Professional Documents
Culture Documents
Murathan Mungan - Dağ - - 2ьШ2Тр
Murathan Mungan - Dağ - - 2ьШ2Тр
Dağ
21 Nisan 1955 İstanbul doğumlu. Ankara Üniversitesi Dil ve Ta
rih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümu'nü bitirdi İlkin çeşitli der
gi ve gazetelerde yazılan ve şiirleriyle görünen yazarın ilk kitabı
19B0'de yayımlanan Mahmudile Yezida'dır. Daha cok şiirleri, hi
kâyeleri ve oyunları ile tanınan Murathan Mungan aynı zamanda
radyn oyunu, film senaryosu ve şarkı sözü yazdı Çeşitli alanlara
dağılmış yirmi yıllık çalışmalarından yaptığı özel bir seçmeyi
Murathan 75'te topladı. Şiirlerinden yapılan seçmeler Kürtceye
çevrildi: Li Rojhilate Dile M/fl.lKalbimin Doğusundal ve 2007 de
yayımlanan Balgita Mar (Yılan Yastığı], Dünya edebiyatından öy
küleri bir araya getirdiği seçkileri \Ressamın İkinci Sözleşmesi,
Çocuklar ve Büyüklen, Kadınlığın 21 Hikâyesi] yayımlandı. Çeşit
li yazı ve denemelerini Meskalin 60 draje. Soğuk Büfe ve Bir Ku
tu Oaha'da topladı. 2000 öncesinde çıkardığı tüm şiir kitaplarını
içeren 13*1 toplamından sonra 2001'de Erkekler için Divan,
2002 yılında da ilk romanı Yüksek Topuklar yayımlandı. 2003 te
yayımlanan seçkisi Yazıhane de, dünya yazarlarının 'Niçin yazı
yorum?" sorusu etrafındaki denemelerini bir araya getirdi Bu
nu aynı yılın sonunda Timsah Sokak Şiirleri, kısa bir süre sonra
da Çador adlı kısa romanı takip elti. 2004 ün son günlerinde ya
yımlanan Eteğimdeki Taşlar geniş bir zaman diliminden şiirleri
ni bir araya getiriyor. 2005 yılı için hazırlanmış özel bir basım
olan Elti Parça, Mungan'ın çalışma dosyalarından farklı türlerde
parçalar içeriyor. 2Q0ö tarihli Süz Vermiş Şarkılar, yazarın bes
telenmiş ve bestelenmemiş bütün şarkı sözlerini bir araya geti
riyor. 2007'de Kâğıt Taş Kumaş adlı oyun kitabıyla, yazarın sine
ma yazılarından oluşan Kullanılmış Biletler yayımlandı. Metis
Yayınlan, yazann kitaplaştırdığı bütün çalışmaları bir külliyat
olarak yayımlamaktadır.
Metis Vayınlan
İpek Sokak 5. 34433 Beyoğlu. İstanbul
Tel: 212 2454696 Faks: 212 2454519
e-posta: infoiametiskitap.com
www.metiskitap.com
Metis Edebiyat
Dağ. Murathan Mungan
^GN-13: 97B-975-342-640-4
M u ra th a n M u n g a n
Dağ
§ ) metis
Dağın İçindekiler
BirTas 11
Et, Somut Rüya 15
Sırca Köşk 17
Yolyazı 19
Duvardaki El 23
Sebebin 25
Katılmış 27
Nefes Gibi 29
Elmas, tıraş 31
Günah Hakkı 33
Söz 35
Azık 37
Aktarmalı 39
Kapalı Ağrı 41
Kavuşma 43
Dağ Sıraları 1 45
Dağ Sıraları 2 47
Dağ Sıraları 3 49
Dağ Sıraları 4 51
Araf 53
Yusuf Has Hacip'e Demek isterim ki, 55
Dağ Fırtınası 57
Çağır, an 59
Ne Kimse 61
Dağ Yükü 63
Doğu Dağı 65
Metal Dağ 67
Bakıştığı 69
Musa'nın Ayakları 71
Af 73
Ağa; 75
Inşaa 77
Göze 79
Az Çok B1
Yankı 83
Mizaç 85
Döner mi 87
Emanet 89
Sonradan Seçilmiş 91
Cahiliye 93
Nice Müslüman? 95
Ara rat 97
Dağ ve Dağ 99
Çıkmadan 101
Bugün de Böyle Olsun 103
Yansı 105
Mesele 107
Çini 109
Terazi 111
Kanatlar 113
Dem ve Zaman 115
Cümle Kapısı 117
Bedr 119
Asal 121
Rıh ve Gazel 125
Temellük 127
Kandil 129
Sekme 131
Suyu 133
Göz Göze 135
Maden 137
Önlük 139
Üst Araması 141
Telve 143
Dağ Görgüsü 145
Kanat Pahası 147
Tabiat 149
Otlar 151
Ufuk Çizgisi 153
Dağdağa 155
Kavşak 157
Eteklerinde Ciy Taneleri 159
Bir Tas
çilemi dolan
ipi kendim çekerim
bir tas su
al tufan yerine kullan
kalbimin memleketi Mehmedim
mektubumdur
hasretim hasretim hasretim
11
bir tas ağu
al aşk yerine kullan
ha aşk ha ölüm
ah! günümü doldurunca giderim
8 Ağustos 2006
13
yüce dağ başında ya n a r bir ışık
ışığı gördüm de oldum ben âşık
Et, Somut Rüya
gündelik ve kâinat
çarpışıyor
cismin sandığın
kör bedende
T5 Temmuz 200A
15
kırk yit dağda gezdim geyikler ile
Sırça Köşk
nice taş
karanlıkta dağılır
sırça köşk
8 A ğ u s to s 2 0 0 i
17
mecnunu çok dağlar
Yolyazı
Işığın karanlığı
karanlığın kararlılığı
teslim etmeye hazırken
yoldan çıkmış adımlarına
salkımı gecenin zamanın yaraları
oturduğun yerde gezdiğin dünya
ayaklarının altında
kör sözcüklerle diktiğin şehirlere baka baka
çektiğin yurtsama
kimse anmaz seni
yola çık bakma cisminle eksilen boşluğa
sesini bıraktığın uçurumlar
dönerken heceler sahibini
kayboldukça
her yer burada
ve buradan uzakta
sen yamadıkça, yazının alnındaki yol
gibi kazıldıkça
baka baka
yazdıklarına
1?
yolyası, yolyazı,
yazıdan yaptığın tura
ve tuğra
zamana yazılanın kararlılığı
okunur
senden çok sonranın ışığında
cisminin boşluğu dindikten
ve karanlık yerine döndükten sonra
21
dağlar yazılar geçti
Duvardaki El
Duvarlarda el saktı
yazılı el
duvarlarda
acık avuç, örtülmüş el
üzerinde bir örtüyle
duvara karışmış
gözlerden uzak, eviçlerinde
orada durur
ama el ama duvar
avucunda saklı göz
baktığında kaderin olur
dokunduğunda duvar
gündelik örtü
yerini alır
başka bir şey olabilecekken hayat
bir el bir duvar
sonrası yok
bu kadar
A ğ u st o s 2 0 0 5
23
geçm iş dağdan dağa yoktur durağı
Sebebin
7 A ğ u s t o s 2006
25
dağlayan dağlar
Katılmış
katılmış gibi
içimiz ve herkese
? A ğ u s t o s 2006
27
içtim bir dağ içinde
Nefes Gibi
aldıkça
içine çektiğin
düşman
adım adım
yaklaştığın
giydirilmiş rüya
bana meçhul sana malum
nefes gibi
aldıkça
aramızda soluyan
kor
ya etini soyun
ya zırhını kuşan
anlatılan
nice sussa
yeniden
kavuşma/çarpışma
ve vazgeçilmez olan
8 Ağustos 2006
kaderi, yazıyı görürüm diye
Elmas, tıraş
Yıllarımı verdim
şiirin elmas tıraşına
hiçbir ayrılık uslandırmadı aşktan
belki de mecburdum
içimden kestiğim
elmas uğruna
aşk ve kelimLa
çıkmak
çağrıldığın
ruhun çıplaklığına
duru emeğin
ışık duruluğunda
konuştuklarınla bir,
bir bir sustuklarınla
31
niçin gitmez Yıldız dağı dumanın
Günah Hakkı
Bu benim beklettiğim
günah hakkım
hiçbir kelimeyi satmadan
çıktığım sayfalar
ne yazdım ne kaLdım erken
saatimi kuran kelimeler
el gününü ışıtan
benim belirsiz yazgım
kullandığım zaman benimki
bir başkası olurdum yazmasaydım
kendimin çivisinde
bu benim günah hakkım
daha kullanmadım
7 Ağustos 200i
33
alçaklara akar suyun kaçağı
Söz
30 Ağustos 2006
35
uzakta gene ve lacivert dağlar
Azık
? E ylü l 2006
37
ne bir kuşum yükseklerden seslenir
Aktarmalı
2005-2007
39
ben bir dağın ağacıyım
Kapalı Ağrı
9 A ğ u s t o s 2000. U N is a n 2 0 0 7
«1
salt biz değiliz cümle âlem basında
Kavuşma
H , 16 N isa n 200 7
43
bir ot çeksem karşıki dağlar yıkılır
Dağ Sıralan
1.
Dağ arındırır
dünyayı kendinden
ruh dağda yıkanır
dağılmış saclarını dinlendirir
rüzgâr, dünyaya inmeden önce
mizacıyla konuşur dağ,
kendiyle
saf ve bilge
kapalı dağ
herkesin gözü önünde
bazen bakışır
akşam inerken ya da sabahın erkeninde
taze ve tane tane
3 Ocak 2007
45
2.
İçim: sıra
dağlar
kımıldar
dağlara çıkanların dağları
görünmez dışarıdan
bağrımda aynaladıkça
uğruna ölen
kalanları
çaredir dağ
çaresizliktir kavuşturur
siyaseten bölünen
hayatı tarihi coğrafyayı
uı
3.
24 Ağustos 2007
Kadırga
49
u.
2 4 -2 5 A ğ u sto s 2007
K a d ırg a
bizi dar dibinde eylemesinler
Araf
Bilginin dağlarında
gökçe evcil tutanak
53
sol karsıda duran nisan tasları
Yusuf Has Hacip'e Demek İsterim ki,
Açık kalpte
İz kalmaz mı, kalır
Hem yumruktan, hem kırbaçtan
Hem sözden
Bölünmez sandığın
Parça parçadır
Aklında kalmış, kalbin
Kaldığı kadar
Aşk yokken de vardır
55
sara geldim Eğri Dağı
Dağ Fırtınası
Damar uğultusu
Tıkanık tarih
Tırmandıkça örtüsü
başkalaşan dünyanın
arı bilgileri
sağır adım
ilerleyen
mükerrer endişe
fırtınası başka nerede anlaşılabilir
dağdan başka
kendiyle dağlanan
algı görgü kamaşma
4 5ubat2007
57
âşık ağlatmanın sonu var m ıdır?
Çağır, an
13 M a rt 2 0 0 7
59
dinledim bir geyik candan iniyor
Ne Kimse
Kimse duymaz
Dağ olsa dayanmaz dediğini
Kimse saymaz
Kaç mağara yarası
Dağın vicdanında
Bir bir dediğini
Dağ saklanmaz
Düze inmez
Konuşmaz
Zamanın bildiğini
Ne kimse dağ
Ne dağ kimsenin
geçip gittiğini
13 Mart-20D7
gün kimin hesabına tutar akşam ı
Dağ Yükü
su dipte yürür
doruk kendine duman
günler gelişigüzel...
ne yapsan
ardında:
kalan
Z 9 M a rt 2007. İzm ir
63
çıkıp bu dağlara yaslanm ak gerek
Doğu Dağı
Bilirsin.
Doğunun tekrarıdır ışık
Ateşin kanından yeşerir
Sararır
üç renge
dağılır örsünde destan
geçmiş bir ihtiyaçtır
doğunun yaradılışından
15 Nisan 2007
65
aykırı inen karlı dağ
Metal Dağ
Hayvanimdi acı
Bildim.
Hic kimse olana kadar hepsi benim
Bir bir kapınızı çalan
İhtimaldi ya da imkân
2 5 N is a n 2 0 0 7
67
sırrımı âleme fas etti bugün
Bakıştığı
dün dağdı
bugün de dağ
bilmeden var olduğunu
bakıştığı yoklukla
18 Haziran 2007
69
kimya dedikleri sende bulunur
M usa'nın Ayakları
hepimizin ayaklarıyla
kendi denizine, adına koşan
Kasım 2005
71
hasılı ömrümün kan bahasıdır
Af
Kolay mı aşılır
geçilir
affetmenin dağlan
kendinden geçmek
kolay mı?
bir bir affetmek
ardında kalan
ama aklından çıkmayanları
insanın kendine bağışı
kolay mı?
21 Ağustos 2007
Kadırga
73
dün mü buradaydın, bugün mü geldi,
Ağaç
75
dağlar seni delik delik delerim
kalbur alır toprağını eterim
Inşaa
kazdıkça
çıktıkça
anladıkça
26 Ağustos 2007
Kadırga
77
aheste aheste dalı dağların
Göze
2 Eylüt 2 0 0 7
79
ateşler düşsün de yan Em ir Dağı
Az Çok
2 Eylül 2 0 0 7
81
zSrımdan bezmedik dağlar mı katdı?
Yankı
2 E ylü l 2 0 0 7
83
kocasın da dağın koca
Mizaç
geç geçebilirsen
2 -6 E ylü l 2 0 0 7
85
vücudum şehrini donatır bülbül
Döner mi?
o gitti
ya benden kopan döner mi?
i Eylül 2 0 0 7
87
gördüm güzelliğin bildjrjp gider
Emanet
i. 5 E ylü l 2 0 0 7
89
miktarın tanıyıp haddin bilerek
Sonradan Seçilmiş
kapağını açtığınızda
çınlayan boşluk:
ne kuyu kör
ne Yusuf
sizin sandığınız
tuzak
Ekim-Kasım 2005.
U Ocak 2007
sırası geldikçe dağlan düzler
Cahiliye
Zaman dinlemiyor
en uzun cağ
geçmiyor
yeni oyuncaklarıyla iniyor kente
yamıyor kendini
gününü eleyip
şimdiye yerleşiyor
yaşlananı yenileni küseni
vazgeçeni kendine benzetiyor
sonu gelmiş tarih
onda sürüyor
zaman, bilmediğimiz bir yerinden delinecek
Deliniyor
i. 5 Eylül 2007
93
cim ararsan dal bizdedir
Nice Müslüman?
S Eylijl 2 0 0 7
95
Bu dağlar yerinden ayrılır bir gün
Ara rat
öleni kalanı
geçeni konanı
sular dinince
Ararat
sular dinince
ağrı
5. i E ylü l 2 C 0 7
ü:
bizim iller karlı dağlar a şk olsun
Dağ ve Dağ
Haklısın,
dağ söze geçtikten sonra
aynı görünmez göze
Dağlanmıştır artık
yazıyla dille
çoğalmış
imgesiyle
görünür
yeniden
dağ ve dağ
olarak
görünür bize
6 Eylüt 2 0 0 7
V?
çıktım yücesine seyran eytedim
Çıkmadan
i Eylül 2007
101
yine baralandı dağların başı
Bugün de Böyle Olsun
6 Eylül 2007
103
ulu sular göi clduğu zamandır
Yansı
Kalbim bütünken
aynada gördüğümü
görmüyor simdi
yüzüm
onca kazdığıma
ses vermiyor
dilimin altındaki gömü
bu muyum ben
ya da şiirde göründüğüm
yansı
11 Eytüt 2007
1C5
vara vara vardım o kara tasa
M e s e le
nice yazsa
kendine görünmez olmayanı
hangi su yıkar
hangi şiirin dağından
geçebilir?
11 Eylül 2007
107
alçakta yüksekte yatan erenler
Ç in i
î 1, ÎZ Ty/üf 2007
109
senden yüce dağ olmaz m ı?
T e ra z i
tapmadan tapınmadan
Divan değil Dağ kur kendine
Bırak senden sonra
başkaları geçsin
111
katı yükseklerden uçucu olma
Kanatlar
113
içerim ranıyor, dışarım serin
□em ve Zarpan
115
yol ver dağlar
yol ver bana
Cümle Kapısı
117
yetmiş iki dil bizdedir
Bedr
her devirde
12 Eylül 2007
varlık dağlarını deldik de geçtik
Ferhat otsak da bir olmasak da bir
A sa l
121
görünür tülbent bağladığım gözüme
kanını içimde tuttuğum
kıvam ve kurban
123
kırk yıl Kaf dağını gezmiş
Rıh ve Gazel
Bu yaz çıktığınla
yaza yaza çıktığın
aynı değildir
U, 17 Eylül 2007
125
ben bir yol oğluyam yol sefiliyem
T e m e llü k
127
dedi hep çektiğim dit yarasıdır
Kandil
Ateş meskun
ucu düğüm
yanık isi sözlerim
Üç kere say
zamanı, ölülerle
koyun koyuna
yüksek rakım ateşim
Nisan-Eylül 2007
129
çıkam dağlara dağlara
Sekme
18 Eylül 200?
131
peyman ettim yedi derya olmaya
Suyu
18 Eylül 2007
133
yar gelmezse yaraların elletme
G öz G öze
W Eylül 2007
135
yüce dağlar benim bir sualim var
Maden
Görüntüsüzlüğe ulaşmış
cinlerin
aylasıyla ışıttığı
madenim
gizlerim gecelerim
sessizliğe ulaşmıştan
çekip aldığımı
iki âlem arasında
söylerim
18 Eylül 2007
137
ferman padişahın dağlar bizimdir
Önlük
18 Eylül 2007
139
binip aşk atına meydan atmadım
Üst Araması
18 Eylül 2007
Kİ
Bey dağının arkası kaplan inleri
Telve
fS Eylül 2007
143
ava tuzak kurm uş var yolun ara
Dağ Görgüsü
18 Eylül 2007
145
iki dağın arasında kalmışam
ne gün görm üş ne de murad aimışam
Kanat Pahası
Melektik,
zaman ve mekân sanatı
Ya kanat pahasına
sır olmalı varlığı
ya burada aramızda kalmalı
yol görünür
varınca âlemlerin kapısına
i. 1? Eylül 2007
U 7
varmasam incinir varsam incinir
Tabiat
149
sevdiğim dağların salında kaldı
Otlar
151
hayal hayal oldu karşımda dağlar
Ufuk Çizgisi
20 Eylül 2007
153
yaralanır sıfatından döşünden
Dağdağa
21 Eylül 2007
155
bir dem kararın yok dağlar başında
Kavsak
2 1 Eylül 2007
157
eteğinde ölüm otu varidi
Eteklerinde Çiy Taneleri
aradığın neydi
neydi gönülsüz topladığın
159
ağacın dağın özelliğidir
ikisi de kaybetmez bilincini
tabiatın esrikliği içinde
yabancılaştırmayı sadeleştiren
cinler
maddenin değil
görünmenin politikası
kapatıldığı, gösterendir
A hem aruzun hem arzunun Türkçeleşmesi
diyemediklerini şiirle demek lazım
kelimeleri geçmişleri
durup dinlemek lazım
dinlensinler, dinlenelim
A ya vicdan ya hiç
bu kadar yalın bu kadar basit
165
A rengin dolgun eti
karmandaki noksanı tamamlamaya
verdiğin resim
olduğun gibi görünene kadar ilerleyeceksin
A eğnime giyindiğim
şiirimin hırkası
divandı kitaptı dağdı
vardığımdı, varlığım
ölmeden gittim buralardan
gözüm arkada kaldı
fy iu l 2 0 0 7
147
II
Adım adım ileri
Bu âlemden içeri
On sekiz bin âlemi
Gördüm bir dağ içinde
Yunus Emre
171
2005-2007
"Bir Tas", "El, Somut Rüya", "Sırca Köşk" adlı şiirler
Mühür dergisinin Eylül-Ekim 2006 larihli 10. sayısında;
"Yolyazı". "Söz", "Duvardaki El". "Sebebin”.
"Beyhude", "Günah Hakkı" adlı şiirler
Gösteri dergisinin Eylül 2006 tarihli 283. sayısında;
“Nefes Gibi”,"Katılmış", “Azık", “Araf",
"Musa'nın Ayakları", "Elmas, tıraş" adtı şiirler
gene Gösteri dergisinin Mart 2007 tarihli 288. sayısında;
"Rıh ve Gazel", "Af", "Emanet", "Döner mi",
"Kanat Pahası", "Nice Müslüman", “Üst Araması",
"Bugün de Böyle Olsun", "Dağ ve Dağ" adlı şiirler
kitap-lık dergisinin Kasım 2007 tarihli
110. sayısında yayımlanmıştır.
Diğer şiirler ilk kez bu kitapta okur karşısına
çıkmakladır.