Reflection on “ANC Talkback : Rizal: Hero and Patriot”

Pagmamahal muna sa bansa bago sa aking sarili. Ipinakita ni Rizal kung paano maging
mapagmalasakit sa bayan at sa mga mamamayan hanggang sa punto ng kawalang-pakialam niya
sa kahalagaan ng kaniyang sariling buhay. Itinaya niya ang sariling kaligtasan at kapakanan,
maimulat at maipamukha lamang sa Pilipino ang kawalang katarungang paraan ng pamamalakad
ng pamahalaan sa mga minamahal niyang bayan. Kung paanong magpapatuloy ang ating
pagkakulong sa makitid na hawla habang ito ay lumalawak lamang at hindi mabubuksan kung
tayo ay mananatiling walang-alam, walang pakialam at walang pagmamahal sa bayan. Na sa
ngayon ay nakaliligtaan na nating isabuhay. Masiyado tayong nagiging makasarili na
nagreresulta sa mas malaking problema ng bansa.

Simula pa lamang ay pinatunayan na ni Rizal kung paanong ang pagpapahalaga sa

edukasyon ang siyang magbibigay liwanag sa madilim nating kinabukasan. Tunay nga na ang
kabataan ang siyang pag-asa ng ating bayan. Ngunit sa kabilang banda, hindi lang nagtatapos sa
apat na sulok ng iisang silid ang pag-aaral. Ang makita kung ano ang nasa labas ng silid na yaon
ang siyang magbibigay-kaalaman sa atin, magbubukas sa ating mga mata at magpapa-ingay sa
nakabibiingi nating katahimikan sa kung anumang hindi magagandang nangyayari sa ating
minamahal na bayan. Ang taong may alam ay iba at malayo ang agwat sa taong maalam.
Sapagkat hindi lang talino ang susubok sa ating pagka-maalam bagkus ang ating moralidad at
matapang na karakter tungo sa pagtuklas ng katotohanan.

“There can be no tyrants where there are no slaves” ; salamin ng mga namumuno at mga
Pilipino. Nais maihatid ni Rizal sa atin na walang mang-aapi kung walang nagpapa-api, walang
alipin kung walang nagpapa-alipin. Hindi dapat tayo matakot, dapat nating mapagtagumpayan
ang nararamdaman nating takot kay kamatayan. Sapagkat kamatayan lamang ang pipigil sa
kakayahan nating magsalita at maipaglabaan ang kalayaan. Tulad ng liriko sa ating pambansang
awit “ang mamatay nang dahil sa iyo”, namatay si Rizal dahil sa kaniyang paninindigan at labis
na pagmamahal sa ating Inang Bayan. Hindi karuwagan ang hayaan ang sariling mawalan nang
hininga sa harap ng mga taong sobrang taliwas sa iyo ang mga paniniwala. Ang magtago sa
anino nang mapanlinlang at mapanlamang na mga namumuno, magbulag-bulagan sa
katotohanan at magbingi-bingihan sa iyak ng bayan ay ang simbolo ang tunay na karuwagan.