01 Mach Mot Chieu2021mk

NGUYỄN CÔNG PHƯƠNG
LÝ THUYẾT MẠCH I
MẠCH MỘT CHIỀU
Lý thuyết mạch I
I. Thông số mạch
II. Phần tử mạch
III. Mạch một chiều
1. Các định luật cơ bản
2. Các phương pháp phân tích
3. Các định lý mạch
IV. Mạch xoay chiều
V. Mạng hai cửa
VI. Mạch ba pha
VII. Khuếch đại thuật toán
https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 2
Mạch một chiều
• Là mạch điện chỉ có nguồn một chiều
• Cuộn dây (nếu có) bị ngắn mạch
• Tụ điện (nếu có) bị hở mạch
• Nội dung:
• Các định luật cơ bản
• Các phương pháp phân tích
• Các định lý mạch
a) Định luật Ohm
b) Nhánh, nút, và vòng
c) Định luật Kirchhoff
Định luật Ohm (1)
i R i R
u u
u = Ri u = − Ri
u u
i= i=−
R R
• Liên hệ giữa dòng & áp của một phần tử.
• Nếu có nhiều phần tử trở lên thì định luật Ohm chưa đủ.
• → Các định luật Kirchhoff.
Định luật Ohm (2)
VD1 VD2
R = 20 Ω, u = 100 V, i = ? R = 40 Ω, i = 2 A, u = ?
i R i R
u u
u 100
i= = = 5A u = − Ri = −40.2 = −80 V
R 20
Nhánh, nút, và vòng (1)
Nhánh: biểu diễn 1 phần tử mạch đơn nhất (ví dụ 1 nguồn

áp hoặc 1 điện trở), hoặc các phần tử nối tiếp với nhau
E1 E3 R3
R1 R2 J R4
• Nút: điểm nối của ít nhất ba nhánh.
• Biểu diễn bằng một dấu chấm.
• Nếu các nút nối với nhau bằng dây dẫn, chúng tạo thành
một nút.
E1 E3 R3
R1 R2 J R4
• Vòng: một đường khép kín trong một mạch.
• Đường khép kín: xuất phát 1 điểm, đi qua một số điểm
khác, mỗi điểm chỉ đi qua một lần, rồi quay trở lại điểm
xuất phát.
E1 E3 R3
R1 R2 J R4
Định luật Kirchhoff (1)
• Có hai định luật Kirchhoff: định luật cân bằng dòng
(KD), và định luật cân bằng áp (KA).
• KD: suy ra từ luật bảo toàn điện tích.
• KA: suy ra từ luật bảo toàn năng lượng.
Định luật Kirchhoff (2), KD
N
i
n =1
n =0
Quy ước: dòng đi vào nút mang dấu dương (+),

dòng đi ra khỏi nút mang dấu âm (–)
a : i1 − i2 − i3 = 0
a b
i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 J R4
b : i3 + J − i4 = 0 i2 i4
c
c : − i1 + i2 − J + i4 = 0
Định luật Kirchhoff (3), KD
VD3 a b
i1 = 4 A, i2 = 3 A, i3 = ? i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 J R4
i2 i4
c
a : i1 − i2 − i3 = 0 → i3 = i1 − i2 = 4 − 3 = 1 A
Định luật Kirchhoff (4), KA
N
u
n =1
n =0
Quy ước: điện áp cùng chiều với vòng mang dấu dương (+),
điện áp ngược chiều với vòng mang dấu âm (–)
a b C
A : R1i1 + R2i2 − E1 = 0 i1 i3 R3
E1 E3
B : − R2i2 + R3i3 + R4 i4 − E3 = 0 R1 R2 J R4
C : R1i1 + R3 i3 + R4 i4 − E1 − E3 = 0 A i2 B i4
c
a b C
A : R1i1 + R2i2 − E1 = 0 i1 i3 R3
E1 E3
B : − R2i2 + R3i3 + R4 i4 − E3 = 0 R1 R2 J R4
C : R1i1 + R3 i3 + R4 i4 − E1 − E3 = 0 A i2 B i4
c
a b C
A : R1i1 + R2 i2 = E1 i1 i3 R3
E1 E3
B : − R2i2 + R3i3 + R4i4 = E3 R1 R2 J R4
A i2 B i4
C : R1i1 + R3i3 + R4 i4 = E1 + E3 c
VD4 a b
R1 = 20 Ω, R2 = 10 Ω, E1 = 110 V, i1 i3 R3
E1 E3
i1 = 4 A, i2 =? R1 R2 J R4
A i2 i4
c
110 − 20.4
A : R1i1 + R2i2 = E1 → 20.4 + 10i2 = 110 → i2 = = 3A
10
a) Phương pháp dòng nhánh
b) Phương pháp thế nút
c) Phương pháp dòng vòng
d) Biến đổi tương đương
e) Phương pháp ma trận
Phương pháp dòng nhánh (1)
• Ẩn số là các dòng điện của các nhánh.
• Số lượng ẩn số = số lượng nhánh (không kể nguồn
dòng, nếu có) của mạch.
a b
i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 J R4
i2 c i4
VD1 a : i1 − i2 − i3 = 0 a b C
i1 i3
b : i3 + J − i4 = 0 E1 E3 R3
J
c : − i1 + i2 − J + i4 = 0 R1 R2 R4
A : R1i1 + R2 i2 = E1 A i2 B i4
c
B : − R 2i2 + R3i3 + R 4i4 = E 3
C : R1i1 + R3i3 + R4 i4 = E1 + E3
6 phương trình 4 ẩn số  4 phương trình 4 ẩn số
a : i1 − i2 − i3 = 0
 i1 − i2 − i3 = 0
b : i3 + J − i4 = 0 
→ i1 − i2 − i3 = 0 →  i3 + J − i4 = 0
c : − i1 + i2 − J + i4 = 0 R i + R i = E
 11 2 2 1
A : R1i1 + R2 i2 = E1
3 phương trình 4 ẩn số !!!
VD1 a : i1 − i2 − i3 = 0 a b C
i1 i3
b : i3 + J − i4 = 0 E1 E3 R3
J
c : − i1 + i2 − J + i4 = 0 R1 R2 R4
A : R1i1 + R2 i2 = E1 A i2 B i4
c
 i1 − i2 − i3 = 0

→  i3 + J − i 4 = 0 3 phương trình 4 ẩn số !!!

 R1i1 + R2 i2 = E1
Viết phương trình KD cho nút nào?
Viết phương trình KA cho vòng nào?
Một mạch điện có nKD phương trình KD và nKA phương trình KA, với:
nKD = số_nút – 1
nKA = số_nhánh – số_nút + 1 (không kể nguồn dòng, nếu có)
VD1 n KD = 3 − 1 = 2 a b C
i1 i3
n KA = 3 − 2 + 1 = 2 E1 E3 R3
R1 R2 J R4
A i2 B i4
a : i1 − i2 − i3 = 0 c
b : i3 + J − i4 = 0
A : R1i1 + R2 i2 = E1 E1 E3 R3
R1 R2 R4
B : − R 2i2 + R3i3 + R 4i4 = E 3
Một mạch điện có nKD phương trình KD và nKA phương trình KA, với:
nKD = số_nút – 1
nKA = số_nhánh – số_nút + 1 (không kể nguồn dòng, nếu có)
VD1 n KD = 3 − 1 = 2 a b
i1 i3
n KA = 3 − 2 + 1 = 2 E1 E3 R3
R1 R2 J R4
A i2 B i4
a : i1 − i2 − i3 = 0 c
b : i3 + J − i4 = 0
A : R1i1 + R2 i2 = E1
B : − R2i 2 + R3i3 + u J = E 3
VD2 E1 b i3
i1 R1 i5 R R3
5
nKD = số_nút – 1 = 4 – 1 = 3
A J
nKA = số_nhánh – số_nút + 1 = 6 – 4 + 1 = 3 B
a d c
i2 R2 i4 R4
a: – i1 + i2 – i6 = 0 C
R6 i6 E6
b: i1 – i5 + i3 + J = 0
c: – i3 – i4 + i6 – J = 0
A: R1i1 + R5i5 + R2i2 = E1
B: R3i3 + R5i5 – R4i4 = 0
C: R2i2 + R6i6 + R4i4 = E6
VD3
R1 a R2 i2
i1
E6
R5 R7
b : i2 + i3 + i6 = 0 E1 A J C
R
c : i4 − i3 + i5 = 0 i5
B R6
i6
E3
d : − i1 − i4 − J = 0 d R4 i4 c i3 R3 b
A : R1i1 + R5i5 − R4i4 = E1

B : R3i3 − R6i6 + R5i5 = E3 − E6
C : R6i6 − ( R2 + R7 )i2 = E6
VD4 a
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 15Ω, E1 = 30V, E3 = 45V, i1 i2
E1 E 3 i3
J = 2A. Tính các dòng điện trong mạch?
R1 J R2 R3
b
i1 + i2 − i3 + J = 0  1i1 + 1i2 − 1i3 = −2

R1i1 − R2i2 = E1 → 10i1 − 20i2 + 0i3 = 30
 0i + 20i + 15i = 45
R2i2 + R3i3 = E3  1 2 3
∆1 ∆ ∆
i1 = ; i2 = 2 ; i3 = 3
∆ ∆ ∆
1 1 −1 −2 1 −1 1 −2 −1 1 1 −2
∆ = 10 −20 0 ; ∆1 = 30 −20 0 ; ∆ 2 = 10 30 0 ; ∆ 3 = 10 −20 30 ;
0 20 15 45 20 15 0 45 15 0 20 45
VD4 a
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 15Ω, E1 = 30V, E3 = 45V, i1 i2
E1 E 3 i3
R1 J R2 R3
b
i1 + i2 − i3 + j = 0  i1 + i2 − i3 = −2

R1i1 − R2i2 = e1 → 10i1 − 20i2 = 30
 20i2 + 15i3 = 45
R2i2 + R3i3 = e3 
1 1 −1
1+1
−20 0 2 +1
1 −1 3+1
1 −1
∆ = 10 −20 0 = ( −1) 1 + ( −1) 10 + ( −1) 0
20 15 20 15 −20 0
0 20 15
= 1( − 20.15 − 20.0) − 10[1.15 − 20( −1)] + 0[1.0 − ( −20)( −1)]
= −650
VD4 a
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 15Ω, E1 = 30V, E3 = 45V, i1 i2
E1 E 3 i3
R1 J R2 R3
b
i1 + i2 − i3 + j = 0  i1 + i2 − i3 = −2

R1i1 − R2i2 = e1 → 10i1 − 20i2 = 30
 20i2 + 15i3 = 45
R2i2 + R3i3 = e3 
 −1350
∆1 ∆ ∆  1 −650 = 2,08 A
i =
i1 = ; i2 = 2 ; i3 = 3 
∆ ∆ ∆  300
→ i2 = = −0, 46 A
 −650
 −2350
∆ = −650; ∆1 = −1350; ∆ 2 = 300; ∆3 = −2350 i3 = −650 = 3, 62 A
VD4 a
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 15Ω, E1 = 30V, E3 = 45V, i1 i2
E1 E 3 i3
R1 J R2 R3
b
 i1 + i2 − i3 = −2  i1 + i2 − i3 = −2
 
10i1 − 20i2 = 30 10i1 − 20i2 = 30
 + 15i3 = 45 + 30  20i2 + 15i3 = 45
10i1 
i1 = 2, 08 A i1 = 2,08 A
 
→ i2 = −0, 46 A → i2 = −0,46 A
i = 3, 62 A i = 3, 62 A
3 3
Phương pháp thế nút (1)
a b
i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 J R4
i2 i4
c
a : i1 − i2 − i3 = 0
 (hệ 2 phương trình 4 ẩn số)
b : i3 − i4 + J = 0
i1 = f 1(φa, φb) A11φa + A12φb = B1
i2 = f 2(φa, φb) A21φa + A22φb = B2
i3 = f 3(φa, φb) (hệ 2 phương trình 2 ẩn số)
i4 = f 4(φa, φb)
• Ẩn số là điện thế của các nút.
• Còn gọi là “thế đỉnh”.
• Dùng KA để đổi ẩn số “dòng điện nhánh” thành ẩn
số “điện thế nút”.
i1 = f 1(φa, φb)
i1 + i2 – i3 = 0 i2 = f 2(φa, φb)
i3 – i4 + J = 0 i3 = f 3(φa, φb)
R1i1 – R2i2 = E1 – E2 i4 = f 4(φa, φb)
R2i2 + R3i3 + R3i3 = E2 A11φa + A12φb = B1
A21φa + A22φb = B2
(60 định thức bậc 2) (3 định thức bậc 2 + 4 hàm f )
a b
i1 i3 R3
i1 = f (ϕa ,ϕ b , ϕc ) ? E1 E3
R1 R2 J R4
i2 i4
c
E1 − ϕa + ϕc
R1i1 + (ϕ a − ϕc ) = E1 → i1 = E1 − ϕ a
R1 → i1 =
Nếu đặt φc = 0 R1
E a E a
i i
R R
b b
Ri + (ϕa − ϕb ) = E − Ri + (ϕ a − ϕb ) = E
E − ϕ a + ϕb − E + ϕ a − ϕb
→i= →i=
R R
E − ϕa ϕa − E
ϕb = 0 → i = ϕb = 0 → i =
R R
E a E a
i i
R R
b b
Ri + (ϕ a − ϕb ) = − E − Ri + (ϕ a − ϕb ) = − E
− E − ϕ a + ϕb E + ϕ a − ϕb
→i= →i=
R R
− E − ϕa E + ϕa
ϕb = 0 → i = ϕb = 0 → i =
R R
a a
i i
R R
b b
Ri + (ϕ a − ϕb ) = 0 − Ri + (ϕ a − ϕb ) = 0
−ϕ a + ϕb ϕ a − ϕb
→i= →i=
R R
−ϕa ϕa
ϕb = 0 → i = ϕb = 0 → i =
R R
VD1 Đặt φc = 0 a b
i1 i3 R3
a : i1 − i2 − i3 = 0 E1 E3
R1 R2 J R4
b : i3 − i4 + J = 0
i2 i4
E −ϕ c
i1 = 1 a  E1 − ϕ a ϕ a E3 + ϕ a − ϕb
R1  R −R − R3
=0
ϕa 
→ 1 2
i2 =
R2  E3 + ϕa − ϕb − ϕb + J = 0
 R3 R4
E + ϕa − ϕb
i3 = 3  1 1 1  1 E1 E3
R3 + + ϕ − ϕ = −
  a
ϕ a
b
ϕb  R1 R2 R3  R3 R1 R3
i4 = → →
R4  1  1 1  E3 ϕb
 − ϕ a +  +  ϕb = +J
 R3  R3 R4  R3
VD1 a b
Đặt φc = 0 i1 i3
E1 E3 R3
R1 R2 J R4
i2 i4
c
 1 1 1 1 E1 E3
 + +  ϕ a − ϕb = −
 R1 R2 R3  R3 R1 R3

 1  1 1  E3
 − ϕ a +  + ϕ
 b = +J
 R3  R3 R4  R3
VD1 a b
Đặt φc = 0 i1 i3
E1 E3 R3
R1 R2 J R4
i2 i4
c
 1 1 1  1 E1 E3
a :  + +  ϕ a − ϕb = −
  R1 R2 R3  R3 R1 R3

 1  1 1  E
b : − ϕa +  +  ϕb = 3 + J
 R3  R3 R4  R3
VD2 E1 b
Đặt φd = 0 R1 R5 R3
a d c
R2 R4
R6 E6
  1 1 1   1   1  E1 E6
 a :  + + ϕ −
 a  ϕ
 b −  ϕc = − −
  R1 R2 R6   R1   R6  R1 R6
 
 1   1 1 1   1  E1
 b : −  ϕ +
 a  + + ϕ −
 b  ϕ
 c = J +
  R 1 R
 1 R3 R 5  R 3 R1

c : −  1   1   1 1 1  E6
ϕ −
 a  ϕ +
 b  + + ϕ
 c = − J +
  R6  R 3 R
 3 R4 R 6 R6
VD2 E1 b
Đặt φc = 0 R1 R5 R3
a d c
R2 R4
R6 E6
  1 1 1   1  1  E1 E6
 a :  + + ϕ −
 a  ϕ −
 b   ϕd = − −
  R1 R2 R6   R1   R2  R1 R6
 
 1   1 1 1   1  E1
 b : −  ϕ +
 a  + + ϕ −
 b  ϕ
 d = J +
  R1 R
 1 R3 R5  R 5 R1

d : −  1   1   1 1 1 
ϕ −
 a  ϕ +
 b  + + ϕ d = 0
  R2  R 5 R
 2 R4 R5
VD3
Đặt φa = 0 R1 a R2
E6
E1 R5 R7
J
R
R6
E3
d c b
R4 R3
  1 1 1   1  E E
 b :  + + ϕ −
 b   ϕc −( 0 )ϕ d = 3 + 6
  R2 + R7 R3 R6   R3  R3 R6
 
 1   1 1 1   1  E3
 c : −  ϕ
 b + + + ϕ
 c −  ϕ
 d = −
  R3 R
 3 R4 R5  R4 R3
  1   1 1 1  E1
d : −( 0 )ϕb −  ϕ
 c + + + ϕ
 d = − J −
  R4 R
 1 R4 R + RJ  R1
VD3
Đặt φa = 0
  1 1 1   1  E3 E6
b :  + +  ϕb −  ϕc −( 0 ) ϕd = +
 R
 2 + R7 R3 R 6   R3 R3 R6
 
 1   1 1 1   1  E3
 c : −   ϕb + + +  ϕc − ϕ d = −
  R3  R3 R4 R5   R4  R3
  1   1 1 1  E1
d : −( 0 ) ϕb −  ϕc +  + +  ϕd = − J −
  R4   R1 R4 R + RJ  R1
RJ → ∞
  1 1 1   1  E3 E6
b :  + + ϕ
 b − ϕ
 c − ( 0 ) ϕ d = +
 R
 2 + R7 R3 R 6  R3 R3 R6
 
 1   1 1 1   1  E3
 c : −  ϕ
 b  + + + ϕ
 c −  ϕd = −
  R3   R3 R4 R5   R4  R3
  1   1 1  E
d : −( 0 ) ϕb −   ϕc +  +  ϕd = − J − 1
  R4   R1 R4  R1
VD3
Đặt φa = 0
R1 a R2 R1 a R2
E6 E6
E1 R5 R7 E1 R5 R7
J J
R
R6 R6
E3 E3
d c b d c b
R4 R3 R4 R3
  1 1 1   1  E3 E6
b :  + + ϕ
 b − ϕ
 c − ( 0 ) ϕ d = +
 R
 2 + R7 R3 R 6  R3 R3 R6
 
 1   1 1 1   1  E3
 c : −  ϕ
 b  + + + ϕ
 c −  ϕd = −
  R3   R3 R4 R5   R4  R3
  1   1 1  E
d : −( 0 ) ϕb −   ϕc +  +  ϕd = − J − 1
  R4   R1 R4  R1
VD4 a
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 15Ω, E1 = 30V, E3 = 45V, i1 i2
E1 E 3 i3
R1 J R2 R3
b
 1 1 1 30 45
+ + ϕ =
 10 20 15  a 10 + 2 − Đặt φb = 0
  15
→ ϕ a = 9, 23 V
 30 − 9,23
i1 = 10
= 2,08 A

 −9,23
→ i2 = = −0, 46 A
 20
 45 + 9, 23
i3 = 15
= 3,62 A
VD5
Đặt φa = 0 R1 R2
i1 a i2
E6
E1 E7 R5
R6
i5 i6
E3
d i4 c i3 b
R4 R3
  1 1 1   1  E E
b :  + +  ϕb −   ϕc −( 0 ) ϕd = 3 + 6
  R2 R3 R6   R3  R3 R6
 
 1   1 1 1   1  E3
 c : −  ϕ
 b + + + ϕ
 c −  ϕ
 d = −
  R3   R3 R4 R5   R4  R3
 
d : − ( 1   1 1 1  E E
0 ) ϕb −   ϕ +
c  + +  ϕd = − 1 − 7
  R4   R1 R4 RE 7  R1 RE 7
RE 7 = 0
VD5
i1 a i2
b : i2 + i3 + i6 = 0 E6
 R5
c : i4 + i5 − i3 = 0 E1 E7
E1 + E7 −ϕ E − ϕ + ϕc
i1 = , i2 = b , i3 = 3 b R6
R1 R2 R3 i6
i5
ϕ d − ϕc −ϕc E − ϕb E3
i4 = , i5 = , i6 = 6
R4 R5 R6 d i4 c i3 b
R4 R3
ϕ d = E7
 −ϕb E3 − ϕb + ϕc E6 − ϕb  1 1 1  1 E3 E6
 R + + =0  + + ϕ
 b − ϕ c = +
 2 R3 R6  R2 R3 R6  R3 R3 R6
→ →
 E7 − ϕc + −ϕc − E3 − ϕb + ϕc = 0  1  1 1 1  E3 E7
 R4 − ϕ +
 R b R + + ϕ
 c = − +
R5 R3 R R R R4
 3  3 4 5 3
VD6
i1 a i2
E6
i2 + i4 + i5 + i6 = 0 R5
E1 E7
E1 + E7 −ϕ R6
i1 = , i2 = b
R1 R2
i6
ϕ d − ϕc −ϕc E − ϕb i5
i4 = , i5 = , i6 = 6 E3
R4 R5 R6
d i4 c b
R4
ϕ d = E7 , ϕb − ϕc = E3
 −ϕb E7 − ϕc −ϕc E6 − ϕb  1 1   1 1  E6 E7
 + + + = 0  + ϕ +
 b  + ϕ
 c = +
→  R2 R4 R5 R6 →  R2 R6   R4 R5  R6 R4
ϕ − ϕ = E 
 b c 3 ϕb − ϕc = E3
Phương pháp dòng vòng (1)
a b
i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 J R4
A i2 B i4
c
 A : R1i1 + R2 i2 = E1

 B : − R2 i2 + R3i3 + R4 i4 = E3
(hệ 2 phương trình 4 ẩn)
A11iA + A12iB = B1
i1 = f 1(iA, iB) A21iA + A22iB = B2
i2 = f 2(iA, iB) (hệ 2 phương trình 2 ẩn)
i3 = f 3(iA, iB)
i4 = f 4(iA, iB)
R1 R2 i2
i1
E1 R3
iA iB
i3 E2
R4
i1 = iA
i2 = iB
i3 = i A − iB
VD1
i1 i2 i3
i1 = i A i7 = i A − iC
i2 = iC iA i7 i8 iB i8 = iC − iB
i3 = iB i9 i10 i9 = i A − i D
iC
i4 = − i E i10 = iB − i E
iD i11 i12 iE
i5 = − iC i11 = iD − iC
i6 = − i D i6 i5 i4 i12 = iC − iE
VD1
i1 i2 i3
i1 = i A i7 = i A − iC
i2 = iC iA i7 i8 iB i8 = iC − iB
i3 = iB i9 i10 i9 = i A − i D
iC
i4 = − i B − iE i10 = − iE
iD i11 i12 iE
i5 = − iC i11 = iD − iC
i6 = − i D i6 i5 i4 i12 = iC − i B − i E
• Ẩn số là dòng điện chảy trong một vòng (dòng vòng).
• Dòng vòng là đại lượng không có thực, nhưng tiện lợi cho
việc phân tích mạch điện.
• Dùng KD để đổi ẩn số “dòng điện nhánh” thành nKA ẩn số
“dòng điện vòng”.
i1 = f 1(iA, iB)
i1 + i2 – i3 = 0 i2 = f 2(iA, iB)
i3 – i4 + j = 0 i3 = f 3(iA, iB)
R1i1 – R2i2 = e1 – e2 i4 = f 4(iA, iB)
R2i2 + R3i3 + R3i3 = e2 A11iA + A12iB = B1
A21iA + A22iB = B2
(60 định thức bậc 2)
(3 định thức bậc 2 + 4 hàm f )
VD2 a b
nKA = số_nhánh – số_nút + 1 i1 i3
E1 E3 R3
=3–2+1=2
R1 R2 J R4
iA i2 iB J i4
c
A : R1i1 + R2 i2 = E1
B : − R 2i2 + R3i3 + R 4i4 = E 3
i1 = i A  R1i A + R2 (i A − i B ) = E1
→
i2 = i A − i B  − R2 (i A − i B ) + R3i B + R 4 (i B + J ) = E3
i3 = iB iA
→
i4 = i B + J  iB
VD2 a b
E1 E3 R3
=3–2+1=2
R1 R2 J R4
J
iA i2 iB i4
c
A : R1i1 + R2 i2 = E1
B : − R 2i2 + R3i3 + R 4i4 = E 3
i1 = i A  R1i A + R2 (i A − i B + J ) = E1
→
i2 = i A − i B + J  − R2 ( i A − i B + J ) + R3 ( i B − J ) + R 4i B = E3
i3 = i B − J
i4 = iB
VD2 a b
E1 E3 R3
=3–2+1=2
R1 R2 J R4
J
iA i2 iB i4
c
A : R1i1 + R2 i2 = E1
B : − R 2i2 + R3i3 + R 4i4 = E 3
i1 = i A − J  R1 (i A − J ) + R2 (i A − iB ) = E1
→
i2 = i A − i B  − R2 (i A − i B ) + R3 (i B − J ) + R4i B = E 3
i3 = i B − J
i4 = iB
VD3 n = số_nhánh – số_nút + 1 = 6 – 4 + 1 = 3 E1 b i3
KA
i1 R1 i5 R J R3
5
A : R1i1 + R5i5 + R2i2 = E1 iA J

iB
d
B : − R3i3 + R4i4 − R5i5 = 0 a
i2 R2 i4 R4
c
iC
C : − R2i2 − R4i4 − R6i6 = − E6 R6 i6 E6
i1 = iA ; i2 = i A − iC ; i3 = −iB − J
i4 = iB − iC ; i5 = iA − iB ; i6 = −iC
 R1i A + R5 (i A − iB ) + R2 (i A − iC ) = E1

→ − R3 (−iB − J ) + R4 (iB − iC ) − R5 (i A − iB ) = 0
− R (i − i ) − R (i − i ) − R (−i ) = − E
 2 A C 4 B C 6 C 6
VD3 n = số_nhánh – số_nút + 1 = 6 – 4 + 1 = 3 E1 b i3
KA
i1 R1 i5 R R3
5
iA i
A : R1i1 − R3i3 − R6i6 = E1 − E6 JB
J
d
B : − R3i3 + R4i4 − R5i5 = 0 a
i2 R2 i4 R4
c
iC
C : − R2i2 − R4i4 − R6i6 = − E6 R6 i6 E6
i1 = iA ; i2 = −iC ; i3 = −i A − iB
i4 = iB − iC − J ; i5 = −iB + J ; i6 = −iA − iC
 R1i A − R3 (−i A − iB ) − R6 ( −i A − iC ) = E1 − E6

→ − R3 (−i A − iB ) + R4 (iB − iC − J ) − R5 (−iB + J ) = 0
− R (−i ) − R (i − i − J ) − R (−i − i ) = −e
 2 C 4 B C 6 A C 6
VD4 n = số_nhánh – số_nút + 1 = 6 – 4 + 1 = 3
KA
R1 a R2 i2
i1
E6
A : R1i1 + R5i5 − R4i4 = E1 E1 J
J
R5
iC
R7
B : R3i3 − R6i6 + R5i5 = E3 − E6 R

iA iB R6
i6
C : R6i6 − ( R2 + R7 )i2 = E6 i5
E3
d i4 c i3 b
i1 = i A − J ; i2 = −iC ; i3 = iB R4 R3
i4 = −iA ; i5 = i A + iB ; i6 = iC − iB
 R1(i A − J ) + R5 (i A + iB ) − R4 ( −i A ) = E1

→  R3i B − R6 (iC − iB ) + R5 (i A + iB ) = E3 − E6
 R (i − i ) − ( R + R )(−i ) = E
 6 C B 2 7 C 6
VD5 a
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 15Ω, E1 = 30V, E3 = 45V, i1 i2
E1 E 3 i3
iA
J iB
R1 b R2 R3
J
10i A + 20(i A − iB + 2) = 30

20(iB − i A − 2) + 15iB = 45
 30i A − 20iB = −10

→
 −20i A + 35iB = 85
i1 = i A = 2, 08 A
 i A = 2, 08 A 
→ → i2 = −iA + iB − J = −0, 46 A
 iB = 3,62 A i = i = 3, 62 A
3 B
VD5
a J iA a J
i1 E1 i2 E3 i i E1 i2 E3 i
3 1 3
iA iB
J iB J
R1 b R2 R3 R1 b R2 R3
10i A + 20(i A − iB + 2) = 30 10(i A + iB ) + 20(i A + 2) = 30

 
20(iB − i A − 2) + 15iB = 45 10(iB + i A ) + 15i B = 30 + 45
i A = 2, 08 A i A = −1,54 A
→ →
i B = 3, 62 A i B = 3,62 A
i1 = i A = 2, 08 A i1 = i A + i B = 2, 08 A
 
→ i2 = −iA + iB − J = −0, 46 A → i2 = −iA − J = −0, 46 A
i = i = 3, 62 A i = i = 3, 62 A
3 B 3 B
Các phương pháp phân tích
• Đối với một mạch điện có n nhánh, p/p dòng nhánh sẽ
dẫn đến việc giải đồng thời hệ n phương trình n ẩn.
• → Rất ít khi dùng phương pháp dòng nhánh.
• Hai p/p dòng vòng & thế nút giảm số lượng phương
trình & số lượng ẩn.
• Nên dùng hai p/p dòng vòng & thế nút khi giải mạch
điện.
• Cho một mạch điện, chọn p/p thế nút hay dòng vòng?
• → Lựa chọn:
• Chọn p/p nào có ít ẩn số hơn,
• P/p thế nút rất thích hợp cho mạch điện chỉ có 2 nút,
• Có một số kiểu mạch điện khó dùng p/p thế nút,
• Có một số kiểu mạch điện khó dùng p/p dòng vòng.
Các phương pháp phân tích
VD7 Tính i3 ? a b
i1 i3 R3
E3
Phương pháp dòng nhánh: 4 ẩn R1 R2 J R4
Phương pháp thế nút: 2 ẩn
i2 i4
Phương pháp dòng vòng: 2 ẩn
c
Biến đổi tương đương
R1R2
R12 =
R1 + R2 i3 R3 E4
E3
E4 = R4 J R12
R4
E3 − E4
i3 =
R12 + R3 + R4
• Hai phần tử mạch được gọi là tương 5A
đương nhau nếu chúng có quan hệ giữa
dòng & áp giống nhau.
10V 2Ω
• Các phép biến đổi tương đương:
• Nguồn áp
• Nguồn dòng
• Điện trở nối tiếp 5A
• Điện trở song song
• Y↔Δ 10V 2Ω
• Nguồn áp ↔ nguồn dòng
• Millman
Nguồn áp (1)
E1
N
E2 Etd = E1 + E2 − E3 Etd =  Ek
1
E3
VD1
i3 i3
R3 E R3
E3 4 E34
R12 R12 E34 = E3 − E4
R4 R4
Nguồn áp (2)
VD2
10Ω 20 Ω 10Ω
50 V 50 V
50 50
i10 = = 5A i10 = = 5A = iE
10 10
50 50
iE = + = 7,5 A
10 20
Nguồn áp (3)
VD3
10 Ω 2A 10Ω
50 V 50 V
50 50
i10 = = 5A i10 = = 5A = iE
10 10
iE + 2 = i10 → iE = 3A
Nguồn dòng (1)
J1 J2 J3
N
J td = J1 + J 2 − J 3 J td =  J k
1
VD4
J12 = J 1 + J 2
J1 J2 J12
R1 R2 R1 R2
Nguồn dòng (2)
Điện trở nối tiếp
R1 R2 R3 Rtd = R1 + R2 + R3
uab
R1 R2 u R1 = R1
a b R1 + R2
uab
u R 2 = R2
R1 + R2
Điện trở song song
R1 Rtd R1R2
Rtd =
R1 + R2
R2 1 1 1 1
= + +
Rtd R1 R2 R3
R2
i1 R1 i1 = i
i R1 + R2
R1
i2 R i2 = i
2 R1 + R2
Biến đổi tương đương điện trở (1)
VD5 a
R1 = 4 Ω; R2 = 6 Ω; R3 = 8 Ω; Tính Rab?
R2
( R2 + R3 ) R1 (6 + 8)4 R1 R3
Rab = ( R2 + R3 ) / / R1 = = = 3,11 Ω
( R2 + R3 ) + R1 6 + 8 + 4
b
VD6 R1 b R3
R1 = 4 Ω; R2 = 6 Ω; R3 = 2 Ω; R4 = 10 Ω; Tính Rac ?
d
R1 R2 R3R4 a R2 R4 c
Rac = +
R1 + R2 R3 + R4
4.6 2.10
= + = 4,07 Ω R1
b, d
R3
4 + 6 2 + 10
a R2 R4 c
VD7 a a
R1 = 4 Ω; R2 = 6 Ω; R3 = 8 Ω; Tính Rab?
R2
Rtd = R1 / / R2 R1 R1 R3
RR 4.6
= 1 2 = = 2, 4 Ω R2
R1 + R2 4 + 6 b b
VD8 R1 b R3
R1 = 4 Ω; R2 = 6 Ω; R3 = 2 Ω; Tính Rac ?
d
a R2 c
Rac = R1 / / R2 a
RR 4.6
= 1 2 = = 2, 4 Ω
R1 + R2 4 + 6 R1
R2
c
VD9 b
R1 = 10 Ω, R2 = 20 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, R5 = 50 Ω, Tính Rac? R1 R5 R3
a d c
R2 R4
Biến đổi Y↔Δ
Y↔Δ (1)
R1 R2 + R2 R3 + R3 R1
Ra =
R1
R1 R2 + R2 R3 + R3 R1
a b Rb = a b
R2
R1 R2 Rc
R R + R2 R3 + R3 R1
Rc = 1 2
R3
Rb Ra
R3
Rb Rc
R1 =
Ra + Rb + Rc
c Rc Ra c
R2 =
Ra + Rb + Rc
Ra Rb
R3 =
Ra + Rb + Rc
Y↔Δ (2)
VD9 b
R1 5 b R3
R12
a e c d
a c
R2 R4
R2 5 d R4
b b
R1 5 R3 R1 R15 R5 R3
R12 e R12 e
R 25
a R 25 d c a d c
R4 R2 R4
Y↔Δ (3)
VD9 b
R1 bR R3
5
R1 5 R 35
a d c
R4 R2 R4
a c
R2 d
R1 3
R1 3
R1 5 R 35 R1 5 R3 5
d
R4 a c
a c
R2 d
R2 R4
R1 3
Y↔Δ (4)
VD9 b
R1 5 b R3
R12
a c d
a c
R2 R4
R2 5 d R4
R1 3
R1 5 R3 5
d
a c
R2 R4
Y↔Δ (5)
VD9 b
R1 5 b R3 Cách 1
R12
a c d
a c
R2 R4
R2 5 d R4
R1R2 R1R5 R5 R2
R12 = = 2, 50 Ω, R15 = = 6, 25 Ω, R25 = = 12,50 Ω
R1 + R2 + R5 R1 + R2 + R5 R1 + R2 + R5
(R15 + R3 )( R25 + R4 )
Rac = R12 + [( R15 + R3 ) / /( R25 + R4 )] = R12 + = 23, 94 Ω
R15 + R3 )( R25 + R4
Y↔Δ (6)
VD9 b
Cách 2
R R + R3 R5 + R5 R1
R13 = 1 3 = 46, 00 Ω
R5
a d c
R R + R3 R5 + R5 R1 R2 R4
R15 = 1 3 = 76, 67 Ω
R3
R1 R3 + R3 R5 + R5 R1
R35 = = 230 Ω
R1
R1 3
Rac = [( R2 / / R15 ) + ( R4 / / R35 )] / / R13
R1 5 R3 5
 R2 R15
d
R4 R35 
 +  R13
 R2 + R15 R4 + R35  a c
= = 23, 94 Ω
R2 R15 R4 R35
+ + R13 R2 R4
R2 + R15 R4 + R35
10V 2Ω
• Nguồn áp
• Nguồn dòng
• Y↔Δ 10V 2Ω
• Millman
Nguồn áp ↔ nguồn dòng (1)
R E
a b
E
J= E = RJ
R
a R b
J
Nguồn áp ↔ nguồn dòng (2)
VD10 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i3 ? E1 E3 R3 J
E1 30 R1 R2 R4
J1 = = = 3A
R1 10
i2 c i4
E4 = R4 J = 40.2 = 80 V
R1R2 10.40
R12 = = = 8Ω
R1 + R2 10 + 40 i3 R3
E3 E4
E12 = R12 J1 = 8.3 = 24 V R1 R2
E12 + E3 − E4 24 + 20 − 80 J1 R4
i3 = = = −0,46 A
R12 + R3 + R4 8 + 30 + 40
i3 i3
R3 R3 E4
E3 E3
E12 E4 R12
R12 R4 J1 R4
Millman (1)
a
E1 E2 E4
R1 R2 R4
R3
b
E1 E2 E4
+ −
1 R1 R2 R4
Rtd = Etd =
1 1 1 1 1 1 1 1
+ + + + + +
R1 R2 R3 R4 R1 R2 R3 R4
a
Etd
Rtd
b
Millman (2)
VD10 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
E4 = R4 J = 40.2 = 80 V
i2 c i4
1 1
R12 = = = 8Ω
1 1 1 1
+ +
R1 R2 10 40
E1 30
R1 10
E12 = = = 24 V
1 1 1 1
+ +
R1 R2 10 40
i3
E + E3 − E4 24 + 20 − 80 E3 R3
i3 = 12 = = −0,46 A E12 E4
R12 + R3 + R4 8 + 30 + 40
R12 R4
10V 2Ω
• Nguồn áp
• Nguồn dòng
• Y↔Δ 10V 2Ω
• Millman
Ma trận (1)
• Từ mạch điện viết trực tiếp phương trình ma trận:
Ax = b
• Áp dụng cho dòng nhánh và dòng vòng.
Ma trận (2), dòng nhánh
VD1 a b
i1 i3
a: i1 − i 2 − i3 = 0 E1 E3 R3
b: i3 + J − i4 = 0 R1 R2 J R4

 A i2 B
A : R1i1 + R2 i2 = E1 i4
c
 B : − R2 i2 + R3i3 + R4 i4 = E3
1 −1 −1 0   i1   0  A
0 0 1 − 1   i2   − J  i1 i2 i3 i4
b
↔ = 1 −1 −1
 R1 R2 0 0   i3   E1  a 0 0
     b 0 0 1 −1 −J
0 − R2 R3 R4   i4   E3 
A R1 R2 0 0 E1
↔ Ai = b B 0 − R2 R3 R4 E3
→ i = A −1 b
Ma trận (3), dòng nhánh
VD2 E1 b i3
A i1 R1 i5 R R3
b 5
i1 i2 i3 i4 i5 i6
A J
a −1 1 0 0 0 −1 0
B
b 1 0 1 0 −1 0 −J d c
a
c 0 0 −1 −1 0 1 J i2 R2 i4 R4
A R1 R2 0 0 R5 0 E1 C
B 0 0 − R3 R4 − R5 0 0 R6 i6 E6
C 0 − R2 0 − R4 0 − R6 − E 6
 −1 1 0 0 0 −1   i1   0 
1 0 1 0 −1 0  i   − J 
  2  
0 0 −1 −1 0 1   i3   J 
   =  
 R1 R2 0 0 R5 0   i4   E 1 
0 0 − R3 R4 − R5 0   i5   0 
    
 0 − R2 0 − R4 0 − R6   i6   − E 6 
Ma trận (3), dòng vòng
VD1 a b
i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 J R4
iA i2 iB J i4
c
 ( R1 + R2 )i A − R2 i B = E1

 − R 2 i A + ( R2 + R3 + R4 )iB = E 3 − R 4 J
 R1 + R 2 − R2  i A   E1 
↔    =  ↔ Ai = b
 − R2 R2 + R3 + R4  i B   E 3 − R4 J 
A
b
A B
A R1 + R2 − R2 E1
B − R2 R 2 + R3 + R4 E3 − R4 J
Ma trận (4), dòng vòng
VD2 E1 b i3
i1 R1 i5 R J R3
5
iA J
iB
a d c
i2 R2 i4 R4
iC
R6 i6 E6
A
b
A B C
A R1 + R2 + R5 − R5 − R2 E1
B − R5 R3 + R4 + R5 − R4 − R3 J
C − R2 − R4 R 2 + R4 + R6 − E6
a) Nguyên lý xếp chồng
b) Định lý Thevenin
c) Định lý Norton
d) Truyền công suất cực đại
Nguyên lý xếp chồng (1)
1 2 3
1 2 3
u ng1 , i ng1 u ng 2 , i ng 2 u ng 3 , i ng 3
u = u ng 1 + u ng 2 + u ng 3 ; i = i ng1 + i ng 2 + i ng 3
Nguyên lý xếp chồng (2), tắt nguồn
Tắt nguồn áp
Tắt nguồn dòng
VD1 a b
Tắt các nguồn áp? i1 i3
E1 E3 R3 J
R1 R2 R4
i2 c i4
a b
i1 i3 R3 J
R1 R2 R4
i2 c i4
VD2 a b
Tắt nguồn dòng? i1 i3
E1 E3 R3 J
R1 R2 R4
i2 c i4
a
i1 i3 R3
E1 E3
R1 R2 R4
i2 i4
VD3
R1
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, E = 30V, J = 2A. R2
Tính dòng điện chảy qua R2? E J
1. Triệt tiêu J, tính i 2|E 2. Triệt tiêu E, tính i 2|J 3. Tính i 2|E + i 2|J
R1 i2 R1 i2 j
E
R2 R2 i2 = i2 E + i2 J
E J
= 1 + 0, 67
= 1, 67 A
R1J R1 i2
i2 =
E i2 J = J
R1 + R2
E
R1 + R2 R2
10.2 R1 J
30 =
= = 1A 10 + 20
10 + 20
= 0,67 A
VD4 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
i2 c i4
1. Triệt tiêu E3 & J, tính i3|E1

2. Triệt tiêu E1 & J, tính i3|E3
3. Triệt tiêu E1 & E3, tính i3|J
4. Tính i3|E1 + i3|E3 + i3|J

VD4 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
1. Triệt tiêu E3 & J, tính i3|E1 i2 c i4
ϕc = 0 a
i1 i3 E1 R3
 1 1 1  E1 E1
 + + ϕ
 a = R1 R2 R4
R
 1 R 2 R3 + R4  R1
i2 c i4
→ ϕ a = 21,5385 V
ϕa
→ i3 = = 0,3077 A
E1
R3 + R4
VD4 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
2. Triệt tiêu E1 & J, tính i3|E3 i2 c i4
ϕc = 0 a
i1 i3 E3 R3
 1 1 1  − E3 E3
 + + ϕ
 a = R1 R2 R4
R
 1 R2 R3 + R4  R3 + R4
i2 c i4
→ ϕ a = −2,0513 V
E3 + ϕ a
→ i3 = = 0, 2564 A
E3
R3 + R4
VD4 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
3. Triệt tiêu E1 & E3, tính i3|J i2 c i4
a b
i1 i3 J
E4 = R4 J = 40.2 = 80 V R3 J
R1 R2 R4
R1R2 10.40
R12 = = = 8Ω i2 c i4
R1 + R2 10 + 40
− E4 −80 i3 J
i3 = = = −1, 0256 A R3 E4
R12 + R3 + R4 8 + 30 + 40
R12
R4

VD4 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
i2 c i4
1. Triệt tiêu E3 & J, tính i3|E1 = 0,3077 A

2. Triệt tiêu E1 & J, tính i3|E3 = 0, 2564 A
3. Triệt tiêu E1 & E3, tính i3|J = −1,0256 A
4. Tính i3|E1 + i3|E3 + i3|J = −0, 4615 A


Định lý Thevenin (1)
Rtđ
Etđ

Một mạng tuyến tính một cửa (hai
cực) có thể được thay thế bằng một
mạch tương đương gồm có nguồn áp Rt
Etd & điện trở Rtd, trong đó:
- Etd: nguồn áp hở mạch trên hai cực,
- Rtd: điện trở trên hai cực sau khi tắt
(các) nguồn (nếu có).
Etd
Rt
Mạng tuyến tính một cửa Rtd
(mạng một cửa)

Mạng tuyến tính một cửa

Rt
i=0
a a
Các
nguồn Rtd = Rab
Etd = u ab Etd
đã bị Rt
tắt Rtd
b b
Etd: nguồn áp hở mạch Rtd: điện trở trên hai cực

trên hai cực sau khi tắt (các) nguồn
a
Các
Rtd = Rab
nguồn Cách 1
đã bị
tắt
b
Cách 2
ivµo
a a
Các E = uvµo Các J = ivµo
uvµo
nguồn Rtd = nguồn u vµo
đã bị ivµo đã bị
tắt tắt
b b

VD3
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, e = 30V. Tính dòng điện chảy R1
R3
qua R3 với các giá trị R3 lần lượt là 30, 60, 100Ω?
E R2
Etd: nguồn áp hở mạch trên hai cực
R1 Etd = uR 2 = R2i2
E
E R2 = R2 = 20 V
R1 + R2 Rtd
R3
Rtd: điện trở trên hai cực sau khi tắt các nguồn
Etd
R1R2
R1 Rtd =
R1 + R2
R2 = 6, 67 Ω
VD3
R3
E R2
Etd = 20V; Rtd = 6,67Ω
Etd 20
R3 = 30Ω → i3 = = = 0,55A
Rtd + R3 6, 67 + 30
Rtd
R3
Etd 20
R3 = 60Ω → i3 = = = 0,30A Etd
Rtd + R3 6,67 + 60
Etd 20
R3 = 100Ω → i3 = = = 0,19A
Rtd + R3 6, 67 + 100

VD3
R3
E R2
R1 R2
R1 Rtd = = 6,67Ω
R1 + R2
R2
1 10
i2 i1 = = 0,1A i2 = 1 = 0,33A i2
i1 R1 ivµo 10 10 + 20 i1 R1 uvµo
1
i2 = = 0,05A uvµo = 20.0,33 = 6,67 V
20
R2 1V R2 1A
ivµo = 0,1 + 0,05
uvµo 1 = 0,15A uvµo 6,67
Rtd = = = 6,67Ω Rtd = = = 6, 67Ω
ivµo 0,15 ivµo 1
VD4
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, e = 30V, j = 2A. R1
R2
Tính dòng điện chảy qua R2?
E J
Etd: nguồn áp hở mạch trên 2 cực
R1i1 + Etd = E

i1 R1 i1 = − J
Etd → Etd = E + R1J
E J = 50V Rtd
R2
Rtd: điện trở trên hai cực sau khi triệt tiêu các nguồn
Etd
R1 Rtd = R1 = 10Ω Etd 50

i2 = =
Rtd + R2 10 + 20
= 1, 67 A
VD5 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
a b
i1 i3 i2 c i4
R3 J
E1 E3
R1 R2 Etd = ubc
b
i2 c
Etd
R4
− R2i2 + R3i3 + Etd = E3 Rtd
→ Etd = E3 + R2 i2 − R3i3 c i4
R1i1 + R2i2 = E1 i1 = −1 A

  → Etd = 20 + 40.1 − 30(− 2) = 120 V
i1 − i2 − i3 = 0 → i2 = 1 A
i = − J i = −2 A
3 3
VD5 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
a b
i2 c i4
R3
Rtd = Rbc
R1 R2
b
c
120 V
R1R2 R4
Rtd = + R3 = 38 Ω
R1 + R2 Rtd
i4
c
Etd 120
i4 = = = 1,5385 A
Rtd + R4 38 + 40

Định lý Thevenin (11) i3 E3 R3
VD6 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i3 ? E1 J
R1 R2 R4
a b i2 c i4
i1 Etd = uab
E1 J
R1 R2 R4
a b
i2 i4 i3
c E3 R3
Etd
− R2 i2 + Etd + R4i4 = 0
Rtd
→ Etd = R 2i2 − R4i4
E1
i2 = i1 = = 0,60 A
R1 + R2
i4 = J = 2 A
→ Etd = 40.0, 60 − 40.2 = −56 V
VD6 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i3 ? E1 J
R1 R2 R4
Rtd = Rab
a b i2 c i4
R1 R2 R4
a b
c i3 E3 R3
−56 V
R1R2
Rtd = + R4 = 48 Ω Rtd
R1 + R2
Etd + E3 −56 + 20
i3 = = = −0,4615 A
Rtd + R3 48 + 30

VD7 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i1 ? E1 J
a b R1 R2 R4
i3 E3 R3 i2 i4
J c
Etd = uca R2 R4
c
i2 c i4
Etd E1
Etd = − R2 i2
1 R
E3 Rtd
+J a i1
R2 + R3
ϕc = 0 → ϕb = = 58,1818V
1 1 → Etd = −40.0,5455 = −21,8182 V
+
R2 + R3 R4
ϕ b − E3
i2 = = 0,5455 A
R2 + R3
VD7 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i1 ? E1 J
a R1 R2 R4
R3 i2 c i4
Rtd = Rca
R2 R4
c
c −21,8182 V
E1
R2 ( R3 + R4 ) Rtd
R1
Rtd = = 25, 45 Ω a i1
R2 + R3 + R4
Etd + E1 −21,8182 + 30
i1 = = = 0,2308 A
Rtd + R1 25, 45 + 10


Định lý Norton (1)
Một mạng tuyến tính một cửa (hai
cực) có thể được thay thế bằng một
mạch tương đương gồm có nguồn Rt
dòng Jtd & điện trở Rtd, trong đó:
- Jtd: nguồn dòng ngắn mạch trên
hai cực,
- Rtd: điện trở trên hai cực sau khi tắt
(các) nguồn (nếu có). J td
Rt
Rtd

Mạng tuyến tính một cửa

Rt
a a
u ab = 0 Các
nguồn Rtd = Rab J td
J td = iab
đã bị Rt
tắt
Rtd
b b
Jtd: nguồn dòng ngắn Rtd: điện trở trên hai cực
mạch trên hai cực sau khi tắt (các) nguồn
VD1
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, R3 = 30Ω, e = 30V. R1
R3
e R2
Jtd: nguồn dòng ngắn mạch trên 2 cực
e 30
R1 Jtd = iR1 = =
R1 10
e R2 = 3A
R3
Rtd
Rtd: điện trở trên hai cực sau khi triệt tiêu các nguồn J td
R1R2
R1 Rtd = Rtd 6, 67
R1 + R2 i3 = J td =3
R3 + Rtd 30 + 6, 67
R2 = 6,67Ω = 0,55A
VD2
R1 = 10Ω, R2 = 20Ω, E = 30V, J = 2A. R1
R2
E J
Jtd: nguồn dòng ngắn mạch trên 2 cực
 J td = i1 + J
i1 R1 
J td R1i1 = E
E
E J → J td = + J = 5 A
R1 R2
Rtd
Rtd: điện trở trên hai cực sau khi triệt tiêu các nguồn J td
R1 Rtd = R1 = 10Ω Rtd 10

i2 = J td = 5
R2 + Rtd 20 + 10
= 1,67 A
VD3 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
a b R1 R2 R4
i1 i3 i2 i4
R3 J c
E1 E3
R1 R2 J td
i2 c
J td b
J td = i3 + J R4
E1 E3 Rtd
− c i4
R1 R3
ϕc = 0 → ϕa = = 14, 7368 V
1 1 1 → J td = 3,1579 A
+ +
R1 R2 R3
E3 + ϕa
i3 = = 1,1579 A
R3
VD3 a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
R1 R2 R4
a b
i2 c i4
R3
Rtd = Rbc
R1 R2
b
c 3,1579 A
R1R2 R4
Rtd = + R3 = 38 Ω
R1 + R2 Rtd
i4
c
Rtd 38
i4 = J td = 3,1579 = 1,5385 A
Rtd + R4 38 + 40

VD4 a d b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i3 ? R3 J
E1 E3
a d b R1 R2 R4
i1 J td i2 i4
J c
E1 E3
R1 R2 R4
i2 c i4
J td d
i3
E4 = R4 J = 40.2 = 80 V R3
1 Rtd
R12 = = 8Ω b
Jtd 1/ R1 + 1 / R2
E3
E12 E4 E1 / R1
E12 = = 24 V
R12 R4 1 / R1 + 1/ R2
E12 + E3 − E4 24 + 20 − 80
J td = = = −0, 75 A
R12 + R4 8 + 40
VD4 a d b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i3 ? R3 J
E1 E3
R1 R2 R4
Rtd = Rab
d b i2 c i4
R1 R2 R4
−0,75A d
i3
c
R3
R1R2
Rtd = + R4 = 48 Ω Rtd
R1 + R2 b
Rtd 48
i3 = J td = −0,75 = −0, 4615 A
Rtd + R3 48 + 30

VD5 d a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i1 ? E3 R3 J
E1
d a b R1 R2 R4
i3 E3 R3 i2 c i4
E1 J
J td R2 R4
i2 c i4 c
J td i1
Jtd = i2 + i3 R1
Rtd
E1
i2 = = 0, 75 A d
R2 → J td = 0, 3214 A
i3 − i4 + J = 0
 → i3 = −0, 4286 A
 R3i3 + R4i4 = E1 + E3

VD5 d a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính i1 ? E3 R3 J
E1
d R1 R2 R4
R3 i2 c i4
Rtd = Rca
R2 R4
c c
0, 3214A i1
R1
R2 ( R3 + R4 )
Rtd = = 25, 45 Ω Rtd
R2 + R3 + R4 d
Rtd 25, 45
i1 = J td = 0,3214 = 0, 2308 A
Rtd + R1 25, 45 + 10

Thevenin và Norton (1)
Rt
J td
Etd
Rt Rt
Rtd Rtd
Etd = Rtd J td
Etd = uhở mạch Jtd = ingắn mạch
uhë m¹ch
Rtd =
ing¾n m¹ch
a a a
Các
nguồn Rtd = Rab
u hë m¹ch ing¾n m¹ch
đã bị
tắt
b b b
uhë m¹ch
Rtd =
Cách 1 Cách 3 ing¾n m¹ch
Cách 2
ivµo
a a
Các E = uvµo Các J = ivµo
uvµo
nguồn Rtd = nguồn u vµo
đã bị ivµo đã bị
tắt tắt
b b

VD a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, R4 = 40 Ω, i1 i3
E1 = 30 V, E3 = 20 V, J = 2 A. Tính điện trở E1 E3 R3 J
tương đương Rbc của mạng một cửa? R1 R2
i2 c
uhë m¹ch Etd

Rbc = =
ing¾n m¹ch J td
120
→ Rbc = = 38 Ω
Etd = 120 V 3,1579
J td = 3,1579 A


Truyền công suất cực đại (1)
http://www.chegg.com/homework-help/questions-and-answers/use-maximum-powe r-transfer-theorem-
determine-increase-power-delivered-loudspeaker-resultin-q6983635

pt = it2 Rt 2
 Etd 
Etd → pt =   Rt Rt
it =  Rtd + Rt 
Rtd + Rt
dpt
=0
dRt
dpt ( R + R ) 2
− 2 Rt ( Rtd + Rt )
→ = Etd2 td t
dRt ( Rtd + Rt )4
Etd
2 Rtd + Rt − 2 Rt Rtd − Rt
= Etd = Etd 2
=0 Rt
( Rtd + Rt )3
(Rtd + Rt ) 3
Rtd
Rt = Rtd

• Công suất cực đại sẽ được
truyền đến tải nếu tải bằng điện
trở tương đương Thevenin Rt
(nhìn từ phía tải):
Rt = Rtd
• Rt = Rtd : gọi là hoà hợp tải

hoặc phối hợp tải. etd
Rt
• Chú ý: với mạch xoay chiều thì Rtd
Z t = Zˆtd

VD a b
R1 = 10 Ω, R2 = 40 Ω, R3 = 30 Ω, E1 = 30 V, i1 i3
E3 = 20 V, J = 2 A. Tính R4 để nó nhận được E1 E3 R3 J
công suất lớn nhất? R1 R2 R4
a b
i2 c i4
R3
Rtd = Rbc
R1 R2
b
c
etd
R1R2 R4
Rtd = + R3 = 38 Ω
R1 + R2 Rtd
i4
c
→ R4 = Rtd = 38 Ω

01 Mach Mot Chieu2021mk

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

01 Mach Mot Chieu2021mk

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

01 Mach Mot Chieu2021mk

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NGUYỄN CÔNG PHƯƠNG

Nhánh: biểu diễn 1 phần tử mạch đơn nhất (ví dụ 1 nguồn

Quy ước: dòng đi vào nút mang dấu dương (+),

A : R1i1 + R5i5 − R4i4 = E1

A : R1i1 + R5i5 + R2i2 = E1 iA J

B : R3i3 − R6i6 + R5i5 = E3 − E6 R

 30i A − 20iB = −10

10i A + 20(i A − iB + 2) = 30 10(i A + iB ) + 20(i A + 2) = 30

Biến đổi tương đương

Biến đổi Y↔Δ

• Áp dụng cho dòng nhánh và dòng vòng.

Tắt nguồn dòng

1. Triệt tiêu E3 & J, tính i3|E1

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 101

1. Triệt tiêu E3 & J, tính i3|E1 i2 c i4

2. Triệt tiêu E1 & J, tính i3|E3 i2 c i4

3. Triệt tiêu E1 & E3, tính i3|J i2 c i4

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 104

1. Triệt tiêu E3 & J, tính i3|E1 = 0,3077 A

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 105

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 106

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 107

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 108

Mạng tuyến tính một cửa

Etd: nguồn áp hở mạch Rtd: điện trở trên hai cực

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 110

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 112

R1 Rtd = R1 = 10Ω Etd 50

R1i1 + R2i2 = E1 i1 = −1 A

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 116

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 118

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 120

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 121

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 122

Mạng tuyến tính một cửa

R1 Rtd = R1 = 10Ω Rtd 10

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 127

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 129

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 130

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 131

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 133

uhë m¹ch Etd

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 134

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 135

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 136

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 137

(nhìn từ phía tải):

• Rt = Rtd : gọi là hoà hợp tải

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 138

https ://sites.google.com/site/ncpdhbkhn/home 139

You might also like