EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 10

Ikaapat na Markahan – Ikalawang Linggo

I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga isyu sa paggamit ng
kapangyarihan at pangangalaga sa kapaligiran
B. Pamantayan sa Pagganap
Ang mag-aaral ay nakagagawa ng posisyon tungkol sa isang isyu sa paggamit ng
kapangyarihan o pangangalaga sa kapaligiran
C. Pamantayan sa Pagkatuto (MELCs)
1. Napangangatwiranan na:
a. maisusulong ang kaunlaran at kabutihang panlahat kung ang lahat ng tao
ay may paninindigan sa tamang paggamit ng kapangyarihan at
pangangalaga sa kalikasan;
b. lahat tayo ay mamamayan ng iisang mundo, dahil nabubuhay tayo sa
iisang kalikasan (Mother Nature);
c. inutusan tayo ng Diyos na alagaan ang kalikasan (stewards) at hindi
maging tagapagdomina para sa susunod na henerasyon; at
d. binubuhay tayo ng kalikasan (EsP10PB-IIIh12.3, EsP10PI-IVd-14.3)
2. Nakabubuo ng mapaninindiganang posisyon sa isang isyu tungkol sa paggamit ng
kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan ayon sa moral na batayan (EsP10PI-
IVd-14.4)
II. NILALAMAN
Paksa: Paninindigan sa Pangangalaga sa Kapaligiran
Kaugnay na Pagpapahalaga: Disiplinang Pansarili
III. KAGAMITANG PANTURO
A. Sanggunian
Brizuela, Mary Jean B., et al. Department of Education. Edukasyon sa
Pagpapakatao, Kaganitan ng Mag-aaral: Material DepEd 5th Floor Mabini
Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City. 2015.
Most Essential Learning Competencies (MELC) K to Grade 12 S.Y. 2020- 2021.
Accessed on May 10, 2020.
https://www.depedclick.com/2020/05mostessential-learning-
competencies_1.html
https://myinfobasket.com/ang-mga-hakbang-ng-pamahalaan-sa-pagharap-
samga-sulliraning-pangkapaligiran-sa-sariling-pamayanan/
IV. PAMARAAN
A. Balik-aral sa Nakaraang Aralin o Pagsisimula ng Bagong Aralin
Kung ang mundo ay itinuturing nating ina, ano ang gagawin mo sa kaniya? Sasaktan mo
ba siya? Sisirain mo ba ang kaniyang pagkatao? Puputulin mo ba ang kaniyang mga
kamay at paa? Aalipustahin mo ba siya sa pamamagitan ng kawalang paggalang sa
kaniya?

Kung nakasalalay ang buhay natin sa ating ina na siyang nagluwal sa atin, gayundin
naman nakasalalay sa mundong ginagalawan natin ang patuloy nating pagkabuhay
bilang tao. Tayo ay binubuhay ng kalikasan dahil natutugunan nito ang ating mga
pangangailangan. Dito tayo namumuhay at bumubuo ng lipunan. Sa lipunan kailangan
ang pamahalaan upang magpatupad ng batas at gumawa ng programa para sa kaayusan
at kaunlaran para maisulong ang kabutihang panlahat. Upang makamit ito kailangan ang
sama-samang pagkilos ng mga tao. Lahat ay maaaring mag-ambag para sa pagkakamit
at pagpapanatili ng kabutihang panlahat kung ang lahat ay may paninindigan sa tamang
paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kapaligiran.
Sa pamamagitan ng SIPack na ito, inaasahan na makakamit ng kabataang tulad mo ang
malalim na pag-unawa sa iba’t ibang pananaw kalakip ng mga isyu sa paggamit ng
kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan na sa huli ay mapaninindiganan ang sariling
posisyon ayon sa moral na batayan.
B. Paghahabi sa Layunin ng Aralin
(Ano ang Inaasahang maipamamalas Mo?)
Sa SIPack na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na kaalaman,
kakayahan, at pag-unawa:
1. natutukoy ang mga solusyon sa mga isyung may kaugnayan sa pangangalaga sa
kapaligiran;
2. nahihinuha ang tungkulin ng tao bilang tagapangalaga ng kalikasan;
3. napangangatwiranan na maisusulong ang kaunlaran at kabutihang panlahat
kung ang lahat ng tao ay may paninindigan sa tamang paggamit ng
kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan; at
4. nakabubuo ng mapaninindiganang posisyon sa isang isyu tungkol sa paggamit
ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan ayon sa moral na batayan.
C. Pag-uugnay ng mga Halimbawa sa Bagong Aralin
(Pagtuklas ng Dating Kaalaman)
Kung ang mundo na tinatawag nating Mother Earth ay ating ina, igagalang din natin ito.
Lahat ng bagay sa mundong ito ay magkakaugnay. Dahil magkakaugnay ang ating
buhay, igagalang at aalagaan natin ang ugnayang ito. Ang anomang makasasama sa
mga ito ay makakasama rin sa atin. Magiging iba ang buhay kapag nawala ang isa sa
mga ito.
Gawain 1: Suri-larawan
Panuto: Suriin ang mga larawan. Gamit ang tsart sa ibaba, isulat ang mga isyung
pangkapaligiran na nakikita sa larawan. Ilagay rin ang maaaring solusyon upang ito ay
maagapan. Pagkatapos ay sagutin ang mga gabay na tanong. Gawin ito sa sagutang
papel.
D. Pagtalakay ng Bagong Konsepto at Paglalahad ng Bagong Kasanayan
#1 (Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa)
Gawain 2: Pagsusuri ng mga Sitwasyon
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na sitwasyon na nagpapakita ng iba’t ibang
isyu sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan. Kung ikaw ang nasa
kalagayan ng mga taong ito, paano mo mapaninindiganan ang iyong sariling posisyon
ayon sa sitwasyon. Ipaliwanag ang naging batayan ng iyong pasya. Gawin ito sa
sagutang papel.

Sitwasyon Sariling Paliwanag

Posisyon
1. Estudyante pa lamang si John ay adbokasiya na niya
ang pangangalaga sa kalikasan. Kaya nang
makapagtapos siya bilang inhinyero, sinisigurado niya na
ang lahat ng kaniyang ginagawang proyekto ay hindi
makasisira sa kalikasan. Nakatanggap siya ng proyekto
mula sa alkalde ng bayan ang Widening of Road.
Layunin nitong lutasin ang problema sa trapiko. Isang
malaking proyekto ito para kay John upang makilala siya
bilang inhinyero ng bayan. Nang bisitahin niya ang
naturang kalsada, nakita niya na nakahilera ang mga
puno sa bawat gilid nito. Upang magawa ang
pagpapalawak ng daan kailangang putulin ang mga puno
sa pahintulot ng DENR. Ayon sa isang kakilala
mapadadali ang pagkuha ng pahintulot kung bibigyan
siya ng bahagi ng kikitain. Kung ikaw si John ano ang
iyong gagawin?
 2. Pangongolekta ng basura sa barangay ang
pangunahing hanapbuhay ni Mang Tonio. Halos lahat ng
nakatira sa kanilang barangay ay kilala na niya. Isang
programa ng alkalde ng bayan, ang Ecological Solid
Waste Management, ang ipinatutupad sa lahat ng
kanyang nasasakupan. Ito ay upang mapamahalaanan
nang maayos ang pagtatapon ng basura. Kung kaya
iniutos ng Punong Barangay kay Mang Tonio na huwag
kokolektahin ang basura ng mga residente kung hindi sila
susunod sa tamang waste segregation. Nagagalit naman
kay Mang Tonio ang ibang residente kapag hindi niya
kinukuha ang hindi naka-segregate na basura. Kaya
pinakiusapan siya ng ibang residente na magbabayad
sila para siya na ang gumawa ng pagse-segregate ng
kanilang basura at nangangakong hindi nila ito ipaaabot
sa Punong Barangay. Kung ikaw si Mang Tonio,
magpapasuhol ka ba?

3. Yes-O member ka sa inyong paaralan. Bilang

miyembro, itinalaga ka ng inyong guro na tukuyin ang
mga kaklase mong hindi nagtatapon nang maayos sa
mga basurahan sa inyong silid-aralan at ipaalam sa
kanya kung sino-sino ang mga ito. Nahuli mo na ang
iyong nakatunggali at mga kaibigan ang gumagawa nito.
Nakiusap ang iyong mga kaibigan na huwag mo silang
isumbong sa inyong guro at tutulungan ka nila na isisi
lahat sa iyong nakatunggali. Makikipagsabwatan ka ba?

Mga Gabay na Tanong:

1. Sa iyong palagay, ano ang posibleng pinag-ugatan ng mga nakasanayang ito?
Ipaliwanag.
2. Paano nagiging sagabal ang mga nakasanayang ito sa tunay na kahulugan ng
paglilingkod at pagiging mapanagutan sa pangangalaga ng kalikasan? Sa kaunlaran
at kabutihang panlahat?
3. Bilang manggagawa sa hinaharap, ano-anong katangian ang inaasahan sa iyo
na dapat mong ipamalas?
E. Pagtalakay ng Bagong Konsepto at Paglalahad ng Bagong Kasanayan
#2 (Integration of GMRC)
Kung ano ang itinapon mo sa kalikasan, ito rin ang ibabalik sa iyo. Tao ang nagdurumi,
tao rin ang lilinis, dahil sa huli tao pa rin ang tatamaan o makikinabang nito. Isa sa mga
dahilan ng pagkawasak ng kalikasan ay ang kawalan ng disiplina ng mga tao sa paggamit
ng likas na yaman.
Isang mahalagang sangkap ng isang maunlad na bansa ay ang pagkakaroon ng disiplina
ng mga taong nasasakupan. Kasama na rito ang pagsunod sa mga batas na ipinatutupad
at pagtangkilik sa mga programa kaugnay sa pangkalikasan.
Paano makatutulong ang pagkakaroon ng disiplina sa pangangalaga sa
kapaligiran at kalikasan? Ano ang mga kailangan mong isaalang-alang upang
mapangalagaan ang kalikasan? Ano ang mga maaari mong gawin upang pangalagaan
ang kalikasan?
Narito ang mga hakbang upang makatulong sa pagpapanumbalik at pagpapanatili sa
kagandahan at kasaganaan ng mundo na ang makikinabang ay ang tao.
1. Itapon ang basura sa tamang lugar. Sa kasalukuyan, kabi-kabila na ang mga
aktibidad na nagsusulong ng mga programang nauukol dito. Maaari kang maging
kabahagi nito at kung dadagdagan ng sipag at pagpupursigi, ang basurang itatapon
na sana ay maaari pang pagkakitaan.
2. Pagsasabuhay ng 4R. Maaaring makatulong ang isang tulad mo sa
Pamamagitan ng pag-iwas o hindi paggamit ng mga bagay na hindi makakalikasan
(reduce), hindi pagtatapon ng mga bagay na mapakikinabangan o magagamit pa
(re-use), ang walang katapusang panawagan ng pagbabagong bihis ng mga bagay
na nagamit na at puwede pang gamitin sa ibang bagay (recycle), ang paggamit ng
mga bagay na hindi na kinakailangang kunin pa sa kalikasan, ang paghalili o
pagpalit ng mga bagay na kinuha sa kalikasan (replace) upang manumbalik ito at
hindi maubos.
3. Pagtatanim ng mga puno. Maaaring mag-organisa ang isang tulad mo ng mga
programa sa paaralan o maging sa barangay ng isang programa ng pagtatanim ng
mga puno o maging ng mga gulay sa likod-bahay. Maaaring makipag-ugnayan sa
barangay o maging sa munisipalidad ukol dito.
4. Sundin ang batas at makipagtulungan sa mga tagapagpatupad nito. Ang
Isang tulad mo ay may papel na ipagbigay-alam sa may awtoridad ang mga gawaing
hindi ayon sa batas, lalo na kung ang mga ito ay tungkol sa kalikasan.
5. Mamuhay nang simple. Malaki ang pagkakaiba ng mga salitang kailangan
(need) at kagustuhan (want). Ang pagkakaroon ng buhay na simple o payak ay
pamumuhay na naaayon sa kung ano ang mga pangangailangan lamang.
Gawain 3: Hakbang para sa Disiplina
Panuto: Patunayang ikaw ay kabataang may disiplina sa sarili. Isulat ang iyong gagawing
hakbang sa bawat sitwasyon para makatulong sa pangangalaga ng kalikasan at
mapaigting ang disiplina sa sarili. Gawin ito sa sagutang papel.
Hakbang na
Mga Sitwasyon
gagawin
1. Maraming mga natirang materyales sa paggawa mo ng
proyekto sa iyong asignatura.
2. Maraming sirang gulong ang nakatambak sa likod ng inyong
bahay.
3. Hinihingi ng magbabasura ang naipon mong kalakal.
4. Kabilin-bilinan ng guro na tiyaking naka-segregate ang mga
basura sa silid-aralan. Ang iyong pangkat ang nakatalagang
maglilinis sa araw na iyon.
5. Nais mong magkaroon ng dekorasyon ang inyong silid-aralan
ngunit wala kayong sapat na pondo para rito.
6. Marami pang natirang bahagi ng notebook mo na hindi pa
nasulatan.
7. Wala ng paglagyan ng bagong damit ang iyong kabinet
dahil naroon pa pati ang mga hindi mo na isinusuot at
napaglumaan na.
8. Ikaw ang madalas na sumasalo sa mga napaglakihang
damit ng iyong nakatatandang kapatid. Kaya sa
pagbubukas ng klase hindi ka na naman ibibili ng bagong
uniporme.
9. Nauso ang mga plantito at plantita para sa mga mahilig sa
halamang gaya mo ngunit wala kang kakayahang bumili ng
mga paso para maghalaman.
10. Nakikita mo ang palaging pagsusunog ng basura ng iyong
kapitbahay.

F. Paglinang sa Kabihasaan (Pagpapalalim/Pagtataya ng Pang-unawa)

Panuto: Basahin at unawain ang sanaysay.

ANG PANGANGALAGA SA KALIKASAN

Sa kuwento ng paglikha, binigyan tayo ng Diyos ng kapangyarihan na alagaan ang

kalikasan at hindi maging tagapagdomina nito. Bilang natatangi sa lahat Niyang nilikha,
pinagkalooban ng Diyos ang tao ng kapangyarihang gawin ang nararapat sa kalikasan
ngunit nabigyan ito ng ibang pakahulugan. Hindi kailanman isinaalang-alang ng ibang tao
na ang kapangyarihan niya na gamitin ang kalikasan ay may kaakibat na pananagutan.
Malaya tayong gawin kung anoman ang nais nating gawin. Samakatuwid, may kalayaan
tayong gawin o gamitin ang kalikasan. Dapat nating isipin na ang paggamit sa kalayaan
ay napalolooban ng paggawa ng mabuti. Mabuti ang paggamit sa kalikasan at dahil bilang
mga natatanging nilikha, likas din sa atin na gumawa ng mabuti, ngunit kung ito’y nauuwi
sa pagmamaltrato at hindi na tumutugon sa kabutihang panlahat, ang kalayaang
ginagamit mo ay hindi tunay na kalayaan.

Ang tunay na pangangalaga sa kalikasan ay pagpapakita ng paggalang sa kabutihang

panlahat na siya namang layunin kung bakit nilikha ng Diyos ang kalikasan. Ayon sa
Compendium of the Social Doctrine of the Church, sa lalong paglaki ng kapangyarihan
ng tao, lumalaki rin ang kaniyang pananagutan sa kaniyang pamayanan. Ang paggamit
at pangangalaga sa kalikasan ay hindi pansarili lamang kundi isa itong pananagutan na
bigyang-pansin para sa pagsasaalang-alang ng kabutihang panlahat.

Marapat ding tandaan na ang lahat ng bagay na nilalang ng Diyos kabilang na ang tao
ay magkakaugnay. Ang pangangalaga sa kapaligiran at sa kalikasan ay isang
pananagutang panlipunan. Ang pananagutang ito ay nangangahulugang nararapat nating
isaalang-alang ang anumang epektong ginagawa natin sa kalikasan. Maaaring tayo ang
maging biktima ng mga maling gawaing ito.

Ang tungkulin natin na pangalagaan ang ating kalikasan ay nakaugat sa katotohanang

lahat tayo ay mamamayan ng iisang mundo, dahil nabubuhay tayo sa iisang kalikasan.
Ang tungkulin nating ito ay hindi lamang para sa mga taong namumuhay sa kasalukuyan
kundi higit sa mga taong maninirahan dito sa susunod na panahon at henerasyon.

Sa pangangalaga sa kalikasan ay maaari tayong matulungan ng mga batas na

nangangalaga sa kalikasan. May mga hakbang ang pamahalaan sa pagharap sa mga
suliraning pangkapaligiran sa mga pamayanan sa bansa. May mga ahensiya at
kagawarang binuo ang isang bansa, may mga sangay sa mga lokal na pamahalaan, may
pananagutan sa dagliang pagtugon sa mga panganib at kalamidad sa kanikaniyang lugar.

Mga Batas Ukol sa Kapaligiran

Sa paglipas ng panahon, may mga nalikha ring mga batas ang gobyerno kaugnay sa
mga suliraning pangkapaligiran at sa pangangalaga ng kapaligiran at kalikasan (hango
sa aklat ni Jensen DG. Mañebog):

1. Revised Forestry Code of the Philippines (1975). Ito ay ang Presidential Degree
No. 705 na may layong maprotektahan, mapaunlad, at ma-rehabilitate o maisaayos ang
mga kakahuyan at mga forest land o lupaing pangkagubatan sa
Pilipinas.

2. Water Code of the Philippines (1976). Tinatawag ding Presidential Decree No.
1067, na ukol sa pagmamay-ari, paglalaan, paggamit, pagpapayaman, pag-iingat, at
pangangalaga sa mga mapagkukunan ng tubig sa bansa.

3. National Integrated Protected Areas System Act of 1992. Ito ang Republic Act
No. 7586, batas ukol sa pagtatatag at pamamahala ng national integrated protected areas
system. Ukol ito sa pangangalaga at pagpapanatili ng mga protected area o protektadong
lugar upang maiwasan ang pagkasira nito dahil sa natatangi nitong pisikal at bayolohikal
na kahalagahan.

4. Department Energy Act of 1992. Nilalayon ng batas na ito, na kilala bilang Batas
Pambansa 7838, ang pamamahala ng enerhiya ng Pilipinas. Sa bisa nito nalikha ang
Department of Energy (DOE) para sa pagsasaayos, pagsubaybay, at pagsasakatuparan
ng mga balakin at palatuntunan ng gobyerno ukol sa konserbasyon, eksplorasyon, at
pagpapayaman ng enerhiya.

5. Philippine Mining Act of 1995 (RA 7942). Ito ay batas na nagsusulong ng

makatuwirang paggalugad, pagpapayaman, paggamit, at pag-iingat ng mga yamang
mineral sa bansa sa pamamagitan ng pinagsamang pagsisikap ng pamahalaan at ng
pribadong sektor upang mapahusay ang pambansang paglago sa isang paraang
epektibong pinoprotektahan ang kapaligiran at ang mga karapatan ng mga apektadong
komunidad.

6. Philippine Clean Air Act of 1999. Ito ay isang komprehensibong patakaran sa

pamamahala ng kalidad ng hangin at mga programa na naglalayong magkamit at
mapanatili ang de-kalidad na hangin para sa lahat ng mga Pilipino. Nakatala rin ito sa
listahan ng mga batas bilang Republic Act No. 8749.

7. Ecological Solid Waste Management Act of 2000. Ang batas na ito, na

tinatawag ding Republic Act No. 9003, ay ukol sa ecological solid waste management
program, naglalaan ng pondo para rito, lumilikha ng mga kailangang pang-institusyonal
na mekanismo at insentibo, at tumutukoy ng mga kabawalan at kaukulang parusa ukol
dito.

8. Wildlife Resources Conservation and Protection Act (2001). Kilala ang batas
na ito bilang Republic Act No. 9147. Ito ay para sa konserbasyon at proteksyon ng wildlife
resources at ng kanilang mga habitat, naglalaan ng pondo para rito, at ukol sa iba pang
layunin na may kinalaman sa wildlife resources ng bansa.

9. Philippine Clean Water Act of 2004. Nilalayon nitong proteksiyonan ang mga
anyong tubig sa bansa mula sa polusyon na galing sa land-based sources (gaya ng mga
industriya at establisimentong komersyal, agrikultura, at aktibidad ng komunidad
/sambahayan). Tinatawag din itong Republic Act No. 9275.

10. Republic Act 3571, 10593, at Executive Order No. 23, s. 2011. Napapaloob dito
ang pagbabawal sa hindi tamang pagputol ng mga puno, hindi lamang sa kagubatan
kundi maging sa iba pang lugar. Gayundin naman, nararapat kang magtanim uli ng
bagong mga puno bilang kapalit sa mga pinutol mo.

Maisasabuhay natin ito kung ang bawat gawain sa kapaligiran ay maibabalanse. Gamitin
nang wasto ang yaman ng kalikasan dahil lahat ng ito ay may hangganan. Alagaan ang
mga hayop, magtanim ng maraming puno, tumupad sa mga batas na naaayon sa
kapaligiran, at mamuhay nang simple. Tao ang nagdurumi, tao rin ang lilinis; dahil sa huli,
tao pa rin ang tatamaan o makikinabang nito. Kabahagi ka sa pagsasabuhay ng mithiing
ito.

The planet you do not save is the earth you will not live upon.
-Pope Benedict XVI

Pagtataya sa iyong pag-unawa:

Naunawaan mo ba ang iyong binasa? Upang masubok ang lalim ng iyong naunawaan,
pagnilayan mo ang mga sagot sa sumusunod na mga tanong:
1. Paano naaapektuhan ang mga namamahala o nasa kapangyarihan sa mga
isyung pangkalikasan sa pagtugon sa tawag ng tungkulin?
2. Sa paanong paraan natin mapangangalagaan ang ating kalikasan at kapaligiran?
3. Kung ikaw ang magpapasya, paano mo isasabuhay ang pangangalaga sa
kalikasan? Magbigay ng kongkretong halimbawa.
4. Makatutulong ba ang kaalamang iyong binasa sa pagkamit ng kabutihang panlahat?
Ipaliwanag.

Gawain 4: Sampung Utos ng Kapaligiran

Basahin at unawain ang Sampung Utos para sa Kapaligiran (Ten Commandments

for the Environment) na ginawa ni Obispo Giampaolo Crepaldi at sagutin ang
diagram/graphic organizer sa ibaba.

1. Ang tao na nilikha ng Diyos na Kaniyang kawangis na siyang nasa itaas ng lahat
ng Kaniyang mga nilikha ay marapat na may pananagutang gamitin at
pangalagaan ang kalikasan bilang pakikiisa sa banal na gawain ng pagliligtas.

2. Ang kalikasan ay hindi nararapat na gamitin bilang isang kasangkapan na

Maaaring manipulahin at ilagay sa mas mataas na lugar na higit pa sa dignidad ng
tao.

3. Ang responsibilidad na pang-ekolohikal ay gawaing para sa lahat bilang

paggalang sa kalikasan na para rin sa lahat, kabilang na ang mga henerasyon
ngayon at sa hinaharap.

4. Sa pagharap sa mga suliraning pangkalikasan, nararapat na isaalang-alang muna

ang etika at dignidad ng tao bago ang makabagong teknolohiya.

5. Ang kalikasan ay hindi isang banal na reyalidad na taliwas sa paggamit ng tao.

Ang paggamit dito ng tao ay hindi kailanman mali, maliban na lamang kung
ginagamit ito na taliwas sa kung ano ang kaniyang lugar at layunin sa kapaligiran
o ecosystem.

6. Ang politika ng kaunlaran ay nararapat na naaayon sa politika ng ekolohiya. Ang

halaga at tunguhin ng bawat pagpapaunlad sa kapaligiran ay nararapat na
bigyang-pansin at timbangin nang maayos.

7. Ang pagtatapos o wakas ng pangmundong kahirapan ay may kaugnayan sa

pangkalikasang tanong na dapat nating tandaan, na ang lahat ng likas na yaman
sa mundo ay kailangang ibahagi sa bawat tao na may pagkakapantay-pantay.

8. Ang karapatan sa isang malinis at maayos na kapaligiran ay kailangang

protektahan sa pamamagitan ng pang-internasyonal na pagkakaisa at layunin.
9. Ang pangangalaga sa kapaligiran ay nangangailangan ng pagbabago sa uri ng
pamumuhay (lifestyles) na nagpapakita ng moderasyon o katamtaman at
pagkontrol sa sarili at ng iba. Ito ay nangangahulugang pagtalikod sa kaisipang
konsyumerismo.

10. Ang mga isyung pagkalikasan ay nangangailangan ng espiritwal na pagtugon

bunga ng paniniwala na ang lahat na nilikha ng Diyos ay Kaniyang kaloob kung
saan mayroon tayong responsibilidad.

Bilang mag-aaral paano makatutulong ang sampung utos ng kapaligiran bilang

prinsipyong gagabay (guiding principles) sa pangangalaga ng kalikasan. Pumili ng
dalawa sa mga ito at isulat ang paraan kung paano ito magiging gabay sa iyo gamit ang
diagram.

1. Paraan:

Sampung Utos ng
Kapaligiran
2. Paraan:

G. Paglalapat ng Aralin sa Pang-araw-araw na Buhay (Pagsasabuhay)

Gawain 5: Adbokasiya

Panuto: Bilang pagpapakita ng ugnayan mo sa kalikasan, gumawa ng adbokasiya sa

tamang paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kapaligiran. Maging malikhain
sa presentasyon. Maaari rin itong i-send sa messenger o i-post sa facebook. Pumili ng
isa sa sumusunod na pamamaraan:

1. Tula
2. Awit
3. Spoken Word Poetry
4. Technology Entertainment Design (TED) Talk

Rubrics para sa Adbokasiya

KRAYTIRYA 10 8 5
May 2-3 salita na hindi May 4-5 o higit pang
Gumamit ng simple salita na hindi
maunawaan ang tunay
Komprehensibo ngunit malinaw na
na kahulugan. maunawaan. Hindi
ang ginawa mga salita. Maiksi Masyadong mahaba at malinaw ang
ngunit sapat. maligoy. mensahe o nilalaman
Tugma at May 1-2 isinulat na
Lahat ng isinulat ay May 3 at higit pang
malinaw ang hindi tugma at may
tugma, malinaw at sinulat na hindi
nilalaman sa kaunting kulang sa
naipahayag ang tugma, Hindi malinaw
paksa paglalahad ng
damdamin ang isinulat
damdamin
Nakita ang
Nakita ang
pagkamalikhain sa
pagkamalikhain
kabuuan ng ngunit hindi Hindi nakita ang
Naipakita ang
presentasyon at tunay gaanong pagkamalikhain sa
pagkamalikhain
na nakapupukaw ng nakapupukaw ng presentasyon
pansin ang kabuuan pansin.
nito.
Kabuuan na puntos: 30

H. Paglalahat ng Aralin (Paghinuha ng Batayang Konsepto)

Panuto: Gamit ang mga patak ng ulan, isulat ang mahalagang konsepto na nahinuha
mula sa mga nagdaang gawain at babasahin bilang pang-unawa sa mga isyu sa paggamit
ng kapangyarihan at pangangalaga sa kapaligiran.
I. Pagtataya ng aralin (Pagganap/Pagninilay)

Gawain 6: Kaya Mo Ito!

Panuto: Tukuyin kung tama o mali ang ipinahahayag ng mga sumusunod. Gawin ito sa
sagutang papel.

1. Pinagkalooban ng Diyos ang tao ng kapangyarihang gawin ang nararapat sa

kalikasan na may kaakibat na pananagutan. 2. Lahat ng bagay sa mundo ay
magkakaugnay.
3. Ang Sampung Utos para sa kapaligiran ay listahan ng mga dapat at hindi dapat
gawin sa pangangalaga sa kalikasan.
4. Ang lahat ng likas na yaman sa mundo ay kailangang ibahagi sa bawat tao na may
pagkakapantay-pantay.
5. Ang tao ay nilikha ng Diyos sa kanyang wangis na tagapagdomina ng lahat ng
kanyang nilikha.
6. Ang pangangalaga sa kapaligiran ay nangangailangan ng pagbabago sa uri ng
pamumuhay para sa modernisasyon at pag-unlad nito.
7. Binubuhay tayo ng kapaligiran.
8. Ang kalikasan ay isang banal na reyalidad na taliwas sa paggamit ng tao.
9. Makakamit ang kaunlaran at kabutihang panlahat kung may paninindigan sa tamang
paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan. 10. Ang likas na yaman sa
mundo ay hindi nauubos at walang hangganan.

Paggamit ng Kapangyarihan at
Pangangalaga sa Kalikasan

J. Karagdagang Gawain para sa Takdang-Aralin at Remediation

Gawain 7: Collage

Panuto: Gumawa ng Collage gamit ang mga recyclable materials tulad ng tuyong dahon,
stick, tansan, bao ng niyog, at iba pa na pwede mong makita at magamit galing sa ating
kapaligiran. Sa likuran ng papel ipaliwanag ang iyong collage. Gamiting gabay ang rubric
sa paggawa.
Rubrics para saCollage

Kraytirya 10 8 5
Hindi gaanong
Maayos at malinaw maayos at malinaw May kalabuan ang
ang pagkakalahad ang pagkakalahad pagkakalahad ng
Malinaw na
ng mga hakbang na ng mga hakbang mga hakbang na
paglalarawan na gagawin upang
gagawin upang gagawin upang
ng Paksa
mapaunlad ang mapaunlad ang mapaunlad ang
pasiya at kilos pasiya at kilos pasiya at kilos

Recyclable Gumamit ng 8-10 Gumamit ng 5-7 Gumamit ng 1-4

materials na recyclable material at na recyclable na recyclable
ginamit higit pa material material
Nakita ang Nakita ang
pagkamalikhain sa pagkamalikhain
Naipapakita ang Hindi nakita ang
kabuuan ng collage ngunit hindi
pagkamalikhain pagkamalikhain sa
at nakapupukaw ng gaanong
ng mag-aaral sulatin.
pansin ang kabuuan nakapupukaw
nito. ng pansin.
Kabuuang puntos: 30