PROJEKT

Lenda:Gjuhë shqipe

Tema:Zëri ynë

Klasa: VIIB

Punoi:Hermes Xhibraku
 Ese: Njeriu dhe mjedisi

Natyra është arti i Zotit, bekimi që na vjen prej Tij, frymëzim i krijimit të qenies njerëzore.
Gjithçka rrotullohet rreth natyrës, sa njeriu ka lidhur nje kordon aq të vecantë me të që po të
shkatërrohej kjo lidhje, prishja e ekuilibrit ushqimor do ishte pasoja kryesore. Pafajësia që na fali
nëna natyrë në lindje ka ndryshuar me kalimin e kohës, mirësia në ato shpirtra të brishtë ka
evoluar në dashakeqësi, ku të mos mjaftonte dëmi që i shkaton të tjerëve, po përpiqet të
shkatërroj ambientin që çdo ditë e më shumë bëhet pjesë e vetë karakterit dhe shpirtit tij. 
Njeriu po përpiqet të tërheqë gjithcka që i nevojitet për mbijetesë prej saj. Ajri që marrim
frymë, uji që pimë, ushqimi që hamë dhe mijëra artikuj që përdoren çdo ditë të gjitha të ardhura
nga natyra. Megjithatë çuditërisht njeriu mban një qëndrim armiqësor ndaj natyrës. ‘Pushtimi i
natyrës’ është shprehja që mund të përcaktoj më mirë veprimtarinë njerëzore në mjedisin
rrethues. Njeriu po e trajton natyrën si pronë private duke ia humbur vlerat.
Ne po e shkatërrojmë këtë mjedis, po e prishim këtë atmosferë. Miliona fabrika të mëdha
dhe të vogla janë ngritur në tërë rruzullin tokësor. Tymi që del nga oxhakui i këtyre fabrikave po
shkakton ndotjen e ajrit. Numri i automjeteve po rritet dita ditës. Ky tym është kthyer në 
sëmundje sidomos në qytetet e mëdha. Harrojmë se ajri është nevoja e menjëhershme dhe e
rregullt e njeriut. Dhe nuk ngelet me kaq njerëzit po presin edhe pastrueset e ajrit-pemët. 
Natyra është pjesë e integraleve tona dhe ne po e plaçkisim këtë thesar cdo ditë e më shumë.
Po dënojmë në një mënyrë aq mizore sikur krimin më të madh kreu--Tokës i fali jetë. Kjo lule
gjigande jete po vyshken çdo ditë e më shumë dhe po venitet nën hijeshin e saj pamundësisht të
fitoj pak impenjim nga këto qenie humane që pabesisht e përpiqen ta godasin kur u jepet
mundësia duke shkatërruar jo vetëm jetën e tyre, por po i hyjnë në hak brezave
pasardhëse. Natyra është vetë jeta, gjëja më e çmueshme e jona sa as finesa e njeriut nuk do të
dëshmonte një shpikje më të bukur, më të thjeshtë dhe të drejpërdrejtë sa natyra. Ajo është më e
shtrenjtë se tërë pauritë minerale të tokës së bashku, më e bukur se diamanti  sa vetë e keqja
dorëzohet përpara saj dhe më humane se vetë njeriu. Kujdesi ndaj natyrës është detyrim moral,
mjafton ti ta fillosh këtë nisëm sepse vërtë një pikë ujë në mes të detit nuk bën ndryshim, por një
pikë e zezë bënë dallimin në nje fletë të bardhë.
 Ngjyrat janë buzëqeshja e natyrës, ama natyra është buzëqeshja jonë. 
Fakte mbi mjedisin
Mjedisi rreth nesh është plot me karakteristika dhe fakte të mahnitshme që mund të mos i dini.
Një nga mënyrat më të mira për të vlerësuar ambientin rreth nesh është të mësojmë më shumë se
si ndërveprojmë me natyrën. Këtu janë disa fakte interesante mjedisore:

Rreth 27,000 pemë priten çdo ditë

Bota ka mbi 3.04 trilion pemë. Megjithatë, 27,000 prej tyre priten çdo ditë për të prodhuar letër.
Kjo përkthehet në rreth 9.8 milionë pemë në vit. Një botim i vetëm i ricikluar i gazetës New
York Times mund të shpëtojë 75,000 pemë.
Njerëzit përdorin vetëm 1% të të gjithë ujit në dispozicion
Rreth 71% e tokës është ujë. Oqeanet mbajnë afërsisht 96.5% të këtij uji dhe mbulesat e akullit
mbajnë rreth 2%. Uji i mbetur ekziston në lumenj, pellgje, akullnaja, kapele akulli, liqene, si
avujt e ujit dhe çezmat tona, midis trupave të tjerë ujorë. Vetëm rreth 1% e ujit të tokës është i
sigurt për konsum njerëzor.
78% e gjitarëve detarë janë në rrezik të mbytjes nga plastika
Shtatëdhjetë e tetë për qind e gjitarëve detarë janë në rrezik të vdekjes aksidentale, të tilla si
kapja në rrjetat e peshkimit. Qeset plastike dhe mbeturinat e tjera plastike që përfundojnë në
oqean vrasin mbi 1,000,000 gjallesa deti çdo vit.
Amerikanët hedhin çdo vit 25 trilion filxhanë stiropor
Stiropori nuk është i biodegradueshëm. Kalimi në opsionet e përdorimit të vetëm do të ndihmojë
në uljen e ndotjes nga polisterol.Kërpudhat luajnë një rol shumë jetik në mjedis
Kërpudhat luajnë një rol mbrojtës në mjedis. Nga tretja e mineraleve nga formacionet shkëmbore
deri te konsumimi i derdhjeve të karburanteve fosile, madje edhe dëmtimi i rrezatimit të
mjediMilingonat peshojnë më shumë se njerëzit
Pesha e kombinuar e milingonave në planet është më e lartë se të gjitha qeniet njerëzore. Bota ka
mbi 7 miliardë njerëz dhe 100 trilion milingona.
 Çdo tre muaj, amerikanët hedhin mjaftueshëm alumin për të ndërtuar të gjithë flotën ajrore
komerciale të SH.B.A.
Riciklimi i një alumini mund të kursejë energji të mjaftueshme për të funksionuar një televizor
për tre orë. Gjatë kohës që ju duhet për të lexuar këtë fjali, bëhen 50,000 kanaçe alumini.
Mesatarisht, një supermarket kalon nëpër 60 milionë qese letre çdo vit.
Një nga mënyrat më të mira për të zvogëluar numrin e qeseve me përdorim të vetëm – si letër
ashtu edhe plastike – është kalimi në ato të ripërdorshme.
 Një shishe qelqi mund të marrë deri në 1 milion vjet për t’u dekompozuar.
Xhami kërkon një kohë shumë, shumë të gjatë për t’u dekompozuar. Një shishe qelqi mund të
marrë më shumë se një milion vjet për t’u dekompozuar në mjedis, ndoshta edhe më shumë nëse
është në një landfill. Kjo do të thotë se qelqi i prodhuar dhe përdorur 5000 vjet më parë mund të
jetë ende i pranishëm në mjedis. Për shkak se cikli i tij jetësor është shumë i gjatë është më mirë
ta ripërdorni vazhdimisht përpara se ta ricikloni.
 Riciklimi i një shishe qelqi kursen energji të mjaftueshme për të ndezur një llambë normale për
rreth katër orë.
Ndërsa qelqi nuk dekompozohet lehtë, riciklimi i tij mund të jetë më i dobishëm për mjedisin.
Riciklimi i një shishe qelqi jo vetëm që kursen energji, por energjia e kursyer gjithashtu mund të
fuqizojë një llambë normale për rreth katër orë.