Banghay Aralin sa Araling Panlipunan

I. LAYUNIN

Pagkatapos ng animnapung minutong talakayan, inaasahang matamo ng mga mag-aaral

ang mga sumusunod ng may walumpung porsyentong bahagdan ng pagkatuto:

a. naipaliliwanag ng mga bahaging ginagampanan ng mga bumubuo sa paikot na daloy

ng ekonomiya;
b. naisasagawa ang panggrupong gawain sa pamamagitan ng baamboozle app;
c. napahahalagahan ang mga gampanin ng mga aktor sa paikot na daloy ng ekonomiya
sa pamamagitan ng pagsagot sa isang mahalagang tanong.

II. PAKSANG ARALIN

1. Paksa: Paikot na Daloy ng Ekonomiya: Bahaging ginagampanan ng mga bumubuo sa
paikot na daloy ng ekonomiya.
2. Sanggunian:
 K to 12 Gabay Pangkurikulum – Araling Panlupunan - pahina 200-201:
AP9MAK-IIIa-1; AP9MAK-IIIa-2; AP9MAK-IIIa-3.
 Ekonomiks (Modyul ng Mag-aaral) - pahina 228-239
 Ekonomiks (Virlyn Jaime-Francisco) - pahina 214 - 223
 https://brainly.ph/question/1963707
 https://www.panitikan.com.ph/bakit-kailangan-ng-ekonomiya-ang-
panlabas-na-sektor
3. Kagamitan: Laptop, powerpoint presentation, google meet, baamboozle app

III.PAMAMARAAN
A. Panimulang gawain
1. Panalangin
2. Pagbati
3. Pagtala ng liban sa klase

Panimulang Gawain
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral
a.1. Pagganyak
Ngayong hapon na ito bago natin simulan
ang lahat magkakaroon tayo ng kauting palaro
na pinamagatan na “AAYUSIN NATIN TO!”.
Huhulaan ninyo kung ano ang ipinapakita sa
mga larawan sa loob ng 15 segundo. Maaaring
maging gabay ninyo ang ginulong mga letra
upang masagot kung ano ang nasa larawan. Sa
mga nakakaalam ng sagot pakisabi ang “I’m
Addicted To!” upang aking matawag.
Opo sir!
Nauunawaan ba ang panuto?
Wala na po!
May katanungan pa ba?

Ngayon simulan na natin!

SAMBAHAYAN

1.
SHAYAABMN

PRODUKSIYON

2.
PDUKROSIYON

BAHAY KALAKAL

3.
HBAYA KALKAAL

PAMILIHAN

4.
PAALIHMIN
- Medyo nahirapan po dahil medyo
nakakapressure po ang oras na binigay.
Pamprosesong Tanong:
- Opo, ito po ay nagiging bahagi ng ating
1. Ano ang inyong naramdaman noong pang-araw-araw na buhay dahil ito po ay
hinuhulaan ninyo ang kung ano ang may kinalaman sa ating mga
larawan? pangangailangan.

2. Sa inyong palagay, ang mga larawan at

salita ba ay nagiging bahagi ng ating pang- - Sila po ang mga nagiging taga-pagpadaloy
araw-araw na buhay? Sa paanong paraan? nito.

3. Sa inyong palagay, paano nagiging bahagi

ng ekonomiya ang mga iyan?

Mahuhusay ang inyong mga sagot.

Ngayon iyan ang ating tatalakayin.

Ang Paikot na Daloy ng Ekonomiya:

Bahaging ginagampanan ng mga bumubuo
sa paikot na daloy ng ekonomiya.

Makikinig kayo at uunawain ninyo kung - Uwu!

ano at paano ang paikot na daloy ng
ekonomiya sapagkat mamaya ay
magkakaroon tayo ng isang gawain.

Handa na ba? Kung handa na pakisabi nga

ang “Uwu”.
Pagtalakay ng Aralin
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Mga Pangunahing Tagaganap/Aktor sa

Ekonomiya

1. Sambahayan – ang nagmamay-ari ng

lahat ng salik ng produksiyon (lupa,
paggawa, capital, at entreprenyur).
Ginagampanan ng sambahayan ang
tungkuling magkonsumo ng mga produkto
at ang pagkakamit ng kita mula sa
kanilang pakikilahok sa proseso ng
produksiyon.
- Ang sambahayan po ang may
Sa tingin ninyo ang sambahayan ba ang may pinakamahalagang ginagampanan sa paikot na
pinakamahalagang ginagampanan sa paikot na daloy ng ekonomiya dahil sa kaniya po
daloy ng ekonomiya? At kung ito ang may nagmumula ang mga manggagawa, at
pinakamahalagang ginagampanan bakit? kumokonsumo sa mga produktong ginagawa.

Tama! Ang samabahayan ang dahilan at

paraan kung bakit tayo ay mayroong paikot na
daloy ng ekonomiya.

2. Pamilihan ng Salik sa Produksiyon –

tumutukoy sa mga artipisyal na pamilihang
pinapatakbo ng mga supplier na kabilang
sa mga manufacturer ng mga produkto. Ito
rin ang nagpapadala ng mga hilaw na
sangkap na gagamitin ng bahay-kalakal.
Ito rin ang naglalaan ng kita para sa mga
manggagawang kabilang sa mga
sambahayan.

3. Bahay-kalakal – ang bahay-kalakal o

negosyo ang nagpapasiya kung gaano
karaming produkto at serbisyo ang
ibebenta, laban sa dami ng mga
manggagawa kailangang bayaran upang
mabuo ang mga ito. Nasa ilalim nila ang
mga paraan sa pagpapaunlad ng
produksiyon ng mga pangangailangan at
kagustuhan.

Ngayon paano nakakatulong ang pamilihan ng

salik ng produksiyon at bahay kalakal sa - Sa pamilihan ng salik ng produksiyon po
sambahayan? nagbebenta ang sambahayan ng lupa, o
nagbibigay ng serbisyo upang makuha at
Maaari mo bang ibigay __________ makapagtrabaho naman po sa bahay kalakal.

Tama! Sa madaling paaraan at paliwanag ang

pamilihan ng salik ng produksiyon at bahay
kalakal ang unang paaran para magkaroon ng
kita ang sambahayan.

At ngayon dahil nagawa na ang produkto at

mapunan ang pangangailangan ng
sambahayan ang pamilihan ng kalakal at
paglilingkod naman ang kailangan.
Maaari mo bang basahin ang kahulugan ng
- 4. Pamilihan ng Kalakal at Paglilingkod -
Ang pamilihan ng kalakal o lugar kalakalan o
tinatawag din na merkado ay isang lugar kung
saan nagpupuntahan ang mga tao at ang
mekanismo na kung saan nagtatagpo ang
pamilihan ng kalakal at paglilingkod konsyumer at prodyuser. Dito sila
____________ nagpapalitan ng kalakal at ang mga
konsyumer ay namimili din ng mga kanilang
kakailanganin sa araw-araw.

- Idagdag po sa paglikha ng produkto.

At dahil nga naibenta na ang produkto, may

kita na, anong ang pwedeng gawin sa kinita - Iipunin po ito, o isesave!
upang hindi agad ito magastos o mas lalo pa
nitong mapa-usbong?

Tama! Ano pa?

Tama! Para hindi agad maubos ang kinita

magdagdag pa lalo sa kinikita ito ay iipunin mo
o iimpok, at yan ang Gawain ng ika-limang
tagaganap ng ekonomiya, ang pamilihang
pinansiyal.
Pakibasa nga Ms./Mr. ___________
- 5. Pamilihang Pinansiyal – bukod sa
pamimili at paglikha ng produkto, ang pag-
iimpok at pamumuhunan ay nagiging
mahalagang gawaing pang-ekonomiya.
Nagaganap ang mga nasabing gawain sa mga
pamilihang pinansiyal.

Ngayon, upang mabalanse ang pera o kita ng

tao at matulungan ang lahat na mapagaan ang - Namamahala po sir!
buhay, kikilos ngayon ang namamahala o mga
lider natin.

Ano ba ang gawain ng mga lider natin?

Mahusay! Dahil nga namamahala sila sa atin,

sila ang nagpapatakbo ng ating pamahalaan. At
ang pamahalaan ay ang ika-anim na tagaganap
sa ekonomiya kung saan

Pamahalaan – sumisingil ng buwis ang

pamahalaan upang kumita. Ang kita mula sa
buwis ay nagiging karagdagang gawain sa
ekonomiya. Mula sa buwis, ito ang ginagamit
ng pamahalaan upang makalikha ng
pampublikong paglilingkod. Ang mga - Mas lalaki po kita dahil sa magiging value at
pampumplikong paglilingkod ay nauuri sa presyo po nito sa ibang bansa po.
pangangailangan ng sambahayan at ng bahay-
kalakal.
- Mas lalaki ang kita kapag ang produkto ay
Sa tingin niyo ba, kung ang produkto ay ibinenta sa ibang bansa dahil madargdagan
maibenta sa ibang bansa, kikita ng malaki ang din ang gumagamit sa produkto.
namumuhunan? Bakit o paano?

Tama! Sino pa ang may ideya?

Tama! Dahil nga dadalahin na sa ibang bansa

ang produkto, at tayo naman ay gagamit ng
produkto ng ibang bansa, diyan papasok ang
huling tagaganap ng ekonomiya, ang panlabas
na sektor.
Pakibasa nga Ms./Mr. ______ ang kahulugan
ng panlabas na sektor.
- Panlabas na Sektor - kabilang sa mga
tagaganap sa daloy na paikot ng ekonomiya
ng isang bansa bukod sa mga panloob na
salik na nakatutugon sa pangangailangan ng
bansa, ang mga panlabas na aktor na ito ay
nakatutulong din sa pagpapalago ng
ekonomiya sapagkat ang mga lokal na
produkto ay maaaring maipagbili sa labas ng
bansa na kung saan kaakibat nito ang iba’t
ibang buwis na nagsisilbing kapakinabangan
ng ekonomiya.

Dahil natalakay na nga natin ang mga

tagaganap ng paikot na daloy ng ekonomiya,
tatalakayin naman natin ngayon kung saan sila
gumaganap. At yan ang tinatawag natin na

B. Mga Modelo ng Paikot ng Daloy ng

Ekonomiya:

Unang Modelo
 - Ang bahay-kalakal at sambahayan lamang po ang
may ugnayan.

- Pwede po itong gawing pagkain ng buong

pamilya.

Sa unang modelo, ano ang napapansin ninyo?

Tama! Dahil iyan ang tinatawag natin na

simpleng ekonomiya, kung saan ang
sambahayan at bahay-kalakal ay iisa. Paano
nagiging iisa? Halimbawa, ikaw ay may tanim
na gulay sa bakuran, may mga manok na - Damit, kuryente, tubig, gamot, gadget.
nangingitlog, ano ang pwede ninyong gawin
doon?

Yes, tama! Kaya nagging simpleng

ekonomiya, dahil ang sambahayan na ang - Kailangan po ng pera upang makabili ng mga
nagbibigay ng kaniyang pangangailangan. kailangan.

Sa tingin niyo ba, pagkain lamang ang - Magbebenta po ng mga pagkain o gamit.
kailangan ng sambahayan? Kung meron pang
ibang pangangailangan, magbigay ng
halimbawa.

Kung may iba pang pangangailangan, paano

mo yan makukuha ang mga iyan?

Sa paanong paraan kukuha ng pera?

Tama! At diyan na ngayon mabubuo ang

ikalawang modelo.

Ikalawang Modelo

- Ang sambahayan at bahay-kalakal po, dahil

sakanila po magmumula ang
pangangailangan.

Kung saan may magiging proseso na ang

pagkita ng pera upang mapunan ang
pangangailangan.
Sino sa tingin ninyo ang dalawang sektor sa
modelo upang magkaroon ng produksiyon?
Bakit?
- Nagmumula po sa sambahayan ang mga
direksyon at bumabalik po muli rito.
- Mayroon pong dalawang direksiyon na
magkaiba ang paliwanag.

Mahusay! Ang sambahayan ang at bahay-

kalakal ang dalawang pangunahing sektor sa
modelong ito.

Ngayon, sino ang maaaring makapagbigay - Sa pamilihan ng salik ng produksiyon po

paliwanag o may ideya sa modelong ito? makukuha ang mga kailangan upang magawa
ang produkto, at sa pamilihan ng kalakal at
Mahusay! Sino pa ang merong ideya? paglilingkod po ay mabibili naman ang tapos
na produkto.

Tama! Dahil iyan ang proseso kung paano

kikita ang sambahayan, paano magagawa at
bibilihin ang produkto na kaniyang kailangan.

Sino naman ang may ideya sa kaibahan ng

pamilihan ng pamilihan ng salik ng
produksiyon at pamilihan ng kalakal at
paglilingkod?

Tama! (ipapaliwanag ng guro ang kaibahan

ng dalawang pamilihan)

At ngayon na alam na natin kung paano

nagagawa ang produkto, paano ito makukuha
o mabibili, kailangan naman natin ngayon ng
pwedeng pagtabihan ng ating mga sobrang
kinita upang may magamit tayo sa hinaharap.
At dito sa ikatlong modelo natin yan
mauunawaan.

Ikatlong Modelo

Ang ikatlong modelo ay nagpapakita ng

dalawang pangunahing sektor-ang
sambahayan at bahay-kalakal. Isinasaalang-
alang ng sambahayan at bahay-kalakal ang
kanilang mga desisyon sa panghinaharap.
Hindi ginagamit ng sambahayan ang lahat ng
kita para sa pamimili.
Hindi lang pangkasalukuyang produksiyon
ang iniisip ng bahay-kalakal. Bukod sa
pamimili at paglikha ng produkto, ang pag-
iimpok at pamumuhunan ay nagiging
mahahalagang gawaing pang-ekonomiya.
Nagaganap ang mga nasabing gawain sa mga
pamilihang pinansiyal (financial market). - Hindi po dahil may kinakailangan po na
Tatlo ang pamilihan sa ikatlong modelo. Ang minimum ang bangko upang makapag-bukas
mga pamilihan ay para sa salik ng ng account po.
produksiyon, commodity o tapos na produkto,
at para sa mga pinansiyal na kapital. - Hindi po, dahil yung iba naman po ay gusto na
Nag-iimpok ang mamimili bilang madali po nilang makukuha ang kanilang
paghahanda sa hinaharap. Hindi nito itinabing pera.
gagastusin ang isang bahagi ng natanggap na
kita. Ang bahagi ng kita na hindi ginastos ay
tinatawag na impok (savings). Ito ang
inilalagak sa pamilihang pinansiyal. Kabilang
sa naturang pamilllihan ang mga bangko,
kooperatiba, insurance company, pawnshop, at
stock market.

Kaya ba ng lahat na mag-ipon ng pera sa

bangko o kooperatiba? Bakit o ano ang
dahilan?

Yes tama bukod doon?

Tama! At bukod sa inyong mga sagot, ang iba

naman ay kumikita lang ng sapat sa araw-
araw. At dahil hindi lahat ay may labis na kita,
kailangan din nila ng tulong ng pamahalaan, at
gayon din ang mga may sapat na kita. Dito
natin yan mauunanawaan sa ikaapat na
modelo ng paikot na daloy ng ekonomiya

Ikaapat na Modelo
 - Mga pampublikong opisina po.
- Mga pampublikong ospital po.
- Mga kalsada at tulay po.

Kung sa una hanggang sa ikatlong modelo

may dalawang sektor lamang, ang pamahalaan
ang magiging ikatlong sektor sa ekonomiya
kung saan ang gagawin nila ay:
Sumisingil ng buwis ang pamahalaan
upang kumita. Ang kita mula sa buwis ay
tinatawag na public revenue. Ito ang ginagamit
ng pamahalaan upang makalikha ng
pampublikong paglilingkod. Ang mga
pampublikong paglilingkod ay nauuri sa
pangangailangan ng sambahayan at ng bahay-
kalakal.

Sino ang maaaring magbigay ng mga

halimbawa ng pampublikong paglilingkod?

Tama! Sa mga iyan mapupunta ang binabayad

na buwis, upang matulungan ang mga lubos na
nangangailangan, at tayong lahat, upang
maging maginhawa ang ating pang-araw-araw
na buhay.

At sa tulong din ng pamahalaan, maaaring

mapunta ang ating produkto sa ibang bansa, at
ganyun din makabili tayo ng ibang produkto
pa. Nangyayari yan dahil sa pakikipag-usap ng
ating pangulo o mga lider sa ibang bansa. At
yan ang nasa ikalimang modelo.
- Ang pag-import po ay pagpasok ng produkto
mula sa ibang bansa, at ang pag-export po ay
paglabas ng produkto mula sa ating bansa
papunta sa ibang bansa.

Ikalimang Modelo
- Opo sir!

- Wala na po!

Kung saan nagaganap ang pag-export at pag-

import ng produkto sa pamamagitan ng
panlabas na sektor.

Sino ang maaaring magbigay ng kaibahan ng

pag-import at pag-export ng produkto?

Yes Ms//Mr. ___________________

Tama. Yan naman ang tinatawag pa natin na

pakikipagkalakalan sa iba’t-ibang bansa.

Naunawaan ba ninyo ng husto kung paano ang

paikot na daloy ng ekonomiya at mga bumubuo
nito?

May mga nais ba kayong itanong?

At dahil wala na kayong tanong, ako naman

ang may itatanong muli.

Pangwakas na Gawain
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral
A. Paglalahat
Sa limang modelo, ano ang tawag natin sa - Mga tagaganap o aktor po ng ekonomiya
mga nasa loob o bahagi ng bawat modelo?

May ilang tagaganap ang paikot na daloy - Mayroon pong 7 tagaganap ang paikot na
ng ekonomiya, maaari mo bang sabihin daloy ng ekonomiya.
Ms./Mr. _______

Sino ang maaaring magbigay ng pitong - Sambahayan, Pamilihan ng Salik ng

iyon? Pakibahagi. Produksiyon, Bahay-Kalakal, Pamilihan ng
Kalakal at Paglilingkod, Pamilihang
Pinansiyal, Pamahalaan, at Panlabas na Sektor
Mauhsay, salamat Ms. /Mr. __________

B. Paglalapat
Magkakaroon tayo ng isang panggrupong
gawain. Mula sa listahan ng mga mag-aaral sa
inyong set hinati ko ang klase sa tatlong grupo
na kung saan bawat grupo ay mayroong
sasagutin na mga tanong na may kinalaman sa
ating tinalakay.

Narito ang mga magkakasama sa bawat grupo.

(Magpipresent ng groupings sa screen)

Kinakailangan na ang bawat grupo ay may

isang sasagot. Kung sino ang magboluntaryo o
mapili sa grupo pipili siya ng numero na may
kaakibat na tanong at sasagot sa katanungan.
Kailangan na masagot ang bawat katanungan sa
loob ng 10 segundo. Kapag narinig na ninyo
ang bell, palatandaan na tapos na ang 10
segundo. Bawat tanong ay may puntos kung
tama ang magiging sagot.

May gagamitin akong application o app para sa

sa ating gawain. Ang maiipon na puntos ng
bawat grupo ay ang inyong magiging
performance ngayong araw. - Opo sir!

Malinaw ba ang panuto? - Wala na po

May mga katanungan ba kayo?

Kung ganon simulan na natin.

(Gagawin ang gawain)

Maraming salamat sa inyong partisipasyon.

Mahuhusay kayo at mabibilis mag-isip.
C. Pagpapahalaga
Sa tingin ninyo, bakit kailangan nating pag-
aralan ang paikot na daloy ng ekonomiya?
May mga karagdagan pa ba?
- Ito po ay makakatulong upang aming
maunawaan kung paano umiikot ang
ekonomiya.
- Dito po mauunawaan natin kung paano
mapupunan ang ating mga pangangailangan,
paano nabubuo ang mga ito, at sino ang mga
bumubuo nito.

Magaling! - Wala na po.

Mayroon pa ba?

Kung gayon dumako tayo dito sa gawain natin

na ito.

IV. PAGTATAYA
Tukuyin at isulat sa papel kung anong sektor ang tinutukoy sa dayagram.
Susi sa Pagwawasto:

1. Panlabas na Sektor
2. Sambahayan
3. Pamahalaan
4. Bahay-Kalakal
5. Pamilihang Pinansiyal

V. TAKDANG-ARALIN
Isulat sa isang malinis na papel at isend sa akin hanggang sa March 19, 2022 ang
pagkakaiba ng:

1. GDP
2. GNI

Inihanda ni: G. Jerome M. Lopez

BSED-SOCSTUD IV