Professional Documents
Culture Documents
Dokme Yukler Ve Ambarlarin Hazirlanmasi
Dokme Yukler Ve Ambarlarin Hazirlanmasi
Dokme Yukler Ve Ambarlarin Hazirlanmasi
Kömür yüklemesi
Kömür Tahliyesi
EMNIYETLI YONETIM SISTEMI/OPERASYON REHBERI
Bütün dökme yük zabitleri oldukça güzel açık ve anlaşılabilir bir rehber elde
edeceklerdir.Bu refernas asağıdakiler için rehber olacaktır.
• Ambarların hazırlanması
• Dokme yüklerin taşınması istekleri
• Dökme yük tasıması ile ilgili emniyet bilgileri,(sıvılaşma,ısınma,oksijen
azlığı ve kapalı yerlere giriş)
Mesela petcoke gibi bazı yükler vardır Taşındıktan sonra iz birakır,bu yükler
sonrasında cok iyi bir ambar temiziliği yapmamız gerekir.Bazı yükler için ise
bugday yüku veya revir temizliği gibi hazırlık ister (mesela silver sand bu yük
cam yapımında kullanılır.)bazı yüklerde eski yükten iz olmasını istemez ve bir
önceki yükün atıkları mutlaka yok edilmelidir.
Ambarın Yapısı
Bazı dökmeci gemilerde ise box tipi ambar olması nedeniyle posta olmaması ____ GEMI KAPTANININ GOREVLERI
tahliye veya yüklemelerde kepçeların verdiği hasarlardan dolayı balast Kaptana kira sozleşmesine uygun olarak sefer talimatı verilir..
sularının ambara girmesi nedeniyle problemler olusabiliyor. Bu talimata gore kaptan laycan zamanı icinde ambarlarını hazırlamıs
bir sekilde limanda olmaya calısır.Verilen taliamtlar ve bilgiler kesinlikle karışık
Bunun yanında aşağıdakilerden bir sonraki yüklerde karışma ve yükü bozma olmamalıdır.Bu talimatların geminin elindeki imkanlarla sınırlı oldugunu asla
sebepleri olusabilir. unutmayın. Eğer talimatlar hava durumu ,seyir zamanının sınırlı olması gibi
faktorlerden yerıne getırılmeye bilir.Kaptan bu durumu hemen kiracıya ve
• Celik yapılara ve koruma braketlerine kepçe hasarı sirkete bildirmelidir ve eğer gerekliyse alternatif cozum yolları bulmaya
• kepçeler ve yüklerden dolayı perdelerde veya ambarın taban calısmalıdır.Gemi kaptanı yüku aynı sekilde teslim etmeye mecburdur.
sacında dökulebılecek sekildeki pasların artması.
• Ambar merdiven ve ambar techizatlarına hasar
Gemi kaptanı kira sozleşmesine uyacagım diye gemiyi,yüku ve personeli
• Ambar dip saçında ve TST tank saclarında kepçe hasarından dolayı
riske atamaz..
sızdırmazlık problemi
• Buldozer ve kepçeler nedeniyle tank giriş kapaklarına hasar. Kıra sozlesmesi sartlarına uyum için
Gemi kaptanı
Iron ore tahliyesi sonu Ure yükunde ambar kapagından yüke dusen boya ve pas parcaları
AMBARLARIN BAKIMI Aydınlatmalar ve aydınlatma ekipmanları operasyonel olarak kontrol
Ambar bakımı rutin planlı bakımların ve arıza bildirmin içinde olmalıdır. edilmelidir.Bir çok yüksek hasar talebi ambarda birakılan seyyar
Bunun yanında her tahliye ve ker temizlikten sonra uzman kişi tarafından aydınalatmanın kablolarının kötü durumda olmasından çıktığı belirlenmiştir.
ambarlar kontrol edilmelidir.Bu kontroller kayıt edilmeli ve fotograflanmalıdır. Bütün ambar aydınlatma sigortaları yükleme öncesi çıkarılabilir.
Bu kayıtlar ambar durumları hakkında yapılacak bakımlar için hazırlanacak
ayrıntılı raporların hazırlanmasında buyük kolaylık olacaktır.
f. Islaklık
Bütün ambarlar mutlaka kurutulmalıdır.Eğer ambarda su veya kaçak
varsa gemi yüke uygun kabul edilmez.Mutlaka bu kaçaklar
giderilmelidir.Sintine kuyuları kurutulmalıdır.
g. Kokular
Bütün hububat yükleri depolandıkları alanda kokusuz olarak
Surveyor kabarmıs boyaları kaldırırken saklanmalıdırlar.Buna boya ve kimyasalların kokularıda dahildir.
h. Böceklenme
Eğer bir ambarda üçten fazla ölü veya diri böcek görülürse o ambar yüke
uygun degil diye deklere edilir.Ambarlar ayrıca eğer böcek lavrası veya
yumurtası bulunsada yüke uygun degil diye deklere edilir.Avustralya
karantina kontrol servis kuralına gore ambar kontrolunde belki böcek
olmayabilir fakat ambarlar temiziliğin yetersizliğinden dolayı gecemezler.
Önlem: Ambarlar kontrol edilerek hijyen olmayan koşullar varsa mutlaka Surveyor durumdan tatmin olunca ambarın temiz olduğunu acıklar ve
hemen giderilmelidir.Eğer herhangi bir dışkı bulunursa kaynağını bununla ilgili sertifika verir.Bu her ne kadar garanti olmasada bunun
sonucunda yükle ilgili herhangi bir şikayet olmayacağının garantisi yoktür.
DÖKMECI GEMILERDE AMBAR TEMIZLIGI – GRAIN Grain clean
Kuru yük ticaretinde ambar temizliği ile beş ana derecelendirme Genelde bir çok dökmeci gemiden istenen temizlik şeklidir.
vardır.
Genel olarak tramp seferi yapan tahliyesi tamamlandıktan
1. Hospital clean, or ‘cok yüksek standartta ’temizlik sonra bir sonraki seferi bağlanmayan bir dökmeci gemi kaptanından
2. Grain clean, or yüksek standartta temizlik istenen genel olarak grain clean temizliktir.Bu açıklamaların amacı
3. Normal clean/normal temizilik dökme yük tasıyan tramp seferi yapan bir gemide genelde grain clean
4. Shovel clean/süpürmek standard da olması gerekliliğidir.Yukardakilerin ısığı altında belirlenen
5. Load on top/üstüne yüklemek kesin yükler mesela kaolin gib çok yüksek temizilik ister veya hospital
clean olması istenir.
Hospital clean oldukca sıkı, ambarın bütün yüzeylerinin %100
koruyucu boyalı olduğu buna tank toplar,merdivenler ve ambar
kapaklarının içleride dahil temizlik şeklidir. National Cargo Bureau (NCB) tarafından belirlenen ve herkesçe
kabul gören bir terim vardır buna göre
Standard hospital clean istekleri belirli yükler için geçerlidir mesela
kaolin/china clay, mineral sands,zircon, barytes, rutile sand, ilmenite, “Bütün kompartımanlar tamamen temiz,kuru,kokudan arınmış ve
fluorspar, chrome ore, soda ash, dokme prınç, ve yüksek kalitedeki wood gazdan arınmıs olmalıdır.Bütün gevşemiş / kabarmış boya ve
pulp. Genel olarak bu tür yüksek standardta ki temizlik ,ozel yükler için paslar yok edilmiş olmalıdır.
yapılan özel bağlantılar için gecerli olur.Nadiren tramp seferler için istenir.
Açıklama oldukca açıktır:
To be accepted for some dry bulk cargoes, the holds need to be hospital clean
Grain clean Oldukça normal bir istektir. Genel olarak bir cok dokme yük
ve break bulk yükler için grain clean temizilik isterler mesela bütün
hububatlar,soya meal ve soya mamulleri, alumina, sulphur, bulk cement,
bauxite, cöncentrates, and bulk fertilizers gibi.Bazı liman ve yük sahipleri
daha değişik yük temiziliği isteyebilirler.
Shovel clean anlamı bir önceki yükün bobcat veya kaba bir süpürülme ve
küreklerle yükün atıklarının personel veya stevedore tarafından
alınmasıdır.Mutlaka kaptan hangi standartın beklendiğini netleştirmelidir.
Load on top anlamı bir önceki yükten kalan atıkların üzerine yeni yükü
yüklemektir.Genel olarak kepçe temizliği anlamına gelir.Bu standart
genelde sürekli aynı tip ve kalitedeki yükler yüklenecegi zaman istenir.Bu
büyük kontratlarda yapılan yük anlaşmaları için kiralanan gemiler için
geçerli olur.Ticari nedenlerden dolayı ambar temizliği pek istenmez bir
sonraki yük önceki yük atıklarının üzerine yüklenir.
Ambar ağzı altında kalkmıs boyalar ambarın temizılık surveyınden gecmıyecegının belirtisidir.
Bu ambar agır pitting,kalkmıs pastan ve kömür izinden dolayı ambar surveyınden gecmıyecektır. Bir önceki yük atıgının bulunması nedeniyle surveyden gecmıyecektir
Bugday yükleme Grain temiziliği yapılmıs bir ambar hububat yüklemeye hazır
Tam yük bugday yüklemesi Grain temiziliği yapılmıs bir ambar hububat yüklemeye hazır
Temiz süpürme veya kürekleme
Bir tahliye sonrası ambarlarda kalan yük miktarları çeşitli nedenlerden
dolayı oldukca değişiklik gosterir.gemi kaptanı bunu değişik yolarla
kontrol altına alabilir.mesela;çelik yüklerin tahliyesinden sonra stevedoru
ikna ederek lashing materyallerin ambardan çıkarılmasını saglayabilir bu
personelin ambarları daha kolay temizlemesi için oldukça buyük bir
yardımdır.Genel olarak kira sözlesmelerinde gemi teslim edilirken ‘swept
clean’ veya ‘shovel clean’ olarak belirtilir.Eğer‘swept clean’yazısıyorsa,
stevedorlardan tahliye limanında ambarlarda kalan yük atığının
süpürülerek en az olarak teslim etmesi istenir.Eğer ‘shovel clean’ olarak
belirtilmişse stevedorun teslimi bobcat veya küreklemeden öteye gitmez..
Stromme Maxi-Gun 7-10 bar hava basıncı ile yaklasık saatte 100 ton su harcar.Bu cement ve
Eğer bir gemi shovel clean olarak teslim ediliyorsa bunun anlamı hala petcoke gibi yükler için uygundur.
Genelde kullanılan basınclı deniz suyu geminin yangın devresinden veya Menhol kapakları kenarları, eğer varsa konteyner papucları gibi yerler
jet gun kullanılır.Bu jet gunlar genel olarak deniz suyunun 30m ile 40m, iyice temizlenmelidir.
arasında bir mesafeye kadar gitmesini saglar .
KIMYASAL UYGULAMASI
Eğer her tahliye sonrası ambarlar uygun şekilde temizlenmezse üst üste
yapışan atıklar ambar koruma boyasını etkiler ve bir renk değişikliği oluştürur,
bu kalıcı olur.
Kimyasalla Ön Yıkama
On yıkama yapmak boyayı koruyacak ve ambaradaki yük atıklarının ve izleri
nin daha kolay ve çabuk cıkmasını saglıyacaktır.Boya korumasının
sağlanabilmesi için bazen ön yıkama gibi yükleme yapılmadanda uygulanabilir
ve bu kimyasalla bir koruma tabakası oluştürarak boyayı korur daha sonra
tahliye sonrasında ambarlar yıkanarak bu koruma atılır. Bu tür kimyasallar
‘fat cargo slip’olarak bilinir.Bu tür korumaların yüke ve çevreye zararı
olmaması gerekır.
Ön yıkama yükün her zaman ambar yüzeylerine yapışmasını engeller.
Ön yıkama kaba, boya koruması olmayan yüzeylerde fazla etkili olamaz
mesela tank top gibi. Büyük gemilerde bu tür uygulamalar her bir ambar için
3 saatlik bir zaman alır.Ön yıkama boyayı korur ve yükün bir sonrakı yüke
hazırlanmasında boyanması gerekirse zamandan tasarruf edilmesini saglar.
Kimyasal Uygulaması
• Kimyasal tank
• 7 bar civarında hava basınclı mini-jet
• foam nozullu ve uzatması
• (PPE)koruyucu elbise
• Boya iyi durumda olmalıdır Eğer takip eden yük çelik mamulu ise mutlaka bütün
• limewashing chlorides(tuzlar)ambardan uzaklaştırılmalıdır çünkü ambarın terleme
• hold block yapması ile tuzlu su ortaya cıkacak buda çelik yükunu etkileyecektir.
iyi bir boya,az limewashing veya hold block gereklidir. Dokme yük atıklarının yok edilmesi –Yıkama suları ve atıklar için
MARPOL 73/78 Annex V kurallarının sıkı bir sekilde takip edilmesi
Tipik bir sulphur yüklemesi sefer talimatında aşağıdaki gibi bir terim gerektiğini bilmelisiniz.
gecebilir:
MARPOL 73/78 Annex V 400gt ve ustu bütün gemiler için uygulandıgını
“The ship to be presented for loading with holds clean/swept/dry/ bilmeli onaylı bir Garbage Management Plan ve Garbage Record Book
limewashed and free from residues of previous cargoes, suitable in all sahip olmalısınız.August 2005 de devreye giren eklere gore yük atıkları
respects to receive bulk sulphur to the satisfaction of shippers and garbage olarak elleçlenecektir.Bu nedenle yük atıklarını elleçlerken ozel
charterers. Hatch covers to be in a satisfactory condition to ensure sahalara dikkat etmeliyiz ozel sahaların dısında ise en yakın kara
watertightness.” parcası(burada en yakın kara parcası ulkenın karasualrının bıttıgı yer
anlamına gelir) dikkate alınarak elleçlenir.(Eğer yuzer ise 25 milin dısında
Lime (veya calcium hydroxide)kireç tasının ezilmis toz haline getirilmiş batar ise 12 milin dısında olarak elleçlenir.)
halidir.Limewash ile ilgili sorun zor cıkmasıdır.Light cement kalıntısı ile
aynı problemlere sahiptir.Diger alternative ise is ‘hold block’, olup çevre Garbage Management Plan da ambardaki yıkama sularının nasıl en aza
dostu bir üründür.. indirilecegi ve nasıl atıkların elleclenecegi belirtilmelidir.B u tür
operasyonalr garbage olarak kayıt altına alınmalıdır.Baslama ve bitiş
Kireç Karışımının hazırlanması:200 litrelik boş bir varile yaklasık 50/75kg zamanları Garbage Record Book a işlenmelidir.
kireç ve 2.5kg lık bir şeker atılır.Varil sıcak veya ılık tatlı su ile doldurulur
ve iyice karışana kadar karıstırılır.Bir handymax dökmeci gemide MARPOL 73/78 izinleri belki gemi ve insan emniyeti açısından göz
yaklasık olarak 1,200kg ile 1,500kg kirec kullanılır.Eğer boyası yoksa ardı edilebilir.
10,000 cbm lik bir ambara yaklasık 600kg kirec kullanılır.karışım miktarı
boyanın durumuna ve diger faktörlere gore değişebilir.kaptan gemide MARPOL ANNEX I – Burada ki kurallar yakıt kirliliklerini kapsasada .
yeterli kireç oldugundan emin olmalıdır.
Marpol konvansiyonu Annex V Reg. 1(1) de belirtildigi gibi, diger
annexlerde tarif edilen veya listelenen maddeler için Annex V
uygulanamaz.mesela petcoke gibi yüksek hydrocarbon içeren maddeler
gibi (ambar yıkandıktan sonra suda yag izlerini gorebilirsiniz.) bu nedenle
yapacagınız garbage uygulaması oldukca yanlıs olacaktır bu tür yıkama
suları annex 1 altında işlem gormelidir.
Annex I Reg 1(1) oil soyle tarif edilir “petrol herhangi bir formda buna crude SINTINE KUYULARI
oil, fuel oil, sludge, oil refuse ve rafine edilmiş urunler dahildir.” Genel olarak sintine kuyularının kapakları kaneviçe ile sarılıp ve
Annex I Reg. 1(2) belitilen yag/yakıt karısımı “içinde herhangi bir yag/yakıt etrafı çementolanır,veya belki kendi civatalı bir sistemi olabilir. Bazı
karısımı bulunan”. yükler mesela zircon, andalusite, titanium slag veya chrome ore, çimetodan veya
Annex I Reg. 2(1)belirti ki “Aksi soylenmedikce bu annex bütün gemilere çimento tozundan etkilenebilir,kaneviçeyi marine tip bantla yapıştırabiliriz..
uygulanır.”
Kraft kağıt kullanılarak belli yüklerin toz ve kucuk tanecikler engellenebilir
Bu nedenle Annex I içinde petrol türevi olan her türlu yükun atıklarının
yıkanmasından sonra bütün gemilere uygulanır ve buna gore atıklar
elleçlenir.Ne yazık ki annex oldukca acık degildir ve acıkca petcoke veya
diger ambar yıkama suları belirtilmemiştir.
400 gross ton ve ustu tanker den baska gemilerden ve makine dairesi
sintinesi,yük atığı karısmamıs pomnpa dairesi sintinesi hariç:
Arızalı sintine valfinden dolayı su girmesi buyük yük hasarlarına neden olur
BOYA SİSTEMLERİ
Ne yapabiliriz:
AMBAR KONTROLU
Ambar temiziliği sonrası zaman oldukca değerlidir eğer ambar
elemanlarında ve boya da hasar varsa hemen tamir edilmeli ve eğer
herhangi bir boya tamiri yapıldıysa boya kokusu varsa yok etmelisiniz.
1. Dik merdivenden aşağıya inin güverte altı ve ambar üst köşelerini ve Bir kac kez ambar kapagını acıp kapayınca eski yük atıkları ambara duser
ambar ağzının bitimlerini görene kadar inip, durun. Etrafa iyice bakın
eğer gerekliyse kuvvetli bir el feneri kullanın bütün yatay yüzeyler
temiz mi bakın.Merdivenden aşağıya dogru devam edin merdivenin
her iki yanından bulkhead(perde) ve yakınlardaki elemanları kontrol
edin.
2. Tank toptan, çıkılabiliyorsa devre korumalarına tırmanın arka
kısmında toz,kalkmış paslar ve yük atığı kalmış mı
bakın.Devrelerin.postaların arkalarına bakın.Tank topun üzerinde
dolaşın bulkhead, bulkhead koselerine gidin ve kontrol edin,tank top
üzerinde dolasın kalkmıs pas varmı veya dökülme sesi varmı kontrol
edin.
3. Sloping ladder yavasca tırman(diger merdivene tırman), görülebilen
tüm yüzeyleri kontrol et.Ust bolumde durun, güverte altı ve ambar ust
koselerını ambar ağzının bıtımlerıni kontrol edin
4. Güverte evlerini/kasara (deck house) ları kontrol et, grain ve
böcek varmı bak.Bazı personelin grain atıklarını toplayıp
toplamadığını kontrol et daha sonraki limanda satabilirler.Bu
personelin grain toplayıp sakladığı storlarda mutlaka böcek
oluşumu olur.
5. Eğer grain atıklarının olduğu ambarda böcek bulunduysa mümkün
oldugunca cabuk atıkları hemen yok edin.Etrafa iyi kalitede böcek ilacı
sıkın ,sakın böcek bombaları atmayın veya buna benzer hazırlıklar
yapmayın bu bir çok ülkede yasaklanmıstır.Eğer bomba atıldığından
şüpheleniliyorsa Australian Quarantine and Inspection Service bunu
raporlar.
6. Eğer ambaradaki sert pasların yıkama sırasında kalkma eğilimi varsa
ambar kuruyana kadar farkına varamayabilirsiniz.Ambar grain yükune
Kabul edilmeden önce kaba pası raspa edip çıkarmayın.
7 .Temizliğe baslamadan önce ambar kapaklarını bir kac kez açıp
kapayın, bu atıkların ve gevsemiş pasların düşmesini sağlar.
8. Bir numaralı ambara daha fazla dikkat edin çünkü temizlemesi yapısı
nedeniyle ve ekstra yapı olmasından dolayı oldukça güç olabilir.Bir cok
survey ambar surveyine bir numaralı ambardan baslar ve eğer
gecerse diger ambarlara daha az dikkat eder.
AMBARIN SURVEYDEN KALMA NEDENLERİ bugday,mısır,bezelye,fasulye,prinç,filizlenmiş gıdalar,hayvan
kaynaklı dıskılar,hayvan tüyleri,toprak,kum gibi maddelerin
Bir çok gemi zor ulaşılabilecek yerlerde eski yük atıkları,kabarmış bulunması yükun kabul edilmeyeceği anlamına gelir ve gemi
boya,kabarmış pas bulunmasından dolayı veya balastlı sefer karantinaya alınabilir.Eğer gemi bugday surveyinden geçmezse
yaparken yüke ambar kapağından eski yük atıkları veya pasların yüklemek için baska bir geminin gelmesi gerekmeyebilir, geminize
ambara dusmesınden dolayı kabul edilmemiştir.Bu gibi hatalardan aynı rıhtımda kalma musadesi verilebilir.Bubugday yüklemesi ve
kaçınmak için zabitler ambarın üst kısımlarının ve postaların depolaması sınırlı olan küçük iskeleler için gecerli olabilir eldeki
en iyi şekilde temizlenmesine dikkat etmelidirler bunun için yük sadece gelen gemi için yeterlidir.Eğer buyük limanlarda ise
ulaşılabilecek ekipmanlar kullanılmalıdır mesela cherry-pickerlar depolama imkanları fazla oldugu için birkac gemiyi kabul edecek
gibi.Alternatif olarak eğer emniyetli buluyorsanız grain,fertilizers şekilde düzenlenmiştir ve sıradaki mevcut diğer gemiler kabul
gibi yükleri tahliye başladığında güverte altlarını ambardan hemen edilebilir ve boylece yüke kabul edilmeyen gemi rıhtımı terk eder.
süpüreye başlıyabilirsiniz. Bazı limanlarda bu amacla layby berths dediğimiz bekleme amaçlı
rıhtımlar mevcut olup sadece ambar temizliği yapılabilir.Bazı
Bu avustralya gibi ülkeler için oldukça onemlidir ve bu konuda limanlarda sahildeki işçiler grain için gelen gemilerin yanaşmıs
Australian Quarantine Inspection Service in hiçbir toleransı yoktur. sekilde temizlenmesini istemezler fakat bazı gemilerin muafiyetleri
Bu durumda eski yük atığı olarak bir tanecik bile bulunsa yüke vardır mesela handysize, handymax veya panamax, gemiler için
karışacağı kabul edilerek gemi yüke kabul edilmez. Yüklenmiş cherry-picker gerekli olabilir.Bir cok limanda ambar temizliği için
yük içinde bulunan bir tanecik bile, değişik temizlik şirketleri vardır.
AMBAR TEMİZLİK EKİPMANLARI
Yüksek basınçlı temizleyiciler 350 den 500 bar kadar dökme yük
gemilerinin bir parcası olarak standard ekipman olarak kabul edilmelidir.
Eğer uygun ve iyi bir temizlik itiyorsak bu tür ekipman lar her zaman Petcoke tasımasından sonra ambarlarda renk değişikliği olur
yararlıdır.
Coke – Genel
Sunu unutmayalım bir çok liman petcoke yüklemesi olsa bile oldukça
sıkıdır.Ambar tank top,bulkheadlerde,postalarda,ambar
ağızlarında,kapak altlarını temiz,kuru olmasını ve kabarmış,pas,boya
yabancı madde,önceki yük atıklardan arınımış isterler.Ambarların
boyanması genelde istenmez fakat surveyor ambarları temiz ister,fakat
surveyorler temizlik için boya ve pasların kabarmışlığına,yük atıklarına ve
genel olarak boyanın ne kadarının kayıp olduğuna bakar.
problemlere neden olur ve özellikle ambar altlarında ki yakıt tanklarını için
potansiyel tehlike oluştürur.Cement sıksık deniz suyunun soğuk olduğu
bolgelerden yüklenir ve sıcak,rutubetli bolgelerde tahliye edilir.Yükleme
tamamlandıktan sonra çimentonun toz hacmi genelde %10 olarak
anlaşılır.Bu kondisyonda,su buharı yoğunlaşır ve çimentonun
katılaşmasını sağlar,özellikle yüzeyde oluşur bu sadece ana güverte
altlarında değil ambarın diğer kısımlarında da oluşur.
Surveye hazır bir ambar Bazı olaylarda hava durumuna gore iyi bir havalandırma problemleri
azaltabilir.
Met coke
Metallurgical coke veya met coke bituminous coal ısıtılarak Dokme Yük olarak Cement :
damıtılması sonucunda elde edilir ve genel olarak çelik uretilirken • Islanınca donar
kullanılır. • Sıcak yüklendiğinde bellirli bir müddet sıcaklığını korur
• Düzgün olmayan yüzeylere kolayca yapışır
Yüklemeden Önce, • Önceki yük atıklarından etkilenir ve bozulabilir.Bu karışımlar
Bütün solid atıkları çıkarın,temizce süpürün ve deniz suyu ile yıkayın. çimentonun tutuculuk etkisini azaltabilir.
Boya koruma işlemi pek istenmez. • Dikkate değer toz üretmesinden dolayı ambarın üst kısımlarında
problemlere neden olabilir.
Tahliye sonrası,
• Bütün solid atıkları çıkarın,iyice süpürün,kimyasalı sulandırarak Cement Yük ambarlarının hazırlanması ve yükleme öncesi temizlik:
uygulayın • Ambarlar (yanlar ve tank top)ve sintine tamamen kurutulmalıdır.
• Kuruyan perdelere tatlı su uygulaması yapın • Ambarlar temiz ve kokudan arınmış olmalıdırlar.Bir önceki yükten
• Eğer ambar çeperlerinde büyük miktarda kalıntı yoksa kimyasal kalan atıklar mesela şeker ve fertiliserlar ambarın geçmesini
uygulama öncesi deniz suyu ile yıkama yapmak,kimyasal engeller.Küçük bir miktar bile şeker çimento yükünün kalitesini
uygulanacaksa kimyasalın etkisini azaltır. düşürebilir..Bu nedenle eğer önceki yük şeker ise – mutlaka çok iyi bir
• Temizlik bittikten sonra tatlı su ile yükardan aşağıya yıkayın şekilde ambarlar temizlenmelidir.
• Ambar havası mutlaka kurutulmalıdır,bunun için ambarlara nem
Bulk cement and clinker giderici ekipmanlar koyulmalı ve yükleme başlamadan bir kaç gün
Vereceğimiz bilgiler genel olarak konvansiyonel çimento taşıyan dökmeci boyunca bu uygulanmalıdır.
• Sefer boyunca terleme önlenmelidir.
gemiler için geçerli olacaktır.
• Eğer balast tankı ambarla bitişikse soğuk balast suyu alımına dikkat
etmeliyiz.
Cement ve clinker genel olarak kuru yük ticaretindin %5 ini oluştürur ve
taşındıktan sonra ağır bir temizilik işi gerektirir.Konvansiyonel gemilerde • Bütün ambarlar ve tank top, bulkhead uzerindeki çukurlar ve
genel problem çimento tozu ve yük atıkları kalan ulaşılması zor olan frengi delikleri temiz ve kuru olmalıdır.Menholleri naylonla
kapayın ve içlerine naylon ve maskeleme bandi yapıştırın.
yerlerin temizliğidir.
• Eğer iklim sıcak ve rutubetliyse tahliye biter bitmez,ambar içinde kuru
Clinker çimento üretiminin ana bileşenidir.Clinker yükleme ve ambar
atmosferi korumamız için bütün ambar kapak ve acıklıklarını kapatın
temiziliği çimento ile benzerdir
• Sintine ,sintine kuyuları ve tank toplar yüklemeden önce temizlenmeli
Clinker çimentodan farklı olarak birleştirici madde içermez.
ve kurutulmalı,çimento kuyuları tıkar bu da cok buyük bir sorun
oluşturur.Tıkanan sintine devreleri cok buyük problem yaratır.
Cement
• Sintine filitreleri ve sintine kapakları delikleri açık olmalı,döküntüden
Cement üretimden ayrılırken 110ºC sıcaklığa sahiptir ve yüklenirken bu
arındırılmış olmalı.
sıacklık 80ºC kadar düşer.Eğer sıcaklıklar 100ºC üzerinde ise mutlaka
kayıt edilmelidir.Bu sıcaklıklar ambar koruma boyası uzerınde buyük
• Geri dödürmez valflerin operasyonel olduğunu kontrol edin Bir çok yük Tahliye Sonrası:
hasarı sintine devrelerinden geriye deniz suyunu gelmesi sonucu • Çimento tozu perdelerden ve tank toptan kuru bir süpürge/ fırça ile
oluşmaktadır.Eğer bu çimento yükunde oluşursa bu oldukça pahalı ve süpürülmeli.
zaman alıcı bir işlem olarak geri döner belkide system devrelerinin • Personel ve stevedorlar ambarın tahliyesini takip ederler ve
yenilenmesi bile gerekir. sonlara doğru ambara kepçe sokarak küreklenen atıklar bu
• Sintine kuyuları iyi kalite kaneviçe kullanılarak korunmalıdır suyun acil kepçenin içine doldurularak ile dışarı verilmesi sağlanır.Bu
durumda dreyn olmasına müsade edecek ama içeri yük atığı süpürülmeden yapılan işlem genelde ‘Shovel clean’olarak
girmeyecektir. isimlendirilir.
• Iyi bir temizlik ekipmanı olmalı • Sintine kuyuları çimentodan arınmış kuru olmalıdır.
• Çimentoyu çıkaracak kimyasal gerekli. • Ambar perdeleri, ambar kapakları altları ve ambar agızları basınclı
• Personel koruyucu elbise giymeli hava ile süpürülmeli.
• Bütün katı atıklar ambardan çıkarılmalı, temiz bir şekilde süpürülmeli
Hatırla: Şeker yüku taşıdıktan sonra ambarlar yüksek standarta ve yüksek basınclı deniz suyu ile yıkanmalı.Kuru temizilikten sonra
temizlenmelidir.Şeker atıkları çimentoyu etkiler. ambarlar ambarlar mutlaka yüksek basınclı hava veya su ile
temizilenmeli.Eğer gerekirse yüksek basınclı su ile birlikte kimyasal
Boya Koruması kullanılmalı.
• Ön yıkama ürünleri gibi kiyasal boya koruması kullan,bu tür ürünler • Eğer sertleşmiş atıklar varsa yüksek basınclı deniz suyu kullanarak
tahliye sonrası ambarların kolayca temizlenmesini sağlar. çıkarılmalı.Eğer profesyonel temizlik firması varsa onu çağırabilirsiniz.
• Çok sertleşmiş çimentonun çıkarılması için asitler kullanılır.Sertleşmiş
çimento atıkları için eğer yüksek baınçlı su çıkarmazsa,yüksek
basınçlı temizleme ekipmanları ve asit kullanabiliriz. Hydrochloric
(muriatic) acids bu işler için kullanılır ama kullanmadan önce boya
firmasından bu konuyla iligli tavsiye almalısınız.Asitler insan vücudu
için oldukça tehlikelidir ve ambar boyası içine geçebilir.Tavsiye edilen
karısım(tatlı su ile karışım) oranı 1:5 tir.Cok kuvvetli karışımlar belki
gerekli olabilir bu ambar saçlarında pittinglenmeye neden
olabilir.Yinede üretici firma tavsiyelerine uyun.
Yükleme Boyunca :
• Mümkün olduğunca ambarlardaki atmosferi kuru olarak tutmaya
çalışın.Tahliye/yükleme başlamadan önce bütün ambar açıklıklarını
kapatın özellikle yagmur girmesine engel olun.
• Ana güverte, açıktaki devreleri basınçlı hava tutarak temizlemeye
çalışın bu belki bulundugunuz limanda yasak olabilir dikkatli olun.
22
Temizlikten sonra:
• Bütün bölgeler tatlı su ile yıkanmalı
• Sintine sisteminin tıkanmasını engelle, yıkanan suları belkide seyyar
pompa kullanarak tahliye et.
• Ambarı yıkamadan önce Sintineler ve tank topu temizle,tank top
kurumadan önce Sintineler en az 30 dakika flush edilmeli ve
çimentonun tıkamadığından emin olun.Tıkalı çimento devreleri
oldukça buyük problem yaratacaktır.
• Sintine kuyusu içindeki ve sintine system uzerindeki tum valfler kontrol
edilmelidir.
Bauxite
Bauxite dünyanın en çok bulunan madenlerinden biridir ve bir çok maden
ocağı vardır.Aliminyum üretmek için alumina yı işlerken kullanılır.
Bauxite, iron-bearing clay veya red mud içerir bu nedenle ambar boyası
üzerinde oldukça zor çıkacak bir iz birakır.
Yükleme Öncesi
Bütün katı atıkları ambardan çıkarın,ambarı süpürerek temizleyin ve
yüksek basınclı su ile yıkayın.Bitr önceki yükun durumuna ve ambar
boyasının kondisyonuna baglı olarak belki kimyasalla yıkama yapılması
gerekebilir.
Tahliye Sonrası
Ambar teker yollarında sertleşmiş çimento Bütün katı atıkları çıkar, iyice süpür ve tatlı su ile sulandırılmıs kimyasal ile
perdelere uygula.Eğer kimysala uygulaması yapmadan önce ambarı
Anthracite coal deniz suyu ile yıkarsanız kimyasalın etkisini azaltabilir.Yük atıklarının
Anthracite coal hard veya stone coal olarakta bilinir.Düşük kul miktarı ile kalınığına bağlı olarak belki önce yıkama yapılabilir.Yıkamada tatlı su
birlikte düşük uçuculuk ve yüksek BTU (British Thermal Unit)sahiptir.. kullanılmalı ve yukardan aşağıya doğru bir sıra takip edilmelidir.
Lime wash deniz suyu ile yıkandıktan sonra arkadan mutlaka tatlı su
kullanılarak tekrer bir yıkama yapılmalıdır.
Soda ash
Soda ash beyaz bir toz halindedir.,oldukça tozludur,bazı endustrilerde
kullanılır ana kullanıldığı yer cam yapımıdır.Sodium carbonate olarak
bilinir.Mutlaka her zaman kuru tutulmalıdır. Soda ash yüklemesi.Ambar Boyası oldukca guzel durumda
Eğer ambar çelik yapısı korunaklı değilse ve ıslak sulphur ile temasa
geçerse siyah jel gibi bir madde halinde ferrous sulphide diye adlandırılan
yellow sulphur haline geçer ve bu şekilde tahliye edilirken hava ile temasa
geçtiğinde ise yüksek sıcaklık üretmeye başlar böylece yangın oluşur.
Ambarlar deniz suyu ile yıkanmaz ,fakat iyice temizlendikten sonra tatlı su
ile yıkanmalıdır.Ambar tabanı(tank top)pastan arınmış olmalıdır.Ambarlar
genelde hububat yüklenecekmiş gibi hazırlanmalıdır,bir önceki yükten
atık kalmamalıdır,kalın pas ve kalkmıs boya olmamalıdır.
Sulphur genelde hafif sprey şeklinde ıslatılırak yüklenir.Bu büyük öbekler Sulphur yükunun ambarda tahliyesi biterken –ambar tabanında oluşan göçüklere dikkat edin
halinde oluşmasını sağlar veya sahilde stoklanmış alandan gemiye
yüklenir,burada yağmurdan ıslanmıs bir halde de bulunabilir,bu nedenle Surveyor yükleme öncesi ambarı kontrol edecekse bile tavsiyemiz
sefer boyunca sintineleri kontrol edin ve suyu dışarı basın.Sintine limewash veya hold block yapılmasıdır.Fakat gemi yapısının korunması
kapaklarının kaneviçe ile sarılması gereklidir bu şekilde su sintine sorumluluğunun kaptana ait olduğunu unutmayın.
kuyularına kolayca geçer.Bazı uzmanlar sintine devrelerininde limewash
veya hold block yapılmasını tavsiye eder.Sintine kuyularına yapılması Fertilisers
gerekli Hold blockun tank topa yapılandan daha kalın olması istenir. Granular fertiliser yükleri genlede Kabul edilmez ozellikle Australia ve
Caustic soda (alkaline solution), kuyulara dreyn olan suyun içindeki asiti New Zealand –eğer bir önceki yük hububatsa ve yükun içinde bir kaç tane
nötr yapar.Sintineleri dışarı basmak için sadece eductor kullanınız ve bile bulunsa yük kabul edilmez.
dışarı basma bittikten sonrada en az 15 dakika fazladan çalıştırınız.
Sefer boyunca kuyularda bulunan suyun Ph değerini kontrol edin. Woodchips
Woodchips oldukça aşırı şekilde taneli yüklerin karışımasından etkilenen
Taşıma sonrası temizlik oldukça onemlidir,yük atıkları korozyon etkisi yüklerdendir.
yaratır(sulphuric acid) ve ambar yapısına zarar verir. selüloz materyal ve karbon yükleri mesela coke ve coal gibi
Bazı sulphurler yükleme yapılmadan önce hap haline getirilerek Yüklemeden Sonra
taşınır,korozyon etkisini azaltmak için bu şekilde korunmaya çalışılır ama Belirli yükler, fine mineral ore , silver sand and andalusite gibi yükler
eğer normal yüklenirse veya haplar zarar gorurse o zaman ham sulphur plastik bir örtü ile örtülür bu yüklere ambarın ust kısımlarında kalıp
ortaya çıkar ve korozyon etkisini yapar.hap haline getirme işlemi korozyon çıkarılamayan yükler karışabilir.
etkisini azaltır ama hap halindeki sulphuru ortaya çıkarmamalıyız.
Varmadan Önce
Emniyet tedbirleri için IMBSC Code dikkate alınmalı mutlaka koruyucu Hava ve diğer şartların müsadesine gore, ambarları limana girmeden
elbise giyilmeli ve ambar içinde elektirk ekipmanı olmamalıdır.Sulphur önce mutlaka kontrol edin.Diğer önceki yük atıklarının yükun uzerine
taşınırken güvertede Mutlaka çok sıkı bir ‘no smoking politikası düşüp dusmediğine bakın ve onları hemen alın.
uygulanmalıdır.
Sulphur yüku
EK 1
AMBAR TEMIZLEME: Temizleme rehberi –bu yükten yüke gore
değişiklik gösterebilir.
A. Hospital clean, veya çok sıkı bir temizilik
Yük değişimine göre Ambar temizleme Matrixi B. Grain clean, veya yüksek standartta temizlik
(Daima yük ilgililerinin onayını alın ve IMBSC Code tan kontrol edin). C. Normal temizlik
D. Shovel clean
ANAHTAR - Y: İSTENİYOR N: GEREKLİ DEĞİL E. Üstüne Yükleme
Not: Bu sadece bir referans olup gemi kaptanı/sahibi mutlaka kiracıdan
ve yük ilgililerinden kontrol etmelidir.Belki yüklenecek yük umulandan
daha yüksek bir standart gerektiriyor olabilir.Bu liste kapsamlı
olmayabilir lutfen IMSBC Code tan kontrol edin.
Son Yük Bir sonraki Yük Ambar temizliği Açıklamalar
Yıkama Süpürme Temizlik Seviyesi: A,
B,C,D,E
Coal Coal N N C/D Kiracıdan kontrol edin
Iron ore N Y/N C. Yük ilgililerinden kontrol edin.Kalan yük miktarına bağlı
Bauxite Y Y C. Kiracıdan kontrol edin
Petcoke N Y Yük ilgililerinden kontrol edin. Kalan yük miktarına bağlı ve sonraki yük petcoke olacak
mı
Alumina Y Y A. Yüksek standartta temizlik
Mineral sands Mineral sands Y Y A/B. Yüksek standartta temizlik
Ore/Coal/Coke Eğer değişik bir yük yüklenecekse - A. (Yüksek standartta temizlik)
Alumina Alumina Y/N Y C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Iron ore Iron ore N Y/N D. Yük ilgililerinden kontrol edin
Coal Y/N Y/N C. Yük ilgililerinden kontrol edin. Kiracının isteğine bağlı
Bauxite Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Petcoke N Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Alumina Y Y Dikkatlice süpürün, Hospital clean
Bauxite Bauxite Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Iron ore Y Y Dikkatlice süpürün
Coal N Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Petcoke Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin Kiracının isteğine bağlı
Alumina Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin,Hospital clean
Petcoke Petcoke N Y/N Yük ilgililerinden kontrol edin
Iron ore Y/N Y D. Shovel clean. Kiracıdan kontrol edin
Coal Y/N Y
Bauxite Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Alumina Y Y A. Hospital clean, Yük ilgililerinden kontrol edin
Iron ore Grain Y Y B. Grain clean
Coal Y Y Kiracının isteğine bağlı. Grain clean.
Bauxite Y Y Kiracının isteğine bağlı. Grain clean.
Petcoke Y Y Kiracının isteğine bağlı. Grain clean.
Grain Grain Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Coal Y/N Y B. Yük ilgililerinden kontrol edin,süpürme ve yıkama gerekebilir.
Potash Y Y
Phosphate Y Y
Sugar Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin,kiracıdan kontrol edin
Not. Richards Bay dan yüklenecekse bir önceki yükun bir onemi yoktür. Çok sıkı bir
ambar surveyi olacağı için yıkama gerekir.
Petcoke Y Y
Coal Y Y Yük ilgililerinden kontrol edin
Cement Y/N Y/N C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Iron ore Y/N Y/N C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Coal Y/N Y/N C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Petcoke Y/N Y/N C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Salt Y/N Y Temiz limewash. Yük ilgililerinden kontrol edin
Cement Sugar Y Y B/C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Fertiliser Y Y B/C. Yük ilgililerinden kontrol edin
Sugar Cement Y Y A. Yük ilgililerinden kontrol edin
NOT:Yükarıdaki tablo sadece bir referanstır.Gemi kaptanı mutlaka Yük ilgililerinden kontrol emelidir.Ticari sebepler nedeniyle ekstra temizilik
istenebilir.
EK 2 Hold wash cleaning matrix – non-grain bulk cargoes
Pitchcoke(penci
Calcined petcoke
Green delayed
OPERASYONU
Manganese
Bituminous
Met Coke
Anthracile
Clinkers
Cement
Sulphur
Bauxite
l pitch)
petcıke
Lime
Salt
KIMYASAL
Alkaline cleaners X X X X X X X X X
Acid cleaners X X X
Bleaching chemicals X X
Paint protectors X X X X X X X X X
EKIPMAN
Kimyasal uygulayici X X X X X X X X X X X X
Diaphragm pump X X X X X X X X X X X X X
Protective equipment X X X X X X X X X X X X X
Ambar boyasına bakım yük hasar taleplerini azaltır Ambar temizliği kaynak gerektirir.
____ EK 3 Temizlik /Hazırlama – Özel yükler özel önlemler ister
1. Ambar hazırlama kontrol listesi • Eski tüm yük atıklarını,gevşemiş pasları kaba pasları yok
Genel etmelisiniz.Bütün gevşemiş pasları ve eski yük atıklarını ambar kapak
• Ambar sintine pompalamasını ve devre duzenlenmesinin anlasılması altlarından yok ettiğinizden emin olun.
• Bir sonraki yük için standard ve genişletilmiş ambar temizliği ve • Tuzlu su ile yıkamadan sonra mutlaka final olarak tatlı su ile yıkamayı
hazırlama için yükün kiracıdan .IMSBC Code tan onaylanması, unutmayın. Eğer kira sozleşmesi ve yükün gerekleri tatlı su ile yıkama
• Kiracı talimatlarının açıkca anlaşılması isteyebilir.
• Gemide yeterince tatlı su olup olmadığı belki kıi pike ekstra tatlı su • Ambar yıkaması ve iyice temiziledikten sonra mutlaka ambar içinde
alınması gerekli olabilir. (Bir panamax bulk carrier de her bir ambar için gozle gorebileceğiniz kısımlarda çatlak araması yapın.
yaklaşık 20/25 ton tatlı su gerekir. • Ambarların havalandırıldığından v ekuru olduğundan emin olun.Eğer
hububat yüklenecekse ambarlarda böcek olup olmadığını kontrol edin
Yıkama Öncesi • Yükleme öncesi mutlaka ambar kapak,manhole ve havalandırma
• Ambarlar tahliye sonrası süpürülmeli ve bir önceki yük atıkları larına su geçirmezlik testi uygulayın
ambardan çıkarılmalı, güvertede birakılmalı ve toz kirliliğinin az • Vantilasyon sistemelerini ve kapatma düzeneklerini kontrol
olması için üstü örtülmeli. edin
• Ambarlar ve iç yapı hasa varmı dıye kontrol edilmeli • Yükleme öncesiikinci kaptan ambarları kontrol etsin vet um kosulların
• Sintine kuyuları/filitreler yük atıklarından temizlenmeli.uygun şekilde yüklemeye uygun oldugundan emin olsun.
yerine konmalı • Ambar surveyinden önce gemi kaptanı ambarların temiziliğinden emin
• Ambar sintine iskandilleri ve sıcaklık boruları yük atıklarından olsun.
temizlenmeli. • Sintine kuyuları denizde havanın müsade ettiği her zaman mutlaka
• Yan ambarda yük varsa ambarı yıkama veya eğer perdesi ortak iskandilleri alınarak kontrol edilsin,
ambarda yük varsa ambarı yıkama(yan ambarda yük olması su -sorumlu zabit mutlaka bunu takip etmelidir.
hasarı tehlikesi /su girmesi riski nedeniyle yıkama yapılmamalı) • Sintineler kontrol edilecek eğer su varsa basılacak ve kuru
• Ambarında yük olan ambarın sintine devresi makine hale getirilecektir.
dairesinden korlenmeli • Sintine iskandilleri/ sıcaklık devreleri mutlaka su geçirmez
• Yıkama sırasında ambarında yük olan ambar olmalıdır.
sintinelerinden sık sık iskandil alınmalı.
• Ambar yıkama sularını dışarı basılmadan önce MARPOL ve lokal Yükleme Öncesi
kuralları ihlal etmediğinizden emin olun. • Bütün sartların kıracı ve yükleyici isteklerini karşıladığından emin
• Sabit sondurme devreleri hava tutularak yük atıklarından olun.
temizilenmeli.
Yükleme Sonrası
Yıkama Sonrası • Ambarda yük varken Dip tanklarda ve TST larda balast
• Sintine geri dödürmez valfleri çalışıp çalışmadığını kontrol taşımamaya çalışın.eğer kaçınılmaz bir durum yoksa mesela
edin. stress kurtarmıyorsa vs.
• Sintine kuyuları kuru olamlıdır.Filitreler ve sintine kapakları iyice • Gerekliyse ambarları havalandırın.acık hava ilea mbar
temizlenmeli ve otürtulmalıdır. arasındaki Dew pointi kontrol edin eğer havalandırmadan
• Sintine kapaklarına kaneviçe sarılmalı ve emniyet altına hasar olusacaksa havalandırma yapmayın.
alınmalıdır. • Yük ambarları altındaki FO tanklarının ısıtılmasın adikkat edin.FO
• Makine dairesinden her bir ambar valfini acarak temizlenmeli ve yük sıcaklığını asla transfer sıcaklığınından 5 dereceden fazla ısıtmayın.
atıklarının olmadığından emin olunmalı. • FO sıcaklıklarını takip edin kayıt altına alın.
• Ambar sintine valflerinin iyice kapandığından emin olun boylece
ambara genel servis ve yangın pompasından geriye su geşlerek
ambara su girmesini engellemiş olursunuz.Valfler mutlaka kapalı
olmalı ve kapalı olduğu üzerindeki işaretten (Görülebilir olmalı)
anlaşılmalıdır.
• Ambarın uzerinde bulunan bütün menhol açıklıkları ve balast
ambarı balast devresi korlenmeli su ve yağ/yakıt girmez şekilde
olmalıdır.
• Balast sintine kuyusu ve balast devresi su geçirmez şekilde
körlenmeli
• Yüksek sintine alarmı çalışmalı
• Ambar arasında stool spacelere dikkat edin bu kısımlara su girmiş
olabilir hatta bu kısımlarda oluşan çatlaklardan stollarada su girebili
suları dren edin.Stoll menholerinin ve kapaklarının iyice kapalı
olduğundan emin olun.
• TST ile Double bottom arasındaki birleştirme devrelerinden
ambara su gelmediğinden emin olun.
• Double bottom balast tank valflerinin TST içinden gecen valf kumanda
kollarının geçişlerdeki bogazlarından su gelmediğinden emin olun.
Temizlik ve Kurutma
Hububat yüklenecek bütün alanlar iyice temizilenmeli ve kurutulmalı,
kokudan arındırılmış, gaz veya dumandan arındırılmış olmalıdır ve bütün
durumlarıyla yüke hazır olmalıdır.
YUSUF ANGIN
Ozellikle:
HORIZON DENIZCILIK
2.1 Ambarlar ve kompartımanlar,Eğer gerekliyse ,süpürülmeli,yıkanmalı
veya başka türlü temizlenmeli ve kurutulmalıdır.Eğer gevşemiş pas
varsa surveyorun tatmin olması için mutlaka çıkarılmalıdır.
30