02 Mach Xoay Chieu2021mk

NGUYỄN CÔNG PHƯƠNG
LÝ THUYẾT MẠCH I
MẠCH XOAY CHIỀU
Lý thuyết mạch I
I. Thông số mạch
II. Phần tử mạch
III. Mạch một chiều
IV. Mạch xoay chiều
V. Mạng hai cửa
VI. Mạch ba pha
VII. Khuếch đại thuật toán
https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 2
Mạch xoay chiều
• Định nghĩa mạch xoay chiều: có nguồn (áp hoặc
dòng) kích thích hình sin (hoặc cos).
• Phương pháp giải:
 Dùng số phức để phức hóa mạch điện,
 Sau đó dùng các phương pháp của mạch một chiều.
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
2. Phản ứng của các phần tử cơ bản
3. Số phức
4. Biển diễn sóng sin bằng số phức
5. Phức hoá các phần tử cơ bản
6. Phân tích mạch xoay chiều
7. Công suất trong mạch xoay chiều
8. Hỗ cảm
Sóng sin (1)
x(t) = Xmsinωt
• Xm : biên độ (A, V, W, ...)

• ω: tần số góc (rad/s)
• ωt : góc (rad) Xm
• X : trị hiệu dụng X =
2
X(t)
Xm
π 3π
0
2π
ωt
–Xm
Sóng sin (2)
X(t)
ωT = 2π Xm
π 3π
0
2π
ωt
2π
T= –Xm
ω X(t)
Chu kỳ (giây, s) Xm
1 T/2 3T/2
f = 0
T T
t
Tần số (hertz, Hz)
–Xm
Sóng sin (3)
x(t) = Xmsinωt
• φ: pha ban đầu

x1(t) = Xmsinωt
• x2 sớm pha so với x1, x(t)
x2(t) = Xmsin(ωt + φ)
hoặc Xm
• x1 chậm pha so với x2

• Nếu φ ≠ 0 → x1 lệch 0 ωt
π
pha với x2
φ 2π
• Nếu φ = 0 → x1 đồng
pha với x2
–Xm
Sóng sin (4)
x(t) = Xmsin(ωt + φ)
Xm
φ
0 0 t
Sóng sin (5)
x1(t) = X1sin(ωt + φ1)
x2(t) = X2sin(ωt + φ2)
x(t) = Xmsin(ωt + φ) x1(t) + x2(t)
X1
Xm
φ1
φ X2
0 0 φ2
Sóng sin (6)
VD1 VD2
x(t) = 100sin(20t + 30o). x1(t) = 100sin(20t), x2(t) = 80sin(20t + 90o),
Tìm x = x1(t) + x2(t)?
x
x2
100
30o ϕ x1
0 0
X m = X12m + X 22m = 100 2 + 80 2 = 128, 06
X 2m 80
ϕ = arctg = arctg = 38, 66 o
X 1m 100
x(t ) = 128, 06sin(20t + 38, 66o )
Sóng sin (7)
3 3 3
sin(t) sin(t) sin(t)
2sin(t) o o
2 2 2sin(t+180 ) 2 2sin(t+90 ))
1 1 1
0 0 0
-1 -1 -1
-2 -2 -2
-3 -3 -3
0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10
o o
sin(t) + 2sin(t) sin(t) + 2sin(t+180 ) sin(t) + 2sin(t+90 )
3 3 3
2 2 2
1 1 1
0 0 0
-1 -1 -1
-2 -2 -2
-3 -3 -3
0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10
Sóng sin (8)
3 3
sin(t) sin(t)
2 o
2sin(t+60 ) 2 o
2si n(2t+30 )
1 1
0 0
-1 -1
-2 -2
-3 -3
100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 100 2 00 300 400 500 600 7 00 800 900 1000
o o
sin(t) + 2sin(t+60 ) si n( t) + 2sin( 2t+30 )
3 3
2 2
1 1
0 0
-1 -1
-2 -2
-3 -3
100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 100 2 00 300 400 500 600 7 00 800 900 1000
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
a) Điện trở
b) Cuộn dây
c) Tụ điện
3. Số phức
8. Hỗ cảm
Phản ứng của các phần tử cơ bản (1)
i R
i = I m sin ωt → u = RI m sin ω t = U Rm sin ωt

u = Ri
u(t)
0 i(t)
φ ωt
i u
i = I m sin(ω t + φ ) → u = RI m sin(ω t + φ )
VD1 R
i
R = 20 Ω, u = 100sin(20t + 30o) V, i = ?
u
u 100sin(20t + 30o )
i= = = 5(20t + 30o ) A
R 20
L i
u
i = I m sin ωt
di → u = ω LIm cos ωt = ωLI m sin(ωt + 90 o )
u=L = U Lm sin(ωt + 90o )
dt
i(t)
u(t)
u
0
φ ωt
i
90o
i = I m sin(ωt + ϕ ) → u = ω LI m sin(ωt + ϕ + 90o )

VD2 L i
L = 2 H, i = sin(20t + 45o) A, u = ?
u
u = ω LI m sin(ω t + ϕ + 90 )
o
= 20.2.1sin(20t + 45o + 90o ) = 40 sin(20t + 135o ) V

VD3
L = 2 H, u = 100sin(20t + 30o) V, i = ?
u = ω LI m sin(ωt + ϕ + 90o ) = 100sin(20t + 30o ) V
 100 100
 Im = = = 2, 5A
→ ω L 20.2 → i = 2, 5sin(20t − 60o ) A
ϕ = 30o − 90o = 60o

C i
u
i = I m sin ωt
1 Im Im
1 → u =  I m sin ωtdt = − cos ωt = sin(ω t − 90o )
u =  idt C ωC ωC
C
= U m sin(ωt − 90o )
90o u(t)
i(t) ωt i
φ0
u
Im
i = I m sin(ω t + ϕ ) → u = sin(ω t + ϕ − 90 o )
ωC
VD4 C i
C = 2 mF, i = sin(20t + 45o) A, u = ?
Im u
u= sin(ωt + ϕ − 90o )
ωC
1
= −3
sin(20t + 45 o
− 90 o
) = 25 sin(20t − 45 o
)V
20.2.10
VD5
C = 2 mF, u = 100sin(20t + 30o) V, i = ?
I
u = m sin(ωt + ϕ − 90o ) = 100sin(20t + 30o ) V
ωC
 I m = 100ωC = 100.20.2.10−3 = 4 A
→ → i = 4sin(20t + 120o ) A
ϕ = 30 + 90 = 120
o o o
i = I m sin( ωt + ϕ )
i
uL φ
i uR i uC
φ φ
Im
uR = RI m sin(ωt + ϕ ) uL = ω LI m sin(ωt + ϕ + 90 ) uC = sin(ωt + ϕ − 90o )
o
ωC
Mạch xoay chiều
x1(t) = 100sin(20t), x1(t) = 100sin(20t),
x2(t) = 80sin(20t + 90o), x2(t) = 80sin(20t + 60o),
Tìm x = x1(t) + x2(t)? Tìm x = x1(t) + x2(t)?
x x
x2 x2
ϕ x1 ϕ x1
0 0
X m = 1002 + 802 = 128, 06 Xm = ? ϕ = ?

80
ϕ = arctg = 38,66o SỐ PHỨC
100
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm
Số phức (1)
j = −1
số thực
v = a + jb số thực
phần thực phần ảo
a = Re(v) b = Im(v)
Số phức (2)
v = a + jb
ảo j
r = a 2 + b2 = v
b
b = rsinφ
b
ϕ = arctg 1
a
0 a thực Mô đun của số phức v
a = rcosφ
a + jb ↔ r ϕ ↔ re jϕ
r ϕ r ∡ϕ r ∠ϕ
ejφ = cosφ + jsinφ (ct. Euler)

Số phức (3)
VD1
3 + j4 → r ϕ ?
r = a 2 + b2 = 32 + 42 = 5
ảo j
b 4 r = a 2 + b2
ϕ = arctg = arctg = 53,1o b
a 3
b = rsinφ
3 + j 4 → 5 53,1o ϕ = arctg
b
a 1
VD2 0 a thực
a = rcosφ
10 60o → a + jb ?
a = 10cos60o = 5
b = 10 sin 60o = 8, 66
10 60o → 5 + j8,66
Số phức (4)
z = x + jy ; z1 = x1 + jy1 = r1 φ1 ; z2 = x2 + jy2 = r2 φ2
z1 + z 2 = ( x1 + x2 ) + j ( y1 + y2 )
z1 − z2 = ( x1 − x2 ) + j ( y1 − y2 )
z1 z2 = r1r2 φ1 + φ2
z1 r1
= φ1 − φ2
z2 r2
1 1
= −φ
z r
z = r φ /2
ẑ = z * = x − jy = r − φ = re − jφ
Số phức (5)
VD3
3 + j 4 + 5 − j 6 = (3 + 5) + j (4 − 6) = 8 − j2
3 + j 4 − (5 − j6) = (3 − 5) + j[4 − (−6)] = −2 + j10
3 + j 4 − 5 30 o = 3 + j4 − [(5cos 30 ) + j(5sin 30 )] = 3 + j 4 − (4,33 + j 2,50)

o o
= −1,33 + j1,50
( o
)( o o
)
(3 + j 4)(5 − j6) = 5 53,1 7,81 − 50,2 = (5.7,81) 53,1 − 50,2
o
= 39,1 2,9 o
3 + j4 5 53,1o 5
= = 53,1o
− ( −50,2 o
) = 0,64 103,3o
5 − j6 7,81 − 50, 2o 7,81
Số phức (6)
VD5
3 + j 4 + 5 30 o 7,33 + j 6,50 7,33 + j 6,50 9,80 41,6 o
= = =
(4 + j5)(6 − j7) *
(4 + j 5)(6 − j7)* 59,00 100,7 o 59,00 100,7 o
= 0,17 − 59,1o
5 30 = (5cos30 ) + j (5sin 30 ) = 4, 33 + j 2,50
o o o
3 + j 4 + 5 30o = (3 + j 4) + (4, 33 + j 2,50) = 7,33 + j 6,50 0, 41 − 29,6 o

=
(4 + j5)(6 − j 7) * = (4 + j5)(6 + j 7)
0, 35 − j 0,20
4 + j 5 = 4 2 + 5 2 arctg (5/ 4) = 6, 40 51, 3o
6 + j 7 = 62 + 72 arctg(7 / 6) = 9, 22 49,4 o
( )( )
(4 + j5)(6 + j 7) = 6, 40 51, 3o 9, 22 49,4 o = 59, 00 100,7 o
7, 33 + j 6, 50 = 7, 332 + 6, 502 arctg(6, 50 / 7,33) = 9,80 41,6o

Số phức (7)
10 0o ↔ 10
10 90o ↔ j10
10 − 90o ↔ − j10
10 180o = 10 − 180 o ↔ −10
A = M ϕ , B = M ϕ + 90 o ↔ B = jA
A = M ϕ , B = M ϕ − 90 o ↔ B = − jA
A = M ϕ , B = M ϕ ± 180 o ↔ B = − A
M
= − jM
j
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm
Biểu diễn sóng sin bằng số phức (1)
x (t ) = X m sin(ωt + ϕ ) = X 2 sin(ωt + ϕ ) ↔ Xɺ = X ϕ
x (t ) = X m sin(ω t + ϕ ) = X 2 sin(ω t + ϕ ) ↔ Xɺ = X m ϕ
x (t ) = X m cos(ω t + ϕ ) = X 2 cos(ωt + ϕ ) ↔ Xɺ = X ϕ
x (t ) = X m cos(ω t + ϕ ) = X 2 cos(ωt + ϕ ) ↔ Xɺ = X m ϕ
Xɺ X X X
x(t ) = X m sin(ωt + ϕ ) ↔ Xɺ = X ϕ = a + jb
ảo j
X = a2 + b2
b
b = Xsinφ
b
ϕ = arctg 1
a
0 a thực
a = Xcosφ
VD1
4
4 sin(20t + 40 )
o
↔ 40o
2
6
6 sin(314t − 120o ) ↔ − 120o
2
5
−5 cos(100t + 20 ) = −5sin(100t + 110 ) ↔ −
o o 110o
2
12 30o ↔ 12 2 sin(ωt + 30o )
−24 60 o ↔ −24 2 sin(ωt + 60o )
3 + j4 ↔ 5 53,1o ↔ 5 2 sin(ωt + 53,1o )
VD2 2
sin(t)
sin(t ) + 2sin(t )
2sin(t)
1
1 1 0
sin(t ) ↔ 0 =
o
2 2 -1
2 2 -2
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2 sin( t) ↔ 0 =o
2 2
sin(t) + 2sin(t)
3
1 2 3
+ =
2
2 2 2 1
3
↔ 3sin(t ) -1
2 -2
-3
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
VD3
2
sin(t)
o
sin(t ) + 2sin( t + 180 o ) 1
2sin(t+180 )
1 1 0
sin(t ) ↔ 0 =
o
2 2 -1
2 2 -2
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2 sin(t + 180 ) ↔
o
180 = −
o
2 2 o
sin(t) + 2sin(t+180 )
1
1 2 1
− =− 0. 5
2 2 2
0
1 1
− = 180 o ↔ sin(t + 180 o ) -0.5
2 2
-1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
VD4 2
sin(t)
o
sin(t ) + 2sin( t + 90 ) o 2sin(t+90 )
1
1 1 0
sin(t ) ↔ 0 =
o
2 2 -1
2 2 -2
2 sin( t + 90 ) ↔
o
90 = jo 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2 2 o
sin(t) + 2sin(t+90 )
3
1 2 5
+j = 63, 4o 2
2 2 2 1
5
63, 4o ↔ 5 sin(t + 63,4 o )
-1
2 -2
-3
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
VD5 2 sin(t)
o
2sin(2t+90 )
1
sin( t) + 2sin(2t + 90 o ) 0
1 1 -1
sin(t ) ↔ 0 =
o
2 2 -2
-3
2 2 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000
2 sin(2t + 90 ) ↔ o
90 = j
o
2 2 o
sin(t) + 2sin(2t+90 )
1 2 5 2
+j = o
63, 4 1
2 2 2
0
5 -1
63, 4 ↔ o
5 sin(ωt + 63,4 )
o
2 -2
-3
100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000
VD6 x1(t) = 100sin(20t),
x2(t) = 80sin(20t + 60o),
100 100 Tìm x = x1(t) + x2(t)?
x1 (t ) ↔ 0o =
2 2
80
x2 ( t ) ↔ 60o x
2
100 80 x2
x1 (t ) + x2 (t ) ↔ + o
60
2 2
ϕ x1
= 110,45 26,33 o
Xm = ? ϕ = ?
 X m = 110, 45 2 = 156, 21
→
ϕ = 26,33 SỐ PHỨC
o
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm
Phức hóa các phần tử cơ bản (1)
i R
u
i = I m sin(ω t + φ ) → u = RI m sin(ω t + φ )
Miền thời gian
Miền phức
Iɺ = I ϕ → Uɺ = RI ϕ = RIɺ
Iɺ R
Uɺ
L i
u
i = I m sin(ω t + ϕ ) → u = ω LI m sin(ωt + ϕ + 90o )
Miền thời gian
Miền phức
Iɺ = I ϕ → Uɺ = ω LI ϕ + 90o = ω L jI ϕ = jω LIɺ ( )
jω L ɺ
I
Uɺ
C i
u
Im
i = I m sin(ω t + ϕ ) → u = sin(ωt + ϕ − 90o )
ωC
Miền thời gian
Miền phức
ɺI = I ϕ → Uɺ = 1 I ϕ − 90o = 1 − jI ϕ = 1 Iɺ ( )
ωC ωC jω C
1
jωC Iɺ
Uɺ
i R L i C i
u u u e(t ) j (t )
Miền thời gian
Miền phức
1
jω L Iɺ jω C Iɺ
Iɺ R
Uɺ Uɺ Uɺ Eɺ Jɺ
1 ɺ
Uɺ = RIɺ Uɺ = jω LIɺ U=
ɺ I
jω C
VD1
e(t) = 400sin100t V; R = 200 Ω; L = 3 H; C = 20 μF. L
Phức hóa mạch điện? C
R
200 Ω 200 Ω e (t )
3H jω L = j100.3 = j 300 Ω
1 1
20 µ F = = − j500 Ω
jω C j100.20.10 −6
j 300 Ω
− j500 Ω
400 sin100t V 400 / 2 V
200 Ω 400 / 2 V
VD2 C
e1 = 100sin(100t) V; e4 = 150sin(100t + 60o) V; R1 L
j = 2sin(100t – 45o) A; R1 = 5Ω; R3 = 10Ω; e1 R3
C = 2mF; L = 0,1H. j e4
1
j100.2.10−3 j100.0,1
= − j5 Ω = j10 Ω
5Ω 150
100 60o V
V 10 Ω
2 2
2 − 45o A
L
C 1
R Ri + Li ′ +  idt = e
C
e (t )
(phương trình vi phân)
j300 Ω
− j500 Ω Iɺ
RIɺ + jω LIɺ + = Eɺ
400 / 2 V jωC
200 Ω
(phương trình đại số tuyến tính phức)
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
a) Định luật Ohm
b) Định luật Kirchhoff
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
f) Biến đổi tương đương
g) Nguyên lý xếp chồng
h) Định lý Thevenin
i) Định lý Norton
8. Hỗ cảm
Định luật Ohm (1)
Một chiều Xoay chiều
jω L Iɺ Iɺ
i R Iɺ R C
u Uɺ
Uɺ Uɺ
u = Ri 1 ɺ
Uɺ = RIɺ Uɺ = jω LIɺ U=
ɺ I
jω C
Uɺ = − ZIɺ Uɺ = ZIɺ Z: tổng trở (Ω)

Iɺ Z Iɺ Z
Uɺ Uɺ
−j
Z L = jωL ZC =
ωC
ω =0
ZL = 0 ZC → ∞
Ngắn mạch Hở mạch
ZL → ∞ ZC = 0
ω →∞
Hở mạch Ngắn mạch
Iɺ Z
Uɺ
Uɺ
Z = = R + jX
Iɺ
R: điện trở
X: điện kháng
L C 1
Z = jω L +
jωC
→Z =0
1 −ω LC + 1 2
1
Nếu jωL + =0→ = 0→ω =
jωC jωC LC
1
L jω L
jωC L /C
Z= =
1 1
jω L + jω L +
C jωC jωC →Z=∞
1 −ω 2 LC + 1 1
Nếu jωL + =0→ = 0→ω =
jωC jωC LC
VD
e(t) = 100sinωt V; R = 2 Ω; L = 0,1 H; C = 1 mF; L
C
tính dòng điện với ω = 50 rad/s & ω = 100 rad/s? R
e (t )
1 1
ω = 50 rad/ s → Z 50 = R + jω L + = 2 + j 50.0,1 + = 2 − j15 Ω
jωC j50.10−3
100
Iɺ50 = = 6,61 82, 41o A → i50 (t ) = 6,61sin(50t + 82, 41o ) A
2 − j15
1 1
ω = 100 rad/ s → Z100 = R + jω L + = 2 + j100.0,1 + =2 Ω
jω C j100.10 −3
100
Iɺ100 = = 50 A → i100 (t ) = 50sin(100t ) A
2
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Định luật Kirchhoff (1)
N N N
i
n =1
n = 0 ↔  I n sin(ωt + ϕ n ) = 0 ↔
n =1
 Iɺ
n =1
n =0
N N N
u
n =1
n = 0 ↔  U n sin(ωt + ϕ n ) = 0 ↔
n =1
Uɺ
n =1
n =0
Định luật Kirchhoff (2)
VD
a b C
a : Iɺ1 − Iɺ2 − Iɺ3 = 0 Iɺ1 Iɺ3 Z3
Eɺ1 Eɺ3
b : Iɺ3 + Jɺ − Iɺ4 = 0 Z1 Z2 Jɺ Z4
A Iɺ2 B Iɺ4
c : − Iɺ1 + Iɺ2 − Jɺ + Iɺ4 = 0 c
A : Z1 Iɺ1 + Z 2 Iɺ2 = Eɺ1

B : − Z 2 Iɺ2 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 3
C : Z1 Iɺ1 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ1 + Eɺ 3
Phân tích mạch xoay chiều
• Định luật Ohm & định luật Kirchhoff đúng đối với
các tín hiệu phức hoá.
• Các bước phân tích mạch điện xoay chiều:
1. Phức hoá mạch điện (phức hoá các phần tử mạch),
2. Phân tích mạch điện bằng các phương pháp phân tích
mạch một chiều,
3. Chuyển tín hiệu phức hoá sang tín hiệu tức thời.
Phân tích mạch điện xoay chiều
VD1
e(t) = 400sin100t V; R = 200 Ω; L = 3 H; C = 20 μF; L
tìm dòng điện? C
R
1. Phức hoá mạch điện (phức hoá các phần tử mạch),
e (t )
2. Phân tích mạch điện bằng các phương pháp phân
tích mạch đã học trong phần mạch một chiều,
3. Chuyển tín hiệu phức hoá sang tín hiệu tức thời.
o
282,8 0
Iɺ = = 1, 00 45o A j300 Ω
200 + j 300 − j 500
− j500 Ω
200 Ω 400 / 2 V
i(t ) = 1, 00 2 sin(100t + 45o ) = 1, 41sin(100t + 45o ) A
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Dòng nhánh (1)
VD1 a b
Iɺ1 Iɺ3
n KD = 3 − 1 = 2 Eɺ1 Eɺ3
Z3
n KA = 3 − 2 + 1 = 2 Z1 Z2 Jɺ Z4
A Iɺ
2 B Iɺ4
c
a : Iɺ1 − Iɺ2 − Iɺ3 = 0
b : Iɺ3 + Jɺ − Iɺ4 = 0
A : Z Iɺ + Z Iɺ = Eɺ
1 1 2 2 1
B : − Z 2 Iɺ2 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 3
Một mạch điện có nKD phương trình KD và nKA phương trình KA, với:
nKD = số_nút – 1
nKA = số_nhánh – số_nút + 1 (không kể nguồn dòng, nếu có)
Dòng nhánh (2)
VD2 a
Iɺ1 ɺ Iɺ2 ɺ
Z1 = 10Ω; Z 2 = j 20Ω; Z3 = 5 − j10Ω; E1 Eɺ 3 I 3
Eɺ1 = 30V; Eɺ 3 = 45 15o V; Jɺ = 2 − 30o A;
Tính các dòng điện trong mạch? Z1 Jɺ b Z Z3
2
Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 + Jɺ = 0  Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = −2 − 30 o


Z1I1 − Z 2 I 2 = E1
ɺ ɺ ɺ → 10 Iɺ1 − j 20 Iɺ2 = 30
 ɺ + (5 − j10) Iɺ = 45 15o
Z 2 I 2 + Z 3 I 3 = E3
ɺ ɺ ɺ  j 20 I 2 3
ɺI = ∆1 ; Iɺ = ∆2 ; Iɺ = ∆3
1 2 3
∆ ∆ ∆
1 1 −1
− j 20 0 1 −1 1 −1
∆ = 10 − j20 0 =1 − 10 +0
j 20 5 − j10 j 20 5 − j10 − j 20 0
0 j20 5 − j10
= −250 − j 200
Dòng nhánh (3)
VD2 a
Iɺ1 ɺ Iɺ2 ɺ
Z1 = 10Ω; Z 2 = j 20Ω; Z3 = 5 − j10Ω; E1 Eɺ 3 I 3
Eɺ1 = 30V; Eɺ 3 = 45 15o V; Jɺ = 2 − 30o A;
2
 Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = −2 − 30o

 ∆ ∆ ∆
10 Iɺ1 − j 20 Iɺ2 = 30 , Iɺ1 = 1 ; Iɺ2 = 2 ; Iɺ3 = 3
 ∆ ∆ ∆
 j 20 Iɺ2 + (5 − j10)Iɺ3 = 45 15o
−2 − 30 o 1 −1 1 −2 − 30o −1 1 1 −2 − 30o
30 − j 20 0 10 30 0 10 − j20 30
45 15o j20 5 − j10 0 45 15 o 5 − j10 0 j20 45 15o
Iɺ1 = Iɺ2 = Iɺ3 =
−250 − j 200 −250 − j200 −250 − j 200
= 1, 04 + j3, 95 = 1, 98 + j0, 98 = 4, 75 + j3, 93
= 4, 09 75, 2 o A = 2, 20 26, 4o A = 6,16 39, 6 o A
→ i1 = 4,09 2 sin(ω t + 75, 2 o ) A → i2 = 2, 20 2 sin(ω t + 26, 4 o ) A → i3 = 6,16 2 sin(ω t + 39, 6o ) A

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Thế nút (1)
VD1 a b
Iɺ1 Iɺ3
nKD = 3 − 1 = 2 Eɺ1 Eɺ3
Z3
Z1 Z2 Jɺ Z4
ϕɺ c = 0
Iɺ
2 Iɺ4
c
ɺ Eɺ1 − ϕɺa
 I1 = Z1

 1 1 1  1 Eɺ1 Eɺ 3 ɺ ϕɺ a
 + +  ϕɺ a − ϕɺb = − I2 =
 Z 1 Z 2 Z 3  Z3 Z1 Z 3 ϕɺ a  Z2
 → →
 1  1 1  Eɺ 3 ɺ ϕɺ b  Iɺ = Eɺ 3 + ϕɺ a − ϕɺb
 − ϕɺ a +  +  ϕɺb = +J  3
 Z3  Z 3 Z4  Z3 Z3

 Iɺ = ϕɺb
 4 Z4

Thế nút (2)
VD2 a
Iɺ1 Iɺ2 ɺ
Z1 = 10Ω; Z 2 = j 20Ω; Z3 = 5 − j10Ω; Eɺ1 Eɺ 3 I 3
Eɺ1 = 30V; Eɺ 3 = 45 15o V; Jɺ = 2 − 30o A;
2
o
 1 1 1  30 o 45 15
 10 + j 20 + 5 − j10  ϕɺ a = 10 + 2 − 30 − 5 − j10
 
→ ϕɺ a = 19,57 − j 39,50 V
 30 − (19,57 − j39,50)
Iɺ1 = = 1,04 + j 3,95 = 4,09 75,2o A
 10 i1 = 4,09 2 sin(ωt + 75,2o ) A
 −(19,57 − j39,50) 
→ I 2 =
ɺ = 1,98 + j 0,98 = 2,20 26,4 Ao
→ i2 = 2,20 2 sin(ωt + 26,4o ) A
 j 20 
 i = 6,16 2 sin(ω t + 39,6 o
)A
45 15 o
+ (19,57 − j 39,50) 3
Iɺ3 = = 4,75 + j3,93 = 6,16 39,6o A
 5 − j10
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Dòng vòng (1)
VD1 a b
Iɺ1 Iɺ3 Z3
n KA = 3 − 2 + 1 = 2 Eɺ1 Eɺ3
Z1 Z2 Jɺ Z4
IɺA Iɺ
2
Iɺ B Jɺ Iɺ4
c
A : Z 1 Iɺ1 + Z 2 Iɺ2 = Eɺ1

B : − Z 2 Iɺ2 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 3
Iɺ1 = IɺA  Z 1 IɺA + Z 2 ( IɺA − IɺB ) = Eɺ1

→
Iɺ2 = IɺA − IɺB  − Z 2 ( IɺA − IɺB ) + Z 3 IɺB + Z 4 ( IɺB + Jɺ ) = Eɺ 3
Iɺ = Iɺ  IɺA
3 B
→
Iɺ4 = IɺB + Jɺ  IɺB
Dòng vòng (2)
VD2 a
Iɺ1 Iɺ2 ɺ
Z1 = 10Ω; Z 2 = j 20Ω; Z3 = 5 − j10Ω; Eɺ1 Eɺ 3 I 3
Eɺ1 = 30V; Eɺ 3 = 45 15o V; Jɺ = 2 − 30o A; IɺA
Jɺ b Z IɺB
Tính các dòng điện trong mạch? Z1 2 Z3
Jɺ
10 IɺA + j20( IɺA − IɺB + 2 − 30o ) = 30
 o o
 j 20( IɺB − IɺA − 2 − 30 ) + (5 − j10) IɺB = 45 15
 (10 + j 20) IɺA − j 20 IɺB = 30 − j20.2 − 30o  IɺA = 1,04 + j3,95 A

→ →
o
− j 20 IɺA + (5 + j 20) IɺB = j 20.2 − 30 + 45 15
o
 IɺB = 4,75 + j3,93 A
 Iɺ1 = IɺA = 1,04 + j 3,95 = 4,09 75,2 o A  i1 = 4,09 2 sin(ωt + 75,2 o ) A

 
→  I 2 = − I A + I B − J = 2, 20 26,4 A
ɺ ɺ ɺ ɺ o
→  i2 = 2,20 2 sin(ωt + 26, 4o ) A
ɺ ɺ 
 i3 = 6,16 2 sin(ωt + 39, 6o ) A
 I 3 = I B = 4,75 + j3,93 = 6,16 39,6 A
o
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Biến đổi tương đương (1)
Eɺ1
N
Eɺ 2 Eɺ td = Eɺ1 + Eɺ2 − Eɺ3 Eɺtd =  Eɺ k
1
Eɺ3
Jɺ1 Jɺ2 Jɺ3

N
Jɺtd = Jɺ1 + Jɺ2 − Jɺ3 Jɺtd =  Jɺk
1
Z1 Z2 Z3 Z td = Z1 + Z 2 + Z 3
U ɺ
Z1 Z2 Uɺ Z 1 = Z1 ab
a b Z1 + Z 2
U ɺ ab
Uɺ Z 2 = Z 2
Z1 + Z 2
Z1 Z td Z1Z2
Ztd =
Z1 + Z 2
Z2 1 1 1 1
= + +
Ztd Z1 Z 2 Z3
Z2
Iɺ1 Z1 Iɺ1 = Iɺ
Iɺ Z1 + Z2
Iɺ2 Z ɺI = Iɺ Z1
2
2 Z1 + Z 2
Z1 Z2 + Z2 Z3 + Z3 Z1
Za =
Z1
Z1Z 2 + Z 2 Z3 + Z3 Z1
a b Zb = a b
Z2
Z1 Z2 Zc
Z Z + Z2 Z3 + Z3Z1
Zc = 1 2
Z3
Zb Za
Z3
Zb Z c
Z1 =
Za + Zb + Zc
c Zc Z a c
Z2 =
Za + Zb + Zc
Z a Zb
Z3 =
Z a + Zb + Zc
Z Eɺ
a b
Eɺ
J=
ɺ Eɺ = ZJɺ
Z
a Z b
Jɺ
a
Eɺ1 Eɺ 2 Eɺ 4
Z1 Z2 Z4
Z3
b
Eɺ1 Eɺ 2 Eɺ 4
+ −
1 Z1 Z 2 Z 4
Ztd = Eɺ td =
1 1 1 1 1 1 1 1
+ + + + + +
Z1 Z 2 Z 3 Z 4 Z1 Z 2 Z3 Z 4
a
Eɺ td
Ztd
b
VD a
Iɺ1 Iɺ2 ɺ
Z1 = 10Ω; Z 2 = j 20Ω; Z3 = 5 − j10Ω; Eɺ1 Eɺ 3 I 3
Eɺ1 = 30 V; Eɺ 3 = 45 15o V; Jɺ = 2 − 30o A;
Tính i1? Z1 Jɺ b Z Z3
2
Z 2Z 3 j 20(5 − j10)
Z 23 = = = 16 − j12 Ω
Z 2 + Z3 j 20 + 5 − j10
j 20.2 − 30o 45 15o
Iɺ1 Eɺ 3
−
Z2 Jɺ Eɺ 3
+
Eɺ1 Z 2 Jɺ
− +
Z Z j 20 5 − j10
Eɺ 23 = 2 3
=
1 1 1 1
+ + Z1 Z2 Z3
Z2 Z 3 j 20 5 − j10
= 44,52 + j 90,19 V
ɺI = E1 + E23 = 30 + (44,52 + j 90,19)

ɺ ɺ
Iɺ1 Eɺ 2 3
1
Z1 + Z 23 10 + (16 − j12) Eɺ1
= 1, 04 + j 3,95 = 4,09 75,21o A
Z1 Z 23
→ i1 = 4,09 2 sin(ω t + 75, 2o ) A
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Nguyên lý xếp chồng (1)
1 2 3
1 2 3
u ng1 , i ng1 u ng 2 , i ng 2 u ng 3 , i ng 3
u = u ng 1 + u ng 2 + u ng 3 ; i = i ng1 + i ng 2 + i ng 3
Tắt nguồn áp
Tắt nguồn dòng
VD1
e2 R2 L2
j L3
e1 C R3 e3
R4
R2 L2 R2 L2
L3
C R3
R4 R4
Nguyên lý xếp chồng (4) a c
VD2
e1 = 10sin10t V; j = 4sin(50t + 30o) V; e2 = 6 V (DC); e1 R1 e2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
j R2
b
1. Tắt e1 & j, tính uR1|e2,

2. Tắt e2 & j, tính uR1|e1,
3. Tắt e1 & e2, tính uR1|j,
4. uR1 = uR1|e2 + uR1|e1 + uR1|j.
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
1. Tắt e1 & j, tính uR1|e2 j R2
b
−e2 −6
i e2 = = = −0,4A
R1 + R2 10 + 5
R1 e2
u R 1 e 2 = R1 i e 2 = 10(−0, 4) = −4 V uR1 e2
L
R2
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
2. Tắt e2 & j, tính uR1|e1 j R2
b
7,07
IɺR1 = = 0, 44 − 29, 74o A
5( − j10)
10 + j10 +
5 − j10
Uɺ R1 = R1Iɺ1 = 4,39 − 29,74o V → uR1 e1 = 4,39 2 sin(10t − 29,74o ) V
e1
a 10 Ω c a c
e1 R1
7, 07 V Uɺ R 1 e1
uR1 e1
L
j10 Ω − j10 Ω C R2
b
5Ω b
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
3. Tắt e1 & e2, tính uR1|j j R2
b
10 Ω
Eɺ Eɺ = ( j 50)(2,83 30o ) = 141, 42 120o V
Uɺ R 1
j50 Ω j
Z R2 Z C 5(− j 2)
Z= = = 0,69 − j1,72 Ω
R2 + Z C 5 − j 2
a 10 Ω c
R1
a c
Uɺ R 1 − j2 uR 1 j
j 50 Ω j
L
o C R2
2, 83 3 0 A 5Ω j
b b
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
3. Tắt e1 & e2, tính uR1|j j R2
b
10 Ω
Eɺ Eɺ = ( j 50)(2,83 30o ) = 141, 42 120o V
Uɺ R 1
j50 Ω j
Z R2 Z C 5(− j 2)
Z= = = 0,69 − j1,72 Ω
R2 + Z C 5 − j 2
o
141, 42 120
Uɺ R1 = R1Iɺ1 = 10 = 28, 60 42,49 o V
j j50 + 10 + (0,69 − j1,72)
→ u R1 j = 28, 60 2 sin(50t + 42, 49o ) V
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
j R2
b
1. Tắt e1 & j, tính uR1|e2, = −4 V

2. Tắt e2 & j, tính uR1|e1, = 4, 39 2 sin(10t − 29, 74o ) V
3. Tắt e1 & e2, tính uR1|j, = 28, 60 2 sin(50t + 42, 49o ) V
4. uR1 = uR1|e2 + uR1|e1 + uR1|j.
= −4 + 4, 39 2 sin(10t − 29, 74o ) + 28, 60 2 sin(50t + 42, 49 o ) V
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
j R2
b
u R1 = u R1 e2 + u R1 e1 + uR1 j = − 4 + 4,39 2 sin(10t − 29, 74 o ) + 28,60 2 sin(50t + 42, 49o ) V
u R1 e2 = R1 i e 2 = 10( −0, 4) = −4V
Uɺ R1 = R1 Iɺ1 = 4,39 − 29,74o V → Uɺ R1 = − 4 + 4,39 − 29, 74 o + 28, 60 42, 49 o V

e1
Uɺ R1 = 28, 60 42, 49o V

j
Không dùng số phức để cộng/trừ các sóng sin khác tần số!!!
VD2
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; uR1 = ?
L C
j R2
b
Không phức hóa mạch điện có các nguồn khác tần số!!!
a c
Eɺ1 R1 Eɺ 2
jω L 1
Jɺ b jω C R2
VD3
e1 = 45V (DC); e4 = 60V (DC); j = 10sin(100t) A; C
R1 L
R1 = 5Ω; R3 = 10Ω; C = 2mF; L = 0,1H; uC = ?
e1 j R3
e4
C
Bước 1
R1 L
e1 uC e1, e 2
R3
Bước 3
e4
uC = uC e1, e 2 + uC j
C
Bước 2
R1 L
j uC j
R3
VD3
R1 L
R1 = 5Ω; R3 = 10Ω; C = 2mF; L = 0,1H; uC = ?
e1 j R3
e4
C
Bước 1
R1 L
e1 uC e1, e 2
R3
e4
R1i1 + uC e1,e 4
+ u L = e1 − e4
→ uC e1, e 4 = e1 − e4 = 45 − 60 = −15 V
i1 = 0, uL = 0
VD3
R1 L
R1 = 5Ω; R3 = 10Ω; C = 2mF; L = 0,1H; uC = ?
e1 j R3
e4
R1Jɺ 1 5 × 10 / 2 1
Uɺ C j = × = ×
1 R3( jω L) jωC 1 10( j100.0,1) j100.0,002
R1 + + 5+ +
jωC R3 + jωL j100.0,002 10 + j100.0,1
= − j17, 68 = 17,68 − 90o V
C
Bước 2
R1 L → uC j = 17,68 2 sin(100t − 90o )
j uC j
R3 = 25sin(100t − 90o ) V
VD3
R1 L
R1 = 5Ω; R3 = 10Ω; C = 2mF; L = 0,1H; uC = ?
e1 j R3
uC e 1,e 4
= −15V e4
C
Bước 1
R1 L
e1 uC e1, e 4
R3
e4 Bước 3
C
uC = uC e1, e 4 + uC j
Bước 2
R1 L
j uC = −15 + 25sin(100t − 90 o ) V
j R3
uC j = 25sin(100 t − 90 o ) V
VD4 j1
e = 45V (DC); j1 = 6sin(100t + 15o) A; j2 = 10sin(100t) A;
R1 = 5Ω; R2 = 10Ω; C = 2mF; L = 0,1H; i R1 = ? e C
L R2
R1 j2
e 45
e C iR1 e = = =9A
iR1 e R2 R1 5
L
j2 1 ɺ
R1 J 1 + R2 Jɺ 2
jωC jωL
IɺR1 = ×
j1, j 2 1 R1 ( jωL) R1 + jω L
iR1 R2 + +
j 1, j 2 j1 jωC R1 + jω L
= 4,52 + j1,97 = 4,92 23, 6o A
C
L R2 → iR1 = −9 + 4,92 2 sin(100t + 23,6o )
R1 j2 = −9 + 6, 97 sin(100t + 23, 6o ) A
• PHẢI áp dụng nếu mạch có các nguồn khác tần số.
• KHÔNG phức hóa mạch có các nguồn khác tần số.
• KHÔNG dùng số phức để cộng/trừ các sóng sin

khác tần số.
• NÊN xét đồng thời các nguồn cùng tần số.
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm
Định lý Thevenin (1)
Một mạng tuyến tính một cửa (hai
cực) có thể được thay thế bằng một
mạch tương đương gồm có nguồn áp Zt
Eɺ tdtd & điện trở Ztd, trong đó:
- Eɺ tdtd: nguồn áp hở mạch trên hai cực,
- Ztd: điện trở trên hai cực sau khi tắt
(các) nguồn (nếu có).
Eɺ td
Zt
Mạng tuyến tính một cửa Z td
(mạng một cửa)
Mạng tuyến tính một cửa

Zt
Iɺ = 0 a a
Các
nguồn Z td = Z ab
Eɺtd = Uɺ ab Eɺ td
đã bị Zt
tắt Z td
b b
Eɺtdtd: :nguồn áp hở mạch Ztd: điện trở trên hai cực

trên hai cực sau khi tắt (các) nguồn
VD1
Eɺ1 = 100 30 o V; Eɺ 4 = 80 − 45 o V; Jɺ = 5 A; Z1 Z2 Z4
Z 1 = 10Ω; Z 2 = 5Ω ; Z 3 = j 20Ω; Z 4 = − j 25Ω; Eɺ1 Jɺ Z3
Tính dòng điện qua Z2 bằng đ/l Thevenin? Eɺ 4
Z1 Z td Z4 Z3 Z 4 j 20( − j 25)
Z td = Z1 + = 10 + = 10 + j100 Ω
Z3 Z 3 + Z4 j 20 − j 25
Eɺ td = ϕɺa − ϕɺb
−Z1 Jɺ + ϕɺa = Eɺ1 → ϕɺa = Eɺ1 + Z1 Jɺ = 136,60 + j 50, 00V
Eɺ4
a Eɺ td b ϕɺb = Z3 I 3 = Z3
ɺ = −226,27 + j 226, 27 V
Z3 + Z4
Z1 Z4
Eɺ td = ϕɺa − ϕɺb = 362,88 − j176, 27 V
Eɺ1 Jɺ Z3
Eɺ 4 Eɺtd
Iɺ2 = = −1,19 − j 3,81A
Ztd + Z 2
VD2 Jɺ3
Eɺ1 = 100 30 o V; Jɺ 3 = 5 A; Jɺ 4 = 8 − 45o A; Eɺ1 Z3
Z 1 = 10Ω; Z 2 = 5Ω ; Z 3 = j 20Ω; Z 4 = − j 25Ω; Z4
Z2
Tính dòng điện qua Z3 bằng đ/l Thevenin? Jɺ4
Z1
Ztd
Z1 Z2 10.5
Z td = Z 4 + = − j 25 + = 3, 33 − j 25 Ω
Z1 + Z 2 10 + 5
Z2 Z4
ɺ
E
Z1 Iɺ3 = td
Ztd + Z3 Jɺ3 b
Eɺ td = ϕɺa − ϕɺb a
Etd
= 12,68 + j 28,94 A
 1 1  Eɺ1 ɺ Eɺ1
  +  ϕɺa = + J 3
  Z1 Z 2  Z1 ϕɺa = 45,53 + j16,67 V Z2 Z4
 →
 1 ϕɺ = − Jɺ + Jɺ ϕɺb = −141, 4 − j16, 4V Z1 Jɺ4
 Z 4 b 3 4

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm

Định lý Norton (1)
Một mạng tuyến tính một cửa (hai
cực) có thể được thay thế bằng một
mạch tương đương gồm có nguồn Zt
dòng Jtd & điện trở Ztd, trong đó:
- JJɺtdtd: nguồn dòng ngắn mạch trên
hai cực,
- Ztd: điện trở trên hai cực sau khi tắt
(các) nguồn (nếu có). Jɺtd
Zt
Z td

Mạng tuyến tính một cửa

Zt
a a
Uɺ ab = 0 Các
nguồn Z td = Z ab Jɺtd
Jɺ = Iɺ
td ab
đã bị Zt
tắt
Z td
b b
JɺJtdtd: nguồn dòng ngắn Ztd: điện trở trên hai cực
mạch trên hai cực sau khi tắt (các) nguồn
VD1
Eɺ1 = 100 30 o V; Eɺ 4 = 80 − 45 o V; Jɺ = 5A; Z1 Z2 Z4
Z 1 = 10Ω; Z 2 = 5Ω ; Z 3 = j 20Ω; Z 4 = − j 25Ω; Eɺ1 Jɺ Z3
Tính dòng điện qua Z2 bằng đ/l Norton? Eɺ 4
Ztd Z 3Z 4 j 20( − j 25)
Z td = Z1 + = 10 + = 10 + j100 Ω
Z1 Z4 Z 3 + Z4 j 20 − j 25
Z3 Jɺtd = Iɺ1 + Jɺ
Eɺ1 / Z1 + Jɺ + Eɺ4 / Z4
ϕɺa = = 150,46 + j87, 67 V
1/ Z1 + 1/ Z3 + 1/ Z4
a a
Iɺ1 = ( Eɺ1 − ϕɺa ) / Z1 = −6,39 − j3,77 A
Iɺ1 Z1 Jɺtd Z4
Jɺtd = Iɺ1 + Jɺ = −1,39 − j3,77 A
Eɺ1 Jɺ Z3
Eɺ 4 Jɺtd
Iɺ2 = Z td = −1,19 − j3,81A
Z td + Z 2
VD2 Jɺ3
Eɺ1 = 100 30 o V; Jɺ 3 = 5A; Jɺ 4 = 8 − 45o A; Eɺ1 Z3
Z 1 = 10Ω; Z 2 = 5Ω ; Z 3 = j 20Ω; Z 4 = − j 25Ω; Z4
Z2
Tính dòng điện qua Z3 bằng đ/l Norton? Jɺ4
Z1
Ztd Z 1Z 2 10.5
Z td = Z 4 + = − j 25 + = 3, 33 − j 25 Ω
Z2 Z4 Z1 + Z 2 10 + 5
Z1 Jɺtd
Iɺ3 = Z td
Jɺtd − Iɺ4 − Jɺ3 + Jɺ4 = 0 Z td + Z 3 Jɺ3 a
a
 1 1 1  Eɺ1 ɺ = 12,68 + j 28,94 A
 + +  ϕɺa = + J 4 Eɺ1 Jɺtd Iɺ4
 Z1 Z 2 Z 4  Z1
Z2 Z4
→ ϕɺa = 46,60 − j8, 40V
Z1 Jɺ4
ϕɺa
→ J td = J 3 − J 4 +
ɺ ɺ ɺ = −0,32 + j7,52 A
Z4
Thevenin và Norton (1)
Zt
Jɺtd
Eɺtd
Zt Zt
Z td Z td
Eɺtd = Z td Jɺtd
Etd = Uɺ hë m¹ch Jɺtd = Iɺng¾n m¹ch
Uɺ hë m¹ch
Ztd =
Iɺ ng¾n m¹ch
a a a
Các
nguồn Z td = Z ab
Uɺ hë m¹ch Iɺng¾n m¹ch
đã bị
tắt
b b b
Uɺ hë m¹ch
Ztd =
Cách 1 Cách 3 Iɺ ng¾n m¹ch
Cách 2
Iɺvµo
a a
Các Eɺ = Uɺ vµo Các Jɺ = Iɺ
Uɺ vµo vµo
nguồn Ztd = nguồn Uɺ vµo
đã bị Iɺvµo đã bị
tắt tắt
b b

VD1 a
Z ab
b
Eɺ1 = 100 30 o V; Eɺ 4 = 80 − 45 o V; Jɺ = 5A; Z1 Z4
Z1 = 10Ω; Z 2 = 5Ω ; Z3 = j 20Ω; Z4 = − j 25Ω; Eɺ1 Jɺ Z3
Tính Zab? Eɺ 4
Z1 Z ab Z4
Z3 Z 3Z 4 j 20( − j 25)
Z td = Z1 + = 10 + = 10 + j100 Ω
Z 3 + Z4 j 20 − j 25
185, 06 − j 267,25V −2, 46 − j 2,10 A

Z1 a b Z4 Iɺ1 Z1 a a Z4
Eɺ1 Jɺ Z3 Eɺ1 Jɺ Z 3
Eɺ 4 Eɺ 4
Uɺ hë m¹ch 185, 06 − j 267, 25
Z td = = = 10 + j100 Ω
ɺI
ng¾n m¹ch −2, 46 − j 2,10
VD1 a
Z ab
b
Eɺ1 = 100 30 o V; Eɺ 4 = 80 − 45 o V; Jɺ = 5A; Z1 Z4
Tính Zab? Eɺ 4
a b 10
Iɺ Z4 Iɺ = = 0, 0099 − j 0, 0990 A
Z1 Z 3Z 4
10 V Z1 +
Z3 Z3 + Z 4
10
Z ab = = 10 + j100 Ω
ɺI
a 1A b  Z3 Z4 
Z4 U = 1 Z1 +
ɺ  = 10 + j100 V
Z1 Z + Z
Uɺ  3 4 
Z3
Uɺ
Z ab = = 10 + j100 Ω
1
VD2
e2 R2 L2
j L3
e1 C R3 e3
a b

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
c) Dòng nhánh
d) Thế nút
e) Dòng vòng
8. Hỗ cảm

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
a) Công suất tức thời & công suất tác dụng
b) Truyền công suất cực đại
c) Trị hiệu dụng
d) Công suất biểu kiến
e) Hệ số công suất
f) Công suất phức
g) Bảo toàn công suất
h) Cải thiện hệ số công suất
i) Trị hiệu dụng & công suất của tín hiệu đa hài
8. Hỗ cảm

Công suất trong mạch xoay chiều
http://electricalacademia.com/induction-motor/electric-motor- http://poqynamekyxoqep.oramanageability.com/understanding-
nameplate-details-explained-induction-motor-nameplate/ induction-motor-nameplate-information-47374dan8099.html
https://www.cpsc.gov/Recalls/2010/marley-engineered-products-recalls-
baseboard-heaters-sold-at-grainger-due-to-fire
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Công suất tức thời i (t )
p (t ) = u(t ).i(t )
u (t ) = U m sin(ω t + ϕu ) u (t )
i(t ) = I m sin(ωt + ϕi )
→ p(t ) = U m I m sin(ωt + ϕu )sin(ωt + ϕi )
1
sin A sin B = [cos( A − B ) − cos( A + B )]
2
Um Im Um Im
→ p (t ) = cos(ϕ u − ϕi ) − cos(2ωt + ϕu + ϕi )
2 2
p(t)
U m Im
2
U mIm
cos(ϕ u − ϕi )
2
0 t
Công suất tác dụng (1)
Định nghĩa: Công suất tác dụng là trung bình của công suất tức thời
trong một chu kỳ, ký hiệu là P, đo bằng oát (W).
1 T
P =  p(t )dt
T 0
U I U I
p (t ) = m m cos(ϕu − ϕi ) − m m cos(2ω t + ϕ u + ϕi )
2 2
1
→ P = U m I m cos(ϕu − ϕi )
2
1 1 U2
ϕu = ϕ i → P = U m I m cos(0) = U m I m = I R =
2
2 2 R
1
ϕu − ϕi = ±90o → P = U m I m cos(90o ) = 0
2
(Công suất tác dụng của cuộn cảm hoặc tụ điện bằng zero)
Um
U=ɺ ϕu
2 ˆ U mIm
→ UI =
ɺ ϕu − ϕi
2
ɺI = I m ϕ → Iˆ = I m − ϕi
i
2 2
UmIm 1 1
ϕu − ϕ i = U m I m cos(ϕu − ϕ i ) + j U m I m sin(ϕ u − ϕi )
2 2 2
1
P = U m I m cos(ϕu − ϕi )
2
ɺ ˆ}
→ P = Re{UI
VD
u(t) = 150sin(314t – 30o) V, i(t) = 10sin(314t + 45o) A
Tính công suất tác dụng P?
1 1
P = U m I m cos(ϕu − ϕi ) = 150.10 cos(−30o − 45o ) = 194,11 W
2 2
ɺ ˆ}
P = Re{UI
Um 150
U=
ɺ ϕu = − 30o
2 2
I 10 10
Iɺ = m ϕi = 45o → Iˆ = − 45o
2 2 2
ɺ ˆ =  150
UI
  10
− 30 o  

− 45 o  = 750 − 75 o = 194,11 − j 724, 44 VA

 2  2 
P = Re{194,11 − j 724, 44} = 194,11W
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Truyền công suất cực đại (1)
http://www.chegg.com/homework-help/questions-and-answers/use-maximum-powe r-transfer-theorem-
determine-increase-power-delivered-loudspeaker-resultin-q6983635

Pt = I t2 Rt
Iɺt
ɺ
E Etd
ɺI = td
→ It = Zt
Ztd + Zt Ztd + Z t
t
Z td = Rtd + jX td
Z t = Rt + jX t
→ Ztd + Zt = ( Rtd + Rt ) + j( X td + X t ) Iɺt
Eɺ td
→ Ztd + Zt = (Rtd + Rt )2 + ( X td + X t )2 Ztd
Zt
Etd2 Rt
→ Pt =
( Rtd + Rt )2 + ( X td + X t )2
2
Etd Rt
Pt =
( Rtd + Rt )2 + ( X td + X t )2
 ∂Pt ∂Pt Rt ( X td + X t )
 ∂X = 0 → ∂X = Etd [( R + R ) 2 + ( X + X ) 2 ]2 = 0
2
 t t td t td t

∂P ∂
 t = 0 → t = E 2 td
P ( R + R ) 2
+ ( X + X ) 2
− 2 Rt ( Rtd + Rt )
t td t
=0
 ∂Rt ∂Rt
td
2[( Rtd + Rt ) + ( X td + X t ) ]
2 2 2
 X t = − X td  X t = − X td
→ →
 Rt = Rtd + ( X td + X t )  Rt = Rtd
2 2
Z t = Zˆtd
Để truyền công suất cực đại, tổng trở tải phải
bằng liên hợp phức của tổng trở Thevenin
Zt = Zˆtd
Để truyền công suất cực đại, tổng trở tải phải
bằng liên hợp phức của tổng trở Thevenin
Etd2 Rt
Pt =
( Rtd + Rt ) 2 + ( X td + X t )2 E 2 Iɺt
→ Pt max = td
Zt
 X t = − X td 4Rtd
Zt = Zˆtd → 
 Rt = Rtd
Nếu Zt = Rt (thuần trở) → Xt = 0

∂Pt Iɺt
= 0 → Rt = Rtd2 + ( X td + X t )2 Eɺ td
∂Rt Zt
Ztd
→ Rt = R + X 2
td
2
td = Ztd
VD
Eɺ1 = 100 30 o V; Eɺ 4 = 80 − 45 o V; Jɺ = 5A; Z1 Z2 Z4
Tìm Z2 để P2 đạt cực đại? Tính P2max? Eɺ 4
Ztd = 10 + j100 Ω = Rtd + jX rd
Eɺtd = 185, 06 − j 267, 25 = 325, 07 − 55,30 o V

Iɺ2
Eɺ td
Z 2 = Zˆtd = 10 − j100 Ω Z2
Z td
Etd2 325, 07 2
Pt max = = = 2641, 7 W
4 Rtd 4.10

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Trị hiệu dụng (1)
• Xuất phát từ nhu cầu đo/đánh giá tác dụng của một
nguồn áp/nguồn dòng trong việc cung cấp công suất cho
một điện trở (tải thuần trở).
• Định nghĩa: Trị hiệu dụng của một dòng điện chu kỳ là
độ lớn một dòng điện một chiều, công suất mà dòng
điện một chiều này cung cấp cho một điện trở bằng
công suất mà dòng điện chu kỳ cung cấp cho điện trở
đó.
• Có thể viết tắt trị hiệu dụng là rms (root-mean-square)
• Gọi tắt là dòng hiệu dụng (& áp hiệu dụng)
• Ký hiệu: I & U [của dòng chu kỳ i(t) & áp chu kỳ u(t)]

1 T 2 R T 2
→P=
T 0
i Rdt =  i dt
T 0
1 T 2
→I =
T 0
i dt
→ P = I 2R
I là trị hiệu dụng của i(t) 1 T 2

Tương tự: U =
T 0
u dt
root-mean-square
1 T
Tổng quát: X =
T  0
x 2 dt
1 T 2
I=  i dt 1 T 1 T
[ I m sin ωt ]2 dt
→I =  i dt = 
0 2
T
T 0 T 0
i (t ) = I m sin ωt
1 T 1 − cos 2ωt
= 
2
I m dt
T 0 2
I m2 T Im
=
2T  0
dt =
2
Im Um
I= U=
2 2
Trị hiệu dụng (4) Iɺ
Z
Uɺ
1
P = U m I m cos(ϕu − ϕi )
2
Um
U= P = UI cos(ϕu − ϕi )
2
Im
I= ɺ ˆ}
2 P = Re{UI

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Công suất biểu kiến (1) Iɺ
Z
Uɺ
• Định nghĩa: Tích của trị hiệu dụng của điện áp & trị
hiệu dụng của dòng điện, ký hiệu S, đo bằng VA (vôn-
ampe, volt-ampere)
• S = UI
https ://www.amazon.com/
Venti lated-Transformer-
Encl osure-Nameplate-
Deta ils/dp/B07G3DNTXN

Công suất biểu kiến (2) Iɺ
Z
VD
u(t) = 150sin(314t – 30o) V, i(t) = 10sin(314t + 45o) A Uɺ
Tính công suất tác dụng & công suất biểu kiến?
150 10
P = UI cos(ϕu − ϕi ) = . cos(−30o − 45o ) = 194,11 W
2 2
150 10
S = UI = . = 750 VA
2 2

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Hệ số công suất (1) Iɺ
Z
P = UIcos(φu – φi) = Scos(φu – φi) Uɺ

• Hệ số công suất: pf = cos(φu – φi).
• pf : power factor.
• Dấu của (φu – φi) không ảnh hưởng đến pf.
• 0 ≤ pf ≤ 1.
• φu – φi : góc hệ số công suất.
• Tải thuần trở: φu – φi = 0 → pf = 1→ P = S = UI.
• Tải thuần điện kháng: φu – φi = ± 90o → pf = 0 → P = 0.
• pf của tải điện kháng cảm gọi là pf chậm pha.
• pf của tải điện kháng dung gọi là pf sớm pha.

Hệ số công suất (2) Iɺ
Z
VD
u(t) = 150sin(314t – 30o) V, i(t) = 10sin(314t + 45o) A Uɺ
Tính công suất tác dụng, công suất biểu kiến, & hệ số
công suất?
150 10
P = UI cos(ϕu − ϕi ) = . cos(−30o − 45o ) = 194,11 W
2 2
150 10
S = UI = . = 750 VA
2 2
pf = cos(−30 o − 45o ) = 0, 2588

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Công suất phức (1) Iɺ
Z
ɺˆ
• Định nghĩa: UI Uɺ
• Ký hiệu S hoặc S , đo bằng VA (vôn-ampe, volt-

ampere).
• Chú ý: công suất biểu kiến là S.
ɺˆ
S = UI
Uɺ = U ϕ u
(
→ S = U ϕu )(I )
− ϕi = UI ϕu − ϕi
Iɺ = I ϕi
= UI cos(ϕu − ϕi ) + jUI sin(ϕu − ϕi )

Z = R + jX
Uɺ
S = UI cos(ϕu − ϕi ) + jUI sin(ϕ u − ϕi ) = P + jQ
• Định nghĩa công suất phản kháng: UIsin(φu – φi) ,
ký hiệu Q, đo bằng VAR (volt-ampere reactive).
ɺˆ
S = UI
ɺˆ = ZI 2
→ S = ZII
Uɺ = ZIɺ → S = ( R + jX ) I 2 = I 2 R + jI 2 X
Z = R + jX
= P + jQ
ɺ ˆ) = I 2 R
P = Re(S) = Re(UI
ɺ ˆ) = I 2 X
Q = Im(S) = Im(UI
Z = R + jX
Uɺ
xI2 I2Z S
Z
X I2X Q
φ φ φ
R I2R P
Tam giác tổng trở Tam giác công suất

Z = R + jX
Uɺ
ɺ ˆ = UI ϕ − ϕ = ZI 2 = P + jQ [VA]
S = UI u i
S = S = UI = P 2 + Q 2 [VA]
P = UI cos(ϕu − ϕi ) = Re(S) = S cos(ϕu − ϕi ) = RI 2 [W]

Q = UI sin(ϕu − ϕi ) = Im(S) = S sin(ϕu − ϕi ) = XI 2 [VAR]
P
pf = = cos(ϕu − ϕi )
S

Z
VD
u(t) = 150sin(314t – 30o) V, i(t) = 10sin(314t + 45o) A. Uɺ
150 10
U =
ɺ − 30 = 106, 07 − 30 V, I =
o ɺ o
45o = 7, 07 45o A
2 2
( )(
ɺ ˆ = 106, 07 − 30o 7, 07 − 45o = 750 − 75o VA
S = UI )
S = S = 750 VA
P = S cos(ϕu − ϕ i ) = 750 cos( −75o ) = 194,11 W
Q = S sin(ϕu − ϕi ) = 750 sin( −75o ) = −724, 44 VAR
pf = cos(ϕu − ϕi ) = cos( −75o ) = 0, 26

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Bảo toàn công suất (1)
M N
S
i =1
nguån ,i =  S t¶i,i
i =1
M N
 Pnguån ,i =  Pt¶i ,i
 i =1 i =1
→M N
 Q

 i =1 nguån, i =  Qt¶i ,i
i =1
M N
S
i =1
nguån , i ≠  S t¶i ,i
i =1

Bảo toàn công suất (2)
VD a
Iɺ1 Iɺ2 ɺ
Z1 = 10Ω; Z 2 = j 20Ω; Z3 = 5 − j10Ω; Eɺ1 Eɺ 3 I 3
Eɺ1 = 30 V; Eɺ 3 = 45 15o V; Jɺ = 2 − 30o A;
2
Iɺ1 = 4,09 75,2 o A, Iɺ2 = 2,20 26,4o A, Iɺ3 = 6,16 39,6o A
S Z 1 = Z1I12 = 10.4,09 2 = 167, 28 VA

S Z 2 = Z 2 I22 = j 20.2, 20 2 = j 96, 80 VA → S t
= 357, 01 − j 282, 66 VA
S Z 3 = Z3 I 32 = (5 − j10)6,16 2 = 189, 73 − j 379, 46 VA
S E1 = Eɺ1 Iˆ1 = 30.4,09 − 75,2o
= 122,70 − 75,2 o VA
S E 3 = Eɺ3 Iˆ3 = 277,20 − 24,6 o VA
→ S ng = 356,68 − j 282,72 VA
S J = Uɺ J Jˆ = (− Z 2 Iɺ2 ) Jˆ = 73, 30 − j 48, 70 VA

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Cải thiện hệ số công suất (1)
VD1
Eɺ = 100 V; Z1 = 20 15o Ω; Z 2 = 20 75o Ω.
Eɺ Eɺ
Z1 Z2
Eɺ 100
ɺI1 = = = 5 − 15o
A, P = 100.5 cos(−15o
) = 482, 96 W
o 1
Z1 20 15
ɺ
ɺI 2 = E = 100 = 5 − 75o A, P2 = 100.5 cos(− 75o ) = 129, 41 W
Z2 20 75o
cosφ ảnh hưởng đến P!!!

• Hệ số công suất càng lớn càng tốt.
• Dòng I để đưa công suất P (cho trước) tới tải tỉ lệ nghịch với hệ
số công suất tải:
P
P = UI cos(ϕ u − ϕ i ) → I =
U cos(ϕu − ϕi )
• Với một công suất P cho trước, hệ số công suất càng nhỏ thì
dòng I tới tải càng lớn; dòng lớn hơn mức cần thiết sẽ làm tăng
tổn thất điện áp & tăng tổn thất công suất trên đường dây & thiết
bị truyền tải điện.
• Hệ số công suất càng lớn càng tốt → (φu – φi) càng nhỏ càng tốt.

• Hầu hết các tải dân dụng (máy giặt, máy điều hoà, tủ
lạnh, …) đều có tính cảm kháng.
• Các tải này được mô hình hoá bằng một điện trở nối
tiếp với một cuộn cảm.
• Định nghĩa: Cải thiện hệ số công suất là quá trình
tăng hệ số công suất mà không làm thay đổi điện áp
& dòng điện ban đầu của tải.
• Thường được thực hiện bằng cách nối tải song song với
một tụ điện (tụ bù).
• Có thể hiểu là điện dung chặn bớt dòng chạy trên đường
dây, nói cách khác là một phần của dòng điện đáng ra
phải chạy trên đường dây (nếu không có tụ) chạy qua
chạy lại giữa tụ và tải.

• (φu – φi) càng nhỏ càng tốt.
• Thường được thực hiện bằng cách nối tải song song
với một tụ điện (tụ bù).
Iɺt
R IɺC
Eɺ
L Eɺ
ϕ2
ϕ1 Iɺ
ɺI Iɺt IɺC
R ϕ2 < ϕ1
Iɺt
ɺ L C
E

Q1 = Ptgφ1, Q2 = Ptgφ2 Q1 ΔQ
Công suất phản kháng cần bổ sung: S1

ΔQ = Q1 – Q2 Q2
φ2
E 2
∆Q φ1
∆Q = = ωCE → C =
2
X ωE 2 P
ɺI Iɺt IɺC
Q1 − Q2 P tg ϕ1 − P tg ϕ 2 tg ϕ1 − tg ϕ2 R
C= = = P
ωE 2
ωE 2
ωE2
ɺ L C
E

VD2
Xét một tải có điện áp 220 V, tần số 50 Hz, công suất 1000kW, hệ số công suất 0,8.
Phải bù thêm một tụ bằng bao nhiêu để nâng hệ số công suất lên 0,9?
tg ϕ1 − tg ϕ 2
C=P
ωE2
pf1 = 0,8 → cosϕ1 = 0,8 → ϕ1 = 36,9 o → tg ϕ1 = 0, 75
pf 2 = 0,9 → cosϕ 2 = 0,9 → ϕ 2 = 25,8 o → tg ϕ 2 = 0, 48
0, 75 − 0, 48
→ C = 1000.10 2
= 0, 0178 F
3
314(220)
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Trị hiệu dụng của tín hiệu đa hài
• Định nghĩa: tín hiệu đa hài là tín hiệu có nhiều
thành phần tần số.
• Ví dụ:
u (t ) = −4 + 4,39 2 sin(10t − 29,74o ) + 28,60 2 sin(50t + 42, 49o ) V
N −1 N −1
x (t ) =  x k (t ) → X =  k
X 2
0 0
(Chú ý: các xk(t) có tần số khác nhau)

Công suất của tín hiệu đa hài
N −1
i (t ) =  ik (t )
0
P = RI 2
N −1 N −1
i (t ) =  ik (t ) → I = k
I 2
0 0
N −1 N −1 N −1
→ P = R  I k2 =  RI k2 =  Pk
0 0 0

Trị hiệu dụng & công suất của tín hiệu đa hài
a c
VD
L = 1 H; R1 = 10 Ω; R2 = 5 Ω; C = 0,01 F; tính UR1 &
PR1 ? L C
j R2
b
uR1 = −4 + 4,39 2 sin(10t − 29,74o ) + 28,60 2 sin(50t + 42,49o ) V
U R1 = U 02 + U12 + U 22 = 42 + 4, 392 + 28, 602 = 29, 21 V
U R21 29, 212

PR1 = = = 85, 32 W
R1 10

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm
a) Hiện tượng hỗ cảm
b) Quy tắc dấu chấm
c) Phân tích mạch điện có hỗ cảm

Hiện tượng hỗ cảm (1)
• Định nghĩa: khi hai cuộn cảm/cuộn dây đặt đủ sát
nhau, dòng từ thông biến thiên của một cuộn (do
dòng điện trong cuộn này gây ra) sẽ liên kết với
cuộn thứ hai, tạo ra điện áp trên cuộn đó.
• Ví dụ: máy biến áp.
https://www.slideshare.net/prodipdasdurjoy/presentation-of-
manufacturing-of-distribution-transformer-prodip

i1 (t ) i2 = 0
N1 N2
di1 (t )
u2 (t ) = M
u1 (t ) L L2 u2 (t ) dt
1
φ11 φ12
φ1 = φ11 + φ12
dφ1 d φ12
u1 = N1 u2 = N 2
dt dt
dφ1 di1 di1 dφ12 di1 di1
= N1 = L1 = N2 =M
di1 dt dt di1 dt dt
L1 : tự cảm/điện cảm M : hỗ cảm, đo bằng H
i1 (t ) i2 = 0
N1 N2
di1 (t )
u2 (t ) = M
u1 (t ) L L2 u2 (t ) dt
1
φ11 φ12 PM = U M 2 I 2 cos(ϕUM 2 − ϕ I 2 )
i1 (t ) φ12 ? Quy tắc dấu chấm
φ11 u2 (t )

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Quy tắc dấu chấm (1)
M
R1 i1
L1 L2
e
Mũi tên đi vào đầu đánh dấu/đi từ “có” đến “không”
Mũi tên đi ra đầu đánh dấu/đi từ “không” đến “có”

Quy tắc dấu chấm (2)
• Nếu dòng điện đi vào đầu có đánh dấu của cuộn 1 thì điện áp hỗ cảm
sẽ đi vào đầu có đánh dấu của cuộn 2
• Nếu dòng điện đi ra đầu có đánh dấu của cuộn 1 thì điện áp hỗ cảm
sẽ đi ra đầu có đánh dấu của cuộn 2
M M
R1 i1 R1 i1
L1 L2 uM L1 L2 uM
e e
M M
R1 i1 R1 i1
L1 L2 uM L1 L2 uM
e e
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm
i. Phức hóa hỗ cảm
ii. Phương pháp dòng nhánh
iii. Phương pháp dòng vòng
iv. Phương pháp mạng một cửa

Phức hóa hỗ cảm (1)
M
R1 i1
L1 L2 uM
e
i1 = I m sin ω t
di1 → u M = ω MI m cos ω t = ω MI m sin(ω t + 90 o
)
uM = M = U sin(ω t + 90 o
)
dt Mm
i1(t)
uM(t)
uM
0
φ ωt
i1
90o
i1 = I m sin(ω t + ϕ ) → uM = ω MI m sin(ω t + ϕ + 90o )

M
R1 i1
L1 L2 uM
e
i1 = I m sin(ωt + ϕ ) → uM = ω MI m sin(ωt + ϕ + 90o )
Miền thời gian
Miền phức
Iɺ1 = I ϕ → Uɺ M = ω MI ϕ + 90 o = ω M jI ϕ = jω MIɺ1 ( )
jω M
R1 Iɺ1
jω L1 jω L2 Uɺ M
Eɺ
Phức hóa hỗ cảm (3) M
VD1 R1 i1
e = 100sin20t V; L1 = 2 H; R1 = 10 Ω; L2 = 4 H; L1 L2 u2
M = 0,5 H. Tính u2. e
Uɺ M = j10Iɺ1 j20.0,5 = j10
Uɺ 2 = Uɺ M 10 Iɺ1 Uɺ M
j40 ɺ
j80 U 2
(10 + j 40) Iɺ1 = 70,7
70,7
→ Iɺ1 = 0, 42 − j1, 66 A
→ Uɺ 2 = j10(0, 42 − j1, 66) 1. Viết (các) điện áp hỗ cảm
2. Vẽ (các) điện áp hỗ cảm
= 16,64 + j 4,16 = 17,15 14, 0o V (dùng quy tắc dấu chấm)
3. Viết các phương trình cân
bằng áp
→ u2 = 17,15 2 sin(20t + 14, 0o ) V
VD2 R1 i1 i2
e = 150sin10t V; L1 = 2 H; R1 = 10 Ω; L2 = 5 H; L1 L2 R2
R2 = 5 Ω; M = 0,5 H. Tính các dòng điện trong mạch. e
Uɺ1M = j5Iɺ2
Iɺ1 j5 Iɺ2
Uɺ 2 M = j5Iɺ1
10 Uɺ 1M Uɺ 2M
106 j20 j50 5
Iɺ2 “đi vào” L2 nên Uɺ1M = j 5Iɺ2 “đi vào” L1

1. Viết (các) điện áp hỗ cảm
2. Vẽ (các) điện áp hỗ cảm
Iɺ1 “đi vào” L1 nên Uɺ 2M = j 5Iɺ1 “đi vào” L2 (dùng quy tắc dấu chấm)
3. Viết các phương trình cân
bằng áp

VD2 R1 i1 i2
Uɺ1 M = j5Iɺ2 Cách 1
Iɺ1 j5 Iɺ2
Uɺ 2 M = j5Iɺ1
10 Uɺ 1M Uɺ 2M
10 Iɺ1 + j 20 Iɺ1 + j5Iɺ2 = 106 A B
106 j20 j50 5
−5Iɺ2 − j 50 Iɺ2 − j 5Iɺ1 = 0
(10 + j 20) Iɺ1 + j 5Iɺ2 = 106
→ 1. Viết (các) điện áp hỗ cảm
 j 5Iɺ1 + (5 + j50) Iɺ2 = 0 2. Vẽ (các) điện áp hỗ cảm
(dùng quy tắc dấu chấm)
 Iɺ1 = 2, 21 − j 4, 29 = 4,83 − 62, 7o A 3. Viết các phương trình cân
→ bằng áp
 2 ɺ
I = − 0,26 + j 0, 40 = 0, 48 123,0 o
A
VD3
e = 311cos314t V; L1 = 0,2 H; R = 60 Ω; L2 = 0,4 H; M = 0,1 H. L1 L2
Tính dòng điện trong mạch. M
Uɺ1M = j31,4 Iɺ; Uɺ 2 M = j31,4 Iɺ e R
Uɺ 1M Uɺ 2 M
Iɺ “đi vào” L2 nên Uɺ 1M = j 5 Iɺ “đi vào” L1
Iɺ “đi ra” L1 nên Uɺ 2 M = j 5 Iɺ “đi ra” L2 j62,8 j125, 6

j31,4
j 62,8Iɺ − j 31,4 Iɺ + j125,6 Iɺ − j 31, 4 Iɺ + 60 Iɺ = 220 220 60 Iɺ
→ Iɺ = 1,58 − 64,5o A
→ i = 1,58 2 cos(314 t − 64,5o ) A

VD4
e = 60 + 311sin314t V; L1 = 0,2 H; R = 60 Ω; L2 = 0,4 H; L1 L2
M = 0,1 H. Tính dòng điện trong mạch. M
60 e R
I DC = = 1A
60
Uɺ1M = j31,4 Iɺ; Uɺ 2 M = j31,4 Iɺ
60 I DC
( j 62,8 + j 31, 4 + j125, 6 + j 31,4 + 60) IɺAC = 220 60
Uɺ 1M Uɺ 2M
→ Iɺ AC = 0,85 − 76, 6o A
j62,8 j125,6
→ iAC = 0,85 2 sin(314t − 76,6o ) A j31,4
220 60 IɺAC
→ i = I DC + i AC = 1 + 0,85 2 sin(314t − 76, 6 ) A o

Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Phương pháp dòng nhánh (1)
VD1 a b
Iɺ1 Iɺ3
nKD = 3 − 1 = 2 Eɺ1 Eɺ3
Z3
nKA = 3 − 2 + 1 = 2 Z1 A Z2
Uɺ 2 M
Jɺ Z4
Uɺ 1M ZM Iɺ2 B Iɺ4
c
Iɺ2 “đi vào” Z2 nên Uɺ1M = Z M Iɺ2 “đi vào” Z1 Uɺ 1M = Z M Iɺ2
Uɺ 2 M = Z M Iɺ1
Iɺ1 “đi vào” Z1 nên Uɺ 2 M = Z M Iɺ1 “đi vào” Z2
a: Iɺ1 − Iɺ2 − Iɺ3 = 0

b: Iɺ3 + Jɺ − Iɺ4 = 0
A: Z 1 Iɺ1 + Z M Iɺ2 + Z 2 Iɺ2 + Z M Iɺ1 = Eɺ1
B: − Z 2 Iɺ2 − Z M Iɺ1 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 3
VD2 Eɺ1 b Iɺ3
Iɺ1 Z Iɺ5
nK D = 4 − 1 = 3 1
Z1 5 Z5 Z3
nK A = 6 − 4 + 1 = 3 Uɺ1 M A Jɺ
Uɺ 5 M B
a d c
Iɺ2 Z2 Iɺ4 Z4
Uɺ 2 M
Z 26 C
Z6 Iɺ6 Eɺ 6
Iɺ5 “đi ra” Z5 nên Uɺ 1M = Z15 Iɺ1 “đi ra” Z1 Uɺ 6 M
Iɺ1 “đi vào” Z1 nên Uɺ 5 M = Z15 Iɺ1 “đi vào” Z5 Uɺ 1 M = Z 15 Iɺ5

Uɺ 5 M = Z 15 Iɺ1
Iɺ6 “đi ra” Z6 nên Uɺ 2 M = Z 26 Iɺ6 “đi ra” Z2
Uɺ 2 M = Z 26 Iɺ6
Iɺ2 “đi ra” Z2 nên Uɺ 6 M = Z 26 Iɺ2 “đi ra” Z6 Uɺ 6 M = Z 26 Iɺ2
VD2 Eɺ1 b Iɺ3
Iɺ1 Z Iɺ5
nK D = 4 − 1 = 3 1
Z1 5 Z5 Z3
nK A = 6 − 4 + 1 = 3 Uɺ1 M A Jɺ
Uɺ 5 M B
a d c
Iɺ2 Z2 Iɺ4 Z4
Uɺ 2 M
Z 26 C
a : − Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ6 = 0 Z6 Iɺ6 Eɺ 6
b : Iɺ1 + Iɺ3 − Iɺ5 + Jɺ = 0 Uɺ 6 M
c : − Iɺ3 − Iɺ4 + Iɺ6 − Jɺ = 0 Uɺ 1 M = Z 15 Iɺ5
A : Z1 Iɺ1 − Z 15 Iɺ5 + Z 5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 + Z 2 Iɺ2 + Z 26 Iɺ6 = Eɺ 1 U 5 M = Z 15 I1

ɺ ɺ
ɺ = Z Iɺ
B : Z 3 I 3 + Z 5 I 5 − Z 15 I1 − Z 4 I 4 = 0
ɺ ɺ ɺ ɺ U 2M 26 6
Uɺ = Z Iɺ
C: Z I +Z I +Z I +Z I +Z I =E
ɺ
2 2 26
ɺ6 6 6
ɺ ɺ
26 2
ɺ 4
ɺ 4
6M
6
26 2

VD3 Uɺ 2 M
Uɺ 1M 2 Z Z2
1
a
Z 12 Iɺ2
Iɺ2 “đi vào” Z2 nên Uɺ1 M 2 “đi vào” Z1 Uɺ 1M 5 ɺ Z 15
I1 Eɺ 6
ɺ
E1 Z5
Iɺ5 “đi ra” Z5 nên Uɺ1M 5 “đi ra” Z1 Jɺ Z6
Z7
Iɺ1 “đi vào” Z1 nên Uɺ 2 M “đi vào” Z2 Uɺ 5 M Uɺ 3 M Iɺ6
Uɺ 4 M Iɺ5
c
Iɺ1 “đi vào” Z1 nên Uɺ 5 M “đi vào” Z5 d Iɺ
4 Z4 Z 3 4 Eɺ 3 Z 3 Iɺ3 b
Iɺ4 “đi ra” Z4 nên Uɺ 3 M “đi ra” Z3
Uɺ1M 2 = Z12 Iɺ2
Iɺ3 “đi vào” Z3 nên Uɺ 4 M “đi vào” Z4 Uɺ1M 5 = Z15 Iɺ5
Uɺ 2 M = Z12 Iɺ1
Uɺ 5M = Z15 Iɺ1
Uɺ 3M = Z34 Iɺ4
Uɺ 4 M = Z34 Iɺ3
VD3 Uɺ 2 M
Uɺ 1M 2 Z Z2
1
a
Z 12 Iɺ2
Uɺ 1M 5 ɺ Z 15
I1 Eɺ 6
ɺ
E1 A Z5
C
b : Iɺ2 + Iɺ3 + Iɺ6 = 0 Z7 Jɺ Z6
Uɺ 5 M B Uɺ 3 M Iɺ6
c : Iɺ4 − Iɺ3 + Iɺ5 = 0 Uɺ 4 M c Iɺ5
d Iɺ
Z4 Z 34 Eɺ 3 Z 3 Iɺ3 b
d : − Iɺ1 − Iɺ4 − Jɺ = 0 4
Uɺ1M 2 = Z12 Iɺ2

A : Z1 Iɺ1 + Z12 Iɺ2 − Z15 Iɺ5 + Z5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 − Z4 Iɺ4 + Z34 Iɺ3 = Eɺ1 Uɺ1M 5 = Z15 Iɺ5
B : Z5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 + Z3 Iɺ3 − Z34 Iɺ4 − Z6 Iɺ6 = Eɺ3 − Eɺ 6 Uɺ 2 M = Z12 Iɺ1
Uɺ 5M = Z15 Iɺ1
C : Z6 Iɺ6 − Z 2 Iɺ2 − Z12 Iɺ1 = Eɺ6 Uɺ 3M = Z34 Iɺ4
Uɺ 4 M = Z34 Iɺ3
VD4 b
R1 = 10 Ω, R5 = 25 Ω, L3 = 0,2 H, L4 = 0,5 H, C2= 4 mF, R1 C2
M = 0,04 H, j(t) = 5sin(50t) A, e(t) = 60sin(50t + 30o) V.
j (t )
 a : Iɺ1 + Iɺ3 − Iɺ5 = 0 L3 L4
a d c

 b : − Iɺ1 + Iɺ2 + 5 = 0 M
 R5 e (t )
 c : − Iɺ2 − Iɺ4 + Iɺ5 = 0

 A : 1 0 I1 − j10 I 3 + j 2 I 4 − j 2 5 I 4 + j 2 I 3 − j 5 I 2 = 0
ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ
 C : 25 Iɺ + j 25 Iɺ − j 2 Iɺ + j10 Iɺ − 2 j Iɺ = 60 3 0 o
 5 4 3 3 2 4 b − j5
Iɺ1 10 Iɺ2
 Iɺ1 = 3, 71 o
25,1 7 A  i1 = 3, 71 sin(50 t + 2 5,17 o ) A
  A 5
 Iɺ2 = 2, 2 8 1 36,18 o A  i2 = 2, 28 sin(5 0t + 136,18 ) A
o
  ɺ j 2 Iɺ4 j 2 Iɺ3
→  Iɺ3 = 3, 23 − 155, 5 1o A →  i3 = 3, 23 sin(50 t − 155, 51o ) A I3 d Iɺ4
ɺ  a j10 j 25 c
 I 4 = 2, 4 6 − 32, 93 o A  i = 2, 46 sin(50 t − 32, 93 o
)A
4
j2 C
ɺ  i = 0, 48 sin(50 t + 29, 75 o ) A Iɺ5
 I 5 = 0, 48 29, 75 o A 5
25 60 30 o
VD5 a b
Z1 = 10 + j15 Ω; Z 2 = 20 + j10Ω; Z M = j 2Ω; Iɺ1 ZM Iɺ3
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
A Z4
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45o A
Eɺ1 B Jɺ Iɺ4
Iɺ2 Eɺ 2
a : Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = 0 c
b : Iɺ + Jɺ − Iɺ = 0
3 4 Uɺ 1 M = Z M Iɺ2
A : Z1 Iɺ1 + Z M Iɺ2 − Z 2 Iɺ2 − Z M Iɺ1 = Eɺ1 − Eɺ 2
Uɺ 2 M = Z M Iɺ1
B : Z Iɺ + Z Iɺ + Z Iɺ + Z Iɺ = Eɺ
2 2 M 1 3 3 4 4 2
 Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = 0


 Iɺ3 − Iɺ4 = − 5 45
o
→
 (10 + j15 − j 2) ɺ + [ j 2 − (20 + j10)]Iɺ = 100 − 150 30 o
I 1 2
 ɺ
 j 2 I 1 + (20 + j10) ɺ − j 20 Iɺ + 25 Iɺ = 150 30 o
I 2 3 4

VD5 a b
Z1 = 10 + j15 Ω; Z 2 = 20 + j10Ω; Z M = j 2Ω; Iɺ1 ZM Iɺ3
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
A Z4
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45o A
Eɺ1 B Jɺ Iɺ4
Iɺ2 Eɺ 2
 Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = 0 c
ɺ
 I 3 − Iɺ4 = − 5 45
o

 (10 + j15 − j 2) Iɺ1 + [ j 2 − (20 + j10)] Iɺ2 = 100 − 150 30
o
 ɺ
 j 2 I 1 + (20 + j10) ɺ − j 20 Iɺ + 25 Iɺ = 150 30 o
I 2 3 4
 Iɺ1 = − 1, 49 − j 2, 06 A
ɺ
 I 2 = 2, 40 + j 0, 79 A
→
 I 3 = 0, 91 − j1, 28 A
ɺ
 Iɺ = 4, 44 + j 2, 26 A
 4
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Phương pháp dòng vòng (1)
VD1 a b Jɺ
Iɺ1 Iɺ3 Z3
Eɺ1 Eɺ3
n KA = 3 − 2 + 1 = 2 Z1 IɺA Z2 Jɺ Z4
Uɺ 2 M
Uɺ 2 M ZM Iɺ2 IɺB Iɺ4
c
Uɺ1 M = Z M Iɺ2
A : Z1 Iɺ1 + Z M Iɺ2 + Z 2 Iɺ2 + Z M Iɺ1 = Eɺ1 Uɺ 2 M = Z M Iɺ1
B : − Z 2 Iɺ2 − Z M Iɺ1 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ1
Iɺ1 = Iɺ A , Iɺ2 = Iɺ A − IɺB , Iɺ3 = IɺB , Iɺ4 = IɺB + Jɺ
 Z 1 IɺA + Z M ( IɺA − IɺB ) + Z 2 ( Iɺ A − IɺB ) + Z M Iɺ A = Eɺ1

→
 − Z 2 ( IɺA − IɺB ) − Z M Iɺ A + Z 3 IɺB + Z 4 ( IɺB + Jɺ ) = Eɺ 1

VD2 Eɺ1 b Iɺ3
Iɺ1 Z Iɺ5
1 Jɺ Z 3
nK A = 6 − 4 + 1 = 3 Z 15 Z5
Uɺ1 M IɺA Jɺ
Uɺ 5 M IɺB
A : Z1 Iɺ1 − Z15 Iɺ5 + Z 5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 + Z 2 Iɺ2 + Z 26 Iɺ6 = Eɺ1 d
a c
Iɺ2 Z2 Iɺ4 Z4
B : Z 3 Iɺ3 + Z 5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 − Z 4 Iɺ4 = 0 Uɺ 2 M
Z 26 IɺC
Z6 Iɺ6 Eɺ 6
C : Z 2 Iɺ2 + Z 26 Iɺ6 + Z 6 Iɺ6 + Z 26 Iɺ2 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 6
Uɺ 6 M
Iɺ1 = IɺA , Iɺ2 = IɺA + IɺC , Iɺ3 = IɺB − Jɺ
Uɺ 1 M = Z15 Iɺ5
Iɺ4 = IɺC − IɺB , Iɺ5 = IɺA + IɺB , Iɺ6 = IɺC
Uɺ 5 M = Z15 Iɺ1
 Z 1 IɺA − Z 15 ( Iɺ A + IɺB ) + Z 5 ( IɺA + IɺB ) − Z 15 Iɺ A + Z 2 ( IɺA + IɺC ) + Z 26 IɺC = Eɺ1
 Uɺ 2 M = Z 26 Iɺ6
→  Z 3 ( IɺB − Jɺ ) + Z 5 ( IɺA + IɺB ) − Z 15 Iɺ A − Z 4 ( IɺC − IɺB ) = 0

 Z 2 ( I A + I C ) + Z 26 I C + Z 6 I C + Z 26 ( I A + I C ) + Z 4 ( I C − I B ) = E 6 Uɺ 6 M = Z 26 Iɺ2
ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ

VD3 Uɺ 2 M
Uɺ 1M 2 Z Z2
Iɺ1 1
a
Z 12 Iɺ2
Uɺ 1M 5 Z 15
ɺ Eɺ 6
Eɺ1 J Iɺ Z5 IɺC
A
Z7 Jɺ Z6
IɺB Uɺ Iɺ6
Uɺ 5 M ɺ5 3M
Uɺ 4 M I
Iɺ1 = IɺA − Jɺ , Iɺ2 = − IɺC , Iɺ3 = IɺB c
d Iɺ
Z4 Z 34 Eɺ 3 Z 3 Iɺ3 b
Iɺ4 = − IɺA , Iɺ5 = IɺA + IɺB , Iɺ6 = IɺC − IɺB 4
Uɺ1M 2 = Z12 Iɺ2

A : Z1 Iɺ1 + Z12 Iɺ2 − Z15 Iɺ5 + Z 5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 − Z 4 Iɺ4 + Z 34 Iɺ3 = Eɺ1 Uɺ1M 5 = Z 15 Iɺ5
Uɺ 2 M = Z 12 Iɺ1
B : Z 5 Iɺ5 − Z15 Iɺ1 + Z 3 Iɺ3 − Z 34 Iɺ4 − Z 6 Iɺ6 = Eɺ3 − Eɺ 6
Uɺ 5M = Z15 Iɺ1
C : Z 6 Iɺ6 − Z 2 Iɺ2 − Z 12 Iɺ1 = Eɺ6 Uɺ 3M = Z 34 Iɺ4
Uɺ 4 M = Z 34 Iɺ3
VD3
A : Z1Iɺ1 + Z12 Iɺ2 − Z15 Iɺ5 + Z 5 Iɺ5 − Z15Iɺ1 − Z 4 Iɺ4 + Z 34 Iɺ3 = Eɺ1
B : Z 5Iɺ5 − Z 15 Iɺ1 + Z 3Iɺ3 − Z 34 Iɺ4 − Z 6 Iɺ6 = Eɺ 3 − Eɺ 6
C : Z 6Iɺ6 − Z 2 Iɺ2 − Z 12 Iɺ1 = Eɺ 6
Iɺ1 = IɺA − Jɺ , Iɺ2 = − IɺC , Iɺ3 = IɺB

Iɺ4 = − IɺA , Iɺ5 = IɺA + IɺB , Iɺ6 = IɺC − IɺB
 Z1 ( IɺA − Jɺ ) + Z12 ( −IɺC ) − Z15 ( IɺA + IɺB ) + Z5 ( IɺA + IɺB ) − Z15 ( IɺA − Jɺ ) − Z4 (− IɺA ) + Z34 IɺB = Eɺ1

→  Z5 ( IɺA + IɺB ) − Z15 ( IɺA − Jɺ ) + Z3IɺB − Z34 ( −IɺA ) − Z6 ( IɺC − IɺB ) = Eɺ3 − Eɺ 6
 ɺ − Iɺ ) − Z (− Iɺ ) − Z ( Iɺ − Jɺ ) = Eɺ
 Z 6 ( I C B 2 C 12 A 6

VD3 Uɺ 2 M
Uɺ 1M 2 Z Z2
Iɺ1 1
a
Z 12 Iɺ2
Uɺ 1M 5 Z 15
ɺ Eɺ 6
Eɺ1 J Iɺ Z5 IɺC
A
Z7 Jɺ Z6
IɺB Uɺ Iɺ6
Uɺ 5 M ɺ5 3M
Uɺ 4 M c I
d Iɺ
4 Z4 Z 34 Eɺ 3 Z 3 Iɺ3 b
 Z1 ( IɺA − Jɺ ) + Z12 (− IɺC ) − Z15 ( IɺA + IɺB ) + Z5 ( IɺA + IɺB ) − Z15 ( IɺA − Jɺ ) − Z4 (− IɺA ) + Z 34 IɺB = Eɺ1

 Z5 ( IɺA + IɺB ) − Z15 ( IɺA − Jɺ ) + Z3 IɺB − Z34 ( −IɺA ) − Z6 ( IɺC − IɺB ) = Eɺ3 − Eɺ6

 Z 6 ( IC − I B ) − Z2 ( −I C ) − Z12 ( I A − J ) = E6
ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ ɺ

VD4 b
R1 = 10 Ω, R5 = 25 Ω, L3 = 0,2 H, L4 = 0,5 H, C2= 4 mF, R1 C2
M = 0,04 H, j(t) = 5sin(50t) A, e(t) = 60sin(50t + 30o) V.
j (t )
A : 10 Iɺ1 − j10 Iɺ3 + j 2Iɺ4 − j 25 Iɺ4 + j 2 Iɺ3 − j5 Iɺ2 = 0
L3 L4
C 25 Iɺ5 + j 25 Iɺ4 − j 2 Iɺ3 + j10 Iɺ3 − 2 j2 Iɺ4 = 60 30 o a d c
Iɺ1 = IɺA , Iɺ2 = IɺA − 5, Iɺ3 = IɺC − IɺA , Iɺ4 = IɺC − IɺA + 5, Iɺ5 = IɺC M
R5 e (t )
 (10 + j 26) Iɺ A − j 31IɺC = j90
→
 − j 31 IɺA + (25 + j 31) IɺC = 51, 96 − j85
b − j5
 Iɺ A = 3, 36 + j1, 58 A
→ Iɺ1 10 Iɺ2
 IɺC = 0, 42 + j 0, 24 A
Iɺ A 5
5
 Iɺ1 = 3, 71 25,1 7 o A  i1 = 3, 71 sin(50 t + 2 5,17 o ) A
  ɺ j 2 Iɺ4 j 2 Iɺ3
 Iɺ2 = 2, 2 8 1 36,18 o A  i2 = 2, 28 sin(5 0t + 136,18 ) A
o I3 d Iɺ4
  a j10 j 25 c
→  Iɺ3 = 3, 23 − 155, 5 1o A →  i3 = 3, 23 sin(50 t − 155, 51o ) A j2
ɺ  i = 2, 46 sin(50 t − 32, 93 o ) A Iɺ5 IɺC
I
 4 = 2, 4 6 − 32, 93 o
A 4
ɺ  i = 0, 48 sin(50 t + 29, 75 o ) A 25 60 30 o
 5
I = 0, 48 29, 75 o
A 5
VD5 a b Jɺ
Z1 = 10 + j15 Ω; Z 2 = 20 + j10Ω; Z M = j 2 Ω; Iɺ1 ZM Iɺ3
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45 o A
IɺA Z4
Eɺ1
IɺB Jɺ
Iɺ2 Eɺ 2 c
Iɺ4
A : Z 1 Iɺ1 + Z M Iɺ2 − Z 2 Iɺ2 − Z M Iɺ1 = Eɺ1 − Eɺ 2 Uɺ 1 M = Z M Iɺ2

B : Z 2 Iɺ2 + Z M Iɺ1 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 2
Uɺ 2 M = Z M Iɺ1
Iɺ1 = IɺA ; Iɺ2 = IɺB − IɺA ; Iɺ3 = IɺB ; Iɺ4 = IɺB + Jɺ
 A : Z 1 IɺA + Z M ( IɺB − IɺA ) − Z 2 ( IɺB − IɺA ) − Z M IɺA = Eɺ1 − Eɺ 2

→
 B : Z 2 ( IɺB − IɺA ) + Z M IɺA + Z 3 IɺB + Z 4 ( IɺB + Jɺ ) = Eɺ 2
 ( Z 1 + Z 2 − 2 Z M ) IɺA + ( Z M − Z 2 ) IɺB = Eɺ1 − Eɺ 2
→
 ( Z M − Z 2 ) IɺA + ( Z 2 + Z 3 + Z 4 ) IɺB = Eɺ 2 − Z 4 Jɺ
VD5 a b Jɺ
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45 o A
IɺA Z4
Eɺ1
IɺB Jɺ
Iɺ2 Eɺ 2 c
Iɺ4
 ( Z 1 + Z 2 − 2 Z M ) IɺA + ( Z M − Z 2 ) IɺB = Eɺ1 − Eɺ 2

 ( Z M − Z 2 ) IɺA + ( Z 2 + Z 3 + Z 4 ) IɺB = Eɺ 2 − Z 4 Jɺ
 IɺA = − 1, 49 − j 2, 06 A
→
 IɺB = 0, 91 − j1, 28 A
 Iɺ1 = IɺA = − 1, 49 − j 2, 06 A
ɺ
 I 2 = IɺB − IɺA = 2, 40 + j 0, 79 A
→
 I 3 = I B = 0, 91 − j1, 28 A
ɺ ɺ
 Iɺ = Iɺ + Jɺ = 4, 44 + j 2, 26 A
 4 B
Mạch xoay chiều
1. Sóng sin
3. Số phức
8. Hỗ cảm

Mạng một cửa (1) M
VD1 R1 i1 i2
j5 Cách 2
Iɺ1 j5 Iɺ2
10 Iɺ1 Uɺ M 10
Eɺ td
106 j 20 j 50
106 j20 j50 5
Uɺ M = j 5 Iɺ1 = Eɺ td
(10 + j 20) Iɺ1 = 106 Ztd Iɺ2
→ Iɺ1 = 2,12 − j 4, 24 A 5
Eɺ td
→ Eɺ td = 21, 20 + j10,60 V
VD1 R1 i1 i2
Iɺ1 j5 Cách 2
Iɺ1 j5 Iɺ2
10 Uɺ 1M Uɺ 2M 10
Jɺtd
106 j 20 j 50
106 j20 j50 5
Uɺ 1M = j 5 Jɺ td ; Uɺ 2 M = j 5 Iɺ1
 (10 + j 20) Iɺ1 − j 5 Jɺ td = 106 Ztd Iɺ2

 − j 5 Iɺ1 + j50 Jɺ td = 0 5
Eɺ td
→ Jɺ = 0, 22 − j0, 43 A
td

VD1 R1 i1 i2
Cách 2
Iɺ1 Iɺ2
Eɺ td = 21,20 + j10, 60 V j5
10
Jɺ td = 0, 22 − j 0, 43 A
106 j20 j50 5
Eɺ td
Z td = = 0,50 + j 49 Ω
ɺJ
td
Ztd Iɺ2
− ɺ
E
Iɺ2 = td
= −0,26 + j 0,40 A 5
Z td + 5 Eɺ td

VD1 R1 i1 i2
Eɺ td
Z td = = 0,50 + j 49 Ω
ɺJ
td
ɺ
10 Iɺ1 j5 I 2 10 Iɺ1 j5 Uɺ
j 20 j50 j 20 j50
10 V 1A
 (10 + j 20) Iɺ1 + j5 Iɺ2 = 0  (10 + j 20) Iɺ1 + j5.1 = 0
 ɺ ɺ
 j 5I1 + j 50 Iɺ2 = 10 U = j 5Iɺ1 + j 50.1
→ Iɺ2 = 0,0021 − j0,20 A → Uɺ = 0,50 + j 49 V
10 0,50 + j 49
Z td = = 0,50 + j 49Ω Z td = = 0,50 + j 49 Ω
0, 0021 − j 0,20 1
Mạng một cửa (5)
VD2 a b
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
Z4
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45 o A. Iɺ4 = ?
Eɺ1 Jɺ Iɺ4
a b Iɺ2 Eɺ 2 c
Iɺ1 Z1 ZM Iɺ3 Z3 Eɺ td
Z2 Uɺ1 M = Z M Iɺ2 Uɺ 2 M = Z M Iɺ1
Eɺ1 Iɺ Jɺ Jɺ Ztd Iɺ4

Iɺ2 Eɺ 2 c
Z4
Z1 Iɺ − Z M ( Iɺ + Jɺ ) + Z 2 ( Iɺ + Jɺ ) − Z M Iɺ = Eɺ1 − Eɺ 2 Eɺ td
→ Iɺ = −4,34 − j 2, 76 A
→ Iɺ1 = Iɺ = −4,34 − j 2, 76 A; Iɺ2 = − Iɺ − Jɺ = 0,81 − j 0, 78 A
Z 2 Iɺ2 + Z M Iɺ1 + Z3 Iɺ3 + Eɺ td = Eɺ 2 → Eɺ td = 171,19 + j 20, 42 V
VD2 a b
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
Z4
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45 o A. Iɺ4 = ?
Eɺ1 Jɺ Iɺ4
a b Iɺ2 Eɺ 2 c
Iɺ1 Z1 ZM Iɺ3 Z3 1A
Z2 Uɺ = Z Iɺ Uɺ 2 M = Z M Iɺ1
1M M 2
Uɺ v
Iɺ
1A Ztd Iɺ4
Iɺ2 c
Z4
Z1 Iɺ − Z M ( Iɺ + 1) + Z2 ( Iɺ + 1) − Z M Iɺ = 0 Eɺ td
→ Iɺ = −0,57 + j 0,13A
→ Iɺ1 = Iɺ = −0,57 + j 0,13A; Iɺ2 = − Iɺ − 1 = −0, 43 − j 0,13 A
Z 2 Iɺ2 + Z M Iɺ1 + Z3 ( −1) + Uɺ v = 0 → Uɺ v = 7, 47 − j11,90 V
VD2 a b
Z1 Z3
Z = − j 20Ω; Z = 25Ω; Eɺ = 100 V;
3 4 1 Z2
Z4
Eɺ2 = 150 30o V; Jɺ = 5 45 o A. Iɺ4 = ?
Eɺ1 Jɺ Iɺ4
a b Iɺ2 Eɺ 2 c
Iɺ1 Z1 ZM Iɺ3 Z3 1A
Z2
U v = 7, 47 − j11, 90 V
Eɺ1 Jɺ Ztd Iɺ4
Iɺ2 Eɺ 2 c
Eɺ td = 171,19 + j 20, 42 V Z4
Eɺ td
Uɺ v
Ztd = = 7, 47 − j11,90 Ω
1
ɺ
E
Iɺ4 = td
= 4, 45 + j 2, 26 A
Ztd + Z 4

02 Mach Xoay Chieu2021mk

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

02 Mach Xoay Chieu2021mk

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NGUYỄN CÔNG PHƯƠNG

• Xm : biên độ (A, V, W, ...)

• φ: pha ban đầu

• x1 chậm pha so với x2

x(t) = Xmsin(ωt + φ) x1(t) + x2(t)

x(t ) = 128, 06sin(20t + 38, 66o )

i = I m sin ωt → u = RI m sin ω t = U Rm sin ωt

i = I m sin(ωt + ϕ ) → u = ω LI m sin(ωt + ϕ + 90o )

= 20.2.1sin(20t + 45o + 90o ) = 40 sin(20t + 135o ) V

X m = 1002 + 802 = 128, 06 Xm = ? ϕ = ?

phần thực phần ảo

ejφ = cosφ + jsinφ (ct. Euler)

3 + j 4 − (5 − j6) = (3 − 5) + j[4 − (−6)] = −2 + j10

3 + j 4 − 5 30 o = 3 + j4 − [(5cos 30 ) + j(5sin 30 )] = 3 + j 4 − (4,33 + j 2,50)

5 − j6 7,81 − 50, 2o 7,81

3 + j 4 + 5 30o = (3 + j 4) + (4, 33 + j 2,50) = 7,33 + j 6,50 0, 41 − 29,6 o

4 + j 5 = 4 2 + 5 2 arctg (5/ 4) = 6, 40 51, 3o

7, 33 + j 6, 50 = 7, 332 + 6, 502 arctg(6, 50 / 7,33) = 9,80 41,6o

10 180o = 10 − 180 o ↔ −10

12 30o ↔ 12 2 sin(ωt + 30o )

−24 60 o ↔ −24 2 sin(ωt + 60o )

3 + j4 ↔ 5 53,1o ↔ 5 2 sin(ωt + 53,1o )

Uɺ = − ZIɺ Uɺ = ZIɺ Z: tổng trở (Ω)

A : Z1 Iɺ1 + Z 2 Iɺ2 = Eɺ1

i(t ) = 1, 00 2 sin(100t + 45o ) = 1, 41sin(100t + 45o ) A

B : − Z 2 Iɺ2 + Z 3 Iɺ3 + Z 4 Iɺ4 = Eɺ 3

Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 + Jɺ = 0  Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = −2 − 30 o

 Iɺ1 + Iɺ2 − Iɺ3 = −2 − 30o

→ i1 = 4,09 2 sin(ω t + 75, 2 o ) A → i2 = 2, 20 2 sin(ω t + 26, 4 o ) A → i3 = 6,16 2 sin(ω t + 39, 6o ) A

A : Z 1 Iɺ1 + Z 2 Iɺ2 = Eɺ1

Iɺ1 = IɺA  Z 1 IɺA + Z 2 ( IɺA − IɺB ) = Eɺ1

 (10 + j 20) IɺA − j 20 IɺB = 30 − j20.2 − 30o  IɺA = 1,04 + j3,95 A

 Iɺ1 = IɺA = 1,04 + j 3,95 = 4,09 75,2 o A  i1 = 4,09 2 sin(ωt + 75,2 o ) A

Jɺ1 Jɺ2 Jɺ3

ɺI = E1 + E23 = 30 + (44,52 + j 90,19)

Tắt nguồn dòng

1. Tắt e1 & j, tính uR1|e2,

→ u R1 j = 28, 60 2 sin(50t + 42, 49o ) V

1. Tắt e1 & j, tính uR1|e2, = −4 V

= −4 + 4, 39 2 sin(10t − 29, 74o ) + 28, 60 2 sin(50t + 42, 49 o ) V

u R1 = u R1 e2 + u R1 e1 + uR1 j = − 4 + 4,39 2 sin(10t − 29, 74 o ) + 28,60 2 sin(50t + 42, 49o ) V

u R1 e2 = R1 i e 2 = 10( −0, 4) = −4V

Uɺ R1 = R1 Iɺ1 = 4,39 − 29,74o V → Uɺ R1 = − 4 + 4,39 − 29, 74 o + 28, 60 42, 49 o V

Uɺ R1 = 28, 60 42, 49o V

• KHÔNG phức hóa mạch có các nguồn khác tần số.

• KHÔNG dùng số phức để cộng/trừ các sóng sin

• NÊN xét đồng thời các nguồn cùng tần số.

Mạng tuyến tính một cửa

Eɺtdtd: :nguồn áp hở mạch Ztd: điện trở trên hai cực

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 100

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 101

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 102

Mạng tuyến tính một cửa

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 107

185, 06 − j 267,25V −2, 46 − j 2,10 A

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 110

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 111

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 112

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 114

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 119

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 120

Nếu Zt = Rt (thuần trở) → Xt = 0

Ztd = 10 + j100 Ω = Rtd + jX rd

Eɺtd = 185, 06 − j 267, 25 = 325, 07 − 55,30 o V