+ #˚XÊs¡T. 108 ~e´<˚XÊ\ Ä\j·÷˝À¢ <˚e‘ê
$Á>∑Vü‰\≈£î kÕ«$Tyês¡T ÁbÕDÁ|ü‹wü˜ #˚XÊs¡T. 114 j·÷>∑XÊ\˝À¢
1035 ôVAeT≈£î+&Ü˝À¢ »]–q \ø°åàHêsêj·TD j·÷>∑+˝À
<ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT \ø£å\ øÏ˝À\ Äe⁄HÓsTT´ì ñ|üjÓ÷–+#ês¡T.
$wü«πø‡H˚wæ˜, Hêsêdæ+Vü≤ Çwæ˜, \ø°åàHêsêj·TD Çwæ˜, |üs¡y˚Twæ˜,
yÓ’uÛÑy˚wæ˜, Vü≤j·TÁ^e Çwæ˜, yÓ’yêVæ≤ø£ Çwæ˜, düT<äs¡Ùq Çwæ˜,
yÓ’q‘˚j·T Çwæ˜\qT á j·÷>∑+˝À ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
uÛ≤s¡‘· ñ|üsêÁwüº|ü‹ yÓ+ø£j·T´ Hêj·TT&ÉT, πø+Á<ä
ôVA+eT+Á‹ n$T‘Y cÕ, s¡ø£åD XÊK eT+Á‹ sêCŸHê<∏é dæ+>¥
düVü‰ |ü\Te⁄s¡T πø+Á<äeT+Á‘·T\‘√ bÕ≥T ‘Ó\+>±D
eTTK´eT+Á‹ ¬ø.#·+Á<äX‚Ks¡sêe⁄, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTTK´eT+Á‹
»>∑H√àVü≤Hé ¬s&ç¶, eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ eTTK´eT+Á‹ •esêCŸ dæ+>¥
#ÍVü‰Hé düVü‰ |ü\T sêÁcÕº\ >∑es¡ïs¡T¢, yÓTÆdü÷sY <ä‘·Ô|”sƒ¡+ l
>∑D|ü‹ dü∫Ã<ëq+<ä kÕ«$T, ll s¡$X¯+ø£sY, sê+<˚yé u≤u≤,
nôVA_fi¯ Jj·TsY kÕ«$T, <˚eHê<∏ä Jj·TsY kÕ«$T, |ü\Te⁄s¡T
<Ûë]àø£ Ä<Ûë´‹àø£y˚‘·Ô\T, |”sƒê~Û|ü‘·T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
ø±s¡´Áø£eT ìs¡«Vü≤D˝À p|ü*¢ sêy˚TX¯«s¡sêe⁄,
uÛ≤düÿs¡sêe⁄, dæôV≤#Y \ø°åàqs¡dæ+Vü‰sêe⁄, ¬ø$ #Í<ä],
{Ï$mdtmHé sêE ÁøÏj·÷o\ø£ bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. $ø±dü
‘·s¡+–DÏøÏ #Ó+~q y˚˝≤~eT+~ á 12 s√E\ Áø£‘·Te⁄˝À
ø±s¡´ø£s¡Ô\T>± ùde\+~+#ês¡T.
15
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
eTVæ≤e÷ì«‘· CÀ´‹]¢+>∑ πøåÁ‘·+ z+ø±πsX¯«sY˝Àì 108
n&ÉT>∑T\ »>∑<äTZs¡T Ä~X¯+ø£sê#ês¡´ $Á>∑Vü‰ìï HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ
eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ sêh πø_HÓ{Ÿ Ç{°e\ ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æ+~.
z+ø±πsX¯«sY˝À X¯+ø£sê#ês¡´≈£î n+øÏ‘·+ #˚j·Tã&çq
eT÷´õj·T+, n+‘·sê®rj·T n<Ó’«‘· y˚<ë+‘· dü+kÕúHé, kÕº≥÷´
Ä|òt eHéHÓdt ìsêàD+ ø√dü+ eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ ø±´_HÓ{Ÿ s¡÷.2,141
ø√≥¢qT ÄyÓ÷~+∫+~. 8e X¯‘êã›|ü⁄ uÛ≤s¡rj·T ‘·‘·«y˚‘·Ô
Ä~X¯+ø£sê#ês¡´ 108 n&ÉT>∑T\ m‘Ó’Ôq $Á>∑Vü≤+, Äj·Tq ø√dü+
n+øÏ‘·+ #˚j·Tã&çq eT÷´õj·T+, z+ø±πsX¯«sY˝À
n+‘·sê®rj·T n<Ó’«‘· y˚<ë+‘· dü+kÕúHéqT s¡÷. 2,141 ø√≥¢
e´j·T+‘√ ì]à+#˚+<äT≈£î eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ eT+Á‹es¡Z+ Ç{°e\
ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æ+~. X¯+ø£sê#ês¡´ n<Ó’«‘· y˚<ë+‘· dæ<ë∆+‘êìï
@ø°ø£è‘·+ #˚j·T&É+˝À Á|üdæ~∆ #Ó+<ës¡T, Ç~ Væ≤+<ä÷ ‘·‘·«XÊg
bÕsƒ¡XÊ\. >∑‘˚&Ü~ qe+ãsY 5q ñ‘·ÔsêK+&é˝Àì πø<ësYHê<∏é
Ä\j·T+˝À 12 n&ÉT>∑T\ X¯+ø£sê#ês¡´ $Á>∑Vü‰ìï Á|ü<Ûëì
qπs+Á<ä yÓ÷B Ä$wüÿ]+#ês¡T. ø±´_HÓ{Ÿ düe÷y˚X¯+
nq+‘·s¡+ $TÁXÊ $÷&çj·÷ Á|ü‹ì<ÛäT\‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷,
ªªkÕº≥÷´ Ä|òt eHéHÓdt, eT÷´õj·T+, ÇHédæº≥÷´{Ÿ\
ìsêàD≤ìøÏ s¡÷. 2141.85 ø√≥¢ ã&Ó®{Ÿ≈£î ø±´_HÓ{Ÿ
dü÷Á‘·ÁbÕj·T+>± ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æ+~.
qs¡à<ë q~øÏ n_ÛeTTK+>± ñqï e÷+<Ûë‘· |üs¡«‘·
e÷]Ã ` 2022
ø=+&Éô|’ X¯+ø£sê#ês¡´ ãVüQfi¯ ˝ÀVü≤ $Á>∑Vü‰ìï ì]à+#ê\ì
eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ dü+düÿè‹, |üsê´≥ø£ XÊK ìs¡ísTT+∫+~.
ªª@ø£‘·«+ jÓTTø£ÿ $Á>∑Vü≤+ 54 n&ÉT>∑T\ m‘Ó’Ôq |”sƒ¡+ô|’ 27
n&ÉT>∑T\ m‘·TÔ˝À ñqï ‘êeTs¡|ü⁄e⁄« πs≈£îô|’ ñ+#·ã&ÉT
‘·T+~. $Á>∑Vü≤+ jÓTTø£ÿ @¬ø’ø£ m‘·TÔ n+fÒ bÕ<äTø£ qT+&ç
•Ks¡+ es¡≈£î 108 n&ÉT>∑T\ m‘·TÔ ñ+≥T+~µµ nì dü+düÿè‹,
|üsê´≥ø£ XÊK Á|æì‡|ü˝Ÿ ôdÁø£≥Ø wæjÓ÷ X‚KsY X¯óø±¢ ‘Ó*bÕs¡T.
ªªÄ#ês¡´ X¯+ø£sY eT÷´õj·T+˝À, Ä#ês¡´ X¯+ø£sY J$‘·+
eT]j·TT ‘·‘·«XÊg+ n‘·´+‘· Ä<ÛäTìø£, $q÷‘·ï e÷sêZ\
<ë«sê Á|ü<ä]Ù+#·ã&É‘êsTT. nìï ìsêàD≤\T kÕ+Á|ü<ëj·T
uÛ≤s¡rj·T ø£fi¯ ` yêdüTÔ•\Œ+‘√ bÕ≥T uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹
jÓTTø£ÿ ø£ì|æ+#˚ eTTÁ<ä\qT ø£*– ñ+{≤sTT. Á|ü‹bÕ~‘·
Ä#ês¡´ X¯+ø£sY Ç+≥πsïwüq˝Ÿ ÇHédæº≥÷´{Ÿ Ä|òt
n<Ó’«‘·`y˚<ë+‘Y n<Ó’«‘· y˚<ë+‘êìøÏ nuÛ≤´kÕìøÏ nqTuÛÑyêìøÏ
πø+Á<ä+>± ñ+≥T+~µµ nHêïsêj·Tq. >∑‘· X¯ìyês¡+, 11e
X¯‘êã›|ü⁄ uÛÑøÏÔ düHê´dæ l sêe÷qTC≤#ês¡´ yÓj·T´e »j·T+‹
dü+<äs¡“¤+>± Äj·Tq kÕàs¡ø±s¡ú+ ôV’≤<äsêu≤<é •yês¡¢˝À
düe÷q‘·« $Á>∑Vü‰ìï Á|ü<Ûëì qπs+Á<ä yÓ÷B ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
2018˝À, >∑T»sê‘Y˝Àì ¬øyê&çj·÷˝À e÷J ñ|ü Á|ü<Ûëì düsê›sY
e\¢uÛ≤jYT |üfÒ˝Ÿ C≤„|üø±s¡ú+ Á|ü<Ûëì yÓ÷B kÕº#·÷´ Ä|òt
j·T÷ì{°ì ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
16
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝Àì ns¡D´ |üs¡«+˝À bÕ+&Ée⁄\T
eqyêdü+˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT <Ûäs¡àsêEqT |üØøÏå+#·{≤ìøÏ
j·TeT<Ûäs¡àsêE j·T≈£åîì s¡÷|ü+˝À n&ç–q Á|üX¯ï˝Ò j·Tø£å
Á|üX¯ï\T. e´eVü‰]ø£eTT˝À ∫≈£îÿ Á|üX¯ï\qT, düe÷<Ûëq+
ø£wüº‘·s¡yÓTÆq Á|üX¯ï\≈£î |üsê´j·T+>± j·Tø£å Á|üX¯ï\T nH˚
e÷≥qT yê&É‘ês¡T.
ns¡D´yêdü+˝À e÷s¡ÿ+&˚j·T eTVü≤]¸ <ë«sê nH˚ø£ s¡ø±\
|ü⁄D´ ø£<∏ä\qT $qï bÕ+&Ée⁄\T eT∞¢ <Ó’«‘·eHêìøÏ ‹]–
e#êÃs¡T. nø£ÿ&É e⁄qï dü+<äs¡“¤+˝À ˇø£Hê&ÉT ˇø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉT
<Ûäs¡àsêE <ä>∑Z]øÏ Ä<äTsê›>± e#êÃ&ÉT. ‘·q ns¡DÏì (n–ïì
#˚≈£Lπsà kÕ<Ûäq+) ˇø£ #Ó≥Tº ø=eTà≈£î Áy˚˝≤&Éø£{≤ºqì, <ëìï
ˇø£ ˝Ò&ç e∫à ‘·q ø=eTTà≈£î ‘·–*+#·T≈£îì |üs¡T>∑T
\+øÏ+#·T≈£îì bÕ]b˛sTT+<äì, ‘·q ì‘ê´qTcÕºHêìøÏ ns¡DÏ
#ê˝≤ nedüs¡eTì, ‘·q ns¡DÏì ‘·q≈£î ‘Ó|æŒ+∫ Çe«eTì
ÁbÕ]ú+#ê&ÉT <Ûäs¡àsêEqT. yÓ+≥H˚ <Ûäs¡àsêE $\T¢ <Ûä]+∫
j·Tø£åÁ|üX¯ï\≈£î \øå±´‘·àø£ düe÷<ÛëHê\T
‘·eTTà\T ‘√&ÉTsê>± ˝Ò&çì yÓ+ã&ç+#ês¡T. mìï u≤D≤\T
Á|üjÓ÷–+∫Hê ny˚M Ä ˝Ò&çì #˚s¡˝Ò<äT. ‘êø£q÷ ˝Ò<äT.
Ä ˝Ò&ç bÕ+&Ée⁄\qT eTT|ü⁄Œ‹|üŒ\T ô|{Ϻ, ‹|”Œ`‹|æŒ, ˇø£
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq n&É$˝À ø£ì|æ+#·≈£î+&Ü e÷j·TyÓTÆb˛sTT+~.
bÕ+&Ée⁄\T ‘·eT Á|üj·T‘·ï+ e´s¡úyÓTÆq+<äT≈£î $#ê]+#ês¡T.
n\dæb˛sTT ˇø£ #Ó≥Tº˙&Éq #˚] $ÁX¯$T+∫, ‘·eT ø£cÕº\qT
HÓeTπsdüT≈£îHêïs¡T. düTK<äT'U≤\≈£î ø±s¡D+ |üPs¡«»qà ø£πsà
nì <Ûäs¡àsêE n+fÒ, e÷j·÷<ä÷´‘·+Hê&˚ <Ûäè‘·sêÅwüߺ&ç
ø=&ÉT≈£î\qT dü+Vü≤]+∫q≥¢sTT‘˚ á ø£cÕº\T sêø£b˛j˚Teì
;ÛeTT&ÉHêï&ÉT. Ç˝≤ nqï<äeTTà\T ‘·eT≈£î ‘√∫q $<Ûä+>±
e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥÷ e⁄+&É>± dü$÷|ü+˝À mø£ÿ&Ó’Hê ‘ê>∑&ÜìøÏ
eT+∫ ˙s¡T <=s¡T≈£î‘·T+<˚yÓ÷ #·÷&ÉeTì q≈£î\T&çøÏ #ÓbÕŒ&ÉT
<Ûäs¡àsêE. #Óf…ºøÏÿ #·÷dæq q≈£î\T&ÉT <ä>∑Zs¡˝ÀH˚ e⁄Hêïj·Tì
˙fi¯ó¢ nq>±H˚, nø£ÿ&çøÏ yÓ[¢ Äj·Tq ‘ê– k˛<äs¡T\≈£î ˙fi¯ó¢
‘ÓeTàì ‘·eTTà&çì Ä<˚•+#ê&ÉT <Ûäs¡àsêE.
q≈£î\T&ÉT nqï>±] Ä<˚X¯+ y˚Ts¡≈£î dü$÷|ü+˝Àì Ä
‘·{≤ø±ìøÏ b˛sTT n+<äT˝Àì ˙fi¯¢qT ‘ê>∑&ÜìøÏ dæ<ä∆eT
j·÷´&ÉT. n+‘·≥ ˇø£ nX¯Øs¡ uÛÑ÷‘·+ Ç˝≤ nqï~. ªá #Ós¡Te⁄
Hê~. Ç+<äT˝À ˙fi¯ó¢ ‘ê>±\qT≈£î+fÒ H˚q&çπ> Á|üX¯ï\≈£î
e÷]Ã ` 2022
»yêãT #Ó|ü⁄Œµ. Ä ôV≤#·Ã]ø£qT #·T\ø£q #˚dæ q≈£î\T&ÉT Ä
#Ós¡Te⁄˝À ˙fi¯flqT ‘ê– yÓ+≥H˚ düŒèVü≤qT ø√˝ÀŒsTT, ‘·{≤ø£+
ˇ&ÉT¶q #Ó’‘·q´+ ˝Ò≈£î+&Ü |ü&çb˛j·÷&ÉT. q≈£î\T&ÉT sêe&É+
Ä\dü´+ ø±e&É+‘√ düVü≤<˚e⁄&çì |ü+bÕ&ÉT <Ûäs¡àsêE. n‘·&çøÏ
≈£L&Ü q≈£î\T&çøÏ nsTTqfÒ¢ nsTT+~. Ä ‘·s¡Tyê‘· nqï>±]
Ä<˚XÊqTkÕs¡+ ‘·{≤ø±ìøÏ yÓ[¢q ns¡T®qT&çøÏ, ;ÛeTT&çøÏ ≈£L&Ü
n˝≤π> »]–+~. ˙s¡T ‘˚e&ÜìøÏ b˛sTTq ‘·eTTà˝…es¡÷ ‹]–
sêø£b˛e&É+‘√, ∫es¡≈£î <Ûäs¡àsêE dü«j·T+>±, yês¡T yÓ[flq
<ë]ì ã{Ϻ b˛j·÷&ÉT. ‘·eTTà\qT nH˚«wædü÷Ô Ä ø=\qT
#˚sê&ÉT. nø£ÿ&É düŒèVü≤‘·|æŒ e⁄qï ‘·q ‘·eTTà\qT #·÷XÊ&ÉT.
yê]ø£˝≤ m+<äT≈£î »]–+<ë nì |ü]|ü] $<Ûë\ Ä˝À
∫dü÷Ô, <ëVü‰ìøÏ ‘êfi¯C≤\ø£ <Ûäs¡àsêE Ä ø=\qT˝ÀøÏ ~>±&ÉT.
n‘·&çì ˙fi¯ó¢ ‘ê>=<ä›ì yê]dü÷Ô eTTqT|ü{Ï ˝≤>±H˚ nX¯Øs¡
uÛÑ÷‘·+ <Ûäs¡àsêEqT ôV≤#·Ã]+∫+~. ‘êqT ˇø£ ø=+>∑qì, Ä
düs√es¡+ ‘·q ÄdüÔì, Äj·Tq ‘·eTTà\T ‘·q ôV≤#·Ã]ø£ \ø£å´+
#˚j·T˝Ò<äì, e<ä›Hêï ˙fi¯ó¢ ‘ê– ÁbÕD≤\qT ø√˝ÀŒj·÷s¡ì,
Äj·Tq ≈£L&Ü $q≈£î+&Ü ˙fi¯ó¢ ‘ê–‘˚ n<˚ <äTs¡Z‹ |ü&ÉT‘·T+
<äì, ‘êq&çπ> Á|üX¯ï\≈£î dü¬s’q düe÷<ÛëHê\T #Ó|æŒ n|ü⁄Œ&ÉT
düs√es¡+˝Àì ˙s¡T ‘ê>∑eTì nqï~ Ä nX¯Øs¡ uÛÑ÷‘·+.
n˝≤ e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï~ ø=+>∑ ø±<äì, mes√ <˚e‘·
ø±e#·Ãì, e÷eT÷\T yê]øÏ ‘·q ‘·eTTà\qT ¬>\e&É+
kÕ<Ûä´|ü&É<äì, ì»+ #Ó|üŒeTì n&ç>±&ÉT <Ûäs¡àsêE. »yêãT>±
Ä nX¯Øs¡ uÛÑ÷‘·+ ˇø£ uÛÑj·T+ø£sêø±s¡+˝À, <˚B|ü´e÷qyÓTÆq
es¡ÃdüT‡‘√, <Ûäs¡àsêE eTT+<äT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ ‘êqT ˇø£
j·Tø£åHêj·T≈£î&çì nì #ÓbÕŒ&ÉT. ‘êqT y˚ùd Á|üX¯ï\≈£î
düeTT∫‘·yÓTÆq düe÷<ÛëHê\T #Ó|üŒeTHêï&ÉT.
(j·Tø£å Á|üX¯ï\ |üPs¡« s¡+>±ìï $X‚¢wædü÷Ô &Üø£ºsY q+&É÷]
sêeTø£èwüíe÷#ês¡T´\T >±s¡T Ç˝≤ sêXÊs¡T: ªns¡D´yêdü+ ˇø£
düT$XÊ\yÓTÆq $X¯«$<ë´\j·T+ ø±e#·TÃ. nø£ÿ&É $C≤„Hês¡®q
#˚j·Te#·TÃ. Á|üø£è‹ì $T+∫q bÕsƒ¡XÊ\ ˝Ò<äT. $|ü<ä›X¯qT
$T+∫q $X¯«$<ë´\j·T+ ˝Ò<äT. bÕ+&Ée⁄\T |üHÓï+&ÉT
dü+e‘·‡sê\T ìs¡+‘·s¡ õC≤„düTe⁄˝…’ ns¡D´ $X¯«
$<ë´\j·T+˝À n+‘˚yêdüT\j·÷´s¡T. nø£ÿ&É ñ|üHê´dü≈£î\T
e÷s¡ÿ+&˚j·÷~ eTVü≤s¡T¸\T. <Ûäs¡àsêE Ä<äs¡Ù $<ë´]ú>±
eqyêkÕìï C≤„qT\ düìï~Û˝À >∑&çbÕ&ÉT. $<ë´uÛ≤´dü+ ∫es¡
»s¡>±*‡+~ $<ë´|üØø£å. ny˚ j·Tø£åÁ|üX¯ï\T. n~ Ä<äs¡Ù
17
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
Á|üXÊï|üÁ‘·+. Ä Á|üX¯ï\≈£î dü¬s’q düe÷<ÛëHê*∫à <Ûäs¡àsêE
$C≤„q |ü≥ºuÛÑÁ<äT&Éj·÷´&ÉTµ.
ªeTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À ‘·s¡‘·sê\ y˚T<Ûëe⁄\qT ñÁs¡÷‘·
\÷–+∫q |òüT{≤º\˝À mqï<ä–+~ j·Tø£åÁ|üX¯ï\ |òüT≥º+. Á|üX¯ï
|üs¡+|üs¡ n&ç–+~ j·Tø£ås¡÷bÕq e⁄qï j·TeT<Ûäs¡àsêE.
düe÷<ÛëHê\T #Ó|æŒ+~ <Ûäs¡àsêE. Á|üX¯ï\≈£î düe÷<Ûëq+ #Óù|Œ
n~Ûø±s¡+ <Ûäs¡àsêE≈£î sêe&ÜìøÏ ø±s¡D+ Äj·Tq |üHÓï+&ÉT
dü+e‘·‡sê\T ns¡D´ $X¯«$<ë´\j·T+˝À õC≤„düTe⁄>±
$<ë´uÛ≤´dü+ #˚j·T&Éy˚T! j·Tø£åÁ|üX¯ï\ |òüT≥º+ n‘·&çøÏ kÕï‘·ø£
|üØø£å. |üØøå±~Ûø±] kÕø屑·TÔ j·TeT<Ûäs¡àsêCÒ. |üHÓï+&ÉT
dü+e‘·‡sê\T <Ûäs¡àsêE eTVü≤s¡T¸\≈£î n+‘·T˝Òì Á|üX¯ï\qT
y˚XÊ&ÉT. düe÷<Ûëq+ #Óù|Œ e+‘·T Ç|ü⁄Œ&ÉT <Ûäs¡àsêE≈£î
e∫Ã+~. Ç~ n‘·&çøÏ ndæ<ÛësêÁe‘·+. n˙ï ∫≈£îÿeTT&ç
Á|üX¯ï˝Ò. n&ç–q j·T≈£åî&çøÏ düeTT∫‘· düe÷<ÛëHê\T ‘Ó\TdüT.
Ä<äs¡Ù Á|üX¯ï\≈£î Ä<äs¡Ù düe÷<ÛëHê\T Ç+<äT˝À e⁄HêïsTT.
ª$X¯«kÕVæ≤r »>∑‘·TÔ˝À j·Tø£åÁ|üX¯ï\T ìs¡T|üe÷Hê\Tµ).
Çø£ j·Tø£å, <Ûäs¡àsêE\ Á|üXÀï‘·Ôsê\T Ç˝≤ e⁄HêïsTT:
Á|üX¯ï: dü÷s¡T´&çì q&çù|~ @~? dü÷s¡T´&çì ùd$+∫
‹]π>yê¬ses¡T? dü÷s¡T´&ÉT <˚ìe\¢
ndüÔ$TkÕÔ&ÉT? dü÷s¡T´&çøÏ Ä<Ûës¡yÓTÆq~ @~?
»yêãT: dü÷s¡T´&çì ÁãVü≤à+
q&ÉT|ü⁄‘·T+~. dü÷s¡T´&çì ùd$+∫ ‹]π>yês¡T
y˚\TŒ\T. dü÷s¡T´&ÉT <Ûäs¡à+ e\¢ ndüÔ$TkÕÔ&ÉT.
Ä eTVü‰‘·Tà&çøÏ Ä<Ûës¡+ dü‘·´+.
Á|üX¯ï: <˚ìe\¢ ÁXÀÁ‹j·TT&Í‘ê&ÉT? <˚ìe\¢ |ü⁄s¡Twüß&ÉT >=|üŒ
eTVæ≤eTqT ˇ|æŒ<ä+>± |ü&Éj·T>∑\T>∑T‘ê&ÉT? <˚ìe\¢ kÕj·T+
bı+~qyê&Í‘ê&ÉT? <˚ìe\¢ ãT~∆eT+‘·T&ÉT W‘ê&ÉT?
»yêãT: y˚<ëuÛ≤´dü+ e\¢ ÁXÀÁ‹j·TT&ÉT ø±>∑\&ÉT.
ìs¡T|üe÷qyÓTÆq ‘·|üdüT‡ e\¢ >=|üŒ Á|üuÛ≤e+ dæ~›düTÔ+~. <ÛÓ’s¡´+
e\¢ kÕj·T+ bı+<äT‘ê&ÉT. ô|<ä›\ |ü]#·s¡´e\q ãT~∆eT+
‘·T&ÉT W‘ê&ÉT.
Á|üX¯ï: <˚ìe\¢ Áu≤Vü≤àDT&ÉT ~e´‘ê«ìï kÕ~ÛkÕÔ&ÉT?
Áu≤Vü≤àDT&çøÏ ìs¡à\‘·«+ m˝≤ @s¡Œ&ÉT‘·T+~? e÷*q´+
m{≤¢ <ë|ü⁄]düTÔ+~? <˚ìe\¢ Áu≤Vü≤àDT&ÉT eTs¡TÔ´&ÉT W‘ê&ÉT?
»yêãT: Áu≤Vü≤àDT&ÉT y˚<ä |üsƒ¡q+ e\¢ ~e´‘·«+
Ä]®kÕÔ&ÉT. $T≈£îÿ≥yÓTÆq ìwüºe\¢ kÕ<äTuÛ≤e+ Ä]®kÕÔ&ÉT.
mqï<ä–q kÂo˝≤´ìï e~* nkÕ<ÛäTe⁄ W‘ê&ÉT. X¯ó∫‘ê«ìï M&ç
eTè‘·T´ uÛÑj·T+ #Ó+~ eTs¡TÔ´&ÉT W‘ê&ÉT.
Á|üX¯ï: Jeqàè‘·T&ÉT me&ÉT?
»yêãT: <˚e‘·\≈£î, |æ‘·è<˚e‘·\≈£î, n‹<∏äT\≈£î,
e÷]Ã ` 2022
ùde≈£î\≈£î yÓTT<ä˝…’qyê]øÏ ô|≥º≈£î+&Ü ‘êqT uÛÀ»q+
#˚ùdyê&ÉT ã‹øÏ e⁄+&É>±H˚ eTs¡DÏ+∫qyê&ç‘√ düe÷qT&ÉT.
Á|üX¯ï: uÛÑ÷$Tø£+fÒ ãs¡Te⁄ @~? Äø±X¯+ ø£+fÒ ì&ç$ ø£\~
@~? >±*ø£+fÒ y˚>∑+>± b˛>∑*–+~ @~? >∑&ç¶ø£+‘˚ $]$>±
ô|]π>~ @~?
»yêãT: uÛÑ÷$Tø£+fÒ ãs¡TyÓ’q~ ø£qï‘·*¢. Äø±X¯+ ø£+fÒ
bı&ÉT>∑T ‘·+Á&ç. >±*ø£+fÒ y˚>∑+ ø£\~ eTqdüT‡.
‘·èDdüeT÷Vü≤+ ø£+fÒ $]yÓ’q~ ∫+‘·.
Á|üX¯ï: ìÁ~+∫ ≈£L&Ü ø£qTï eT÷j·Tì~ @~? »ìà+∫
≈£L&Ü #Ó’‘·q´+ ˝Òì~ @~? s¡÷|ü+ e⁄+~ ≈£L&Ü Vü≤è<äj·T+
˝Òì~ @~? y˚>∑+ e\¢ n‹X¯sTT+#˚~ @~?
»yêãT: #˚|ü ìÁ~+∫ ≈£L&Ü H˚Á‘ê\T eT÷j·÷&ÉT. >∑T&ÉT¶
»ìà+∫ ≈£L&Ü ÁbÕD+ ˝Òì<˚. sêsTTøÏ s¡÷|ü+ e⁄Hêï
Vü≤è<äj·T+ ˝Ò<äT. @s¡T y˚>∑+ e\¢ e]∆\T¢‘·T+~.
Á|üX¯ï: u≤≥kÕ]øÏ, s√–øÏ, >∑èVü≤düTú&çøÏ, eTs¡DÏ+∫qyê&çøÏ
#·T{≤º˝…e«s¡T?
»yêãT: kÕs¡ú+ (n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T |üj·Tì+#˚~),
yÓ’<äT´&ÉT, eT+∫u≤´s¡´, #˚dæq <Ûäs¡à+.
Á|üX¯ï: <ÛäsêàìøÏ ≈£î<äTs¡T @~? ø°]ÔøÏ
Ä<Ûës¡+ @~? dü«sêZìøÏ dü¬s’q e÷s¡Z+ @~?
düTU≤ìøÏ HÓ\e⁄ @~?
»yêãT: <ëøÏåD´+ <ÛäsêàìøÏ ≈£î<äTs¡T.
<ëq+ ø°]ÔøÏ Ä<Ûës¡+. dü‘·´+ dü«sêZìøÏ
<ë«s¡+. o\+ düeTdüÔ düTU≤\≈£î HÓ\e⁄.
Á|üX¯ï: qs¡T&çøÏ Ä‘·à mes¡T? n‘·&çøÏ <Ó’$ø£+>± @s¡Œ&˚
#·T≥º+ mes¡T? n‘·&ÉT ã‘·T≈£îqT m˝≤ ìs¡«Væ≤kÕÔ&ÉT? n‘·&ÉT
@$<Ûä+>± eT+∫ì bı+<äT‘ê&ÉT?
»yêãT: qs¡T&çøÏ Ä‘·à |ü⁄Á‘·T&ÉT. n‘·&çøÏ <Ó’$ø£yÓTÆq #·T≥º+
uÛ≤s¡´. n‘·&çøÏ ã‘·T≈£î Á|ükÕ~+#˚~ y˚T|òüTT&ÉT. n‘·&çøÏ
>=|üŒ<äq+ Ç#˚Ã~ <ëq+.
Á|üX¯ï: <Ûäsêà\ìï{Ï˝ÀqT >=|üŒ<Ó’q <Ûäs¡à+ @~? @~ dü‘·‘·+
|ü]|üPs¡í+>± |òü*‘êìï ÇdüTÔ+~? @~ e<äT\T‘˚ dü+‘√wü+
#˚≈£Ls¡T‘·T+~? me]‘√&ç bı‘·TÔ m|ü⁄Œ&É÷ #Ó&É<äT?
»yêãT: nVæ≤+dü nìï <Ûäsêà\˝ÀqT y˚T{Ï <Ûäs¡à+. j·T»„+
m\¢|ü⁄Œ&É÷ |ü+≥ì#˚à ø±s¡´+. nVü≤+uÛ≤e+ b˛‘˚ dü+‘√wü+
ø£\T>∑T‘·T+~. dü»®q düVü≤yêdü+ m|ü⁄Œ&É÷ uÛÑ>∑ï+ ø±<äT.
Á|üX¯ï: ˝Àø£+˝Àì Á|ü»\qT Ä<äT≈£îì kÕj·T+
#˚ùdyêyê¬ses¡T? <˚ìe\¢ ˙s¡T, nqï+ \_ÛkÕÔsTT? $wü+
n+fÒ @$T{Ï? |æ‘·è‘·s¡ŒD≤\≈£î nqT≈£L\yÓTÆq ø±\+ @~?
»yêãT: á düèwæº düeTkÕÔìøÏ ~¬ø’ÿqyês¡T dü»®qT\T.
18
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
Äø±X¯+ ˙{ÏøÏ, uÛÑ÷$T nHêïìøÏ |ü⁄fÒº HÓ\e⁄\T. Áu≤Vü≤àDT&ç
<Ûäq+ $wü+‘√ düe÷q+. Áu≤Vü≤àDT\sêø£ |æ‘·è‘·s¡ŒD≤\≈£î
nqTyÓ’q ø±\+.
Á|üX¯ï: <˚ìì e<ä*ô|{Ϻ‘˚ e÷qe⁄&ÉT düs¡«»Hê\≈£î
Çwüߺ&Ée⁄‘ê&ÉT? ìXÀÙ≈£î&ÉT (<äT'K+ ˝Òìyê&ÉT) W‘ê&ÉT?
dü+|üqTï&ÉT W‘ê&ÉT? kÂK´+ ø£\yê&Í‘ê&ÉT?
»yêãT: >∑s¡«+ $&ÉHê&ç‘˚ n+<ä]ø° Çwüߺ&ÉT ø±>∑\&ÉT.
ø√|ü+ $&ÉHê&ç‘˚ XÀø£+bÕ\T ø±&ÉT. ˝ÀuÛÑ+ e~*ô|{Ϻ‘˚
dü+|üqTï&ÉT W‘ê&ÉT. ‘·èwüí e]®ùdÔ düTKe+‘·T&ÉT W‘ê&ÉT.
Á|üX¯ï: |ü⁄s¡Twüß&ÉT nq<ä–qyê&ÉT me«&ÉT? düs¡«<Ûäì`düø£\
dü+|ü<ä\T ø£\yê&ÉT me&ÉT?
»yêãT: uÛÑ÷e÷´ø±XÊ\qT Äe]+∫ me«&ç ø°]ÔyÓ’uÛÑe+
$Ts¡T$T≥T¢ ø=\T|ü⁄‘·÷ $düÔ]düTÔ+<√ n˝≤+{Ï eTVü‰qTuÛ≤e⁄&˚
|ü⁄s¡Twü X¯ã›+‘√ |æ\Te<ä–qyê&ÉT. Á|æj·T+, nÁ|æj·T+, düTK+,
<äT'K+, »]–q ø±sê´\T, »s¡>∑uÀj˚T ø±sê´\T, me]ø°
düe÷qyÓ÷ n˝≤+{Ï eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT düs¡«<Ûäì nì #Ó|üŒe#·TÃ.
Ç˝≤ j·T≈£åî&ÉT n&ç–q Á|üX¯ï\ìï{Ïø° <Ûäs¡àsêE #Ó|æŒq
düe÷<ÛëHê\≈£î dü+‘·è|æÔ #Ó+~q j·T≈£åî&ÉT Äj·Tq ‘·eTTà\˝À
ˇø£&ç ÁbÕD≤\T ÇkÕÔqT n+{≤&ÉT. q≈£î\T&çì ã‹øÏ+#·eTì
e÷]Ã ` 2022
ø√sê&ÉT <Ûäs¡àsêE. m+<äTø£˝≤ ø√sêeì n&ç–‘˚, ≈£î+‹
ø=&ÉT≈£î˝À¢ ‘êqTHêïqì, e÷Á~ ø=&ÉT≈£î˝À¢ ˇø£&Ó’q q≈£î\T&çì
ã‹øÏ+#· eTì n&ç>±qì #ÓbÕŒ&ÉT. Ä Äe÷≥\T $qï
j·T≈£åî&ÉT <Ûäs¡àsêE <Ûäs¡àC≤„HêìøÏ yÓT#·TÃ≈£îHêïqì, Äj·Tq
‘·eTTà\+‘ê ã‘·T≈£î‘ês¡ì #Ó|æŒ n+<ä]˙ ã‹øÏ+#ê&ÉT.
n|ü⁄Œ&ÉT j·T≈£åî&ÉT ‘·q ì»dü«s¡÷bÕìï #·÷|æ+∫, ‘êqT
j·TeT<Ûäs¡àsêEqì #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·q ≈£îe÷s¡T&Ó’q <Ûäs¡àsêEqT
#·÷ùd y˚&ÉTø£‘√ e#êÃqì, Äj·Tq ø√]q esê\qT ÇkÕÔqì
nHêï&ÉT. <Ûäs¡àsêE <Ûäs¡à<˚e⁄&çøÏ qeTkÕÿs¡+ #˚dæ Áu≤Vü≤àDT&ç
ns¡DÏì Á|ükÕ~+#·eTì ø√sê&ÉT. Ä ns¡DÏì ‘êH˚ ˝Ò&ç
s¡÷|ü+˝À n|üVü≤]+#êqì #Ó|æŒ <ëìï <Ûäs¡àsêE≈£î Ç#êÃ&ÉT
j·TeT<Ûäs¡àsêE. eTTqTà+<äT nC≤„‘·yêdü+˝À bÕ+&Ée⁄\qT
mes¡÷ >∑T]Ô+#·≈£î+&Ü e⁄+&˚ esêìï Á|ükÕ~+∫
n<äèX¯´eTj·÷´&ÉT Äj·Tq.
- eq+ C≤«˝≤ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄
ª$X¯«kÕVæ≤r»>∑‘·TÔ˝À j·Tø£åÁ|üX¯ï\T ìs¡T|üe÷Hê\Tµ
ø£$Á‘·j·T $s¡∫‘·
leT<ë+Á<Ûä eTVü‰uÛ≤s¡‘·+, ns¡D´|üs¡«+, dü|üÔe÷XÊ«dü+
Á|ü#·Ts¡D : ‹s¡TeT\, ‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúHê\T.
19
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
»>∑<äTZs¡T X¯+ø£s¡uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\yês¡T s¡∫+∫q Á|üU≤´‘·yÓTÆq
k˛ÔÁ‘ê\˝À ˇø£{Ï ªn#·T´‘êwüºø£+µ.
ªn#·T´‘·+ πøX¯e+ sêeT Hêsêj·TD+µ nì Äs¡+uÛÑ+
ne⁄‘·T+~. Ç+<äT˝Àì sêeTHêsêj·TD+ nH˚ |ü<ä+ Ç{°e\
$yê<ëdüŒ<äyÓTÆ+~, nbÕsêúìø° ˝ÀqsTT+~. uÛÑÁ<ë#·\+ l
d”‘êsêeT#·+Á<ä kÕ«$T <˚ekÕúq+ ns¡Ã≈£î\T Ç{°e\
sêeT#·+Á<ä kÕ«$T X¯u≤›ìøÏ ã<äT\T sêeT Hêsêj·TD X¯ã›+
Á|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T. n˝≤ Á|üjÓ÷–+#·&É+ nqT∫‘·eT˙ ndü\T
sêeTHêsêj·TD X¯ã›y˚T˝Ò<äì ø=+<äs¡T uÛÑ≈£îÔ\T |ü+&ç‘·T\T
$eT]ÙdüTÔHêïs¡T. Ä ø±s¡D+>± sêeT Hêsêj·TD X¯ã›+ X¯+ø£s¡
uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\yêπs Á|üjÓ÷–+#ês¡ì <˚ekÕúq+ |ü+&ç‘·T\T á
n#·T´‘êwüºø£eTT˝Àì sêeTHêsêj·TD+ Á|üjÓ÷>∑+ #·÷|
ædüTÔHêïs¡T. n~ Ä $<Ûä+>± rdüTø√e\dæq~ ø±<äì
Á|ü‘·´s¡Tú\T $eT]ÙdüTÔHêïs¡T. uÛÑÁ<ë#·\+ ns¡Ã≈£î\T ‘·eT
n#·T´‘êwüºø£+˝Àì sêeTHêsêj·TDT\T.. ã\sêeTø£èwüßí\T
‘·|ü⁄ŒqT düeT]∆+#·Tø√e&É+ ø√dü+ á k˛ÔÁ‘êìï
$ìjÓ÷ –+#·T≈£î+≥THêïs¡ì, n~ |üP]Ô>±
ndüeT+»düeTì yê] yê<äq. n+<äT≈£î yês¡T
ìs¡÷|üD>± Ç˝≤ #ÓãT‘·THêïs¡T. á X¯‘êu≤›ìøÏ
eTVü≤]¸ l ‘ê&˚|ü*¢ sê|òüTe Hêsêj·TD XÊÅdæÔ
>±s¡T. yês¡T á XÀ¢ø±\≈£î $es¡D sêdü÷Ô,
sêeT ` Hêsêj·TD X¯u≤›\T $&ç>± #·÷|æ+∫
sêeT R jÓ÷– Vü≤è<äj·÷q+<äø£s¡T&ÉT
(s¡eT+‘˚ jÓ÷–Hê+ j·TÁ‘· dü‘ê´q+<˚ ∫<ë‘·àH˚ nì
sêeT X¯ã› $es¡D)
Hêsêj·TD R Á|üfi¯j·÷+‘·eTTq ≈£L&Ü q•+#·ø£
düeTTÁ<äeT+<äT X¯j·Tì+#·Tyê&ÉT
nì $&ç$&ç>± $es¡D Ç#êÃs¡T. ø±e⁄q sêeTHêsêj·TD
nH˚ Á|üjÓ÷>∑+ ‘·>∑<äì, n+<äT n#·T´‘·+ πøX¯e+ ø£èwüí
<ëyÓ÷<äs¡+, ..... yêdüT<˚e+ Vü≤]+ l<Ûäs¡+ e÷<Ûäe+ nqïfÒ¢
¬s+&ÉT |ü<ë\T $&ç$&ç>± d”«ø£]+#·e\dæq<˚ nì yê] yê<äq.
n˝≤π> kÕ<Ûäq Á>∑+<∏ä eT+&É*yês¡T n#·T´‘êwüºø£+‘√ bÕ≥T
l Hês¡TeT+∫ \ø°Î qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ô >±s¡T yÓ\Te]+∫q
Á>∑+<∏ä+˝À ≈£L&Ü
sêeT R jÓ÷>∑T\ Vü≤è<äj·TeTT˝À $ÁXÊ+‹ kÕúqyÓTÆqyê&ÉT
Hêsêj·TD R qs¡T\≈£î >∑eT´kÕúq+ nsTTqyê&ÉT
nì $&ç$&ç>±H˚ nsêú\T #Ó|üŒã&çq+<äTq sêeTHêsê
e÷]Ã ` 2022
j·TDT&ÉT @ø£ X¯ã›+>± Á|üjÓ÷–+#·&É+
@e÷Á‘·+ düeT+»dü+ ø±<äì ≈£L&Ü
n+≥THêïs¡T.
ìC≤ìøÏ ¬s+&ÉT |üø£åeTT\T yês¡T
X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\ XÀ¢ø±*ï ø±˙ l
sê|òüTe Hêsêj·TD XÊÅdæÔ >±s¡T eT~›≈£î+≥
lø±+‘Y X¯s¡à
Á|üuÛÑè‘·T\T n+~+∫q $es¡D\qT
ø±˙ dü]>±Z ns¡ú+ #˚düTø=q˝Ò<äT, Ä ø±s¡D+ e\¢ nqedüs¡+>±
yê<äT˝≤&ÉT≈£îHêïs¡T.
ndü© sêeT Hêsêj·TD X¯ã›+˝Àì sêeT X¯ã›+ lsêeTTq≈£î
dü+ã+~Û+∫q~ ø±<äT, ã\sêeTTq≈£î dü+ã+~Û+∫q~. sêeT
Hêsêj·TDT\T ã\sêeTø£èwüßí\T. $T–*q <ä«+<ë«\‘√bÕ≥T
ã\sêeTø£èwüßí\qT #Ó|üŒ&É+ »]–+~.
yÓTT<ä{Ï XÀ¢ø£+ lsêeTTì >∑T]+∫ C≤qø° Hêj·Tø£+
sêeT#·+Á<ä+ uÛÑCÒ nì #Ó|üŒ&É+ »]–+~.
n˝≤π> eT÷&Ée XÀ¢ø£+˝À C≤qø° C≤qj˚T
nH˚~, |üP]Ô>± 5e XÀ¢ø£eTT lsêeTTq≈£î
#Ó|üŒã&çq$.
Ç~ n#·T´‘êwüºø£eTT. ø£èwüßí&çøÏ dü+ã+~Û+
∫q nìï ù|s¡T¢ n+<ä] Á|ükÕÔeq Ç#êÃs¡T. n˝≤
ã\sêeTTì $wüj·T+, sêeTø£èwüí ©\\T,
sêeTHêsêj·TD X¯ã›+‘√ Çe«&É+ »]–+~.
nø£ÿ&ç sêeT X¯ã›+ ≈£L&Ü lsêeTTìøÏ ÇùdÔ Çø£ ã\sêeTTì
$düà]+∫q nHê´j·T+ eTq+ ø£*Œ+∫qyês¡eTT ne⁄‘êeTT.
sêø£åôd’' øå√_Û‘·' d”‘êj·÷ XÀ_Û‘√ <ä+&Éø±s¡D´ uÛÑ÷
|ü⁄D´‘ê ø±s¡D+ \ø£ÎDÒ Hêì«‘√ yêq¬s’' ùd$‘√ n>∑düÔ´
dü+|üPõ‘√ sê|òüTe' bÕ‘·T e÷+ nH˚ ◊<äe XÀ¢ø£+ |üP]Ô>±
lsêeTTq≈£î dü+ã+~Û+∫q~.
lsêeTTì C≤qø°j·TT‘·Tì>±H˚ #Ó|üŒ&É+ Á>∑Væ≤+∫ sêeT
Hêsêj·TD+ <ä«+<ä« düe÷dü+ X¯ã›+˝Àì sêeT X¯ã›+ ã\
sêeTTq≈£î dü+ã+~Û+∫q<äì Á>∑Væ≤+#ê*. |üPE´\T Ç∫Ãq
$es¡eTT\≈£î Ç~ $s¡T<ä∆+ ø±<äT. yês¡T #Ó|æŒq~ düŒwüº+
#˚j·T&É+ »]–+~ ø±ã{Ϻ Ç+ø£ X¯+ø£s¡uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\ yê]
n#·T´‘êwüºø±ìï uÛÑÁ<ëÁ~ ns¡Ã≈£î\T ø±ì, yê] Á|ü‘·´s¡Tú\T ø±ì
‘·eT $yê<ëìøÏ $ìjÓ÷–+#·Tø√sê<äì ø√s¡T≈£î+≥THêïqT.
(yê´düø£s¡Ô Væ≤+<ä÷ <Ûäs¡à#·Áø£+ e´ekÕú|ü≈£î\T)
20
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022

l y˚<äuÛ≤s¡‹ ìs¡«Væ≤düTÔqï $$<Ûä s¡ø±\ ø√s¡T‡\T, yê{Ï $esê\T Ç$.

ÄdüøÏÔ ñqïyês¡T ‘êeTT CÒs¡<ä\∫q ø√s¡T‡ ù|s¡T, ‘·eT ù|s¡T, ‘·eT yê≥‡|t bò˛qT q+ãs¡T,
l y˚<äuÛ≤s¡‹ bò˛qT≈£î (98494 59316) yê≥‡|t yÓTùdCŸ s¡÷|ü+˝À |ü+|æq#√, Ä ø√s¡T‡\≈£î dü+ã+~Û+∫q
Á>∑÷|ü⁄\˝À #˚s¡Ã&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. Ä s√E˝À¢ yÓTùdE\T |ü+|ü⁄≥≈£î M\e⁄‘·T+~. yÓTT<ä{Ï 6 ø√s¡T‡\≈£î Á|üy˚X¯+ ñ∫‘·+.

ø√s¡T‡ 1: ø√s¡T‡ 4: 881 4989 4064

ÁãVü≤à dü÷Á‘· X¯+ø£s¡ uÛ≤wü´+ düT+<äs¡ ø±+&É bÕsêj·TD+ Pass code:
Á|ü‹ Ä~yês¡+ Á|ü‹ ãT<Ûäyês¡+ 123123
düeTj·T+: eT<Ûë´Vü≤ï+ 2.30 (IST) düeTj·T+: kÕj·T+Á‘·+ 6.00 (IST) Link for Sri Vishnu
Meeting ID: 892 9598 2192 pyéT $÷{Ï+>¥ q+ãs¡T: Sahasranama Bhashya class:

Passcode: 123123
898 7651 8266 https://us02web.zoom.us/j/881
bÕdt esY¶: 123123 49894064?pwd=K2pQS3FLTStxO
‘·s¡>∑‹ *+≈£î: pyéT ‘·s¡>∑‹ *+≈£î: EJ3N1pvWUUzS0dlQT09
Join Zoom Meeting
https://us02web.zoom.us/j/898765 .........................................
https://us02web.zoom.us/j/892
18266?pwd=QVRZZzdaVlRDWm
95982192?pwd=ZnpXeGNJbVVs
NCb3hjeld5dS8wUT09 ø√s¡T‡ 7:
elNRVUlVNy9HcHgzZz09
......................................
............................................. ø√s¡T‡ 5: AIKV (Ancient Indian
ø√s¡T‡ 2: uÛÑ>∑eBZ‘ê uÛ≤wü´+ Knowledge & Values- Course )
©˝≤er>∑DÏ‘·+ (πøåÁ‘· >∑DÏ‘·+) Á|ü‹ >∑Ts¡Tyês¡+ Every Saturday
Á|ü‹ k˛eTyês¡+ düeTj·T+: 06.00pm(IST) Time 07.30 PM (IST)
düeTj·T+: 04.00pm(IST) ZOOM Meeting number:
ZOOM Meeting number: 890 7151 3308 Topics:
875 3996 2629 Pass code: 1.Review of earlier lessons
Pass code: 123123 2.Ganga Avataranam
123123 Link: 3. Introduction of Astro science,
................................... https://us02web.zoom.us/j/890 etc
ø√s¡T‡ 3: 71513308?pwd=b2wvUVkzL3lNU ZOOM Meeting Number:
dü+düÿè‘· n<Ûä´j·Tq+ W9jTGRyalVud1FLdz09 834 7866 8854
Á|ü‹ k˛eTyês¡+ ......................................... Pass Code: 123123
düeTj·TeTT: 6.00pm(IST) ø√s¡T‡ 6:
ZOOM Meeting Number: l $wüßí düVü≤ÁdüHêeT k˛ÔÁ‘· uÛ≤wü´+ ZOOM Class Link:
856 0262 5657 Á|ü‹ X¯ìyês¡+ https://us02web.zoom.us/j/834
Password: 123123 düeTj·T+: 03.00 pm(IST) 78668854?pwd=bDVkQnVZdlBm
............................... ZOOM Meeting number: WWg3NVI0UFVCem9XQT09

$esê\≈£î: l y˚<ä uÛ≤s¡‹ Ä|ò”düT ` 98494 59316

dü+Á|ü~+#·T düeTj·T+: eT<Ûë´Vü≤ï+ 3 >∑+≥\ qT+&ç kÕj·T+Á‘·+ 6 >∑+≥\ es¡≈£î
21
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
z+ düqø±~ düe÷sê<Ûä´ bÕ<äTø±jÓÆT qyÓ÷ qeT'
Á|ü‹|ü<ës¡úeTT : düqø£ ` Ä~ ` dü+ ` Äsê<Ûä´ ` bÕ<äTø±jÓÆT
qyÓ÷ qeT' R düq≈£î&ÉT ` yÓTT<ä˝…’q yê] #˚‘· ` eT+∫>±
Äsê~Û+#·ã&˚ ` bÕ<äTø£\T >∑\ le÷‘·≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
l yê´U≤´qeTT : düqø£düq+<äHê~ eTTqT\T \*‘ê<˚$
bÕ<ë\qT ø±<äT bÕ<äTø£\qT Äsê~ÛkÕÔs¡T. neTà bÕ<ädüŒs¡Ù
H√#·T≈£îqï kÕ<Ûës¡D edüTÔe⁄\≈£î ≈£L&Ü nkÕ<Ûës¡D X¯øÏÔ
Á|üdü]düTÔ+~. eTVü‰‘·Tà\ bÕ<äTø£\ y˚~ø£\ MT<ä
ns¡Ãq\+<äTø√e&É+ ø£<äT›. düqø£düq+<ä düq‘Y düTC≤‘·\T
ÁãVü≤àe÷qdü|ü⁄Á‘·T\T. n+&É |æ+&É ÁãVü‰à<ä+&Ü<äT\qT
düèwæº+∫q ÁãVü≤à≈£î e÷qdü|ü⁄Á‘·T\e&Éy˚T düèwæº˝À ˇø£
eTVü≤‘·Ôs¡ kÕúq+. n‘·&ç eTqdæE˝…’q düqø±~ ãTTwüß\T ≈£L&Ü
le÷‘· bÕ<ädüŒs¡Ùì }Vü‰r‘·+>±H˚ uÛ≤$+#ês¡T. le÷‘·
ns¡TD≤s¡TD ø±+‹˝À Je⁄\≈£îqï kÕ<Ûës¡D H˚Á‘ê\øÏ le÷‘·
#·s¡Ds¡÷bÕ~ $X‚cÕ\T }Vü‰»ì‘ê˝Ò. n+<äT≈£î ÄyÓT
bÕ<äeTTÁ<ä˝…’q bÕ<äTø£\qT ô|≥Tº≈£îì Äsê~ÛkÕÔs¡T.
e÷]Ã ` 2022
(uÛ≤eHêe÷Á‘êìπø dü+‘·Twæº #Ó+<˚
dü+‘√w”e÷‘·). <˚es¡T¸\øÏ eT÷\<˚e‘
·˝…’q X¯øÏÔ ñbÕdüq Á|ü<Ûëq ø£s¡Ôe´+. n‹
ÁbÕNq X¯øÏÔs¡÷|ü<˚e‘· le÷‘·. ÄyÓT
nq+‘·X¯≈£îÔ\‘√ Ád”Ôs¡÷bÕ˝À¢ $X‚wü+>±
ñ+≥T+~. ªªj·÷ <˚M düs¡«uÛÑ÷‘˚wüß
e÷‘·ès¡÷ù|D dü+dæú‘êµµ nqï dü‘·´ Ä#ês¡´ ≈£îbÕŒ $»j·Tl
yêø£´+ Á|üø±s¡+ <˚es¡T¸\ #˚‘· ñB›|æ+|üã&çq X¯øÏÔ ãVæ≤s¡Z‘·yÓTÆ
u≤Vü≤´s¡÷bÕ˝…’q nH˚ø£ Ád”Ô <˚e‘ês¡÷bÕ˝À¢ Ç$T&ç ñ+≥T+~.
ãVæ≤s¡Z‘·yÓTÆq X¯øÏÔ u≤Vü≤´ Á|ü|ü+#·ÁX‚j·TdüT‡ì Á|ükÕ~düTÔ+~.
<˚es¡T¸\≈£î ≈£L&Ü le÷‘· yÓ’uÛÑy√ù|‘·yÓTÆq k˛ÔÁ‘·bÕsê
j·TD+ •s√<Ûës¡´+. m˝≤>∑+fÒ ªª|ü˝≤\$Te <ÛëHê´Øú
‘·´CÒ<äq´eTX‚wü‘·'µµ nì <˚MuÛ≤>∑e‘·+. <ÛëHê´]ú, ô|’qTqï
e&É¢bı≥TºqT ‘=\–+∫q $<Ûä+>± C≤„Hê]ú |üs¡˝Àø£eTT˝Àì
le÷‘· ø£s¡TD≤ø£{≤øå±ìøÏ ÇVü≤˝Àø£ $wüj·÷\qT ‘·´õkÕÔ&ÉT.
Ms¡T ≈£L&Ü eTè‘·T´e⁄qT ø√s¡Tø√s¡T. ø±s¡D+ le÷‘ê ~e´X¯øÏÔ

lyê´U≤´q+ (\*‘êc˛º‘·Ôs¡ X¯‘·Hêe÷e[)

#·‘·Ts¡TàKÁãVü≤à ≈£L&Ü le÷‘· eXÊqTe]Ôj˚T ø£<ë! le÷‘·
ø£\Œq˝À ÁãVü≤à>± ne‘·]+∫q düèwæºø£s¡Ô e÷qdü|ü⁄Á‘·T\T>±
ñqï ãTTwüß\T ì»e÷‘·è ø£{≤ø£åeTTqπø >±ø£ $XË’«ø£e÷‘·
ø£{≤øå±ìøÏ ≈£L&Ü H√#·T≈£îqï <ÛäqT´\T. á s¡ø£yÓTÆq
bÕ<äTø±sê<ÛäHêuÛ≤eq˝À Á‘˚‘êj·TT>∑+˝Àì ¬ø’πøsT÷düT‘·T&ÉT
lsêeTTì bÕ<äTø£\ì sêE>± uÛ≤$+∫ bÕ<äTø±sê<Ûäq #˚XÊ&ÉT.
düqø±<äT\T bÕ<äTø±sê<Ûäq uÛ≤$ø±˝≤ìøÏ Ä<äs¡ÙyÓTÆ ì*∫+~.
á HêeTbÕsêj·TD e\q ø£*π> |òü\ÁX¯ó‹ : dü»®qT\#˚
Äsê~Û+#·ã&É‘ês¡T.
z+ <˚e]¸ _Ûdü÷Ô‡j·Te÷q yÓ’uÛÑyêjÓÆT qyÓ÷ qeT'
Á|ü‹|ü<ës¡úeTT : <˚e]¸_Û' ` dü÷Ôj·Te÷q ` yÓ’uÛÑyêjÓÆT qyÓ÷
qeT' R <˚es¡T¸\ #˚‘· ` k˛ÔÁ‘·+ #˚j·Tã&˚ ` yÓ’uÛÑe+ >∑\
le÷‘·≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
l yê´U≤´qeTT : sê»s¡T¸\T ÁãVü≤às¡T¸\T ø±<äT. <˚es¡T¸\T
ÄyÓT $uÛÑyêìï, $uÛÑ÷‹ì ‘·ì$rsê düTÔ‹dü÷Ô ñ+{≤s¡T. ÄyÓT
Ä‘·à yÓ’uÛÑe+ dü+dü÷Ôj·Te÷q+. dü|üÔ]¸ eT+&É\+, Hês¡<ä
‘·T+ãTsê~ <˚e]¸ düeT÷Vü≤eTT\T le÷‘·qT düTÔ‹+#·&É+ ˇø£
ì‘·´dü+ø£\Œ»ì‘·yÓ’uÛÑe+. le÷‘· yÓ’uÛÑyêìï k˛ÔÁ‘· s¡÷|ü+˝À
ãTTwæeTTK+>± yÓ\Te&É&É+ ÄyÓTøÏ Á|”‹ø£s¡ $wüj·÷\˝À
ˇø£{Ï. le÷‘· k˛ÔÁ‘·Á|æj·÷ eT]j·TT uÛ≤eHêe÷Á‘· dæ‘·Twüº
22
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ø£<∏ëeTè‘·+ ùd$+#ê\H˚ dü+ø£\ŒuÛ≤e+‘√ ªªdüT<Ûë+ ‘·T
|æã‘ê+ eTè‘·T´' dü HÓ’‘·#·Ã¤èD«‘√ uÛÑy˚‘Yµµ nqï≥T¢ neTè‘·+
Á‘ê–Hê eTè‘·T´e⁄qT »sTT+#·˝Òs¡T>±ì le÷‘· ~e´X¯øÏÔ
ø£<∏ëeTè‘·+ Á>√*qyê]øÏ eTè‘·T´e⁄ ˝Ò<äT.
á HêeTbÕsêj·TD e\q ø£*π> |òü\ÁX¯ó‹ : dü»®qT\#˚
Äsê~Û+#·ã&É‘ês¡T.
z+ ø£\XÀ<䓤e <äTsê«dü |üPõ‘êjÓÆT qyÓ÷ qeT'
Á|ü‹|ü<ës¡úeTT : ø£\X¯ ` ñ<䓤e ` <äTsê«dü ` |üPõ‘êjÓÆT
qyÓ÷ qeT' R ≈£î+&É qT+&ç ` »ìà+∫q n>∑düÔ´ eTVü≤]¸#˚ `
eT]j·TT <äTsê«dü eTVü≤]¸ #˚‘· ` |üPõ+#·ã&˚ le÷‘·≈£î
qeTkÕÿs¡eTT.
l yê´U≤´qeTT : n>∑düTÔ´&ÉT, Á<√DT&ÉT, <äTsê«kÕ<äT\T
ø£\XÀ<䓤e⁄\T. ≈£î+uÛÑdü+uÛÑ e⁄\T. (áHê{Ï f…dtº≥÷´uŸ
uÒ;dtøÏ, áHê{Ï ø√¢ì+>¥ dü+‘·‹øÏ Á|ü‹s¡÷bÕ\T.) <äTsê«düT&ÉT
|üs¡eTø√|æwæ˜. n˝≤+{Ï ãTTwæ ìwü˜‘√ neTàqT
Äsê~ÛdüTÔHêï&ÉT. ≈£î+uÛÑdü+uÛÑe⁄˝…’q eTTìÁ‘·j·T+
Á‹>∑TDs¡÷bÕ\≈£î dü+πø‘·+ (n>∑düTÔ´&ÉT ` dü‘·Ô«
>∑TD+, Á<√DT&ÉT ` s¡CÀ>∑TD+, <ä÷sê«düT&ÉT `
‘·yÓ÷>∑TD+). le÷‘· Á‘Ó’˝Àø£´yÓ÷Vü≤q #·Áø£
kÕ«$Tì. Äsê<Ûäq˝À dü>∑TD‘ê«ìøÏ, ìs¡TZD‘ê«
ìøÏ düe÷q+>± dü+‘·è|æÔ #Ó+<äT‘·T+~. n+<äTπø
H˚yÓ÷ düqø±~eTTqT\ <ä>∑Zs¡ qT+∫ <ä÷sê«kÕ~ eTTqT\
es¡≈£L mes¡T |üPõ+∫Hê @ s¡ø£yÓTÆq dü>∑TD≤˝≤ |üq\T #˚dæHê
le÷‘· ‘·q ãTTwædü+‘·‹ì kÕ<äs¡+>± n_Ûe÷ìdüTÔ+~.
düVü≤ÁdüHêeT+ Á|üø±s¡+ le÷‘· jÓ÷ìeTTÁ<ë, Á‹K+&˚o,
Á‹>∑TD≤+u≤, Á‹ø√D>±. á uÛ≤eq qqTdü]+∫ le÷‘·
s¡÷bÕìøÏ Á‹ø√DeTT, eTTÁ<ä≈£î jÓ÷Hê´ø£è‹, K+&Ü\≈£î
Á‹K+&˚•, >∑TD≤\≈£î Á‹>∑TD≤+ã. M{ÏøÏ düe÷Vü‰s¡ #Ûêj·T\≈£î
nr‘·yÓTÆq njÓ÷ìE˝…’q ø£\XÀ<䓤e⁄\ #˚‘· |üPõ+#·ã&É&É+
ÄyÓT ©˝≤ $˝≤dü+˝À ˇø£ uÛ≤>∑+.
á HêeTbÕsêj·TD e\q ø£*π> |òü\ÁX¯ó‹ : dü»®qT\#˚
Äsê~Û+#·ã&É‘ês¡T.
z+ eT‘˚ÔuÛÑeÁø£Ô wü&É«Áø£Ô e‘·‡˝≤jÓÆT qyÓ÷ qeT'
Á|ü‹|ü<ës¡úeTT : eT‘·Ô ` ÇuÛÑ ` eÁø£Ô ` wü{Ÿ ` eÁø£Ô `
e‘·‡˝≤jÓÆT qyÓ÷ qeT' R eT~+∫q ` @qT>∑T jÓTTø£ÿ `
eTTK+ >∑\ $Hêj·T≈£îì |ü≥¢ ` Äs¡T eTTU≤\T >∑\
≈£îe÷s¡kÕ«$T |ü≥¢ ` yê‘·‡\´+ >∑\ le÷‘·≈£î qeTkÕÿs¡eTT.
l yê´U≤´qeTT : eT‘˚ÔuÛÑeÁ≈£îÔ&ÉT >∑C≤qqT&ÉT.
Äs¡TeTTU≤\Tqï wü&É«Á≈£îÔ&ÉT wüDTàKT&ÉT ≈£îe÷s¡kÕ«$T.
neTà≈£î $Hêj·T≈£î&ÉT Ä‘·àE&ÉT. X¯s¡eDuÛÑe⁄&Ó’q düTÁãVü≤à
e÷]Ã ` 2022
DT´&ÉT •e|ü⁄Á‘·T&ÉT. Ç<ä›]˙ yê‘·‡\´+‘√ #·÷ùd e÷‘·èeT÷]Ô.
>∑C≤qqT&ÉT düÿ+<ëÁ>∑E&ÉT düVü≤qdü+kÕÿs¡ kÂs¡uÛ≤\‘√
yê´düeTVü≤]¸øÏ *|æø±s¡Tì>± düVü≤ø£]+∫ <˚e‘ê|üP»\≈£î
Hê+B<˚e‘· nj·÷´&ÉT. >∑D|ü‹ k˛ÔÁ‘·+˝À ªªXË’˝Ò+Á<ä
‘·qTCÀ‘·T‡+>∑ UÒ\H√‘·T‡ø£ e÷qkÕj·T qeT'µµ nqï HêeT+
ñ+~. Væ≤eTe‘·Œs¡«‘· |ü⁄Á‹ø£ nsTTq bÕs¡«r<˚$ #·\¢ì
ˇ&ç˝À •e⁄ì #·+Á~ø£\ yÓ\T>∑T˝À Ä&ÉTø=q&É+˝À n_Ûs¡T∫
>∑\ eTqdüT‡ >∑\yê&ÉT >∑DÒX¯ó&ÉT.
ªªø±y˚TX¯«s¡ eTTU≤˝Àø£ø£*Œ‘· l>∑DÒX¯«sêjÓÆT qeT'µµ nì
düVü≤ÁdüHêeT+. le÷‘· bÕs¡«re÷‘· s¡÷|ü+˝À ø±y˚TX¯óì
eTTU≤s¡$+<ä <äs¡Ùq+‘√ >∑C≤qqTì Äø£è‹ì ø£*Œ+∫+~.
ÄyÓT ø£{≤ø£åMø£åD√<䓤e⁄&Ó’q ≈£îe÷sêÁ>∑E&ÉT le÷‘·
yê‘·‡˝≤´+ãT~Û˝À ‘·s¡+>∑yÓTÆ ‘˚*j·÷&ÉT ‘·THêï&ÉT.
wüDTàKT&ÉT ns¡∆HêØX¯«s¡+˝Àì eTTK <ä«j·÷ìï nÁ>∑Eì
eTTKkÂuÛ≤>±´ìï ~«>∑TD°ø£è‘·+ #˚düT≈£îHêï&ÉT.
u≤\≈£îe÷s¡ kÕ«$T düTÁãVü≤àDT´ì n+X¯+.
le÷‘· ˇ&ç˝À ‘·Twæºì |ü⁄wæºì bı+<äT‘·÷
dü<ë•e⁄ì ø£+sƒêuÛÑs¡D≤˝…’q |òüDÏu≤\\‘√
Áø°&Üdü≈£îÔ &Ée⁄‘ê&ÉT. le÷‘· düèwæº $˝≤dü+˝À
eTj·T÷s¡yêVü≤qT&Ó’q ø±]Ôπøj·TT&ÉT düsêŒ \‘√
dü˝≤¢bÕ\T kÕ–+#·&É+ ÄyÓT ©˝≤$H√<ä‘ê«ìï
‘Ó\T|ü⁄‘√+~. le÷‘· dü<ë dü+‘√cÕ+‘·s¡Væ≤‘·jÓÆT
ñ+≥T+<äq&ÜìøÏ düVü≤ÁdüHêeT+˝À ªª≈£îe÷s¡ >∑DHê<∏ë+u≤
‘·Twæº' |ü⁄wæºs¡à‹ s¡∆è‹'µµ nH˚~ ì<äs¡Ùq+.
wüDTàKT\T n]wü&É«sêZ\≈£î Á|ürø£. >∑»eTT C≤„HêìøÏ
Á|ürø£. ø±ã{Ϻ le÷‘· n]wü&É«sêZ\qT »sTT+∫ C≤„qT\≈£î
yê‘·‡˝≤´ìï ≈£î]|ædüTÔ+<äì á HêeT+ e\¢ uÀ~Û+|üã&ÉT‘√+~.
>∑»eTTK+ ø£*–q >∑D|ü‹ì, Äs¡T eTTU≤\T ø£*–q
≈£îe÷s¡kÕ«$Tì |ü⁄Á‘·T\T>± bı+~q~ neTà. Çø£ÿ&É uÛÑ÷$T
•e*+>∑yÓTÆ‘˚, uÛÑ÷$T˝Àì >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡¸D X¯øÏÔ >∑D|ü‹øÏ, uÛÑ÷$T
#·T≥÷º ‹]π> $<äT´<äj·TkÕÿ+‘ê~ X¯≈£îÔ\T ≈£îe÷s¡kÕ«$TøÏ
dü+πø‘ê\T. Ç<˚ dü<ë•e ≈£î≥T+ã+. bÕ+#·uÛÖ‹ø£ X¯øÏÔ
dü]jÓÆTq $<Ûä+>± Äe]ùdÔH˚ uÛÑ÷$Tô|’q düèwæº @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
>∑Ts¡T‘ê«ø£s¡¸D X¯øÏÔ, $<äT´<äj·TkÕÿ+‘· X¯≈£îÔ\T ≈£L&Ü uÛÑ÷$T,
bÕ+#·uÛÖ‹ø£ uÛÑ≈£îÔ\ dü+>∑eT+ e\¢H˚ @s¡Œ&É‘êsTT. n+<äTe\¢
á ¬s+&ÉT X¯≈£îÔ\ ñ‘·Œ‹ÔøÏ, s¡ø£åD≈£î ø±s¡DyÓTÆq~ neTà,
n≥Te+{Ï X¯øÏÔ dü«s¡÷|æDÏ nsTTq neTà≈£î,
yê‘·‡\´|üP]‘·yÓTÆq ‘·*¢øÏ qeTkÕÿs¡+.
á HêeT bÕsêj·TD+ e\q ø£*π> |òü\ÁX¯ó‹ : dü+‘êq+ |ü≥¢
yê‘·‡\´+ eè~∆ #Ó+<äT‘·T+~. (düX‚wü+)
23
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
ªªdüèwæº Á|üfi¯j·T+˝À ø£\dæb˛sTT+~.
uÛÑ÷$T ˙{Ï˝À eTTì– b˛sTT+~.
Ç|ü⁄Œ&ÉT ˙s¡T ‘·|üŒ eTπsB˝Ò<äT. düsê«
<Ûësê\T »˝≤˝Ò. Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä~|ü⁄s¡Twüß
&܈ˆ e~›|ü]Ô |ü<ëàø£sY &Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Hê≈£î kÕj·T|ü&ç‘˚
‘·|üŒ uÛÑ÷$Tì »˝≤\ô|’ ì\|ü˝ÒqT.µµ
Ç˝≤ ÁãVü≤à, eTqTe⁄‘√, eTØ∫ e+{Ï eTTqT\‘√ ø£\dæ
Ä˝À∫düTÔ+&É>± Äj·Tq eTT≈£îÿ qT+&ç u§≥q Áy˚\+‘· ñqï
ˇø£ ‘Ó\¢ì esêVü≤+ |ü⁄{Ϻ+~. ø£åD+˝À Ä X‚«‘·esêVü≤+ @qT>∑T
n+‘·>± ô|]–b˛sTT+~. n~ n<äT“¤‘·+>± ø£qã&ç+~. Ä
esêVü≤s¡÷bÕìï #·÷∫q, ÁãVü≤à ªªÇ<Óø£ÿ&ç esêVü≤s¡÷|ü+? Ç~
esêVü≤s¡÷|ü+˝À ñqï ~e´X¯øÏÔ. kÕø屑·TÔ>± $wüßíuÛÑ>∑yêqT&˚
nsTT ñ+{≤&ÉTµµ nì uÛ≤$+#ê&ÉT. ªªHê eTT≈£îÿ ∫es¡ qT+&ç
u§≥q Áy˚\+‘· s¡÷|ü+˝À |ü⁄{Ϻ #·÷düTÔ+&É>±H˚ |üs¡«‘·eT+‘·
X¯Øs¡+ <Ûä]+∫q áj·Tq mes¡T?µµ nì ÁãVü≤à ‘·]ÿdüTÔ+&É>±H˚,
esêVü≤s¡÷|ü+˝À |üs¡«‘êø±s¡+‘√ ñqï uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ô|<ä›>±
>∑]®+#ê&ÉT. Ä >∑s¡®q $qï ~«E\T, ÁãVü≤à dü+‘√wæ+#ês¡T.
»H√˝Àø£+˝Àq÷, ‘·b˛˝Àø£+˝Àq÷, dü‘·´˝Àø£+˝Àq÷
ìedæ+#˚ <˚eC≤‹yês¡T Ä >∑s¡®q <Ûä«ì
$ì <äT'K$eTT≈£îÔ\j·÷´s¡T. Ä
düeTj·T+˝À ~«CÒ+Á<äT\T, ãTT≈£îÿ
\‘√, j·TEπs«<ä, kÕeTy˚<ä,
n<Ûäs¡«Dy˚<äeT+Á‘ê\‘√ Ä~|ü⁄s¡Twüß
&Ó’q Ä kÕ«$Tyê]ì düTÔ‹+#ês¡T. Ä
leT<˚›MuÛ≤>∑e‘·+ nwüºeT düÿ+<Ûä+
k˛ÔÁ‘ê\qT $qï áX¯«s¡T&ÉT, Vü≤], qeTkÕÿsê\T. <ëqe⁄\qT HêX¯q+ #˚j·T&ÜìøÏ nH˚ø£
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT dü+‘√wæ+∫, yê]ì ø£s¡TD≤<äèw溑√ #·÷dü÷Ô, Ä s¡÷bÕ\T <Ûä]+#˚ Á|üuÛÑT&Ée⁄ ˙y˚. ˙≈£î m<äTs¡T>±,
n>±<Ûä»˝≤\˝À eTTì>±&ÉT. esêVü≤kÕ«$T ˙{Ïì n\¢ø£˝À¢\+ yÓqTø£uÛ≤>∑+˝À nìï Á|üø£ÿ\qT+&ç qeTdüÿ]düTÔHêïqT.
#˚düTÔ+&É&É+‘√, ‘·≥Tºø√˝Òø£ düeTTÁ<äT&ÉT, ªª<˚yê! Ä]ÔVü≤s¡D≤! düø£\<˚e‘·\≈£L Ä<Ûës¡uÛÑ÷‘·T&ÉyÓ’q,|üs¡+<ÛëeTT&ÉyÓ’q ˙≈£î
qqTï s¡øÏå+#·Tµµ n+≥÷ ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. düeTTÁ<äT&çì B$+∫, qeTdüÿè‘·T\T. ˙e⁄ qqTï Á|ü»\qT düèwæº+#·&ÜìøÏ
»\#·sê\qT HÓ≥Tºø=+≥÷, n>±<Ûä »˝≤\˝À uÛÑ÷$T ø√dü+ ‘·–q+‘·X¯øÏÔì Á|ükÕ~+∫ düèwæº+#êe⁄. ˙ Ä»„ e\¢H˚ H˚qT
esêVü≤kÕ«$T nH˚«wæ+#ê&ÉT. uÛÑ÷$Tì ø£qT>=ì, ‘·q ø√i\‘√ ˝Àø±\T düèwæºdüTÔHêïqT. q•+|üCÒdüTÔHêïqT. ˙ düVü‰j·T+ e\¢H˚
ô|’¬ø‹Ô, j·TCÒ„X¯ó&ÉT, j·T»„|ü⁄s¡Twüß&ÉT nsTTq lVü≤] »˝≤\ô|’øÏ |üPs¡«+ <˚e‘·\T neTè‘êìï bı+<ä>∑*>±s¡T. Ç+Á<äT&ÉT ˙ Ä»„
rdüTø=ì e#êÃ&ÉT. e\¢ <˚e|üP»\T n+<äTø=+≥÷ Á‹˝Àø£kÕÁe÷»´\øÏÎì
n|ü⁄Œ&ÉT esêVü≤<˚e⁄&çì #·÷∫q ÁãVü≤à Ç˝≤ düTÔ‹+#ê&ÉT nqTuÛÑ$+#·>∑\T>∑T‘·THêï&ÉT. n–ï ˙ X¯øÏÔ e\¢H˚ Je⁄\
` |ü⁄+&ÉØø±øå±! ˙≈£î »j·T+ ø£\T>∑T>±ø£! uÛÑ≈£îÔ\ Ä]Ôì ñ<äsê\˝À #˚] »sƒ¡sê–ïe+{Ï s¡÷bÕ\T bı+~ <˚e‘·\qT,
‘=\–+#˚ yê&Ü! <˚e˝Àø±ìï ≈£L&Ü ˙ X¯øÏÔ‘√ #·T\ø£q ndüTs¡T\qT, qs¡T\qT dü+‘·è|æÔ |üs¡#·>∑\T>∑T‘·THêï&ÉT.
#˚j·T>∑*>±e⁄. düs¡«ø±eT|òü\Á|ü<ë! ˙≈£î qeTkÕÿs¡eTT. |æ‘·è<˚e‘·\≈£î n~Û|ü‹, düs¡«ø£s¡à\≈£î kÕøÏå, ø£s¡à\≈£î ‘·–q
@qT>∑T ‘·q ‘=+&É+‘√ ‘êeTs¡|üPe⁄qT <Ûä]+∫q≥T¢>± ˙ |òü\+ Ç#˚à <Ûäs¡àsêE ˙ ÄC≤„qTkÕs¡+ Je⁄\≈£î ‘·–q
ø√i\ô|’ uÛÑ÷$Tì ì*bÕe⁄. <˚y˚XÊ! düèwæºdü+Vü‰s¡ø±s¡ø±! ˙≈£î ø£s¡à|òü˝≤\T n+~düTÔHêï&ÉT. sêø£ådüe\¢uÛÑT&Ó’q ìs¡è‹ ˙
24
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
<äj·Te\¢ j·T≈£åî&ÉsTT´, $|òüTï$HêX¯≈£î&Ó’, düs¡«ÁbÕDT\
ø£s¡àkÕøÏå ø±>∑\TZ‘·THêï&ÉT. »\Á|üuÛÑTyÓ’q es¡TDT&ÉT ˙ ÄC≤„
ã\+ e\¢ ˝Àø£bÕ\≈£î&Éj·÷´&ÉT. >∑+<ÛäeVüQ&Ó’q yêj·TTe⁄,
»>∑<äTZs¡Te⁄ nH˚ ù|s¡T bı+~, düs¡«uÛÑ÷‘ê\≈£î ÁbÕD≤\T
ì\u…&ÉT‘·÷, ˙ nqTÁ>∑Vü≤+ e\q ˝Àø£bÕ\≈£î&Éj·÷´&ÉT.
øÏqïs¡j·Tøå±<äT\≈£î JeHêÁX¯j·TT&Ó’, ˙ nqTÁ>∑Vü≤+‘√ ≈£îuÒ
s¡T&ÉT ˝Àø±\ìï+{Ï˝Àq÷ >=|üŒ ù|s¡T bı+<ë&ÉT.
áXÊqT&ÉT, düs¡«s¡TÁ<äT\≈£î n~Û|ü‹,
dü+Vü‰s¡ø±s¡≈£î&ÉT. ˝Àø£Á|üuÛÑTe⁄ nsTTq
áXÊqT&ÉT ˙ e\q düs¡«<˚yê~Û|ü‹
nj·÷´&ÉT. düs¡«X¯óuÛÑ\ø£åD≤\T ø£*–q
»>∑BX¯«s¡T&Ée⁄, uÛÑ>∑e+‘·T &ÉsTTq ˙≈£î
qeTdüÿè‘·T\T. ˙ n+X¯+ e\¢H˚
düø£\<˚e‘·\÷ Ä$s¡“¤$+#ês¡T.
ÁãVü≤à á $<Ûä+>± düTÔ‹+#·>±, Ä~
|ü⁄s¡Twüß&ÉT, $wüßíuÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, ø£s¡TD≤
<äèw溑√ ÁãVü≤àqT nqTÁ>∑Væ≤+ #ê&ÉT. Ä
düeTj·T+˝À nø£ÿ&É≈£î uÛÑj·T+ø£s¡T&Ó’q,
Væ≤s¡D≤´≈£åî&ÉT nqã&ÉT sêø£ådüT&ÉT e∫Ã
esêVü≤kÕ«$Tì n&ɶ–+#ê&ÉT. esêVü≤
kÕ«$T >∑<ä‘√ Ä <Ó’‘·T´ì ø={≤º&ÉT. Ä~
|ü⁄s¡Twüßì X¯Øs¡+ <Ó’‘·T´ì s¡ø£Ô+‘√ ‘·&çdæb˛sTT+~. á $<Ûä+>±
<Ó’‘·T´ì e~Û+∫, esêVü≤<˚e⁄&ÉT uÛÑ÷$Tì j·T<∏ëkÕúq+˝À
ñ+∫, ‘·q dü«kÕúHêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. uÛÑ÷<˚$ì ñ<ä∆]+∫q esêVü≤
#·]Á‘· ∫Á‘·yÓTÆq~,ñ‘·ÔeTyÓTÆq~. á #·]Á‘·qT uÛÑøÏÔ‘√
|ü]ƒ+∫qyê&ÉT, $qïyê&ÉT, Ç‘·s¡T\≈£î #Ó|æŒqyê&ÉT
düø£\bÕbÕ\ qT+&ç $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT. $wüßí>∑‹ìbı+<äT‘ê&ÉT.
nq+‘·s¡+ ÁãVü≤à eTqTe⁄‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT ?
kÕ«j·T+uÛÑTyê! ˙ ‘˚»düT‡ n<äT“¤‘·eTT. uÛÑ÷$Tì ˙ ø√dü+
j·T<∏ëkÕúq+˝À uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñ+#ê&ÉT. Çø£ Á|üC≤düèwæºì
ø=qkÕ–+#·T. XÊÅkÕÔ\˝À #Ó|üŒã&çq Ø‹˝À, esêíÁX¯eT<Ûäsêà\qT
bÕ{Ïdü÷Ô, bÕ{Ï+|üCÒdü÷Ô, Á|üC≤eè~∆ kÕ–+#·T.
dü<äTZD≤\T ø£*–q |ü⁄Á‘·T\qT bı+<äT. yês¡+<äs¡÷, $<ä´,
$qj·T+, dü<ë#ês¡+, ø°]Ô bı+~ ˙‘√ düe÷qT\T ne⁄‘ês¡T.
ñ‘·ÔeT |ü⁄Á‹ø±|ü⁄Á‘·T\qT bı+<äT‘êe⁄. ˙ e+X¯+ n_Ûeè~∆
bı+<äT‘·T+~. uÛÑøÏÔ‘√ |üs¡e÷‘·Tàì |üPõ+∫, |üs¡eT>∑‹ì
bı+<ä>∑\T>∑T‘êe⁄. Ç˝≤ |ü*øÏ ÁãVü≤à n+‘·sê∆qT&Éj·÷´&ÉT.
kÕ«j·T+uÛÑTe⁄q≈£î, Á|æj·TÁe‘·T&ÉT, ñ‘êÔqbÕ<äT&ÉT nH˚
Ç<ä›s¡T ø=&ÉT≈£î\T |ü⁄{≤ºs¡T. nq+‘·s¡+ eTT>∑TZs¡T |ü⁄Á‹ø£\T
|ü⁄{≤ºs¡T. yÓTT<ä{Ï ≈£L‘·Ts¡T ù|s¡T Ä≈£L‹. ¬s+&Ée ≈£îe÷]
e÷]Ã ` 2022
ù|s¡T <˚eVüA‹. eT÷&Ée ≈£L‘·T] ù|s¡T Á|üdü÷‹. s¡T∫ nH˚
Á|üC≤|ü‹øÏ Ä≈£L‹ì, ø£s¡›eTÁ|üC≤|ü‹øÏ <˚eVüA‹ì, <äø£åÁ|üC≤
|ü‹øÏ Á|üdü÷‹ì Ç∫à kÕ«j·T+uÛÑTe⁄&ÉT $yêVü≤+ #˚kÕ&ÉT.
˝Àø£+˝Àì Á|ü»\+<äs¡÷ M] qT+&ç »ìà+∫qyêπs. Ä≈£L‹ì
s¡T∫øÏ uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’q lVü≤] ªj·TE„&ÉTµ nH˚ ù|s¡T‘√ ne‘·]+
#ê&ÉT. <˚eVüA‹øÏ ø£s¡›eTTìøÏ lVü≤] ø£|æ\T&ÉH˚ ù|s¡T‘√
»ìà+#ê&ÉT. á ø£|æ\eTVü≤]¸ kÕ+K´jÓ÷>±ìï
˝Àø£+˝À yê´|æ+|üCÒkÕ&ÉT. Á|üdü÷‹øÏ <ä≈£åîìøÏ
#ê˝≤ eT+~ |æ\¢\T |ü⁄{≤ºs¡T. Ä dü+‘êq+
<ë«sê <˚e‘·\T, e÷qe⁄\T, ‹s¡´ ≈£îÿ\T
(|ü≈£åî\T eTTqï>∑Tq$) »ìà+#ês¡T. Ms¡+
<äs¡÷ düèwæºøÏ ‘√&ÉŒ&çqyêπs. j·TE„&ÉH˚
ù|s¡T‘√ »ìà+∫q Vü≤] kÕ«j·T+uÛÑTe
eTqTe⁄qT j·TeT´<˚e‘·\‘√ ø£\dæ
sêø£ådüT\ qT+&ç s¡øÏå+#ê&ÉT. ø£|æ\T&ÉT
eTVü‰jÓ÷–. ‘·q ÄÁX¯eT+˝À ‘·q ‘·*¢
nsTTq <˚eVüA‹øÏ n$<ä´qT q•+|üCÒùd
|üs¡eTC≤„Hêìï uÀ~Û+#ê&ÉT. n<˚
<Ûë´qjÓ÷>∑+. nH˚ø£ $X‚wü $wüj·÷\‘√
≈£L&çq, ìX¯Ãj·TyÓTÆq n<Ûë´‘·àC≤„q+.
nC≤„Hêìï HêX¯q+ #˚ùd Ä XÊÅkÕÔìï
ªø±|æ\eTTµ n+{≤s¡T.
XÀ¢ˆˆ j·THêïeTdüàs¡DÒHê|æ kÕ+K´jÓ÷>∑X¯Ã dæ<Ûä´‹
‘·+ e+<˚ ø£|æ\+ jÓ÷>±#ês¡´+ düs¡«es¡Á|ü<äyéT ˆˆ
(leT<˚›MuÛ≤>∑e‘·+ ` nwüºeTdüÿ+<Ûä+` n`3,XÀ¢.20)
ø£|æ\Tì Hêe÷ìï düà]+∫q+‘·e÷Á‘êq kÕ+K´jÓ÷>∑+
dæ~∆düTÔ+~. n≥Te+{Ï jÓ÷>±#ês¡T´&ÉT, düs¡«esê\T
Ç#˚Ãyê&ÉT nsTTq ø£|æ\TìøÏ qeTkÕÿs¡eTT. eTqTø£q´\
>∑T]+∫ ˙≈£î $e]+#êqT. Bìì $qïyês¡T, |ü]ƒ+∫qyês¡T,
düs¡«bÕbÕ\qT+&ç eTT≈£îÔ\e⁄‘ês¡T. Çø£ ˙≈£î eTqT|ü⁄Á‘·T\ X¯ó
uÛÑe+XÊìï >∑TiÏ+∫ $ì|ækÕÔqT. Ä e+X¯es¡íqeTT $qï+‘·#˚‘·
|üs¡eT|ü<ä+ \_ÛdüTÔ+~. ˝Àø±\T q&Ée&É+ ø√dü+
(»>∑‘êÿsê´\T düTK+>± »s¡>∑&É+ ø√dü+) eTqT|ü⁄Á‘·T\T
uÛÑ÷$Tì B«bÕ\T>±, esê¸\T>±, düeTTÁ<ë\T>± $uÛÑõ+#ês¡T.
kÕ«j·T+uÛÑTeeTqTe⁄ ô|<ä› ø=&ÉT≈£î Á|æj·TÁe‘·T&ÉT. n‘·&ÉT
|æ‘·èùdyê|üs¡T&ÉT. ì‘·´+ dü‘·´+ |ü\T≈£î‘·T+{≤&ÉT.
<Ûäs¡àdü«s¡÷|ü⁄&ÉT. $X¯«ø£s¡à ≈£îe÷¬sÔqT, ã]Ωwüà‹ nH˚ düT+<ä]ì
ô|[fl #˚düTø=Hêï&ÉT. ÄyÓT n‘·ìøÏ nìï $<Ûë˝≤ ‘·–q~.
Á|æj·TÁe‘·TìøÏ ã]Ωwüà‹øÏ |ü~ eT+~ ø=&ÉT≈£î\T ˇø£ ≈£L‘·Ts¡T
|ü⁄{≤ºs¡T. (düX‚wü+)
25
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
nq+‘·|ü⁄s¡+ |ü≥ºD+˝À ‘·b˛eq ÁbÕ+‘·+ Á|üdæ<ä∆+.
eT÷&ÉT <äXÊu≤›\≈£î |üPs¡«+ Ä ÁbÕ+‘·+ »qdüeTàs¡›+ ‘·≈£îÿe.
Ç|ü⁄Œ&Ü ÁbÕ+‘·+ »qdüeTàs¡›+. nø£ÿ&çøÏ düMT|ü+˝À HÓ’wæ˜ø£
Áu≤Vü≤àD|üs¡T&ÉT e÷&ÉTZ\ e+X¯ düT<Ûë+ãT~Û #·+Á<äT&ÉT
y˚+ø£≥•eXÊÁdæÔ ‘·b˛Bøå±|üs¡‘·+Á‘·T&Ó’q ˇø£ jÓ÷–e˝…
CÀ´‹wüXÊg+˝ÀqT, Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä´+˝ÀqT, Á>∑+<∏ä
s¡#·q˝ÀqT, bÂs√Væ≤‘·´ dü+Á|ü<ëj·T+ ˝ÀqT
düTÁ|ü‹w昑·T\j·÷´s¡T. M]øÏ düMT|ü+˝À ôVA$TjÓ÷|ü‹
yÓ’<äT´\T &Üø£ºsY #·\|ü‹ j·÷e<ë+Á<Ûä<˚X¯+˝ÀqT ù|s¡T
>∑&ç+∫qyês¡T ìedæ+#˚yês¡T. yê] Ç+{Ïe<ä› »q+ u≤s¡T\T
rπsyês¡T. n<˚ Ø‹˝À •eXÊÁdæÔ kÕìï<Ûä´+˝À m+<äs√
ñ|üX¯eTq+ bı+<˚yês¡T.
1990`93 eT<Ûä´ H˚qT Äø±X¯yêDÏ nq+‘·|ü⁄s¡+ πø+Á<ä
ÁbÕs¡+uÛÑ &Ó’¬sø£ºsY>± |üì#˚düTÔqï ø±\+˝À •eXÊÁdæÔ >±]
kÕVü≤#·s¡´+ \_Û+∫+~. e÷ ne÷àsTT XË’\»
‘·b˛e(<Ûä)q |òüTqT&ÉT e÷&ÉTZ\ y˚+ø£≥•eXÊÁdæÔ
$yêVü≤eTTVüAs¡Ô+ (1991 y˚T 24) yê] #˚‘·T\
MT<äT>± ìX¯ÃsTT+#ês¡T. ÄyÓT ≈£î≥T+ã+
eT÷&ÉT <äXÊu≤›\T>± düT_Ûø£å+>± eè~∆ #Ó+<ä&É+
yê] Äos¡«#·q |òü*‘·+. 1992 ñ>±~
|ü+#ê+>∑ ÁX¯eD+ XÊÁdæÔ>±s¡T ‘=*kÕ]>±
nq+‘·|ü⁄s¡+ Äø±X¯yêDÏ πø+Á<ä+ qT+∫
Á|ükÕs¡+ #˚XÊ+.
sê»ø°j·T yÓ’~ø£ düe´kÕ∫
e÷&ÉTZ\ y˚+ø£≥ •eXÊÁdæÔ s¡ø±ÔøÏå HêeT
dü+e‘·‡s¡ bòÕ\TZD X¯ó<ä∆ bÂs¡í$T eT+>∑fi¯yês¡+
|ü⁄ã“ qø£åÁ‘·+ dæ+Vü≤sê•˝À 1925 e÷]à 10 Hê&ÉT
nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ eTD°düeTTÁ<ä+ nH˚ ≈£îÁ>±eT+˝À HÓ’wæ˜ø£
≈£î≥T+ã+˝À »ìà+#ês¡T. ˝ÒbÕøÏå ãdüeqï (Væ≤+<ä÷|ü⁄sêìøÏ)
5 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+ yê] Á>±eT+. ‘·+Á&ç ÁãVü≤àl y˚+ø£fÒX¯«s¡
XÊÁdæÔ y˚<äXÊg |ü+&ç‘·T˝Ò >±ø£ Á|üU≤´‘· Äj·TTπs«<äyÓ’<äT´\T.
düMT|ü Á>±e÷\ qT+∫ m+<äs√ »q Ä]Ô‘√ M] e<ä›≈£î e∫Ã
s√>∑ ìyês¡D bı+<˚yês¡T. me] e<ë› ø±D° &ÉãT“ rdüT≈£îH˚
yês¡T ø±<äT. ñ∫‘· ∫øÏ‘·‡. Ä e+X¯bÕs¡+|üs¡´ $<ä´\T`
bÂs√Væ≤‘·´+, yÓ’<ä´+ ≈£îe÷s¡T&Ó’q y˚+ø£≥ •eXÊÁdæÔø°
n_“HêsTT. ≈£î\<Ó’e+ y˚+ø£fÒX¯«s¡T&ÉT. uÛÑøÏÔ •e⁄ìô|’. ¬s+&É÷
ø£*dæ e#˚Ã˝≤ nu≤“sTTøÏ y˚+ø£≥ •eXÊÁdæÔ nì HêeTø£s¡D+
e÷]Ã ` 2022
#˚XÊs¡T.
y˚+ø£≥ •eXÊÁdæÔøÏ mì$T<äe @≥
|æ‘·è$jÓ÷>∑+ ø£*–+~. n|üŒ{ÏøÏ
‘·eTTà&ÉT düTÁãeTD´XÊÁdæÔ Hê\Tπ>fi¯¢
yê&ÉT. ‘·*¢ kÕ$Á‘·eTà @ø±øÏ. ÁXÀÁ‹j·T &Ü. ÄsY. nq+‘·
uÛÑ÷kÕ«eT´ e´edüú. nsTTHê |ü<äàHêuÛÑsêe⁄
≈£î≥T+ãuÛ≤s¡+ ÄyÓTô|’ |ü&ç+~. M]
Ç+{ÏøÏ düMT|ü+˝À ñqï ø£fi‚fl qs¡dæ+Vü≤XÊÁdæÔ`>ös¡eTà
<ä+|ü‘·T\T Ç<ä›s¡T _&ɶ\≈£î y˚<ä$<ä´qT H˚]Œ+∫
Á|ü‹uÛ≤e+‘·T\T>± r]Ã~<ë›s¡T. yê] #˚‘·T\ MT<äT>±
ñ|üqj·Tq dü+kÕÿs¡+ »]|æ+#ês¡T.
dü+düÿè‘· uÛ≤cÕ<Ûä´j·Tq+
ô|]– ô|<ä›yê&Ó’q •eXÊÁdæÔ u…+>∑Tfi¯Ss¡T≈£î |üj·Tq
eTj·÷´s¡T. nø£ÿ&É y˚<äbÕsƒ¡XÊ\˝À ≈£åîDí+>± $<ä´ H˚s¡TÃ≈£îì
kÕï‘·ø£Áe‘·T\j·÷´s¡T. ‘·+Á&ç>±] Äj·TTπs«<ä $<ä´qT
e~*ô|≥º≈£î+&Ü ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì yÓ\÷¢s¡T yÓ[¢
Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä´+˝À dü]º|òæ¬ø{Ÿ ø√s¡T‡ |üP]Ô
#˚XÊs¡T. ‘·+Á&çøÏ ‘·>∑Z ‘·qj·TT&ç>± yÓ’<ë´ìï
eè‹Ô>± >±ø£ ˇø£ Á|üeè‹Ô>± uÛ≤$+∫ yÓ’~ø£
ø±s¡´ø£˝≤|ü ìs¡«Vü≤D‘√ u≤≥T ñ∫‘· yÓ’<ä´+
Äs¡+_Û+#ês¡T. ªªCÀ´‹wü+, yÓ’<ä´+ ìs¡+‘·s¡+µµ
nì HêqT&ç. Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° @<√ ˇø£ düeTj·T+˝À
e<ä´+, eTs√ düeTj·T+˝À CÀ´‹wü+
nedüs¡eTe⁄‘êsTT. Ä ¬s+&ÉT $<ä´\÷ •eXÊÁdæÔøÏ
ø£s¡‘·˝≤eT\ø£+.
Á>±eT ô|<ä›]ø£+
ejÓ÷<Ûäs¡à+>± düTã“\øÏåà‘√ •eXÊÁdæÔøÏ $yêVü≤yÓTÆ+~.
≈£î≥T+ã u≤<Ûä´‘·\T ô|]>±sTT. q\T>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\T,
eTT>∑TZs¡T ≈£îe÷¬sÔ\‘√ dü|üÔ dü+‘êq+e‘·T\j·÷´s¡T. n$
kÕ«‘·+Á‘√´<ä´eT+ ñ<Ûäè‘·+>± ø=qkÕ>∑T‘·Tqï s√E\T.
>±+BÛJu≤≥˝À Äùd‘·T o‘ê#·\+ q&ÉTdüTÔqï s√E\T.
sêj·T\d”eT˝À nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ sê»ø°j·T #Ó’‘·Hê´ìøÏ
e÷s¡Tù|s¡T. ˙\+ dü+Je¬s&ç¶, |ü|üPŒ] sêe÷#ês¡T´\T,
ø£\÷¢s¡T düTu≤“sêe⁄ ‘·~‘·s¡ ô|<ä›\T ø±+Á¬>düT bÕغ˝À
ÁøÏj·÷o\ø£+>± |üì#˚düTÔHêïs¡T. Ä Á>±eT+ n_Ûeè~∆ ø√dü+
eTD°düeTTÁ<ä+ Á>±eT düs¡Œ+#Y>± •eXÊÁdæÔ 15 dü+e‘·‡sê\T
26
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
n$s¡fi¯ø£èwæ #˚dæ Hêj·T≈£î\ Á|üX¯+dü\+<äT≈£îHêïs¡T.
Á|üC≤ùde˝À uÛ≤>∑+>± yÓ’<ä´+, bÂs√Væ≤‘·´+, CÀ´‹wü+
ø=qkÕ–+#ês¡T. |æ\¢\qT ô|+∫ ô|<ä› #˚XÊs¡T. ªªøå±eTyÓTTø£fÒ
ãTT‹$ø£ÿfÒ m\¢y˚fi¯\Héµµ nì z Á|üdæ<ä∆ø£$ sêj·T\d”eT
ÁbÕ+‘·+ >∑÷]à #·eT‘·ÿ]+#ês¡T. nø£ÿ&ç ¬s’‘·T\ πøåe÷ìï ø√]
Á>±MTD u≤´+≈£î n<Ûä´≈£åî&ç>± m+|æø£j·÷´s¡T. ¬s’‘·T\≈£î
ø£wüºø±\+˝À ñ<ës¡+>± ãTTD≤\T Ç|æŒ+∫ Ä<äTø√>∑*>±s¡T.
|ü˝…¢˝À¢ eT+∫ù|s¡T ‘Ó#·TÃø=Hêïs¡T.
Äs¡T <äXÊu≤›\ nq+‘·|ü⁄s¡+ nqTã+<Ûä+
1952˝À y˚+ø£≥ •eXÊÁdæÔ ‘·q ≈£î≥T+u≤ìï
nq+‘·|ü⁄sêìøÏ ‘·s¡*+#ês¡T. |æ\¢\ #·<äTe⁄\≈£î
nø£ÿ&É $düÔè‘·yÓTÆq neø±XÊ\T+&É&Éy˚T n+<äT≈£î
ø±s¡D+. n+‘·≈£î$T+∫ ‘·q≈£îqï y˚<ä$C≤„Hêìï
eT]ø=+‘·eT+~ j·TTe≈£î\qT H˚]Œ+∫ uÛ≤$
‘·sê\ yês¡TdüT\qT #˚j·T&É+ Äj·Tq \ø£å´+.
$~Û$<Ûëq+>± y˚<ëìï uÀ~Û+∫ m+<äs√ Á|üjÓ÷
»≈£î*ï ‘·j·÷s¡T#˚XÊs¡T. ‘·eTTà&ÉT düTÁãeTD´
XÊÁdæÔ ‘·q≈£î #˚<√&ÉT yê<√&ÉT>± ì*#ê&ÉT.
‘·eTTàì ≈£îe÷¬sÔ Á|ü|òü⁄\¢ Á|üdüTÔ‘·+ dü‘·´kÕsTT
$<ë´dü+düú\˝À Ábıô|òwüsY>±qT, y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ
ø£$T{° düuÛÑT´sê*>± e´eVü≤ ]düTÔHêïs¡T.
k˛<äs¡T*<ä›s¡÷ ªªXÊÁdæÔ Áã<äsY‡µµ>± õ˝≤¢˝À ù|s¡T
‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. düTÁãeTD´XÊÁdæÔ ø√|üπs{Ïyé
Vü‰´+&é\÷yéT‡ n+&é f…ø˘‡f…Æ˝Ÿ‡˝À düuŸ ]õÁkÕºsY>±
]f…Æs¡j·÷´&ÉT. yÓ’~ø£ ø±s¡´Áø£e÷\ ìs¡«Vü≤D˝À
k˛<äs¡T*<ä›s¡T ÄdæÔø£»Hêe[øÏ ‘·\˝À Hê\Tø£ nj·÷´s¡T.
•eXÊÁdæÔøÏ sêj·T\d”eT n+‘·{≤ •wü´ãè+<ä+ @s¡Œ &ç+~.
Äj·Tq <ë<ë|ü⁄ 15 Á>∑+<∏ë\T ÁbÕe÷DÏø£+>± s¡∫+ #ês¡T.
yês¡∆ø£´uÛ≤s¡+‘√ ñHêï yÓ’~ø£<Ûäs¡à ìwü˜qT M&É≈£î+&Ü J$+∫
87 @fi¯¢ |ü]|üPs¡í J$‘·+ >∑&ç|æ 2012˝À •yÓ’ø£´+ #Ó+<ës¡T.
bÕ+&çr Á|üø£s¡¸
Ä>∑eTXÊÁkÕÔìøÏ dü+ã+~Û+∫ ÁbÕe÷DÏø£ Á>∑+<∏ë\T s¡∫+∫
Äj·Tq ∫s¡ø°]Ô dü+bÕ~+#ês¡T. kÕàs¡Ô+˝À $X‚wüÁ|ü‹uÛÑ >∑\
y˚+ø£≥XÊÁdæÔ Á|ü#·T]+∫q Á>∑+<∏ë\T |ü]XÀ<ÛäHê‘·àø£+.
1. j·÷Ewü uÛ…’s¡e uÛÑ{°ºj·T Á|üjÓ÷>∑eTT ` düXÊÁd”Ôj·TeTT `
$yêVü≤eTT : $yêVü≤ Á|üÁøÏj·T≈£î dü+ã+~Û+∫q á Á>∑+<∏ä+
2005˝À Á|ü#·T]+#ês¡T. m+<äs√ |ü⁄s√Væ≤‘·T\øÏ~ ø£s¡B|æø£.
|üPsê«s¡ú+˝À ñ|üqj·Tq $<Ûëq+ $e]+#·ã&ç+~ (2006).
Ç$ ¬s+&ÉT Á>∑+<∏ë\T.
2. nX¯«‘·ú $yêVü≤eTT : á Á>∑+<∏ëìï •eXÊÁdæÔ dü+ø£\q+
e÷]Ã ` 2022
#˚XÊs¡T. Væ≤+<ä÷|ü⁄sêìøÏ düMT|ü+˝À ø£sêí≥ø£˝À $<äTsêX¯«‘·ú+
nH˚ πøåÁ‘·+ ñ+~. dü+‘êq+ ø√dü+ nø£ÿ&É ìÁ<ä #˚dæ
dü+‘êqe+‘·T˝…’ Hê>∑Á|ü‹wü˜ #˚kÕÔs¡T. nX¯«‘·ú $yêVü≤+ Á|üdæ<ä∆+.
3. ns¡TD√bÕdüq : uÛ≤s¡rj·T düHê‘·q dü+Á|ü<ëj·T+˝À
Ä~‘·´ Vü≤è<äj·T+ Á|üeTTK+. j·TT<ä∆uÛÑ÷$T˝À n\dæq
lsêeT#·+Á<äTq≈£î n>∑düÔ´ eTVü≤]¸ Ä~‘·´ Vü≤è<äj·÷ìï uÀ~Û+
#ê&ÉT. ªÄ~ <˚e qeTdüÿè‘·´+µ nì dü÷s√´<äj·T düeTj·T+˝À
|ü\Te⁄s¡T HÓ’wæ˜≈£î\T dü÷s√´bÕdüq,
dü÷s¡´qeTkÕÿsê\T #˚kÕÔs¡T. Á|üdüTÔ‘· ø±\+˝À
jÓ÷>±˝À dü÷s¡´qeTkÕÿsê\T uÛ≤>∑eTj·÷´sTT.
yê{Ïì •eXÊÁdæÔ $es¡D≤‘·àø£+>± dü+ø£\q
|üs¡#ês¡T.
4. Ä_›ø£ Á|üjÓ÷>∑eTT : ªÁX¯<ä∆j·÷<˚j·T+ ÁXÊ<ä∆+µ
nHêïs¡T. |æ‘·è≤D+ rs¡TÃø√e&ÜìøÏ Ä_›ø±\T
(‘·~›Hê\T) eTTK´+. ãTT>∑´Ewü eTVü‰\j·T
Á|üø£s¡D+˝À Ä+Á<ÛëqTyê<ä+ #˚dæ düXÊÁd”Ôj·T+>±
dü«s¡düVæ≤‘·+>± •eXÊÁdæÔ Á|ü#·T]+#ês¡T. Ç~
2008˝À yÓ\Te&ç+~. uÛ≤yêsêú\T düeT≈£LsêÃs¡T.
5. j·÷Ewü ` nX¯«˝≤j·Tq düVæ≤‘·
dü+<Ûë´e+<äqeTT, j·÷Ewü <˚e‘ês¡Ãq.
Væ≤+<ä÷<Ûäs¡à+˝À dü+<Ûë´e+<äqeTT <˚e‘ês¡Ãq
Á|ü<Ûëq+. $esê\T n+~+#ês¡T.
6. >∑èVü≤XÊ+‹ ø£\Œ+ : lll X¯è+π>Ø »>∑<äTZs¡T
|”sƒê~Û|ü‘·T\ ÄodüT‡\‘√ •eXÊÁdæÔ á Á>∑+<∏ëìï
dü+ø£\q+ #˚XÊs¡T. Á|üeTTK |ü+&ç‘·T\T Ä#ês¡´
X¯˝≤ø£ s¡|òüTTHê<Ûä X¯s¡à |ü]wüÿ]+#ês¡T.
7. s¡TÁ<ädüeq+ : •eXÊÁdæÔ •euÛÑøÏÔ‘·‘·Œs¡T&ÉT. j·T»„ $~Û>±
s¡TÁ<äTì |üPõ+#˚ Á|üÁøÏj·T Ç+<äT˝À #Ó|üŒã&ç+~.
8. Ä~‘·´düeq+ : n<˚Ø‹˝À dü÷s¡´qeTkÕÿs¡ düVæ≤‘·
ns¡TDôVAeT+. á Á>∑+<∏ä+˝À Á|ükÕÔ$+#ês¡T.
9. Hê>∑Á|ü‹wü˜ (düs¡Œ dü+kÕÿs¡ ø£\Œ‘·s¡Te⁄) : düTÁãeTDÒ´X¯«s¡
|üPC≤$<Ûëq+˝À Ç~ Á|ü<Ûëq+. düXÊÁd”Ôj·T+>± $es¡D
Ç#êÃs¡T.
10. Á‹X¯r düVæ≤‘· \*‘êdüVü≤ÁdüHêeT ôVAeT+ (2002) : <˚M
|üPC≤ ìs¡‘·T&Ó’q •eXÊÁdæÔ ‘·|ü'|òü\MT Á>∑+<∏ä+.
á$<Ûä+>± bÕ+&çr >∑]eT>∑\ ‘·b˛<ÛäqT&ÉT y˚+ø£≥
•eXÊÁdæÔ. e÷]Ã 18e ‘˚B bòÕ\TZD X¯ó<ä∆ bÂs¡í$T Hê&ÉT y˚+ø£≥
•eXÊÁdæÔ >±] »j·T+‹ dü+<äs¡“¤+>± nq+‘·|ü⁄s¡+˝Àì l
\*‘êø£fi≤|ü]wü‘Y˝À ªXÊ+‹ kÕ>∑s¡+µ Á>∑+<∏ë$wüÿs¡D, e÷&ÉTZ\
kÕàs¡ø£ |ü⁄s¡kÕÿs¡ Á|ü<ëq+ »s¡T>∑T‘·T+~.
27
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
düs¡« ÁãVü‰à+&Ü\˝À yê´|æ+∫ e⁄qï dü‹Ã‘Y dü«s¡÷|üeTT,
|üs¡eT X¯ó<ä∆ #Ó’‘·q´eTT e÷qe s¡÷|üeTT <ë*Ã, ø£s¡TD‘√
e÷qe⁄\qT <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£î+fÒ @ s¡÷|üeTT˝À edüTÔ+~?
y˚πs @ s¡÷|üeTT ø±<äT πøe\eTT ªneTൠs¡÷|üeTT˝À edüTÔ+~.
e÷qyê[q+<ä]ì _&ɶ\T>± <ä>∑Zs¡≈£î rdüTø=ì yê]
ø£s¡à\qT rdæy˚dæ yê]ì ‘·q˝À ø£\T|ü⁄≈£î+≥T+~. Ä X¯ó<ä∆
|üs¡ÁãVü≤à s¡÷|üyÓTÆq ø£s¡TD≤ yê‘·‡\´ #·÷|ü⁄\ neTàH˚
ªõ˝Ò¢fi¯fleT÷&ç neT൵, ª$X¯«»qìµ. n˝≤ s¡÷|ü⁄ <ë*Ãq neTà≈£î
e+<äqeTT. ªle÷Á‘˚ qeT'µ.
õ˝…¢fi¯¢eT÷&ç neTà
>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ bıq÷ïs¡T eT+&É\eTT eTqïe˝À
eTqïe d”‘ê|ü‹X¯s¡à, s¡+>∑eTà <ä+|ü‘·T\≈£î 1923˝À
|ü⁄≥Tºø£ ˝Òì neTà ªnqdü÷j·TeTàµ>± »ìï+∫+~. neTà
|ü⁄{Ϻq Hê{Ï qT+∫ ≈£L&Ü <Ó’e‘·«eTT #·÷|ü⁄‘·÷ e⁄+&˚~.
neTà≈£î »qàì∫Ãq e÷‘·èeT÷]Ô neTà≈£î eT÷&ÉT
dü+e‘·‡s¡eTT\T e⁄qï|ü⁄&ÉT eTs¡DÏ+∫q~. n+<äs¡÷
@&ÉTdüTÔ+fÒ neTà e÷Á‘·+ ª<˚e⁄&ç qT+∫
e∫Ãq~ <˚e⁄ì e<ä›≈£î yÓ[fl+~µ nqï~.
neTà≈£î 5 dü+e‘·‡s¡eTT\ ej·TdüT‡˝À
neTà yÓT&É˝À |ü⁄*>√s¡T >=\TdüT
‘·düÿ]+#ê\qï Á|üj·T‘·ï+ #˚dæq b˛*düT
e÷]Ã ` 2022
eTkÕÔqT≈£î ny˚Tà dü«j·T+>± >=\TdüT
rdæ ÇdüTÔ+~. eTkÕÔqT neTà
uÛÑ≈£îÔ&Éj·÷´&ÉT.
neTà ∫qï‘·qeTT qT+#˚ ÄdüHê\T
yÓj·T´≥eTT eTTÁ<ä\T |ü≥º≥eTT
#˚düTÔ+&˚~. ÄyÓT ‘ê‘·>±s¡T eT]&Éj·T´ dü+<Ûä´ m˝≤¢Á|ü>∑&É
ÄyÓT #˚ùd eTTÁ<ä\T #·÷∫ ÄyÓT ‘·q
>∑Ts¡Te⁄ s¡‘·ïeTà Ä s¡÷|üeTT˝À e∫Ãq<äì dü+‘√wü|ü&ܶs¡T≥.
neTà≈£î ◊<äT dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡˝À eTÚqkÕ«$T
Nsê\\˝À ãdü #˚XÊ&Éì neTà ‘ê‘·j·T´ neTàqT
rdüT≈£îb˛‘ê&ÉT. neTà eTÚqkÕ«$Tì eTs¡THê&ÉT
ˇ+≥]>± ø£\TdüT≈£î+≥T+~. eTÚqkÕ«$TøÏ
neTà≈£î ø=+‘· dü+uÛ≤wüD q&ÉTdüTÔ+~. eTÚqkÕ«$T
>∑Ts¡Te⁄øÏ∫Ãq e÷≥ Á|üø±s¡eTT eTÚqeTT>±
e⁄+{≤s¡T. Äj·Tq πøe\eTT neTà‘√ e÷Á‘·y˚T
dü+uÛ≤wæ+#ês¡T. neTà Äj·Tq kÕ–+∫q ‘·‘·Ô«
dü+uÛ≤wüD‘√ eTÚqkÕ«$T neTàqT ªne÷à
˙yÓes¡T?µ nì n&ÉT>∑T‘ês¡T. neTà düe÷<ÛëqeTT
#Ó|üŒø£ e#˚ÃdüTÔ+~.
neTà $yêVü≤eTT neTà |ü<äeT÷&Ée @≥
y˚Tqu≤e ÁãVü‰à+&ÉeTT Hêπ>X¯«s¡ sêe⁄‘√ »]–+~.
Äj·Tq õ˝Ò¢fi¯fleT÷&çøÏ ø£s¡D+. neTà
$yêVü‰q+‘·s¡eTT õ˝Ò¢fi¯fleT÷&ç e∫à nø£ÿ&˚
e⁄+&çb˛sTT+~. neTà bÕ<ä düŒs¡Ù‘√ õ˝Ò¢fi¯fleT÷&ç
|ü⁄D´ πøåÁ‘· eTsTT´+~.
≈£îsêÔfi¯+ Á|üdüTÔ‘· |”sƒê~Û|ü‘·T\T l
9 dæ<˚∆+Á<äuÛ≤s¡r yês¡T bı‘·TÔs¡÷ yÓ+ø£fÒX¯«sêe⁄,
ø£èwüí_Û≈£åî nqï $TÁ‘·Tì‘√ ø£*dæ õ˝Ò¢fi¯fleT÷&ç
yÓ&É‘ês¡T. neTà m+‘√ Ä<äs¡eTT>± e⁄+≥T+~
yê]‘√. l bı‘·÷Ô] yê]øÏ <Ó’eeTT $÷<ä
n|üŒ{ÏøÏ qeTàø£eTT e⁄+&É<äT. Äj·Tq
neTàqT >∑eTì+#·{≤ìøÏ yÓ&É‘ê&ÉT. yê]‘√
bÕ≥÷ ø=+<äs¡T |ü+&ç‘·T\T ≈£L&Ü
ekÕÔs¡T. e∫Ãq |ü+&ç‘·T&ÉT neTàqT
ÁãVü≤à+ >∑T]+∫ Á|ü•ïkÕÔ&ÉT.
neTà düe÷<Ûëq$Te«ø£
e÷≥\T ø=qkÕ–dü÷Ô
e⁄+≥T+~. Ç+‘·˝À mes√
dü+düÿè‘· >∑+Á<ÛäeTTqT
ˇø£<ëìï Á|ü#·T]+#êeTì,
28
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
yÓTT<ä{Ï Á|ü‹ neTà≈£î ø±qTø£>± düeT]Œ+#·{≤ìøÏ ekÕÔs¡T.
neTà Ä Á>∑+<Ûëìï n≥T Ç≥T Á‹|æŒ Á|ükÕ<äsêj·T
≈£î\|ü‹>±]øÏ Ç∫à ªÇ~ #·<äTe⁄ HêHêïµ n+≥T+~. Ä
|ü+&ç‘·T&ÉT n&ç–q Á|üX¯ï≈£î yês¡T #·~$q~
düe÷<ÛëqeTe⁄‘·T+~. n+<äs¡÷ neTà düs¡«»„‘·≈£î
n#ÓÃs¡Ty=+<äT‘ês¡T. n˝≤π> eTs√ Á|üX¯ï≈£î ˇø£ Ç+^¢wtµ
|ü⁄düÔø£eTT #·~$düTÔ+~ neTà. yê]øÏ n~ #·ø£ÿ{Ï
düe÷<ÛëqeTT. neTà≈£î ‘Ó*j·Tì uÛ≤wüø±ì, $wüj·TeTT ø±˙
ñqïyê?!
neTà e<ä›≈£î e∫Ãq ø£èwüí_≈£åî >∑T+≥÷s¡T ñ<√´>∑]‘ê´
e∫ÃHê&ÉT. |üPs¡«eTT Äj·Tq ns¡TD≤#·\eTT˝À s¡eTDT\≈£î
düìïVæ≤‘·+>± yÓTdæ˝≤s¡T. |üs¡e÷#ês¡T´\qT ≈£L&Ü
ùd$+#ês¡T. Äj·Tq ªs¡eTD ©\µ nqï Á>∑+<Ûäø£s¡Ô. Äj·Tq
>∑T+≥÷s¡T e∫à neTàqT <ä]Ù+∫Hês¡T. $TÁ‘·T\qT ≈£L&Ü
rdüT≈£îb˛j˚Tyês¡T. >∑T+≥÷s¡T˝À sê»<Ûë´qeTH˚ Á|üÁøÏj·T˝À
Äj·Tq≈£î eT÷&Éeø£qTï (Third eye)C≤„qeTT ø£*–+~. Ä
C≤„qeTT e\q nqT≈£îqï$ ‘Ó*ùd$. n˝≤ Äj·TeT neTà
>∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+#˚ùdÔ, neTà kÕø屑Y »>∑Hêà‘·>±
>√#·s¡eTsTTq~. neTà ÁãVü‰à+&Ü\˝À e⁄qï |üs¡eT X¯ó<ä∆ ªne÷à! <Ûë´qeTT˝À e⁄+fÒ @y√ s¡÷bÕ\T, @ø±Á>∑‘·
#Ó’‘·q´y˚Tqì ‘Ó\TdüTø=ì n#ÓÃs¡Ty=+<ës¡T. ≈£î<äs¡≥eTT ˝Ò<äìµ yÓTTs¡ô|≥Tº≈£î+{≤&ÉT. neTà n‘·ì‘√
‘·eT >∑‹ @$T≥ì n&ç–q yê]øÏ ªdüT>∑‘˚µ nì ªu≤<Ûä|ü&É≈£î HêHêï! nìï s¡÷bÕ\÷ Ä |üsê‘·Œs¡T&çy˚! ˙≈£î
düe÷<ÛëqeTT #Óù|Œ~ neTà. ª<Ûë´ùd <Ûë´qµeTì uÀ~Û+∫+~ ‘Ó*dæq s¡÷ù| m+<äT≈£î? nìï s¡÷bÕ\T Äj·Tqy˚ nqTø√.
neTà. neTà |üX¯ó|ü≈£åî\ $÷<ä, düs¡« ÁbÕDT\ $÷<ä yê‘·‡\´ <Ûë´qeTT ≈£î<äTs¡T‘·T+~µ nì #ÓãT‘·T+~ neTà.
Áù|eTqT ø£q|ü]#˚~. ÄyÓT Áù|eT≈£î düs¡T«\÷ ˇø£ÿfÒ. ˇø£Hê&ÉT ˇø£ Åd”Ô e∫à ªne÷à! Hê≈£î eT+Á‘·+ #Ó|ü⁄Œ
n+<ä]˝Àì J$ì #·÷#˚~ neTà. n+<äTπø ÄyÓT e÷qe⁄\qT eTqqeTT #˚düT≈£î+{≤µ nì Áã‹$T˝≤&ÉT‘·T+~. neTà
|æ\¢\T>± m˝≤ Ä<ä]+∫ yê‘·‡\´eTT #·÷ù|<√, n˝≤H˚ düs¡« eT+Á‘·y˚T$÷ ˝Ò<äHêï ÄyÓT e<ä\<äT. neTà ø£ãTs¡T¢ #ÓãT‘·÷
Je⁄\ô|’ ø£s¡TD #·÷ù|~. Hê>∑T\ #·$‹øÏ bÕ\T |ü⁄≥º˝À ªm+‘· eT+~ |æ\¢\T. ô|[flfi¯ófl nj·÷´j·÷ ? ª nì
b˛düTÔ+fÒ, neTà bÕeTTqT |æ\∫ Á‘ê–+#˚~. ÄyÓT ø£s¡TD düs¡« n&ÉT>∑T‘·T+~. uÛÑ≈£îÔsê\T düe÷<ÛëqeTT #ÓãT‘·T+~.
Je⁄\$÷<ä düe÷qeTT>± e⁄+&˚~. ª≈£L‘·Ts¡Tø°, ø√&É\T≈£î ‘˚&Ü #·÷|ü≈£î, ø=&ÉT≈£î≈£L, n\T¢&çø°
mes¡T e∫ÃHê eTT+<äT ªnqïeTT ‹Hêïyê HêHêïµ nì ‘˚&Ü #·÷|ü≈£î. n<˚ n<Ó’«‘·eTTµ n+≥T+~ neTà. n<Ó’«‘·eTT
|ü\ø£]+#˚~ neTà. »&ÉyÓTÆq ÁãVü≤àeTT >∑T]+∫ n\‹ >∑T]+∫ Ç+‘· kÕ<ëd”<ë>± ny˚Tà #Ó|üŒ>∑\<˚yÓ÷.
|ü<ë\˝À #Ó|æŒ, |ü+&ç‘· bÕeTs¡T\q÷ ˇπø˝≤ yÓ÷ø£å$T∫à ªìÁ>∑Vü≤eTT e⁄+&É≥eTT ø√düy˚T $Á>∑Vü≤eTTµ n+≥T+~
yê]ì ‘·q˝À ø£\T|ü⁄ø√e{≤ìπø neTà á uÛÑ÷$T $÷<ä neTà. Áe‘ê\T,H√eTT\T n˙ï ≈£L&Ü n+‘·{≤ |üs¡e÷‘·àqT
ne‘·]+∫q~. neTà eTq˝≤ |üqT\T #˚dæHê, yê{Ï˝À neTà #·÷&É{≤ìø£ì #ÓãT‘·T+~ neTà.
<Ó’e‘·«eTT Á|üø£{Ï‘·eTe⁄‘·÷H˚ e⁄+&˚~. neTà ‹s¡>∑*‘√ e&ÉT¢ ªeT+Á‘·eT+fÒ nø£åsê\T ≈£Ls¡Ã≥eTT ø±<äT, eTqqy˚T
Á‹|挑˚, ÄyÓT düTyêdüq Ä ‹s¡>∑*øÏ e⁄+&ç yês¡+ s√E\ bÕ≥T eT+Á‘·+µ n+≥T+~ neTà. >±j·TÁ‹ nqï~ me«s¡÷
eTT]|æ+#˚~≥. $q≈£î+&Ü ø±<äT, @ #·|ü⁄Œ&É÷ ˝Ò≈£î+&Ü Á|üXÊ+‘·eTT>±
ˇø£ uÛÑ≈£îÔ&ÉT ø=+<äs¡T <äTwüÿs¡à\T #˚düTÔHêïs¡ì yê]#˚‘· $qeTì $e]+∫+~ neTà. ª‘·è|æÔ˙, XÊ+‹˙, Vü‰sTT˙ Ç∫Ã
dü‘·ÿs¡à\qT #ÓsTT´+#·eTì y˚&ÉT≈£î+{≤&ÉT. neTà ‘·q≈£î @B dü+<˚Vü≤ìeè‹Ô #Ój·T´>∑*–+~. @<äsTTHê, dü+<˚X¯y˚T eT+Á‘·+.
<äTwüÿs¡à˝≤ ø£q|ü&É˝Ò<äì #ÓãT‘·T+~. eTs=ø£ uÛÑ≈£îÔ&ÉT e∫à eTqqy˚T eT+Á‘·+µnì #Óù|Œ~ neTà.
29
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ªø±\Te ì+&Ü ˙s¡T e⁄Hêï <ëVü≤+ rs¡TÃø√e{≤ì πse⁄
ø±yê*. Ä\j·T+ πse⁄ ª e+{Ï~ nì #Óù|Œ~ neTà.
ˇø£Hê&ÉT ˇø£s¡T neTàqT kÕ<Ûäq m˝≤ #Ój·÷´\ì
n&ç–‘˚, ªe∫Ãqyê]øÏ uÛÀ»q dü<äTbÕj·÷\T #·÷&É≥y˚T
kÕ<Ûäqµ nì #Óù|Œ~ neTà. n˝≤H˚ #Ój·T´eT+~. ø±ì
eTs¡Ts√E eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î e∫Ãq uÛÑ≈£îÔ\qT uÛÀ»qeTT
>∑T]+∫ n&É>∑&ÉT y˚TH˚Ó»s¡T. neTà <äs¡ÙHêìøÏ rdüT≈£îb˛‘ê&ÉT.
neTà ªuÛÀ»qeTT >∑T]+∫ n&ç>±yê HêHêï?µ n+fÒ ªeT÷&ÉT
>∑+≥\≈£î e#êÃs¡T>±, ‹ì e∫à e⁄+{≤s¡Tµ n+{≤&É‘·qT.
neTà yê]ì ªuÛÀ»qeTT #˚XÊsê HêHêï?µ nì n&ÉT>∑T‘·T+~.
˝Ò<ä+{≤s¡T e∫Ãq uÛÑ≈£îÔ\T. yê]ì ‹ì s¡eTàì |ü+|ü⁄‘·T+~
neTà. y˚TH˚»s¡T ‘·|ü⁄Œ ‘Ó\TdüTø=ì ÄHê{Ï qT+∫ uÛÑ≈£îÔ\≈£î
uÛÀ»q+ $wüj·TeTT˝À ÁX¯<ä∆ eVæ≤kÕÔ&ÉT.
Nsê\ qT+∫ Ç<ä›s¡T uÛÑ≈£îÔ\T yê] Ç+{Ï #Ó≥Tº
ø=ã“]ø±j·T\T, ˇø£ eT˝…¢#Ó+&ÉT rdüTø=ì q&ç∫ yÓ&É‘ês¡T.
yês¡T neTà düìï~Û #˚¬s dü]πø nø£ÿ&É ô|<ä› ñ‘·‡eeTT
»s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. neTà≈£î >∑»e÷\ y˚dæ e⁄+{≤s¡T.
$$<Ûä s¡ø±\ d”«≥T¢ HÓ’y˚<ä´+>± e⁄+{≤sTT. neTà ø£fi¯ófl
eT÷düT≈£î e⁄+≥T+~. eTTÁ<ä\T ô|&ÉT‘·÷ e⁄+≥T+~. á
Nsê\ uÛÑ≈£îÔ\T HÓeTà~>± me«s¡÷ #·÷&É≈£î+&Ü yês¡T ‘Ó∫Ãq
ø=ã“]ø±j·T\ dü+∫ neTà yÓqø£>± ô|{Ϻ ekÕÔs¡T.
uÛÀ»qXÊ\˝À uÛÀ»qeTT #˚dæ edüTÔ+fÒ neTà yêfi¯flì
|ü\ø£]düTÔ+~. ª$÷s¡T Hêø√düy˚T<√ ‘Ó#êÃs¡ì #ÓbÕŒs¡ìµ nø£ÿ&É
˝Òì yê] ù|s¡T #ÓãT‘·T+~. n‘·qT yÓ[fl dü+∫ #·÷ùdÔ e÷\
m+&çb˛sTT e⁄+≥T+~. e÷\ |ü&Éy˚dæ ø=ã“]ø±j·T\T
‘ÓkÕÔ&ÜuÛÑ≈£îÔ&ÉT. ø={Ϻ Çe«eTì n&ÉT>∑T‘·T+~ neTà. Ä ø=ã“]
m+‘√ Çwüº+>± ‹+≥÷ Bì‘√ Ç+ø√fÒ<√ e⁄+&Ü\ì
n&ÉT>∑T‘·T+~. e÷\ m+&çbısTT´+<äì #ÓãT‘ês¡T. neTà
ø£s¡TD #·÷dæ yê]øÏ ÄHê{Ï ≈£î#˚\Tì ÁuÀ∫q ø£èwüí kÕ«$T
>∑Ts¡TÔ≈£î ekÕÔ&ÉT.
neTà n+‘· ìsê&É+ãs¡ Áù|eTdü«s¡÷|æDÏ. uÛÑ≈£îÔ\qT
neTà ìsê&É+ãs¡ Áù|eTdü«s¡÷|æDÏ. uÛÑ≈£îÔ\qT düs¡T«\q÷
Ä<ä]+∫q ‘·*¢. neTàqT mes¡Hêï ù||üs¡T $÷<ä @<Ó’Hê
sêdæ Çe«eT+fÒ ªn+ ĵ nì sêùdyês¡T. n$ ;»ø£åsê\ì
≈£îsêÔfi¯+ kÕ«$T #ÓbÕŒs¡T. ªÄµ n+fÒ n&ÉT¶˝Òì~. ªn+µ n+fÒ
n+‘·T˝Òì~. ªn+<ä]ø° Ä<Ûës¡yÓTÆq~µ nì. n+fÒ ny˚Tà
ø£<ë!! neTà e÷≥\˝À ªH˚qT H˚HÓ’Hê H˚qTµ nH˚~. n+fÒ
n<Ó’«‘·eTT. n+‘·{≤ ny˚Tà! ny˚Tà n+<ä]˝À e⁄qï<äì
BìøÏ ns¡úeTT.
e÷]Ã ` 2022
düs¡T«\q÷ Ä<ä]+∫q ‘·*¢. neTàqT mes¡Hêï ù||üs¡T $÷<ä
@<Ó’Hê sêdæ Çe«eT+fÒ ªn+ ĵ nì sêùdyês¡T. n$
;»ø£åsê\ì ≈£îsêÔfi¯+ kÕ«$T #ÓbÕŒs¡T. ªÄµ n+fÒ n&ÉT¶˝Òì~.
ªn+µ n+fÒ n+‘·T˝Òì~. ªn+<ä]ø° Ä<Ûës¡yÓTÆq~µ nì. n+fÒ
ny˚Tà ø£<ë!!
neTà e÷≥\˝À ªH˚qT H˚HÓ’Hê H˚qTµ nH˚~. n+fÒ
n<Ó’«‘·eTT. n+‘·{≤ ny˚Tà! ny˚Tà n+<ä]˝À e⁄qï<äì ø£<ä÷
BìøÏ ns¡úeTT.
neTà ‘ês¡ø£ HêeTeTT ˇø£ eTVü≤àBj·T uÛÑ≈£îÔ&ÉT ≈£LsêÃ&ÉT.
ª»j·T¨ e÷‘ê, »j·T nqdü÷j·T sê»sêCÒX¯«] l |üsê‘·Œ]µ
á HêeTeTT eT÷&ÉT eTTK´ Hê&ÉT\≈£î >∑Ts¡TÔ. eT÷&ÉT
Á>∑+<ÛäT\≈£î >∑Ts¡TÔ. Á‹eT÷s¡TÔ\≈£î >∑Ts¡TÔ. »qT\qT |ü{Ϻ
õ˝Ò¢fi¯fleT÷&ç ˝≤π> HêeTeTT.
ªnqï|üPπsíX¯«sê\j·TeTTµ ø£{Ϻ+∫+~ neTà. e∫Ãq yês¡T
@ y˚fi¯ nsTTHê nø£ÿ&É uÛÀ»qeTT <=s¡T≈£î‘·T+~. Äs√E
qT+∫ H˚{Ï es¡≈£L ìsê≥+ø£eTT>± nqï<ëqeTT kÕ>∑T‘√+~.
1985 ˝À neTà ‘·q uÛÖ‹ø£<˚Vü≤eTT e~˝Òdæ
nqdü÷j·÷\j·T+ Á|üy˚X¯eTT #˚dæ+~. nø£ÿ&É H˚{Ïø°
nqï<ëHê\T, neTà ù|s¡Tq »s¡T>∑T‘·÷H˚ e⁄+{≤sTT. neTà
e÷‘·èl ø±˝ÒJ, ÄdüT|üÁ‹ ≈£L&Ü HÓ\ø=*Œ+~. õ˝Ò¢fi¯fleT÷&ç
≈£L&Ü ø±o sêy˚TX¯«s¡eTT\T uÀ*q |ü⁄D´πøåÁ‘·eTT.
neTà uÛÑ≈£îÔ\T #Ój·T´e\dæq~ neTà e÷≥\˝À ª|ü~
eT+~øÏ uÛÀ»q+ ô|≥º+&ç HêHêïµ. n<˚ neTà Ä#·]+∫q~,
uÛÀ~+∫q~. neTà Áù|eTqT yê‘·‡˝≤´˙ ø£*|æ Á|ükÕ<äeTT>±
|ü+∫+~. Ä Á|ükÕ<äeTT d”«ø£]+∫q |ü⁄D´eT÷s¡TÔ\T neTà
#Ó|æŒq≥T¢>± n~ |ü~ eT+~øÏ |ü+#·≥eTT #˚düTÔHêïs¡T.
ª»j·T¨ e÷‘ê, »j·T nqdü÷j·T sê»sêCÒX¯«] l
|üsê‘·Œ].µ
30
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
ÄyÓT ≈£L&Ü HêØ Vü≤è<äj·÷\qT
ø=\¢>=fÒº Äj·Tq n+<ëìï #·÷dæ
Äø£]¸‘·Tsê˝…’, ∫s¡Tqe⁄«\T ˇ\ø£ <äX¯eT düÿ+<ä+
uÀdü÷Ô, qTqTdæ>∑TZ <=+‘·s¡\‘√
ì+&çq zs¡#·÷|ü⁄\T Äj·Tq MT<ä
Á|üdü]+∫+~. Ç<ä›] eTqdüT‡\÷
ø±eT u≤D≤\˝À ∫≈£îÿ≈£î
b˛j·÷sTT.
Ç˝≤ ñ+&É>± ˇø£s√E düTuÛÑÁ<ä
<˚ej·÷Á‘· ø√dü+ s¡<∏ä+ MT<ä
ãj·T\T<˚]+~. ns¡T®qT&ÉT lø£èwüí
<˚eø° edüT<˚e⁄\ nqTeT‹
eTT+<äT>±H˚ rdüT≈£îì ÄyÓTqT
n|üVü≤]+#ê&ÉT. ‘·q s¡<∏ëìï
yÓ+ã&ç+#˚ j·÷<äeôd’Hê´ìï
∫‘·TÔ#˚dæ düTuÛÑÁ<äqT rdüT≈£îyÓfi≤¢&ÉT.
düTuÛÑÁ<ë|üVü≤s¡D yês¡Ô $ì ã\sêeTT&ÉT |ü⁄qï$THê{Ï e÷s¡ZeT<Ûä´+˝À bÂs¡T\T, C≤q
düeTTÁ<ä+ ˝≤>± ø√|ü+‘√ m–¬s–]|ü&ܶ&ÉT. lø£èwüßí&ÉT Äj·Tq |ü<äT\T eTTì »q düy˚T‘·T&Ó’
bÕ<ë\T |ü≥Tº≈£îì XÊ+‹+|üCÒXÊ&ÉT. ã+<ÛäTe⁄\T ≈£L&Ü ñ<äj·Tdü÷s¡T´ì ˝≤>± Á|üø±•düTÔqï
Äj·Tq≈£î q#·ÃC…bÕŒs¡T. lø£èwüßíDÏí <ä]Ù+∫ n+»* |òüT{Ïdü÷Ô
nq+‘·s¡+ ã\sêeTT&ÉT e<Ûä÷es¡T\≈£î neT÷\´yÓTÆq ñ+&É>±` Ä qs¡Ô, <Ûäq«, ≈£îs¡TC≤+>∑\, y˚eT÷]
ø£+ø£, eT‘·‡´, bÕ+#ê\, ≈£î+‹, eT<ÛäT, yÓ +ø£fÒX¯«s¡ X¯s¡à
ø±qTø£\T |ü+|æ+#ê&ÉT.
lø£èwüßí&ÉT $T~∏\≈£î yÓfi¯ó¢≥ πøø£j·T, ø√dü\ <˚XÊ\T <ë{Ï $T~∏\qT #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
sêC≤! $<˚Vü≤ sê»´+˝Àì $T~∏˝≤ q>∑s¡+˝À ÁX¯ó‘·<˚e⁄&ÉH˚ lø£èwüßí&ÉT ãVüQfi≤X¯ó«ì Ä‹<∏ä´+ d”«ø£]+#·T≥
Áu≤Vü≤àD ÁX‚wüߘ&ÉT ñ+&˚yê&ÉT. Äj·Tq ø£èwüíuÛÑ≈£îÔ&ÉT. @ lø£èwüßí&ÉT eTTqT\‘√bÕ≥T $T~∏˝≤ q>∑sêìï #˚s¡Tø√>±H˚
ø√]ø£\÷ ˝Òìyê&ÉT. $<ë«+düT&ÉT, XÊ+‘·eT÷]Ô. $wüj·T q>∑s¡ Á|ü»\‘√ bÕ≥T ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT, ÁX¯ó‘·<˚e⁄&ÉT Äj·Tq≈£L
\+|ü{≤\T ˝Òìyê&ÉT. Äj·Tq nÁ|üj·T‘·ï+>± \_Û+∫q Äj·Tq |ü]yêsêìø° kÕ«>∑‘·+ |ü*øÏ, Äj·Tq bÕ<ë\ MT<ä
ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\H˚ uÛÑTõdü÷Ô ≈£î≥T+u≤ìï b˛wæ+#˚yê&ÉT. •s¡düT‡\T Äì+∫ qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
@s√Eø±s√E #ê*qìï ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\T Äj·Tq≈£î \_Ûdü÷Ô Ä ‘·s¡Tyê‘· Ä Ç<ä›s¡T uÛÑ≈£îÔ\÷ ‘·eT >∑èVü‰\≈£î $#˚Ãdæ
ñ+&˚$. n+<äTe\¢ N≈£L∫+‘ê ˝Ò≈£î+&Ü $<ÛäT´ø£Ô<Ûäs¡àø£s¡à\T Ä‹<∏ä´+ d”«ø£]+#·e\dæ+~>± lø£èwüßíDÏí ÄVü‰«ì+#ês¡T.
Ä#·]dü÷Ô uÛÑ>∑e‘˚‡e˝À ìeT>∑Tï&Éj˚T´yê&ÉT. Ç<ä›]˙ dü+‘√wüô|{≤º\H˚ ñ<˚›X¯+‘√ lø£èwüßí&ÉT eTTqT\‘√
$<˚Vü≤ sêC≤´ìøÏ n~Û|ü‹ ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT. Äj·Tq düVü‰ yê] >∑èVü‰\≈£î @ø£ø±\+˝À ¬s+&ÉT s¡÷bÕ\T <Ûä]+∫
nVü≤+ø±s¡s¡Væ≤‘·T&ÉT. ÁX¯ó‘·<˚e⁄ì ˝≤>± lø£èwüí uÛÑ≈£îÔ&ÉT. yÓfi≤fl&ÉT. Ä $wüj·T+ sêE≈£î >±ì, ÁX¯ó‘·<˚e⁄ìøÏ >±ì
Ä uÛÑ≈£îÔ\ì<ä›]˙ nqTÁ>∑Væ≤+#ê\ì lø£èwüßí&ÉT ˇø£Hê&ÉT ‘Ó*j·T<äT.
s¡<∏ës¡÷&ÛÉT&Ó’ $T~∏\≈£î Á|üj·÷DeTj·÷´&ÉT. Hês¡<äT&ÉT, lø£èwüßí&ÉT ãVüQfi≤X¯ó«ì >∑èVü‰ìøÏ yÓ[flq|ü⁄Œ&ÉT sêE
yêeT<˚e⁄&ÉT, nÁ‹, yê´düT&ÉT, uÛ≤s¡ZesêeTT&ÉT, ndæ‘·T&ÉT, Äj·Tìï, Äj·Tq |ü]yêsêìï uÛÑøÏÔÁ|ü|ü‘·TÔ\‘√ n]Ã+∫,
ns¡TDÏ, X¯ó≈£î&ÉT, ãèVü≤düŒ‹, ø£DT«&ÉT, yÓTÆÁ‘˚j·TT&ÉT, uÛÀ»Hê<äT\‘√ dü+‘·Twüߺ\qT #˚XÊ&ÉT. nq+‘·s¡+ Äj·Tq
#·´eqT&ÉT yÓTT<ä˝…’q ãTTwüß\T ≈£L&Ü Äj·Tq‘√ bÕ≥T lø£èwüßíì bÕ<ë\qT ˇ&ç˝À ô|≥Tº≈£îì ˇ‘·TÔ‘·÷` ªªkÕ«MT!
$T~∏\≈£î yÓfi≤¢s¡T. qTe⁄« uÛÑø£ÔÁ|æj·TT&ç$. n+<äTπø ˙ <äs¡Ùq$T∫à qqTï |ü$Á‘·TDÏí
31
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
#˚XÊe⁄. n˝≤π> á eTTqT\‘√ bÕ≥T Çø£ÿ&É (Hê >∑èVü≤+˝À)
ø=+‘·ø±\+ qT+∫ ˙ bÕ<ä<Ûä÷[‘√ á »qø£sê» e+XÊìï
|ü$Á‘·+ #˚j·Te\dæ+~>± y˚&ÉT≈£î+≥THêïqTµµ nHêï&ÉT.
uÛÑ≈£îÔì ø√]ø£qT eTìï+#ê&ÉT lø£èwüßí&ÉT.
lø£èwüßí&ÉT ÁX¯ó‘·<˚e⁄ì Ä‹<∏ä´+ d”«ø£]+#·T≥
ãVüQfi≤X¯ó«ì Ç+{ÏøÏ yÓ[¢q düeTj·T+˝ÀH˚ eTTqT\‘√
ø£*dæ ÁX¯ó‘·<˚e⁄ì Ç+{ÏøÏ ≈£L&Ü yÓfi≤fl&ÉT. ÁX¯ó‘·<˚e⁄&ÉT
n‹<∏äT\≈£î kÕ«>∑‘·+ #Ó|æŒ, qeTkÕÿs¡+ #˚dæ, <äsꓤdüHê\ MT<ä
Äd”qT\qT #˚dæ, ‘·\≈£î eg+ #·T≥Tº≈£îì dü+‘√wü‘·s¡+–‘·
Vü≤è<äj·TT&Ó’ qè‘·´+ #˚XÊ&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·Tì bÕ<ë\T ø£&ç–, Ä
bÕ<√<äø±ìï ‘·q •s¡düT‡ MT<ä #·\T¢≈£îì, ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\
MT<ä ≈£L&Ü Áb˛øÏå+#ê&ÉT. nq+‘·s¡+ n‹<∏äT\≈£î
kÕ‹Ô«ø±Vü‰s¡+ düeT]Œ+#ê&ÉT.
ªª>∑èVü≤eTH˚ n+<Ûä≈£L|ü+˝À ø=≥Tº$T{≤º&˚
HêuÀ{Ïyê&ç Ç+{ÏøÏ <˚e<˚e⁄&Ó’q lø£èwüßí&ÉT,
eTVü‰eTVæ≤yÓ÷ù|‘·T˝…’q eTTqT\T m+<äT≈£î e#êÃs√
‘Ó*j·T<äTµµ nì ÁX¯ó‘·<˚e⁄&ÉT Ä˝À∫dü÷Ô ñ+&É>±
n‹<∏äT\ uÛÀ»q+ |üP]Ô nsTT+~.
n|ü⁄Œ&ÉT ÁX¯ó‘·<˚e⁄&ÉT lø£èwüßíì bÕ<ë\qT ˇ&ç˝À
ô|≥Tº≈£îì dü+yêVü≤q+ #˚dü÷Ô, Äj·Tìï nH˚ø£ $<Ûë
\T>± Á|üdüTÔ‹+∫` ªª|üs¡eT|ü⁄s¡TcÕ! H˚qT ˙ uÛÑè‘·T´DÏí.
H˚qT @+ #Ój·÷´˝À ÄC≤„|æ+#·+&çµµ nHêï&ÉT.
ªªÁX¯ó‘·<˚yê! á eTTqT\T ‘·eT bÕ<äπsDTe⁄\
#˚‘· ˝Àø±\qT |ü$Á‘·+ #Ój·T´&ÜìøÏ Hê‘√ bÕ≥T
edü÷Ô ñ+{≤s¡T. ìqTï nqTÁ>∑Væ≤+#·&Üìπø yês¡T Çø£ÿ&çøÏ
e#êÃs¡T. <˚e‘·\ ø£+f…, |ü⁄D´rsêú\ ø£+f…, |ü⁄D´πøåÁ‘ê\ ø£+f…
Ms¡T e÷qe⁄\qT oÁ|òüT+>± |ü]X¯ó<äT∆\qT #˚kÕÔs¡T. ø±ã{Ϻ á
ÁãVü≤às¡T¸\qT n]Ã+#·T. M]ì n]ÃùdÔ qqTï n]Ã+∫qfÒ¢
ne⁄‘·T+~.µµ
lø£èwüßíì Ä<˚XÊqTkÕs¡+ ÁX¯ó‘·<˚e⁄&ÉT, ãVüQfi≤X¯ó«&ÉT Ä
ãTTwüß\qT n]Ã+#ês¡T. n+‘·´ø±\+˝À yê]øÏ dü<äZ‹
\_Û+∫+~.
s¡TÁ<äyÓ÷ø£åD+
ªªX¯óø£ eTVü≤ظ! X¯+ø£s¡TDÏí ùd$+#˚ uÛÑ≈£îÔ\T <Ûäqe+‘·T
\e⁄‘ês¡T. lVü≤]ì ùd$+#˚yês¡T <ÛäqV”≤qT\e⁄‘ês¡T. BìøÏ
ø±s¡D+ @$T{À #Ó|üŒ+&çµµ nì n&ç>±&ÉT |üØøÏå‘·TÔ.
ªªsêC≤! •e⁄&ÉT X¯øÏÔj·TT‘·T&ÉT. Á|üø£è‹ s¡÷|æDÏ nsTTq
eTVü‰X¯øÏÔ‘√ ø£*dæ ñ+{≤&ÉT. n+<äTe\¢ Á|üø£è‹ >∑TD≤˝…’q
dü‘·«+, s¡»düT‡, ‘·eTdüT‡ Äj·Tìï ÄÁX¯sTT+∫ ñ+{≤sTT. á
Á‹>∑TD≤\ e\¢ eT÷&ÉT s¡ø±\ nVü≤+ø±s¡+ |ü⁄&ÉT‘·T+~. á
e÷]Ã ` 2022
nVü≤+ø±s¡+ e\¢ eTqdüT‡, ø£πsà+Á~j·÷\T, C≤„H˚+Á~j·÷\T,
|ü+#·uÛÑ÷‘ê\T nH˚ $ø±sê\T @s¡Œ&É‘êsTT. ø±ã{Ϻ X¯øÏÔ
j·TT‘·T&ÉT, Á‹>∑TD düVæ≤‘·T&ÉT nsTTq •e⁄&ÉT ‘·q uÛÑ≈£îÔ\≈£î
Ä >∑TD≤\≈£î dü+ã+~Û+∫q dü+|ü<ä\T nqTÁ>∑Væ≤kÕÔ&ÉT. ø±˙
eTVü‰$wüßíe⁄ Á|üø£è‹øÏ nr‘·T&ÉT. Á‹>∑TD≤\≈£î nr‘·T&ÉT.
πøe\+ Á<äwüº. n+<äTe\¢ Äj·Tìï ùd$+#˚ uÛÑ≈£îÔ\T
ìs¡TZDT\e⁄‘ês¡T. ìs¡TZD≤\≈£î uÛÀ>±\‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò<äT. á
ø±s¡D+>± $wüßíuÛÑ≈£îÔ\T uÛÀ>∑<ä÷s¡T\e⁄‘ês¡Tµµ nì X¯ó≈£î&ÉT
düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒ`
ªªsêC≤! |üPs¡«+ MT ‘ê‘· j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT nX¯«y˚T<Ûäj·÷>±
q+‘·s¡+ lø£èwüßíDÏí Ç<˚ $wüj·T+ >∑T]+∫ Á|ü•ï+#ê&ÉT.
n|ü⁄Œ&ÉT lø£èwüßí&ÉT @+ #ÓbÕŒ&√ $qTµµ n+≥÷
#Ó|üŒ&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT.
ªª<Ûäs¡àsêC≤! H˚qT me]HÓ’‘˚ nqTÁ>∑Væ≤+
#ê\ì uÛ≤$kÕÔH√ yê] <ÛäHêìï HÓeTà~
HÓeTà~>± Vü≤]kÕÔqT. yês¡T ìs¡∆qT˝…’ XÀøÏkÕÔs¡T.
Ä ìs¡∆qT\qT ã+<ÛäT$TÁ‘· |ü⁄Á‘· ø£fi¯Á‘ê<äT\T
$&ç∫ô|&É‘ês¡T. n˝≤ ìs¡∆qT&ÉT, @ø±øÏ nsTTq
yê&ÉT <Ûäq dü+bÕ<äq ø√dü+ Á|üj·T‹ïùdÔ Ä Á|üj·T
‘êï\qT $|òü\+ #˚kÕÔqT. n|ü⁄Œ&ÉT yê&ÉT Hê
uÛÑ≈£îÔ\‘√ ùdïVü≤+ #˚dæ Hê ùde˝À ìeT>∑Tï&Ée⁄
‘ê&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT yê&çì H˚qT nqTÁ>∑Væ≤kÕÔqT. Ä
nqTÁ>∑Vü≤+‘√ ÁãVü≤à‘·‘êÔ«ìï ‘Ó\TdüT≈£îì,
dü+kÕs¡ ã+<Ûë\ qT+∫ yê&ÉT $eTT≈£îÔ&Ée⁄‘ê&ÉT.
ªªj·TT~Ûwæ˜sê! $wüj·T düTU≤\ MT<ä ÄdüøÏÔ ø£*–qyês¡T,
yÓ÷πøå#·Ã¤ ˝Òìyês¡T Hê nqTÁ>∑Vü≤+ bı+<ä&É+ ø£wüºeTì uÛ≤$+∫
Ç‘·s¡ <˚e‘êeT÷s¡TÔ\qT ùd$kÕÔs¡T. Ä <˚e‘·\T dü+‘·Twüߺ˝…’
yê]øÏ dü+|ü<ä\T Á|ükÕ~kÕÔs¡T. Ä dü+|ü<ä\ e\¢ >∑]«‘·T˝…’
yês¡T Ç‘·s¡T\qT u≤~ÛkÕÔs¡T. nee÷ìkÕÔs¡T. Ç˝≤ yês¡T
ø£s¡àã+<Ûë\˝À ∫≈£îÿ≈£îb˛sTT ãj·T≥|ü&É˝Òs¡T.µµ
á$<Ûä+>± lø£èwüßí&ÉT <Ûäs¡àsêE‘√ #Ó|æŒq e÷≥\T
$ì|æ+∫ X¯ó≈£î&ÉT |üØøÏå‘·TÔ‘√ Ç+ø± Ç˝≤ nHêï&ÉT.
•e⁄&ÉT ‘=+<äs¡|ü&ç es¡$T∫à Ä|ü<ä˝À ∫≈£îÿø=qT≥
|üØøÏåqàVü‰sêC≤! ÁãVü≤à $wüßí •yê~ <˚e‘·\ XÊbÕ\T
Çe«&É+˝ÀqT, uÛÑ≈£îÔ\qT nqTÁ>∑Væ≤+#·&É+˝ÀqT düeTs¡Tú˝Ò.
nsTT‘˚ ÁãVü≤à<˚e⁄&ÉT, X¯+ø£s¡T&ÉT oÁ|òüT+>± dü+‘√wækÕÔs¡T (ÄX¯ó
‘√wüß\T). n˝≤π> oÁ|òüT+>± ø√|ækÕÔs¡T ≈£L&Ü. eTVü‰$wüßíe⁄
e÷Á‘·+ n˝≤ø±<äT. |üPs¡«+ X¯+ø£s¡T&ÉT ‘=+<äs¡|ü&ç sêeDTìøÏ
esê*#êÃ&ÉT. esê\T bı+~q sêeDT&ÉT ‘·s¡Tyê‘· ¬ø’˝≤dü
|üs¡«‘êH˚ï ô|ø£*+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT.
32
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
eTs√kÕ] X¯+ø£s¡T&ÉT u≤D≤düTs¡TìøÏ esê*#êÃ&ÉT. esê\T oÁ|òüT+>± ø√|ækÕÔ&ÉT.
bı+~q sêeDT&ÉT ‘·s¡Tyê‘· ¬ø’˝≤dü|üs¡«‘êH˚ï ô|ø£*+#·&ÜìøÏ n+<äTe\¢ Äj·Tìï
Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT. eTs√kÕ] X¯+ø£s¡T&ÉT u≤D≤düTs¡TìøÏ Äsê~ÛùdÔ dü‘·«s¡dæ~∆
esê*#êÃ&ÉT. <ëìe\¢ n‘·ì q>∑sêìøÏ ø±|ü˝≤ ø±j·Te\dæì \_ÛdüTÔ+~µµ nì düe÷<Ûëq
|ü]dæú‹ @s¡Œ&ç+~. Ç+ø=ø£kÕ] ÄX¯ó‘√wüß&Ó’q X¯+ø£s¡T&ÉT $T#êÃ&ÉT Hês¡<äT&ÉT.
eèø±düTs¡TìøÏ esê*∫à Ä|ü<ä˝À ∫≈£îÿ≈£îHêï&ÉT. Ä ø£<∏ä Hês¡<äT&ÉT #Ó|æŒq
$ì|ækÕÔ. $qT. Á|üø±s¡+ eè≈£î&ÉT πø<ës¡
sêC≤! ˇø£s√E eèø±düTs¡T&ÉT (X¯ó≈£îì nH˚ ndüTs¡Tì πøåÁ‘êìøÏ yÓ[fl |üs¡y˚TX¯«s¡
|ü⁄Á‘·T&ÉT, mø£ÿ&çø√ yÓ&ÉT‘·÷ e÷s¡ZeT<Ûä´+˝À Hês¡<äTDÏí #·÷dæ` Á|”‹ ø√dü+ ‘·q X¯Øs¡+˝Àì
ªªeTVü‰‘êà! Á‹eT÷s¡TÔ\˝À @ <˚e⁄&ÉT ‘=+<äs¡>± dü+‘·Twæº e÷+kÕìï ø√dæ Äs¡T s√E\
#Ó+<äT‘ê&ÉT?µµ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT. bÕ≥T n–ïøÏ
ªªX¯+ø£s¡T&ÉT n\Œ dü+‘√wæ. oÁ|òüT+>± dü+‘√wækÕÔ&ÉT. n˝≤π> ÄVüA‘·T*#êÃ&ÉT. ø±˙ •e<äs¡Ùq+ \_Û+#·ø£b˛e&É+‘√ @&Ée
s√Eq πø<ës¡ rs¡ú»\+˝À kÕïq+ #˚dæ, ‘·q eTdüÔø±ìï
uÛ≤s¡rj·T kÕVæ≤‘ê´ìøÏ düHêàq+ K+&ç+#·Tø√e&ÜìøÏ ñ<äT´≈£îÔ&Éj·÷´&ÉT.
n|ü⁄Œ&ÉT <äj·÷fi¯óyÓ’q X¯+ø£s¡T&ÉT ôVAeT≈£î+&É+ qT+∫
^‘êÁô|dt dü+düú≈£î n–ï˝≤>± Ä$s¡“¤$+∫ ‘·q ¬s+&ÉT #˚‘·T\‘√ n‘·ì
n<Ûä´≈£åî\T>± düT|ü]∫‘·T˝…’q Á|üj·T‘êïìï $s¡$T+|üCÒdæ, X¯Øsêìï eTè<äTe⁄>± düŒè•+#ê&ÉT.
sê<Û˚XÊ´+ UÒe÷ÿ >±]øÏ πø+Á<ä Ä düŒs¡Ù‘√ n‘·ì X¯Øs¡+˝Àì >±j·÷\˙ï e÷j·TeTj·÷´sTT.
Á|üuÛÑT‘·«+ |ü<äà$uÛÑ÷wüDY X¯Øs¡+ j·T<∏ëdæú‹øÏ e∫Ã+~.
nyês¡T¶ Á|üø£{Ï+∫+~. nq+‘·s¡+ X¯+ø£s¡T&ÉT n‘·ì‘√ nHêï&ÉT.
1935˝À ;Vü‰Ø e÷sê«&ç ªªuÛÑøÏÔ‘√ »\+ düeT]Œ+∫Hê H˚qT dü+‘√wü|ü&É‘êqT.
e+X¯+˝À »ìà+∫q l •s¡düT‡qT K+&ç+#·Tø√e\dæq nedüs¡y˚TyÓTT∫Ã+~? Ç+‘·≈£L
UÒe÷ÿ dü+düÿè‘·+ô|’ ˙≈£î @+ ø±yê*?µµ
eT≈£îÿe‘√ u…Hês¡dt $X¯«$<ë´\j·T+ qT+∫ ªª<˚yê! H˚qT me&ç •s¡düT‡ MT<ä Hê Vü≤düÔ+ ñ+#·T‘êH√
dü+düÿè‘·+˝À myéT.@ |üP]Ô #˚XÊs¡T. nq+‘·s¡+ yê&ÉT eTs¡DÏ+#ê*. Ç<˚ Hê ø√]ø£.µµ
uÛ≤s¡rj·T düHê‘·q kÕVæ≤‘·´+ô|’ ‘·q≈£îqï Çwüº+‘√ Ä ø√]ø£ $ì X¯+ø£s¡T&ÉT ø£åDø±\+ ì]«DTí&Ó’ ô|<ä›>±
^‘êÁô|dt dü+düú≈£î ùde\+~+#ês¡T. ^‘êÁô|dt‘√ M]øÏ qe⁄«‘·÷ bÕeTT≈£î neTè‘·+ b˛dæq≥T¢ ndüTs¡TìøÏ es¡Á|ü<ëq+
40 dü+e‘·‡sê\ nqTã+<Ûä+ ñ+~. #˚XÊ&ÉT.
sêe÷j·TD+, eTVü‰uÛ≤s¡‘·+, uÛ≤>∑e‘·+, |ü⁄sêD≤\T, Ä yÓ+≥H˚ bÕbÕ‘·Tà&Ó’q eèø±düTs¡T&ÉT es¡Á|üuÛ≤yêìï
ñ|üìwü‘·TÔ\‘√ düVü‰ nH˚ø£ Á>∑+<∏ë\ì uÛ≤s¡rj·T |üØøÏå+#ê\H˚ ñ<˚›X¯+‘√ es¡$T∫Ãq X¯+ø£s¡Tì •s¡düT‡ MT<ä
uÛ≤wü\˝À eTTÁ~+∫, ‘·≈£îÿe <Ûäs¡πø HêD´yÓTÆq |ü⁄düÔø±\T #ÓsTT´ ô|≥º&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î e#êÃ&ÉT. X¯+ø£s¡T&ÉT
n+<˚˝≤ ø£èwæ#˚dæ Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± dü+düú≈£î mq˝Òì ø°]Ô uÛÑj·Tø£+|æ‘·T&Ó’ |üs¡T¬>‘êÔ&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT. yê&ÉT Äj·Tìï
kÕ~Û+∫ ô|{≤ºs¡T. 2021˝À Jeq+ #ê*+#˚ yÓ+ã&ç+#ê&ÉT.
düeTj·T+˝Àq÷ ø£fi≤´DY e÷dü|üÁ‹ø£ dü+bÕ<ä≈£î&ç>± eTVü‰$wüßíe⁄ X¯+ø£s¡TDÏí s¡øÏå+#·T≥
|üÁ‹ø£ u≤<Ûä´‘·\T ìs¡«Væ≤+#ês¡T. >∑‘·+˝À nH˚ø£ X¯+ø£s¡T&ÉT eèø±düTs¡Tì uÛÑj·T+ e\¢ dü«s¡Z eTs¡Ô´
düHêàHê\T, nyês¡T¶\T bı+~q M]øÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ˝Àø±\˝Àì @ ~≈£îÿ≈£î yÓ[¢Hê eèø±düTs¡T&ÉT Äj·Tìï
Ç{°e\ |ü<äà$uÛÑ÷wüDY nyês¡T¶ Á|üø£{Ï+∫+~. Ç~ yÓ+{≤&ÉT‘·÷H˚ ñHêï&ÉT. ÁãVü‰à~<˚e‘·\T Äj·Tìï m˝≤
uÛ≤s¡rj·T kÕVæ≤‘ê´ìøÏ »]–q düHêàq+. s¡øÏå+#ê˝À ‘Ó*j·Tì nX¯≈£îÔ\j·÷´s¡T. ∫e]øÏ X¯+ø£s¡T&ÉT
`nbÕŒ\ XÊ´+Á|üD°‘Y X¯s¡à ne<Ûëì yÓ’≈£î+sƒ¡<Ûëe÷ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
(düX‚wü+)
33
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
X¯+K#·÷&É dü+Vü‰s¡©\
ªªdüT<ëe÷ HêeT >√|üX¯Ã lø£ècÕí+>∑ düeTT<䓤e' ˆ
‘·<ä+X¯XÊË ‘˚»d”«˝ÒUÒ »qà#· uÛ≤s¡‘˚ ˆ
kÕ+Á|ü‘·+ sê~Ûø± XÊbÕ<ä›qTe+X¯ düeTT<䓤e' ˆ
X¯+K#·÷&˚‹ $U≤´‘· Áôd’Ô˝Àπø´ q#· ‘·‘·‡eT' ˆˆ
` l <˚MuÛ≤>∑e‘·eTT ` 9e düÿ+<äeTT
düT<ëeTT&ÉH˚ >√|ü≈£î&ÉT lø£èwüßíì n+>∑eTTqT+∫
ø£ècÕí+X¯‘√ »ìà+#ê&ÉT. n‘·&ÉT eTVü‰‘˚»dæ« sê<Ûë<˚$
X¯|æ+#·&É+ e\¢ düT<ëeTT&ÉT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ª<äqT»µ e+X¯+˝À
|ü⁄≥ºe\dæ e∫Ã+~. n˝≤ |ü⁄{Ϻq n‘·&ÉT X¯+K#·÷&ÉT&ÉH˚
ù|s¡T‘√ Á|üdæ~∆ #Ó+<ë&ÉT. dü«s¡Z eTs¡Ô´ bÕ‘êfi¯˝Àø±\˝À @
Ms¡T&ÉT n‘·ìøÏ kÕ{Ï sê˝Ò&ÉTµµ nì Ä>±&ÉT dü÷‘·T&ÉT.
ªªeTVü‰‘êà ndü\T düT<ëeTTì, n+<äTHê ø£ècÕí+X¯ dü+uÛÑ÷
‘·Tì sê<Ûë<˚$ m+<äT≈£î X¯|æ+#·e\dæ e∫Ã+~? düT<ëeTT&ÉT
#˚dæq H˚s¡y˚T$T{Ï? uÛÑ÷˝Àø£+˝À n‘·&ÉT <ëqe e+X¯+˝À
me] ø=&ÉT≈£î>± »ìà+#ê&ÉT?µµ nì XÖq≈£î&É&É>∑&É+‘√ eT∞¢
#Ó|üŒ&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT dü÷‘·eTVü≤]¸.
ªªn˙ï #ÓãT‘êqT Hêj·THê! ˇø£Hê&ÉT lø£èwüßí&ÉT $s¡»qT
yÓ+≥ rdüT≈£îì sêdüeT+&É\+ yÓfi≤fl&ÉT. n |üs¡e÷‘·Tà&ç‘√
bÕ≥T düT<ëeTT&ÉH˚ >√|ü≈£î&ÉT ≈£L&Ü yÓ+≥ q&ç#ê&ÉT. $s¡C≤
lø£èwüßí\T ø£*dæ »+≥>± ñHêïs¡qï yês¡ÔqT #Ó*ø£‘ÓÔ\ <ë«sê
$qï sê<Ûä Áø√<Û√Á~≈£îÔsê\sTT+~. yê]ì #·÷&Ü\ì |üs¡T>∑T
|üs¡T>∑Tq yÓ[¢q sê<Ûä≈£î lø£èwüßí&ÉT ø£qã&É˝Ò<äT. $s¡C≤
e÷]Ã ` 2022
84
ø£qã&É˝Ò<äT. $s¡» qB s¡÷bÕìï
<Ûä]+∫ Á|üeVæ≤+∫+~. ø=+‘·ùd|ü{ÏøÏ
eT+~s¡+˝À ñqï lø£èwüßíì,
düT<ëeTTì #·÷dæq sê<Ûä, ø£èwüßíìô|’
ÄÁ>∑Væ≤+∫ ì+~+∫+~. ø£èwüíì+<ä
düVæ≤+#·˝Òø£b˛sTTq düT<ëeTT&ÉT
&Ü. |ü⁄*>∑&ɶ
ø√|ü+‘√ |üs¡e÷‘·Tàì m<äT≥H˚ $»j·T\øÏåà
sê<Ûë<˚$ì ì+~+#ê&ÉT.
‘·Á#·TÑê«ø√|üj·TTø±ÔkÕs¡ø£Ô |ü+ø£»˝À#·Hê ˆ
ãVæ≤wüÿs¡TÔ+ #· ø±sêC≤„+ dü+Á‘·düÔ+ eTeTdü+dü~ ˆˆ
düF\ø£å+ düeTT‘·ÔkÂú <äTsê«s¡+ ‘˚»k˛\“DyéT ˆ
ãVæ≤XÊÃø±s¡ ‘·+‘·÷s¡í+ »\Œ+ ‘·+#· |ü⁄q' |ü⁄q' ˆˆ
kÕ#·‘·‘êÔ»q+ ‘êkÕ ÁX¯ó‘ê«s¡TcÕº X¯XÊ|üVü≤ ˆ
j·÷Væ≤πs <ëqM+ jÓ÷ì $T‘˚´e+ <ës¡TD+ e#·' ˆˆ
` l <˚M uÛ≤>∑e‘·eTT ` 9e düÿ+<äeTT
düT<ëeTTì |ü\T≈£î\T $qï sê<Ûä Áø√<Ûä+‘√ Hê düuÛÑ˝À
qT+∫ ãj·T≥≈£î yÓfi¯¢eTì ÄC≤„|æ+∫+~. sê<Ûë<˚$ Ä»„‘√
\ø£å\ eT+~ düKT\T` n<˚|üì>± ì+~düTÔqï düT<ëeTTì
ãj·T≥≈£î HÓ{Ϻy˚XÊs¡T. <ëìì düVæ≤+#·˝Òì düT<ëeTT&ÉT
düF»Hêìï <ä+&ç+#ê&ÉT. n~ #·÷dæq sê<Ûä, eT]+‘· ø√|ü+‘√
‘˚»dæ« nsTTq düT<ëeTTì ª<ëqe⁄&ç>± |ü⁄≥ºµeTì <ës¡TD+>±
X¯|æ+∫+~. sê<Ûë<˚$ XÊ|üø±s¡D+>± ‘˚»dæ« nsTTq
düT<ëeTT&ÉT <ëqe⁄&ç>± »ìà+#·e\dæ e∫Ã+~. nsTTHê
n‘·&Ó+‘· >=|üŒyê&√, m+‘·{Ï Vü≤]uÛÑ≈£îÔ&√ #ÓãT‘êqT $q+&ç.
34
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ªªeTTìes¡T&É>∑T ø£X¯´|ü⁄q≈£îµ
<äqTE+&É>∑T $Á|ü∫‹Ô ‘·qj·TT&ÉT <ä+ uÛÑT+
&ÉqTyê&ÉT ø=&ÉT≈£î |ü&Éj·T >∑\
u…qT ‘·|üeTTHé C…+~j·TT+&Ó ô|<ä›j·TTÁu§<äT›˝Ÿµµ
` l •e|ü⁄sêDeTT` j·TT<ä∆K+&ÉeTT
eTTìÁX‚wüߘ&Ó’q ø£X¯´|ü⁄ì |ü⁄Á‘·T&ÉT $Á|ü∫‹Ô. Ä‘·ì
‘·qj·TT&ÉT <ä+uÛÑT&ÉT. Ä <ä+uÛÑT&ÉT dü‘·TŒÁ‘·Tì ã&Éj·÷\ì
>=|üŒ ‘·|üdüT‡ #˚XÊ&ÉT. Ä‘·ì |òüTÀs¡yÓTÆq ‘·|üdüT‡q≈£î yÓT∫Ã
Hêsêj·TDT&ÉT Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ es¡Á|ü<ë‘· nsTTHê&ÉT. Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq
$wüßíe⁄≈£î ÁyÓTTøÏÿ ‘·q≈£î m≥Te+{Ï ≈£îe÷s¡T&ÉT ø±yê˝À
‘Ó*j·TC…ãT‘ê&ÉT <ä+uÛÑT&ÉT.
ªªe÷<Ûäyê! ˙j·T+<äT uÛÑøÏÔÁ|ü|ü‘·TÔ\T ø£*–e⁄+&˚ dü‘·TŒÁ‘·Tì
Hê≈£î Á|ükÕ~+#·T. >∑TDe+‘·T&ÉT, eTVü‰ã\XÊ*, X¯Á‘·Tdü+Vü‰
s¡≈£î&ÉT, <˚e‘·\≈£î nCÒj·TT&Ó’qyê&ÉT nsTTq ø=&ÉT≈£îqT
HêøÏj·T´ej·÷´µµ nì ÁbÕ]ú+∫q <ä+uÛÑTì
#·÷dæ ‘·<∏ëdüÔ+{≤&ÉT lVü≤]. >√$+<äTì es¡+
e\¢, sê<Ûë<˚$ ø£s¡TD≤‹ X¯j·T+ e\¢
düT<ëeTT&˚ <ä+uÛÑT&çøÏ |ü⁄Á‘·T&ç>± »ìàkÕÔ&ÉTµµ
nì dü÷‘·T&ÉT nq&É+‘√` ªªn<˚$T{Ï
eTVü‰qTuÛ≤yê! sê<Ûë<˚$ düT<ëeTT&çì
X¯|æ+∫+~ >∑<ë! ÄyÓT ø£s¡TD≤‹X¯j·T+ e\¢
düT<ëeTT&ÉT <ä+uÛÑT&çøÏ |ü⁄Á‘·T&ç>±
»ìà+#ê&ÉHêïs¡Tµµ nì XÖq≈£î&ÉT ˝Ò∫
ì\ã&ç n&É>∑&É+‘√ eT+∫ Á|üX¯ï y˚XÊe⁄
Hêj·THêµµ nHêï&ÉT dü÷‘·T&ÉT.
ªªne⁄qT XÖqø±! sê<Ûë<˚$ X¯|æ+∫q e÷≥
ì»y˚T. ø±ì, ÄyÓT XÊ|ü+‘√ düT<ëeTT&ÉT XÀø£‘·|ü⁄Ô&Ó’Hê&ÉT.
lø£èwüßíì ùde≈£î <ä÷s¡yÓTÆ, >√˝Àø£+ $&ç∫, m˝≤ Áã‘·Tø£>∑\qì
yêb˛j·÷&ÉT. n~ #·÷dæq sê<Ûë<˚$ eT~˝À <äj·T ø£*–+~.µµ
ns¡∆ø£åD+ e÷Á‘·y˚T XÊ|ü|òü˝≤ìï nqTuÛÑ$+∫ ‹]– >√˝Àø±ìøÏ
e‘·TÔe⁄ >±ìµµ nì sê<Ûä |ü*øÏ+~.
ªª>√˝Àø£dü´ ø£åD≤πsúq #Ó’ø£+ eTq«+‘·s¡+ uÛÑy˚‘Y ˆ
|üè~∏yê´ »>∑‘ê <Ûë‘· ]‘˚´e e#·q+ Á<ÛäTeyéT ˆ
Ç‘˚´e+ X¯+K#·÷&ÉX¯Ã |ü⁄s¡düÔÁ‘Ó’ej·÷dü´‹ ˆ
eTVü‰ã*c˛˜ jÓ÷π>X¯' düs¡«e÷j·÷ $XÊs¡<ä' ˆˆ
` l <˚MuÛ≤>∑e‘·eTT ` 9 K+.
nì $wüßíy˚ ÁãVü≤à‘√ dü«j·T+>± #ÓbÕŒ&ÉT. >√˝Àø£+˝À
ns¡∆ø£åDø±\+` uÛÑ÷˝Àø£+˝À ˇø£ eTq«+‘·s¡ ø±\+>±
|ü]>∑DÏ+|üã&ÉT‘·T+~. düT<ëeTT&ÉT eTs¡T»qà˝À uÛÑ÷˝Àø£+˝À
X¯+K#·÷&ÉT&ÉH˚ ù|s¡T‘√ <ëqe MsêÁ>∑DÏ>± Á|üdæ~∆#Ó+<äT‘ê&ÉT.
e÷]Ã ` 2022
X¯+K#·÷&ÉTì ‘·+Á&ç es¡Á|üuÛ≤e+‘√ eTVü‰ã*wüߘ&ç>±, jÓ÷^
X¯«s¡T&ç>± düs¡«e÷j·÷ $XÊs¡<äT&ç>± ø°]Ô >∑&çkÕÔ&ÉT. X¯+K
#·÷&ÉT&ÉT ‘·+Á&ç e\¢H˚ >±ø£, ‘êqT>± ÁãVü≤à<˚e⁄ì >∑÷]Ã
nK+&É ‘·|üdüT‡ #˚dæ nH˚ø£ esê\T bı+<äT‘ê&ÉT. <ëqeC≤‹
yê&ÉT ø±e&É+‘√ X¯+K#·÷&ÉT&ÉT <˚e‘·\qT z&ç+∫ dü«sêZ~
Û|ü‘ê´ìï bı+<ë\H˚ ø√]ø£qT ø±<äq˝Òø£b˛j·÷&ÉT. ˇø£ÿ dü«s¡Zy˚T
$T{Ï? eTT˝À¢ø±\T ‘·q nBÛq+˝À ñ+&Ü\ì Ä•+#ê&ÉT.
ªªnì$Twü <ëqyêVæ≤eTqTC≤~Û|ü⁄\+<äs¡H√&ÉT|ü⁄#·Ã #ê
*q ã\$Áø£eT+ãT\T <ä*s¡Œ>∑CÒj·TTeTT düs¡«X¯Á‘·T dü÷
<äqTì>∑ eTT»®>∑+ãT\qT <äø=ÿì H˚\>∑C≤\T yêì>±
qqT u§q]+|ü⁄MT ‘·>∑qq+‘· ø£èbÕ»\BÛ! $BÛ! j·TqHéµµ
` l •e|ü⁄sêDeTT`j·TT.K+.
ªªÁãVü≤à<˚yê! <˚e‘·\qT, <ëqe⁄\qT, Hê>∑T\qT, eTqT
C≤~Û|ü⁄\qT n+<ä]˙ z&ç+#·>∑*π> ã\|üsê Áø£e÷\qT Hê≈£î
Á|ükÕ~+#·T. düs¡«X¯Á‘·T dü+Vü‰s¡≈£î&ç>±
U≤´‹ìe⁄«. eTT˝À¢ø±\qT H˚H=ø£ÿ&çH˚
|ü]bÕ*+#·>∑\ $<Ûä+>± Hê≈£î es¡$TsTT´.µµ
nì n&ç–q X¯+K#·÷&ÉTìøÏ düø£\ esê\÷
Á≈£îeTà]kÕÔ&ÉT <äj·÷ì~Û nsTTq $<Ûë‘·.
<ëqe Ms¡T\+<äs¡÷ ø√πs esê˝Ò ø√sê&ÉT
X¯+K#·÷&ÉT&ÉT. ø±ì eTè‘·T´ e⁄qT e÷Á‘·+
mes¡÷ »sTT+#·˝Òø£b˛j·÷s¡T. X¯+K#·÷&ÉT&ÉT
m+‘· >=|üŒyê&Ó’Hê eTè‘·T´ e⁄≈£î ˝§+–b˛ø£
‘·|üŒ˝Ò<äT. <˚e‘·\qT |ü˝≤ j·Tq+ bÕ\T
#˚dæHê, Hê>∑T\qT |ü&É>∑\T yê˝ÒÃ≥≥T¢
#˚dæHê, e÷qyê~ÛHê<∏äT\qT eTq«+‘·s¡ø±\+
|ü]bÕ*+∫Hê, ∫≥º∫es¡≈£î |üs¡y˚TX¯«s¡Tì X¯øÏÔøÏ ndüTe⁄\T
u≤j·Tø£ ‘·|üŒ˝Ò<äTµµ nì #ÓbÕŒ&ÉT dü÷‘·eTVü≤]¸. Ä e÷≥\T
$qï eTTqT\T ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷ìï Äj·Tq eTT+<äT
yÓ\¢&ç+#ês¡T.
ªªeTVü‰‘êà! X¯+K#·÷&ÉT&ÉT #ê˝≤ >=|üŒyê&Éì, ny˚Tj·T
ã\|üsêÁø£eT dü+|üqTï&Éì #ÓbÕŒs¡T >∑<ë! Ä eTVü‰Ms¡T&ÉT
me¬se]‘√ j·TT<ä∆+ #˚XÊ&ÉT? me¬se]ì ¬>*#ê&ÉT? ô|’>±
ø£ècÕ+X¯ dü+uÛÑ÷‘·T&ÉT >∑<ë! Äj·Tq X¯øÏÔøÏ m<äTs¡T˝Òø£b˛e&ÜìøÏ
>∑\ ø±s¡D≤˝Ò$T{Ï? Çe˙ï e÷≈£î $es¡+>± #Ó|üŒe\dæ+~>±
ø√s¡T‘·THêïeTµµì #˚‘·T\T CÀ&ç+#·&É+‘√ dü÷‘·T&ÉT yê] ÁX¯<ä∆≈£î
‘·\|ü+øÏdü÷Ô #Ó|üŒkÕ>±&ÉT.
ªªeTVü≤s¡T¸˝≤sê! MT ÄdüøÏÔ Hê≈£î #ê˝≤ Äq+<ëìï
ø£\T>∑CÒk˛Ô+~. nsTT‘˚ #ÓãT‘êqT $q+&çµµ nì eT∞fl
yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT dü÷‘·eTTì. (düX‚wü+)
35
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
eTVü‰uÛ≤s¡‘·kÕs¡dü+Á>∑Vü≤eTT
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
~yê´ÁkÕÔ\T ‘Ó*dæq Ms¡T\T ˙ X¯Á‘·Te⁄\qT dü+Vü≤]kÕÔs¡T.
Ä Ms¡T\+<äs¡÷ ˙≈£î kÕVü‰j·T´+ #˚j·T&É+ ø√dü+ |ü⁄{Ϻq
<ëqe⁄\T.
;Ûwüà` Á<√D, ø£èbÕ<äT\qT ≈£L&Ü ndüTs¡T\T ÄeVæ≤kÕÔs¡T.
yêfi¯¢ $TÁ‘·T\T, ã+<ÛäTe⁄\T, ∫qïyêfi¯ó¢, ô|<ä›yêfi¯ó¢ ` Ç˝≤+{Ï
$#·ø£åD @MT ˝Ò≈£î+&Ü Áøös¡´+‘√ n+<ä]˙ dü+Vü≤]kÕÔs¡T.
˙ eTqdüT‡˝À ns¡T®qTDÏí >∑÷]à uÛÑj·T+ ñ+~ ø£<ë? <ëìøÏ
≈£L&Ü y˚T+ ˇø£ ñbÕj·T+ #·÷∫ ñHêï+. qs¡≈£îì Ä‘·à
ø£s¡TíDÏí ÄeVæ≤+∫ ø£ècÕís¡T®qT\qT dü+Vü≤]düTÔ+~. á $wüj·T+
‘Ó*dæ Ç+Á<äT&ÉT ns¡T®qTDÏí s¡øÏå+#·&Üì¬ø’ ø£s¡Tíì ø£e#·≈£î+&É
˝≤\T Vü≤]kÕÔ&ÉT. n+<äT#˚‘· dü+X¯|üÔ≈£î\qT \ø£å\ ø=\~
<ëqe⁄\qT dæ<ä∆+ #˚dæ ñ+#ê+. yêfi¯ó¢ ns¡T®qTDÏí e~ÛkÕÔs¡T.
qTe⁄« yÓfi¯ó¢— X¯Á‘·Te⁄\qT »sTT+∫ ìwüÿ+≥ø£yÓTÆq sê»´+
@\Tø√.µµ
á$<Ûä+>± yêfi¯ó¢ <äTs√´<ÛäqTì ãT~∆ì dæús¡+>± ñ+&˚≥≥T¢
#˚XÊs¡T. Ä ø£è‘·´j˚T ìy˚Twüe÷Á‘·+˝À <äTs√´<ÛäqTDÏí |üPs¡«
kÕúq+ #˚]Ã+~.
e÷]Ã ` 2022
düuÛ≤|üs¡«eTT
102
Ç<ä+‘ê dü«|üïe÷ nì|æ+∫+~
<äTs√´<ÛäTqTìøÏ. bÕ+&Ée⁄\qT »sTT+∫
rs¡T‘êqT nì ìX¯Ãj·T+ #˚dæø=Hêï&ÉT.
nsTT‘˚ á $wüj·T+ me]ø° #Ó|üŒ˝Ò<äT.
‘Ó\¢yês¡T C≤eTTq ø£s¡Tí&ÉT e∫Ã
ø°.X‚. Ä#ês¡´ |ü⁄˝…¢\
eT∞¢ <äTs√´<ÛäqTDÏí ÁbÕjÓ÷|üy˚X¯+ lsêeT#·+Á<äT&ÉT
qT+∫ eTs¡\Ã&ÜìøÏ >∑{Ϻ>± Á|üj·T‘·ï+
#˚XÊ&ÉT. $T–*qyêfi¯ó¢ ≈£L&Ü Áã‹e÷˝≤s¡T.
á ø±s¡D+ #˚‘· <Ó’‘·T´\T #˚dæq Ä uÀ<Ûä\ #˚‘· n‘·&ÉT
eTqdüT‡qT >∑{Ϻ |üs¡#·Tø=Hêï&ÉT.
dü|ü]yês¡+>± ôd’q´+‘√ q>∑s¡+˝À Á|üy˚•+#ê&ÉT.
<äTs√´<ÛäqT&ÉT Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡+ #˚]q ‘·s¡Tyê‘· ˇø£Hê&ÉT
;Ûwüßà&ÉT n‘·ì‘√ ` ªªHêj·THê! qTe⁄« eq+ yÓfi¯¢&ÜìøÏ
ãj·T\T<˚]q|ü⁄Œ&˚ n˝≤ yÓfi¯¢&É+ eT+∫~ ø±<äì H˚qT
#ÓbÕŒqT ø£<ë? ìqTï X¯Á‘·Te⁄\T ã+<Ûä~+#ês¡T. qTe⁄« ˙
ôd’ì≈£î \+<äs¡÷ #·÷düTÔ+&É>±H˚ ø£s¡Tí&ÉT bÕ]b˛j·÷&ÉT ø£<ë?
Ç|ü⁄Œ&ÉT ˙≈£î bÕ+&Ée⁄\T m+‘· ã\e+‘·T˝À ø£s¡Tí&Ó+‘·
ã\e+‘·T&√ ‘Ó*dæb˛sTT+~ ø£<ë? ø£s¡Tí&ÉT bÕ+&Ée⁄\ Hê\T>√
36
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
e+‘·T≈£î ≈£L&Ü dü]‘·÷>∑&ÉT. n+<äT#˚‘· qTe⁄« bÕ+&Ée⁄\‘√
dü+~Û #˚dæø=q&É+ eT+∫~µµ nHêï&ÉT.
;Ûwüßà&Ü $<Ûä+>± #Ó|ü⁄‘·T+&É>±H˚ <äTs√´<ÛäqT&ÉT nø£ÿ&ç
qT+&ç ˝Ò∫ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. yêì yÓqTø£H˚ ø£s¡í ` X¯≈£îì ` <äTXÊÙdü
Hê<äT\T ≈£L&Ü ˝Ò∫ yÓ[¢b˛j·÷s¡T. yêfi¯ó¢ n˝≤ yÓ[¢b˛e&É+
#·÷∫ ≈£îs¡Teè<äT∆&Ó’q ;Ûwüßà&ÉT dæ>∑TZ #Ó+~ Ç+{ÏøÏ
yÓ[¢b˛j·÷&ÉT.
<äTs√´<ÛäqT&ÉT n‘·&ÉT yÓ[¢b˛sTTq yÓ+≥H˚ eT∞¢ eT+Á‘·T
\‘√ n<˚ Á|ü<˚XÊìøÏ yÓ[¢ ` ªªÇ|ü⁄Œ&ÉT eTq+ #˚j·Te\dæq |üì
@$Tµµ nì Ä˝À∫+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.
ø£s¡Tí&ÉT <äTs√´<ÛäqTì‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT` ªªsêC≤! ;Ûwüßà&ÉT
m\¢|ü⁄Œ&É÷ eTq\qT ì+~dü÷Ô+{≤&ÉT— bÕ+&Ée⁄\qT
Á|üX¯+dædü÷Ô+{≤&ÉT. ˙ düeTø£å+˝À qqTï e÷{Ï e÷{Ïø° #·T\ø£q
#˚dü÷Ô e÷{≤¢&ÉT‘·÷+{≤&ÉT.
eTVü‰sêC≤! <äTs¡T“~∆jÓÆTq ;ÛwüßàìøÏ Hê ã\|üsêÁø£e÷\T
#·÷|ækÕÔqT` H˚ ˙ ôd’q´+‘√ ~–«»j·÷ìøÏ yÓfi¯¢&ÜìøÏ Hê≈£î
nqTeT‹ ÇeTTà.µµ
düTjÓ÷<ÛäqT&ÉT dü+‘√wü|üPs¡«ø£+>± nqTeT‹ Ç#êÃ&ÉT.
ø£s¡Tí&ÉT ôd’q´+‘√ ãj·T\T<˚] yÓ[¢ nìï <˚XÊ\ sêE\qT
»sTT+∫ n‘·´~Ûø£yÓTÆq <Ûäqdü+|ü<ä‘√ Vü≤dæÔHê|ü⁄sêìøÏ ‹]–
e#êÃ&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT kÕ«>∑‘·dü‘êÿsê\‘√ m<äTπs– n‘·ìì
n_Ûq+~dü÷Ô`
;Ûwüßàì e\¢ >±ì, Á<√DTì e\¢>±ì, ø£è|ü⁄ì e\¢ >±ì,
X¯≈£îì e\¢ >±ì \_Û+#·ì nuÛÑT´<äj·÷ìï H˚qT ˙ e\¢
bı+<ëqT n+<äs¡T bÕ+&Ée⁄\÷ ø£*dæHê ˙˝À |ü<äVü‰s¡e
e+‘·T≈£î b˛\s¡Tµµ nHêï&ÉT.
q>∑s¡+˝Àì bÂs¡T\˝À Ä e÷≥ $qï ø=+<äs¡T
Á|üX¯+dæ+#ês¡T. ø=+<äs¡T ì+~+#ês¡T.
ø£s¡Tí&ÉT <Ûäè‘·sêÁwüߺì e<ä›≈£î, >±+<Ûë] e<ä›≈£î yÓ[¢ |ü⁄Á‘·T&ÉT
qeTdüÿ]+∫q≥T¢ bÕ<ë\T düŒè•+∫ qeTdüÿ]+#ê&ÉT—
<Ûäè‘·sêÁwüߺ&ÉT Áù|eT|üPs¡«ø£+>± n‘·ìì øö>∑*+#·Tø=Hêï&ÉT.
ø£s¡Tí&ÉT ` ªªsêC≤! á |üè~∏$ n+‘ê Ç|ü⁄&ÉT ˙≈£î nBÛq
yÓTÆq~. Bìì Ç+Á<äT&ÉT dü«sêZìï bÕ*+∫q≥T¢ X¯Á‘·TuÛÑj·T+
@B ˝Òìyê&ÉyÓ’ bÕ*+#·Tµµ nì <äTs√´<ÛäqTì‘√ nHêï&ÉT.
<äTs√´<ÛäqT&ÉT yÓ’wüíej·T»„+ #˚j·TT≥
Ä e÷≥\T $ì <äTs√´<ÛäqT&ÉT ` ªªø£sêí! ˙e⁄ düVü‰j·TT
&ÉT>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT Hê≈£î kÕ<Ûä´+ ø±ì <˚B ˝Ò<äT. j·TT~Ûwæ˜s¡Tì
sê»dü÷j·Tj·÷>∑+ #·÷∫q~ yÓTT<ä\T Hê≈£î Ä j·÷>∑+
#Ój·÷´\ì rÁeyÓTÆq yê+#Û· eTqdüT‡˝À ñqï~. n~ ˙e⁄
#˚sTT+#ê*µµ nHêï&ÉT.
e÷]Ã ` 2022
ªª‘·|üŒø£ ˙e⁄ sê»dü÷j·Tj·÷>∑+ #Ój·÷´*. ø±e\dæq
@sêŒ≥¢˙ï #˚sTT+#·Tø√µµ nHêï&ÉT ø£s¡Tí&ÉT.
<äTs√´<ÛäqT&ÉT |ü⁄s√Væ≤‘·TDÏí |æ*|æ+∫ ªª˙e⁄ Hê #˚‘· sê»
dü÷j·Tj·÷>∑+ #˚sTT+#ê*µµ nì ø√sê&ÉT. n|ü⁄Œ &Ü |ü⁄s√Væ≤
‘·T&ÉT ` ªªsêC≤! j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT J$+∫ ñ+&É>± ˙ ‘·+Á&ç <Ûäè‘·
sêÁwüߺ&ÉT J$+∫ j·TT+&É>± MT øös¡ee+X¯+ yê¬ses¡÷ Ä
j·÷>∑+ #˚j·T≈£L&É<äT. sê»dü÷j·T+ e+{Ï<˚ eTs=ø£ j·T»„+
ñ+~.µµ
˙≈£î ø£|üŒ+ ø£fÒº sêE\+<äs¡÷ Ç∫Ãq ã+>±s¡+‘√ ˇø£
ã+>±s¡T Hê>∑* #˚sTT+∫ <ëì‘√ j·T»„yê{≤ìï <äTHêï*. á
j·T»„yê≥+˝À yÓ’wüíe+ nqT j·T»„+ #ÓsTT´. n~
sê»dü÷j·T+‘√ b˛{°|ü&˚ j·T»„+ nHêï&ÉT.
<äTs√´<ÛäqT&ÉT ‘·q $TÁ‘·T\‘√qT, eT+Á‘·T\‘√qT
Ä˝À∫+∫ Ä j·T»„+ #Ój·÷´\ì ìX¯ÃsTT+#·Tø=Hêï&ÉT.
sêE\+<ä]ø° ÄVü‰«Hê\T |ü+bÕs¡T.
<äT'XÊdüqT&ÉT <Ó’«‘·eq+˝À ñqï bÕ+&Ée⁄\qT
ÄVü‰«ì+#·&Üì¬ø’ Á|ü‘˚´øÏ+∫ <ä÷‘·\qT |ü+bÕ&ÉT.
yêfi¯ó¢ <Ûäs¡àsêE <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[¢` ªªsêC≤! e÷ eTVü‰sêE
dü«Ms¡´+ #˚‘· dü+bÕ~+∫q dü+|ü<ä\‘√ j·T»„+ #˚düTÔHêï&ÉT.
$TeTà\ï+<ä]˙ ÄVü‰«ì+#·&Üì¬ø’ eTeTTà\qT |ü+bÕ&ÉTµµ
nì #ÓbÕŒ&ÉT.
ªªy˚TeTT ≈£L&Ü ekÕÔ+ ø±ì Ç|ü⁄Œ&ÉT ø±<äT. |ü<äeT÷&ÉT
dü+e‘·‡sê\T |üP]Ô nj˚T´ es¡≈£î düeTj·÷ìï (wüs¡‘·TqT)
bÕ{Ï+#ê* ø£<ë?µµ nHêï&ÉT j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT. ;ÛeTT&Ü e÷≥\T
$ì <ä÷‘·\‘√ ` ªªMTs¡T yÓ[¢ MT sêE≈£î #Ó|üŒ+&ç` ªª13 dü+e
‘·‡sê\ >∑&ÉTe⁄ |üP]Ô nsTTq ‘·s¡Tyê‘· »s¡T>∑uÀj˚T s¡D
düÁ‘·+˝À, ngX¯ÁkÕÔ\‘√ Á|ü»«*düTÔqï n–ï˝À yêìì |ü&Éy˚dæ,
øös¡e⁄\ j·T+<äT Áø√<ÛäeTH˚ Vü≤$düT‡qT j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT @Hê&ÉT
ôVAeT+ #˚kÕÔ&√ Ä Hê&ÉT H˚qT ≈£L&Ü ekÕÔqT.µµ
37
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
<äTs√´<ÛäqT&ÉT >=|üŒ n≥ºVü‰dü+‘√ Ä j·T»„+ #˚XÊ&ÉT.
j·T»„+ |üP]Ô#˚düT≈£îì q>∑s¡+˝À düTjÓ÷<ÛäqT&ÉT
Á|üy˚•dü÷Ô+&É>± e+~e÷>∑<ÛäT\T düTÔ‹+#ês¡T. ø=+<äs¡T ªªá
j·T»„+ j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT #˚dæq sê»dü÷j·T+ |ü<äVü‰s¡ee+‘·T≈£L
≈£L&Ü b˛\<äTµµ nHêïs¡T. ø=+<äs¡T $TÁ‘·T\T Á|üX¯+dæ+#ês¡T.
n+<äs¡÷ dü+‘√wü+‘√ ˇø£#√≥ ≈£Ls=Ãì ñ+&É>± ø£s¡Tí&ÉT
˝Ò∫ ` ªªsêC≤! <äTsê‘·Tà˝…’q bÕ+&Ée⁄\ s¡÷|ü⁄ e÷|æ qTe⁄«
sê»dü÷j·Tj·÷>∑+ #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT eT∞¢ ˙ $˝≤+{Ï
n_Ûeè~∆˝À ñ+&É>± H˚qT #·÷kÕÔqTµµ nHêï&ÉT.
<äTs√´<ÛäqT&ÉT dü+‘√wæ+∫ ªªbÕ+&Ée⁄\qT
q•+|ü#˚dæ H˚qT sê»dü÷j·Tj·÷>∑+ m|ü⁄Œ&ÉT
#˚kÕÔH√ ø£<ë!µµ nHêï&ÉT.
ªªeTVü‰sêC≤! H˚qT ns¡T®qTDÏí
dü+Vü≤]+#˚es¡≈£î bÕ<ë\T ø£&ç–+#·T
ø=qqT. eT<ä´e÷+kÕ\T eTT≥ºqT.
me¬s’Hê e∫à j·÷∫+∫Hê ˝Ò<äì
#Ó|üŒqTµµ nì ø£s¡Tí&ÉT Á|ü‹»„ #˚XÊ&ÉT.
<ä÷‘· e∫à <äTs√´<ÛäqTì j·T»„+
$wüj·T+ #Ó|æŒq Hê{Ï qT+∫ ≈£L&É
<ëìì >∑÷]Ãj˚T Ä˝À∫dü÷Ô
j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT mø£ÿ&Ü ≈£L&Ü
düTK+ bı+<ä˝Òø£b˛j·÷&ÉT.
á˝À>± #ês¡T\ <ë«sê
ø£s¡Tí&ÉT #˚dæq Á|ü‹»„qT
>∑÷]à $qï j·TT~Ûwæ˜s¡Tq≈£î ìÁ<ä |ü≥º˝Ò<äT.
ªªˇø£Hê&ÉT <Ó’«‘·eq+˝Àì eTè>±\˙ï ø£˙ïs¡T ø±s¡Tdü÷Ô
j·TT~Ûwæ˜s¡Tq≈£î dü«|üï+˝À ø£qã&ܶsTT. eDÏøÏb˛‘·÷ #˚‘·T\T
ø£≥Tºø=ì ì\∫ ñqï yê{Ïì #·÷∫ j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT ` MT¬ses¡T?
mø£ÿ&ÉT+{≤s¡T? @$T #ÓbÕŒ\qTø=+≥THêïs¡T?µµ nì
n&ç>±&ÉT.
n|ü⁄Œ&Ü eTè>±\T ` ªªeTVü‰sêC≤! y˚T+ <Ó’«‘·eq+˝À ˙
k˛<äs¡T\T y˚{≤&ç #·+|ü>± $T–*q eTè>±\+. e÷ dü+‘·‹
|üP]Ô>± ‘·T&ç∫ô|≥Tºø=ìb˛j˚T≥≥T¢qï~. πøe\+ $‘·ÔHê\T>±
y˚T+ e÷Á‘·y˚T $T–˝≤+. eTeTTà\qT qTe⁄« ø£s¡TDÏ+#ê*µµ
nHêïsTT.
<äj·÷eTj·TVü≤è<äj·TT&Ó’q j·TT~Ûwæ˜s¡T&ÉT ªªMTs¡T ø√]q≥T¢
#˚kÕÔqTµµ nì yê{Ï‘√ #Ó|æŒ eTs¡THê&ÉT ‘·q dü«|üïeè‘êÔ+‘·+
k˛<äs¡T\≈£î ‘Ó*|æ ` Çø£ÿ&É eTq+ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ mì$T~
e÷kÕ\THêï+. eT∞¢ eTq+ ‘·èD_+<äT düs¡düT‡ <ä>∑Z]øÏyÓ&É<ë+
nHêïs¡T. yÓ+≥H˚ bÕ+&Ée⁄\T |ü]yês¡+‘√ ãj·T\T<˚] yÓ[¢
e÷]Ã ` 2022
ø±eT´ø£eq+ #˚sês¡T.
yê´düT&ÉT bÕ+&Ée⁄\qT #·÷&É&Üì¬ø’ yÓfi¯ó¢≥
ˇø£Hê&ÉT yê´düT&ÉT bÕ+&Ée⁄\qT #·÷&É&Üì¬ø’ ø±eT´ø£
eHêìøÏ yÓfi≤¢&ÉT. yêfi¯¢ n_Ûyê<äq dü‘êÿsê<äT\qT d”«ø£]+∫
j·TT~Ûwæ˜s¡Tì‘√ ` ªªj·TT~Ûwæ˜sê! ‘·|üdüT‡ #˚ùdÔH˚ ø±ì ˝Àø£+˝À
mes¡÷ eTVü‰düTK+ bı+<äC≤\s¡T.µµ
ªª‘·|üdüT‡ ø£+fÒ >=|üŒ~ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. ‘·|üdüT‡ #˚‘· >=|üŒ
>=|üŒ $wüj·÷\qT ≈£L&É kÕ~Û+#·e#·TÃ. ‘·|üdüT‡ #˚‘·
kÕ<Ûä´+ ø±ì~ @B ˝Ò<äì ‘Ó\TdüTø√.µµ
‘·|ük˛ Væ≤ |üs¡+ HêdæÔ ‘·|ükÕ $q›‘˚ eTVü≤‘Y,
HêkÕ<Ûä´+ ‘·|üdü' øÏ+∫~‹ ãT<ä∆´dü´ uÛ≤s¡‘·
(eq|üs¡«+ 259.16)
dü‘·´eTT, ãTTE‘·«eTT, Áø√<Ûä+ ˝Òø£b˛e&É+,
<ëq+, <äeT+, X¯eT+, ndü÷j·T ˝Òø£b˛e&É+,
nVæ≤+dü, X¯ó∫‘·«eTT, Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤eTT Ç$
e÷qe⁄\qT |ü$Á‹+|ü#˚kÕÔsTT. düeTj·T+
e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT, dü+‘√wü|üPs¡«ø£+>± <ëq+
#˚dü÷Ô+&Ü*. dü‘·´+ |ü*πø yêìøÏ Äj·TT
sê›j·TeTT, nHêj·÷düeTT, ãTTE‘·«eTT
\_ÛkÕÔsTT. Áø√<ÛäeTT, ndü÷j·÷ ˝Òìyê&ÉT
düTK+>± ñ+{≤&ÉT.
Hêj·THê! á |üè~∏$˝À
<ëqeT+‘· ø£wüºyÓTÆq |üì eTπsB
˝Ò<äT. z eTVü‰eTr! Ms¡T˝…’q
qs¡T\T Á|æj·TyÓTÆq ÁbÕD≤\qT ≈£L&É <Ûäq+ø√dü+ $&Ée&ÜìøÏ
yÓqTBj·T≈£î+&Ü düeTTÁ<ë\˝À Á|üj·÷DÏkÕÔs¡T— n&Ée⁄\˝À
‹s¡T>∑T‘ês¡T. ø=+<äs¡T e´ekÕj·TeTT, |üX¯óbÕ\Hê~ø£eTT
#˚kÕÔs¡T— ø=+‘·eT+~ Ç‘·s¡T\≈£î ùde #˚kÕÔs¡T.
|ü]‘·´»´ Á|æj·÷Hé ÁbÕD≤Hé <ÛäHês¡ú+ Væ≤ eTVü‰eT‘˚,
Á|ü$X¯ìÔ qsê BÛsê' düeTTÁ<äeT≥M+ ‘·<∏ë,
ø£èwæ>√s¡ø£å´$T‘˚´πø Á|ü‹|ü<ä´ìÔ e÷qyê'
|ü⁄s¡TcÕ' Áù|wü´‘êy˚Tπø ìs¡Z#·Ã¤ìÔ <ÛäHê]úq'
(eq|üs¡«+ 259.29, 30)
m+‘√ ÁX¯eT|ü&ç dü+bÕ~+∫q <ÛäHêìï Ç‘·s¡T\≈£î Çe«&É+
nH˚~ #ê˝≤ ø£wüºyÓTÆq |üì. <ëqeT+‘· #˚j·T X¯ø£´+ ø±ì |üì
eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT. n+<äT#˚‘·H˚ <ëq+ #ê˝≤ >=|üŒ~ nì Hê
n_ÛÁbÕj·T+.
‘·kÕà<äT›'U≤]®‘·ôd’´e |ü]‘ê´>∑' düT<äTwüÿs¡',
q <äTwüÿs¡‘·s¡+ <ëHê‘Y ‘·kÕà<ë›q+ eT‘·+ eTeT
(eq|üs¡«+ 259.31) (düX‚wü+)
38
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
22
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
<˚X¯ø±\ ø°s¡Ôq
dü+ø£\Œ+˝À uÛ≤>∑+>± <˚X¯ø±\ dü+ø°s¡Ôq #˚kÕÔ+.
ÁãVü≤à<˚e⁄&ç jÓTTø£ÿ J$‘·ø±\+ yÓTT<ä\Tø=ì Á|üdüTÔ‘·+ ‹~∏
@$T{Ï eTq+ mø£ÿ&É ñHêï+ nH˚ es¡≈£L $esê*ï #ÓãT‘ê+.
n<ä´ ÁãVü≤àD' ~«rj·T|üsêπs∆ (ÁãVü≤à<˚e⁄&ç J$‘·ø±\+
jÓTTø£ÿ ¬s+&Ée uÛ≤>∑eTTq+<äT) ` X‚«‘·esêVü≤ø£˝ÒŒ (ø£\ŒeTT
q+<äT)` yÓ’edü«‘· eTq«+‘·πs (eTq«+‘·s¡eTTq+<äT) ` ø£*
j·TTπ> (ø£*j·TT>∑eT+<äT)` Á|ü<∏äeTbÕ<˚ (Á|ü<∏äeTbÕ<äeTT
q+<äT)` »+ã÷B«ù| (»+ã÷B«|üeTTq+<äT)` uÛÑs¡‘·eπs¸
(uÛÑs¡‘· es¡¸eTTq+<äT) ` uÛÑs¡‘·K+&˚ (uÛÑs¡‘·K+&ÉeTTq+<äT) ...
$ø±] HêeT dü+e‘·‡πs (dü+e‘·‡s¡eTTq+<äT) ` <äøÏåD≤j·TH˚
(<äøÏåD≤j·TqeTTq+<äT)` ùV≤eT+‘· ãTT‘Í (ãTT‘·Te⁄q+<äT) `
e÷s¡Zos¡¸e÷ùd (e÷düeTTq+<äT) ` X¯óø£¢|üπøå (|üø£åeTTq+<äT) `
nwüºe÷´+ (nwüº$Tq+<äT) ` kÂeT´yêdüπs (ãT<Ûäyês¡eTTq+<äT)
` X¯óuÛÑ‹<∏Í (X¯óuÛÑ‹~∏j·T+<äT) ... (á |ü<ë\˙ï dü|üÔ$÷$uÛÑøÏÔ˝À
ñHêïsTT,Bìï>∑÷]à dü+düÿè‘·|ü]#·j·T+˝À ‘Ó\TdüT≈£î+{≤+.)
b˛‘˚, eTq+ mø£ÿ&É ñHêï+, @ dü+e‘·‡s¡+, @ e÷dü+
q&ÉTk˛Ô+~ nì uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ‘Ó*j·T<ë? uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ
‘Ó\TdüT. ø±˙ eTq+ Á|ü‹s√p nq+‘·yÓTÆq $X¯«+˝À, nq+‘·
yÓTÆq ø±\Á|üyêVü≤+˝À eTq ñìøÏì >∑Ts¡TÔ#˚düT≈£î+≥THêï+. á
ñìøÏ m+‘√ ∫qï<Ó’Hê n~ |üs¡ÁãVü≤à‘·‘·Ô«+ ø£Hêï y˚s¡Tø±<äì
e÷]Ã ` 2022
y˚<ë+‘·+ #ÓãT‘·T+~.
ø£s¡àuÛÑ÷$T
uÛÑs¡‘·eπs¸, uÛÑs¡‘·K+&˚ n+≥÷
eTq+ #Ó|ü⁄Œø√e&É+ e\¢ uÛ≤s¡‘·<˚X¯y˚T
ø£s¡àuÛÑ÷$T nH˚ n_ÛÁbÕj·T+
#ê\eT+~øÏ ñ+~. eTq<˚X¯y˚T
ø£s¡àuÛÑ÷eT+&û, nyÓT]ø± yÓTT<ä˝…’q
uÛÑ÷eTT\T uÛÀ>∑uÛÑ÷eTT\T n+≥T+{≤s¡T. $<˚XÊ˝À¢ |üP»\T,
Áe‘ê\T #˚ùdÔ n$ #Ó\¢e⁄ nH˚e÷≥ |üP]Ô>± XÊg$s¡T<ä∆+.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ nH˚ø£ ãTTwüß\T, eTTqT\T yÓ\dæq ÁbÕ+‘·+
ø±e⁄q |ü⁄D´uÛÑ÷$T nq&É+˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. ø£s¡àuÛÑ÷$T
nH˚ e÷≥ y˚<ë+‘·XÊg+˝À ˇø£ bÕ]uÛ≤wæø£ |ü<ä+. uÛÑ÷$T
n+fÒ H˚\ nH˚ ø±≈£î+&Ü ˇø£ kÕúsTT nì ns¡ú+ Á>∑Væ≤+#ê*.
ñ<ëVü≤s¡D≈£î dü|üÔ$<Ûä jÓ÷>∑uÛÑ÷$T ø£\T n+{≤+. @&ÉT
kÕúsTT\T nì ns¡ú+. n˝≤π> ø£s¡à #˚j·T&É+ nH˚~ ˇø£ kÕúsTT.
eTìwæ |ü\Ts¡ø±\ |ü⁄D´, bÕ|ü ø£s¡à*ï #˚j·T&É+ e\¢ yê{Ï
|òü*‘·+>± »qqeTT, eTs¡DeTT nH˚ #·Áø£+˝À
‹s¡T>∑T‘·T+{≤&ÉT. ø£s¡à #˚j·T≈£î+&Ü @ e´ø°Ô ø£åD+ ≈£L&Ü
ñ+&É˝Ò&Éì uÛÑ>∑eBZ‘· #ÓãT‘·T+~. á ø£s¡àqT #˚dü÷ÔH˚ <ëì
|òü\+ (|ü⁄qs¡®qà) qT+&ç ‘·|æŒ+#·Tø√e&ÜìøÏ ñbÕj·Ty˚T$T{Ï?
á ñbÕj·Ty˚T ø£s¡àjÓ÷>∑+ nì ^‘· #ÓãT ‘·T+~. á
ø£s¡àjÓ÷>∑+ <ë«sê ˇø£ e´øÏÔ ø£s¡àqT #˚düTÔHêï <ëì |òü*‘êìï
39
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
bı+<ä&ÉT. ø£s¡à jÓTTø£ÿ ã+<Ûä+ qT+&ç $eTTøÏÔ bı+<ä &ÜìøÏ
eTqTwü´ »qàj˚T ˇø£ neø±X¯+. n+<äTe\¢ eTqTwü´ »qàj˚T
ø£s¡àuÛÑ÷$T, n+fÒ ø£s¡àqT #˚dæ <ëì <ë«sê eTqdüT‡ X¯ó~∆
#˚düT≈£îì Ä‘·àqT ‘Ó\TdüT≈£îH˚ neø±X¯+ ñqï <äX¯. $T>∑‘ê
»qà˝À¢ (<˚e‘ê »qà\T, |üX¯ó »qà\T yÓTT<ä˝…’q$) á
neø±X¯+ ñ+&É<äT. n$ uÛÀ>∑uÛÑ÷eTT\T. uÛÀ>∑eT+fÒ πøe\+
dü+‘√wüy˚T ø±<äT <äT'K+ ≈£L&Ü. uÛÑTõ+#·&É+ nH˚ ns¡ú+ >∑\
uÛÑT» <Ûë‘·Te⁄ qT+&ç uÛÀ>∑+ nH˚ |ü<ä+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. |òü˝≤ìï
uÛÑTõ+#·&É+, nqTuÛÑ$+#·&É+ nì ns¡ú+.
eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝Àì eq|üs¡«+˝À (n<Ûë´j·T+ 261)
eTT<äZ\eTTì ø£<∏ä ñ+~. n+<äT˝À <˚e<ä÷‘·\T eTT<äZ\TDÏí
<˚e˝Àø±ìøÏ rdüT¬øfi¯fl&ÜìøÏ ekÕÔs¡T. dü«s¡Z+ ˝Àì eT+∫
#Ó&ÉT\qT >∑÷]à n‘·&ÉT <˚e<ä÷‘·qT n&ç–q
dü+<äs¡“¤+˝À <˚e<ä÷‘· yê≥ìï{Ï˙ $e]+∫
∫es¡˝À Ç˝≤ n+{≤&ÉT. ªø£s¡àuÛÑ÷$T]j·T+
ÁãVü≤àHé |òü\uÛÑ÷$Ts¡k eT‘êµ, n+fÒ á˝Àø£+
ø£s¡àuÛÑ÷$T, |üs¡˝Àø£+ |òü\uÛÑ÷$T nì ns¡ú+.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯y˚T ø£s¡àuÛÑ÷$T nì eTq+ nH˚
|üø£å+˝À eTq ãTTwüß\ ø±\+Hê{Ï
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ˇø£yÓ’|ü⁄ Ä|òüÈìkÕÔHé, eTs=ø£yÓ’|ü⁄
ãsêà, <äøÏåD+ yÓ’|ü⁄ l\+ø£ yÓTT<ä˝…’qe˙ï uÛÑs¡‘· es¡¸+˝ÀH˚
ñ+&˚$. uÛ≤s¡‘·+˝Àì X¯+‘·q eTVü‰sêE u≤V”≤¢ø£
ÁbÕ+‘·+yê&ÉT. n~ Ç|ü⁄&ÉT ã˝Ÿÿ ÁbÕ+‘·+ nH˚ ù|]≥ ñ‘·Ôs¡
Ä|òüÈìkÕÔHé˝À ñ+~. >±+<Ûë] nH˚ ù|s¡T˝ÀH˚ ÄyÓT >±+<Ûës¡
ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q<äì ‘Ó\Tk˛Ô+~. á >±+<Ûës¡ ÁbÕ+‘·+
áHê{Ï Ä|òüÈìkÕÔHé. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ m+‘√ |ü$Á‘·ÁbÕ+‘·yÓTÆq|üŒ{Ïø°
ø£s¡àuÛÑ÷$T nH˚ e÷≥˝À e÷qe»qà nH˚ kÕúsTT #Ó|üŒã&ç+~
ø±˙ ˇø±H=ø£ uÛÑ÷uÛ≤>∑+ #Ó|üŒã&É˝Ò<äT.
düèwæº nHê~
düèwæº n+‘ê |üs¡e÷‘·à qT+∫ @s¡Œ&çq<˚. m|ü⁄Œ&ÉT
@s¡Œ&ç+~ nH˚ Á|üX¯ï≈£î Bìï nHê~ nHêïs¡T. düèwæº düTe÷s¡T
Äs¡Ty˚\ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ »]–+<äì bÕXÊÑ·´ eT‘ê\T
#ÓãT‘êsTT. n˝≤ #Ó_‘˚ düèwæºøÏ eTT+<äT <˚e⁄&ÉT @$T #˚ùd
yê&ÉT nH˚ Á|üX¯ï edüTÔ+~. uÛÑ>∑eBZ‘ê uÛ≤wü´+˝À X¯+ø£sê
#ês¡T´\T á Á|üX¯ïqT y˚düT≈£îHêï&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·TDÏí düπs«X¯«s¡T&ÉT,
nq>± n+‘·{Ï˙ ìj·T+Á‹+#˚yê&ÉT, n+{≤+. düèwæº ˇø±H=ø£
düeTj·T+˝À »]–+~ nì #Ó_‘˚ düèwæºøÏ eTT+<äT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
düπs«X¯«s¡T&ÉT ø±&ÉT nH˚ |ü]dæú‹ edüTÔ+~. ø±ã{Ϻ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
m+‘· nHê~jÓ÷ düèwæº ≈£L&Ü n+‘˚ nHê~ nì y˚<ä+ #ÓãT
‘·T+~. Á|ü‹ düèw”º ø=+‘·ø±\+ ñ+&ç \sTT+∫ eT∞fl ø=‘·Ô düèwæº
e÷]Ã ` 2022
edü÷Ô ñ+≥T+~. düèwæº, dæú‹, \j·T nH˚$ ˇø£ #·Áø£Áø£eT+˝À
‹s¡T>∑T‘·T+{≤sTT. Á|üdüTÔ‘· düèwæº ø=ìï \ø£å\ ø√≥¢ dü+e‘·‡sê\
ÁøÏ‘·+ »]–+<äì eTq |ü+#ê+>±˝À¢ #·÷düTÔ+{≤+. á ˝…ø£ÿ
Ä<ÛäTìø£ $C≤„qXÊg+ #Óù|Œ ˝…ø£ÿ≈£î #ê˝≤ <ä>∑Zs¡˝À ñ+<äì
ø±sY¢ ùd>∑Hé nH˚ K>√fi¯ XÊgy˚‘·Ô cosmos nH˚ |ü⁄düÔø£+˝À
$e]+#ê&ÉT. XÊgy˚‘·Ô\T n+^ø£]+∫q ‘·sê«‘· eTq K>√fi¯
$C≤„Hêìï eTq y˚T<Ûëe⁄\T n+^ø£]düTÔHêïs¡T.
Á|ües¡
dü+düÿè‘·+˝À Á|ües¡' nì X¯ã›+. Á|ü n+fÒ u≤>∑T>±, es¡
n+fÒ e]+|ü<ä–q, ÁX‚wü˜yÓTÆq nì ns¡ú+. Á|ües¡˝À eTq+
mes¡+, eTq >√Á‘· Á|ües¡Ô≈£î˝…’q (>√Á‘êìï Á|üe]Ô+|üCÒdæq,
$düÔ]+|üCÒdæq) ãTTwüß\T mes¡T nqï~ #ÓãT‘·T+{≤+. >√Á‘·+
n+fÒ dü+‘·‹, ≈£î\eTT nì ns¡ú+. eTq˝À
#ê\eT+~øÏ >√Á‘· Á|ües¡Ô≈£î˝…’q ãTTwüß\T
ñ+{≤s¡T.Á|ües¡˝À ø=ìï#√≥¢ eTT>∑TZs¡T
ãTTwüß\T, ø=ìï+{Ï˝À nsTT<äT>∑Ts¡T ãTTwüß\T
eT]ø=ìï+ {Ï˝À ˇπø ãTTwæ ñ+{≤s¡T.
ñ<ëVü≤s¡D≈£î Ä+–s¡dü, Äj·÷dü´,
>ö‘·eTdü>√Á‘·', Ä|üdüÔ+ã dü÷Á‘·', j·TEXÊÙU≤
<Ûë´sT÷ ..... yÓTT<ä˝…’q $<Ûä+>± n+≥T+{≤+.
>ö‘·eT dü>√Á‘·', øö•ø£ dü>√Á‘·', uÛÑs¡<ë«» dü>√Á‘·', ø±X¯´|ü
dü>√Á‘·', øö+&çq´ dü>√Á‘·', le‘·‡ dü>√Á‘·'nH˚$<Ûä+>±
ãTTwüß*ï >∑Ts¡TÔ #˚düTø√e&É+ <ë«sê Ä ãTTwüß\T eTq≈£î
n+~+∫q C≤„q dü+|ü<äqT ‘Ó\TdüTø√yê\˙, ‘Ó\TdüT≈£îì
s¡øÏå+#·&É+ eTq ø£s¡Ôe´eTì Á|ües¡ ñ<˚›X¯+.
n+<äTπø y˚<ä+ ªkÕ«<Ûë´j·T Á|üe#·HêuÛ≤´+ q Á|üeT~
‘·e´yéTµ y˚<ëìï n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T&É+, Ç‘·s¡T\≈£î ‘Ó\Œ&É+
nH˚ ø£s¡Ôe´eT+<äT bıs¡bÕ≥T #˚j·Te<äT› nì #Ó|æŒ+~.
dü+düÿè‘· |ü]#·j·T+ ` düs¡«HêeTeTT\T
düs¡T«\≈£L, n+fÒ n+<ä]ø° e]Ô+#˚ HêeTeTT\T (ù|s¡T¢)
düs¡«HêeTeTT\T. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ø=~› <ä÷s¡+˝À sêeTT&ÉT
ì\TÃì ñHêï&ÉT. n‘·&ÉT ì\TÃì ñHêï&ÉT n+{≤+. s¡y˚TXŸ
≈£Ls¡TÃì ñHêï&ÉT, n‘·&ÉT ≈£Ls=Ãì ñHêï&ÉT n+{≤+. u≤*ø£
|ü⁄düÔø£+ #·<äTe⁄‘√+~. ÄyÓT |ü⁄düÔø£+ #·<äTe⁄‘√+~ n+{≤+. á
yêø±´˝À¢ sêeTT&ÉT, s¡y˚TXŸ, u≤*ø£ nq&ÜìøÏ ã<äT\T>±
n‘·&ÉT, ÄyÓT nHêï+. n‘·&ÉT, Ç‘·&ÉT, ÄyÓT, áyÓT, n~, Ç~,
mes¡T, @~ yÓTT<ä˝…’qyê{Ïì Á|ü|ü+#·+˝À n+<ä]˙ ñ<˚›•+∫
yê&Ée#·TÃ. n+<äTe\¢ M{Ïì düs¡«Hêe÷\T n+{≤+.
dü+düÿè‘·+˝À düs¡«Hêe÷*ï #·÷<ë›+.
@wü' u≤\ø£' ` Ç‘·&ÉT u≤\T&ÉT
40
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
dü' u≤\ø£' ` n‘·&ÉT u≤\T&ÉT @‘·‘Y e´»qyéT ` Ç~ $düqø£Ás¡
@wü' #ÛêÁ‘·' ` Ç‘·&ÉT $<ë´]ú ‘·‘Y |üs¡íyéT ` n~ Ä≈£î
dü' #ÛêÁ‘·' ` n‘·&ÉT $<ë´]ú @‘·‘Y H˚Á‘·yéT ` Ç~ ø£qTï
@wü' ‘·s¡TD' ` Ç‘·&ÉT j·TTe≈£î&ÉT ‘·‘Y yê‘êj·TqyéT ` n~ øÏ{Ïø°
dü' eè<ä∆' ` n‘·&ÉT eè<äT∆&ÉT @‘·‘Y k˛bÕqyéT ` Ç~ yÓT≥Tº
@wü' sêC≤ ` Ç‘·&ÉT sêE ‘·‘Y uÛÑeqyéT ` n~ uÛÑeqeTT
dü' ùdeø£' ` n‘·&ÉT ùde≈£î&ÉT @‘·‘Y <äT>∑∆yéT ` Ç~ bÕ\T
@wü' ø£' ? ` Ç‘·&ÉT mes¡T? dü' ø£'? ` n‘·&ÉT mes¡T? ‘·‘Y eT+~s¡yéT ` n~ <˚yê\j·TeTT
@wü' n<Ûë´|üø£' ` Ç‘·&ÉT n<Ûë´|ü≈£î&ÉT @‘·‘Y >∑èVü≤yéT ` Ç~ Ç\T¢
dü' |ü+&ç‘·' ` n‘·&ÉT |ü+&ç‘·T&ÉT ‘·‘Y ñ<ë´qyéT ` n~ ñ<ë´qeqeTT (bÕs¡Tÿ)
@wü' eTøÏåø£' ` Ç~ <√eT dü' uÛÑ\÷¢ø£' ` n~ m\T>∑Tã+{Ï ô|’ yêø±´\˝Àì |òü\eTT, e´»qeTT, H˚Á‘·eTT, |ü⁄düÔø£eTT
@wü' yêqs¡' ` Ç~ ø√‹ dü' yêqs¡' ` n~ ø√‹ yÓTT<ä˝…’q |ü<ë\˙ï q|ü⁄+düø£ *+>∑+˝À ñHêïsTT. yê{ÏøÏ
@wü' >∑»' ` Ç~ @qT>∑T dü' >∑»' ` n~ @qT>∑T @‘·‘Y, ‘·‘Y, øÏ+ nH˚ q|ü⁄+düø£*+>∑ düs¡«Hêe÷\qT yê&ÜeTT.
@wü' eèø£å' ? Ç~ #Ó≥Tº ` dü' nX¯«' ` n~ >∑TÁs¡eTT ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü˝Àq÷, Ç+^¢wüß˝Àq÷ #Ó≥Tº, >∑&çj·÷s¡eTT,
@wü' eTVæ≤wü' ` Ç~ <äTqï ` dü' Á>∑+<∏ä' ` n~ Á>∑+<∏äeTT <˚yê\j·TeTT, |òü\eTT, ø£qTï, eT+~s¡eTT yÓTT<ä˝…’qe˙ï
ô|’ yêø±´\˝Àì @wü', dü' nH˚$ |ü⁄+*+>∑ düs¡«Hêe÷\T. q|ü⁄+düø£*+>∑+˝À ñHêïsTT. n+<äTe\¢ Ç~, n~ nH˚
ô|’ yêø±´\˝À eTqTwüß´˝Ò ø±ø£ »+‘·Te⁄\T, #Ó≥T¢ ≈£L&Ü düs¡«Hêe÷*ï yê&ÉT‘ê+. dü+düÿè‘·+˝À #Ó≥Tº ` eèø£å',
ñHêïsTT. n$ ≈£L&Ü |ü⁄+*+>∑ X¯u≤›\T ø±e⁄q yê{ÏøÏ ≈£L&Ü |ü⁄+*+>∑ X¯ã›+. >∑&çj·÷s¡eTT ` |òüT{°, Åd”Ô*+>∑ X¯ã›+.
|ü⁄+*+>∑ düs¡«Hêe÷\H˚ yê&Ü*. <˚yê\j·TeTT ` <˚yê\j·T', |ü⁄+*+>∑X¯ã›+. |òü\eTT ` |òü\yéT,
eT]ø=ìï yêø±´\T q|ü⁄+düø£*+>∑ X¯ã›eTT.
@cÕ u≤˝≤ ` áyÓT u≤*ø£ kÕ u≤˝≤ ` ÄyÓT u≤*ø£ (düX‚wü+)
@cÕ ø±? ` áyÓT mes¡T? kÕ ‘·s¡TD° ` ÄyÓT j·TTe‹
@cÕ #ÛêÁ‘ê ` áyÓT $<ë´]úì
kÕ eè<ë∆ ` ÄyÓT eè<äT∆sê\T
@cÕ »q˙ ` áyÓT ‘·*¢
kÕ n<Ûë´|æø± ` ÄyÓT n<Ûë´|ü≈£îsê\T
@cÕ eTøÏåø± ` Ç~ <√eT kÕ eTVæ≤w” ` n~ π><Ó
@cÕ ø£s¡ÔØ ` Ç~ ø£‘ÓÔs¡ kÕ ˝ÒK˙ ` n~ ø£\eTT
@cÕ |òüT{° ` Ç~ >∑&çj·÷s¡eTT
kÕ qB ` n~ q~
@cÕ ñ‘·Ôe÷ $<ë´ ` Ç~ ñ‘·ÔeT$<ä´
ô|’ yêø±´˝À¢ì u≤˝≤, ‘·s¡TD°, eTVæ≤w” yÓTT<ä˝…’q |ü<ë\˙ï
Åd”Ô*+>∑ X¯u≤›\T ø±e⁄q @cÕ, kÕ nH˚ Åd”Ô*+>∑ düs¡«Hêe÷\T
yê&Éã&ܶsTT. eTøÏåø£', eTøÏåø± nì |ü⁄*+>∑, Åd”Ô*+>∑ ¬s+&ÉT
X¯u≤›\÷ ñHêïsTT. n˝≤π> eTVæ≤wü', eTVæ≤w” nH˚ |ü<ë\T.
eT]ø=ìï yêø±´\T
@‘·‘Y øÏyéT? ` Ç~ @$T{Ï?
‘·‘Y øÏyéT? ` n~ @$T{Ï?
@‘·‘Y |òü\yéT ` Ç~ |òü\eTT (|ü+&ÉT)
‘·‘Y |ü⁄düÔø£yéT ` n~ |ü⁄düÔø£eTT
41
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
‹s¡TeT\ #·]‘êeTè‘·+
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
Ç˝≤+{Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ 1922˝À eTÁ<ëdüT Á|üuÛÑT‘·« XÊdüq
eT+&É*˝À <˚yê<˚j·T`<Ûäsêà<ëj·T dü+düÿs¡D\T #˚j·T&ÜìøÏ
(eTÁ<ëdüT Væ≤+<ä÷ ¬s*õj·THé m+&√yÓT+{Ÿ _\T¢) Á|üy˚X¯ô|≥º
&É+ »]–+~. <ëìì eTVü≤+‘·T e´‹πsøÏ+∫ ø√s¡Tº≈£î yÓfi¯¢&É+,
‘·sê«‘· 1925 ôd¬øÁ≥Ø Ä|òt ùdº{Ÿ‡≈£î <äs¡U≤düTÔ #˚j·T&É+ »]
–+~. eTfi≤¢ Ä+>∑¢ Á|üuÛÑT‘·«+ eT‘·|üs¡ $wüj·÷˝À¢ CÀø£´+ #˚düT
≈£î+≥Tqï≥¢e⁄‘·T+<äì, n~ Á|üuÛÑT‘·« $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+
ø£qTø£ n≥Te+{Ï XÊdüq+ #˚j·Tsê<äì nuÛÑ´s¡úq #˚XÊ&ÉT.
á _\T¢˝À Ä\j·÷\ ìs¡«Vü≤D≈£î ø£$T{°\T yÓj·÷´\˙,
yê{ÏøÏ Ä\j·T ì<ÛäT\T, $ìjÓ÷>∑ $wüj·T+˝À düs¡«Vü≤≈£îÿ\÷
Çyê«\˙ Á|ü‹bÕ~+#·ã&ç+~. XÊdüqeT+&É* ÄyÓ÷<ä+ bı+
~Hê á _\T¢, >∑es¡ïs¡T ÄyÓ÷<ä+ ˝Òø£ s¡ø£s¡ø±\ n&ɶ+≈£î\qT
m<äTs=ÿ+~. ¬s+&˚fi¯¢≈£î ô|’>± XÊdüqeT+&É* ôd˝…≈£îº ø£$T{°
‘·s¡®quÛÑs¡®q\T #˚dæ ‘·sê«‘· düuÛÑ ÄyÓ÷<ä+ \_Û+∫Hê,
eTVü≤+‘·T\ nØ®\ Á|üuÛ≤e+ e\q, Ä+π>¢j·TT\T á
eT‘·|üs¡yÓTÆq $wüj·T+˝À n‹ C≤Á>∑‘·Ô #·÷|æ, yÓ’ÁkÕsTT,
>∑es¡ïs¡T »qs¡\T ÄyÓ÷<ä+ ˝Òø£b˛e&É+ e\q, 1933 es¡≈£î
neT\T »s¡>∑&ÜìøÏ neø±X¯+ sê˝Ò<äT. Ä\j·÷ìøÏ >±ì, ø=ìï
Ä\j·÷\≈£î ø£*|æ >±ì |ü]bÕ\q ø£$T{°\T y˚j·T&ÜìøÏ ne
ø±X¯+ ø£*Zdü÷Ô, Ç≥Te+{Ï ø£$T{°\˙ï <˚e<˚j·T+ uÀs¡T¶yê]
nBÛq+˝À |üì#˚kÕÔj·Tì, Ä uÀs¡T¶ <˚e<˚j·T XÊK>± |üì#˚düTÔ+
<ä˙ Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫+~. ø±ì <ëì Ks¡Tà Á|üuÛÑT‘·«+
e÷]Ã ` 2022
98
uÛÑ]+#·<äT. Ä uÀs¡T¶ nBÛq+˝ÀøÏ e∫Ãq
nìï Ä\j·÷\ Ä<ëj·T+ qT+&ç
ø=+‘· XÊ‘·+ |ü]bÕ\q Ks¡TÃ\≈£î
$ìjÓ÷>∑+ #˚j·Tã&ÉT‘·T+~. ø=ìï
eTsƒê\T, ø=ìï Á|ü‘˚´ø£ Ä\j·÷\÷ á
XÊK |ü]~Û˝ÀøÏ sêe⁄. ø°.X‚. |æ$ÄsY¬ø Á|ükÕ<é
Ä ø±\+˝ÀH˚, n~Ûø±s¡+˝À ñqï
sê»ø°j·T bÕغ, yê] sê»ø°j·T ñ|üjÓ÷>±\≈£î á ø£$T{°
\qT, Ä\j·÷\ô|’ n~Ûø±sê\qT yê&ÉTø√e&ÜìøÏ neø±X¯+
ñ+<äqï yê<äq e∫Ã+~. ‘·sê«‹ ø±\+˝À ì»yÓTÆ+~.
<˚e<˚j·T XÊK $düÔ]+∫ b˛sTT, <˚yê\j·÷\ ì<ÛäT\T Ä XÊK
Ks¡TÃ\≈£î m≈£îÿe>± ñ|üjÓ÷–+#˚ neø±X¯+ ñ+<äqï
yê<äeT÷ ø=+‘·es¡≈£L ì»eTH˚ #ÓbÕŒ*. sêqT sêqT J‘ê\T
rdüT≈£îì, Á|üuÛÑT‘ê«BÛq+˝À |üì#˚ùd yê] ô|‘·Ôq+ ô|s¡>∑&ÜìøÏ
neø±X¯+ ñ+<äqï Äs√|üD≤ ‘·sê«‹ ø±\+˝À ì»yÓTÆ+~.
eTVü≤+‘·T á XÊdüq+ sê≈£î+&Ü #·÷&É{≤ìø°, e∫ÃHê n~
‹s¡TeT\ Ä\j·÷\≈£î e]Ô+#·≈£î+&Ü #·÷&É&Üìø° #˚dæq nìï
Á|üj·T‘êï\T $|òü\eTj·÷´sTT. ∫es¡≈£î 1933˝À eTVü≤+‘·T\
bÕ\q s¡<Ó’›, <˚e<˚j·T+ uÀs¡T¶ nBÛq+˝À ‹s¡TeT\`‹s¡T|ü‹
<˚ekÕúHê\≈£î ˇø£ bÕ\ø£eT+&É*ì Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+#˚
Á|üÁøÏj·T yÓTT<ä˝…’+~. 90 dü+e‘·‡sê\ eTVü≤+‘·T\ @ø£#·Ã¤Á‘ê~Û
|ü‘·´+ <äècÕº´ ø=+‘· |ü]bÕ\q kÂ\uÛÑ´+ <äècÕº´, ø=‘·Ô
bÕ\ø£eT+&É*ì ìj·T$T+∫q|ü⁄Œ&ÉT, BìøÏ yÓTT<ä{Ï n<Ûä´
42
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
≈£åîì>± eTVü≤+‘·T Á|üj·÷>∑<ëdtJH˚ ìj·T$T+#·&É+ »]–+~.
n+fÒ ˇø£ÿ <Ûäs¡àø£s¡Ô n<Ûäq+ qT+&ç á ‹s¡TeT\
Ä\j·÷\T ãVüQ<Ûäs¡àø£s¡Ô\ bÕ\q˝ÀøÏ e#êÃj·Tqïe÷≥.
eTVü≤+‘·T\ bÕ\q á s¡ø£+>± eTT–+|ü⁄ »s¡>∑&ÜìøÏ
eTT+<äT ˇø£ ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq $wüj·T+ >∑eTì+#ê*. 1927˝À
eTVü≤+‘·T Á|üj·÷>∑<ëdüT kÕ«$Tyê]øÏ (eT÷\ $Á>∑Vü‰ìøÏ) ˇø£
ø=‘·Ô øÏØ≥+ (ã+>±s¡+‘√ eÁC≤\T, Ç‘·s¡ $\TyÓ’q sêfi¯¢‘√)
#˚sTT+#ê\ì dü+ø£\Œ+ #˚XÊs¡T. <ëìì ‘·j·÷s¡T #˚j·T&ÜìøÏ
n|ü⁄Œ&ÉT yê&ÉTø£˝À ñqï øÏØ{≤ìï ø£]–+∫, Ä ã+>±s¡+‘√
Ç+ø± ø=+‘· ã+>±s¡+ y˚dæ, <˚ekÕúq+ Áf…»Ø˝À ñqï
eÁ»yÓ’&ÛÉ÷sê´\‘√ ø=‘·Ô øÏØ≥+ #˚j·÷\qï~ Á|ü‹bÕ<äq.
<˚ekÕúq+ ]ø±s¡T¶\˝À, n|üŒ{Ïes¡≈£î $T–*q $»j·Tq>∑s¡|ü⁄
ø±\+ Hê{Ï q>∑ Ä ˇø£ÿ øÏØ≥y˚T. $T>∑‘ê ÄuÛÑs¡D≤\˙ï
eTVü≤+‘·T\ eTT+<äT ø±\+˝ÀHÓ’Hê, ‘·sê«‘· eTVü≤+‘·T\
ø±\+˝ÀHÓ’Hê e÷j·TyÓTÆb˛e&ÜìøÏ ÄkÕÿs¡+ ñ+~. Á|ü‹s√p
kÕ«$Tyê]øÏ n\+ø£]+#˚ q>∑\qT Ä dü+e‘·‡s¡|ü⁄
e+‘·T<ës¡¢sTTq ns¡Ãø£ $Tsêd”<ës¡¢ Ä<Ûä«s¡´+˝À ñ+#·T‘ês¡T.
ø£qTø£ Ä q>∑\≈£î me] bÕ\q˝Àq÷ &Û√ø± ˝Ò<äT. ø±ì Ä
q>∑\T $]–b˛sTTHê, ñ|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ M\T˝Òø£b˛sTTHê,
yê{Ïì <˚ekÕúq+ Áf…»ØøÏ |ü+ù| dü+Á|ü<ëj·T+ 1800 eTT+<äT
ø±\+ qT+&û ñ+&˚~. 1800 qT+&ç 1843e dü+e‘·‡s¡+
es¡≈£L n≥Te+{Ï ÄuÛÑs¡D≤\T, VüQ+&û˝À e∫Ãq
ÄuÛÑs¡D≤\‘√ düVü‰ ø£+ô|˙ Á|üuÛÑT‘·«+ yê] U≤‘ê˝À »eT
#˚düT≈£îH˚ |ü<ä∆‹ yÓTT<ä˝…’+~.
1843˝À ø£+ô|˙yês¡T eTVü≤+‘·T≈£î n+<äCÒdæq
ÄuÛÑs¡D≤q\≈£î e÷Á‘·y˚T eTVü≤+‘·T\ u≤<Ûä´‘· ñ+~.
<˚ekÕúq+˝À s√p n\+ø£s¡D≈£î $Tsêd” ns¡Ã≈£î\
nBÛq+˝Àì$, $X‚wü ñ‘·‡yê\ düeTj·T+˝À n\+ø£s¡D≈£î
yê&˚ ÄuÛÑs¡D≤\T Ä\j·T n~Ûø±s¡T\ nBÛq+˝À ñqï+‘·
es¡≈£L e÷Á‘·y˚T eTVü≤+‘·T\≈£î Ç∫à ñ+&Ü*. Ä\j·T+
$T>∑T\T ì<ÛäT\T eTVü≤+‘·T\≈£î ø£+ô|˙yês¡T kÕ«BÛq+
e÷]Ã ` 2022
#˚j·T˝Ò<äT. Ä\j·T+ ãj·T≥≈£î ` n+fÒ ‘·Vü≤d”\T Ä|ò”düT≈£î
#˚]q VüQ+&û ÄuÛÑs¡D≤\T ø±˙, yê&ÉTø£˝À ñ+&ç
bÕ&ÉsTTb˛sTT, Áf…»ØøÏ yê|üdüT #˚dæq ÄuÛÑs¡D≤\ $wüj·T+
ø±˙, Á|ükÕÔeq ˝Ò<äT. ø£+ô|˙yês¡T yê{Ïì y˚\+ y˚k˛ ˝Ò<√
ø£]–+#√ $T>∑T\T ì<ÛäT\˝À ø£\|ü&É+ »]–+<ë ` ˝Òø£
Á|üuÛÑT‘·«+ kÕ«BÛq+ #˚düTø=+<ë nqï $wüj·T+ düŒwüº+>± ˝Ò<äT.
eTVü≤+‘·T\≈£î ø£+ô|˙yês¡T Ä\j·T+ nBÛq+ #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT
Ç∫Ãq ÄdüTÔ\T, ÄuÛÑs¡D≤\T $esê\T ‘Ó*ù| ªÇ∫Ã|ü⁄#·TÃ≈£îH˚µ
|üÁ‘ê\T Äsêÿ≥T õ˝≤¢ ]ø±s¡T¶\˝À >±˙, eTVü≤+‘·T\
ø±sê´\j·T+˝À ø±˙ ñ+&Ü*. ø±ì Ç$ Ç|ü⁄Œ&ÉT
n+<äTu≤≥T˝À ñqï≥T¢ ˝Òe⁄. eTVü≤+‘·T\ ø±\+˝À 1843
qT+&ç <ë<ë|ü⁄ 1907`08 dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£L @¬ø’ø£ <Ûäs¡àø£s¡Ô>±
eTVü≤+‘·T\<˚ n~Ûø±s¡+. ÄuÛÑs¡D≤\ $wüj·T+˝Àq÷,
Ä\j·T+ $T>∑T\T ì<ÛäT\ $wüj·T+˝À u≤<Ûä´‘· yê]<˚.
Ä\j·T n~Ûø±s¡T\ qT+&ç, ns¡Ã≈£î\T, õj·T´+>±s¡¢ qT+&ç,
Ä#ês¡´|ü⁄s¡Twüß\ qT+&ç $<ÛäT\ ìs¡«Vü≤D˝À
eTVü≤+‘·T\ô|’ #ê˝≤ |òæsê´<äT\T+&˚$. eTVü≤+‘·T
uÛÑ>∑yêHé<ëdüT C…’\T•ø£å es¡≈£L, Ä ‘·sê«‘·
Ä\j·Tì<ÛäT\T, ÄuÛÑs¡D≤\qT ø√s¡Tºyês¡T
ìj·T$T+∫ Áf…»Ø n~Ûø±] Á|ü‘˚´ø£ |ü]~Û˝ÀøÏ ‘Ódü÷Ô
1907`08˝À bÕ\q dü+düÿs¡D »]π>es¡≈£L e∫Ã+~.
ˇø£s¡ø£+>± Ä\j·T+ q>∑s¡ $wüj·T+˝À ø±˙,
ì<ÛäT\ $wüj·T+ ø±˙, ]ø±s¡T¶\T düÁø£eT+>±
Ä\j·T+˝À ñHêïj·Tì ø£∫Ñ·+>± #Óù|Œ neø±X¯+
43
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
Ä dü+e‘·‡s¡+ qT+&˚ ñ+~.
1927˝À kÕ«$Tyê] øÏØ≥+ (ø£èwüí<˚e sêj·T\T
ãVüAø£]+∫q~ bÕ&Ó’b˛sTT, n\+ø£]+#·&ÜìøÏ Çã“+<äT\T
e∫Ãq ø±s¡D+>±, ø=‘·Ô øÏØ≥+ #˚j·÷\ì eTVü≤+‘·T dü+ø£\Œ+
#˚XÊs¡T. Ä ìs¡í j·÷ìï neT\T#˚dü÷Ô bÕ‘· (ø£èwüí<˚e sêj·T\
Hê{Ï) øÏØ{≤ìï eTVü≤+‘·T\T ø£]–+#ês¡T. ø£]–+#·>± e∫Ãq
ã+>±sêìøÏ, Ä\j·T+ Áf…»Ø˝À ñqï ø=‘·Ô ã+>±s¡+ ø£*|æ
ø=‘·Ô øÏØ≥+ #˚j·T&ÜìøÏ |üì ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T ø±˙ n|üŒ{Ïπø
eTVü≤+‘·T\ bÕ\HÓ’ e´‹πsø£‘·, ø=‘·Ô |ü]bÕ\q dü+düÿs¡D\T
‘Ó#˚à #·≥º+ s¡÷bı+<ä&É+, ø=‘·Ô bÕ\ø£eT+&É* e#˚à neø±X¯+
n~Ûø£+ ø±e&É+‘√, eTVü≤+‘·T≈£î á ø=‘·Ô øÏØ≥+ $wüj·T+˝À
eTT+<äT≈£î yÓfi‚¢ <ÛÓ’s¡´+ #ê\ø£ |üì Ä|æ, ‘·j·÷Ø˝À ñqï ø=‘·Ô
øÏØ≥+, ã+>±s¡+, eÁC≤\T, $\TyÓ’q sêfi¯ó¢ ` n˙ï n˝≤H˚
<˚yê\j·T+ Áf…»Ø˝ÀH˚ ñ+#˚XÊ&É≥. n+‘·es¡≈£L Ä ø±\+˝À
eTVü≤+‘·T\ e<ä› |üì #˚dæq l kÕ<ÛäT düTÁãVü≤àD´ XÊÁdæÔ>±s¡T
á $wüj·÷ìï ‘·eT Á>∑+<∏ä+˝À düŒwüº+ #˚XÊs¡T. øÏØ≥+
‘·j·÷s¡T#˚sTT+#˚ u≤<Ûä´‘·ì Äj·Tqπø n|üŒC…bÕŒs¡T≥.
n|üŒ{Ïπø Áf…»Ø ]ø±s¡T¶\T düÁø£eT+>± neT\T#˚ùd $<Ûëq+
ñ+~ ø±ã{Ϻ, n|üŒ{Ï q>∑\T düTs¡øÏå‘·+>± uÛ≤$+#·e#·TÃ.
e÷]Ã ` 2022
m+<äs¡T eTVü‰sêE\T, sêDT\T, eTTK´eT+Á‘·T\T,
»MT+<ës¡T\T, Á|üeTTK eT+Á‘·T\T, kÕeT+‘·T\T,
ôd’Hê´~Ûø±s¡T\T, es¡Ô≈£î\T, Ç‘·s¡ <Ûäì≈£î\T Ç∫Ãq ã+>±s¡+,
sêfi¯¢ q>∑\T, Ç‘·s¡ ÄuÛÑs¡D≤\qT eTsê؃\ |ü]bÕ\q, eTTdæ¢+
|ü]bÕ\q, ‘·sê«‘· ø£+ô|˙yê] H˚s¡T bÕ\q, ø=~›>±
eTVü≤+‘·T\ bÕ\q ø±\+˝À n+fÒ <ë<ë|ü⁄ 200 dü+e‘·‡sê\
nì•Ã‘· sê»ø°j·T |ü]dæú‘·T\˝À, n|üŒ{Ï bÕ\≈£î\T,
ìsê«Vü≤≈£î\T ø=\¢>={Ϻ ñ+&Ü*.
1801˝À ø£+|ü˙yês¡T Ä\j·T |ü]bÕ\q dü«j·T+>±
ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ ìs¡íj·T+ rdüT≈£îì kÕ«BÛq+ #˚düTø=qï|ü⁄Œ&ÉT,
ˇø£ düπs« #˚dæq≥T¢ #·÷XÊ+, Ä\j·T+ ÄdüTÔ\ $esê\T,
Ä<ëj·T e´j·÷\ $esê\T, Ä\j·T dæã“+~ $esê\‘√
bÕ≥T Ä\j·T ÄuÛÑs¡D≤\ $esê\T ≈£L&Ü ùdø£]+#ês¡T.
düyê˝Ÿ »yêãT |ü{°º, ~≥º+ ˝≤+{Ï$ |ü⁄düÔø±\T>±
Á|ü#·T]+∫Hê, Ä\j·T ÄuÛÑs¡D≤\ $esê\T e÷Á‘·+ yês¡T
ùdø£]+∫q$ eTq≈£î \uÛÑ´+>± ˝Òe⁄. Ä ø±\+˝À
Áf…»Ø˝Àq÷, Ä\j·T+˝Àq÷ bÕs¡T|ü‘˚Ô<ës¡T nBÛq+˝Àq÷,
ns¡Ãø£ $Tsêo<ës¡T\ nBÛq+˝Àq÷ @ j˚T q>∑\T+&˚y√
düŒwüº+>± ‘Ó*j·T&ÜìøÏ Ä $esê\T <=]øÏ‘˚ u≤>∑T+&˚~. á
$wüj·T+˝À ø=+‘· |ü]XÀ<Ûäq »s¡|üe\dæq nedüs¡+ m+‘Ó’Hê
ñ+~.
á eT<Ûä´ø±\+˝À ` n+fÒ 2010 dü+e‘·‡s¡+˝À
ø£èwüí<˚esêj·T\ 600 dü+e‘·‡sê\ ñ‘·‡yê\ dü+<äs¡“¤+>±,
Äj·Tq <˚ekÕúHêìøÏ Ç∫Ãq q>∑\ $wüj·T+ ô|<ä› <äTe÷s¡+>±
e÷], <˚X¯yê´|üÔ+>± #·s¡Ã≈£î e∫Ã, <˚ekÕúq+˝À ô|<ä› >√˝Ÿe÷˝Ÿ
»]– ÄuÛÑs¡D≤\T e÷j·TeTsTTHêj·Tqï n_ÛjÓ÷>∑+ ô|<ä›
m‘·TÔq e∫Ã+~. <ëìøÏ Ç+ø± ¬s+&ÉT ø±s¡D≤\T. ˇø£{Ï,
n+‘·≈£î ø=~› s√E\ eTT+<äT kÕ«$Tyê] eTTÁ<ä >∑\
j·÷Á‹≈£î\≈£î ny˚Tà ã+>±s¡T &Ü\s¡T¢ 300 b˛j·÷j·Tqï yês¡Ô.
¬s+&Ée~, ‹s¡TeT\`‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúHê\ j·÷»e÷q´+˝ÀH˚
ñqï ‹s¡T|ü‹ ø√<ä+&ÉsêeTkÕ«$T yê] Ä\j·T+˝À kÕ«$T
yê] düeTs¡ŒD≈£î ‘·q nBÛq+˝À ñqï ÄuÛÑs¡D≤ìï ns¡Ã≈£î&ÉT
≈£î<äTeu…{Ϻ &ÉãT“ yê&ÉT≈£îHêï&Éqï yês¡Ô. á $wüj·÷\
|üPsê«|üsê\T, ìC≤ìC≤\T ‘·sê«‘· |ü]o*<ë›+.
1933 Hê{ÏøÏ $#ês¡Dø£s¡Ô>± eTVü≤+‘·T u≤<Ûä´‘·\qT
eTÁ<ëdüT Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+∫q <Ûäs¡àø£s¡Ô\ eT+&É*øÏ
n|üŒ–+∫q|ü⁄Œ&ÉT, @ ÄdæÔbÕdüTÔ\T <˚ekÕúHêìøÏ ñHêïjÓ÷,
ÄuÛÑs¡D≤\T ø=‘·Ô <Ûäs¡àø£s¡ÔeT+&É*øÏ n|üŒ–+#ês√ ` yê{ÏøÏ
e÷Á‘·y˚T <˚ekÕúq+ <Ûäs¡àø£s¡Ô\ eT+&É*~ |üP]Ô u≤<Ûä´‘·
ne⁄‘·T+~. (düX‚wü+)
44
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ø£$kÕÁe÷{Ÿ $X¯«Hê<∏ä yê] •wüß´&ÉT õ$ düTu≤“sêe⁄ ndüÔeTj·T+
eTVü‰ø£$ l X‚ùw+Á<ä X¯s¡à‘√
eTVü‰ø£$ nì Á|üX¯+dü\+<äT≈£îHêï
#ê˝≤ eT+~øÏ Äj·Tq n+‘·>±
‘Ó*j·T<äT. ‘·q kÕVæ≤r Á|ü‹uÛÑ >∑T]+∫
‘·q |ü<ä´ø£$‘ê ÁbÕX¯düÔ´+ >∑T]+∫
Äj·Tq Á|ü#ês¡+ #˚düTø√˝Ò<äT. Á|üeTTK
kÕVæ≤r y˚‘·Ô <äT–Zsê\ sêe÷sêe⁄
áj·Tq |ü<ä´ ø£$‘ê<Ûës¡ >∑+>±
Á|üyêVü≤eTì Á|üdüTÔ‹+#ês¡T.
ø£$kÕÁe÷{Ÿ $X¯«Hê<∏ä dü‘·´Hêsêj·TD
•wüß´&ÉT, eT+∫ ø£$, >∑Ti¿|üŒ&ç y˚+ø£≥
düTu≤“sêe⁄ (õ$ düTu≤“sêe⁄ ‘·eT 92e
@≥ »qe] 24q n+fÒ ñ‘·Ôsêj·TD
|ü⁄D´ø±\+ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· @ $<ÛäyÓTÆq
nHês√>∑´+ ˝Ò≈£î+&Ü Á|üXÊ+‘·+>± ìÁ<ä˝À qT+∫ Bs¡ÈìÁ<ä˝ÀøÏ
yÓ[¢b˛j·÷s¡T. 1929, ôdô|º+ãsY 25q HÓ\÷¢s¡T˝À »ìà+∫q
düTu≤“sêe⁄ mõ ø±sê´\j·T+˝À d”ìj·TsY Ä&ç{Ÿ Ä|ò”düsY>±
ñ<√´>∑ $s¡eTD #˚dæ ôV’≤<äsêu≤<é˝À dæús¡|ü&çHês¡T.
düTu≤“sêe⁄ >±]øÏ uÛ≤s¡´, eTT>∑TZs¡T ≈£îe÷s¡T\T Hê>∑sêE,
sê»>√bÕ˝Ÿ, s¡$, ≈£îe÷¬sÔ CÀ´‘ê‡ï\‘· eTqe\T, eTqesêfi¯¢
ñHêïs¡T.
eè‹ÔØ‘ê´ Ä&ç{Ï+>¥ ì|ü⁄DT&Ó’Hê
Á|üeè‹ÔØ‘ê´ ‘Ó\T>∑Tø£$, s¡#·sTT‘·.
>∑DÏ‘·XÊg+, Ä]úø£ XÊg+˝À b˛dtºÁ>±&ÉT´
j˚TwüHé &çÁ^\T kÕ~Û+∫ eTÁ<ëdt
j·T÷ìe]‡{°˝À ã+>±s¡T |ü‘·ø£+
¬>*#ês¡T. ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü˝À m+@‘√ |üì
˝Ò≈£î+&ÜH˚ n|üPs¡«yÓTÆq d”‘êeTH√sêe÷
j·TDyéT nH˚ eTVü‰ø±yê´ìï düT\uÛÑyÓTÆq
‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À 16y˚\ 819 eT<ÛäTs¡yÓTÆq
|ü<ë´\‘√ s¡∫+∫q ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕy˚‘·Ô.
ªªáHê{Ï |ü<ä´ø±yê´˝À¢ düTu≤“sêe⁄
eTVü‰ø£$ |”sƒê\+ø£è‘·T&ÉT nqï e÷≥
ìwüÿèwüºeTT. Äj·Tq≈£î Hê Vü‰]›ø£
n_Ûq+<äq\Tµµ nì kÕø屑·÷Ô >∑T+≥÷s¡T
X‚ùw+Á<ä X¯s¡à Á|üX¯+dü\T n+<äT≈£îHêïs¡T.
e÷]Ã ` 2022
Á|üeTTK kÕVæ≤ry˚‘·Ô\T ñ‘·Œ\
dü‘·´Hêsêj·TD≤#ês¡T´\T, <äT–Zsê\
sêe÷sêe⁄ M] ø±yê´\qT $X‚wü+>±
Á|üdüTÔ‹+#ês¡T.
düTu≤“sêe⁄ n+‘·≈£îeTT+<äT Áø±dt
s√&é‡ •˝≤ŒÁX¯óe⁄\T nH˚ e#·q ø£$‘ê
dü+|ü⁄{≤\qT yÓ\Te]+#ês¡T.
‘êsêsê|òüTe+ Hê{Ïø£qT, y˚<äHê
eT<Ûë´ø£ÿi\T, ÁX¯eTDÏ nH˚
|ü<ä´ø±e´+ ≈£L&Ü s¡∫+#ês¡T.
nyÓT]ø£Hé Ä+<∏ë\J Ä|òt b˛jÓTÁ{° nH˚
dü+düú düTu≤“sêe⁄ s¡∫+∫q ø=ìïe#·q
ø£$‘·\qT Ä+>∑¢+˝ÀøÏ nqTe~+∫
Á|ü#·T]+∫+~. ‘êsêsê|òüTe+, ˙\y˚DÏ,
$yÓ÷#·q nH˚ Hê{Ïø£\T $»j·Tyê&É ôV’≤<äsêu≤<é Äø±X¯yêDÏ
πø+Á<ë\ qT+∫ Á|ükÕs¡yÓTÆHêsTT. nyÓT]ø±˝Àì ˝≤dt
@+C…˝Ÿ‡˝À Äj·TqqT nyÓT]ø± Ä+Á<Ûë nk˛dæj˚TwüHé yês¡T
dü‘·ÿ]+#ês¡T.
d”‘· #Ó|æŒq sêeTTì ø£<∏ä≈£î düTu≤“sêe⁄ düèwæºø£s¡Ô.
sêe÷j·TD ø£<∏ëHêsTTø£ d”‘· dü«j·T+>± eTq≈£î sêe÷j·TD
ø£<∏ä $e]ùdÔ @ $<Ûä+>± ñ+≥T+<√ nH˚
n<äT“¤‘·yÓTÆq }Vü≤≈£î d”‘êeTH√
sêe÷j·TD+ |ü<ä´ø±e´dü«s¡÷|ü+.
yê©àøÏ eTVü≤]¸ ‘·q ÄÁX¯eT+˝À ñqï
d”‘ê<˚$ ‘·q ø£<∏äqT |ü⁄Á‘·T˝…’q ≈£îX¯\e⁄
\≈£î, yê] >∑Ts¡Te⁄>±s¡sTTq yê©àøÏøÏ
≈£L&Ü $ì|æ+∫q≥Tº á ø±e´+
kÕ>∑T‘·T+~. yê©àøÏ ‘·q sêe÷j·TD≤ìï
d”‘êj·÷X¯Ã]‘·+ nì |æ\T#·T≈£îHêï&ÉT.
ø£qTø£ d”‘êeTH√sêe÷j·TD+ nH˚
HêeTø£s¡D+ düùV≤‘·Ty˚T nì ñ‘·Œ\
dü‘·´Hêsêj·TD≤#ês¡´ u≤\ø±+&É
|ü⁄düÔø±ìøÏ eTT+<äT e÷≥˝À
ù|s=ÿHêïs¡T. ÁX¯eTDÏ ø±yê´ìï
düTu≤“sêe⁄ X¯ã] πø+Á<ä _+<äTe⁄>±
ì]à+#ês¡T.
45
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
njÓ÷<Ûä´
ø±+&É
ªÄ+Á<Ûä yê©àøϵ
yêdüT<ëdükÕ«$T
(yê$*ø=\qT düTu≤“sêe⁄)
$s¡∫‘·
ªeT+<äs¡`eTø£s¡+<ä+µ
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
düs¡Z`53
ªªe÷≈£î ñ‘·ÔeT |ü⁄s¡TcÕs¡ú+ ˙‘√ e⁄+~ ˙≈£î
ùde#˚j·T&Éy˚T! n<˚ e÷≈£î düTK+. n<˚ e÷≈£î ˝≤uÛÑ+. n<˚
e÷≈£î dü«uÛ≤e dæ<ä∆+. e÷ n_ÛÁbÕj·T+ Ç˝≤ e⁄+fÒ, ìqTï
e<ä* H˚qT, d”‘· ˇø£ÿ ø£åDø±\yÓTÆHê e⁄+&É˝Ò+. ˙{Ï˝Àì
#˚|üqT u…’≥ y˚ôdÔ ã‘·ø£>∑\<ë? ìqTï ÄÁX¯sTT+∫ J$+#˚
yêfi¯fl+. ˇø£y˚fi¯ d”‘ê<˚$ Åd”Ô ø±ã{Ϻ, yêfi¯fl eTqdüT ø£]ƒq+
ø±ã{Ϻ, ìqTï $&ç∫ ø=+‘· ø±\yÓTÆHê e⁄+&É>∑\<˚yÓ÷ ø±ì,
H˚qT e÷Á‘·+ ñ+&É˝ÒqT. Ç~ yêdüÔe+. ìqTï $&ç∫q Hê≈£î
»q≈£î&˚\? »qì @\? ‘·eTTà&˚\? Ä dü«s¡Zy˚T m<äTs¡T>±
e∫Ãq @\?µµ
(BH˚ï |üs¡eT uÛÑøÏÔ n+{≤s¡T. n˝≤ #˚j·÷*‡ eùdÔ, düeTdüÔ
k˛bÕ~Ûø£ ã+<Ûäe⁄\ e<ä˝…’Hê uÛÑ>∑e‘˚‡e #˚j·÷*‡ e⁄+≥T+~.
uÛÑ>∑e+‘·T&ç‘√ $jÓ÷>∑+ edüTÔ+<äì uÛÑj·T|ü&É&Éy˚T |üs¡eT uÛÑøÏÔ.
Ç<˚ eTTøÏÔ ø±s¡D+).
Ç˝≤ #Ó|æŒq ‘·s¡Tyê‘·, eTT+<äTqï #Ó≥Tº øÏ+<äH˚ Çs¡Te⁄s¡÷
|ü&ÉTø£ |üs¡T#·T≈£îì <ëì $÷<ä m+‘√ dü+‘√wü+>± ≈£Ls=Ã
Hêïs¡T. ‘·eTTà&ç e÷≥\≈£î sêeT#·+Á<äT&ÉT dü+‘√wæ+#ê&ÉT.
ø=+&É#·s¡T\˝À ø£ì|æ+#˚ ¬s+&ÉT dæ+Vü‰\ ˝≤>±, uÛÑj·T+,
‘=Á≥TbÕ≥T e<ä* |üs¡eT |üsêÁø£eTe+‘·T˝…’q lsêeT
\ø£ÎDT\T Ä sêÁ‹ eTqTwüß´\T ˝Òì n&É$˝À e⁄Hêïs¡T.
e÷]Ã ` 2022
s¡düs¡eT´+
www
düs¡Z`54
uÛÑs¡<ë«» ÄÁX¯e÷ìøÏ b˛sTTq
lsêeTT&ÉT
dü÷s¡´ _+ã+ ìs¡à\yÓTÆ ø£q|ü&É>±,
>∑+>±`j·TeTTHê q<äT\ dü+>∑eT+˝À nqTeø£Ô`yê#·$
e⁄+&˚ Á|ü<˚XÊ˙ï, uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq eq+ C≤«˝≤ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄
n&É$˙, Ç+‘·≈£î eTT+<Óqï&É÷ #·÷&Éì eTH√Vü≤s¡yÓTÆq
<˚XÊ\q÷, πøåeT+>± #·÷düT≈£î+≥÷, HêHês¡ø±˝…’q #Ó≥¢qT
|ü]øÏ+#·T≈£î+≥÷, |ü>∑\T ns¡∆ ndüÔeTj·T düeTj·÷q,
\ø£ÎDT&çì #·÷dæ, lsêeTT&ÉT Ç˝≤ nHêï&ÉT: ªª\ø£ÎD≤! Ç~>√
#·÷&ÉT...n–ï¨Á‘·T&ç <Ûä«»+˝≤>± dü+‘√wü+‘√ bı>∑
m>∑u≤s¡T‘·Tqï<äø£ÿ&É. n#·≥ uÛÑs¡<ë«E&ÉT e⁄+&Ée#·TÃ.
\ø£ÎD≤! eTq+ >∑+>±`j·TeTTHê q<äT\T ø£*ùd Á|ü<˚XÊìøÏ
e#êÃ+. n<Ó˝≤ ‘Ó*dæ+<ä+fÒ...n\\T ˇø£<ëì‘√ eTs=ø£{Ï
ø£*dæ ø=≥Tº≈£î+≥T+fÒ ø£*π> <Ûä«ì $q|ü&ÉT‘·Tqï~ ø£<ë?
n&Ée⁄˝À¢ |ü⁄{Ϻq edüTÔe⁄\‘√ Jeq+ #˚ùdyês¡T, nø£ÿ&ç
»qT\T, N*Ãq ø£f…º\T, |ü\Ts¡ø±˝…’q #Ó≥T¢, uÛÑs¡<ë«»
ÄÁX¯eT+ <ä>∑Zs¡THêïsTT #·÷kÕyê \ø£ÎD≤?µµ
|ü&ÉeT{Ï ø=+&É dü$÷|ü+˝À dü÷s¡T´&ÉT mÁs¡{Ï _+ã+
ø£\yê&Ó’, n\sês¡T‘·T+&É>±, <ÛäqTs¡∆s¡T˝…’q Ä lsêeT
\ø£ÎDT\T >∑+>±`j·TeTTq\T ø£*ùd düú\+˝À e⁄Hêï uÛÑs¡<ë«»
46
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
eTTì ÄÁX¯e÷ìøÏ #˚sês¡T. $\T¢u≤D≤\T <Ûä]+∫q yê]s¡Te⁄
]ì ` ã\e+‘·T˝…’q lsêeT\ø£ÎDT\qT`#·÷dæ ÄÁX¯eT+˝Àì
eTè>±\T, |ü≈£åî\T, uÛÑj·T|ü&ç u…~sêsTT. ÄÁX¯eT $∫Á‘ê\qT
#·÷düT≈£î+≥÷, dü+‘√wü+‘√ ˝À|ü*øÏ yÓfi≤¢s¡T sêeT\ø£ÎDT\T.
Ä $<Ûä+>± d”‘ê düy˚T‘·+>± ÄÁX¯eT+ Á|ü<˚X¯+ #˚]
lsêeT\ø£ÎDT\T Ä eTVü‰eTTìì <ä]Ù+#ê\ì ø√]ø£
‘Ó*j·T#˚XÊs¡T. n~ kÕj·T+ø±\+ n–ï¨Á‘· düeTj·T+
ø±e&Üq, n~ |üPs¡Ôj˚T´es¡≈£î <ä÷s¡+>± y˚∫ e⁄Hêïs¡T.
‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq •wüß´\‘√ ‘·eT sêø£ ‘Ó*j·T#˚XÊs¡T. s¡eTàì
•wüß´\T e∫à #Ó|üŒ&É+‘√, ˝À|ü* b˛sTT, ‘·bÕ\‘√ |ü$Á‘·yÓTÆq
•wüß´\‘√ ≈£L&çq yê&ÉT, #·ø£ÿ>± nqTwæº+#·ã&çq Áe‘ê\T
ø£\yê&ÉT, ˝À≈£î\+<äs¡÷ ø°]Ô+#˚ q&Ée&ç ø£\yê&ÉT, @ø£ \ø£å´+
$÷<˚ eTqdüT+∫q yê&ÉT, >=|üŒ ‘·|üdüT‡ e\¢ dü+bÕ~+∫q
jÓ÷>∑ <äèwæº ø£\yê&ÉT, >=|üŒ eTqdüT ø£\yê&ÉT nsTTq
uÛÑs¡<ë«» eTVü≤]¸ì dü$÷|ü+ qT+&ç #·÷kÕs¡T. eTTì n–ï¨Á‘·
ø±s¡´+ |üP]Ôø±e&É+‘√, yÓT\¢>±, lsêeTT&ÉT C≤qø°
\ø£ÎDT\‘√ ‘·q ù|s¡T #Ó|üPÔ, qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
d”‘ê\ø£ÎDT\T ≈£L&Ü n˝≤H˚ #˚XÊs¡T. Ç˝≤ qeTkÕÿsê\T
nsTTq ‘·s¡Tyê‘· lsêeTT&ÉT eTT˙dü«s¡T&ç‘√ Ç˝≤ nHêï&ÉT:
(»\ ≈£î+uÛÑ+ #˚‹˝À ñqïyê]øÏ, _ø£å¬ø’ ‹]π>yê]øÏ,
|üP\T`H˚sTT #˚‹˝À ñqïyê]øÏ, nX¯ó∫>± ñ+&˚yê]øÏ,
<˚e`|æ‘·è ø±sê´\T #˚ùdyê]øÏ, X¯j·Tì+∫ ñ+&˚yê]øÏ,
qeTkÕÿs¡+ #˚j·T≈£L&É<äT. n+<äTπø lsêeTT&ÉT Çe˙ï
˝Òq+‘·es¡≈£î eTTì dü$÷|ü+˝ÀøÏ b˛˝Ò<äT. b˛‘˚ qeTkÕÿs¡+
#˚j·T≈£î+&Ü e⁄+&É ˝Ò&ÉT, #˚j·Tø£b˛‘˚ u≤>∑T+&É<äT. ¨eT+
nj˚T´+‘·es¡≈£î ãj·T≥H˚ ø±#·T≈£îì e⁄Hêï&ÉT).
ªªÇ+Á~j·÷\qT eX¯|üs¡T#·T≈£îqïyê]˝À ÁX‚wüߺ&Ü!
y˚T$T<ä›s¡+ <äX¯s¡<∏ä ≈£îe÷s¡T\+. Hê ù|s¡T lsêeTT&ÉT. Ç‘·&ÉT
\ø£ÎDT&ÉT. áyÓT Hê uÛ≤s¡´...»qø£sêE ≈£L‘·Ts¡T...X¯óuÛÑ
>∑TD≤\T ø£\~ ø±ã{Ϻ bÕ‹Áe‘·´ <Ûäsêàìï nqTdü]+∫
HêyÓ+≥ e∫Ã+~. ø£cÕº\˝À eTqdüT #·*+#·ì yê&ÉT á
\ø£ÎDT&ÉT Hê ∫qï ‘·eTTà&ÉT, HêyÓ+≥ e#êÃ&ÉT. e÷ ‘·+Á&ç
n&Ée⁄\≈£î bıeTàì ÄC≤„|æ+#·&É+ e\¢ Äj·Tq Ä»„ ‘·\<ë*Ã
n&Ée⁄\≈£î eTTqT˝≤¢>± ‹s¡>±\ì e#êÃ+. e÷ y˚T\Tø√πs
yê&Ü! yêqÁ|üdüú <Ûäsêàìï nqTdü]+∫ ≈£Ls¡>±j·T\T ‹ì
e⁄+{≤+µµ nì nq>± uÛÑs¡<ë«E&ÉT Äj·Tq≈£î nsêÈ´ìï,
bÕ<ë´ìï, m<äT›qT, Vü≤$düT‡qT, |òü˝≤\qT Á|”‹>± Ç#êÃ&ÉT.
>=|üŒ ‘·b˛eTVæ≤eT>∑\ uÛÑs¡<ë«E&ÉT ‘·q‘√ e⁄qï
eTTqT\‘√, eTè>±\‘√, |ü≈£åî\‘√, lsêeT#·+Á<äT&çì |üPõ+∫
ªª$÷ ‘·+Á&ç u≤>∑THêïsê? $÷ ‘·*¢ πøåeTe÷?µµ nì yêfi¯¢ πøåeT
e÷]Ã ` 2022
düe÷#ês¡+ $#ê]+#·>± lsêeTT&ÉT dü+‘√wæ+#ê&ÉT.
uÛÑs¡<ë«E&ÉT, Ç‘·s¡T\T, Ç∫Ãq nsêÈ´<äT\qT Á>∑Væ≤+∫q
Ms¡T&Ó’q lsêeTT&ÉT, düTK+>± ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. n|ü⁄Œ&Üj·TqqT
Áù|eT‘√ #·÷dæq uÛÑs¡<ë«E&ÉT <Ûäs¡àj·TTø£ÔyÓTÆq e÷≥\‘√ Ç˝≤
nHêï&ÉT: ªªlsêeT#·+Á<ë! ìqTï Á|ü‘·´ø£å+>± Çø£ÿ&É #·÷&Ü\ì
mHêïfi¯ó¢>±H√ ø√s¡T≈£î+≥THêïqT. Hê jÓ÷>±uÛ≤´dü düeTj·T+˝À
Vü≤è<äj·T+˝À ø£ì|æ+#˚ |üs¡+<ëeTT&ç Äø±sêìï ø£fi≤¢sê á
ÁbÕø£è‘· #·≈£åîe⁄\‘√ #·÷ùd uÛ≤>∑´+ Hê¬ø|ü⁄Œ&ÉT ø£\T>∑T‘·T+<ë
nì m+‘√ ÄX¯‘√ m<äTs¡T#·÷düTÔHêïqT. qTe⁄« ns¡D≤´\˝À
ìedæ+#·&ÜìøÏ mø£ÿ&çø√ m+<äT≈£î b˛yê*? Ç~ |ü⁄D´uÛÑ÷$T.
»Hêyêdü+ ˝Òì~. >=|üŒ q<äT\‘√ ≈£L&ç ◊X¯«s¡´+
dü+bÕ~+#·T≈£îqï~. qTe⁄« Çø£ÿ&˚ ìedæ+#·Tµµ.
(uÛÑ≈£îÔ\+<äs¡÷ ø√πs ø√]ø£ Ç<˚! Ç<˚, |ü$Á‘êD≤j·T
kÕ<Ûä÷Hê+ nqï #√≥ #Ó|üŒã&çq eTTK´ s¡øå±e÷s¡Z+. Çø£ÿ&É
nq&ÉeT+fÒ, <˚Vü‰ìï $&ç∫q ‘·s¡Tyê‘· yÓ’≈£î+{≤ìøÏ e∫Ã,
nø£ÿ&É ìqTï á Ø‹>± #·÷&É&É+ ø±<äT. ªªHê ‘·|ü'|òü\+>±
qTy˚« Çø£ÿ&É≈£î e∫Ã, <äs¡Ùq+ Çyê«\ì ø√s¡T≈£îHêïqTµµ nì
ns¡ú+. á kÕ<äT s¡ø£åD uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT dü+ø£\Œ+‘√ á $<Ûä+>±
‘·|üŒ eTs√ $<Ûä+>± #˚j·T˝Ò&ÉT. ø±ãfÒº ne‘·]+#·&É+
n+{≤s¡T. lsêeTT&ç ne‘ês¡ s¡Vü≤dü´+ uÛÑs¡<ë«E&ÉT
yÓ\¢&ç+#· sê<äT ø±ã{Ϻ ˝Àø£eTsê´<ä Á|üø±s¡+ #ÓbÕŒ&ÉT.
lsêeTT&ç |ü{≤º_Ûùwø£+ $|òüTï+ ø±e&É+ e˝Ò¢, <ëìe\¢ ø£*–q
nee÷q+ e˝Ò¢, ø±s¡D+ ˝Ò≈£î+&Ü <äX¯s¡<∏äT&ÉT lsêeTT&çì
n&Ée⁄\≈£î |ü+|ü&É+, yêfi¯ó¢ eq Á|üy˚X¯+ #˚j·T&É+, Ä ø£<∏ä
n+‘ê lsêeTT&ÉT sêø£eTT+<˚ uÛÑs¡<ë«E&ÉT $Hêï&ÉT. ‘·q
ìj·TeT+ Á|üø±s¡+ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT, |üs¡+<ëeTT&Ó’q lsêeTT&ÉT,
‘êHÓ’ b˛sTT <äs¡Ùq$T∫à nqTÁ>∑Væ≤+∫q uÛÑ≈£îÔ\˝À
yÓTT<ä{Ïyê&ÉT uÛÑs¡<ë«»eTVü≤]¸j˚T!)
47
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
uÛÑs¡<ë«E&ç˝≤ #Ó|üŒ>±H˚, Äj·TqTï #·÷dæ lsêeTT&ç˝≤
nHêï&ÉT: ªªeTT˙+Á<ë! H˚qT düT+<äs¡T&Éqì, düT\uÛÑ+>±
m|ü⁄Œ&Ó’Hê #·÷&Ée#·Ã˙, Ç~es¡≈£î Hê <äs¡Ùq+ <äTs¡¢uÛÑeTì
‘·\∫q yês¡+<äs¡÷, #·T≥Tº|üø£ÿ\ |ü˝…¢\ qT+&ç, |ü≥ºD≤\
qT+&ç, qqTï, d”‘ê<˚$ì #·÷&É&ÜìøÏ |ü\Te÷s¡T¢ edüTÔ+{≤s¡T.
ø±ã{Ϻ Çø£ÿ&É e⁄+&É&ÜìøÏ eTqkı|üŒ<äT. düT≈£îe÷] nsTTq
C≤qøÏ düTK+>± e⁄+&˚<äT≈£î jÓ÷>∑´yÓTÆq düú\+ #Ó|ü⁄Œ.
nø£ÿ&É≈£î b˛sTT e⁄+{≤+µµ. n|ü⁄Œ&ÉT, ˝Àø£ Ms¡T&Ó’
sêø£ådüT\+<ä]˙ e~Û+#ê*‡q lsêeTT&ÉTøÏ, ¬s+&ÉT ÄeT&É\
<ä÷s¡+˝À e⁄Hêï ∫Á‘·≈£L≥ |üs¡«‘· ÁbÕ+‘·+ e⁄+&É&ÜìøÏ
nqTyÓ’q<äì #ÓbÕŒ&ÉT uÛÑs¡<ë«E&ÉT. nø£ÿ&É >∑+<Ûäe÷<äq
|üs¡«‘·+‘√ düe÷qyÓTÆq düTyêdüq\T ø£\ eèøå±\T
e⁄qïj·T+{≤&ÉT eTTì. nø£ÿ&É m\T>∑T\T, ø√‘·T\T+{≤sTT...
#·÷&É&ÜìøÏ düT+<äs¡+>± e⁄+≥T+~ nì #ÓbÕŒ&ÉT eTTì.
ªªsêeT#·+Á<ë! Ä ∫Á‘·≈£L≥ |üs¡«‘·+ •Ksê\T m+‘·<ä÷s¡+
ø£qã&ÉT‘êjÓ÷ n+‘· <ä÷s¡+˝À|ü\ Je»+‘·Te⁄\
Vü≤è<äj·÷\˝À bÕ|ü ∫+‘· e⁄+&É<äT. n$ |ü⁄D≤´H˚ï
#˚düTÔ+{≤sTT. nø£ÿ&É e+<ä\ dü+e‘·‡sê\T |ü⁄Hê´#ês¡
|üsêj·TDT˝…’q ãTTwæ ÁX‚wüߘ\T •s¡düT‡ H˚\$÷<äT+∫,
yÓ+Á≥Tø£\T, #·s¡à+, düeTdæ b˛j˚Tes¡≈£î $|üØ‘·ø£s¡DÏì
‘·|üdüT‡ #˚dæ dü«sêZìøÏ b˛j·÷s¡T. Ä |üs¡«‘·+˝À bÕeTs¡
»qT\T ˝Òs¡T. ø±ã{Ϻ $÷≈£î dü+‘√wü+ ø£\T>∑T‘·T+<äì
uÛ≤$kÕÔqT. nsTTq|üŒ{Ïø°, ˙ ÇcÕºqTkÕs¡+ nø£ÿ&Ó’Hê,
Çø£ÿ&Ó’Hê, Hê‘√HÓ’Hê, <äj·T e⁄+∫ e⁄+&Ée#·Tõµ. nì uÛÑs¡<ë«»
eTVü≤]¸, uÛ≤s¡´‘√, ‘·eTTà&ç‘√ e⁄Hêï |ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’q n‹~∏
lsêeT#·+Á<äT&çì ñ|ü#êsê\‘√ dü+‘√wü+ ø£*π>≥T¢ #˚XÊ&ÉT.
Ä ‘·s¡Tyê‘· lsêeTT&ÉT njÓ÷<Ûä´ $wüj·÷\qT #ÓbÕŒ&ÉT.
kÕj·T+ø±\ dü+<Ûë´ düeTj·TeT+<äT mÁs¡{Ï ø±+‘·T\T
|ü&ÉeT{Ï ~≈£îÿq ø£qã&Ó’¶. Ä ‘·s¡Tyê‘· ‘·eTTà&ç‘√, d”‘·‘√, Ä
ÄÁX¯eT+˝ÀH˚ dü+‘√wü+>± >∑&çbÕ&ÉT lsêeTT&ÉT. ñs¡T $&ç∫q
◊<äe Hê{Ï ñ<äj·÷q lsêe÷<äT\T y˚T˝§ÿì,
‘·|üdü‡+|ü<ä>∑\ uÛÑs¡<ë«» eTTìì #·÷dæ, á |ü⁄D´ Á|ü<˚X¯˙˝À
sêÁ‹ düTK+>± >∑&çbÕeTì, b˛e&ÜìøÏ Ä»„ Çe«eTì n&ç>±&ÉT
lsêeTT&ÉT. »yêãT>± uÛÑs¡<ë«E&ÉT: ªª<Ûäs¡à+ <ë«sê
Á|üuÛ≤$‘·T&Ó’q lsêe÷! ∫Á‘·≈£L≥ |üs¡«‘·+ |ü$Á‘·yÓTÆq,
‹j·T´HÓ’q, ø£+<äeT÷˝≤\ |òü˝≤\\‘√, ‘˚HÓ\‘√, ≈£L&çq
düú\+. nH˚ø£ s¡ø±\ #Ó≥T¢+{≤j·Tø£ÿ&É. øÏqïs¡T\, düsêŒ\,
@qT>∑T\‘√ ÄÁX¯sTT+#·ã&ç+~. HÓ$Tfi¯óflHêïsTT. $TøÏÿ*
|ü⁄D´Á|ü<˚X¯˙. n+<äyÓTÆq~. ø±ã{Ϻ, lsêeT#·+Á<ë! nø£ÿ&çøÏ
b˛. n~ qTe⁄«+&É ‘·–q düú\+. nø£ÿ&É @qT>∑T\ >∑T+|ü⁄\T,
e÷]Ã ` 2022
eTè>∑ düeT÷Vü‰\T, ÄdüøÏÔ>± ‹s¡T>∑T‘·T+{≤sTT. |üs¡«‘·
ÁX‚wü˜yÓTÆq ∫Á‘·≈£L≥+˝Àì bÕ|üHêX¯ø£ eT+<ëøÏ˙ q~˝À kÕïq+
#˚dæ› |æ‘·è ø±sê´\T r]Ãq yê]øÏ nX¯«y˚T<Ûä j·÷>∑ |òü\+
\_ÛdüTÔ+~. ˙{Ï Á|üyêVü‰\T, ø=+&É˝Àj·T\T, dü+#ês¡+ #˚ùd
@qT>∑T\T, N*q sêfi¯¢ dü+<äTqTqï >∑TVü≤\T, sê\ dü+<ÛäT\T,
∫\Tø£\T, ø√yÓ\\T, <Ûä«ì+#˚ #Ó≥T¢, Çe˙ï ˙ uÛ≤s¡´≈£î
dü+‘√wü+ ø£*–kÕÔsTTµµ. n+{≤&ÉT.
düs¡Z`55
lsêeTT&çøÏ ∫Á‘·≈£L≥ e÷s¡Z+ ‘Ó*|æq uÛÑs¡<ë«E&ÉT
uÛÑ\T¢q ‘Ó\¢yês¡>±H˚ sê»≈£îe÷s¡T\T uÛÑs¡<ë«E&ç ˝≤+{Ï
eTVü≤]¸ nqTÁ>∑Vü‰ìøÏ eTq+ bÕÁ‘·T\yÓTÆHê+ ø£<ë! nì |ü]|üPs¡í
dü+‘√wü+‘√, eTTìøÏ qeTkÕÿs¡+ #˚dæ, ∫Á‘·≈£L≥+ b˛j˚T
e÷sêZìï >∑T]+∫ n&É>±Z, yêfi¯¢qT Ç+ô|’q e÷≥\‘√
Äos¡«~+∫, _&ɶ\ yÓ+≥ b˛j˚T ‘·+Á&ç˝≤>±, lsêeTT&çì
#·÷dæ uÛÑs¡<ë«» eTVü≤]¸ Ç˝≤ nHêï&ÉT: ªª>∑+>±`j·TeTTq\T
ø£*ùd #√≥T #˚] nø£ÿ&É j·TeTTq |ü&ÉeT{Ï eTTK+>± bÕπs
#√≥ $÷s¡T |ü&ÉeT{Ï $TK+>±H˚ @{Ï ˇ&ÉT¶ yÓ+ã&ç #ê˝≤
<ä÷s¡+ b˛yê*. nø£ÿ&É >∑+>∑ ˙s¡T n&ÉT¶ |ü&É≈£î+&É&É+
yêfi¯flyêfi¯fl j·TeTTHê ˙s¡T ‘·«s¡>± bÕs¡T‘·T+~. Ä Á|ü<˚X¯+˝À
»qT\ sêø£b˛ø£\ e\¢ ‘=øÏÿ&ç @s¡Œ&ç u≤≥ q\T>∑T‘·T+~.
nø£ÿ&˚ ‘Ó|üŒ ø£≥Tº≈£îì $÷s¡T j·TeTTqqT <ë{Ïb˛sTT |ü#·Ãì
Ä≈£î\Tqï XÊ´eTeTì ù|s¡T‘√, nH˚ø£ #Ó≥T¢>∑\ eèøå±ìï #·÷dæ
n~ eT+∫ ByÓq*#˚Ã $<Ûä+>± d”‘·‘√ yÓTTøÏÿ˙#·˙&ç. d”‘·
ã&É*ø£‘√ e⁄+&É&É+ e\¢ Ä XÊ´eT eèø£å+ <ä>∑Zs¡ n\dü≥
rs¡TÃø±yê\qT≈£î+fÒ ø±ùd|ü⁄ Ä>∑e#·TÃ. n˝≤ ø±ø£b˛‘˚
b˛<ä\TÃ≈£î+fÒ b˛e#·TÃ. nø£ÿ&çøÏ ˇø£ ø√ôd&ÉT <ä÷s¡+˝À
˙\eq+ e⁄+~. nø£ÿ&É πs>∑T\T, yÓ<äTfi¯ó eTH√Vü≤s¡+>±
e⁄+{≤sTT. n+<ä+>± e⁄qï á <ë]˝À H˚qT #ê˝≤ kÕs¡T¢
b˛j·÷qT. sêfi¯ó¢, s¡|üŒ\T e⁄+&Ée⁄... ø±]Ã#·Tà uÛÑj·T+ ˝Ò<äTµµ.
(düX‚wü+)
48
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ñe÷<˚$ ñ|üìwü<é <˚e‘·. ÄyÓT nqTÁ>∑Vü≤ |òü*‘·eTT>± ìøÏå|üÔyÓTÆ á Á>∑+<∏ëìøÏ ˇø£ ~e´‘ê«ìï
s¡eTDT\T ‘·q≈£î >∑Ts¡Te⁄>± \_Û+#ês¡ì, Hêj·Tq>± Á|üdæ~∆
bı+~q >∑D|ü‹eTTì $XÊ«dü+. n+‘·{Ï eTVü≤˙j·TTì
>∑Ts¡Te⁄>± nqTÁ>∑Væ≤+∫q |üs¡<˚e‘·≈£î ø£è‘·»„‘ê dü÷#·ø£eTT>±
düeT]Œ+∫q düTÔ‹ ø±e´+ ñe÷düVü≤Ádü+. ñ|üìwü‘Y kÕsêìï
∫*øÏ uÛÑøÏÔ bÕs¡eX¯´+‘√ s¡∫+∫q düTÔ‹ ñe÷düVü≤Ádü+. uÛÑøÏÔ,
C≤„q, yÓ’sê>±´\ Á‹y˚D° dü+>∑eT dü+uÛÑ]‘·+ á ø±e´+.
Ç+<ä* XÀ¢ø±\˝À ;C≤ø£åsê\T ìøÏå|üÔyÓTÆ ñHêïj·Tì, eT+Á‘·
‘·T\´eTT\ì |ü+&ç‘·T\ e÷≥. ãVüQXÊg bÕsêyêØD‘·øÏ,
ñ|üìwüÁ<äVü≤dü´ C≤„q dæ~∆øÏ, ñ‘·ÿèwüº kÕ<ÛäHêqTuÛÑe+, ‘√&Ó’q
nyÓ÷|òüT s¡#·q Ç~. ìC≤ìøÏ~ ˇø£ k˛ÔÁ‘·+. ø±ì
ø±e´\ø£åDeTT\>∑T n\+ø±s¡, z»', Á|ükÕ<ä e÷<ÛäTsê´~
>∑TDeTT*+<äT bı+<äT|üs¡∫, n<äT“¤‘·XË’*˝À s¡∫+#·&É+ e\¢
Ç~ düT+<äs¡ düTÔ‹ªø±e´µyÓTÆ n\sê]+~.
ø±e´ø£+sƒ¡T\T, ‘·‘·Ô«<äs¡TÙ\T, ‘·b˛ì<ÛäT\T nsTTq á
Ä<ÛäTìø£ ø±\|ü⁄ n<äT“¤‘· düTÔ‹ ø±e´+ ... ñe÷düVü≤Ádü+
eTVü‰ø£$ Bìì |ü~ X¯‘ø±\T>±, ˇø√ÿ X¯‘·ø£+ Hê\T>∑T
düÔãø£eTT\T>±, ˇø=ÿø£ÿ düÔãø£+˝À 25 XÀ¢ø£eTT\T+&ÉTq≥T¢
yÓTT‘·ÔeTT y˚sTT düT+<äs¡ XÀ¢ø£eTT\ eT+<ës¡e÷\>± ≈£LsêÃs¡T.
Äsê´, |ü+#· #êeTs¡, eT<ä˝ÒU≤, edü+‘· ‹\ø±, nqTwüߺ|t,
$jÓ÷–˙, \*‘ê, eTDÏã+<Ûä e+{Ï $$<Ûä eè‘·ÔeTT\˝À
s¡#·q kÕ–+~. Ç~ ˇø£ q÷‘·q e÷s¡Z+. <ëøå±sTT˙ »qàs¡Vü≤
dü´eTT, •eX¯≈£îÔ*s¡Te⁄s¡T ©˝≤$Á>∑Vü≤<Ûës¡T\ì, X¯øÏÔ ≈£î+&É*˙
dü«s¡÷|æDÏ n˙, Ä~<ä+|ü‘·T\ nH√´q´ <ë+|ü‘·´+, <˚$
bÕ<ë~ πøXÊ+‘· düTÔ‹, \*‘ê s¡÷|ü+, <Ûë´q $<Ûëq+, <äX¯eTVü‰
$<ä´\ dü«s¡÷|ü+` Ç˝≤ ˇø=ø£ÿ düÔãø£eTTq ˇø=ø£ÿ
<äèø√ÿDeTTq <˚M $uÛÑ÷‘·T\ yÓ’uÛÑyêìï e]í+#ê&ÉT.
Á|ü‹ düÔãø£+˝ÀqT yÓTT<ä{Ï XÀ¢ø£+ e÷ùV≤X¯«] eT+<äVü‰kÕìï
e]ídüTÔ+~. Ä ‘·*¢ <äj·÷|üP]‘· <äs¡Vü‰dü+ »qT\≈£î ÁX‚j·TdüT‡
ø£*–+#·>∑\<äì Ä ø±+øÏå+∫Hê&ÉT ø£$. yê´»düTÔ‹ yÓ’uÛÑyêìï
#·eT‘êÿs¡+>± Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. n\‹ n\‹ |ü<ë˝À¢ <˚M
‘·‘êÔ«ìï Ä$wüÿ]+∫q X‚eTTwæ yê]~.
X¯ã›eTT XË’*, s¡düeTT uÛ≤eeTT nìïj·TT ø£\>∑\dæq n|üPs¡«
Á>∑+<∏äeTT. <˚$ ‘ê‹Ô«ø£ dü«s¡÷|ü+, yÓ’~ø£ ‘ê+Á‹ø£ <˚e‘·\
dü«s¡÷|ü dü«uÛ≤yê\T <äX¯eTVü‰ $<ä´\ ‘·‘·Ô«+, ñ|üìwü~«<ë´
kÕ<Ûäq, <˚e‘êqTÁ>∑Vü≤ ÁbÕ|æÔ¬ø’ #˚j·T<ä>∑T kÕ<ÛäHê $X‚cÕ\T
Ç+<äT Á|ükÕÔ$+|üã&çq$. ø£$‘ê|üs¡+>± n<äT“¤‘· uÛ≤e∫Á‘ê\T,
#Û·+<√Ø‘·T\T, Ä<Ûë´‹àø£|üs¡+>± ñbÕdüHê s¡Vü≤kÕ´\T,
e÷]Ã ` 2022
dæ~∆+|üCÒXÊsTT. |üs¡<˚e‘ê ÁbÕuÛÑe bÕs¡
e÷´ìï eTq ø£fi¯¢ eTT+<äT ì\T|ü⁄‘·T+~.
Çìï »{Ï\yÓTÆq ‘ê‹Ô«ø£ $wüj·÷\qT
düŒè•dü÷Ô s¡#·q kÕ–Hê, Ç+<ä* X¯ã›kÂ+
<äs¡´+, n‘·´+‘· >±qjÓ÷>∑´+>±, bÕsê
j·TD jÓ÷>∑´+>± ñ+&ç uÛÑ≈£îÔ\qT
$eX¯ó\qT #˚düTÔ+~. Ç+‘·{Ï eTVü‰
Á>∑+<∏ëìï πøe\+ 20 s√E\˝À |üP]Ô #˚XÊs¡T.
á Á>∑+<∏ëìï Hêj·Tq @&ÉTe÷s¡T¢ dües¡D\T #˚dæ
dü+düÿ]+#ês¡T. ∫es¡>± 1907 ˝À Áyêdæq Á>∑+<∏ëìï 1922˝À
ns¡TD≤#·˝≤ìøÏ e∫Ãq|ü⁄&ÉT 7e dü+düÿs¡D #˚XÊs¡T. ñe÷
düVü≤ÁkÕìøÏ dü+düÿè‘·+˝À ªÁ|üuÛѵ nqT ù|s¡T‘√ n<äT“¤‘·yÓTÆq
yê´K´ sêdæq yês¡T lø£bÕ*.
ø=+‘·ø±\eTT>± <˚X¯+˝À \*‘êdüVü≤ÁdüHêeT bÕsêj·TD
ãVüQyê´|üÔyÓTÆq~. BìøÏ nH˚ø£eT+~ |ü+&ç‘·T\T, |”sƒê~Û
|ü‘·T\T, Ä\j·T ìsê«Vü≤≈£î\T, Á|üe#·qø±s¡T\ Áù|s¡D Áb˛‘ê‡
Vü‰\T ø±s¡D+. n˝≤π> ñe÷düVü≤Ádü bÕsêj·TD |ü≥¢ kÕ<Ûä≈£î
\˝À Ç|üŒ{Ϭø’Hê ÄdüøÏÔ ø£\>∑≥+, <˚X¯eT+<äH˚ø£ ÁbÕ+‘ê\≈£î
yê´|æÔ #Ó+<ä≥+ eTT<ëeVü≤+. Ç{°e˝Ò s¡eTD≤ÁX¯eT+,
‹s¡TeHêïeT˝…’ yês¡T ñe÷düVü≤ÁkÕìï ]ø±sY¶ #˚dæ nø√ºãs¡T
2019˝À $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T.
ªª|ü⁄D≤´‘·Tà&Ó’q yê&û Á>∑+<∏äeTTqT |ü]ƒ+∫q#√ Ä|ü<ä\qT
<ë≥>∑\&ÉT. n~ |üs¡y˚TX¯«] jÓTTø£ÿ eTVæ≤eTj˚T >±ì Hê >=|üŒ
‘·qeTT ø±<äT. á y껄àj·÷ø£è‹ n+ã bÕ<äeTT\+<äT Hê≈£îqï
Á|”‹ dü+ã+<ÛäeT>∑T ñ<ëZs¡eTT. ø£qTø£ dü‘·TŒs¡Twüß\πøyÓTÆq
ñ|üø±s¡yÓTÆq#√ Hêø£~ $»j·Ty˚Tµµ nì |òü\düTÔ‹>± #ÓbÕŒs¡T.
#·ø£ÿì ø£$‘·«eTT, •\Œs¡eTD°j·TyÓTÆq ø£\Œq, ‘·‘·Ô«
ì>∑÷&ÛÉ $<ä´\T dü+|üPs¡íeTT>∑ $ø£dæ+∫, yÓsTT´ dü+düÿè‘·
XÀ¢ø±\˝À |üsêX¯øÏÔ yÓ’uÛÑyêìï Ä$wüÿ]+∫q y˚sTTπs≈£î\
ns¡$+<äeTT, kÕVæ≤‘·´ Ä<Ûë´‹àø£ kÕ<Ûä≈£î\ bÕ*≥ ~e´
eTø£s¡+<äeTT ñe÷düVü≤Ádü+.
` Á|ükÕ<äes¡à ø±eTãTTwæ
(á Á>∑+<∏ëìï |üHêï\ sê<Ûëø£èwüíX¯s¡à >±] yê´U≤´ ‘ê‘·Œsê´\‘√
s¡eTD≤ÁX¯eT+ yês¡T Á|ü#·T]+#ês¡T. |ü+‘·T\ \ø°ÎHêsêj·TDXÊÅdæÔ
>±] Ä+Á<Ûä |ü<ä´ ‘ê‘·Œsê´\‘√ s¡eTD eTVü≤]¸ uÛÑø£ÔeT+&É*
ôV’≤<äsêu≤<äT yês¡T Á|ü#·T]+#ês¡T.)
49
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
Væ≤eTe+‘·Tì |ü⁄Á‹ø£ bÕs¡«r<˚$ |üs¡eT•e⁄ì‘√ Hê<∏ë!
ª|ü⁄qs¡®qà`dü«s¡Zqs¡ø±\Tµ` n$ bı+<ä&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\T
$X¯<ä+>± ‘Ó*j·TCÒj·T+&ç nì ÁbÕ]ú+#·>± •e⁄&ÉT` ªª<˚M!
j·TeT˝Àø£+˝À j·TeTT&ÉT Äj·÷ Je⁄\T #˚dæq bÕ|üø±sê´
\qT ã{Ϻ •ø£å\T nqTuÛÑ$+#·&ÜìøÏ ÄC≤„|ækÕÔ&ÉT. j·TeT
<ä÷‘·\T bÕ|ü⁄\qT HêHê j·÷‘·q\≈£î >∑T]#˚dü÷Ô nH˚ø£
s¡ø±\T>± •øÏåkÕÔs¡T nì #ÓãT‘ê&ÉT... Çø£ #·<äe+&ç...
|üs¡eT•e⁄&ÉT Ç+ø± Ç˝≤ #Ó|üŒkÕ>±&ÉT` ªªø±‘ê´j·T˙!
Ç+‘·≈£î eTT+<äT #Ó|æŒq≥T¢ bÕbÕ‘·Tà\T ‘·eT bÕbÕ\T q•+#˚
es¡≈£î qs¡ø£˝Àø±\˝À nH˚ø£ $<Ûë˝…’q •ø£å\T nqTuÛÑ$+∫,
ø=*$T˝À ø±–q ÇqTeTT ‘·T|ü⁄ŒqT M&çq $<Ûä+>± |ü]X¯ó<äT∆˝…’
yÓTT<ä≥ |ü⁄s¡T>∑T\T >±q÷, |æ<ä|ü |ü≈£åî\T>±qT, nq+‘·s¡+
eTè>±\T>±q÷, ∫es¡>± eTqTwüß´\T>±qT »qà\T
bı+<äT‘ês¡Tµµ. Ä e÷≥\T $qï bÕs¡«‹ ªªkÕ«MT! ndü\T
bÕ|ü|ü⁄D≤´\+fÒ @$T{À Hê≈£î $e]+#·+&çµµ nì ø√]+~.
|ü⁄qs¡®qà ` bÕ|ü|ü⁄D≤´\T
n|ü⁄Œ&ÉT |üs¡eT•e⁄&ÉT á$<Ûä+>± #Ó|üŒkÕ>±&ÉT` ªªe÷ì˙!
bÕbÕ\T nH˚$ eT÷&ÉT s¡ø±\T>± ñ+{≤sTT. n$ eTqdüT‘√
#˚j·Tã&˚$, H√{Ï‘√ #˚j·Tã&˚$, X¯Øs¡+‘√ #˚j·Tã&˚$. yê{Ïì
$e]kÕÔqT $qT.
bÕs¡«r! Ç‘·s¡T\ kıeTTà ø√s¡Tø√e&É+, bÕ|üø£è‘ê´\qT
düeTà‹+#·&É+` nq>± #·÷dæ dü+‘√wæ+#·&É+, |ü⁄D´ø±sê´\qT
<ä÷wæ+#·&É+ yÓTT<ä˝…’q$ eTqdüT‡‘√ #˚ùd bÕbÕ\T.
ndü‘ê´\T |ü\ø£&É+, |üs¡eT ø£s¡ÿX¯+>± nq>±
Ç‘·s¡T\ eTqdüT‡ u≤<Ûä|ü&˚≥≥T¢ e÷{≤¢&É&É+
yÓTT<ä˝…’q$ yêø˘ dü+ã+<ÛäyÓTÆq (H√{Ï‘√ #˚j·Tã&˚)
bÕbÕ\T. Çø£ ÁbÕDT\qT #·+|ü≥+, nø±s¡D+>±
ø£{Ϻy˚j·T&É+, ‹q>∑÷&Éì yê{Ïì ‹q&É+, |üs¡Tì
uÛ≤s¡´qT ≈£L&É≥+, <ä÷wü´yÓTÆq ø£\T¢ Á‘ê>∑&É+
yÓTT<ä˝…’q$. X¯Øs¡ dü+ã+<ÛäyÓTÆq (X¯Øs¡+‘√ #˚ùd) bÕ|ü ø£s¡à\T.
Á‘ê>∑sêì<Ó’q kÕsê Á‘ê>∑≥+ nH˚~ bÕbÕ\ìï+{Ï˝Àq÷ #ê˝≤
ô|<ä› bÕ|ü+. ‘ê>∑&É+ e\q ÁbÕDVü‰ì ≈£L&Ü ø£\T>∑T‘·T+~.
qs¡ø£eTH˚ düeTTÁ<ä+˝À eTTì–b˛e&É+, n|üø°]Ô dü+uÛÑ$kÕÔsTT.
bÕs¡«r! dü‘·TŒs¡Twüß\ düeT÷Vü≤+ eT<ä´+ ‘ê>∑&É+ e÷qø£
b˛‘˚` Á|ü|ü+#·+ Vü≤<äT›˝Ò$T#˚ ø£*–q yê´≈£î\bÕ≥T #Ó+~q<Ó’
e÷]Ã ` 2022
nq>± Vü≤<äT›˝Òì dü+øå√uÛ≤ìøÏ >∑T¬s’
q•düTÔ+~. eT<ÛäTbÕHêdüøÏÔ e\¢ ø£*π>
Vü‰ì eTìwæøÏ nìï nqsêú\qT ø£*–
düTÔ+~. n+<äTe\¢ @$<Ûä+>±q÷
eT<ä´bÕq+ eT+∫~ >±<äT. düs¡«
C≤‘·T\yês¡T eT<ä´bÕHêìï $&ç∫ dü‘·´Hêsêj·TD
&Ü. mMT«mdt
ô|&ç‘˚ Ä e´øÏÔøÏ ù|s¡TÁ|üU≤´‘·T\T,
dæ]dü+|ü<ä\T, dü<äZ‘·T\T ‘·|üŒø£ ø£\T>∑T‘êsTT.
•e⁄&ÉT bÕs¡«‹‘√ Ç+ø± Ç˝≤ nHêï&ÉT` ªªÇø£ |ü⁄D≤´\+fÒ
@$T{À #ÓãT‘êqT $qT. |ü⁄D´+ CÖ|ü]$Tø£+, ìs¡T|üø£s¡D+,
k˛|üø£s¡D+ nì Á|ü|ü+#·+˝À eT÷&ÉT $<Ûë\T>± ˇ|ü⁄Œ‘√+~.
CÖ|ü]$Tø£+ nq>± bÕ|üø£è‘ê´\qT e<ä\≥y˚T! Ç+‘·
düT\uÛÑyÓTÆq <ëìì eT÷s¡Tâ\T ‘Ó\TdüTø√˝Ò≈£îHêïs¡T. bÕbÕìï
$&ç∫ô|≥º&ÜìøÏ ô|<ä›>± Á|üj·T‘·ï+ #˚j·Tqø£ÿπs¢<äT. <Ûäq+
ø=+#ÓyÓTÆHê yÓ∫Ã+#·e\dæq |üì ˝Ò<äT. |üs¡˝Àø£+˝À m˝≤+{Ï
u≤<Ûä\T nqTuÛÑ$+#·e\dæ edüTÔ+<√ nH˚ uÛÑj·T+‘√ <äT]à‘·
ø£s¡à\qT (bÕ|üø£s¡à\qT) #˚j·T&É+ e÷ì‘˚ #ê\T. n˝≤
e÷ì‘˚ dü<äZ‹ e\¢ ø£*π> kÂK´+, dü«s¡ZkÂK´+ ‘·q+‘·≥ ‘êH˚
\_ÛdüTÔ+~. bÕ|ü|ü⁄ |üqT\T e÷q≥+ nH˚~ ‘·q #˚‹˝Àì |üH˚
ø£<ë! Ä bÕ|ües¡®q+ e\¢ ø£*π> y˚T\T ‘Ó*j·Tø£ bÕ|ü|ü⁄ |üqT\T
#˚dæ qs¡ø£˝Àø£+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T. ñbÕj·To\Ts¡>∑T ãT~∆eT+
‘·T\T y˚<äXÊg |ü⁄sêD≤\T $+≥÷ ô|<ä›\qT >ös¡$dü÷Ô
(ùd$dü÷Ô), <ÛÓ’s¡´eTe\+_+∫, Ç+Á~j·÷\qT ìÁ>∑Væ≤+∫
dü<äZ‘·T\ e\¢ ø£*π> kÂU≤´\qT bı+<äT‘ês¡T. Ç+Á~
j·÷\qT ìÁ>∑Væ≤+#·&É+ #˚‘·H˚ Ä |üs¡˝Àø£ düTK+
(dü«s¡ZdüTK+) \_ÛdüTÔ+<äì #Óù|Œ≥|ü⁄Œ&ÉT` e÷q
e⁄\T πøe\+ |ü⁄D´ø£s¡à˝Ò Ä#·]düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT \_Û+#˚
uÛ≤>∑´+ Ç{Ϻ<äì e]í+#·&ÜìøÏ X¯ø£´+ ø±<äT>∑<ë!
|ü⁄D´ø£s¡à˝À Çø£ ¬s+&Ée<Ó’q ìs¡T|üø£s¡DeTTH˚
ªìj·TeTeTµì ≈£L&Ü n+{≤s¡T. |ü]X¯ó<ä∆‘· (X¯ó
∫‘·«+), ì»eTT (dü‘·´+), XÊ+‹ (#·s¡à+, ø£qTï\T, #Óe⁄\T,
Hê\Tø£, eTT≈£îÿ ` nH˚ nsTT<äT C≤„H˚+Á~j·÷\T ìÁ>∑Vü≤+
nq>± n+‘·]+Á~j·÷\qT ` nq>± u≤ùV≤´+Á~j·÷\qT
»sTT+#·&É+) ãTTEes¡Ôq, Áe‘ê\j·T+<äT Á|”‹, ˇø£ÿ
bı<äT›\T+&É&É+ (qø£ÔeTT), ÁãVü≤à#·s¡´ Áe‘· bÕ\q nH˚$
ìs¡T|üø£s¡D+ nH˚ ù|s¡T‘√ ˇ|ü⁄Œ‘·THêïsTT. M{Ï˝À XÖ#·eTH˚~
50
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ÄuÛÑ´+‘·s¡eT˙, u≤Vü≤´eT˙ ¬s+&ÉT s¡ø±\T. n+<äT eTqdüT‡
jÓTTø£ÿ bÕ]X¯ó<Ûä´+ ÄuÛÑ´+‘·s¡eTe⁄‘·T+~. ÄVü‰s¡X¯ó~∆, <˚Vü≤X¯ó
~∆ u≤Vü≤´XÖ#·eTì #Ó|üŒã&É‘êsTT. H√{Ï‘√ #Óù|Œ~, ø£+{Ï‘√
#·÷ùd~, #Óe⁄\‘√ $qïB ñqï~ ñqï≥T¢ #Ó|üŒ&Éy˚T dü‘·´+.
C≤„H˚+Á~j·÷\qT »sTT+#·&Éy˚T XÊ+‹, ø£πsà+Á~j·÷\T
dü~«wüj·÷\˝À Á|üe]Ô+|üCÒj·T&Éy˚T XÊ+‹. ìwüÿ|ü≥es¡Ôqy˚T
Äs¡®e+ (ãTTEes¡Ôq+), eT+∫ |üqT\qT |üPìø£‘√ #˚j·T&Éy˚T
Áe‘·+. uÛÀ»q+ e÷q≥y˚T ñ|üyêdü+. ø±yÓ÷Á<˚ø±ìøÏ
>∑T]ø±≈£î+&Ü ñ+&É&Éy˚T ÁãVü≤à#·s¡´+.
#Ó©! nìï q<äT\˝À düeTTÁ<ä+˝À ø£*ùd q<äT\qT
rsêú\+{≤s¡T. yê{Ï˝À kÕïq+ #˚ùdÔ n$ $T≈£îÿ≥yÓTÆq
|ü⁄D´|òü˝≤\T Á|ükÕ~kÕÔsTT. Ä$<Ûä+>± düeTTÁ<ä+˝À
ø£\e&ÜìøÏ yÓfi‚fl q<äT\˝À eTT˙X¯«s¡T\T ‘·eT bÕ<ë\T yÓ÷|æ
|ü$Árø£]+∫q#√≥÷¢, á Ádüe+‘·T\T kÕ>∑s¡+˝À ø£*ùd #√≥T¢,
qBq<ë\T |üs¡düŒs¡+ ≈£L&˚ #√≥T¢ nq>± dü+>∑eT kÕúHê\÷
e÷]Ã ` 2022
ñ‘·ÔeT rsêú\T. düeTTÁ<ä+ ˇø£ >=|üŒ |ü⁄D´rs¡ú+. eTT˙+Á<äT\
#˚‘· |üPs¡«+ Çwüº+‘√ bı>∑&Éã&çq Á|ü<˚XÊ\T ÁX‚wü˜eTT˝…’q `
|ü$Á‘·yÓTÆq rsêú\T. |ü⁄D´rsêú\˝À eTTq>∑&ÜìøÏ eTT+<äT
ø±\ø£è‘ê´\T rs¡TÃ≈£îì, kÕïqe÷&ç |ü]X¯ó<äT∆&Ó’ Ä |ü$Á‘·
rsêú\˝À Á|üy˚•+#ê*. (#ê˝≤ eT+~ á $wüj·T+ ‘Ó*j·Tø£
n|ü$Á‘·+>± ~– kÕïq+ #˚düTÔHêïs¡T.) Ä $<Ûä+>± rsêú\˝À
Á|üy˚•+∫, kÕïq$<ÛäT˝…\¢ #·ø£ÿ>± Ä#·]+∫ >∑f…ºøÏÿq ‘·s¡Tyê‘·
<˚eÁu≤Vü≤àD |üP»\T ‘·|üŒ≈£î+&Ü ìs¡«]Ô+#ê*. <ä>∑Zs¡˝À
ñ+&˚ rsêúìï ùd$+#·&É+ ø£+fÒ, <ä÷s¡+>± ñ+&˚ rsêúìï
ùd$+#·&Éy˚T eT+∫~. m+<äTø£+fÒ y˚<äyêø±´\ b˛ø£&ÉqT
nqTdü]+∫ rs¡új·÷Á‘·˝À <˚Vü≤+ ã&É*ø£ #Ó+<ä&É+, ÁX¯eT
bı+<ä&É+ eT+∫~.
n|üsêí! Çø£ |ü⁄D≤´\˝À eT÷&Ée<Ó’q k˛|üø£s¡D≤ìï
$e]kÕÔqT, C≤Á>∑‘·Ô>± $qT.
(düX‚wü+)

FORM - IV
Statement about ownership and other particulars about newspaper (DARSHANAM) to be pub-
lished in the first issue every year after the last day of February.
1. Place of Publication : SECUNDERABAD
Address : 601, Chenoy Trade Centre, Parklane,
Secunderabad-500 003
2. Periodicity of its publication : Monthly
3. Printer's Name : MARUMAMULA RUKMINI
Nationality : INDIAN
Address : 601, Chenoy Trade Centre, Parklane,
Secunderabad-500 003
4. Publisher's Name : MARUMAMULA RUKMINI
Nationality : INDIAN
Address : 601, Chenoy Trade Centre, Parklane,
Secunderabad-500 003
5. Editor's Name : MARUMAMULA RUKMINI
Nationality : INDIAN
Address : 601, Chenoy Trade Centre, Parklane,
Secunderabad-500 003
6. Names and addresses of individuals
who own its newspaper and partners or : - NA -
shareholders holding more than
one percent of the total capital.

I, MARUMAMULA RUKMINI hereby declare that the particulars given above are true to the best
of my knowledge and belief.
Sd/- MARUMAMULA RUKMINI
Date : 01-03-2022 Signature of Publisher

51
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT) yês¡T <ë+{À¢ bÕ\Tb˛ùd yês¡T.
˙ ‘·|üeTTq≈£î yÓT∫Ë— ˙es¡D´+ãTq qT+&É>∑\ |ü+Á&Ó+&˚+&ÉT¢qT n<Ó|üŒ{Ïø° ì+&ç bıs¡\˝Ò<äT.
eq´|òü\eT÷\ XÊø£+ãT\T ˙ eTVü‰qdü+ãTq Á<äT|ü<äsê»|ü⁄Á‹ H˚HêbÕÁ‘·≈£î <ëdüT&ÉHÓ’ b˛j·÷qT.
#˚‘· kÕ~Û‘·+ãT˝…’ j·Tø£åj·T+ãT˝…’q #·‘·T]«<Ûë Vü‰s¡+ãT\>∑T Á|ü»\T Hê qT+∫ @MT H˚s¡TÃø√˝Ò<äT.
qìjÓTTø£ÿ ‘êÁeTkÕú*sTT∫à es¡+_∫à eq»Væ≤‘·T+&É+‘·]Ω‘·T+&Ó’q Ä $+‘· bÕÁ‘·qT ‹\øÏ+#·&ÜìøÏ
` eTVü‰uÛ≤s¡‘·+, ns¡D´|üs¡«+ e#˚Ãyês¡T. ª<ëìì >∑+>∑˝À bÕs¡y˚sTTµ
˙ ‘·|üdüT‡ Hê≈£î q∫Ã+~. ˙e⁄ n&É$˝À ñ+&˚ |ü+Á&Ó+&ÉT nì >∑Ts¡Te⁄>±s¡T dü\Vü‰ì#êÃs¡T. H˚Hê |æ. uÛ≤düÿs¡jÓ÷–
dü+e‘·‡sê\T n&É$˝À \_Û+#˚ |ü+&ÉT¢, y˚s¡T¢ ø±j·T>∑÷s¡\T ˙ dü\Vü‰ bÕ{Ï+#êqT.
bÕø£XÊ\˝À Á<Í|ü~#˚ e+&Éã&ç ‘·s¡T>∑ì Hê\T>∑T $<Ûë˝…’q ` (Væ≤e÷\j·T |üs¡eT >∑Ts¡Te⁄\‘√ JeqeTT `kÕ«$T sêeT)
e+≥ø±\T>± @s¡Œ&É>∑\ eì #Ó|æŒ ˇø£ sê–bÕÁ‘·ì∫à e÷ ùdïVæ≤‘·T&ÉT ‘·q ø=&ÉTøÏÿ ªn‹s¡<∏éµ nì ù|s¡T ô|{≤º&ÉT.
dü÷s¡T´&ÉT e÷j·TeTj·÷´&ÉT. ndü\T n‹s¡<∏ä, eTVü‰s¡<∏äT\T n+fÒ m˝≤+{Ïyês¡T?
Ä bÕÁ‘·˝À @ ø=+#Ó+ e+&çHê n~ nø£åj·TeTe⁄‘·T+~ 1. n‹s¡<∏äT&ÉT : ‘·qqT ‘êqT s¡øÏå+#·Tø=+≥÷ 10 y˚\
(n+fÒ ‘·s¡–b˛<äT) Ä bÕÁ‘·H˚ nø£åj·TbÕÁ‘· n+{≤s¡T. Ä<ÛäTìø£ eT+~ jÓ÷<ÛäT\ø£Hêï n~Ûø£ dü+K´>∑\ yêfi¯¢‘√ j·TT<ä∆+ #˚ùd
ø±\+˝À kÕ«$T sêe÷J$‘·+˝À nø£åj·TbÕÁ‘· \_Û+∫q≥T¢ yêDÏí n‹s¡<∏äT&ÉT n+{≤s¡T.
‘Ó\TdüTÔ+~. á $wüj·T+ kÕ«$T sêe÷ e÷≥˝À¢H˚ #·÷&É+&ç. 2. eTVü‰s¡<∏äT&ÉT : |ü~y˚\ eT+~ jÓ÷<ÛäT\‘√ ˇ+≥]>±
ªªÁ|ü»\T qqTï #·÷&É{≤ìøÏ nø£ÿ&É≈£î e#êÃs¡T. Á|ü‹yês¡T, ‘·qqT, ‘·q kÕs¡~∏ì, >∑TÁsê\qT, ôd’Hê´ìï ø±bÕ&ÉT≈£î+≥÷
¬s+&Éeyês¡T Hê nedüsê\T #·÷düT≈£î+≥THêïs¡ì nqT j·TT<ä∆+ #˚ùd Ms¡TDÏí ªeTVü‰s¡<∏äT&ÉTµ n+{≤s¡T.
≈£îHêïs¡T. #ê˝≤eT+~ |üP\T ‘Ó∫à 3. düeTs¡<∏äT&ÉT : ˇø£ s¡~∏≈£îì‘√
Á|üD$T˝Ò¢yês¡T. ø±ì @ ˇø£ÿs¡÷
≈£L&Ü |òü˝≤ìï ø±ì, Ç+πøyÓTÆHê ø±ì
‹q&ÜìøÏ ‘˚˝Ò<äT. |ü<äeT÷&ÉT
s√E\T MTπsyÓTÆHê uÛÑTõ+#êsê nì
<Ûäs¡àõC≤„dü j·TT<ä∆+ #˚dü÷Ô, ‘·qqT, ‘·q
yêVü≤Hêìï
düeTs¡<∏äT&ÉT n+{≤s¡T.
ø±bÕ&ÉT≈£îH˚yêDÏí

4. ns¡∆s¡<∏äT&ÉT : <ÛÓ’s¡´kÕVü≤kÕ\T
yêø£ãT #˚j·T˝Ò<äT. #ê˝≤ ˙s¡dæ+∫b˛sTT, ‘·≈£îÿe>± ñ+&ç ‘·qqT ≈£L&Ü ‘êqT
¬s+&É&ÉT>∑T˝…’Hê y˚j·T˝Òø£b˛j·÷qT ªªm+<äT≈£î s¡øÏå+#·Tø√e&É+ dü]>±Z ‘Ó*j·TìyêDÏí ªns¡∆s¡<∏äT&ÉTµ
kÕ«$Tqyê«\qï |æ∫Ã Ä˝À#·q ‘Ó#·TÃ≈£îHêïqT?µµ n+{≤s¡T.
nì H˚qT yêb˛j·÷qT. øös¡e⁄\≈£î <äTdü‡\ ñqïfÒ¢ lsêeTTìøÏ
|ü<äeT÷&ÉT s√E\ ‘·sê«‘· H˚qT s√~+#·&É+ XÊ+‘ê<˚$ nH˚ k˛<ä] ñ+<ë?
yÓTT<ä\Tô|{≤ºqT. H˚qT »>∑Hêà‘·qT ÁbÕ]ú+#êqT. ªª‘·©¢ H˚qT <äX¯s¡<∏äTìøÏ 350 eT+~ uÛ≤s¡´\Tqï≥T¢ ‘Ó\TdüTÔ+~.
á |ü<∏ëìï Á‹ø£s¡DX¯ó~∆>± Ä#·]+#·&ÜìøÏ Á|üe÷D+ #˚kÕÔqT. n+<äT˝À @ uÛ≤s¡´≈£L XÊ+‘ê<˚$ nqï ≈£L‘·Ts¡T ˝Ò<äT. uÛ≤>∑e‘·
ø±ì ÄKs¡TøÏ ‹q&Üìø=ø£ s=f…ºeTTø£ÿ ≈£L&Ü ˝Ò<äTµµ nì |ü⁄sêD+˝À e÷Á‘·+ <äX¯s¡<∏äT&ÉT ‘·q ≈£L‘·Ts¡Tì s√eTbÕ<äTìøÏ
yêb˛j·÷qT. nø£kÕà‘·TÔ>± ˙{Ï˝À qT+∫ ˇø£ #˚sTT ô|’øÏ Ç∫Ãq≥T¢+~. ø£\ŒuÛÒ<ä+ e\¢ e∫Ãq ø£<∏ëuÛÒ<ä+ ‘·|üŒ Ç+<äT˝À
sêe&É+ H˚qT #·÷XÊqT` ÄVü‰s¡+‘√ ì+&çq ˇø£ bÕÁ‘·qT ì»+ ˝Ò<äT. yê©àøÏ sêe÷j·TD+˝À n+>∑sêC…’q s√eTbÕ<äTì
|ü≥Tº≈£îqï ˇø£ #˚sTT e÷Á‘·y˚T. n~ Hê yÓ’|ü⁄q≈£î sêe&É+ ≈£îe÷¬sÔ>± XÊ+‘ê<˚$ Á|ükÕÔeq ñ+~. ÄyÓTqT $uÛ≤+&É≈£îì
yÓTT<ä˝…’+~. ªÇ~>√ Ç~ ˙≈£îµ nqï Ád”Ô >=+‘·Tø£ $ì|æ+∫+~. ≈£îe÷s¡T&Ó’q ãTTwü´X¯è+>∑TìøÏ Ç∫à $yêVü≤+ #˚kÕÔs¡T. á
H˚Hê bÕÁ‘·q+<äTø=ì uÛÑTõ+#êqT. ÄX¯Ãs¡´+ H˚HÓ+‘· ‹Hêï n~ s√eTbÕ<äT&ÉT <äX¯s¡<∏äTì ùdïVæ≤‘·T&ÉT>± eTq≈£î ø£ìŒkÕÔ&ÉT.
U≤∞ ne&É+ ˝Ò<äT! Ä bÕÁ‘·qT Hê e<ä› eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T <äX¯s¡<∏äT&ÉT nX¯«y˚T<Ûä, |ü⁄Á‘·ø±y˚Twæ˜ #˚ùd düeTj·T+˝À e•wüº
ñ+#·T≈£îHêïqT. Ä bÕÁ‘· qT+∫ m+‘√eT+~øÏ ÄVü‰s¡+ eTVü≤]¸ á XÊ+‘ê ãTTwü´X¯è+>∑T\qT njÓ÷<Ûä´≈£î rdüT≈£îì
|ü+#˚yê&çì. ø±ì n<Ó|üŒ{Ïø° ‘·s¡T>∑˝Ò<äT. e∫à j·÷>±\T ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. á dü+<äs¡“¤+˝À yê©àøÏ
<ëì˝À d”«≥T¢ y˚ùdÔ n~ m|üŒ{Ïø° ì+&É<˚! qqTï sêe÷j·TDy˚T eTq≈£î Á|üe÷D+ ø±ã{Ϻ XÊ+‘ê<˚$
#·÷&É{≤ìøÏ e#˚à y˚˝≤~eT+~ Á|ü»\T <ëìï ‹\øÏ+#ês¡T. lsêeTTìøÏ k˛<ä] ø±<äT. (düX‚wü+)
52
<äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022

53
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
kÕ>∑s¡ |òüTÀwü
|üs¡e÷+‘·s¡+>∑+
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
ñˆˆ #˚]‹, q÷s¡&ç*¢‹ì, ∫+‘·\T <ë#·Tø£ ìÁ<äb˛sTT‹Hé,
‘˚]‹, |ü<ä´ $<ä´ >∑&ç<˚]‹, ˙ jÓTT&ç Hê≥´ e÷&ç‹Hé,
|òüTÀs¡ ‘·|üdüT‡ #˚dæ‹ì, ø√|üeTT #·÷|æ‹, ‹{Ϻb˛dæ‹Hé,
˙ s¡dü<äèwæº jÓT+‘= >∑D˙j·TeTT >±<Ó! düVæ≤+∫ ‘·ìï{ÏHé 94
ø£M! mø£ÿ&√ Çsêø˘ rs¡+˝À Á|üj·÷DÏdüTÔ+&É>± mes√
düeTTÁ<ä+˝À ‘Ó’\+ b˛ùdùdÔ Hê ˇfi¯¢+‘ê >±j·÷˝…’ Ç+ø£
Á|üj·÷DÏ+#·˝Òø£ ˙ ˇ&ç˝ÀøÏ #˚sêqT. }s¡&ç˝≤¢qT. Hê
∫+‘·\˙ï <ë#·Tø=ì Vü‰sTT>± ìÁ<äb˛j·÷qT. Hê≈£î
CÀ\bÕ&Üe⁄, ìÁ<ä|ü⁄#êÃe⁄. ˙ y˚T\T eTs¡Te>∑\Hê!
H˚H˚$T≥j·÷´! mø£ÿ&√ düeTTÁ<ä+˝À ‘·s¡+>±ìï, Çìï
|ü<ë´\T #Ó|üŒ&É+ @$T{À! ˙ ˇfiÀ¢ #˚s¡>±H˚ Hê≈£î ≈£L&Ü
ø£$‘·«+ e∫Ãq≥Tº nsTT+~.
mìï #˚XÊqj·÷´! ˙ ˇ&ç˝À <Ûë´q+ #˚XÊqT. Hê≥´+
#˚XÊqT. |òüTÀs¡yÓTÆq ‘·|üdüT‡ #˚XÊqT. ø√|ü+ #·÷|æ+#êqT.
e÷qeC≤‹ø£+‘·{ÏøÏ ìH˚ï Á|ü‹ì~Û>± uÛ≤$+∫ me¬ses√ #˚dæq
<äTsêàsêZ\øÏ ìqTï ‹{Ϻb˛XÊqT. ø±˙ qTe⁄« m+‘√ düVæ≤+#êe⁄.
Ç+<äT≈£î ø£è‘·»„‘·>± H˚qT ˙≈£î @$T áj·T>∑\qT?
ñˆˆ πøåeTeTT πøåeT yÓ÷sTT ø£$X‚Ks¡! πøåeTeTT |ü<ä´ $<ä´≈£îHé
πøåeTeTT ˙≈£î ˙ dü‹øÏ, l<ä«j·T dü+‘·‹¬ø\¢ y˚fi¯\Hé
πøåeTeTT ‘Ó\TZ H˚\\≈£î, πøåeTeTT uÛ≤s¡‘· ~e´ <ÛëÁ‹øÏHé
πøåeTeTT uÛÑ÷$T ø£+‘·≈£îqT πøåeTeTT H˚ìø£ b˛sTTe#ÓÃ<äHé 95
ø£M! ˙≈£î πøåeT+. ˙ leT‹øÏ πøåeT+. ¬s+&ÉT lø±sê\
s¡÷|ü+˝À Á|üø±•düTÔqï ˙ ≈£îe÷s¡T *<ä›]ø° πøåeT+. qTe⁄«
qeTTà≈£îqï |ü<ä´ $<ä´≈£î πøåeT+. MT ‘Ó\T>∑T yê]øÏ πøåeT+.
uÛ≤s¡‘· ~e´<ÛëÁ‹øÏ πøåeT+. á uÛÑ÷$Tø£+‘·≈£î πøåeT+ ø£\>±*
nì ø√s¡T≈£î+≥THêï. eT] ` Ç+ø£ ` yÓ[¢kÕÔH˚!
ñˆˆ ªÄµ! j·Tì ‘˚s¡Tø=+#·T ‘·s¡>±! j·Tì |æ˝…Ã&ÉT ˝À|ü˝Ò düT<Ûë
<Ûë´j·TeTT e÷j·TeTjÓT´, ˇ&ç j·T+<ä* <˚e‘· e÷j·TeTjÓT´, ∫
<˚Zj·TqT e÷j·TeTjÓT´— s¡dürs¡eTT ì+ø£qT <ë{Ï j·TT+&É<√
e÷]Ã ` 2022
&Ü. >∑]øÏbÕ{Ï
qs¡dæ+Vü‰sêe⁄
Hê sTT\ y˚\T|ü+#·T e<äq+ãT düeTTÁ<äeTT #˚dæ #·÷&É>∑Hé 96
ªb˛sTT ekÕÔqT πøåeT+µ nì n+≥÷H˚ Ä ‘·s¡+>∑+ e÷j·T
eTsTT´+~. ‘·s¡+>∑+ Áù|eT˝À eTTì–b˛sTTq H˚qT ‘˚s¡Tø=ì
ªmø£ÿ&çøÏ yÓfi≤¢e⁄, @eTsTTb˛j·÷e⁄µ nì |æ*#˚ ˝À>±H˚
‘·s¡+>∑+ e÷j·T eTsTT+~. Hê J$‘·+˝À neTè‘ê<Ûë´j·T+
e÷j·T eTsTT+~. ˇ&ç˝À ñqï <˚e‘· e÷j·T eTsTT+~.
∫<˚Zj·T+ e÷j·T eTsTT+~.
e÷j·T eTj·÷´πø ø£<ë $\Te ‘Ó*ùd~! nsTTHê Ä
¬øs¡≥+ Ç+ø± kÕ>∑s¡ rsêìï <ë{Ï ñ+&Éø£b˛e#·TÃ nH˚
uÛ≤e+‘√ eTTKeT+‘ê düeTTÁ<ä+ #˚düTø=ì düeTTÁ<ä
ÁbÕ+‘·eT+‘ê >±*+#êqT.
jÓ÷>∑e÷s¡Z+
ñˆˆ eT÷&ÉT $uÛÑ÷‹ πsK\qT eTT~›&ÉT ø±ì #Ós¡+>∑T‘√ »>∑
yÓ÷à&É>∑ CÒj·TT C≤„qeTj·T jÓ÷>∑eTT ∫qàj·T eTTÁ<ä‘√, qeTHé
M&çq Ä »>∑<äTZs¡Tì M∫ø£˝À >∑ì |üs¡T« ô|{Ϻ‹Hé
z&ç‹ H√&çb˛sTT‹ì z&ç‹ Hê |ü<ä |ü<äà eT+≥>∑Hé 97
n+‘·˝À Ä ‘·s¡+>∑+ düeTTÁ<ä eT<Ûä´+˝À <äs¡Ùq$T∫Ã+<~.
ˇø£ ~e´ eT+>∑fi¯ dü«s¡÷|ü+ ‘·s¡+>∑+˝À ø£q|ü&ç+~. Ä
‘·s¡+>∑+ #·T≥÷º ñqï~ ˙{Ï eTTdüT>∑T ø±<äT. n~ ø±cÕj·T
eg|ü⁄ ø=+>∑T. bòÕ\uÛ≤>∑+ ñ»®«\+>± Á|üø±•k˛Ô+~. Ä qT<äT{Ï
MT<ä ñqï eT÷&ÉT $uÛÑ÷‹ πsK\T Á‘·sT÷ $<ä´≈£î dü+πø‘ê˝≤
nqï≥T¢ Á|üø±•düTÔHêïsTT. Ä πsK\ n+#·T\T á ø±$ #Ós¡>∑T
n+#·T\≈£î ‘ê≈£î‘·THêïsTT.
y˚<ë\˙ï @ ‘·‘êÔ«ìï >∑T]+∫ #Ó|ü⁄‘·THêïjÓ÷ Ä
‘·‘·Ô«eT+‘ê πøe\+ ˇπø ˇø£ ∫qTàÁ<ä <ë«sê dü÷∫k˛Ô+~. Ä
~e´eT+>∑fi¯ dü«s¡÷|ü+.
kÕ«MT! qTyê« qqTï Äos¡«~+#·&ÜìøÏ e#êÃe⁄! qTe⁄« á
e÷eT÷\T eTìwæ ˇ&ç˝À |ü~ s√E\T X¯j·Tì+#êe⁄! qTyê«
qqTï ø√|æ+∫, ãT»®–+∫, Áù|$T+∫, ˝≤*+∫+~! Hê≈£î
_&ɶyê, ‘·*¢yê, ‘·+Á&çyê, ø£$yê, jÓ÷–yê, á düèwæºøÏ
54
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
ø±s¡D≤ìyê nì ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷H˚! njÓ÷´! ˙eì
‘Ó\TdüTø√˝Òø£b˛j·÷H˚! n+≥÷ Ä ‘·s¡+>∑+˝À πsU≤e÷Á‘·+>±
ø£ì|ædüTÔqï Ä n<Ó’«‘·eT÷]Ôì |ü≥Tº≈£î+<ëeTì |üs¡T>∑Tô|{≤º.
ø±˙ n~ n+<˚ ‘·‘·Ô«e÷! Ä |ü<ä |ü<ëàìï n+<äTø√e&É+˝À
ˇ&çb˛j·÷qT.
‘·s¡+>∑+ s¡÷|ü+˝À e∫Ãq »>∑<äTZs¡Te⁄ Ä~X¯+ø£s¡T\
s¡÷|ü+ #Ó’‘·q´ eTVü‰kÕ>∑s¡+˝À ©qeTe⁄‘√+~.
ñˆˆ Ä˝Àp&É ‘·s¡+>∑ Ä »\~Û <˚Vü≤+ ã+<äT, |ü+#êdü´jÓÆT
Hê∞ø£eTTàj·Tq qT+&ÉT kÕøÏìì <Ûë´q+ ã+<äTqHé ì\Œ>∑Hé,
C≤«\Hé πs|æq edüTú \+≈£îX¯eTT˝…’ #Ó’‘·q´ e÷s¡Z+ãTqHé ~ì‘√ ¬>’ø=ì, <ë≥CÒdæq~ kÕ«~ÛcÕ˜q #·Áø£düú*Hé 99
eT÷˝≤<Ûës¡eTT <ë≥ CÒôd, |ü⁄\>∑+ãT˝Ÿ e+&ç e&ç¶+#ÓH√! 98 e÷qe <˚Vü≤+˝À eTsêàej·Te kÕúq+˝À kÕ«~ÛcÕ˜q
e÷qe <˚Vü≤+˝À Ädüq kÕúq+˝À Á|üø±•+#˚ eT÷˝≤<Ûës¡ |ü<äà+˝À neTàyês¡T ø±øÏ˙ <˚e‘ê s¡÷|ü+˝À ñ+≥T+~.
|ü<äà+˝À neTàyês¡T kÕøÏ˙ <˚e‘ê s¡÷|ü+˝À n~Ûwæ˜+∫ Hê\T>∑T yÓ÷eTT\‘√ eTH√Vü≤s¡+>± Á|üø±•dü÷Ô ñ+≥T+~.
ñ+≥T+~. nsTT<äT yÓ÷eTT\‘√ Á|üø±•düTÔ+~. n+≈£îX¯+ |üdüT|ü⁄ |ü#·Ãì es¡í+˝À Á|üø±•düTÔ+~. X¯S\+ ÄyÓT≈£î Á|ü<Ûëq
nø£ÿ&É ÄyÓT Á|ü<Ûëq Äj·TT<Ûä+. es¡<ë~ <˚e‘·\‘√ Äj·TT<Ûä+. n‹ >∑]«‘·jÓÆT (y˚T<ÛädüT‡) ø=e⁄«qT ìyêdü kÕúq+>±
ùd$+|üã&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~. |ü⁄\>∑+ nqï+ nyÓT≈£î HÓ’y˚<ä´+. #˚düT≈£î+≥T+~. eT<ÛäTe+fÒ ÄyÓT≈£î Á|”‹. eTVü‰jÓ÷>∑T\T
á ‘·s¡+>∑+ Ä #·Áø±ìï <ë≥>∑*–+~. nq+‘·s¡+` düeT]Œ+∫q ô|s¡T>∑T nHêïìï ã+~Hê´~ <˚e‘·\‘√ ø£*dæ
eTˆˆ ‘·qô|’ ‘êH=ø£ |ü≥Tº ì\TŒø=qT#·THé <Ûë´q+ãTqHé ø±øÏ˙ HÓ’y˚<ä´+>± d”«ø£]düTÔ+~. á ‘·s¡+>∑+ Ä kÕúHêìï
|òüTq s¡÷|ü+ãTqT ì\Œ, wü&É›fi¯ eTq'ø£+»+ãTqHé >∑]«‘ê <ë≥>∑*–+~. nq+‘·s¡+ `
qqjÓÆT Áø=e⁄« q&É+∫ yÓ’#Ó, ô|s¡T>∑qï+ãT˝Ÿ düeT]Œ+|ü, ã+ (düX‚wü+)

55
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
HÓ’Hê<˚$
HÓ’Hê<˚$ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì Væ≤e÷#·\Á|ü<˚XŸ sêÁwüº+˝À _˝≤dt
|üPsY q>∑s¡+˝À ø=\TyÓ’ñqï n‘·´+‘· X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq X¯øÏÔ|”sƒ¡eTT.
áyÓT ø=+&Éô|’ HÓ\ø=ì ñ+~ Ä\j·÷ìï #˚s¡Tø√e{≤ìøÏ
s√|ty˚<ë«sê yÓfi≤fl*. ∫e] uÛ≤>∑+˝À ø=ìï yÓT≥¢ <ë«sê ô|’øÏ
yÓfi≤fl*‡ ñ+≥T+~. ø=+<äs¡T uÛÑ≈£îÔ\T yÓT≥¢<ë«sê ≈£L&É ô|’øÏ
#˚s¡T ø=+{≤s¡T. Ä\j·T+ô|’qT+&ç >√$+<ä kÕ>∑sY ø£ì|ædüTÔ+~.
HÓ’Hê<˚$ Ä\j·T+ u≤Áø± Äqø£≥º≈£î 20 øÏ.MT. <ä÷s¡+˝À
ñ+~. _˝≤dt|üPsY qT+&ç Ä\j·÷ìøÏ yÓfi¯ó¢ düeTj·TeTTq
|ü#·Ãì s√&ÉT¢ Á|üø£ÿq ∫qï ∫qï ø=+&É\T m+‘√ XÀuÛÑdüÿs¡+>±
ñ+{≤sTT. eT+~s¡eTTqï ø=+&É ÁøÏ+~ uÛ≤>∑eTTq ˇø£ s√|t y˚
e÷s¡ZeTT qT+&ç eTqeTT ãj·T\T<˚sê*. eT+~s¡ <ë«s¡eTT
bÕ\ sê‹‘√ ì]à+∫q |ü\ø£\‘√ düT+<äs¡+>± ñ+~. eT+~s¡
<ë«s¡eTT <ë{Ïq |æ<ä|ü eT÷&ÉT •e*+>±\T ø£ì|ækÕÔsTT.
yê{Ïì <ä]Ù+#·Tø=ì uÛÑ≈£îÔ\T Ä\j·T+˝ÀøÏ Á|üy˚•kÕÔs¡T. Ç‘·s¡
X¯øÏÔ |”sƒê\˝À ñqï Ø‹>±
sTTø£ÿ&É |ü⁄sê‘·qyÓTÆq sê$
#Ó≥Tº <äs¡Ùq$TdüTÔ+~. uÛÑ≈£îÔ\T
‘·eT eTT&ÉT|ü⁄\qT sT÷
#Ó≥Tº≈£î ø£{≤Ôs¡T. Ä eèø£åeTT
j·÷Á‘ê yÓ’uÛÑeeTT
q≈£î eTT+<äT ˇø£ ô|<ä› dæ+Vü≤eTT
bÕ\sê‹‘√ #˚j·Tã&ç uÛÑ≈£îÔ\qT ø£qT$+<äT
#˚düTÔ+~. Ç#·Ã≥ nH˚ø£ ñbÕ\j·÷\˝À
m+<äs√ <˚MeT÷s¡TÔ\T ø£ì|ækÕÔs¡T.
≈£î&É´∫Á‘ê\T ≈£L&É <äs¡Ùq $TkÕÔsTT
eT+~s¡+ qT+&ç Væ≤e÷\j·T
|üs¡«‘·<äèXÊ´\T n‘·´+‘· eTH√Vü≤s¡+>±
ø£ì|ækÕÔsTT. n‹ bı&ÉyÓ’q HÓ’Hê<˚$ >∑TVü≤≈£î yÓfi¯fl&ÜìøÏ ˇπø
e÷s¡ZeTT+~. >∑sꓤ\j·T+˝À HÓ’Hê <˚$ neTàyê]ì <ä]Ù+∫q
uÛÑ≈£îÔ\T C…’ n+uÒ e÷‘˚ n+≥÷ uÛÑøÏÔ bÕs¡eX¯´+‘√ ìHê<ë\T
#˚kÕÔs¡T. neTà yê] eT÷]Ô Á|üø£ÿq dür<˚$ H˚Á‘·•\\T
<äs¡Ùq$TkÕÔsTT. yê{Ïì ≈£L&É uÛÑ≈£îÔ\T uÛÑøÏÔ‘√
<ä]Ù+#·T≈£î+{≤s¡T. Ä Á|üø£ÿH˚ $Hêj·T≈£îì $Á>∑Vü≤+ ñ+~.
Ç+ø± <˚MeT÷s¡TÔ\ s¡÷bÕ\T Ä\j·T+ yÓ\T|ü\ ø£ì|ækÕÔsTT.
<äs¡ÙHêq+‘·s¡+ uÛÑ≈£îÔ\T yÓ\T|ü*øÏ ekÕÔs¡T. |ü⁄sêD ø£<∏äq+
Á|üø±s¡+ dür<˚$ <äø£åj·T»„+˝À X¯Øs¡‘ê´>∑eTT #˚dæø=q>±
ñÁ>∑T&Ó’q |üs¡eT•e⁄&ÉT ÄyÓT <˚Vü≤eTTqT uÛÑT»eTTô|’ y˚dæø=ì
‘ê+&Éee÷&É>± ø£+|æ+∫q <˚e‘·\T $wüßíe⁄qT ÁbÕ]ú+∫].
n‘·&ÉT #·Áø£eTT#˚ dür<˚$ <˚Vü‰ìï K+&çkÕÔ&ÉT n~ 18
e÷]Ã ` 2022
uÛ≤>±\T>± #Ó˝≤¢#Ó<äT sö‘·T+~.
ø=+<äs¡T 51 uÛ≤>±\ø£T>±
$&çb˛sTT+<äì n+{≤s¡T. |ü&çb˛sTTq
uÛ≤>±\T X¯øÏÔ|”sƒê\j·÷´sTT. Çø£ÿ&É
dür<˚$ ø£fi¯ó¢ |ü&ܶj·T≥. n+<äTe\q
sTT~ X¯øÏÔ |”sƒ¡+>± e÷]+~. n+‘˚ø±ø£ eT<ä÷›] sêeTeT÷]Ô
eT]jÓTTø£ ø£<∏äq+ Á|üø±s¡+ HÓ’Hê >∑TC≤®sY
nqT u≤\T&ÉT ìs¡+‘·s¡+ |üX¯óe⁄\qT ø±ùd yê&ÉT. Á|ü‹s√E
n‘·ì eT+<ä ˝Àì ˇø£ ‘Ó\¢ Äe⁄ nø£ÿ&É düMT|ü+˝ÀqTqï
sê‹ô|’ bı<äT>∑T <ë«sê bÕ\qT e<ä\T‘·T+&˚~. #ê˝≤
s√E\T>± sT÷$wüj·÷ìï >∑eTì+∫q Ä u≤\T&ÉT sT÷
$+‘·dü+|òüT≥qqT ‘·eT sêE ;sY#·+<é≈£î ‘Ó*j·T CÒkÕÔ&ÉT.
sêE≈£L&É <ëìì >∑eTìkÕÔ&ÉT. ˇø£Hê{Ï sêÁ‹ <˚$ u≤\Tq≈£î
ø£\˝À ø£ì|æ+∫ Ä sêsTT ‘·q ÄdüqeTì <ëìô|’
<˚yê\j·TeTTqT ì]à+|üCÒj·TeTì #ÓãTÔ+~. ‘·q
dü«|üïeè‘êÔ+‘êìï u≤\T&ÉT sêC≤;sY#·+<é≈£î ‘Ó*j·TCÒkÕÔ&ÉT.
yÓ+≥H˚ Ä sêE u≤\T&Ó’q
HÓ’Hê ù|s¡Tô|’ <˚yê\j·÷ìï
ì]à kÕÔ&ÉT n~ HÓ’Hê>±
dæús¡|ü&çb˛sTT+<ä≥. HÓ’Hê<˚$
Ä\j·÷ìï eTVæ≤wü |”sƒ¡+
nì≈£L&É |æ\TkÕÔs¡T. eTVæ≤cÕdüTs¡Tì dü+Vü≤
]+∫q Á|ü<˚X¯eTT ø£qTø£ Äù|s¡T e∫Ã+<äì
kÕúì≈£î\+{≤s¡T. 2008 Ä>∑wüߺ 3q HÓ’Hê<˚$
<äs¡ÙHêìøÏ e∫Ãq 146 eT+~ uÛÑ≈£îÔ\T
‘=øÏÿdü˝≤≥˝À eTs¡DÏ+#ês¡T. Væ≤e÷#·˝Ÿ
Á|ü<˚XŸ˝À qj·THê<˚$ Ä\j·T <ë]Ä
düeTj·T+˝À eTè‘·T´e÷s¡Z+>± e÷]+~.
@~j˚TyÓTÆHê HÓ’Hê<˚$ <äs¡Ùq+ bÕ|ü HêX¯q+. ÄyÓT <äs¡ÙHêì¬ø’
ø£cÕºìï ≈£L&É ˝…ø£ÿ#˚j·T≈£î+&Ü uÛÑ≈£îÔ\T ø±* q&Éø£qyÓ[fl
‘·eTÁyÓTT≈£îÿ\T #Ó*¢+#·T ø=+{≤s¡T.y˚TeTT≈£L&É neTàyê]ì
<ä]Ù+#·Tø=ì s√|t y˚ <ë«sê eTs¡*e#êÃeTT. Væ≤e÷#·\ Á|ü<˚XŸ
˝ÀH˚Hê\T>∑T X¯øÏÔ |”sƒê\qT <ä]Ù+#·T ø=HêïeTT. n~
~yê´qTuÛÑ÷‹. Á|ü‹ X¯øÏÔ|”sƒ¡eTT eTVæ≤yÓ÷ ù|‘·yÓTÆq~. eTs¡\
eTs¡\ <ä]Ù+#˚ uÛ≤>∑´eTTqT Á|ükÕ~+#·TeTì <˚e‘·\qT
y˚&ÉTø=HêïeTT. uÛÑ>∑e+‘·Tì ø£è|ü e\q e÷ neTs¡Hê<∏ä j·÷Á‘·
|òü\e+‘·yÓTÆq~. n‹ ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆq j·÷Á‘·qT#˚sTT+∫ eTs¡\
πøåeT+>± e÷sTT\T¢ #˚]Œ+∫q neTs¡Hê<∏äTq≈£î ‘·~<ä‘·s¡
<˚e‘ê eT÷s¡TÔ\≈£î uÛÑøÏÔ‘√ qeTdüÿ]+#·Tø=HêïeTT. á $<Ûä+>±
e÷ neTs¡Hê<∏ä j·÷Á‘· eTT–dæ+~. (düX‚wü+)
56
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022

<äs¡ÙqyéT ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wüß\≈£î qeTkÕÿs¡+... dü$qj·T $qï|ü+

düHê‘·q <Ûäs¡à |ü]s¡ø£åDÒ \ø£å´+>± 17 dü+e‘·‡sê\T>± ª<äs¡ÙqyéTµ Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔe÷dü|üÁ‹ø£ <Ûäs¡àìwü˜‘√ ø£èwæ#˚k˛Ô+~..
#·‘·Tsêe÷ïj·T |”sƒê\ »>∑<äTZs¡Te⁄\T düVü‰ <Ûäsêà#ês¡T´\≈£î, |”sƒêBÛX¯«s¡T\≈£î >∑Ts¡Te+<äqyéT, <Ûë]àø£y˚‘·Ô\T, eTVü‰‘·Tà\≈£î
>∑Ts¡Tdü‘êÿs¡+ ø±s¡´Áø£e÷\qT düuÛÑøÏÔø£+>± ìs¡«Væ≤k˛Ô+~. y˚<ä, ÁXÖ‘·, XÊg, Äs¡¸ <Ûäsêàìï |ü⁄qs¡TJ®$+|üCÒùd mH√ï <Ûë]àø£
ø±s¡´Áø£e÷\qT ∫‘·ÔX¯ó~∆‘√ ìs¡«Væ≤k˛Ô+~. dü+düÿè‘·, ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ $ø±dü ø±s¡´Áø£e÷\qT, ne<ÛëHê\qT $]$>± ìs¡«Væ≤
k˛Ô+~. Js¡í<˚yê\j·÷\ |ü⁄qs¡T<ä∆s¡D, >√dü+s¡ø£åD, ˝Àø£ ø£fi≤´D+ ø√dü+ mH√ï j·÷>±\T, <Ûë]àø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT ‘·s¡#·÷
ìs¡«Væ≤k˛Ô+~. <äs¡ÙqyéT |üÁ‹ø£ Á|ü‹ HÓ\ 25e ‘˚Bq e÷¬sÿ{À¢øÏ, 1e ‘˚Bq bÕsƒ¡≈£î\ eTT+–{À¢øÏ n+<˚˝≤ Áø£eT•ø£åD,
düeTj·TbÕ\q, ìã<ä∆‘·‘√ ø£èwæ#˚k˛Ô+~. ˇø£ kÕe÷qT´&ç <Ûë]àø√<ä´eT nø£åsêj·TT<Ûä+ ª<äs¡ÙqyéTµ Äs¡¸<Ûäs¡à |ü]s¡ø£åD,
dü+kÕÿs¡ düe÷»+ ø√dü+ nVü≤s¡Vü≤+ <Ûäs¡àìwü˜‘√ |üì#˚k˛Ô+~. á <Ûë]àø√<ä´e÷ìøÏ $÷s¡T nH˚ø£ dü+<äsꓤ˝À¢ n+~+∫q
#˚j·T÷‘·.. e<ëq´‘· nyÓ÷|òüT+.. $÷ düVü≤ø±s¡+ Hê˝À Ä‘·àôd’úsê´ìï eT]+‘· ô|+#·T‘√+~. Á|üdüTÔ‘·+ mH√ï øÏ¢wüº|ü]dæú‘·T
\qT, nes√<Ûë\qT n~Û>∑$T+∫ eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·÷ 18e edü+‘·+˝ÀøÏ |üÁ‹ø£ n&ÉT–&ç+~. á <Ûë]àø√<ä´eT |üÁ‹ø£
m\¢ø±\+ eTT+<äT≈£î kÕ>±\ì, ‘Ó\T>∑THê≥ bÕsƒ¡ø£<˚e⁄fi¯¢≈£î Äràj·T H˚düÔ+>± <Ûäs¡àÁ|üuÀ<Ûä+ n+~+#ê\ì Hê Äø±+ø£å...
Ç+<äTø√dü+ |üÁ‹ø£ eT÷\ì~Û(<Ûäs¡àì~Û)ì @sêŒ≥T #˚j·÷\ì ìX¯ÃsTT+#êqT. MTs¡T $÷≈£î ‘√∫q+‘· á eT÷\ì~ÛøÏ
uÛ≤>∑kÕ«eT´+ n+~+∫ kÕj·T|ü&Ü\ì, á <Ûë]àø√<ä´eT+˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\T ø±yê\ì eTq'dü÷Œ¤]Ô>± ÁbÕ]údüTÔHêïqT.
` eTs¡Te÷eTT\ yÓ+ø£≥s¡eTD X¯s¡à

ª<äs¡ÙqyéTµ #·+<ë $es¡eTT\T

eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 900 $<˚oj·TT\≈£î...
Äs¡T dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 1800 eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 12000
J$‘· #·+<ë (12 dü+ˆˆ\T) s¡÷. 3600 Äs¡T dü+e‘·‡sê\≈£î s¡÷. 24000
J$‘· #·+<ë (12 dü+ˆˆ\T) s¡÷. 48000
$•wüº #·+<ë<ës¡T\T s¡÷. 5000 $•wüº #·+<ë<ës¡T\T s¡÷. 60000
sê»b˛wü≈£î\T s¡÷. 10000 sê»b˛wü≈£î\T s¡÷. 80000
eTVü‰sê» b˛wü≈£î\T s¡÷. 25000 eTVü‰sê» b˛wü≈£î\T s¡÷. 100000

<ä s ¡Ùqyé T Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü|üÁ‹ø£

Ç.HÓ+. 29`105/4/1, lsêeT dæ<ë∆+‹ uÛÑeq+, q÷´ $<ë´q>∑sY,
'Darshanam'
Canara Bank
Malkajigiri branch
H˚πs&éyÓT{Ÿ, dæøÏ+Á<ëu≤<é ` 500 056. A/c. No. 30632010015813
ôd˝Ÿ : 94410 15469 IFSC Code :
editordarshanam@gmail.com, d_darshanam@yahoo.co.in CNRB0013439

57
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
18. ªªø£$' ø±\dü´ ø±s¡DyéTµµ
XÀ¢ : ø±¸+‘·+ øÏ+eTeT<äT]‘·+, XÊqÔ+øÏ<˚$ ! ‘˚kÕ«qÔyéT ˆ
nqT >∑èVü‰ídæ $∫Á‘·+ e÷eT|ü´ |üsê~ÛHê+ Á|ü<ÛäeTyéT ˆˆ
‘ê : <˚M ! Hê bÕ|üe≠ düVæ≤+|üã&çq<ë ! ˝Òø£ ˙
Vü≤è<äj·Te≠ XÊ+‘êqT sê>∑e≠‘√ ì+&çq<ë ! nH˚ø£
n|üsê<Ûäe≠\T #˚dæqyê]˝À yÓ≠<ä{Ïyê&ÉqT H˚qT! Hêô|’ ˙
$•cÕºqTÁ>∑Vü≤+ ø£\T>∑T‘√+~ (ÄX¯Ãs¡´+).
` ñe÷düVü≤Ádüe≠ (>∑D|ü‹e≠ì)
www
Hêj·Tq sêdæq á XÀ¢ø£+ ø=+#Ó+ ÄX¯Ãsê´ìï
ø£\T>∑CÒdüTÔ+~. ‘êqT n|üsê<ÛäT\˝À yÓ≠<ä{Ï
yêDÏí nì Ç+<äT˝À #ÓãT‘·THêïs¡T. n+‘·{Ï
eTVü‰‘·|üdæ« n|üsê<ÛÓ˝≤ ne⁄‘ês¡ì nqT≈£î+{≤
πsyÓ÷! ªªñ<ës¡ #·]‘êHê+‘·T edüT<ÛÓ’e
≈£î≥T+ãø£yéTµµ nì dü+düÿè‘·+˝À ˇø£ HêqT&ç
ñ+~. ñ<ës¡ #·]‘·T\≈£î á »>∑‘·Ô+‘·j·≠ yê]
≈£î≥T+ãy˚T ne⁄‘·T+~ nì á HêqT&ç jÓ≠ø£ÿ
eTVü‰‘·|üdæ« ... yêdæwü˜ >∑D|ü‹e≠ì
ns¡ú+. yê] <äèwæº düeTwæº e÷qyê[ô|’ ñ+≥T+~. n+<ä]
ø£cÕº\T yê] ø£cÕº˝Ò ! n+<ä] bÕbÕ\T yê] bÕbÕ˝Ò !
n+<ä]˝ÀqT nq+‘· #Ó’‘·q´X¯øÏÔ>± Á|üø±•düTÔqï |üsê<˚e‘· yê]
yê] nC≤„q+ e\¢ ‘ê|üÁ‘·j·Te≠\˝À ∫≈£îÿø=ì XÊ+‹˝Òø£
ñ+<äqïe÷≥! ø±e⁄q ÄyÓT Vü≤è<äj·Te≠ q+<äT XÊ+‘·e≠
ø£*–q#√ bÕ|üe≠\T b˛s≠qfÒ¢ düeTdüÔ e÷qe ø£fi≤´D≤ìπø
‘·q ‘·|üdüT‡. n+<äT#˚ eTVü‰|üsê~ÛjÓÆTq qqTï ø£å$T+#·>∑*Zq
˙e⁄ uÛ≤s¡rj·≠\ q+<ä]˙ nqTÁ>∑Væ≤+#·>∑\e⁄ nH˚
#·eT‘·ÿè‹ Ç+<äT>∑\<äT. Ç~ Hêj·Tq <˚X¯ ùdyê‘·‘·Œs¡‘·≈£î,
n‘·ì j·T+<ä* eTVü‰dü‘·Ô«e≠q≈£î n<ä›e≠ e+{Ï~.
»>∑<ë#ês¡T´&Ó’q uÛÑ>∑yêHé l s¡eTD eTVü≤]¸ì »>∑‹øÏ
|ü]#·j·Te≠ #˚dæ, >=|üŒ<Ó’q y˚<ë+‘·, ‘·‘·Ô«, k˛ÔÁ‘· Á>∑+<∏äyÓTÆq
ñe÷düVü≤Ádü ø±e´+ Áyêdæq ‘·s¡Tyê‘· Á|ü»\˝À e∂&ÛÉ
qeTàø±\qT ô|+#˚ |ü⁄øÏÿ{Ï |ü⁄sêDe≠\qT dü+düÿ]+∫
Ä<Ûë´‹àø£ <äèwæºì ô|+bı+~+#ê\ì, <˚X¯ kÕ«‘·+Á‘·´
ñ<ä´eT+˝ÀqT, e÷qe |ü⁄s√>∑‹ j·T»„+˝ÀqT ˇø£ dü$T<ÛäjÓÆT
yÓ˝≤Z\ì, X‚wüJ$‘·+ edüT<ÛÓ’ø£ ≈£î≥T+u≤ìøÏ n+øÏ‘·eTì
‘·\+∫q Hêj·Tq >∑Ts¡Te⁄ì düMT|æ+∫ ªªÇ+ø£q÷ düe÷»ùde
e÷]Ã ` 2022
CÒj·Te\j·≠qqTq~ Hê dü+ø£\Œe≠. n+<äT\≈£î MT nqT
Á>∑Vü≤X¯øÏÔ Hê≈£î ‘√&ÉŒ&ÉTqT. eTÁ<ëdüT q+<äT Hê Á|æj·T‘·eT
•wüß´\T |ü<˚ |ü<˚ s¡eTà+≥THêïs¡T. ñe÷düVü≤Ádü $X‚cÕ\T
yê]øÏ ‘Ó\TŒeTì y˚&ÉT‘·THêïs¡T. MTs¡T nqTeT‹+∫q H˚qT
yÓ[fl e#ÓÃ<äqTµµ nì $qj·T+>± y˚&ÉT≈£îHêïs¡T.
ªª<Ûäs¡à dü+kÕú|üHêsêúj·T dü+uÛÑyê$T j·≠π> j·≠π>µµ nì
^‘·j·T+<äT #Ó|æŒq≥T¢ $wüßí n+X¯j·T+<äT »ìà+∫q Hêj·Tq
áX¯«s¡ dü+ø£\Œ ∫‘·TÔ&Éì m]–q uÛÑ>∑yêHé
∫s¡Tq>∑e⁄‘√ Hêj·Tq≈£î ‘·$Tfi¯e≠q
Væ≤‘√|ü<˚X¯+ #˚XÊs¡T. n~ n+<ä]ø°
ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡eTì Hêj·Tq <ëìï dü+düÿè‘·e≠q
XÀ¢ø£s¡÷|ü+ #˚XÊs¡T. Ä XÀ¢ø£e≠*$ :
XÀ¢ : q´dü´‘ê+ uÛÑs¡' düø£\ õ‘·Ô«πs ˆ
ø±s¡´ dü‘·ÿπs »>∑<äBÛX¯«πs ˆˆ
düø£\ ˝Àø£e≠\qT »s≠+∫ dü‘êÿs¡´e≠
\qT CÒj·≠ »>∑<ÛäBÛX¯«]ô|’ uÛ≤s¡e≠+#·Te≠.
XÀ¢ : ì‘·´j·÷~Ûj·÷ ìVæ≤‘·j·÷ dü«j·T+ ˆ
d”új·T‘ê+ ‘·«j·÷Vü≤è~ |üsê‘·Œπs ˆˆ
Vü≤è<äj·Te≠ q+<äT ìX¯Ã\T&Ó’ |üs¡y˚TX¯«s¡Tì j·T+<äT+∫q
ãT~∆‘√ ˙e⁄ dæús¡e≠>± qT+&ÉTe≠.
XÀ¢ : uÛ≤e ìs¡íj·T Á|üuÛÑTs¡kÂ|ü⁄e÷Hé ˆ
ø±s¡´kÕ<ÛäH˚ uÛÑe‹ X¯øÏÔe÷Hé ˆˆ
uÛ≤e ìs¡íj·Te≠qT CÒj·T düeTs¡Tú&Ó’q n‘·&ÉT ø±s¡´kÕ<Ûäq
eT+<äTqT X¯øÏÔeT+‘·T&˚.
XÀ¢ : uÛÑ÷‘· uÛÑe´ø£è<äT“¤eq uÛÑ÷|ü‹' ˆ
ø±s¡j˚T <äj·T+ ≈£îX¯\ ø±]D' ˆˆ
uÛÑ÷‘· uÛÑ$wü´‘·TÔ\qT q&ç|æ+#·T uÛÑTeq uÛÑ÷|ü‹, eT+∫
ø±s¡´ø£s¡Ô\qT >∑÷&É ø£*Œ+#·TqT.
XÀ¢ : kÕ<Ûä´ e≠‘·ÔeT+ düeTj·T ‘·X¯Ãπs‘Y ˆ
e÷düTÔ dü+X¯j·TdüÔe $<ë+eT‘˚ ˆˆ
z $<ä«qàD° ! düeTj·Te≠ qqTdü]+∫ kÕ<Ûä´yÓTÆq ñ‘·ÔeT
ø±s¡´e≠qT (áX¯ó&ÉT) q&ç|æ+#·TqT >±e⁄q ø±s¡´e≠qT áX¯ó
q ø£]Œ+∫ ˙ dü+X¯j·Te≠qT M&ç Vü≤è<äj·Tìwüߘ&Ée⁄ø£e≠à.
˙≈£î eT+>∑fi¯eT>∑TqT.
l uÛÑ>∑yêHé ñ|ü<˚XÊeTè‘·$T~. n‹ ÁX¯<ä∆‘√ Hêj·Tq <ëìì
Á>∑Væ≤+∫, ‘·q •wüß´&Ó’q yêdüT<˚eXÊÁdæÔ yÓ+≥sê>±, l uÛÑ>∑yêHé
58
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
nqTeT‹ H=+~ #Óqï|ü≥ºD+ ãj·T˝Ò›sês¡T.
#Óqï|ü⁄]˝À Hêj·TqøÏ $X‚cÕ<äs¡D \_Û+∫+~. ñe÷
düVü≤Ádü ø±e´ s¡#·s≠‘·>± ø±[<ëdüTì <ä\|æ+|ü CÒdæq
Hêj·TqqT ÁX¯<ë∆uÛÑ≈£îÔ\‘√ yês¡T ùd$+#ês¡T. Á|ü‹~qe≠
Hêj·Tq ñe÷düVü≤Ádü yÓ’uÛÑe+ #ÓãT‘·÷+&˚yês¡T. n+‘˚
>±≈£î+&Ü qMqø±\+˝À ne‘·]+∫q eTVü≤]¸ l s¡eTDT\ì,
eT‘· dü+≈£î∫‘ê\ eT<Ûä´ XÊÁdüÔC≤„q+ eT<Ûä´ ‘·\¢&ç˝Ò¢ Á|ü»\≈£î
yê] <äs¡Ùqe≠ e≠øÏÔ<ëj·Tø£eTì, C≤„qÁ|üuÀ<Ûä+ ø£\TZ‘·T+<äì
‘Ó*j·TCÒdü÷Ô >∑Ts¡TÁ|üX¯+dü CÒùdyês¡T.
ˇø£Hê&ÉT Á|üø£ÿH˚j·≠qï ‹s¡Te‹Ôj·∂sY yÓfi≤fls¡T Hêj·Tq.
n#·≥ Ä~ Á‹|ü⁄s¡ düT+<äØ <˚yê\j·Te≠+&ÉT≥ p∫
Ä\j·Te≠ q+<äT e÷‘·qT <ä]Ù+∫ ‘·qàj·T‘·«e≠‘√
düTÔ‹düTÔ+&É>± ˇø£ $<ë´]ú n‘·ì
#·s¡De≠\qT ‘êøÏ qeTdüÿ]+#ê&ÉT.
neTà #·s¡D≤\ô|’ eTqdüTqT \>∑ïe≠
#˚dæq Hêj·Tq ‘·q <Ûë´qe≠ e≠–+#·T≈£îì,
Ä $<ë´]úì Áù|eT‘√ ≈£Ls=ÃqTeTì #Ó|æŒ
ªªHêj·THê ˙ |ü]#·j·T y˚T$T{Ï ?µµ nì
Á|ü•ï+#ês¡T.
ªªÁ|üuÛÑ÷! Hê ù|s¡T ø£bÕ* XÊÁdæÔ.
dü«j·Te≠>± dü+düÿè‘· uÛ≤wüqT H˚s¡TÃ
ø=qT#·Tqï $<ë´]úì. MT k˛ÔÁ‘· |üsƒ¡q e≠qT $ì n+<ä* uÛ≤e
ø£$‘ê $X‚wüe≠ \≈£î e≠>∑T∆&Ó’HêqT. MTs¡T ø±e´ø£+sƒ¡ >∑D|ü‹
e≠ìes¡T´\ì m]–, eTVü‰ø£$ ‘·|üdæ«jÓÆTq MT #·s¡D ùde
<ë«sê e≠øÏÔ kÕ<Ûäq \uÛÑ´eT>∑Tqì <ä\+∫ MT j·TqTÁ>∑Vü≤
e≠qT >√s¡T#·THêïqTµµ nì n‹ $qj·Te≠>± Ä j·≠e≈£î&ÉT
|ü*øÏHê&ÉT.
Hêj·Tq ◊<äT ìe≠wüe≠\ |üs¡´+‘·e≠ ø£+&ÉT¢ e∂dæ
u≤\≈£îq≈£î ñ»®«\ uÛÑ$wü´‘·TÔ ø£\<äì Á>∑Væ≤+∫, ˇø£ÿkÕ]>±
Á‹|ü⁄s¡ düT+<äØ e≠U≤s¡$+<ëìï #·÷#ês¡T. u≤\≈£îì
ì+&ÉT>± Ä<ä]+#·T eTqï≥T¢ ÄyÓT ∫s¡Tq>∑e⁄\T s¡Vü≤dü´
uÛ≤wüD #˚XÊs≠ ! Äq+<ä+, yê‘·‡\´+ ¬s+&É÷ n‘·ì˝À #√≥T
#˚düT≈£îHêïs≠. ø£bÕ*ì nqTÁ>∑Væ≤+#ês¡T.
yê]s¡Te⁄s¡÷ Ä\j·T Á|ü<äøÏåD+CÒdü÷Ô e÷s¡Te∂\ Nø£{Ï
>∑~˝À >∑\ ˇø£ q÷‹ì p#ês¡T. ªªÇ~ yÓ≠<ä≥ ø±[ø±
πøåÁ‘·e≠ ÄyÓT @\H√ n*– á q÷‹˝À Á|üy˚•+∫q<ä≥µµ nì
ø£bÕ* Ä q÷‹ì #·÷|æ+∫ ø£<∏ä $e]+#ê&ÉT. Hêj·Tq
yÓ+≥H˚ #·eT‘êÿs¡+>±
XÀ¢ : ≈£Lù| $uÛ≤dæøÏ\ ø√|üer Á‹j·÷e÷
#ê]D´ X‚wü »>∑BX¯«] ø±[ ! uÛÑÁ<˚ !
e÷]Ã ` 2022
$ÁuÛ≤»<ë~ |ü⁄s¡yêdæì <ëdüe÷|ü
‘·÷ÿbÕ<äT #·+#·j·T |ü<∏ë+ãT» uÛÑø£Ôy˚T‘·yéT ˆˆ
‘ê : ne÷à ! ø±∞ ! uÛÑÁ<ë ! Ä~ |ü⁄s¡yêdæ˙ ! ˙e⁄ n*–
≈£L|üe≠˝À Á|üy˚•+∫ Á|üø±•+#·T#·THêïe⁄ n≥! s¡e≠à!
yÓ*øÏs¡e≠à ! bÕ<äuÛÑ≈£îÔì Ä|ü<ä ≈£L|üe≠ qT+&ç ãj·T≥≈£î
rj·≠e≠ nì |ü*ø±s¡T. á #·eT‘êÿsêìøÏ >∑Ts¡T •wüß´
*s¡Te⁄s¡÷ qe⁄«≈£îHêïs¡T.
l uÛÑ>∑yêHé s¡eTDeTVü≤]¸ <äs¡ÙHêq+‘·s¡e≠ ne<ÛëHê\≈£î,
ø£$‘ê >√wüߘ\≈£î dü«dæÔ #ÓbÕŒs¡T Hêj·Tq. n‘·ì j·T+<äT
‘·|üdüT‡ düVü≤»yÓTÆq Vü≤è<äj·T ìwü˜≈£î n\yê≥T |ü&ܶsêj·Tq.
dü<ä«düTÔe⁄ jÓ≠ø£ÿ <äs¡Ùq+ kÕ<Ûä´ ‘·s¡+ nqT≥≈£î uÛÑ>∑yêHé
Á|ü‘·´ø£å ì<äs¡Ùq+ nH˚~ n‘·ì qeTàø£+. ø±e⁄q ñ‘·ÿèwüºyÓTÆq
e÷qe‘êeT‘·+, düeTq«j·T <äèwæº,
nVæ≤+kÕ‘·‘·Ô«+ Ç‘ê´<äT\T uÛ≤s¡‘·<˚X¯
kÕ«‘·+Á‘·´ düe≠bÕs¡®q≈£î ø±e\dæq
nÁkÕÔ\T. l uÛÑ>∑yêHé e+{Ï Ä#ês¡T´ì
kÂ\uÛÑ´+‘√ n~ kÕ<Ûä´eTe⁄‘·T+<äì
‘·\#êsêj·Tq. n+<äT\≈£î ‘·q ø£˝≤ìï
|ü<äTqT #˚XÊs¡T. qMq j·≠>∑+˝À Á|ü»
\qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚ùdyê&ÉT ø£$. dü‘ê´ìï
ìs¡“¤j·T+>± #Óù|Œyê&˚ ø£$. Hêj·Tq
n≥Te+{Ï eTVü‰ø£e⁄\˝À ˇø£s¡T.
ø£bÕ* Hêj·Tq |üPs¡«yÓ’uÛÑyêìï #·÷&Ü\qï ø√]ø£‘√ n‘·ìì
Áã‹e÷* e´kÕÔø£ås¡ |üØø£å≈£î n+^ø£]+|ü CÒXÊ&ÉT. |òü*‘·+>±
nH˚ø£eT+~ |ü+&ç‘·T\T >∑T$T>∑÷&Üs¡T. |ü\ø£ô|’ 56 >∑fi¯ófl
Hê\T>∑T es¡Tdü\˝À ^dæ yêì˝À es¡dü dü+K´\qT y˚dæ
edü+‘· ‹\ø£eTH˚ eè‘·Ô+˝À nø£ås¡ Áø£eTe≠q XÀ¢ø±ìï Áyêj·≠
eTì ø√sês¡T yês¡T. Hêj·Tq ø£\+ |ü≥º>±H˚ ˇø£ |ü+&ç‘·T&ÉT
nø£åsê\T #·÷|ükÕ¬>qT. Hêj·Tq #·ø£ÿ{Ï XÀ¢ø±ìï Ç˝≤ ÁyêXÊs¡T.
XÀ¢ : Á|”‹+ <ä<ë‹ $|ü⁄˝≤+ Á•j·Te÷‘·H√‹
ìsêà‹ q÷‘·ï düeTj·T+ <äT]‘·+<ÛäTH√‹ ˆ
ÄÁØ› ø£s√‹ Vü≤è<äj·÷q´ |æ<˚e‘êHê+
ø£ôd’à X¯óuÛ≤j·Tq uÛÑy˚‘·ÿ$‘ê $<√cÕ ˆˆ
‘ê : <√wüe≠ ˝Òì ø£$‘·«e≠ Á|”‹ì ø£*–+#·TqT. $|ü⁄\
dü+|ü<ä ì#·TÃqT. q÷‘·q ø±\e≠qT ì]à+#·TqT. bÕ|üe≠
\qT ‘=–+#·TqT. <˚e‘ê Vü≤è<äj·Te≠\qT ≈£L&É ø£]–+
#·TqT. @ eT+>∑fi¯e≠\ ˙j·TC≤\<äT?
(düX‚wü+)
(ªeTVü‰‘·|üd櫵 |ü⁄düÔø£+ qT+∫)
` yÓTÆÁ‘êes¡TD
59
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
á qø£åÁ‘·eT+&É\e≠ yêdüT<˚e uÛÑ>∑e+‘·Tì
jÓ÷>∑e÷j·÷X¯øÏÔ#˚ ˙{Ïø√‹ s¡÷|üe≠˝À ì\u…≥ºã&ç
j·≠qï<äì ø=+<äs¡T e]í+‘·Ts¡T.(4)
á •X¯óe÷s¡ #·Áø£e≠ e\j·÷ø±s¡e≠˝À ñ+&ÉTqT.
Bìe≠Ke≠ ÁøÏ+~ yÓ’|ü⁄q≈£î ñ+&ÉTqT. ‘√ø£jÓ≠ø£ÿ ø=qyÓ’|ü⁄q
Á<ÛäTe⁄&ÉT+&ÉTqT. eT<Ûä´ uÛ≤>∑e≠q Á|üC≤|ü‹, n–ï, Ç+Á<äT&ÉT,
<Ûäs¡Tà&ÉT ñ+<äTs¡T. ‘√ø£ yÓ≠<ä≥ <Ûë‘·, $<Ûë‘· nqT
qø£åÁ‘·e≠\T ñ+&ÉTqT. ø£{Ï Á|ü<˚X¯e≠q dü|üÔs¡T¸\T ñ+<äTs¡T.
e\j·÷ø±s¡e≠>± ñqï •X¯óe÷s¡e≠q≈£î (˙{Ïø√‹)
≈£î&çyÓ’|ü⁄qqT jÓ≠ø£ e\j·Te≠ ñ+&ÉTqT. ñ‘·Ôsêj·TD
qø£åÁ‘·e≠\qT (n_Ûõ‘·TÔqT+&ç |ü⁄qs¡«düTes¡≈£î) <ëìøÏ
≈£î&çyÓ’|ü⁄q, <äøÏåD≤j·Tq qø£åÁ‘·e≠\qT (|ü⁄wü´$TqT+&ç
ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉei≈£î) m&ÉeTyÓ’|ü⁄q≈£î uÛ≤eq #˚j·Te#·TÃqT. <ëì
M|ü⁄ô|’ n»M~Û (e∂\, |üPsê«cÕ&ÛÉ, ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ nqT e∂&ÉT
qø£åÁ‘·e≠\ düe∂Vü≤e≠) ñ+&ÉTqT. ñ<äs¡e≠q+<äT
Äø±X¯>∑+>∑ ñ+&ÉTqT. (5)
sêC≤! á •X¯óe÷s¡e≠q≈£î ≈£î&ç, m&ÉeT q&ÉTe≠
uÛ≤>∑e≠\j·T+<äT Áø£eTe≠>± |ü⁄qs¡«düT, |ü⁄wü´MT
qø£åÁ‘·e≠\TqT, yÓqTø£qT+&çj˚T ≈£î&ç, m&ÉeT\T>±
bÕ<äe≠\j·T+<äT ÄÅs¡›, ÄX‚¢wü\TqT, ≈£î&ç, m&ÉeT
e≠≈£îÿ|ü⁄≥e≠\ j·T+<äT n_Ûõ‘·TÔ, ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ\TqT, ≈£î&ç
jÓT&ÉeT ø£qTï\ j·T+<äT ÁX¯eDe≠, |üPsê«cÕ&ÛÉ\TqT, ≈£î&ç,
m&ÉeT #Óe⁄\j·T+<äT <Ûäìwü˜ , e∂˝≤ qø£åÁ‘·e≠\TqT
ñ+&ÉTqT. m&ÉeT Á|üø£ÿjÓTe≠ø£\j·T+<äT eTK‘√ yÓ≠<ä˝…’q
mì$T~ <äøÏåD≤j·Tq qø£åÁ‘·e≠\TqT, nfÒ¢ ≈£î&ç
Á|üø£ÿf…e≠ø£\ j·T+<äT eTè>∑os¡¸\‘√ yÓ≠<ä*&ç
e÷]Ã ` 2022
‘·\ÁøÏ+<äT\T>± mì$T~ ñ‘·Ôsêj·TD
qø£åÁ‘·e≠\qT, ≈£î&ç, m&ÉeT uÛÑT»e≠\
j·T+<äT X¯‘·_Ûwüe≠, CÒ´cÕ˜qø£åÁ‘·e≠
\TqT ñ+&ÉTqT. (6) •X¯óe÷s¡
s¡÷|üe≠˝À ø£qã&ÉT qø£åÁ‘·eT+&É
\e≠˝À ô|’ <äe&Éj·T+<äT n>∑düTÔ´&ÉT, >öØuÛÑ≥¢ $≥˜\X¯s¡à dæ<ë∆+‹
ÁøÏ+~ <äe&É j·T+<äT j·Te≠&ÉT,
H√{Ïj·T+<äT n+>±s¡≈£î&ÉT, eTs¡àkÕúqe≠q X¯ì,
e∂|ü⁄s¡e≠q ãèVü≤düŒ‹, eø£ådüú\e≠q dü÷s¡T´&ÉT,
Vü≤è<äj·Te≠q Hêsêj·TDT&ÉT, eTqdüT‡q #·+Á<äT&ÉT,
Hê_Ûj·T+<äT X¯óÁ≈£î&ÉT, düÔqe≠\ j·T+<äT n•«˙<˚e‘·\T,
ÁbÕD≤bÕqe≠\ j·T+<äT ãT<ÛäT&ÉT, ø£+sƒ¡e≠q sêVüQe⁄,
düeTdüÔ nej·Tee≠\j·T+<äT πø‘·Te⁄, s√eTe≠\j·T+<äT
düø£\ ‘êsê>∑De≠\T ñqï≥T¢ }Væ≤+|üe˝…qT. (7)
|üØøÏåqàVü‰sêC≤! Ç~ ø±\#·Áø£e≠. düs¡«<˚e‘êeTj·≠&É>∑T
leTVü‰$wüßíe⁄ jÓ≠ø£ÿ dü«s¡÷|üe≠. Á|ü‹~qe≠ kÕj·T+
ø±\e≠ q+<äT eTqTE&ÉT |ü$Á‘·T&Ó’ eTÚqe≠>± á
dü«s¡÷|üe≠qT <ä]Ù+#·T#·T <Ûë´ì+|üe˝…qT. Ç+ø£qT á
eT+Á‘·e≠qT »|æ+#·T#·T uÛÑ>∑e+‘·Tì s≠≥T¢ düTÔ‹+|üe˝…qT.
|üs¡eT|ü⁄s¡TcÕ! ˙e⁄ düø£\ CÀ´‹s¡ZDe≠\≈£î ÄÁX¯j·≠&Ée⁄.
ø±\#·Áø£ dü«s¡÷|ü⁄&Ée⁄. düø£\<˚e‘·\≈£î n~Û|ü‹$. n{Ϻ ˙≈£î
qeTkÕÿs¡e≠!µ (8) uÛÑ>∑e+‘·Tì Ä~Û<Ó’$ø£s¡÷|üe≠ Á>∑Vü≤,
qø£åÁ‘·, ‘êsê >∑De≠\ s¡÷|üe≠q Á|üø±•+#·T#·Tqï~. n~
ô|’q ‘Ó*|æq eT+Á‘·e≠qT »|æ+#·T|ü⁄s¡Twüß\ bÕ|üe≠\qT
q•+|ü CÒj·≠qT. ÁbÕ‘·'ø±\e≠q+<äTqT, eT<Ûë´Vü≤ïe≠
q+<äTqT, kÕj·T+ düeTj·Te≠\ j·T+<äTqT á Ä~Û<Ó’$ø£
dü«s¡÷|üe≠qT ì‘·´e≠ <Ûë´ì+#·T#·T, e+<äq e÷#·]+#·T
60
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
|ü⁄s¡Twüßì bÕ|üe≠ \ìïj·≠qT yÓ+≥H˚ q•+#·TqT. (9)
www
sêVüQe⁄ eTTqï>∑T Á>∑Vü≤eTT\ j·TTìøÏ
n‘·˝≤<Ûä´<Û√˝Àø£eTT\ es¡íqeTT
l X¯óø£ ñyê#· :
n<∏äkÕÔ‘Y dü$‘·Ts√´»Hêj·≠‘˚ dü«sꓤqTs¡ïø£åÁ‘·e#·Ãs¡r‘˚´πø
jÓ÷-kÕeeTs¡‘·«+ Á>∑Vü≤‘·«+ #ê\uÛÑ‘· uÛÑ>∑e<äqTø£+|üj·÷
dü«j·TeTdüTsê|üX¯<ä' ôd’+Væ≤πøjÓ÷ Vü≤´‘·<äs¡Ω' ‘·dü´ ‘ê‘· »qà
ø£sêàDÏ #√|ü]cÕº<ä«øå±´eT' ˆ1
j·T<ä<ädüÔs¡DÒs¡à+&É\+ Á|ü‘·|ü‘·düÔ~«düÔs¡‘√ jÓ÷»Hêj·≠‘·
e÷#·ø£å‘˚ <ë«<äX¯düVü≤Ádü+ k˛eTdü´ Á‘·jÓ÷<äX¯kÕVü≤Ádü+ sêVü≤Às¡´'
|üs¡«DÏ ‘·<ä«´e<Ûëq ø£è<Ó’«sêqTã+<Ûä' dü÷sê´#·+Á<äeTkÕe_Û
<Ûëe‹ ˆ 2
‘·ìïX¯yÓ÷´uÛÑj·TÁ‘ê|æ uÛÑ>∑e‘ê s¡ø£åD≤j·T Á|üj·≠ø£Ô+
düT<äs¡Ùq+ HêeT uÛ≤>∑e‘·+ <äs≠‘·eTg+ ‘·‘˚Ô»kÕ <äT]«wüVü≤+
e≠VüQ' |ü]es¡Ôe÷qeTuÛÑ´edæú‘√ e≠VüAs¡Ôe≠~«»e÷qX¯ÃøÏ‘·
Vü≤è<äj·T Äsê<˚e ìes¡Ô‘˚ ‘·<äT|üsê>∑$T‹ e<ä+‹ ˝Àø±' ˆ 3
‘·‘√-<ÛäkÕÔ‘Y dæ<ä∆#ês¡D$<ë´<ÛäsêD≤+ dü<äHêì ‘êeHêàÁ‘·
@e ˆ 4
‘·‘√-<ÛäkÕÔ‘Y j·Tø£ås¡ø£å' |æXÊ#·Áù|‘· uÛÑ÷‘·` >∑D≤Hê+
$Vü‰sêõs¡eT+‘·]ø£å+ j·÷e<ë«j·≠' Á|üyê‹ j·÷eH˚à|òü÷
ñ|ü\uÛÑ´+‘˚ ˆ 5
‘·‘√-<ÛäkÕÔ#·Ã¤‘·jÓ÷»Hê+‘·πs Çj·T+ |üè~∏M j·÷e<ä∆+
leTÁ<ëe÷j·TD+˝À <Ûäs¡àdü÷Á‘ê\T ... ˙‹dü÷Á‘ê\T
ª<ä+&˚´j·T' bÕ‘·j˚T<ä›+&É+ <ä+&√´ j·TXÊÃ|æ <ä+&É´‘˚ ˆ
ø±s¡´ø±s¡D dæ<ë∆söú ñuÛÖ ‘Í Hê<äd”<ä‘·' ˆˆ
•øÏå+|ü<ä–qyêìì düùV≤‘·Tø£+>± •øÏå+∫qyê&ÉT <√wæ
ø±&ÉT. •øå±s¡TΩ&Ó’q H˚s¡düTú&ÉT •ø£åqqTuÛÑ$ùdÔ Ä <√wüeTT qT+∫
$eTT≈£îÔ&É>∑TqT.
|ürV”≤Hê ‘·T j·÷ HêØ ø±eT+ uÛÑe‘·T |ü⁄Á‹D° ˆ
<Ûäq<ÛëHÓ’´' düT|üPsêí|æ $<Ûäy˚‘·T´#·´‘˚ HÓ’' ˆˆ
Ád”Ô |ü⁄Á‘· dü+‘êqe‹jÓÆTqqT, ÄyÓT≈£î <Ûäq<Ûëq´ dü+|ü<ä
\≈£î @e÷Á‘·eTT ˝À≥T˝Ò≈£îqïq÷, |ü‹ì ø√˝ÀŒsTTq#√
˝À≈£î\T ÄyÓTqT $<Ûäe, nìj˚T |æ*#Ó<äs¡T.
|üPs√«j·T+ yê]¸ø√e÷dü' ÁXÊeD+ dü*˝≤>∑eT' ˆ
Á|üeè‘êÔ' kÂeT´ #·‘ê«s√ e÷kÕ yê]¸ø£ dü+õ„ø±' ˆˆ
esê¸\T ≈£î]ùd Hê\T>∑T e÷düeTT\T yê]¸ø±\T nì
e÷]Ã ` 2022
düuÛ≤düX‚´qdüT|üsêí<äj·T' |ü‘·Á‹Á|üesê ñ‘·Œ‘·+r‹ ˆ 6
ñ|üe]í‘·+ uÛÑ÷y˚Ts¡´<∏ëdüìïy˚XÊekÕúqyéT neH˚s¡|ü´<ÛäkÕÔ‘Y
dü|üÔ uÛÑ÷$esê @¬ø’ø£XÀ jÓ÷»Hêj·≠ ‘ê+‘·πsD≤j·÷
eT$kÕÔπsD√|ü≈£î¢|üÔ' n‘·\+ $‘·\+ düT‘·\+ ‘·˝≤‘·\+
eTVü‰‘·\+ s¡kÕ‘·\+ bÕ‘ê\$T‹ ˆ 7
@‘˚wüß Væ≤ _\dü«πsZwüß dü«sêZ<é n|æ n~Ûø£ø±eT
uÛÀ¬>’X¯«sê´q+<äuÛÑ÷‹$uÛÑ÷‹_Û' düTdüeTè<ä∆` uÛÑeH√<ë´HêÁø°&É
$Vü‰πswüß <Ó’‘·´<ëqeø±Á<äy˚j·÷' ì‘·´Á|üe≠~‘êqTs¡ø£Ô
ø£\Á‘ê|ü‘·´ã+<ÛäTdüTVü≤è<äqT#·sê >∑èVü≤|ü‘·j·T áX¯«sê<ä|ü´
Á|ü‹Vü≤‘·ø±e÷ e÷j·÷$H√<ë ìedü+‹ ˆ 8
j˚Twüß eTVü‰sê» eTj˚Tq e÷j·÷$Hê $ì]à‘ê' |ü⁄s√
HêHêeTDÏ Á |ü e s¡ Á |ü y ˚ ø £ $ s¡ ∫ ‘· $ ∫Á‘· u Û Ñ e qÁbÕø±s¡ `
>√|ü⁄s¡düuÛ≤#Ó’‘·´#·‘·«sêj·T‘·Hê~_Û' Hê>±düTs¡$T<∏äTqbÕsêe‘·X¯ó
ø£XÊ]ø±ø°s¡í ø£èÁ‹eTuÛÑ÷$T_Û' $eπsX¯«s¡>∑èVü≤À‘·ÔyÓTÆ'
düeT\+ø£è‘êX¯Ãø±dü‹ ˆ 9
ñ<ë´Hêì #ê‹‘·sê+ eTq Ç+Á~j·÷q+~_Û'
≈£îdüTeT|òü\düÔãø£düTuÛÑ>∑øÏdü\j·÷eq‘·s¡T∫s¡$≥|ü$≥|æHê+
\‘ê+>±*+–‘êHê+ l_Û' dü$T<∏äTq$$<Ûä$Vü≤+>∑eT»˝≤X¯j·÷
HêyéT neT\»\|üPsêíHê+ s¡awü≈£î˝À\¢+|òüTq≈£åî_Û‘· ˙s¡˙s¡»
≈£ î e≠<ä ≈ £ î e\j· T ø£ ˝ ≤Ωs¡ ˙ ˝À‘· Œ \˝ÀVæ ≤ ‘· X ¯ ‘ · | ü Á ‘ê~eH˚ w ü ß
ø£è‘·ìπø‘·HêHêyéT @ø£$Vü‰sê≈£î\eT<ÛäTs¡$$<Ûädü«Hê~_Û'
Ç+Á~jÓ÷‘·‡yÓ’' neTs¡˝Àø£Á•j·TyéT n‹X¯s≠‘êì ˆ 10
(düX‚wü+)
ù|s=ÿqã&ÓqT. yÓTT‘·Ô+>± ø£*|æ Bìì
esê¸ø±\eTT n+<äTs¡T. ÁXÊeD uÛ≤Á<ä|ü<ä
e÷düeTT\+<ä* Hê\T>∑T |üø£åeTT\qT
Hê\T>∑T e÷düeTT\T>± uÛ≤$+|üã&ÉTqT.
ª|üøå±yÓ’ e÷kÕ'µ nqT ÁX¯ó‹ e#·qeTT
qqTdü]+∫, e÷düeTT nq>± |üø£åeTT.)
ñ|üø±πsD Ms¡düTÔ Á|ü‹ø±πsD j·TT»´‘˚ ˆ
Äø£è‘· CÀ„Á|ü‹ø£è‘√ Vü≤+‹ dü‘·Ô«e‘ê+ eTq' ˆˆ
ñ|üø±s¡eTT bı+~q Ms¡T&ÉT Á|ü‘·T´ ù|sê«\
|üø±s¡eTTqT #˚dæj˚T rs¡TqT n≥T¢ >±ø£ j·÷<ä–]sêe⁄
#˚dæq y˚T\TqT eTs¡∫ Á|ü‘·T´|üø±s¡ leT‹
eTTqT #˚j·Tì#√ dü»®qT\ eTqdüT‡\T XÊ+‘·
H=#·TÃø=qTqT. (düX‚wü+)
61
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
˝Àø£+˝À m˝≤ dü+#·]+#ê˝À |üs¡ÁãVü≤àeT÷]Ô nsTTq
lsêeT#·+Á<äeT÷]ÔøÏ, ÁãVü≤à]¸ e•wüߘ\ yês¡T uÀ~Û+∫q<˚
jÓ÷>∑yê•wü˜yéT! e÷qe⁄&ç Ä˝À#·q eT÷&ÉT kÕúsTT\˝À
kÕ>∑T‘·T+~. n$ uÛÖ‹ø£, Ä~ÛuÛÖ‹ø£, Ä<Ûë´‹àø£ kÕúsTT\T, |üs¡eT
#·s¡eT kÕúsTTjÓÆTq Ä<Ûë´‹àø£ kÕúsTT˝À kÕ<Ûäq, XÀ<Ûäq,
nqTuÛÑe+, nqTuÛÑ÷‹ ø£\uÀdüT≈£îì ø£&É>± $uÛÑ÷‹ dæú‹ì dæús¡+
#˚düÔjYT. Á|üeTTK Ä<Ûë´‹àø£ XÊgy˚‘·Ô $mdtÄsY eT÷]Ô >±s¡T
jÓ÷>∑yê•wü˜yéT ~e´Jeq $<Ûëq e÷s¡Z+>± ‘Ó\T>∑T yê]
ø√dü+ ≈£î¢|üÔdüT+<äs¡+>±, >∑+;Ûs¡+>±, ñ<ë‘·Ô+>±, düs¡fi¯+>±
n+~düTÔHêïs¡T. n<Ûë´‘·à kÕ<Ûäq, Ä‘·à$#ês¡e÷s¡Z
ne>±Vü≤q\qT á Á>∑+<∏ä+ dü<äTZs¡TyÓ’ q&ç|ædüTÔ+~. Bìì
ª<äs¡ÙqyéTµ bÕsƒ¡≈£î\≈£î á HÓ\ qT+∫ n+~düTÔHêï+.
>∑Ts¡Tdüìï~Û
(dü‘·´<äs¡Ùq+ kÕ~Û+∫q e´πøÔ ì»yÓTÆq >∑Ts¡Te⁄)
Á|üXÊ+‘·, nq+‘· n+‘·X‚Ñ·q πøe\+ nqTuÛÑe+ e\¢H˚
‘Ó\TdüTÔ+~. dü+|üPs¡í C≤„qe≠ e÷Á‘·y˚T Bìì nqTuÛÑ÷‹
eTj·T+ #˚düTÔ+~. |üs¡e÷‘·à nqTÁ>∑Vü≤+ e\qH˚
dü<äTZs¡Te⁄ø±˙, düÁ<äZ+<∏ä+ ø±˙ \_ÛdüÔjYT. düT•øÏå‘·T&Ó’q |ü&Ée
düs¡+>∑T e\¢H˚ |ü&Ée ˇ&ÉT<äT&ÉT≈£î\≈£î ˝ÀqTø±qfÒ¢ dü+kÕs¡
kÕ>∑sêìï <ë≥&ÜìøÏ dü‘ê‡+>∑‘·´+ nedüs¡+. mHêïfi¯ó¢>±H√
y˚~ÛdüTÔqï dü+kÕs¡uÛ≤eq≈£î Ä‘·à$#ês¡y˚T ndü\T eT+<äT.
dü‘·´<äs¡Ùq+ kÕ~Û+∫q e´πøÔ ì»yÓTÆq >∑Ts¡Te⁄. n‘·&˚
ø£\Œ‘·s¡Te⁄. Ä ‘·s¡T#êäj·T\˝À, ÁbÕ|æÔì nqTdü]+∫ n˙ï
\_ÛdüÔjYT. dü<äTZs¡T düìï~Û eTÚqeTj·T+, n~ Á|üXÊ+‹<ÛëeT+.
yê] #·eT‘êÿs¡ dü+uÛ≤wüD\T ôd’‘·+ C≤„q|ü]|üP‘ê\T, dü+<˚
XÊ‘·àø±\T, e÷s¡Z<äs¡ÙHê\T, dü÷#·q\T, ôV≤#·Ã]ø£\T. yê]‘√&ç
kÕ+>∑‘·´+ X¯SHê´ìï |üPs¡íe≠>±q÷, nC≤„Hêìï C≤„qe≠
e÷]Ã ` 2022
>±q÷, ˝Ò$Tì ø£*$T>±q÷ s¡÷bÕ+‘·Øø£s¡D+ #˚düTÔ+~.
õC≤„dæ jÓÆTq •wüß´&çøÏ #˚ùd uÀ<Ûäe÷Á‘·y˚T |òü\Á|ü<äeTÚ‘·T+~.
n~ e÷Á‘·y˚T düeTÁ>∑ $C≤„q+. n\yê≥T>± #˚ùd uÀ<Ûä, dü+Á|ü
<ëj·÷ìï ø=qkÕ–+#·{≤ìøÏ e÷Á‘·y˚T ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.
•wüß´&ç Ä]Ô, @ø±Á>∑‘·, düŒwüº‘·˝Ò Ä‘·&çøÏ n#·ÃyÓTÆq
ne>±Vü≤qqT ø£*–düÔjYT. XÊÁkÕÔ\T, >∑Ts¡Te⁄\T Ä‘·àkÕø屑êÿ
sêìøÏ e÷s¡Z+ #·÷|ækÕÔs¡T. n+‘˚! nqTuÛÑey˚T Ä‘êà$wüÿs¡D
#˚düTÔ+~. Ä#·s¡D≈£î H√#·ì @ ø£fiË’Hê C≤]b˛‘·T+~.
ø±\>∑s¡“¤+˝À ø£\dæ b˛‘·T+~. #Ó’‘·q´ $\dæ‘·yÓTÆq ãT<ë∆´‘·àø£
ø£fi¯ ìs¡+‘·s¡e∂ eè~∆ #Ó+<äT‘·÷H˚ e⁄+≥T+~. Ç+Á~j·÷\≈£î
˝Àã&çq e´øÏÔ $wüj·T yê+#Û·\qT Ä*+>∑q+ #˚düT≈£î+{≤&ÉT.
$wüßíyê+#Û·>∑\ e´øÏÔ Äq+<äs¡÷|ü⁄&Í‘ê&ÉT. |ü]$T‘·,
ÁbÕø£è‘· $wüj·÷\T ãT~∆ì $ø±düe÷q+ #˚j·Te⁄. nH˚ø£
ø±˝≤\ nqTuÛÑyêìï dü+øÏå|üÔ+>± ˇø£ dü«\Œø±˝≤ìøÏ |ü]$T‘·
yÓTÆq dü«|üï+˝À nqTuÛÑ $+∫q≥T¢>±, düTBs¡È C≤Á>∑<äedüú˝À
e÷j·T ‘·q $˝≤kÕìï ø=qkÕ–düTÔ+~. e÷j·T #Ó’‘·Hê´ìøÏ
#êäj·T. n+‘·s¡+>∑+˝À Á|üXÊ+‹ì, yÓ’sê>±´ìï nqTuÛÑ$dü÷Ô,
πøe\+ kÕøÏå>± e⁄+&É>∑*–‘˚, Ä‘·&˚ ì‘·´düTœ. e∂ØÔuÛÑ$+∫q
Äq+<äy˚T >∑Ts¡Te⁄. dü+ø£\Œ, $ø£˝≤Œ\T ˝Òìyê&ç J$‘·+
Äq+<äeTj·T+. eT\>∑T‘·Tqï~ <˚Vü≤y˚T— yÓ\T>∑T‘·T+&˚~
Ä‘˚à. n$Hê•jÓÆTq ÁãVü≤ày˚T Á|üø£è‹>± XÀ_Û\T¢‘·Tqï~.
»qq, eTs¡D≤r‘·yÓTÆq Ä‘·à <˚X¯ ø±˝≤\≈£î nr‘·yÓTÆq~.
n~ |ü<ës¡ú+ ø±<äT. j·T<Ûës¡ú+! Ä<ä´+‘· s¡Væ≤‘·yÓTÆ, nq+‘·yÓTÆ,
ne´j·TyÓTÆ, n<äT“¤‘·yÓTÆ, nK+&ÉyÓTÆ Á|üø±•+#˚ ∫<äÈqs¡dü+
Ä‘·à! n~ düHê‘·q+!! Ç+‘·{Ï ñ<ë‘·Ô uÛ≤eq\T ø£*–+#·>∑\
X¯πøÔ >∑Ts¡TX¯øÏÔ. XÊ+‘·e≠, ø£s¡TD, C≤„qe≠, yÓ’sê>∑´e≠,
düÅ‘·Œes¡Ôq @ø£ø±\+˝À nqTÁ>∑Væ≤+#·>∑\ n<Ûë´‘·ày˚~ø£
>∑Ts¡Tdüìï~Û. (düX‚wü+)
62
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)
Væ≤e÷\j·T |üs¡«‘ê\T <ë{Ïq ‘·sê«‘· ¬ø’˝≤dü–] eT<Ûä´˝À
ªª$X¯\´ø£s¡DÏ, dü+<Ûëqø£s¡DÏ, düTes¡íø£s¡DÏ, dü+Jeìµµ
yÓTT<ä˝…’q ø±+‘·T©H˚ zwü<ÛäT\ >∑T]+∫ sêe÷j·TD ø±\+
yê]øÏ ‘Ó\TdüT (u≤D≤\T, ã˝…¢+ b˛≥T¢ ‘·–* u≤<Ûä|ü&˚yê]øÏ
‘·«]‘·+>± u≤<Ûëìyês¡D ø£*–+#˚ zwü~Û ª$X¯\´ø£s¡Dϵ.
X¯g|òü÷‘ê\ e\¢ ˝Ò<ë ngÁ|üjÓ÷>±\ e\¢ eT÷s¡Ã¤b˛sTTq
yê]ì oÁ|òüT+>± ø√\T≈£îH˚˝≤ #˚j·T>∑\ zwü~Û ªdü+Jeìµ.)
Ç+Á<äõ‘Y y˚dæq ÁãVü‰àÁkÕÔìøÏ eT÷s¡Ã¤b˛sTTq \ø£åàDTìøÏ
ªdü+Jeìµ nH˚ zwü~Û‘√H˚ düŒèVü≤ ø£*–+#ês¡T.
|ü⁄sê‘·q Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä´•U≤eTDÏ>± uÛÑs¡<ë«» eTVü≤]¸ì
#Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ. Äj·Tq •wüß´˝…’q ÄÁ‘˚j·TT&ÉT, n–ïy˚X¯ó&ÉT,
|üsêX¯s¡T&ÉT, »‘·÷ø£s¡Tí&ÉT, øå±s¡bÕDÏ, Vü≤Ø‘·T&ÉT yÓTT<ä\>∑T
yês¡T Äj·TTπs«<ä $$<Ûä XÊK\ô|’ nH˚ø£ Á>∑+<∏ë\qT sêXÊs¡T.
ø£|æ\ eTVü≤]¸
á eTVü≤]¸ Á|ükÕÔeq uÛ≤>∑e‘·+˝Àq÷, uÛ≤s¡‘·+˝Àq÷, ø=ìï
ñ|üìwü‘·TÔ\˝Àq÷ ø£ì|ædüTÔ+~. áj·Tq ªkÕ+K´<äs¡Ùq+µ nH˚
Á>∑+<∏ä+ sêXÊ&ÉT. n+<äT˝À eTqdüT‡ jÓTTø£ÿ ‘·‘·Ô«+ $|ü⁄\+>±
#·]Ã+#·ã&ç+~. eTqdüT‡qT >∑T]+∫, <ëì ‘·‘ê«ìï >∑T]+∫
yÓTT≥ºyÓTT<ä≥>± $e]+∫ #Ó|æŒqyê&ÉT ø£|æ\ eTVü≤]¸.
eTqdüÔ‘·« XÊÁkÕÔìøÏ
(ôd’ø±\J) eT÷\
|ü⁄s¡Twüß&ÉT áj·Tq.
eTqdüT‡ jÓTTø£ÿ
y˚<ë˝À¢ $C≤„Hê+XÊ\T
Á|üuÛ≤e+, eTìwæ Äs√>∑´+ô|’ #ê˝≤es¡≈£L ñ+
≥T+<äì #ÓbÕŒ&ÉT. eTqdüÔ‘·«XÊg+ nH˚~ yÓ’<ä´
XÊg+˝À ˇø£ $<ÛäyÓTÆq n+‘·sꓤ>∑y˚T! ªªeTìwæøÏ
C≤„H˚+Á~j·÷\T, ø£πsà+Á~j·÷\T ñHêïsTT. n$
eTqdüT #Ó|æŒq≥Tº>± q&ÉT#·T≈£î+{≤sTT. nsTT‘˚
eTqdüT ø£+fÒ >=|üŒ~ eTs=ø£{Ï ñ+~. n<˚ ªãT~∆µ.
Ç+Á~j·÷\T $wüj·÷ìï Á>∑Væ≤+∫ eTqdüT≈£î n+~kÕÔsTT. Ä
eTqdüT <ëìï ªãT~∆µøÏ ìy˚~düTÔ+~. eT+N#Ó&ÉT\ $#·ø£åD≤
C≤„q+‘√ Ä˝À∫+∫ Ä»„ C≤Ø#˚düTÔ+~ ãT~∆. eTìwæ jÓTTø£ÿ
eT+N#Ó&ÉT\T, n‘·ì ãT~∆ì ã{Ϻ ìs¡ísTT+#·ã&É‘êsTT.
ãT~∆øÏ ≈£L&Ü nr‘·+>± eTìwæ˝À ñ+&˚ eTs√ eTVü≤‘·Ôs¡ X¯øÏÔ
ªÄ‘·àµ. Ä‘·à≈£î düTK+ ˝Ò<äT. <äT'K+ ˝Ò<äT, düeTdüÔ ø±sê´\≈£L
XÊX¯«‘· kÕøÏå ªÄ‘·àµ. Ç≥Te+{Ï n+XÊìï ø£|æ\T&ÉT ‘·q
Á>∑+<∏ä+˝À #·]Ã+#ê&ÉT. áj·Tq eTqdüÔ‘·« dæ<ë∆+‘ê\H˚
ø±≈£î+&Ü, ˇø£ edüTÔ qT+&ç eTs√ edüTÔe⁄ s¡÷bı+<äT#·Tqï<äH˚
ª|ü]D≤eTyê<ëìïµ ≈£L&Ü Á|ü‹bÕ~+#ê&ÉT.
e÷]Ã ` 2022
Áe‘· ìj·Te÷~ e÷sêZ\qT
ne\+_+∫ #Ó&ÉT e÷sêZìøÏ
yÓfi‚fl eTqdüTqT ø£{Ϻy˚dæ, ÁbÕD
yêj·TTe⁄qT »sTT+#·&ÜìøÏ 8
k˛bÕqeTT\T >∑\ ªncÕº+>∑ b˛*XË{Ϻ Áã<äsY‡
jÓ÷>∑ $~Ûµì Ä#·]+#·e\dæ
j·TTqï<äì áj·Tq #ÓbÕŒ&ÉT. (Ädüq, |üPs¡ø£, ≈£î+uÛÑø£, πs#·ø£,
nqT˝ÀeT, Á|ü‹˝ÀeT, <Ûës¡D, Ç+Á~j·T, Á|ü‘ê´Vü‰s¡,
<Ûë´qeTT\H˚y˚` ncÕº+>∑jÓ÷>∑ $<ÛäT\T.) ø£|æ\T&ÉT ‘·q ‘·*¢
<˚eVüA‹øÏ #˚dæq ñ|ü<˚X¯+˝À Jyê‘·à, |üs¡e÷‘·à\≈£î
dü+ã+~Û+∫q düeTdüÔ Ä<Ûë´‹àø£ $wüj·÷\q÷ $e]+#·T
ø=#êÃ&ÉT. á ñ|ü<˚X¯+˝À |æ+&√‘·Œ‹Ô, >∑s¡“¤<Ûës¡D, •XÀ<äj·T+
e+{Ï yÓ’C≤„ìø£ $wüj·÷\ >∑T]+∫ ≈£L&Ü $e]+∫q≥T¢
uÛ≤>∑e‘·+ e\¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~.
#·s¡≈£î&ÉT
áj·Tq y˚<äø±\|ü⁄ eTVü≤]¸. Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä´ •U≤eTDÏ>±
Á|üU≤´‘·T&ÉT. n‹ ÁbÕNq Äj·TTπs«<ä Á>∑+<∏äyÓTÆq ª#·s¡ø£
dü+Væ≤‘·µqT sêdæ+~ áj·TH˚! ‘·sê«‘· ø±\+˝À á Á>∑+<∏ëìï
ns¡ãT“\T, |ü]¸j·Tq÷¢ ‘·eT uÛ≤wü˝À¢øÏ nqTe~+#·T≈£îHêïs¡T.
#·s¡ø£ dü+Væ≤‘·˝À 8 $uÛ≤>±\THêïsTT. n$ es¡Tdü>± ªdü÷Á‘·
kÕúq, $<Ûëq kÕúq,
$e÷q kÕúq, X¯Øs¡
kÕúq, Ç+Á~j·T
kÕúq, ∫øÏ‘·‡ kÕúq,
ø£\Œ kÕúq, dæ~∆ kÕúqµµ nH˚ o]¸ø£\‘√ ñHêïsTT. á
8 $uÛ≤>±\ øÏ+<ä 220 n<Ûë´j·÷\T m+‘√
$|ü⁄\+>± Çe«ã&ܶsTT. $]–q ø±\TqT n‘·ø£&É+
>∑T]+∫ #·s¡≈£î&ÉT düŒwüº+>± $e]+#ê&ÉT. >∑T&ç¶
‘·q+, |üø£åyê‘·+, ≈£îwüߘ, eT÷s¡Ã¤, ø£åj·T, sê#·|ü⁄+&ÉT
yÓTT<ä˝…’q »ãT“\≈£î düT\uÛÑyÓTÆq ìyês¡D√bÕ
j·÷\qT ‘·q Á>∑+<∏ä+˝À Ç#êÃ&ÉT. yÓ’<ë´ìøÏ ñ|üø£]+#˚
eèøå±\qT ªyêeTq ‘·qT eèøå±~ $<ä´µ <ë«sê yê{Ï s¡÷|ü
\ø£åD≤\T e÷s¡≈£î+&Ü ∫qï ∫qï yÓTTø£ÿ\ s¡÷|ü+˝À
ô|+#·T≈£îH˚ Á|üÁøÏj·TqT áj·Tq ø£qT>=Hêï&ÉT. (á |ü<ä∆‹ H˚&ÉT
ªeTs¡T>∑TE® eèøå±\ Á|üÁøÏj·T>±µ Á|ü|ü+#·eT+‘·{≤ bÕøÏ+~.)
yÓ’<ä´+˝À ªbÕ<äs¡dü+µ yê&Éø£+, #·s¡≈£îìøÏ ‘Ó\TdüT. Ç~
kÕ<Ûës¡D $wüj·T+ ø±<äì Ä<ÛäTìø£ yÓ’<äT´˝Ò n+^ø£]düTÔHêïs¡T.
yê‘·, |æ‘·Ô, X‚¢wüà <√cÕ\ |üs¡+>± s√>∑ìsê∆s¡D #˚j·T&É+, yê{ÏøÏ
‘·–q Wwü<Ûä, <Ûë‘·Te⁄\qT ìs¡ísTT+#·&É+˝À #·s¡≈£î&ÉT ôV≤#·TÃ
ÁX¯<ä∆ #·÷ù|yê&ÉT. (düX‚wü+)
63
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
MT sê•
y˚Twü+ (nX¯«ì 4 bÕ<ë\T, uÛÑs¡DÏ 4 bÕ<ë\T,
ø£è‹Ôø£ 1e bÕ<ä+)
nqedüs¡yÓTÆq uÛÑj·÷+<√fi¯q\T ‘=\–
b˛‘êsTT. Á|üj·÷D≤\T C≤Á>∑‘·Ô>± #˚j·TT≥
eT+∫~. eè‹Ô ñ<√´>∑s¡+>±˝À¢ kÕúq#·\q
dü÷#·q\Tqï$. Ä]úø£ |ü]dæú‹˝À e÷s¡TŒ\T+{≤sTT. ãTTD
Á|üj·T‘êï\T #˚kÕÔs¡T. Äràj·TT\ düVü≤ø±s¡+ Ä\dü´+>± \_
ÛdüTÔ+~. Äø£dæàø£ <Ûäq˝≤uÛÑeTT+~. sê»ø°j·T s¡+>∑+˝Àì yê]øÏ,
Áø°&Üø±s¡T\≈£î n<äT“¤‘·yÓTÆq neø±XÊ\T \_Û+#·TqT. nìï+{≤
$» j·÷H˚ï kÕ~ÛkÕÔs¡T. ã+<ÛäT$TÁ‘·T\T ø£\TkÕÔs¡T. eè‹Ô,
ñ<√´>∑ s¡+>±˝À¢ì yê]øÏ n_Ûeè~∆ ñ+≥T+~.
eèwüuÛÑ+ (ø£è‹Ôø£ 2,3,4 bÕ<ë\T, s√Væ≤DÏ 4
bÕ<ë\T, eTè>∑•s¡ 1,2 bÕ<ë\T)
dæúsêdüTÔ\≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷˝À¢
düeTj·Tdü÷Œ¤]Ô nedüs¡+. ìs¡T‘ê‡Vü≤+>±
ø±\+ >∑&ÉTdüTÔ+~. n|üø°]Ô e#˚Ã neø±X¯eTT+
≥T+~. Ç‘·s¡T\≈£î n|üø±s¡+ ø£*–+#˚ |üqT\≈£î <ä÷s¡+>±
qT+&ÉT≥ eT+∫~. |ü]X¯óÁuÛÑ‘·≈£î ÁbÕ<Ûëq´$T∫Ãq#√ nHês√>∑´
u≤<Ûä\T+&Ée⁄. ≈£î≥T+ã |ü]dæú‘·T\T dü+‘·è|æÔø£s¡+>± ñ+
{≤sTT. Äø£dæàø£ <Ûäqqwüº+ ø£*π> neø±X¯+ ñ+≥T+~. eè<Ûë
Á|üj·÷D≤˝…≈£îÿe #˚kÕÔs¡T. ã+<ÛäT$TÁ‘·T\‘√ ø£\Væ≤+#·Tø√
≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô>± qT+&ÉT≥ eT+∫~. eè‹Ô, ñ<√´>∑s¡+>±˝À¢
düVü≤q+ eVæ≤+#·ø£ ‘·|üŒ<äT.
$T<∏äTq+ (eTè>∑•s¡ 3,4 bÕ<ë\T, Äs¡TÁ<ä 4
bÕ<ë\T, |ü⁄qs¡«düT 1,2,3 bÕ<ë\T)
Äø£dæàø£ <Ûäqqwüº+ |ü≥¢ C≤Á>∑‘·Ô
nedüs¡+. ø=ìï eTTK´yÓTÆq ø±s¡´Áø£e÷\T
yêsTT<ë y˚düTø√yê*‡ edüTÔ+~. dü«\Œ
nHês√>∑´u≤<Ûä\T+{≤sTT. eè<ÛëÁ|üj·÷D≤\T #˚kÕÔs¡T. kÕúq
#·\q dü÷#·q\THêïsTT. düìïVæ≤‘·T\‘√ $s√<Ûäy˚Ts¡Œ&É≈£î+&Ü
yÓT\>∑T≥ eT+∫~. X¯óuÛÑø±s¡´ Á|üj·T‘êï\T düT\uÛÑ+>±
HÓs¡y˚s¡‘êsTT. <ä÷s¡ ã+<äTe⁄\‘√ ø£\TkÕÔs¡T. ‘·<ë«sê
e÷]Ã ` 2022
˝≤uÛ≤\T+{≤sTT. $<˚X¯j·÷q Á|üj·T‘êï\T dü+|üPs¡í+>±
HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î+{≤s¡T. Äø£dæàø£ <Ûäq˝≤uÛÑjÓ÷>∑eTT+≥T+~.
ø£sêÿ≥ø£+ (|ü⁄qs¡«düT 4e bÕ<ä+, |ü⁄wü´$T 4
bÕ<ë\T, ÄX‚¢wü 4 bÕ<ë\T)
nqTø√≈£î+&Ü ≈£î≥T+ã+˝À ø£\Vü‰
˝Òs¡Œ&˚ neø±X¯eTT+≥T+~. nX¯óuÛÑyês¡Ô\T
$Hê*‡ edüTÔ+~. Äø£dæàø£ <Ûäqqwüº+ »s¡T>∑
≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô |ü&ÉT≥ eT+∫~. eTqkÕÔbÕìøÏ >∑T] ne⁄‘ês¡T.
Á|üj·÷D≤˝À¢ nÁ|üeT‘·Ô‘· nedüs¡+. q÷‘·qø±sê´\T yêsTT<ë
y˚düTø√ø£ ‘·|üŒ<äT. Äràj·TT\ düVü≤ø±s¡+ \_ÛdüTÔ+~. Äø£dæàø£
<Ûäqqwüºy˚Ts¡Œ&˚ neø±X¯eTT+~. Ä]úø£ Çã“+<äT\HÓ<äTs=ÿ+
{≤s¡T. nHês√>∑´ u≤<Ûäe\q ã\V”≤qT\e⁄‘ês¡T. n~Ûø±s¡
uÛÑj·T+ ñ+≥T+~. eTH√$#êsêìï bı+<äT‘ês¡T.
dæ+Vü≤+ (eTKñ‘·4 ÔsbÕ<ë\T, |ü⁄ã“ 4 bÕ<ë\T,
¡ 1e bÕ<ä+)
ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ ø£\TkÕÔs¡T. q÷‘·q
>∑èVü≤ìsêàD Á|üj·T‘·ï+ #˚kÕÔs¡T. Äø£dæàø£
<Ûäq˝≤uÛÑ+‘√, ãTTDu≤<Ûä\T ‘=\–b˛‘êsTT.
≈£î≥T+ã kÂK´eTT+≥T+~. X¯‘·èu≤<Ûä\T <ä÷s¡eTe⁄‘êsTT.
Bs¡Èø±*ø£ düeTdü´\T ‘=\–b˛‘êsTT. Äs√>∑´+ u≤>∑T+≥T+~.
e÷qdæø±q+<ä+ \_ÛdüTÔ+~. >∑‘·+˝À yêsTT<ë y˚j·Tã&çq
|üqT\T |üPs¡Ôe⁄‘êsTT. $+<äT\T, $H√<ë˝À¢ bÕ˝§Z+{≤s¡T.
eè‹ÔØ‘ê´ n_Ûeè~∆ì kÕ~ÛkÕÔs¡T. ≈£î≥T+ã |ü]dæú‘·T\T
dü+‘·è|æÔø£s¡+>± qT+{≤sTT. ø=ìï »{Ï\yÓTÆq düeTdü´\≈£î
|ü]cÕÿs¡+ \_ÛdüTÔ+~. #˚ùd |üqT\˝À Çã“+<äT\T+&ÉTqT.
ø£q´ (ñ‘·Ôs¡ 2,3,4 bÕ<ë\T, Vü≤düÔ 4 bÕ<ë\T,
∫‘·Ô 1,2 bÕ<ë\T)
ø√s¡T≈£îH˚~ ˇø£f…Æ‘˚ »]π>~ eTs=ø£≥e⁄
‘·T+~. nHês√>∑´ u≤<Ûä\T dü«\Œ+>±
e⁄HêïsTT. y˚fi¯ Á|üø±s¡+ uÛÑTõ+#·T≥≈£î ÁbÕ<Ûëq´
$TkÕÔs¡T. #·+#·\+e\¢ ø=ìï Çã“+<äT˝…<äTs¡e⁄‘êsTT. eTH√
ìÁ>∑Vü‰ìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê*. |æ\¢\ |ü≥¢ @e÷Á‘·+ nÁX¯<ä∆
|üìøÏsê<äT. ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ eTqdüŒs¡ú\T sê≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô
eVæ≤+#·T≥ eT+∫~. nqTø√≈£î+&Ü &ÉãT“#˚C≤πs neø±XÊ
\THêïsTT. Äs√>∑´ $wüj·T+˝À $TøÏÿ* ÁX¯<ä∆ nedüs¡+. XÊØs¡ø£
64
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£
ÁX¯eT‘√ bÕ≥T, e÷qdæø±+<√fi¯q ‘·|üŒ<äT. ∫qï $wüj·÷\¬ø’
m≈£îÿe ÁX¯$TkÕÔs¡T. >=|üŒyê] |ü]#·j·T+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. Åd”Ô\
eT÷\ø£+>± ˝≤uÛÑ+ ñ+≥T+~. ã+<ÛäT $TÁ‘·T\T >ös¡$kÕÔs¡T.
‘·T\ (∫‘·Ô 3,4 bÕ<ë\T, kÕ«‹ 4 bÕ<ë\T,
$XÊK 1,2,3 bÕ<ë\T)
>=|üŒyê] |ü]#·j·T+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
Åd”Ô\ eT÷\ø£+>± ˝≤uÛÑ+ e⁄+≥T+~.
eT+∫ Ä˝À#·q\qT ø£*–e⁄+{≤s¡T. ã+<ÛäT,
$TÁ‘·T\T >ös¡$kÕÔs¡T. ≈£î≥T+ãkÂK´+ dü+|üPs¡í+>± bı+<äT
‘ês¡T. dü‘êÿsê´˝À¢ bÕ˝§Z+{≤s¡T. >∑èVü≤ nedüsê\≈£î ÁbÕ<Ûëq´
$TkÕÔs¡T. nHês√>∑´ u≤<Ûä\‘√ dü‘·eT‘·eTe⁄‘ês¡T. kÕúq#·\q
dü÷#·q\T+{≤sTT. q÷‘·q e´≈£îÔ\T ø£\TkÕÔs¡T. ≈£î≥T+ã
|ü]dæú‘·T\T dü+‘·è|æÔø£s¡+>± qT+&Éø£ e÷qdæø±+<√fi¯q #Ó+<äT
‘ês¡T. >∑èVü≤+˝À e÷s¡TŒ\T ø√s¡T≈£î+{≤s¡T. Ä]úø£ Çã“+<äT\T
<ä÷s¡eTe⁄‘êsTT. Äø£dæàø£ <Ûäq˝≤uÛÑjÓ÷>∑ eTT+≥T+~.
eè•Ãø£+ ($XÊK 4e bÕ<ä+, nq÷sê<Ûä 4
bÕ<ë\T, CÒ´wü˜ 4 bÕ<ë\T)
≈£î≥T+ã+˝À ∫qï ∫qï >=&Ée\T
e#˚Ã neø±X¯+ ñ+~, |ü]dæú‹ì MT
n<äT|ü⁄˝À ñ+#·Tø√+&ç. Á|üj·÷D≤˝À¢
nÁ|üeT‘·Ô‘· nedüs¡+. Ä]úø£ Çã“+<äT\qT
n~Û>∑$T+#·T≥≈£î ãTTDÁ|üj·T‘êï\T #˚kÕÔs¡T. ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\
düVü‰j·TdüVü≤ø±sê\T Ä\dü´+>± \_ÛkÕÔsTT. Ä]úø£ Çã“+<äT
\T+&Ée⁄. q÷‘·q edüTÔ, ÄuÛÑs¡D≤\qT KØ<äT #˚kÕÔs¡T. ùdïVæ≤
‘·T\qT ø£\TkÕÔs¡T. Ç‘·s¡T\≈£î eT+∫ dü\Vü‰\T, dü÷#·q
*kÕÔs¡T. dü+|òüT+˝À >ös¡e+ ô|s¡T>∑T‘·T+~. <ÛÓ’s¡´kÕVü≤kÕ\‘√
ø=ìï |üqT\T |üP]Ô#˚kÕÔs¡T. X¯óuÛÑyês¡Ô\T $+{≤s¡T.
<ÛäqTdüT‡ (eT÷\ 4 bÕ<ë\T, |üPsê«cÕ&ÛÉ 4
bÕ<ë\T, ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 1e bÕ<ä+)
ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ $s√<Ûäy˚Ts¡Œ&É
≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô|ü&ÉT≥ eT+∫~. Ä]úø£
Çã“+<äT\ HÓ<äTs=ÿ+{≤s¡T. dü«\Œ nHê
s√>∑´u≤<Ûä\T+{≤sTT. eè‹Ô, ñ<√´>∑ s¡+>∑+˝À
n_Ûeè~∆ ñ+≥T+~. e÷qdæø±+<√fi¯q‘√ ø±\+ >∑&ÉTdüTÔ+~.
Á|üj·T‘·ï˝À|ü+ ˝Ò≈£îHêï |üqT\T |üP]Ô#˚düTø√˝Òø£b˛‘ês¡T.Åd”Ô\
eT÷\ø£+>± ˝≤uÛ≤\T+{≤sTT. Á|üj·T‘·ïø±sê´\ìï+{Ï˝À $»
j·T+ bı+<äT‘ês¡T. X¯óuÛÑyês¡Ô\T $+{≤s¡T. Äø£dæàø£ <Ûäq˝≤uÛÑ
eTT+≥T+~. ≈£î≥T+ã+ n+‘ê kÂK´+>± ñ+{≤s¡T. n‘·´+‘·
düìïVæ≤‘·T\qT ø£\TkÕÔs¡T. $+<äT\T, $H√<ë˝À¢ bÕ˝§Z+{≤s¡T.
e÷]Ã ` 2022
eTø£s¡+ (ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 2,3,4 bÕ<ë\T, ÁX¯eD+ 4
bÕ<ë\T, <Ûäìwü˜ 1,2 bÕ<ë\T)
X¯óuÛÑø±s¡´ Á|üj·T‘êï\T düT\uÛÑ+>± HÓs¡y˚s¡TÃ
≈£î+{≤s¡T. X¯óuÛÑyês¡Ô\T $+{≤s¡T. ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ ø£*dæ
$+<äT\T, $H√<ë˝À¢ bÕ˝§Z+{≤s¡T. Äø£dæàø£ <Ûäq˝≤uÛ≤ìï
bı+<äT‘ês¡T. q÷‘·q edüTÔ, ÄuÛÑs¡D≤\qT KØ<äT #˚kÕÔs¡T.
eTTK´yÓTÆq ø±sê´\T |üP]Ô ne⁄‘êsTT. ãTTDÁ|üj·T‘êï\T
|òü*+#·TqT. ≈£î≥T+ã |ü]dæú‘·T\T dü+‘·è|æÔø£s¡+>± qT+&Éø£
e÷qdæø±+<√fi¯q #Ó+<äT‘ês¡T. Åd”Ô\≈£î dü«\Œ nHês√>∑´
u≤<Ûä\T+&ÉTqT. ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&É&É+
eT+∫~. eTqdüT‡ #·+#·\+>± ñ+≥T+~. nø±\uÛÀ»q+ e\¢
nHês√>∑´ u≤<Ûä\qT uÛÑ$kÕÔs¡T.
≈£î+uÛÑ+ (<Ûäìwü˜ 3,4 bÕ<ë\T, X¯‘·_Ûwü+ 4
bÕ<ë\T, |üPsê«uÛ≤Á<ä 3 bÕ<ë\T)
Áø=‘·Ôø±sê´\T ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T. e÷qdæø±
q+<ëìï bı+<äT‘ês¡T. Á|ü‹$wüj·T+˝À
e´j·T, Á|üj·÷dü\T ‘·|üŒe⁄. Äø£dæàø£ <Ûäqqwüº
y˚Ts¡Œ&˚ neø±X¯eTT+~. eè‹ÔØ‘ê´ Áø=‘·Ô düeTdü´\ HÓ<äT
s=ÿ+{≤s¡T. ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ ø£\Vü‰˝Òs¡Œ&É≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô
|ü&ÉT≥ eT+∫~. eè‹Ô, ñ<√´>∑s¡+>±˝À¢ Ä\dü´+>± n_Ûeè~∆
e⁄+≥T+~. Äø£dæàø£ <Ûäqqwüº+ ø£*π> neø±XÊ\T+{≤sTT. @
$wüj·T+˝ÀqT dæús¡ ìs¡íj·÷\T rdüTø√˝Òø£b˛‘ês¡T. nqTø√ì
Ä|ü<ä˝À¢ ∫≈£îÿø√≈£î+&Ü >ös¡e, eTsê´<ä\≈£î uÛÑ+>∑+ yê{Ï\¢
≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô |ü&ÉT≥ eT+∫~. #·+#·\+ n~Ûø£eTe⁄‘·T+~.
>∑èVü≤+˝À e÷s¡TŒ\T ø√s¡T≈£î+{≤s¡T.
MTq+ (|üPsê«uÛ≤Á<ä 4e bÕ<ä+, ñ‘·ÔsêuÛ≤Á<ä 4
bÕ<ë\T, πse‹ 4 bÕ<ë\T)
n|üø°]Ô sê≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô|ü&ÉT≥ eT+
∫~. eTH√˝≤¢kÕìï bı+<äT‘ês¡T. k˛<äs¡T
\‘√ yÓ’s¡y˚Ts¡Œ&É≈£î+&Ü yÓT\>±*. ‘·\∫q
ø±sê´\≈£î Ä≥+ø±˝…<äTs¡e⁄‘êsTT. Ä]úø£
Çã“+<äT\T Ä\dü´+>± ‘=\–b˛‘êsTT. q÷‘·q e´≈£îÔ\
CÀ*øÏ yÓfi¯¢sê<äT. dæúsêdüTÔ\ $wüj·T+˝À C≤Á>∑‘·Ô>± qT+&ÉT≥
eT+∫~. ˇø£ n<äT“¤‘· neø±XÊìï ø√˝ÀŒ‘ês¡T. q÷‘·q e´≈£îÔ\
|ü]#·j·Ty˚Ts¡Œ&ÉT‘·T+~. Á|üj·÷D≤\e\¢ ˝≤uÛ≤ìï bı+<äT
‘ês¡T. ‘·\∫q ø±sê´\≈£î Ä≥+ø±˝…<äTs¡e⁄‘êsTT. q÷‘·q
ø±sê´\T yêsTT<ë y˚düTø√ø£ ‘·|üŒ<äT. Ä]úø£ Çã“+<äT\‘√
dü‘·eT‘·eTe⁄‘ês¡T. ` >öØuÛÑ≥¢ sêeTø£èwüí X¯s¡à
65
 <äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü |Áü‹ø£ e÷]Ã ` 2022
|ü<ädü+|ü<ä`205
1 2

6
3 4

7
5
Y
8
Ä<Ûësê\T
Y Y Y
9 10 11
n&ɶ+ \j˚T´ |ü+#êsêe÷˝À¢
Y Y 1. eTT≈£îÿ‘√ yÓTT<ä\j˚T´ ˇø£{Ï (4)
12 13 eTTø£ÿ+{Ï CÀ´‹]¢+>∑πøåÁ‘·+(8) 17. #·‘·Ts¡yÓTÆq uÛ≤e+(3)
Y Y Y Y 6. düwæº dæú‹ ‘·sê«‘·~ (2) 18. neT\˝≤π>
14 15 16 17 7. n≥Tï+∫ u≤D+, ø√˝≤≥ dü«#·Ã¤yÓTÆq~ (3)
Y Y e÷&Ü\+fÒ ø±e\dæ+~ (2) 19. ‘·eT‘√ $s¡Vü≤+ (3)
18 19 20 9. ÁX¯eD≈£îe÷s¡T&ÉT ‘·*¢ 21. ‘Ó\T>∑T Á|ü<∏äe÷$uÛÑøÏÔ (4)
Y Y <ä+Á&ÉT\qT uÛÑTC≤q Bì‘√H˚ 23. ÁbÕNqyÓTÆq (2)
21 22 23 24. $X¯«dü˙j·TyÓTÆq
Y Y yÓ÷düTø=#êÃ&É≥ (3)
10. >±sêãT eTT<äT›>± (2) $TÁ‘·TìøÏ $X‚wü+ (2)
24 25 26 26. Áø=‘·Ô nHêï, qe nHêï
Y Y Y 11. n≥TqT+∫ kÕøÏåøÏ
n<˚ ns¡ú+. ø±˙ ∫Á‘·+>± á
27 28
$ø£‹ (2)
Y Y 12. ;»+ yÓTT\¬ø‘˚Ô~ ¬s+&ÉT ø£*|æ‘˚ (3)
Bì˝ÀH˚, |ü⁄D´düú\+ (2) 27. H˚qT á$wüj·÷ìï
|ü 13. e+ø£s¡>∑TD+ (3) ªªdüuÛÑ <ë«sêµµ
<ä ù|s¡T 14. ˇø£ |òü\+‘√ yÓTT<ä ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïqT. (5)
dü+ $˝≤dü+ 28. ¬ø’|ü⁄, eT<äeTT (2)
|ü
qTï
\T |æHé bò˛Hé 14. Á<ä$&É dü+ã+BÛ≈£î\T(4)
ì\Te⁄
|ü<ä dü+|ü<ä düe÷<ÛëHê\qT á HÓ\ 15 ‘˚B˝À>± e÷ ∫s¡THêe÷≈£î |ü+bÕ*. 1. Hêj·T≈£îDÏí |æ\T<ë›e÷(3) 15. ø£s¡Te⁄ (3)
16. ••s¡+˝À ø±≈£î+&Ü y˚πs
<äs¡ÙqyéT Ä<Ûë´‹àø£ yêsêÔ e÷dü|üÁ‹ø£ 2. Ä~X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT
Ç+.HÓ+. 29`105/4/1, q÷´ $<ë´q>∑sY, H˚πs&éyÓT{Ÿ, dæøÏ+Á<ëu≤<é`56 \≈£î »qàì∫Ãq Á>±eT+(3) ãTT‘·Te⁄˝À Ä≈£î\˙ï
3. eT÷&ç+{Ï sê\T‘êj·÷?...(3)
MT n_ÛÁbÕj·÷\qT baludarshanam@gmail.com≈£î |ü+|ü>∑\s¡T. 17. #·eTØeT>∑+ yÓT‘·Ôì
düeTT<ëj·T+ (2)
á¬ø\‘√ ‘·j·÷s¡T
|ü<ädü+|ü<ä`204 düe÷<ÛëHê\T |òæÁãe] HÓ\ $CÒ‘·\T 4. ã\>∑eTT˝À X¯øÏÔ (2)
#˚dæ+~ (3)
_. u≤\øÏwüHé 5. ‘·\øÏ+<äT˝…’q Ns¡ (2)
8. dü+düÿ‘·+˝À e÷$T&ç(3) 20. n|ü⁄Œ\˝À, edüTÔe⁄\
1 2 3 4 5 6
Vü≤+ ø± s¡ eTT Y sê » sê E
ø±ÁbÕ, ôV’≤<äsêu≤<é
10. e+XÊìï ‘Ó*j·TCÒùd~(2) ø=qT>√\T˝À, mìïø£\˝À
7 8 9 10
kÕ <ä+ Y ≈£î » Y s¡T eT Y eT‘·‡´sê» $»j·T\øÏåà
11 12
q+ ã Y s¡ ‹ uÛ≤ Y s¡ dü n\ø±|ü⁄], ôV’≤<äsêu≤<éé
13 14 15
11. øÏØ≥+ >∑\ ns¡T®qT&ÉT eTT+<ädüTÔ>± ì\Te>± ô|fÒº
16 17 ¬ø.$. yÓ÷Vü≤qsêe⁄
18 19
#Ó~]b˛j·÷&ÉT. (3) kıeTTà (4)
~ ] |ü eTT Y >∑ yê ø£å eTT
|ü<ëàerq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<éé
ì Y Ø Y bÕ e q Y Á<ä
20
<ä+&ÉT nqï|üPs¡í¡ 12.˝≤uÛÑ+‘√ u≤≥T >∑D|ü‹ 22. ˝À|æ+∫q~ (3)
Ç#˚Ã es¡+ (2) 23. bÂs¡í$T (3)
Y q ø£å Á‘· Y ‘· s¡+ >∑ eTT edü+‘·yê&É, ÄÁ‘˚j·T|ü⁄s¡+ eT+.
21 22 23 24

25 26 27 ∫\¢s¡ d”‘êsêe÷sêe⁄ 13. øö‘·÷Vü≤\+ 25. ‘=e«&ÜìøÏ ñ|üø£]+#˚

eT ~ Y bÕ s¡ eTT Y <ä Y kÕ<Ûäq+ (2)
28
eqdüú*|ü⁄s¡+, ôV’≤<äsêu≤<é
29 30 dü+øÏå|üÔ+>± (3)
<ÛäT Y øÏ Y •à Y H˚ Y Áøö eqe÷\ sêeT*+>±#ê]
31
sê dü πø [ Y kÕ« $T ø± s¡´+ Á|üXÊ+‘Yq>∑sY, j·÷<ä–]>∑T≥º
32
|ü<ä dü+bÕ<ä≈£î\T : m+. <ä‘êÔÁ‘˚j·TX¯s¡à
Edited Printed, Published and Owned by Marumamula Rukmini, Printed at Capital Graphics, 118 Chenoy Trade Centre, Parklane, Secunderabad-500003,
Published at 601, Chenoy Trade Centre, Parklane, Secunderabad-500003, Editor: Marumamula Rukmini.

66