ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Μάθημα: Αρχές Οικονομικής Θεωρίας (ΓΕΛ)

Ημερομηνία: Παρασκευή 10/6/2022
Επιμέλεια: Δρ. Μάγνης Χρήστος

Φροντιστήριο

Γυμνασίου – Λυκείου - ΕΠΑΛ

Θέμα Α
Α1: Ερωτήσεις Σωστού - Λάθους
Α1α → Σωστό (σχολικό, σελ. 13, {(i) Η οικογένεια ή το Νοικοκυριό, τελευταία πρόταση 1 ης παραγράφου}
Α1β →Λάθος (σχολικό, σελ. 38-39, {(γ) Ταυτόχρονη Μεταβολή ζητούμενης ποσότητας και ζήτησης - … «Το τελικό
αποτέλεσμα εξαρτάται από το σχετικό μέγεθος των μεταβολών της τιμής και του εισοδήματος»}

Α1γ → Σωστό (σχολικό, σελ. 59, «(i) Όταν το οριακό προϊόν μειώνεται, δεν αρχίζει συγχρόνως να μειώνεται και το
συνολικό προϊόν».

Α1δ →Σωστό (σχολικό, σελ. 88, «Ασφαλώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επιδρούν σε αυτό, όπως ο χρόνος
μεταβολής του κόστους παραγωγής, το μέγεθος της επιχείρησης κτλ.»

Α1ε → Λάθος (σχολικό, σελ. 141 «Συνοπτικά, λοιπόν, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, είναι το συνολικό εισόδημα
που δημιουργείται μέσα στην επικράτεια (χώρα). Περιλαμβάνει το εισόδημα που δημιουργούν οι μόνιμοι κάτοικοι
και οι αλλοδαποί που ζουν σε μια χώρα, αλλά όχι το εισόδημα που δημιουργούν και αποστέλλουν στη χώρα οι
πολίτες της που ζουν στο εξωτερικό.».

Α2: Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής

Α2 → (Β) {Με σταθερή την τιμή στο αγαθό Μ πλέον οι καταναλωτές θα ζητούν περισσότερη ποσότητα (=αύξηση
ζήτησης του Μ).

Α3:

Ετήσιο Εισόδημα Φορολ. Εισόδημα

Φόρος
(σε €) Συντελεστής Κλιμακίου
[0,9.000) 0% 9.000,00 € 0,00 €
[9.0001, 18.000) 10% 9.000,00 € 900,00 €
[18.001, 30.000) 20% 12.000,00 € 2.400,00 €
[30.001 και άνω) 30% 30%*x
Σύνολο 4.800,00 €

4.800 = 0 + 900 + 2.400 + 30%*χ

4.800 = 3.300 + 0,30χ
1.500 = 0,30χ
χ = 5.000

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΝΩΣΗ – ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΟΣ Δ.ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΥ 4 2421032032

Εισόδημα = 9.000 + 9.000 + 12.000 + 5.000 = 35.000 €

Α3 → (Γ)

Θέμα Β
B1 – Ανεργία Τριβής: Σχολικό σελ. 169 «Ανεργία τριβής είναι εκείνη η οποία οφείλεται…. Κενές θέσεις εργασίας.

Β2 – Διαρθρωτική Ανεργία: Σχολικό, σελ. 170 «Όταν σε μια οικονομία υπάρχουν άνεργοι και κενές θέσεις
εργασίας,….. μπορεί να είναι μεγάλης διάρκειας.

Β3 – Συνέπειες της ανεργίας: Σχολικό, σελ. 170 «Η ανεργία έχει τρείς βασικές οικονομικές συνέπειες. Πρώτον:……
προς τους ανέργους». « Φυσικά οι συνέπειες της ανεργίας είναι ευρύτερες,…… δημιουργεί σοβαρά κοινωνικά
προβλήματα».

Θέμα Γ
Ερώτημα Γ1
𝚫𝚿 𝚫𝚾
Κόστος Ευκαιρίας Χ σε όρους Ψ = & Κόστος Ευκαιρίας Ψ σε όρους Χ =
𝚫𝚾 𝚫𝚿

Επίσης, Κ.Ε.χ. * Κ.Ε.ψ. = 1 => Κ.Ε.ψ. = 1/Κ.Ε.χ.

Κ.Ε.χ. (Α→Β) = (265-240)/(50-0) = 25/50 = 0,5

Κ.Ε.ψ. (Β→Α) = 1/0,5 = 2

Κ.Εχ. (Β→Γ) = 1 => (240 – Ψγ)/(100-50) = 1 => 240 – Ψγ = 50 => Ψγ = 240 – 50 => Ψγ = 190

Κ.Ε.χ. (Γ→Δ) = 1/Κ.Ε.ψ. (Δ→Γ) => Κ.Ε.χ. (Γ→Δ) = 1/(1/3) => Κ.Ε.χ. (Γ→Δ) = 3

Κ.Ε.χ. (Δ→Ε) = 5 => (100-0)/(Χε – 130) = 5 => 100/5 = Χε – 130 => 20 = Χε – 130 => Χε = 150

Συνδ. Χ Ψ Κ.Ε.χ. Κ.Ε.ψ.

Α 0 265
Β 50 240 0,5 2
Γ 100 190 1 1
Δ 130 100 3 0,33
Ε 150 0 5 0,20

Ερώτημα Γ2
Συνδ. Χ Ψ Κ.Ε.χ. Κ.Ε.ψ.
Β 50 240
Β’ Χβ’ = 70 220 1 1
Γ 100 190

Κ.Ε.χ. (Β→Γ) = Κ.Ε.χ. (Β →Β’) = Κ.Ε.χ. (Β’→Γ) = 1

Κ.Ε.χ. (Β→Β’) = 1 => (240 – 220)/(Χβ’ -50) = 1 => 20/1 = Χβ’ – 50 => 20 = Χβ’ – 50 => Χβ’ = 70

Επομένως, η μέγιστη ποσότητα Χ που μπορεί να παραχθεί με δεδομένη την παραγωγή του Ψ στις 220 μονάδες
είναι 70 μονάδες.

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΝΩΣΗ – ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΟΣ Δ.ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΥ 4 2421032032

Ερώτημα Γ3
Συνδ. Χ Ψ Κ.Ε.χ. Κ.Ε.ψ.
Α 0 265
Α’ 20 Ψα’ = 255 [0,5] [2]
Β 50 240 0,5 2
Β’ Χβ’ = 70 220 [1] [1]
Γ 100 190 1 1

Ο μέγιστος συνδυασμός Β΄ (Χ=70, Ψ=220) έχει προσδιοριστεί από το προηγούμενο ερώτημα.

Επιπλέον, ισχύει ότι: Κ.Ε.χ. (Α→Β) = Κ.Ε.χ. (Α →Α’) = Κ.Ε.χ. (Α’→Β) = 0,5

Κ.Ε.χ. (Α→Α’) = 0,5 => (265-Ψα’)/(20-0) = 0,5 => 265 – Ψα’ = 10 => Ψα’ = 255.

Επομένως, για να αυξηθεί η παραγωγή του αγαθού Χ από 20 σε 70 μονάδες θα πρέπει θα θυσιάσουμε 255 – 220 = 35
μονάδες από την παραγωγή του αγαθού Ψ.

Ερώτημα Γ4
Εφόσον ο υπό εξέταση συνδυασμός είναι ο Κ(Χ=110. Ψ=150), θα βρούμε την μέγιστη παραγωγή του Ψ με δεδομένη
την παραγωγή του Χ στις 110 μονάδες και μετά θα αποφανθούμε για το είδος του συνδυασμού Κ.

Συνδ. Χ Ψ Κ.Ε.χ.
Γ 100 190
Γ' 110 Ψγ' = 160 3
Δ 130 100

Κ.Ε.χ. (Γ→Δ) = Κ.Ε.χ. (Γ →Γ’) = Κ.Ε.χ. (Γ’→Δ) = 3

Κ.Ε.χ. (Γ’→Δ) = 3 => (Ψγ’-100)/(130-110) = 3 => Ψγ’ – 100 = 60 => Ψγ’ = 160

Ο συνδυασμός Γ΄(Χ=110,Ψ=160) είναι μέγιστος. Αυτό σημαίνει ότι με δεδομένη την παραγωγή του Χ στις 110
μονάδες η μέγιστη παραγωγή Ψ ανέρχεται στις 160 μονάδες. Επομένως, ο συνδυασμός Κ(Χ=110, Ψ=150) είναι
εφικτός.

Εφόσον ο υπό εξέταση συνδυασμός είναι ο Λ (Χ=134, Ψ=80), θα βρούμε την μέγιστη παραγωγή του Ψ με δεδομένη
την παραγωγή του Χ στις 134 μονάδες και μετά θα αποφανθούμε για το είδος του συνδυασμού Λ.

Συνδ. Χ Ψ Κ.Ε.χ.
Δ 130 100
Δ' 134 Ψδ' = 80 5
Ε 150 0

Κ.Ε.χ. (Δ→Ε) = Κ.Ε.χ. (Δ→Δ’) = Κ.Ε.χ. (Δ’→Ε) = 5

Κ.Ε.χ. (Δ→Ε) = 5 => (100-Ψδ’)/(134-130) = 5 => 100-Ψδ’ = 20 => Ψδ’ = 80

Ο συνδυασμός Δ΄ (Χ=134, Ψ = 80) είναι μέγιστος που σημαίνει ότι με δεδομένη την παραγωγή του Χ στις 134
μονάδες, η μέγιστη παραγωγή του Ψ ανέρχεται στις 80 μονάδες. Επομένως, ο συνδυασμός Λ (Χ=134, Ψ=80)
ταυτίζεται με τον Δ΄ και, έτσι, είναι μέγιστος.

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΝΩΣΗ – ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΟΣ Δ.ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΥ 4 2421032032

Ερώτημα Γ5
Εφόσον η οικονομία κινείται από τον συνδυασμό Κ(Χ=110. Ψ=150) στον συνδυασμό Λ (Χ=134, Ψ=80), δηλαδή από
έναν εφικτό σε έναν μέγιστο συνδυασμό, αυτό σημαίνει πως η οικονομία μεταβαίνει από ένα καθεστώς
υποαπασχόλησης των παραγωγικών της συντελεστών (ανεργίας) σε ένα καθεστώς πλήρους απασχόλησης αυτών των
παραγωγικών πόρων (πλήρη απασχόληση – μηδενική ανεργία). Επομένως, η οικονομία κατά την παραγωγή του
συνδυασμού Κ βρίσκεται στη φάση της ανόδου ή άνθησης κατά την οποία υπάρχει πλεονάζουσα παραγωγική
ικανότητα και γενικά υποαπασχολούμενοι συντελεστές παραγωγής. Σε αυτό το στάδιο της οικονομικής
δραστηριότητας, αυξάνεται η συνολική ζήτηση και η απασχόληση των παραγωγικών πόρων και ταυτόχρονα
εμφανίζονται οι πρώτες αυξήσεις των τιμών. Στον συνδυασμό Λ η οικονομία βρίσκεται στη φάση της κρίσης καθώς
πλησιάζει και τελικά επιτυγχάνει την πλήρη απασχόληση των παραγωγικών της συντελεστών (των εργαζομένων
της). Στη φάση αυτή του οικονομικού κύκλου αρχίζουν να εμφανίζονται «στενότητες», δηλαδή ελλείψεις αρχικά σε
ορισμένες κατηγορίες εξειδικευμένης εργασίας και αργότερα σε εργατικό δυναμικό γενικά.

Θέμα Δ
Ερώτημα Δ1
𝐀
Γενική Μορφή Συνάρτησης Ζήτησης: QD =
𝐏

Γενική Μορφή Συνάρτησης Προσφοράς: Qs = γ + δ*Ρ.

Ωστόσο, εφόσον διέρχεται από την αρχή των αξόνων (Ρ,Q) = (0,0) → 0 = γ + δ*0 => γ = 0.

Άρα, τελική μορφή συνάρτησης προσφοράς: Qs = δ*Ρ

Εφόσον το σημείο ισορροπίας είναι το Ε(Ρ0 = 10, Q0 = 20) αυτό θα επαληθεύει τόσο την QD όσο και την QS.
𝐀 𝟐𝟎𝟎
Αναφορικά με την Συνάρτηση Ζήτησης (QD): 20 = => A = 200. Επομένως, QD =
𝟏𝟎 𝐏

Αναφορικά με την Συνάρτηση Προσφοράς (QS): 20 = δ*10 => δ = 20/10 => δ = 2. Επομένως, QS = 2P1

Ερώτημα Δ2
200
QD = 12,5 = 𝟏𝟔 𝛍𝛐𝛎ά𝛅𝛆𝛓
Για Ρκ = 12,5 { → Πλεόνασμα = QS – QD = 25 – 16 = 9 μονάδες
QS = 2 ∗ 12,5 = 𝟐𝟓 𝛍𝛐𝛎ά𝛅𝛆𝛓
Το κράτος αγοράζει από τους παραγωγούς το πλεόνασμα που δημιουργείται στην τιμή παρέμβασης.

Κρατική Δαπάνη = Ρκ*(QS-QD) = 12,5*(25-16) = 12,5*9 = 112,5 χρηματικές μονάδες.

Ερώτημα Δ3
Κρατικά Έσοδα = Ρ0*(QS-QD) = 10*9 = 90 χρηματικές μονάδες.

Επομένως,

Κρατική Δαπάνη = Ρκ*(Q S-Q D) = 12,5*9 = 112,5 χρηματικές μονάδες

(-) Κρατικά Έσοδα = Ρ0*(Q S - Q D) = 10*9 = 90 χρηματικές μονάδες
= Τελική Κρατική Επιβάρυνση = 112,5 – 90 = 22,5 χρηματικές μονάδες

200
1 Επαλήθευση: QS = QD => 2P = => 2P2 = 200 => P2 = 100 => P = 10 ή Ρ = -10 (Απορρίπτεται). Για Ρ = 10 → QS = QD = 20.
𝑃

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΝΩΣΗ – ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΟΣ Δ.ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΥ 4 2421032032

Ερώτημα Δ4
Καταναλωτές
ΣΔ1 = Ρ0*Q0 = 10*20 = 200 χρηματικές μονάδες
ΣΔ2 = Pk*Qd = 12,5*16 = 200 χρηματικές μονάδες
Δ(ΣΔ) = 0
Δ(ΣΔ) = [(200-200)/200]*100 = 0%

Η μηδενική μεταβολή (σε χρηματικές μονάδες ή σε ποσοστιαίες μονάδες) στη Συνολική Δαπάνη των καταναλωτών
πριν και μετά την επιβολή της κατώτατης τιμής οφείλεται στο γεγονός ότι κινούμαστε κατά μήκος μιας καμπύλης
A
ζήτησης που η μορφή της είναι ισοσκελής υπερβολή {QD = }. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε σημείο της καμπύλης
P
ζήτησης, η τοξοειδής ελαστικότητα ισούται με – 1.

Πλεόνασμα

Βάσει του παραπάνω σχήματος, οι καταναλωτές από το σημείο Ε βρέθηκαν, λόγω της κατώτατης τιμής, στο σημείο
Α.
ΔQ PE+ PA 16−20 10+12,5 −4 22,5 −90
ΕD (τόξου EA) = * => ED(EA) = * = * = =-1
ΔΡ QE+ QA 12,5−10 20+16 2,5 36 90

Επομένως, κατά την μετάβαση από το σημείο Ε στο Α, εφόσον, |ΕD (ΑΒ)| = 1 → |𝛥𝑄𝐷 %| = |𝛥𝑃% | =|[(16-
20)/16]*100 |= |[(12,5-10)/10]*100 |= 25%, και έτσι, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών επηρεάζεται ανοδικά από
τη μεταβολή της τιμής (+25%) και ισόποσα καθοδικά (-25%) από τη μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας.

Ερώτημα Δ5
Η αύξηση του εισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης του αγαθού. Επομένως,

QD2 = QD1 + QD1*20% => QD2 = QD1 + 0,20QD1 => QD2 = 1,20QD1=>
𝟐𝟎𝟎 𝟐𝟒𝟎
QD2 = 1,20 * ( ) => Q D2 =
𝐏 𝐏

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΝΩΣΗ – ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΟΣ Δ.ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΥ 4 2421032032