Cephalometric analysis

(compiled by Dr. Nay Aung, BDS, PhD)

အရင်က cephalometric analysis လုပ်ရမှာ စိတ်ရှုပ်ခဖ

ဲ့ ူးပါတယ်။ Analysis လုပ်ရင်လည်ူး ဘယ်အပိင
ု ူး် ကို
အဓိကလုပ်ရမလ၊ ဘယ်analysisက အဓိကလုပ်ဖို ဲ့ လိအ
ု ပ်သလဆိုတှာ တတွေတေတေခဲ့ဖူးပါတယ်။ Analysis လုပ်ပူး
ရလှာတရ
ဲ့ လဒ်တတွေ၊ တဖေါ် ပပချက်တတွေကို ဘယ်လိုတကှာက်ချက်ဆရမလ
ွေ ၊ ဘယ်လိုအသူးု ချရမလဆိုတှာကိုလည်ူး

တေတေေါူးေါူးပဖစ်တေခဖ
ဲ့ ူးပါတယ်။ ရိသမျှ analysis တတွေကို တစ်ခုမကျေ် တလျှှာက်တွေက်တေတှာထက် လေှာတစ်ဥူး
ချင်ူးစရ ဲ့ အတေအထှာူးအရ လိုအပ်တaဲ့ nalysisကိပ
ု လုပ်ဖိလိ
ု ဲ့ ုအပ်တယ်ဆုတ
ိ ှာကို သိလှာချိေမ
် ှာတတှာဲ့ အရင်လို

စိတ်ရှုပ်စရှာလို ဲ့မယဆမိတတှာပ
ဲ့ ါဘူး။ ပူးတတှာဲ့ ဒတေတခတ်
ဲ့ မှာဆိုရင် တဆှာေ
ဲ့ လ်တတွေကို အသုူးပပြုပပူး analysis မျိြုူးစု
ကို လွေယ်လွေယ်ကကလုပ်လရတေပ
ို ဲ့ ဆိုတတှာဲ့ အတိုငူး် ထက်အလွေေ ် သတဘှာကျတေမိပါတယ်။

သွေှာူးညိကုသမှုပပြုလုပ်ရှာမှာ orthodontic diagnosis and treatment planningအတွေက် အသုူးမျှာူးတဲ့

ဓါတ်မေ်အမျိြုူးအစှာူးတစ်ခုကတတှာဲ့ Lateral cephalometric radiograph (LCR) ပဖစ်ပါတယ်။ ဒဓါတ်မေ်ရု က
ိ ်ဖို ဲ့

cephalostat ကို အသူးု ပပြုထှာူးပပူး standardized and reproducible လုပ်လို ရပါတယ်

ဲ့ ။ Cephalostat ဆိတ
ု ှာ head
positioning device ပဖစ်ပူး လေှာရ ဲ့ ဘယ်ေညှာေှာူးန
ဲ့ စ်ဖက်က external auditory meatus ကို စက်မှာပါတဲ့

post၂ခုက ထိထှာူး၊ ထိေူး် ထှာူးပါတယ်။ ဓါတ်မေ်ရု က

ိ ်တေစဥ်မှာ လေှာရ သွေ
ဲ့ ှာူးတတွေဟှာ centric occlusion မှာ ရိတေရ
ပါမယ်။ လေှာဟှာ တခါင်ူးငတှာ၊
ု ဲ့ တခါင်ူးတမှာတ
ဲ့ ှာ မလုပ်ရဘ Frankfort planeေအပပိ
ဲ့ ြုင် တရ ှေ့ဘက်ကို ကကညဲ့်တေရ

ပါမယ်။
 Lateral cephalometric radiograph (LCR)ကို ဘယ်လိုတေရှာတတွေမှာ အသုူးပပြုကကသလ။ ဘှာအ
ဲ့ တွေက်
အသုူးပပြုကကသလ။ Orthodontic diagnosis and treatment planning, To know whether it is dental or skeletal

or both, To monitor treatment progress, In research စသပဖင ်ဲ့ ရည်ရွေယ်ချက်အမျိြုူးမျိြုူးေ ဲ့အသူးု ပပြုကကပါတယ်။

Frontal cephalogramဓါတ်မေ်တစ်မျိြုူးကိုလည်ူး လေှာရ antero-posterior

ဲ့ view of skull ကို ကကညဲ့်ဖို အသ
ဲ့ ုူးပပြုကက
ပါတယ်။
 Cephalometric analysis and landmarks တတွေအတကကှာင်ူးကို စှာအုပ်အထကကူးတတွေေ ဲ့ တခမ်ူးတေှာူး

တရူးသှာူးတဖေါ် ပပထှာူးတှာတတွေကို အတသူးစိတ်ဖတ်ရှုနင

ို ပ
် ါတယ်။ နိင
ု င
် အလိုက်၊ လမျိြုူးအလိုက်၊ တကကသိုလ်

အလိုက်၊ တဆူးခေ်ူးအလိက
ု ် အသုူးမျှာူးတဲ့ analysis တတွေလည်ူး သူးပခှာူးစ ရိတေတတ်ပါတယ်။ ဒတေရှာမှာ အသူးု မျှာူး

တဲ့ cephalometric landmarks တတွေကို တဖေါ် ပပတပူးချင်ပါတယ်။

Relationship between the mandible and maxilla

Anteroposterior Relationship

Mandible ေ Maxilla
ဲ့ ရ antero-posterior
ဲ့ relationship ကို ANB angle ေ ကကညဲ့
ဲ့ ်တလဲ့ရိပါတယ်။ SNA, SNB,

ANB တတွေရ ဲ့ တိင

ု ူး် တှာချက်တတွေကို ကကညဲ့်ပူး maxilla/mandibleဟှာ တရ ှေ့ထက
ွေ ်တေသလှာူး၊ တေှာက်ဘက်
ေင်တေသလှာူးဆိုတှာကို သိရိနင
ို မ
် ှာ ပဖစ်ပါတယ်။ ပူးတတှာဲ့ ပဖစ်နင
ို တ
် ဲ့ Skeletal pattern I, II, III ကို

တအှာက်မှာပပထှာူးတအ
ဲ့ တိင
ု ူး် ခွေပခှာူးတလဲ့ရိပါတယ်။

Skeletal I pattern = 2°≤ ANB ≤4°

Skeletal II pattern = ANB > 4°
Skeletal III pattern = ANB < 2°
Wits analysis ကို အသူးု ပပြုပပူး maxilla ေ ဲ့ mandible တိရ
ု ဲ့ relative
ဲ့ antero-posterior position ကို
စစ်ကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတသူးတယ်။ Nasion ရ တည်
ဲ့ တေပုက လွေတေရင် SNA, SNB, ANB တိင
ု ူး် တှာချက်တတွေဟှာ လွေတေ
နိင
ု တ
် ှာမို Wits
ဲ့ analysis ေ ဲ့နှုင
ိ ူး် ယဥ်ကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတယ်။ ဒစစ်တဆူးချက်မှာ Functional occlusal plane, A-Point,
B-Point တတွေကို အသူးု ပပြုထှာူးပပူး AO ေ ဲ့BO ရ အကွေ
ဲ့ ှာအတေူးကို တိင
ု ူး် တှာပါတယ်။
 Vertical Relationship
Maxillary-mandibular plane angle (MMPA) ေ ဲ့ Lower anterior facial height (LAFH) proportionကို
စစ်ကကညဲ့်ပခင်ူးအှာူးပဖင ဲ့် လေှာရ အတပေါ်
ဲ့ တမူးရိုူးေတအှာက်
ဲ့ တမူးရိုူးတတွေရ vertical
ဲ့ dimensionကို စစ်ကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတယ်။
MMPA မျှာူးတေရင် LAFH ေ ဲ့ posterior facial height (ramus height)ကကှာူးက အချိြုူးဟှာ မျှာူးတေပါလိမမ
ဲ့် ယ်။
ဒါဟှာ increased LAFHတကကှာင ဲ့် အပဖစ်မျှာူးတပမယဲ့် reduced posterior face height တကကှာငလ
ဲ့် ည်ူး ပဖစ်နင
ို ပ
် ါ
တယ်။ MMPA ေည်ူးတေတှာက reduced LAFHတကကှာင ဲ့် အပဖစ်မျှာူးတပမယဲ့် increased posterior face height
တကကှာငလ
ဲ့် ည်ူး ပဖစ်တေနိင
ု ပ
် ါတယ်။ LAFH ဟှာ normal limit ထမှာ ရိ-မရိဆုတ
ိ ှာကိသ
ု န
ိ င
ို ဖ
် ို ဲ့ LAFH ေ ဲ့ total face
height ကို အချိြုူးကျကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတယ်။ LAFH ဟှာ total face height ရ ဘယ်
ဲ့ တလှာက်ရှာခိုငန
် ေ
ှု ူး် ရသ
ိ လဆိုတှာ
ကို တအှာက်မှာတဖေါ် ပပထှာူးတပ
ဲ့ ုမှာ တိုငူး် တှာတွေက်ချက်သလို တွေက်ချက်ကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတယ်။

Incisor Relationship
Maxillary plane ေ ဲ့ mandibular plane တတွေဆသို ဲ့maxillary and mandibular incisors တတွေရ angulation
ဲ့
ကို ဆွေကကညဲ့်ပပူး တိင
ု ူး် ကကညဲ့်တအ
ဲ့ ခါ Incisors တတွေဟှာ ပမ
ု ေ်အတိုငူး် inclined ပဖစ်တေသလှာူး၊ တရ ှေ့ထက
ွေ ်လွေေူး် ပပူး
proclined ပဖစ်တေသလှာူး၊ တေှာက်ဘက်ကက
ို ုပ်ေင်ပပူး retroclined ပဖစ် တေသလှာူးဆိုတှာတတွေကို
သိရိနင
ို မ
် ှာပဖစ်ပါတယ်။ ဒလိတ
ု ိုငူး် တှာတရ
ဲ့ လဒ်တတွေဟှာ လမျိြုူးအလိုက် normal values တတွေ မတညကကပါဘူး။
ဥပမှာ - African Caribbeans တတွေရ ဲ့ incisorsသွေှာူးတတွေဟှာ Caucasians တတွေရသွေ
ဲ့ ှာူးတတွေထက် proclination
ပိုရိတပမယဲ့် သတိလ
ု ဲ့ မျိြုူးစုတတွေအတွေက်တတှာဲ့ အဒ
ဲ့ ါက normal ပါပ။
 Deep overbite correction လုပ်ထှာူးပပူးတအ
ဲ့ ခါ ပပေ်ပူး relapse ပဖစ်နင
ို တ
် သူးတှာကို ကှာကွေယ်သရ
ိ ိနင
ို ဖ
် ို ဲ့
interincisal angleက အတရူးပါတှာမို တိ
ဲ့ ုငူး် ကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတယ်။

Soft tissue analysis

Maxillary ေ mandibular
ဲ့ prominence တတွေကို တအှာက်မှာပပထှာူးတပ
ဲ့ ုအတိုငူး် တိုငူး် ကကညဲ့်တလဲ့ရိပါတယ်။
Nasolabial angle, Lip position relative to Ricketts E-lineတတွေကိုလည်ူး တိုငူး် ကကညဲ့်နင
ို ပ
် ါတယ်။