Professional Documents
Culture Documents
Hibiscus Furcellatus Malvaceae Clave Especies Sudamericanas Krapovickas and Fryxell 2004
Hibiscus Furcellatus Malvaceae Clave Especies Sudamericanas Krapovickas and Fryxell 2004
Hibiscus Furcellatus Malvaceae Clave Especies Sudamericanas Krapovickas and Fryxell 2004
REFERENCES
Linked references are available on JSTOR for this article:
http://www.jstor.org/stable/41941259?seq=1&cid=pdf-reference#references_tab_contents
Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at http://www.jstor.org/page/
info/about/policies/terms.jsp
JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content
in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship.
For more information about JSTOR, please contact support@jstor.org.
Instituto de Botánica del Nordeste (IBONE) is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to Bonplandia.
http://www.jstor.org
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4):35-115.2004
Keywords: Furcaria
, Hibiscus,Malvaceae,SouthAmerica,
Taxonomy.
El género Hibiscus L., con más de 200 pectinadasde sus semillas (Fig.l), con excep-
especies, es muy heterogéneo,tanto por su ciones y por los lóbulos del cáliz con una
variabilidadmorfológicacomo cromosomica. costilla en la línea media y dos marginales
Se lo ha dividido en numerosassecciones con sobresalientes,presentesen todas las especies.
límitessobre los cuales no hay mucho acuerdo El número de cromosomas es muy uniforme
entrelos autores(Fryxell, 1997). con x=18 lo que indica un origen mono-
Furcaria DC. es una de las secciones mejor filético.
delimitadas, caracterizada por las glándulas La sección Furcaria del géneroHibiscus L.
del cáliz, con algunas excepciones, por las fue creada por Augustin-Pyramus de Candolle
bractéolas del calículo bifurcadas, también en 1824 en el primervolumen del Prodromus,
con algunas excepciones, por las escamas con 8 especies caracterizadaspor las bractéo-
35
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
36
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
las del calicillo bifurcadas o con un diente genomios (CDEF) con H. maculatus del
grueso. En el mismo volumen publica la sec- Caribe.
ción Sabdariffa,con dos especies, caracteriza- Menzel, Fryxelly Wilson (1983) estudian
da por el calículo monofilomultidentado.Va- las relaciones citotaxonómicas de 12 espe-
rias otras especies que ahora se consideran cies americanas de la sección Furcaria. 17
Furcarias las ubicó en las secciones Ketmia híbridos tetraploides mostraron completa
(Mili.) DC.y Abelmoschus(Medik.) DC. homología meiótica, con la fórmula genó-
Kosteletzky (1836) pasa a género las dos mica GGPP. Sin embargo todos los híbridos
secciones de de Candolle creando Furcaria fueron estériles. Presentan una clave para
(DC.) Kostel, y Sabdariffa (DC.) Kostel. El diferenciar17 especies nativas y 4 especies
primero con F. Roxburghii Kostel. (= H. africanas introducidas.
hispidissimusGriff.[Wilson 1999: 55]) y F. Wilson (1994) actualiza la composición
Cavanillesii Kostel. (= H. radiatus Cav.) y el genómica de las especies de la sección
segundo con S. digitata (Cav.) Kostel. (= H. Furcaria. Encuentra 13 genomios: A, B, C,
digitatusCav.) D, E, G, H, J,P, R, V, X & Y. En la Tabla 1
Garcke (1874) circunscribe a la sección se presentan los números cromosómicos y
Furcaria con la amplitud actual, trata como los genomios de las especies que viven en
sinónimo a la sección Sabdariffa e incluye América.
también especies que de Candolle ubicó en El mismo Wilson publica las revisiones
otrassecciones. de la sección Furcaria para Australia (1974),
Gürke(1892) en Flora brasiliensistrataa la para la cuenca del Pacífico (1993) y para
sección Furcaria con el mismo criterio de África y Asia (1999).
Garcke (1874). En 1995, Wilson & Craven describen dos
Hochreutiner(1900) publica una revisión nuevas especies para el NE de Australia.
completa del género Hibiscus y define a la Craven, Wilson & Fryxell (2003) revisan
sección Furcaria por nervios engrosados de los Hibiscus secc. Furcaria de Western
los dientesdel cáliz. Australia y NorthernTerritory,describen e
Menzel y Wilson (1961) comienzan a pu- ilustran 13 especies nuevas y presentanuna
blicar sobre el comportamientode los cromo- clave para diferenciar las 23 especies del
somas en híbridosde especies pertenecientesa área.
la sección Furcaria y a establecer las diferen- Fryxell & Krapovickas (2004) describen
cias genómicas entreellas. 6 especies nuevas de la sección Furcaria de
Estos mismos autores (Menzel & Wilson, Bolivia y presentan una clave para distin-
1963) presentanlos números cromosómicos guir las 16 especies de Hibiscus que viven
de doce especies de la sección Furcaria entre en Bolivia, entre ellas 10 de la sección
ellas algunas americanas://,aculeatus Walt. Furcaria.
(n=36), H. bifurcatusCav. (n=36), H.costatus
Lam. (n=18) y H. furcellatusDesr. (n=36). En
la Fl de dos cruzamientosde II. bifurcatusx Distribución geográfica
H. furcellatus encuentran un apareamiento
completo. Figs. 2-6
Menzel & Wilson (1969) sobre la base de la
morfología, análisis de híbridos y de la dis- En África viven 28 especies y en Asia 8
tribución geográfica establecen las relacio-
(Wilson, 1999).
nes genómicas entre 18 especies de la sec- En Australia viven 15 especies nativas y
ción Furcaria. Encuentranque los genomios una naturalizada:H. sabdariffa.De las restan-
(PQ) de América no se encuentranen el Vie- tes 13 son endémicas y una pantropical,H.
jo Mundo y que en África se encuentra la diversifolius(Wilson, 1974).
mayor variabilidad genómica (A, B, C, D, En la cuenca del Pacífico viven 5 especies,
E, F, X e Y). El octoploide H. diversifolius 3 de ellas endémicas, H. diversifoliuspantro-
de distribución pantropical, comparte sus
pical y H. furcellatus que vive también en
37
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
38
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
Fig.2. Distribución
deespeciesdeHibiscus
secc.Furcaria
39
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Fig.3. Distribución
deHibiscusbifurcatus.
40
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Corolaamarilla. Venezuela.
África,
2. H. MechowiiGarcke
I'. Cáliz con 5 nectarios. Hojas con l-3-(-5)-nectarios.
3. Follaje rojizo o verde.Tallos y pecíolos casi glabros,sin acúleos. Hojas lobadas. Bractéolas
bifurcadas. Cáliz sinpuntuaciones.África.Ornamentalu hortaliza,
a vecesescapadade cultivo.
3. H. AcetosellaWelw.ex Hiern
3'. Follajeverde.
4. Cáliz con tomentoblanco,con puntospardosen cuyo centrohay un pequeño acúleo. Tallo
usualmente aculeado.Pecíolo con acúleosantrorsos.Hojas profundamente divididasa enteras.
Bractéolasenteras.Corolaamarilla.África.Cultivadaporsus fibras,a vecesescapadade cultivo.
4. H. cannabinusL.
4'. Cáliz verdeo rojo,sinpuntuaciones.
5. Cáliz y calículorojo,carnosoy glabro.Hojas porlo comúnprofundamente lobadas,a veces
enteras.Plantassin acúleos.Bractéolasenteras.Corolaamarillao roja.África.Ornamental y
comestible, a vecesescapadade cultivo.
5. H. sabdariffaL.
41
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
42
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
43
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
simples.Brasil:Goiás.
32. H. Gregoryi Krapov.& Fryxell
35'. Tallo pubescente,pelos estrelladosconramasmenoresde 0,5 mmlong.,que nacensobre
pequeñasemergencias. Corola roja. hojasadultas,láminafoliarde base cordaday ápice
En
a
subagudo obtuso; ambas caras con pubescenciadensa.Bractéolasgruesas,bifurcadas.
Brasil:DistritoFederaly Goiás.
33. H. capitalensisKrapov.& Fryxell
34'. Hojas adultas con pecíolomayor de 5 cm.
36. Inflorescencia apicalramificada.
37. Tallo densamentepubérulo.Cáliz pubérulo;costillashíspidas,con pelos hasta2 mm long.
Bractéolassimpleso apenasbifurcadas. Brasil:Amazonas,MatoGrosso,Bolivia.
34. H. paludicolaFryxell& Krapov.
37'. Tallo con pelos estrelladosdiminutosesparcidos.Cáliz pubérulo;costillascon pocos pelos
breves,0,5mmlong.,híspidos,esparcidos. Bractéolassimples,conápicerecurvo. Boliviay Brasil:
MatoGrossoy Rondônia.
35. H. FerreiraeFryxell& Krapov.
36'. Inflorescencia terminalsimple.
38. Hojas adultas5-lobadas;lóbulosacuminados;pubescenciadensaen ambascaras.Corola7 cm
long.Bratéolasbifurcadas. Bolivia.
36. H. benensisFryxell& Krapov.
38'. Hojas adultasobscuramente 3-anguladas;lóbulosagudos.Bractéolassimpleso bifurcadas.
39. Tallo conpelosestrellados.
40. Tallo densamente hirsuto,más o menossuave,con pelos 1 a 1,5 mm long.Hojas con
pubescencia densa y suave en ambas caras. Bractéolasbifurcadas.Corola 7,5 cm long.
Bolivia.
37. H. adscensionisFryxell& Krapov.
40'. Tallo conpelosestrellados1,5mmlong,esparcidos.Hojas conpelosestrellados que dejan
verla epidermis. Bractéolassimples.Corola8 cmlong.Bolivia.
38. H. conceptionis Fryxell& Krapov.
39'. Tallo conpelosbifurcados o simples3-5mmlong.Bractéolasbifurcadas.
41. Hojas con un solo nectario,ambascarascon pelos similaresa los del tallo.Brasil:Mato
Grosso.
39. H. Saddii Krapov.& Fryxell
41'. Hojas con tresnectarios,ambascaras con pelos estrelladosmuypequeños.Brasil:São
Pauloy MinasGerais.
40. H. itirapinensis Krapov.& Fryxell
44
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.4. Distribución
deHibiscus
furcellatus.
Bates,1965:79,figs.19& 23,C.
Iconografía: articulación, algo acrescente, hasta 10 mm
long, en el fruto.Calículo de 10 bractéolas de
Arbusto 1,50 a 2 m alt. Tallo glabro con 13-14 mm long., enteraso bifurcadas,con un
una línea longitudinaldensa de pelos peque- brazo filiforme, perpendicular, esparcida-
ños, recurvosy con aculéolos retrorsosespa- mente híspidas. Cáliz 20-26 mm long., con
ciados. Estípulas lanceoladas 5-14 mm long,x lóbulos triangulares,acuminados, 15-20 mm
0,5-1,5 mm lat.,ciliadas. Pecíolo hasta 12 cm long,x 5-7 mm lat.,en la antesis,híspido en el
long., con una línea de pelos pequeños en la margeny en las costillas, con pelos simples,
cara superiory con aculéolos retrorsos,espar- rígidos,2 mm long, acrescente hasta 35 mm,
cidos, en la cara inferior.Lámina hasta 12 cm reticulado,en el fruto,sin nectarios. Corola
long,x 12 cm lat., 3-5-fida, con lóbulos agu- purpúrea,3-4,5 cm long. Columna estaminai
dos, angostadosen la base y de margenaserra- 1,5 cm long. Los estigmas apenas sobrepasan
do; epifiloglabro,hipofilocon pelos simples, al tubo estaminai. Fruto ovoide, 20-22 mm
adpresos, esparcidos sobre los nervios y sin long, x 15 mm lat., con pelos glandularesdi-
nectarios.Flores axilares,agrupadas en el ápi- minutos y cubierto de pelos largos, 3 mm
ce de las ramas,formandoun racimoterminal. long., adpresos y antrorsos. Semillas 5 mm
Pedúnculo breve,articuladoen la base, 5 mm long., estriadas y con escamas pectinadas.
long, en la antesis,con aculéolos arribade la Cromosomas n=36. Genomio AB.
45
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
•2
v!
8
«S
ò
0
<L>
co
S
M
<u
T3
co
<ü
Õ
<L>
Dh
CO
v
<u
-a
1
3
Xi
'E
co
s
vS
.SP
E
46
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcariaDC. (Malvaceae-Hibisceae)
A.Krapovickas,
.0
8
š
ò
o
<D
CA
Ì
•S3
í
(U
T3
M
'ü
<u
p.
C/3
O
T3
C
r2
o
5
'£
C/3
¡5
VO
öb
E
47
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
48
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.7.Hibiscus
Mechowii.
A: ramaflorífera.
B: hoja.C: bractéola
delcalicillo
(Davidse3884).DibujóLilianaGómez.
49
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
50
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
51
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
52
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
53
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
lia, 850 m,Irwin,Souza & Reis dos Santos12057 MBM,NY); BR-060,21 kmNE de Alexania,13-1-
(holotipo:NY, isotipos:CTES, UB). 1989,Krapovickas& Cristobal42913 (C, CTES,
Hibiscuslaxiflorusauct.nonA.St.-Hil.,Gürke HAS,MO,NY); BR-050,CampoAlegre, prox.a divi-
enMartius, Fibras.12(3):558,1892. sa comCatalão,6-XI-1991 ,Hatschbach& al. 55824
(C, CTES, MBM); 22 kmNE ofCatalão,22-1-1970,
Arbusto con xilopodio con ramas erectas Irwin& al. 25132 (NY, TEX, UB); BR-050,trevo
hasta 1,20 m alt. Tallo con pelos estrellados para Goianira (mun. Catalão), 17-1-1992,
diminutos,de base ancha, más o menos abun- Hatschbach& al. 56201 (CTES, Hatschbach& al.
dantes. Estípulas subuladas, 3 mm long. Pe- 69974 (CTES, MBM); BR-050, 16 kmN de Pires
cíolo muybreve,de la longituddel nectario,5- Belo (entreCatalãoy Cristalina)850 m,30-1-1990,
7 mm long., ubicado sobre el pecíolo. Lámina Arbo& al. 3086 (CTES, HRCB); Catalão,18-VIII-
suborbicular,anchamente elíptica o aovado- 1834,Riedel2612 (K, P); Rod. GO-330,km285
elíptica,coriácea y lustrosa, con nervios hasta (mun. Catalão), 10-11-2000,Hatschbach 69974
cuarto o quinto grado visibles en ambas ca- (CTES, MBM); Chapada de N.S. d'Abadias (?),
ras, nervios principales rojizos, margen May 1840,Gardner4097 (K); Burchell5992 (K);
crenado y ápice obtuso a subagudo; las hojas in campislapidosis,Catalão-Paracatú, leg. Lund,
disminuyen de tamaño hacia el ápice de las herb. Warming 1263 (C); mun. Ipameri, rio
ramas, hasta 1 cm long., lanceoladas; ambas Veríssimo, 22-III-1984,Magnago 367 (HRB, RB);
caras con una capa de escamas muy peque- 27 km S de Campo Alegrede Goiás, 3-II-1963,
ñas, blanquecinas, con pelos glandulares Krapovickas& Cristobal30188 (ASU, CTES); id.,
punctiformesy pelos estrellados muy peque- Krapovickas& Cristobal30189 (AAU, CTES,
ños, esparcidos, algo más largos y más den- GH, LIL, SPF). Minas Gerais: 10kmbyroadN of
sos sobre los nervios en el hipofilo. Paracatúon road to Unai, 720 m, 7-IV-1973,
Inflorescenciaterminalsimple o ramificada. Anderson8329 (K, NY, RB, TEX, UB); Serrada
Pedúnculo 1 cm long., en la antesis y hasta 2 Anta,12 kmN ofParacatú,6-II-1970,Irwin& al.
cm en el fruto, articulado en la base, 26170{NY, UB).
puberulento, con pelos estrellados diminutos.
Calículo de 7-8 bractéolas muy breves, 3-5 Distribucióngeográfica: Hibiscus Wilsonii
mm long, enteras, recurvas en la flor y vive en Brasil en el DistritoFederal, en el SE
retrorsasen el fruto,subglabras. Cáliz rojizo, de Goiás y zonas vecinas de Minas Gerais.
12-15 mmen la antesis,con lóbulos triangula- Crece en el cerrado.
res, 10 mm long, x 5 mm lat., acrescente,
hasta 20 mm en el fruto,pubérulo con pelos
estrelladosdiminutos;nectariossituado en la 7. Hibiscus WindischiiKrapov. & Fryxell,
mitad de los lóbulos. Corola rosada, 5 cm sp. nov.
long. Frutoovoide, 16-18 mm long, x 12 mm Figs. 2 y 8
lat., glabro. Semilla 4 mm long., angulosa,
estriada y con escamas pectinadas.
Cromosomas: 2n=72 (Lavia & Fernández, Frutex2 m altus,caule pilis stellatissparsis,
2004). usque 0,5 mm diametro; laminis foliorum
pentagonalibus vel rhombicis apice acuto,utrinque
Material estudiado: BRASIL. In pascuis reticulatis atque pilis stellatis. Bracteolae
desertorum ad Rio S. Marcos,Pohl 780 (BR, W). involucellorum bifurcatae.Calyxbreviter hispido,
Distrito Federal: Sobradinho,Piriripau,27-1- quam involucellum duplolongiore.Corolla 7 cm
1975, Heringer 14319 (IBGE, P, UB, UEC); longa.Fructusglabro.
CachoeiraPiriripau,15 kmS of Planaltina,20-11-
1979,Irwin& al. 26436 (NY, TEX, UB); Reserva Tipo: BRASIL, Mato Grosso, mun. Ponte
Ecologica do IBGE, Córrego Tapera, 30-1-1991, Branca, ca. km 10 da estradapara Guiratinga, ca.
Fonseca Vaz& Alvarenga907 (RB) Goiás: 42 km 52°50'W,16°35'S,formaçao cerrado,cauleaté2 m,
SE de Brasília, ruta a Anápolis, 28-1-1978, poucasfolhas, florescorrosa.15-VI-1991,Windisch
Krapovickas & al. 33259 (C, CTES, F, G, LIL, & Amorim 6157 (holotipo:SJRP,isotipo:CTES).
54
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
Fig.8.Hibiscus
Windischii.
A: ramaaxilar
conflores.
B: hojaapical,carasuperior.
C: hojabasai,carainferior
(Windisch
6157).DibujóLilianaGómez.
55
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
56
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
57
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
hasta el nortede Bolivia, en zonas bajas y a caras con nervios primarios y secundarios
orillasde ríos. poco marcados, con escamas pequeñas, con
pelos glandulares punctiformesesparcidos y
Obs. 1. En Estocolmo (S) se encuentranlos con pelos estrelladospequeños, delgados, muy
ejemplares Tessmann 3072 (holotipo) (taf.2 esparcidos, más densos en los nervios;
fig.l 1, hoja) y Klug 2182 (paratipo) (taf.2, nectariosolitario,3 mm long., en la base del
fíg.11-13, cáliz y bractéola). El ejemplar de nerviomedio en el hipofilo.Inflorescenciater-
Tessmann tiene una flormuybuena, un botón minal,pauciflora,con hojas reducidas.Pedún-
y un cáliz, y no tiene aculéolos en el pedúncu- culo 1,5 a 2,5 cm long., articulado5-8 mm de
lo floral,en cambio el de Klug, tiene numero- la base, con indumentosimilar al del tallo.
sos aculéolos que llegan hasta la base del Calículo de 10 bractéolas, lineales, triner-
calículo y tiene una corola marchita,3 boto- vadas, hasta 18 mm long, x 1-2 mm lat., con
nes, dos con cáliz y dos con fruto. bifurcaciónincipientey ápice recurvo,con pe-
los estrellados minúsculos, esparcidos. Cáliz
Obs. 2. El ejemplar Azanza & Barford 13 mm long.,lóbulos triangulares,7 mm long,
41170, citado como H. bifurcatuspara Ecua- x 5 mm lat., velutino-pubescente,como el ta-
dor (Fryxell, 1992: 48), corresponde mejor llo; nerviosdel borde de los lóbulos, submar-
con H. peruvianas. Presenta por debajo del ginales y no conniventes sobre el tubo del
calículo pequeños aculéolos, pero tanto el cáliz, de modo que el tubo tiene 15 nervios
calículo como el cáliz tienenel tomentocarac- sobresalientes;nectariosubicados a nivel del
terísticode H. peruvianas, especie en la que seno de los lóbulos, sobre el nervio medio,
suelen presentarseese tipo de aculéolos, pero que es grueso hasta el ápice de los lóbulos.
en menorcantidad. Corola rosado-lilácea.
Distribucióngeográfica:Coleccionada has-
laminis
Frutex,caulepilis stellatisbrevissimis; ta ahora en la región selvática de Perú a lo
foliorumpentagonalibtis vel leviter
lobatis,apice largo del río Huallaga.
acuto,utrinquepilis stellatisbrevissparsissimis.
Bracteolae involucellorum vix bifurcatae.CalyxDedicamos esta especie a Magda Chanco
velutinus,quam involucellumbreviore,nervis Estela, del Museo de Historia Natural, de la
lateralibus lobulorumsubmarginalibusetiam UniversidadNacional Mayor de San Marcos,
tubocalycemdistinctis. Fructusignotus. Lima,Perú,especialistaen el géneroNototriche
y que coleccionara el ejemplar elegido como
Tipo: PERÚ, San Martín,La Morada,margen tipo.
del rioHuallaga,430 m,monteribereñoconcaña-
veral, florrosado-liláceo,23-VII-1981, Chanco
564 (holotipo:CTES, isotipoUSM). 10. Hibiscus trilineatusA.St.-Hil. & Naudin
Fig. 2
Arbusto.Tallo canescente-velutino,con pe-
los estrelladosdiminutos,delicados. Estípulas
deciduas, cicatriz 2 mm lat. Pecíolo hasta 10 St.-Hilaire& Naudin,Ann.Sci. Nat.Bot. Sér.2,
cm long, con indumentosimilar al del tallo. 18: 39. 1842. "Prov. Goyaz.- Herb. Deless.
Lámina pentagonalo levementelobada, hasta (Gardn.3585)." Holotipo: G! (foto F. 23732!),
10 cm long. X 10 cm lat., ápice agudo, algo [Tocantins]3-4 feethigh,fi. purple,Dry bushy
acuminado, base acorazonada con seno de 2 places bet. Arrayas[13°5'S, 46°55'W] et Con-
cm de profundidad,margen crenado; ambas ceição [12°12'S, 47°17'W], febr.1840, Gardner
58
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hib
Hibiscusszcc.furcaria
A.Krapovickasr isceae)
Fig.9. Hibiscus
Chancoae.
Ramaconflores
(Chanco564).DibujóLauraSimón.
59
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
60
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
61
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Cit S, G,NY). BOLIVIA. RioBlanco,auchamRio 10551 (CEPEC, CTES, K, NY); Vale do rio
Guachi,VIII-1907,Herzog255 (L). Beni: Trinidad, Mucuri, BR- 101, 13-VII-1968, Belem 3859
PuertoAlmacé, 50 m, 22-VII-1992,Rueda 821 (CEPEC, CTES, K, NY, S); id.,14-VII-1970,Santos
(CIES, TEX); 10kmW deTrinidad, ríoIbaré,21-VH- 938 (CEPEC, CTES, NY); id., 7-X-197 1,Santos
1987,Chauviere58 (CTES, LPB); 1-2kmS W of 2073 (CEPEC, CTES, NY); rod. Uruçuca/
Riberaita,11°2'S, 66°6'W, 220 m, 24-V-1982, Taboquinhas,3-VI-1971,Pinheiro1264 (CEPEC,
Solomon7756(CTES, LPB, MO, NY, TEX); prov. CTES, NY); Rod. Potiraguá/Itarantim km21, 10-
Balliviány Yacuma,EstaciónBiológicadel Beni, IX-1971, Pinheiro 1620 (CEPEC, CTES, NY);
200m,Guareco553(CTES, LPB). Pando: prov.Ma- mun. Ilhéus, entreSambaitubae Campinho,8-
dre de Dios, downstream of Camacho, 11°32'S, VIII-1980,Silva & Hage 1016 (CEPEC, CTES, G,
67°41'W,2-IX-1995,Nee 31728 (LPB, NY, TEX); HRB); 10 kmNE de Ilhéus,restinga, 3-VIII-1980,
PuertoRiberaita, 5-IX-1990,González114 (LPB); Carvalho305 (CEPEC, HRB, K); Brazo nortedo
prov.Manuripi, PuertoSan Pablo,11°5'S,66°18'W, rioSão Mateus,VIII-1972,Pinto42916 (ALCB);
21-VIII-1985, Moraes 260 (CTES, LPB); río Taperoá, Camarugi, 13-IX-1983,Oliveira 611
Manuripi cercade San Silvestre,
19-X-1989, Beck& (HRB); St.Cruzde Cabrilia,28-VIII-1994,Guedes
al. 19529 (LPB). Santa Cruz: Ñuflode Chávez, s.n.(ALCB 26321); Guaibim(mun.Valença,13-X-
vicinityofPerseverancia, 14°45'S,62°45'W,14-IX- 1998, Hatschbach & al. 68493 (CTES, MBM,
1996,Lewis37656 (MO, TEX); id.Frey& Kramer TEX). EspíritoSanto: Linhares,8-VI-1987,Folli
670 (LPB, NY, USZ); Velasco, ParqueNacional 654 (CTES, CVRD, NY); Linhares,5-VIII-1983,
NoelKempff M.,Aserradero El Taibo,225 m,9-VI- Hatschbach46733 (CTES, MBM); BR-101,Rio
1994, Mostacedo 2174 (CTES, MO, TEX, USZ). Preto do Sul, 18-X-1983, Hatschbach &
BRASIL. S.I. Sello 343 (K); Nordbrasilien, S. José Guimaraes46985 (CEPEC, CTES, MBM); BR-
do Rio Branco,XII-1927,Luetzelburg 21926 (M); IO 1, Rio Vitória,7-IV-1984, Hatschbach47700
S. Josedo Rio Branco,6-XII-1927,Luetzelburg (C, CEPEC, CTES, MBM); Rio São Gabriel,VIII-
s.n. (R); Itabininga,IV-1897, E. Ule 3984 (R). 1972,Pintos.n. (ALCB, CTES); rioda SerraAlta,
Acre: Iquirí,28-VIII-1951,Bockermann /56(SP). margenesquerda do Rio Doce, 19-VII-1942,
Amapá: Calcoene, 2°30'N, 50°55'W, 21-VIII- E.A.Bueno159 (R); divisado EspírituSantocom
1962, Pires & Cavalcante 52550 (CTES, MG, Bahia, 13-XI-1953, A.P. Duarte 4207 (RB).
NY); rio Araguari,1°11'N, 52°8'W, 30-IX-1961, Maranhão: MaracassuméRiverRegion,18-VII-
Pires & al. 51350 (CTES, MG, NY); mun. 1932, Froes 1802 (G, K, NY, P, U); Zé Doca a
Mazagão, Igapó do Matapi,20-IX-1982,Pinto& Pinheiro,8-VI-1979,Castro& Nunes s.n. (EAC
Rosa 129/82(HRB); entrekm 25 da BR-156 e 6398). Mato Grosso: mun. Vila Rica, 9°25'S,
Matapi,NW de Macapá, 16-X-1979,Austin& al. 50°25'W, 250 m, 15-IV-1997,Valls& al. 14137
7421(RB, UEC); rioAraguari, Capoeirado Rei,30- (CEN, CTES). Mato Grosso do Sul: mun.Mundo
X-1957,Pereira3392 (RB). Amazonas: Manaus, Novo, rio Paraná, 19-VIII- 1982, Hatschbach
11-1-1981, Krapovicìcas & Cristobal 37121 45229 (CTES, G, MBM). Minas Gerais: prope
(CTES, MBM, NY); Rio Curuquete,Cachoeira Villa do Principe,V-1828, Martius(M); Parque
SantoAntonio,17-VII-197 1,Prance & al. 14295 Estdual do Rio Doce, Marlieria, 17-VII-1996,
(INPA, K, NY, P, S, TEX, U); munic.Borba,río Lombardi1332 (BHCB, CTES). Pará: Burchell
Canuma,59°6'W, 4°2'S, 27-VI-1983,S.R.HM& 9969 (BR); interS. João& S. Ana,Burchell9101
al. 12877 (K, NY, RB, TEX, UB); rio Paraguari, (BR); Rio Tocantins,Jacunda,Jatobal,estação
57°56'W 4°48'S, 15-VII-1983,S.R. Hill 13095 da antigaestradade Ferrode Tacurui,15-V-1977,
(RB); Rio Negro, Costa de Ubim,PortoVelho, Silva & Bahia 3085 (HRB). Belém,rioGuamá,3-
n.v. "algodão-rana", XII- 1958, William XII-1963,Silva57797(CTES,NY, UB); rioMaicuru,
[Rodrigues] 6907 (S); Rio Negro, Paraná do 0°55'S,54°26'W,2 1-VII-1981,Strudwick& al. 3360
Jacaré,2°0'S, 61°13'W, 24-VI-1992, Mori & (K, TEX); 2 kmNW ofrioItacaiúnasferry crossing
Gracie 22470 (NY, TEX); Rio Solimoes, lago on the road to AMZA camp Saloro-2,5°53'S,
Jamauacá,3°28'S, 60°17'W, 17-V-1991,Mori& 50°30'W,200 m, 11-VI-1982,Sperling& al. 6087
Gracie21754 (NY, TEX). Bahia: Ilhéus,16-VIII- (INPA, K, MG, NY, TEX); On varzialand near
1836,MartiiHerbar.FloraeBrasil1012(BR, G, M); Cassipa,Tapajós riverregion,n.v. "vinagreira da
rio Mucuri, BR- 101, 15-IX-1978, Mori & al. IX-
varzia", 1931,Krukoff 1265 (G, NY, U); Serra
62
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
63
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
G,TEX). PERÚ. Loreto: Florida,ríoPutumayo, at San Fernando, 29-IV-1887,Gaillard 168 (P); Alto
mouthofríoZubineta,180 m,V-VII-193 1, Klug Orinoco,Raudal de los Guaharibos,28-VII-1951,
2132 (K); Jarinacocha,Pucallpa, 150 m,7-VIII- Croizat 407 (NY). Amacuro: Caño Atoiba
1965, Aldave y Fernández 5627 (CTES, HUT); tributaryof Boca Araguao,9°15'N, 60°57'W, 50
id., 130 m, lO-VIII-1965, Sagástegui y Aldave m, 19-X-1977,Steyermark & al. 114978 (CTES,
5660 (CTES, HUT). Madre de Dios: prov. MO, VEN); carretera Caño Guará- La Horqueta,
Tambopata,between Rio Madre de Dios and 30-1-1982,Stergios& al. 3983 (CTES, PORT);
Lago Sandoval, 18-V-1989, Nuñez & Phillips Caño Jobure,Dto. AntonioDiaz, Wurdack291
10427 (MO, NY). SURINAM. Surinam,3-III- (NY, VEN). Amazonas: Isla Carestía,5 kmNNW
1932, Fairchild 3696 (U); Surinam, 1853, of Sanariapo, 3-XI-1971, Davidse 2868 (MO,
Wullschlaegel 1361 (BR); Ad aquas pr. u. NY); La Esmeralda, en riberas del Alto Río
Paramaribo, III-IV-1844,Kappler1590 (P, S, W); Orinoco,2750 m, 3°10'N, 65°31'W, I-II-1975,
Paramaribo, 1851, Wullschlaegel 120 (BR); Ferrigini & al. 548 (K, NY, RB); Medio
Paramaribo, "watra- okro",4-1-1961,
Cultuurtuin, Casiquiare,2°15'N,66°30'W,4-XII-1984,Stergios
Kramer& al. 2562 (C, K, U); Corantijn,3°20'N, & Aymard7653 (CTES, PORT); Isla Quiratare,
57°26'W, 3-IX-1936,Rombouts190 (U); Albina, río Orinoco (2 hours below mouth of río
14-1-1956,Jonker-Verhoef & Jonker366 (U); Cunucunuma,22-III-1953,Maguire& Wurdack
Zuid River,marginof Kayser Airstrip,45 km 34620 (NY, TEX). Apure: Río MetaneartheBra-
above confluenceof Lucie River,270 m,23-IX- zo La Martinera,6o 11'N, 68°24'W, 14-II- 1978,
1963, Irwin & al. 57514 (C, K, LIL, RB, U); Davidse & González 14050 (CTES, MO, VEN).
MarowijneRiver,"boeshi okra", 15-VII-1965, Bolívar: Rio Toro (Rio Grande), ente Rio La
Palmer-Jones46 (K, U); Nickerie,Nannicreek, reforma y Puerto Rico, N de El Palmar,
"haimjaramngkararé"10-V-1949, Lanjouw & Steyermark87871 (K, NY, P, VEN); camino
Lindeman3229 (K, NY, U); Tibitisavanne,river Tamuramo-Bochinche,19-V-1982,Stergios&
Tibiti,17-1-1949,Lanjouw& Lindeman1903 (K, al. 3712 (NY, PORT); Temblador, Medio
NY, U); bank of Saramacca R. upstreamof Caura, Williams11567 (VEN); La Unión, Me-
Mammadam,3-II-1951,Florschütz1151 (BR, C, dio Caura, Williams11233 (VEN); Rio Cuyuni,
NY, U); CrabwoodCreek,Corentyne, Berbice,20-11- Cardona 2798 (VEN); Reseva Forestal
1976,Grewal& Persaud 33 (U); fluv.Saramacca Imataca, carretera Casa Blanca-Anacoco,
inf.,XI-1902, Pulle 88 (U); Lower Saramacca 13,16-1-1983,Stergios& al. 5032 (NY, PORT,
Rivernearplant.CatharinaSophia,27-VII-1933, TEX); id. 21-V-1982, Stergios& al. 3895 (NY,
Lanjouw 272 (K, U); CotticaRivernearMoengo, PORT); id. 1-1983, Stergios & al. 4916 (NY,
9-VIII-1933,Lanjouw 397 (NY, U); Lekbeteu- PORT); mun. Raul Leoni, Alto Rio Paragua,
gelingsdamOost, Nickerie, n.v. "jorka-okro", 4°27'N, 62°48'W, 360 m, III-1986, Fernández
"watra-okro", 26-IX-1973,Teunissen13232 (U); 2687 (CTES, MYF). Sucre: Lago de GuanocQ,
Patamacca kreek,n.v. "Liba okro", 2-1-1968, Lasser & Vareschi 3916 (VEN). Trujillo: La
Borsboom12283 (U); Via sectaab Wia wia -bank Ceiba, Pittier 10875 (VEN). Zulia: carretera
ad GroteZwiebelzwamp,n.v. "jorkaakro(Sur.), Machiques-LaFría, 15-20kmS del río Socuavo,
19-XI-1948, Lanjouw & Lindeman 1167 (U); 1l-X-1979, Bunting& Arboleda 8088 (CTES).
fluv.Marowyneinf.propeAlbina,X-1901, Went JAMAICA. Doctors Wood, Portland,14-III-
447 (U); flum.Saramaccasup.,1-1903,Pulle 141 1963,Adams12351 (M). PUERTO RICO. Dédit
(L); Saramaccariver,Jacobkondre,16-VI-1944, Ventenat(C, herb.Vahl);Maricao, 11-XI-l884,
Maguire 23810 (NY, TEX, U); ad ripas fluv. Sintenis 345 (G, M); Porto Rico, 11-1819,
Marowijne,Albina, n.v. "haimjara mngkarare Bertero1704 (TO); Sierrade Naguabo, ad Rio
(Car.), 1-XI-1948,Lanjouw& Lindeman986 (U); Blanco, 27-X-1886,Sintenis5373 (G); Fajardo,
oever Boven Coppename direktboven Raleigh 1854, Blauner 168 (G). ST. VINCENT. St.
vallen,n.v."iguanawiwirie"(Sur.), 13-XI-1954, Vincent,Caley (G).
Mennega 363 (U); Paraa, along road fromZan- Nombres vernáculos: Brasil: "vinagreira
derijHwy.toParanam,8,3kmfrom Zanderij,20 m, do campo" ( Froes 1802); "vinagreira da
Evans & Lewis 1884 (MO, RB). VENEZUELA. Varzia" ( Krukoff 1265 (U); "algodão-
Ciquita,rivedroitede l'Orinoque,au dessousde rana" ( William 6907). Guyane Franc.:
64
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussscc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
65
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Obs. 1. El holotipo (W) tiene el tallo con Exell,FI. zambes.1(2): 444, 1961.Wilson,Bull,
una capa continua de pelos estrelladosde 0,5 nat.Hist.Mus.Lond.(Bot)29(1): 64. 1999.Fig.2
mm long.,una fila longitudinalde pelos dimi- Hibiscus rivularisBremek.& Oberm. Ann.
nutosy acúleos de 1 mm long., de base ancha Transvaal Mus. 16 (3): 424, 1935. Tipo:
de 0,5 mm lat. Hojas 3-5 lobadas, las superio- BECHUANALAND PROT.[BOTSWANA] ChobeR„
res enteras, oblongas. El epifilo presenta la Kabulabula,VII-1930,vanSons.n. inHerb.Transv.
capa de escamas diminutas,blanquecinas; no Mus.28936 (F!, isotipo).
66
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
67
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
68
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
69
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
São Paulo. Según Hochreutiner (1900), secundarios sobresalientesy con pelos estre-
Kearney(1957) y Bates (1965) es difícilsepa- llados más numerosos; nectariosolitario,2-3
rarde H. furcellatus salvo por el frutoque es mm long, en la base del nervio medio. Flores
glabro en H. kitaibelifoliuse hirsuto en H. axilares agrupadas en racimos terminalesa
furcellatus. Sin embargo la presencia de tres veces ramificadoshacia la base. Pedúnculo 13
nectariosen la base de la hoja, ya señalada por mm long., no acrescente, con pubescencia
St.- Hilaire (1827), permiteidentificaresta es- como en el tallo y pelos simples,rígidos,hasta
pecie, dado que junto con H. itirapinensisson 1,5 mm long.,y con pelos estrellados,0,5 mm
las únicas de la sección Furcaria en Suda- long.,pectinados.Calículo de 10-11 bractéolas,
mérica,que los presentanen formaconstante. 10 mm long.,bifurcadasy con indumentosimi-
En el resto de la sección las especies presen- lar al del pedúnculo. Cáliz 23 mm long, en
tan una sola glándula foliar,con la excepción antesis,lóbulos triangulares,14 mm long, x 5
de H. pohlii y H. flagelliformis,con número mm lat.,con pelos estrelladosdiminutos,glan-
variable de nectarios(uno a tres,a veces cin- dularespunctiformes y pelos rígidosbifurcados
co) pero con hojas enterasno lobadas. o estrellados,1,5 mm long, de base ensancha-
da; nectarios ubicados algo por encima del
seno de los lóbulos, sobre el nerviomedio; las
17. Hibiscus multiformisA. St.-Hil. costillas de los lóbulos calicinos como las
Fig. 6 bractéolas,rojizas. Corola rosada con base os-
cura 7-8,5 cm long. Columna estaminai5 cm
long., vinosa. Fruto glabro, raro con pelos
St.-Hilaire, Fl. Bras, merid. 1:246. 1828. glandularespunctiformes, esparcidos, 18 mm
"Crescitim paludosis intervicum vulgo Nossa long, x 12-13 mm lat. Semilla 3,5 mm,
Sñra.da Conçençaoet tabernamvulgo Toporoca angulada,cubiertade pequeñas escamas pecti-
[Minas Gerais]. Florebat Martio". Holotipo: nadas y en los ángulos escamas pectinadas
ToporocaSt.-HilaireC.42B (P!), isotipo:P (photo algo mayores y más elevadas. Cromosomas
F 35498!). n=36 ( Anderson 8946) (Menzel & al. 1983:
H. furcellatusvar. multiformis (A. St.-Hil.) 209, sub H. kitaibelifolius).Genomio GP.
Gíirke,en MartiusFl. bras.12(3):563. 1892.
Materialestudiado:BRASIL. Minas Gerais:
Arbusto 1-2 m alt. Tallo estrellado-pubes- St.Hilaire890 (P); Vauthier 495 (sintipoexcluido
cente con pelos estrelladosde 0,5 mm long,y de H. furcellatusvar. subpalmatusHochr.)(G!,
con líneas longitudinalesde pelos más peque- fotoF 23725 p.p.!); Lagoa Santa,Vauthier (P); in
ños y más abundantes.Estípulas lanceoladas 8 campisad Tequio, 1834 Martiusobs. 1303 (M);
mm long.,algo más oscuras que el tallo,con el Tijuco, Vauthier(P); Diamantina,estradapara
margenciliado. Pecíolo hasta 5 cm long.,pub- Biri-Biri,22-XI-1985, Mello Silva & al. s.n.
escente, con pelos estrellados algo mayores (CTES, SPF 40226); id., Thomás& al. s.n. (NY,
que los del tallo. Lámina muy variable,por lo SPF 40227); EstradaDiamantina-Biribiri, 8-XII-
común 3-lobada, raro 3-partida, rarísimo 5- 1997,Forzza & al. 505 (CTES, SPF); Biri-Biri,
partida,hacia el ápice de las ramas la lámina 23-1-1978,Hatschbach 40846 (CTES, MBM);
puede ser oblonga y llegar a reducirseal tama- EstradaDiamantina-Mendanha, km 584-585, 16-
ño de una estípula, hasta 12 cm long, x 11,5 XII-1985,Souza & al. s.n. (CTES, SPF 40951);
cm lat.,de base apenas cordada y ápice agudo, mun. Diamantina, 15-XI-1937, Barreto 9751
margendentado-aserrado,cuando secas oscu- (CTES, BHMH); Christais,near CorrigaDuas
ras; epifilo con los nervios primariosy secun- Pontes,1160 m, 13-V-1931,Mexia 5830 (NY, P);
darios poco marcados con una capa de esca- 10 km SW of Diamantina,1250 m, 3-II-1972,
mas blanquecinas, con centrooscuro, muype- Anderson& al. 35243 (K, NY, TEX, UB); 1 kmE
queñas, con pelos glandularespunctiformesy of Diamantina,1240 m, 12-IV-1973,Anderson
pelos bifurcadoso estrellados,erectos, 1 mm 8682 (UB); 15 kmE ofDiamantina, 950 m, 18-III-
long., de base un poco ensanchada, más o me- 1970, Irwin & al. 27813 (UB); 17 km E of
nos densos; hipofilo con nervios primariosy Diamantina, 900 m,21-III-1970,Irwin& al. 28031
70
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
71
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Arbusto 1,50 a 3 m alt. Tallo densamente (Menzel & al. 1983: 208). Genomio GP.
estrellado-pubescente,a veces con algunos
pelos simples, 1,5 mm long., rígidos,de base Materialestudiado: ARGENTINA. Chaco: dep.
ensanchada, aislados. Estípulas 4 mm long., Bermejo,PuertoLas Palmas,26-IV-1985,Schinini
subuladas, estrellado-pubescentes. Pecíolo & al. 24332(BAB, C, CTES, F, G,NY, UC); dep.Io
hasta 8-10 cm long., con pubescencia similar de Mayo,PuertoAntequera, 26-IV-1985,Schinini
a la del tallo. Lámina ovada a débilmente3-5- & al. 24325(BAB, C, CTES, NY, UC). Corrientes:
lobada, siempre más larga que ancha, por lo dep.Ituzaingó,Isla ApipéGrande,PuertoSan An-
común 7-12 cm long, (desde la insercióndel tonio, 7-XII-1973, Krapovickas & al. 23779
pecíolo), de base cordada, con seno hasta 2 (CTES, NY, SI); Rincónde SantaMaría,10-11-2000,
cm de profundidad, hacia el ápice de las Honfì& Davina 970 (CTES); dep. San Martín,C.
ramas la lámina puede ser más angosta y se Pelegrini,11-I-1992,Hilgert 328(CTES). Formosa:
reduce su tamaño; epifílo con nervios de pri- Formosa,7-XI-1900,Kermes279 (BAB). BOLI-
mero o segundo orden visibles, con una capa VIA. Camiare,20-XI-1956,Cañiqueral96 (LPB).
de escamas blancas, muy pequeñas, con pe- Beni: prov.Ballivián,Espíritu,río Yacuma, 18-
los glandulares punctiformesy con pelos es- X-1980, Beck 5179 (CTES, LPB); id., 31-VII-
trellados erectos, menos de 0,5 mm long., 1981,Beck5552 (CTES, LPB); id.,28-VIII-1986,
esparcidos; hipofílo con la capa de escamas Beck 5764 (LPB); id. 23-III-1988, Beck 15070
blanquecinas, con abundantespelos glandula- (CTES, LPB); prov.Cercado,2,5 kmN ofTrini-
res punctiformesy con pelos estrellados algo dad, 14°48'S, 64°53'W, 26-11-1984,Nee 34288
mayores y más densos que en el epifílo; (LPB, NY, TEX); prov.Moxos, ParqueNacional
nectariosolitario,3-4 mm long.,en la base del Isibore Secure,300m, 3-VI-1992, Rea & López
nerviomedio. Flores agrupadas hacia el ápice 174 (CTES, LPB). La Paz: prov. Iturralde,
de las ramas, formando un racimo terminal Luisita,13°5'S, 67°15'W, 180m,22-11-1984, Beck
paucifloro. Pedúnculo 1-1,5 cm long, en la & Haase 9909 A (CTES, LPB); id., rio
antesis, algo acrescente, hasta 2 cm en el Muquisillo,31 -III-1984,Haase 409 (LPB). Santa
fruto,articulado hacia la base, estrellado- Cruz: Sara, 450 m, 5-III-1912, Steinbach3296
pubescente y con numerosos pelos (G, K, LIL); prov.Chiquitos,5 kmS de Roboré,
bifurcados,rígidos, 2 mm long., de base en- lago Sacuaré,300 m,22-IV-1980,Krapovickas&
sanchada. Calículo de 10-12 bractéolas Schinini36413 (CTES, LIL, MBM, MICH, MO,
bifurcadas,12 mm long., híspidas, con pelos NY); prov. Ichilo, 2,5 km S of Buena Vista, on
estrellados diminutos, casi punctiformes,y roadto Surutu,17°28'S, 63°40'W, 8-XII-1990,
pelos bifurcados,rígidos,2 mm long.,de base Nee & Vargas 40235 (NY); prov.Velasco, San
ensanchada. Cáliz acrescente, hasta 18 mm Ignacio,orilladel Guapomo,400 m,6-VII-1986,
long, en la antesis, de lóbulos triangulares9 Seidel 736 (CTES, LPB). prov.GermánBusch,
mm long, x 4 mm lat., con pelos estrellados Puerto Busch, 12-V-1997, Toledo & al. 619
diminutosy abundantespelos rígidos,bífidos (CTES). BRASIL. Ega Amazon, nov.1831,
o estrellados, 2,5 mm long.; nectarios ubica- Poeppig 275 (W); ad lacum Coari, prov. Rio
dos al nivel del seno de los lóbulos, sobre el Negro, Martius obs. 2881 (M); M. Agua di
nerviomedio; en el frutoel cáliz llega hasta 3 Serra,mart.818, Pohl 27 (W); Rio Garzea,VIII-
cm long, y la epidermis se presenta 1839, Gardner 2483 (K). Lower Amazonas,
reticulada. Corola 5-7 cm long., rosada con Icou-lau,besidetheJauarí,21-11-1873,Traill52
mancha púrpura basal. Columna estaminai (K). Alagoas: Maragogi,9-VIII-1980, Campelo
3,5 cm long. Fruto 20-25 mm long, x 18 mm & al. 1037 (CTES, NY); Alagoas, IV-1838,
lat., oblongo a cilíndrico, cubierto de pelos Gardner, 1243 (G, K, NY, W). Amapá:
estrelladospequeños, blancos y pelos simples, Callcoene,2°30'N, 50°55'W, 21-VIII-1962,Pires
2 mm long.,blancos, adpresosy antrorsos,que & Cavalcante 52553 (CTES, MG, NY); mun.
disminuyende tamañohacia el ápice del fruto; Macaplá, Campo de Ambé, no afluentedo rio
en la cara interna,a lo largo de las líneas de Pedereira,8-VII-1951,Froes & Black 27340 (R);
dehiscencia,largospelos ensortijados,hasta 10 mun.Mazagão, regiãodo Ariramba,9-IV-1982,
mm long. Semilla glabra. Cromosomas: n=36 Rosa & al. 4438 (HRB). Amazonas: mouthof
72
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Rio Negro,VIII- 1851, Spruce 1688 (K, P); Rio PortoJofre,18°47'S, 56°47'W, 12-X-1989,Pott
Branco,XI-1912, Kuhlmann111 (RB); Manaus, 5217 (CPAP, CTES). Mato Grosso do Sul: mun.
27-111-1932,Ducke25197(RB); Manaus,11-1-1981, Corumbá, Fazenda Nhumirim, Pantanal de
Krapovickas& Cristobal37120 (CTES, G, IPA, Nhecolandia,18°59'S,56°39'W,30-VII-1990,Pott
MO, NY); Manaus,TarumaGrande,7-VII-1955, 5637 (CPAP, CTES); PortoManga, 16-IV-1972,
Luiz 1360 (S); Manaus, Igarapé da Cachoeira Hatschbach29560 (CTES, MBM); id., 7-VIII-
GrandeBilhares,26-IX-1955,Francisco2043 (S); 1986, Rego & al. 743 (CPAP, CTES); Fazenda
Manaus,CachoeiraGrandedos Bilhares,23-IX- Leque, 19°14'S, 57°1'W, 30-X-1987,Pott& al.
1955, Chagas 2013 (S); id., 3-II-1956, Chagas 3763 (CPAP, CTES); mun.Aquidauana,Largodo
3424 (RBR, S); íd. 19-11-1959, Chagas 4478 (S); Mamao,FazendaFazendinha,19°29'S, 56°23'W,
Manaus,Igarapédo Guedes,margemesquerdado 4-II- 199 1, Pott & al. 5744 (CPAP, CTES);
Rio Negro,27-IX-1956,Luiz & Francisco 3391 Bataguaçú,20-XI-1992,Cordeiro& al. 973 (SP);
(S); PropeBarra,prov.Rio Negro,V-1851,Spruce mun.Anaurilandia, RibeirãoQuitoi,19-VI-1998,
1478 (C, S, W); mun.Manaus,PontaNegra,29-1- Salvador & al. 52 (SP); Rio Areião (mun.
1963,Eiten& al. 5191 (SP); AltoRio Negro,Guta Corumbá),9-VI-1994,Hatschbach& al. 60857
de Uaupés, 14-11-1963, Lanna & Castellanos467 (MBM). Minas Gerais: Rio das Varas,4-III-1892,
(CTES, GUA, K, SP); Rio Negro between Ilha Glaziou 18879 (K, P); Felixlandia,rioParaopeba,
da Silva & Tapuraquara, 15-X-1971,Pranceetal. Vacia de TresMarias,18-V-1959,Heringer6962
15284 (NY, TEX);Rio Maués-Acu, 57°45'W, (UB); distr.Diamantina,Christais,near Corriga
3°23'S, 21-VII-1983,S.R. Hill 13128(K, NY, RB, Duas Pontes,1160 m,n.v. 13-V-193 1, Mexia5830
UB);Rio Abacaxis,TerraPreta,58°40'W,4°22'S, (G, S); Mun.Ituiutaba, S. Terezinha,16-VII-1950,
4-VII-1983,S.R.Hill 12942(K, NY, RB, TEX,UB); Macedo2487 (S). Pará: ad Pará,VI-1835,Martius
mun.Nova Olinda,FUNAI villageofLaranjal,Rio (M); mun.Oriximiná, rioTrombetas, 23-VII-1980,
Mari-Mari, justbelowRio Paca,58°57'W,4°5'S, 1- Cid & al. 1767(CTES, INPA); R. Paru,2-VI-1974,
VII-1983,S.R. Hill 12917 (K, NY, RB, TEX, UB); Rosa 12 (CTES); Marajó,Jobert155 (P); Ilha do
rioPaca,ca. 5 kmofrioMari-Mari, nearLaranjal,2- Marajó,mun.de Anajas,Rio Moções,29-X-1984,
VII-1983, S.R. Hill 12921 (UB); mun.de Tefé,Rio Sobel & al. 4868 (MG, NY, TEX); Santarém, VIII-
Solimões,Vila Noguiera,13-X-1952,Amaraletal. 1850,Spruce753 (M, NY); Santarém, Spruce1046
47 (INPA, NY, RB). Bahia: Salzmann (P, R); (K, P); Santarém,14-XII-1978,Vilhena& al. 278
Bahia, 1830,Salzmann48 (G); Bahia, Blanchet (NY, U); Taperinhabei Santarém,Lago Igarape-
s.n. (W); Bahia, Blanchet 658 (G); Bahia, assú, 1927,Ginzberger& Zerny596 (W); Ituquy,
Blanchet1044 (NY); Bahia, Blanchet1823 (G); Santarém,XII-1931, R. Monteiroda Costa 195
Laurode Freitas,13-III-1989,Soeiro29/89(HRB); (G); TanaryCreek,Tapajós region,H-1932,R. C.
Formosado Rio Preto,3-IX-1974,Andrade-Lima Monteiro da Costa s.n. (G); Orixininá, rio
74-6517(C TES, IPA); mun.Maraú,Rod. BR-030, Trombetas, 28-1-1968,Silva 1281(SP); rikoTiriós,
11 kmna Rod. Saquaíra/Campinhos, 6-VI-1999, 19-V-1962, Oliveira 1962 (UB) Arupá, rio
Carvalho& al. 6804 (CEPEC, CTES). Espírito Arapium,afl.do Tapajós,29-III-1924,Kuhlmann
Santo:mun.Cariacica,BR-101,Rio Vitória,7-IV- 1837 (RB). Paraíba: 28 kmS de JoãoPessoa, 16-
1984, Hatschbach 47701 (C, CEPEC, CTES, IV-1967, Krapovickas12873 (BAA, CTES, LL,
MBM). Goiás: BR-153, km 273, 5-6 km N de MICH,MO,NY, P, UC). Paraná: mun.Guaira,Rio
Capinone,500 m, 14°17'S, 49°9'W, 3-III-1982, Paraná,19-VIII-1982,Hatschbach45221 (CTES,
Krapovickas& al. 37919 (CTES). Maranhão: G, MBM). Pernambuco:Cabo Estradap/Gaibú,5-
Marajó,1877,Schwache156 (R); Marajóad Natal, VII-1952,Andrade-Lima 52-993(R). Piauí: mun.
7-II-1882, Schwache 65 (col. III) (R); Rio Parnaíba,Riachodos Morros,12-XII-1979,Freire
Itapecuru,15kmSE ofFortuna, Schatz
22-11-1983, 800 (CTES, G, TEPB). Rio de Janeiro:Cabo Frio,
& al. 752(K, NY, TEX); ParqueEstadualdo Mira- 1840,Pr.Max.Vidensis[Wid-Neuwied]123 (BR);
dor,Mirador,22-VIII-1998,Conceiçãos.n. (EAC Restingade Jacarepaguá,17-IV-1939,Lutz 1384
27350). Mato Grosso: PortoEsperidião,rioJauni, (R); Jacarepaguá, 21-V-1981,Cominote35 (CTES,
XI-1908,Hoehne767 (R); mun.Poconé,Rio Ale- GUA); Restinga Tijuca,28-IV-1945,Machado
da
gre,17°S,56°55'W, 13-X-1989,Pott5229 (CPAP, 75131(RB); Restingade Itaipú,8-VIII-1971,Sucre
CTES); entreRetirosSão Bras e SantaLuzia, faz. 7614 (RB); Campos,X-1939,Sampaio 8572 (R);
73
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
74
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Krapovickas& al. 45878 (CTES, TEX); Cruce (MO, NY); Isla Santa Elena, Rio Orinoco
Liberación, 3-III-1987, Witcomb14 (CTES). opposite moutho Rio Pergueni, 13-XII-1955,
SURINAM.Surinam, 1853,Wullschlägel901, 902 Wurdack & Monachino 39863 (CTES, NY,
& 1362 (BR); Hogwallow valley at theW edge TEX); Santa Elena, GranSabana, Tamayo2771
oftheGreatSipaliwiniSavanna,280 m, 19-XII- (VEN); Saban Cardona,ríoalto Suapure,Cardo-
1968, Oldenburgeer& al. 629 (K, NY, U); na Puig 3043 (VEN); GranSabana, San Ignacio
Sipaliwinisavannaarea on Brazilianfrontier,27- de Yuruaní,5°0'N, 61°10'W, 8-V-1988,Liesner
1-1970,Oldenburger& al. 1049 (U); Matapica, 24371 (MO, NY). Cojedes: El Veladero,al SE de
18-IV-1972,Julen14585 (U); Nickerie, 10-V- Las Vegas, 100 m,IV-1976,Delascio & Delascio
1949, Lanjouw & Lindemann3228 (NY, U); 4198 (CTES). Guarico: Calabozo, VIII- 1966,
Nickerie,MCP-domein,Corantijnkanaal, km 10- Aristeguieta6179 (NY, VEN). Monagas: 29 km
20, 3-III-1993, Billiet & Jardin5900 (BR); Wia SE of Maturin,Hwy.lO, 140 m, 1-XII-1973,
Wia natuurreservaat, 13-IX-1970, Pons 12694 Davidse & al. 4588 (CTES, MO). Zulia: Mone
(U); Boven-Sipaliwini,kamp XI, savanne, 10- Grande,1922, Pittier10662 (G, NY). COSTA
XII- 1935, Rombouts353 (U). VENEZUELA. RICA, bordd'un torrent a Buenos Aires,250 m,
Lower Orinoco, Paloma, III- 1896, Rusby & 11-1891, Pittier3921 (BR); BuenosAires,300 m,
Squires255 (BM, K). Amazonas: NE ofSan Car- 11-1892, Pittier 6666 (BR). PUERTO RICO.
los de Rio Negro,1°56'N, 67°3'W, 120 m, 5-V- Bayamon ad Palo Seco, 22-III- 1885, Sintenis
1979, Liesner 7204 (MO, NY); Rio Orinoco, 1077 (G). HAWAII. Oahu, Didrichsen 3523
between San Fernando de Atabapo and San (sub H. youngianusGand.) (C).
Antonio, 150 m, 8-V-1954, Silvério Level 51
(NY, TEX); San Fernandode Atabapo,125 m,6- Nombres vernáculos: Brasil: "vinagreirada
VI- 1959, Wurdack & Adderley 42837 (NY, varzia" {Krukoff 1265); "kiabo do matto"
TEX); dto.Atures,puertoAyacucho,21-1-1985, (.Mexia 5830); "guaxumba-grande", ( Sanios
Boom & Weitzman 5285 (NY, TEX); Rio 666).
Manapiare,5°23'N, 66°5'W, 150 m,24-11-1977,
Huber 527 (CTES, NY);Rio Manapiare,V2way Usos: textil( Santos 666).
between San Juan and Ventuari,21-X-1975,
Lister17 (K); junctionof Orinoco and Ventuari Distribución geográfica: Desde el sur de
rivers,21-11-1951,Maguire & Maguire 31586 México, Florida (U.S.A.) y las Antillas has-
(NY); Río CasiquiareentreEl Mangoy El Porve- ta el NE de Argentina, en América del Sur,
nir,2°N, 66°30'W, 17-IX-1986,Stergios& al. con frecuencia en lugares anegados. Tam-
9385 (CTES, PORT); carretera PuertoAyacucho bién se la mencionó para Hawaii (Ba-
- Samariapo,entrePuertoAyacucho y km 35, tes,1965).
Bunting3552 (CTES), San Carlos de Rio Negro,
Williams14722 (VEN); Medio y Alto Orinoco, Obs. 1. En Kew (K) hay dos cartulinas
Ramia 1023 (VEN), Alto Orinoco, betw. Rio Gardner 2786. En una dice Piahuy y en la
Atabapo and La Esmeralda, Croizat 22 (NY). otra: Pernambuco,rio Preto,en la cartulinay
Apure: ParqueNacional "Santos Luzardo",sec- en la etiqueta dice: "about 12 to 14 feethigh,
torMata Oscuraa 5 kmE de las Galeras,6°4 1'N, moistshadyplaces Santa Rosa, sept.1839". Es
67°14'W, l-IV-1989, Gómez& al. 511 (CTES); Bahia, mun.Formosa do Rio Preto,45°23'W,
dto. Muñoz, Hato El Polvero, 79 km al S de 10°55'S.
Elorza,6°38'N, 69°37'W, 30-IV-1987,Aymard&
al. 5733 (NY, PORT); mouthof theRío Arauca Obs. 2. El ejemplar Schatz 752, Brasil,
& Río Orinoco,7°24'N, 66°36'W, 35 m, 14-V- Maranhão,tiene menos pelos que el resto,de-
1977, Davidse & González 13216 (CTES, MO, jan ver la epidermis,tantoen el tallo como en
VEN). Barinas: dto.Pedraza, 1 kmS of Caserío las hojas, pero los pelos parecen ser del mismo
Sabanetaon road fromCd. Bolivia to Mijaguas, tipo.
200 m, 27-1-1984, Fryxell & Burandt 4359
(CTES, NY). Bolivar: 15 km N of Puerto Obs. 3. Algunos ejemplarestienenlas hojas
Ayacucho,30-VI-1975, Gentry& Berry14660 con lóbulos bastantepronunciados,a los cuales
75
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
76
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcar¡a DC. (Malvaceae-Hibisceae)
A.Krapovickas,
do, debido a que en ella se combinan caracte- base ensanchada, densos; nectarios ubica-
res de varias especies. La formade la hoja la dos un poco por encima del seno de los
aproxima al grupo de especies afínes a H. lóbulos. Corola rosada, 4-5 cm long. Fruto
Pohlii y tiene el calículo, el cáliz acrescentey con pelos estrellados pequeños y densamen-
la formadel frutode H. furcellatus. te cubierto de pelos blancos, adpresos y
antrorsos, 3 mm long. Cromosomas 2n=72
(Anderson 8921 ) (Menzel & al. 1983: 208).
20. Hibiscus flagelliformis A.St.-Hil. Genomio GP.
Fig. 6
Materialestudiado:BRASIL. Brasilia,Schüch
s.n. (W). Distrito Federal: Brasília, Fazenda
Fl.Bras,merid.1: 243-244.1828."In Sucupira,28-VIII-1975,Heringer14975 (CTES,
Saint-Hilaire,
campisherbidisprope praediolumdictumPaiol IBGE,K,NY, UB,US). Goiás: RodoviaLuziãnia,12-
chemada,haud longe a montevulgo Serra da 1-1975,Heringer14352 (CTES, UB); Brasilia-
Canastra,in provinciaMinas Geraes.".Holotipo Luziana,a 30 kmde Luziana,12-1-1975, Heringer
leg.St.-Hilairecatai.Cl n° 413 (P!, fotoF 35494!). 14293 (UB); Luziania, 20-XII-1979, Heringer
17674(IBGE); 44 kmbyroadSE ofCristalina,980m,
Planta postrada, con ramas de varios me- Anderson& al. 8291 (AAU, HB, NY, TEX, UB).
tros de largo. Tallo con escamas diminutas, Minas Gerais: XI-1843, Weddell1724 (P); prov.
blancas, con pelos glandulares punctiformes, Minas Geraes, leg. Claussen, herb. Cassaretto
rosados, y con pelos estrellados, 1 mm long., 2697 (TO); Capão, in campis3500 ped., 1-1835,
no muy densos, apenas se tocan los radios. Martius,Obs. 855 (M); São Juliãode OuroBranco,
Estípulas lanceoladas, 5 mm long., hirsutas. Glaziou 18137 (C, G, fotoF 23724, K, P, R); São
Pecíolo breve, hasta 9 mm long., con indu- Julião,9-III-1891,Schwaches.n. (R); Perdizes,935
mentocomo el del tallo. Lámina transverso- m, 15-IV-1990,Martens442 (SPF); São Roque de
oblonga, a veces pentagonal, hasta 6 cm Minas,ParqueNacionalda Serrada Canastra,16-11-
long. X 13 cm lat., de base casi recta, ápice 2000,Mota139(BHCB, CTES); OuroPreto,Falcão,
obtuso a agudo, margen irregularmenteden- 1-II-1976,Badinis.n.(CTES, OUPR); Araxá,cam-
tado; ambas caras brillantes, con nervios pestreprostrada, 5-II-1956,Macedo 4262 (LIL, S),
hasta cuarto grado visibles; epifílo con una mun.CamposAltos,Morroda Capelinha,1000 m,
capa de escamas blancas, con centro oscu- 13-IV-2001,Barbosada Silva4 (CEN, CTES).
ro, con algunos pelos glandulares
punctiformesy con pelos estrellados, 1 mm Distribucióngeográfica: Especie del cerra-
long., esparcidos; hipofilo con indumentosi- do, vive en Brasil en el DistritoFederal, Goiás
milar pero las escamas más pequeñas y los y Minas Gerais.
pelos estrellados algo más largos y más den-
samente dispuestos; nectarios 1 a 3, 4 mm Obs. Schüch s.n. (W) tiene inflorescencias
long., en la base de los nervios principales, axilares 2-3-floras,con eje hasta 10 cm long.,
centrales. Flores axilares y agrupadas en el con pelos pequeños, esparcidos y pedúnculos
ápice de las ramas, con hojas reducidas. 2-3 cm long., densamentepilosos, con pelos
Pedúnculo 1,5 a 4 cm long, en la antesis, estrellados,dorados, 2 mm long.
acrescente, hasta 8,5 cm long, en el fruto,
articulado en las base, híspido, con pelos
estrellados hasta 2 mm long., más o menos 21. Hibiscus Pohlii Giirke
abundantes. Calículo de 8-10 bractéolas, 10
Figs. 1 D, E, F y 5
mm long., brevementebifurcadas, híspidas.
Cáliz 18 mm long, en la antesis, lóbulos
triangulares,12 mm long, x 5 mm lat., con Gürke,en Martius,Fl. bras. 12(3):564. 1892.
pelos estrellados pequeños, con pelos glan- "Brasilia ad Rio S. BartholomeoSeverino:Pohl
dulares rosados, pequeños, y pelos rígidos, n.980, 843...". Lectotipoaquí designado:Río S.
bifurcados o estrellados, 1,5 mm long., de Bartholomeo Severino,Pohl 980,det.Gürke(W!),
77
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
78
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussccc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
79
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Fig.10.Hibiscusamambayensis.
A: ramaconfrutos.
B: flor(A,Rojasoct.1933.B, Hassler10621).DibujóLaura
Simón.
80
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
rosada, 7 cm long. Columna estaminai 3 cm pelos estrellados son más oscuros que en el
long. Los estigmas sobrepasan 2 cm al tubo resto de la lámina; nectariosolitario(a veces
estaminai. Fruto 15 mm long, x 15 mm lat., 2), 3-4 mm long., en la base del nerviomedio
glabro. en el hipofilo.Flores axilares, aglomeradas en
el ápice de las ramas, formando inflores-
Materialestudiado:BRASIL. Mato Grosso do cencias apicales, paucifloras.Pedúnculo hasta
Sul: Ponta Porá, 21°53'S 55°46'W, 16-X-1980, 4 cm long.,no acrescente,con indumentosimi-
Guimarães 1195(CTES). PARAGUAY.Amambay: laral del tallo. Caliculo de 11 bractéolas,10-12
M. Torta,X-1933, Rojas s.n. (AS, CTES, NY). mm long., simples, con el ápice recurvo,
Canendiyú: Reserva Natural dei Bosque híspidas,con escamas y pelos glandulares.Cá-
Mbaracayú, Horqueta-mí,5-XII- 1997,Schinini& liz 15 mm long,en la antesis,con lóbulos trian-
al. 33320(CTES). gulares de 10 mm long, x 4 mm lat.,
acrescente,hasta 25 mm en el fruto;con pelos
Distribucióngeográfica: Vive en Paraguay estrellados0,5 mmlong.,con abundantespelos
en las sierrasde Amambay y Mbaracayú y en glandularespequeños y con pelos 2 mm long.,
zonas limítrofes de Brasil. rígidos,bifurcadoso estrellados,de base grue-
sa y con contenidode color castaño en seco;
nectariosun poco por encima del seno de los
24. Hibiscus cucurbitaceus A.St.-Hil. lóbulos. Corola 5-6 cm long.,rosada. Columna
estaminai2,5 cm long. Los estigmas sobresa-
Saint-Hilaire,Fl. Bras, merid. 1: 244. 1828. len 10 mm sobreel tuboestaminai.Fruto16-17
"Crescitinparteoccidentalidesertaqueprovinciae mm long, x 13 mm lat., con numerosospelos
MinasGeraes,propeRiachara,Corregodo Mathias. glandularespunctiformes y escasos pelos sim-
FlorebatSeptembri" [posiblemente faz.Rancharía, ples de 1 mm long., adpresos y antrorsos.
cerca de Coração de Jesus,IX-1817]. Holotipo: Cromosomas: n=36 (Anderson 8754)
Corgo,do Mathiasp.612,St.Hil.Catal.B1 n° 1931. (Menzel & al. 1983: 208). Genomio GP.
P!, isotipos:P!, B (fotoF 9517!), G (fotoF 23723!
p.p.izquierda). Materialestudiado:BRASIL. Goiás: Alto do
Abelmoschus cucurbitaceus(A.St.-Hil.)Walp., Samandoa,prèsde Sta. Luzia,4-XI-1893,Glaziou
Repert.bot.syst.1:310,1842. 20202(C, K, NY, P); Camposdo Rio Rasgão,24-IX-
1894,Glaziou20717 (BR, K, P); mun.São Joãoda
Arbusto de unos 80 cm de altura con Aliança, Chapada dos Veadeiros, 30-X-1979,
xilopodio. Toda la planta hirsuta,cubiertade Heringer& al. 2617 (CTES, IBGE, K); near
pelos dorados. Tallos poco o no ramificados, Conceição,11-1840, Gardner3586 (BR, K). Minas
hirsutos,ásperos, con pelos estrellados,de ra- Gerais:MinasGeraes,X-1824,Riedels.n.(P); idem,
dios 1 a 2 mm long., de base engrosada y con X-1824, Riedel 795 (K); Bocaiúva, 16-XI-1999,
pelos glandulares muy pequeños, puncti- Azevedo 169 (CTES, BHCB); Serra do Cipó,
formes.Estípulas 6-7 mm long., subuladas, MathieuLibónherb.Warming 1304 (C); Serrado
oscuras, híspidas, rara vez apenas bifurcadas Cipó,21-X-1968, Duarte 11201 (CTES); Curvelo,
en el ápice, similares a las bratéolas. Pecíolo Claussen 112 (P, S); 5 kmNE of rio Manso and
3-4 cm long., hirsutocomo el tallo. Lámina Couto de Magalhaes,960-1000 m, 13-IV-1973,
7,5 cm long, x 9 cm lat., suborbiculara sub- Anderson8754 (CTES, NY, UB); Goyaz& Minas
pentágona,de base recta,a veces subcordada, Geraes,IX-1834,Riedel 2613 (K); Lagoa Santa,
de ápice obtuso a subagudo, margendentado; Hoehne6137 (R); Lagoa Santa,XI-1915,Hoehne
epifilo con los nervios apenas visibles e 6138 (BM); Paraopeba, 13-X-1967,Mattos &
hipofilocon nervios primariosy secundarios Rizzini12169(CTES, RFA); Lagoa Santa,Hoehne
sobresalientes;ambas caras densamentehirsu- 6139 (SP); Lagoa Santa,IX-1863, Warming 1337
tas, con una capa de escamas blancas, muy (C); Lagoa Santa,27-1-1934,Sampaio 6402 (R);
pequeñas, algunos pelos glandulares esparci- Lagoa Santa, 18-XII-1948,Palacios, Balegno &
dos y pelos estrelladoscon radios de 1-2 mm Cuezzo3144 (LIL); Lagoa Santa,VI-1960,Mendes
long.; en los nervios faltanlas escamas y los Magalhaes17028 (CTES, RFA); Lapinha,Lagoa
81
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
82
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
83
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Fig.11.Hibiscus
chapadensis. B: nectario
A: ramaconfrutos. (Irwin33113).Dibujó
C: flor.D: cálizy fruto
foliar.
LilianaGómez.
84
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.12.Hibiscus A: ramaflorífera.
laxiflorus. B: hoja,carainferior.
C: detalle
deltallo.D: cáliz.E: indumento
delfruto
(Prance& al. 58228).DibujóLilianaGómez.
85
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
epidermis,y pelos estrellados 0,5 mm long, Prance & Silva 58228 (CTES, K, M, NY, S, UB).
esparcidos; hipofilocon nervios hasta de ter- Chapadados Veadeiros,km 32 da estradaAlto
cer orden sobresalientes,escamas menores y Paraiso/São Jorge, 6-IX-1994, Fonseca &
pelos estrellados,1 mm long., mayoresy más Filgueiras87 (CTES, IBGE); MunicipioAltoParaí-
densamente dispuestos que en el epifilo; en so,BR-207,GO-118,13°59'Se47°21'W,21-V-1994,
ambas caras los nervioscarecen de escamas y Silva&al. 1941(CTES, IBGE,RB); GO-118,10-15
presentanentrelos pelos estrellados,algunos kmS de AltoParaíso,15-X-1990,Hatschbach& al.
pelos glandulares diminutos, punctiformes; 54539(C, CTES, MBM); Mun.Cavalcante, Rio Ai-
nectario solitario,4 mm long., en la base del mas,13°45'S,47°35'W,27-V-1975,Hatschbach&
nerviomedio en el hipofiloo algo desplazado al. 36952(CTES, MBM). Mun.Niquelandia,Lago
hacia el pecíolo. Inflorescencia terminal, de Serrada Mesa, 14°01'S,48°16'W, 16-IX-1998,
foliosa, ramificadahacia la base. Pedicelos 7 Forzza & al 1048 (SPF); estradaLeonino/Crixás,
mm long, en la antesis,articuladosen la base, próximoa Leonino,24-III-1978,Guimãraes93
hasta 15 mm long, en el fruto,con pelos (HRB,RB); VilaBorba(mun.ColinasdpSul),14-VI-
pequeños estrelladosy pelos rígidos,hasta 1,5 1993,Hatschbach59581(CTES, MBM).
mm long., bifurcadoso estrellados,con base
ensanchada, abundantes. Calículo de 9 brac- Distribucióngeográfica: Vive en el centro
téolas, 6 mm long, y 1 mm lat., brevemente nortedel estado de Goiás, desde la ciudad de
bifurcadas, con indumento similar al del Goiás hasta la Chapada dos Veadeiros, en el
pedicelo. Cáliz 16 mm long,en la antesis,con cerrado.
lóbulos triangulares,1 1 mm long,x 5 mm lat.,
algo acrescente,hasta 20 mm en el fruto,con
pelos estrelladosmuypequeños, blanquecinos 28. Hibiscus matogrossensis Krapov. &
y pelos rígidos ferrugíneos,bifurcadoso es- Fryxell, sp. nov.
trellados, de base ensanchada, densos; Figs. 6 y 13
nectario a nivel del seno de los lóbulos;
nectarios, y con frecuencia las costillas del
cáliz y las bractéolas purpúreas.Corola rosa- var.scaberR.E.Fr.,Kongl.
Hibiscusfurcellatus
da, 5-6 cm long. Columna estaminai 3,5 cm SvenskaVetenskapsakad. Handl.42(1°2): 41. 1908.
long. Estilo violáceo, sobrepasa 12-13 mm el Lectotipo(aquí designado):Mato Grosso,Serrado
tubo estaminai, con pelos glandulares, Itapirapuan[Tapirapuanca. 14°45' S, 57°30' W],in
punctiformes,diminutos (menores que los campoglareosisdumetosis (cerradão),20-IV-1894,
granos de polen), . Fruto ovoide, algo menor Lindman A.3303(S!) NonH. scaberLam. 1789nec
que el cáliz, 13 mm long,x 13 mm lat.,cubier- Michx.1803.
tos de pelos glandulares blancos, diminutos,
que dejan ver la epidermis. Frutex1-2 m altus,caulepilis stellatisminimis
plus minusve densis;laminis foliorumreniformibus
Materialadicionalestudiado:BRASIL. Goiás: utrinque pilis stellatissparsis,nectariosolitario.
prèsde la villede Goyaz,vulgocrema,29-VII-1895, Inflorescentia ramosa.Bracteolaeinvolucellorum
Glaziou20719(G,K, P); Goyaz[ciudad], 3-IV-1828, bifurcatae.Calyx hispidus,quam involucellum
Burchell6921-2(K); Serrado Caiapó, 12 kmS of duplo longior. Corolla 7 cm longa. Fructus
Caiaponia,840 m,2-V-1973,Anderson9624 (NY, glaber.
UB); 01 kmrod.Goiania-Goiás,CórregoFundo,1-
IX-1981,Rizzo& al. 10181(CTES, UFG); Rod.GO- Tipo: BRASIL, Mato Grosso, mun.Cáceres,
327, 2-5 km W de Alto Paraíso, 15-X-1990, 42 kmE de Cáceres(BR-070,km685), serradas
Hatschbach& al. 54562(C, CTES, MBM); estrada Araras.Arbusto2 m alt., corola rosada. 30-V-
AltoParaiso-NovaRoma,10-X-1979,Heringeret 1985,Krapovickas,Valls,Simpson& Silva 40207
al. 2430 (NY); Chapadados Veadeiros,65 kmN of (holotipo:CEN, isotipos:CTES, NY).
Brasilia,21-XII- 1968, Harley& Barroso 11426
(K); Chapada dos Veadeiros, 5-10 km N of Arbusto 1-2 m de altura. Tallo cubiertode
Veadeiros; Valley of Rio Parana, 19-VII-1964, pelos estrelladosmuypequeños, más o menos
86
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
HibiscusSQCc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.13.Hibiscusmatogrossensis.
A: ramaconflores.
B: hoja.C: cálizy fruto 40224).DibujóLaura
( Krapovickas
Simón.
87
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
densamente dispuestos. Estípulas filiformes, Krapovickas & al. 40216 (CEN, CTES, NY); 70 km
hasta 7 mm long.,deciduas. Pecíolo hasta 8 cm N de Cuiabá,caminoa RosarioOeste,11-III-1959,
long.,con indumentosimilaral del tallo, pero Gregory & al. 9916 (CTES, LIL); 17kmN de Rosa-
más denso. Láminas basales reniformes, rio Oeste,Nobres,2-VI-1985,Krapovickas& al.
hasta 10 cm long, (desde la inserción del 40220 (CEN, CTES, NY); mun.Nobres,Gleba
pecíolo) X 18 cm lat., base cordada, con seno Coqueiral,ca. 43 kmENE de Nobres,24-V-1997,
de 4 cm de profundidad,a veces débilmente Souza & al. 17210(CTES, ESA); betweenríoAmo-
lobadas, de ápice obtuso a subagudo, margen larandríoNobres,VI-1927,DorrienSmith241 (K);
suavemente crenado; hacia el ápice de las Diamantino, trevoparaAlto Paraguai,13-V-1995,
ramas se reduce el tamaño de las hojas y Hatschbach& al. 62721 (CTES, MBM); Poconé,
cambian de forma, desde triangulareshasta estradaparaPiraputanga, 3-IV-1982,Cunha& Pra-
angostamenteelípticas; epifilo con una capa do458(CTES, UEC, UFMT); Serrado Roncador, 60
de escamas muy pequeñas de centro oscuro, kmN ofXavantina, 550 m,25-V-1966,Irwin& al.
fuertementeadheridas a la epidermis, y pe- 15985 (CTES, NY, P, UB); Xavantina-Cachimbo
los estrellados, 0,5 mm long., esparcidos; road,85 kmfromXavantina,5-VI-1966,Hunt&
hipofilo con escamas menores y pelos estre- Ramos 5813 (CTES, K, NY, UB); Serra do
llados 1 mm long., mayores que los del Roncador, Hunt& Ramos5535(CTES, K, NY, UB);
epifilo; en ambas caras, los nervios carecen 1kmE ofkm244,Xavantina-Cachimbo road,19-III-
de escamas y suelen presentarpelos glandu- 1968, Philcox & Ferreira 4581 (CTES, K); mun.
lares punctiformes,diminutos; nectario soli- Barrado Garças,distritoIndianópolis,Fazennda
tario,5 mm long., en la base del nerviomedio Brasil,20-III-1997,Arbocz& al. 3489(CTES, ESA);
en el hipofilo. Inflorescencia apical, hojosa, mun.Gaúchado Norte,estradaGauchado Norte-
ramificada. Pedicelos 8 mm long., no Paranatinga, 28-III-1997,Darío & al. 1067(CTES,
acrescentes, articulados en la base, con in- ESA).
dumento como el del tallo. Calículo de 9
bractéolas, bifurcadas,anchas, 7-8 mm long, Distribucióngeográfica: Vive en el centro
y 1,5 mm lat. con indumento como el del del estado de Mato Grosso y en el oeste de
pedicelo. Cáliz 18 mm long., en la antesis, Goiás. Crece en el cerrado.
con lóbulos triangulares10 mm long, x 4 mm
lat., no acrescente, con pelos estrellados,
muy pequeños, blanquecinos, con algunas 29. Hibiscus Hochreutineri Krapov. &
escamas y con pelos rígidos 1 mm long, Fryxell, sp. nov.
bifurcadoso estrellados, con base ensancha-
Figs. 5 y 14
da, a veces rojiza; nectarios purpúreosen la
mitad del lóbulo; cara internade los lóbulos
con un margenblanco, neto,de pelos sedosos, Frutex1-1,5m altus,caulepilis stellatisparvis
pequeños. Corola 7 cm long., rosada, con laminis
sparsissimis; foliorttmobscure pentagonalis,
mancha basal vinosa. Tubo estaminai 3,5 cm basi cordatis,utrinquepilis stellatissparsis,pagi-
long., con estambres sésiles ordenados en na irregulari,nectario solitario. Bracteolae
ciclos, a todo lo largo de la columna. Los involucellorum bifurcatae.Calyx hispidusquam
estigmas sobresalen 2 cm por encima del involucellum1,5-plolongior.Corolla 6 cmlonga.
tubo. Frutoglabro, 13 mm long, x 13 mm lat. Fructusglaber.
Semilla angulosa, 3 mm long., escamosa.
Tipo: BRASIL, Goiás, Rod. Belem-Brasilia
BRASIL, Goiás,10kmN ofCaiaponia
Paratipos: (mun.Rianápolis).Arbustoramoso,1,50 m, flor
on roadto Aragarças,800 m,3-V-1973,Anderson rosada.Campo cerrado.23-III-1976,Hatschbach
9665 (CTES, UB). Mato Grosso, interCoxipo & Kummrow 38269 (holotipo:MBM, isotipos:C,
Mirimet Cuyabá,17-VI-1903,Malmes.n. (S); 41 CTES, NY).
km SE de Cuiabá, BR-163, 3-VI-1985,Krapovi-
ckas & al. 40224 (CEN, CTES, MO, NY); 38 km Arbustoramoso 1-1,5 m alt. Tallo con pe-
E de Barrado Bugres,caminoa Cuiabá,2-VI-1985, los diminutos,estrellados, muy esparcidos y
88
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.14.Hibiscus
Hochreutineri.
A: ramaaxilarconflores.
B: hoja,carainferior.
C: cálizyfruto
{Hatschbach
38269).
DibujóLauraSimón.
89
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
90
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.15.Hibiscus
Andersonii.
A: ápicederamaflorífera.
B: hoja.C: detalledelcáliz.D: fruto
(Olivera444).Dibujó
LilianaGómez.
91
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Calículo de 10 bractéolas, 7-8 mm long., Lámina triangulara ovada, hasta 9,5 cm long,
bifurcadascon indumentocomo en el pedún- x 9 cm lat., base recta, ápice agudo, hojas
culo. Cáliz 16 mm long.,lóbulostriangulares11 basales trilobadas o asimétricas, margen
mm long,x 4 mm lat.,con costillas prominen- crenado-aserrado; epifilo liso, con el nervio
tes, en la antesis acrescente,hasta 25 mm en medio algo marcado, con una capa de esca-
el fruto,y costillas aún más prominentes,den- mas diminutas,blancas, con el centrooscuro,
samente pulverulentoy con pelos pequeños, pelos glandulares punctiformes,esparcidos,
estrellados,con 3-5 ramas,rígidos,que sobre- pelos estrelladosalgo menoresde 1 mm long.,
salen; nectariospurpuráceosal nivel del seno algo densos y pelos estrellados algo más
entrelos lóbulos. Corola vinosa, 5 cm long. gruesos de base ensanchada sobre los ner-
Columna estaminai2,5 cm long. Los estigmas vios; hipofilo con nervios hasta tercergrado
sobresalen 1 cm por encima del tubo. Fruto sobresalientes, con una capa de escamas
ovoide, glabro, 15 mm long,x 13 mm lat. blancas, diminutas, pelos glandulares
punctiformes,esparcidos y pelos estrellados
Distribucióngeográfica:Conocida solamen- de 6-8 ramas, con base ensanchada, densos;
te por la colección tipo en el centro sur del con nectariopequeño de 2 mm en la base del
estado de Mato Grosso. nerviomedio. Racimos terminales,foliosos,a
veces con pocas ramificaciones cortas hacia
Dedicamos esta especie a William R. la base. Pedúnculo 8-13 mm long., indumento
Anderson,ex-directordel herbariode la Uni- como el del tallo y con algunos pelos simpleso
versidad de Michigan, Ann Arbor (U.S.A.), bifurcados,rígidos, 1-2 mm long. Calículo de
especialista en Malpighiáceas y coleccionista 10 bractéolas, 8-11 mm long., bifurcadas,
de plantasbrasileñas. híspidas. Cáliz 18 mm long, en la antesis, de
lóbulos triangulares,12 mm long,x 6 mm lat.,
con indumento similar al del pedúnculo;
31. Hibiscus Nanuzae Krapov. & Fryxell, nectario un poco por encima del seno de los
sp. nov. lóbulos, sobre el nerviomedio. Corola rosada,
6 cm long. Tubo estaminai 3,5 cm long. Los
Figs. 5 y 16
estigmassobresalen 1 cm sobre el tubo. Fruto
con cáliz acrescente, ca. 30 mm long.,
Frute:c usque2 m altus,caule densepubescenti calículo y costillas del cáliz rojizos. Cápsula
pilis stellatis; laminisfoliorumtriangularibus ovoide, glabra,2 cm long,y 1,5 cm lat. Semilla
(interdum lobatis) base truncata,apice acuto, 4 mm long., angulada, apenas estriada, con
utrinqueplus minusveasperatispilis stellatis, escamas pectinadas, y en los ángulos con
nectariosolitario.Racemiterminālis. Bracteolae escamas arqueadas.
involucellorum bifurcatae.Calyx hispidus,quam
involucellum duplo longior.Corolla 6 cm longa. Paratipos:BRASIL, Minas Gerais,TrintaRéis,
Fructusglaber. estradaSerro-Diamantina, Menezes& al.
27-1-1986,
s.n. (SPF 91639, CTES); Diamantina,13-1-1947,
Tipo: BRASIL, Minas Gerais, municipiode Romariz609 (RB); entreDiamantinay Mendanha,
Cristália,Morrodo Chapéu,ca. 1200m. Subarbusto 30-IV-1961,Gregory& al. 10512 (CTES, LIL);
entre gramíneas no campo sujo; flores rosa; Diamantina-Mendanha,km 584, 29-IX-1990,
estâmesvermelhos,floresodoríferas.6-1-1986, Esteves 2329 (CTES, SPF); Diamantina-
Pirani, Kameyama, Mello Silva, Cordeiro & Mendanha,km584-585,16-XII-1985,Souza & al.
Meguro s.n. (holotipo: SPF 41080, isotipo: CFCR 8794 (SPF); estradaDiamantina-Couto de
CTES). Magalhaes,rioJequitinhonha,750 m,15-XII-1979,
Martinelli 6248 (RB); estrada Diamantina-
Arbusto hasta 2 m de altura. Tallo densa- ConselheiroMata,3-6 kmda estradaDiamantina-
menteestrellado-pubescente.Estípulas filifor- Gouveia, 14-III-1999, Souza & Souza 22180
mes, 7 mm long., deciduas. Pecíolo 3-7 cm (CTES, ESA); Cascatado Moinhode Esteira(mun.
long., estrellado-pubescente como el tallo. Serro), 25-VII-1998, Hatschbach & al. 68234
92
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.16.Hibiscus
Nanuzae.A: ramaconflores.
B: hoja.C: cálizyfruto
(PiraniSPF 41080).DibujóLauraSimón.
93
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
(MBM). Mun.Botumirim, trilhaparaa Campinado X 10,5 cm lat., base recta y ápice subagudo,
Palmital,16°54'S,43°02'W,23-III-2000, Fiaschi184 margen subenteroa irregularmentedentado;
& al (SPF).,GrãoMogol,920m,BR-251,extremo N el tamaño se reduce hacia el ápice de las
de Serrada Bocaina,próximo a las nacientes
del ríoramas, donde las hojas son sésiles, elípticas,
Ventania.Aprox.16°15'S, 42°53'W, 20-XI-1992, de base cuneada; epifilo liso, escamas dimi-
R.Mello-Silva,M.M.Arbo& João Vicente758 (C, nutas, blancas con el centro oscuro y pelos
CTES, K, LIL, NY, SI, SP, SPF, UB); Caveira,BR- estrellados, algunos bifurcados, erectos, ca.
251,4 1kmda entrada paraGrãoMogol,27-III-1003, 0,5 mm long.,densos, que dejan ver la epider-
Esteves & Kameyama 2512 (CTES, SP); Rio mis, hipofilo con nervios hasta tercergrado
Itacambiruçu,15 kmN ofGrãoMogol,950m,10-II- sobresalientes, escamas diminutas, blancas,
1969,Irwin& al. 23512(NY, TEX, UB). pelos estrellados, algo más densos que en el
epifilo,y pelos estrellados,algo mayores,de
Distribucióngeográfica: Vive en el estado base ensanchada, sobre los nervios; nectario
de Minas Gerais, desde Grão Mogol hasta las solitario, 5-7 mm long., casi en la base del
proximidades de Diamantina, especialmente nervio medio, en el hipofilo. Flores axilares,
en campos rupestres. agrupadas, formando un racimo apical.
Pedúnculos hasta 6 mm long., con indumento
Nombramos esta especie para honrar a como en el tallo. Bractéolas del calículo 10,
Nanuza L. Menezes, del Departamento de hasta 6 mm long., gruesas, no bifurcadas,
Botânica de la Universidade de São Paulo, densamentehíspidas. Cáliz 15 mm long., con
especialista en Velloziaceae y entusiasta lóbulos triangulares10 mm long,x 7 mm lat.,
promotoradel estudiode la florade los campos con pelos estrellados, pequeños, blanqueci-
rupestresde Brasil. nos, entre las costillas y pelos bifurcados,
rígidos, de base ensanchada, hasta 1 mm
long, sobre las costillas; nectarioprominente,
32. Hibiscus GregoryiKrapov. & Fryxell, púrpura,un poco por encima del seno entre
sp. nov. los lóbulos, sobre el nervio medio. Corola
Figs. 5 y 17
blanca por la mañana, rosada por la tarde,con
mancha púrpura basal. Columna estaminai
púrpura. Fruto más o menos igual al cáliz,
Frutex1 m altus,caule asperatopilis stellatis cubierto de una capa de pelos estrellados,
densis1 mmlongis;laminisfoliorumlate ovatis, blancos, muy pequeños y pelos ca. 2 mm
base truncata,apice subacuto, utrinquepilis long., blancos, adpresos y antrorsos.
stellatis nectario
densis, Racemiterminālis.
solitario.
Bracteolae involucellorumsimplicibus.Calyx Paratipos.BRASIL, Goiás, mun.Campinone,
hispidus,quaminvolucellum 2-plolongior.Corolla Fazenda,ca. 8 kmda cidadeemdireçãoao Lago da
alba. Fructuspilis stellatisparvis atque pilis Mesa, 490 m, 23-VI-1998,Fonseca & al. 1917
simplicibus adpressis2 mmlongis. (CTES, IBGE); mun.Corumbá deGoiás,Corumbá de
Goiás,6-V-1972,Heringer 12109(UB); Corumbá de
Tipo:BRASIL, Goiás,Niquelândia,encerrado, Goiás,27-VII-1974,Heringer13908(IBGE, UB);
arbusto1 m,corolablancaporla mañana,rosadaa mun. Niquelândia, Baixada ca. 20 km de
la tarde;manchapúrpuraen la base de los pétalos, Niquelândia,estradade terraque vaiparaa Minade
columnaestaminaipúrpura, 10-IV-1961,Gregory, Niquel,14°21'S, 48°24'W,21-VI-1995,Fonseca&
Krapovickas & Pietrarelli 10190 (holotipo: al. 371(CTES, IBGE,RB); 4 kmda pontedemadeira,
CTES, isotipo:LIL). na estradaparaa Reservado IBAMA, 14-IV-1996,
Marquete& al. 2506 (CTES, IBGE, RB); Fazenda
Arbusto 1 m de altura. Tallo hirsuto,áspe- Engenho,Lama Preta,ca. 11 kmde Niquelândia/
ro, con pelos estrellados 1 mm long., densos. Dois Irmãos,600 m,28-1-1 997,Fonseca& al. 1493
Estipulas 3 mm long, subuladas, hirsutas.Pe- (CTES, IBGE); Serra Negra, rioBagagem,14°7'S,
cíolo hasta 2 cm long., hirsutocomo el tallo. 48°23'W, 15-IV-1992,Walter& al. 1354 (CEN,
Lámina anchamenteaovada, hasta 9 cm long. CTES); Macedo, ca. 7 km da Mina de Niquel
94
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Fig.17.Hibiscus A: ramaconflor.
Gregoryi. B: nectario
foliar. 2506).DibujóLilianaGómez.
C: cáliz(Marquete
95
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Tocantins,20-IX-1996, Silva & Ferreira 3170 de crenado a crenulado; hacia el ápice de las
(CTES, IBGE); mun. Pirenopolis,Pirenopolis, ramas, en la región florífera,reducidas pau-
Cachoeirado Abade,25-V-1968,Onishì& al. 76 latinamente en tamaño hasta hojas
(UB); mun.Uruaçu,rio Acaba Saco, próximaao lanceoladas de 1 cm long., incluido el pecío-
encontrocono rioMaranhão,14°27'S,48°58'W,4- lo; epifilo con nervios primariosy secunda-
VIII-1992,Walter& al. 1845(CEN); rios algo marcados, con pelos muypequeños,
la mayoría bifurcados, densos, pero dejan
Distribucióngeográfica: Vive en el centro ver la epidermis; hipofilo con nervios hasta
de Goiás, en la cuenca del río Maranhão, en de tercer grado sobresalientes, cubierto de
los municipios de Niquelândia, Campinorte, pelos estrellados de base ensanchada, algo
Corumbá y Uruaçu. mayoresque los del epifilo, muydensamente
dispuestos; nectario solitario, 2,5 mm long.,
Dedicamos esta especie a Walton C. en la base del nervio medio en el hipofilo.
Gregoryf, W.N.R. Professorof Crop Science Inflorescencia terminalcon hojas muy redu-
Emeritus, de la North Carolina State cidas. Flores axilares con pedúnculo 1 cm
University,Raleigh, U.S.A. activo explorador long, en la antesis, no acrescente, con indu-
del germoplasmade Arachis y quien partici- mentosimilar al del tallo y además con pelos
para en la colección del materialtipo. rígidos, simples y bifurcados, ca. 1,8 mm
long. Calículo de 9 bractéolas, gruesas, 7
mm long., bifurcadas, con ramas breves, pe-
33. Hibiscus capitalensis Krapov. & los estrellados pequeños y pelos estrellados
Fryxell, sp. nov. rígidos de base ensanchada, menores de 1
mm long. Cáliz 15 mm long., lóbulos triangu-
Figs. 5 y 18
lares, 10 mm long, x 7 mm lat., con indumen-
to similaral del calículo; nectarioen la mitad
Frutex0,5-1m altus,caulepilis stellatisparvis del lòbulo, sobre el nervio medio, no hincha-
densis, ramulis arcuatis; laminis foliorum do. Corola rosada, 6-7 cm long. Tubo
reniformibus,pagina superiori pilis densis, estaminai 2 cm long. Los estigmas sobresa-
bifurcatisminimis,pagina inferiori pilis densis len 15 mm sobre el tubo estaminai. Fruto
stellatisparum longioribus,nectariosolitario. cubierto por una capa densa de pelos blan-
Bracteolaeinvolucellorum bifurcatae.Calyxpilis cos, muy pequeños, y pelos mayores, blan-
hispidisbrevis.Corolla 6-7 cm longa. Fructus cos, adpresos y antrorsos. Cromosomas
pilis stellatis parvis atque pilis simplicibus n=36 (Fryxell 1908) (Menzel & al. 1983:
adpressis. 209, sub H. laxiflorus). Genomio GP.
96
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
Fig.18.Hibiscus
capitalensis. B: hojabasal.C: cálizyfruto
A: ramaflorífera. 1908).DibujóLauraSimón.
(Fryxell
97
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
98
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
99
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
A: ramaflorífera.
Ferreirae.
Fig.19.Hibiscus 40150).DibujóCarlosSchmöker.
B: hojabasal(Krapovickas
100
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscusstcc.furcaria
A.Krapovickas,
101
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
102
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
103
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
104
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
105
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
Fig.21.Hibiscus A: ramaflorífera.
itirapinensis. B: detalle
de losnectarios
foliares
(Martins
16861).DibujóLiliana
Gómez.
106
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
Hibiscusse.cc.
A.Krapovickas, furcaria DC. (Malvaceae-Hibisceae)
[22°17'S47°47'W],FazendaPrograma, 2 m,
arbusto es una mezcla de dos elementos (Blanchard,
florespurpura.Mata riparia, 12-11-1985,F.M. 1976). A la derecha, pequeña rama sólo con
Martins16861(UEC). Isotipos:CTES, IBGE. dos frutoscon bractéolasarqueadas y bifurca-
das, que parece ser H. furcellatus. La rama
Arbusto2 m de altura. Tallo con una capa de la izquierda tiene hojas y flores,en las que
densa de pelos estrellados blandos y pelos se ven las bractéolas rectas y enteras,por lo
simplesrígidos,de base ancha, 2-4 mm long., cual no pertenece a la sección Furcaria y
esparcidos.Estípulas 7 mm long,x 1-2 mm lat, tiene semejanza con H. Selloi Gürke. Gürke
falcadas. Pecíolo 3-6 cm long, con indumento (1892: 544 y 559) ubicó aH. urticifoliusen la
similaral del tallo. Lámina foliarhasta 16 cm sección Furcaria, entre las species incertae
long,x 13 cm lat,trilobada,base acorazonada sedis. En la descripciónoriginal,A.St.-Hil. &
con seno 1-2 cm de profundidady ápice agudo, Naudin dicen: "calyculi foliosis 10, lineari-
margen crenado-aserrado; cara superior con subulatis, hirsutis, calyce 5-glanduloso
pelos estrelladosmuypequeños, que dejan ver subbrevioribus ", por lo cual la ubicación en
la epidermis,cara inferiorcon pelos estrellados Furcaria por Gürkepareceríacorrecta.Garcke
algo mayoresy más densos y tresnectariosen (1896) señala que H. urticifolius es sinónimo
la base. Flores solitarias, agrupadas hacia el de H. Selloi. Blanchard (1976) llega a la con-
ápice de las ramas,donde las hojas disminuyen clusión de que H. urticifoliuses sinónimo de
de tamaño.Pedúnculo 1-2 cm long.,con indu- H. striatus subsp. Selloi (nomen) y sostiene
mento similar al del tallo y de los pecíolos. que el nombreH. urticifoliustiene que estar
Calículo de 9-10 bractéolas bifurcadas,10-15 asociado con la rama de la izquierda de la foto
mm long.,hirsutas,con pelos simples de base F 35501. Esta rama tiene una etiqueta: "d
ancha. Cáliz 25 mm long, cubierto por una 2060", que correspondea las colecciones de
capa de pelos estrellados diminutosy pelos Sello realizadas en Rio Grande do Sul en el
simplesesparcidos;lóbulos triangulares con un trayecto "Rio Jaceguay, Porto do Herval,
nectariocada uno sobreel nerviomedio. Coro- Serra dos Tapes hasta São Francisco de Paula
la rosa intenso o púrpura, 7 cm long, cara (2-3 de 1824)" (Urba, 1893).
externacon pelos estrelladosblandos. Cápsula En la actualidad(1995), el holotipo(P) care-
cubiertasólo por pelos simples, 3 mm long., ce de los frutosy no presentaseñales de ellos
adpresos y antrorsos. en la cartulina,por lo cual habría que excluir
este nombrede la sección Furcaria.
Paratipo:BRASIL, Minas Gerais, Capitólio,
Estradapara o Morrodo Chapéu, 24-VII-19)3,
Simão-Bianchini417 (CTES, SP). Bibliografía
107
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
CAVANILLES,J. 1787.TertiaDissertatio
Botanica, behavior ofHibiscus cannabinus , H. acetosella
and
ParsXV.deHibisco:143-173. H radiatus. Amer. J.Bot.48:651-657.
CRAVEN,L.A., F.D. WILSON & P.A. FRYXELL. & . 1963.Citotaxonomy oftwelve speciesof
2003. A taxonomiereviewof Hibiscussect. Hibiscus section Furcaria, Amer. J.Bot.50(3):262-
Furcaria(Malvaceae)inWestern andthe
Australia 271.
Northern Australian
Territory. Systematic
Botany & . 1969.Genetic inHibiscus
16: 185-218. relationships
sect.Furcaria. Brittonia21(2): 91-125.
EXELL,A.W. 1961.Malvaceae.In A.W.Exell& H. SCHUMANN, K. 1890.Malvaceae. EnDie Natürlichen
Wild,(eds.)FloraZambesiaca, 1(2):420-511. Pflanzenfamilien, eds.A. Engler & K. Prantl,3(6):
FERNÁNDEZ,A. 1974.Recuentos cromosómicos en 30-53. Leipzig.
Malváceas. Bol.Soc.Argent.Bot.15:403-410. STAFLEU,F.A.&R.S.COWAN.1979.Tax.Lit.2: 412
, A. Krapovickas, G. Lavia & G. Seijo. 2003. (Jacquin, Collectanea) & 732(Lamarck, Encycl.).
Cromosomas de Malváceas.Bonplandia 12: 141- & . 1986.Tax.Lit.6: 297(Thouin).
145. UNZUETA,O., J.A.TOSI Jr.,& L.R. HOLDRIDGE.
FRYXELL,P.A.1988.Malvaceae ofMexico.Systematic 1975.Mapaecológico deBoliviay Memoria expli-
Botany Monographs 25: 1-522. cativa.La Paz,Ministerio deAsuntos Campesinos y
. 1992.Malvaceae.In G. Harling & L. Andersson Agropecuarios.
(eds.)FloraofEcuador N°44: 1-142. URBAN,I. 1893.Biographische Skizzen,I. Friedrich
. 1997.The American generaof Malvaceae- II. Sellow.Bot.Jahrb. (Syst)17:177-198.
Brittonia 49(2):204-269. WILSON,F.D. 1967. Anevaluation ofKenaf,Roselle
. 2001. Proposalto conserve thenameHibiscus andrelated Hibiscus forfiber
production. Econ.Bot.
sabdariffa (Malvaceae)witha conserved type. 21(2): 132-139.
Taxon50: 929-931.(Proposalacceptedby the . 1974.Hibiscussection Furcaria(Malvaceae)in
Comittee on Spermatophyta, votes14-0withone Australia. Aust.J.Bot.22: 157-182.
abstention. Taxon51: 798.2003).
. 1978. Wild Kenaf,HibiscuscannabinusL.
GARCKE, A. 1874.Einige Worte über die Gattung (Malvaceae), and relatedspeciesin Kenyaand
Hibiscus , Linnaea38:673-698. Tanzania. Econ.Bot.32: 199-204.
. 1896.ÜbereinigeMalvaceen-gattungen. Bot. . 1993.Hibiscussection Furcaria(Malvaceae)in
Jahrb. Syst.21: 379-401. islandsofthePacific Basin.Brittonia 45:275-285.
GLAZIOU.1905 . 1994.Thegenomebiogeography ofHibiscusL.
GÜRKE,M. 1892.Hibiscus.In Martius, Florabrasil. section FurcariaDC. Genetic Resources andCrop
12(3):541-571. Evolution 41: 13-25.
HOCHREUTINER,B.P.G. 1900.Revisiondu genre . 1999. Revisionof HibiscussectionFurcaria
Hibiscus. AnnuaireConserv. Jard. Bot.Genève4: (Malvaceae) inAfrica andAsia.Bull.nat. Hist.Mus.
23-191. Lond(Bot.)29(1):47-79.
KEARNEY,t.h.1957.A. tentative keyto theSouth & L.A.Craven. 1995.TwonewspeciesofHibiscus
American speciesofHibiscusL. Leafl.West.Bot. sectionFurcariaDC (Malvaceae)fromnorthern
8:161-168. Queensland. Austrobaileya:4(3):439-447.
KOSTELETZKY,J.F.1836.Allg.med.-pharm. Flora. & M.Y. MENZEL. 1964. Kenaf (Hibiscus
vol.5:1856-1867. cannabinus), Roselle(Hibiscussabdariffa). Econ.
LAVIA, G. & A. FERNANDEZ. 2004. Números Bot. 18(1): 80-91.
cromosómicos en Hibiscussecc. FurcariaDC.
(Malvaceae-Hibisceae). Bonplandia 13:129-130.
MABBERLEY,D.J.1985.'Die NeuenPflanzen vonCh. índice de nombres científicos
HuberFrères & Co.. inHyéres'.Taxon34(3):448-
456.
MENZEL,M.Y., P.A. FRYXELL & F.D. WILSON. Canhamo braziliensis Perini= cannabinus
1983.Relationships among new world Hibiscus Furcaria =
(DC.) Kostel. Hibiscus secc.FurcariaDC.
section Furcaria(Malvaceae). Brittonia35(3):204- F. cannabina (L.) Ulbr.
221. F. Cavanillesii Kostel.
& F.D.WILSON.1961.Chromosomes andcrossing F. diversi/olia (Jacq.)Ulbr.
108
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussqcc.furcaria
A.Krapovickas,
109
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
110
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
111
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
112
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
HibiscusSQCC.furcaria
A.Krapovickas, DC. (Malvaceae-Hibisceae)
113
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
BONPLANDIA13(1-4).2004
114
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
DC. (Malvaceae-Hibisceae)
Hibiscussecc.furcaria
A.Krapovickas,
Recibido
8 de noviembre
de 2004,aceptadoel 24 de noviembre
de2004.
115
This content downloaded from 165.123.34.86 on Sun, 06 Dec 2015 16:28:49 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions