A fauna e a flora da Ribeira do Anllóns

CEIP Xesús San Luís Romero, Carballo

Curso 2021/2022
A FLORA
 ABELEIRA CURIOSIDADES:
A madeira emprégase para facer
NOME CIENTÍFICO:
carboncillos para debuxar.
Descrición Corylus avellana
A abeleira de Lambert ten as mesmas
Arbusto caducifolio , con pólas NOME GALEGO:
características pero con follas e
abundantes e madeira dura. Abeleira, abelaira
froitos máis grandes e agranatados.
O froito é a abelá. NOME CASTELÁN:
As flores masculinas son Avellano
ramilletes amarelos colgantes.
As femininas dan as abelás .
Follas alternas, rugosas e
ásperas, dobremente serradas
con peliños no envés. Rematan
nunha lanza ou puntiña.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 abruñeiro
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: O abruño úsase para marmeladas ou
Prunus spinosa macérase en augardente.
Descrición
NOME GALEGO: En Navarra faise con el o licor
Arbusto espiñento da familia das Abruñeiro, ameixeira
chamado patxarán.
rosáceas, chega ata os 4 metros brava
de altura.
NOME CASTELÁN:
Follas pequenas con beiras Endrino
dentadas.
Flores hermafroditas, saen antes
que as follas, son brancas, con 5
pétalos e moitos estames.
O froito é o abruño, azul escuro
ou negro de 1 a 1,5 cm.
Madurece no verán.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 acivro
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: O lugar poboado de acivros coñécese
Descrición Ilex aquifolium como acevedo.
As sementes son velenosas para o
Arboriña ou arbusto da familia NOME GALEGO:
Acivro, xardón
home. Maduran no outono e
Aquifoliáceas, perenne. permanecen na árbore todo o
Altura de entre 2 e 5 metros. NOME CASTELÁN: inverno.
Follas duras, cos bordes Acebo Os celtas considerábano unha árbore
ondulados, de entre 6 e 8 cm. de sagrada que atraía a boa sorte e
lonxitude co extremo en forma empregábase nos ritos do solsticio
de punta. Cor verde lustrosa. de inverno.
As flores poden ser masculinas Está protexido por lei e non se poden
ou femininas e nacen en coller pólas de exemplares silvestres.
distintas árbores. Son brancas e É o único alimento invernal da pita
pequenas. do monte (urogallo).
Os froitos son bagas carnosas, de
cor vermella, de entre 7 e 10mm.
con catro sementes duras.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 AMENEIRO
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Moi importante para evitar a erosión
Alnus glutinosa
nas riadas. Serve de refuxio para moitas
Descrición NOME GALEGO: especies acuáticas.
Ameneiro, amieiro
Seguramente a árbore máis abondosa da A madeira resiste moi ben a auga, por
ribeira dos ríos galegos. De folla caduca, NOME CASTELÁN: iso se empregou moito nos muíños, nas
pode chegar ata os 25 m. Aliso pontes, etc.

Tronco dereito, cilíndrico. Cortiza de Tamén con ela se facían as zocas.

grisácea a parda. Lisa nas árboles xóvenes,
con fendeduras nas máis vellas.

Folla redonda, lixeiramente aserrada nas

beiras, moi lustrosa, máis na face, tan
longas coma anchas.

Flores masculinas e femininas. O froito é

unha pequena piña que permenece moito
na árbore antes de caer.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 T
BIDUEIRO
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: Coa súa madeira facíanse zocos ,
Betula Alba
Descrición culleres , cuncas e tamén pezas do
NOME GALEGO: arado .
Da Familia: BETULÁCEAS ,é unha Bidueiro, Biduo,
árbore de folla caduca . As pólas do bidueiro , pola súa
Bedolo
flexibilidade e dureza, usábanse
O bidueiro ten un característico NOME CASTELÁN: nas escolas e por iso se chamaban
toro xeralmente delgado , coa Abedul “varas de sabedoría”.
casca dun branco puro
característico.
As súas follas son simples ,
alternas, serradas con algo de
peluxe .
Tanto as flores masculinas como as
femininas son candeas amarelas
ou verdosas .

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado

CURSO 21-22 de cuarto nivel
 BIEITEIRO OU SABUGUEIRO

NOME CIENTÍFICO:
CURIOSIDADES
Sambucus nigra As pólas, moitas veces ocas, servían
DESCRICIÓN
para facer xoguetes cos que se
NOME GALEGO:
Arbusto de pequena altura, disparaban boliñas.
caducifolio, autóctono e da Bieiteiro, sabugueiro,
biouteiro. Cos froitos fanse moitos doces:
familia Caprifoliaceae.
marmeladas, xaropes, ...
Moi ramificado desde a base, de NOME CASTELÁN:
tronco rugoso. Saúco

Follas imparinpinnadas .
Flores diminutas en acios.
Froitos :bagas escuras que
comen os paxaros.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 CARBALLO AMERICANO
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO A súa madeira, avermellada, é moi
prezada.
Descrición Quercus americano
NOME GALEGO: Orixinario de América do Norte ,
Árbore caducifolia de tamaño
tamén se denomina carballo
mediano, da familia fagaceae, Carballo americano vermello.
alcanza uns 30 a 35 metros.
NOME CASTELÁN:
Tronco recto , forte, con cortiza
grisácea e brillante . Roble americano

Follas simples , alternas con

catro ou cinco lóbulos rematados
en puntas agudas moi
espiñentas. Son grandes, de 10 a
22 cm. de longo de cor verde
intenso e brillante no outono
vólvense amarelas ; despois
avermelladas e marróns no
outono.
O froito é unha landra case
esférica que madurece na árbore
durante dous anos.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 carballo
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: A madeira é de excelente calidade,
Quercus robur foi empregada na construción de
Descrición embarcacións, trabes e estruturas de
NOME GALEGO:
Árbore caducifolia da familia Carballo casas, camiño de ferro, etc.
fagáceas que pode chegar aos 15-20 Tamén para mobles, toneis, e como
NOME CASTELÁN: combustible das lareiras e cociñas.
m. de altura. Moi robusta, que pode
Roble, rebollo É a árbore por excelencia de Galicia,
vivir varios séculos e acadar ata 40
m. de altura. tamén é a árbore sagrada do País
Tronco groso e curto, copa moi Vasco, de Alemaña e, en xeral, da
ampla. cultura celta.
Follas de 7-14 cm. de longo,
alternas, redondeadas nos bordes.
Flores unisexuais, as masculinas en
candeas, as femininas moi
pequenas.
Froito de tipo noz, é a landra, duns 2
cm. de longo, boa fonte de alimento
para mamíferos pequenos e aves.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO

Alumnado de
CURSO 21-22 cuarto nivel
 TUIUYTYueryeuitutiwriuerkueriwiyxb
CASTIÑEIRO
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: A árbore pode ser moi lonxeva,
Descrición castanea sativa vulgaris podendo vivir varios séculos .

Árbore caducifolia da familia das NOME GALEGO: As castañas cóllense no outono

fogáceas. castiñeiro , castañeiro e celébrase o Magosto.
ou castiro.
Apreciado pola súa madeira e polo Eu Galicia temos en Manzaneda
seu froito, a castaña, que foi base NOME CASTELÁN: o castiñeiro de Rozabales
da alimentación en Galicia ata o castaño cunha idade aproximada de
cultivo da pataca. máis de 1.000 anos.

Follas estreitas, longas, coa beira A madeira é moi boa para

moi dentada. mobles e instrumentos.

As flores masculinas son as

candeas , as femininas dan as
castañas que nacen dentro do
ourizo .

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
,
CHOPO OU ÁLAMO NEGRO
CURIOSIDADES :
Hai anos eran típicos das beiras das
NOME CIENTÍFICO:
DESCRICIÓN: estradas formando as alamedas.
Populus nigra
Árbore de familia salicacias de folla Axuda a reducir a contaminación dos
NOME GALEGO: ríos porque acumula ferro, entre
caduca, de 20 a 30 m, de rápido
crecemento. Chopo outros metais.

Tronco dereito, grisáceo, agretado en NOME CASTELÁN:

sentido lonxitudinal. Álamo negro

Follas simples, alternas, parece un
triangulo ou ovo tirando a rombo coa
beira serrada. Verde na face e máis
clara no revés. Moi amarelas no
outono.
Flores verdosas, colgantes, que logo
abren e liberan unhas sementes
algodonadas.
Os froitos son unhas cápsulas de 7-9 m.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 Fauna e flora do PASEO
DA RIBEIRA DO ANLLÓNS
Descrición
Planta herbácea do xénero das margaridas
Bellis, na familia das asteráceas, propia
dos pastos de Europa mais espallada por
todo o mundo, moi utilizada mesturada
co céspede pola súa resistencia á auga.
CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO
A MARGARIDA
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: BELLIS • Os pétalos son comestibles, poden
PERENNIS usarse en ensaladas ou para facer
infusións.
NOME GALEGO: • Teñen propiedades antiflamatorias e
MARGARIDA cicratizantes. Por exemplo poden
NOME CASTELÁN: usarse contra o acné,bochas ou
MARGARITA queimaduras.
• Protagonista dunha costume
relaconada co amor, arrincar os pétalos
un a un na pregunta quéreme, non me
quere.
• Na idade media si a una doncela lle
entraba a curiosidade por saber cando
se casaria , debía arrancar un puñado
de margaridas cos ollos pechados , e o
número de capullos abertos indicaban o
número de anos que lle faltaban para
casar.
Alumnado de
CURSO 21-22 6º nivel
A FAUNA
 Fauna e flora do PASEO
DA RIBEIRA DO ANLLÓNS
Descrición
Insectos extremadamente sociables que
viven en colonias que establecen en forma
de enxames e nos que se establece unha
rigorosa xerarquia de tres rangos sociais: a
abella raiña, os zánganos e as abellas
obreras.
A ABELLA
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
APIS NELLIFERA • En África as abellas defenden os
cultivos de enormes elefantes.
NOME GALEGO: ABELLA • Na Idade Media, en ocasións, usábanse
abellas nas batallas.
NOME CASTELÁN: ABEJA
• Os antigos gregos consideraban o mel
un alimento digno de deuses.
• Para reunir 1kg de mel fan falta 2.500
abellas.
• Nun día as obreras dunha colmea
realizan 150.000 viaxes en busca de
pole.
• Para elaborar unha cucharadiña de mel
requírese o traballo de 4 a 7 abellas
durante toda a súa vida como
recolectoras

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 6º Ed. Infantil.
 Corvo mariño
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Ten unha posición característica coas
Phalacrocorax carbo
ás abertas, para secar as plumas.
Descrición NOME GALEGO:
Corvo mariño ou En Oriente foi e aínda é empregada
Ave que mide uns 90 cm, e pesa ata cormorán grande como sistema de pesca. Atan o
2500 gr,
NOME CASTELÁN:
cormorán polo pescozo de tal
Plumaxe de cor bronce metalizada. Cormorán grande maneira que cando colle a súa peza
non a pode tragar. Sácanlle o peixe e
Nada practicamente mergullado, só se
listo.
lle ve a cabeza.
Pesca mergullado e pode avanzar ata
100m.
Alimentación. Todo tipo de peixes.
Cría de abril a xuño. Pon de 3 a 5 ovos.
Os niños están en rocas ou en árbores.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 carrizo
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Troglodytes troglodytes O seu niño e parasitado polo cuco.
Descrición NOME GALEGO: Os seus amores son moi ternos, canta
Carrizo moito e fan entre os machos concursos de
Moi pequeniño, mide sobre 9cm. e pesa 9 gr.
aprox. NOME CASTELÁN: canto e de arranxar e facer o niño.
É rechoncho, de cor pardo, cola curta que Chochín
sempre ten cara arriba. Moi vivaracho, o seu
voo é recto.
Aliméntase preferentemente de insectos,
hemípteros e coleópteros.
Habita en vexetación mexta e baixa, xardíns,
fragas e cultivos.Tamén preto da auga.
Niño moi característico, esférico e con
entrada lateral. Ben agachado en lugares
baixos, moi globoso e a base de musgo.
Pon de abril a xullo de 4 a 6 ovos brancos, que
chocan 14 días. Xa voan aos 17-18 días.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
https://www.rios-galegos.com/ave11.htm
Garza real
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Voo moi lento, fai un S co pescozo e
Ardea cinerea
Descrición leva as patas estarricadas totalmente.
NOME GALEGO:
Ave cunha altura media de 91 cm. Pesa Garza real Caza inmóbil totalmente, o peixe non
uns 1600 gr de peso. Envergadura entre detecta as patas da garza e o seu
NOME CASTELÁN:
1,65 a 2 m. Garza real
peteiro atravesa o peixe que engule
seguidamente, sempre da cabeza á
Peteiro amarelo e afiado, ten unha
cola.
crista ou sombreiro característico,
como un mechón. Pescozo branco
cunha liña negra no medio. Lombo gris
cinza.
Aliméntase de peixes, réptiles, anfibios
e insectos.
Vive en lagoas e ríos.
Os niños fainos en árbores ou ocultos
entre canas e carrizos das beiras.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 CURIOSIDADES
Lavanco real Teñen un xeito de alimentarse moi característico:
Meten a cabeza e o corpo na auga excepto a parte
traseira.
NOME CIENTÍFICO: Realmente espectaculares os ritos de emparellamento
Anas platyrhynchos xa que unha vez que a femia acepta ao macho este
debe loitar, incitado pola femia, cos demais
NOME GALEGO: competidores. Logo virán os giros, alzadas, extensión
Lavanco, lavanco real, das colas, todo un espectáculo.
alavanco, parrulo, pato. Isto ocorre por marzo, en abril a femia estará
incubando e o macho protexendo o niño. E finalmente
NOME CASTELÁN: en xuño veñen os polos que serán coidados
Ánade real. Alavanco real. unicamente pola femia.
Azulón. Os lavancos son excelentes voadores, poden recorrer
nun día preto de 500 kms.

Descrición
Mide sobre 58 cm. o macho ten a cabeza e a gorxa verdes e tamén un
colar branco.
O macho ten a cabeza e a gorxa verdes e o peito é acastañado escuro.
A cola é negra. As ás son moi características, cunhas franxas grises e
azuis, separadas por liñas brancas.
Algunhas das plumas da cola están dobradas para arriba como si foran
tirabuzóns.
Pico amarelo e patas alaranxadas.
A femia é parda apencada e ten o peteiro tamén de cor pardo.
Aliméntase de sementes, herbas, insectos, anfibios e moluscos.
O niño fano no chan, preto da auga, entre a vexetación. Pon dende
marzo a xullo, entre 7-16 ovos brancos verdosos. Nacen aos 28 días.
Logo a niñada anda coa nai e o pai desaparece.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 Lavandeira común
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: O camiñar move constantemente o rabo.
Motacilla alba O voo é moi característico xa que vai
Descrición NOME GALEGO:
subindo e baixando continuamente, e
tamén capaz de parar no aire.
Mide sobre 18 cms. É un paxaro máis ben Lavandeira branca
pequeno pero a cola é longa. Ten unha É dos poucos paxaros que podemos decir
NOME CASTELÁN:
envergadura de 34 cms de media. que camiña ou sexa que non vai a saltos. É
Lavandera blanca común
O macho ten negra a cabeza, a gorxa, as patas
moi elegante.
e o peteiro. Son brancas a testa e o peito. Gris
ou cincentos as ás. A cola é negra.
A femia é moi parecida pero a cabeza e a Trátase dunha experta collendo mosquitos
gorxa son cincentas en vez de negras. no aire. Ten unha vista ademais prodixiosa.
Come preferentemente mosquitos e insectos
voadores de todo tipo. En terra tamén
arácnidos, vermes, pequenos moluscos, etc.
Constrúe o seu niño en ocos dos edificios,
paredes, etc. Normalmente a unha altura
considerable, sobre 2,5 metros. Pon de
mediados de abril a agosto entre 2-6 ovos, que
choca a femia e nacen os 15 días.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 merlo
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Turdus merula O merlo é un paxaro que imita o que lle
Descrición NOME GALEGO:
poñan diante.

Merlo común Eu quixera ser merliño

Trátase dunha ave máis ben grande, duns 25 e te-lo bico encarnado
cm. Envergadura duns 36 cm. de media. NOME CASTELÁN:
Mirlo común Para face-lo meu niño
O macho é totalmente negro, co peteiro no teu cabelo dourado.
alaranxado. As femias son pardas moi escuras.

Come de todo, froitos e insectos. Tamén arañas

e miñocas.

Cría en hedras e silveiras. Fai un niño

voluminoso a uns 2 metros do chan.

Pon 3 ou 4 ovos que choca a femia durante 14 Merlo femia

días. Os polos voan ás dúas semanas.

Merlo macho

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
TUIUYTYueryeuit
DESCRICIÓN
Pequeno mamífero cuberto de púas
(teñen arredor de 8000). Mide entre
19 e 31 cm e pesa entre 260 e
1300g.
Vive en niños que constrúe debaixo
de pedras e dos troncos das árbores.
Aliméntase de vermes, insectos,
moluscos, pequenos vertebrados e
ovos.
OURIZO CURIOSIDADES
É un animal que pasa o inverno
NOME CIENTÍFICO: Erinaceus europaeus hibernado e a súa temperatura
baixa a 0 ºC.
NOME GALEGO:
Ourizo, cachourizo, ourizo cacheiro, ourizo cacho, porco Os bebés nacen cegos e sen púas.
espiño Estas comezan a medrarlle varias
horas despois de nacer.
NOME CASTELÁN:
Erizo É un animal nocturno.

Pegada Excrementos

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de 5.º

CURSO 21-22 Educación Infantil
 Paporrubio común
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Erithacus rubecula O papurrubio ten cantidade de acordes
musicais distintos, ata 1300, ten polo tanto
Descrición NOME GALEGO: un amplo repertorio.
Paxaro duns 14 cm. e peso de 15 gr. Paporrubio, pisco
Igual nos dous sexos. A parte superior é parda
NOME CASTELÁN:
olivácea, A fazula, gorxa, papo e peitos rubios,
Petirrojo
o ventre branco sucio.
Come preferentemente invertebrados,
encántanlle as miñocas e caracois, pero
tamén comen bagas de bieitero, de hedra,
etc.
Moi común, é doado atopalo preto dos cursos
fluviais, árbores de campos e tamén nos
parques.
Aniña nas paredes e mesmo no chan, preto de
ortigas se pode ser. Tamén en arbustos,
preferiblemente espiñosos.
Pon de marzo a xuño de 2-6 ovos brancos
apencados de rubio que choca a femia durante
13 días. Ten dúas e ata tres roladas ao ano.
Aos 13 días xa voan os polos.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 Pimpín
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO: Entra en Galicia polo norte
Fringilla coelbs preferentemente en grupos moi
Descrición NOME GALEGO:
numerosos e cara o mes de outubro.

Mide sobre 14 cms. Pesa 15 grs. Ten unha
envergadura media sobre 26 cms.
O macho ten a cabeza azul e o resto vermella.
A femia é parda verdella e un pouco máis
clara por abaixo.
O voo é forte e ondulante.
Come preferentemente insectos, arácnidos e
bagas e pequenas sementes.Gústanlle moitos
as eirugas.
Aniña en árbores e arbustos.Pon entre 3 a 6
ovos brancos sucios. Choca a femia sobre 15
días e deixan o niño en outros 15 días. Ten
dúas roladas por ano.
Pimpín común Téñense contado ata 6000 exemplares
nunha destas entradas.
NOME CASTELÁN: Nos anos fríos a súa abundancia é
Pinzón vulgar
espectacular. Fuxen do norte de Europa e
veñen a lugares máis cálidos.
O pimpín é moi gregario, ou sexa andan
moitos xuntos, fora das épocas de cría,
nesta época o macho acompaña a femia
para apartar os intrusos e axuda desta
forma.
Pimpín macho

Pimpín femia

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
 Pombo torcaz
CURIOSIDADES
NOME CIENTÍFICO:
Columba palumbus Especie vulnerable, xa que é unha das
especies máis cotizadas e perseguidas
Descrición NOME GALEGO: polos cazadores.
Mide 41 cms de media. Sexos iguais. Pombo torcaz
Envergadura sobre 70 cms. Os pichóns reciben o leite de papo dos seus
NOME CASTELÁN: pais. Este seica é un feito excepcional no
Coloración xeral cincenta, peito e patas
Paloma torcaz mundo das aves.
granates, extremo do rabo negro. Na parte
posterior do pescozo ten claramente dúas
manchas unha verde e outra branca
Ao voar vense dúas manchas brancas, a xeito
de anel unha en cada á.
Come millo, sementes de gramíneas, bagas de
loureiro, landras e unha completa dieta con
miñocas, caracois e insectos.
Cria de abril a xullo. Niño nunha árbore entre
3 e 15 m.
Pon 2 ovos que chocan os dous ata 17 días. Os
pichóns voan aos 30 días.
Dúas roladas anuais.

CEIP XESÚS SAN LUÍS ROMERO Alumnado de

CURSO 21-22 cuarto nivel
Escanea este código QR e accede
á Webquest que guiou o noso
traballo