CKV Studie Fotografie

1
2
Inhoudsopgave
Let op!!!!! Door het bewerken van het document, wanneer je de
antwoorden invult, zullen de bladzijden verschuiven.

Leerdoelen
Laatst genomen foto
Vragen kunstlicht
Kruiswoord
Negen basisbegrippen
Erwin Olaf
Exactitudes
Anton Corbijn
Wat is jouw smaak?
Praktische opdrachten
Brainstorm en notitie’s
Inleverdocument

3
Leerdoelen:
Kennismaking met:
- Verschillende Nederlandse fotografen
- Termen uit de fotografie:
o Afstand
o Camerastandpunt
o Belichting
o Afsnijding
o diffusie
o Etc.

Onderzoek doen naar:

- hoe maak je een goede foto?
- hoe leg je een karakter vast in een foto?
- jouw smaak op het gebied van fotografie?

4
5
Introductie: Laatst genomen foto op je telefoon?!

Pak je telefoon erbij en kijk welke foto je als laatste hebt genomen. Over deze foto ga je de
volgende vragen beantwoorden.

Er zijn verschillende soorten fotografie. Een fotograaf kan zich specialiseren in een bepaald
onderwerp. Waar hoort ‘jouw’ foto bij?
- landschapsfotografie (landschap)
- reclamefotografie (reclame)
- portretfotografie (portret: gezicht / ten voeten uit)
- reportagefotografie (verslaggeving gebeurtenis/situatie)
- modefotografie (mode: kleding, kapsel, make-up, sieraden)
- industriële fotografie (industriële omgeving)
- stillevenfotografie (samenstelling van spullen)
- anders, namelijk:

1. Soort?
landschapsfotografie

Schrijf hieronder op wat er te zien is op de foto. Ga uit van vier basisvragen:

• wie,
• wat,
• waar,
• wanneer

2. Wat is er te zien?
Je ziet een meer dat bijna helemaal bevroren is. Eromheen staan bomen en planten en in
het water en op het ijs zijn een paar eenden. Ook gaat de zon onder, je ziet dus de
zonsondergang met mooie kleuren in de lucht.

3. Wat voor soort sfeer of gevoel straalt jouw foto uit? Markeer wat van toepassing is.
Meerdere antwoorden mogelijk.
• angst
• blijdschap
• geluk
• verdriet
• verlegenheid
• rust
• geheimzinnigheid
• chaos
• vervreemding
• pijn
• somberheid
• iets anders, namelijk:

6
 4. Wat voor soort licht zie je op jou foto? Markeer wat van toepassing is.
Op de foto zie je:
Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.
• natuurlijk licht (zon)
• kunstmatig licht (bijv. lamp of flitslicht)
• fel licht
• getemperd licht (onderbroken bijv. door wolken of gordijn)
• tegenlicht (het licht is recht achter de persoon/voorwerpen op de foto)
• schaduw
• weerspiegeling
• reflectie (weerkaatsend licht, bijv. glimlicht)

5. Is er een beweging vastgelegd? Zo ja, welke?

Ja. Drie eenden zwemmen door het water, op de foto van links naar rechts. Je ziet dus ook
het water achter hun rimpelen.

De plaats vanaf waar een fotograaf iets fotografeert heet(camera)standpunt. Het standpunt
kan ‘gewoon’ zijn – op ooghoogte. Je kunt de camera ook heel laag houden - laag standpunt
– Of juist heel hoog. De fotograaf bepaalt wat er wel en niet op de foto komt. Hij/zij kan ver
weg of dichtbij staan en in- of uitzoomen met de lens. (kikkerperspectief, neutraal
perspectief, vogelperspectief)

6. Het camerastandpunt is? Hoe zie je dat?

Het camerastandpunt is op ooghoogte. Het lijkt net alsof je zelf aan de rand van het meer
staat.

Bij fotografie wordt vaak afsnijding gebruikt.

7. Zijn er dingen die maar half op de foto staan? Zo ja, welke?

Ja. Aan de zijkant zie je een paar takken van een boom die er dus niet helemaal op staat.

8. Waarom heb je deze foto genomen? Leg uit.

Ik zat al de hele dag naar mijn laptop te kijken, dus wilde ik even naar buiten. Ik ging een
rondje lopen in het prinsenbos in Naaldwijk. Ik heb daar meerdere foto’s gemaakt, omdat
het er daar heel mooi uitzag met al het sneeuw en het ijs.

7
Vragen kunstlicht
Beantwoord de vragen tijdens het kijken.
Kijk naar de volgende fragmenten:

https://schooltv.nl/video/portretfotograaf-welke-keuzes-maakt-de-fotograaf/#q=fotografie

https://schooltv.nl/video/fotojournalist-werken-voor-een-krantenredactie/#q=fotografie

https://schooltv.nl/video/de-fotograaf-koen-hauser/#q=fotografie

9. Beantwoorde de vragen.
a) Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen de fotografen?
De eerste fotograaf wil dat alles echt is. De tweede fotograaf maakt alle foto’s heel snel.
De derde fotograaf is een fotografisch schilder.

b) Noteer van elke fotograaf 1 uitspraak die heel goed weergeeft hoe ze omgaan met de
geportretteerde.

Fotograaf 1: De geportretteerde staat niet lachend op de foto, want dat is niet echt.

Fotograaf 2: De geportretteerden worden gebruikt om het verhaal persoonlijker te maken.

Fotograaf 3: De geportretteerde wordt gebruikt als verf om daarna het schilderij te maken.

Na het kijken

10. Lees de tekst en beantwoord de vragen.

In 2003 is de Kees Schereprijs voor het beste fotoboek toegekend aan fotografe
Celine van Balen. In het boek zijn onder andere portretten te zien van
moslimmeisjes die je met een indringende blik aankijken. In het juryrapport staat
hierover: “Het is een soort blik waarop Celine van Balen haar modellen lijkt uit te
zoeken. Zelfs als de jongens en mannen, de meisjes en vrouwen kwetsbaar ogen,
kijken ze zelfverzekerd. Om deze blik is het Celine van Balen te doen. En het
wonderlijke wat zij met het treffen van deze intense blik weet te bereiken, is dat
de modellen meer bij de toeschouwer naar binnen kijken dan andersom. Dat geeft Celine van Balen
verwarring.”
©
a) Heb jij dezelfde ervaring als in het juryrapport is beschreven? Geef in je eigen
woorden weer wat de portretten van Celine van Balen met je doen.

8
 Ik ben het wel met het juryrapport eens. De gefotografeerde mensen kijken je
zelfverzekerd aan, maar ze kijken ook best zielig. Ik krijg van de portretten van Celine van
Balen een beetje een zielig gevoel, omdat iedereen je zo sip aankijkt.

b) Welke van de drie fotografen spreekt jou het meest aan? Geef een aantal
argumenten voor je keuze.
De tweede fotograaf spreekt mij het meest aan, omdat op de foto’s van de eerste
fotograaf iedereen je zo zielig aankijkt en de derde fotograaf vervormd alle foto’s
waardoor alle mensen helemaal misvormd lijken.

11. Lees het citaat van de Franse schilder Nadar (1820-1910) en beantwoord de vraag.

“De fotografie is een prachtige uitvinding, een wetenschap die

de grootste denkers heeft aangetrokken, een kunst die de
schanderste geesten in vervoering brengt – een kunst die door
een debiel kan worden beoefend. De theorie van het
fotograferen valt in een uur te leren, de eerste beginselen van
de praktijk in een dag. Wat niet te leren viel was de
persoonlijkheid van de geportretteerde te vangen. Om een
intieme gelijkenis te bereiken in plaats van een banaal, op
goed geluk gemaakt portret, moet je je tegelijkertijd
openstellen voor de geportretteerde en zijn gedachtewereld
en hele karakter doorgronden” Portret: Felix Nadar

Wat probeert de kunstenaar met deze tekst duidelijk te maken?

Foto’s maken is heel makkelijk, maar het moeilijke is om de persoonlijkheid van de
geportretteerde in de foto naar voren te laten komen en om het portret gevoel te geven.

9
Kruiswoord

De Kunst van Licht

Horizontaal Verticaal
1 De kunst om met licht afbeeldingen 2 In de vorm van een cilinder opgerolde
vast te leggen op dunne, voor licht hoeveelheid fotopapier
gevoelige lagen 3 Foto of filmtoestel die opnamen op
4 Geschilderde, getekende of schijf vastlegt
gefotografeerde afbeelding van een 5 Hij drukte de eerste foto af in 1822
mens
6 Voorbeeld waarnaar iets wordt
gemaakt
7 In scène gezet, niets wordt aan het
toeval overgelaten
8 Het heden dat realiteit is

10
Negen Basisbegrippen
Fotografie is leuk, maar soms nog lang niet zo gemakkelijk als het lijkt. Tenminste, als je
verder wilt komen dan simpel plaatjes schieten. Hieronder leggen we 9 standaard begrippen
in de fotografie uit.
Een camera, licht en een idee over je compositie, dat is alles wat je nodig hebt bij fotografie.
Maar waar begin je en hoe dan verder?
Opdracht: Maak bij elk basisbegrip een foto!

1) Compositie
Bij de compositie bepaal je waar welk voorwerp zich bevindt in de foto of hoe jij een
onderwerp wilt registreren. Dit doe je op een dusdanige manier dat de afbeelding de kijker
interesseert of zijn fantasie prikkelt. Er zijn verschillende regels voor de compositie die je
moet leren. Natuurlijk vereist kunst geen regels, maar je moet ze kennen om te weten hoe je
die regels kunt breken.

Plak hier de foto:

11
 2) De regel van derden
Bij de regel van derden scheidt je het
beeld in drie stukken, zowel
horizontaal als verticaal. De kruisende
punten zijn de aandachtspunten. Bij
portret opnames plaats je de ogen op
de snijpunten, bij voorkeur de
bovenste. Bij landschappen echter
heeft het de voorkeur om de lucht
van de aarde te scheiden op één
derde van de afbeelding en een
bepaald interessant punt, b.v. de
ondergaande zon op een snijpunt.

Plak hier de foto:

12
3) Symmetrie
Een andere manier voor een mooie compositie, is symmetrie in je afbeelding weergeven.
Dat is nog niet zo gemakkelijk als het lijkt. Je moet het onderwerp in het midden plaatsen,
alle lijnen moeten recht en symmetrisch zijn. Dit vergt veel oog voor detail. Je kunt de regels
van de derden gebruiken om de afbeelding correct en symmetrisch uit te lijnen, zodat beide
technieken mooi samengaan.
Plak hier de foto:

13
14
4) Leidende lijnen
Deze regel kan worden gebruikt in
combinatie met de regel van derden of
de symmetrische benadering. Het doel
is om lijnen (reëel of gesimuleerd met
licht) te hebben die het oog richten
naar het interessante punt in de foto.
Dit geldt voor zowel portretten als
landschappen (om twee contrasterende
fotografiebelangen te kiezen).
In portretten moet het echter subtiel
zijn, terwijl het in het landschap vrij
direct kan zijn. Natuurlijk kun je de regel
overtreden, maar je moet er voorzichtig mee zijn. De lijnen moeten als leidraad dienen, niet
om de aandacht weg te halen van het interessante punt.

Plak hier de foto:

15
16
5) Selectieve focus
Selectieve focus zorgt voor onscherpte op de achtergrond terwijl het onderwerp juist scherp
is, waardoor de aandacht van de kijker op het scherp gestelde element verschuift. De
onscherpe elementen in de achtergrond moeten niet storend zijn, anders trekken ze nog te
veel aandacht. Is dit wel het geval, dan moet je misschien veranderen van positie of je
onderwerp verplaatsen als dit mogelijk is.
Plak hier de foto:

17
18
6) Licht
Zonder licht geen foto, licht is cruciaal bij fotografie. Het geeft diepte en karakter aan je
onderwerp. De kwaliteit en positie van het licht is doorslaggevend voor een goede foto.
Plak hier de foto:

19
20
7) Standpunt van de belichting
Als de zon hoog staat, krijg je vaak te harde, niet vleiende schaduwen bij portretfotografie.
Bij landschapsfotografie krijg je vaak een rommelig beeld. Dat is de reden dat fotografen
liever niet op het midden van een zomerse dag foto’s maken. Bij portretfotografie zien we
liever b.v. het zogenaamde Rembrandt-licht.

21
Plak hier de foto:

22
8) Diffusie
Licht creëert schaduwen, zo zien we
diepte. Een foto is tweedimensionaal
en bij te hard licht en dus te harde
schaduwen, krijgen we te veel een
(strip)tekening effect. Om dat te
voorkomen heb je zachter, diffuus licht
nodig. Met een zachter licht krijg je
schaduwen in meer tinten en dus meer
diepte in je foto.

Plak hier de foto:

23
24
9) Kleurtemperatuur
Verschillende lichtbronnen hebben verschillende kleurtemperaturen en als je niet de juiste
witbalans gebruikt, kan het beeld te blauw, te oranje zijn of zelfs richting groen en magenta
gaan.

Plak hier de foto:

25
26
Wat voor camera je ook hebt, met deze basisbegrippen helpen we je op weg om een betere
fotograaf te worden. Het belangrijkste is dat je jezelf blijft ontwikkelen en dat doe je alleen
door veel te fotograferen en daarvan te leren.

Erwin Olaf
Zoek via google of via de website van Erwin Olaf een foto van het werk van Erwin Olaf uit.
Kies een foto die je leuk, mooi, interessant en/of intrigerend vindt. Zoek een foto waar je
‘iets’ mee hebt.

12. Welke foto van Erwin Olaf heb jij uitgekozen? Plak hem hieronder op en leg uit
waarom deze!

Ik heb deze gekozen, omdat hij mij wel aansprak. Alle natuur om ons heen wordt
vervangen door gebouwen of in dit geval windmolens. Windmolens zijn aan de ene kant
wel goed, want ze leveren duurzame energie op, maar aan de andere kant verwoesten ze
de natuur, want ze hebben veel ruimte nodig.

27
 13. Wat viel je op aan deze foto?
De mensen op de foto zijn gaan picknicken. Als je dit doet wil je natuurlijk een mooi
uitzicht, maar het enige waar ze naar kunnen kijken is honderden windmolens.

Kijk naar fragment 2 in de PPT of deze link: https://schooltv.nl/video/erwin-olaf-wat-

betekenen-schoonheid-en-smaak-voor-erwin-olaf/#q=erwin%20olaf over Erwin Olaf.
14. Schrijf 4 citaten op van Erwin Olaf die jou opvallen.

1. Ik verleid graag visueel.

2. Als ik fotografeer komt eerst schoonheid en dan het gevoel.
3. Mooi heeft te maken met een gevoel van aangenaamheid om naar te kijken.
4. Smaak fladdert net als schoonheid alle kanten op, want iedereen heeft zijn eigen smaak.

15. Passen deze citaten bij jouw verwachting van Erwin Olaf? N.a.v. de foto’s die hij
maakt?
Ik vind sommige van zijn foto’s echt niet aangenaam om naar te kijken, bijvoorbeeld de
foto hieronder. Dus in dat opzicht passen deze citaten niet. Maar misschien vindt hij dit
wel mooi en dat kan natuurlijk, want iedereen heeft zijn eigen smaak. Daarbij passen zijn
citaten weer wel.

Erwin Olaf heeft de nieuwe euromunt

met de beeltenis van koning Willem-
Alexander vandaag gepresenteerd in
Den Haag. Olaf zei eerst nog te 28
twijfelen of hij zich wel moest
aandienen als ontwerper van de nieuwe
euromunt, maar na een fietstocht door
29
Exactitudes
De fotograaf Arie Verlsuis en styliste Ellie Uyttenbroek werken al jaren samen aan de
fotoseries exactitudes. Het begon allemaal in Rotterdam met een fotoserie van “gabbers”.

Bekijk de kunstwerken op deze website: https://exactitudes.com/.

16. Waar gaan deze kunstwerken over?

Ze gaan over kleding, over mode.

17. Wat valt je op aan deze fotoseries? Noem minimaal 3 kenmerken.

In elke serie draagt iedereen vergelijkbare kleding.
In elke serie zit een thema, de eerste is bijvoorbeeld streatwear.
Er wordt ook naar de leeftijd gekeken in elke serie.

Bekijk het fragment: https://www.youtube.com/watch?v=aimZ6SFnEKc en deze website:

https://static.kunstelo.nl/ckv2/bevo/kunstvakken2_2008/uyttenbroek/ariversluis.htm.
Beantwoord daarna de volgende vragen:

18. Waar kijken de kunstenaars naar als ze hun modellen zoeken?

Ze zoeken mensen op straat die een beetje dezelfde stijl hebben.

19. Vind jij dat de geportretteerden op elkaar lijken? Leg uit.

Ja. Deze mensen hebben een ongeveer dezelfde stijl qua kleding, maar dat
niet alleen. Ze doen ook hun haar op dezelfde manier en ze staan hetzelfde.

30
31
Anton Corbijn
Zoek via google een kunstwerk (foto) van Anton Corbijn. Kies een foto die je leuk, mooi,
interessant en/of intrigerend vindt. Zoek een foto waar je ‘iets’ mee hebt. Plak deze
hieronder op.

Maak de vragen bij jouw eigen gekozen foto van Anton Corbijn.

20. Er zijn verschillende soorten fotografie. Een fotograaf kan zich specialiseren in een
bepaald onderwerp. Waar hoort ‘jouw’ foto bij? *
*Markeer het goede antwoord

() landschapsfotografie (landschap)

32
() reclamefotografie (reclame)
() portretfotografie (portret: gezicht/ ten voeten uit)
() reportagefotografie (verslaggeving gebeurtenis/situatie)
() modefotografie (mode: kleding, kapsel, make-up, sieraden)
() industriële fotografie (industriële omgeving)
() stillevenfotografie (samenstelling van spullen)
() anders, namelijk:

21. Schrijf hieronder op wat er te zien is op de foto. Ga uit van vier basisvragen: wie, wat,
waar, wanneer.
Het is een portret van Slash, een Brits-Amerikaanse muzikant. Hij is de leadgitarist van de
Amerikaanse rockband Guns N’Roses. Deze foto is gemaakt in het jaar 1992 en hij is niet
scherp, omdat Anton Corbijn vindt dat door de onscherpte en de korrel je het gevoel krijgt
dat het beeld uit het echte leven is.

22. Wat voor gevoel straalt de foto uit?

Rust en chaos tegelijkertijd. Rust, omdat het gewoon een foto van het gezicht van Slash is.
Er gebeurt niks en het is best rustgevend om naar te kijken. Chaos, omdat zijn haar
helemaal wegwaait en voor zijn ogen zit.

23. Licht is het belangrijkste beeldende middel van de fotograaf.

Op de foto zie je*:
* Markeer. Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.
() natuurlijk licht (zon)
() kunstmatig licht (bijv. lamp of flitslicht)
() fel licht
() getemperd licht (onderbroken bijv. door wolken of gordijn)
() tegenlicht (het licht is recht achter de persoon/voorwerpen
op de foto)
() schaduw
() weerspiegeling
() reflectie (weerkaatsend licht, bijv. glimlicht)
Ik kan niet weten of het licht natuurlijk of kunstmatig is, ik denk kunstmatig.

24. Op een foto staat alles stil. Je legt een moment vast. Beweging lijkt dan wel bevroren.
Is er een beweging vastgelegd? Zo ja, welke?
Ja. De beweging van het haar, want het haar waait alle kanten op.

25. De plaats vanaf waar een fotograaf iets fotografeert heet (camera)standpunt. Het
standpunt kan ‘gewoon’ zijn – op ooghoogte. Je kunt de camera ook heel laag
houden - laag standpunt – of juist heel hoog. De fotograaf bepaalt wat er wel en niet
op de foto komt. Hij/zij kan ver weg of dichtbij staan en in- of uitzoomen met de lens.
(Kikkerperspectief, neutraal perspectief, vogelperspectief)

Het standpunt is:

Neutraal perspectief.

33
Hoe zie je dat?:
De foto van zijn gezicht is recht voor hem genomen.

26. Bij fotografie wordt vaak afsnijding gebruikt? Zijn er dingen die maar half op de foto
staan? Zo ja, welke?
Ja, er is een stukje van zijn haar afgesneden en zijn lichaam is er afgesneden.

27. Waarom heb je juist deze foto uitgekozen?

Het is een opvallende foto die eruit sprong door het wilde haar.

28. Tot slot, wat valt je op aan de foto’s van Anton Corbijn? Noem tenminste 3
kenmerken.
Al zijn foto’s zijn in zwart-wit. In veel van zijn foto’s zijn er stukken onscherp. In de meeste foto’s
lijkt het alsof er een soort beweging inzit.

Kijk naar fragment: https://vimeo.com/127575802 en beantwoord de vragen:

29. Waarom past het woord ‘improvisatie’ zo goed bij Anton Corbijn?
Elke keer dat hij fotografeert is anders. Hij heeft geen vaste manier.

30. Welke vijf periodes in het werk van Corbijn worden in het Gemeentemuseum
uitgelicht?
Een periode waarin hij zichzelf als overleden musici had aangekleed. Het idee van
overlijden. Leven na de dood. De omgeving waar hij opgroeide. Schilders en
portretten.

31. Waarom is Corbijn zijn geboorteplaats zo van invloed geweest op zijn werk?
Het dorp was zwaar protestant.

32. Welke 2 obsessie zitten erin de reeks zelfportretten verstopt?

Het idee van overlijden en de obsessie die zijn ouders hadden met
leven na de dood.

33. Waarom is hij zwart/wit gaan fotograferen?

Toen hij jong was, was het makkelijker om een zwart-wit filmpje te ontwikkelen en de
bladen waar hij graag in wilde publiceren waren meestal zwart-wit.

34. Wat zegt Corbijn over de reis naar de foto’s toe? Dit komt meerdere malen terug.
Hij heeft allerlei uitstapjes gemaakt zoals met kleur, maar dat werd nooit zijn ding.

34
 35. Wat is het verschil tussen momenten kiezen en momenten maken? Wat doet Anton
Corbijn tegenwoordig?
Bij momenten maken kan je gewoon iets verzinnen en ervoor zorgen dat mensen zich er
misschien dingen bij gaan afvragen, maar het is een totaal opgezette foto. Tegenwoordig
maakt hij momenten.

36. Waarom vindt hij dat zijn fotografie boven de “rock photografie” (zoals het wel
genoemd wordt) moet staan?

Een foto moet niet belachelijk zijn. Het moet aantrekkelijk zijn voor iedereen.

Wat is jouw smaak?

37. Maak hieronder een collage van jouw smaak op het gebied van fotografie. Ga dus op
zoek naar afbeeldingen in tijdschriften of op internet en plak die hieronder op. Geef
met korte kreten/woorden aan wat je er mooi aan vindt.

35
36
Praktische Opdrachten horende bij
kunstdiscipline

Fotografie

37
CKV – PO - FOTOGRAFIE

Opdracht A: kennis is macht

Bij deze opdracht ga je een spel maken, bijvoorbeeld kwartet

of triviant of… met daarin minimaal 15 vragen over
fotografie.

Start fase
Stap 1: Vul de motivatie vragen in op het inleverdocument (het
inleverdocument vind je helemaal onderin deze Studie).

Divergerende fase
Stap 2: Ga eerst brainstormen. Ga eerste eens brainstormen, waar denk je aan bij deze
opdracht maak een moodboard of woordweb. Zoek informatie op over fotografie, d.m.v.
jouw studiebundel en op internet. Zoek bijvoorbeeld op, welke beroemde fotografen er zijn. Of
andersom...zoek op welke foto door welke fotograaf gemaakt is en wat hij/zij allemaal nog meer
heeft gemaakt. Maak van jouw brainstorm/zoektocht een moodboard of woordweb.
Je moodboard laat je in je presentatie zien.

Convergerende fase
Stap 3: Verzamel nu (van je moodboard) minimaal 15 vragen over fotografie. In
je presentatie vertel je over de keuzes die je hier hebt gemaakt.

Stap 4: Verzamel het materiaal dat je nodig hebt om je spel te maken en ga aan de slag. Denk na
over de kleuren van het spel, waar komen de afbeeldingen en waar de tekst? Maak schetsen en
of moodboards om je idee vorm te geven. Fotografeer het proces. Eerst alleen het materiaal, dan de
eerste opzet etc. Tot aan een mooie foto van het eindresultaat. Het proces laat je zien in
je presentatie.

38
Stap 5: Vul het Logboek in op het inleverdocument.

Slot fase
Stap 6: De presentatie van jouw creatie. Hoe ga jij dit product aan
de klas presenteren? Gaan ze het ook daadwerkelijk spelen? Of
laat je het zien als een product dat je gaat verkopen? Denk hier
goed over na. Maak de presentatie en bereid het voor

Beoordeling opdracht A

zonder eigen inbreng = max cijfer een 7

Beoordeling PO * Naam: punten score
Culturele activiteit (ingevuld objectief/subjectief schema) Max. 10 pt.
Ingevulde studie Max. 20 pt
Ingevuld inleverdocument Max. 10 pt
Kwaliteit praktische opdracht Max. 20 pt
Presentatie praktische opdracht Max. 10 pt
Eigen inbreng Max. 30 pt
Totaal Max. 100 pt
Kwaliteit = Goed materiaal/ techniek gebruik, verzorging, begrijpelijk voor de
toeschouwer, klopt het eindproduct met de doelstelling? Voldoet de uitvoering aan alle
gevraagde punten uit de opdracht?
Presentatie = Uitleg van motivatie, proces en eindresultaat in minimaal 3 min.
Eigen inbreng = Extra onderdelen toegevoegd die niet beschreven staan in de opdracht.
Beschrijf deze dan ook in je motivatie in het inleverdocument. Een extra mooie
gedetailleerde uitvoering kan ook een extra punt opleveren.

39
CKV – PO – FOTOGRAFIE

Opdracht B: Exactitudes
Naar aanleiding het kunstwerk “Exactitudes” van Arie Versluis en Ellie Uittenbroek maak je
deze opdracht.

Start fase
Stap 1: Vul de motivatie vragen in op het inleverdocument (het inleverdocument vind je
helemaal achterin deze Studie). Bedenk een goede startformulering (zie ‘startfase’ in het hoofdstuk
‘vormgeven’)

Divergerende fase
Stap 2: Brainstormen! Ga op zoek naar een
aantal subculturen hier op school. Benoem en
beschrijf twee van deze subculturen die jullie
willen vastleggen hieronder. Hoe zien ze eruit?
Wat zijn de gewoontes? Waar zie je ze veel?
Hebben ze speciale hobby’s? etc.?

Subcultuur 1:

Subcultuur 2:

Stap 3: Bedenk goed per subcultuur hoe je ze op de foto wil gaan zetten. Welke houding,
gezichtsuitdrukking en welke stijlkenmerken (blouse in of uit een broek, broekspijpen
Subcultuur 1 Subcultuur 2
Houding:

Gezichtsuitdrukking:

Stijlkenmerken:

opgerold, kleine details). Hier ga je dus stileren, net als bij de modefotografie. Zorg ervoor
dat je altijd dezelfde achtergrond gebruikt!

40
Convergerende fase
Stap 4: Vraag per serie minimaal 6 personen (leerlingen en/of docenten) van een bepaalde
subcultuur om op de foto te gaan. Maak een afspraak om de foto’s te gaan maken of doe het
ter plekke (denk aan de achtergrond, altijd hetzelfde!) Stel de personen gerust en vertel wat
jullie gaan doen.

Stap 5: Aan de slag! Nu ga je de foto’s maken. Minimaal 6 personen van één subcultuur.

- zorg voor exact dezelfde achtergrond

- zorg voor exact dezelfde lichtinval
- neem de foto’s steeds van dezelfde afstand (Markeer de grond met een voorwerp of
met schilderstape)
- neem de foto’s uit dezelfde hoek, en met hetzelfde camerastandpunt (liggend of
staand formaat)
- stilleer zo nodig de kleding van de persoon
- geef aanwijzingen voor houding en gezichtsuitdrukking
- maak meerdere foto’s van een persoon zodat je de beste kunt uitzoeken.

Stap 6: Vul het Logboek in op het inleverdocument.

Slot fase
Stap 7: De presentatie van jullie creatie! Nu ga je deze fotoseries presenteren aan je
klasgenoten. Hoe doe je dit als ppt, maak je een fimpje, maak je een tentoonstelling? Maak
de presentatie en bereid het voor.

Beoordeling opdracht B

zonder eigen inbreng = max cijfer een 8

Beoordeling PO ** Naam: punten score
Culturele activiteit (ingevuld objectief/subjectief schema) Max. 10 pt.
Ingevulde studie Max. 20 pt
Ingevuld inleverdocument Max. 10 pt
Kwaliteit praktische opdracht Max. 30 pt
Presentatie praktische opdracht Max. 10 pt
Eigen inbreng Max. 20 pt
Totaal Max. 100 pt
Kwaliteit = Goed materiaal/ techniek gebruik, verzorging, begrijpelijk voor de
toeschouwer, klopt het eindproduct met de doelstelling? Voldoet de uitvoering aan alle
gevraagde punten uit de opdracht?
Presentatie = Uitleg van motivatie, proces en eindresultaat in minimaal 3 min.
Eigen inbreng = Extra onderdelen toegevoegd die niet beschreven staan in de opdracht.
Beschrijf deze dan ook in je motivatie. Een extra mooie gedetailleerde uitvoering kan ook
een extra punt opleveren.

41
CKV – PO – FOTOGRAFIE
Opdracht C: Glamour Remake
Naar aanleiding van de foto’s van Anton Corbijn ga je
zelf een Glamourfoto maken. Je fotografeert je
klasgenoot als zijn/haar favoriete ster/idool en
andersom. Dus jij fotografeert en wordt geportretteerd.

Start fase
Stap 1: Vul de motivatie vragen in op
het inleverdocument (het inleverdocument vind je
helemaal achterin deze Studie). Corbijn als Kurt Cobain

Divergerende fase
Stap 2: Ga eerst brainstormen. Als wie zou jij graag op de foto willen? Maak van jouw
brainstorm/zoektocht een moodboard of woordweb. Je moodboard/woordweb laat je in
je presentatie zien.

Convergerende fase
Stap 3: Kies vanaf jouw moodboard één ster/idool/etc.

Stap 4: Verzamel het materiaal dat je nodig hebt en ga aan de slag. Aan de slag! Nu gaan
jullie de foto’s van elkaar maken. Maak er veel, zodat je straks kunt kiezen.
- Denk na over de lichtinval
- De houding van de geportretteerde
- Stileer zo nodig de kleding van de persoon
- Geef aanwijzingen voor houding en gezichtsuitdrukking

Stap 5: Samen kies je per persoon de beste 3 foto’s uit. Waarom zijn dit
de beste?

Stap 6: Bewerk eventueel de foto’s op de computer.

Stap 7: Vul het Logboek in op het inleverdocument.

Slot fase
Stap 8: De presentatie van jouw creatie. Nu ga je deze foto’s
presenteren aan je klasgenoten. Hoe doe je dit? Maak de presentatie
en bereid het voor.

Corbijn als Bob Marley

42
Beoordeling opdracht C

Beoordeling: (zonder eigen inbreng = max cijfer een 9)

Beoordeling PO *** Naam: punten score
Culturele activiteit (ingevuld objectief/subjectief schema) Max. 10 pt.
Ingevulde studie Max. 20 pt
Ingevuld inleverdocument Max. 10 pt
Kwaliteit praktische opdracht Max. 40 pt
Presentatie praktische opdracht Max. 10 pt
Eigen inbreng Max. 10 pt
Totaal Max. 100 pt
Kwaliteit = Goed materiaal/ techniek gebruik, verzorging, begrijpelijk voor de
toeschouwer, klopt het eindproduct met de doelstelling? Voldoet de uitvoering aan alle
gevraagde punten uit de opdracht?
Presentatie = Uitleg van motivatie, proces en eindresultaat in minimaal 3 min.
Eigen inbreng = Extra onderdelen toegevoegd die niet beschreven staan in de opdracht.
Beschrijf deze dan ook in je motivatie. Een extra mooie gedetailleerde uitvoering kan ook
een extra punt opleveren.

43
CKV – PO - FOTOGRAFIE
Opdracht D: Eigen idee!
Bij deze opdracht heb je de ruimte voor jouw
eigen creatieve ideeën. Wat voor PO wil jij maken
bij dit thema?

Werkwijze:

Start fase
Stap 1: Vul de motivatie vragen in op
het inleverdocument (het inleverdocument vind je helemaal achterin deze Studie).

Divergerende fase
Stap 2: Ga eerst brainstormen en maak een moodboard of woordweb. Presenteer je
moodboard/woordweb in je presentatie.

Convergerende fase
Stap 3: Beschrijf waarom je hiervoor gekozen hebt. Laat dit terug komen in je presentatie.

Stap 4: Verzamel het materiaal wat je nodig hebt en ga aan de slag tot aan het eindresultaat.
Het proces laat je zien in je presentatie.

Stap 5: Vul het Logboek in op het inleverdocument.

Slot fase
Stap 6: De presentatie van jouw creatie. D.m.v. een powerpoint of anders…? Denk ook aan
het proces en wat jij wilt vertellen aan de klas.

44
Beoordeling opdracht D

zonder eigen inbreng = max cijfer een 10

Beoordeling PO **** Naam: punten score
Culturele activiteit (ingevuld objectief/subjectief schema) Max. 10 pt.
Ingevulde studie Max. 20 pt
Ingevuld inleverdocument Max. 10 pt
Kwaliteit praktische opdracht Max. 50 pt
Presentatie praktische opdracht Max. 10 pt
Eigen inbreng n.v.t.
Totaal Max. 100 pt
Kwaliteit = Goed materiaal/ techniek gebruik, verzorging, begrijpelijk voor de toeschouwer, klopt het
eindproduct met de doelstelling? Voldoet de uitvoering aan alle gevraagde punten uit de opdracht?
Presentatie = Uitleg van motivatie, proces en eindresultaat in minimaal 3 min.
Eigen inbreng = Extra onderdelen toegevoegd die niet beschreven staan in de opdracht. Beschrijf
deze dan ook in je motivatie. Een extra mooie gedetailleerde uitvoering kan ook een extra punt
opleveren.

45
Notities/Brainstorm

46
Inleverdocument
Naam leerling(en): Senna Barendse en Lisanne Vis
Klas: AM4C
Kunstdiscipline: fotografie

Opdrachtkeuze: A/B/C/D We hebben een eigen draai aan opdracht C gegeven, daarom is
het eigenlijk opdracht D.

Thema: origineel of gejat

Motivatie: (5 vragen)
1) Waarom hebben wij voor deze opdracht gekozen?
Wij vonden het een hele leuke en originele opdracht. We konden al meteen aan een paar leuke
ideeën en foto’s denken toen we de opdracht doornamen.

2) Wat is ons doel van deze opdracht?

Dat we onze gekozen foto’s zo goed mogelijk na kunnen maken.

3) Hoe koppelen wij deze praktische opdracht aan het thema waar we nu mee bezig zijn?
Dit thema gaat over originele en vervalste kunstwerken. Wij gaan proberen een kunstwerk te
vervalsen.

4) Wat hebben wij in de studie geleerd en hoe passen wij dit toe in onze PO?
We hebben geleerd om foto’s goed te kunnen bekijken en bestuderen. Dit gaan wij ook doen in onze
PO, want we moeten een foto goed kunnen bestuderen om hem na te kunnen maken.

5) Hoe verwachten wij dat ons eindproduct eruit komt te zien?

Wij verwachten dat je wel goed kunt zien dat het die foto is, maar ook dat je heel goed het origineel
van de vervalsing kunt onderscheiden.

Logboek
Benodigdheden om de opdracht te maken:
- Telefoon met goede camera
- Alle spullen die we hadden verzameld om de foto net als de originele foto te laten lijken,
bijvoorbeeld knuffels en shirts.

Hoeveel tijd hebben wij nodig gehad voor het maken van de opdracht (alles bij elkaar
opgeteld):
- 7,5 uur

Wat zijn de stappen die wij moeten doen om de opdracht te maken:

- Brainstormen

47
 - Moodboard maken
- Foto’s uitkiezen
- Spullen verzamelen en de foto’s maken
- Foto’s bewerken
- Presentatie maken

Waarom ziet ons eindproduct er zo uit, zoals het er nu uitziet? Vertel hier over de keuzes
die jullie gemaakt hebben bij het vormgeven van dit werk:

- Wij hebben gekozen om oude foto’s van onszelf na te maken, in plaats van foto’s van
beroemdheden. Dit hebben we gedaan omdat we dit veel leuker en origineler vonden.

Vul in onderstaand schema de taakverdeling in:

Wie: Taken: Tijdsduur van de taak:
Senna Moodboard maken 1,5 uur
Senna Fotograaf 1,5 uur
Senna Model 1,5 uur
Senna Bewerken 0,25 uur
Senna Presentatie 3 uur
Lisanne Moodboard maken 1,5 uur
Lisanne Fotograaf 1,5 uur
Lisanne Model 1,5 uur
Lisanne Presentatie 3 uur

48
49