*Sự ra đời của thuyết so sánh

Ý tưởng về lợi thế so sánh (lợi thế tương đối) được đề cập đến lần đầu tiên bởi Robert
Torrens (1780 - 1864, người Anh) vào năm 1815 trong bài viết về thương mại mặt
hàng ngô (An essay on the external com trade). Robert kết luận rằng, nước Anh có lợi
khi sản xuất các mặt hàng khác để đổi lấy ngô từ Ba Lan cho dù Anh có thể sản xuất
ngô rẻ hơn Ba Lan. Tuy nhiên, lý thuyết lợi thế so sánh chỉ thật sự gắn liền với tên
tuổi của David Ricardo khi ông phát triển nó trong tác phẩm nổi tiếng năm 1817
“Những nguyên lý của kinh tế chính trị và thuế khóa”.
* Các đặc trưng cơ bản của thuyết so sánh:
- Lợi thế so sánh là lợi thế đạt được trong trao đổi thương mại quốc tế, khi các quốc
gia tập trung chuyên môn hoá sản xuất và trao đổi những mặt hàng có bất lợi nhỏ nhất
hoặc những mặt hàng có lợi lớn nhất thì tất cả các quốc gia đều cùng có lợi.
- Đầu thế kỷ 18, David Ricardo tuân theo 'Lý thuyết về lợi thế chi phí tuyệt đối do
Adam Smith đưa ra' và tiến thêm một bước, bằng cách nhấn mạnh rằng lợi thế chi phí
không phải là điều kiện bắt buộc để thương mại diễn ra, giữa hai quốc gia. Điều này là
do, các quốc gia vẫn có thể đạt được từ thương mại quốc tế, ngay cả khi một quốc gia
có thể sản xuất tất cả hàng hóa với chi phí lao động ít hơn so với quốc gia khác.
- Trong cuốn sách Nguyên tắc kinh tế chính trị, Ricardo chỉ ra rằng một quốc gia
chuyên sản xuất những hàng hóa đó là có lợi, có thể sản xuất với năng suất tối đa, và
lãng phí tối thiểu công sức và chi phí và nhập khẩu những hàng hóa đó từ các quốc gia
khác mà nó sản xuất không hiệu quả.
- Một quốc gia hoặc doanh nghiệp được cho là có lợi thế so sánh trong sản xuất hàng
hóa hoặc dịch vụ khi họ có thể sản xuất / cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể đó
với chi phí cơ hội tương đối thấp hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Chi phí cơ hội là yếu
tố quyết định để phân tích trong việc đưa ra lựa chọn giữa nhiều lựa chọn để đa dạng
hóa sản xuất.
* Ưu điểm và nhược điểm của thuyết so sánh:
- Ưu điểm:
+ Các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực thương mại áp dụng lợi thế so sánh để tận
dụng lợi thế của mình. Khi làm vậy, họ có thể đạt được lợi thế trong cạnh tranh hoặc
thậm chí là lợi thế tuyệt đối.
+ Các quốc gia hoặc các daonh nghiệp có lợi thế so sánh có thể tập trung lao động,
vốn và nguồn lực của họ vào sản xuất đòi hỏi chi phí cơ hội thấp hơn và do đó đạt
được tỷ suất lợi nhuận cao hơn.
- Nhược điểm:
+ Nếu một quốc gia tự rút khỏi hiệp định thương mại quốc tế hoặc chính phủ áp đặt
thuế quan, điều đó có thể tạo ra phức tạp cho các doanh nghiệp đang dựa vào các quốc
gia đó để tìm nguồn lực.
+ Chi phí vận tải khá lớn, mặc dù chi phí nguyên vật liệu và nhân công ở nước ngoài
có thể rẻ hơn so với việc sản xuất chúng ở cùng một quốc gia nhưng số tiền tiết kiệm
được không đủ lớn cho chi phí vận chuyển.
+ Khó tăng quy mô sản xuất, quy mô tổ chức, sản lượng nếu các sản phẩm và dịch vụ
yêu cầu các kỹ năng chuyên biệt.