Mo Khoa Sang Tao

Lời
giới thiệu
LỜI GIỚI THIỆU
Nhà tâm lý học, triết học nhân văn người Đức – Erich Fromm đã nói rằng: “Sự sáng tạo đòi hỏi
phải có can đảm để buông tay khỏi những điều chắc chắn.” Điều đơn giản ấy không phải ai cũng
biết, tin và làm được.
Bạn luôn băn khoăn tự hỏi tại sao có người nghĩ được rất nhiều ý tưởng nhưng có người lại
không thể nghĩ được gì; sáng tạo có phải là năng lực trời phú cho những người may mắn hay có
một phương thức bí truyền nào cho ý tưởng sáng tạo? Mở khóa sáng tạo sẽ cho bạn câu trả lời
thuyết phục.
Bạn sẽ hiểu được rằng không gì khác, chính cách nghĩ mới, cái nhìn mới và niềm tin chắc chắn
sẽ là chìa khóa để bạn đến gần với lối tư duy sáng tạo trong cuộc sống và trong công việc. Mở
khóa sáng tạo sẽ tiết lộ cho bạn qua những phương pháp để tạo ra ý tưởng sáng tạo. Những
câu chuyện thực tế và thú vị về sáng tạo cùng các bài tập rèn luyện trí não bổ ích là chiếc chìa
khóa vạn năng giúp bạn mở toang cánh cửa của thành công.
Hãy thử cảm giác của sáng tạo, bạn sẽ thấy nhiệt tâm và say mê hơn với công việc và cuộc
sống phía trước.
Xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách nhỏ hữu ích này!
Hà Nội, tháng 7 năm 2013
CÔNG TY CỔ PHẦN SÁCH ALPHA
I. Sáng tạo là gì?
1. Sáng tạo
Trong nhiều năm, các nhà nghiên cứu đã cố gắng tìm ra bằng chứng để chứng minh nguồn gốc
của các thiên tài. Trong nghiên cứu năm 1904, Havelock Ellis ghi chú rằng hầu hết các thiên tài
đều có cha lớn hơn 30 tuổi và mẹ nhỏ hơn 25 tuổi và thường ốm yếu khi còn nhỏ. Những học
giả khác cho rằng nhiều người sống độc thân (Descartes, Galileo, Newton), những người khác
thì mồ côi cha (Dickens) hay mồ côi mẹ (Darwin, Marie Curie). Rốt cuộc, những cơ sở dữ liệu
này chẳng nói lên điều gì.
Các học giả cũng cố gắng đo lường mối liên hệ giữa trí thông minh và thiên tài. Nhưng chỉ có trí
thông minh thôi là chưa đủ. Marilun vos Savant có chỉ số thông minh là 228, cao nhất từ trước
đến nay, không đóng góp được nhiều cho khoa học hay nghệ thuật mà chỉ là người làm chuyên
mục hỏi – đáp cho tạp chí Parade. Người đoạt giải Nobel Richard Feynman hiếm khi đạt chỉ số
IQ 122, thấp hơn nhiều so với các nhà vật lý bình thường khác.
Phần lớn mọi người đều có chỉ số IQ ở mức trung bình, trước một vấn đề, họ có thể đưa ra
được những câu trả lời thông thường. Chẳng hạn, khi được hỏi: “Một nửa của 13 là bao nhiêu?”
lập tức ai cũng trả lời được là 6,5 hay sáu rưỡi. Câu hỏi quá dễ, thường bạn chỉ nghĩ câu trả lời
trong vài tích tắc rồi chuyển sự chú ý sang hướng khác.
Thông thường, chúng ta đưa ra câu trả lời dựa trên những kinh nghiệm thu thập được trong
quá khứ. Khi đứng trước vấn đề, chúng ta liên hệ với những thứ trong quá khứ đã từng xảy ra.
Chúng ta hỏi: “Tôi đã học được gì trong cuộc sống, trong nhà trường hay trong công việc giúp
tôi giải quyết vấn đề?” Rồi chúng ta lựa chọn phương án dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ,
không tính đến những phương pháp của người khác, để đưa ra kết luận của chúng ta. Vì thực
hiện theo các bước rõ ràng dựa trên kinh nghiệm, chúng ta ngạo mạn và tin chắc vào giải pháp
của mình.
Ngược lại, thiên tài không thích sự lặp lại. Đứng trước vấn đề, họ tự hỏi làm sao tìm ra được
nhiều phương án khác nhau để giải quyết chúng, thay vì hỏi xem họ đã được dạy những gì để
giải quyết vấn đề. Họ có khuynh hướng đưa ra nhiều phản ứng khác nhau, một số trong đó
không theo quy ước và nếu khả dĩ, sẽ có phương án độc nhất. Trở lại câu hỏi trên: “Một nửa của
13 là bao nhiêu?” những người sáng tạo sẽ nói rằng có nhiều cách khác nhau để biểu thị “mười
ba” và nhiều cách khác nhau để giảm một nửa cái gì đó. Bạn có thể khám phá ra nhiều điều thú
vị trong câu hỏi này khi tìm đọc cuốn sách Một nửa của 13 là 8 do Alpha Books xuất bản năm
2012.
Người sáng tạo tìm nhiều cách để xem xét vấn đề từ cách kém khả thi cho tới cách khả thi
nhất. Sẵn sàng khám phá tất cả các cách là điều rất quan trọng, dù có thể chỉ tìm được một
cách khả dĩ. Có lần người ta hỏi Einstein sự khác biệt giữa ông và người bình thường là thế
nào, ông đáp rằng nếu bạn yêu cầu người bình thường tìm cây kim trong đống cỏ khô, người
đó sẽ ngừng lại khi tìm thấy cây kim. Nhưng ông sẽ “mổ xẻ” toàn bộ đống cỏ khô để tìm kiếm
những thứ không cần thiết khác có thể tìm được.
Khi được hỏi: “Bạn có sáng tạo không?” phần lớn sẽ đắn đo trước khi trả lời câu hỏi này vì
không tin rằng mình là người sáng tạo. Thường thường chúng ta vẫn mặc định chỉ có các nghệ
sĩ, nhà điêu khắc, nhà văn, nhà thơ, ca sĩ, nhạc sĩ, vũ công và diễn viên mới là những người sáng
tạo đích thực. Có thể thêm vào danh sách này các nghệ nhân và kiến trúc sư.
Điều lạ là những nghề như tài chính, kế toán không bao giờ được dẫn vào danh mục sáng tạo
chỉ đơn giản là vì người ta vẫn nghĩ sáng tạo trong kế toán nghĩa là gian lận sổ sách, tài khoản.
Danh sách những người sáng tạo cũng không bao gồm người lao động, nông dân, nhân viên
môi trường, kỹ sư và đặc biệt là công nhân viên chức. Kỳ thực, thương nhân và kỹ sư là những
nghề cần rất nhiều sự khéo léo, trí tưởng tượng và óc sáng tạo. Công nhân viên chức, bộ đội
hay cảnh sát vốn bị xem là những người cứng nhắc rập khuôn vì công việc hàng ngày buộc phải
tuân theo các thủ tục và quy tắc. Nhưng họ lại là những người tháo vát, tỉ mẩn trong việc giải
quyết các thủ tục hành chính. Tệ hơn nữa, những người lao động chân tay cực nhọc ngày này
qua ngày khác như công nhân, nông dân gần như bị đánh bật khỏi địa hạt của sự sáng tạo. Thật
là quan niệm sai lầm!
Có câu chuyện cũ về ba người thợ xây thế này:
Một người khách đi ngang qua nơi những người thợ hồ đang xây một bức tường và hỏi về công
việc họ đang làm.
Người thứ nhất chẳng suy nghĩ gì, đáp ngay: “Chúng tôi trộn hồ, đặt các viên gạch và xây
tường.”
Chẳng có gì lạ cả.
Người khách đến hỏi người thợ thứ hai, ông đưa tay lau mồ hôi trên trán rồi trả lời: “Tôi đang
làm công việc mà một ngày có thể kiếm được 5 bảng Anh.”
Cũng thường thôi.
Người thợ thứ ba đang làm việc hăng say đến nỗi không để ý đến sự có mặt của người khách lạ.
Người khách tới gần hỏi: “Xin lỗi, ông có thể cho biết ông đang làm gì được không?”
Người thợ dừng tay và chậm rãi trả lời: “Tôi đang cùng mọi người xây một trong những bức
tường của một nhà thờ lớn mà sau này tôi có thể dẫn con cháu của mình đến thăm và tự hào
nói với chúng rằng cha ông chúng là người góp phần xây nên những bức tường của nhà thờ
đó.”
Cùng một công việc mà ba người có ba cách trả lời khác nhau, cũng chính là ba quan niệm làm
việc và sống khác biệt nhau. Hai người đầu tiên chỉ chú tâm vào những nỗi lo đời thường, một
dạng “áo cơm ghì sát đất.” Người thứ ba đã để trí tưởng tượng phát huy. Đó là một dạng của
sáng tạo.
Thiền sư Osho nói rằng tất cả mọi thứ bạn làm đều có thể trở nên sáng tạo. Bản thân hoạt động
không chứa đựng sự sáng tạo hay phi sáng tạo mà chính người làm mang lại ý nghĩa cho nó.
Bạn có thể sơn một cách máy móc không sáng tạo. Bạn có thể hát lặp đi lặp lại đầy nhàm chán,
nhưng bạn cũng có thể làm sạch sàn nhà một cách đầy sáng tạo. Sáng tạo là bạn thổi vào việc
bạn đang làm một thái độ, một cách tiếp cận mới. Vì vậy, không có gì lạ khi có những người
nhận được rất nhiều những lời ngợi khen và danh hiệu về sáng tạo. Ai cũng có thể sáng tạo. Chỉ
cần bạn thay đổi suy nghĩ và thuyết phục chính mình và có thể tự tin nói: “Tất nhiên, tôi rất
sáng tạo!”.
Tác giả Jack Foster trong cuốn sách Một nửa của 13 là 8 đã liệt kê rất nhiều quan niệm về sáng
tạo. Tựu chung lại, chúng tôi đồng tình với quan niệm: Sáng tạo chẳng qua là kết hợp những cái
có sẵn lại với nhau để tạo thành cái mới.
Johannes Gutenberg chế tạo ra máy in sau những khám phá tuyệt vời của chuyến thăm quan
nhà máy ép rượu và máy đúc tiền.
Thép luyện được phát kiến ra sao? Do một người thợ đồng hồ có tên Benjamin Huntsman, ông
đã nỗ lực cải thiện chất lượng thép cho dây cót, bắt chước cách đốt lò nung thủy tinh.
Ý tưởng phanh hơi bắt nguồn từ đâu? Là do một lần George Westinghouse xem cách vận hành
của máy khoan đá trong công trình xây dựng đường hầm xuyên qua dãy núi An-pơ.
Vì sao máy tính tiền xuất hiện? Do một lần James Ritty đi tàu hơi nước vượt Đại Tây Dương và
nhìn thấy thiết bị đếm vòng quay chân vịt….
Christopher Sholes liên hệ giữa các phím đàn dương cầm với máy gõ chữ để phát minh ra loại
máy đánh chữ QWERTY hiện đại đầu tiên trên thế giới.
Không sáng tạo, thế giới sẽ bị hủy diệt. Chúng ta cần sáng tạo để làm việc hay giải quyết mọi
vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.
Ai cũng có khả năng sáng tạo, quan trọng là biết cách nuôi dưỡng tính sáng tạo dần theo thời
gian.
Sáng tạo gắn liền với cảm xúc tích cực. Người sáng tạo là người luôn vui tươi, lòng tràn đầy
tình yêu, sự tò mò và hạnh phúc. Những người có nhiều khả năng sáng tạo nhất đều là người
cảm thấy hạnh phúc. Nơi nào có sợ hãi, tức giận, buồn bã, lo lắng, nơi đó không thể nảy mầm
sáng tạo.
Chỉ những người mang trong mình cảm xúc tích cực mới có khả năng sáng tạo. Chỉ họ mới
quan tâm đến thế giới xung quanh và phát hiện ra những điều thú vị và sống động trong cuộc
sống để từ đó sáng tạo được khơi nguồn.
Chuyên gia cũng có thể sai!
Tất cả những điều dưới đây đều được nhận định bởi các chuyên gia, nhưng thực tế đã chứng
minh, điều họ nói hoàn toàn sai.
- Máy quay đĩa… chẳng có giá trị thương mại nào.
(Thomas Edison nhận xét về phát minh
của mình năm 1880).
- Trong vòng 50 năm nữa, con người sẽ không bay được.
(Wilbur Wright nói với em trai Orville năm 1901, hai năm trước khi chiếc máy bay thử nghiệm
của họ bay được).
- Kẻ chết tiệt nào muốn nghe diễn viên nói cơ chứ?
(Harry Warner, đồng sáng lập hãng phim Warner Bros).
- Những phát minh đã đạt tới giới hạn của chúng và ta thấy không có hy vọng nào để có thể
tiến xa hơn.
(Julius Sextus Frontinus, kỹ sư thiên tài người La Mã phát biểu từ những năm đầu Công
nguyên).
- Mọi thứ có thể phát minh đều đã được phát minh.
(Charles Duell, Ủy viên văn phòng sáng chế Hoa Kỳ, năm 1899).
- Người Mỹ cần có điện thoại nhưng chúng ta thì không. Chúng ta đã có quá nhiều người đưa
tin rồi.
(William Preece, kỹ sư trưởng bưu điện Anh, năm 1878).
- Tôi nghĩ rằng có một thị trường toàn cầu cho 5 máy tính.
(Thomas Watson, chủ tịch IBM, năm 1943).
- Truyền hình sẽ không thể duy trì được quá 6 tháng, mọi người sẽ thấy phát chán khi phải
nhìn vào cái hộp nhỏ bằng gỗ dán mỗi tối.
(Darryl Zanuck, đồng sáng lập xưởng phim 20th Century Fox, năm 1946).
- Là tôi, tôi sẽ đóng cửa Apple và trả lại tiền cho các cổ đông.
(Michael Dell, nhà sáng lập Tập đoàn Dell, năm 1997).
- Chả có lý do gì để ai đó muốn sở hữu riêng một chiếc máy tính tại nhà của họ.
(Ken Olsen, nhà sáng lập Digital Equipment Corp, năm 1977).
- Không ai muốn một máy tính cá nhân có bộ nhớ nhiều hơn 637 KB, 640 KB đã là quá đủ rồi.
(Bill Gates, năm 1981).
- Giáng sinh tới iPod sẽ xong đời.
(Alan Sugar, nhà đầu tư mạo hiểm, năm 2005).
Không phải chỉ chuyên gia mới có khả năng sáng tạo
Bạn biết chiếc máy tính tiền đầu tiên do ai sáng chế ra không? Là James Ritty - ông chủ của
một khách sạn.
Cha đẻ của hãng Kodak lại là một nhân viên nhà băng, George Eastman. Chính Eastman là
người sáng chế ra máy quay phim chạy bằng cuộn phim năm 1888, khai sinh ra ngành Nhiếp
ảnh bình dân.
Chiếc bút bi đầu tiên trên thế giới được phát minh bởi Laszlo Biro - phóng viên người
Hungary. Khi đang làm việc, Laszlo Biro nhận thấy mực dùng để in báo khô rất nhanh và không
làm cho giấy bị nhòe. Ông đã cố sử dụng cùng loại mực cho bút máy nhưng nhận thấy mực
không chảy ra đầu bút do mực quá sệt. Ông đã làm việc với anh trai mình, vốn là một nhà hóa
học và đã phát minh ra đầu bút gồm một viên bi có thể xoay trong một hốc, do đó có thể lăn
mực từ ống chứa mực và in lên giấy. Biro đã đăng ký phát minh ở Paris năm 1938.
Vào thập niên 1920, Florence Lawrence, một nữ diễn viên nổi tiếng tại Mỹ đã sáng chế ra thiết
bị có tên gọi “auto signaling arm” tạm dịch là Tay xi-nhan ô tô, phiên bản đầu tiên của đèn xi-
nhan ngày nay.
Tình cờ vào một buổi sáng năm 1903, người bán nút chai đến từ Boston tên là Gillette cạo râu
và nhận ra dao cạo đã bị cùn. Ông băn khoăn tại sao phải mất nhiều thời gian mài để làm bén
lại lưỡi dao mới có thể dùng tiếp mà không nghĩ đến một lưỡi dao đủ mỏng và rẻ để có thể vứt
đi sau khi không sắc nữa? Để trả lời câu hỏi này, Gillette phải mất đến tám năm để đúc được
một lưỡi dao đủ mỏng như mong muốn và năm 1911 ông đã lấy được bằng sáng chế về chiếc
dao cạo này.
2. Bài học sáng tạo từ câu chuyện phát minh bút xóa
Vào thập niên 1950, khi máy đánh chữ điện tử lần đầu tiên được giới thiệu, một ông chủ tốt
bụng đã mua cho cô thư ký của mình một chiếc máy đánh chữ. Cái máy mới khiến cô thư ký
Bette Nesmith say mê, những ngón tay cô không còn đau đớn khi gõ xuống bàn phím nữa.
Nhưng niềm vui của Bette sớm tan biến. Không quen với những phím gõ nhẹ nhàng, cô mắc
hết lỗi sai này đến lỗi sai khác cho đến khi giỏ đựng rác chứa đầy những lá thư gõ sai. Vào cuối
ngày, cô vẫn không thể hoàn thành lá thư.
Bette nghĩ rất nhiều cách để giải quyết vấn đề, nhưng không tìm được giải pháp. Cuối cùng, cô
nghĩ đến phản ứng của sếp khi biết chuyện này. Ông ấy đã đầu tư nhiều tiền bạc vào cái máy
này và sẽ thất vọng biết bao nếu cô không thể làm việc hiệu quả hơn. Thậm chí cô còn có thể bị
mất việc.
Rồi một ý tưởng bất ngờ lóe lên trong đầu cô. Cô nhớ đến khóa học nghệ thuật, ở đó cô được
học vẽ lên những lỗi sai với cách vẽ đặc biệt là Gesso. A ha! Tìm ra rồi!
Bette vội vã trở về nhà tìm hộp vẽ trắng và dùng bút vẽ nhỏ để vẽ lên những lỗi sai. Liquid
Paper (bút xóa) được phát minh. Năm 1972, cô bán ý tưởng này cho công ty Gillette với giá 50
triệu đô-la.
3. Bài tập vui
Bài tập 1. Thử đoán nghề
Bạn hãy thử đoán nghề nghiệp của những người được nhắc tên dưới đây bằng cách nối cột bên
trái gồm tên nhà phát minh và sản phẩm được phát minh với cột bên phải là nghề nghiệp của
các nhà phát minh đó.
Bài tập 2. Tạo sự liên kết

Những kết hợp dưới đây đã giúp người sáng chế đạt được thành công. Bạn hãy thử chỉ ra các
liên kết giữa chúng.
1. Những sản phẩm nào được tạo thành nhờ các kết hợp dưới đây?
a. Tăm xỉa răng và bông gòn.
b. Xe hơi và nhà.
c. Ghế ngồi và bánh xe.
d. Bụi nước hoa và động cơ xe hơi.
2. Tên một số địa danh ẩm thực nổi tiếng trên thế giới được tạo ra bởi sự liên kết các ý tưởng
lại với nhau. Bạn có thể nói tên dựa vào các cặp dưới đây không?
a. Café bar và Rock Music.
b. Restaurant và Hollywood stars.
c. Pizza và dịch vụ giao hàng tận nhà nhanh.
3. Những sản phẩm nổi tiếng thế giới nào được tạo ra bằng những cách kết hợp dưới đây:
a. Đồng hồ và thời trang.
b. Bia và đồ uống nhẹ.
c. Nước uống và xa xỉ phẩm.
Bài tập 3. Sức mạnh của quan sát
Bạn hãy thử quan sát xem có bao nhiêu khuôn mặt trong bức hình sau đây.
(Nguồn: Internet)
II. 5 bước sáng tạo
1. Hiểu biết
Sáng tạo là quá trình kết hợp những nhân tố cũ với nhau để tạo thành cái mới. Hiểu biết là
nguyên liệu thô giúp bạn tạo ra sự kết nối đó. Càng biết nhiều thứ, biết sâu hay biết rộng, cơ
hội tạo ra ý tưởng mới của bạn càng nhiều.
Hiểu biết không đơn thuần chỉ là những kiến thức bạn được dạy ở trường. Nó phải là những
trải nghiệm tổng thể trong cuộc sống của bạn.
Hãy đọc và học những thứ không thuộc phạm vi công việc của bạn. Có như vậy, bạn mới mong
tìm được nhiều nguồn ý tưởng. Nếu là kỹ sư, bạn nên đọc thêm những thứ khác như thơ ca,
thiên văn học, hay kể cả tâm linh, những thứ hầu như chẳng liên quan gì đến công việc của bạn.
Hãy đọc báo, sách, chủ đề bạn chưa từng đọc trước kia, xem những bộ phim bạn không thích,
thử một sở thích mới, học những kỹ năng mới, nói chuyện với người lạ và phiêu lưu đến những
vùng đất lạ.
Cách nhanh nhất và dễ nhất để thu được kiến thức là đọc báo cuối tuần. Bạn có thể không đọc
tất cả tin tức nhưng hãy đọc những tin tức nổi bật trong các mục: chính trị, thể thao, khoa học,
sức khỏe, tài chính, giải trí,...
Hãy tạo thói quen đọc bất kỳ tờ báo nào trước nay bạn không bao giờ đọc. Đọc những tờ báo
khác nhau ít nhất một tháng một lần. Chọn những tiêu đề tạp chí mà bạn không hứng thú,
chẳng hạn: Nghệ thuật xăm mình và bạn sẽ ngạc nhiên với những kiến thức mới mẻ vừa khám
phá. Đọc lướt qua những tài liệu xa lạ trong khi chờ xe không chỉ là cách tuyệt vời để giết thời
gian mà còn là cơ hội mở ra những chân trời tri thức mới làm giàu trí sáng tạo của bạn.
Trò chuyện với người nước ngoài bất cứ nơi đâu và bất kỳ lúc nào có thể. Hào hứng đặt câu hỏi
để thêm hiểu biết về văn hóa, lối sống, hệ thống chính trị xã hội ở đất nước của họ hay bất kỳ
chủ đề nào mà bạn ít biết hoặc không biết gì. Tính hiếu kỳ là nền tảng tạo nên sự sáng tạo.
Càng làm giàu kiến thức, bạn càng dễ có được ý tưởng. Hãy tìm kiếm tri thức ngoài địa hạt
công việc chuyên môn của mình.
Chính hiểu biết thư pháp đã giúp “vua táo” Steve Jobs đưa ra những mẫu thiết kế tuyệt vời.
Trong bài phát biểu tại trường Đại học Stanford năm 2005, ông kể lại: “Tôi đã được học về
nhiều kiểu chữ khác nhau, được học cách làm sao để thay đổi không gian giữa những chữ cái và
cách để tạo nên những kiểu chữ đẹp tuyệt vời. Thư pháp không những mang tính lịch sử mà còn
rất đẹp và tinh tế khiến tôi cảm thấy vô cùng hấp dẫn.”
Bette Nesmith, người phát minh ra bút xóa đã giải quyết vấn đề đánh máy, nhờ những hiểu
biết về hội họa.
Có thể không có những bằng chứng khoa học cụ thể, nhưng nhiều người tin vào giác quan thứ
sáu, chính là trực giác. Một số người đề cập đến trực giác như một quá trình tư duy của tiềm
thức vẽ lên những trải nghiệm mà chúng ta không nhớ. Không ai biết chính xác nó hoạt động
ra sao, nhưng nhiều người chứng minh rằng trực giác là nguồn cội của sáng tạo đích thực cư
trú trong mỗi chúng ta. Xin dẫn ra một câu chuyện vui về Hiểu biết:
Người đàn ông biết tuốt
Ngày xưa, có một người uyên thâm làm nghề bán chữ kiếm sống. Chữ ông ta bán chỉ có tác
dụng nếu khách hàng giữ nó cho riêng mình và cố luận ra ý nghĩa của nó mà không nhờ bất kỳ
ai giúp.
Tiếng tăm của ông nổi như cồn, bay tới tai nhà vua.
Nhà vua cho triệu người đàn ông thông thái đó đến lâu đài, nhưng ông không đến. Không còn
lựa chọn nào khác, nhà vua đành đến mua chữ của ông. Lúc nhà vua đến, người đàn ông chăm
chú quan sát mà không nói một lời. Cuối cùng, ông viết ba chữ: “Ta biết hết!” và lấy của nhà
vua 30 đồng tiền vàng cho mỗi từ đó.
Nhà vua cố nghĩ xem ý nghĩa ẩn giấu đằng sau ba chữ đó là gì, nhưng không thành. Ông ngẫm
nghĩ nó hết ngày này sang ngày khác. Thậm chí, ông không dám tham khảo những cận thần tin
cậy nhất, vì ông biết rõ tác động của những chữ đó sẽ mất hiệu lực khi ông làm vậy.
Một ngày nọ, nhà vua cho gọi người thợ cạo của mình tới lâu đài để cắt tóc. Nhà vua vẫn tiếp
tục suy ngẫm về những từ này trong lúc người thợ cạo cắt tóc. Cuối cùng, không thể tự chủ
được nữa, nhà vua buột miệng nói to những từ này: “Ta biết hết!”. Khuôn mặt người thợ tái
mét. Hắn lập tức đánh rơi con dao đang dùng để cạo mặt cho nhà vua và quỳ xuống.
“Xin bệ hạ tha tội cho hạ thần. Hạ thần cố rạch cổ bệ hạ vì nghe theo lệnh của anh trai bệ hạ
thôi ạ,” người thợ cạo khóc lóc cầu xin đức vua tha tội.
Ba từ đó đã cứu sống nhà vua.
Bạn nghĩ sao? Bạn có nghĩ người đàn ông thông tuệ kia có thực sự biết mọi chuyện sẽ xảy ra
hay chỉ do ông đã dùng hiểu biết của mình để biết chắc hiểu luôn có những kẻ rình rập muốn
cướp ngôi của nhà vua?
Bài tập vui
Để giải quyết các vấn đề dưới đây, bạn cần biết về lĩnh vực thể thao, khoa học và có sự quan sát
sắc bén.
Bài tập 1
Một phụ nữ đang đổ nước nóng vào bồn tắm thì hết nước nóng. Vì vậy, bà ta quyết định đun
thêm một ít nước đổ vào bồn tắm để tăng nhiệt độ nước lên như mong muốn. Sau một lúc,
chồng bà bước vào. Ông bảo bà ngừng việc đó lại vì bà càng làm nóng nước, bồn tắm của bà
càng nguội thêm. Vì sao?
Bài tập 2
Có hai cô gái đang đấu quần vợt. Họ phải chơi 5 set trước đối thủ mới quyết định được kết quả.
Khi kết quả cuối cùng được thông báo, mỗi cô gái thắng 3 set. Hỏi sao lại có chuyện đó xảy ra?
Bài tập 3
Có 200 cầu thủ tham gia vào một trận đấu quần vợt đơn hạ đo ván. Giả định rằng không có trận
nào thắng dễ dàng, hỏi phải chơi bao nhiêu trận đấu để quyết định người thắng cuộc?
2. Suy nghĩ
Suy nghĩ là hoạt động tâm trí tạo ra sự kết nối hữu ích nhằm tìm ra những giải pháp khả thi để
giải quyết vấn đề. Không lạ lẫm gì, hầu như ai cũng biết não có hai bán cầu, bán cầu não trái
chủ về tư duy logic, còn bán cầu não phải chủ về sáng tạo. Bạn cần sử dụng cả hai bán cầu não
này để có thể sản sinh ra ý tưởng cho những ứng dụng thực hành.
Theo bậc thầy sáng tạo nổi tiếng thế giới Edward de Bono, có hai dạng thức của quá trình tư
duy:
Dạng thức thứ nhất là tư duy theo chiều dọc hay tư duy hội tụ. Dạng thức này được so sánh với
việc đào xới một cái hang sâu hơn. Vấn đề với dạng tư duy chiều dọc này là nếu bạn đào một
cái hang sai, bạn sẽ không thể tìm được giải pháp dù bạn có đào sâu đến đâu.
Dạng tư duy thứ hai là tư duy theo chiều ngang hay tư duy phân kỳ. Dạng tư duy này được ví
như việc đào nhiều cái hang khác nhau (tìm kiếm nhiều giải pháp). Khả năng tìm được giải
pháp đúng sẽ tăng lên. Đúng như Linus Pauling từng nói: “Cách tốt nhất để có được ý tưởng tốt
là có thật nhiều ý tưởng.”
Dạng tư duy thứ hai cần cho việc sản sinh ra nhiều ý tưởng sáng tạo. Những kỹ thuật sáng tạo
căn bản được nói đến trong cuốn sách này nhằm giúp nâng cao tư duy hội tụ của bạn.
Xin kể cho bạn nghe về câu chuyện suy nghĩ tạo nên sáng tạo của hãng Walt Disney:
Hãng Walt Disney
Trong phòng làm việc của hãng Walt Disney luôn có một bức tường để nhân viên thể hiện ý
tưởng của mình dưới đủ dạng thức, từ chữ viết cho tới ký họa và sơ đồ. Ai cũng được tự do thể
hiện ý tưởng của mình. Nhờ vậy mà ý tưởng mỗi lúc một tăng lên. Quả là sự kích thích tinh
thần lớn lao.
Hãy tưởng tượng, tưởng tượng thật nhiều! Trẻ con là bậc thầy về tưởng tượng. Càng lớn, trí
tưởng tượng càng ít đi, nhưng xem phim viễn tưởng và đọc truyện cổ tích có thể giúp bạn hồi
phục được điều đó – không hoàn toàn nhưng còn khá hơn là không làm gì.
Ngôn ngữ thì có giới hạn, còn trí tưởng tượng là vô biên.
Hãy cùng nhau đặt ra nhiều câu hỏi. Càng nhiều càng tốt: Giả sử thế này, giả sử thế kia… Nếu
không… thì…
Bạn muốn biết chức năng từng bộ phận trong ngôi nhà? Hãy liên tục đặt câu hỏi!
Nếu không có nó, ngôi nhà sẽ thế nào?
Nếu đặt nó vào chỗ khác, có ảnh hưởng gì không?
Ngôi nhà sẽ ra sao nếu khung nhà khác đi?
Nếu mất đi một bộ phận, lấy gì để thay thế?...
Đưa ra nhiều tham số để lựa chọn, bạn sẽ dễ dàng lựa chọn được cách tối ưu nhất. Nếu bạn chỉ
có 2 màu sơn để sơn một căn phòng cho thích hợp, bạn buộc phải hài lòng với một trong hai,
nhưng khi có trong tay tới 20 màu sơn thì bạn sẽ dễ dàng lựa chọn được màu sắc thích hợp với
tính cách bản thân mình nhất. Bạn chỉ có thể có được kết quả tốt nhất khi bạn có được ý tưởng
tốt nhất.
Bài tập vui
Bài tập 1
Bạn có thể di chuyển 1 que diêm được xếp như hình dưới để thành 1 hình vuông từ 4 que diêm
này không?
Bài tập 2
Chỉ di chuyển 1 que diêm để được đẳng thức đúng.
Bài tập 3
Thêm 1 nét để biến số 9 La Mã thành số 6 (dưới mọi hình thức).
3. Ấp ủ
Nếu sau khi nghĩ nát óc mà vẫn chưa ra ý tưởng khả quan nào, bạn nên dừng lại. Bạn có thể thư
giãn, làm bất kỳ việc gì và để mặc cho tiềm thức của mình tiếp tục công việc. Người ta gọi đó là
quá trình ấp ủ.
Khi thư giãn, trí óc của bạn chùng xuống, tinh thần trở nên nhẹ bớt, nó được tự do để tạo ra các
kết nối mới mà từ đó sự sáng tạo sẽ sản sinh. Quá trình ấp ủ ý tưởng cũng như ấp trứng. Nhiều
thứ diễn ra bên trong mà bạn không thấy được bằng mắt thường. Sự ấp ủ có thể mất vài phút,
vài giờ, vài ngày, vài tháng hay thậm chí vài năm.
Quá trình ấp ủ xuất hiện dưới nhiều cách: lúc nghỉ ngơi thư giãn, khi đang vui chơi, lúc đang
tập trung làm việc gì đó hay thậm chí là khi đang ngủ.
Archimedes đã khám phá ra Định luật Archimedes khi ông đang tắm. Nhà bác học Einstein giải
quyết nhiều vấn đề khoa học khi ông đang chơi vĩ cầm hay khi đang chợp mắt. Charles Darwin
tìm ra sự liên kết trong thuyết Tiến hóa của mình khi ông đang điều khiển xe ngựa. Seymour
Cray, cha đẻ của siêu máy tính, một lần đào đường hầm dưới ngôi nhà đã cho ông sự ấp ủ tốt
nhất.
Hãng xe hơi Nissan đã ấp ủ ý tưởng để thiết kế mẫu xe hơi mới như thế nào? Câu chuyện sau
đây sẽ cho bạn biết rõ điều đó!
Xe hơi Nissan Pathfinder
Trụ sở Nissan đặt tại San Diego, Mỹ là nơi thiết kế các mẫu xehơi Nissan cho thị trường Mỹ,
đứng đầu là ông Jerry Hirshberg, chủ tịch công ty. Công ty nhận nhiệm vụ phải thiết kế một
chiếc xe hơi kiểu dáng thể thao mới được gọi là Nissan Pathfinder.
Hirshberg và nhóm thiết kế làm việc cật lực trong nhiều tháng, nhưng không tài nào cho ra
được những nét đặc trưng cho chiếc xe hơi mới. Họ tuyệt vọng khi hạn chót đến gần.
Nhưng Hirshberg không hoang mang. Ông cho toàn bộ 50 nhân viên của mình nghỉ giải lao để
xem bộ phim Sự im lặng của bầy cừu. Bộ phim cần sự tập trung cao độ để theo dõi các đoạn hội
thoại và cốt truyện. Khi xem phim, tất cả mọi người đều không nghĩ gì đến bản thiết kế
đau đầu kia nữa.
Thời gian thư giãn ngắn là cần thiết cho giai đoạn ấp ủ của nhân viên. Họ được tái tạo thêm
nhiều năng lượng và ý tưởng bắt đầu tuôn trào. Dự án thành công đúng thời hạn.
Nếu một lúc nào đó, bạn đau đầu tìm giải pháp cho vấn đề mà vẫn chưa ra, hãy dành thời gian
nghỉ ngơi để ấp ủ ý tưởng.
Bài tập vui
Những vấn đề dưới đây đều đơn giản nhưng yêu cầu phải có tư duy sáng tạo. Chúng đề cập tới
các tình huống thực. Để giải quyết chúng, bạn cần thoát ra khỏi lối tư duy thông thường. Giai
đoạn ấp ủ sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời.
Bài tập 1. 10 quả táo
Cuối bữa tiệc sinh nhật, bà chủ nhà thấy còn 10 quả táo đựng trong giỏ. Bà cho mỗi đứa trẻ
mang về một quả táo. Sau khi cả 10 đứa trẻ đã nhận được táo, vẫn còn một quả táo trong giỏ.
Hỏi tại sao?
Bài tập 2. Rơi từ tòa nhà 20 tầng
Một người đàn ông ngồi uống café gần cửa sổ. Đang thích thú ngắm nhìn cảnh vật bên ngoài thì
bất ngờ ông ta bị đẩy xuống, rơi khỏi tòa nhà 20 tầng. Nhưng ông ta vẫn tiếp đất an toàn,
không đau đớn gì, trong khi dưới đất không hề có đệm. Tại sao lại như vậy?
Bài tập 3. Đo lượng nước trong hồ
Giả sử có một cái hồ nhỏ méo mó đằng sau nhà bạn. Độ sâu của nó thay đổi và bạn không thể
biết được chính xác là bao nhiêu. Không có con sông nào chảy vào hay chảy ra khỏi hồ. Làm
thế nào đo được khối lượng nước trong hồ?
4. Tìm ra rồi!
Cuối cùng thì ý tưởng cũng xuất hiện sau thời gian ấp ủ. Chắc bạn không quên hình ảnh nhà
bác học Archimedes đã chạy từ bồn tắm ra ngoài đường và hét vang: “Eureka!” khi phát hiện
ra phương pháp xác định vàng nguyên chất trong vương miện của nhà vua. “Eureka” trở thành
một biểu tượng cho cảm giác vui sướng khi giải quyết được vấn đề khó khăn hay phát hiện ra
điều gì quan trọng.
Sáng tạo là công việc gian khổ nhưng đáng để bỏ công sức. Như lời Einstein nói, đó là trải
nghiệm đẹp và cơ bản nhất của con người. Cùng đọc lại câu chuyện của Archimedes và tìm ra ý
tưởng sáng tạo theo cách của bạn.
Lực đẩy Archimedes
Một hôm Quốc vương xứ Hy Lạp muốn làm một chiếc vương miện mới và thật đẹp. Vua cho
gọi người thợ kim hoàn tới, đưa cho anh ta một thỏi vàng óng ánh, yêu cầu anh ta phải làm
nhanh cho vua chiếc vương miện.
Không lâu sau vương miện đã được làm xong, rất đẹp và rất tinh vi. Quốc vương rất hài lòng và
đội lên đi đi lại lại trước mặt các đại thần. Lúc đó có tiếng thì thầm: “Vương miện của bệ hạ đẹp
quá nhưng không biết có đúng đều là vàng thật không?” Quốc vương nghe xong liền cho gọi
người thợ kim hoàn tới và hỏi: “Chiếc vương miện ngươi làm cho ta có đúng là toàn bằng vàng
không?”
Người thợ kim hoàn bỗng đỏ mặt, cúi xuống thưa với nhà vua rằng: “Thưa bệ hạ tôn kính, số
vàng Người đưa con đã dùng hết, vừa đủ không thừa cũng không thiếu, nếu không tin bệ hạ cho
cân lại thử xem có đúng nặng bằng thỏi vàng Người đưa cho con không ạ.”
Các đại thần đem vương miện ra cân thử, quả là không thiếu, nhà vua đành phải thả người thợ
kim hoàn về. Nhưng nhà vua biết rằng lời nói của người thợ kim hoàn ấy khó có thể tin được vì
anh ta có thể dùng bạc để thay vàng với trọng lượng tương đương mà nhìn bề ngoài không thể
phát hiện ra được.
Quốc vương buồn phiền đem chuyện này nói với Archimedes. Archimedes liền nói với Quốc
vương: “Đây quả là bài toán khó, thần xin giúp Người làm rõ chuyện này.”
Về đến nhà, Archimedes cân lại vương miện cùng thỏi vàng, đúng là trọng lượng bằng nhau.
Ông đặt chiếc vương miện lên bàn ngắm nghía và suy nghĩ đến mức người phục vụ gọi dùng
bữa mà không hay biết.
Ông nghĩ: “Vương miện nặng đúng bằng thỏi vàng, nhưng bạc lại nhẹ hơn vàng, nếu như trong
vương miện có trộn lượng bạc nặng đúng bằng lượng vàng lấy ra, thì chiếc vương miện này
phải lớn hơn chiếc vương miện làm hoàn toàn bằng vàng. Làm thế nào để biết được thể tích
của chiếc vương miện này và thể tích của chiếc vương miện làm toàn bằng vàng cái nào lớn,
cái nào nhỏ? Chẳng lẽ phải làm một chiếc nữa, như vậy thì thật tốn công tốn sức.” Archimedes
lại nghĩ: “Đương nhiên có thể nấu lại chiếc vương miện này và đúc thành vàng thỏi để xem nó
còn to bằng thỏi vàng cũ không, nhưng như vậy chắc chắn nhà vua không đồng ý, tốt nhất là
phải nghĩ ra cách gì khác để so sánh thể tích của chúng. Nhưng cách gì đây?”
Archimedes trầm lặng suy tư, ông vắt óc suy nghĩ mãi mà vẫn chưa tìm ra cách. Ông thường
lặng lẽ ngồi cả buổi, mọi người nói ông “đang bí”.
Một hôm Archimedes đi tắm, vì mải suy nghĩ, ông để nước chảy đầy bồn tắm, sắp tràn cả ra
ngoài. Ông bước vào bồn tắm, nước tràn ra ngoài, ông càng chìm người vào bể nhiều thì nước
càng tràn ra ngoài nhiều. Archimedes như bừng tỉnh, mắt bỗng sáng lên, ông nhìn nước tràn ra
ngoài bể và nghĩ rằng: Số nước tràn ra có thể bằng với thể tích phần cơ thể của ông chiếm
trong bể nước không? Ông vui mừng cho đầy nước vào bồn tắm và lại bước vào bồn, sau đó lại
làm lại một lần nữa. Đột nhiên, ông bỗng chạy ra ngoài vỗ tay reo lên: “Tôi đã phát hiện ra rồi,
phát hiện ra rồi!” mà quên cả mặc quần áo.
Ngày thứ hai, Archimedes đã làm thực nghiệm trước mặt Quốc vương và các đại thần và có cả
người thợ kim hoàn để mọi người cùng xem. Ông thả vương miện và thỏi vàng cùng trọng
lượng vào hai dụng cụ đựng nước có thể tích bằng nhau được chứa đầy nước, sau đó thu nước
tràn ra vào hai bình đựng. Kết quả cho thấy nước ở bên vương miện tràn ra nhiều hơn bên thả
thỏi vàng rất nhiều.
Archimedes nói: “Mọi người đều đã nhìn thấy. Rõ ràng là vương miện chiếm chỗ ở trong nước
nhiều hơn so với thỏi vàng, nếu như vương miện đều là vàng thì lượng nước tràn ra ở hai bên
sẽ bằng nhau, cũng tức là thể tích của chúng bằng nhau.”
Người thợ kim hoàn không còn gì để thanh minh được nữa, Quốc vương bực tức trừng phạt
anh ta. Nhưng cũng rất rui vì Archimedes đã giúp vua giải được bài toán khó này.
Bài tập vui
Giải quyết vấn đề trong cuộc sống
Dưới đây là những vấn đề có thật trong cuộc sống đã được giải quyết thành công một cách
khéo léo và tài tình. Các giải pháp đều rất đơn giản và rõ ràng.
Hãy áp dụng các bước sáng tạo để giải quyết tình huống.
Bài tập 1. Dầu gội đầu và khăn tắm
Một câu lạc bộ xã hội bị mất những chiếc khăn tắm và dầu gội đầu trong phòng tắm. Không
kiểm tra túi xách các thành viên, bạn sẽ giải quyết vấn đề này thế nào mà không làm phiền bất
kỳ ai.
Bài tập 2. Người đưa thư và con chó
Một người đưa thư phải chuyển thư đến ngôi nhà gỗ rộng lớn có một con chó rất dữ tợn gác
cổng. Chỉ có một cách để giao thư là đi dọc con đường từ cổng tới cửa trước của ngôi nhà. Con
chó bị xích ở một cái cây và dây xích đủ dài để nó với tới được bất kỳ ai đi ngang qua nó. Hàng
rào dây xích bao quanh ngôi nhà. Bạn nghĩ người đưa thư có thể an toàn đi qua con chó được
không và bằng cách nào?
5. Phát triển ý tưởng
Sau khi khám phá ra điều gì đó, bạn sẽ
làm gì tiếp theo?
Phát triển là hành động biến ý tưởng trở nên hữu dụng, thiết thực và tốt nhất là đem lại lợi
nhuận. Nghĩ ra được ý tưởng mới chỉ là bước đầu, phát triển ý tưởng để thành sản phẩm thực
mới là điều khó khăn và cần nhiều công sức nhất. Ai cũng có thể có ý tưởng, nhưng không phải
ai cũng biến ý tưởng thành hiện thực được.
Để làm được điều này, bạn luôn cần đến sự giúp đỡ của người khác. Bạn không thể “đơn
thương độc mã” thực hiện cả quá trình. Bạn cần sự trợ giúp của những người có chuyên môn
trong nhiều lĩnh vực, như khâu sản xuất, marketing, tài chính và bán hàng,… Như trong trường
hợp của Bette Nesmith, người phát minh ra bút xóa, bà đã nhận được sự giúp đỡ của nhà hóa
học để có được công thức đúng và hỏi ý kiến của chuyên gia marketing để đặt tên cho sản
phẩm cũng như đóng gói sản phẩm trông thật bắt mắt.
Câu chuyện sáng tạo về chiếc tã giấy của Marion sẽ giúp bạn hình dung cụ thể hơn về vấn đề
này.
Chiếc tã giấy tiện dụng
Trước đây, các bà mẹ sau khi sinh con nhỏ vẫn phải xoay xở cả ngày với công việc thay, giặt
giũ, phơi phóng,… tã lót, quần áo và nệm giường. Đó quả là một gánh nặng và làm tiêu tốn
không ít thời gian và công sức. Chưa kể đến chuyện các em bé không thể ngủ tròn giấc vì khó
chịu với chiếc tã ướt nhẹp.
Marion Donovan sinh sống tại Connecticut cảm thấy gánh nặng đó ngày một lớn hơn sau khi
chị sinh đứa con thứ hai. Với bản tính tò mò, ham sáng tạo, chị Marion vắt óc suy nghĩ cách cải
thiện tình hình thay vì ngồi than phiền hay vắt kiệt sức lực của mình. Nếu vấn đề là do chiếc tã,
thì hãy bắt đầu từ chiếc tã. Marion nảy ra ý nghĩ: “Giá có loại tã dùng một lần thì hay biết bao
nhiêu!”.
Vào một đêm mất ngủ năm 1946, chị đã quyết tâm biến ý tưởng đó thành hiện thực. Ngồi bên
chiếc máy may, chị dùng một mảnh màn tắm để may thử chiếc tã đầu tiên.
Nhiều ngày sau, Marion kiên trì hoàn thiện ý tưởng của mình: chị may chiếc tã theo hình dạng
một cái quần nhỏ để em bé dễ dàng mặc vào và chị cũng tìm các loại vật liệu khác nhau để làm
sao chiếc tã vừa thấm hút tốt, lại vừa mềm mại, nhẹ nhàng khi tiếp xúc với làn da của em bé;
các lớp tã cũng phải đảm bảo sao cho quần áo bên ngoài và giường đệm không dễ dàng bị ướt
hay bị bẩn.
Cuối cùng, khi đã khá hài lòng với sản phẩm của mình, Marion đặt tên cho chiếc tã là “Chiếc
thuyền”, với ý nghĩa chiếc tã này sẽ giúp các em bé luôn được khô ráo và sạch sẽ, như chiếc
thuyền chở các bé đi chơi trên mặt biển mà chẳng bé nào bị ướt! Tã giấy (hay còn gọi là bỉm)
đã ra đời một cách thú vị như vậy.
Mãi đến năm 1949, “Chiếc thuyền” mới được công nhận một cách rộng rãi. Hai năm sau, sản
phẩm này được cấp bằng sáng chế và tên của bà mẹ Marion Donovan được ghi dấu trong lịch
sử từ đó.
Sau đó, chị đã bán phát minh cho tập đoàn Keko. Chẳng bao lâu sau, tã giấy dùng một lần được
sản xuất một cách rộng rãi và ngành công nghiệp sản xuất tã giấy liên tục phát triển.
Bài tập vui
Phải đảm bảo rằng ý tưởng được truyền tải thành công trong quá trình phát triển. Điều khó
khăn nhất của phát triển ý tưởng có lẽ là thuyết phục người khác mua sản phẩm của bạn. Đây
là lúc cần đến tài marketing. Nếu đã có ý tưởng, bạn làm thế nào để phát triển một chiến dịch
marketing? Hãy soạn kế hoạch cho những tình huống dưới đây:
Bài tập 1. Ưu thế của kẻ nhỏ bé
Ai cũng biết đi tàu là chậm và kém hiện đại hơn máy bay rất nhiều. Tuy nhiên, tàu có hai lợi thế
là: giá thành rẻ và cảnh quan mà hành khách có thể quan sát được trong suốt chuyến đi. Bạn
làm thế nào để sáng tạo nên một chiến dịch quảng cáo thuyết phục mọi người chú tâm hơn tới
hai ưu điểm đó?
Bài tập 2. Tận dụng cơ hội
Năm 1986, British Airways tiến hành một đợt quảng cáo lớn ở Mỹ bằng việc trao 5200 vé bay
đến Luân Đôn cho những chuyến bay vào ngày 10 tháng Năm. Virgin Atlantic Airways quyết
định lợi dụng sự quảng cáo của British Airways để quảng bá dịch vụ của mình. Nếu bạn là
Virgin Atlantic Airways, bạn sẽ làm gì?
Bài tập 3. Vác trên lưng người khổng lồ
Tại hội chợ sách quốc tế Frankfurt, một nhà xuất bản nhỏ chuyên về sách thiếu nhi thuê một
gian hàng để quảng bá sách của mình. Vấn đề ở đây là gian hàng của họ lại nhỏ bé so với 20
gian hàng khác cùng dãy. Điểm bất lợi khác là gian hàng này nằm ở giữa dãy. Tuy vậy, người ta
vẫn làm cho nó nổi bật và thu hút các em nhỏ mà không phải bỏ ra nhiều công sức và chi phí.
Họ đã làm thế nào?
III. Những kỹ thuật sáng tạo căn bản:
1. Kỹ thuật sáng tạo

Động não (brain storming)
Trước mỗi vấn đề, bạn nghĩ ra bao nhiêu ý tưởng? Có người vừa lòng với một ý tưởng duy
nhất, nhưng có người lại cố tìm kiếm nhiều ý tưởng khác nhau.
Bí quyết là: bỏ qua giới hạn, bắt não hoạt động hết công suất, rồi bạn sẽ ngạc nhiên trước sức
sáng tạo của chính mình.
Khi sử dụng kỹ thuật động não, hãy chuẩn bị một cây bút và giấy trắng để bạn và nhóm viết ra
tất cả suy nghĩ. Càng nhiều người tham gia thảo luận, càng có cơ hội nhiều ý tưởng nảy sinh.
Mà chỉ mất một thời gian ngắn.
Đừng ép mình chỉ viết ra ý tưởng tốt. Cứ viết suy nghĩ thoáng qua trong đầu cũng được.
Đừng bận tâm xem mình có trình bày đẹp hay không, cứ vẽ ra nếu bạn thích, thật nhanh chóng,
để suy nghĩ liên tục chảy tràn.
Đừng chỉ nghĩ đến một thứ. Hãy nghĩ đến mọi thứ có liên quan.
Cứ viết và đừng dừng bút để suy nghĩ. Nếu bạn dừng hơn 10 giây, bạn đang tập trung quá nhiều
vào một ý tưởng. Hãy lập tức bỏ qua một bên và quay sang những thứ liên quan khác, ta sẽ
quay lại với nó sau.
Mục đích của quá trình này không phải là tìm được chính xác một ý tưởng hoàn thiện mà là
đưa ra được càng nhiều ý tưởng càng tốt. Thật ngớ ngẩn khi e ngại chính suy nghĩ của mình.
Bạn nghĩ xây một ngôi nhà không cần tới mái là ý nghĩ ngớ ngẩn sao? Vậy mà người ta đã làm
được điều đó đấy!
Không có ý tưởng thì không có kết quả.
Sử dụng kỹ thuật động não khi làm việc nhóm
Đừng phê bình
Phê bình một ý tưởng là cấm đoán nó hoàn toàn.
Đừng đánh giá
Đừng bao giờ đánh giá ý tưởng trong suốt quá trình hình thành ý tưởng. Hãy khích lệ người
trong nhóm nói ra bất kỳ điều gì có trong đầu họ. Trong trường hợp này, càng điên rồ càng tốt.

Số lượng ý tưởng
Động não cốt yếu là có càng nhiều ý tưởng càng tốt. Lúc này số lượng quan trọng hơn chất
lượng.
Thúc đẩy
Những người tham gia cảm thấy được khích lệ hơn trước những ý tưởng mới bột phát nhằm
phối hợp và điều chỉnh chúng. Đừng khăng khăng cho rằng ý tưởng của mình đúng. Hãy tham
khảo ý tưởng của cả nhóm.
Trong quá trı̀nh độ ng nã o, mộ t ý tưởng khô ng phả i chı̉ củ a riê ng ai, nó là sả n pham củ a cả
nhó m.
Ngoà i ra, quy trı̀nh dưới đâ y sẽ giú p bạ n to chức độ ng nã o thà nh cô ng.
- Đừng lap đặ t bat kỳ thiet bị quan sá t hay nghe-nhı̀n nà o. Đieu nà y rat quan trọ ng, bởi nó
khien những người tham gia cả m thay thoả i má i đưa ra những ý tưởng điê n ro, thay vı̀ bị bien
thà nh những kẻ ngoc.
- Mọ i ý tưởng đeu được liệ t kê đe de dà ng tham khả o. Chú ng can đe mọ i thà nh viê n có the thay
và tham chieu ché o, ket hợp hay đieu chı̉nh.
- Neu can, danh sá ch ý tưởng can được phâ n phá t tới cá c thà nh viê n và o cuoi buoi đe họ có the
xem lạ i và nghiê n cứu thê m.
- Can có mộ t nhó m trưởng đe đieu hà nh buoi họ p và mộ t người ghi lạ i ý tưởng.
Trong buoi độ ng nã o, những người tham gia được khuyen khı́ch sử dụ ng nã o phả i (đieu khien
suy nghı̃ sá ng tạ o) hơn là phan nã o trá i (suy nghı̃ logic). Mộ t buoi độ ng nã o thà nh cô ng là có
phan ý tưởng điê n ro nhieu hơn phan ý tưởng logic. Nó i chung, những ý tưởng điê n ro thực ra
khô ng phả i khô ng hữu ı́ch. Chú ng gó p phan sả n sinh ra những ý tưởng mới mẻ , thiet thực.
Các bước động não
Chuan bị
Bước nà y cot yeu là đe dan mọ i người và o mộ t chiec khung tư duy điê n ro. Thường thı̀ nó ké o
dà i từ 5 đen 10 phú t. Chủ đe được chọ n khô ng nhat thiet phả i có liê n quan với van đe trọ ng
tâ m, nhưng tot nhat nê n chọ n mộ t chủ đe hà i hước, vui nhộ n. Chang hạ n như liệ t kê tat cả cô ng
dụ ng củ a mộ t chiec coc.
Nhắc lại vấn đề
Những người tham gia được yê u cau nhac lạ i van đe theo nhieu cá ch khá c nhau. Thô ng thường,
khi hỏ i đú ng câ u hỏ i đong nghı̃a với việ c đã đi được mộ t nửa chặ ng đường tı̀m giả i phá p cho
van đe đó roi.
Độ ng nã o
Như đã nó i ở trê n, đâ y cũ ng chı́nh là phan trọ ng tâ m củ a buoi độ ng nã o.
Tı̀m hieu thê m
Đâ y là khoả ng thời gian xả hơi giữa hai bước thu thậ p và đá nh giá ý tưởng. Có the là mộ t quã ng
nghı̉ giả i lao ngan hoặ c mộ t đợt nghı̉ ké o dà i, có the là và i ngà y hay và i tuan tù y thuộ c và o độ
phức tạ p củ a van đe. Thường thı̀ ý tưởng sẽ được ghi lạ i và được phá t đen từng thà nh viê n đe
họ xem qua.
Đá nh giá
Đâ y là lú c cá c ý tưởng được long ghé p, ket noi lạ i với nhau đe cho ra đời những ý tưởng hữu ı́ch
và thiet thực. Nó i cá ch khá c, đâ y chı́nh là giai đoạ n “Eureka” trong quá trı̀nh sá ng tạ o.
Kế hoạch triển khai
Khi đã có những giả i phá p toi ưu, can phả i có mộ t ke hoạ ch và chien lược trien khai sao cho
phù hợp.
Sau đây là những câu chuyện thú vị về cách vận dụng cụ thể của phương pháp động não để cho
ra những ý tưởng độc đáo.
Câ u chuyệ n ve đô i già y mat bò
Mộ t nhà sả n xuat già y dé p thực hiệ n mộ t bà i tậ p độ ng nã o nham thu thậ p ý tưởng đe phá t
trien dò ng sả n pham già y mới. Đau tiê n, van đe được đặ t ra là can phả i lưu tâ m đen loạ i già y
nà o. Già y thời trang cho nữ giới, già y da cho nam giới hay già y the thao? Sau khi xem xé t nhieu
ý kien khá c nhau, họ đi đen ket luậ n là can phả i tậ p trung và o nhó m già y đi bộ với những tı́nh
nă ng đặ c biệ t.
Rat nhieu ý tưởng đã được đưa ra. Mộ t so cho rang nê n gan cuộ n lò xo và o đe già y, mộ t so khá c
lạ i gợi ý nê n sả n xuat loạ i già y có the lap rá p và tù y ý thay được cá c bộ phậ n hay những đô i già y
mà u pastel,… Cuoi cù ng, ý tưởng ngớ ngan và điê n ro nhat thuộ c ve mộ t nhâ n viê n bá n hà ng
song gan lò mo.
Anh ay cho rang: “Tạ i sao chú ng ta khô ng the khâ u những đô i mat bò có san trong lò mo gan
đâ y và o mũ i già y đe chú ng có the nhı̀n được mọ i vậ t khi đang di chuyen nhı̉?”
Mọ i người cười lê n vui vẻ và đong ý rang đó là ý tưởng điê n ro nhat trong buoi độ ng nã o ngà y
hô m đó . Người quả n lý cô ng ty, đong thời cũ ng là nhó m trưởng củ a buoi độ ng nã o yê u cau
những người tham dự tậ p trung và o ý tưởng nà y trước giờ giả i lao.
Sau giờ giả i lao là phan đá nh giá . Đó là lú c xem xé t những mặ t thiet thực củ a ý tưởng. Mộ t hı̀nh
thức minh họ a ý tưởng bao gom việ c lap ong kı́nh quang họ c thay vı̀ mat bò , mộ t ý khá c cho
rang phả i lap mộ t thiet bị hap thụ chan thương gan lien đang trước đe hap thụ lực tá c độ ng,
hay ý tưởng khâ u đô i mat giả đe trô ng đô i già y thậ t đặ c biệ t,…
Và o giữa buoi họ p, có mộ t người gợi ý rang thay vı̀ đe đô i già y quan sá t mọ i nơi con người đi
tới, tot hơn là đe người ta quan sá t những nơi đô i già y đi qua. Ngay lậ p tức, mộ t nhà thiet ke
già y tham dự buoi họ p liê n hệ đô i già y với chiec gương phả n chieu củ a xe má y và đe nghị gan
thê m sọ c phả n quang và o gó t già y. Và gợi ý nà y đã được đưa và o phá t trien thà nh sả n pham.
Ngà y nay, chú ng ta thay những đô i già y có sọ c phá t sá ng trong bó ng toi đe mọ i người có the
xá c định được người đi bộ de dà ng hơn. Phá t minh nà y là m nả y sinh cả mộ t ngà nh cô ng nghiệ p
tậ p trung và o những sọ c phả n quang trê n quan á o, mũ bả o hiem và pedal xe đạ p.
Người ta khô ng bao giờ biet trước được sẽ có những cơ hộ i kinh doanh mới mẻ nà o được nả y
sinh ra từ mộ t ý tưởng điê n ro!
Câ u chuyệ n ve vet sơn loang trê n tường
Mộ t nhà má y sơn to chức buoi độ ng nã o nham thu thậ p những ý tưởng cả i tien, giú p tă ng
doanh so bá n hà ng. Người ta phá t hiệ n ra rang phan lớn mọ i người chı̉ sơn lạ i chứ khô ng sơn
mới, bởi có rat ı́t tò a nhà mới được xâ y dựng. Vı̀ the, câ u hỏ i đặ t ra cho buoi độ ng nã o đó là :
“Là m sao đe khuyen khı́ch những người chủ nhà sơn lạ i că n nhà củ a họ ?”
Rat nhieu ý tưởng được đưa ra: khuyen mạ i đặ c biệ t, những chuyen du lịch nước ngoà i mien
phı́ hay những cuộ c thi vẽ sơn. Tuy vậ y, ý tưởng điê n ro nhat lạ i đen từ mộ t nhâ n viê n thu ngâ n,
đó là trộ n sơn với bộ t thuoc no đe thay vı̀ quệ t những nhá t sơn tẻ nhạ t lê n tường, ta sẽ châ m
lửa đe sơn ban lê n trê n tường!
Người quả n lý nhà má y cho rang đó là ý tưởng thú vị nhat, đá ng phả i xem xé t thê m. Dựa và o
đó , người ta tien hà nh chuan bị trong mộ t tuan đe đưa ra mộ t ứng dụ ng thực te cho ý tưởng đó .
Người quả n lý chat lượng hó a họ c tı̀m ra moi liê n hệ giữa vụ no sơn và ứng dụ ng củ a dung mô i
hó a họ c. Với von kien thức hó a họ c củ a mı̀nh, người nhâ n viê n đó đã đưa ra mộ t giả i phá p thiet
thực.
Giả i phá p cuoi cù ng là ket hợp hai loạ i dung mô i với nhau. Loạ i dung mô i đau tiê n được trộ n
và o thù ng sơn. Loạ i dung mô i cò n lạ i được quet đè lê n lớp sơn nà y khi nó đã khô . Phả n ứng hó a
họ c giữa hai loạ i dung mô i khien lớp sơn được trả i đeu de dà ng lê n tường. Người ta to chức
mộ t nghiê n cứu chuyê n sâ u nham tı̀m ra cá ch ket hợp dung mô i hoà n hả o nhat.
Cuoi cù ng thı̀, sả n pham mới đã được cô ng ty đưa ra thị trường với tê n gọ i là loạ i sơn đặ c biệ t.
Phương pháp động não liên tiếp mang lại thành công!
Đot chá y cá c cửa hà ng cạ nh tranh
Mộ t cửa hà ng bá n đo tạ p hó a rơi và o tı̀nh trạ ng be tac vı̀ xung quanh có nhieu siê u thị mọ c lê n
nhan nhả n. Chủ cửa hà ng to chức mộ t buoi độ ng nã o đe tı̀m ra ý tưởng cả i thiệ n doanh thu củ a
cửa hà ng.
Chủ cửa hà ng, vợ anh và hai đứa con trai bat đau khá m phá mức độ nghiê m trọ ng củ a van đe.
Họ phả i tı̀m cá ch cham dứt cuộ c ganh đua với cá c cửa hà ng tạ p hó a và cá c siê u thị kia.
Người vợ cho rang nê n tậ p trung và o mộ t chủ ng loạ i hà ng hó a với mức lợi nhuậ n cao. Người
chong tá n thà nh ý kien đó và họ sẽ chı̉ bá n đo thực pham. Mộ t trong hai đứa con trai lạ i cho
rang họ nê n thử thức ă n bá n san. Người con trai cò n lạ i liê n ket giữa nau ă n và lửa, và có ý
tưởng điê n ro là đot het tat cả cá c cửa hà ng đoi thủ xung quanh.
Người chủ cửa hà ng ngay lậ p tức liê n hệ giữa ý tưởng điê n ro nà y với nhâ n viê n bả o hiem vừa
mới ghé qua cửa hà ng lú c nã y. Eureka! Ong chủ cửa hà ng đã tı̀m ra loi thoá t cho cả gia đı̀nh. Họ
có the lậ p cô ng ty dịch vụ bả o hiem chữa chá y. Họ bat tay ngay và o cô ng việ c và nhanh chó ng
thà nh cô ng, bởi lú c bay giờ gan như khô ng có mộ t cửa hà ng bả o hiem chữa chá y nà o quanh
khu vực đó cả .
Đô i khi loi suy nghı̃ phi logic hay điê n ro lạ i hữu ı́ch trước khi có đá nh giá hợp lý.
Bài tập vui
Những buoi độ ng nã o nê n được to chức trong bau khô ng khı́ vui vẻ , hà i hước. Bởi trong khô ng
gian như vậ y, mọ i ức che, á p lực được tiê u tan và cho ra đời vô và n ý tưởng mới mẻ . Cá c bạ n
hã y thử bà i tậ p dưới đâ y xem sao!
Bài tập 1
Mộ t cô ng ty xuat khau lọ hoa gặ p rac roi với độ i ngũ cô ng nhâ n. Những cô ng nhâ n nà y vı̀ quá
mả i mê đọ c những mau bá o cũ , được dù ng đe gó i lọ hoa, nê n đã là m ả nh hưởng đen nă ng suat.
Neu bạ n là ô ng chủ , bạ n sẽ là m gı̀ đe cham dứt tı̀nh trạ ng nà y?
Bài tập 2
Trong quá trı̀nh sả n xuat, mộ t nhà má y sả n xuat bá nh quy đe vương vã i khá nhieu mau bá nh
quy vụ n. Bạ n có the giú p người chủ nhà má y tı̀m cá ch tậ n dụ ng những mau vụ n nà y, bien chú ng
thà nh mộ t sả n pham mới, mang lạ i lợi nhuậ n cho cô ng ty hay khô ng?
Bài tập 3
Mộ t cô ng ty điệ n thoạ i muon tặ ng thưởng những khá ch hà ng trung thà nh củ a mı̀nh mộ t mó n
quà đặ c biệ t. Với mó n quà đó , khá ch hà ng sẽ nhớ đen cô ng ty. Hã y co gang tı̀m ra những ý
tưởng cả i tien cho mó n quà đó .
Bài tập 4
Mộ t cô ng ty sả n xuat bộ t ngọ t to chức mộ t buoi độ ng nã o nham tı̀m cá ch tă ng doanh so bá n
hà ng trong thị trường bã o hò a. Bạ n có the giú p họ được khô ng?
Bài tập 5
Cửa hà ng bá n gạ ch phı́a bê n trá i đang chuan bị cho đợt giả m giá cuoi nă m. Cũ ng tương tự như
vậ y, cửa hà ng thời trang phı́a bê n phả i buô n bá n khá phá t đạ t với đợt giả m giá mù a hè . Cò n cửa
hà ng củ a bạ n nam giữa hai cửa hà ng đó . Hã y tı̀m cá ch tă ng doanh thu cho cửa hà ng củ a mı̀nh.
2. Thúc đẩy những kết nối mới

Bả n chat củ a sá ng tạ o là ket noi những đieu tưởng chừng như khô ng liê n quan lạ i với nhau. Vı̀
the, thú c đay những ket noi mới là mộ t phương phá p cực kỳ hiệ u quả và quan trọ ng nham thú c
đay trı́ sá ng tạ o.
Phương phá p nà y chủ yeu xoay quanh sự ngau nhiê n. Hã y ket noi van đe củ a bạ n với mộ t yeu
to bat chợt nà o đó . Trê n thực te, chú ng ta có the tạ o ra vô và n những moi liê n hệ khá c nhau.
Các phương pháp kết nối sáng tạo
Quan sát
Đâ y là cô ng cụ tạ o ket noi hiệ u quả nhat. Bạ n chı̉ can quan sá t xung quanh, co gang liê n ket
những thứ có điem tương tự nhau hay thậ m chı́ là hoà n toà n chang có liê n quan gı̀ đen nhau.
Bang sự quan sá t củ a mı̀nh, Akio Maita, chuyê n gia bá n hà ng và marketing cho cô ng ty Bandai
ở Nhậ t Bả n đã tạ o ra mộ t vậ t nuô i nhâ n tạ o có tê n là Tamagotchi. Cô quan sát thấy giới trẻ
Nhậ t Bả n thı́ch bam điệ n thoạ i di độ ng và má y nhan tin trê n đường pho Tokyo. Trong khi đó ,
mộ t so khá c lạ i nuô i thú cưng trong những că n hộ chậ t hẹ p. Akio tạ o ket noi giữa hai hiệ n
tượng nà y và từ đó phá t trien thà nh mộ t con thú nuô i điệ n tử cam tay. Đó là mộ t thiet bị mó c
khó a nhỏ gọ n hı̀nh trứng với ba nú t có chức nă ng ă n, thư giã n, tam và dọ n dẹ p phâ n thả i củ a
thú nuô i ả o hiệ n trê n mà n hı̀nh thiet bị.
Tê n gọ i Tamagotchi xuat phá t từ mộ t từ tieng Nhậ t dù ng đe chı̉ quả trứng và đong ho đeo tay.
Từ ngữ ngẫu nhiên
Với phương phá p nà y, hã y co gang liê n hệ van đe củ a bạ n với mộ t từ ngau nhiê n nà o đó . Đó có
the là mộ t từ bat kỳ trong mộ t cuon từ đien, sá ch, tạ p chı́ hay mộ t tờ bá o.
Mộ t người sả n xuat bá nh mı̀ tạ i Nhậ t Bả n đã liê n hệ giữa bá nh mı̀ và từ “hộ p”, ket hợp lạ i thà nh
mộ t sả n pham mới khá ă n khá ch – bá nh mı̀ hộ p!
Tuy nhiê n, những moi ket noi ngau nhiê n, đặ c biệ t là bang ngô n từ khô ng he đơn giả n. Moi liê n
ket trực tiep giữa chú ng rat hiem. Thô ng thường, bạ n phả i tı̀m ra mộ t loạ t cá c moi liê n hệ
trước khi bat gặ p được moi ket noi mụ c tiê u củ a mı̀nh.
Giả sử bạ n muon thiet ke mộ t con dao là m bep mới và tı̀m thay từ “đong ho treo tường” trong
mộ t tờ tạ p chı́. Từ đong ho treo tường, bạ n có the vạ ch ra mộ t loạ t cá c moi liê n hệ như thời
gian, pin, nhanh, chậ m, chı́nh xá c, kỹ thuậ t so, cơ họ c, trò n, vuô ng, đen, xanh lá , bà n tay,… Neu
mộ t trong những từ đó hợp thà nh mộ t moi liê n hệ thực te, bạ n có the dừng lạ i. Cò n neu khô ng,
bạ n van phả i tiep tụ c tı̀m thê m từ, hoặ c lựa chọ n mộ t trong những cá ch liê n hệ cá c cụ m từ
mı̀nh mong muon.
Chang hạ n, bạ n chọ n từ “bà n tay”. Hã y tậ p trung và o tı́nh chat củ a bà n tay. Bà n tay có the được
dù ng đe cam nam mọ i vậ t, đeo nhan, chơi đà n, bat tay, đam,... Vậ y là có mộ t moi liê n hệ giữa
con dao và bà n tay cam nam mọ i vậ t. Trong khi gọ t, bạ n can giữ con dao bang mộ t tay, tay cò n
lạ i giữ lay vậ t bạ n can gọ t. Neu khô ng can thậ n, bạ n có the cat phả i tay mı̀nh! Bạ n có chac chan
là ngón tay mình không bị dao cứa không?
Câ u trả lời là bạ n có the. Gă ng tay dà y có the bả o vệ bạ n. Nhưng neu đô i gă ng tay đó cứng, liệ u
bạ n có the là m cho nó đủ dẻ o dai đe cử độ ng ngó n tay và nam lay vậ t can gọ t hay khô ng? Sau
khi suy nghı̃ kỹ ve van đe nà y, giả i phá p đưa ra là là m mộ t đô i gă ng tay bang thé p dưới dạ ng
lưới. Trê n thực te, sả n pham nà y đã có mặ t trê n thị trường. Nó đi lệ ch han so với hướng ban
đau, đó là thiet ke ra mộ t con dao đặ c biệ t. Đe trở nê n sá ng tạ o, bạ n can phả i tậ n dụ ng những
đieu bat ngờ.
Các danh ngôn, trích dẫn
Trong trường hợp nà y, hã y co gang liê n hệ van đe củ a bạ n với mộ t câ u trı́ch dan hay ngạ n ngữ
bat kỳ nà o đó . Đó có the là mộ t câ u trong sá ch, trong mau giay trong cuon so ghi ché p củ a bạ n.
Giả sử bạ n gặ p rac roi với chiec cặ p sá ch nặ ng mà bọ n trẻ phả i mang đen trường hà ng ngà y.
Bạ n bat gặ p dò ng chữ “Mộ t thiet bị tra tan cơ họ c.”
Sự tra tan gợi cho bạ n nghı̃ tới đieu gı̀? Tat cả những vậ t dụ ng kinh khủ ng gâ y sá t thương cho
nạ n nhâ n. Vậ y thı̀ bạ n có the là m hai việ c sau. Đau tiê n là ngă n chặ n khô ng cho sự tra tan xả y
ra, hai là giả m nhẹ mức độ củ a sự tra tan đó . Có mộ t cá ch ngă n chặ n sự tra tan là khó a tat cả
cá c cô ng cụ tra tan lạ i đe nó khô ng gâ y sá t thương được nữa.
Suy nghı̃ nà y là m nả y sinh ý tưởng khó a cặ p sá ch trong tủ ở trường. Và giả i phá p đưa ra đó là
đe cặ p sá ch ở trường. Bà i tậ p ve nhà có the hoà n thà nh ở trê n lớp, cò n họ c sinh chı̉ việ c mang
ve nhà những cuon sá ch chú ng can đọ c hay ô n lạ i mà thô i.
Đồ ăn
Rat nhieu sả n pham tiê u dù ng được tạ o ra bang cá ch liê n ket ý tưởng với đo ă n.
Và o những nă m 1920, mộ t cô ng ty sả n xuat hà ng tiê u dù ng đa quoc gia có tê n là Procter &
Gamble (P&G), muon tạ o ra mộ t loạ i xà phò ng mới.
Vick Mills – kien trú c sư hó a họ c củ a cô ng ty P&G liê n ket giữa xà phò ng và kem. Ong tự hỏ i
đieu gı̀ sẽ xả y ra neu cho dung dịch xà phò ng và o trong má y là m kem. Có lẽ chiec má y sẽ là m
cho dung dịch xà phò ng đô ng lạ i thà nh bá nh chă ng. Và loạ i xà phò ng trơn đau tiê n trê n the giới
đã ra đời khien mọ i trẻ em cực kỳ yê u thı́ch.
Trê n đâ y chı̉ là bon trong vô và n những cá ch tạ o moi dâ y liê n ket. Ngoà i ra, bạ n cũ ng có the vậ n
dụ ng những phương phá p củ a bả n thâ n mı̀nh. (Hã y sử dụ ng bat cứ phương phá p nà o bạ n thı́ch,
bởi khô ng có phương phá p nà o hoà n hả o cả ). Nê n nhớ rang khi be tac, hã y bá m và o những yeu
to cơ bả n củ a sá ng tạ o (gom nă m bước). Giai đoạ n chuan bị luô n luô n là can thiet.
Dưới đây là những câu chuyện kết nối sáng tạo thú vị và độc đáo bạn có thể tham khảo để tìm ý
tưởng cho riêng mình.
Trò đùa báo cháy giả
Cô ng ty cứu hỏ a Fire Brigade Station đang gặ p phả i mộ t rac roi nghiê m trọ ng. Họ nhậ n được
quá nhieu cuộ c gọ i bá o chá y giả quay ray và đieu nà y là m cả n trở cô ng việ c củ a họ . Qua đieu
tra, họ biet được phan lớn những cuộ c gọ i giả mạ o đen từ những họ c sinh roi việ c, nghịch
ngợm.
Fire Brigade đã cử người tới cá c trường họ c và cả nh bá o ve hà nh độ ng nghịch ngợm củ a nhó m
họ c sinh đó . Nhưng thậ t khô ng may, lời cả nh bá o đó chang hiệ u quả như mong đợi.
Sau đó , giá m đoc đã to chức mộ t cuộ c họ p giữa cá c quả n lý cap cao đe noi ket những cuộ c gọ i
quay ray với từ “mời”.
Rat nhieu ý tưởng được đưa ra. Mộ t trong so đó là mời Bộ trưởng Bộ Giá o dụ c phá t bieu trê n
tivi và radio đe ngă n chặ n cá c cuộ c gọ i quay ray. Mộ t gợi ý khá c là mời cư dâ n khu vực tới dự
buoi trien lã m ve van đe phò ng chá y chữa chá y. Giữa khá nhieu ý tưởng, có mộ t lời gợi ý thu
hú t giá m đoc hã ng Fire, đó là mời những họ c sinh trong khu vực tới tham quan Fire Brigade
Station và trả lời cá c cuộ c điệ n thoạ i cứu hỏ a khan cap từ 911. Đe nghị nà y đã được thô ng qua
và đưa và o thực hiệ n.
Ket quả thậ t đá ng kinh ngạ c. So lượng những cuộ c gọ i quay ray giả m xuong gan đen mức con
so 0. Sau nà y, người ta phá t hiệ n ra rang, từ việ c hieu ve những rac roi, nguy hiem củ a những
cuộ c gọ i chữa chá y giả mạ o, cá c tı̀nh nguyệ n viê n họ c sinh, đong thời là những người quay ray
đường dâ y 911 kia đã trở thà nh những người vậ n độ ng, thuyet phụ c những họ c sinh khá c trong
trường khô ng nê n tiep tụ c trò đù a á c ý đó nữa.
Ngà y đặ c biệ t cho tà i xe taxi
Giá m đoc truyen thô ng củ a mộ t cô ng ty chủ trı̀ mộ t cuộ c họ p với mụ c đı́ch thu thậ p ý tưởng có
liê n quan đen việ c to chức buoi khai trương khu thương mạ i mua sam mới trong thà nh pho.
Ong ta quyet định sử dụ ng “phương phá p ket noi bat buộ c” đe có được những ý tưởng tuyệ t
vời.
Trong buoi họ p, mọ i người mat và i phú t đe quyet định nê n sử dụ ng loạ i hı̀nh ket noi bat buộ c
nà o. Mộ t người cho rang vı̀ mà u sac rat quan trọ ng trong trang trı́, nê n sử dụ ng nó đe tạ o
những moi liê n hệ bat buộ c. Y tưởng nà y ngay lậ p tức được thô ng qua. Qua lựa chọ n ngau
nhiê n, họ đã chọ n mà u và ng.
Mộ t loạ t cá c vậ t dụ ng có mà u và ng được nó i đen, bao gom hoa, trá i câ y, quan á o, những tò a
nhà . Khi cuộ c thả o luậ n đang dien ra, vị giá m đoc nhı̀n ra ngoà i cửa so. Ong đe ý thay có mộ t
hà ng dà i taxi có nó c mà u và ng đậ u trước khá ch sạ n bê n kia đường. Tạ i sao lạ i khô ng ket noi với
những chiec taxi nhı̉?
Cô gá i ở quay mỹ pham cho rang những người lá i taxi phả i được mời tới dự buoi khai trương vı̀
có the họ sẽ chở người mua sam tới đâ y. Tậ p trung và o ý tưởng đó , giá m đoc marketing cho
rang neu những người lá i taxi được tới dự như những vị khá ch đặ c biệ t (VIP) thı̀ buoi khai
trương sẽ đi ngược lạ i với ke hoạ ch to chức trang trọ ng và thu hú t giới truyen thô ng, chi phı́
cò n có the bị tă ng lê n nữa.
Mặ c cho những người tham dự buoi họ p lo lang, giá m đoc van thı́ch ý tưởng đó và quyet định
tı̀m hieu thê m. Cuoi cù ng, người ta chot lạ i rang sẽ khô ng có vị khá ch nà o khá c ngoạ i trừ tat cả
những người lá i taxi trong thà nh pho. Sẽ có hı̀nh thức đã i ngộ riê ng, giay mời đặ c biệ t, phieu
giả m giá và tặ ng pham dà nh cho họ nữa.
Khô ng những dien ra suô n sẻ , sự kiệ n đó cò n thu hú t sự chú ý đặ c biệ t củ a giới truyen thô ng.
Khu liê n hợp mua sam mới đó đã thà nh cô ng. Nó là lựa chọ n đau tiê n mà những người lá i xe
taxi giới thiệ u với khá ch hà ng củ a họ . Thậ t sự chang có mộ t chien dịch quả ng cá o nà o tuyệ t vời
hơn the!
Chien dịch khuyen mã i thuoc kỳ diệ u
Đe cho ra đời mộ t sả n pham đo ă n mới tot cho sức khỏ e, người ta can thu thậ p những ý tưởng
mới. Đoi tượng hướng đen củ a dò ng sả n pham nà y là cá c chuyê n gia. Trưởng phò ng marketing
bat đau cô ng việ c từ rat sớm, với hy vọ ng khô ng khı́ yê n tı̃nh củ a buoi sá ng sớm sẽ khien ô ng
tạ o ra được moi liê n hệ giữa sả n pham và cá c chuyê n gia.
Trước bà n là m việ c, ô ng viet danh sá ch và i chuyê n gia mụ c tiê u: kỹ sư, giá o viê n, cá c nhà khoa
họ c, v.v... Dò ng cuoi cù ng trong danh sá ch dà nh cho cá c bá c sı̃, bởi ô ng thay rang nhó m người
nà y là cá i đı́ch khó nhan nhat.
Sau khi đã quyet rang bá c sı̃ khó có the là khá ch hà ng cho sả n pham mới củ a cô ng ty, ô ng tien
hà nh tạ o mộ t moi liê n hệ bat buộ c. Ong vạ ch ra tat cả cá c đo vậ t có liê n quan đen bá c sı̃: ong
tiê m, ong nghe, nhiệ t ke, thuoc, v.v... Ong co gang liê n hệ từng vậ t dụ ng đó với sả n pham, nhưng
cuoi cù ng van chang the nà o liê n hệ được gı̀.
Trời dan sá ng hơn. Cá c đong nghiệ p củ a ô ng có lẽ sap bat đau giờ là m roi. Ong nhı̀n chă m chă m
và o chiec đong ho đeo tay và nhớ ra đã đen giờ uong C sủ i. Ong lay viê n C sủ i và thả và o mộ t
coc nước, ngam nhı̀n hà ng ngà n bọ t khı́ nhỏ li ti từ đá y lê n mặ t coc. Eureka! Ong đã tı̀m ra nó
roi!
Trong chien dịch marketing, mộ t viê n thuoc với hı̀nh thức hap dan sẽ được đi kè m với moi sả n
pham. Tat cả những gı̀ mà người mua phả i là m đó là thả viê n thuoc đó và o trong mộ t coc nước
và chờ cho đen khi viê n thuoc đó tan thà nh những bong bó ng nhỏ . Khi thuoc đã tan het, mộ t
phieu bang nhựa sẽ noi lê n trê n mặ t nước. Chiec phieu nà y có ghi tê n quà tặ ng trú ng thưởng.
Sự mới lạ củ a chien dịch khuyen mã i nà y khien dư luậ n thay khá thú vị, thậ m chı́ nó cò n được
bá o chı́ het lời ca ngợi. Chang can phả i nó i, đó là mộ t thà nh cô ng giò n giã và doanh thu củ a sả n
pham mới nà y đã vượt xa mong đợi củ a cô ng ty.
Bài tập vui
Hã y co gang tạ o ra những ket noi củ a riê ng mı̀nh bang cá ch giả i quyet những tı̀nh huong sau.
Bài tập 1
Khu dà nh cho trẻ em củ a mộ t bệ nh việ n có gau bô ng dà nh cho cá c bệ nh nhâ n nhı́. Những chú
gau đã trở nê n thâ n thuộ c với cá c em bé đen noi mộ t so em cò n mang chú ng ve nhà khi rời
việ n. Bạ n có the giả i quyet van đe nà y bang cá ch nà o mà khô ng gâ y rac roi cho nhâ n viê n bệ nh
việ n và cả lũ trẻ ?
Bài tập 2
Vợ củ a ô ng Earl Dickson thường hay bị đứt tay hoặ c bỏ ng khi là m bep. Moi lan như vậ y, ô ng lạ i
phả i cat mộ t mau vả i xô và quan quanh bă ng gạ c. Dan dan, ô ng trở thà nh chuyê n gia ve bă ng
gạ c. Thậ m chı́, ô ng cò n đưa ra thị trường mộ t loạ i bă ng gạ c đặ c biệ t mà vợ ô ng có the tự bă ng
bó được, khô ng can đen sự trợ giú p củ a ô ng. Theo bạ n, ô ng đã tạ o ra sự ket noi nà o?
Bài tập 3
Samuel Morse, người phá t minh ra má y điệ n bá o, từng tı̀m cá ch giữ cho tı́n hiệ u điệ n bá o duy
trı̀ khoả ng cá ch. Nhưng dù có co gang đen may, tı́n hiệ u van bị giả m đi khi di chuyen từ đau nà y
sang đau kia. Mộ t ngà y nọ , khi đang đi trê n xe ngựa, ô ng nhậ n thay rang cô ng ty xe ngựa
Stagecoach thường xuyê n dù ng những con ngựa mới đe giữ cho chiec xe luô n chạ y theo đú ng
lịch trı̀nh. Morse tạ o ra mộ t hệ thong mà cho đen ngà y nay van cò n được sử dụ ng đe giữ cho tı́n
hiệ u vien thô ng on định, rõ rà ng. Bạ n có the đoá n ra hệ thong đó là gı̀ khô ng?
Bài tập 4
Mộ t nhà leo nú i khô ng chuyê n người Thụ y Sỹ tê n là George de Mestral dan chó đi leo nú i. Khi
quay về, quần áo ông bị dính đầy những bông hoa cỏ. George tự hỏi điều gì khiến chúng dính
quá chặt vào quần áo như thế. Đặt một bông hoa dưới kính hiển vi, ông thấy mỗi bông cỏ đều
có sợi tua hı̀nh cá i mó c, nhờ the đã khien chú ng de dı́nh chặ t và o quan á o. Đieu nà y khien ô ng
có mộ t sự liê n ket và phá t minh ra mộ t loạ i vậ t liệ u được sử dụ ng rộ ng rã i. Geogre đã phá t
minh ra thứ gı̀ vậ y?
3. Phá vỡ các quy tắc

Hã y thá ch thức cá c quy tac và co gang phá vỡ chú ng. Mọ i thứ luô n được hoà n thà nh theo mộ t
cá ch nhat định khô ng có nghı̃a là khô ng có những cá ch khá c tot hơn. Trê n thực te, nhieu doanh
nhâ n thà nh đạ t bởi vı̀ họ là m được những đieu khá c biệ t. Cá c nhà sá ng che cho ra đời những ý
tưởng độ c đá o khi họ thá ch thức và đả o ngược những đieu được cho là dı̃ nhiê n trong cuộ c
song. Thực ra, thử thá ch lớn nhat củ a sự sá ng tạ o là khi bạn cho rằng mình không sáng tạo.
Cá c nhà sá ng lậ p tậ p đoà n má y tı́nh Apple, Steve Jobs và Stephen Wozniak đã cả i cá ch nen cô ng
nghiệ p má y tı́nh khi họ đả o ngược gan như mọ i thứ mà IBM đã từng là m và gan như lậ t đo gã
khong lo má y tı́nh ay.
Giá o sư Edward Jenner khá m phá ra loạ i vac-xin chữa bệ nh đậ u mù a khi ô ng tậ p trung nghiê n
cứu những người vat sữa bò ı́t bị nhiem bệ nh đậ u mù a thay vı̀ tı̀m hieu những người mang
bệ nh.
Henry Ford phá t minh ra dâ y chuyen lap rá p khi ô ng thá ch thức giả định cho rang mọ i người
phả i di chuyen đen nơi là m việ c củ a mı̀nh. Thay và o đó , ô ng giới thiệ u hệ thong bă ng tả i, mà
trong đó phan việ c sẽ được chuyen đen người phụ trá ch nó . Phá t minh nà y mở ra kỷ nguyê n
củ a dâ y chuyen sả n xuat hà ng loạ t.
Có mộ t huyen thoạ i ve Alexander Đạ i đe, người đã chinh phụ c châ u A bang việ c phá vỡ cá c luậ t
lệ . Khi Alexander tới xứ Gordium, ô ng được nghe ke ve lời tiê n tri ve nú t that Gordian Knot. Bat
kỳ ai thá o gỡ được nú t that Gordian đeu sẽ trở thà nh “vị vua củ a châ u A”. Sau khi co gang trong
vô vọ ng đe gỡ nú t that bang tay, Alexander giơ thanh kiem củ a mı̀nh lê n và tá ch nú t that là m
hai mả nh. Ong đã tá ch được nú t that bang cá ch phá vỡ quy tac và bien huyen thoạ i đó thà nh sự
thực.
Cách phá vỡ các quy tắc
Phá vỡ các quy tắc một cách có chủ ý
Có the phá vỡ cá c quy tac mộ t cá ch có chủ ý hoặ c vô tı̀nh thô ng qua sự choi bỏ . Chú ng ta có the
khai thá c có hiệ u quả cả kien thức và sự choi bỏ đe cho ra ý tưởng sá ng tạ o thiet thực. Kien
thức có the giả i quyet cá c van đe, nhưng đô i khi can choi bỏ nó đe đả m bả o mộ t hướng đi đú ng.
Hã y thử phương phá p co ý phá vỡ cá c nguyê n tac. Đe là m được đieu nà y, bạ n can phả i biet và
hieu luậ t chơi. Bạ n can vạ ch ra cà ng nhieu tı́nh chat, tı́nh nă ng củ a sả n pham, dịch vụ hay hệ
thong cà ng tot. Sau đó , thử nghiệ m lan lượt từng tı́nh chat mộ t và nghı̃ ra những cá ch tiep cậ n
cho từng mụ c.
Vı́ dụ , cá c sở thú thường nhot con vậ t trong chuong. Mộ t so loà i cò n được canh chừng đe trá nh
bị xong hay là m khá ch tham quan bị thương. Những vườn thú như vậ y chı̉ được mở và o ban
ngà y, khi những độ ng vậ t hoạ t độ ng và o ban đê m đang ngủ . Nhưng vườn thú quoc gia
Singapore lạ i khô ng hoạ t độ ng theo phương thức đó . Họ có han mộ t vườn thú ban đê m có tê n
gọ i Night Safari Zoo, nơi cá c loà i độ ng vậ t được thả tự do và o ban đê m, cò n khá ch tham quan
được cá ch ly bởi xe chạ y độ ng cơ đe đả m bả o an toà n.
Phá vỡ các quy luật một cách vô tình
Nhieu nghiê n cứu đã chı̉ ra rang kien thức ban đau có the là rà o cả n lớn nhat cho tư duy sá ng
tạ o. Đieu nà y đú ng mộ t phan đoi với những người là m việ c thiê n ve lý thuyet. Họ nhı̀n nhậ n
van đe ve kỹ thuậ t mộ t cá ch rat có hệ thong. Trong tı̀nh huong đó , hã y chọ n những người
khô ng là m trong lı̃nh vực đó đe thú c đay những cá ch tiep cậ n mới bang việ c phá vỡ cá c quy
luậ t mộ t cá ch vô tı̀nh. Những người khô ng biet ve những đieu đã được thừa nhậ n từ trước
thường là những cá nhâ n tạ o ra độ t phá !
Mộ t khá ch sạ n dự định cả i tien, nâ ng cap cơ sở hạ tang. Mộ t trong những thay đoi đó là lap đặ t
thê m thang má y dạ ng hộ p cho tò a nhà . Mộ t nhó m kỹ sư, kien trú c sư và cá c chuyê n gia ve
thang má y khả o sá t tò a nhà nham mụ c đı́ch tı̀m điem thı́ch hợp nhat trê n tran nhà tạ o mộ t cá i
lo xuyê n qua đe lap đặ t thang má y. Nhưng họ khô ng the tı̀m thay mộ t điem như the, vı̀ trê n tran
nhà chi chı́t những đường dan gas, đường điệ n, ong nước và ong dan nước thả i.
Lú c đó , có mộ t người gá c cong đang dọ n dẹ p. Anh ta cả m thay bị là m phien bởi cuộ c thả o luậ n
củ a cá c chuyê n gia. Khô ng the chịu đựng được nữa, anh ta cat lời trá ch mó c họ : “Chuyệ n khoan
lo chang là van đe gı̀ với cá c ô ng cả . Chı́nh tô i mới là người phả i đi dọ n dẹ p đong bừa bộ n đó .
Tạ i sao cá c ô ng khô ng dựng thang má y ở bê n ngoà i, như the khá ch hà ng có the quan sá t được
cả nh đẹ p!” Ban đau, nhó m chuyê n gia khá bực tức với người nhâ n viê n nà y, nhưng sau khi suy
nghı̃ lạ i, họ lạ i thay biet ơn lời gợi ý củ a anh ta.
Ngà y nay, chú ng ta nhı̀n thay những chiec thang má y hộ p bang kı́nh trong suot bê n ngoà i
những tò a nhà cao tang và ngam cả nh từ trong thang má y thı̀ thậ t là tuyệ t diệ u! Tat cả là bởi sự
thoá i thá c nhiệ m vụ củ a người nhâ n viê n gá c cong đó . Anh ta khô ng he biet ý tưởng nà y trước
đó chưa từng đưa và o thực hiệ n.
Những người “thoá i thá c” có the trở thà nh những người phá luậ t hay ho nhat! Vı̀ the, xin hã y
mời những người khô ng-phả i-là -chuyê n-gia tới dự buoi họ p.
Những đứa trẻ là nguon khơi gợi những ý tưởng tuyệ t vời. Giá o sư Edwin Land phá t minh ra
má y ả nh polaroid sau khi cô con gá i nhỏ củ a ô ng nó i mộ t cá ch ngâ y thơ rang những bức ả nh
phả i được cho ra ngay sau khi vừa chụ p xong.
Hã y cho phé p trẻ em tham gia và o việ c giả i quyet van đe hay những buoi đó ng gó p ý tưởng.
Bởi chú ng sẽ kı́ch thı́ch sá ng tạ o tuyệ t vời cho bạ n.
Bạn có thể học được cách phá vỡ các quy tắc từ những ví dụ cụ thể và thú vị dưới đây.
IBM, Apple và Dell
Ngà y nay, IBM là mộ t trong nhieu cô ng ty má y tı́nh lớn trê n the giới. Nhưng và o những nă m
1970, nó là cô ng ty má y tı́nh lớn và noi tieng nhat, thong soá i ngà nh cô ng nghiệ p má y tı́nh.
Cá c quy luậ t đã là m nê n thà nh cô ng củ a IBM, đong thời chi phoi hoạ t độ ng củ a ngà nh cô ng
nghiệ p má y tı́nh. Đe đả m bả o những chiec má y tı́nh củ a hã ng có chat lượng tot nhat, IBM tự
sả n xuat, lap rá p hau het tat cả cá c linh kiệ n. Hã ng tự sả n xuat ra bộ vi xử lý – phan cot lõ i củ a
chiec má y tı́nh. IBM có han mộ t nhó m nhâ n viê n chat lượng cao đe viet và thiet ke phan mem
riê ng cho mı̀nh. Độ i ngũ nhâ n viê n bá n hà ng được đà o tạ o bà i bả n và bá n những chiec má y tı́nh
đen tậ n tay người tiê u dù ng. Đe trá nh bị ă n cap cá c mau sả n pham, IBM tạ o ra mộ t chı́nh sá ch
nghiê m ngặ t ve loạ i tem niê m phong trê n bao bı̀ má y tı́nh. Cụ the, chı̉ có những người được
IBM ủ y nhiệ m mới có quyen bó c loạ i tem đặ c biệ t nà y, hoặ c neu khô ng chiec má y đó sẽ khô ng
cò n giá trị bả o hà nh.
Hai người bỏ họ c đạ i họ c là Steve Jobs và Stephen Wozniak đã sả n xuat ra những chiec má y
tı́nh Apple đau tiê n trong gara. Vı̀ khô ng có nguon nhâ n lực doi dà o như IBM, họ tự vậ n hà nh
doanh nghiệ p củ a mı̀nh bang cá ch gan như phá vỡ tat cả cá c quy tac đã là m nê n thà nh cô ng củ a
IBM.
Apple khô ng đủ khả nă ng tự sả n xuat ra bộ vi xử lý, nê n họ phả i mua lạ i chú ng từ cá c nhà sả n
xuat khá c. Hã ng cũ ng khô ng có tien thuê cá c chuyê n gia phan mem, mà phả i ký hợp đong sả n
xuat phan mem với mộ t hã ng má y tı́nh lớn hơn là Microsoft. Là mộ t cô ng ty rat nhỏ , thieu hụ t
nhâ n lực bá n hà ng, hã ng quyet định bá n những chiec má y tı́nh củ a mı̀nh thô ng qua cá c cửa
hà ng bá n lẻ trê n khap nước Mỹ. Nhâ n viê n bá n hà ng – những người có hieu biet hạ n che ve má y
tı́nh đã bá n má y tı́nh như những vậ t dụ ng gia đı̀nh thô ng thường khá c. Cuoi cù ng, đe thu hú t
mở rộ ng thị trường củ a mı̀nh, Apple quyet định cho ra đời những chiec má y tı́nh có the thá o
lap, thê m hoặ c đieu chı̉nh bo mạ ch chủ .
Với cá ch tiep cậ n mới mẻ , phá vỡ gan như tat cả cá c quy tac von là m nê n thà nh cô ng cho IBM,
Steve Jobs và Stephen Wozniak đã tạ o nê n mộ t cuộ c cá ch mạ ng cho nen cô ng nghiệ p má y tı́nh.
Mộ t lan nữa, họ lạ i phá vỡ quy tac bang cá ch sả n xuat ra những chiec má y tı́nh cá nhâ n với giá
vừa phả i thay vı̀ tậ p trung và o giới doanh nhâ n như IBM.
Nhưng thời đạ i củ a Apple bat đau suy giả m khi hã ng chı̉ tậ p trung và o việ c kinh doanh mà bỏ
qua cá c ý tưởng. Sau đó , Steve Jobs trở lạ i với vai trò là Tong giá m đoc và vực dậ y Apple. Sự trở
lạ i củ a ô ng đá nh dau sức sá ng tạ o và phá vỡ cá c quy tac von đã thong trị suot mộ t thời gian
dà i. Ong phá vỡ cá c quy tac bang cá ch giới thiệ u những chiec má y tı́nh đe bà n có vỏ mờ mà u
phan và những chiec má y tı́nh xá ch tay iBook với hı̀nh thức bat mat, có kè m theo tay cam.
Steve cũ ng phá vỡ cá c quy tac trong việ c bá n cá c bà i há t. Trước đâ y, muon mua mộ t bà i há t có
trong album (bả n đı̃a audio CD hay bă ng), bạ n phả i mua cả album đó . Steve Jobs giới thiệ u
iTunes. iTunes là mộ t cửa hà ng ả o, bạ n có the mua từng bà i há t đơn lẻ bang cá ch tả i ve từ trê n
mạ ng. Ong cũ ng che tạ o ra những chiec má y nghe nhạ c iPod có chứa hà ng ngà n bà i há t với kı́ch
thước nhỏ hơn cả mộ t bao thuoc lá ! Chı́nh đieu nà y đã dan đen sự phá t trien củ a hệ thong
podcast, ở đó bat kỳ ai cũ ng có the phá t bà i há t hay những thô ng tin khá c qua mạ ng Internet
mà khô ng nhat thiet phả i sở hữu cả mộ t studio.
Michael Dell, người sá ng lậ p ra hã ng má y tı́nh Dell, cũ ng là mộ t người phá vỡ cá c quy tac. Ong
tạ o ra cá c cửa hà ng và độ i ngũ nhâ n viê n bá n hà ng riê ng biệ t, bá n những chiec má y tı́nh tự lap
rá p qua mạ ng Internet. Khô ng những vậ y, ô ng cò n phá vỡ quy tac mộ t lan nữa khi chı̉ sả n xuat
những chiec má y tı́nh ngay sau khi chú ng được bá n. Việ c phá vỡ quy tac giú p Dell trở thà nh
cô ng ty sả n xuat má y tı́nh lớn nhat trê n the giới, vượt qua cả hã ng Compaq.
Nhà hà ng thay đoi bả ng giá khi thực khá ch đang dù ng bữa
Mộ t nhà hà ng nam trong mộ t sà n giao dịch chứng khoá n lớn muon tạ o dựng hı̀nh ả nh riê ng
biệ t cho mı̀nh. Họ đã thà nh cô ng bang cá ch á p dụ ng phương phá p phá vỡ quy tac cho hau het
hệ thong cá c nhà hà ng củ a mı̀nh. Người chủ cửa hà ng quyet định lê n danh sá ch cá c đặ c tı́nh
can có củ a mộ t nhà hà ng chat lượng bao gom những quy tac thô ng thường và cả cá ch phá vỡ
những quy tac đó .
Đe tạ o dựng hı̀nh ả nh đặ c trưng, chủ nhà hà ng buộ c phả i phá vỡ cá c quy tac. Cô muon tạ o ra
một ngành kinh doanh mới mẻ.
Sau khi nghı̃ ná t ó c ve van đe nà y cả ngà y mà van khô ng tı̀m ra loi thoá t khả thi nà o, cô đi xem
mộ t bộ phim đe thư giã n đau ó c. Bộ phim đó nó i ve mộ t cô điệ p viê n mậ t, thường thay đoi diệ n
mạ o củ a mı̀nh đe có được thô ng tin mong muon. Có khi cô gá i đó mặ c mộ t chiec á o phô ng rẻ
tien và quan jeans rá ch, có lú c lạ i rạ ng rỡ và kiê u kỳ với bộ vá y dạ hộ i đat tien.
Xem được nửa bộ phim, độ t nhiê n trong đau cô ló e lê n mộ t ý tưởng. Cô liê n hệ giữa việ c thay
đoi quan á o, sà n giao dịch chứng khoá n và giá cả !
Sau đó , cô đã mang lạ i danh tieng và thà nh cô ng cho nhà hà ng bang mộ t hı̀nh ả nh rat riê ng. Cụ
the, nhà hà ng đó có những đặ c tı́nh như sau:
- Giá cả khô ng co định, mà thay đoi dựa trê n so lan đặ t mó n, giong như việ c giao dịch chứng
khoá n vậ y. Giá cả cá c mó n ă n có the thay đoi bat kỳ lú c nà o: trước, trong hoặ c sau bữa ă n.
- Mọ i thay đoi ve giá cả được niê m yet trê n mộ t cá i bả ng lớn.
- Thực đơn được thay đoi hà ng ngà y đe tă ng sự thú vị và bat ngờ.
- Khô ng khı́ trong nhà hà ng lú c nà o cũ ng vui nhộ n, bởi thực khá ch khô ng biet liệ u họ có lựa
chọ n đú ng giá củ a mó n mı̀nh đã đặ t hay khô ng.
Sap xep lạ i vă n phò ng
Mộ t hã ng quả ng cá o Anh quoc tê n là Howell Chaldecott Lury & Partners phá vỡ gan như tat cả
cá c quy tac trong việ c sap xep lạ i vă n phò ng củ a cô ng ty.
Mụ c đı́ch củ a việ c sap xep lạ i vă n phò ng là đe thú c đay tı́nh sá ng tạ o. Những quan niệ m truyen
thong ve mộ t vă n phò ng là m việ c giờ đâ y đã bị đả o lộ n.
- Độ i ngũ đạ i diệ n khô ng có bà n là m việ c riê ng. Họ phả i tậ n dụ ng những chiec “bà n nó ng” –
những chiec bà n di độ ng có the sử dụ ng bat kỳ lú c nà o.
- Cá c cuộ c họ p trong cô ng ty khô ng sử dụ ng ghe. Như vậ y, chú ng sẽ ket thú c sớm hơn, tiet kiệ m
thời gian cho nhâ n viê n.
- Kien trú c vă n phò ng truyen thong được thay the bang những vậ t dụ ng có mà u sá ng đe thú c
đay sự sá ng tạ o.
- Những chiec má y tı́nh xá ch tay và điệ n thoạ i di độ ng được thay bang má y tı́nh đe bà n và điệ n
thoạ i đe bà n.
- Thay vı̀ trang trı́ vă n phò ng bang những chậ u câ y, hoa quả tươi sẽ được mang tới hà ng ngà y
đe nhâ n viê n có the ă n.
Cô ng ty Oticon ở Đan Mạ ch chuyê n sả n xuat thiet bị trợ thı́nh hà ng đau the giới đã thay đoi
toà n bộ vă n phò ng thà nh mộ t to chức mà theo như lời củ a ô ng Lars Kolind - Chủ tịch Oticon,
đó là ‘to chức dạ ng mỳ spaghetti’. Đó là mộ t vă n phò ng khô ng có trung tâ m.
Bước đau tiê n là to chức buoi đau giá toà n bộ đo nộ i that củ a cô ng ty dà nh cho nhâ n viê n. Ke
tiep, người ta gỡ những mieng giay dá n tường xuong. Thư ký bị cho nghı̉ việ c, cò n cá c bả n mô
tả cô ng việ c được loạ i bỏ . Đo dù ng cá nhâ n củ a nhâ n viê n được đe trong những chiec xe đay di
độ ng đe de dà ng di chuyen.
Nhờ đó , cô ng ty trở thà nh to chức tự giá c 100%. Trong đó độ i ngũ nhâ n viê n tự đe ra những
đau việ c can hoà n tat và tự to chức nhó m.
Ket quả củ a đợt sap xep lạ i vă n phò ng nà y là lợi nhuậ n củ a cô ng ty tă ng lê n và lay lạ i được thị
phan đã mat.
Bạ n thay đay, đô i khi phá vỡ cá c quy tac mộ t cá ch sá ng tạ o lạ i mang đen những hiệ u quả khô ng
ngờ! Bạ n cũ ng thử á p dụ ng và o chuyệ n cô ng việ c và họ c tậ p củ a mı̀nh xem!
Bài tập vui
Nhieu van đe tưởng như phả i bó tay nhưng lạ i được giả i quyet gọ n bang cá ch thá ch thức cá c
quy tac, đien hı̀nh là những van đe được liệ t kê dưới đâ y. Tạ i sao chú ng ta khô ng thử phương
phá p “phá vỡ cá c quy tac” đe giả i quyet chú ng nhı̉?
Bà i tậ p 1. Cô con gá i thô ng minh củ a người nô ng dâ n
Mộ t người nô ng dâ n nghè o nọ mac nợ chủ nhà mộ t khoả n khá lớn. Người chủ nhà chưa đò i
khoả n nợ bởi ô ng ta mê cô con gá i xinh đẹ p củ a người nô ng dâ n. Mộ t ngà y nọ , người nô ng dâ n
đang đi dạ o với cô con gá i, người chủ nhà thay rang đâ y là cơ hộ i tuyệ t vời cho ô ng ta. Trong
tâ m trạ ng hưng phan cao độ , ô ng ta đen gặ p họ với mộ t cá i tú i vả i nhỏ . Ong cú i xuong nhặ t hai
hò n sỏ i, cô con gá i đã đe ý thay cả hai viê n đeu mà u đen. Chủ nhà đe nghị người nô ng dâ n:
“Hô m nay tô i đang rat vui. Tô i có hai hò n sỏ i đựng trong tú i, mộ t đen và mộ t trang. Neu cô con
gá i xinh đẹ p củ a ô ng lay ra viê n sỏ i trang, thı̀ tat cả nợ nan sẽ được xó a sạ ch. Cò n neu chang
may lay ra viê n sỏ i đen, thı̀ tat cả nợ nan sẽ được xó a sạ ch với đieu kiệ n là ô ng phả i gả con gá i
cho tô i.” Cô con gá i đã là m the nà o đe xó a nợ cho cha mà khô ng phả i lay người chủ nhà ?
Bà i tậ p 2. Nhà xuat bả n đặ c biệ t
Gan như tat cả so sá ch trong cá c hiệ u sá ch đeu nham tới nhó m người đọ c thuộ c giới trı́ thức.
Mộ t nhà xuat bả n quyet định đi ngược lạ i xu hướng nà y, thậ m chı́ sau nà y họ cò n tạ o dựng nê n
cả mộ t cô ng ty xuat bả n sá ch với quy mô đo sộ , đá ng giá hà ng triệ u đô . Cụ the, họ đã thực hiệ n
đieu đó ra sao?
Bà i tậ p 3. Cá c sả n pham chă m só c cơ the đi ngược lạ i cô ng nghệ hiệ n đạ i
Gan như tat cả cá c nhà sả n xuat cá c sả n pham chă m só c cơ the đeu thừa nhậ n rang họ sử dụ ng
cô ng nghệ khoa họ c hiệ n đạ i đe che tạ o sả n pham. Tuy vậ y, mộ t nữ doanh nhâ n lạ i coi thường
những quy tac đó và lậ p ra cả mộ t mạ ng lưới cá c cửa hà ng kinh doanh sả n pham chă m só c cơ
the trê n nhieu quoc gia khá c nhau. Hệ thong nà y sau đó đã gặ t há i thà nh cô ng. Nữ doanh nhâ n
đó đã là m gı̀ với doanh nghiệ p củ a mı̀nh?
Bà i tậ p 4. Những đô i già y khô ng thoả i má i, nặ ng và đat đỏ
Trong khi cá c nhà sả n xuat già y trê n khap the giới co gang sả n xuat ra những loạ i già y cực kỳ
thoả i má i, thı̀ mộ t cô ng ty sả n xuat già y Nhậ t Bả n lạ i là m đieu ngược lạ i.
Tậ p đoà n Asics cho ra thị trường những đô i già y khô ng thoả i má i, nặ ng và đat tien. Đien hı̀nh
là loạ i giay Shape Walker với hı̀nh dạ ng là m tă ng độ nặ ng ne lê n đô i châ n người sử dụ ng. Tuy
vậ y, những đô i già y đó lạ i rat được lò ng người tiê u dù ng. Theo bạ n, lý do nà o khien mọ i người
chọ n mua những đô i già y như vậ y?
Bà i tậ p 5. Những quyen catalog khá c biệ t
Theo bạ n, tá c dụ ng củ a những quyen catalog là gı̀? Hau het cá c cô ng ty đeu trưng bà y sả n pham
củ a mı̀nh trong đieu kiệ n á nh sá ng tuyệ t nhat có the, gan như là hoà n hả o. Bạ n có the phá vỡ
quy tac nà y đe tạ o ra cuon catalog khá c biệ t, thu hú t nhieu khá ch hà ng hơn khô ng?
IV. Nuôi dưỡng sự sáng tạo
1. Nuôi dưỡng sự sáng tạo cho con trẻ

Mọ i đứa trẻ khi sinh ra đeu được tạ o hó a ban cho bộ ó c sá ng tạ o. Mó n quà đặ c biệ t nà y có được
phá t trien hay khô ng phụ thuộ c phan lớn và o quỹ thời gian mà bo mẹ dà nh đe trau doi và
khuyen khı́ch con cá i trả i nghiệ m.
Những phương phá p dưới đâ y là những thử nghiệ m thà nh cô ng mà nhieu bậ c cha mẹ đã là m
với con cá i củ a mı̀nh. Đó khô ng phả i là những phương phá p được cá c chuyê n gia tâ m lý họ c trẻ
em thử nghiệ m hay đá nh giá . Tuy nhiê n, chú ng thực sự rat hữu ı́ch, và có the là xuat phá t điem
neu bạ n muon khá m phá thê m những phương phá p khá c á p dụ ng cho con cá i củ a mı̀nh.
Moi đứa trẻ là mộ t cá nhâ n khá c biệ t, có những pham chat và tı́nh cá ch khá c nhau. Vı̀ vậ y, hã y
mở rộ ng tâ m hon đe đó n nhậ n chú ng. Hã y đặ t mı̀nh và o vị trı́ người là m cha là m mẹ đe quyet
định xem liệ u những phương phá p đó có phù hợp với con cá i mı̀nh khô ng. Nhı̀n chung, những
hoạ t độ ng nà y phù hợp nhat với cá c bé lứa tuoi mam non.
Cách nuôi dưỡng tâm hồn nghệ sĩ
Trẻ em thı́ch khá m phá mà u sac, hı̀nh khoi và đường né t. Mộ t cá ch tuyệ t vời đe khuyen khı́ch
cá c bé là dà nh mộ t bức tường trong nhà đe chú ng có the tự do the hiệ n tà i nă ng nghệ thuậ t củ a
mı̀nh. Phương phá p nà y nghe có vẻ kỳ quặ c, nhưng thực ra nó rat đơn giả n. Neu bức tường
được sơn bó ng, thı̀ việ c vệ sinh chang có gı̀ khó khă n cả . Bạ n có the đưa bú t sá p, chı̀ mà u,
những chiec bả ng trang và phả i giả i thı́ch rõ rà ng đe lũ trẻ hieu được rang đâ y là bức tường duy
nhat cho chú ng viet hay vẽ lê n.
Bạ n không được tỏ ra hà khac với co gang củ a lũ trẻ . The giới quan cũ ng như cá c kỹ nă ng củ a
trẻ con khá c xa người lớn.
Vı́ dụ như mộ t con mè o có the trô ng giong bat cứ thứ gı̀ trừ hı̀nh dạ ng củ a con mè o. Hã y chap
nhậ n cá ch dien giả i bang tranh củ a con trẻ . Neu có bat kỳ gợi ý nà o, thı̀ bạ n phả i tỏ ra tı́ch cực
và khuyen khı́ch, độ ng viê n chú ng. Bạ n có the the hiệ n sự hà i lò ng và tự hà o củ a mı̀nh bang
việ c khoe tá c pham củ a lũ trẻ với họ hà ng và bạ n bè .
Có mộ t cậ u bé khi được giao bà i tậ p vẽ phong cả nh mộ t khu vườn đã tô tat cả mọ i thứ mà u toi
và xá m xịt lê n bức vẽ . Đieu nà y trá i ngược hoà n toà n với mong đợi củ a giá o viê n. Thay giá o
mặ c định rang những bô ng hoa đá ng ra phả i có mà u sá ng và rực rỡ và ô ng vô cù ng that vọ ng
trước bức tranh củ a cậ u bé . Ngay lậ p tức ô ng khien trá ch cậ u bé vı̀ đã khô ng the vẽ được mộ t
bức tranh khu vườn rực rỡ đú ng như mong đợi. Cậ u bé giả i thı́ch rang bức tranh nà y giong hệ t
khung cả nh khu vườn nhà cậ u và o buoi toi, với khô ng gian xá m xịt và tẻ ngat. Từ gó c nhı̀n nà y,
cậ u bé hoà n toà n đú ng. Khô ng những vậ y, là m những việ c khá c biệ t có the được coi là mộ t bieu
hiệ u củ a ó c sá ng tạ o.
Có mộ t bà mẹ cam cô con gá i nhỏ củ a mı̀nh mang bú t chı̀ mà u hay bú t sá p ở trường mau giá o
ve nhà . Mộ t ngà y nọ , bà mẹ phá t hiệ n ra mặ t sau cá nh cửa phò ng kho đay những hı̀nh vẽ củ a cô
con gá i. Chı̉ đen khi đó , bà mới nhậ n ra mı̀nh đã hạ n che niem vui sá ng tạ o củ a con như the
nào.
Phát huy trí tưởng tượng
Khô ng nhat thiet phả i can đen những thứ đat tien mới có the phá t trien khả nă ng sá ng tạ o củ a
trẻ . Trê n thực te, những phương phá p đơn giả n và giá cả phả i chă ng lạ i có lợi the lớn. Trẻ em
thường thı́ch chơi với những chiec hộ p gó i quà hơn là với đo chơi. Lũ trẻ có the quan quanh
chơi những chiec hộ p cá c-tô ng và những mieng xop cả ngà y khô ng chá n. Những vậ t dụ ng như
vậ y có the bien thà nh tà u, robot, tà u ngam, ô tô và gan như mọ i thứ mà trẻ có the tưởng tượng
ra.
Xếp giấy origami
Origami là nghệ thuậ t gap giay, là trò chơi khô ng ton tien bạ c, giú p thú c đay ó c sá ng tạ o củ a trẻ
em. Mộ t mau giay có the choc lá t bien thà nh thiê n nga, má y bay, con tà u hay khủ ng long. Trò
gap giay thà nh con vậ t và cá c hı̀nh khá c có the khơi gợi trı́ tưởng tượng củ a lũ trẻ . Mộ t khi
chú ng đã tiep thu được những né t că n bả n củ a bộ mô n nghệ thuậ t nà y, hã y đe chú ng mộ t mı̀nh
và tự do sá ng tạ o với origami.
Các khối gỗ, bộ xếp hình
Chơi với cá c mau go mộ c cũ ng là cá ch thú c đay tı́nh sá ng tạ o củ a trẻ . Hã y bat đau với và i mau
xep hı̀nh đơn giả n. Khi kỹ nă ng củ a trẻ đã khá hơn, hã y thê m và o nhieu bộ xep hı̀nh hay nhieu
mau go nữa.
Những bộ xep hı̀nh là cô ng cụ khá hiệ u quả giú p khuyen khı́ch tı́nh sá ng tạ o củ a con trẻ . Ban
đau, chú ng có the lap ghé p theo những mau có san củ a nhà sả n xuat. Mộ t khi đứa trẻ biet cá ch
ket hợp cá c mau nhỏ lạ i với nhau, tot hơn het hã y đe chú ng tự do the hiệ n ý tưởng củ a mı̀nh.
Hã y khuyen khı́ch chú ng ket hợp cá c mau xep hı̀nh khá c nhau thà nh mau xep hı̀nh mới. Có rat
nhieu bậ c cha mẹ lạ i bat con cá i mı̀nh phả i tạ o ra những “tuyệ t tá c”. Chı́nh đieu nà y cà ng khien
chú ng chá n ngá n bộ xep hı̀nh. Bạ n có the bà y mau ra trong mộ t khoả ng thời gian ngan đe
chú ng cả m thay tự tin hơn. Tuy nhiê n, sau đó bạ n sẽ phả i cat những “tuyệ t tá c” ay đi đe lũ trẻ
có the tự do sá ng tạ o trong the giới riê ng củ a chú ng.
Thậ m chı́, neu bạ n có the mua nhieu bộ xep hı̀nh và xá o trộ n chú ng lạ i với nhau thı̀ cò n tuyệ t
vời hơn nữa. Mặ c dù việ c hướng dan con trẻ chơi xep hı̀nh là can thiet, nhưng thậ t khô ng hay
neu cứ co gò é p chú ng phả i tuâ n theo cá c thao tá c cụ the, đặ c biệ t là khi chú ng là m sai bả n chı̉
dan. Cá c em bé có the thı́ch thú với việ c tự lap ghé p chung cư, sâ n vậ n độ ng the thao và những
tò a nhà cao tang từ những bộ xep hı̀nh chı̉ được thiet ke cho những că n nhà có cau trú c đơn
giả n.
Đừng quá chỉn chu
Rat nhieu bậ c phụ huynh chú ý đen sự ngă n nap, tươm tat. Tuy nhiê n, neu quá gọ n gà ng sẽ là m
hạ n che tı́nh sá ng tạ o củ a con trẻ trong giờ vui chơi củ a chú ng. Vı̀ the, đừng quá nghiê m khac
khi lũ trẻ vứt đo chơi lung tung. Ngay cả việ c gom đo chơi và o cho cũ cũ ng có the bien thà nh
mộ t kieu trò chơi. Đò i hỏ i sự chı̉n chu quá mức có the khien lũ trẻ trá nh xa đong đo chơi, hoặ c
khien chú ng sợ hã i cá c cuon sá ch. Thay và o đó , trẻ sẽ xem tivi nhieu hơn, bởi như vậ y chú ng sẽ
chang phả i thu dọ n hay vứt đi thứ gı̀ cả . Xem tivi nhieu lạ i khô ng he có lợi cho trẻ .
Trên đường đi
Neu lá i xe chở con trê n đường, hã y há t cù ng chú ng. Với cá ch nà y, bạ n khô ng chı̉ dạ y do con, mà
cò n mang lạ i cho mı̀nh cả m giá c thư giã n, cho dù có gặ p phả i tac đường đi chă ng nữa.
Hã y chơi trò chơi cù ng với trẻ : chı̉ và o những vậ t bạ n bă ng qua trê n đường, như những chiec ô
tô đủ mà u, bien so, câ y coi, tò a nhà , con vậ t và cả người qua đường nữa. Hã y bien chuyen đi
thà nh cuộ c hà nh trı̀nh thú vị.
Trong giờ ăn
Những bữa ă n cũ ng có the bien thà nh trả i nghiệ m giá o dụ c. Hã y giả i thı́ch cô ng dụ ng củ a cá c
loạ i bá t đı̃a khá c nhau và giá trị dinh dưỡng củ a từng mó n ă n. Hã y hỏ i lũ trẻ và cũ ng đừng quê n
khuyen khı́ch chú ng hỏ i lạ i bạ n.
Khám phá khu vườn
Khu vườn là cả mộ t the giới kỳ diệ u mà trẻ em có the tự do sá ng tạ o, khá m phá . Chú ng có the
nhı̀n, ngửi, nghe, cả m nhậ n và neu được chú ng cò n có the nem thử vị củ a trá i câ y và hoa tươi
nữa. Tieng chim hó t, cô n trù ng và tieng gió thoi vi vu mang đen cho lũ trẻ cả mộ t cuộ c khá m
phá đay thú vị.
Hã y dà nh thời gian dan con cá i củ a mı̀nh ra vườn hay cô ng viê n thường xuyê n.
Đi siêu thị
Mộ t buoi đi chơi siê u thị sẽ khien lũ trẻ thı́ch thú . Hã y đe chú ng cam nam những vậ t dụ ng nho
nhỏ . Hà ng loạ t những bao bı̀ đủ mà u sac và hı̀nh dạ ng có the là mộ t trả i nghiệ m thị giá c tuyệ t
vời. Hã y đe con trẻ tham gia và o cá c khô ng gian đay sac mà u xung quanh chú ng.
Trò chuyện
Hã y trò chuyệ n với lũ trẻ cà ng nhieu cà ng tot. Hã y lang nghe những câ u chuyệ n củ a chú ng. Tô i
thường dà nh nhieu thời gian vui chơi với chá u mı̀nh. Tô i cũ ng hay ke chuyệ n cho bé moi toi.
Trong những câ u chuyệ n đó , bé hó a thâ n thà nh những anh hù ng. Tô i cò n chủ định tạ o ra những
tı̀nh huong khó khă n và những van đe cho bé giả i quyet. Những giả i phá p an tượng củ a con trẻ
đô i lú c khien bả n thâ n tô i thay ngạ c nhiê n.
Những câu chuyện kể
Trẻ em bao giờ cũng thích khám phá đời sống. Nếu nhà bạn có con nhỏ, bạn sẽ thường xuyên
phả i trả lời hà ng tră m câ u hỏ i “vı̀ sao”: Vı̀ sao hươu cao co lạ i có co dà i? Vı̀ sao cua lạ i bò
ngang? Vı̀ sao mai rù a lạ i cứng?… Những khi như the, đừng nó i với con: Bo/ Mẹ khô ng biet hay
trả lời đạ i khá i, qua loa. Hã y ke chuyệ n cho con nghe! Tuyệ t hơn nữa, bạ n có the khơi gợi cá c
con sá ng tạ o ra những câ u chuyệ n củ a riê ng mı̀nh. Trong trường hợp rơi và o the “bı́”, hã y tı̀m
đọ c truyệ n co tı́ch hay những câ u chuyệ n thú vị và khuyen khı́ch trı́ tưởng tượng củ a con. Lưu ý,
bạ n khô ng nê n sử dụ ng những cuon sá ch minh họ a quá rực rỡ, bởi hı̀nh ả nh có the là m cho
những chuyen phiê u lưu và o the giới sá ng tạ o củ a trẻ ké m phan diệ u kỳ.
Yêu thương thật nhiều
Hã y nhớ rang, trẻ em là mó n quà tuyệ t vời nhat mà tạ o hó a ban cho bạ n. Đe đá p lạ i, hã y nuô i
dưỡng tı̀nh yê u thương, niem hứng khởi sá ng tạ o và cả niem vui họ c hỏ i trong moi đứa trẻ , bởi
đó là mó n quà giá trị nhat đoi với chú ng.
Bị bắt nạt là chuyện “cơm bữa” với nhiều đứa trẻ. Khi đối diện với tình huống bị bắt nạt, đứa
trẻ sẽ phải tự mình tìm ra hướng giải quyết. Câu chuyện về cậu bé John là một ví dụ sinh động
về cách con trẻ tư duy sáng tạo để tự giải quyết vấn đề.
Tìm cách để không bị bắt nạt
Mộ t cậ u bé tê n là John liê n tụ c bị Butch - mộ t họ c sinh lớn hơn rat nhieu trong trường bat nạ t.
Butch cam John khô ng được má ch ai ve chuyệ n nà y. John sợ hã i và khô ng biet mı̀nh phả i là m gı̀
nữa. Cậ u bé muon ke cho giá o viê n và ba mẹ nghe, nhưng cuoi cù ng lạ i quyet định im lặ ng. Bạ n
bè cậ u cũ ng bị Butch bat nạ t. Butch dọ a neu tiet lộ chuyệ n nà y sẽ chı̉ khien mọ i chuyệ n thê m
toi tệ mà thô i.
Sau bữa ă n, John đi ngủ sớm. Nhưng cậ u tran trọ c khô ng the ngủ được. Cậ u nghı̃ cá ch giả i
quyet van đe với Butch. Nhưng cậ u chang tı̀m ra giả i phá p nà o cả . Roi John thiep đi. Trong giac
mơ, cậ u thay cả nh Butch đứng trước mặ t mı̀nh ở trường. Butch, như thường lệ , van luô n cá u
kı̉nh. Thay vı̀ đe cho Butch đá nh đậ p, hay chạ y thoá t như mọ i khi, lan nà y John đứng hiê n ngang
khô ng sợ hã i. Roi tê n to con Butch chạ y bien đi!
Sá ng hô m sau thức dậ y, giac mơ ay van khien John khô ng ngừng suy nghı̃. Cậ u mả i mê suy nghı̃
trê n đường đi họ c. Cà ng nghı̃ ve chuyệ n đó , cậ u cà ng quyet tâ m phả i chong trả lạ i Butch.
Trong giờ giả i lao, sau khi ă n het phan thức ă n củ a mı̀nh, Butch tı̀m John đe trú t giậ n. Nhưng
lan nà y, John đã san sà ng. Khi Butch tới gan cậ u, chı̉ cá ch và i bước châ n, John vạ ch mộ t đường
trê n sâ n ngă n cá ch Butch khỏ i cậ u bé . Trước khi Butch het ngỡ ngà ng, John thá ch han bước qua
vạ ch!
Nhưng Butch khô ng phả i là người de dà ng từ bỏ thá ch thức. Cậ u ta nghi hoặ c nhı̀n và o mat
John và bước qua vạ ch. Ngay sau khi tê n to con vượt qua vạ ch, John nở nụ cười thậ t tươi và nó i:
“Giờ chú ng ta ở cù ng mộ t phı́a roi nhé ”. Nhờ có trò nà y, cậ u khô ng chı̉ bien tê n bat nạ t thà nh
bạ n, mà cò n là người bả o vệ cho cậ u trong suot những nă m họ c ở trường.
Bài tập vui
Chơi với con trẻ
Khi chơi với con trẻ , bạ n hã y thử đo cá c bé những câ u hỏ i như dưới đâ y. Chú c bạ n và trẻ có
những giờ phút vui vẻ!
Là m sao đe đay chiec tivi qua mộ t cá i lo nhỏ ?
Cá i gı̀ cà ng giặ t cà ng ban?
Là m sao đe gó i lửa và o mộ t mau giay?
Loà i độ ng vậ t nà o lú c nà o cũ ng ngoi?
Là m sao đe đot mộ t que diê m dưới nước?
Là m sao đe vứt mộ t quả bó ng đe nó đi cà ng xa cà ng tot, dừng lạ i và quay lạ i với bạ n?
Con gı̀ có 4 châ n khi cò n nhỏ , 2 châ n khi lớn và 3 châ n khi già ?
Con nai khô ng có mat được gọ i là gı̀?
Có 10 quả cam trê n bà n. Bạ n lay mat 2 quả . Hỏ i bạ n cò n bao nhiê u quả ?
Mộ t chiec cau dà i 6 kilomet có trọ ng tả i toi đa 3 tan. Mộ t chiec xe tả i nặ ng đú ng 3 tan bat đau
chuyen hà nh trı̀nh củ a mı̀nh từ đau nà y sang đau kia câ y cau. Khi đi được nửa đường, có mộ t
con chim bat ngờ đậ u trê n chiec xe tả i. Hỏ i liệ u cau có bị sậ p khô ng?
2. Nuôi dưỡng sự sáng tạo cho chính mình
Ai trong chú ng ta cũ ng có khả nă ng sá ng tạ o. Nhưng khi lớn lê n, chú ng ta thường quê n mat
hoặ c đá nh mat khả nă ng sá ng tạ o tự nhiê n củ a mı̀nh. Tuy nhiê n, neu thực sự quyet tâ m, chú ng
ta hoà n toà n có the khô i phụ c lạ i nă ng lực đó .
Hã y thử là m những gı̀ bạ n thay thoả i má i, và trả i nghiệ m những đieu khá c nữa. Đừng quá sot
ruộ t mà vộ i và ng, hã y kiê n nhan thử từng chú t mộ t. Bạ n can nhớ rang thực ra khô ng có mộ t
biệ n phá p nà o là đú ng hay sai cả . Kiê n trı̀, roi cuoi cù ng, bạ n sẽ thay yê u thı́ch khá m phá , tı̀m
tò i mọ i thứ xung quanh mộ t cá ch tự nhiê n nhat.
Phá vỡ các thói quen
Cuộ c song củ a chú ng ta phan lớn bị chi phoi bởi cá c thó i quen. Hà ng ngà y, chú ng ta đi là m và o
cù ng mộ t khung giờ như nhau, đi trê n mộ t lộ trı̀nh co định và có lẽ ngà y nà o cũ ng bị tac đường
và o đú ng giờ đó nữa. Hã y thử thay đoi mộ t trong những thó i quen đó xem sao.
Thi thoả ng, hã y thử thức dậ y sớm và đi là m sớm hơn nửa giờ đe tậ n hưởng thú vui chậ m rã i
lướt trê n từng con pho. Hã y co gang quan sá t nhieu hơn, bạ n sẽ thay những đieu mà từ trước
đen giờ mı̀nh từng bỏ lỡ, như mộ t nhà hà ng, mộ t cửa hà ng tạ p hó a, mộ t hà ng bá n hoa tươi rat
đẹp mà bao năm nay bạn không hề biết.
Mộ t cá ch phá vỡ thó i quen rat thú vị là đi là m trê n những con đường khá c nhau. Tat nhiê n, neu
như vậ y, bạ n có the bị lạ c hay đi nham và o mộ t ngõ cụ t nà o đó . Tuy nhiê n, xé t mộ t cá ch tı́ch
cực, những sự co đó lạ i có the là mộ t trả i nghiệ m hoà n toà n mới mẻ . Vı́ dụ , con đường có the
dà i hơn, nhưng lạ i ı́t xe cộ qua lạ i và the là bạ n thoá t khỏ i noi kho tac kẹ t trong hà ng dà i xe và
khó i bụ i như thường lệ . Bạ n cũ ng có the quan sá t những khung cả nh mới mà trước đâ y chưa có
cơ hộ i nhı̀n ngam. Nhưng hơn the nữa, lạ c và o những con pho lạ mang lạ i cho bạ n cả m giá c
phiê u lưu đay thú vị.
Có vô vàn cách để phá vỡ thói quen, dưới đây là vài gợi ý thêm của chúng tôi:
Đọc một tờ tạp chí hay mục nào đó bạn chưa từng đọc;
Mua đồ tại một cửa hàng bạn chưa từng mua;
Chọn ngẫu nhiên một sự kiện để tham dự;
Đọc những cuốn sách không thuộc gu của bạn;
Ăn một món chưa bao giờ ăn;
Nghe những bài hát không thuộc gu âm nhạc của bạn.
Truyện tranh, truyện cười, câu đố, xếp hình
Truyệ n tranh, truyệ n cười, câ u đo và xep hı̀nh là những đieu thú vị nhat khơi gợi ó c sá ng tạ o và
đem lạ i cả m giá c sả ng khoá i và hà o hứng. Những bộ truyệ n tranh trê n cá c tờ nhậ t bá o truyen
tả i những thô ng điệ p thú vị ve hà nh vi củ a con người, đô i khi nó cũ ng được bộ c lộ khá hiệ u quả
bang phương phá p long tı́nh cá ch con người và o những con vậ t. Nó i đen đieu nà y, ngay lậ p tức
tô i nhớ tới chú mè o tinh nghịch Gar ield, chú chó Snoppy (Peanuts) và người đong hà nh trung
thà nh củ a Calvin, chú ho Hobbes. Nhı̀n chung, những bộ truyệ n tranh và truyệ n cười nà y đeu có
điem chung là chứa đựng mộ t thô ng điệ p nà o đó . Chú ng là những sả n pham củ a ó c sá ng tạ o và
khơi gợi óc sáng tạo.
Xep hı̀nh lạ i là mộ t dạ ng sá ng tạ o khá c. Chú ng có the khien ta mả i mê hà ng giờ đong ho. Đó
cũ ng là bà i tậ p cực kỳ tot cho tư duy, bởi chú ng dạ y ta cá ch nhı̀n nhậ n mộ t van đe từ những
khı́a cạ nh khá c nhau.
Đọc sách
Tô i cho rang đọ c là mộ t cá ch tiep thu kien thức hiệ u quả nhat và đó cũ ng là cá ch tậ n dụ ng
quã ng thời gian giữa những buoi hẹ n và cá c cô ng việ c khá c mộ t cá ch thô ng minh nhat. Đe có
the trở thà nh người sá ng tạ o, đieu quan trọ ng là bạ n nê n đọ c đa dạ ng cá c loạ i sá ch khá c nhau
cà ng nhieu cà ng tot, chứ khô ng chı̉ đơn thuan bó hẹ p phạ m vi đọ c trong những loạ i sá ch bá o,
tạ p chı́ có liê n quan đen ngà nh nghe củ a mı̀nh.
Tô i rat thı́ch đọ c bá o, đặ c biệ t là những ngà y cuoi tuan. Đô i lú c lướt qua những tờ tạ p chı́ khô ng
ưa thı́ch cũ ng là mộ t cá ch khien chú ng ta thê m lưu tâ m tới những đieu mà neu khô ng đe ý sẽ
khô ng biet được. Hiệ u sá ch là mộ t nơi lý tưởng sả n sinh ra những ý tưởng cực kỳ thú vị.
Xem quảng cáo
Mộ t đoạ n quả ng cá o tuy chı̉ ké o dà i 30 giâ y nhưng lạ i can rat nhieu sá ng tạ o trong cô ng đoạ n
sả n xuat. Vı̀ the, chú ng thực sự là những thước phim đá ng xem và độ i ngũ sả n xuat cũ ng xứng
đá ng được ngưỡng mộ bởi cô ng sức và tâ m huyet mà họ bỏ ra.
Vı̀ the, neu lan tới bạ n có xem mộ t bộ phim hay chương trı̀nh tivi, hã y chú ý tới yeu to sá ng tạ o
trong cá c tá c pham đó . Những câ u khau hiệ u cũ ng như những cá ch sử dụ ng từ đay quyen rũ
cũ ng là những sả n pham sá ng tạ o thú vị.
Mang theo sổ ghi chép
Hã y luô n đem theo mộ t cuon so ghi ché p hay mộ t chiec má y tı́nh nhỏ gọ n bê n mı̀nh. Bạ n
khô ng bao giờ biet khi nà o mı̀nh can ghi lạ i những ý tưởng bat chợt nả y ra trong đau đâ u. Bạ n
cũ ng nê n ghi lạ i ý tưởng củ a những người khá c khi đọ c trong sá ch bá o hay quan sá t trong đời
song hà ng ngà y. Việ c đó sẽ giú p bạ n nhớ được nhieu ý tưởng. Dan dan, bạ n sẽ có cả mộ t kho ý
tưởng đe chọ n lựa, ket noi lạ i với nhau khi can. Đe việ c ghi ché p và thu nhậ n thà nh cô ng, bạ n
hã y luô n cởi mở, linh hoạ t trước mọ i quan điem củ a người khá c. Sẽ chang mat gı̀ mà cò n được
thêm rất nhiều nếu bạn luôn sẵn sàng nhìn nhận sự vật, sự việc dưới nhiều góc độ khác nhau.
V. Khơi nguồn sáng tạo nơi bạn làm việc
1. Đề ra giải thưởng cho sự sáng tạo

Sự đó n nhậ n là mộ t trong những tá c nhâ n có tı́nh khı́ch lệ mạ nh nhat đoi với bat kỳ cá nhâ n
nà o. Nhieu khi, những ý tưởng tuyệ t vời nhat thường đen từ những người là m việ c bê n ngoà i
vă n phò ng.
Mộ t người cô ng nhâ n đi ngang qua đường dâ y lap rá p ô tô và có mộ t vậ t kỳ lạ nà o đó rơi và o
anh ta. Đường dâ y nà y đã hoạ t độ ng được hơn mộ t nă m và có hà ng tră m, hà ng ngà n người đi
ngang qua đâ y mà khô ng he nhậ n ra đieu gı̀ bat thường cả . Đieu bat thường là toà n bộ đường
dâ y lap rap tự độ ng có rat nhieu bó ng đè n chá y. Khô ng giong như cô ng nhâ n, rô -bot khô ng can
đen á nh sá ng van có the hoạ t độ ng được. Người cô ng nhâ n đó đã bá o cá o đieu nà y với ban
quả n lý và giú p cô ng ty tiet kiệ m hà ng ngà n đô -la tien điệ n moi thá ng. Ngay sao đó , người cô ng
nhâ n nà y được ban giá m đoc trao giả i thưởng Y tưởng xuat sac nhat thá ng.
Nhà khoa họ c đoạ t giả i Nobel Linus Pauling nó i rang đe có mộ t ý tưởng tot, bạ n phả i có thậ t
nhieu ý tưởng. So lượng ý tưởng cực kỳ quan trọ ng, bởi chú ng sẽ ı́t nhieu tương ho nhau, sau
đó ket hợp lạ i thà nh những ý tưởng tuyệ t vời và thiet thực. Do vậ y, hã y khuyen khı́ch dò ng chả y
ý tưởng bat tậ n – những ý tưởng cà ng điê n ro cà ng tuyệ t vời. Chı́nh chú ng sẽ giú p phá vỡ loi tư
duy cứng nhac và loi thời. Hã y trao giả i Y tưởng xuat sac nhat thá ng mà khô ng can quan tâ m
đen tı́nh ứng dụ ng củ a chú ng là mộ t cá ch khá hay nham khai thá c triệ t đe nguon ý tưởng doi
dà o trong to chức củ a bạ n.
2. Thú c đay tı́nh sá ng tạ o trong độ i ngũ nhâ n viê n
Đe thú c đay tı́nh sá ng tạ o trong độ i ngũ nhâ n viê n, bạ n phả i biet khi nà o những quy tac tot trở
thà nh rà o cả n cho sự sá ng tạ o. Bạ n cũ ng can phả i có tam nhı̀n xa trô ng rộ ng và ó c tưởng tượng
đe thử thá ch cá c cộ ng sự và nhâ n viê n củ a mı̀nh. Cá c quy trı̀nh là m việ c đang được á p dụ ng
trong cô ng ty biet đâ u lạ i trở thà nh rà o cả n ngă n trở ó c sá ng tạ o.
Trao quyen có the là cá ch hiệ u quả đe thú c đay nhâ n viê n sá ng tạ o. Jan Carlzon đã bien hã ng
hà ng khô ng SAS từ mộ t to chức thua lo, cứng nhac thà nh mộ t cô ng ty het lò ng vı̀ khá ch hà ng. Bı́
quyet củ a ô ng là ủ y quyen cho nhâ n viê n. Jan đặ t ra thuậ t ngữ “Khoả nh khac củ a Sự thậ t” đe
nhan mạ nh từng khoả nh khac liê n lạ c giữa độ i ngũ nhâ n viê n củ a cô ng ty với khá ch hà ng. Họ
được khuyen khı́ch giả i quyet van đe ngay lậ p tức bang cá ch sử dụ ng sự khé o lé o củ a chı́nh
mı̀nh. Phương phá p trao quyen sá ng tạ o nà y đã giú p SAS lọ t và o danh sá ch những hã ng hà ng
khô ng so mộ t châ u Au.
3. Phản hồi tích cực và nhanh chóng với các đề xuất
Khô ng ai muon đe xuat củ a mı̀nh chı̀m nghı̉m trong cá c hò m thư gó p ý. Sự phả n hoi chậ m tre
củ a người quả n lý khien nhâ n viê n có cả m giá c cô ng ty khô ng đoá i hoà i đen đó ng gó p củ a họ .
Có một cách giải quyết là nhanh chóng phản hồi đề xuất của nhân viên. Hãy quy định khung
thời gian phả n hoi cụ the thà nh nhiệ m vụ củ a bộ phậ n quả n lý. Neu het khoả ng thời gian đó mà
nhâ n viê n khô ng nhậ n được câ u trả lời nà o, đieu đó đong nghı̃a với việ c đe xuat đó sẽ được tự
đưa và o thực hiệ n. Đưa ra những phả n hoi nghiê m tú c trở thà nh nhiệ m vụ củ a nhà quả n lý và
đieu nà y giú p nâ ng cao đá ng ke độ tı́n nhiệ m củ a họ với độ i ngũ nhâ n viê n, đong thời, cũ ng
kích thích sự sáng tạo của nhân viên trong công ty.
4. Coi trọ ng những ý tưởng từ bê n ngoà i
Mọ i người có xu hướng choi bỏ hoặ c xem thường cá c ý tưởng cả i tien từ bê n ngoà i hoặ c từ
những người bị xem là “khô ng có chuyê n mô n” hay khô ng hieu biet gı̀ ve lı̃nh vực đó cả , nhat là
khi ý tưởng đó trá i ngược với ý kien củ a độ i ngũ chuyê n gia.
Nhưng nếu muốn thành công, bạn buộc phải biết cách học hỏi và vận dụng các ý tưởng từ bên
ngoài.
Cô ng ty sả n xuat má y photocopy đau tiê n trê n the giới, Rank Xerox, đã gặ p rac roi lớn khi cá c
tậ p đoà n Nhậ t Bả n như Canon có the sả n xuat và bá n những co má y với giá thà nh rẻ hơn nhieu
so với Xerox. Doanh so bá n hà ng củ a Xerox sụ t giả m nhanh chó ng và chang cò n cá ch nà o khá c,
hã ng phả i tı̀m ra loi thoá t cho mı̀nh. Trong buoi đau thau nham xoay chuyen tı̀nh hı̀nh, Xerox
có đưa ra châ m ngô n “chuan mực”. Ve cơ bả n, đieu nà y đong nghı̃a với việ c họ c hỏ i những điem
tien bộ nhat củ a cá c to chức khá c. Chien thuậ t “bat chước” nà y đã giú p Xerox thoá t khỏ i bà n
thua trô ng thay và giú p hã ng tiep tụ c con đường phá t trien củ a mı̀nh.
Sam Walton, nhà sá ng lậ p ra chuoi cửa hà ng bá n lẻ Wal-Mart lớn nhat nước Mỹ đã thà nh cô ng
nhờ tậ n dụ ng hiệ u quả phương phá p sao ché p những ý tưởng tuyệ t vời nhat từ cá c cửa hà ng
khá c. Ong nó i: “Hau het mọ i thứ tô i là m đeu là do sao ché p từ ai đó .”
Tậ p đoà n đa quoc gia Raychem cô ng khai khuyen khı́ch việ c đá nh cap ý tưởng. Hã ng có hai giả i
già nh cho người sao ché p ý tưởng và người cung cap ý tưởng trong to chức. Giả i thưởng đó
được trao dưới dạ ng huâ n chương và giay chứng nhậ n. Trong giay chứng nhậ n ‘người đá nh cap
ý tưởng’ có ghi: “Tô i đã đá nh cap ý tưởng củ a mộ t ai đó và giờ tô i đang sử dụ ng nó .” Giay chứng
nhậ n cho người cung cap ý tưởng có ghi: “Tô i có mộ t ý tưởng tuyệ t vời và đang sử dụ ng nó .”
5. Câ n nhac việ c thực thi
Đô i khi mộ t ý tưởng được thô ng qua trong buoi họ p lạ i khô ng phả i là ý tưởng tot, thậ m chı́ có
the là ý tưởng bat khả thi và gâ y ra rac roi sau nà y, neu nó được những người có mặ t trong buoi
họ p ủ ng hộ quá de dà ng. Bởi rat có the, buoi họ p đó đang bị giới hạ n trong loi suy nghı̃ mộ t
chieu. Đieu nà y khá chı́nh xá c neu người đe xuat ý tưởng thuộ c vị trı́ quả n lý. Theo Robert
Townsend trong cuon sá ch Down The Organization (tạ m dịch: Là m suy tà n to chức), neu tat cả
mọ i người đeu đong ý quá de dà ng với mộ t ý tưởng là bởi ý tưởng đó là đieu mà mọ i người
trong buoi họ p muon nghe. Ong trù m ngà nh thé p Andrew Carnegie có đưa ra mộ t chı́nh sá ch,
trong đó neu tat cả mọ i người đeu đong ý với mộ t ý tưởng nà o đó , ô ng sẽ dà nh mộ t khoả ng
thời gian câ n nhac đe kiem tra lạ i ý tưởng đó . Qua đó , ô ng nhậ n thay rang, thường thı̀ ý tưởng
ban đau suy cho cù ng lạ i khô ng phả i là ý tưởng khả thi. Và giả i phá p hiệ u quả hơn là tı̀m kiem
phả n hoi cho ý tưởng ban đau đó .
6. Huan luyệ n kỹ nă ng sá ng tạ o cho nhâ n viê n
Cá c chuyê n gia ve sá ng tạ o như Edward de Bono tin rang sá ng tạ o là mộ t kỹ nă ng có the đà o
tạ o được. Trê n thực te, tat cả chú ng ta đeu có khả nă ng sá ng tạ o. Nhưng khi lớn lê n và đi là m,
chú ng ta có xu hướng đá p ứng cá c chuan mực xã hộ i và quy định củ a cô ng ty. Đieu đó kı̀m né n
ó c sá ng tạ o. Tuy vậ y, chú ng ta có the dan khơi gợi ó c sá ng tạ o củ a bả n thâ n và nhâ n viê n thô ng
qua đà o tạ o. Có nhieu phương phá p cụ the giú p cả i thiệ n và phá t huy ó c sá ng tạ o. Chang hạ n,
chú ng ta có the ket hợp giữa đà o tạ o và xâ y dựng vă n hó a, từ đó giú p cá c thà nh viê n trong to
chức đạ t được hiệ u quả sá ng tạ o ở mức cao nhat có the.
7. Trao giả i sai lam củ a thá ng
Thà nh cô ng trong kinh doanh đen từ những quyet định đú ng đan. Những quyet định đú ng đan
là ket quả củ a kinh nghiệ m nhưng kinh nghiệ m khô ng tự nhiê n mà đen. Nhieu khi, chú ng ta
phải đánh đổi bằng những thất bại, sai lầm. Quan trọng là qua sai lầm, ta rút ra được những bài
họ c hữu ı́ch. Vı̀ the, vă n hó a tô n trọ ng sai lam là mộ t phan quan trọ ng củ a thà nh cô ng trong
kinh doanh. Khô ng những vậ y, phạ m sai lam cũ ng là mộ t phan và là lớp vỏ hı̀nh thà nh vă n hó a
sá ng tạ o.
Mộ t kỹ sư cao cap là m việ c tạ i tậ p đoà n IBM đã mac sai lam và là m ton that củ a cô ng ty 120
triệ u đô -la. Anh chờ sep củ a mı̀nh, Tom Watson, triệ u tậ p và ra biệ n phá p kỷ luậ t cho sai lam
củ a mı̀nh. Sau quã ng thời gian dà i tưởng như vô tậ n, anh ta được mời đen gặ p sep và đã san
sà ng cho tı̀nh huong xau nhat. Nhưng kỳ lạ thay, Tom khô ng he đe cậ p đen sai lam đó chú t nà o.
Ong nê u tó m tat cô ng việ c củ a mộ t dự á n mới cho người kỹ sư đó và yê u cau anh là m quả n lý.
Người kỹ sư khô ng the kı̀m né n sự ngạ c nhiê n củ a mı̀nh được nữa, anh ta hỏ i sep xem đen khi
nà o mı̀nh sẽ bị sa thả i. “Sa thả i anh vı̀ kinh nghiệ m đá ng giá 120 triệ u đô ư? Khô ng đời nà o!”
Watson trả lời. Người kỹ sư ay giờ đã trở thà nh mộ t trong những nhâ n viê n sá ng giá nhat củ a
IBM.
Có mộ t câ u chuyệ n khá c liê n quan tới Henry Ford. Mộ t trong những vị phó chủ tịch củ a ô ng đã
phạ m phả i mộ t sai lam cực kỳ nghiê m trọ ng, khien cô ng ty ton that hơn 1 triệ u đô -la – mộ t
khoả n tien khô ng nhỏ và o những nă m 1920. Xá c định trước mı̀nh sẽ bị sa thả i, người phó chủ
tịch đó nộ p đơn xin từ chức cho Ford. Ford đọ c và xé tan lá thư đó .
“Anh cho rang tô i sẽ đuoi anh sau tat cả những gı̀ vừa xả y ra ư?” ô ng hỏ i. “Tô i vừa đau tư 1 triệ u
đô -la cho anh đó !” Vị phó chủ tịch đó sau nà y đã giú p Ford Motors trở thà nh mộ t trong những
cô ng ty vậ n tả i khong lo.
8. Xem xé t ket quả củ a sá ng tạ o bang cá c cô ng cụ đo lường
Việ c đo lường so tien tiet kiệ m hay doanh thu dựa trê n sự sá ng tạ o là hoà n toà n có the. Vı́ dụ ở
giả i thưởng ý́ tưởng hay nhat, giá trị củ a ý tưởng tiet kiệ m điệ n bang cá ch tat những bó ng đè n
trong khu sả n xuat tự độ ng có the tı́nh toá n được mà khô ng gặ p trở ngạ i gı̀.
Hã ng hà ng khô ng American Airlines đã tiet kiệ m hơn nửa triệ u đô -la nhờ mộ t ý tưởng đơn
giả n từ trưởng nhó m tiep viê n hà nh khô ng. Y tưởng củ a cô là tặ ng những hà nh khá ch mua vé
hạ ng nhat hai hộ p trứng cá muoi 100g hơn là mộ t hộ p 200g thô ng thường, bởi như vậ y đỡ lã ng
phı́ hơn. Y tưởng nà y giú p giả m bớt ngâ n sá ch tiê u dù ng hà ng nă m củ a hã ng hà ng khô ng từ 3
triệ u đô xuong cò n nửa triệ u đô .
Tuy nhiê n, khô ng phả i sự sá ng tạ o nà o cũ ng có the đo lường được, nhưng tot hơn het là luô n
can co gang đo lường giá trị củ a sá ng tạ o bat cứ khi nà o có the, bởi đieu nà y chı́nh là độ ng lực
tinh than thiet thực đoi với độ i ngũ nhâ n viê n. Tat nhiê n, mộ t phan giá trị can được trı́ch ra và
chia đeu cho tat cả mọ i người đe khı́ch lệ tinh than sá ng tạ o củ a họ .
9. Khuyen khı́ch thả o luậ n tự do
Những cuộ c trò chuyệ n thô ng thường giữa cá c nhâ n viê n là vũ khı́ tiem nă ng nham tạ o ra
những bước tien ve cô ng nghệ . Hai kỹ sư vừa hoà n tat phan thiet ke cho mau má y in mới củ a
HP đang ngoi uong cà phê thı̀ có và i người đong nghiệ p tới ngoi cù ng bà n với họ . Họ bà n tá n ve
loạ i má y in lý tưởng, neu như họ có bat cứ thứ gı̀ mı̀nh muon. Tựu chung lạ i, đó là mộ t chiec
má y in mà u với độ phâ n giả i ı́t nhat là 200 dpi. Hai kỹ sư phá t trien khô ng the ngừng suy nghı̃
ve ý tưởng nà y. Họ liê n hệ với cá ch hoạ t độ ng củ a phin pha cà phê và co gang là m nó ng mực in.
Cuoi cù ng họ cho ra mộ t loạ i mực in phun có the đieu chı̉nh được và sau nà y che tạ o ra má y in
phun mang lạ i thà nh cô ng vang dộ i. Đieu nà y sẽ khô ng xả y ra neu như khô ng có cuộ c trò
chuyệ n ve chiec má y pha cà phê kia.
Dù the nà o đi nữa, những bước độ t phá đó đeu khô ng the bị tá ch biệ t. Trê n thực te, đó có lẽ là
cơ che cả i tien hiệ u quả nhat và được á p dụ ng rộ ng rã i tạ i Thung lũ ng Silicon.
Xâ y dựng mộ t nen vă n hó a sá ng tạ o là đieu can thiet neu như cá c cô ng ty và to chức muon ton
tạ i và phá t trien. Đừng quê n rang mộ t nen vă n hó a toi tệ có the đá nh gụ c mộ t cá nhâ n bat cứ
lú c nà o. Ngược lạ i, mộ t nen vă n hó a tot có the trở thà nh mô i trường lý tưởng nuô i dưỡng sự
sá ng tạ o cũ ng như đem lạ i lợi nhuậ n cho cô ng ty.
Phụ lục
Suy nghĩ sáng tạo

Chuyê n gia sá ng tạ o noi tieng Edward de Bono cho rang sự sá ng tạ o có the truyen đạ t được và
nó là mộ t kỹ nă ng mà tat cả chú ng ta đeu có the họ c:
“Suy nghı̃ sá ng tạ o giong như lá i ô tô , tung hứng, nau ă n, trượt tuyet hay đan lá t. Mộ t so người
sẽ vượt trộ i hơn nhưng neu luyệ n tậ p, tat cả mọ i người đeu có the đạ t đen mức độ nà o đó . Ban
đau là mong muon, roi chú ý và cuoi cù ng phá t trien thà nh niem yê u thı́ch. Mới đau sẽ hơi kỳ
quặ c, suy nghı̃ có the vô dụ ng và gượng gạ o đô i chú t nhưng mộ t khi đã quen thı̀ suy nghı̃ sá ng
tạ o trở nê n tự nhiê n như đi xe đạ p hay bơi lộ i vậ y.
Đe trở thà nh mộ t người sá ng tạ o, tat cả những gı̀ bạ n can là m là luyệ n tậ p suy nghı̃ sá ng tạ o
thường xuyê n.”
Con người sá ng tạ o
Con người sá ng tạ o là gı̀ vậ y? Trong cuon sá ch Think Out Of The Box (tạ m dịch: Nghı̃ bê n ngoà i
chiec hộ p), Mike Vance và Dinanne Deacon có đưa ra mộ t định nghı̃a khá thú vị như sau:
“Người sá ng tạ o là người khai thá c quá trı̀nh sá ng tạ o nham mụ c đı́ch theo đuoi loạ i hı̀nh nghệ
thuậ t tuyệ t vời nhat – song có ý nghı̃a. Người sá ng tạ o đạ t được thà nh cô ng cá nhâ n thô ng qua
việ c tham gia và o hoạ t độ ng có ý nghı̃a nhat củ a cuộ c song – đưa ra những ý tưởng. Người sá ng
tạ o tậ n hưởng vẻ rực rỡ và á nh nang am á p củ a mặ t trời buoi sớm mai, hı̀nh dung ra tiem nă ng
củ a con người, né m những chò m sao nhâ n tạ o lê n bau trời, chă m só c con cá i, dựng nơi trú an
cho những chú chim cạ nh mé p ho và suy ngam ve những đieu bê n trong mà n đê m đay bı́ an.”
Những trả i nghiệ m tuyệ t vời nhat
Nhà bác học Albert Einstein đã từng nói:
“Cái đẹp đẽ nhất mà chúng ta có thể trải nghiệm được là cái bí ẩn. Đó là cảm thức nền tảng
trong cái nôi của nghệ thuật và khoa học chân chính. Kẻ nào không biết đến nó, không còn khả
năng thảng thốt hay kinh ngạc, kẻ đó có thể coi như đã chết, đã tắt rụi lửa sống trong mắt
mình.
Đieu quan trọ ng là khô ng ngừng đặ t câ u hỏ i. Mộ t người khô ng the khô ng kinh ngạ c khi người
khá c suy nghı̃ ve sự bı́ an củ a sự vı̃nh cửu, ve cuộ c song, ve cau trú c tuyệ t vời củ a sự thậ t. Đừng
bao giờ đá nh mat sự hieu kỳ tuyệ t diệ u ay.”
Thà nh cô ng
Hã y đe suy nghı̃ sá ng tạ o trở thà nh mộ t trong những cô ng cụ chı́nh giú p bạ n đạ t được thà nh
cô ng trong cuộ c song. Nhưng bạ n có biet chac thà nh cô ng là gı̀ khô ng? Nhà vă n noi tieng Ralph
Waldo Emerson đã nói:
“Hãy cười nhiều và thường xuyên; giành được sự kính trọng của người thông minh và lòng quý
mến của trẻ em; được khen ngợi từ những nhà phê bình chân thật và chịu đựng được sự phản
bội của những người bạn giả tạo; biết trân trọng vẻ đẹp; tìm thấy ưu điểm trong mỗi con
người; để lại cho thế giới chút gì đó tốt đẹp, dù đó là một đứa con khỏe mạnh, một khoảnh
vườn xanh mát hay một điều kiện xã hội được cải thiện; sự tri ân thậm chí dù chỉ của một
người vì bạn đã có mặt trên đời này. Như vậy cuộc đời của bạn có thể được xem là thành công
rồi.”
Mộ t the giới tot đẹ p hơn
Cuoi cù ng, hã y đe chú ng tô i thử nghiệ m ả nh hưởng củ a sự sá ng tạ o với the giới. Alex Osborn,
người phá t minh ra phương phá p sá ng tạ o “Độ ng nã o” noi tieng the giới từng nó i:
“Gan như tat cả chú ng ta đeu có the trở nê n sá ng tạ o hơn. Và đâ y cũ ng chı́nh là hy vọ ng củ a the
giới. Khi trở nê n sá ng tạ o hơn, cuộ c song củ a chú ng ta có the sẽ tươi sá ng hơn. Khi sá ng tạ o
hơn, chú ng ta có the mang lạ i cho nhau những sả n pham và dịch vụ chat lượng tot hơn, từ đó
nâ ng cao đieu kiệ n song. Trở nê n sá ng tạ o hơn, chú ng ta thậ m chı́ cò n có the mang lạ i hò a bı̀nh
vı̃nh vien cho toà n the giới.”
Trong lời tuyê n thệ nhậ m chức tong thong da đen đau tiê n củ a Nam Phi, Nelson Mandela đã
từng nó i:
“Nỗi sợ hãi sâu xa nhất trong chúng ta không phải là khả năng hạn hẹp, mà là sức mạnh phi
thường mà chúng ta không thể kiểm soát.
Sức mạnh đó chính là ánh sáng soi rọi cuộc đời ta, hoàn toàn không phải bóng tối đe doạ chúng
ta. Chúng ta tự vấn rằng chúng ta là ai, làm thế nào để trở nên xuất sắc, hấp dẫn, tài năng và vĩ
đại? Thực ra, bạn không phải băn khoăn nhiều đến thế. Bạn chính là con của Chúa trời. Tất cả
chúng ta sinh ra là để toả sáng, cũng giống như những đứa trẻ vậy. Chúng ta được sinh ra là để
chứng minh sự vĩ đại của Chúa trời nằm trong bản thân mỗi chúng ta. Sự vĩ đại ấy không chỉ có
ở một số người, nó có trong tất cả mọi người.”
Và khi chúng ta toả sáng, vô hình chung chúng ta đã cho người khác cơ hội để toả sáng như thế.
Khi chúng ta thoát khỏi sự sợ hãi của bản thân thì tự khắc, sự hiện diện của chúng ta giúp giải
phóng những người khác khỏi nỗi sợ hãi của họ.’’
Đáp án
Chương I: Sáng tạo là gì?
Bài tập 1. Thử đoán nghề
1-A, 2-F, 3-E, 4-C, 5-D, 6-B.
Bài tập 2. Tạo sự liên kết
Những sản phẩm được tạo ra nhờ các mối liên kết
a. Tăm xỉa răng và bông gòn Tăm bông Q-Tips.
b. Xe hơi và nhà Nhà lưu động
c. Ghế ngồi và bánh xe Xe lăn
d. Bụi nước hoa và động cơ xe hơi Bộ chế hòa khí
Tên một số nhà hàng, địa danh ẩm thực nổi tiếng trên thế giới được tạo ra nhờ sự liên kết các ý
tưởng
a. Café bar và Rock Music Hard Rock Café
b. Restaurant và Hollywood stars Planet Hollywood
c. Pizza và dịch vụ giao hàng tận nhà nhanh Domino Pizza
Những sản phẩm nổi tiếng thế giới được tạo ra bằng cách kết hợp các ý tưởng
a. Đồng hồ và thời trang Swatch
b. Bia và đồ uống nhẹ Shandy
c. Nước uống và xa xỉ phẩm Perrier
Bài tập 3: Sức mạnh của quan sát
Có 11 khuôn mặt trong bức hình
Chương II: 5 bước sáng tạo
1. Hiểu biết
Bài tập 1:
Chồng người phụ nữ bảo ngừng việc đó lại vì bà càng làm nóng nước, bồn tắm của bà càng
nguội thêm. Ông nói như thế là vì trong khi người phụ nữ đun thêm nước nóng để đổ vào bồn
thì bồn nước nóng của bà ngày càng nguội hơn do nước trong bồn bốc hơi bay lên.
Bài tập 2:
Bởi vì hai cô gái chơi cùng đội với nhau.
Bài tập 3:
Họ phải chơi 199 trận để có thể hạ đo ván đối thủ trước khi chiến thắng được quyết định.
2. Suy nghĩ
Bài tập 1:
Dịch chuyển que diêm bên trái ra một chút sẽ được hình vuông nhỏ ở giữa.
Bài tập 2:
X + 1 = 1 X = 0
X - 1 = - 1
Vậy để có đẳng thức đúng, ta chỉ cần dịch chuyển một que diêm ở dấu cộng vế bên trái sang
thành dấu trừ, trước que diêm vế bên phải.
Bài tập 3:
Viết thêm “S” trước IX để tạo thành chữ SIX (sáu) trong tiếng Anh.
3. Ấp ủ
Bài tập 1. 10 quả táo
Bà chủ nhà đưa cho 9 đứa trẻ đầu tiên 9 quả táo. Trong giỏ còn lại 1 quả táo. Bà đưa cả giỏ lẫn
táo cho đứa trẻ còn lại. Như vậy, cả 10 đứa trẻ đều có táo và cũng có 1 quả táo trong giỏ.
Bài tập 2. Rơi khỏi tòa nhà 20 tầng
Người đàn ông đã bị đẩy từ cửa sổ tầng trệt của tòa nhà 20 tầng xuống đất. Do đó, cho dù dưới
đất không có đệm, ông cũng không hề hấn gì.
Bài tập 3. Đo lượng nước trong hồ
Đổ một ít thuốc nhuộm hoặc chất hóa học nào đó an toàn cho môi trường xuống hồ. Sau một
thời gian, khoảng 12 giờ, lấy vài mẫu từ các phần khác nhau của hồ và đo lường sự cô đặc của
chất hóa học đó. Dung dịch loãng trong sự cô đặc đó sẽ biểu thị dung tích của hồ.
4. Tìm ra rồi
Bài tập 1. Dầu gội đầu và khăn tắm
Để giải quyết vấn đề này thì trước tiên câu lạc bộ phải phòng trừ trước mọi tình huống. Với
chai dầu gội đầu thì cần bỏ nắp đi. Ai cố lấy chai dầu gội đầu cho vào trong túi thì túi sẽ bị bẩn,
nhớp nháp và dầu gội đầu cũng bị chảy ra hết. Với khăn tắm, câu lạc bộ có thể thêu lên những
chiếc khăn tắm dòng chữ “Lấy từ câu lạc bộ X”. Nếu làm như thế thì câu lạc bộ sẽ không bị mất
dầu gội đầu và khăn tắm nữa, lại chẳng cần phải khám túi của ai.
Bài tập 2. Người đưa thư và con chó
Người đưa thư có thể đi quanh hàng rào bên ngoài. Con chó theo dõi và đi theo ông ta sẽ bị
quấn vào cái cây làm dây xích bị ngắn lại, giảm tầm với của nó. Sau đó, người đưa thư có thể
băng qua con chó để vào nhà an toàn mà không bị cắn.
5. Phát triển ý tưởng
Bài tập 1. Ưu thế của kẻ nhỏ bé
Amtrak - Tổng công ty đường sắt quốc gia của Hoa Kỳ - đã đưa ra chiến dịch quảng cáo dựa
trên ý tưởng về sự thành công vĩ đại. Quảng cáo trưng ra hai cửa sổ. Một chiếc nhìn ra những
đám mây trên bầu trời, dưới những đám mây là thông điệp: “Cái nhìn 599$”. Cánh cửa sổ kia
nhìn ra một miền quê xinh đẹp, dưới cảnh tượng đó là thông điệp: “Cái nhìn 79$”. Trên tấm
biển quảng cáo có in dòng chữ: Amtrak.
Bài tập 2. Tận dụng cơ hội
Virgin Atlantic Airways đã lợi dụng quảng cáo của hãng British Airways để chạy một đoạn
quảng cáo in đậm với nội dung: “VIRGIN LUÔN KHUYẾN KHÍCH BẠN BAY TỚI LUÂN ĐÔN, VÌ
THẾ VÀO NGÀY 10 THÁNG NĂM, CHÚNG TÔI KHUYẾN KHÍCH BẠN BAY BẰNG HÃNG HÀNG
KHÔNG BRITISH AIRWAYS”.
Sau đó, đoạn quảng cáo có viết thêm thông điệp in thường: “Vào thời gian khác trong năm,
chúng tôi chờ đợi được gặp bạn trên máy bay của hãng Virgin Atlantic. Với dịch vụ tốt nhất và
giá thành thấp nhất có thể.” Cuối đoạn quảng cáo có in logo của hãng Virgin Atlantic.
Bài tập 3. Vác trên lưng người khổng lồ
Nhà xuất bản nhỏ chuyên về sách thiếu nhi đã mua một quả bóng màu sắc sặc sỡ in hình
khủng long, bơm khí hydrogen vào và buộc nó ở đầu gian hàng của mình tại hội chợ. Quả bóng
bay lơ lửng và nổi lên trên tất cả những gian hàng khác, thu hút được sự hiếu kỳ của các em
nhỏ trong hội chợ. Kết quả là nhà xuất bản nhỏ đó không cần mất nhiều công sức và chi phí mà
gian hàng của họ tại hội chợ vẫn nổi bật.
Chương III: Những kỹ thuật sáng tạo căn bản
1. Kỹ thuật sáng tạo
Bài tập 1.
Ta có thể nghĩ đến một ý tưởng điên rồ là nếu công nhân mù, họ sẽ không nhìn thấy chữ trên
báo và sẽ không làm ảnh hưởng đến công việc nữa. Từ đó, một giải pháp thiết thực được đưa
ra là ông chủ nên thuê người mù vào làm việc. Người mù sẽ không vì bận đọc những mẩu báo
cũ mà làm ảnh hưởng đến năng suất lao động. Từ đó, công ty có thể tăng hiệu quả sản xuất.
Bài tập 2.
Để tận dụng những mẩu vụn bánh quy, nhà máy có thể kết nối giữa rượu nho và bánh quy để
tạo nên một sản phẩm mới: Rượu nho hương vị bánh quy. Chính sản phẩm mới này sẽ đem lại
lợi nhuận cao nhất cho nhà máy.
Bài tập 3.
Thông qua động não làm việc nhóm, công ty đó đưa ra ý tưởng là thông qua điện thoại gửi đến
khách hàng một thứ gì đó có thể ăn được. Qua đó, họ nghĩ đến ứng dụng gửi hình sô cô la chất
lượng cao qua điện thoại tới khách hàng.
Bài tập 4.
Ý tưởng điên rồ là phát gia vị cho các gia đình trong một cái máy trộn xi măng. Tất cả những gì
cần làm là đổ đống gia vị phía trước các ngôi nhà. Điều này được kết nối với cách thức sử dụng
gia vị trong mỗi gia đình. Công ty bột ngọt đó có thể bán gia vị trong lọ. Lọ đựng được thiết kế
một lỗ hổng giống như máy trộn xi măng. Điều này sẽ giúp công ty bột ngọt thu lời lớn.
Bài tập 5.
Bạn có thể nghĩ đến hai loài khủng long trong phim Công viên kỷ Jura để thu hút khách hàng từ
hai cửa hàng bên cạnh vào cửa hàng của mình. Con khủng long với cái miệng rộng với một lối
vào cửa hàng thật lớn. Bạn có nhận thấy điểm tương đồng nào không? Bạn có thể trưng ra một
biển hiệu có đề chữ “Cổng chính” ngay trước cửa hàng của mình để tận dụng khuyến mại của
hai cửa hàng hai bên.
2. Thúc đẩy những kết nối mới
Bài tập 1.
Các cô y tá có thể băng bó những con gấu bông lại và nói với các em bé rằng những chú gấu
cũng ốm và cần phải ở lại bệnh viện để điều trị. Điều này sẽ khiến các em bé đối xử với những
con gấu bằng sự dịu dàng, cảm thông hơn.
Bài tập 2.
Mẩu vải xô và băng gạc Băng dán cứu thương.
Chuyện bắt đầu sau khi cô gái Joshephine kết hôn với Earle Dickson - một người thợ trong nhà
máy sản xuất băng gạc và băng dính cuộn hiệu Johnson & Johnson. Joshephine vụng về và
không quen với việc bếp núc nên thường xuyên bị đứt tay bởi dao kéo. Thông cảm với vợ,
Earle đã nảy ra sáng kiến làm sẵn những chiếc băng vết thương tiện dụng loại nhỏ. Anh bắt tay
thực hiện ý tưởng của mình với một cái kéo, một cuộn băng dính và gạc cứu thương. Anh cắt
băng dính thành những dải nhỏ, rồi gắn vào giữa những dải băng dính ấy một miếng gạc hình
vuông. Từ đó, mỗi lần Joshephine gặp “tai nạn” thì những chiếc băng tiện lợi luôn sẵn sàng.
Không lâu sau đó, chính công ty Jonhson & Jonhson đã nhanh chóng cho sản xuất loại băng này
để bán trên thị trường. Bốn năm sau, năm 1924, công ty đã lắp đặt hệ thống dây chuyền sản
xuất sản phẩm này với tên thương mại là Band-aid. Hiện nay, cái tên này đã trở thành một
danh từ chung để gọi băng dán cứu thương.
Bài tập 3.
Morse đã dựa trên sự kết nối với kíp ngựa (tốp ngựa thay cho tốp trước đã mệt) để nghĩ ra một
hệ thống tiếp sức cho việc truyền tải các tín hiệu điện báo. Ông là nhà phát minh ra tín hiệu vô
tuyến điện.
Bài tập 4.
George de Mestral Mestral đã mất 8 năm cho nghiên cứu của mình, cuối cùng ông đã tạo ra dải
băng đôi bằng sợi nilon, một nhám, một trơn. Khi ép 2 dải này lại chúng sẽ dính chặt nhau, tạo
sự liên kết mạnh mẽ khác thường. George đã phát minh ra khóa dán.
3. Phá vỡ các quy tắc
Bài tập 1. Cô con gái thông minh của người nông dân
Cô con gái của người nông dân chấp nhận lời đề nghị của ông chủ nhà. Cô lấy một viên sỏi từ
túi của ông ta rồi giả vờ vô tình đánh rơi nó. Cô xin lỗi vì sự vụng về của mình và nói rằng viên
sỏi đã rơi không còn quan trọng nữa. Vì viên sỏi còn lại trong túi của ông chủ nhà sẽ chứng
minh tất cả. Viên sỏi trong túi màu đen chứng tỏ cô đã lấy ra viên sỏi màu trắng, tức là nợ nần
đã được xóa sạch. Cô gái thông minh đã lợi dụng sự lừa bịp của gã chủ nhà để chống lại gã và
giúp cha mình thoát nợ.
Bài tập 2. Nhà xuất bản đặc biệt
John C. Kullen đã thành lập DG Books Worldwide Inc với những ấn phẩm bán chạy nhất thế
giới. Loạt sách cho người không biết gì (For Dummies) đến nay đã bán được hơn 19 triệu bản
và được dịch ra 32 thứ tiếng.
Bài tập 3. Các sản phẩm chăm sóc cơ thể đi ngược lại công nghệ hiện đại
“Một doanh nghiệp làm kinh doanh không nên chỉ nhằm vào việc kiếm tiền bạc, mà cần phải
lưu tâm đến trách nhiệm nữa. Việc kinh doanh nên vì lợi ích cộng đồng, không nên chỉ thỏa
mãn ham muốn của bản thân…” Dame Anita Roddick, nhà hoạt động nhân quyền, sáng lập The
Body Shop nói.
Công ty trách nhiệm hữu hạn The Body Shop được thành lập năm 1976, là nhà sản xuất và bán
lẻ toàn cầu các loại mỹ phẩm có nguồn gốc và cảm hứng từ thiên nhiên. Hiện nay, The Body
Shop đã có hơn 2.400 cửa hàng ở 61 quốc gia, với số lượng hơn 1.200 sản phẩm.
Bài tập 4. Những đôi giày không thoải mái, nặng và đắt đỏ
Mọi người chọn mua những đôi giầy Shape Walker của Asics bởi đây là những đôi giầy thể
thao đặc biệt. Những đôi giầy này phục vụ rất tốt cho việc luyện tập thể thao như leo núi, chạy
bộ,…
Bài tập 5. Những quyển catalog khác biệt
Một công ty con của công ty nội thất nổi tiếng IKEA đã đưa ra một cuốn catalog khác biệt cho
các sản phẩm của mình. Cuốn catalog trưng bày những cảnh thực trong nhà - quần áo nhăn
nheo trên đống gối bẩn ở trên giường, những chiếc khăn ăn nhàu nát khô cong trên lò sưởi, bát
đĩa chưa rửa,… Cuốn catalog đó đã thu hút được sự chú ý của mọi người và chỉ riêng tại nước
Anh đã bán được hơn một triệu bản.
Chương IV: Nuôi dưỡng sự sáng tạo
1. Cắt một cái lỗ nhỏ trên tờ báo, đưa tờ báo lại gần tivi, sau đó chọc ngón tay của bạn qua cái
lỗ nhỏ để đẩy cái tivi.
2. Nước. Bạn càng giặt thì nước sẽ càng bẩn.
3. Đèn lồng bằng giấy.
4. Con ếch.
5. Đốt que diêm dưới một cốc nước.
6. Quăng quả bóng theo chiều thẳng đứng.
7. Con người.
8. Nai không mắt.
9. 2 quả. Vì bạn đã lấy đi 2 quả rồi còn gì.
10. Trọng lượng của xăng bị đốt cháy khi xe đi được 3km trên cầu sẽ nhiều hơn trọng lượng
của con chim, do đó cây cầu không bị sập.

Mo Khoa Sang Tao

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mo Khoa Sang Tao

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lời

LỜI GIỚI THIỆU

Bài tập 2. Tạo sự liên kết

1. Kỹ thuật sáng tạo

2. Thúc đẩy những kết nối mới

3. Phá vỡ các quy tắc

1. Nuôi dưỡng sự sáng tạo cho con trẻ

1. Đề ra giải thưởng cho sự sáng tạo

Suy nghĩ sáng tạo

You might also like