Kagawaran ng Edukasyon

FILIPINO 12
Filipino sa Piling Larang – Tech-
Voc Modyul 4

John Albert B. Colle

Manunulat

Bb. Marissa S. Muldong

Tagasuri

Schools Division Office – Muntinlupa City

Student Center for Life Skills Bldg., Centennial Ave., Brgy. Tunasan, Muntinlupa City
(02) 8805-9935 / (02) 8805-9940

1
 Alamin

Naranasan mo na bang sumulat ng isang liham para sa isang kaibigan?

Sigurado akong naranasan mo nang sumulat kahit ng isang simpleng liham para sa
isang tao. Kaya masasabi kong magiging magaan para sa iyong maunawaan ang mga
dapat tandaan sa pagsulat ng isang liham pangnegosyo.

Sa pamamagitan ng modyul na ito ay muling tatalakayin ang mga bahagi ng

isang liham at mga anyo nito.

Sa pagtatapos ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

1. Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagsasagawa ng mga binasang halimbawang

sulating teknikal-bokasyunal. (CS_FTV11/12PB-0g-i-106)

2. Naililista ang mga katawagang teknikal kaugnay ng piniling anyo.

(CS_FTV11/12PT-0g-i-94)

3. Nakasusulat ng sulating batay sa maingat, wasto, at angkop na paggamit ng

wika. (CS_FTV11/12WG-0m-o-95)

4. Naisasaalang-alang ang etika sa binubuong teknikal-bokasyunal na sulatin.

(CS_FTV11/12PU-0m-o-99)

2
 Subukin

Panuto: Piliin ang letra ng pinakatamang sagot. Sagot lamang ang isulat sa papel.

1. Naglalaman ito ng magalang na pagbati sa taong sinusulatan.

A. Patunguhan C. Lagda
B. Katawan ng Liham D. Bating Pambungad

2. Inihahayag sa bahaging ito ang mensahe ng liham.

A. Katawan ng Liham C. Pamitagang Pangwakas
B. Pamuhatan D. Lagda

3. Matatagpuan dito ang pangalan o tanggapan ng pinadadalhan ng liham.

A. Lagda C. Patunguhan
B. Bating Pambungad D. Pamuhatan

4. Ito ay nagpapahayag ng paggalang at pamamaalam.

A. Bating Pambungad C. Katawan ng Liham
B. Pamitagang Pangwakas D. Patunguhan

5. Mababasa rito ang tanggapan o adres ng nagpadala ng liham.

A. Pamuhatan C. Lagda
B. Patunguhan D. Katawan ng Liham

3
 Aralin
Ang Pagsulat ng Liham Pangnegosyo
4

Balikan

Ano-ano ang mga pangunahing bahagi ng isang manwal? Ipaliwanag sa tiyak

na pangungusap ang bawat isa. Gamitin ang talahanayan sa ibaba.

Mga Bahagi ng Manwal Paliwanag

1. Pabalat na Pahina

2. Talaan ng Nilalaman

3. Introduksiyon

4. Navigational Tips

5. Apendiks

6. Bibliyograpiya

3
 Tuklasin

Sumulat ka ng isang maikling liham para sa Pangulo ng bansa na naglalaman

ng iyong mensahe na nais mong ipaabot sa kaniya upang mabigyan ng nararapat na
aksiyon ang isang suliraning kinakaharap ng bansa. Maaari ka ring magmungkahi ng
mga paraan upang maging mas makabuluhan ang iyong isusulat na liham. Isulat mo
ito sa ibabang bahagi ng papel.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

4
 Suriin

Ang Pagsulat ng Liham Pangnegosyo

Ang Korespondensiya
Ang pakikipag-usap sa pasulat na paraan o ang tinatawag na korespondensiya
ay mahalaga sa lahat ng larangan. Kailangang matuto ang bawat empleyado ng
tama at mabisang paraan ng pagsulat ng mga kinakailangang sulatin sa
opisina upang maging mahusay sa kaniyang trabaho.
Ang korespondensiya ay binubuo ng tinatawag na liham pangnegosyo,
memorandum, at elektronikong liham.
Ang mga ito ay rekord na nanghihikayat ng aksiyon, nakikipagtransaksiyon
tungkol sa negosyo, at nagpapanatili ng tuloy-tuloy na daloy ng komunikasyon
sa trabaho.
Kadalasang iisang tao lamang ang pinadadalhan ng mga ito ngunit maaaring
dumami ang mambabasa sapagkat ang orihinal na pinadalhan ay ipinapasa
ang korespondensiya sa iba o kaya ang sumulat nagpapadala rin ng kopya sa
lahat ng may kinalaman sa paksa.
Kailangang maging maingat sa pagsulat ng mga ito ayon sa layunin at sa
sitwasyon ng korespondensiya. Maaaring magdulot ng emosyonal na tugon sa
mga mambabasa ang mga korespondensiya.

Liham Pangnegosyo
Karaniwang isinusulat ang mga liham pangnegosyo para sa mga tao sa labas
ng organisasyon o kompanya. May iba’t ibang sitwasyong sinasaklaw ang liham
pangnegosyo:

1. Paghahanap ng trabaho
2. Paghingi ng impormasyon
3. Pagtugon sa mga tanong o paglilinaw
4. Promosyon ng ibinebenta o serbisyo
5. Pagkalap ng pondo
6. Pagrerehistro ng pondo
7. Pagbibigay ng tulong para sa pagsasaayos ng mga patakaran o sitwasyon
8. Koleksiyon ng mga bayad
9. Pagbibigay ng instruksiyon
10. Pagpapasalamat at pagpapahayag ng pagpapahalaga o pagkalugod
11. Pag-uulat tungkol sa mga aktibidad
12. Pagbibigay ng magandang balita o positibong mensahe

5
 13. Pag-aanunsiyo
14. Talaan o rekord ng mga kasunduan
15. Pag-follow-up tungkol sa mga usapan sa telepono
16. Pagpapadala ng ibang dokumentong teknikal

Pagsulat ng Liham Pangnegosyo

Ang liham pangnegosyo ay isang pormal na sulatin. Higit na pormal ito kaysa
sa isang personal na sulat. Sa pagsulat ng isang liham pangnegosyo, nararapat
na sundin ang karaniwang pormat na margin na isang pulgada (inch) sa bawat
gilid ng papel.
Ito ay karaniwang isinusulat sa “8.5 x 11” na bond paper (short).
May anim na bahagi ang isang liham pangnegosyo:

Mga Bahagi ng Liham Pangnegosyo

1. Pamuhatan (Heading)
Ang pamuhatan ay galing sa salitang ugat na “buhat” na ibig sabihi’y
pinagmumulan o pinanggagalingan.
Naglalaman ito ng mga sumusunod: adres ng nagpapadala ng liham,
telepono, fax, email, petsa ng pagsulat

2. Patunguhan (Inside Address)

Nagmula ang katawagan sa bahaging ito ng liham sa salitang “tungo” o
ang pupuntahan, patutunguhan, o padadalhan ng liham.
Makikita rito ang adres ng pinadadalhan ng liham. Kumpletuhin ang adres
na ito at isama ang mga titulo at pangalan ng padadalhan ng liham.

3. Bating Pambungad (Salutation)

Laging pormal ang bating pambungad sa isang liham pangnegosyo.
Karaniwang nagsisimula sa mga salitang “Mahal na” na sinusundan
naman ng apelyido ng taong sinusulatan.
Ang titulo ay maaaring simpleng G. (Ginoo), Gng. (Ginang), Bb. (Binibini),
o ang mismong titulo sa propesyon o ang katungkulang hawak ng taong
pinadadalhan gaya ng:
Mga Halimbawa: Prop. (Propesor)
Dr. (Doktor)
Kgg. (Kagalang-galang)
Mggl. (Manananggol)
Pang. (Pangulo)
Kal. (Kalihim)
Sen. (Senador)
Kong. (Kongresman)
Kon. (Konsehal)
Kap. (Kapitan)

6
 Kag. (Kagawad)
Dir. (Direktor)

Ang bating pambungad sa liham pangnegosyo ay laging nagtatapos sa

tutuldok ( : ) at hindi sa kuwit ( , ).

4. Katawan ng Liham (Body of the Letter)

Nasusulat bilang teksto o talata ang katawan ng liham pangnegosyo.
Maglaan ng isang linyang espasyon sa pagitan ng bawat talata.
Sa unang talata ng katawan ng liham, nararapat na malinaw na
ipahayag ang punong diwa at ang buod ng nais sabihin.
Maging magalang.
Iwasan ang paggamit ng nananakot na pananalita.
Iwasan ang pagbibigay ng mga negatibong mungkahi.
Iwasan ang paggamit ng walang kaugnayan at di-mahahalagang
pananalita.
Iwasan ang paggamit ng panghalip sa unang panauhan lalo sa unang
pangungusap ng liham.
Sa gitnang bahagi ng katawan, nararapat na isalaysay ang mga
pangyayari at/o magbigay ng mga katibayan hinggil sa pangyayari o
usapin.
Sa huling pangungusap ng liham, sinasabi ang aksiyong dapat gawin sa
mapitagang pamamaraan.

5. Pamitagang Pangwakas (Closing Remarks)

Isa itong maikling pagbati na nagpapahayag ng paggalang at
pamamaalam. Ito ay nagtatapos sa kuwit ( , ) at kadalasang nasa
kaliwang gilid (margin) ng liham.

6. Lagda (Signature)
Maglaan ng 3-4 espasyo bago ilagay ang pangalan ng taong lalagda.
Kadalasang kasama rito ang panggitnang inisyal ng pangalan, bagaman
hindi naman laging kailangan.

Dalawang Pangunahing Pormat ng Liham

1. Anyong Block (Block Form) – lahat ng bahagi ay nasa kaliwa.
2. Anyong may Indensiyon (Indented Form) – nakapasok ang unang salita sa
bawat talata at ang patunguhan ay nasa kaliwang bahagi. Nasa kanan naman
ang pamuhatan at pamitagang pangwakas.

Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Mabisang Liham Pangnegosyo

1. Malinaw ngunit magalang.
2. Maikli ngunit buong-buo ang diwa.

7
 3. Tiyak.
4. Isaalang-alang ang kapakanan ng kapwa.
5. Wasto ang gramatika.
6. Maganda sa paningin.

Mga Halimbawa ng Liham

8
 Naunawaan mo ba ang mga tinalakay na konsepto tungkol sa pagsulat ng
isang liham pangnegosyo? Sigurado akong marami kang natuklasang bagong
kaalaman tungkol sa pagsulat ng isang liham. Subukin mo ang iyong natutuhan sa
pamamagitan ng pagsagot sa mga pagsasanay na nasa modyul na ito.

9
 Pagyamanin

Sumulat ng isang liham pangnegosyo sa anyong block na ang lahat ng bahagi ng

liham ay nasa kaliwa. Gamitin ang pormat sa ibaba bilang iyong gabay sa pagsulat nito.

______________________________ (Pamuhatan)
______________________________
______________________________

______________________________ (Patunguhan)
______________________________

______________________________: (Bating Pambungad)

(Katawan ng Liham)
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________

______________________________, (Pamitagang Pangwakas)

______________________________ (Lagda)

10
 Isaisip

Isulat ang mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng liham ng pangnegosyo.

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Isagawa

Balikan mo ang iyong isinulat na liham sa unang bahagi ng modyul na ito.

Napansin mo bang may ilang bahagi na hindi tumutugma sa mga tinalakay na bahagi
at dapat tandaan sa pagsulat ng isang liham? Iwasto mo ang mga pagkakamaling ito
sa pamamagitan ng muling pagsulat ng iyong liham. Maaari kang gumamit ng bukod
na papel upang maisulat mo ito nang maayos.
Bibigyan ng puntos ang mga naisulat na liham pangnegosyo gamit ang
sumusunod na pamantayan.
Mga Pamantayan Puntos Iskor
1. May maayos na nilalaman 5
2. Kumpleto ang mga bahagi at pormat 5
3. Mahusay ang gamit ng wika at tono ng 5
pananalita
4. Malinis at presentable ang papel. 5
Kabuuan: 20 puntos

11
 Tayahin

Panuto: Kilalanin ang bahagi ng liham na tinutukoy sa bawat bilang.

Letra lamang ang isulat sa iyong papel.
A. Pamuhatan D. Katawan ng Liham
B. Patunguhan E. Pamitagang Pangwakas
C. Bating Pambungad F. Lagda

___ 1. Nasusulat ito bilang teksto o talata ng isang liham.

___ 2. Ito ang adres ng pinadadalhan ng liham.
___ 3. Karaniwan itong nagsisimula sa mga salitang “Mahal na.”
___ 4. Nagtataglay ito ng adres ng nagpapadala ng liham.
___ 5. Ito ay maikling pagbati na nagpapahayag ng paggalang at pamamaalam.

Karagdagang Gawain

Sumulat ng isang liham na nasa anyong may indensiyon (estilong semi-block)

tungkol sa pag-aaplay sa nais mong trabaho. Sundin ang mga itinagubilin sa pagsulat
ng liham sa modyul na ito.
Bibigyan ng puntos ang mga naisulat na liham pangnegosyo gamit ang
sumusunod na pamantayan.
Mga Pamantayan Puntos Iskor
1. May maayos na nilalaman 5
2. Kumpleto ang mga bahagi at pormat 5
3. Mahusay ang gamit ng wika at tono ng 5
pananalita
4. Malinis at presentable ang papel. 5
Kabuuan: 20 puntos

12
Mga Sanggunian:

Filipino sa Piling Larang (Tech Voc). Kagamitan ng Mag-aaral. (2016). Pasig City:
Kagawaran ng Edukasyon.

Francisco, Christian George C. at Mary Grace H. Gonzales. (2017). Filipino sa Piling

Larangan (Tech-Voc). Manila: Rex Book Store, Inc.

Villanueva, Leonida B. at Rogelio G. Mangahas. Ed. (2015). Patnubay sa

Korespondensiya Opisyal. Ikaapat na Edisyon. Maynila: Komisyon sa Wikang
Filipino

13