ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸੰਥਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਚਾਰ

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 7

gurbwxI dI sMiQAw sMbMDI ivcwr

fw. Srn kOr


9646620803

sMswr dIAW ijqnIAW vI bolIAW Aqy BwSwvW hn, aunHW dw ieiqhws


pVHn nwl ieh gl spSt ho jWdI hY ik kudrq dy keI inXmW Anuswr bolI jW
BwSw sdw bdldI rihMdI hY[ swfy dyS ivc keI sdIAW pihlW iek smW sI, jdoN
pRcilq BwSw Anuswr irSIAW ny vyd mMqrW dw aucwrx kIqw, aus BwSw nUM AsIN
purwxI sMsikRq jW vYidk sMsikRq AwKdy hW[ auh purwxI sMsikRq bdldI geI
Aqy rwmwiex, mhwBwrq, purwxW Awid dy smyN qk BwSw ivc ieqnw pirvrqn
Aw igAw, ijs kwrn ienHW gRMQW nUM dyK ky iblkul iek vKrI BwSw pRqIq hox lg
peI, ies sMsikRq nUM ivdvwnW ny lOikk sMsikRq dw nW idqw[ iPr auhnW qoN hor
ipClyry smyN dIAW nvIn sMsikRq pusqkW dI BwSw hor ho geI hY[ Ajkl dI
sMsikRq ivc qW ikDry-ikDry AMgryzI dy Sbd vI iml jWdy hn [ ieQo qk ik
sUKm idRStI nwl dyiKAw jwvy qW irgvyd dI BwSw Aqy Xjurvyd jW AQrvyd dI
BwSw vI iBMn-iBMn pRkwr dI hY[ kihx dw Bwv hY ik smyN Anuswr BwSw vI bdldI
rihMdI hY[ ies qrHW ikhw jw skdw hY ik BwSw ivc bdlwv AWvdw hY,ieh g`l
iksy vI BwSw dy ipCly ieiqhws nUM dyKx qy spSt ho jWdI hY[ BwSw ivigAwnIAW
dw kihxw hY ik Bwrq dI mUl BwSw iek hI sI jo sQwn, kwl, Aqy pirsiQqIAW
krky ihMdI, pMjwbI, mrwTI, gujrwqI, bMglw, auiVAw, AsmI Awid AnykW rUpW
ivc bdl cukI hY Aqy Ajkl Awps ivc iek dUsry qoN Anjwn ho geI hY[ prMqU
iksy idn ienHW BwSwvW dy pUrvj iek jW iek vrgI BwSw dw hI pRXog krdy sn[
AMgRyzI dw hI pRwcIn rUp, ijs nUM eyMgloN sYkSn ikhw jWdw hY, Aj dy AMgyRzI BwSI
leI Anjwn hY[ purwxI AMgRyzI Aqy Aj dI AMgRyzI ivc AwkwS-pwqwl dw AMqr
Aw igAw hY[ ieh hI gl pMjwbI BwSw bwry vI khI jW skdI hY[ purwxI pMjwbI
Aqy nvIn pMjwbI ivc kw&I AMqr Aw igAw hY[ ieQoN qk Bwrq dy vK-vK pRwqW
Aqy pwiksqwn dI pMjwbI ivc AMqr hY[
ies qrHW bolI sdw bdldI clI Aw rhI hY[ Aj dI pMjwbI auh nhIN jo
A`j qoN pMj sO swl pihlW sI[ SRI gurU gRMQ swihb dI bwxI aus pMjwbI bolI ivc
au~cwrx kIqI geI hY, jo aus vyly pRcilq sI[ SRI gurU gRMQ swihb jI dI bwxI 6
gurU swihbW duAwrw vKo-vKry smyN Aqy ielwikAW ivc aucwrI geI hY[ AsIN swry
jwxdy hW ik SRI gurU gRMQ swihb ivc gurU swihbwn dI bwxI qoN ielwvw Bwrq dy
vK-vK pRWqW dy pRisD sMqW-BgqW, sU&I-PkIrW dI bwxI vI drj hY[ ies krky
pRsquq gRMQ ivc aus vyly dI pMjwb dI pRcilq pMjwbI BwSw qoN ielwvw sMsikRq,
aurdU, &wrsI, mrwTI, gujrwqI, bRj Awid BwSwvW vI ilKIAW imldIAW hn[
sMsikRq qW Bwrq dy ivSwl KyqR dIAW bhuqIAW BwSwvW dI jnnI BI hY[ ieh vI
spSt hY ik AwrIAw lok jdoN Bwrq ivc pRvyS kIqy, qW lMby smyN qk pMjwb dI
DrqI qy hI rhy Aqy hor KyqRW ivc aunHW dw pRswr hOlI-hOlI hoieAw[ vYidk
Drm dy bhuqy Drm gMRQW dI isrjxw vI pMjwb dI DrqI auqy hI hoeI[ ikauNik
ienHW gRMQW (vYidk Aqy lOikk sMsikRq dovW) dI rcnw pMjwb ivc hI hoeI hY, ies
leI sMsikRq dw ijqnw isDw pRBwv pMjwbI qy ipAw hY, auqnw iksy hor BwrqI
BwSw qy nhIN[ ies dw pRmwx ieh hY ik SRI gurU gRMQ swihb ivc sMsikRq dy bhuq
swry Sbd qqsm Aqy qdBv rUp ivc pRwpq huMdy hn[ qqsm rUp auh huMdy hn,
jo iksy vI BwSw qoN isDy dUjI BwSw ivc svIkwr kr ley jWdy hn Aqy qdBv rUp
auh hn, jo dUjI BwSw ivc QoVy pirvrqn nwl Swiml huMdy hn[ ijvyN ik vrqmwn
smyN dI pMjwbI ivc XUnIvristI, kwlj, skUl, stySn, sYmInwr, klws rUm,
glws Awid keI Sbd AsIN AgRyzI qoN lY ley hn[ ausy qrHW SRI gurU gRMQ sihb
ivc sMsikRq dy aukq dovW BydW dy isDy rUp hI nhIN Awey, blik aus smyN dy
bhuqy ApBMRSW dy kwrk rUp pRwpq hn[ iesy qrHW srvnwm, ivSySx Aqy ikRAw
rUp vI sMsikRq dy smwn hI imldy hn[ ieQoN qk ik gurubwxI dI bhuqI
ivAwkrx sMsikRq ivAwkrx dy smwn hI hY[ ieh hI kwrn hY ik pRo: swihb
isMG jI ny gurbwxI ivAwkrx ilKx qoN pihlW Awpxy ‘DMnvwd SbdW’ ivc
iliKAw hY ik meI 1917 ivc mYnUM gurU nwnk Kwlsw kwlj gujrWvwly ivc
sMsikRq Aqy gurbwxI pVHwx dI syvw imlI qW sRI gurU gRMQ swihb jI dI swrI
bwxI ivcwr krky pVHx dI ieCw jwgirq hoeI[ iPr Awp jI ny swrI bwxI ivcwr
ky pVHI qW aunHW nUM smJ Aw geI ik gurbwxI dI BwSw Aj dI pMjwbI qoN iBMn
pRkwr dI hY Aqy gurbwxI ivAwkrx bhuq kuC sMsikRq dI ivAwkrx nwl imldI
hY Aqy aunHW iliKAw ik ijvyN isAwixAW ny vYidk sMsikRq Aqy lOikk sMsikRq nUM
TIk qrHW smJx leI ivAwkrx iqAwr kIqw hY, ausy qrHW gurbwxI dw vI
ivAwkrx iqAwr kIqw jw skdw hY[ Agy auh ilKdy hn ik ikMqU kuC ivdvwn
kihMdy hn ik gurbwxI iek ‘gupqI bwxI’ hY, ies dI Qwh koeI nhIN pw skdw[
vwsqv ivc gurbwxI dy do rUp hn – ‘vrxwqmk jW au~cwrwqmk’ rUp Aqy
Bwvwqmk rUp[ pr ieh fUMGweI qy AgwDqw kyvl ‘Bwvwqmk’ bwxI vwsqy hY,
kyvl AMdrly au~cy jzby vwsqy hY[ ivAwkrx dw sMbD ‘vrxwqnk jW
au~cwrwqmk rUp nwl hY, bolI nwl hY[
bwxI dy ‘vrxwqmk rUp’ qoN nwvwik& keI s`jx ieh BI AwKdy suxIdy hn
ik gurbwxI dIAW AKIrlIAW lgW mwqRW iek vwDU qy ivArQ imhnq hY, ieh
bMDn htw dyxy cwhIdy hn[ myrw ivcwr hY ik aukq lok AwpxI jgwh qy TIk hn,
ikauNik jy lgW-mwqRW nUM piVHAw nhIN jwxw qW Awm ienswn nUM ikvyN smJ Awvygw
ik bwxI ivc lgW-mwqRW ikauN lgweIAW geIAW hn[ AsIN dyKdy hW ik koeI BI
BwSw ies qrHW dI nhIN, ijs ivc lgW-mwqRW dw au~cwrn nw kIqw jwvy, iPr
gurbwxI ivc hI ikauN ?

snwqn Drm dy vydW dw iek nW SruqI vI hY, ikauNik vyd srvn (sux-sux
ky) prMprw qoN hI pRwpq hoey hn, ikauNik aus kwl ivc ilKx dI prMprw nhIN
sI[ ies krky pRwcIn irSIAW ny aunHW dI rwKI dy ies qrHW dy Xqn kIqy hn ik
ieqnw lMbw smW bIqx qoN bwAd vI vydW dw iek vI A`Kr jW mwqRw GtI jW vDI
nhIN[ Aj vI vydpwTIAW dy mUMh qoN ausy qrW dy svrW dy nwl vyd-pwT nUM piVHAw
Aqy suixAw jw skdw hY, ijvyN pRwcIn kwl ivc kIqw jWdw sI[ ikMqU APsos dI
gl hY ik swfI gurbwxI nUM Ajy isr& swFy pMj so swl hI hoey hn, qW AsIN Awp
hI gurbwxI dIAW lgW-mwqRw nUM Cf rhy hW [ ivcwrn vwlI gl ieh hY ik
gurbwxI dIAW lgW-mwqRW C`fx nwl gurbwxI dw (bhuqI jgwh) ArQ hI bdl
jWdw hY[ gurbwxI ivc ijQy iekly Sbd nwl ishwrI Aw rhI hY, auQy ishwrI nUM
AsIN pVIH vI jW rhy hW[ ijvyN-

‘kvix is ruqI mwhu kvxu’[

ieQy ieklw ivAMjn A`Kr ‘s’ bolxw AOKw hY[ ies krky ‘s’ dI ishwrI
nUM lWA dy rUp ivc boilAw jw irhw hY[ iesy qrHW –
‘ij hovy lyKu purwxu’]
‘ij ilKin lyKu kurwxu’]
ij Agin mih Awhwr phucwvey’]
iesy qrHW— ‘ieh iB dwiq qyrI dwqwr’]
‘AwKih is iB kyeI kyie’]
‘is nwim hir kY lwgy]
‘is hir hir sdw iDAwvhy[
iesy qrHW dy keI audwhrx sRI gurU gRMQ swihb ivc auplbD hn[
ijs qrHW auprly audwhrxW ivc iksy ishwrI nMU lWA Aqy iksy nUM‘ishwrI’ dy rUp
ivc boilAw jw irhw hY, ausy qrHW sMpUrx gurbwxI nUM ivcwirAw jw skdw hY[
sMsikRq dy Aqy ausdy iviBMn ApBMRS rUpW dy mUl SbdW nUM ikauNik ishwrI
nwl hI au~cwirq kIqw jWdw hY, ies krky ishwrI lgw ky hI aucwrx kIqw jwxw
auicq pRqIq huMdw hY[ AsIN jwxdy hW ik BweI kwnH isMG nwBw ny BI sMsikRq dy mUl
SbdW dw ishwrI lgw ky ArQ kIqw hY iPr swfy gRMQI Aqy pwTI isMGW nUM vI
ishwrI lgw ky hI pwT krnw auicq pRqIq huMdw hY[ gurbwxI ivc Awey sMsikRq
dy ishwrI vwly kuC mUl Sbd inmniliKq hn, ijnHW dI puStI pRo; swihb isMG ny
vI kIqI hY—

ausqiq, aukiq, auqpiq, audiD, aupir, auriD, aupkMiT, aupwiD


aupir,[ Aih, Aihinis, Ais, AhMbuiD, Agin, AMqir, Aimiq, Awid, Anwid,
Ail[ sis, skiq, sMgiq, swriQ, isromix, suic, sWiq, sMqiq, isiD, suiD,
sMiD, sMpiq, smwiD, surpiq, isimRiq, isRsit, siT, srix, suriq, srxwgiq,
sRuiq, srin, svsiq[ hsiq, hir, hwin[ kip, kil, kiv, kIit, kMiT, kwmix,
ikrix, ikriq, kIriq, ikRim, koit[ gosit, giq, igir, gIiq[ ckRpwix,
icMqwmix, cMdRwvil[ CqRpiq, Cib[ jmdwgin, jliD, jliD, jliniD, jwiq,
jugiq, jugwid, joiq, join, jnin[ qpiq, qruix, qruin, qwir, iqRpiq, iqpiq,
qIin iqRibiD,[ diD, idRsit, dwiq, durmiq[ Drix, Drin, DUil[ nrhir,
nrpiq, nwnw ibiD, inkit, inrMqir, inRpiq, nwiB, nwir, iniD, inBrwiq[
punrip, piq, pRIiq, pRqIiq, prsUiq, prikRiq, prqIiq, prIiq,prwpiq, pwil[
bnspiq, bil, ibAwiD, ibiD, ibRhspiq, ibibD , buiD, bwix, ibpiq, ibBUiq[
Bgiq, Bugiq, Bwiq, BIiq, BUim, BRwiq, BrWiq, BRmin, Bupiq,BrQir[ mix, muin,
miD, moin, murwir, musit, mukiq, miq, imiq, mydin, mUriq[ iriK, riv, rwis,
rjin, riq, iriK, rIiq, iriD,romwvil[

ies qoN ielwvw sMsikRq dy bhuq swry Sbd ikRAw vwck hn, jo ishwrI lw
ky bxwey jWdy hn, ienHW SbdW nUM ishwrI nwl hI piVHAw vI jWdw hY[ ies qrWH dy
vI bhuq swry Sbd SRI gurU gMRQ swihb ivc Swiml kIqy gey hn[ ijvyN-
Ais, ismrMiq, soBMiq, jpMiq, jwcMiq, jwnis, Cpis, qpiq, pRxviq, pRivriq,
pqMiq, Bjis, BjMiq, imtMiq, rcMiq[

iesy qrWH ikRAw rUp ivc pRwikRq dy bhuq swry Sbd vI SRI gurU gMRQ swihb ivc
pRwpq huMdy hn- hovMiq, grbMiq, cwlis, iCjMiq, qwVMiq, idRstMiq, idRVMiq,
invMiq, pohMiq, bsMiq, ibnvMiq, lMGMiq[
sMsikRq ivc aukq swry SbdW nUM ishwrI nwl hI boilAw Aqy iliKAw jWdw hY,
auQy jy ishwrI Cf idqI jwvy qW ArQ bdl jWdw hY[ ijvyN inmniliKq kuC Sbd
hn ijnHW dw ishwrI qoN ibnHW ArQ bdl jWdw hY—

hsq-h`Q, hsqI- hwQI,

gq –igAw hoieAw, giq-gmn dI Skiq jW ikRAw,

imq—QoVw, imiq- mwpx dI Skiq,

kot—iklw, koit- kroVW,


idRst—dyiKAw hoieAw, idRsit-nzr,

dyh—SrIr, dyih—dyNdw hY,

isRsit- -prmwqmw, isRsit--rcnw

ies qrWH sMsikRq dy kuC Sbd jo AONkV nwl hI pVy jWdy hn[ ijvyN- sqRu,
sqRUn, kyqu, kwmDynu, psu, bMDu, bpu, ibsnu, mDu, myru, ryxu, vsqu[ ienHW SbdW nUM
ihMdI BwSw ivc vI AONkV lgw ky hI pVn dI prMprw hY[ jy AONkV htw idqw jwvy
qW ArQ bdl skdw hY[ audwhrn rUp ivc-bMDu dw ArQ imqR, jW dosq hY[ jy
AONkV htw idqw jwvy qW aukq Sbd dw ArQ ‘bMnHx vwlw’ ho jwvygw[ ies krky
gurbwxI ivc vI ivcwr krnw cwhIdw hY[

aupr drswey gey SbdW qoN ielwvw pRwikRq BwSw dy bhuq swry Sbd vI
gurU gRMQ swihb ivc Awey hn, ijnHW nMU sMsikRq Aqy pwikRq ivc vI ishwrI lgw
ky hI piVHAw jwdw hY[ ijvy-aucwpiq, Epiq[ Asiq, AsiQiq, Ahrix, Awig,
AwiF, Anwhiq,AwiQ, saukin, soriT, sMbiq, srix, sUil[ hwit, hwix, hwin[
kuAwir, kwiC, kwix, kumiq, krqUiq, kUil, KUhix, iKMcoqwix, Kwin, Koir, KIir,
Kil[ goie, gwie, gohix, gwgir, gwiT, gMiF[ Gwix, GUmxGyir, GUmir[ caukiV,
cyir[ CwiC, CutiV, Ciq, Cwin Cwpir[ jUiT, jlix, jlin, jIvin[ Jiq[ tUtin[
Twif[ fIit, foir[ iqkil, qoit, qwiq[ iQiq, QUin[ dUix, idiq[ DUir, DIir, Drin,
DUiV[ nwir, inrivriq, inrivriq[ pWie, ipiT, pqil, prwil [ PkiV, PUiV[
bwie, ibjuil, byniq[ Buie, Bwih, BiT[ mwie, musit, mWgin[ rwis, rwgin, rYin,
ruiq[ lwhin, lwig, lbiD [ vygwir, vwir, vwiV[ VwiV[
ies qrHW SRI gurU gRMQ swihb ivc sMsikRq Aqy pRwikRq dy bhuq swry ishwrI
vwly Sbd Awey hn, ijnHW nUM sMsikRq Aqy pRwikRq ivc Aj vI ishwrI lgw ky hI
aucwirq kIqw jWdw hY, ienHW ivco bhuq swry SbdW nMU Aj vI ihMdI ivc vI
ishwrI nwl hI pVHn dw cln hY[ iesy qrHW PwrsI dy vI bhuq swry Sbd gurU gRMQ
swihb ivc drj hn[ dUsrIAW BwSwvW dy SbdW nUM ausy qrHW hI bolxw cwhIdw
hY, ijvyN aus BwSw ivc aucwirq kIqw jWdw hovy[ iDAwn dyx vwlI gl hY ik
rwmcirqmwns ivc vI iesy qrWH ishwrIAW lgIAW hoeIAW hn, auQy ausy qrHW hI
ishwrI nwl hI pwT kIqw jWdw hY[

pRsquq lyK ivc SRI gurU gRMQ swihb dy ivc Awey kuC SbdW nUM drswaux dw
Xqn kIqw igAw hY, ikauik Coty ijhy lyK ivc sMpUrn SbdW bwry ilKxw sMBv
nhIN hY[ pwT krn vyly AMiqm A`Kr dI mwqRw dw pRXog nw krn nwl keI vwrI
ArQ hI bdl jWdw hY[ keI vwrI dyiKAw igAw hY ik keI pwTI isMG qW do SbdW
dy joV vwlI ishwrI nUM Cf jWdy hn Aqy ivcly AONkV nUM Cfx bwry vI kdy
iDAwn nhIN idqw jWdw[ ijvyN – ‘AmulIk lwl eyih rqn’] ivc AmulIk dw
ArQ ijs dw koeI mul nhIN hY[ pr jy AmlIk pwT kIqw jWdw hY, qW ies dw
ArQ jo AmlIk hY ArQwq jo nSy vwlw hY bx jwvygw[ AsIN Awsw dI vwr dw
kIrqn krdy smyN pVHdy hW-

‘Awqmw bwsudyvisX jy ko jwxY Byau’ [

SRI gurU gRMQ swihb ivc aukq pMkiq ivc ‘bwsudyvisX’ ie`kTw hI iliKAw
hoieAw hY, pr qkrIbn swry rwgI isMG AONkV dw au`cwrn nhIN krnw ies leI
‘bws’ Aqy ‘dyvisX’ dw Alg-Alg aucwrx krdy hn, jo glq hY[ ieQy
bwsudyvisX dw ArQ ikRSn dw ipqw nhIN ‘prmwqmw dI’ ieh ArQ bxdw hY, pr
aukq Sbd nUM Alg-Alg krn nwl bws dw ArQ rihxw dyvisX dw ArQ dyv
dw ho jwvygw jo pMkiq dy sMpUrn ArQ nUM hI bdl dyNdw hY[ ies krky jo Sbd
ie`kTw iliKAw hY, aus nUM ausy rUp ivc hI aucwirq krnw bxdw hY[ iesy qrHW
‘AhMbuiD’ Sbd hY, ijs dw aucwrn Ah| buD kIqw jWdw hY, ieQy itpI dy Agy b
hY, ijs krky Ahm piVAw jwxw cwhIdw hY, ijvyN ‘prMprw’ Sbd ivc prm
aucwirq kIqw jWdw hY[ ikauNik sMsikRq ivc Ahm dw ArQ mYN hY, AhM| dw
koeI ArQ nhIN, ikMqU AhMkwr Sbd leI Ah| hI sMsikRq ivc piVAw jWdw hY[
iesy qrHW Sbd dy AMiqm A`Kr dI itMpI nUM A`Dy ‘m’ dI DvnI nwl aucwirq
krn dI prMprw hY[ AsIN swry jwxdy hW ik jwp swihb ivc sMsikRq BwSw dw vI
pRXog kIqw igAw hY[ ijvyN – nmo srb igAwnM ] nmo srb qwnM]

nmo srb mMqRM ] nmo srb jMqRM ]

aukq Slok ivc ‘igAwnM’ ‘qwnM’ ‘mMqM’ ‘jMqM’ dI AMiqm itMpI


nUM sMsikRq ivc ‘m’ dI DvnI nwl hI piVAw jWdw hY[
ies qrWH pRsquq lyK ivc aupr kuC hI Sbd audwhrx vjoN idqy gey hn[ ies
pRkwr dy sYNkVy Sbd SRI gurU gRMQ swihb ivc imldy hn[ sMsikRq dI isKAwrQx
hox krky ieh myrw inmwxw ijhw Xqn hY[ ies krky gurbwxI dIAW mwqwRvW nMU
iDAwn nwl smJx Aqy aus Anuswr pwT inrDwrn krn dI Aiq AwvSkqw hY[

You might also like