Professional Documents
Culture Documents
Pune Lab No2
Pune Lab No2
Lenda: Fizike 2
f=1\{(N-1)*(1/R1-1/R2)
ku: R1, R2 janë rrezet e sipërfaqeve sferike kufizuese,
n 1,N,n, ku n - është treguesi i thyerjes së materialit të thjerrëzës
dhen1 - treguesi i thyerjes se mjedisit ku ndodhet ajo.
Për thjerrëzat konvergjente (përmbledhëse) largësia katrore është pozitive (f > 0), ndërsa për
ato divergjente (përhapëse) është negative (f < 0).
të jetë i qartë. Matim largësitë a1(objekt - thjerrëz ) dhe a2 (thjerrëz - shëmbëllim). Meqenëse a1 < 0 formula
(1) shkruhet:
1/f=1/a1+1/a2
Përsëriten 3 - 4 herë matjet për a1 e a2 dhe vlerat mesatare të tyre zëvendësohen në formulën (5) dhe llogaritet
largësia katrore f. Gjithashtu të maten me vizore gjatësitë ldhe l1 të objektit dhe shëmbëllimit të tij dhe të llogaritet
zmadhimi Z i thjerrëzës me anë të formulës (3). Të llogaritet gjithashtu ky zmadhim me anë të formulës (4). Matjet
përsëriten për 2 ose 3 thjerrëza konvergjente.
Figura 5.
Shënojmë: Llargësinë objekt - ekran;b largësinë midis dy pozicioneve te thjerrëzës;dlargësinë pozicioni i dytë i
thjerrëzës - ekran, atëherë për pozicionin e parë të thjerrëzës:
a1 = L – (b+ d) dhe a2 = b + d
dhe formula (5) shkruhet:
1\{l-(b+d) + 1\(b+d)=1\f
Gjithashtu për pozicionin e dytë të thjerrëzës:
a1 = L – d dhe a2 = d
dhe formula ( 5 ) shkruhet:
1/(L-d) + 1/d=1/f
Duke barazuar anët e majta të barazimeve (6) e (7) gjejmë dtë cilin e zëvendësojmë në barazimin (6) ose (7) dhe
përftojmë për largësinë katrore f formulën:
f=(L*L-b*b)/4L
Vendosni objektin dhe ekranin në një largësi L (ku L > 4f). Të matet L. Pastaj lëvizni thjerrëzën në mënyrë të tillë
që në ekran të shfaqen dy shëmbëllimet e objektit. Të matet largësia b. Një gjë e tillë të përsëritet 3-4 herë dhe vlera
mesatare e b të zëvendësohet në formulën (8) për të llogaritur f.
Duke zhvendosur ekranin E gjejmë një pozicion të ri të tij, ku përftojmë shëmbëllimin e ri A2 të objektit pikësor
A. Duke e konsideruar shëmbëllimin A1 si objekt për thjerrëzën divergjente L2 zbatojmë formulën (1) të thjerrëzës,
ku shënojmë:
a1 - largësinë thjerrëz divergjente - pozicioni i parë i ekranit
a2 - largësinë thjerrëz divergjente - pozicioni i dytë i ekranit
Largësitë a1 dhe a2janë pozitive, ndërsa f < 0. Atëherë formula (1) e thjerrëzës shkruhet:
1/a2-1/a1=1/(-f) ose 1/a1-1/a2=1/(f)
Të maten largësitë a1 dhe a2 disa herë (3 - 4 herë); vlerat e tyre mesatare të zëvendësohen në formulën (9) dhe të
llogaritet largësia katrore f.
Në një rast të dytë të ndryshohet vetëm pozicioni i thjerrëzës divergjente në zonën ndërmjet ekranit dhe thjerrëzës
konvergjente dhe të maten largësitë a1dhe a2 siç u tregua më lart. Eksperimenti mund të kryhet edhe me një objekt
jopikësor.
FLETË – MATJE
Fakulteti :FTI
Dega :Telekomunikacion
Data :12.05.2020
L b b b b mes
Rasti I 30 18 18 17
Rasti II 90 31 32 31.5
■Ushtrimi 2. Përcaktimi i largësisë vatrore të një thjerrëze divergjente.
Rasti I
a1 10 8.8 11.7
a2 12.7 10 8.2
Rasti II
a1
a2
Perpunim Rezultatesh
Ushtrimi 1
Metoda e pare:
1. Percaktojme largesine katrore te thjerzes:
1/f=1/a1 + 1/a2 ku f=(a1*a2)/a1+a2 ku f=5.14 cm
2. Llogarisim dhe zmadhimin e thjerrzes:
Z=l1/l=6.1/2.3=2.65 here
Dhe me ane te formules 4
Z=a2/a1=18.93/7.06=2.68 here
Metoda e dyte:
Percaktojme largesine katrore:
Rasti i pare
f=(L*L-b*b)/4L=4.9 cm
Rasti i dyte
f=(L*L-b*b)/4L=19.7 cm
Ushtrimi 2
Percatimi i largesive vatror te thjerrzes divergjente :
-1/f=1/a1 + 1/a2 ku fd=-(a1*a2)/a1+a2)=- 5.09 cm
Llogaritje gabimesh
Vetem rasti i pare i thjerrzes konvergjente
Δa1=[(a1mes-a11) +( a1mes-a12)+( a1mes-a13)]/3=-0.006
Gabimi relativ
a1 -0.006*100%=-0.6%
a2 0.11*100%=11%
Percaktimi i gabimit te fk1 me ane te formules:
Δfk1= fk1 /[Δa1/a1mes(Δa1+Δa2)+ Δa2/a2mes(Δa1+Δa2)]
Δfk1=5.14*0.0478=0.2456 cm
Perfundime