Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 4

1

Sharung Shayawt Laika

Sharung Shayawt laika gaw B.C 587 hta Yerusalem mare jahten shaza hkrum ai lam hte, de a
majaw hten za ai lam ni, kaga mungdan de bawng dung ra ai lam ni hte seng nna sharung shayawt ai
Laka Ga (Sh) Ga shagawp da ai daw manga hpe mahkawng shinggyin tawng ai laika buk rai mali ai. Hkrap
ngu hkrap ngoi sharung shayawt lam ni hpe malawng ka shagawp da ai laika buk rai tim, Yehowa Karai
Kasang hpe kam hpa manoi manat ai lam hte shawng lam myit mada shara lam ni hte seng nna mung, ka
shagawp da ai laika buk re. Yuda ni, shaning shagu amyu sha ni lai wa sai B.C 587 ning hta hkrum hkra ai,
tsin yam hpe myit dum ai let lu sha gam akyu hpyi nawku daw jau ai lamang hta jai lang ai laka ga (sh) ga
shagawp rai malu ai.

Shingdu Labau

BC 587 hta Yerusalem mare Babelon ni gasat zing la kau hkrum ai hpe maroi nni masin nsi rai
sharung shayawt ai hpe ka shagawp da ai hpe mahkawng da ai laika rai mali ai. Naw hkrung nga ai, kung
ai zet ai ni yawng Babelon de bawng ra ai labau gaw, Yuda ni a labau hta tinang a hkaw hkam hkaw seng
hte nga lu ai hpang kaba dik ai htenza lam hte tsin yam tsin dam hkrum hkra ai lam rai malu ai. Rai tim
dai mahkrum madup hku nna Yehowa Karai Kasang a lam hpe grau grau chye na la lu ma ai.

Ndai laika buk a mying gaw, Greek hte Latin ga ni hte ka da ai Ga Shaka Dingsa laika buk kaw
lawm ai ga baw kaji ‘Yeremia a sharung shayawt lam’ ngu ai kaw mahta nna sharung shayawt laika ngu
tsun ai lam re. Hebre hku ka ai Ga Shaka Dingsa chyum laika hta sharung shayawt laika hpe Ruhta laika,
Eshter laika, hpaji ningli laika, Shawlamon a mahkawn ga ni hte kayep nna, chyum laika buk 5 hku
gumhpawn da nna, Hebre chyum laika Hagiographa (san seng hku ka da ai laika ni) a daw masum hta
mu lu ai laika buk re. Yeremia a sharung shayawt laika hpe Abibala (July shata ka-ang) a 9 ya shani hti na
matu masat da nna, Yerusalem mare kaba htenza mat ai hpe myit dum na matu hti ai lam rai ma ai.
Greek hku ka ai Ga Shaka Dingsa chyum laika hta gaw Yeremia laika a hpang e Yeremia a sharung
shayawt laika hpe, dai ni anhte lang ai chyum laika ni hta na zawn bang da ma ai.

Laika Ka Ai Wa: Sharung Shayawt laika hpe myihtoi Yeremia ka ai re lam, Yuda ni hte hkringhtawng
manat ai Hkristan ni hkam la ma ai.

Ga Hkrang Sama (Outline)

1. Yerusalem mare htenza mat ai lam ni (1:1-22).


a. Mare htenza lam ni hpe sang lang dan ai lam (1:1-7).
b. Htenza hkrum ai a lam madung (1:8-11).
c. Mare masha Israela amyu sha ni yawn hkyen hkrum ai lam (1:12-22).

2. Karai Kasang a man hta Yerusalem mare a sharung shayawt lam (2:1-22).
a. Ziun shayi hpe Yehowa pawt sindawng ai lam (2:1-9).
b. Mung shawa ni a tsin yam tsin dam (2:10-17).
c. Matsan dum lama na matu myihtoi wa hpyi shawn ai lam (2:18-22).

3. Tsinyam tsindam hkrum ai Karai Kasang a masha ni hte shanhte a myit mada shara (3:1-66).
a. Myit mada shara n nga ai ni a sharung shayawt lam (3:1-18).
b. Myit mada lam ai hte mara tawng ban ai lam (3:19-39).
c. Myit malai na matu shadut ai lam (3:40-42).
2

d. Myihtoi wa a hkam sha ai lam (3:43-54).


e. Myihtoi wa a akyu hpyi ga (3:55-66).

4. Ziun shayi a lai wa sai aten, ya na aten, hte du na ra ai shawng lam (4:1-12).
a. Ziun shayi a lai wa sai aten hte ya na aten hpe shingdaw yu ai lam (4:1-12).
b. Ziun shayi tsinyam hkrum hkra ra ai a lam madung (4:13-20).
c. Edom hpe tara jeyang ai lam hte Yuda mung hpe bai gaw sharawt na lam (4:21-22).

5. Bai gaw sharawt ya na matu hpyi nem ai lam (5:1-22).


a. Matsan dum lama lam ra kadawn ai lam (5:1-15).
b. Mara yinla tawng ban ai lam (5:16-18).
c. Bai gaw sharawt la na matu hpyi lajin ai lam (5:19-22).

Ahkyak Ai Ga Lami Ni (Key Words)

(1) Sharung Shayawt Lam (1:16): Sharung shayawt laika hpe ka ai wa g aw, Yerusalem mare ka-ang e
dung let, shi a makau grup yin hta htenza lam ni hkrai rai nga ai hpe mu nna, myit hkra machyi ai hte
sharung shayawt ai lam rai wu ai. Karai Kasang a lata la ai amyu ni gaw, roi rip hkrum ai, zingri zingzat
hkrum ai, mayam shatai hkrum ai, kanu ni gaw tinang a kashu kasha ni hpe shadu sha mayu ai myit
rawng wa ai daram kaw si hpang gara hkrum ai tsinyam tsindam lam ni a majaw sharung shayawt ai lam
rai wu ai. Sharung shayawt laika kawn, shainggyim masha ni a yubak mara a matu Karai Kasang a pawt
sindawng ai ari hpe hkam mana mat wa ya ai Yesu Hkristu a tsinyam tsindam hpe bai shingran mu
shangun nga ai.

1:16 sharung shayawt lam.


1:2,16,20-22; 2:11; 3:1-6,19-20,48-50 Laika ka ai wa a hkrup sharing ai lam.
1:1,4;2:1-2,8-9; 4:1 Yerusalem htenza mat ai lam.
1:10;2:6-7 Yerusalem nawku htingnu jahten shaza hkrum ai lam.
2:11-12 a dip arip zingri zingrat hkrum ai lam.
5:8,13 Mayam tai ra ai lam.
1:11; 2:19-20; 4:3-5, 7-10 kawsi hpang gara hkrum ai lam.
4:9 Si mat ai gaw chyamai ai lam.

(2) Kangka myit galu kaba ai lam (3:23): Matsan dum tsawra myit hte hpring tsup nna, kangka myit galu
kaba ai Karai Kasang gaw, myit malai hte bai nhtang wa ai ni hpe mara raw dat ya ai re. Sharung shayawt
laika hpe ka ai wa gaw, Karai Kasang gaw tinang lata la ai amyu sha ni hpe hkyam sa lam jaw nna, hpyen
ni a ntsa tara jeyang na re lam kam sham wu ai. Ndai sharung shayawt laika a yaw shada ai lam madung
gaw, Karai Kasang a kangka sadi dung ai lam, nhtum nwai tsawra myit ni hpe shakawn kungdawn ai
mahkawn langai rai wu ai. Anhte mung kaning re ai byinda masa hta rai ti mung, Karai Kasang kaw myit
mada let Yehowa a hkye hkrang la na chyeju hpe myit asim sha hte ala nga ra ga ai.

3:23 kangka myit galu kaba ai Karai Kasang.


3:22,32 Karai Kasang a tsawra myit hte matsan dum lama ai myit.
3: 49-50,56-58;4:22 Karai Kasang hpe kam hpa manoi manat ai lam.
1:21-22, 3:61-66; 4:21-22 Yuda ni a hpyen ni hpe Karai Kasang tara jeyang na lam.

(3) Tara rap ra ai lam (4:13): Sharung shayawt laika ka ai wa hku nna gaw, Yuda ni hkrum hkra ai
tsinyam tsindam gaw shanhte a yubak mara a majaw re majaw, Yehowa Karai Kasang a tara rap ra lam
3

hte seng nna, ga san san shara n nga ai ngu hkam la wu ai. Yehowa Karai Kasang gaw Yuda amyu sha ni
shut hpyi ai yubak mara hte n shawp n kap ai asak hkrung lam ni a matu tara jeyang ai lam hta ding ding
man man daw dan ai re. Yerusalem mare hkrum hkra ai htenza lam ma hkra mung Yehowa Karai Kasang
a tara jeyang ai lam re. Karai Kasang gaw dai zawn re ai tsinyam tsindam hkrum hkra ai aten hta Karai
Kasang a tara rap ra ai lam hte hpung shingkang hpe yin la let, myit malai hte bai sit shang na hpe
sharawng awng ai Karai Kasang re.

1:18; 4:13 Tara rap ra ai Yehowa Karai Kasang.


5:19 dinggrin up hkang nga ai Karai Kasang.
1:5,12,17; 2:1-8,17; 3:2-16,37-39; 4:11,16 Yehowa Karai Kasang gaw tara jeyang ai Karai rai nga ai lam.

Karai Masa Mungga (Theological Message)

Hpa majaw Yehowa Karai Kasang lata la nna shalawt la da sai amyu sha ni a mare daju Yerusalem mare
htenza hkrum a ta? Karai Kasang lata la ai amyu hte Karai Kasang a nawku htingnu hpe hpa majaw
htenza mat shangun a ta? ngu ai lam ni gaw Sharung Shayawt laika a Karai mungga hpe chye na la lu na
matu san ai ga san ni rai ma ai. Karai masa mahtai gaw Karai Kasang tara jeyang ai lam re ngu ai lam hte
Israela ni a matu myit mada shara naw nga ai ngu ai lam ni rai nga mali ai.

(1) Karai Kasang jeyang ai lam

Sharung shayawt laika ahkyak madung gaw Yuda ni tawt lai ai yubak maraa majaw Yehowa Karai Kasang
tara jeyang ai re ngu ai lam rai mali ai ( 1:8-9,18). Israela ni madung tawt lai ai yubak mara ni gaw Hpara
shaje nawku ai lam (Yeremia 2:11-13; 3:6-10; 7:30-31; 10:1-16; 16:10-13; 44:2-3,17-19); kashu kasha ni
hpe hkungga nawng ai lam (Yeremia 7:30-34; 19:5); dinghku hta sadi n dung ai lam (Yeremia 3:1-5; 5:7-8;
13:26-27); wuhpung wuhpawng kata hta tara rap ra lam n nga ai lam (Yeremia 5:26-29; 7:5-6); shut shai
ai hku myithoi htoi ai lam/ ningbaw nngla ni a shut shai ai mara (Yeremia 5:30-31; 23:9-40; 27:9-10;
29:30-31); dingman lam n nga ai (Yeremia 5:1-2; 7:4-8) lam ni rai ma ai.

Sharung shayawt laika gaw, shawng ningpawt daw hta Yerusalem mare hpe shinggyim masha
zawn shingdaw nna ka shagawp da wu ai. Yerusalem mare hpe shawng de masha law ai mare, masha
amyu ni hta grau galu kaba ai num zawn re ai mare rai tim, ya gaw shi hkrai lik lik dung nga a hka! Gaida
jan zawn tai wa sa hka! Ya hkansi bang nga a hka! Shi gaw shana e ja ja hkrap nna, shi a shabyi myi prawi
hte nyaw nga ai. Shi a manang ni yawng shi a hpyen ni tai wa masai. Nni nkri hte mayam amu kaba
hkrum ai majaw, mai gan amyu ni hta bawng dung ra sai. Hpung shingkang yawng wai mat sai, ngu nna
Yerusalem hkrum hkra ai yubak mara a tsin yam hpe shagawp da wu ai (1:1-8).

Myihtoi Yeremia hte myihtoi ni shadum tim, Israela amyu ni myit malai n lu ai sha Yehowa Karai
Kasang a man hta adan aleng yubak mara matut manoi tawt lai nga ma ai majaw, Yehowa Karai Kasang
Israela amyu ni hte Yerusalem mare hpe jahten shaza ai hku nna tara jeyang ai re. Babelon ni hpe lakung
lakap hku shatai nna, Yerusalem mare hpe htim gasat zingla let jahten shaza kau shangun ai re
( 1:5,12,15; 2:1,17; 3:37,38). Babelon Hkawhkam Nebuhkaneza gaw Yerusalem mare, hkawhkam
htingnu, nawku htingnu ni hpe ayai aya di jahten shaza kau ai hte, ningbaw ningla ni hte naw kungzet ai
ni yawng hpe Babelon de bawng hku woi mat wa ai re. Yerusalem nawku htingnu na sut rai ni hpe mung,
Babelon de zing la mat wa ya wu ai.

(2) Yehowa Karai Kasang a tsawra matsan dum lama ai myit a majaw myit mada shara naw nga ai
lam.
4

Yehowa Karai Kasang a pawt sindawng ai lam a majaw, Yuda mung hte mungdan masha ni hpyen ni a
lata de ap kau hkrum ai re (2:28). Rai tim, myit mada shara n nga mat sai lam n rai; Yehowa Karai Kasang
a tsaw ra matsan dum ai myit a majaw Israela ni a matu myit mada shara naw nga ai (3:31-33) ngu
Sharung Shayawt laika hta ahkyak ai lam yan hku tsun tawn da nga ai. Yehowa Karai Kasang gaw Israela
ni hte tawn da ai ga sadi hpe bai shadik shatup na ra ai lam n gun jaw da nga ai ( 3: 19-39). . Yehowa
Karai Kasang myit mada ra sharawng ai lam gaw myit malai ai lam re (3:40-42, 55-58). Israela amyu ni
teng sha myit malai nna, Yehowa Karai Kasang hpang de bai n htang wa let hpyi nem sit shang jang,
Yehowa Karai Kasang gaw bawng bung kaw na bai hkye mawai la na re. Yerusalem mare hte nawku
htingu htenza mat sai hpe ningnan bai gaw sharawt ya na re. Hpyen ni mung tara jeyang ai hte jahten
shaza kau ai hkrum na re (3:64-66) ngu nna mung pahkam jaw let myit mada shara tsun dan da ai re.

Sharin la na lam ni.

(1) . Karai Kasang a man hta yubak mara tawt lai ai ni hpe Karai Kasang gaw tsinyam tsindam jahkrum ai
hku nna, tara jeyang let bai shadum sharin la nga ai.

(2). Yubak mara tawt lai ai a majaw tsinyam tsindam hkrum hkra ai shaloi sharung shayawt ai hte sha n
ngut ai; Yehowa Karai Kasang hpang de n htang wa let hpyinem sit shang ra ga ai.

(3) Yehowa Karai Kasang a tsawra matsan dum lama ai tsawra myit gaw, Shi a pawt sindawng lam hta
grau galu kaba nga ai re majaw, mara yin la tawng ban let hpyi nem sit shang ai ni yawng hpe mara raw
dat kau ya ai sha n-ga, chyeju ningnan hte bai jahpring shatsup ya nga ai Karai Kasang re.

Ginlen shalai ai,

Rev. Dr.Lahpai Awng Li

You might also like