Professional Documents
Culture Documents
Vinaya by Kovidabhivamsa Vol 1
Vinaya by Kovidabhivamsa Vol 1
Org
0denf;ya'omoifwef;
(yxrwGJ)
b'´EÅaum0d'gbd0Ho
apwd,*FPomoe"Z od&Dy0&"r®mp&d,
yÍöedum,PÖ0 - yd#uwå,yg&*l
t*¾r[m*E¦0gpuy@dw
omoemhvif;a&mifMunfy&d,wådpmoifwkduf
yJcl;NrdKU
oAÁ'geH "r®'geH Zdemwd?
oAÁ&oH "r®&aom Zdemwd/
oAÁ&wð "r®&wd Zdemwd?
wPSu©a,m oAÁ'ku©H Zdemwd/
rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm
0denf;ya'omoifwef; tajccHed'gef; ................. "
omoemawmfESifh 0denf; ......................... "
0denf;trsdK;rsdK; ............................... "
tmywftao;pm; ta&;xm; ..................... e
ygwdarmu©oH0&paom oDvBuD;av;yg; usifh&ef .......... e
oDvBuD;av;yg; BudKwifusifhzkdY rvdk[k ,lqMu ........... y
0w¬Kom"ursm; .............................. y
rusifhzl;ao;u tprS pusifhoifh ................... y
pmar;yGJ acwfpm;vm .......................... z
0denf;awmfusifh&ef tm;enf; ...................... z
0denf;awmfukd ta&;xm;aom Xme.................. A
0denf;ya'omoifwef; ......................... A
oifwef;pmtkyfrsm; jzpfay:vm .................... A
usrf;ukd; usrf;um; pmtkyfrsm; .................... b
0denf;ya'omoifwef; tpDtpOf ................... r
&wewå,yPmr ............................ ,
edAÁmef p&PusifhpOf 15-yg; + 0dZÆmtodÓPf 8-yg; ........ 1
p&PusifhpOf 15-yg; ........................... 1
0dZÆm (8)yg; ................................. 2
p&PESifh 0dZÆm tusOf; .......................... 2
yd#uwfESifh usifhpOf ............................ 3
yd#uwf (3)yg;ESifh usifhpOf (3)yg; ................... 3
edum,f (5)yg;ESifh yd#uwf (3)yg; wGJyHk ................ 3
0de,yd#u ................................. 3
c " 0denf;ya'omoifwef;
taMumif;t&m pmrsufESm
4/ ur®0gpmorÜwåd ........................... 88
5/ y&domorÜwåd ............................ 88
odu©mcs&mü t*Fg (6)yg; ....................... 89
acwfyk'f (78)yk'f ............................ 90
Ak'¨H ypöu©mrd paom (14)yk'f ..................... 90
]rH "ma&[d} (8)yk'f ........................... 90
ajrSmufyGm;ykH ............................... 91
odu©mcs&mü pOf;pm;zG,f ........................ 91
aocsmaom odu©mcsenf; ....................... 92
a,m ye bdu©K ............................. 92
]&[ef;}[k ac:qkd&jcif; (12)yg; ................... 93
]&[ef;}[k ac:wGifvmykH ........................ 94
]OK;yÍöif;} ac:wGifykH ........................... 94
arxkeü ]arxkef} ac:ykHESifh arxke0w¬K (5)rsKd; .......... 94
yk*d¾Kvftjym; (12) yg;ESifh r*fvrf;aMumif; (3)yg; ......... 95
yg&mZduusaMumif; r*f (30) ..................... 95
tmywfydkif;jcm;yHk ............................ 95
'kwd,yg&mZdu t"dyÜm,frsm;..................... 96
tmywftqifhtqifh cGJjcm;ykH ..................... 96
ae&majymif;a&TUjcif;aMumifh tmywfoifhEdkifykH ............ 97
rdbypönf;yifjzpfap owdjyK&ef .................... 97
]ax,socFgw} = cdk;vkdaom pdwf .................. 97
cdk;jcif; (25)yg; ............................. 98
(u) ememb@yÍöu ......................... 98
( c ) {ub@yÍöu .......................... 98
rmwdum " ps
taMumif;t&m pmrsufESm
( * ) om[wd¬uyÍöu ......................... 99
(C) ykAÁya,m*yÍöu ......................... 99
( i ) ax,sm0[m&yÍöu ..................... 100
0dómo*¾g[ (= tuRrf;0ifí,ljcif;) t*Fg 5-yg; ....... 101
'kwd,yg&mZdutmywf tqkH;tjzwfrsm; ............. 101
temywåd tmywfroifholrsm; ................... 103
wwd,yg&mZdu t"dyÜm,frsm; ................... 103
ygPmwdygwya,m* (6)yg; .................... 104
tmPwåduya,m* (6)yg; ..................... 105
wwd,yg&mZdutmywf tqkH;tjzwfrsm; ............ 105
tqifhqifh apcdkif;&mü tmywfoifhykH ............... 106
aq;ay;jcif;ü tmywfoifhykH .................... 106
"r®m½kHteD;odkY aqmifjcif; ...................... 107
qdkqkH;rjcif; ............................... 107
tcsdef;tcsufESifh edrdwftrSwf ................... 107
tmywfroifholrsm; ......................... 108
pwkw¬yg&mZdut"dyÜm,frsm; .................... 108
taMumif; (3)yg; ........................... 109
taMumif; (7)yg; ........................... 109
tus,fcsJU od&ef ........................... 110
eD0&PokH;rsKd;udk jyjcif; ....................... 110
tmywfoifhykH ............................. 111
oG,f0dkufí ajymqdkjcif; ....................... 111
wkpäHESifh rkom txl; ......................... 112
tnMw t"drmem .......................... 112
Ú " 0denf;ya'omoifwef;
taMumif;t&m pmrsufESm
0denf;ya'om oifwef;
tajccHed'gef;
]]0dea,m emr Ak'¨omoeó tm,k?
0dea, Xdaw omoeH XdwH a[mwd/}}
omoemawmfESifh 0denf;
0denf; tqH;k trawmfBu;D onf Ak'j¨ rwfpmG omoemawmfjrwfBu;D \
toufaoG;aMumBuD; jzpfygonf/ 0denf; tqkH;tr wnf&SdcJhaomf
omoemawmf wnfwHhaernf jzpfonf/
0denf; tqH;k rawmfBu;D onf b,frmS wnf&adS tmif BuKd ;pm;tm;-
xkwf&rnfenf;[kqdkaomf rdrd\ &ifxJç tonf;xJç ESvHk;om;xJrSm
wnf&adS tmif tm;xkwu f siahf qmif&rnf jzpfonf/ rdru d , dk w
f idk f 0denf;
w&m;awmf rvku d ef mu rusiahf qmifygu rdro d EÅmefrmS omoemawmf
rwnf&Sdawmhygacs/ omoemawmfjrwfBuD; aevkd vvkd xGef;vif;
awmufyaeonf[k ajymqkad eMuaomfvnf; rdru d ,
kd w
f idk f 0denf;w&m;-
awmftwkid ;f rusiyhf gu rdro
d EÅmefrmS omoemawmf xGe;f vif;awmufy
aeonf[k rqkdEdkifonfudk owdjyKoifhygonf/
0denf;trsdK;rsdK;
oHk;avmuxG#fxm; oAÁnKjrwfpGmbk&m;&Sifonf vljzpfu vlU-
e ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
0denf;ç &SifomraPjzpfu &Sif0denf;ç &[ef;jzpfu &[ef;0denf;[k
vku d ef m usiohf ;kH &ef 0denf;awmfou
d m© yk'f trsK;d rsKd ;udk ynwfxm;awmfrl
cJhygonf/ rdrdudk,fwkdifu vl0wfaMumif jzpfygu vlU0denf;usifh0wf
odu©myk'frsm;? &SifomraPtqifhxd a&mufaeygu &SifomraPwkdY
usi&hf rnfh 0denf;odum© yk'rf sm;? &[ef;awmfjrwftqifx h d a&mufaeygu
&[ef;awmfrsm; usifh&rnfh 0denf;odu©myk'frsm;udk usifhaqmifoifh
usifhaqmifxdkufMuayonf/
tmywftao;pm; ta&;xm;
]]tPkrawåok 0aZÆok b,'óm0D orm'g, odu©wd}}
tPkjrLyrm ao;i,fvpS mG aom tjypftmywfwuYdk kd tvGew f &m
aMumufrufz,
G &f m ab;Bu;D ygwum;[k aqmufwnfí usio hf ;kH &rnf/
]]orÜZmerkom0ga'g acgyem,o®aEÅm tEÅ&m,daum "ar®m
0kawåm b*0wm}}
ao;i,fvSpGmaom orÜZmerkom0g' 'kuú#ftmywfuav;onf
ewf&Gmok*wd psmefr*fzdkvf\ tEÅ&m,fjzpfonf[k bkef;awmfajcmufpHk
wefc;dk *kPEf iS hf jynfph akH wmfral om jrwfpmG bk&m;&Si\
f rdeMYf um;awmfrcl su-f
rsm;udk OD;xdy&f u G yf efqifí vdu k ef musiahf qmifoifMh uygonf/ tmywf
tao;pm;av;rsm;udk ta&;xm; usifhoifhMuonf/
ygwdarmu©oH0&paom oDvBuD;av;yg; usifh&eef}}
]]ygwd
(aqmif) &[ef;usifh0wf? wpfyg;cRwfu? bk&m;rBudKuf? uJh&JUxdkuf\/
&[ef;usifh0wf? wpfyg;wwfu? vlewfOD;cdkuf? ylaZmfxkduf\/
oDvBu;D av;yg; wpfyg;yg; cRw, f iG ;f u bk&m;&Sif rBuKd uyf g? uJ&h UJ -
awmfrlygonf/ oDvBuD;av;yg; wpfyg;yg; usifhaqmifEdkifygu vlawG
ewfawGu OD;cdkufí &Sdckd;ylaZmfxkdufonf[k qkdvdkygonf/
tajccHed'gef; ! y
pmar;yGJ acwfpm;vm
,ckacwfumvü pmar;yGJ OD;pm;ay;oifMuaom acwftcg jzpf-
aeí pmcsorl sm;ESihf pmoifMum;aeMuolrsm;rSm 0denf;bmom&yfonf
vG,fulaom bmom&yfjzpfonf[k ,lqNyD; BudK;pm;oifMum; ydkYcsrI
rjyKMuacs/ wpfpwpfpESihf 0denf;usiahf qmifrrI sm;vnf; tm;enf;vm-
Muonf/ 0denf;w&m;awmfonf usifhaqmif&rnf r[kwfbJ pmar;yGJ
ajz½Hk A[kokwjzpf½Hk oif,l&aom bmom[kyif ,lqvmcJhMuonf/
0denf;awmfusifh&ef tm;enf;
pmar;yGJ ajzqkdzkdY r[kwfbJ 0denf;awmfukd wu,fvufawGU
usi&hf ef od&ef vdtk yfaeonf[k xifjrif ,lqrdygonf/ tb,fah Mumifh
qkad omf y#dywfusio hf rl sm;uvnf; ygwdarmu©o0H &oDvpaom oDv-
BuD;av;yg; a&S;tzkdYu usifh&efrvkd[k ,lqaeMuaomaMumifhvnf;-
aumif;ç y&d,wf oifMum;olrsm;uvnf; pmar;yGu J dk ODpm;ay; oifae-
MuaomaMumifv h nf;aumif; 0denf;awmfusi0hf wfrsm;ç oDvusiphf Ofrsm;
rsufESmi,fae&ygonf/ 0denf;awmfvm usifhpOfrsm;ç 'kuú#f 'kAÇmoD
paom tmywfti,fpm; odu©myk'frsm; od&Sdol enf;yg;vm&onf/
usifhzkdY&ef rvkd[k xifjrif ,lqvmMuonf/ 0denf; wu,fusifholawG
tm;enf;vm&onf/
tajccHed'gef; ! A
0denf;ya'omoifwef; tpDtpOf
0denf;ygVdrmS vmonft h wkid ;f Oa'´otpOfç odum© yk't
f pOftwkid ;f
rwifjyawmhbJ ygwdarmu©o0H &oDvç £`E, ´d oH0&oDvpaom oDv-
Bu;D av;yg; tawmfpv kH ifatmif &SmazG wifjyoGm;Ny;D yg&mZdutmywfç
oHCm'daooftmywfpaom tmywf (7)yHk jynfhpHkpGm &SmazG qufpyf
wifjyxm;ygonf/ xkv’pöOf;tmywfç 'kuú#ftmywfç 'k AÇmoDtmywf
oifha&mufyHkrsm;ukdvnf; &EkdiforQ pkaqmif;&SmazGum qufpyfwifjy
xm;ygonf/ tmywf (7)yHk oifha&mufyHkrsm;ukd od&avaomaMumifh
xkdtmywfwkdYrS roifha&muf&avatmif a&SmifMuOfaeEkdifap&ef &nf-
oefí þ0denf;ya'omoifwef;ukd a&;om;wifjyí oifwef;pmtkyf
taejzifh a&;om;xm;jcif; jzpfygownf;/
b'´EÅaum0d'gbd0Ho
omoemhvif;a&mifMunf (yJcl;)
zm;atmufawm& pdwåvawmifausmif;
armfvNrdKifNrdKU
1367-ckESpf? 0gqkdvqef; (1)&uf/
, ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
&wewå,yPmr
0de,H a'ouH Ak'¨H? 0de,H "r®rkwårH/
oHCÍö 0de,mpm&H? 0E´mrd &wewå,H/ (yxsm0wå*gxm)
0de,H = tqH;k tr enf;vrf;usatmif ñTejf yxkwq f dk 0denf;a'o-
emawmfu/dk a'ouH = raumif;jrpfwm aumif;&mukjd y tcsK;d usatmif
a[mMum;awmfrlaom/ Ak'¨Íö = odp&mrSeforQ rusef&atmif rkcs
xifxif odjrifawmfrlaom jrwfpGmbk&m;ukdvnf;aumif;/ OwårH =
vlUjynfewf&yf avmu"mwfwGif qwfqwfraoG jrwfvSayaom/
0de,H = vl&Sif&[ef; tqifhtwef;tavsmuf oabmaygufatmif
arQmfaxmuf½Ijrif ynwfwifí qHk;rawmfrltyfaom/ "r®Íö = 0de,
"r®u©ef okwåef tbd"r®m trSefñTefjy w&m;"r®ukdvnf;aumif;/
0de,mpm&H = ESpf&mESpfq,fcGefepfoG,fESifh ynwfawmfrlay uka#
ukd;axmifausmf odu©myk'fawmf usifh0wf0denf;wkdYukd usifhaqmifawmf
rlaom/ oHCÍö = orkwd t&d,m ESpjf zmaom oHCmawmfjrwftaygif;-
ukdvnf;aumif;/ &wewå,H = bk&m; w&m; oHCmtm;jzifh jrifhjrwf
ayawmif; &wemoHk;yg;taygif;ukd/ t[H = aum0d'[k emrrSnfhac:
bk&m;wynfhawmfonf/ t[H = 0denf;ya'om aocsmwifhqef; þ
oifwef;pmukd jzpfvmzkdY ta&;""" MuHpnfawG;í ppfaq;orI tav;*½k
jyKum rsm;vSpmG aom usr;f pmtjzmjzmwkrYd S tmywfcek pfck pHak tmifjyKí
pkaqmif;wifjy aum0d'[k emrrSnahf c: bk&m;wynfah wmfonf/ 0E´mrd
= tEÅ&m,fuif;aysmuf usrf;NyD;ajrmufzkdY csD;ajr§mufaxmyem vGefpGm
MunfE;l o'¨gxl;jzifh a&SUOD;wifay ½kad ojrwfE;dk rmefñw
G u
f sK;d um &Scd ;dk yg\
bk&m;/
0denf;ya'omoifwef; ! 1
edAÁmef
p&PusifhpOf 15-yg; + 0dZÆmtodÓPf 8-yg;
Ak'&¨ iS af wmfjrwfb&k m;\ a[mMum;vrf;ñTeaf wmfrcl sut f & edAmÁ ef-
csrf;omonf tjrwfqHk; taumif;qHk;csrf;om jzpfygonf/ ½kyfemrf"r®
ocFg&w&m;wd\ Yk csKyNf ird ;f at;csr;f rI "mwfoabm jzpfonf/ Ak'b
¨ mom-
0ifwdkY\ txG#ftjrwfqHk; aemufqHk;yef;wdkifonf edAÁmefcsrf;omodkY
qdkufa&muf rsufarSmufjyKEdkifa&;yif jzpfonf/
edAmÁ efcsr;f omudk tvd&k adS omolonf p&Pusiphf OfEiS hf 0dZmÆ tod-
ÓPf ESpfrsKd;vHk; vdktyfaMumif; odoifhygonf/ p&PusifhpOfrSm ajc-
axmufESifh wlNyD; 0dZÆmtodÓPfrSm rsufpdESifh wlygonf/
jrwfpGmbk&m;&Sif\ 0dZÆmp&PorÜEé*kPfawmftzGifhwGif ]p&P-
tjym; wpfq,fih g;wnf; oH;k yg;&Spjf zm ÓPf0Zd mÆ wdEYk iS hf jynfph akH wmfryl g-
ay\}[k a[mMum;xm;awmfryl gonf/ p&Pusiphf Of wpfq,fih g;yg;ESihf
0dZÆmtodÓPf &Spfyg;wdkYudk od&SdEdkif&ef wifjytyfygonf/
p&PusifhpOf 15-yg;
oDvoH0&ç £`E, d´ oH0&ç abmZaerwånKwmç Zm*&d,mEka,m-
*wmç o'¨gç owdç [d&Dç MowåyÜç A[kókwç 0D&d,ç ynmç yxrpsmefç
2 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
'kw,
d psmefç wwd,psmefç pwkwp¬ smef (pwkueú nf; psmefav;yg;) aygif;
wpfq,fhig;yg; jzpfonf/
(aqmif) oDç £Hç abmç Zm? owfç psmef jzm? rSwfyg p&P wpfq,fhig;0/
0dZÆm (8) yg;
1/ 0dyóemÓPf
2/ raemr,d'¨dÓPf
3/ £'¨d0d"ÓPf
4/ y&pdwå0dZmeeÓPf
5/ ykaAÁed0gomEkówdÓPf
6/ 'dAÁpu©KÓPf
7/ 'dAÁaomwÓPf
8/ tmo0u©,ÓPf[k 0dZÆm&Spfyg; jzpfonf/
(aqmif) 0dç raemç £? y&pd? ykç 'dç aomç tm &Spf0dZÆm/
p&PESifh 0dZÆm tusOf;
oDvusifhpOfç orm"dusifhpOfç ynmusifhpOf[k tusOf;tm;jzifh
oHk;rsKd;oHk;yg; &ygonf/ oDvrSm pm&dwåoDvç 0g&dwåoDv[k ESpfyg;?
orm"drSm cPduorm"d Oypm&orm"d tyÜemorm"d[lí oHk;yg;?
ynmrSm avmuDynm avmukw&å mynm ESpyf g; (wpfenf;) 0dyóem-
ynm r*fynm zdkvfynm[k oHk;rsKd; &Sd\/ tus,ftm;jzifh oDvonf
ygwdarmu©o0H &oDvç £`E, d´ oH0&oDvç tmZD0yg&do'k o
d¨ vD ç ypö,-
oEéó d w d oDv [lí av;rsK;d jym;\/ orm"drmS Oypm&psmefç ½lyg0p&-
psmefç t½lyg0p&psmefç avmukwå&mpsmef[k av;rsKd; cGJEdkif\/ ynmü
emr½lyy&dapä'ÓPf paom ÓPfpOfwpfq,fah jcmufyg; cGjJ cm;rSwo f m;
Edkif\/
0denf;ya'omoifwef; ! 3
yd#uwfESifh usifhpOf
yd#uwfoHk;oG,f edum,fig;&yf "r®u©E¨maygif; &Spfaomif;av;-
axmifukd tusO;f csK;H vQif aAm"dyu©,
d w&m; (37)yg; &\/ ¤if;udk xyfrH
csKH;vQif oDv orm"d ynm odu©mokH;yg;udkyif &onf/
yd#uwf (3) yg;ESifh usifhpOf (3) yg;
oDvusifhpOf 0denf;yd#uwfç orm"dusifhpOf okwåEÅyd#uwfç
ynmusifhpOf tbd"r®myd#uwf[lí jzpfonf/
edum,f (5) yg;ESifh yd#uwf (3) yg; wGJyHk
ck'u
´ edum,fü 0denf;yd#uwfEiS hf tbd"r®myd#uwf[k ,lNy;D 'DC-
edum,f rZösdredum,f oH,kwåedum,f t*Fkwå&edum,fwkdYukd okwåEÅ-
yd#uwf[k ,l&onf/ tm;vHk;aygif;aomf "r®u©E¨maygif; &Spfaomif;-
av;axmif jzpfonf/
0de,yd#u
(0denf; 5-usrf;)
yg&mZduPfygVdawmfç ygpdwfygVdawmfç r[m0gygVdawmfç plV0g
ygVdawmfç y&d0gygVdawmf[k 0denf; (5)usrf; &Sdonf/ t|uxmzGihfç
#DumzGiçhf tEk#u
D mzGiçhf *P²çd a,mZemwdYk zGiq
hf x
kd m;aom usr;f wdu
Yk ykd g
oif,l rSwfom; Munfh½IMu&onf/
okwåEÅyd#u
okwf 3-usrf; ( = edum,f 4-&yf)
okwfoDvu©efç okwfr[m0gç okwfygax,s[k oif½dk;usrf;ü
(3)usrf;[k qdkaomfvnf; 'DCedum,fç rZösdredum,fç oH,kwåedum,fç
t*Fkwå&edum,fvm okwåEÅw&m;awmfwdkYonfvnf; okwåefa'oem-
4 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
awmfrsm;yif jzpfMuonf/ ck'´uygXç "r®y'ç O'ge paom (19)usrf;-
onfvnf; ck'´uedum,f okwåEÅw&m;wdkYyif jzpf\/
tbd"r®myd#uwf
(tbd"r®m 7-usrf;)
"r®o*FPu D sr;f ç 0dbif;usr;f ç "mwkuxmusr;f ç yk*v¾ ynwfusr;f ç
uxm0w¬Kusrf;ç ,rdkufusrf;ç y|mef;usrf;[lí tbd"r®m (7)usrf;
&So
d nf/ þodv Yk Qif 0denf; (5)usr;f ç tbd"r®m (7)usr;f ç okweå f (41)usr;f
[lí usrf;aygif; (53)usrf;? pmtkyfaygif; (40) &Sdonf/ þum;
ygVdawmfrQ jzpfonf/
0denf;a'oemawmf
0daewDwd 0dea,m? 0daoaoe ,m {w¬mwd 0dea,m? 0d0da"e
,m {w¬mwd 0dea,m-
a,m-[k t|uxmq&mwdkY zGifhqdkMuonfh tm;avsmf
pGm qHk;rwwfaomaMumifh 0denf;? xl;aomenf; &SdaomaMumifh 0denf;?
txl;xl; tjym;jym;aom enf;wdkY &SdaomaMumifh 0denf;[k qdkonf/
0denf;oif½dk;
0denf; (5)usr;f udk ÓPftm;enf;olwYkd rSwv f ,
G af p&ef a'Grmwd-
umç ck'´odu©mç rlvodu©mç ucFgt|uxm[k a&S;q&mwdkY oif½dk;jyKí
oifay;awmfrMl uonf/ bk&m;&Sif a[mMum;qH;k rxm;awmfral om 0denf;
odum© yk'wf u Ykd kd oabmwl&m pkaygif;í yxro*Fg,em wifpOftcgu
&[EÅmt&Sijf rwfwo Ykd nf 0denf; (5)usr;f o*Fg,em wifawmfrMl uonf/
t|uxmç #Dumç a,mZemç *P²dç jrefrmtzGifh 'DyeDç bmom#Dum-
q&mawmfw\ Ykd aus;Zl;aMumifh 0denf;w&m;wdu Yk kd em;vnfatmif oif-
,lcGifh &cJhMuonf/
0denf;ya'omoifwef; ! 5
*päwd = vdu k í
f usi\hf / {'daom = þodYk oabm&Sad om t*FgoH;k yg;ESihf
jynfph akH omolu/kd tvZÆyD *k a¾ vm = tvZÆyD *k Kd¾ v[ l / 0kpw
f í ö d = qdt
k yf\/
1/ odvsuf apwemESifhwuG tmywfoifha&mufjcif;/
2/ oifah &mufaeaom tmywfwu Ykd kd a'oemrMum; rukpm;bJ vQKd U0Su-f
xm;jcif;/
3/ qE´ç a'goç arm[ç b, t*wdw&m; av;yg;odYk vdu k í f usijhf cif;/
þt*Fg (3)yg;ESihf jynfph o
kH o
l nf tvZÆyD *k Kd¾ vf jzpfí þt*Fg (3)yg;
tjyeftm;jzifh vSní
hf ,lvQif vZÆyD *k Kd¾ vf t&Su&f adS om yk*Kd¾ vf jzpfonf/
t*¾d,rIç ukv'loerIç obifcHrIç aiGwdk;ay;rIç a&mif;rI0,frIç a&T aiG
tvSLcHrçI aA'ifa[mç aq;ukç vu©PmzwfrçI "mwfp;D ewfp;D twdw-f
a[m tem*wfa[mrI ponfwdkYudk jyKaeaom &[ef;wdkYudk tvZÆD[k
od&m\/
ayg&mPur® ouFe;f csKyq f ;kd qH&wd f vufonf; ajconf;vS;D jcif;ç
aoemoe0wf ausmif;jyKjyifjcif; ponfEiS hf tmp&d,0wf yd@mpm&du-
0wf 0wåcE¨uvm 0wftrsKd;rsKd;wdkYrSwpfyg; tjcm;aom *D[dur® (=
vlwdkY\ trI u d p ö ) jzpfaom yef;csDç yef;ykç pl;ç aqmufç vuform;rI
paom e0ur®trIwdkYüom tavhtvmrsm;aom vlrIudpöwdkYüom
tcsed u
f ek af eaom &[ef;udv k nf; q&mwdu Yk tvZÆ[ D yk if qdMk uonf/
tvZÆD yk*Kd¾ v[f o
l nf t&Surf &Sad om bk&m;pum; rem,l jyKcsi&f mjyKae-
aom olwnf;/
tvZÆD'kóDv&[ef;wdkYum; tvSLcHwpfusdyfav;a,mufwdkYü
tvZÆDbm0g'd yumou
ryg0if[k ]]tvZÆ yumou}}usrf;ü twdtvif; qdkxm;\/
tvZÆD'kóDv&[ef;wdkYudk axmufyhHvSL'gef;tm;ay;aeaom 'g,um
'g,dumrwdkYum; omoemzsufaeaomolrsm; jzpf\/ þtcsufudk
omoemjyKaeygonf[k qdkaomolwdkY owdxm;oifhaom tcsuf
jzpfonf/
30 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
t*wdw&m; (4) yg;
1/ qE´m*wd = cspfojzifh rvm;tyfonfodkY vm;jcif;/
2/ a'gom*wd = rkef;ojzifh rvm;tyfonfodkY vm;jcif;/
3/ arm[m*wd = rodem;rvnfojzifh rvm;tyfonfodkY vm;jcif;/
b,m*wdd = aMumuf&GHUojzifh rvm;tyfonfodkY vm;jcif;/
4/ b,m*w
ausmif;wdu
k w
f pfcçk Xmewpfcçk tzGUJ tpnf;wpfcck rk mS tBu;D tuJ-
jyKvkyfaeaomolonf t*wdw&m;av;yg; rvdkufrSm;zdkY ta&;BuD;
vSonf/
tvSLcH wpfusdyfav;a,muf
1/ wd&pämef = acG; 0uf Muuf iSuf om;orif ponfrsm;?
2/ 'kóDv = rkqdk; wHig vlvdrf vlnm oDvr&Sdolrsm;?
3/ oDv0EÅ = oDvESifh jynfhpHkaom &Sifç vlç &[ef;rsm;?
4/ wmyo = udavomudk ylyefapaom psmef&ç psmefr& &aohrsm;?
5/ r*¾| = r*f|mefyk*¾dKvf av;a,muf?
6/ zv| = zv|mefyk*¾dKvf av;a,muf?
7/ yapöu = yapöuAk'¨gt&Sifjrwfrsm;?
8/ orÁK'¨ = jrwfpGmbk&m;&Sif?
wd&pämae 'kóDav p? oDv0aEÅ p wmyao/
r*¾a|aw zva| p? yapöau ap0 orÁKa'¨/
vZÆyD *k Kd¾ vf 0denf;wwfaomf omoemawmf wnf\/ tvZÆyD *k Kd¾ vf
0denf;wwfaomfvnf; rusiahf omaMumihf xdo k o
l EÅmefü omoemawmf
rwnf/ olwpfyg;udkvnf; omoemawmfwnfatmif rwwfEdkif/
xdaYk Mumifh vZÆ0D ed nf;wwfaom olwo Ykd nfom omoemawmfukd apmif-h
tem*aw omoeH vZÆD &u©dóEÅd = aemiftcg omoem-
vwåHU/ ]]tem*aw
0denf;ya'omoifwef; ! 31
15/ e p ck'}´ rmpa& udÍdö a,e 0dnL ya& Oy0a',sKH = ynm&do S al wmf-
aumif;wdYk uJ&h UJ jypfwifp&mqkv d Qif tenf;i,f tao;tzGt J jypf-
tmywfuav;wdu Yk ykd if rjyKrusi&hf [lí ck'u
´ edum,f arwåow k -f
ü &[ef;aumif;&[ef;jrwf jzpf&ef tcsuf (15)csuf a[mxm;-
onfudk ½kdaopGm tav;*½kjyKí vdkufemusifhaqmifoifhonf/
y"med,*Fw&m; (5) yg;
1/ &wemokH;yg; rdbq&morm; rdrd oif,l&rnfh twwfynm tod-
ynmwdkYudk ,kHMunfrI o'¨gw&m;&Sdjcif;/
2/ ygpu0rf;rD; aumif;í tema&m*guif; use;f rma&;aumif;rGejf cif;/
3/ vSnfhywfjcif; rm,mç aumufuspfpOf;vJrI omaX,s r&Sdjcif;/
4/ vkHYv0D&d, BudK;pm;tm;xkwfrI &Sdjcif;/
5/ twwfynm ½kyçf emrf aMumif;usK;d wküYd xk;d xGi;f í odEidk af om ynm-
&Sdjcif;? aygif; ig;yg; &Sdygonf/
(aqmif) ,kMH unfo'¨g? use;f rmjcif; wG?J pOf;vJ rjyK? tm;xkwrf I yg? yn0g?
ig;jzm y"med,*Fw&m;wnf;/
ok'¨dav;yg;
1/ ygwdarmu©oH0&oDvonf a'oemMum;jcif;jzifh pifMu,faom
oDvjzpfaomaMumifh a'oemok'¨d rnf\/ a'oemMum;jcif; 0wf-
aqmufwnfjcif; yg&mZduudk 0efcHjcif;wdkYonfyif a'oemvnf;
rnf\? pifMu,faMumif;jzpfaomaMumifh ok'¨dvnf; rnf\? yk*¾dKvf-
onfum; xkda'oemok'¨d&SdaomaMumifh a'oemok'¨dyif rnf\/
2/ £`Ed´,oH0&oDvonf aemif þodkY rjyKygtHh ]]ee yke {0H u&d-
ómrd}}[lí pdwfaqmufwnfí apmifhpnf;jcif;jzifh pifMu,faom-
aMumifh oH0&ok'¨d rnf\/
46 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
3/ tmZD0yg&dok'¨doDvonf rtyfr&m y,fpGefYí w&m;ESifhtnD
ypönf;&SmrSD;jcif;jzifh pifMu,faomaMumifh y&da,|dok'¨d rnf\/
4/ ypö,oEédódwoDvonf ypöa0u©Pm qifjcifjcif;jzifh pifMu,f-
aomaMumifh ypöa0u©Pmok'¨d rnf\/
oDvysufjcif;\ tjypfç ok'¨d ESifh w&m;udk,f
1/ ygwdarmu©oH0&oDvysufpD;vQif tjypfum; tmywf(7)ykH oifh-
a&muf&\? a'oemok'¨djzifh pifMu,fEdkif\? w&m;udk,fum; o'¨g-
w&m; jy"mef;\/
2/ £`E,´d oH0&oDv ysupf ;D vQif tjypfum; tbdZÑma'greó paom
udavomw&m;udk,fawG wdk;yGm;\? oH0&ok'¨djzifh pifMu,fEdkif\?
w&m;udk,fum; owdjy"mef;\/
3/ tmZD0yg&dok'd̈ ysufpD;vQif tjypfum; toufarG;rI rpifMu,fjzpf-
&\? ,if;aMumifh &aomypön;f udk ok;H pGwJ idk ;f 'ku#ú t
f mywf oif&h \?
y&da,|dok'¨djzifh pifMu,fEdkif\? w&m;udk,fum; 0D&d, jy"mef;\/
4/ ypö,oEédódwoDv ysufpD;vQif tjypfum; oHo&ma<u; wif-
wwf\? oHo&m0#fu ½kef;rxGufEdkifbJ a<u;wdkYudk ay;qyf&\?
ypöa0u©Pmok'jd¨ zifh pifMu,fEikd \
f ? w&m;ud, k uf m; ynm jy"mef;\/
(aqmif) oDv av;jzm? yg-£H-tm? ypö,m oEédód/
tjypfum; av;? ywfç udav;? oufarG; a<u;wifbd/
ok'¨dav;0? a';ç oHç y? ypöa0u©Pm/
jy"mef;av&Sd? o'¨g owd? 0D&d ynmom/ (0do'k rd̈ *ft&om?55/)
yk*¾dKvf (4) rsKd;
(1) pmrwwf oDvr&Sdol? (2) pmrwwf oDv&dSol? (3) pmwwf
oDv r&Sdol? (4) pmwwf oDv&dSol[k - yk*¾dKvfav;rsKd; cGJjcm; rSwfom;-
oifh\/
0denf;ya'omoifwef; ! 47
'kwd, yÍöuoDv
y&d,EÅç ty&d,EÅç y&dykPÖç ty&mr|ç y#dyó'¨d[k yxr
yg&dok'¨doDvig;yg;ç yÍöuudk odNyD;aemuf 'kwd,jzpfaom ---
(1) y[meoDv? (2) a0&rPdov D ? (3) apwemoDv? (4) oH0&-
oDv? (5) t0Dwu d rú oDv[k oDvig;yg;taygif;udv k nf; rSwo f m;oif-h
onf/ ygPmwdygwudavom tp t&[wår*fy,fowfaom udav-
om tqk;H &Sad om þudavomwdu Yk ykd ,fjcif;ç a&SmifMuOfjcif;ç qefu
Y si-f
jcif;ç ydwfqdkYjcif;ç rusL;vGefjcif; þodkY y,fç MuOfç qefYç ydwfç rvGefusL;
tm;jzifh ig;yg;pD &Sd\/
1/ ygPmwdygwudk y,faMumif; pdwåKyÜg'fonf y[meoDv rnf\/
([d&Dç MowåyÜç u½kPmç tavmbponf trSL;&Sdaom pdwåKyÜg'f
&\/)
2/ ygPmwdygwrS a&SmifMuOfaMumif; 0d&wDonf a0&rPdov
D rnf\/
3/ ygPmwdygw\ qefYusifbufapwemonf apwemoDv rnf\/
4/ ygPmwdygw\ 0ifaygufudk ydwfqkdYaom w&m;onf oH0&oDv
rnf\/
5/ ygPmwdygwudk rvGefusL;aMumif;w&m;onf t0DwduúroDv
rnf\/ þodkYvQif y[meoDvç a0&rPdoDvç apwemoDvç
oH0&oDvç t0DwduúroDv[k ig;yg;pD jzpfukef\/ t'dEém'ge
ponfwdkYüvnf; þtwl ig;yg;pDwnf;/
yÍöuoDv (47) yg;
ur®yxoDv (10)yg;? ykAÁbm*oDv (5)yg;? oOyg,t|orm-
ywåo
d v
D (10)yg;? r[m0dyóemoDv (18)yg;? r*fov
D (4)yg;tm;jzifh
(47)yg; jzpf\/ yÍöuoDv (47)yg;wnf;/
52 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
ur®yxoDv (10) yg;
ygPmwdygw? t'dEém'ge? umarokrdpämpm&? rkom0g'? ydokP-
0gpm? z½ko0gpm? oræyv Ü my0gpm? tbdZÑm? Asmyg'? rdpmä 'd|w
d u
Ykd kd y,fç
MuOfç qefYç ydwfç rvGefusL;tm;jzifh ig;yg;pDwnf;/ þum; ur®yx-
q,fyg;jzifh oDvjyKjcif;wnf;/
psmef&aMumif; ykAÁbm*y#dy'g (5) yg;
1/ tavmbjy"mef;aom ukodkvfpdwåKyÜg'fjzifh umrpäE´udk?
2/ arwåmyGm;rsm;jcif;jzifh Asmyg'udk?
3/ tmavmuonmjzifh (0g) ESvkH;oGif;í xifvmaom tvif;udk
odjcif;jzifh xderd'¨udk?
4/ orm"djzifh O'¨pöudk?
5/ tukodkvfponfudk y,fç MuOfç qefYç ydwfç rvGefusL; ig;yg;pD
jzpfonf/
þum; psmef&aMumif; ykAÁbm*y#dy'g ig;yg;jzifh jyjcif;wnf;/
oOyg,t|ormywådoDv (10) yg;
1/ r*f&aMumif;ÓPfjzifh t0dZÆmudk?
2/ psmef&aMumif; ygarmZÆjzifh t&wdudk?
3/ yxrpsmefjzifh eD0&PwdkYudk?
4/ 'kwd,psmefjzifh 0dwuf 0dpm&wdkYudk?
5/ wwd,psmefjzifh yDwdudk?
6/ pwkw¬psmefjzifh okc 'ku©wdkYudk?
7/ tmumomeÍöm,weormywfjzifh ½lyonm (15)yg;? y#donm
(10)yg;? emewåonm (44)yg;udk (0g) ½lypdwf (15)yg;? a'GyÍö-
0denf;ya'omoifwef; ! 53
oifwef;ydkYcsrnfh tpDtpOf
þ 0denf;oifwef;ü ed'gEka'´opaom Oa'´otpOfjzifh roifjybJ
tmywf (7)yHktpOfjzifhom jcHKí oifjyoGm;rnff jzpfygonf/ xdkYaemuf
&[ef; omraPwdkY vkyfudkifaqmif&Guf vdkufemoifhaom q&m0wf
wynfh0wf paom pk'´ocE¨u0wftus,f ouFef;ç ausmif;ç qGrf;ç
aq;wdüYk usiahf qmifz,
G rf sm;? ausmif;xdik b
f ek ;f Bu;D rsm; odxm;oifah om
uHBuD; uHi,f toG,foG,frsm;? uHav;yg;ç y&du©&m (8)yg;ESifh pyfí
odrSwfzG,frsm;udk odom½kH tusOf;csKyfí oifMum;oGm;rnfjzpfaMumif;
BudKwif odaptyfygonf/
0denf;ya'omoifwef; ! 71
vd*Faxeu aemufwpfenf;
omraPjzpfNyD;olonf ouFef;udk jyef0wfOD;rnf[k ouFef;ü
iJu
h uG jf cif;&So
d nf jzpfí ouFe;f udk cRwyf ,fum wjcm;t0wfukd 0wfí
jzpfap r0wfbjJ zpfap arxkerf 0SD NJ y;D aemuf rdrbd mom ouFe;f jyef0wft?Hh
ouFef;ü iJhuGufjcif; &Sdonfjzpfí q&mOyZÑm,f&[ef;onf ay;tyf-
aomtoGifudk rpGefYaomaMumifh vd*Faxeu rjzpf? vdifusonf/
oDvjyef,l OyZÑ,fjyef,l &SifomraPjzpfEkdif\/ ouFef;ü iJhuGufjcif;
r&Sbd J arxkerf 0SD NJ y;D aemuf ,ciftwdik ;f rdrb
d mom ouFe;f jyef0wfu
vd*Faxeu jzpf\/ &Siftjzpf aecGifhr&? &[ef;cHcGifh r&awmh/
&[ef;usKd;xuf &SifusKd;cuf
vd*aF xeu (= vdicf ;kd ol)tm; aemifomraPjzpfciG hf r&awmhay/
&Sifyg&mZdu[k ac:onf/ &[ef;rsm; yg&mZduusvQif udk&ifBuD;b0
&SifomraP tjzpfaevQif aecGifh&ao;\/ &SifomraPvd*Faxeu
jzpfu &Sio f mraPtjzpfyif aecGirhf &awmhacs/ xdaYk Mumifh a&S;q&mwdYk
onf ]]&[ef;usKd;xuf &SifusKd;cufonf}}[k rdefYqdkawmfrlMuonf/
&SifomraPwdkY txl;owdxm;oifhaom tcsufjzpf\/
ax,soH0gouESifh wdwd¬,yuúEÅu txl;
omoem0efxrf; &[ef;jzpfygvsuf wdwd¬wdkY\ t,l0g'udk ESpf-
oufí wdwa¬d bmif (wdwt
¬d jzpf)odYk ajymif;a&TUum wdww
¬d \
Ykd t0wfukd
0wfaeolç wdwd¬wdkY\ t0wfudk r0wfbJaeoludk wdwd¬,yuúEÅu[k
ac:onf/
ax,so0H gouonf vlEiS hf omraPrsm;üom jzpfciG &hf \ dS ? wdw-¬d
,yuúEÅum; &[ef;rsm;üom jzpfcGifh&Sdonf/ þodkY txl;udk odyg/
wd& pämefESifh pyfí a&SUü a&;cJhNyD;? tyg,fav;yg;ü jyefMunfhyg/
78 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
þü &[ef;rcHz&Ykd ef y,f&mS ;xm;aom vla,mifaqmifwwfaom e*g;ç
*VKefç ewfç odMum;wdkYudkyg wd& pämeft& ,lyg/
oHCab'u A[kokw
oHCmoif;uGJatmifjyKonfqdk&mwGif odrfwpfckwnf;ü (*grodrf
owåAÇ E&Å odrf O'ukau©yodr)f wpfcck k twGi;f ü &[ef;oHCmawmfrsm;
tcsi;f csi;f twlwuG uHrjyKbJ Oykoyf 0g&Pm ponf rjyKbJ olUbuf
ighbuf ESpfbufcGJí wpfNydKifeuf uHjyKatmif tm;xkwfpDrHí tx-
ajrmufvQif xdkuJhodkY uGJjym;atmif pDrHaom yk*¾dKvfrSm oHCab'uuH
xdkuf\/
bdu©Kyg&mZdu (4) yg;om a[mjcif;
bdu©KeDyg&mZdu (5)yg;onf &[ef;rdef;rrsm;ESifhom qufqHí
bdu©eDygwdarmufü zGifhqdkvwHåU jzpfonf/ tbAÁyk*d¾Kvf (11)a,muf-
wdo
Yk nf &[ef;jyKciG hf r&í omoemawmfrS qH;k ½I;H &aomaMumifh yg&mZdu
[k qd&k onf/ bduK© e'D o l uESihf aemufq;kH yg&mZdu (4)yg; (= tEkavmr
yg&mZdu 4-yg;)wduYk kd yxryg&mZduü oGi;f ,loifu h ek \
f / rmwkCmwu
paom okH;a,mufwdkYudk wwd,yg&mZduü oGif;,loifhukef\/ xdkodkY
,loifah omfvnf; uHBu, d mxl;onf\ tjzpfaMumifh toD;tjcm; ,l&-
onf/
ajrSmufyGm;ykH
(u) Ak'¨H ypöu©mrd paom 14-yk'f (ypöKyÜefumv)
( c ) *d[Dwd rH "ma&[d paom 8-yk'f (ypöKyÜefumv)
( * ) tvH ar Aka'¨e? uð Ek ar Aka'¨e? e rraw¬m Aka'¨e?
okrkawåm[H Aka'¨e? (temr|umv) (4)0gus&SdonfwGif -
(u)trSwfjy 14-yk'fESifh (c)trSwfjy 8-yk'f (14+8 =22) ypöKyÜKef
umvjzifh odu©mcsEkdifaom acwfyk'f 22-yk'f &Sdonf/ aemufwpfzef
(u)trSwjf y 14--yk'üf (*)trSwjf y 4-yk'f wGpJ yfajymif;vJí qdo
k mG ;vQif
(14_4 = 56) acwfyk'faygif; (56)yk'f&onf/ pkpkaygif; (22+56 =
78) acwfyk'faygif; (78)yk'f &Sdavonf/ teufay;yHkrSm -
ar = wynfhawmftm;/ Aka'¨e = bk&m;jzifh/ tvH = rxdkufwefNyD/
ar = wynfhawmftm;/ Aka'¨e = bk&m;jzifh/ uðEk = tb,ftusKd;&Sd-
tHhenf;/ rr = wynfhawmftm;/ Aka'¨e = bk&m;jzifh/ e taw¬m =
tusKd; r&SdNyD/ t[H = wynfhawmfonf/ Aka'¨e = bk&m;rS/ okrkawåm
= aumif;pGm vGwNf y/D þodYk ponfjzifh (u)trSwjf y (14)yk'v
f ;kH teuf
ay;wwfygap/
þodv Yk Qif (78)yk'f &So
d nfwiG f rdro
d abmusaom acwfy'k w
f pfy'k -f
jzifh odu©mcsEdkifonf/
odu©mcs&mü pOf;pm;zG,f
]]Ak'H¨ ypöum© rd = bk&m;udk pGeyYf g\}}[k &Gwq
f &kd mü Ak'b
¨ momppfppf
jzpfolonf rsm;aomtm;jzifh wu,fpGefYolhrsm; r[kwfMuaomaMumifh
odu©musrnf rxifyg/ "r®H oHCH ponfwdkYüvnf; enf;wlyif ,lq-
oifhonf/ odu©musEdkifaMumif;om wifjyxm;jcif; jzpfonf/
92 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
aocsmaom odu©mcsenf;
cPacwå ouFef;0wfMu &[ef;cHMuaom 'kv’b&[ef;wdkYudk
jzpfapç tjrJ0wfrnf[k MuHpnfxm;aomfvnf; &[ef;abmifü aevdk-
aompdwf r&Sad om &[ef;udjk zpfap odum© csvykd gonf[k avQmufxm;-
vmygvQif vlxGufvdkaom pdwf wu,f&Sdçr&Sd ppfaq;NyD;vQif ]]om-
raPa&mwd rH "ma&[d = bk&m;wynfah wmfukd &Sio f mraP ud&k ifBu;D
[lí rSwaf wmfryl g}}[k (3)Burd f qdNk y;D í ]ud&k ifBu;D [k rSwx
f ifNyv
D m;}[k
ar;pdppfNyD;rS vl0wfvJapum 'kwd,tBudrf ]]*d[Dwd rH "ma&[d =
bk&m;wynfh awmfudk vl'g,um[lí rSwfawmfrlygbk&m;}}[k qdkap-
&rnf/ ]vl'g,um[k rSwfxifNyDvm;}[k ar;pdppfNyD;rS wwd,tBudrf
]]Oygoaumwd rH "ma&[d = bk&m;wynfhawmfudk &wemoHk;yg;tm;
qnf;uyfwwfaom Oygoum[lí rSwaf wmfryl g[kb&k m;}}[k qdak p&-
rnf/ xdaYk emuf OygoumoDv (ig;yg;oDv)udk tusO;f ay;vdu k ay;yg/
ray;vQiv f nf; odum© usNy[
D k ,lqEdik yf gonf/ (3)Burd f (3)qifh odum© -
csjcif; jzpfonf/ odu©mrusvQif tmywfawG oifhEkdifí txl;owd-
xm;apvdak omaMumifh ,ckuo hJ Ykd odum© csenf;udk wifjyjcif; jzpfygonf/
a,m ye bdu©K
]&[ef;}}[laom jrefrmpum;onf t&[EÅo'´grS &[ef;[k ac:-
vmonf/ ygVde,fwGif ]bdu©K} ]yAÁZÆdw} ]orP}[k oHk;EIef;xm;onf/
]]bdu©K = &[ef;}}[k qdk&mwGif ------
bdu©Lwd bdu©aumwd bdu©K? bdu©mp&d,H tZÑKy*awmwd bdu©K?
bdEyé #"a&mwd bduK© ? ornm, bduK© ? y#dnm, bduK© ? {[d bduL© wd
bdu©K? wD[d o&P*rae[d OyorÜaEémwd bdu©K? baj'm bdu©K?
oma&m bdu©K? aoacg bdu©K? taoacg bdu©K? ora*¾e oHaCe
Úwdåpwkaw¬e uar®e tukayÜe Xmem&a[e OyorÜaEémwd bdu©K?
0denf;ya'omoifwef; ! 93
'kwd,yg&mZdu t"dyÜm,frsm;
eDvu[myP rdóuu[myP = aiGpifwpfusyf\ av;zkdY
wpfzu Ydk kd wpfrwf[k qd&k onf/ xdak &S;a[mif; aiGpifwpfrwfum; a&Tig;-
yJ? aiGig;yJ? aMu;eDq,fyw J Ykd aygif;pyfíxm;aom yJEpS q
f ,f&dS eDvu[m-
yP\ av;ykw H pfyjkH zpfaom wpfrwfac: ig;yJom;wnf;/ acwftvdu k f
a&T aiG aygufaps;ESifh wGufí&aom aiG\ wefzdk;udk odyg/ a&TwpfyJ
wpfa&G;ç aiGwpfyJ wpfa&G;ç aMu;eDEpS yf J ESpaf &G;aygif;aomf (av;a&G;Bu;D
wpfyJ jzpfaomaMumifh) ig;yJwpfrwf\ wefzdk;udk cefYrSef;í odygav/
tmywftqifhtqifh cGJjcm;ykH
qdkcJhaom wpfrwfwefESifh txufypönf;rsm; cdk;vQif yg&mZdu?
wpfrwfwefatmuf wpfyJweftxuf cdk;vQif xkv’pöOf;? wpfyJwef-
atmuf cdk;,lvQif 'kuú#ftmywf oifh\/
0denf;ya'omoifwef; ! 97
ae&majymif;a&TUjcif;aMumifh tmywfoifhEdkifykH
wpfrwfweftxuf olwpfyg;ydik 0f w¬Kypön;f udk cd;k vdak om pdwjf zifh
oH;k oyf xd½x
Hk v
d Qif 'ku#ú ?f vIyo
f mG ;vQif xkvp’ Oö ;f ? ae&mu a&GUoGm;vQif
yg&mZdutmywf oifh\/ þae&mü olwpfyg;u c&D;MuHKí ay;vdkuf-
aom a&TçaiGypönf;rsm; o,faqmifoGm;&mwGif cdk;vdkaompdwf rjzpf-
atmif xdef;odrf;&ef cJ,Of;vS\/ aqmif,loGm;pOf cdk;vdkaom pdwf
jzpfygu txufygtwdik ;f tmywftqihq f ifo
h ifu h m yg&mZdu usEikd -f
onfudk txl; owdjyKyg/
rdbypönf;yifjzpfap owdjyK&ef
'kwd,yg&mZduonf tvGef odrfarGUvS\/ rdbypönf;yif jzpf-
apumrl cdk;vdkaom pdwfjzifh udkifwG,foHk;oyfjcif; rjyK&m/ a>rqdk;weJ
rD;cJyrm owdjyKí a&SmifMuOf&m\/ ausmhuGif;ü rdaeaom orifESifh
jrKH§ ;ü rdaeaom ig;wduYk kd cd;k vdak om pdwjf zihf jzKwv
f w
T v
f u
kd t
f ?hH yg&mZdu-
txd tqifq h ifh tmywfoifEh idk o f nf/ oem;aom pdwjf zifh jzKwv f w
T t
f ?Hh
tmywfroifh/ pdwfxm;onf ta&;BuD;vSonf/
rdrud ,
kd w
f ikd f oGm;&if; vm&if; ausmu
h iG ;f ü rdaeaomf jzKwrf oGm;-
aumif;? Opöm&Sif jzKwfay;rS oGm;aumif;aMumif; bkef;awmfBuD;OD;oDv
om"ujzifh odyg/ wjcm;olu vma&muf jzKwaf y;onfukd vufrcHcyhJ g/
Opöm&Sif vmjzKwaf y;rS vufcaH wmfr\ l / b@mpm;xdu k rf nf pk;d &GUH aom-
aMumifh ukd,fwkdif rjzKwfjcif; jzpfonf/
]ax,socFgw} = cdk;vkdaom pdwf
pdw½f ;dk pdwaf umif;jzifh ,ljcif;rsK;d r[kwb
f J cd;k í wdu
k cf u
kd v
f ,k ufí
nmjzef;vSnfhywfí w&m;awGUí cdk;vdkaom pdwfjzifh &xm;ç oabFmç
um; ponfwüYkd usEeI ;f twdik ;f ray;&atmif wdr;f a&Smifyek ;f 0Suv f akd om
98 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
pdwf[lorQudk ax,socFgw[k rSwfyg/ tuRrf;0if cifrifí &if;EDS;í
,ljcif; acwåcP iSm;&rf;vdkí ,ljcif;rsm;wdkYudk tmywf roifhaMumif;
jyvdkí ax,socFgwH[k jyqdkxm;onf/
(aqmif) wm0umvdç 0dómoduç ,ljcif;rQuçkd wm;jrpfvçdk rdeq
Yf kd ax,s-
ocFgw/
cdk;jcif; (25) yg;
ememb@yÍöu? {ub@yÍöu? om[w¬u d yÍöu? ykAyÁ a,m*-
yÍöu? ax,sm0[m&yÍöu? þyÍöu ig;ckaygif;aomf (5_5=25) cd;k jcif;
(25)yg; &Sdonf[k tusOf;tm;jzifh odyg/
(aqmif) emç {ç omç yk? ax,spk? ig;ck yÍöuvm/
(u) ememb@yÍöu
1/ tm'da,,s = tm&mrfudk w&m;awGUí cdk;jcif;/
2/ [a&,s = aqmif,l xrf;,loGm;aom olwpfyg;Opömudk cdk;jcif;/
3/ t0[a&,s = tyfESHxm;aom b@mudk cdk;jcif;/
4/ £&d,myx0daumay,s = b@maqmifvmol o,f,lvmoludk
b@mESifhwuG cdk;jcif;/
5/ Xmempma0,s = ukef;ü wnfaeaom b@mudk ae&ma&TUajymif;-
xm;í cdk;jcif;/
þig;yg;udk ememb@yÍöu[k ac:onf/
(c) {ub@yÍöu
1/ tm'da,,s = ydkif&Sif\ ouf&Sd uRefudkjzpfapç wd&pämefudkjzpfap
w&m;awGUí w&m;qifí cdk;jcif;?
2/ [a&,s = aqmif,loGm;aom ouf&Sdowå0gudk cdk;jcif;?
0denf;ya'omoifwef; ! 99
aumuf ponfukd cd;k vdak om pdw&f o dS nfjzpfí ok;H oyfthH 'ku#ú ?f vIyaf p-
tHh xkvp’ Oö ;f ? ae&mrS a&GUaptHh yg&mZdu? ajcvSr;f a&GUaptHh ajcvSr;f wdik ;f
ajcvSr;f wdik ;f xkvp’ Oö ;f ? aemufq;Hk ajcvSr;f udk a&GUaptHh yg&mZdutmywf
oifh\/
wdik yf ifí cd;k jcif;ü trsm;wkid yf ifí wpfO;D u cd;k tHh tm;vk;H yg&mZdu
tmywf oif\ h / &[ef;av;yg; tqifq h ifh cd;k cdik ;f &mwGif cd;k aom&[ef;
0efrcHrD tqifq h ifch ;kd cdik ;f aom &[ef;wdüYk 'ku#ú ?f cd;k aom&[ef; 0efct H hH
rlvapcdkif;aom &[ef;wdkYtm; xkv’pöOf;? cdk;olonf xdkOpömudk cdk;tHh
&[ef;av;yg;vkH; yg&mZdutmywf oifh\/ ydkif&Sif r&Sdaomç ydkif&Sifu
tmvsjywf pGefYypfxm;tyfaom ydkif&SifrJh ypönf;udk cdk;vdkaom pdwfjzifh
ok;H oyfthH 'ku#ú ?f vIyaf ptHh 'ku#ú ?f ae&mrS a&GUaptHh 'ku#ú ?f ig;yJatmuf
ypönf;üvnf; xdkYtwlyif jzpf\/
temywåd tmywfroifholrsm;
rdrdOpöm[k xifrSwfí ,laom&[ef;tm; tmywfroifh? tuRrf;-
0ifí,ljcif;? tcduk t
f wef, Y jl cif;? Nyw
d må odr;f qnf;aom Opöm? wd& pämef
odr;f qnf;aom Opömwdu Yk dk ,ljcif;üvnf; tmywfroif/h yHo h u
k [l k xif-
rSwfí ,laom&[ef;? pdwfysHUvGifhaom &[ef;? ½l;aom&[ef;? a0'em
zdpD;aom &[ef;? vufOD;tp vGefusL;aom&[ef;wdkY tmywfroifh/
(yg&mZduPfygVdawmf jrefrmjyef?73)
wwd,yg&mZdu t"dyÜm,frsm;
rEkó0d*[ ¾ - vlZmwfjzpfaom ol\ ud, k [
f o
l nf trd0rf;wGi;f ü
a&S;OD;pGm (y#doaE¨)pdwf (0dnmOf) jzpfay:onfrSpí aoonfhumv
wdkifatmifaom twGif;üjzpfaom þowå0gonf vlZmwfjzpfaom
ol\udk,f rnf\/
104 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
toufZD0dwda`E´rS csykH - toufZD0dwda`E´udk jzwf\? csKyfap\?
cE¨mtpOfukd ysuaf p\? toufudk aqmifwwfaom "m;vufeuf&mS í
teD;ü xm;jcif;ü oHvsuf cuf&if; vSH aqmufykwf ausmufcJESifh
<uif;aom vufeufrsm; tqdyu f akd omfvnf;aumif; wpfcck &k mS í teD;-
ü csxm;ay;jcif;udk ,l&ygonf/
aojcif ; \ *k P f a us;Zl ; - aojcif ; \ *k P f a us;Zl ; [l o nf
touf&Sifaejcif;ü tjypfudk jy\/ aojcif;\ *kPfaus;Zl;udk csD;usL;
ajymqdkjcif;ukd qkdonf/
aojcif;iSm aqmufwnfapjcif; - vufeufudkaomfvnf;aumif;
aqmif,yl g? "m;ESix fh ;kd aoyg? tqdypf m;aoyg? BuKd ;qGcJ saoyg[lí þodYk
cdkif;jcif;wnf;/
aoapvdkaom pdwftMuH - aojcif;ütrSwf? aojcif;üapwem?
aojcif;ü tvdktMuHwdkYwnf;/ þwGif ygP = owå0gçç ygPmwdygw
= owå0gudk owfjcif;ç ygPmwdygwD = owå0gudk owfavh&o
dS çl ygPm-
wdygwya,m* = owå0gudk owfjzwfaMumif; vkHYvya,m*[lí
av;csufudk cGJjcm; rSwfom;oifh\/
ygPmwdygwya,m* (6) yg;
1/ om[w¬duya,m* = rdrdvufjzifh owfykwfn§Of;qJjcif;?
2/ edó*¾d,ya,m* = jrm; vSH ,EÅ&m; ausmufcJponfwdkYjzifh
ypfvTifhjcif; ya,m*?
3/ tmPwåu d ya,m* = ]þolukd owfvu kd }f [k apcdik ;f ol\ owfcikd ;f -
jcif; ya,m*? (¤if;üvnf; 6-rsKd; vm&Sd\/)
4/ xm0&ya,m* = a&TUajymif;í r&aumif;aom wGif;wl;jcif;ç rSD&m
wHuyJ sOf teD;ü "m;udk csxm;jcif;ç [ke;f cwfjcif; ponfwjYkd zifh owf-
aMumif; ya,m*?
0denf;ya'omoifwef; ! 105
arQmv
f ifah wmifwh í awmü aetH?h awm&usit hf ?hH "kwifaqmufwnft?hH
qGrf;cHtHh? oGm;ç &yfç xdkifç avsmif;jcif;jyKtHh 'kuú#ftmywfoifh\/
temywåd? tmywfroifholrsm;
txifBuD;jcif; ]&Edk;jcif;}jzifh r0g<um;vdkaom &[ef;? (onf;ajc-
ysufí) ½l;aom &[ef;? (bDvl;zrf;í) pdwfysHUvGifhaom &[ef;? a0'em
zdp;D aom &[ef;? tpvufO;D vGeu f sL;aom &[ef;wdtYk m; tmywfroif/h
yg&mZdutmywf NyD;\/
"""
0denf;ya'omoifwef; ! 117
oHCm'daooff[lonf ..
]]oHaCm tm'drSd ap0 aoao p £pädwaAÁm tómwd oHCm'd-
aoaom}}
aoaom}}[lonfEiS hf tnD tpjzpfaom y&d0gof,jl cif;üvnf;aumif;?
tv,fjzpfaom rmewf,ljcif;üvnf;aumif;? tqkH;jzpfaom tAÇmef
oGif;jcif;üvnf;aumif; uHokH;yg;vkH;ü oHCmudk tvdk&Sdtyfonfcsnf;
jzpfaomaMumifh oHCm'daooftmywf[k ac:onf/
oHCm'daooftmywf (13) yg;
yxrmywådum e0 = a&S;OD;pGm 0w¬Kudk vGefusL;qJcPü (0g)
vGefusL;vQif vGefusL;jcif; oifha&mufjcif;&Sdaom tmywf (9)yg;?
pwåma&m ,m0wwd,um = vGefusL;qJcPü oHCm'daooftmywf
roifhao; okH;Budrfwdkifatmif orEkbmoeuH Úwfur®0gpmtqkH;ü
oifh&aom ,m0wwd,utmywf (4)yg;? aygif; (13)yg; jzpfonf/
yxrmywådumtmywf (9) yg; tusOf;
1/ okuú0dó|d odu©myk'f
tdyfrufü okufvGwfjcif;ukd MuOfxm;í apwemjzifh aphaqmf
BuKd ;ukwtf m;xkwu f m edrw
d u
f kd (t*FgZmwfu)kd vkv
YH jyKí okuf (10)rsK;d rS
wpfrsKd;rsKd;ukd vGwfvQif okuú0dó|doHCm'daooftmywf oifh\/
(okufrvGwfvQif xkv’pöOf;tmywf oifh\/)
118 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
(aqmif) vTwaf pvdiYk mS ç apwemwnfçh Asmygvkv
YH ç jyKru
d vsi;f ç okuv
f w
G f
jcif;[kç aMumif;&if;okH;vDç t*FgnDç oifhNyD 0dó|d/
2/ um,oHo*¾odu©myk'f
arG;zGm;ump t&G,rf pS í vlZmwf&adS om rde;f rudk udik v
f o
kd ;Hk oyf-
vdak om um,oHo*¾&m*pdwjf zifh qHyif? arG;nif;? tarG;Ek? tarG;i,f?
t*FgBuD;i,f udk,fcE¨mtpdwftydkif;wdkYudk vkHYvya,m*jzifh xdudkif
okH;oyf ayGUzuf zspfn§pf om,mvQif um,oHo*¾oHCm'daoof
tmywf oifh\/
(aqmif) vlrdef;ryif1 ç rdef;rxifvsuf2ç oHo*f&m*3ç vkHYvjyKvsif;4ç
udkifrdjcif;[k5ç aMumif;&if;ig;vDç t*FgnDç oifhNyD oHo*¾/
3/ 'k|Kv’0gpm odu©myk'f
tysKd vlysKdwdkY arxkefESifhpyfaom pum; ajymqdkouJhodkY odç Mum;
em;vnfEikd af om rde;f rtm; arxkeEf iS hf pyfaom ½ke&Yf if;Murf;wrf;aom-
pum; ajymMum;vQif xdkcPü tajymcH&aom xdkrdef;r em;vnfygu
'k|Kv0’ gpmoHCm'daooff tmywfoif\ h / (rodem;rvnfvQif xkvp’ Oö ;f
tmywfoifh\/)
(aqmif) vlrdef;ryif1ç rdef;rxifvwf2ç 0pmóm'3ç xkd&m*jzifh ajymjy
avbd4ç csucf si;f od[5k aMumif;&if;ig;vDç t*FgnDç oifNh yD 'k|Kv/’
4/ twåumryg&dp&d, odu©myk'f
rdrt
d m; arxkejf zifh vkyaf uR;jcif;iSm odç Mum;em;vnfaom rde;f r\
xHü oDv&daS om uk, d u
f siwhf &m;&Sad om jrwfaom txufwef;vkyif ef;-
awGudk vkyfaqmifaeaom iguJhodkYaom oltm; arxkeftusifhjzifh
vkyaf uR;jyKpjk cif;onf tvSLwumwdw Yk iG f tjrwfq;Hk aom tvSLjzpf\?
ponfjzifh arxkefvSLjcif;\ *kPfaus;Zl;udk csD;rGrf;ajymqdkí arxkef
0denf;ya'omoifwef; ! 119
5/ oÍö&dwå odu©myk'f
vifr,m;jzpfapvdkaomaMumifh a,mufsm; rdef;rwdkY\tMum;ü
atmifo, G rf jI yKvQif t,kwq
f ;Hk tm;jzifh wpfcPrQaygif;azmfjcif;twGuf
jynfw
h efqmrudak omfvnf; ajymqdq k ufo, G af y;vQif oÍö&w
d å oHCm-
'daooftmywf oifh\/ (y@Kufü atmifoG,frIjyKvQif xkv’pöOf;
tmywf oifh\/)
(aqmif) usm;rESpf&yf vlom;ZmwfwdkY1ç uif;jywfuGJcdkuf atmifoG,f-
xdkufí2ç cdkif;cdkuf0efcH3ç pkHprf;[efESif4hç wpfzefr,Gif;ç jyefajym-
jcif;[k5ç aMumif;&if; ig;vDç t*FgnDç oifhNyD oÍö&dwf/
(rSwfcsuf) 0efcHtHh 'kuú#fç 0efcHí pkHprf;tHh xkv’pöOf;ç 0efcHpkHprf;NyD;í
wpfzef jyefaqmifvmtHh oHCm'daoofftmywf oifh\/
6/ uk#dum& odu©myk'f
aqmufvkyfol 'g,um r&Sdí rdrdudk,fwdkif yJcGyf ykqdef paom
vuform;ud&, d mwdu Yk kd iSm;&rf;í aqmufvyk t f yfaom twGi;f bufü
jzpfapç tjyifbufüjzpfapç twGi;f tjyif ESpb f ufv;Hk üjzpfap t*Faw
(odkY) ajrnufjzifh vdrf;usHtyfaom ]uk#Dausmif;i,fudk} rdrdaexdkifzkdY
aqmufvv kd Qif yd;k &G jcyke;f jcaoFh usm; ponfwv Ykd nf; r&S?d aumufyo
J ;D ESH
ponfwdkYvnf; rpdkufysKd;í ab;tEÅ&m,f r&Sdaom ausmif;ywfvnfü
120 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
EGm;ESpfaumif uaomvSnf;jzifh vSnfhvnfoGm;vmEdkifavmufatmif
Oypmvnf;&Sad om ausmif;&mudk a&G;cs,ñ f eT Mf um;&ef tvdiYk mS tjcm;-
&[ef;wdu Yk kd rdr&d nf&,
G x
f m;onfh ausmif;aqmufvyk &f ef ausmif;&modYk
yifhaqmif&rnf/
ab;tEÅ&m,f&Sdaom t&yfüjzpfap Oypmr&Sdaom t&yfüjzpfap
udk,fwdkifaqmufvkyfvQif 'kuú#ftmywf oifh\/ ('kuú#fESpfcsuf)
tjcm;&[ef;wduYk v
kd nf; ryifah qmifbvJ suf aqmufvyk í
f jrwf-
pGmbk&m;\ (vufoef;awmf) txGmtm;jzifh tvsm; (12)xGm? teH
twGif;us (7)xGm&Sdaom xdkausmif;\ tBuD;qkH;yrmPxufvnf;
vGefNyD; aqmufvkyfí eH&Htrdk;wdkYudkvnf; t*Fawcsif; ajrnufcsif;
qufpyfrdatmif vdrf;usHaomfvnf;aumif; uk#dum&oHCm'daoof-
tmywf oifh\/
(aqmif) Ov’dwåm'd tp&Sdom; uk#dokH;vkH;1 atmufqkH;yrmP2 ausmif;
Xmevnf; rjyrñTe3f yrmPvGev f su4f rdrw
d u f m5 aexdik &f m
G w
ESi6hf avsmpf mG okwaf v t*Fawajrudçk pyfapr<uif;7 taMumif;-
&if;[k ajcmufcif;ckepfvD avsmfatmifnD oifhNyD uk#du/
(rSwfcsuf) t*Fgckepfyg; &So
d nft
h euf ausmif;&mudk rMum;jcif;? yrmP
vGefjcif; (3+4)t*FgESpfyg;udk Ekwfí usefig;yg;wdkYudk
ausmif;Xme rjyrñTefjcif;ESifhwGJrl t*Fg (6)yg; jzpf\/
oHCm'daoofwpfcsuf oifh\/ yrmPvGefjcif;ESifh wGJrl
t*Fg (6)yg; oHCm'daoofwpfcsuf oifh\/ ESpfyg;vkH;ESifh
wGJrl t*Fg(7)yg; jzpfí oHCm'daoofESpfcsuf ,lonf/
('kuú#fESpfcsuf oHCm'daoofESpfcsufoifhaom odu©myk'f
wnf;/)
0denf;ya'omoifwef; ! 121
7/ 0d[m&odu©myk'f
aqmufvkyfol 'g,um&Sdí twGif;bufüjzpfapç tjyifbufü
jzpfapç twGif; tjyifESpfbufvkH;üjzpfap t*Faw (odkY) ajrnufjzifh
vdrf;usHtyfaom aqmufvkyfol 'g,um&Sdaom ]BuD;aomausmif;}udk
rdrad exdik zf Ydk aqmufvyk af pvdv
k Qif yd;k &G jcyke;f jcaoFh usm;ponfwv Ykd nf;
r&Sd? aumufyJoD;ESHponfwdkYvnf; rpdkufysKd;í ab;tEÅ&m,f r&Sdaom
ausmif;ywfvnfü EGm;ESpaf umif uçaomvSn;f jzifh vSnv hf nfomG ;vm-
Edik af vmufatmif Oypmvnf;&Sad om ausmif;&mudk a&G;cs,ñ f eT Mf um;&ef
tvdkYiSm tjcm;&[ef;wdkYudk rdrd&nf&G,fxm;onfh ausmif;aqmuf&ef
ausmif;&modkY yifhaqmif&rnf/
ab;tEÅ&m,f&adS om t&yfüjzpfapç Oypmr&Sad om t&yfüjzpfap
aqmufvyk af pvQif 'ku#ú t
f mywfoif\ h / tjcm;&[ef;wdu
Yk vkd nf; ryif-h
bJvsuf aqmufvyk af pí eH&t H rd;k wku
Yd vkd nf; t*Fawcsi;f ajrnufcsi;f
qufpyfrdatmif vdrf;usHapvQif 0d[m&um&oHCm'daooftmywf
oifh\/
(rSwcf su)f t*Fgxkw&f mwGif yrmPvGejf cif;rS wpfyg; <uif;aom t*Fg-
wdkYrSm uk#dum&odu©myk'ftwdkif; t*Fg (6)yg; jzpfonf/
(aqmif) uk#dum&ç tifckepf0wGifç yrmPvGefy,fç usefajcmufoG,fç
oifhzG,f 0d[m&/
8/ yxr'k|a'go odu©myk'f
pdwfqdk;onfjzpfí jrifjcif; Mum;jcif; ,kHrSm;jcif;[laom tajc-
tjrpf t&if;rlv r&SdbJvsuf wpfyg;aom &[ef;udk omoemawmfrS
a&GUavsmapjcif;iSm yg&mZdu (19) yg;wkdYwGif wpfyg;yg;jzifh pGyfpGJaom
pum;udk tajymcH&aom xdk&[ef; xdkcPü odem;vnfvQif yxr
'k|a'gooHCm'daooftmywf oifh\/
122 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
(aqmif) &[ef;rsm;wGif a&wGuf0ifí1 oefYpifool xifrSwf,lvsuf2
trlvu3 or®KcvQi;f pGypf jJG cif;wnf4h csucf si;f od[5k aMumif;&if;
ig;vDç t*FgnDç oifhNyD 'ka|mo/
9/ 'kwd,'k|a'go (ac:) tnbm*d, odu©myk'f
pdwfqdk;onfjzpfí rdrdpdwfqdk; tjrifuyfíaeaom &[ef;\
trnfudk tjcm;emrnfwpfckü ajymif;vTJrSnfhac:NyD; trnfwljcif;
ponftaMumif;udk t>rufaxmifí tjcm;ol jyKusiahf om arxket f rI-
wdu
Yk kd xk&d [ef;jyKusio hf nf[k qifw½l ;dk rSm; jyKvyk u
f m xdt
k jrifuyfaom
&[ef;udk omoemawmfrS a&GUavsmapjcif;iSm yg&mZdu(19)yg;wGif
wpfyg;yg;jzifh pGypf v
JG Qif xdck Pü xdt
k ajymcH&aom&[ef; odem;vnf-
vQif 'kw, d 'k|a'goac: tnbm*d, oHCm'daooftmywf oif\ h /
t*Fg (6)yg; - a&SUodum© yk't
f *Fg (5)yg;ü tnbm*d, t"du&P
udÍadö 'o avorwå wpfyg;aom tzd&Yk adS om wpfpw Hk pfcak om t>ruf-
rQ,lí pGyfpGJjcif;[k t*Fgwpfyg;xnfhygu t*Fg (6)yg; jzpf\/
(aqmif) a&SU'kXfa'goç tifig;0wGifç tnbm*dç wnf&m\vQifç udÍöd-
a'oç t>rufrQudkç pGJ,lydkç rSwfvdk 'kwd,ç 'kXfa'go/
okuú0dó|d odu©myk'ft"dyÜm,f
okufvGwfjcif;[lonf okufaoG;\ rlvae&mrS a&GUavsmjcif;-
wnf;/ ,kwfpGtqkH; okufvGwfapvdkí cg;aumhvQifç vGwfapvdkaom
qE´jzifh t*FgZmwfudk aygifESifh n§yfzdí tdyfvQif a&SUtzdkYü vGwfap-
vdak om qE´ygaomaMumifh tdyaf ysmpf Of okuv
f wT af omf oHCm'daoof-
tmywfrS rvGwf[lí odyg/
t*FgZmwfawmifhcdkifjcif; taMumif; (5) yg;
(1) &m*aMumifh awmifch ikd jf cif;ç (2) usiBf u;D pGev
Yf í
kd awmifch ikd jf cif;ç
0denf;ya'omoifwef; ! 123
twåumryg&dp&d, odu©myk'ft"dyÜm,f
twå a em tw¬ m , umryg&d p &d , m twå u mryg&d p &d , m
(tw¬m,yk'f ausaom raZÑavmyDwyÜK&o d ?f rdrt
d usK;d iSm arxkeu
f mr-
jzifh vkyfauR;jcif;Bud,m &ap/)
0denf;ya'omoifwef; ! 129
omoemBuD;yGm;aMumif;
{0H oH0'¨g [d wó b*0awm y&dom ,'d'H tnrn 0paee
]]{0H
tnrn 0k|myaeem}}
myaeem}}wd tjypfawGUvQif tcsi;f csi;f ajymqdq
k ;Hk r owd-
ay;Mu? tmywfawG oifha&mufaevQif xdktmywfwdkYrS xajrmuf-
pifMu,fatmif ulnDMuaomaMumifhom ,ckrsufjriftajctaetxd
jrwfpGmbk&m;&Sif\ y&dowfomoemawmfBuD;? oDv orm"d ynm
odu©mtusifhrsm; BuD;yGm;aeonf wdk;wufaeonf[k jyqdkonf/
omoemBuD;yGm;wdk;wufrI[lonf
þpum;udk axmufí bk&m;wnf ausmif;aqmufç oHCmta&-
twGuf rsm;jym;ae½kHrQjzifh omoemBuD;yGm;onf[k rqdkEkdif/ tjypf-
tmywf pifMu,faom y&dowf? oDv orm"d ynm odu©m (3)&yfudk
usiahf om &Siv
f yl &dowf wd;k yGm;rSom omoem Bu;D yGm;wd;k wufonf[k
qdkEdkifonf/
omoemjyKjcif;[lonf
wcsKUd aom yk*Kd¾ vw
f o
Ykd nf bk&m;tqlaygif;rsm;pGm wnfaeMuonf?
ausmif;awGrsm;pGm aqmufvkyfaeMuonf? BuD;pGmaom 'kv’b&SifjyK
&[ef;cHyGJrsm;ukd jyKaeMuonf? xkdokdY jyKaeMuonfudkyif ]omoem-
jyKaeonf}[k xifwwfMuonf/ tjypftmywfawG rpifMu,f? oDv
orm"d ynmusiphf OfawG rusiyhf gbJ aqmif&u G af eMuvQiu f m; bk&m;&Sif
tvdkawmfus omoemjyKjcif;rsKd; rjzpfEkdifay? omoemawmf wdk;wuf
Bu;D yGm;atmifjyKonf[al om pum;tqdrk sm; r[kwEf idk af Mumif; owdjyK-
oifhonf/
ukv'louodu©myk'f t"dyÜm,f
þodum© yk'o
f nf &Snv
f sm;vS\? tusO;f csKyf rSw&f efum; -&[ef;
156 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
wpfyg;onf 'g,um 'g,dumrwd\ Yk o'¨gw&m;tppftrSeu f kd zsuq
f ;D -
ae\/ jrifuek Mf um;ukeaf om &[ef;aumif;wku Yd ukv'lou &[ef;udk
olaeaom ausmif;wdkufç NrdKU&GmrS ESifxkwf&rnf/ xdktcg tESifxkwf-
cH&aom &[ef;u ESifxkwfxm;aom &[ef;wkdYudk qE´m*wd paom
t*wdav;yg; vdu k Mf uonf[k ajymvQif &[ef;wdu Yk þokYd rajymzd&Yk ef
wm;jrpf&rnf? wm;jrpfygvsuf xdktajym xdktvkyfawGudk rpGefYvQif
orEkbmoeuH jyK&rnf? uHjyKí rNy;D cif xkt d ,ludk pGev
Yf Qif aumif;\/
uHNyD;onfhwdkifatmif xkdt,lukd rpGefYvQif ukv'lou oHCm'daoof
tmywfoifhonf[k jyaom odu©myk'fwnf;/
*gr ed*r e*& = &Gm ed*kH; NrdKU txl;
NrdKU½kd; wHwdkif; t&H r&Sd? aps;vnf; r&Sdonfum; &Gm/ NrdKU½dk; wHwdkif;
t&Hr&Sd aps;om &Sdonfum; ed*kH;/ ESpfyg;pkH &Sdonfum; NrdKUwnf;/ ,ck-
acwfü ppfwyfESifh &Jpcef;wdkYudk tumt&HwHwdkif;[k ,lu oifhrnf
xifygonf/
(aqmif) wHwdkif;&H r&Sd? aps;om &Sd? rSwfbd ed*kH;wnf;/ ESpfyg;pkH &Sd? NrdKU[k
od? r&Sd *grwnf;/
ukv'lou = trsKd;av;yg;ukd zsufqD;ykH
rif;ç olaX;ç ukeof nfç olqif;&J[al om trsK;d av;yg;wdu
Yk kd zsuq
f ;D -
wwfaomaMumifh ]]ukav 'laowDwd ukv'loaum}}t& trsKd;-
av;yg;wkdYukd zsufqD;olwnf;/
þü rpifç ñGefç &THUykyfwdkYjzifh yufí zsufqD;jcif;? wkwfç "m;
vufeufwdkYjzifh ½kdufykwfjcif;wdkYjzifh zsufqD;onf r[kwf? csD;ajr§muf-
axmufyjhH cif;? cspcf if av;pm;MunfnKd cifrif&if;ES;D vmapjcif; tusK;d iSm
yef;ay;jcif;? opfo;D ay;jcif; paom ukv'loe0w¬K&pS yf g;wdu Yk kd aqmif-
&Gufay;jcif;[laom ,kwfrmaom tusifhjzifh rdrdtay:üom cifrif
0denf;ya'omoifwef; ! 157
avmuGwfysLiSm jyKpkoifholrsm;
&[ef;awmfrsm;onf rdrdausmif;odkY &yfa0;rS a&muf&Sdvmaom
{nfhonftm;vnf;aumif;ç vSL'gef;&ef ypönf;r&Sd txD;usef qif;&J-
om;tm;vnf;aumif;ç tEÅ&m,fjyKEdkifaom Oya'rJh vufeufudkif-
rsm;tm;vnf;aumif;ç tpd;k &trIxrf; rif;pd;k &mZmwdt Yk m;vnf;aumif;ç
vmbfvmbudk rarQmv f ifb
h J tEÅ&m,fjyKrnfh ab;rS vGwaf p&ef &nf-
&G,fí avmuGwfysLiSm jyKaumif;onf/ jyKpkoifhonf/ aomufa&-
ok;H a& ay;&rnf/ eHeufyikd ;f wGif qGr;f cJz,G f abmZOfrsm; auR;arG;&rnf/
naeydik ;f jzpfrl csupf m;vdyk gu omraPESihf uyÜ, d wdx
Yk H tyfEx
HS m;aom
qef qD &SdvQif xkwfay;&rnf/ tdyf&m ae&may;&rnf/ &[ef;wdkY\
touftEÅ&m,fuv kd nf;aumif;ç ausmif;uefb&k m; taqmuftOD;ud-k
vnf;aumif; tEÅ&m,fjyKEkdifolwdkYtm; oHCduypönf;udkyif ay;auR;-
aumif;\/ rdrd rbkOf;ay;rD oD;jcm; cGJxm;í jyifqifauR;aumif;\/
þodYk jyKpjk cif;jzifh rdrtd ay: MunfnKd í ypön;f av;yg; vSL'gef;vdrrhf nf[k
arQmfvifhcsuf rxm;&/ tEÅ&m,frS toufab;rS vGwfajrmuf&m
vGwaf jrmufaMumif; ay;urf;auR;arG;jcif; jyKpjk cif; jzpfonf[k pdwu f
atmufarhqifjcifí jyKpkauR;arG;&rnf/
t*Fawç opfç 0g; ponf ay;jcif;
azsmpf yfNy;D aom t*Faw ajrnuf (odrYk [kw)f xk;H ç oJç bdvyfajrç
tkwrf eI aYf y;jcif;ç 'efyal y;jcif;ç Burd çf EG,çf avQmçf 0g;ç opfom;ç opfi,fç
jrufç jzLqHjrufç Nydef;jrufpaom aqmufvkyfa&;ypönf;rsm;rS udk,fykdif
ypön;f rsm;udk vl'g,umwdt Yk m; (1) jzm;a,mif;odr;f oGi;f &ef? MunfnKd -
ap&ef? vSL'gef;ap&ef &nf&G,fcsufjzifh ay;vQif 'kuú#f? (2) rax&fBuD;
ausmif;xkid f bke;f Bu;D tjzpf tay:pD; &í ydik pf ;kd ykid ef if;jyKvyk í
f ay;vQif
xkvp’ Oö ;f ? (3) cd;k aMumifc;kd 0Sujf yKí oHCm rodatmif yke;f uG,zf ;Hk 0Suíf
(cdk;vdkaom pdwfjzifh) ay;vQif wefzdk;tavsmuf yg&mZdutmywftxd
166 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
oifhapEdkif\/
aq;ukoay;jcif;
&[ef;awmfrsm;onf vl'g,um 'g,dumrwdkYtm; aq;ruktyf?
aq;ray;tyf? aq;enf;vnf; ray;tyf? aq;ay; aq;ukvQif 'ku#ú -f
tmywfoifh\/ o'¨gw&m;jynfhpkHí ypönf;Opöm<u,f0csrf;omaom
bk&m;'g,um ausmif;'g,um tvSL'g,umwdu Yk kd aq;ay;jcif; aq;
ukjcif; rjyK&/
0denf;jypfvGwfatmif aq;enf;ay;jcif;
'g,umwpfO;D u ]]wynfah wmf\ rdcif zsm;emaeojzifçh rnfonf-h
a&m*g jzpfaeí aq;enf; ajymjyygbk&m;? aq;enf;aumif; ñTefjyyg-
bk&m;}}[k avQmufxm;vmvQif aq;ynm A[kow k &Sad om &[ef;onf
aq;enf;ukd wkud ½f u
dk f rajymjy&/ teD;ü&Sad om aq;ukaumif;ol &[ef;
omraP wpfO;D OD;tm; ajymonft h aejzifh ]]rnfonf&h [ef; rnfonfh
a&m*gjzpfpOfu rnfonfhaq;jzifh ukoí aysmufuif;zl;aMumif;}}
ajymMum;Edkifonf/ 'g,umjzpfolu eHab;rS Mum;emrSwfom;í ol\
rdciftm; xkdaq;enf;twdkif; ukoygvQif xdkaq;enf;ajymMum;aom
&[ef;rSm ukv'loetrI jyK&mra&muf? tmywf roifhacs/
odkYr[kwf 'g,umjzpfolu 0denf;em;vnfojzihf rnfolzsm;em-
onf rnfot l wGu[f k emrnfudk razmfñeT ;f bJ ]]þa&m*grsK;d jzpfaeol-
udk rnfonfah q;jzifh uko&oenf;}}[k aq;ynmoabmoufoufukd
ar;&mü xdka&m*g aysmufuif;apEdkifonfh aq;enf;rsm;udk ajymjycGifh
&Sd\/
aq;ukaumif;aom yk*¾dKvfrsm;
&[ef;ESihf omraPrsm;onf rdr\
d crnf;awmf r,fawmfEiS hf ¤if;wdYk
0denf;ya'omoifwef; ! 167
or®mtmZD0jzpf&ef vdk&if;tcsufrsm;
ukv'loe&Spyf g;? taeoeESpq f ,fw h pfyg;? uk[eç vyeç Ov’yeç
edrdwåur®ç edayÜodu [laom rdpämZD0ig;yg;? uk[eokH;yg;? vye
wpfq,fo h ;Hk yg;? aerdwu då wm ajcmufyg;? edayÜou d wm wpfq,fw h pfyg;?
temrmo a&Tç aiGEiS hf pyfí rtyfaom tvSLcHenf;jzifh &aomypön;f ?
aqGrsK;d rawmf rzdwMf um;xm;aom olwx Ykd rH S awmif;jcif;aMumifh &aom
ypön;f ? rdrüd &[ef;aus;Zl; r&Sb d J &Sad ,mifrí l ajymqdjk cif;aMumifh &aom
ypönf;? vmbfudk awmifhwí jyKaomtrIaMumifh &aomypönf;? yifudk
½dk;om; omoemBuD;yGm;vdkaom pdwfjzifh r[kwfbJ vltrsm;\ csD;rGrf;
ylaZmfouúm&udk awmifw h í 0denf;udk av;pm;[efjzifh pmayoif,u l m
pmoifwdkufzGifhjcif;? ausmfaZmxif&Sm;vdkí (0g) udk,fhausmif;wdkuf
pnfum;wd;k wufví kd ud, k wf ikd v f nf; w&m;tm;xkwjf cif;? olwpfyg;ud-k
vnf; jyoonfqu kd m &dyo f maxmifjcif;? rdru d ,
kd uf kd psmef&ol r*fzvkd -f
&olxifatmif psmefr*fzv kd Ef iS hf eD;pyfaom psmefpum; r*fpum; ajymqdrk çI
oGm;jcif;ç &yfjcif;ç xkid jf cif;ç avsmif;jcif;[laom £&d,mykxf av;yg;wdüYk
vloltrsm; txifBuD;atmif [dwf[efaqmifjcif;trIwdkYjzifh &&Sdav-
orQaom ypönf;wdkYudk okH;aqmifjcif;onf rdpämZD0 jzpf\/
okwo f v
D u©ef jA[®Zmvokwaf wmfü a[mMum;xm;aom rdpmä ZD0
trIrsKd; (152)yg; &Sdao;\/ xdkygVdawmf jrefrmjyefü Munfh½IMuyg&ef
odaptyfygonf/
0denf;ya'omoifwef; ! 177
"""
178 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
0denf;ya'omoifwef; ! 179
oHCm'daooftmywfukpm;enf;
a&S;OD;pGmoHCm'daooftmywf wpfu,foifh roifh qH;k jzwf&rnf/
oHCm'daooftmywfroifb h J 0wfaqmufwnfvQif 'ku#ú t
f mywfoifh
onf/ oHCmukd n§O;f qJ&mvnf; a&mufonf/ oifah &mufcahJ omf nOfzh ;kH
vTrf;rI &Sd r&Sd qHk;jzwf&rnf/
oHCm'daooftmywf oifha&mufaom&[ef;onf tmywfoifh
a&mufaom&uf t½kPrf wufrD tmywfudk a'oemrMum;vQif nOfzh ;kH
vTr;f onf rnf\/ nOfzh ;kH vTr;f &ma&muf\/ tmywfoifah &mufaom&uf
t½kPrf wufrD a'oemMum;vQif nOfzh ;kH vTr;f onf rrnf/ nOfzh ;kH vTr;f &m
ra&muf/ xkaYd Mumifh a&S;q&mawmfBu;D tcsKUd onf t½kPrf wufrD bk&m;
0wfjyKcgeD;ü aeYpOf a'oemMum;awmfrlavh &SdMuonf/ nOfhzHk;vTrf;ç
rzHk;vTrf;ukd zHk;vTrf;jcif; t*Fg (10)yg;jzifh pdppf&m\/
zHk;vTrf;jcif;t*Fg (10) yg;
(1) tmywfoifhjcif;? (2) tmywfoifh\[k trSwf&Sdjcif;? (3)
yuwwfjzpfjcif;? (4) yuwwf[k trSwf&Sdjcif;? (5) tEÅ&m,f (10)yg;
wpfyg;yg; r&Sjd cif;? (6) tEÅ&m,fr&S[
d k trSw&f dSjcif;? (7) &[ef;wpfyg;yg;
0denf;ya'omoifwef; ! 181
um,oHo*¾odu©myk'f
arG;zGm;cgp oli,frudyk ifjzpfap vlZmwf&adS om rde;f rukd xdvçdk
ukid v
f dk oH;k oyfvadk om um,oHo*¾&m*pdwjf zifh qHyifç arG;nif;ç t*Fg
BuD;i,fwkdYukd xdukdifoHk;oyf ayGUzufvQif um,oHo*¾oHCm'daoof
tmywfoifh\/
t*Fg (5) yg;
(1) vlrdef;rjzpfjcif;ç (2) vlrdef;r[kodjcif;ç (3) um,oHo*¾&m*
&Sjd cif;ç (4) vHUk vya,m* tm;xkwjf cif;ç (5) xduidk rf jd cif; aygif; (5)yg;/
(aqmif) vlrdef;ryifç rdef;rxifvsufç oHo*f&m*ç vHkYvjyKvsOf;ç ukdifrd-
jcif;[kç aMumif;&if;ig;vDç t*FgnDç oifhNyD oHo*¾/
ajcukd qkyfe,fí &Sdckd;vkdaom rdef;rukd wm;jrpftyf\/ ajcukd
aomfvnf; ouFe;f jzifh zH;k vTr;f tyf\/ rwkerf vIyaf omfvnf; aetyf\/
rwkefrvIyfaeaom &[ef;tm; pdwfuom,maomfvnf; tmywf
roif/h qGr;f avmif;ç qGr;f uyf&mü rawmfwq vufponfwjYdk zifh xdr½d -Hk
rQjzifh oHCm'daooftmywfroifh/ &m*pdwfjzifh rdrd\ um,ya,m*ç
0pDya,m*ygrS oifo h nf/ q&m0ef q&mrwkYd prf;oyf&mç aq;xk;d &mü-
vnf; Nidrfí om,m½kHrQjzifh oHCm'daooftmywf roifh[k rSwfyg/
okaYd omf prf;oyfpOf aq;xk;d pOf om,mrIjzifh rdrud ,dk u
f dk vIy&f mS ;rdygu
oHCm'daooftmywfoifhEkdifonf/
bk&m;yJG ausmif;yJG armfawmf,mOfay:ponfwüYdk rmwk*grrsm; Mum;
wk;d a0SMY u&mwGif oHCm'daooftmywfoifw h wfonf/ ¤if; rmwk*grwd-Yk
\ vufç ajcç qHyifponfESihf ,kwfpGtqHk; t0wfyg;Mum;rS wkd;xGuf
aeaom tarG;wku Yd kd xdvakd om pdwjf zifh xdatmifBuKd ;pm;í xdrcd ahJ omf
oHCm'daooftmywfoifhonf/ &[ef;awmfrsm; owdxm;oifhonf/
186 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
'k|Kv’0gpm odu©myk'f
tysKd vlysKdwkdY arxkefESifhpyfaompum; ajymqkdouJhokdY odç Mum;
em;vnfEkdifaom rdef;rtm; 0pör*fç yóm0r*fç arxkefESifh pyfaom
½ke&Yf if;aom pum;ajymMum;vQif xkcd Pü xkrd ed ;f rem;vnfygu 'k|Kv-’
0gpm oHCm'daooftmywfoifh\/
yg&d0godu oDwif;i,f&[ef;rSví
JG use&f [ef;tm;vH;k onf yuwwf
t&mü wnf\/ ,kwfpGtqHk; rlvm,y#duóem&[&[ef;ç rmewåm
&[&[ef;ç rmewåpm&du&[ef;ç tAÇmem&[&[ef;wdkY yg0ifonf/
yuwwf&[ef;qdkvQif o'¨d0d[m&duwynfh taEÅ0goduwynfh
wd\
Yk &Scd ;kd jcif;ponfuykd if rom,maumif;? y,fjrpf&rnf/ ry,fjrpfbJ
om,mvQif 'kuú#ftmywfoifhonf/ y,fjrpfygvsuf 0wfjyKjrJjyKaeMu
vQif wm;jrpfxm;csed rf pS í tmywfroif/h o'¨0d [
d m&duwynfh ponfwYkd
onfvnf; 0wfaqmufwnfaeaom q&m&[ef;tm; &Sdcdk;jcif;ponf
rjyKoifh/ oDwif;i,fyuwwf&[ef;tm; 0wfMum;&müjzpfap tjcm;
tcgü jzpfap 'Pfom;oDwif;BuD; &[ef;u &Sdcdk;0yfcsp&m rvdkacs/
0wfMum;aomtcgüum; ]]{uoH Owå&mo*ø u&dwGm OuúK#d H
edoD'dwGm tÍÆvd H y*¾,S}}[k vmonfhtwdkif; {uoDouFef; vufuef
awmh&ef;jcif;ç aqmifhaMumifhxdkifjcif;ç vuftkyfcsDjcif;wdkYudk jyKí 0wf-
Mum;&rnf/ 'Pfom;&[ef;wdo Yk nf tcsi;f csi;f 0wfw&l m oDwif;Bu;D pOf
tvdkuf oDwif;BuD;&[ef;u oDwif;i,f&[ef;\ &Sdcdk;jcif; vuftkyf-
csDjcif; paom jyNyD;cJhaom 0wfrsm;udk om,maumif;onf/
'Pfom;&[ef;tm; txl;tcGifhta&; (5) yg;
tEkZmemrd bdua© 0 yg&d0godumeH bduL© eH yÍö,xm 0k¹OaygoxH
y0g&PH 0óduom#duH MoaPmZeH bwåH/
1/ oDwif;BuD;pOftvdkuf OykofjyKcGifh&jcif;/
2/ y0g&PmjyKaomtcgü oHCe0uae&mü aevsuf rdrd0gpOf
a&muf aomtcg y0g&PmjyK&jcif;/
3/ 0gqdkouFef; a0zefaomtcg oHCmwef; ab;rS&yfí rdrd0gpOf
a&muf aomtcg ouFef;,lEdkifjcif;/
4/ Oa'´obwfç yk*¾vduqGrf; &p&m&Sdu Oa'´obwfudk pGefYxm;í
202 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
aemufaeYrS a&S;OD;pGm cH,lEdkifcGifh&Sdjcif;/
5/ 0gpOftvdkuf avmif;vSLaom pwkomvbwfudk BuD;pOftvdkuf
cH,l Edkifjcif;/
jrwfpGmbk&m;&Sifonf 'Pfom;&[ef;wdkYtm; ig;yg;aom tcGifh-
ta&;wdkYudk cGifhay;awmfrlonf/
'Pfom;usifh0wf (94)yg;
'Pfom;&[ef;onf OyZösm,fjyKí &[ef;cHray;&ç ur®0gpmq&m
vkyíf ur®0gpmrzwf&ç edó,nf;ray;&ç &Sijf yKray;&ç omraPwd\ Yk
tvkyftauR;rcH&ç w&m;ra[m&ç Mo0g'ray;&ç yuwwf&[ef;\
a&SUrSroGm;&ç a&SUrSmraexdik &f ç ae&mtnHq
h ;kH tdy&f mtnHq
h ;kH ausmif;
tnHq h ;kH udk ay;onfukd om,mpGm cH,&l rnf/ yuwwf&[ef;ESihf a&SU-
oGm;aemufvdkufjyKí trsKd;tdrfodkY rcsOf;uyf&ç t&nuif"kwif
raqmufwnftyfç yd@ygwf"w k if raqmufwnftyfç y&d0gofaqmuf
wnfjcif;[laom taMumif;aMumifh ighudk olwpfyg; rodygapESifh[k
qGrf;udk raqmif,laptyf ponfjzifh plV0gygVd (83)odkY Munfhyg/
oHCm'daooftmywf ukpm;&ef tpDtpOf
oHCm'daooftmywf pifMu,fvakd om &[ef;onf 0denf; wwf-
uRrf;em;vnfolxH rdrd\ vGefusL;aom0w¬Kç tmywfç zHk;vTrf;aom
aeY&uf? v? ESpfwdkYudk tjzpfrSef od&SdrSwfrdorQ ajymjyí tppfcH&rnf/
0denf;wwfuRrf;em;vnfygu rdrdbmom qHk;jzwfEdkifonf/
0denf;wwfuRr;f ol q&m0denf;"d&k u f (1)tyÜ#pd Eä 0é wf xdu
k o
f nf
(2)y#dpEä 0é wf xdu
k o
f nf (3)ok'E¨ yÅ &d0gof ,loifoh nf (4) oarm"me
y&d0gof,loifhonf[k wpfckck (tus,fa&;cJhNyD;) ajymqdkonfhtwdkif;
usifhtyf\/ tedu©dwå0wfusifhvdku aeYpOf 0wfaqmufwnfjcif;?
0wfMum;jcif; jyK&efrvdk/ edu©dwå0wfusifhu t½kPf,lNyD; 0wfcsxm;
0denf;ya'omoifwef; ! 203
&onf/
a&S;OD;pGm odrt
f wGi;f ü tenf;qH;k av;yg; okrYd [kwf xdx
Yk ufyakd om
oHCmxHü 0wfawmif;tyf\/ oHCmu ur®0gzwfí 0wfay;NyD;
0wfaqmufwnfNyD;aomtcgrSpí y#dnm0efcHcsuftwdkif; ur®m&[
yk*¾dKvfjzpf\/ 'Pfom;t&mü wnf\/
ur®0gpmzwfaomtcg oHCmtpGef [w¬ygofü aetyf\/ tcsKUd
oHCmhtv,fodkY0ifí ur®0gtzwfcHMu\/ bk&m;&Sif\ trdefYudk
vGefusL;&musonf/ owdjyKMuavmh/ ur®0gtqHk;ü (12)awmifwGif;
aeí 0wfaqmufwnf 0wfMum;tyf\/ 0wfaqmufwnfNyD;aom
tcgrSpí 'Pfom;tppfjzpf\/
eduwd© 0å wfusiv
hf v
kd Qif xd0k wfuckd styf\/ xdt
k cg yuwwft&mü
wnf\/ xdaYk emuf &uf,&l ef t½kPrf wufrD 0wfaqmufwnfí Mum;
tyf\/ tqif;jrif& toHMum;&aom ta0;&[ef;tm;vnf;aumif;ç
rjrif& rMum;&aomfvnf; rdru d ausmif;0dik ;f twGi;f jzpfvQif ausmif;0dik ;f
twGif; jzwfoGm;aomç ausmif;0dkif;twGif; a&mufvmaomç ausmif;
OypmtwGif; (ausmif;jcHpnf;½kd;jyKoifh&mrS 12-awmifuGmtwGif;)
a&mufvmaom tm*EÅKu&[ef;tm;vnf;aumif;? ausmif;0dkif;jyify
jzpfvQif (12)awmifwGif;odkY a&mufvmaom &[ef;tm;vnf;aumif;
0wfudk Mum;tyf\/ odvsufESifh rMum;vQif 0wåab''kuú#f oifhí
&wådapä' nOhfjywf\/ rodvQifum; tmywfroifhaomfvnf; nOfhjywf
\/ xkdYaMumifh &ufykdaqmufwnfoifhMu\/
(0wfawmif;yHkç ur®0gESifh 0wfaqmufwnfyHkç 0wfMum;yHkç 0wfcsyHk
rsm; oD;jcm; a&;xm;ygonf/)
0wfcsNyD;aomtcg yuwwft&mü wnfaomaMumifh yuwwf
&[ef;rsm;&Sd&m a&SUem;odkY<uí aemufrSqufum wef;pD ae&m,l&rnf
jzpfonf/
204 ! omoemhvif;a&mifMunfq&mawmf
'Pfom;csif;tm;vnf; 0wfrMum;rdcJhvQif &wådapä'jzpf\/ 0wf-
Mum;aomtcg &[ef;wpfyg;txHü ]]rH tm,o®m "ma&wk}}? ESpfyg;xH
ü ]]rH tm,o®EÅm "ma&EÅK?}} oHk;yg;xHü ]]rH tm,o®aEÅm "ma&EÅK}}?
oHk;yg;txufoHCmtxHü ]]rH oHaCm "ma&wk}}[k tzsm;owf ygVd
jyifí 0wfMum;tyf\/
(aqmif) wpfyg;rSm rm? ESpfyg; EÅm? oHk;yg;rSm aEÅm? av;yg; aCm?
oabmrdygap/
t½kPfwufaomtcg 0wfcstyf\/ y&d0gof,lxm;aom&uf
aphaomtcg odrfwGif;ü av;yg; av;yg;txuf oHCmxH rmewf
awmif;&ef y&d0gofaqmufwnftyf\/ (&wåad pä'nOfjh ywfcv hJ Qif &ufykd
xm;í 0wfaqmufwnfoif\ h /) xdyk &d0gofaqmufwnfNy;D aomtcgrS
pí rmewfxu kd o
f jl zpf\/ 0wfuMkd um;Ny;D rmewfawmif;tyf\/ rmewf
awmif;NyD;aomtcg oHCmtpGef [w¬ygofodkY a&TUvmNyD; aetyf\/
ur®0gtqHk;ü (12)awmifwGif; xGufcGmaeí rmewfaqmufwnf
rmewfMum;í cstyf\/
&uf,l&ef t½kPfrwufrD rmewfaqmufwnfí tenf;qHk;
yuwwf&[ef;av;yg;xH 0wfMum;íç jrifç Mum;ç ausmif;0dkif;wGif;ç
jyify 12-awmifwGif; 0wfrMum;&ao;aom &[ef;tm;vnf;aumif;ç
'Pfom;csif;tm;vnf;aumif; Mum;tyf\/ t½kPfwufonfwdkif-
atmif tenf;qHk; yuwwfav;yg;ESifh twlaeí t½kPfwufaom-
tcg rmewfMum;í rmewfcstyf\/
rmewfajcmufnOfh aphaomtcg odrfwGif;ü ESpfusdyftenf;qHk;&Sd
oHCmxH tAÇmefawmif;&ef rmewfaqmufwnftyf\/ tAÇmefxu kd o
f l
jzpfí rmewfMum; tAÇmefawmif;tyf\/ rmewfrMum;vQiv f nf; tjypf
r&S/d oHCmpGef [w¬ygofü aetyf\/ tAÇmeur®0gpmtqH;k ü pifMu,f
avawmh\/
0denf;ya'omoifwef; ! 205
$
0denf;ya'omoifwef; ! 215
em,uq&mawmfrsm;
zm;atmufawm& Ak'¨omoemh&dyfom
armfvNrdKifNrdKUe,f?
rGefjynfe,f/
0denf;ya'omoifwef; ! 217