Morning E-Magazine No.1, Issue.5

Morning E-Magazine
Morning E-Magazine 2
Content
Editorial Short Story
5 14
အခ စရယ ရမကရယ မတ တရ ရယ
ပတတကထရမ သ အခ
Poem Opinion
7 အ ခခ
20 တကယရငက က ပလ
8 23
မင တန မင ငရတန ပ န ပည
ငမ ခ မ ရ
တ စညပငဥပ ဒ
9 28 လငယတအတက ဖတစ - ၃
Life Style Book Review
10 34
စမ ခ င အင စန ဟ ဗတ
ယ ကညမဆတ ဘ လ?
(စ န)
Satire
12 အန အ ဝ
Morning E-Magazine
34 ဗဒအလပ ပ နသည
3
Content
Science
36 ဂယလလယဆတ ဘယသလ
39 Evolution
Morning E-Magazine
Editor in chief - Toe Tat Aung (Bago)
Editors - Maung Thura
Khin Chue Thar
Design & Layout - Morning
Blog - https://morningmm.blogspot.com
Facebook - https://www.facebook.com/morningmyanmar
email - editor.morning@gmail.com
ငယငယက စ မရရင င နတတတယ။ မဟတဘ ၊ အငဂ ငနယ လည မ ဖစခ ငဘ ၊
က နမငရင တစအမလ ဝင ပ စ ကက က င လည စ က က ငတ မဟတဘ " အဒ အခ
ပ ကတယ။ အထ သ ဖင က နမ အစမ ပ ။ ဘ တ လ ရလ ဆ တ ကယဘ ဖစခ ငလ
အ ဖန အ မက ဘ က ခ လက ခ ကလက ဆတ ပ။
ပ ။ အ ဖကငတ ကမ က ကဘ ။ ဘ က င က နမက ဘ န သင တ လ။ ဘ က က
ငင မရဘ ။ လ မ လ ရ ပ။ က နမ စ သငရတ ကက
အရယ လ ရလ တ က နမ စ မရရင တယ၊ စ ဖတရတ က ကတယ၊ အ အ ခ မ
စတပတတ လ တ ကလလ မင တ ဘ ။ ခ မ န ပ စ ရ ရတ က က ကတယ။ အဒ
အ ဖက ပ တယ၊ တ က နမကယက နမ ပ ဖ ခ ငစတ ပ က
"င သမ လပ ငပ တယ၊ ကယကယက ဆန လ တယ။
စစ ပ လပ ငသ လ ကဘ လပ"တ။ က နမက န လညလ တ အ ဖက
က နမကယက နမ ပန မ တယ။ ပ တယ။ "လတစ ယ ကဟ သကယသ
"က နမ စ တအမ က ရခ ငလ " ဆ တ ရ ဖ ငဖလတယ၊ မဘက ပ နစရ မလ
မရခ ငဘ ။ အဒ တ ပန တ တယ။ ဘ ၊ ကယကယက တ တ န သဘ လပရမလ

သသတယ"တ။ မနပ တယ။ အ ဖ ပ သလ
"အ ဖက င က လပ ငသ လ က လပ
က နမ ဖစခ ငတ က သလ တ အခ နမ
ခင တ ဘ၊ င ဆရ ဝန ဖစခ ငတ လည
က နမက ဘယသကမ ဘ လပပ လ မ ပ ထမ "င သ သမ တက သ တဘ သ
တ ဘ ။ စ မက ကခ ငတ အခ န ဆတ မ အ က ငဆ ဆ ဖတ ငတယ" ဆတ
မရဘ ။ ဂဏယမရတယ။
တစခရတ က က နမသတက အကအည မဘကအထင က လ စ တ ခရတ

တ င ရင တ င မယ အ ကဉ ဏ မ တ င သ သမ တဟ မဘကယရ မ မဟတတ
ဘ ။ ကယဆ ဖတ ငတ ကစ လ ကက သ လပရမ သပရကတတတယ။ မဘယ ကညမ
တဘယ လ က အ က က င ပ ပ စ လက က အလသ စ လပလကရင မဘက စ က
မခတတဘ ။ အဒ နရ မ အ ဖန က နမ သလ ဖစမန သတယ။
တ တ တတယ။ မဘက ယ ကညမ ပ တယ။ သ သမ
ဘယ အ ကဉ ဏ မ ကမဆ အလယ က အဒယ ကညမက တနဖ ထ တယ၊ ထန
တက မစ စ ဘ လကမခဘ ။ သမ တယ။
"သမ ဘ လပသငလ" လ မ ရင မ မယ။ မဘန သ သမ က မ န လညမ ရ
"သမ ဘ လပရမလ " လမ မ တတဘ ။ တယ။ ဒ တ က နမ တ မလ တယ။ ပတ

ဝန က ငက ယ ကည လ စ အ င န တသ၊
သတကလည "သမ ဘယလ လပ
ပတဝန က ငက တနဖ ထ လ က အ င
လက"လ ပ ဖထက "သမ ဘယလလပတ
ကယကယက တနဖ ထ တသက ဘယသမ
က င မယထငလ"အရင ပန မ တယ။
ဆ ယ ကည လ စ တနဖ ထ တယ။
အရငက က နမန မလညခဘ ။ အ ဖ
မဘက ရ ပတဝန က ငက ရ ကယက
က င တက ဘ လ က င လက မအပ ပ
မယဘ ။ ပ သမ ယ ကညမ တက ခဏခဏ
တ လ။ အ ဖက င တက ဘ လ ကယဘ သ
ဖ ကစ နရင တ အဒယ ကညမက ပနတည
လပခင တ လ။ ဘ လ ညမ စ ယ ကတည
ဆ ကရတ ခကတယ။ လ တ တ မ
ခရ ထကခင တ လ။ ဘ လ က င လခ ပ
မ က ယ ကညမမရလ စတညစ ကရတယ။
ခ န ရင ပည ရ စနစ က ထညထည ပ
ဒ ပမယ ယ ကညမဟ ဘ က င ရသငရ
တ လ။ တ တ န မလညခတ ပ ။
ထကတ လဆတ မသ ကဘ ။
က နမအရယ ရ ကလ တအခ န လည
ယ ကညမလခ ငတသက ကယလခ ငတ
လ ခတယ။ က နမတက အ ပညအဝ ယ ကည
အ ပ မ လ နကတည ကညတ သစ တရ ၊
လ စ တ မဘ တရခ ပဆတ ။ သတ စတ
လ စ မရရတယ။
ကယတင မဖ ကစ ပစရဘ ။ ကယက ယ ကည
တလရ န ကကယမ မဟတတ လပရမ ၊
တ ရမ ၊ ပ ရဆရမ တက ရကတတ
ရတယ။
ကယက အဒ လ က လ နက တည
ကညမ၊ ခင မမမရဘန ကယစတကယ တ င
မယ ကညရဘ သမ ဆက ဘ ယ ကည
န လညမ၊ တနဖ ထ လ စ မ မရမ
မဟတဘ ။
အခ ပ ပ ရရင ယ ကညမဟ အ ပန
အလန လ စ တနဖ ထ မ၊ အ ပနအလန
န လညမ သစ တရ က န လ ပ တယ။
မဘန သ သမ ၊ သငယခ င န မတ ဆ၊
ခ စသဆတ မ ပ ကယ ကယရညကယ သ
က န ဖစလ တ လ စ တနဖ ထ မ ပ
မတည ပ ယ ကညန လညမ တလည က
သ ရပ တယ။
အဒက န ကယဘယလလမ လ ဆတ
ထပ က ပ သ ပ တယ။
ခ စတ
ခင ခ သ
ဒ န က နမရပ ပ က စ င နတ တက ကည ပ ဆကက စ သ လဆ တ
နရ န မ က င လ သ ယ က ခင လည ခ င ယမ တယ ဒလအပန ဆကက
တကတ ပ အခ င ခ င တ တ တတ န မ ဖစပ ဘ တ။ ဒက န ဆကသ ရင
လပ န ကတ တ လကတယ။ သတပ ကညရ မ ဖစဘ လ ဗ တ။
တ ခ တန မ ပမ နပ။ ခဏ န တ ဒ န .. အင ဒလမ က န ဆကသ
သတထက တစ ယ က က နမန
ရ က မယဆရင ရ တ ရတယ။ ဒက န ဟဘက
လ ပ သတ သ ခ ငတ နရ က မ တယ။ လမ ထပက လ က၊ အဒက န န ကထပ
ဒလမ က ဆကသ ရင ရ ကသလ တ။ ဘ လ ကတစခ ထပ လ ကရမယဆ တ
က နမလည အသပ အဒလမ က က ဇ ပ အဒလမ က နပသ တ မယဆ ပ
ဒလမ ထပရ အဆ က န ဘတစက စ ပ ၀မ သ အ ရ ထကသ ကပ လ ရ ။ သတ
သ ရမ လလ ပန ပ လက တ ဟ ဗ ပစက န က ပနမလညရရင ပ ရ ထငပ ရ ။
ခပ အ နရ က ပနလ တ အ ဝ က ပန ဟ အဒလမ က ပ ဝ တယ လဆတ က နမ
လ ကရ တ မ ပ တ။ အမန တ သတ စက သက သတ အ မနက သ တ လမ မ
ပ တ အ ဝ က ဆတ က ဂတ တစခစ ပ က က သ တ က ထမ ပ ကကယ
တ ငမရ ပန လ ကမယဆ ယ က လ သ ပ တယ။
ခလမ န ဆ ၁၀ မနစ လ က ပ ။ လမ မ
သ ပဆ ပ စတပ က နတ က လ
ကမန ကတန ထကသ တ က င လ ဒ မမဟတ ပငပန ခတ လမ ထပအပငပန
တက ကည ပ က နမ အ တ တ သတန မခခ ငလ လမ သစက ခခ မလ ။ ပထမ
အတလကသ တယ။ တကယဆ င မနစ လမ ထက နည နည ပ ဝ ပမယ ဒလမ သစ
လ ကသ ပန လ ကရမယ လမ ပမယ က ပ က င မလ ။ ကယလခ ငတ အရ
သတ မ ပမ စ လ ကလမ ခရ လ တ အသစအဆန တမ ရ နမလ ။ ဒလမ သစ
အလမ ဝ တလမ လ ပန လ ကရမ ခကခ က ပန ခ င တ င န မ ပ လ မ လငရင
နတယ။ သတ အသစ လ ကရမယ လမ န ပ။
ကမ ကယတငလည မ မငဖ သ တ လမ ဟ င က က ပန ခခ မလ ။
လမ ဖစတအ ပင မလ လ ကခ ပ တ အက လမ သစက ပစနစ ထကသလ ။ ရ ခ ယဖ
အ ဝ ထက စဆ လ ကပ ဝ ပ တယ။ က တ က ယကရငရ အဆ အ ဖတပ ပ။
ဒ ပမယဒလမ သစကပသတ က က နပနပ
က နမတဟ ကယ လ ကရမယ လမ
ရ ခ ယသ ကတယ။
ဟ ပန မန သ ပမယ တစ ကမတစခ ပငပင
က နမတမ ကယလခ ငတ ခရ ပန တင ပန ပန လ ကခရဖ တ ဒလမ က ပန
တစခက ရ ကဖ ရ ခ ယစရ လမ က စ လ ကရမ ၀န လ နတတ ကပ တယ။
လမ ရ နတယ။ တစလမ က ကယ လ ကခ တတရက တ ပ ဝ တယလ တ င ခစ
ဖ တလမ ပထမအ ကမမ မသဘ ရမ သမ မပ တယ။ ဒ က င စတသစလသစန လမ
လ ကခရ တ ရ က န
မ လင အသစက ရ ခ ယလကမ ပ န က တ မ
ပငပန တယ။ ဒ ပမယ ဒလမ ထမ ဘ တ မလလမ က င ပန လ ကခရ က င သ လ
ရမန ဒလမ န ကမ ဘယက ရ က မန မ ပမ တ က န ငတရခ ငလည ရ ပ ။
ကယသ ပ။ န ကတစလမ က ရ က တ
ဘယ လ ကန န ဘယ လ က ဝ ဝ ။
ရ ကမယ။ မလလမ ထက စဆပ ဝ တယ။
လ လ ဆယမ တ မ ပမ န ပ
ဒ ပမယ မ မငဖ သ တလမ အဆန ဖစ
ဖစတ က နမတ အတက ကယ ရ လကတ
တယ။ လမ ထမ ဘ တရမန မသ။ လမ
လမ ဟ ကယအတက ပ ပ န စပမရတ၊ ပ ပ
ဆ မ ဘယလရမန မသ။
သက တ င သကသ ရမယထငတ လမ
ဒ တ ဘယလမ က ရ မလ။
တစခပ ပ။
ရင ခဖ တလမ ကအစက ပန လ ကမလ
မတ ဖင
။
မ
သမ စတ တဒရကထ သပမမမန တ ပ ဘ ။ ဒ ဆ သခ စခတ သမက မဟတဘ သမ ရ ပ မစမန
သပခ စပ တယ ။ သပ မတ ပ တယဆတ ယ က အလတရ ကလ ။
တစ ယ ကက မယ င လ ကတ လပရပ က တစခ
က မ င ရင အ တ တက ယ ကယက
လပ နတ သလကရတအခ သမ ယ ကညခတလ
ခတ နပ တယ ။ လပစ အရ ဒရပကကပ ဖစရမယ ။
ရ အခ စ တ ၊ သမ ထ ခတအခ စ တ က င သမ
လပစ ကတစခ က ပန ကညမတယ ။ ဟတတယ
ခ ငရညမရ ခပ ဘ ။
ဒရပကက ပ ။
သမ က သပခ စပ တယလ ထငထ ခတလ ..
လမ က ရဗကအင တန က ဆက မ င ဖ
သမ ကလည သပခ စတ လ .. အဒလက ဒလပရပ
ဘယလမ အဆငမ ပ င တ တ မ သမ က ရပ ပ
က လပ နတ သမ သလကရတအခ န သမ
လမ ဆင လ ကဖ ဆ ဖတလကပ တယ ။
မတတ ဖစခရတယ ။ ယ ကညထ တ ယ က
လမ က တကယက အ ခအ နဆ ဝ လတ မ
တစ ယ ကရ ဖ က ပနမက ဘယမန မက ခ င
အဝတ တ မ ပ အ င ထန လ ကရပ တယ ။
ရညရပ မလ ။
အမ တကလည တကယက ဝ ထရ တန ဖစ န ပ
အခ စတစခ ဟ ခ ကယ ပ င လလ တ
သစန ဆ ကထ တ တစအမမ တ င
န အမ ပ ငလလ ငလလ တ .. ။
မ တ မပ ဘ ။ ဟ က ငမ လ ပ တ တကယမ
သမ အ ကကထခတ စက ။ သမ အသက ဖစ နမလ ။ ထငတ ဇ တလမ မဟတဘ တကယ
၃၀ က ၄၀ န လ တ န အမ ၂၀ က ပ သဘဝ အ ခအ နမနလ ။
အရယ လ ကက တ မလ တ ပ ဘ ။
အ .. သန နဖ အခ နမရဘ ။ သ
အဒ က င သအခ စ တ ပ င လ ကနတ လ ။ အပထန သန တ မယ ။ အ ခအ နမနက ပ ပမယ
။ သကယတငကမ န ကမဆတရင သအပထန သ သမ စတထက ကတ လ ငက ပ မသည ။
က ပ ရမ ပ ။
က ဝ ရင လ ကလ တ သမ ခလမ တဟ
ဝသနခင က ထအ ဒ က က တဆက ပ အန န က
မငကင တစခ က ငရပတနသ ပ တယ ။
ဝ အမထ ဝငသ သည ။ သမ ဒတင ပ ကည နစ
"ဝသနခင" ခန တတ ဝ အမထက အမ သမ အ က တစ ယ က
က တရင ဝသနခင ပနထကလ သည ။
သမ တ တ ရရတလကမတယ ။ ဝသနခင က
ပ ရ နတ က လ ငယ တ က ရ နတ ပ ။ အမ ရ က ဝ ပကလက ကလ ထငမ
ဝသနခင သမ က မ မငခင အကယတစခ န ကမ အမ သမ အ က က ထင စ ပ ဝသနခင က
အ မနပန ရ ငလကပ တယ ။ သစသ ခ ခပ မ ထင ပ န က ..
"မမ ဒတစခ ပနလ တ သ တတက မန တ "အ မရယ အ ပငမ အ ပ တယ .အမထမ

မပ ဘ လ " လ နပ လ သပလည န က င တ မမဟတတ "
"ပ ပ ဟယ " "အ က က ထငမ မ မဟတတ သမ ရယ .. ဒတင

န ရ င လ က ခဏလ ပ ရင ပနဝငလ နမ ပ "
ပ ရင ဝသနခင က သမ က ပ အတထက
မန ကပ တ ဘစကစ တက ထတ ပ က လ တက " ငမ ငမ က အ မက ဂ စကရ လ "
ပ လကသည ။
"စကပ တယ ကယ သမလသမ လ မယ ဖန ဆကလ
စတခ ပ ထကသ တ ပ "
" ဝစ က န .. မလ ကန .. အ လ ညတမ တ ဝသန ဝ အမ လ က ဝ ကညလက ပ ခတ

ယက " ငမ နသည ။ လ ရတ အသ လ န
က လ တ ပ ရငစ ထကသ ပ န က ဘန "အ မ ဒအမ လ မ ညည အ လ ဟင "

မ ရပ နတ အ ဒ က တစ ယ ကက
"သမ ဝယ ပ ထ တ ဂမ စ င တရတ ပ သမ
"ဝသန ရယ ညည န မန တဝယလ ပန ပ .. ရယ .. မ အ လပ ဘ "
ညည အ မ ဆဖ ညည ညမ တ စရတန
"ညမ လ တန သ နပ လ အ မရယ "
အပမကနခ ငပ န ဟယ "
"သမ ညမ တက ဘ ဒမ န ကတ လ
"က တ ရယ ဝသန က စတန ရလပ ။ ပ
သမ ရယ .. သတ ဘ ဒ မ က အ မလကလ ဖ
အ က က နမ တစခ ပနလ တ တစခ တစ လ
မ က ကဘ သမ ရ ပ အ မ ဒပတဝန က င လ မ
ဝသနတက ဘယ လ ကမမကနပ ဘ "
ပ ပ တယကယ .. ဒမ နခတ စပ က လ ပ "
အဟင .. ဒမန တက မင တအမ သ ဆက
ရထ တ န ယ ရင သပပ မ ပ က ...
" ဝသန အ မက တကယပ ဝသန န လ ။ မ ကလ ပ မန နလလ ။
ခ ထ ခ ငပ တယ .. အ မ ဆ မ ပ
တက နပ လ အ မရယ .. အမ ဆ ဝသန အ မက
အ က က တတ န ပ မ ..
စတခ တယ "
" ဆ စရတက က က န သမ ရယ .. အ မ ဆ ဖ
သမ ညမ တရ က င စရတန တင သမ တက "အ မ ဝသန မ စရ ရလ "
ပငပန နတ အ မ သပ တယ "
"အင သမ "
ဝသန မပငပန ပ ဘ အ မ ရယ .. ဂဏသက ပ
" ကယမသ စ တက အ ခ မသ စ က ဒက ပ
ပန ပ နတ ပ ။
နမတ အဒ တရ သလ ဟင .. ဒက ပ ခ င
"သမ အ မက အမ က င က င လ ဆ က ပ စတ တ မရဘ အ မရယ .. အရမ က ကယဘကက
ဖ က စ ခတယ အ မ .. ဒ မ လ မ ပ အ က င ဒက ရ က နလ အ ခ မသ စကမရညရယဘ
က မဟတ တ င အ အ ဓ တလမ အမ လ ပ " စတဒက ပ မသ တ ဆရင အ ပစမရ ငပ ဘ န "
"သပစတထမထ ပ န သမ ရယ .. ဖ ဖ ပ " "ဘ လ မ တ လ သမ "
ဝသနခင ခ င ငပ ပ လက တတန နတ သမ "ဪ သမ သငယခ င တစ ယ ကအ က င ပ "

လမ သတထ မပ တယ ။
"ဒကဆတ အမ မ ရတယ လ .. စတဒက ၊ လဒက
"သမ အ မ က အမ လ တ ဆ က ပ အမ မ ပ .. ကယဘကက ဒက ရ က နလ
ခ င သ တယ " အ ခ လက အ ပငပန ထခက အ ငပ လပမမ ၊
စတဒကပ ပ မမ ဒ ဟ မလပသငတ လပရပပ လ
ဒစက က ဝသနခင တ တတလတ အသ လ န
"
ပ လကတ သမ က လကရတယ ။
"ကယ က င စ ဖမဟတဘ ကယခ စတ လ တ
"သမ အလပအဆငမ ပလလ သမ .. ထကရဖ
အတက ဆရင ရ "
ရလလ "
"ကယဘကက ကယခ စတလ တရသလ တစဖက
ဝသနခင က ပ ပလက ပ
မ လည သခ စတလ ဒ မမဟတ သက ခ စတ
"ဒလပ ပ အ မရယ .. အ မ စတမပပ န .. ဝသန
လရမ ပ လ .. ကယခ စတလ တအတက တစဖက
အ မတတက အ မ က စ နမယ န "
ကမ ကရညက ရ အ င လပတ က တ မတရ ဘ
"သပပငပန နရင ထကလကပ သမ ရယ " ပ သမ ရယ "
ဝသနခင က ပ မ ပ နပ တယ ။ မ ကလ ထက "ကယခ စတလ တ ဥပမ မသ စ ပ မ မရယ ..

ကကမ တက အ ဝ က ကည နတ သမ တ င သတအ ပ ထ တ အခ စစတ က င တစဖကက လ
လမ အကခတ နမတ အ မလပတလက မသဘ ဒ မမဟတ မသ စက စတဒက ပ မတ မ သ
လ ဟင " "အနတက ဝသနခင ရ အ မလ ဟင"
" လတစ ယ ကက သမသ စ က ခ စရင သမ အမ သမ က ဟ သမက မ ကညတယ ။

မသ စအတက စ စ ပ ရတယ ။ အဒ ကယခ င
လ ကဓရ ကပတမ တန အမင ရင ရ နတ
စ တရ ပ သမ ။ "
မက ဟ လမမ ပ လ ဝထက နပ တယ ။
ဝသန ရငထ လ ဝက ဆနစသ ခပ တယ ။
"ဟတပ တယ ကယ .. ဒက သမ က သမ လ ရ
ကယခ င စ တရ ... ။ ဝသန ဂဏသက ရစ အသလ "
ကယခ င စ တတခ ငပ တယ ။ ခ ကခ င မမထ ရ
က င သ သ ခင မဟတတ သမ ဘယလ ပ ရ
မက က ပ မငမပ တယ ။
မလ အနတ ... ။ ဝသနခင ပ ပ နတ ပကဆ တဟ
"မင မသ စက မင ခ စရင သမ မသ စအတက ဘယကရလ လဆတ အမနတရ ရ ဒအမ သမ
စ စ ပ ရတယ ။ အဒ ကယခ င စ တရ ပ"လ က သပ မလ ။ သမ ဖစသ ရ ခ ကယ န
ဝသနက လကည ထ ပ ပ နသလ တ င လလယထ တ င တန အသကဆက နမန
မင ယ ငမပ တယ ။ သခရင ဒအမ သမ က ဘယလ ဖစသ လမလ ။
" မင ရ မသ စက ခ စလပ ဆ ပ သတစပ သ က "ဟတအသပ အနတ ..ဝသနခင က လမ တယ န "

မ ကရညက အ င စတဆင ရ အ င လပတ
အမ သမ က ရ က နပစ ပ လကတ အ ပ က
မင မနတယလထငသလ ။"
ကညရရင အ ဖစမနဘ တစခမ မသတ သခ
" မင ရ မသ စတက အ ခ မသ စ က ဖ ကဆ နပ ပ ။ သမ ဖစသ အတက ဂဏယ ပလကတ
ပငခင မင မ လ ဝမရဘ " အစက က ဝသန အပ က င သမ မက က နည နည လ
က မလစ ပ ပန က မခတယ ။ မ မ ရမ ဝင လ သလပ ပ ။
ဆက နဖ ဘယလမ အဆငမ ပ တ တ က င
ဒမခငသ အမနတရ က သသ ရင ရငဘတ
" မ မ ဝသန အမသ သ ခ ငလ .. မ မလည ကအစမ လကခခ ခရသလ ဖစမ ပ ။
အထဝင တ လ မ မကတပ ပ ဝသနသ မယ "
ယ ကညထ တ အရ တရ အမနတရ က
" မ မခဏ နဦ မယ သမ ရယ သမ ပနလ မ သလကရတ အခ န ဘယ လ ကထ န က ငမလ
မ မဝင တ မယ " ဆတ သမ ကယ တ မ ကယခ င စ ငပ တယ ။
ဝသနခင ထကသ တ သမ တစ ယ က "သမ လ က သပလမ တ က .. အသက ၁၈

တည က နရစခတ အမ သမ ဆက တစလမ ခ င စ တ ငမ ပည သ ဘ အမရ တ ဝန မခငရ ဆ ဖ
လ ကသ ခမပ တယ ။ သမ ရငထမ က ဏ ညမ တရ က င စရတ ဘ ဒ စရတ ထ ကပ
ဆတ အရ တစခက ဝင နခပ တယ ။ ခတ .. အရငတန က တ သလည သပအဆငမ ပ
ပဘ .. န က တ ဆငမ ရ ထ တကသ
တယတ .. အ န ကပင သပ ထ ကပ ပ ခတယ ။
မသ စတငမကဘ ရပကကထက လအပရင အအခ န ဝသနခင ပန ရ ကလ ပ တယ ။
လအပသလ သကည ပ ရ တယ " သ ငထ ပ ပ တ မ ကလ တဟ အနည ငယန
နတယ ။ သမ က တ တ မ ကလ တ
"သက ဘ လပတယလ အနတ သထ လ "
ပ ကယပ ထတလနသ တယ ။ ပ တ
"ရနကန မ ထက မင သမ တ မ ဒယ တ
မခင ဖစသ က စ ရမတ က ပန ကည ပ သမ က
လ လ ခ ပတ အထညဆငဆလ .. အလပရငမမ
တ င ပနတမ ကလ တန ပန ကညပ တယ။
က သပသ ဘ က င ပ သကလည သပအ ထ
" မ မ .. ဘ ဖစလလဟင ပနလ န တ န "
တ တ။သ တ က င မ လ က ဆ ဖ တလည
ထတ ပ ရ တယတ .. " ဝသနခင ရ အသဟ သသသ သ တနယင
နပ တယ ။ မခငကတရင အန က ဆ နတ
အလပရငက မမ မဟတပ ဘ အနတရယ .. သမ ရ
က လ အပထက ကညက
အမ သ ပ ။ ပ သ တ က င လည မဟတ
ရပ ဘ ။ မက သပ က ကတ ရမက က က မစ "ဖ ဝ ရ ငမ ငမ က သ ရ ခ ခပ "
က င အက ပ ။
"ဟတက မ က "
"မထငမတဘ က ရ ကခတတင နက .. "
"မမထ ခဏ လ န မ မက ကည ပ မ
အစက က သမ ပန က ယ ငလကမတယ ။ သမ က ငမ လ ပန ရ ကရင တစ နရ မ အ အ
ထတလနစ တ မတ က အသကငယငယ လ ပ ဆ ဆ စက သ ပ ကမယ န ..မမ ဒမ ပ
ရ သတ က လမ လ ကသမ အမ သ က စ င န ပပ န "
ဖ ယ င ခတ လ .. ။
ဘဝရ တကယအမနတရ က ခ စရတလ ရ မ
အ .. ဒဆ ဒအမ သမ က မ က က မလမလဖ ကယ နတ က လမ လက သမ
ဘယလလပ ကညရ တ မလ ။ တကယပ က ဏ သကသ ခမပ တယ ။
သမ အမပတပတလည က ဝ ကညမပ တယ ။ ဝသနခင က သမ က ည ငယစ ကညက

လငသ ယ ဆင ခဖ ရပကက တစခမ ရ နတ မခငကတရင ခ န ခန အမ လ ထ ဝငသ
ဒအမရ အ ခအ နဟ တ တ ကဆ ဝ ပ တယ ။ ပ တ တယ ။
"အဟက ဟက " ခ ( မနမ ပည)
တတရက ခ င တထဆ လ တ အမ သမ က န အမ ခ မ မင
န က ကပသ မရင ..
"ရရ လ အနတ"
အပင (၃) က ဆကလက ဖ ပပ မည။
က န တ ငယငယတန က ကငဇ ၏ စစ နမပ သည။
သခ င တစပဒ က ဖ သည။ မတမသ လ က ယဘယ အ ဖင လတစ ယ က ရင
၂၀၀၈ အ ခခဥပ ဒက အတည ပ ဖ မထညရ က ကမ ရ/မရက ၎င ၏အ ပ အမမ က ကည
သညအခ နက ဖစမညထငပ သည။ ရဒယမ ၍ မန ဆ ငပ သည။ လတစ ယ ကတင
တင ကငဇ ၏ "မင ...ဆယရစ စ ပည ပ ဇ တ သက (Chronological age) င
လ " ဆသည သခ င က ရဒယ၊ FM တမ စတသက (Mental age) ဟ၍ ရရ ပမန
အ တ က ခရပ သည။ ဆရ က ဒ ကတ ဉ ဏရညဖ ဖ သတစဦ သည ၎င ၏ အသက
က စန၏ သငအတက အသ ခ စတပည အရယအလကရရမညအ တ အ ခ ၊ အ ပ အမ
စ အပမ ဘဝ င ပကသက သ စစမန သ စသညတ ရလ က စတသက (Mental age)
ခယခ ကဆသည ခင စ ခ လ ဖတ ပ င ကကည ကပ သည။ ထကသ မဟတဘ
ကတည က မမကယက "မင ...
တကယ မမ၏ ဇ တ သက င မကကည သ အ ပ
ရငက က ပလ " ဟ မ ခန ထတ န မပ အမ၊ အ တ အ ခ မ ရပ မ ထသအ
သည။ မ ခန ထတသညဟ ဆသညထက ရငက ကသဟ မ ခ ထက ပ။
ဆန စစသညဟ ပ လင ပမနမည ထင
ဥပမ ပရ သ မမလခ ငသညက မရ၍
သည။ ဆရ က ရ သ တင ပထ သ
(၂) စအရယက လ တစ ယ ကသညလ လမ
ရငက က သ လတစ ယ ကက တင တ
ငယ နပ က ပဿန မဟတ သ လည
သည အခ က (၅) ခ က မမတင ရ၊ မရ ဆန
အသက (၂၀) အရယ ယ က လ (သ) တတရန လ ပသည။ ဥပမ ပရလ င စ မ ပ
မန က လ တစ ယ ကသည မမလခ ငသည အတက ပငဆငရန အခ န (၁၀) ရကသည
က မရ၍ ထကသ ပ မ နပ မ ၎င သည ဆပ စ။ ထ (၁၀) ရကအတင မမသည
အသကအရယ အလက ကကည သ အ တ မညသညအခ နတင မညမ ရ အ င က ကမည၊
အ ခ ၊ အ ပ အမမရ၍ ရငက ကသ မဟတဟ န ခ နအတက မညမ သ မည၊ တ ခ ကစမ
အလယတကသ ငပ သည။ တစနည အ ဖင ဥပမ ဖန က မညမ သ မည စသ ဖင စမ
ဇ တ သက အ က စတသက ငယ နသဟ ခနခ၍ လကန လပ ဆ ငသငပ သည။
မတယ အပ ပသည။ ဆရ က ကမ လတစ က လ ငယ တစ ယ ကကသပင အခ န၏
ယ က ရငက က ခင ၊ မရငက က ခင က တနဖ က န မလညဘ ရသည (၁၀) ရက
အခ က(၅)ခ က င တင တ ငသညဟ တင ပ အတင အပခ င သ လ ကအပမည၊ ဖန က
ထ ပ သည။ ဆ ခ ငသ လ က ဆ မည စသ ဖင ပ မပ မ
တစအခ ကမ "အခ နက စနစတက ၎င က စတပင ဆငရ အရ ရငက ကသညဟ
န လည အသ ခ တတ ခင " ဖစပ သည။ မ ခ ဆ ငပ ။

က လ သငယမ သည အခ နဟသည အဆ နပ တ စ အခ ကမ က ငက ဆက
မရဆဆန င သ အရ ဟ ယ ကညတတ က ယမ တက သန လည ခင ဖစပ သည။
ပ သည။ တစနည အ ဖင ၎င တသည အခ န ဆရ က ၏ အဆအရ က လ သငယမ
၏တနဖ က က ငစ န မလညတတ က သည သဘ ဝ ဖစရပမ ၏ က ငက
သ ခ ။ က လ ငယ တစ ယ ကသည သ ဆက ယမက န လည ငစမ မရ က ခ ။
ကစ ခ ငသည အခ နတင ကစ ၍ သအပခ င တစနည အ ဖင မမ၏ ဆ ကသ ရ ၍
သည အခ နတင အပလကမည။ သကစ ခ င သ ယ မမ (pleasure principle) ဖငသ
သ လ က ကစ ငသလ၊ အပခ င သ လ က ပ မတတ က၏။ က လ တစ ယ ကအ န ဖင
လည အပ ငသည။ အခ န၏ တနဖ က န မနပသ ရစ က ထမင လ က အ ဟ ရ
မလညသကသသအသကအရယတင န လည ဖစသည၊ မ ဖစသညက အ က င အက
စရ လည မလ ပ။ သ သ အရယ ရ က ပ ဆကစပစ စ နမည မဟတဘ သစ ခ င
သ သမ အတကမ မမ၏အခ နက စနစ သည မနပသ ရစ ကသ စ မည ဖစပ သည။
တက စမခနခ၍ အသ ခ တတရန လပ သည။ က ပ ဆကစပ စ စ မသညမ စတစစစ
မမလပရမညလပငန တစခက အ င မငရန နည (Psychoanalysis) က တထငခ သ
အခ နမည ရ မညမ သ မည စသ ဖင ခနခ စတပည ရင ဆစဂမနဖရ က (S i gm un d
Freud) ဆခသည ကယရညကယ သ ၏ ဆ ကသ ရ ၍ ပ မပ မ ထသအ
အဓကအ ခခစနစ က (၃) ခ ဖစ သ အစ အ က င အက ဆက ယ ခင က န လည
(id)၊ အဂ (ego) င ဆပ အဂ (superego) တ ခင မရ၍ ရငက ကသညဟ မဆထက ပ။
ဟနခ ကညည ညယလပ ဆ င ငစမ သည ဥပမ ပရ သ ဂဏသ ရရ လ က လ က င
က လ သငယမ တင အ နည သ က င မ ငအတ ဆ လပ င ကင စငနယ မ
ဖစသညဟထငပ သည။ အစစတ သည (Smoking Free Area) ဟ တပထ သည
လတစ ယ က၏ ကယရညကယ သ တင အခန တင လတစ ယ ကသည မမ၏ အလ
အ ခခအက ဆ ဖစ၍ န က ငမက ရ ငခ ၍ ဆ ကသ ရ ၍ ဆ လပ သ က ခ သ
မမသ ယ မရ ရ ကသ ရ ၏။ အဂ က ထအ ပ အမသညရငက က သ သတစ ယ က
အစစအမန၊ ပကတအ ခအ န င ဆကစပ ၏ အ ပ အမ လ ဝမဟတ ပ။ ဆရ က ၏
စ စ ၍ အစ ၏ အလဆ မ က မညသ အလအရ မ က င ပ ကစ ဆယ က သက
မညပ ဖညဆည ပ မည၊ တ ဆ မည အရယတငလည က င က ဆကစပ န
စသညတက ဆ ဖတ ပ ၏။ ဆပ အဂ က လညမ က သတလစတတ ကသညဟ ဆပ
အစစတ၏ သ ယ မ ရ ဖ ခင က အဂ ၏ သည။ ဆရ ၊ မဘမ က က င စလ၍
ပကတ အ ခအ န င ဆကစပသည ဆ ဖတ ဆဆ မသညက ခ ပခ ယသည၊ စည ကမ
ခ ကမ အ ပ လအဖ အစည က ခ မတထ တင က ပသညဟ တ တတ ကပ သည။
သ စတနဖ မ ၊ စ ရတပင ဆငရ အခ က သ သ အသကအရယ က လ သည င အမ
မ င ဆကစပလ က အ က င ဆ ၊ အသင အ ခအ န င အခ နအခ က လကက မမ
တ ဆ ဖစရန လမ န ပ သည သ ဘ ရ ၏ဆ က ခ ပထန ၍ အ က င ငအက က
ပ သည။ က လ သငယမ တင ဤကသ န လညသ ဘ ပ က ပ ဆကစပ စ စ
အစ၊ အဂ င ဆပ အဂတ ဟနခ က ညည တတရန လပ သည။
ခ တဆက လပ ဆ င ငမ အ နည ခင နပ တသ အခ ကမ မ စစမန သ
က င ၎င တသည မမ၏အလဆ ကသ ပန တင ရ ခင ဖစပ သည။ က လ ဘဝတငမ
ရ လ ကအ က င ၊အက ဆကစပစ စ စတက ထတငလရ ဖစ ငပ သည။ က ပတ
ငမ အ နည သညဟ ဆ ငပ သည။ ငယစ က ဘရငလပတမ ၊ စစဗလလပတမ
သ သ အရယ ရ က ပ လတစ ယ ကက စသည ဖင ကစ ခဖ ကပ သည။ က လ ဘဝ
ပကတ အ ခအ န၊ လအဖ အစည ၏ တင လက တ မက သ စတက ယ မမ
စည ကမ ၊ စနစမ က မစ စ ဘ မမ၏ ရခ က ပသည။ အရယ ရ က၍ ရငက က
သ သမ တငမ မမတ၏ ကယပငစမ ရည ရန က စ ရ ပမည။ ဥပမ ဆရ သ ရက
ငကကညမရ သ လက တ အ က ငအထည တတခ င သ လတစ ယ ကသည မစကမ
ဖ င သ ပန တငမ က ခ မတတတလ စပတင ထငလ က စတက ယ နမည မဟတ
ကသည။ မ ဖစ ငသညက စတက ဖင ၍ ဘ ရထသဆင ၍ ရက တတရန အ ထတ
အခ နကန န စမညမဟတဘ မမ ဖစ ငမည မည ဖစပ သည။ မမ၏စတက မ ရညရယ
ကသ ရ ၍ က စ လပ ဆ ငမည ဖစ ထ သည အတင ပက မ က အ င မင
ပ သည။ စတဓ တရငက ကသတစဦ သည မမ ရန လက တ အ က ငအထည ဖ ရမညက
ကယပငအရညအခ င မ ၊ စမ ရညထ မ ၊ သ ဘ ပ ကရနလပ သည။
က မ က ငမမ အ ပ အ ခတည၍ မညသည နပ တင အခ ကမ မ ဘဝအတက ဆ
ပန တငသည မမအတက အသင တ ဆ လ သ ရ ခ ယမတ ပ လပ င စမ
နည ဟ ဆင ခင ငပ သည။ မမ၏
အထ ရ ခင ဖစပ သည။က ပတ၏ ဘဝတ လ က
ဝ သန စမ ရညတ င ကကည သ လပငန စတဒဟ ဖစစရ ရ ခ ယမတက မ က ခဏ
မ က ဆ ငရကမသ ပ က မ က အ င ရ ခ ယရတတပ သည။ စခထက တစခ
မင မ မက ဘဝတစသကတ ပ ရငမ ရ ရသည အ ခအ နမ မ တင စတဓ တ
သခကပ ရရ ငမည ဖစပ သည။ ထကသ သ ရငက ကမ အ နည သသည မ ဖစ ငမန
ပန တငမ သည စတက ယ မဆနဘ
ရင သလ က စခလ က ရခ ငသည၊ ရရနလည
က က သတစဦ ၏ အရညအ သ ဖစပ သည။ က စ တတ ကပ သည။ ထ ပင စခထမ
နပ တ လ အခ ကမ စတက ဆ ဖင မ ပ ဘ တစခ ရ ခ ယ ပ လ ငလည မမ မ ရ ခ ယ
လက တ အ က ငအထည ဖ တတ ခင ဖစ လကရသညအရ က ရ ခ ယလကရလ င
ပ သည။ က လ ဘဝတင မမတ၏ စတက အ က င သ ဟ မ က ခဏ န ငတရ
စတသန မ သည ထအဆငမ ပင ပ ဆ စတဆင ရတတ က ပသည။ ဥပမ ပရလ င
သ လရသည။ က လ ဘဝတင စတက လတစ ယ ကက အလညအပတခရ တစခက
မ က လက တ အ က ငအထည ဖ ရန လကမလ ၊ နခမလ ဟ ဆ ဖတခင သ
က စ လမရသကသ ထအသကအရယတင ထသသည ခရအ လကလ ပ မ မမ နခလ င
မ ဖစမ န အ က ငအထည ဖ ရန မလ သ အ က င သ ဟ န ငတရ နတတပ သည။
ခ။ အရယ ရ က၍ရငက က သ သ ထကသ ဖစရ ခင မ ရ ခ ယစ အခ က
တစ ယ ကအတကမ မမ၏ စတက မ က မညသည အရ သည မမအတက ပ၍ ဆ လ
လက တ အ က ငအထည ဖ ဆ ငရက င ကကညမရမညက က ငစ မစ စ
တတ ခင က င ဖစပ သည။ ဟအရ က င လက အ ကငယသ မ ၏ ဆ သမဟတ
၊ ဒအရ က င ဖင စတအတင အ က ပ ခ ကမ ကလကခစ စ မညမဟတ
ဒဟ ဖစလ က မမ ရ ခ ယမသည အရ အ ပ ဘ သ၏ ဆ ဖတခ ကမ က သတစဦ ၏
တငလည စတမ က နပ ငဘ န ငတ ရ န ဆ ဖငသ ဆ ဖတအတည ပ တတ ပသည။
တတပ သည။စတဓ တရငက ကသတစဦ ကမ က ပတသည အသကအရယ ငမ သ ရင
ရ ခ ယစ ကတည က မမအတက ဆ လ က က သ စတရရနမ မမသ မဟတ အ ခ
က င မနမည အရ က က င စ ရ ခ ယ သမ လည ရ သ သည၊ သတ၏ ဆ ၊
တတ၍ စတ က နပမရက အဆ စနဆ အ မငမ ကလည ထညသင စ စ ပရ
အ င မင အ င လပတတ ကပ သည။ မည စသ ဖင ဓမဓဌ နက ရန လအပပ သည။
ဆရ က တင ပထ သည န ကဆ အခ ပအ ဖငဆရ သ က ပတသည
အခ ကမ ဓမဓဌ နက ခင ဖစပ သည။ လအဖ အစည အတင လပသစ နထင ရင
က လ ဘဝတင က ပတသည အရ ရ က သနရန မမ၏ ဇ တ သက (Chronological
မမတ ထ ငမသ ကညတတ၏။ လ က age) င ကကည သ အ တအ ခ ၊
တင က င ခင ဆ ခင အ လ သည မမ အ ပ အမမ ရရနလအပ ပသည။ လအဖ
တစဦ တည င ပကသကသည က င ခင ၊ အစည ၏ စစနစမ ၊ စ ရတတနဖ မ က
ဆ ခင ဖစ၏။ မမကယသ အ ခခ ဦ စ ထန သမ န လညလ က အထကတင ဖ ပခ
ပစ စ ၍ မမ က ကလ င အမ လည ပ သ အခ ကင ခ က င တင တ ကည၍
က ကမည၊ မမမ က ကလ င အမ လည ရငက က သ သတစ ယ ကအ ဖစ နထငရန
က ကမညမဟတ စသ ဖင စ စ တတ၏။ က စ သငပ သည။ မမ၏ အသကအရယ င
မမအ ပင အ ခ သမ လည ရ သ သည မမ သ အ ပ အဆအ ပ အမမ သည မမ
ဆ သ ခစ မအသသည က လ ငယမ အ လအဖ အစည အတင အမ ၏ ခင
တင က ငစ မဖ ဖ သ ခ ။ မရငက က ကရ ခင က ခရတတ ပသည။ က လ ဆန
သ အရယ ရ က ပ သမ သညလည ၍ ခ စစရ က င ခင (childlike) သည
က လ ငယမ ကသပင အရ ရ က သ င တခ တရ အဆင ပ င သ လည အရယ
ဆကစပ ပ စ စ တတ၏။ မမတစဦ တည ရ က ၍ ရငက ကသတစဦ အ န ဖင လ ဝ
သ အ ခခစ စ ၍ မမ၏ အလဆ ကသ မလပသင၊ မ ပ သငသညက လပပ ပ ပ
ရ ဦစ ပ လ ရပ သည။ ဥပမ ပရ သ မ လ လ င က လ ဆန ခင (childish)
မရငက က သ ခ င ဆ ငတစဦ သည မမ တနည အ ဖင ရငက ကမမရ ခင ဟ
သတမတ ခင ခရ ပလမမည။ ထ က င လ
အဖ အစည အတင ရငက က သ လသ
တစ ယ က အ န ဖင အ င အ င မင မင
နထငရငသနရန အထကတင ဖ ပခသည
အခ က(၅)ခ က ငယ ထ တင တ ၍ လကန
ဆ ငရက ကရန တကတန အပပ သည ။
။
ထက ဇ ထ (ပည ရ စတပည )
သ ယ ဝတ ကန ဘ ငမင လကထက မ သစတညမည နရ သ သ ရ က ကည
၁၂၀၀ ပည( အဒ ၁၈၃၈)တင န ပည တ က သည။ အ ကတဘ လ ၃၁ ရကတင မ သစ
အင ဝမ အမရပရ မ သ ပ င ရ နန စခ နရ အ သ စတ ပစ ရ ဆရန နက ခ
သည။ ထ န က ပဂမင လကထက အဒ သည။
၁၈၄၆ မ ၁၈၅၂ အထ အမရပရကပင မင ၁၈၅၇ ခ စ ဇနနဝ ရလ ၁၃ ရက နတင
န ပညအ ဖစ ထ ရခသည။ မ လ မ တ တညရနဘရငမ အမန တ
မင တန မင လကထကတင အမရပရက ထတ ပနလကသည။ ထ န က ၁၈၅၇ ခ
စန၍ မ လ တင ပ င ရ နန စရန ကစည ဖ ဖ ဝ ရလ ၁ ရက နမ စတင၍ မ တ
ခသည။ သစက တည ဆ ကခရ ၁၈၅၉ ခ ဇလင ၁၆
၁၈၅၃ ခ စကတငဘ လ ၁၁ ရက နတင တင အ ပ သတလန ပ ပ စ ခသည။
အမရပရ မင န ပညမ မ ပ င သင က င ထသ တည ဆ ကရ တင မင တန မင
ရဟန ပည ရမ င လ ပည ရမ သည ၏ မ နမ အဂ ဖစသညအတက မ သစ
မစ ရမတကတင စည ဝ ဆ ဖတ၍ မတ တညရ တင အဂ သ မ ကသ အသ ပ ခ
စ ရ ပ မင တန မင ထ ဆကခသည။ သည။ ထ က င မ တ သစ တည ဆ က
သရ တင ဘရငက လကမခဘ ၁၈၅၆ ခ သည စက အဂ သ မ ကပဆကသည စ
အ ကတဘ လ ၃၀ ရက နတင မ ဟ ခ ခ ကပ သည။
မ လ န ပည တ က တညရန တ ဝန မ ပအ ဆ ကအအမ သည မ နရ
ပ အပ ခင ခရသမ ကန ဘ င င ပဂမင က ယဝန ပ လ က တအမ င တအမ န ကပစ
မ လကထကတင ပန ပဝန၊ အတင ဝန ဆ ကလပထ ကသည။
အရ ဖင သ က င ပ ခင ခရ သ ပန ပ ထအ က င က ရနကန မ မ ဆ င ပ
ဝနမင က ဦမ ဖစသည။ မင တန မင ရင “ က ကစ ပတရ ” ဆသက မနမ
တရ က လကထကတင ပန ပဝန င သတင စ ဆရ ထသ မ မန သည ပ စ
သနတဝန က မ ရ ထ ဖင ခ မ က တင ဖ ပထ သ စ ခ ဖစပ သည။
သ က င ပ ခင ခခရသည။
(၂)
ထပန ပမင က တ ဝနယ၍တည ဆ က
ထသ က ကစ ပတရ ၏ ပ စ အ က
ခ သ ရတန ပ န ပည တ က ၏ မ
မ မနမ သတင စ ဆရ က....
က ငတက နန တ က သည နတဘ နတ
“ သင ရ ပ သ ကရ ဘယ အ က င မ
နန တမ လပ တငတယ ခ ငစဖယ ရပ သ
ဧကနဟတလ၏။ စ က အစရ သ စ မ
လည မ တင မ ပငလမ မ ၊ ရ မ င
သည တကယပင မ က င ။ စ သ မဟတ၊
မ မ အလနပင ညစပတ ပပ ဟ င၍ န
ပသည။ လမ လည မ က င ။ လမ သ မဟတ မ ၏
ဖယရ ဖစ သ လမ န ရ မ င လည
“ နပ ဖနထ၊မ က ရ ပ က
မ က င ။ ×××× အ ခ သ အရ ထက
လမ လ က ခကခ၊ စ ထ ပည
စ င လမ သည လမ မငလယလ သ
မန၏မခ တ၊သ စမ လတ လ ။” အရ တည ။ အမ ခလမ စ ရ မ င ကသ
ဟ၍ စ ခ ခရ လ က အ ငပင န ပည တ အစ ရမင ပ ပ မ ပ သည။ စ မ ဖစလ င
ရ စ ခ ရပ လမ မမ မ ရ သတင ဖန အခငရ သ ကနသညတပင ပ ငသည။” ဟ
တ ထ င ထ င ထ၍ မ ရ သတငမ ရဗက ထ ကခ မတခ ကခ ရသ ထညသင ခ
ဂမ ရခ ငကက က မ တ ပညလ မ လ က သည။
ရသည။ (၁၈၇၂ခ၊ဇနလ၁၄ရကထတ မနမ သတင စ )
စ ခ ရပရ လမ မမ သ မဟတ သ ။ တဖန ဆ င ပ ရင မ ငသနစင ဆသ
စ င မ ရ ရ မ င မ မ လည စည ကမ က....
မစ စနပစထ သ အမကသ ကတ က င
“မ လ ရမ တ အ န က ပင ဂဏတန
အပပန မ ပ လင လ က ရပ သည။
အရပမ ကနစညက သန ရ င ဝယသမ မ လ မ တ စညပငသ ယ ရ အတက
သရက မ သဘ ဆပသ ဆင ရ လမ တင ဤသ အ က ပ မတခ က ရ သ ခသည။
တက သ အင က က ဖတရသည။ (၃)
အင မ မ တင သ ရ ပညလ မ န ပ “မ လ မ တ လ မက မ ဘအမသ
အခ မ ပင ပကတ ဖစ လရ၏။ သဘ ဟ၍ မရ။ မ တင မ ပငက သနစင စ သ
ဆပသဆင ရ တငတက သ အင ကကင ဖယ မ သနအရ ရ င မ တ က မ ပတ ကည
၍ မရ ပ။ ပငဆင သ မ လပအရ ရဟ၍ အဂလပမင
အင ထတင နထင က သ အမ ခမ မ ကသ မခနထ ။ မ စ ရ ၊ ထ ငမ
မ လည ခပက က တ ရသည။ အမ ပတ ရပ သ လည မ လ င၊ သခ ၊ ဓ ပ၊
သ နရ မ တင လမ ဘ ၌ က င က ရ ဇဝတ ရ မ ကသ ကည သည။
စနထ တတ ကသ ဖင က င က န လမ လ က မ တ နအမမ မ မင မစ ကပ
ရသည။ အ တ အယ မရ စရ။ လယ င ကပမတ၍
အမက အညစအ က မ စနပစ ထ မ တစလ လ င အမ က ၅ - မ ၊ အမလတ
က ငလည မ က င သ အနအသက မ တမတ၊အ ိမငယ တမ မ သန က ခယ
က သ လ သမ ရ က ခစ ရသည။ဟ တ င ခ၍ မ သနအရ ရ ခနထ လစ ပ
ဆ င ပ ရငက ရ သ ပ ပလကသည။ သ အ မတ တ ပင ထက လဦ မည။ မ
ထသ ပ ပရ ခင ၏ ရညရယခ ကမ တ လည အလနသနရင သ ယ မည။”
မ တင မ သရက မ သဘ ဆပသ သ ရ ဆ သ မနမ သတင စ ဆရ ၏ မတခ ကမ
လမ ရ တက သ အင ထ၌၎င ၊ မ တင လမ လနစ ခတမသညဟ ဆရ ပမည။

မ ၌၎င န စ ညစပတသညမ က ယ ထအ ပင “ စ သ မဟတ၊လမ လည
အတင ဝနမင တ သတင စ ထမ ဖတ ရလ င မ က င ၊ ရ မ င မ လည မ က င ဖစ၍
ပငတန က င သည ဟ သ မ လငခ က ငင ခ ဧညသည မင သ က မ ရ ကလ
ဖင မနမ သတင စ ဆရ ထသ အ က င စ လ င ခ မမ စရ ရ အ င ပ ပငသင က င ”
ရ သ က ပ ပရ ခင ဖစပ သည။ ကလည အ က ပ တင ပထ ပ သည။
ထ မ ငသနစင၏ ဆ င ပ က ၁၈၇၂ ထသ သ မ ငသနစင၏ ဆ ငပ င
ခ၊ဇနလ ၂၁ ရက နထတ မနမ သတင မနမ သတင စ ဆရ ၏ အ က ပ မတခ က
စ တင ဖ ပလ က မနမ သတင စ ဆရ က မ က သတင စ အ မဖတ လရ သ
ယ အတင ဝနမင က တ ရ လသည။ ၎င မ ပယရ စ သ လည ငနင အ င မဆင
တဆင မင တန မင တရ က ထသ ရန မဆ၊ နရ မက က င က သ တ မ၍ န က
တ ပကက သ လ တ သည။ ထပမ ပ လ င မ တင မ ပင လမ မ မ
ထ က င ရ မ တ ရ လမ မ ၊ ရ တ မငသမ တ ၊ ထင ၊ သစဝ မ က သမ
မ ငမ ၊ အ ဆ ကအဦမ က အလ င ယ စ။
အ မန ပငဆငရန အမန တ ခ မတခသည။
လမ က လမ ငယ အသယသယက
ပ ပင ၃။ ရ မ တ လမ မ လမ ငယမ မ မင
ဆ ငရက မက လမ ဥပ ဒက တစပ တည တက လတထ တ ရလ င မ စ င အမ
အမန တ ထတ ပနလကသည။ ထမ က ဖမ ဆ ၍
လမ ဥပ ဒ အမန တ ပနတမ တင အဓက - မင က က မ တ က င တက ပ
အခ က က သ ခ က ပ ရပ သည။ ၎င တမ .....
- အငယမ င မ က တ င ခ ပ လ င အခန
၁။ ရ မ တ ရ လည အပ၊လည ခ င မ က တ ဆကသ စ။
ဆငဆ၍ အင တက သ လည ယ ၊ လည
ထကသ လမ ဥပ ဒ အမန တ ပနတမ
ကမ မ က စ ရင ခ မတ စ၍ တဆပနပ တ
မ ထတ ပန၍ ဆ ငရက စ သ လည
ပ အပ ပ လ င လည တစ လ င က ကခ
တ ဝနမ က နရ မက ဖစလ သည။
သလ တလက တစ က တက ဆ င၍ ရ မ
· တ ၊ ထင ၊ သစ၊ ပ စသညတ ဖင
တ အ န က ပင ရန ငတခ ကစ၍ လမ
ဆတ၊ မင ခ ညတငမ က လမ မ စင
က လမ ငယမ မ စ အ င အစ
ထ ကသည အတက လမ ခရ သ လ
အတင ခထ စပ စရမည။ တန လမ က
မက အ က အယက ဖစ စသည။
သ အမရငတက ၎င စပရသည က ကခ
သလ က လမ တင ည ဖန စရမည။ · ခရ သ အခ င ခ င မ ရ ငသ မတမ သ
တ ဝသ လ ရသ ဖင တခ တရ ခကရန
ဖစ ပ တတ ကသည။
၂။ တ ၊ ထင ၊ သစ၊ ပ စသညမ င ဆတ၊
· တန လမ က သ အမရငတမ မမအမ ရ
၊ မင ခ ညတငမ က လမ မ စက
အကကက ရ လမ တ က ကယတငကယ
ထ က၍ အသ အလ ခကခ က င င
က ပ ပငရသည။
ရန တ မတ က သ တ မရသည။
ထ က င လမ မ က င လ င အမရင
ထ ငမ အရပရပတက ဆငဆ
တက လည သမ က လ လ အ ပစဖ ကသည။ ရတင ရကနမ တည ဆ ကလလ င
· လည သမ တကလည တလလ ငင ခင ပ မန တ င ခ ခင စသည ကစရပတ င

တစ ပ က လည ခန ပ ရသ ဖင အ ပစမရ ပတသက၍လည ဥပ ဒ ထ ရခ ပသည။
ဟ ဆင ခ ပ သည။ ဤအ က င င စပလ ၍ မင တန
· လမ သ ယ စ ပမအတက ထ ငမ မင လကထကဟ ခနမန ရသည ပရပဒ ပမ
အရပအပတက က ကပ ကပက စ သ တစခတင “အလပ တ - အ ဆ င တ
လည နငနင အ င မဆငဆ ငခ ပ။ ဥပ ဒဘရ ”ဟ၍ တ ရရသညဟဆပ သည။

ထဥပ ဒတင အခ က ပ င ၁၅ ခ ကက ဖ ပ
ထကသ နရ မက ဖစ နသညအတက ကပ
ထ သည။
မတ သ ဥပ ဒမ က ထပဆင ထတ ပန
ရသည။ ရ မ တ ရ မ တင မ ပင လမ မ က
သတမတထ သည အတင အတ ဖင လပ
· လမ မ ရ စည ကမ မစ ထ ရ သ
ဆ င စသည ဥပ ဒက ယင ပရပဒ ပမပ
ပစည မနသမ သမ ယ စရန။
ဥပ ဒ အမတ ( ၉ - ၁၀ - ၁၁ )တင အ က
· အထန အကပမစ လတထ သ မင
ဖ ပပ အတင ထတ ပနထ ပ သည။
မ က တ လ င ဒဏ င ဆ င စ၍
၉။ ရမ တ မ တင မ ပငလမ မ မ
ဘ တ ငအ ဖစ သမ ယ စရန။
တခ လမ ရ တ ၊ ပလမ ၅ တ သတမတ
· လအမ တ သ ရ လမ တင ဆင က
ပင ခ သညအတင လမ ပင စ ရင ပ အရ
ဆ ကလပခင က င ရ င ဝယသတက
ရ တက ပစ တ က အ င တင တ စရမည။
တဦ လ င ဒဏ ငင ဆယက ပ ပ ဆ င
၁၀။ စ ရင ပ အရ ရတ လမ စည မ ဖ င၍
စရန စ သ ကပမတသည ဥပ ဒမ က
ဖစ စ၊ပမ က ရ၍ ဖစ စ၊ ပစ တ င မညရ
ထပဆင ထတ ပနခသည။
သညမ က ပစ ရ ထ လ ကထ စ၍
ထအ ပင မ တ လမ မ က ဖ ကလပ
ပစ တ င ည အ င ဖ ကသမ စမည။
ရ ၌ သတမတထ သည အတင အတ
၁၁။ ရမ တ မ တင မ ပင လမ မ၊
အတင တ ပ တည ဖစ စခ ခင ။
လမ သ ၊ ရ မ င ၊နင ကမ မ မ စ ရင
နန တင ရ အ ဆ ကအဦ အပ ကအစ
ပ အရ ရတက က ကခရ င တ မ င
မ ၊ ရ မ ငမ က ပငဆငရ ၌၄င ၊
ပငဆင လပ ဆ င စမည။
ဘရ ၊ က င ၊ ဇရပ၊ တန ဆ င မ င
နန တ တင ပငရ ပ ကစ ဟ င မ
သ အ ဆ ကအဦပ ကမ က ပငဆငရန · ရ မ တ လမ မ က တခ လမ ရ တ ၊
င ခနမန ခ ကနက မည ငမ က ငတက ပလမ ၅ တ သတမတပင ခ ၍ ပစ င
တ မထတယသ စ စ ရန ထတ ပနခ ကမ အည ဆ ကလပ စ ခင ။
ပ ရသညဟ ဆပ သည။ · ပစ ငမည က က ဆ ကလပသည
ထသ လပ ဆ ငဘယရ လပငန အဝဝက အ ဆ ကအဦမနသမ က ဖ ကသမ စ ပ
ပ စ သညတင အ င ခဝနလပ ဆ ငရန ဗ က လနသတက ထ ငဒဏတစလ အ ပစ
တက သဆင၊အသ စ ရ တ မ င အခ ပ စ ခင ။
အမထမ မ ကတ ဝန ပ အပ က င အမည · မယ မ က လတ တ သ အသမ ပ ဘ

စ ရင မ ကလည ထတ ပနခ လသည။ ရ င ဝယခပ က ရ ငခ ရ ငမ က
က ကပကပက လပ ဆ ငရသည တ ဝန ဘ တ အ ဖစ သမ ယ စသညအ ပင
ခမ က ၁၀ ရကတ ကမ ကည စစ ဆ ရ င ခ သတအ ထ ငဒဏ တစလ
စ ပ လအပသညမ က နက တင ပ စ အ ပစ ပ ခင စသည ဖင ဥပ ဒက လကန
ခသည။ စရန ဆ ငရကခသည။
မင တန မင တရ က သည ထတ ပန မ တ ရလမ မ ဖ ကလပရန ငင
ထ သ ဥပ ဒက လက အ ကခအရ ရတ ခ မ အငဂ ငနယ မ ကပင လစ ရက ပ
လကန စရနအတက ထန အပသည သ ဘ ၍ င ရမ ခသည။
ဖင ဥပ ဒ ဖ ကဖ ကသတက အ ရ ယသည မ ကကပစခ ၍ ပညသတ အသ အလ

ဥပ ဒမ လည ထပမ သတမတခသည။ လယက စရန လမ က လမ ငယ၊ ရ မ င
· လပငန အရပရပက သတမတထ သည မ က သကဆငရ အရ ရတအ ပငဆင စ

ရကအတင မ ပ စ ပ က တ ဝန ယလပ သ က င မင တန မင လကထကတင
ကငရ အရပတင ထတတ ခတ အက ခ မ တ မ စညပငသ ယ ခ ပလမမည ဖစပ
ထ စ ခင ။လပငန တ ပ ပမအက သည။
မ လတ ခင ။ Daw Cho Maw
· လပငန က ကပသတ မမတ ဝန လ စလ စ က

ပ မ ကညမ မ လ ပ ကကကခလ င ---------
ထ ငဒဏ ၁၅ ရက ခ မတ ခင ။
- မင တန မင ခတ လမ ဥပ ဒ ( မ ငတမ )
- နယလညရ ဇဝင ( ဒ ကတ သန ထန )
- ပန ဘမင က ( မ ပ ဆရ သန က )
ယ န ခတတင လငယဟ ဆလကသည လ ပန နရ သ လငယမ ရသကသ မမ၏
င သကလကထက မက ပ ယ ကညခ က ပည သငစရတအတက မမကယတငက ရ ဖ
အ ပည ဖင ဘဝက ဖတသန သငသည အခ န န ကရ သ လငယမ လည ရ က ပ သည။
အခ ဖစသည။ ယ န ခတသည ပည ခတ ယ န ခတလငယမ ဘ က င မ အ င မင
ဟဆလကသည င က င သင ပည ရ က ရသလ?
သ ရ တန တင ပ ကညတတ ကသည။
မ စရ ပ ။ ယ န ခတ လငယ တ
က င ပငပ အသက မ ဝမ က င ပည
မ အ င မငဘ ဆတ ဟ
မ က စတမဝငစ က ပ။ အမနတကယမ မ
(၁) မမ၏ဝ သန ကဘ လဆတ က သ သ
လကရဘဝ စ ဝတ န ရ အဆင ပမက
ခ ခ မသ ခင ။
ခ ည မဟတဘ မမဘဝ လမ က င တစ
လ က မညသညအလပ ဖင ရ ဆကသ (၂)မမ ဝ သန က မမကယတင သ သ င
မည က ဦ စ ပစ စ သငသည။ ထသ လည မမ၏ နရပ ဒသက သ ယ ဇ တယ
ရ ခ ယရ တငလည မမ၏ဝ သန င မမ၏ လန ခင ၊

စတဓ တ ပ တင အဓကက ပသည။ မမတ (၃) မမတင ဖစခ င သ ဆ ရ သ င လည
၏ နစ ဘဝ စ ဝတ န ရ ကသ အဓက က စ လစတကင မ န ခင ၊
ထ ပ တစပတ တစ ကမ တစလ တစ ကမ
(၄)မမဘဝတ တက အ င မငဖကအ လ ထ
ဖင လပခမ က ရင ပ မသ စ ရ အတက
ပ စနစ လစတမရ ခင ၊
(၅) သတစပ ၏ အ ပခ မ ကမက လငယတသည ပ ရင ခင က စသက
လလ ခင စသညအခ ကမ င ခရ ဆက ကသည။ မမ နရပ ဒသတငသ ပ ရင က
နက သ လငယမ န ခင က င ဖစ သ လငယအမ စ ရသည။ မသ စ င
သည။ အတ မမ၏ နရပ ဒသတင နထင ပ
လပကငစ သ က ကရသညက ပမ စသက
ကသညက တ မငရသည။ မမ ဝ သန ပ
(၁)မမဝ သန ကဘ လဆတ က သ သ
သညအလပအကငက အ ခ သ နရ ဒသ
ခ ခ န မလည ခင
တင သ ရ ကလပကင လပ သ လည မမ
မနမ လငယအမ စသည မမဝ သန
၏ မသ စ ငအတ မမ၏ နရပ ဒသက
ပ ရ က ယ ကညခ ကအ ပည ဖင လ ကလမ
သ ယ ဇ တယလန န ကသည။ မမ နရပ
သငသည။ က င န အရယက လ ဘဝတင
ငမသ စတင တစသကလ န၍ မရ ပ။ မမ
ဝ သန ပ ရ က ရညမန ထ သ လည တ
ဘဝ ဖငသ မမဘဝ တစသကလ ဆကလက
တတ မငတတသည အရယတင ရညမန ခ က
လ ကလမ ကရမည ဖစသည။
မ ပ ကကယသ တတ သ လငယမ
ရသကသ မမကယတငက ဘ လပရမည မသ
ဖစ န က သ လငယမ လည ရ ကသည။ (၃) မမတင ဖစခ င သ ဆ ရ သ င လည
မမ၏ဝ သန က အ လထ ဆ ငရကမ က စ လစတကင မ န ခင ။
မ ကင မ နတတ သကသ တ မငမ သမ အခ သ လငယတသည မမတင ဖစ

အလပက လပခ ငသည လငယမ လည ရ ခင သ ဆ ရ သ င လည က စ လ
ကသည။မမဝ သန ပ ရ က ယ နမဟတလ င စတကင မ န ကသည။ အဘယ က ငနည ။
နနက ဖန ဖစလ လမမည ဆ သ ရညရယ အဓကမ က စ လစတ ကင မ နသညမ
ခ ကအ ပည ဖင ယ ကညခ ကရရ၊ သည ခ မ က စ ဖ သ၍ ဖစသည။ သ သ
ခင ၊ ခငလတ ခင မ ဖင လ ကလမ သင ပန ထမသမ ဆမ ပစည အရညအ သ
သည။ က င က င ရခ င ပ ပစလလ ရခ ငသည
ဆပ စ။ အခခ ကခ င လပ ပ ပ မယဆလ င
စတတင က ပစည ရခ ငမ ရမည။ ထ က င
(၂)မမ၏ဝ သန က မမကယတင သ သ င
အခ န ပ ရန လအပသည။
လည မမ၏ နရပ ဒသက သ ယ ဇ တယ
စတရညလကရည င အခ န ပ ပ
လန ခင
က စ သငသည။ က စ ရမည အခ နမန မသ ဖစ န က သည။
အခ သ လငယမ မ မ က စ ခ ငစတ
ရ သ င လည လအမ ၏အ ပ မက လ
(၄)မမဘဝတ တက အ င မငဖက အ လ
လ န ကသည။ လပ နရငလည က င
ထ ပ စနစ လစတမရ ခင
သည၊ တ သည ပ မ ဆကလပ ပ ခ င
အလပတစခက လပ တ မညဆလ င
သ လငယမ ရသည။ သတလပ ပ သ
မဝမရ ဖစ န ကသည။ ပစည တစခ နရ ရ
ရငလည တ ပ တယ။ ဆကလပပ ပ ပ
ဖဆသညမ ရလ ခင အတက အလပ
အ ပ ခ မင ပ မ န ကတစ ကမ ပနလပ
တစခ လပ ပ ရ သည။ တစစ တစခ သ
ခ ငသည လငယမ လည ရသည။
အရ က လပမ ပ ရင ခင ၊ ၀မ နည ခင ၊
လငယ တစ ယ ကဟ ခယထ လ င
တ ဝ ခင မ ရလ မည။ သ သ အမ
သကသက လကလကန ရရလပရန လသည။
ရတတသလ အမ ဆသညက မနကန ခင
မမ ကယက ကယတင အ ပခ မ ကရန
၏ လ ဝကခ က ဖစ နတတသည။ မမ ဘဝ
လသည။ အလပတစခက ဖစ စ၊ ခရ တစခက
က အ င မငခ ငသည ဆလ င ဆင ခင
ဖစ စ ဖစပ မလ ဆသညကမ တ ဘ င
စ စ တ ခ ပ ဆ ဖတရပ လမမည။
လပ ငသည ဟသည အ တ မ က ထ သင
မ ရပက ကယဘဝက အ င မင စ ငသည
သည။
အခ ကရသလ ။ ဆင ခငသ သပသငပ သည။
မရလ င ထ နရ က န ပ အရစန ထကခ သင လ ကအလယတငဘဝ ဖတသန မမ
သည။ သည လငယတစ ယ က အတက တစခ တရ

ဆန က ယ န တတသည။ ဆန က ယမမ က
တ က ရသညအခ ဆကလက ဖတသန ရ
(၅) သတစပ ၏ အ ပခ မ ကမက
မည ဘဝမ က မ ပ ကသ တတသလ
လလ ခင
ဆန က ယလန ပမယ ဖတ က လကသည
သတစပ ၏ အ ပ ခ မ ကမက အခ ပ ရငစရ ၊ ကည စရ ၊ ၀မ သ အ ရ
တ င တပ ဘဝအခ နမ က ဆင ငထ စရ ဆသညဘဝ၏ အ င မင ခင မ တကယ
ရသည လငယမ လည ရသည။ အခ သ ရသည ဆတ က မ မသငပ ။
လငယမ သည မမကယတငက က စ ခ င
အတတဆတ ဘဝ၏ လ ကလမ
သ စတရ ကသည။ အခ သ လငယမ မ
ပ သ တ လမ ဟ င တပ ။
မမကယတငက က စ ရမညအခ နကလည
ပစ ပနဆတ က ဘဝရ ဖစသန မ တက
ဆကလက ဖနတ နတအခ နပ ပ။
အန ဂတ ဆတ က တ အ င မင ခင
တက ပငဆင ငမယ မနက ဖနမ စ ကဆ
လတ ပ ။
ဆကလက ဖ ပပ မည ..။
ရန ခန ဇ (ပင တယ)
| မ မ လငတ လမ ဆတ ဒလမ မ မ လငဘ တကခ ကတ
၁၉၈၈ ဒမက ရစ အ ရ လပရ မ က ဒမက ရစ တကပမ မထငမတဘ ပ ဝငခတ
ဟ ခတရ သမင ပ တ ဝန ဖစခပ တယ။ ရရ တ က လငယ တအမ က ပ။ ဒအထမ

ဒ ခတ က က ပ တ ခတရ သမင ပ တ က ငမ လ တစ ယ က ပ တယ။ ဒ က ငမ
ဝနက မ မ လငဘ ထမ ဆ ငဖ အဒ ခတရ လ ဟ တကသလ က င သဆလည ဟတ
လငယ တက ကယတင ရ ခ ယခ ကပ တယ။ တယ။ က လ တက စ သငတ က င
နဂက တ ဘယလငယကမ တတရတ ဆရ မ ဆလည မမ ဘ ။ ဝတ တ ရ ရ မ

ထပ ငင ရ လပမယလ စတက မမ လ။ န မညရခ စ စ ရ ဆရ မ ဆလည မန
၈၀ မ ၁ ယ က ဖစ ငဖ ခယ မယ မဟတ တယ။ သအတက အဒအခ နဟ ရလအခ န။
လ ။ ဒ ပမယ တကယက သမင က တ ဝန တက ကတအ ပင ကတက နတအခ န။ စတထ
ပ လ တအခ ခတရ တ ဝန သမင ရ မ သ တ ထ တ က ခစတဆရ ဝန တစ
တ ဝနက က ပန အ င အသကန လ ပ ထမ ယ က။ အခမ ဆ ထ ငပ ဆက ပ
ဆ ငခတ သရ က င လငယ တမ တစ နမယ ဆရ ဝနမ က တစ ယ က။ ပ တ
ယ က ပ တစ ယ က။ သတတ တ ရ ထ ဝတ တ တ တပဒ ပ တပဒ ရ နမယ ရသ
ခတ သမင စ မ က တ တစရက ပ တစ စ ရ ဆရ မတ ယ က။ မက န သ ဘ င
ရက။ သဘင ခန မက တမ တခတ က ငမ လ
တ ယ က။ ဒ တဟ ဆယ က သကဘဝ
လ က နဆ လမ တခ။ ဒ ပမယ ... ။ ကယကကယ ဆ မဖ က စ ရပ တက ပ ပ
ပ လင အ ငသ ဆယ က သကပင က
စမ ခ င ဆ ပ အပင ( ၁ ) သ ဘ မ
| စ အပတအပ လတ ယ က ငငတ ငင
ဖ ပခပ ပ ပ တယ။
က န အခ ပ ခ ငတ စ အပက တ
စမ ခ င ဆတ အပင ထက မသတ
မသတ ( စမ ခ င ) ရ တ စမ ခ င
ငယငယက ယ က လလ နတယ။
အင စန ဟ ဗတ ဆတ စ အပ။ ကယတင
ယ က လ လ စတထ တယ။ ယ က
ရ autobiography လ ပ င ပမယ
က င ယ က မတတ က င ဆ ငအပတ
စ ရ ဆရ ကယတငက ဒ ဟ ထ ငတင
တရ တက က စ က င က နတ မန မ
အ တ အ က တလ ဆထ ပန တ ပ ဖက
ပ တစ ယ က။ အဒ တရ တက ခမငတ
ခကခက။ က န က တ ထ ငတင
မန မပ တစ ယ က။
experience သကသကဆတ ကပ ထ ကခ
ခ က ပ ခ ငပ တယ။ဒ ပမယ သအ ခခထ စမ ခ င အပင မ တ ငယဘဝက
တ တ စမ ခ င က နပ ။ သရ ဆယ ငယစတဓ တ အသ ပ တယ။ အသက ၁၆

က သကဘဝ က ကစ က ငလညခရ က ၁၇ လ ကမ သ စ စ ရ တယ။ ငယငယ
နပ ။ ကတည က ပ လ တ စ ပပ က ငယငယ
ရယရယန ပ ထ ကလ တယ။ ဝတ တ လကရ
တ သပက က ငလ စ ရ ဆရ
| စမ ခ င က ခ တတ ပ တ ရရ တ က
တ တ င လကဖ ခ ရတ မန က လ ။
လငယ
ဒမန က လ က စ ရတ နရ မ
စမ ခ င အင စန ဟ ဗတမ စမ
ရသတင ရ တတတယလ ထငစရ က င
ခ င ဆတ စက လ က န စ ပ အ န
ခမယ။ တကယ တ သမ ရသပ တင ရတ
ရ ရမ ပ။ စမ ခ င ပင ဆတ မသတ ရ
မဟတဘ ။ သတင သမ ပ ပန က ရ
ဆယ က သက ဘဝအပင ပ ပ။ မသတ ဟ
ပ ဆတ လည ရတယ။ သတင သမ ပ
ဒစ အပက ရ တအခ မ သရ ထ ငတင
ပန က ရ ပ ဆတ အမနက အမန အတင
အ တအ က က ဦစ ပ ခ ငပရတယ။
ပ တ ။ ဘ ကမ မ က ကသလ ဘယလ
ထ ငမက မ သလပခတ ငင ရ ဖစစ
ကစမ န ခ က ပ ပ လကမတနမယ ပ မ ။
အခ ရ စ ပ လပ ဖစခပန န ကပင ထ ငထ
ဒပ က ဘယမ ပ သလဆ တ
ရ ကတအခ စတက ထ တတ အ င
ဆ က င သဘဝ သ တသန စ တမ မ ခတက ရ ခ ယသ တ လတ ယ ကဆတ
ပ ပ။ သ တသနစ တမ လ တငစ လ လ ပ လငပ တယ။
ရ ရ လ က အ င သခ လ ကတ ရပ ဖစခ ( အစကတည က ကယတင ရ ခ ယ ပ
ပ သတ။ မသတ ... မသတ ဒ က ငလည တကမယဆတ လ တ တ င အဖ ရ သ
န ကပင ပန က ရ သမ သတင သမ ပမယ တကယက ခတက တ င ဆလ လ
အ ပင ပဖ လ မဂဇင ရ အမညမခ အယဒတ ခတဝနကထမ ခတ မသတ က တ တ ဝန
အထ ဖစခတ က ။ က ခတအ ပင န ကပင ကစ တမ သ
မသတ ဘယလ ငင ရ နယပယထက ကယတင တကတက က က ထထဝငဝင ပ ဝင
ရ ကသ သလဆ တ ခတရ သမင ပ လ တ တ ငမ ပ ။ )
တ ဝန က ငပလပ ဆခ ငတယ။ သအ နန မသတ က ခတသမင က ရ ခ ယခ
ငယငယတန က မ လငခတ က ငင ရ ပမယ မသတ ဟ ရ ခ ယမက တ ဝန က
သမ တ ယ က ဖစဖဆ ပ ခ င စ တပ ခပ တယ။ စ ရ ဆရ တ ပန ခ ဆရ တန
ထ တ မ မဟတဘ။ ပ ပင ပ အ ရ ငသစဆတ စ စ ငက
မသတ က အ စ ပင အ ရ အခင လည ကည ထတ ဝခသလ သမဂစ စ င
က လ တက စ ပ ၈၈ က ပ ခတ မဟတ တမ လည အ ဖည ရ သ ပ ခပ တယ။
ပမယ သပ ဝငခတ ဟ ဒ အ ငဆန စ ငယငယရယရယန က လ င တစ ခ င ရ
ကညန ရ န ကဆငပလ ဆ ငပ တယ။ တ ဝနက က ခသပ ။ စစတပက အ ဏ
စ ဖစကတည က မပ ခ ပမယ ဒမက ရစ သမ ပ တ တ ငမပ တယလဖန န သတင
တ လန ရ စကတည က က န မင န ရ ပ ခ လ က အ င သတင သမ တ ဝန
ရတ ပ ။ က ခသ ဖစပ တယ။ န က စည ရ
မသတ က ခတသမင က တ ဝန ပ ခရ စ တက အဖ က န မ ရ စ င ရ က
ခတ ပ ။ ဘယဟ က ကည ငသလဆ တ တသ အ ဖစ ရ ပန က ရ တ ဝနန ပ
အ စ ပင က လတန က စ မ ပရတ န ဒ အ ငဆန စ ကညန အတ လကပ ခပ
စ ပက က နရလ BBC န တ င ခဏ တယ။ ခရ စ မတတမ တလည သပ လက

အဆက ပတ နတယ ဆတ ပ ပ။ ဒ က ကည ရ ခတ ပ ။
ရင မသတ ဟ အစကတည က သကယတင စည ရ ခရ စ တမ လည မ သ
ရ ခ ယခတ မဟတပ ဘ ။ န ကပင မ တမယ နမ က င တ တ ခဏခဏ
ဖစခ ပနပ တယ။ ဒ က ထက အ င မင နတတရသတ။ "
အ င လပခတ ခ ည ပ ။ မ အ င မငတ ဆ မသတ ( စမ ခ င ) ရ စမ ခ င
လ ကခ င ပညနယ ခရ စ ပ
ရခပ တယ။ အင စန ဟ ဗတက တ ထ ငဆတ နရ
စမ ခ င က ခ တတ လ က န လငယ လ တခထပ မပဘ ဆတ သ ဘ ရ ထ တ လ
ဖစလ တ မသတ ကလည ခမ မ ခဘက ခစ ရတယ။ ရသ စ ရ ဆရ မဆ တ ရသ
ဗ။ အ မငန ရ ထ တယ ထငတယ။ အ တ
က လ ဖတ ပ ပ တယ။ အ စ စဆယ
| အင စနဆတ နရ က တ ထ ငက တ ယ ကရ ဘဝ ဖတသန
မက ဒစ အပမ အသ ပ ထ တယ။ ဒ
မသတ ရ ထ ငမက ခငအထ ဖတသန
စ အပရ အဓက အပင က အင စနပ။ အကယ
မကလည ဘယခ န အဖမ ခရမလ ဆ ပ
၍သ အင စနအ ပ ဟ ဗတမပ ခရင ဒ က
အသည တယ ယ ပ ။ အ က က တန
ငင ရ အက သ တ ယ က၏ ထ င
န ကဆ ဖမ မမဘ သ ရ င ခယ လငယ
ဖတသန မ မတတမ လ တ င ခ ငတယ။
တက ခတ ပ ငဂ နယ ပ ဖတတ ကစန
စစ က ခလကရပ တယ။ န က တ အဒ ခတ ထ ငဆတ နရ ဟ လ
ပ မန က ခရ ထက ပ ပနအလ တကယ အခငအ ရ တ နည ပ နတအရ ။ မ နတ

က ပ စစ က က န အဖမ ခလကရတ ပ ပ။ နရ ။ ပည တတ အက က သ တက ပည
န က တ ဘယ ရ က သ သလဆ တ .. မ ဝနထမ တက ဖ ပတ နရ ။ ဦ ဝင တင
အင စန။ စက န ဆ ငရပ။
အင စနအ က င ငင ရ အက မသတ ထ ငက တ မသတ က
သ ဘဝန ဖတသန မ တအ က င ရ က က င န သ တယ တ င ဆရမယ။ မခ
တ မ လန လ။ ဆရ ဦ ဝင တငက " ဘ လ န တ ခလ။ မတ ဆ က င တစ ယ ကက

ဟ လငရ " တ။ သတင သမ ပပ တည ဆ ရခတ ပ ။ အနည ဆ တ ယ ကညရ
ထ တယ။ " ထ ငဆတ ငရ " ဒ ပ။ န က လ ကတ အ ဖ ဖစခတယ။ ထ ငထမ
ဇ ဂန က တ " ပထမ ဒတယ တတယ + တ င ဆမ တ လပတင မသတ ဘကက
စတတ " ဆ ပ သ အပ ထတထ တယ။ ရပတည ပ တတတ မသတ ရ သငယခ င ။

သက တ လရင တ ပပ အရန ဖ ကလ မတ ဆ။ မသတ န အတတ အ က င အဆ
ရ ထ တယ။ " ထ ငဆတ ပ အ င တကမ ဝခတ မတ ဆ က င ။
မသတ တမ ထ ငထဆ တ ထ င ဖစတယ။ အ က အက ယက တ ၂ ခ ပ။
ဝငစ က အ က ရတယ။ ထ ငဝငစ န ပက ဒ ပမယ သ လ က အ င ပင ထနခတယ။
သကလလည အခငအ ရ တ အ တ ခ န က အင စနန ပကသက ပ ပ ခင
ဖ ကခရတယ။ ဒ မ က မသတ က တက တ က ဘ သ ရ အလပပ။ မသတ ဟ
ထတခတယ။ ဥပမ ဇန တ ခ င န ဟင Buddhism က ism တခအ နန အ လ
ခကတင အ မမခ ငတ မ ပ ။ ဒကတည အနက လကန သ တယ ဆတ က တ ရ
က မသတ ဟ ထပတန မန မပလ အက တယ။ သရ သ ပ ဘဌ န ဆငရ က ကရ
ဦ စ က လ တ တ မခမ ပ။ မက ဖတ နစ မ မသတ တ ယ က ငင
အစက တ မသတ ဟ ကယဖသ လ ရ ခယခ က တ ပ ညကန ပလ လ ထငခ
တ င ဆခတ တ ကယက ဖ ပလ တစ တယ။ ဒ ပမယ န ကပင သခ ဖတ ကည
ကယ တ တ လနခတ တ ရခ ငရ ငမယ။ တ မ သဟ ဗဒ ဓမက practical က က
န ကပင တ မသတ ဟ အမ အတက လလ လကစ ခတ ပ။ ဒ က ငလည
သသသ သ က ရ က လမ ပ ဖစခတယ။ သဟ ထ ငထမ အ ခ မ မက ရရခတ
ဖရင ပနကနတတတ စပရငမ မဟတဘ ။ အ ပင န က ဒတယ မ က သလ သခင
elasticity ရတ အရ မ ပနကနတ မဟတ က န မ ရ ဖ က တ လည က င
ဘ ။ အသဉ ဏ ဖ ဖ တ သကရတင ဖ ပရင က င ဖတ က ငခတ ပ တ။ ဘယလ
တန လနတတတယ။ တ လနတတတယ။ ပ ပ မဆ သ ပ ဘ ။ ဗဒ ရ Meditation
မသတ ဟ တန လန က လက တ အသ ခ သ တ ပ။ မသတ
တ လနလန
လန ကလနကဆနလပလန နတ မဟတပ ဗဒရ M e d i t a t i o n ပည မ အဓက
ဘ ။ လအပမ လပတယ။ ဒ ဟ သရ ပ ပ ခ ကပခတ ဟ သစတပ ။

လ မ ဖစခ ငတ စတသ ဘ ထ ပ။ အစက
တည ကသ ပ ပလ ဖစခ ငခရင
သ | ဟ ဗတ
ပ ပင နငင ရ ပ လပခမ ပ ။ ပ ပ လ
အင စနမ တ မသတ ရ အ တ အ က
မ ဖစခ ငဘ ငငဝန ခတဝန ထမ ခတ က
တ အမ က တ ရမ ပ ။ ထ ငစက
လရင သအ နန ဘ မ န မည က င မယလ
ပတ မ သခ လ ဖတ စခ ငပ တယ။
တ ထငရ တယ။ ထ ငထမ လည
ဟ ဗတက တ ထ ငကလတ ပ န က
ကန မ ရ ဖ က ပနမ တ ခဏခဏ
ပင ပ ။ ထ ငထတန ကတညက မသတ
ဟ ငငတက စ ပဆ တ လတလပခင
ဆ တ ရခ ပ န မည က ခပ တယ။
( ဒစ အပက ဟ ဗတမ ရ ပ တယ )
က န စ အပက အမ က ဒထကပ
န ပ ခ ငပ တယ။ ဒ ပမယအတင အတ
အရ Book Review တပဒဟ ဒ လ ကပ
ဖစသငတယ ထငလပ ။
ဒစ အပက င တစ ပက တတယ
အ ကမ ပနထတပ ပ။ Audio Book
လည ပ ပ တယ။ က မ င ရင ဘ ည
လပရင အလပမပ က န ထ ငလလည
ရတ ပ ။ တခပက မ ပ ။ စ အပက တဖ
က ခ န ကယဖ သ ယ ငမယ။ အသစ အပ
က တ သဖ သ သ ဖတ ပသ မ ပ။ စ ပ
တကက တ ၂ မ လ အဆင ပ အ င
လပ ပ ထ တ မ ဝယယဖတ ဖ ထပ
တကတန ပ ရ စ။
သရ
အခ ခတမ လ တခ ည မဟက ဗဒ ခသမ မ က ဗဒမ င ရမ ထ ရသည ။
လည အလပ ပ ပသည ။ သစ လ ပ နစ သမ မ မလည နထကကက စ ခင
သ မင တ မ၍ သသရ လတ က င ဟ ပ င ဘရ ဖ မ ထမ အလအယက အလ ခ
ခသည ဗဒသည ယ န ခတတင အ တ ပင ကရသည ။
အလပ ပ ခ ပ ။ ဗဒ၏ဘကစဖ ဖ ခင ဆငရ ကစ အဝဝ
ဖ မ ရန လ ရ က ကကန သ လ က ဗဒထက က မတ သ ဂ ပက လ က
အ ပ င ၏ ဖနပအပရနကစမအစအမက သမ မ က တ ဝနယ လပ ဆ င န ခင မ ဖစ
တ မတစည လည ကစပင ဗဒက တ ဝနယ သည။
ထ ရသည ။ တဏ ၊ ရ ဂ၏အဆ အ ပစ အ က င
အခ အခ သ ဘ သ မ တင ၄င က နက င စ သ မင တ မ သ ဗဒသည
ကစမရ ဗဒဘ သ တငသ မမဘ သ ၏ က လည ယခ ဂ ပက လ က မ ၏ အပခ ပမ
ကယ ဆည ကပမ တင ကနထ ကထပကဆ လက အ ကတငမ ဇ တပ ၊ အ ငမပ င
ပ နရ ခင မ ဖစသည ။ စတတ ပမ ပ ကညခငရ နသည။
ဗဒတင နစ အလပသမ မ ရသက ဗဒသည တစ စတစခ ၄င ၏ ပ တ

သ လခစ အလပသမ မ လည ရသည ။ လတင စ ဆငခန င ရမ ရ င ခ ခင
အလ ခ င ဤမ ရရရနအလင နစ အလ လပငန ပသင ဇ တက စ ခင ကနထ က
လပငန မ င စတ ရခ ရန လ ပန ရ ပန ဒ မလည တနခ က ဘရ လ ရ ကဖ
သည ။ မ သမ စတ က နပ၍ န င စမ တင
မနမ ပည၏ ဘရ မ အနက န မည လည ထပမ လ ရ က င အ င သည ခ

က တနခ က ဘရ င န မညမ က တနခ လက ခင မ လည ဖစ ငသည ။
မ က သ ဘရ ဟ၍ စမ ခခ ထ က စတန သ တနပ ကသည ဖစ စ မပ က
သည ။ သည ဖစ စ အလအယက ခတန မ ဖင
တနခ သပမ က သ ဘရ မ မ အမ ဘရ အလ ခထကရသည ။ အလ ခ မ ပ

၏ ဘရ ဆ ငတင တညထ က ကယ သ တငလည ခတ ပ သခ င မ ဖင၍ အလ
ဘရ မ ဖစ၍ ၊ တနခ က ဘရ မ ကမ ရငမ န ပသ ဒ ဖစ စရနလည ဘရ
အနယနယအရပရပမယ န ခတလ က လငယ က စ ရ သ သည ။
မ ၏ ဘရ ဖ ရ သခ နတင ၄င တ၏ လက သမသ လ င သ သန တ က အဓန

ကငဖန င ကငမရ မ စတတင ဖ မ ရည ခင မ စ ခင လပငန မ အ ဘရ
ငသည ။ က စ င ပဦ မည ။
ထ က င ဘရ ဖ ရ သခ နဆလ င ဖင ဘရ သည သအတကခ ည မဟတ

ဘရ မ သညသထကင ဘရ ဖ လ ရ က ဘရ ရင ပင တ ပ ရ ၊ ဘဘ က ပထ ၊
ရန အလင နည အမ မ ဖင ဆ ဆ င က အဘဘ မင ခ င ပထ င အခ အခ
ရ ပနသည ။ သ ဘ ပထ ည ပထမ အတကလည
အခဘရ မ သည အ ခ က သ ဖင ရနပ ငက ဘရ မဦ ဆ င၍ ပ ပင မမ မ
ထခငကငခငမရ ။ အခ ဘရ မ က တ ဖင ရ သ သည ။ ဘကစ တ သည ဘရ ပင ။
မင ဖတ ဆ ဖင စ ရ ခရ လ င တ င မ င ဘရ အန အန တင ဘရ ဖ သ လ
စပ သည ခ တ မ င ကသည ။ အမ က နည အမ မ ဖင ဂ င ထည နသ
အခ ဆလ ငလည ဘရ ရင ပင တ မ ရသည ။ လစညက စ ခင အလင
တငသ မက ကယလ တ ပ တငပ အလည ဘရ လည မ ကကယ ပ ထ ဟနတသည ။

က ဆဖ ဆ ကသည ။ ဘရ သည ခ တ ဘရ ရင ပင တ ပ ရ သနစကမ
မ ငလန ပသည ။ သ က ရခကက ဘရ စ င ကညရသည။
စ င ကညမ နလ င အမ သ ရခကသည
မသ စသ ဖစသ င သ က င ဖစသည။
ထ က င န က န ငတင ပကလ င စပ၍
ရ သ က င အ င စစ န က င လည
ဗဒ ထမ သရသည ။
အထ သ ဖင ဘရ သည ဘရ အန
အန ရ သမ ရည စ အတမ က ဂ တစက
စ င ကညရသည ။ ၄င တသည လလစလ င
လစ ခင ဘရ ရင ပင ပ တငပင .....၊
မညသမ မတင တ ရ မဖယမရ ကစမ
ဘရ အလပ ပရ ပနသည။ ခ င က င
က ငမ က ပ၍ဂ စကရသည ။ ထ က င
ဗဒသည စစတဗ မ က အ က ရ သ သည ။
အလ ခရရထ သ အလ ခပ မ ငက
လည မ က ခ အပ ကခ၍ မရ။ မသမ သတ
သည လစလ ငလစ ခင အလ ခပ ဖ က
တက ကသည ။ ထ က င ခရကဒစကဒ င
လ ငရန စစ န ခင ဖစသည။ တစခ
တစခ ဘရ ကယတငပင အခ ခရသည။
အ အလနပ ကလ သည ။ ထ က င ဘရ
ကယတင အခ မခရ စ ခင အလ င စက ရ
တ ဝနထမ မ င ရ ပန သ သည။
ထ က င ဗဒသည နစ န ရသည
ဟ၍ မရ လ က ရ ရ အ ဖ ဖ ဖင အလပ
ပရ ပ တ သည ။
{က ပည}
{19.1.2018}
ဂယလလယဂယလလဟ အတလလမ တစ ယ က ဖစပ တယ။ သဟ သပပည
နကတ ဗဒပည ရင၊ သခ ပည ရင၊ ပ ဗဒ သမင မ အရမ က အ ရ ပ သ တစဦ ဖစ ပ
ပည ရင၊ အ တ အ ခ ပည ရငန စ ကဝဠ တ ခတသစ ပ ဗဒ ရ ဖခငတစဦ
လလ မ သမင က ပ င လ ပ ခတ ပ ရ အ ဖစပ မတယ ကပ တယ။
ဖကဆ က တစ ယ က ဖစပ တယ။ ပ တ
ဂယလလယ င သ၏ တယလစကတ
သဟ တယလစကတက တည ဆ က ပ
ဂယလလယဟ ဒတခ လမ မနဘလ
တ က ပ န ကပစ ရ နဗဟ ပ နအဖ
ပ လပသ တဆက န ပည အခ သခ ပ
အစည သအရကလ ထ ကက သက သ ပခ
၁၆၀၃ ခ စ ဂ လငလမ သရ ကယပင
ပ တယ။ ဒလလပတအတက သက ခရစယ န
တယလစကတက တည ဆ ကခပ တယ။ ဒ
ဘရ က င မ က အ က အက ယ စတဆ
တယလစကတက ဂယလလယကသ ဘ သ
ပ တ ၂ ခ တငတင ဆခ ကတင ခင ခခရ
ကနသညမ ဆ ရ င ခခပ သတကလ
ပ တယ။
အ ဝက သ ဘ မ က တ ရ ငတအတက
ဂယလလယဟ က န တ တ စ ကဝဠ
သ ဘ က ခပ တယ။ ပ တ အဒကရတ
လလ ရ သမင က ငက က ကမ မ
ထ ကပမ တန ပ ဂယလလယဟ တယလ
ပ င လ စခ သ မက ဘ သ ရ အယသ မ
စကတ အမ အ ပ က ပ လပ ငခပ တယ။
အ မ င က စ မမ က အခကအခမ က
ဒမ က န တ တ မင ငတအခ ကက
က ခခတကခကလ အနစန ခခသ တထက
အဒအခ န တယလစကတက ပငဆင ကတ န မတသ၊ ဆနက ငသက ဒ သတ က
ဂယလလယ တစ ယ ကတည မဟတ တ တန ပနပ တ တယ။
ပဘ ။ လ ပင မ စ ပငဆငခပ တယ။ ဂယလလယဟ အခ ပစည မ
ဒ ပမယ အဓက အ ရ ကတ က တ ရ လ မန ပတသက ပ တ ရမ တစရပက
တယလစကတဆတပစည မဟတပ သ န က ပ လပ ငခပ သ တယ။ အရစတတယရ
က ကည နတ မ ကလ န ဦ ကပ ပ။ ပ ဗဒအရ လ တပစည မ ဟ ပပ
အ လ က အ ဝ မ သ ဘ မ ၊ ပစည မ ၊ မန မနက ပ ပ တ ပစည မ ဟ
တ ငတန မ က ကည န ကခ န ဂယလ က တယလဆပ တယ။ ဒ က ဂယလလယ က
လယက မ ပ ထ င ပ တ ကယ တက သ မ ရပ မမ ရတ ပဇ မ စငမ ပ ပ
ကည လကပ တယ။ သ နတညတ သလ န သစသ လ က ပစ
အဒလ ကညလကတအခ နမ ဗ နပစ ခ ပ သတ အတတက က င သက သ
ဂ ဟကလည လလမ အလင ရ င ကယ ပခပ တယ။ တကယ တ မန မနက တယ
လက ပညလက အ ခအ နမ တ ဖစ န က တယဆတ air resistance
တ က သက လလ မပ တယ။ တကယလ အ ပ မ ပ မတညပ တယ။
သကလည ကမ က က
လညပတ န (ကယကယတငလ လက တ စမ သပ
မယဆရင အဒလ ဖစမ မဟတပ ဘ ။ သဟ ကည ငပ တယ။ စ ရကအပင အစတစခက
နက လညပတ နတအတကပ ဖစရမယလ ဖယလကပ ။ ပ တ စ အပတစအပက
ဂယလလယက က ကခ ကခ ခပ တယ။ ပ လကမ ကင အဒစ ရကက တစဖကမ ကင ပ
တ ဂ ပတ ဂ ဟရ ဘ မ လညပတ နတ ပစခ လကပ တယ။ ဟတပ တယ။ စ အပက
အရလ က လ ခကလ တ ရခပ တယ။ အရငက ပ တယ။ သက ပ လ လလ ထင
ဒမ ပ စ ပ င ၂၀၀၀ ခနတည မခတ က င ထင ငပ တယ။ ဒ ပမယ န က
အရစတတယ စ ကဝဠ ပစဟ ပ ကယင တစခ မ စ ရကအပင အစက စ အပ အ ပ
သ ခပ တယ။ တစခ နတည မ ပ လသ မ တင ပ ပစခ ကညလကပ ။ သတ အတတ
တတညရရ ကမ က သ စ ကဝဠ က တစခ က သ တ က တ ရပ လမမယ။ အဓကက
လ ရ အလယဗဟ ဖစတယဆတ ဘ သ ရ Air resistance ပ ပ။)
အယဝ ဒဟ လ စန ခ ခလကရပ တယ။ ဒ
ဂယလလယ င ဒသက န သ ဘရ
အခ နမ ပ ဘ သ ရ တ ထ စအတင သတ
က င
ဂယလလယဟ တယလစကတက တည ၁၆၃၂ ခ စမ Dialogue Concerning the
ဆ က ပ မ က ခင ၁၆၀၄ ခ စမ က န တ Two Chief World Systems ဆတ
တ နထငရ ကမ က ဟ အခ ဂ ဟမ စ အပက ထတ ဝခပ တယ။
န အတ နက လညပတ နရတယဆတ က အဒအခ မ ဘရ က င အသင
ပ က ခပ တယ။ ဒအခ နမ စ ကဝဠ တ ရ တ ပနမဟ မနဆနခပ တယ။
ဖစတညမအပင မ အရစတတယရ
ဝ ဒက ခ ကခ င ဆသလ ဂယလလယက ရ မ မ ဆ
အ ခခ ပ တည ဆ ကထ တ ကတသလစ ဆင ခ ခပ တယ။ အဒမ ဂယလလယက
အယဝ ဒက ဆနက ငခပ တယ။ စစ မ မဟ ၁၉၃၂ စကတငဘ လက န
၁၆၁၃ ခ စမ ဂယလလယက သ ၁၆၃၃ ဂ လငလအထ က မငခပ တယ။
အတည ပ လကတ က ပ န ကပစ စ ကဝဠ န ကဆ မ တ ဂယလလယဟ ပစက
ဟ ကတသလစအယဝ ဒန ဆနက င န ပ ခရဖအတက ခမ ခ က ခင မ ခခရ ပ
မယ အမန ဖစ က င ၊ က န တ တ ဒထက သရ အသကမ သခငအခ နအထ နအမ
ပ ပ လလ ဖလအပ က င သရ က င အက ယခ ပထ ဖ ပစဒဏ ပ ခခရပ တယ။
သ တစ ယ ကဆ စ ရ ခပ တယ။ မ က ဒ ပမယ အမနတရ ဆတ ဘ သ
ခငမ အဒစ ဟ ပန သ ပ ၁၆၁၆ ခ စမ ရ ပ ဖစ န န ဘယလအရ အ ကမ ဖစ
ဘရ က င က သရ စ ကဝဠ အသစဆငရ ဖစ က က မ ပ န လ မရပ ဘ ။ မနကနတ
အ ထတမမ က ရပတနရမယ ဖစ က င သပပည ဟ ၁၇၅၈ ခ စမ တရ ဝင
ပ က ခပ တယ။ ဂယလလယဟ အဒ လကခ ခင ခခရ ပ သပပည ရငမ အက ယ
သ ဘ တညခ ကက (၇) စတငတင သ ဘ တဝင စတင လလ ခပ တယ။ ၁၈၃၅ ခ စမ
တပ နထငခပ တယ။ ဘရ က ငက ကမ ဗဟ ပ အယဝ ဒက
ပ တ ၁၆၂၃ ခ စမ ဂယလလယရ တရ ဝင စနပယခပ တယ။ ၁၉၉၂ ခ စမ
မတ ဆတစဦ ဖစသ Cardinal Maffeo ပပရဟန မင က ဂန ပ လ (၂) ဟ
Barberini ဟ ပပရဟန မင က Urban ဂယလလယက ပ မခတ အ ပ အမမ အတက
VIII အ ဖစတင မ က ခင ခခရပ တယ။ ကတသလစ ဘ သ အစ တရ ဝင
အဒအခ မ ပပရဟန မင က က ဂယလလယ တ င ပနခပ တယ။
က သရ လလ မ တ
ပနလညစတငဖ ဘ သ ရ က စ ရင အမနတရ ဟ ကယ
ပ က ခပ တယ။ ဒလန ဂယလလယဟ ပ က နတတ ပ သပပည ရငမ ၊ လလ
သမ ဟ လ အရ ရ က ပတပငခထ က
ရတတပ တယ။ တစခ နက ဘ သ ရရ
လကဝ က အပမ က ငတ တကမ င
ခတ အ န က ငငမ ဟ ဘ သ ရရ
မင ရပ အ ကက လတတ န တစဟနထ တ
တကသ ခတ အခဆရင ကန တ တ
အ ရ ငငမ န ကမ ခ သလက က ဟ
သ ပ ဖစပ တယ။
ကန တ တ မနမ ငငလည အမန

တရ လလ တအခ မ တက တ သပပည
အသညဏမ ကသ အ က ပ အရ အ လ
က စ စ ခ ငခ န ငတ လအဖ အစည အ ဖစ
ပ င လလ ဖ မ လငမပ တယ။
သ ထက အ င (C u r i o s i t y Science
Magazine တည ထ ငသ)
အ ဗ လ ရင က ဒမ တ ဆငက ဒ က င သရ origin of species က ၁၉
ပ င လမလ ခ ပ တယ Evolution က ရ စ အလယမ အသ ဉ ဏအ ပ င အလ
သတ ပထ တ d e f i ni t i o n က တ တစခ ဖစ စခပ တယ။
descent with modification ပ တ descent ဒ ဝငက တ ငအ မရကတကမ ရတ
ဆတ ဆင သက ပ ကဖ တ
modifi- ဂလ ပ ဂစက န တန တက ၃ စ က လ
c a t i o n က တ ပ ပငမမ မတ ပ လ ခပ တယ ဒမ သတဝ တဟ တ ဖည
ပ ပငမမ မမန အတ ဆင သက ပ ကဖ တ ဖည ခင ပ င လတယဆတ အ ထ က
ဒလလ ဒ တ စက လ တက တ စက အထ အ တ မ မ က စ ဆ င မပ တယ
လ တပ တကယအ ခအ နမ ဘ ဖစ နလ သပထမဆ စ အပမ ဥပမ အ နန ကန န
သဖလမ ပ ဒသဝရ က စတငခတသအ ဖစ တကသတဝ ဖစတ ဝကဝက ရ တက
ခ လစဒ ဝငက အသအမတ ပ ကပ တယ သတဝ ဝလင အ ဖစ ပ င လပက ဖ ပ
ဒ ပမ သမတငခင က ဒအငဒယ
က ခပ တယ ဒ ပမယ ဒ ကစမ အငဒယ
လမ ဘက န သန အ ပ ငဆရင အလဖရက မန ပမယ ရ ထ တ တရစ န မ ပ တယ
ရကဆ ဝ လစ တကတင ပခပ တယ။ ဒ ပ တကယ တ ရ မင လ က ငမ က ပန စပ
မယ ဒ ဝငက ပ ပ သပအသင အဝင မ တယ လ အ ထ ကအထ တကဆပ တယ
လမ မ ငပ တယ။
ဂလ ပ ဂစက အ ပနမ ဒ ဝငက ရငသနဖ က စ ရင ပတဝန က ငန လက
ခ ကခ င တ မထတ ဝခပ ဘ ။ ဘ က င ပ ပ င လလ ပ တယ မ ဆက ပ င မ
လ ဆ တ evolution က ဖစ စတ စ က တ အခ ပတဝန က ငမတတ သတဝ
အ န ကက driving force မ င ငအ က ၂ က င ဟ လ ဝ မတ တ ပ ဘ ။ ရထမ
စ စ မရလပ န ကမ သငယခ င သခ နတင ဟ ဆ တ င ရလ ပ လထက
ပည ရငတ ယ ကရ population dynamic ငကက တ ငပရ လ တယ ကန ပ က
အ က င ရ ထ တ ကဖတမရင natural သတဝ က ခ ပ က လ တယ ဒ က ပ တဝန
selection အ က ငက တ မတယ က ငန သငတင အ င နလ က ပ လ တ
ဆပ တယ ဒမ သရ fittest must survive ပစပ fittest must survive ဆတ ဒပပ
ဆတအယအဆ ပ လ ပ origin o f ဒမ fittest ဆတ သနမ တ အ ကတ
species က ရ ငခပ တယ။ ဒ က သမင ကဆလတ မဟတပ ပ တဝန က ငမ အဝင
က င ပ ဘ တ ဖစ နတ လ အ င န င ခင က ဆလတ ပ အလ န
ငတ သတဝ က survive ဖစတယ
ရငသနတယ ပ survive ဆတ က ဒမ
အဓပ ယကဘ လ
ရငသနမ တခထမဟတပ န ကမ ဆက
ဒ ဝငဆလခ ငတ က ကမ ပ မ ခ မင
ပနပ ပ ငတ reproduction လပ ပ
တ ရသမ သတဝ အ လဟ common
တယ ခ ပ နတ က သတဝ တစ က ငခ င
ancestor ခ တ ဘ ဘ သကရ တစခ
အ နန မဟတဘ species တခ အ နန
ထကဆင သကလ တ ပ ဆလတ က ဝမ က
ပ နတ က natural selection ဆတ
မ င မ တမ တညတ အဘ အဘ
က တ ဒ နရ မ စ စ က ပ တ
ရသလ ပ ကမ ရ အစ မ ဒ ancestor
ပတဝန က ငဆတ က nature လ ပ တ ပ
ဆတ က တ unicellular organism ပ
ပတဝန က ငက ရ ခ ယတယ ပ ဘ က
ဆလတခပ သတဝ ပ ကမ ရ
ရ တ လဆ တ fittest species က
သကတမ ဟ radio dating method အရ
ရ တ ပ သ ရ တ species က survive
4.5 billion years ရပ တယ 3.5 billion
ဖစတယ ပ fittest မ ဖစတ species က တ
years မ life စတင ဖစ ပ ပ တယ ဒ က
မ သ extinction ဖစသ တ ပ ဒက
abiogenesis လ ခ ပ တယ ဒ န ကပင
ဒ ဝငရ အငဒယ ပ ။
တ သတဝ တ ဟ ကယ ပတဝန က ငမ
ဒ တ ကမ ပ မ ရသမ သတဝ code လပထ တ information တက
မ စတတင ဟ ဝမ က တ ကတ က ပ ပ သယ ဆ င ပ ပ တယ။ ယခခ မ evolution
ဝ တ န န တ န ဒ ပ က ပ တယ။ ခ နပနဇ ရ တက မက gene frequency အ ဖင
န လဟ တဝမ က တ ပ တယ လန ငကန လလ တ ပ ဒအခ မ ဒ ဝငတန က မ တ
ဆရင တ ဝမ က အ တ ဝ ဝ တ မ ခတ causes of evolution တက သလ
ပ လရင က တ သတဝ အ လ ဟ အစ ပ တယ ဒ တက တ mutation ဗဇ
တစခထက စ ပ ပ တဝန က င ပ လကလ ပ င ခင ။ ဗဇ ပ င တယဆတ က DNA
ပ င လရ က လ ဝမတ က တ တ ပ ။ ရ မ ဗဇစက စမ စက လ စ ပ ပ င
ဒ ပမ အမ တ တ တယ ဒ က လသ တ ပ by chance အရ ဖစပ တယ
graphical representation န ဆမ ဇယ ကငဆ လအရ မ က ဒ က င ဖစ တ ပ
ဆ ပ ဒဟ က သစပငပန တလ tree of life အမ အ ဖင mutation ကမ က င ပမယ

လ ခ ပ တယ။ သပနည က န မညက တခ တ လ ရ ရ ပ ပ ပ င လသ
cladogram ဝ phylogenetic tree တဗဇဟ ပ တဝန က ငန အဝငတ ဗဇ ဖစ

လ ခ ပ တယ တတပ တယဒအခ မ species အသစအ ဖစ
survive ဖစက နမ ပ ခ ပ နတ တက
အထကက ပ တအယအဆ က ဒ ဝင ရ
generation သ လ င ခ မ ဖစတ ဖစစ ပ
idea ပ ။ ဒ ဝငက ဒ က သတဝ တရ
အ ပငပန ပသ န morphology ဝ ၂ migration ဒ က မ စပ တခ ရ
phenotype က ကည ပ ခနမန ခရတ ပ population ထက သတန မတတ gene
ဥပမ အ န ရက အ ရ င အသစပ တ မ စပ တ ဝငလ တ က ခ တ

အ ရပ
စသ ဖင ပ ဒ ဝငလကထကက မ ဗဇ gene ပ သက g e n e f l o w လ ခ ပ တယ
က DNA က သယ ဆ ငမန မသ သ ပ ဘ ။ ( စက မစပ အ မရကန ရ green card DV
သကရရ အဓက လကဏ တခက မ ဆက lottery န က က Idea က ဒ gene flow
ပ ခင ဖစ ပ ဒအခ မ မဘက သ သမ ပ ပဗ က န တ တဆမ တ မ ခ စ ဆ ပ
ဆက သတ ဗဇ တ ပ ပ တယ ဒဗဇက DNA အ လ က င တန )
မ လက က သယတ ပ ဒ မ လက က ၃ genetic drift ဆပ စ အစမ ရ င ပ ၃

အထကက ပ တ အ ပငပန ပစ က တည က ငန အဝ ရ င ပ
ဆ က ပ မယ protein တရ ဖ စည ပ က
၃ က ငရတယ လတ ယ ကက တကနင ပ က က ဖစ ပ ကင တကလည
လကတ အစမ ၂ က င သသ တယ အ ထ က အထ ရပ တယ ဥပမ ဆ ရ ရ
ဒ တ အဝ တ က ဆကပ ပမ အစမ မင က န ဝလင ဖစဖရ က ထက အဆင
က တ က လ ရ လ ဖစလ မယ ဒ က တရပ တယ။ ဒက က အ က င တရ
genetic drift ကန လည အ င f o s s i l ကရ တ တယ န က gene
ဥပမ ပ တ ပ တကနင တယ ဆတ က mapping တရ တ က င နတ က င
အစမ နင မသလ အဝ လည နင မ ငပ တယ က က ဆငတမရ န ကစစ ဆ တယ
ဒ က random ပ ဒ ပမ အrandom ကပ စသ ဖင ပ ။ တကယ တ ကမ ပ မ
ဘယသ ရငသနမယဆတ ဆ ဖတပ တယ။ homo ဆတ genus စ ပ တ 2.8 million
natural selection ဒ က တ ဒ ဝင idea ပ years ပရပ သ တယ။ ဒထကမ homo
ပ က င အစမ န အဝ နရ မ ငက တ e r e c t u s လဟ မ က မ သ ခပ ပ
ရတဟဆပ စ ငက က အစမ က မငလယ ခ ခတလသ တဟ homo sapiens အ ယ
တယ ပ က င အစမ ကစ တယ။ ဒ ဟ ဖစ ပ သကတမ က တ စ ၂၀၀ ၀၀၀
ဒပတဝန က ငမ တ ပ အဝ က nature က န စ ၁၀၀ ၀၀၀ က မ အ ဖရက က န
က ရ ပ တယ သရငက နဖ အခငမ တယ ပ စတယလ ဆပ တယ။ evolution န
ခအထကက ပ တ အခ က လ ခက မ စတ ပတသတ ပ တခ misconception
တက ပ ပငမမ မ ပ င လ စ ပ က လ အယအဆ အမ တ က တ ဒဟ
တ န အမ မ စပအသစ တ ပ ထန လ စ မ စတ တက ပ က င လ အ ငလပ ပ
ပ တယ ရ မင လ ရ ကန သတဝ က တယထငတ ပ တကယ တ လသ ဟ
ဝလင ဖစလ တယ။ ရ မ ကမ က န က က င ထ ကမ စ ဒလ အသဉ ဏ မငတ

homo erectus ဖစလ တယ။ တ သ အ ခအ နက ရတ ပ nature န အမဝငတ
သတဝ lizard က န ခတဝင ပ မ ဖစ အခ န ပ ကသ ရမ ပ ။ ဒဘ သ ရပ တကယ
လ တယ ဒင ဆ တက န ငက ဖစ တ ပည ရပအ တ မ မ ပ ဝငပ တယ
လ တယ။ ဒသဝရ မန က င ဘ တန ခက တ အန စပဆ ရင ရသ လ က
သက သ ပလ? အမ ကပ ခခ မ တ ရင ပတ ပ န လညမယလယဆပ တယ။
အဓက က gene study ပ ။
python

Morning E-Magazine No.1, Issue.5

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Morning E-Magazine No.1, Issue.5

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Morning E-Magazine

Editorial Short Story

Life Style Book Review

Editor in chief - Toe Tat Aung (Bago)

Editors - Maung Thura

Khin Chue Thar

Design & Layout - Morning

"င သမ လပ ငပ တယ၊ ကယကယက ဆန လ တယ။

စစ ပ လပ ငသ လ ကဘ လပ"တ။ က နမက န လညလ တ အ ဖက

က နမကယက နမ ပန မ တယ။ ပ တယ။ "လတစ ယ ကဟ သကယသ

"က နမ စ တအမ က ရခ ငလ " ဆ တ ရ ဖ ငဖလတယ၊ မဘက ပ နစရ မလ

မရခ ငဘ ။ အဒ တ ပန တ တယ။ ဘ ၊ ကယကယက တ တ န သဘ လပရမလ

တစခရတ က က နမသတက အကအည မဘကအထင က လ စ တ ခရတ

"သမ ဘ လပသငလ" လ မ ရင မ မယ။ မဘန သ သမ က မ န လညမ ရ

"သမ ဘ လပရမလ " လမ မ တတဘ ။ တယ။ ဒ တ က နမ တ မလ တယ။ ပတ

"မမ ဒတစခ ပနလ တ သ တတက မန တ "အ မရယ အ ပငမ အ ပ တယ .အမထမ

"ပ ပ ဟယ " "အ က က ထငမ မ မဟတတ သမ ရယ .. ဒတင

" ဝစ က န .. မလ ကန .. အ လ ညတမ တ ဝသန ဝ အမ လ က ဝ ကညလက ပ ခတ

က လ တ ပ ရငစ ထကသ ပ န က ဘန "အ မ ဒအမ လ မ ညည အ လ ဟင "

"သပစတထမထ ပ န သမ ရယ .. ဖ ဖ ပ " "ဘ လ မ တ လ သမ "

ဝသနခင ခ င ငပ ပ လက တတန နတ သမ "ဪ သမ သငယခ င တစ ယ ကအ က င ပ "

ဝသနခင က ပ မ ပ နပ တယ ။ မ ကလ ထက "ကယခ စတလ တ ဥပမ မသ စ ပ မ မရယ ..

" လတစ ယ ကက သမသ စ က ခ စရင သမ အမ သမ က ဟ သမက မ ကညတယ ။

" မင ရ မသ စက ခ စလပ ဆ ပ သတစပ သ က "ဟတအသပ အနတ ..ဝသနခင က လမ တယ န "

ဝသနခင ထကသ တ သမ တစ ယ က "သမ လ က သပလမ တ က .. အသက ၁၈

သမ အမပတပတလည က ဝ ကညမပ တယ ။ ဝသနခင က သမ က ည ငယစ ကညက

"အဟက ဟက " ခ ( မနမ ပည)

တစအခ ကမ "အခ နက စနစတက ၎င က စတပင ဆငရ အရ ရငက ကသညဟ

န လည အသ ခ တတ ခင " ဖစပ သည။ မ ခ ဆ ငပ ။

၁၈၅၃ ခ စကတငဘ လ ၁၁ ရက နတင တင အ ပ သတလန ပ ပ စ ခသည။

သရ တင ဘရငက လကမခဘ ၁၈၅၆ ခ သည စက အဂ သ မ ကပဆကသည စ

အ ကတဘ လ ၃၀ ရက နတင မ ဟ ခ ခ ကပ သည။

ထသ ပ ပရ ခင ၏ ရညရယခ ကမ တ လည အလနသနရင သ ယ မည။”

မ တင မ သရက မ သဘ ဆပသ သ ရ ဆ သ မနမ သတင စ ဆရ ၏ မတခ ကမ

လမ ရ တက သ အင ထ၌၎င ၊ မ တင လမ လနစ ခတမသညဟ ဆရ ပမည။

· လည သမ တကလည တလလ ငင ခင ပ မန တ င ခ ခင စသည ကစရပတ င

· လမ သ ယ စ ပမအတက ထ ငမ မင လကထကဟ ခနမန ရသည ပရပဒ ပမ

အရပအပတက က ကပ ကပက စ သ တစခတင “အလပ တ - အ ဆ င တ

လည နငနင အ င မဆငဆ ငခ ပ။ ဥပ ဒဘရ ”ဟ၍ တ ရရသညဟဆပ သည။

ပ ရသညဟ ဆပ သည။ · ပစ ငမည က က ဆ ကလပသည

ထသ လပ ဆ ငဘယရ လပငန အဝဝက အ ဆ ကအဦမနသမ က ဖ ကသမ စ ပ

ပ စ သညတင အ င ခဝနလပ ဆ ငရန ဗ က လနသတက ထ ငဒဏတစလ အ ပစ

အမထမ မ ကတ ဝန ပ အပ က င အမည · မယ မ က လတ တ သ အသမ ပ ဘ

က ကပကပက လပ ဆ ငရသည တ ဝန ဘ တ အ ဖစ သမ ယ စသညအ ပင

ခမ က ၁၀ ရကတ ကမ ကည စစ ဆ ရ င ခ သတအ ထ ငဒဏ တစလ

စ ပ လအပသညမ က နက တင ပ စ အ ပစ ပ ခင စသည ဖင ဥပ ဒက လကန

ခသည။ စရန ဆ ငရကခသည။

ထ သ ဥပ ဒက လက အ ကခအရ ရတ ခ မ အငဂ ငနယ မ ကပင လစ ရက ပ

လကန စရနအတက ထန အပသည သ ဘ ၍ င ရမ ခသည။

ဖင ဥပ ဒ ဖ ကဖ ကသတက အ ရ ယသည မ ကကပစခ ၍ ပညသတ အသ အလ

· လပငန အရပရပက သတမတထ သည မ က သကဆငရ အရ ရတအ ပငဆင စ

မ လတ ခင ။ Daw Cho Maw

· လပငန က ကပသတ မမတ ဝန လ စလ စ က

မည က ဦ စ ပစ စ သငသည။ ထသ လည မမ၏ နရပ ဒသက သ ယ ဇ တယ

ရ ခ ယရ တငလည မမ၏ဝ သန င မမ၏ လန ခင ၊

မမ၏ဝ သန က အ လထ ဆ ငရကမ က စ လစတကင မ န ခင ။

မ ကင မ နတတ သကသ တ မငမ သမ အခ သ လငယတသည မမတင ဖစ

သည။ သည လငယတစ ယ က အတက တစခ တရ

၁၉၈၈ ဒမက ရစ အ ရ လပရ မ က ဒမက ရစ တကပမ မထငမတဘ ပ ဝငခတ

ဟ ခတရ သမင ပ တ ဝန ဖစခပ တယ။ ရရ တ က လငယ တအမ က ပ။ ဒအထမ

ဝနက မ မ လငဘ ထမ ဆ ငဖ အဒ ခတရ လ ဟ တကသလ က င သဆလည ဟတ

လငယ တက ကယတင ရ ခ ယခ ကပ တယ။ တယ။ က လ တက စ သငတ က င

နဂက တ ဘယလငယကမ တတရတ ဆရ မ ဆလည မမ ဘ ။ ဝတ တ ရ ရ မ