RIZAL SHORT FILM SCRIPT

INTROHABANG NAG SUSULAT SI RIZAL NASA LIKOD SI BESA)

RIZAL NARRATION:
(BLACKSCREEN)
FIRST SCENE: (PANGANGANAK)
(DATE: JUNE 19, 1861, PLACE: SA BAHAY NG MGA MERCADO) CELEDONIA:
TEODORA, KAYANIN MO, MALAPIT NG LUMABAS ANG BATA. D.TEODORA:
AHHHHHHHHHH,,,, HINDI KO NA KAKAYANIN.
CELEDONIA: KAYA MO YAN TEODORA, ERI LANG MALAPIT NG LUMABAS ANG BATA.
FRANCISCO: TEODORA, KAYA MO YAN, AKO’Y NARIRITO LAMANG SA TABI MO, MAHAL KO,
KAYANIN MO..
D.TEODORA: AHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH (LUMABAS NA ANG BATA) SFX: (IYAK NG
BATA)
CELEDONIA: TEODORA, LALAKI ANG IYONG ANAK.
D.TEODORA: (MALUHA-LUHA)
FRANCISCO: (KALONG-KALONG ANG BATA) ITO NA AN GATING ANAK MAHAL KO. (NAKANGITI)
D.TEODORA: (TITIGNAN AT NGINGITI HABANG MALUHA-LUHA)
(BLACKSCREEN)
SECOND SCENE: (PAGBIBINYAG)
(DATE: JULY 22, 1861, PLACE: SIMBAHAN SA CALAMBA)
PADRE COLLANTES: (BINIBINYAGAN ANG BATANG SI PEPE)
(MATAPOS MABINYAGAN)
PADRE COLLANTES: FRANCISCO, TEODORA, INGATAN NINYO ANG BATANG ITO DAHIL SA AKING
NAKIKITA SIYA AY MAGIGING ISANG MATAPANG, MATALINO, AT MAIPAGTATANGGOL NYA ANG
MARAMI.
FRANCISCO: GRACIAS PADRE.
(LALABAS NG SIMBAHAN; MONTAGE)
(BLACKSCREEN)
THIRD SCENE: (PAGDADASAL NG PAMILYA)
(IPAPAKITA SA VIDEO SI RIZAL HABANG NAGSUSULAT AT ISASABAY ANG RECORD NG
PAGSASALITA NIYA)
RIZAL (VOICE RECORD): “AKO SI JOSE PROTACIO RIZAL MERCADO Y ALONZO REALONDA, SA
AKING MURANG EDAD, IMINULAT NA AKO NG AKING MGA MAGULANG BILANG ISANG RELIHOYOSO,
MATAPAT, AT MAPAGMAHAL SA MAY LIKHA SAATIN. SA KATUNAYAN, ISA SA AKING KARANASAN
SA AKING KABATAAN AY ANG PAGSASAGAWA NG SABAY-SABAY NA PAGDARASAL KASAMA NG AKING
BUONG SABAHAYAN.
(PAPASOK ANG BUONG SAMBAHAYAN UPANG MAGDASAL NG SAMA-SAMA)
D.TEODORA: O PEPE, HALIKA AT PANGUNAHAN MO ANG ATING PAGDARASAL.
RIZAL: (MAGDADASAL) SA NGALAN NG AMA, NG ANAK, NG ESPIRITU SANTO., AMEN. AMA,
MARAMING SALAMAT PO SA BIYAYANG PATULOY NIYONG IPINAGKAKALOOB SAAMIN. SALAMAT DIN
PO SA MAGANDANG KALUSUGAN N GAMING BUONG SABAHAYAN. NAWA’Y INYO PONG IPAGPATULOY
ANG PAGBIBIGAY SAAMIN NG GRACIA. AMEN.
FOURTH SCENE: (STORY OF THE MOTH)
RIZAL: SA AKIN DING KABATAAN, MINSAN DING NAIKWENTO NG AKING MAHAL NA INA ANG
TUNGKOL SA ISANG GAMO-GAMO NA NAAKIT SA LIWANAG NG APOY.
(SA BAHAY NG MGA MERCADO)
D.TEODORA: PEPE, IYONG BANG NALALAMAN ANG PABULA TUNGKOL SA ISANG GAMO-GAMO NA
NAAKIT SA LIWANAG NG APOY SA LAMPARA?
RIZAL: HINDI PO INAY.
D.TEODORA: OSIGE, MAKINIG KA AT AKING IKUKWENTO SAYO, MAHAL KONG ANAK.
D.TEODORA: MAY ISANG BATANG GAMO-GAMO ANG PALIGID-LIGID SA ISANG LAMPARA.
SINABIHAN SIYA NG INANG GAMO-GAMO NA HUWAG SIYANG LALAPIT SA LAMPARA DAHIL
MASUSUNOG ANG KANIYANG PAKPAK. DAHIL SA KATIGASAN NG ULO NG BATANG GAMO-GAMO,
HINDI SIYA NAKINIG SA KANIYANG INA AT LUMAPIT PA RIN ITO SA APOY NG LAMPARA AT
UNTI- UNTI NG NASUNOG ANG KANIYANG PAKPAK AT NAMATAY ANG BATANG GAMO-GAMO.
RIZAL: GAYON PO BA INAY?
D.TEODORA: OO PEPE, KAYA IKAW, HUWAG KANG TUTULAD SA BATANG GAMO-GAMO.
RIZAL: PERO INAY AKO PO AY ISANG BATA AT MATAPANG, BAKIT KOPO PIPIGILAN ANG AKING
SARILI SA AKING MGA KAGUSTUHAN? GAYA NG BATANG GAMO-GAMO, NAAKIT SIYA SA APOY
KUNG KAYA’T SIYA AY NAMATAY. KAYA’T KUNG KINAKAILANGAN KOPONG MAKAHANAP NG SAGOT
SA AKING MGA KATANUNGAN, KINAKAILANGAN KO DIN PONG MAMATAY, GAYA NG BATANG
GAMOGAMO.
RIZAL (NARRATION): DAHIL SA KWENTONG IYON AY NAGKAROON AKO NG ISANG ISIPAN NA
NAGING INSPIRASYON KO HANGGANG SA KASALUKUYAN.

FIFTH SCENE: (MGA UNANG GURO NI RIZAL)

RIZAL (NARRATION): NOONG AKO AY TATLONG TAONG GULANG PA LAMANG, ANG AKING MAHAL NA
INA ANG NAGSILBING AKING UNANG GURO NA NAGTURO SAAKIN NA BUMASA NG ALPABETONG
TAGALOG, ESPANYOL, AT INGLES.
(HABANG TINUTURUAN SIYA NG KANIYANG INA)
D.TEODORA: SIGE ANAK, IYONG BASAHIN ANG ALPABETONG TAGALOG.
RIZAL: A, BA, KA, DA, E, GA, HA, I, LA, MA, NA, PA, RA, SA, TA, O, WA, YA.
D.TEODORA: MAGALING ANAK!, SADYANG NAPAKATALINO MO TALAGA, WALANG DUDA. (SABAY
NGITI NG DALAWA)
RIZAL (NARRATION): MAKALIPAS NG MARAMING BUWAN, SA TAONG DING IYON, TINURUAN DIN
AKO NG IBA’T IBANG PRIBADONG TAGAPAGTURO GAYA NA LAMANG NINA MAESTRO CELESTINO, NA
NAGTURO SAAKIN NA MAGBASA, MAGSULAT, RELIHIYON, AT SA ASIGNATURANG MATIMATIKA.
(MONTAGE SCENE NA TINUTURUAN SIYA NI CELESTINO)
CELESTINO: MAHUSAY! MARUNONG KANANG BUMASA AT MAGSULAT. HIGIT PA RIYAN ANG
PAGIGING LISTO MO SA MATIMATIKA AT RELIHIYON. SA TINGIN KO WALA NA AKONG
MAIDADAGDAG PA SA IYONG KAALAMAN.
RIZAL (NARRATION): SUMUNOD SI MAESTRO LUCAS PADUA NA NAGTURO NAMAN SAAKIN NG
LENGGUWAHENG LATIN AT ESPANYOL. (MONTAGE SCENE NA TINUTURUAN SYA NI PADUA)
RIZAL: MARAMING SALAMAT PO MAESTRO, NGUNIT AKO PO AY NABABAHALA SA AKING KAALAMAN
PATUNGKOL SA LENGUWAHENG ESPANYOL AT LATIN, HINDIN KO PA PO SILA MASYADONG
KABISADO.
PADUA: MAG-ALALA KA AY HUWAG MONG GAWIN. PAGKAT SA EDAD MONG ITO AY ANG PANAHON
KUNG SAAN AY MARAMI KAPANG MATUTUTUNAN.
RIZAL: SALAMAT PO ULI MAESTRO PADUA.
RIZAL(NARRATION): AT ANG PANGHULI AY SI MAESTRO LEON MONROY NA NAGTURO SAAKIN NA
PAHALAGAHAN ANG SINING. (MONTAGE SCENE NA TINUTURUAN NI MONROY)
MONROY: MAHILIG KA NGANG TUNAY SA SINING. ANG PAGIISKULTURA, ANG PAGPIPINTA, AT
HIGIT SA LAHAT SA PAGSULAT MO NG TULA.
RIZAL: MARAMING SALAMAT PO MAESTRO MONROY.
RIZAL (NARRATION): SA BAWAT ARAW NA LUMILIPAS, MULA NOONG NAMATAY ANG AKING GURO
NA SI MAESTRO MONROY, NAPAGDESISYUNAN NG AKING TATANG NA AKO AY KINAKAILANGAN NG
PUMASOK SA PAARALAN.
SIXTH SCENE: (PASYA NI FRANCISCO SA PAG-AARAL SA BINAN NI RIZAL)
FRANCISCO: KINAKAILANGAN NA NG ATING ANAK NA PUMASOK AT MAG ARAL SA PAARALAN.
MAHAL KO HINDI PUPWEDENG DITO NALANG SIYA PALAGI SA ATING TAHANAN TURUAN.
TEODORA: HINDI BA’T ALAM MO NAMANG SAKITIN ANG ATING ANAK?
FRANCISCO: OO, NGUNIT SIYA RIN AY MASASANAY AT LALAKAS DIN ANG KANYANG KATAWAN.
PACIANO: PINATAWAG NIYO DAW PO AKO TATANG?

FRANCISCO: OO PACIANO, IHATID MO SA BINAN ANG IYONG KAPATID NA SI PEPE, DOON NA

MUNA SIYA MAMAMALAGI AT MAG-AARAL.
PACIANO: SGE PO TATANG.
RIZAL (NARRATION): AT DOON NA NGA NAGSIMULA ANG AKING PAKIKIBAKA NA MALAYO SA
AKING BUONG PAMILYA.
UNANG ARAW KO PA LAMANG SA BINAN AY NAGSIMULA NA AGAD ANG AMING KLASE SA
PANGUNGUNA NG AMING GURO NA SI MAESTRO JUSTINIANO AQUINO CRUZ. (TRANSITION SA
BINAN)
7TH SCENE: (SA BINAN)
JUSTINIANO: IKAW JOSE, MARUNONG KA BANG MAGSALITA NG ESPANYOL?
RIZAL: KAUNTI LANG PO GURO.
JUSTINIANO: E SALITANG LATIN?
RIZAL: KAUNTI LANG DIN PO GURO.
MGA KAMAG-ARAL: HAHAHAHAHAHAHA (MAGTATAWANAN)
JUSTINIANO: IKAW JOSE! MALIIT KA NAN GANG BATA, MALIIT PA ANG KAALAMAN MO!
RIZAL: (NAPAYUKO SIYA)
RIZAL (NARRATION): SA BINAN AY NARANASAN KO ANG MGA BAGAY NA HINDI KO SADYANG
NARARANASAN SA AMING TAHANAN, KABILANG NA RITO ANG PAMAMALO SA MGA ESTUDYANTENG
MAY KASALANAN O MAY GINAWANG HINDI TAMA.(ISASABAY ANG SCENE NA PINALO SIYA
( NG
KANIYANG GURO DAHIL SA KAKAUNTING KAALAMAN NIYA SA ESPANYOL AT LATIN)
RIZAL(NARRATION): NARANASAN KO DING KUTYAIN NG AKING MGA KAMAG-ARAL.
RIZAL: CHONGGO? AKO, CHONGGO? KAYSA NAMAN SAYO, BANGUS! BANGUS4X.
PEDRO: DI BALI NG BANGUS KAYSA NAMAN SAYO CHONGGO, MAITIM NA KAKAUNTI PA ANG ALAM.
KAKLASE: HAHAHAHAHAHAHAHA. CHONGGO! CHONGGO!
RIZAL: GUSTO MO NG AWAY?!
(SUNTOK) (MAKIKITA NG KANILANG GURO)
JUSTINIANO: ANO ITO? ANONG NANGYAYARI SAINYO?
PEDRO: SI JOSE PO ANG MAY PASIMUNO AMA.
JUSTINIANO: JOSE, HALIKA NGA RITO. (PINALO)
RIZAL (NARRATION): BAGAMAT AKOY AY HALOS ARAW-ARAW KINUKUTYA NG AKING MGA KAMAG-
ARAL, AT MADALAS NA PINAPALO NG AKING GURO AY NAGAWA KO PA DING MAKAPAG-ARAL AT
MANGIBABAW SA LAHAT NG MAG-AARAL SA BINAN SA PANG-AKADEMIKO. (SCENE NA NAG-AARAL)
RIZAL (NARRATION): SA AKING MURANG EDAD, NASAKSIHAN KO NA ANG PAGMAMALUPIT AT
PANG-AALIPUSTA NG MGA KASTILA SA MGA PILIPINO. GAYA NALAMANG NG PAGBITAY SA
TATLONG PARI NA PINAGBINTANGAN SA KASALANANG HINDI NAMAN NILA TALAGA GINAWA.
8TH SCENE: (ANG PAGBITAY SA GOMBURZA)
DATE: FEBRUARY 17 1872
(IPAPAKITA NA ANG PAGBITAY SA TATLONG PARI)
(LALAKAD PAPUNTA SA HARAPAN ANG TATLONG PARI)
GUWARDIYA SIBIL: NAIS KONG INYONG SAKSIHAN ANG PAGBITAY SA TATLONG PARING MARTIR!
MGA TAKSIL SA SIMBAHAN! MGA EREHE! (BIBITAYIN ANG 3 PARI; IPAPAKITA ANG PAG
GARROTE SA TATLONG PARI)
RIZAL (NARRATION): (HABANG BINIBITAY ANG TATLONG PARI) ISINAMA AKO NOON NG AKING
KAPATID NA SI PACIANO. ROON KO NAKITA ANG SOBRANG PAGHIHINAGPIS NYA DAHIL NAGING
MALAPIT SYA SA ISA SA MGA PARI, SI PADRE JOSE BURGOZ.
RIZAL (NARRATION): MATAPOS ANG KARUMALDUMAL NA PAGPATAY AT PAGBITAY SA TATLONG
PARING MARTIR, HINAGPIS AT MATINDING KALUNGKUTAN ANG NATIMO SA AKING PUSO’T
ISIPAN SAPAGKAT ANG AKING DING MAHAL NA INA, AY NASANGKOT SYA SA KASALANANG
IBINIBINTANG SA KANIYA NA DI UMANO’Y KASAMA RAW SIYA SA PLANONG PAGLASON SA
KANIYANG HIPAG NA ASAWA NG AKING TIYO JOSE ALBERTO.
9TH SCENE (INJUSTICE TO RIZAL’S MOTHER)
DATE: JUNE 1872
(TIO JOSE ALBERTO NAKITA NIYANG MAY KALAGUYO ANG KANIYANG ASAWANG SI TEODORA)
JOSE ALBERTO: (PAGKAKITA SA DALAWA) SIN VERGUENZA!!! LUMAYAS KAYO DITO! AT IKAW
TEODORA IYAN BA ANG IGAGANTI MO SA AKIN, WALA NAMAN AKONG IBANG GINAWA KUNG HINDI
MAGING ISANG MABUTING ASAWA SA IYO.
JOSE ALBERTO: AKO’Y NAGSASAKRIPISYONG MAG HANAP BUHAY PARA SA ATING PAMILYA,
PAGKATAPOS ITO ANG ISUSUKLI MO SA AKIN?! QUE CABRON!!! KAILAN MO PA AKO
GINAGANITO?
TEODORA: MAHAL HAYAAN MO MUNA AKONG MAGPALIWANAG
JOSE ALBERTO: (SASAMPALIN SI TEODORA) TAPOS MAG WAWALK OUT
10TH SCENE: SA BAHAY NG MGA MERCADO
DOÑA TEODORA: (NAGBABASA NG DIYARYO HABANG NAGKAKAPE SA TABI NG BINTANA) DOÑA
TEODORA: OH ALBERTO! ANONG DAHILAN AT NAPARITO KA?
JOSE ALBERTO: NALAMAN KONG MAY IBANG KINAKASAMA ANG AKING ASAWA. NGAYON AY
PINAPLANO KONG HIWALAYAN NA SIYA.
DOÑA TEODORA: ANO? HINDI YAN MAARI. NAIISIP MO BA KUNG ANO ANG SASABIHIN NG IBANG
TAO? HINDI MAGANDANG PAG USAPAN TAYO NG BUONG BAYAN!
DOÑA TEODORA: HUWAG MONG HAHAYAANG MASIRA ANG PANGALANG IPINAMANA SA ATIN NG ATING
MGA NINUNO
JOSE ALBERTO: BILANG IKA’Y AKING KADUGO AT LUBOS KONG PINAHAHALAGAHAN ANG IYONG
PAYO, MAS PIPILIIN KONG MAKINIG SAYO AT MAGPARAYA NA LAMANG.
11TH SCENE: (SCENE OF DOÑA TEODORA AND TEODORA)
(DATE: JUNE 1872)
(TINIMPLAHAN NI TEODORA NG SABAW ANG KANIYANG HIPAG)
D.TEODORA: HETO ANG MAINIT NA SABAW, INUMIN MUNA HABANG MAINIT PA.
TOTOO BA ANG NANGYARI? (TITINIGNAN LANG NG HIPAG KUNGA KAYA’T AALIS NA LAMANG ITO)
(MAIISIP NYA NA MAGSINUNGALING AT KUNWARI AY MAY LASON ANG SABAW NA ITINIMPLA
SAKANIYA)
TEODORA: TEODORA!
D.TEODORA: ANO BANG NANGYARI SAYO AT NAGSISISIGAW KA RITO’T HANGGANG SA BABA
NARIRINIG KITA.
TEODORA: PLANO MO BA TALAGANG PATAYIN AKO KAYA’T NILAGYAN MO NG LASON ANG SABAW NA
IPINAINOM MO SAKIN?
D.TEODORA: HA? ANO BNG PINAGSASABI MO? WALANG LASON ANG SABAY NA IYAN.
TEODORA: ANONG WALA? ININUM KO ITO AT BIGLA NALANG SUMAKIT ANG AKING TIYAN. IBIG
SABIHIN BALAK MO TALAGA AKONG PATAYIN!
D.TEODORA: HA? WALANG LASON ANG SABAW NA IYAN! ANO BANG PINAGSASABI MO.
TEODORA: WAG KANANG MAGKAILA!
D.TEODORA: TUMIGIL KA NGA DYAN, ANO BANG OINAGSASABI MO! WALANG LASON SABI ANG
SABAW.
(BIGLANG AALIS ANG HIPAG)
12TH SCENE: (PAG ARESTO KAY DONA TEODORA)
(DADATING ANG GUWARDIYA SIBIL)
(KAKATOK PAG BUBUKSAN NI DONA TEODORA)
D.TEODORA: ANO PONG NAIS NYO AT NAPARITO PO KAYO RITO?
GUWARDIYA SIBIL: SUMAMA KA SAAMIN. INAARESTO KA NAMIN SA SALANG PAGTANGKANG
LASUNIN ANG ASAWA NG IYONG KAPATID!
D.TEODORA: WALA AKONG KINALAMAN SA KANIYANG IBINIBINTANG SAAKIN! WALA AKONG
KASALANAN! BITAWAN NIYO AKO! DI KO GINAWA IYON! SINISIRAAN NIYA LANG AKO!
(HIHILAIN PAPABABA SA HAGDAN AT MATATANGGAL ANG KANIYANG MGA TSINELAS)
RIZAL (NARRATION): (HABANG PINAPAKITA ANG PAGHATAK AT PAG PAPALAKAD KAY DONA
TEODORA) WALANG AWA NILANG HINATAK ANG AKING INA PALABAS SA AMING TAHANAN. KASAMA
NG MGA GUWARDIYA SIBIL, PINAGLAKAD ANG AKING KAWAWANG INA MULA CALAMBA HANGGA
SANTA CRUZ. WALANG AWA SIYANG PINAHIRAPAN HABANG NAGLALAKAD SIYA. NAPIID SYA SA
KULUNGAN NG PROBINSYA NG HIGIT SA 2 TAON.
13TH SCENE (RIZAL ENROLL IN ATENEO)
DATE: JUNE 10 1872
RIZAL (NARRATION): IKA SAMPU NG HUNYO TAONG 1872, SINAMAHAN AKO NG AKING KUYA
PACIANO PATUNGO SA MAYNILA. DOO’Y NAGBAKASAKALI KAMING AKO’Y MAKAKAPASOK SA
UNIBERSIDAD NG ATENEO. (MONTAGE SCENE NA PAPASOK NG REGISTRAR)
(RIZAL AT PACIANO KAHARAP SI FATHER MAGIN FERRANDO)
FATHER MAGIN: HINDI KA NAMIN MAARING TANGGPIN DAHIL UNA, IKA’Y NAHULI NA SA
ITINALAGANG ARAW NG REHISTRASYON. IKALAWA, MUKHA KANG SAKITIN AT PATPATIN PARA SA
IYONG EDAD.
MANUEL XEREZ BURGOS: PAUMANHIN PO PADRE MAGIN, NAKAKA SIGURO AKONG MAHUSAY NA MAG
– AARAL ITONG SI JOSE. AT NANINIWALA AKONG MAGDUDULOT SIYA NG MAGANDANG
REPUTASYON SA PAARALANG ITO. KAYA NAMAN NARARAPAT NATIN SIYANG TANGGAPIN RITO.
RIZAL (NARRATION): SALAMAT KAY MANUEL XEREZ BURGOS, NANG DAHIL SAKANIYA AKO’Y
PINAGBIGYANG MAKAPASOK AT MAKAPAG ARAL SA ATENEO MUNICIPAL SA KABILA NG PAGKAHULI
KO SA REHISTRASYON AT MAGING SA AKING PATPATIN NA KATAWAN SA PANAHONG IYON.
RIZAL (NARRATION): HINDI NAGING MADALI ANG MGA UNANG TAON KO SA ATENEO. LUBOS KONG
PINAGHIRAPANG MAKAMIT ANG MATATAAS NA GRADO UPANG MATUWA SA AKIN ANG AKING NANANG
NA SA MGA PANAHONG IYON AY KASALUKUYANG NASA PIITAN PA.

14TH SCENE (ANG PAGDALAW NI RIZAL KAY DOÑA TEODORA SA KULUNGAN) (LOCATION:
PAMINTUAN HOUSE)

RIZAL: KUMUSTA NA PO KAYO NANANG? LUBOS AKONG NANGUNGULILA SA IYONG BIGLAANG PAG
ALIS.

DOÑA TEODORA: OO NGA ANAK, HUWAG MO AKONG GAANONG ISIPIN. MAAYOS NAMAN ANG
KALAGAYAN KO DITO. KUMUSTA NAMAN ANG PAG – AARAL MO SA MAYNILA?

RIZAL: MABUTI NAMAN PO NANANG. MATATAAS NAMAN PO ANG AKING MGA NAKAKAMIT NA
GRADO. TATLONG BUWAN NALANG NANANG AT MAKAKALAYA KA NA RITO, MAGKAKASAMA NA
TAYONG ULI.

DOÑA TEODORA: (NGUMITI) SANA NGA MAGKATOTOO IYAN ANAK.

RIZAL (NARRATION): SA UNANG BAKASYON KO SA AKING PAG-AARAL SA MAYNILA, AKO’Y

LUMUWAS MULI SA AMING BAYANG CALAMBA AT SA PANAHONG IYN AY NAGKATOTOO NA ANG
PANGARAP NG AKING NANANG, NA SA WAKAS AY KASAMA NA NAMIN SIYANG MULI DITO SA
CALAMBA. (MONTAGE NA DUMATING SI DONA TEODORA AT NIYAKAP ANG KANIYANG MGA
PAMILYA)
RIZAL (NARRATION): IPINAGPATULOY KO ANG AKING SIPAG SA PAG AARAL, AKO’Y NAKAKUHA
NG MGA MEDALYA AT NANANITILING MATATAAS ANG AKING MGA GRADO. (MONTAGE NA NAGAARAL
SI RIZAL)
INSERT RIZAL’S FAVORITE BOOKS, HAWAK-HAWAK NIYA SA LIBRARY, THE COUNT OF MONTE
CRISTO/UNIVERSAL HISTORY/TRAVELS IN THE PHILIPPINES)
15TH SCENE: LAST YEARS IN ATENEO 1875
FATHER FRANCISCO DE PAULA SANCHEZ: NAPAKAHUSAY MONG MAGSULAT NG MGA TULA JOSE,
IPAGPATULOY MO LAMANG ANG PAGSULAT. AKO’Y NAKAKASIGURONG IKA’Y MAY MAGANDANG
KINABUKASAN SA LARANGAN NG LITERATURA.
RIZAL: GRACIAS PADRE SANCHEZ.
16TH SCENE (UNANG PAG-IBIG)
(SEGUNDA KATIGBAK)
DATE: 1877, MAYNILA
RIZAL (NARRATION): NOONG AKO’Y NASA LABING ANIM NA TAONG GULANG, NADAMA KO ANG
AKING UNANG PAG-IBIG SA DALAGANG NAGNGANGALANG SEGUNDA KATIGBAK NA TAGA LIPA
BATANGAS NANAGPATIBOK SA AKING PUSO. (PAGKATOK NILA SA BAHAY NI JOSE)
NANG MINSA’Y DUMALAW ANG AKING KAIBIGAN NA KASAMA ANG DALAGA, LUBHA AKONG
NABIGHANI SA TAGLAY NIYANG KAGANDAHAN. (HABANG PINAPAKITA ANG MONTAGE NG PAGDATING
NI SEGUNDA KASAMA ANG KAIBIGAN NI PEPE)
(MONTAGE KASABAY NG BACKGROUND MUSIC)
RIZAL (NARRATION): MARSO 23, 1877 SA WAKAS DUMATING NA RIN ANG ARAW NG AKING
PAGTATAPOS, NATANGGAP KO ANG PINAKA MATAAS NA PARANGAL AT AKIN RING NAKAMIT ANG
BATSILYER NG ARTES. (VIDEO NA NAGSUSULAT SI RIZAL)
RIZAL(NARRATION): MATAPOS AKONG MAKAPAGTAPOS NG PAG-AARAL SA PARAALAN NG ATENEO,
KINAILANGAN KO NG BUMALIK SA AKING BAYAN, ANG BAYANG CALAMBA, KUNG KAYA’T
KINAILANGAN KONG MAGPAALAM SA DALAGANG UNANG NAGPATIBOK SA AKING PUSO. (MONTAGE
NA HINIHINTAY NIYA SI SEGUNDA)
17TH SCENE: (PAGPAPAALAM SA ISA’T-ISA)
SEGUNDA: KAMUSTA JOSE?
JOSE: GUSTO KO SANANG MAGPAALAM SAYO. AKO AY UUWI NA SA AMING TAHANAN SA CALAMBA
AT BAKA HINDI KITA MAKITA MULI NGAUNG BAKASYON.
SEGUNDA: AKO MAN AY UUWI NA RIN SA AMING BAYAN SA LIPA.
JOSE: SIGE, PAALAM NA. DADAAN NAMAN KAYO SA CALAMBA DIBA? BAGO KAYO DUMIRETSO SA
LIPA. KAYA MAGKIKITA PA TAYO. PAALAM (MONTAGE NAGYAYAKAPAN KASABAY NG BACKGROUND
MUSIC)
RIZAL (NARRATION): SA HINDI INAASAHANG PANGYAYARI, DALA NG KALAKASAN NG HANGIN SA
CALAMBA NOONG SI SEGUNDA AY KASALUKUYANG PALUWAS NA SA KANILANG BAYAN, AY HINDI
NA NAKADAAN ANG KANILANG SINASAKYANG BAPOR SA AMING BAYAN KUNG KAYA’T HINDI NA
KAMI NAGKITA MULA NOON. (MONTAGE SCENE NA LABIS NA NAGUNGULILA SI RIZAL SA
PAGHIHIWALAY NILA NG KANIYANG UNANG PAG-IBIG)
18TH SCENE: (PAGPUNTA SA UNIBERSIDAD NG STO TOMAS (LOCATION: PAMINTUAN HOUSE)
DATE: ABRIL 1877, CALAMBA
(NAKAHARAP SA SALAMIN SI RIZAL(JOSH); TRANSITION TO NABS)

D.TEODORA: JOSE! ANO BA ANG INIISIP MO? MASYADO KA NANG MARAMING NALALAMAN AT
BAKA MAPUGUTAN KA NA NANG IYONG ULO. CISCO! PIGILAN MO NGA ANG ANAK MO SA
PINAPLANO NIYA!

FRANCISCO: HAYAAN MO SIYA TEO. KUNG AYAN ANG NAIS NIYA AY BIGYAN NATIN SIYA NG
PAGKAKATAONG MAGDESISYON NG KANIYA.

PACIANO: INA, SUPORTAHAN NATIN SI JOSE. MAS MAGANDA SIGURO KUNG MAS MAIINTINDIHAN
NIYA ANG LAGAY NG ATING BANSA SA PAMAMAGITAN NG EDUKASYON.

D.TEODORA: (IIYAK)

RIZAL: AALIS NA PO AKO. (MAGMAMANO SA KANYANG TATANG AT YAYAKAP SA KANIYANG

NANANG)

RIZAL (NARRATION): ISANG BUWAN ANG LUMIPAS MATAPOS AKONG MAKAPAGTAPOS SA ATENEO,
NAKAPAGDESISYON AKO NA KUNIN MUNA PANSAMANTALA ANG KURSONG PILOSOPIYA AT
LITERATURA HABANG AKO’Y NAG-AANTAY SA SAGOT NI PADRE PABLO RAMON SA KURSONG
NABABAGAY SAAKIN. SA PAGKAKATAONG ITO, GINAMIT KO ANG APELYIDONG RIZAL UPANG HINDI
MAKA-AGAW NG PANSIN SA MATA NG MGA ESPANYOL SA AKING PAPASUKANG UNIBERSIDAD.
HABANG AKO’Y NAG-AARAL SA UNIBERSIDAD NG STO TOMAS AY DOON NAKILALA KO ANG ISANG
KAAKIT-AKIT AT MAINHING DALAGA NA ANAK NI TIYO ANTONIO RIVERA NA NAGNGANGALANG
LEONOR RIVERA. (MAGKIKITA SA UST, MAGKAKABUNGGUAN AT MAHUHULOG ANG LIBRO NI RIZAL;
MAGKAKATITIGAN)
(MONTAGE SCENE IPAPAKITA ANG PAGIGING MAAYOS AT MASAYANG RELASYON NG DALAWA)
19TH SCENE: (RIZAL AT LEONOR RIVERA)
JOSE: LEONOR, MINSAN AY HINIHILING KO KAY BATHALA NA SANA AY HINDI NALAMANG TAYO
MAGPINSAN. HINDI KO NA KASI KAYANG PIGILIN ANG AKING NARARAMDAMAN. GUSTO KO NA
ITONG ILABAS AT IYONG NAMNAMIN AT LASAPIN HABANG TAYO AY MAGKASAMA. GUSTO KONG
YAKAPIN ANG HINAHARAP NG BUONG PUSO KASAMA KA. AT HINDI KITA IIWAN MAGPAKAILANMAN.
LEONOR RIVERA: PERO JOSE, PAANO KUNG MALAMAN NILA ANG ATING RELASYON SA ISA’TISA?
ANO NALANG ANG ATING GAGAWIN?
JOSE: (DIDIKIT SI JOSE BIGLA KAY LEONOR) ITATANAN KITA KUNG MAGKAGANUON, NGUNIT
NGAYON AY ITAGO MUNA NATIN SA ATING MGA KAMAG-ANAK ANG ATING LIHIM NA UGNAYAN.
TATAWAGIN NA KITANG TAIMIS MULA NGAYON UPANG HINDI SILA MAKAHALATA.
LEONOR RIVERA: (BLUSHING)
RIZAL (NARRATION): NAGING MAKULAY AT MASAYA ANG BAWAT ARAW NA LUMIPAS NA KASAMA
KO ANG AKING MAHAL NA SI LEONOR RIVERA. BAKAS SA AMING MGA LABI ANG SAYA SA
TUWING KAMI’Y MAGKASAMA. HINDI MAITATAGO ANG KILIG NA AMING NADARAMA SA ISA’T
ISA. (ISASABAY ANG MONTAGE NA NAGTATAWANAN AT MASAYA ANG DALAWA)
(RIZAL’S DEPARTURE FOR SPAIN) (LOCATION: ANGELES)
RIZAL NARRATION: NAPAG PASYAHAN KONG IPAGPATULOY NA LAMANG SA IBANG BANSA ANG
AKING PAG-AARAL. DAHIL AKING NAKITA SA UNIBERSIDAD NG SANTO TOMAS ANG
DISKRIMINASYON SA MGA PILIPINONG MAG-AARAL NA TULAD KO. HINDI KO NA MATITIIS PA
ANG PANG AAPI NG MGA PROPESOR AT NAMUMUNUAN. HIGIT NA MAKABUBUTING IPAGPATULOY KO
SA IBANG BANSA ANG AKING PANGARAP NA MAGING ISANG MANGGAGAMOT.
(PAGTANGGAP NG LIHAM NI PACIANO GALING KAY RIZAL)
MONTAGE: PACIANO AT KARTERO (LOCATION: SA PINTUAN NG BAHAY)
RIZAL NARRATION: MAHAL KONG KAPATID, NAIS KONG IPABATID ANG AKING PASASALAMAT SA
IYONG PAGSUPORTA SA AKING PLANONG PAG ALIS. IILAN LAMANG KAYONG NAKAKAALAM NG
AKING NINANAIS TULAD NINA ATE SATURNINA, LUCIA, TIO ANTONIO, ANG MGA VALENZUELA AT
ANG AKING ILANG MATATALIK NA KAIBIGAN. KUNG MAAARI, IPABATID MO SA ATING MGA
MAGULANG AT SA AKING MINAMAHAL NA LEONOR, PATAWARIN NILA AKO SA AKING BIGLAANG
PAGLISAN. HINDI KO KAILANMAN KALILIMUTAN ANG AKING MISYON, AT ITO AY ANG MAG
OBSERBA SA PAMUMUHAY AT KULTURA, LENGUAHE AT ADWANA, INDUSTRIYA AT KOMERSYO, ANG
GOBYERNO AT BATAS DITO SA EUROPA. ITO AY MAGSISILBING AKING PAGHAHANDA UPANG
MAKATULONG SA PAGPAPALAYA SA ATING BANSANG INAAPI AT TINATAPAK TAPAKAN. LUBOS NA
NAGMAMAHAL, PEPE
MONTAGE: RIZAL SAKAY NG SALVADORA… (LOCATION: APALIT?)
MONTAGE: GINUGUHIT NIYA ANG MGA TANAWIN PATI NA RIN ANG MGA KASAKAY NIYA SA BARKO
UPANG SIYA’Y MALIBANG
RIZAL NARRATION: NGAYON AY IKATLO NG MAYO TAONG 1882 AKO AY NAKASAKAY SA BARKONG
SALVADORA, ITO NA ANG SIMULA NG AKING PAGLALAKBAY PATUNGO SA KANLURANING BAYAN.
BARCELONA (LOCATION: ANGELES) (MONTAGE: NAGLALAKAD SA ESPANYA)
DATE: JUNE 16, 1882
RIZAL NARRATION: SA WAKAS AKO’Y NAKARATING NA RIN SA ESPANYA. IBANG IBA ITO SA
AKING BAYAN. NOONG UNA’Y HINDI KO GAANONG NAGUSTUHAN ANG BARCELONA NGUNIT HABANG
AKO’Y NAGTATAGAL RITO UNTI-UNTI KONG NAGUSTUHAN AT NARAMDAMAN ANG PAGIGING MALAYA.

20TH SCENE RIZAL WITH HIS ATENEO FRIENDS IN A BRICK CAFÉ) ADLIBS (LOCATION:
GREENFIELDS BRICK CAFÉ) (ALL BOYS)

RIZAL NARRATION: NAGING MAGAAN ANG MGA SUMUNOD NA ARAW KO SA BARCELONA DAHIL ANG
ILAN SA AKING MGA KAMAG ARAL MULA SA ATENEO AY AKING NATAGPUAN AT NAKASAMA
RITO.BILANG PAGBATI SA AKING PAGDATING SILA’Y NAGHANDA NG ISANG PIGING DITO SA
PLAZA DE CATALUÑA.

21TH SCENE(ANG PAGSULAT NI PEPE NG “AMOR PATRIO”)

RIZAL NARRATION: LOS BOSQUES Y LLANURAS, CADA ÁRBOL, CADA ARBUSTO, CADA FLOR
LLEVAN EL IMÁGENES DE PERSONAS QUE AMAS; SIENTES SU AMOR EN EL OLOR DULCE BRISA,
ESCUCHAR SU CANCIÓN EN EL SONIDO DE LAS FUENTES, VER SU SONRISA EN EL RESPLANDOR
DEL SOL, SIENTAN SUS ANSIEDADES EN LOS TURBULENTOS AULLIDOS DE LOS VIENTOS POR LA
NOCHE.

MONTAGE: HABANG SINUSULAT KUNWARI ANG AMOR PATRIO (LOCATION: MESA SA ISANG BAHAY O
KAYA SA KWARTO)
22TH SCENE: ANG PAGTANGGAP NG SULAT NI BASILIO TEODORO MORAN SA MAYNILA (SIYA ANG
TAGA LIMBAG NG DIARIONG TAGALOG) (LOCATION: PINTUAN ULIT)
23TH SCENE (PAGTANGGAP NG SULAT NI RIZAL GALING KAY PACIANO)(BUBUKSAN NIYA LANG
YUNG SULAT) DATE: MAY 26, 1882
PACIANO NARRATION: AKING MAHAL NA KAPATID, NAIS KO LAMANG IPABATID NA IPAGPATULOY
MO ANG IYONG PAG-AARAL NG MEDISINA SA MADRID PARA SA IYONG IKABUBUTI. LUBOS NA
NAGMAMAHAL, PACIANO
MADRID
RIZAL NARRATION: ILANG ARAW ANG NAKALIPAS NANG AKO AY MAKARATING DITO SA MADRID,
NAPAG PASYAHAN KONG UMANIB SA CIRCULO HISPANO-FILIPINO, ISANG ORGANISASYON NG MGA
ESTUDYANTENG PILIPINO SA MADRID KASAMA ANG ILANG ESPANYOL NA DATING NANIRAHAN SA
PILIPINAS, KARAMIHAN AY MGA LIBERAL GAYA NI DON PABLO ORTIGA Y REY.

24TH SCENE MONTAGE: PAGPUPULONG NG MGA KASAPI SA ORGANISASYON (LOCATION: TERRACE

NG CASA NICOLASA)

RIZAL NARRATION: ANG ORGANISASYONG ITO AY NAGLALAYONG MAIPAHAYAG NANG MALAYA ANG
MGA PAGHIHIRAP NA DINARANAS NG MGA PILIPINO SA ILALIM NG PAMUMUNO NG MGA
ESPANYOL. KASAMA DIN SA ORGANISASYONG ITO SINA MARCELO H. DEL PILAR, JUAN LUNA AT
GRACIANO LOPEZ JAENA.
25TH SCENE MONTAGE: CONTINUATION NG PAGPUPULONG KUNWARI NAG UUSAP USAP SCENE DATE:
NOVEMBER 3, 1882 MONTAGE: RIZAL ENROLLED IN THE UNIVERSIDAD CENTRAL DE MADRID
(KUNWARI NASA HARAP NG ISANG BUILDING HABANG HAWAH HAWAK ANG ISANG PAPEL AT BAG,
PINAG MAMASDAN ANG KANIYANG PALIGID)(LOCATION: SCHOOL?)
RIZAL NARRATION: SINUNDAN KO ANG PAYO NG AKING KUYA PACIANO. IPINAGPATULOY KO ANG
AKING PAG-AARAL SA UNIVERSIDAD CENTRAL DE MADRID. KUMUHA AKO NG DALAWANG KURSO,
ANG MEDISINA AT PILOSOPIYA AT PAGSULAT.
26TH SCENE: (MONTAGE:NAMAMASYAL)
RIZAL NARRATION: ANG PANGUNGULILA KO SA AKING PAMILYA AT SA AKING MINAMAHAL NA
LEONOR AY DINAAN KO NA LAMANG SA PAMAMASYAL AT PAGBABASA NG IBA’T IBANG AKDA UPANG
LIBANGAN ANG SARILI.
27TH SCENE MONTAGE: RIZAL HABANG NAMAMASYAL SA MGA GALERYA NG SINING AT MGA MUSEO
SCENE
28TH SCENE (RIZAL AS A MASON) DATE: MARCH 1883
RIZAL NARRATION: AKO’Y SUMAPI SA LOHIYA NG MASONERIYA NA TINATAWAG NA
ACACIA,KABILANG SA SAMAHANG ITO ANG ILANG LIBERALISTA GAYA NINA MIGUEL MORAYTA,
FRANCISCO PI Y MARGAL, MANUEL BECERRA, EMILIO JUNOY AT JUAN RUIZ ZORILLA.
MONTAGE: PAGPUPULONG NG MGA MASON (LOCATION: SALA O KAYA TERRACE NG CASA NICOLASA
ULIT)
* GAYA NG SA ILUSTRADO, NAG UUSAP, MAY TUMATAYO TAPOS FINAFLASH YUNG NAMES NILA
BAWAT ISA.
29TH SCENE: (ROMANCE WITH CONSUELO ORTIGA Y PEREZ)
DATE: DATE: AUGUST 22, 1883 (LOCATION: GARDEN NG CASA NICOLASA)
RIZAL NARRATION: HINDI KO MAIWASANG MALUMBAY AT MAKADAMA NG KALUNGKUTAN SAPAGKAT
AKO’Y NANGUNGULILA SA AKING TINUBUANG LUPA. NGUNIT LAHAT NG ITO’Y NAIIBSAN TUWING
AKING NASISILAYAN ANG MAGANDANG MUKHA NI CONSUELO.
RIZAL: ISINULAT KO ANG TULANG ITO PARA SA IYO CONSUELO SANA’Y MAGUSTUHAN MO ITO
(INIABOT ANG TULA “A LA SEÑORITA C.O.Y.P”)
CONSUELO: SALAMAT PEPE
RIZAL NARRATION: AKING INAKALA NA ANG PAGTITINGINAN NAMIN SA ISA’T ISA AY
MAPUPUNTA SA PAG IIBIGAN SUBALIT ITO’Y HINDI NAGBUNGA SA MAS MALALIM NA PAG
IIBIGAN DAHIL SA DALAWANG RASON, ANG UNA AY HINDI MAWALA SA AKING ISIPAN SI LEONOR
RIVERA ANG IKALAWA NAMA’Y ANG AKING KAIBIGAN NA SI EDUARDO LETE AY MAY TINATAGONG
PAGHANGA RIN KAY CONSUELO.
30TH SCENE: PAGTATAPOS NG PAG AARAL SA MADRID (BAHAY)
RIZAL NARRATION: TAONG 1885 NANG AKO’Y MAKAPAG TAPOS NG PAG AARAL SA MADRID, SA
PAGKAKATAONG ITO AY LABIS AKONG NAKARAMDAM NG TUWA DAHIL SA WAKAS AY NAGING ISA NA
KONG GANAP NA MANGGAGAMOT AT NAPAGTAGUMPAYAN KO ANG IPINAPANGARAP NG AKING KUYA
PACIANO.
MONTAGE: (TINITIGNAN ANG MGA DIPLOMA) PLACE: GREENFIELDS
RIZAL NARRATION: NAKALIPAS ANG ILANG BUWAN NANG AKOY MAKAPAGTAPOS NG PAG AARAL,
NAPAG PASYAHAN KONG DUMAYO PAPUNTANG EUROPA…
31TH SCENE (BERLIN, GERMANY 1886)
RIZAL (NARRATION): NOONG AKO’Y NAGTUNGO SA BANSANG BERLIN, GERMANY, DOON AY
ISINULAT KO ANG ANG UNANG SULAT NA IBINIGAY KO KAY GINOONG BLUMETRITT.
BLUMENTRITT: (BINABASA ANG SULAT GALING KAY JOSE)
RIZAL’S LETTER (BABASAHIN NI NABS; RECORD): “DEAR BLUMENTRITT, I HAVE HEARD THAT
YOU ARE STUDYING OUR LANGUAGE, AND THAT YOU HAD ALREADY PUBLISHED, SOME WORKS
ABOUT IT; PERMIT ME TO SEND YOU A VALUABLE BOOK WRITTEN BY MY COUNTRY MAN IN OUR
LANGUAGE. THE SPANISH VERSION IS MEDIOCRE BECAUSE THE AUTHOR IS ONLY A MODEST
WRITER BUT THE TAGALOG PART IS GOOD, AND IT IS PRECISELY THE LANGUAGE SPOKEN IN
OUR PROVINCE. TRULY YOURS, RIZAL.”
32TH SCENE: (PANAHON NG TAG-LAMIG SA GERMANY) (LOCATION: IBANG PANG BAHAY)

RIZAL (NARRATION): PAGKARAAN NANG ILANG TAON AY NATAPOS KO ANG PAGSULAT SA AKING
UNANG NOBELA NA “NOLI ME TANGERE”.(VIDEO NA NAGSUSULAT SI RIZAL)
RIZAL: (NANGINGINIG, SA LAMIG)
VIOLA: RIZAL, IKAW BA YAN?? ANO ANG NANGYARI SAYO?

RIZAL: WALANG DUMATING NA PERA MULA KAY KUYA PACIANO NGAUNG MGA NAKARAANG BUWAN.
ISANG BESES NALANG AKO KUNG KUMAIN. AKO NA ANG NAGLALABA NG AKING MGA DAMIT PARA
LAMANG MAKATIPID.

RIZAL (NARRATION): DALA NG SOBRANG KAHIRAPAN AT PAGTITIPID SA PANAHONG IYON,

NAPAGISIP ISIP KO NA MAGTANGGAL NG ILANG PAHINA SA AKING NOBELA. ISA SA MGA
KABANATA NA AKING TINANGGAL AY ANG KABANATA PATUNGKOL KINA ELIAS AT SOLOME NA
DAPAT ITO ANG IKADALAWAMPU’T LIMANG KABANATA.

33TH SCENE: (PAGLIMBAG SA NOLI ME TANGERE) (LOCATION: PAMINTUAN)

RIZAL: NAKAHANAP NA DIN TAYO NG MAGLILIMBAG NG NOLI ME TANGERE. ANG LAKI NG TIPID
NATEN SA BERLINER BUCHDRUCKREI-ACTION-GESSELSCHAFT NA HUMINGI LAMANG NG 300 PESOS
PARA SA DALAWANG LIBONG KOPYA.

VIOLA: MASYADO KANG NAGTITIPID RIZAL, KAYA KO NAMANG BAYARAN ANG GASTOS KAHIT SA
IBA TAYO NAGPALIMBAG.

RIZAL: MAS MABUTI NANG MAKATIPID.

RIZAL (NARRATION): (MONTAGE SCENE NG PAGBABASA NG PAULI’T ULIT SA NOLI) ARAW-ARAW

NAMING BINABASA NG PAULIT ULIT ANG NOLI ME TANGERE PAGKATAPOS NITONG MAILIMBAG
UPANG KUNG MAY MALI AY AMING MAITAMA. NOONG IKADALAWAMPU’T ISA NG MARSO TAONG
1887 AY LUMABAS NA SA PALIMBAGAN ANG AKING AKDANG NOLI ME TANGERE, ANG KABULUHAN
NG PAGSULAT KO NG AKDANG ITO AY UPANG MABUKSAN ANG MGA MATA NG MGA PILIPINO SA
KANSER NG LIPUNAN NA NANGYAYARI SA BANSA. ITO AY ANG PANANAKOP NG KASTILA SA
ATING BANSANG PILIPINAS.(34TH SCENE NA NAGSUSULAT SI RIZAL)

35TH SCENE: (MANUSKRIPTO) (LOCATION: PAMINTUAN)

RIZAL: VIOLA, ITONG MANUSKRIPTONG ITO AY BINIBIGAY KO NA SA IYO. SALAMAT SA

TULONG MO. BALANG ARAW AY MAPAPALTAN KO RIN ANG KABAITANG NAIDULOT MO SA AKIN.
VIOLA: SALAMAT RIZAL. (TATANGAPIN ANG MANUSKRIPTO).

36TH SCENE: PAGBALIK SA BAYANG CALAMBA (LOCATION: BAHAY)

FRANCISCO: (NAGBABASA NG SULAT GALING KAY RIZAL)

JOSE (NARRATION): MAHAL KONG AMA, GUSTO KO MUNANG HUMINGI NG KAPATAWARAN DAHIL SA
AKING PAGTAKAS SA INYO UPANG MAKAPAGARAL DITO SA MADRID. AKO PO AY NAGHAHANAP NG
KARUNUNGAN NA MAKAKATULONG SA AKIN SA PAGPAPALAYA SA ATING BANSA. SA IKALABINLIMA
PO NG HULYO AY MAGHAHANDA NA AKO SA AKING PAGUWI. AGOSTO NG KASALUKUYANG TAON AY
MAGKIKITA-KITA NA TAYONG MULI. NAGMAMAHAL, JOSE.
RIZAL NARRATION: IKATLO NG HUNYO TAONG 1887 MULI AKONG NAGLAKBAY PABALIK SA AKING
BAYANG CALAMBA. SA PAGKAKATAONG ITO AY MULI KONG NASAKYAN ANG BAKONG DJEMNAH NA
SIYANG SINAKYAN KO PATUNGO NOON SA EUROPA. (MONTAGE NA NAG SUSULAT SI RIZAL)
RIZAL (NARRATION): MATAPOS NG AKING MASAYANG PAGLALAKBAY SA DAGAT NG TSINA
IKALIMA NG AGOSTO SA TAONG DING IYON AY NAKARATING AKONG MULI SA MAYNILA. DOON AY
UNA KONG BINISITA ANG AKING MGA KAIBIGAN NGUNIT DI NAGTAGAL AY NAGPAALAM NA AKO
UPANG MAKAUWI NA SA CALAMBA SAPAGKAT BATID KO NA ANG AKING PAMILYA AY SABIK NA
AKONG MAKITA. (MONTAGE NA NAKARATING SI RIZAL KASAMA NG PAMILYA NYA)
(MONTAGE: PAPASOK SA BAHAY)
RIZAL: NANANG, TATANG, NAIS KOPO SANANG MAGPAALAM AKIN LAMANG PONG BIBISITAHIN
ANG AKING LEONOR.

FRANCISCO: HINDI MAARIN PEPE. ALA MO BANG MAINIT KA SA MATA NG MGA PRAYLE? BILANG
AMA MO AY HINDI AKO PAPAYAG. NAIS MO NA BA TALAGANG MAWALA BUHAY MO DITO SA
MUNDO?! DI MAAARI!
RIZAL: (TATANGO PERO MALUNGKOT) KUNG IYAN PO ANG IYONG NAIS TATANG. SUSUNOD NALANG
AKO. (AALIS)

RIZAL (NARRATION): MATAPOS KONG MAKAPAGTAYO NG AKING KLINIKA AY NAPAG ISIP ISIP
KO NA SIMULAN ANG AKING IKALAWANG NOBELA, ANG EL FILIBUSTERISMO. NGUNIT HINDI
MAITATANGGI NA MARAMING BUMABATIKOS SA AKING AKDANG NOLI ME TANGERE. KABILANG NA
DITO ANG 8 POLYETO NA ISINULAT NI PADRE JOSE RODRIGUEZ. ANG MGA PRAYLE AY
NAGIINIT DAHIL SA PAGLABAS NG KATOTOHANANG NANGYAYARI SA PILIPINAS. NGUNIT ILAN
SA AKING MGA MATATALIK NA KAIBIGAN AY DINIPENSAHAN NAMAN ITO. (HABANG NAG SUSULAT
SI RIZAL)
37TH SCENE: DATE:1888 (LOCATION: OFFICE DIN NG GOB HEN; SCHOOL B3)
RIZAL(NARRATION): ILANG ARAW LANG ANG LUMIPAS NANG MAKABALIK AKO MULA SA EUROPA,
IPINATAWAG AKO NI GOBERNADOR GENERAL TERRERO UPANG PAG-USAPAN ANG UKOL SA NOLI AT
NILALAMAN NITO.
TERRERO: BUENOS DIAS RIZAL. ALAM MO NA SIGURO ANG BALITA TUNGKOL SAIYO. DELIKADO
ANG BUHAY MO NGAYON KUNG KAYA’T NAIS KONG LISANIN MO ANG PILIPINAS SA LALONG
MADALING PANAHON. AYOKONG MAKITA KANG MAMATAY SA KAMAY NG MGA PRAYLE.
RIZAL: NGUNIT WALA AKONG NAKIKITANG MASAMA SA MGA NAILIMBAG KO.
TERRERO: AKO MAN, WALA AKONG NAKIKITANG MASAMA SA SINULAT MO. SADYANG MAINIT LANG
ANG MATA NILA SAIYO. PERO KUNG ITAN ANG IYONG NAIS AKO’Y LILISAN SA LALONG
MADALING PANAHON.
TERRERO: CUIDATE Y QUE DIOS LOS BENDIGA. (TAKE CARE AND GOD BLESS.)
JOSE: GRACIAS. (THANK YOU.) (AALIS)
38TH SCENE (JAPAN)
RIZAL (NARRATION): SA PANGALAWANG PAGKAKATAON AY AALIS MULI AKO NG BANSA, HINDI
KO MAAATIM NA MASAKTAN ANG AKING PAMILYA AT MAHAL SA BUHAY DAHIL SA AKING
PAGSULAT. ALAM KO DIN NA MAS MAKAKATULONG AKO SA PAG-GISING NG NASYONALISMO SA MGA
PUSO NG MGA PILIPINO KUNG IPAGPAPATULOY KO ANG AKING PAGSUSULAT SA IBANG BANSA.
(MONTAGE RIZAL SAKAY NG OCEANIC)
RIZAL (NARRATION): SAKAY NG BARKONG OCEANIC NARATING KO ANG BANSANG JAPAN
RIZAL (NARRATION): SA ILANG ARAW NA AKING PANANATILI AKO AY NAKATANGGAP NG
IMBITASYON MULA KAY JUAN PEREZ CABARELLO
(MONTAGE BABASAHIN NI RIZAL ANG IMBITASYON)
JUAN PEREZ CABARELLO (VOICE OVER): DR. JOSE PROTACIO RIZAL INIIMBITAHAN KITANG
MANATILI SA SPANISH LEGASYON UPANG MAS LALONG MAHASA ANG IYONG PROPESYON SA
LARANGAN NG MEDISINA NAGMAMAHAL JUAN PEREZ CABARELLO
39TH SCENE (LOCATION: CASA NICOLASA)
RIZAL (NARRATION): HABANG AKO AY PAPALABAS PATUNGO SA PINTUAN NG LEGASYON
NAPAHINTO AKO NG MASILAYAN NG AKING DALAWANG MATA ANG NAPAKAGANDANG BINIBINI.
(MONTAGE LALABAS SI RIZAL SA PINTUAN TAPOS MAKIKITA NIYA SI OSEI – SAN)
RIZAL (NARRATION): NAGTANONG-TANONG AKO SA MGA EMPLEYADO NG LEGASYON UPANG MAS
MAKILALA ANG BINIBINING PUMUKAW NG AKING MGA MATA.
(MONTAGE:HABANG NAG UUSAP SI RIZAL AT HARDENERO) (HABANG NAKATINGIN SI RIZAL KAY O
SEI SAN)
RIZAL: KONI CHILA SAHA, ANA TAGAS TIDE DERIGA UNANAKO NEYO TEBA TESI DEDE SEBARA
KUMAYNE (ENGLISH SUB)
HARDENERO: SONO JOS TIWA DILT SEIKO USUI, KANUSHA SEIKATSU NIEN, NONOKADE KANA
SORIONOHASIN CHININA (ENGLISH SUB)
RIZAL: WATASI WADE PISE JOSE RIZAL KADAHA MANILA, NAHAMO ISA KASIKAN. MO
SIWAKYERI MASIN WATASIN, AKO SINABAY MAZUSHI HANES NIPONGGO. ARIGATO CHOWSE NICHI
KULA. (ENGLISH SUB)
RIZAL (NARRATION): KINABUKASAN, INABANGAN KO ANG PAGDAAN MULI NI SEIKO USUI AT
HINDI NAMAN AKO NABIGO, DUMAAN SIYA SA AKING HARAPAN. DALI DALI KONG INALIS ANG
AKING SUMBRERO UPANG MAGPAKILALA.
RIZAL : KANI CHILA! (ENGLISH SUB)
HARDENERO: YOI TSUITACHI SEIKO USUI. KORA WA, RISARUDEARI, KARE WA KOSHIKAN DE
KOKO NI TODOMARU YO NI SASOWA RETA MANIRA NO ISHIDESU. GOOD DAY SEIKO USUI. (THIS
IS RIZAL AND HE IS A PHYSICIAN IN MANILA WHO WAS INVITED TO STAY HERE AT THE
LEGATION.)
RIZAL: (PAUTAL-UTAL)HOSE RISARU. SORE WA ANATA NI AETE URESHIDESU. (JOSE RIZAL. IT
IS NICE TO MEET YOU.)
OSEI SAN: I SPEAK ENGLISH AND FRENCH. JE PARLE ANGLAIS ET FRANCAIS. (I SPEAK
ENGLISH AND FRENCH)
RIZAL: JE VOIS. J’AI PENSE QUE JE BESOIN D’ETUDIER ADVANTAGE SUR LE JAPON. J’AI
DE LA CHANCE QUE VOUS POURRIEZ PARLER DEUX LANGUES QUE JE CONNAIS. SOYONS AMIS ET
S’IL VOUS PLAIT PRENDRE SOIN DE MOI. (I SEE. I THOUGHT THAT I NEED TO STUDY MORE
ABOUT JAPAN. I AM LUCKY THAT YOU COULD SPEAK TWO LANGUAGES THAT I KNOW. LET US BE
FRIENDS AND PLEASE TAKE CARE OF ME.)
OSEI SAN: AS YOU WISH IT. (SHAKEHANDS RIZAL AND OSEI SAN)
40TH SCENE (LOCATION: LIBRARY)
RIZAL (NARRATION): DITO NAGSIMULA ANG MAGANDANG PAGTITINGINAN NAMIN NI OSEI SAN.
SIYA ANG NAGING AKING GABAY, TUTOR AT TAGASALIN. LAHAT NG HINAHANAP KO SA ISANG
BABAE AY NAKITA KO KAY O-SEI-SAN.
MONTAGE LIBRARY TINUTURUAN NI OSEI SAN SI RIZAL

RIZAL (NARRATION): NGUNIT NOONG IKALABING-TATLO NG ABRIL 1888 AY NILISAN KO ANG

BANSANG JAPAN. NAPAGDESISYUNAN KONG IPAGPATULOY AKING PAGLALAKBAY SA ESTADOS
UNIDOS. KAHIT ALAM KO NA NASAKTAN ANG AKING PINAKA MAMAHAL NA SI O-SEI-SAN AY
KAILANGAN KONG IPAGPATULOY ANG AKING PAGLALAKBAY AT MISYONG PALAYAIN ANG AKING
BANSANG PILIPINAS.
41TH SCENE (RIZAL IN LONDON) (LOCATION: CLARK)
RIZAL NARRATION: NOONG MAYO 25, 1888 AKO AY NAGTUNGO SA LONDON UPANG HIGIT KO
PANG MAPALAWAK ANG AKING KAALAMAN SA WIKANG INGLES.PANSAMANTALA AKONG NANIRAHAN
SA BAHAY NI ANTONIO MA. REGIDOR

MONTAGE: 1. RIZAL PALINGON LINGON SA PALIGID, 2. PAGBUBUKSAN NG PINTO NI ANTONIO

MA. REGIDOR SI RIZAL UPANG IWELCOME SIYA SA BAHAY

RIZAL NARRATION: DI NAGTAGAL AKO’Y NAKAHANP RIN NG ISANG BAHAY NA MATITIRHAN

MALAPIT SA MUSEO NG BRITANYA. AT ITO AY ANG BAHAY NG PAMILYANG BECKETT.

MONTAGE: LABAS NG BAHAY. PAGBUBUKSAN NG PINTO NI MR. BECKETT NASA LIKOD NIYA SI
GERTRUDE.

RIZAL NARRATION: GINUGOL KO ANG AKING ORAS SA PAMBANSANG AKLATAN NG BRITANYA NA

NAGTATAGLAY NG NAPAKARAMI AT DI PANGKARINWANG AKLAT. KADALASAN AY PUMUPUNTA AKO
DITO UPANG MAGSALIKSIK.

MONTAGE: RIZAL READING IN THE LIBRARY, KUNWARI NAG TTAKE NOTES SI RIZAL SA BOOK NI
MORGA (SUCESOS DE LAS ISLAS FILIPINAS)

42TH SCENE (ROMANCE WITH GERTRUDE BECKETT) (PAMINTUAN)

RIZAL NARRATION: SA PAGTIRA KO SA BAHAY NG MGA BECKET HINDI KO MAIPAGKAKAILA ANG
AKING LIHIM NA NARARAMDAMAN SA PANGANAY NA ANAK NI GINOONG CHARLES, SI GERTRUDE O
KUNG TAWAGIN KO SIYA’Y GETTIE. AKING LUBOS NA IKINATUWA ANG PAGHANGA RIN NIYA SA
AKIN.
MONTAGE: GERTRUDE AT RIZAL NAGKKWENTUHAN AT NAGTATAWANAN.
(FAMILY PICNIC)
GETTIE: PETTIE EAT SOME MORE, I MADE THIS FOR YOU (MAY INABOT NA CHOCO TOPS)
RIZAL: THANKYOU GETTIE (NAHAWAKAN ANG KAMAY NI GETTIE HABANG KINUHA NIYA YUNG
PAGKAIN, FOCUS NATIN SA MATA CHAKA KAMAY NILA)
RIZAL NARRATION: DI NAGLAOY AKING NAPAGTANTO NA HINDI KAMI MAARING MAGKATULUYAN AT
IKASAL NI GETTIE DAHIL SA AKING MISYON SA HINAHARAP.
MONTAGE: MALALIM NA NAG IISIP SI RIZAL NAKATINGIN SA MALAYO
RIZAL NARRATION: NOONG IKA 19 NG MARSO 1889 MASAKIT MAN PARA SA AKIN TULUYAN
NAKONG NAGPAALAM SA PAMILYANG BECKET LALONG LALO NA KAY GERTRUDE. AT AKO’Y
NAGTUNGONG PARIS.

MONTAGE: NASA HARAP NG PINTO ANG PAMILYANG BECKET HABANG SI RIZAL NASA LABAS NA NG
GATE AT LUMAKAD NA PAPALAYO.

43TH SCENE (RIZAL IN PARIS) CLARK

RIZAL NARRATION: NAKARATING AKO NG PARIS NOONG MARSO 1889, AKO’Y LUBOS NA
NAHIRAPAN SA PAGHAHANAP NG MATITIRHAN DAHIL SA DARATING NA MAYO AY DITO GAGANAPIN
ANG EKSPOSISYONG UNIBERSAL. DAHIL DITO NAGING MATAAS ANG PAMUMUHAY SA PARIS
MONTAGE: RIZAL KUMAKATOK, PAPAKITANG NAKIKIPAG USAP SA MAY ARI, DI PAPAYAGAN AT
PAGSASARADUHAN NG PINTO. KAKATOK SI RIZAL SA IBANG BAHAY ITUTURO NG MAY ARI ANG
MATAAS NA PRESYO NG RENTA.

RIZAL NARRATION: GINUGOL KO ANG AKING ORAS SA PAMBANSANG AKLATAN NG PARIS, DITO’Y
IPINAGPATULOY KO ANG PANANALIKSIK AT PAGLALAGAY NG ANOTASYON SA AKLAT NI MORGA.
MONTAGE: NAGBABASA AT NAGSUSULAT SA LIBRARY
(PUBLICATION OF RIZAL’S ANNOTATED EDITION OF MORGA’S SUCESOS)
RIZAL NARRATION: NOONG 1890 NAILIMBAG NA ANG AKING EDISYON NA MAY ANOTASYON SA
AKDANG SUCESOS NI MORGA.
MONTAGE: PAG ABOT NI GARNIER FRERES KAY RIZAL NG AKLAT
44TH SCENE (RIZAL IN BELGIAN BRUSSELS)

RIZAL NARRATION: PAGKATAPOS KONG MANIRAHAN SA PARIS NAPAG PASYAHAN KONG DUMAKO SA
BRUSSELD DITO SA BELHIKA, AKO’Y NAGING ABALA SA PAGSUSULAT NG EL FILIBUSTERISMO.
AKO RIN AY NAGSULAT NG MGA ARTIKULO PARA SA LA SOLIDARIDAD.
MONATAGE: SOLIDARIDAD

45TH SCENE (EL FILIBUSTERISMO NALATHALA SA GHENT)

RIZAL NARRATION: AKO’Y NAGTUNGONG GHENT, ISANG KILALANG SIYUDAD-UNIBERSIDAD SA
BELHIKA. ANG PAMUMUHAY RITO AY DI HAMAK NA MAS MABABA KUMPARA SA BRUSSELS. HIGIT
PA RON, ANG HALAGA NG PAGPAPALIMBAG AY HIGIT NA MAS MABABA RITO.
MONTAGE: RIZAL NAGLALAKD LAKAD SA ISANG PARKE OKAYA SA HARAP NG ISANG BUILDING
RIZAL NARRATION: KAAGAD AKONG NAGHANAP NG IMPRENTAHANG MAY MABABANG SINGIL.
NAGING DESPERADO AKO DAHIL PAUBOS NA ANG AKING PONDO, NAGAWA KONG MAG SANGLA NG
ALAHAS UPANG MAY MAIBIGAY AKONG PAUNANG BAYAD.
MONTAGE: NAKAKITA NG IMPRENTAHAN, PAKITA NATING NAG SANGLA SIYA NG ALAHAS.
RIZAL NARRATION: NALAMAN NG AKING MATALIK NA KAIBIGAN NA SI VALENTIN VENTURA ANG
AKING HINAHARAP NA SULIRANIN, SIYA ANG NAGLIGTAS NG EL FILIBUSTERISMO.
MONTAGE: VALENTIN VENTURA NAGPADALA NG PERA PAMPA LIMBAG
RIZAL NARRATION: IKA 18 NG SETYEMBRE TAONG 1891 NANG MATAPOS ANG PUBLIKASYON NG
AKING AKDA.
MONTAGE: RIZAL HAWAK HAWAK ANG EL FILI
46TH SCENE (LA LIGA FILIPINA) (LOCATION: CASA NICOLASA)
DATE: JUNE 3, 1892
RIZAL (NARRATION: NANG AKOY MAKABALIK SA MAYNILA MINARAPAT KONG MAGPATAWAG NG ISNG
PULONG UPANG BUMUO NG ISANG SAMAHAN NA TINAWAG NA LA LIGA FILIPINA.
RIZAL: UNA SA LAHAT. NAIS KONG MAGPASALAMAT SA INYONG LAHAT SA PAGDALO NIYO SA
PULONG NA ITO.
ANDRES BONIFACIO: NGUNIT, ANO NGA BA ANG IYONG NAIS AT IKA’Y NAG PATAWAG NG
PAGPUPULONG?
RIZAL: NAIS KO SANANG MAGTATAG NG SAMAHAN NG MGA PILIPINO UPANG TUMULIGSA SA
OAMAHALAAN NG MGA KASTILA.
JUANA LOPEZ: NGUNIT GASNO KA NAKATUTIYAK RIZAL NA TAYO’Y MAGTATAGUMPAY? MARAHIL
ALAM NAMAN NATING LAHAT NA SILA’Y LABIS NA MAKAPANGYARIHAN.
RIZAL: KAYA NGA TAYO’ NARIRITO UOANG PAGPLANUHAN ANG ATING MGA ISSSSGAWANG
HAKBANG.
TEODORA PLATA: SANG AYON AKO SA INYONG MGA PLANO JOSE. KAYA’T IKAW MAGOATULIOY SA
IYONG INIHAHAYAG.
RIZAL: KUNG GAYON TAYO NA’T MAGHALAL NG MAMUNUNO SA ATING SAMAHAN.
(MONTAGE NA NAGHAHALAL SILA)
47TH SCENE (LOCATION: PNR HOUSE)
DATE:JULY 7, 1892
KARTERO: (KAKATOK SA PINTO) (SI MARIA ANG LALABAS UPANG KUNIN ANG SULAT AT IAABOT
KAY RIZAL; MONTAGE ANG PAGBIBIGAY)
RIZAL (NARRATION): AKONG NAKATANGGAP NG SULAT MULA KAY GOBERNADOR HENERAL
DESPUJOL KAYA NAMAN AKOY AGAD NA NAGTUNGO SAKANIYA) (LOCATION: OFFICE OF GOB HEN)

RIZAL: GOODMORNING SENIOR. I HAVE RECEIVE THIS LATER (IAABOT ANG LETTER) SAYIN
THAT YOU WANT TO TALK TO ME IN PRIVATE.

DESPUJOL: (TITIGNAN SAGLIT ANG LETTER) YES SENIOR, I WAS SENT YOU THAT LETTER
BECAUSE I WANT TO KNOW IF YOU WANT TO GO BACK IN HONGKONG. (HABABG OAOARATIBG NAG
GUWARDIYA SIBIL)
RIZAL: BUT WHY DID YOU ASK?
GUWARDIYA SIBIL: RIZAL. WE HAVE FOUND THIS IN THE PILLOW CASES OF YOUR SISTER
LUCIA. THIS IS POBRES FRAILES WHICH IS A SATIRE AGAINST DOMINICAN FRIARS.)
RIZAL: I DO NOT KNOW WHERE THAT CAME FROM. WHEN WE ARRIVED IN MANILA, THE
INSPECTORS THOROUGHLY CHECKED OUR LUGGAGES. THAT IS NOT OURS.
GUWARDIYA SIBIL: DON’T DENY IT.
DESPUJOL: SILENCE! YOU WILL BE ESCORTED BY MY NEPHEW RAMON TO FORT SANTIAGO. TAKE
HIM. (LALAPIT ANG GUWARDIYA SIBIL AT HUHULIHIN SI RIZAL)
DATE: AGOSTO 1893
RIZAL (NARRATION): NAMALAGI AKO 4 NA TAON SA DAPITAN. AT DOON AY NAGTAYO AKP NG
AKING SARILING KLINIKA AT SINUBUKANG GAMUTIN ANG AKING NANANG NGUNIT DIKO SIYA
LUBUSANG NAPAGALING. SA PANGYAYARING IYON AY NAUNAWAAN KO KUNG BAKIT HINDI DAPAT
GAMUTIN NG ISANG DOCTOR ANG MIYEMBRO NG KANIYANG PAMILYA. (MONTAGE NA GINAGAMOT
ANG KANIYANG NANANG)
48TH SCENE: DAPITAN (JOSEPHINE) (LOCATION: ROOM SA BULDING 3; SCHOOL)
JOSEPHINE: GOOD DAY, DR. RIZAL. (IAABOT ANG CARD) I AM JOSEPHINE AND I WOULD LIKE
TO INQUIRE ON THE HEALTH OF MY STEPFATHER.
JOSE: OKAY, KINDLY SEND HIM IN.
49TH (IEEXAMIN NI RIZAL ANG MGA MATA NI MR. GEORGE TAUFER.)
RIZAL (NARRATION): SA DAPITAN KO NAKILALA ANG ISANG NAPAKAGANDANG BINIBINI
NAGBIGAY SAAKIN NG ISANG MAGANDANG ALA-ALA. SIYA AY ISANG MAGANDANG IRISH NA TAGA
HONGKONG. (MONTAGE HABANG INEEXAMINE ANG MATA NI MR. TAUFER, NGUNIT NAPAPATINGIN
SI RIZAL KAY JOSEPHINE)
(MONTAGE SWEET SCENE NG DALAWA) (LOCATION: GARDEN NG CASA NICOLASA)
RIZAL (NARRATION): HINDI NAGTAGAL AY NAHULOG ANG LOOB NAMIN SA ISA’T ISA. NAGING
MATAMIS ANG PAGSASAMA NAMING DALAWA. KAMIY NAGNAIS NA MAGPAKASAL NGUNIT HINDI KAMI
PINAYAGAN NI PADRE OBACH DAHIL KINAKAILANGAN PANG KUNI ANG PAHINTULOT NG BISHOP SS
CEBU.
RIZAL: SA MATA NG DIYOS, TAYO AY KASAL NA.
(INTIMATE)
JOSEPHINE: JOSE, TINATANGAP KITA NG BUONG BUO AT NANAISIN KO NA MAMUHAY KAPILING
KA HABANGBUHAY.
50TH SCENE RIZAL: (HAHALIKAN SI JOSEPHINE.)
(LOCATION: KWARTO DUN SA BAHAY SA BETIS)
(HIHIGA ANG DALAWA SA KAMA AT ALAM NA)
(BED SCENE)

51TH SCENE: (LOCATION:B3 SCHOOL)

DATE: JUNE 21, 1896

(DADALAW SI PIO KASAMA ANG KAIBIGAN)

PIO VALENZUELA: NAIS KONG IPATINGIN ANG AKING KASAMA. SIYA AY MAY PROBLEMA SA
KABIYANG MGA MATA.

RIZAL: MUKHANG HINDI LANG IYAN ANG IYONG OAKAY SA OAGDALAW DITO SAAKIN DR.
VALENZUELA.

PIO: TUNAY NGANG NAPAKA TALINO MO JOSE. NAIS NI ANDRES NA IPAALAM SAIYO NA HANDA
NA ANG KATIPUNAN SA PAGSUGOD SA PAMAHALAAN. TAYO AY NAKAHANDA NA SA ATING
ADHIKAIN.

RIZAL: HINDI BA’T MASYADO PANG MAAGA PARA ISAGAWA ANG GANYANG BAGAY? ALAM NAMAN
NATING LAHAT N HINDI PA NAKAHANDA ANG ATING BAYAN SA GANYANG KALAKING
RESPONSIBILIDAD. KULANG BA KULANG TAYO SA MGA SANDATAT ARMAS. IPAGPAUMANHIN NYO
NGUNIT HINDI AKO PABOR SAINYO.

PIO: NGUNIT NAKAPLANO NA ITO AT ITO ANG PARAAN NG PAGLAYA MO SA BILANGGUAN NA

ITO.

RIZAL: NGUNIT AYOKONG SIRAIN ANG AKING MGA SALITA. AKOY MAKAPANGAKO NG HINDI AKO
TATAKAS. AT ISA PA’Y PINAYAGAN NAKO NI HENERAL BLANCO NA TUMUNGO SA CUBA UOANG
MAGING DOCTOR NG MGA HUKBO NANG SA GAYOY MAPAG ARALAN KO RIN ANG MGA BAGAY-BAGAY
TUNGKOL SA DIGMAANG PANG PRATIKAL.

PIO: MUKHANG HINDI KITA MAPIPILIT SA AMING ADHIKAIN JOSE.

RIZAL: PAUMANHIN. (YUYUKO)

*Kulang*
52TH SCENE: (HIMAGSIKAN) (LOCATION: PAMINTUAN HOUSE)

RIZAL (NARRATION): KINAILANGAN KONG MAGMADALI UPANG HINDI MAABUTAN NG HIMAGSIKAN

NOON SAPAGKAT DELIKADO ANG PANAHON NA IYON. NGUNIT AKO’Y HULI NA. NAKAALIS NA ANG
BAPOR PATUNGONG ESPANYA NANG ARAW NA IYON. NGUNIT PAGKALIPAS NG ISANG BUWAN.
LULAN NG ISANG BARKONG ISLA DE PANAY, AKO’Y NATULOY SA PAGTUNGO KO SA ESPANYA AT
DOOY NAKAUSAP KO SI DON PEDRO.

DATE: AGOSTO 23,1896

DON PEDRO: NAIS KO SANANG HILINGIN NA TUMIGIL KANA DITO SA SINGAPORE JOSE. AKOY
HINDI MAPALAGAY SA LIHAM NA IYONG TINANGGAP.

RIZAL: ANG LIHAM NA INIHATID NI GOBERNADOR BLANCO? NGUNIT UMAASA AKONG MAGANDA
ANG PATUTUNGUHAN NG LAHAT NG ITO.

PEDRO: NGUNIT JOSE, TILAY MASYADONG MATTAG ANG IYONG PANINIWALA SA GOBERNADOR.
DAPAT ALAM MO NA HINDI DAPAT SYA PAGKATIWALAAN.
RIZAL: MANALIG NA LAMANG TAYO PEDRO. MAGIGING MAAYOS DIN ANG LAHAT NG ITO.

53TH SCENE: (PAGDAKIP KAY RIZAL) (LOCATION: BAHAY SA BETIS)

DATE: SETYEMBRE 3, 1896

MARIA: (TATAKBO SI MARIA TUNGO SA KANYANG NANANG) NANANG! NANANG!

D.TEODORA: O MARIA, ANO BANG NANGYARI SAYO AT IKA’Y SUMISIGAW.

MARIA: SI JOSE. (MANGIYAKNGIYAK)

D.TEODORA: ANONG NANGYARI SA AKING KAWAWANG ANAK, SABIHIN MO. (KINAKABAHAN

ATMANGIYAKNGIYAK) (BULAG)

MARIA: BALIBALITA NA SYA AY DINAKIP SA KANIYANG SINASAKYANG BARKO. ANG

BARKONGISALA DE PANAY.

D.TEODORA: (MANLALAMBOT AT SASALUHIN NI MARIA) JUSKO. ANG ANAK KO.

54TH SCENE: (PAGSULAT SA PUNONG MAHISTRADO UPANG TULUNGAN SI RIZAL)(LOCATION: CASA

NICOLASA)
DATE: SEPTEMBER 30, 1896

ANTONIO REGIDOR: KAILANGAN NATING MATULUNGAN SI RIZAL SA KANIYANG

KINAROROONANNGAYON. KAYA NAMN KILANGAN NATING GUMAWA NG PARAAN.

SIXTO LOPEZ: SA PAPAANONG PARSAN NAMAN DR.

REGIDOR: MAGHAHAIN TAYO SA OUNONG MAHISTRADONG JABEAS CORPUZ. UPANG MARINIG

NILAANG ATING SALOOBIN.

SIXTO: MAYROON BA AKONG MAITUTULONG?

REGIDOR: KUNG IYONG NAIS AY IKAW NA ANG MAGHATID SAKANILA NITO.

SIXTO: MASUSUNOD.

55TH SCENE:(MONTAGE NA IAABOT NI SIXTO ANG SULAT CORPUZ NGUNIT PAG ALIS NITO AY
PUPUNITINNIYA ANG SULAT)

56TH SCENE: (REGIDOR AT SIXTO)

SIXTO: GINOO, MUKHANH HINDI TAYO PINAKINGGAN NG MGA KASTILASS ATING

MGAISINANGGUNI.

REGIDOR: ANO PA BANG MAAASAHAN NATIN SA MGA KASTILA NA IYAN. SNG MAHALAGA
AYMATULUNGAN NATIN SI JOSE.

57TH SCENE: (LOCATION: OFFICE NG GOB. HENERAL)

GUWARDIYA SIBIL: GOBERNADOR HENERAL ANG ILANG PARTE NG ATING LUPAIN AY UNTI-UNTI
NG NALULUPIG NG MGA INDIYO.

DESPUJOL: (GALIT) AT SINO SINONG MGA HANGAL ANG NAMUNO SA KILUSANG ITO?!

GUWARDIYA SIBIL: AYON SA AKING NATANGGAP NA LIHAM(BUBUKSAN) SINA MARIANO LIANERA

AY NAGTAGUMPAY SA PAGLUSOB SA GITNANG LUNGSOD AT HABANG SI EMILIO AGUINALDO AY
NALUPIG NA ANG CAVITE.

58TH SCENE: (PAGLILITIS) (LOCATION: BAHAY?)

DATE: NOVEMBER 29, 1896

HUKOM NICOLAS DELA PEÑA: AYON SA AKING PAGSISIYASAT MAY DALAWANG KATIBAYAN NA
LABAN SAIYO. UNA, AY ANG SINUMPAANG PAHAYAG MULA SAIYONG MGA NAKASALAMUHA SA
BUHAY. AT ANG PANGALAWA AY ANG MGA KATIBAYANG DOKUMENTO TULAD NG MGA ARTUKULO,
TULA, LIHAM AT MGA TALUMPATI NA IYONG ISINULAT.

RIZAL: WALANG MASAMA SA MGA ARTIKULO AT TULANG GINAWA KO! HINDI ITO MAKATARUNGAN!
SISIGURADUHIN KO NA MALILINID KO ANG AKING PANGALAN.

PISCAL ENRIQUE DE ALCOCER: ITO LAMANG ANG AKING MAIMUMUNGKAHI PINAPAHINTULUTAN

KITA NA MAMILI NG IYONG MANANAGGOL.

59TH SCENE DATE: DECEMBER 11, 1896 (LOCATION: BAHAY)

KORONEL FRANCISCO OLIVE: ITO LAMANG ANG AKING MASASABI. UNA, ANG NASASAKDAL AY
KAILANGANG HUMARAP SA PAGLILITIS SA LALONG MADALING PANAHON. IKALAWA, SI RIZAL AY
MANANATILI SA PIITAN. IKATLO, ANG PAGTATANGGOL AY GAGAMPANAN NG ISANG HUKBONG
KASTILA AT NG USANG MANANANGGOL. IKAAPAT, MAGMUMULTA SIYA NG HANGGANG ISANG
MILYONG PISO.

60TH SCENE: (PAGLILITIS) (LOCATION: B3 SA SCHOOL OR BAHAY?)

DATE: DECEMBER 26, 1896

GOB. CAMILO DE POLAVIEJA: NANDITO TAYO NGAYON UPANG LITISIN SI JOSE RIZAL UKOL SA
KANYANG KASONG PAG AALSA, SEDISYON, AT PAGTATAG NG MGA ILEGAL NA MGA SAMAHAN.

TINYENTE LUIS TAVIEL DE ANDRADE: SI RIZAL AY GINAGAWA LAMANG ANG KANIYANG

TUNGKULIN PARA SA ATING BAYAN AT WALA AKONG NAKIKITANG MASAMA LABAN DITO. ISAPA’Y
MAHIRAP UNAWAIN ANG USAPING ITO DAHIL SA MGA DAMDAMIN LABAN SS NASASAKDAL.
(PAPAKITA MUKHA NI RIZAL NAMALALIM ANG INIISIP)

GOB. CAMILO: NGUNIT PAANO MO IPAPALIWANAG ANG IBINIBINTANG SA KANIYA NG MGA

HUKOM?

TINYENTE TAVIER: ANG MGA HUKOM AY HINDI DAPAT MAGING MAPAGHIGANTI! MANAPA’Y DAPAT
SILANG MAGING MAKATARUNGAN.

EXTRA: (MAGSASABI NG..) TAMA, TAMA.

HUKOM NICOLAS DELA PEÑA: TUMAHIMIK ANG LAHAT! (TATAYO) KING SINASANG-AYUNAN ANG
NATURANG HATOL SA TONG NASAKDAL.

GOB. CAMILO: KUNG GAYO’Y TAPOS NA ANG USAPIN (PAPAKITA ANG MUKHA NI RIZAL)IKAW
RIZAL AY HINATULANG BARILIN SA BAGUMBAYAN SA UMAGA NG IKATATLUMPU NG DISYEMBRE.

61TH SCENE: TAVIEL AND RIZAL (SA KULUNGAN)

TAVIEL BINABASA ANG PAPEL NG) HINDI MAKATARUNGAN ANG NANGYARI! HINDI MAN LANG
TAYO BINIGYAN NG PAGKAKATAON. MINADALI NILA ANG PAGLILITIS! NILOKO NILA TAYO!
GINAMIT LANG NILA TAYO!

RIZAL: BAKIT BA IKAW ANG GALIT NA GALIT EH AKO ITONG MAMAMATAY?

TAVIEL: BUTI NAMAN AT NAKAKAPAG PATAWA KAPA?

RIZAL: (MAINAHON) TAVIEL

TAVIEL: AYOKO NA! MAGBIBITIW AKO SA LAHAT NG TUNGKULIN KO SA GOBYERNO. UUWI NA

AKO SA ESPANYA. (TITINGIN KAY RIZAL) HIYANG HIYA AKO SAYO. HIYANG HIYA AKO
SAINYO.

RIZAL: BAKET?

TAVIEL: DAHIL ISA AKONG KASTILA.

RIZAL: HINDI KA KASTILA TAVIER, PAREHO LANG TAYO.

62TH SCENE

RIZAL NARRATION: SINUBUKAN NG AKING NANANG NA MAKIUSAP KAY GOBERNADOR POLAVIEJA

UPANG MAKIUSAP NA AKO’Y HUWAG NANG PATAYIN. NGUNIT HINDI ITO INASIKASO NG
GOBERNADOR. HINDI NIYA DININIG ANG DAING NG AKING NANANG SAKANYA.
(MONTAGE: NAKIKIUSAO SI D.TEODORA KASAMA ANG DALAWANG ANAK NIYA KAY GOB.
POLAVIEJA)

63TH SCENE (SA KULUNGAN BAGO PATAYIN SI RIZAL)

DEC. 29, 1896

RIZAL NARRATION: DISYEMBRE 29, 1896 NANG AKO’Y IHATID SA AKING PANSAMANTALANG
KWARTO HABANG AKO’Y NAG AANTAY NG ARAW NG HATOL NILA SAAKIN.
(MONTAGE: PAGHATID NG MGA GUWARDIYA SIBIL KAY RIZAL SA KANIYANG PANSAMANTALANG
KULUNGAN)
(MONTAGE: YUNG PAGHATID KAY RIZAL AT ANG KWARTO NITO)

64TH SCENE: (KATIPUNAN)

ANDRES BONIFACIO: KAILANGAN NATING GUMAWA NG PARAAN UPANG ILIGTAS SI JOSE RIZAL!
MABUHAY SI JOSE RIZAL!

ALL: MABUHAY! MABUHAY SI JOSE RIZAL!

PACIANO: MANAHIMIK KAYO! TUMAHIMIK KAYONG LAHAT! TUMAHIMIK! MASYADONG MAHIGPIT

ANG PAGBABANTAY NG MGA KASTILA KAY PEPE! HINDI MADALING MAGAWA YANG NAIS NYO!

ANDRES BONIFACIO: HANDA KAMING MAGBUWIS NG BUHAY PARA MAILIGTAS LAMANG SI JOSE
RIZAL!

ALL: MABUHAY SI RIZAL! MABUHAY! MABUHAY!

PACIANO: TAMA NA! TUMAHIMIK ANG LAHAT! AKO MAN! GUSTO KONG MAILIGTAS ANG AKING
KAPATID! NGUNIT NATITIYAK KO NA KAILAN MAN HINDI GUGUSTUHIN NI PEPE NA DUMANAK
ANG DUGO NG DAHIL SAKANYA! WALA NA TAYONG MAGAGAWA! DIYOS NA ANG BAHALANG
MAGLIGTAS SAKANYA! (MANGIYAK-NGIYAK)

ANDRES: (HAHAWAKAN ANG BALIKAT NI PACIANO)

PACIANO: (HAHAWAKAN DIN ANG BALIKAT NI ANDRES)

SCENE: PAGSULAT NI RIZAL PARA KAY PACIANO

RIZAL NARRATION: MAHAL KONG KAPATID, MAY APAT NA TAON NA AT KALAHATI NG HINDI
TAYO NAGKIKITA O NAKAPAG UUSAP MAN LAMANG. AT MAAARING KAILAN MAN AY HINDI NA
MAGKITA. NGAYON AKO’Y MAMAMATAY NA DINARAMDAM KO NA MAIIWAN KANG MAG-ISA UPANG
BUMASAN NG LAHAT NG BIGAT NG ATING MGA KAANAK AT NG ATING MATATANDANG MAGULANG.
NAGUGUNITA KO ANG KALAKHAN NG IYONG HIRAP UPANG MABIGYAN NG ISANG KARERA. HINDI
KO INAKSAYA ANG PANAHON KO. (MONTAGE: MEDYO MATAGAL NA NAGSUSULAT SI RIZAL)

65TH SCENE: (PAGDALAW NI D.TEODORA KAY RIZA KASAMA NG KANIYANG IBANG KAPATID NA
BABAE)

RIZAL: NANANG? (NATUTUWA) MANO PO. (SABAY MANO NGUNIT PAGBABAWALAN NG MGA
GUWARDIYA SIBIL)

GUWARDIYA SIBIL: NO!

RIZAL: NANANG!
D.TEODORA: PEPE (MAIYAKIYAK)

RIZAL: NANANG, PAG AKO’Y NAMATAY NA, NAIS KO PONG HINGIN NYO AGAD NG AKING
BANGKAY, AT BAKA SAAN NA LAMANG PO NILA AKO ITATAPON. NAIS KO PONG IBAON NYO ITO
SA LUPA, LAGYAN NG ISANG BATO, ILAGAY NIYO ANG AKING PANGALAN, ANG ARAW NG AKING
KAPANGANAKAN, ANG ARAW NG AKING KAMATAYAN. NAIS KOPONG LANYAN NYO DIN PO ITO NG
ISANG KRUS. (ILALAYO NA NG GUWARDIYA SIBIL SI D.TEODORA.)

RIZAL: NANANG!

D.TEODORA: PEPE!

66TH SCENE: (MAY IAABOT SA KANIYANG MGA KAPATID)

RIZAL: REGALO ITO SAAKIN NG MGA TAVIELA, HIHILINGIN KO SA MGA OPISYAL NA IPADALA
SAINYO ITO PAGKAMATAY KO. THERE IS SOMETHING INSIDE.(YAYAKAPIN NG MGA KAPATID, AT
IIYAK ANG MGA KAPATID)
(MONTAGE: NA NAGDADASAL SI RIZAL KASAMA ANG ISANG PRAYLE, UMIIYAK HABANG
NAGDADASAL)
(MONTAGE: YAYAKAPIN NG PRAYLE AT YAYAKAP DIN SI RIZAL HABANG UMIIYAK)

67TH SCENE: SIMOUN AT RIZAL (LOCATION: KWARTO NA MEDYO MADILIM)

(MONTAGE: NAG IILUSYON SI RIZAL AT NAAALALA NYA SI SIMOUN)
(BIGLANG DADATING SI SIMOUN)

SIMOUN: MAY PANAHON KA PA UPANG BAGUHIN ANG LAHAT. PWEDE MO AKONG BUHAYIN

RIZAL: ANONG GINAGAWA MO RITO?

SIMOUN: KAILANGAN PASABUGIN MO ANG LAMPARA. KAILANGAN MAGWAKAS NA ANG DAAN DAANG
TAONG PAGHAHARI AT PANG AAPI NG PAMAHALAANG KASTILA!

RIZAL: HINDI KA PWEDENG MAG TAGUMPAY, DAHIL PERSONAL LANG ANG PAGHIHIGANTING
PAKAY MO!

SIMOUN: KUNG GANON AY BAGUHIN MO AKO, IPAKITA MO SA AKIN ANG MAHALAGA AY ANG
BAYAN HINDI SI MARIA CLARA HINDI ANG PAGHIHIGANTI

SIMOUN: WAGAS, MO KONG PATAYIN SA PAGLASON, DI KO GUSTO ANG PAGPATAY MO SA AKIN.

SIMOUN: PINATAY MO KO DAHIL AKALA MONG WALA NG PAG ASA, DAHIL YON DIN ANG
NARARAMDAMAN MO SA MO. PERO MERON PA, MABABAGO PA NATIN ANG LAHAT. MAG SULAT KA
ULI.

RIZAL: PAPANO KUNG HINDI NAKO MAKAPAG SULAT, PANO KUNG WALA NAKONG MASABI, PANO
KUNG WALA NG NATIRA. IBANG GUSTO NG DAPITAN. PAANO KUNG SINIRA NA NG KULUNGAN

RIZAL: PANO KUNG KASABAY MO’Y MAMATAY DIN AKO

SIMOUN: KUNG GANO’Y TAMA NGA SILA, NAGKASALA KA NGA! TRAYDOR KA NGA! WALA KA
NGANG INISIP KUNDI ANG SARILI MO. DAPAT KA NGANG MAMATAY (ITINAPON ANG PANULAT)

RIZAL: BUONG BUHAY KO WALA KAYONG GINAWA KUNDI HUSGAHAN AKO, BASAHIN AKO, KINUHA
NIYO NA ANG LAHAT SA AKIN. KUNG ANO-ANO ANG HININGI NINYO, PERO HINDI NIYO PARIN
MAKITA KUNG SINO AKO

RIZAL: MARAMI NAKONG IBINIGAY, BAKIT PATI ANG BUHAY KO? PATAHIMIKIN NIYO NAKO.
PARA MAKITA KO ANG SARILI KO

SIMOUN: (NGINGITI)

RIZAL: (AAKTONG SUSULAT ULI)

68TH SCENE: ARAW NG KANIYANG PAGKAMATAY

DATE: DISYEMBRE 30, 1986

MONTAGE: PAG SUOT NG DAMIT, MGA BUTONES, NECKTIE, TITINGIN SA SALAMIN HABANG
NAGSUSUKLAY, SUSUOTIN ANG COAT AT DADATING SI TAVIEL UPANG IBIGAY ANG KANIYANG
SUMBRERO)

RIZAL: HANDA NAKO, IKAW? WAG KANG MATAKOT, ANDITO AKO. (HAHAWAKAN S BALIKAT SI
TAVIEL, IAABOT ANG PARANG BRACELET) TANGGAPIN MO ITO PARA HINDI MOKO MAKALIMUTAN.
(NGUNIT HINDI TATANGGAPIN NI TAVIEL)

TAVIEL: IBIGAY MO NALANG YAN SA PAMILYA MO, SOBRA SOBRA NA ANG AKING ALA ALA
SAYO.
(MONTAGE: DADATING ANG MGA GUWARDIYA SIBIL AT ITATALI NA SI RIZAL)

RIZAL: (HABANG TINATALI) AKALA SIGURO NILA TATAKAS AKO, SAN AKO PUPUNTA? SA
DAPITAN?

69TH SCENE: ILALABAS NA SI RIZAL

(MONTAGE: HABANG NAGDADASAL ANG KANILANG BUONG PAMILYA)
(MONTAGE: BUBIKSAN ANG IBINIGAY NI RIZAL NG KANIYANG MGA PAMILYA AT MAKIKITA ANG
SULAT)

(BABASAHIN NI SATURNINA)
SATURNINA: FAREWELL, MY ADORE COUNTRY, REGION BELOVED OF THE SUN, PEARL OF THE
ORIENT SEE, OUR LOST EDEN.. (SASABAY NG VOICE RECORD NI RIZAL HABANG NAKAMONTAGE
ANG PAGLALAKAD NILA)

DEPARTING IN HAPPINESS, TO YOU I GIVE THE SAD REMAINS OF MY LIFE, AND HAD IT BEEN
A LIFE MORE BRILLIANT, MORE FINE, MORE FULFILLED, EVEN SO I WOULD HAVE GIVEN IT
WILLING TO YOU. OTHERS ARE GIVING YOU THEIR LIVES ON FIELDS OF BATTLE, FIGHTING
JOYFULLY, WITHOUT THOUGHT FOR THE CONSEQUENCE. HOW IT TAKES PLACE IS NOT
IMPORTANT, CYPRESS, LAUREL OR LILY, SCAFFOLD OR BATTLE FIELD, IN COMBAT OR IN
CRUEL MARTYRDOM, IT IS THE SAME OF DEMANDED BY COUNTRY AND HOME. I AM TO DIE WHEN
I SEE THE HEAVENS GO VIVID, COLOR IN THE SKY AT LAST ANNOUNCING DAY; (DADAAN MGA
KABAYO) IF COLOR BE NEEDED TO EMBELLISH YOUR DAWN, SHED MY BLOOD; AT THAT PERFECT
MOMENT LET IT FLOW, AND BE ENHANCE IN THE REFLECTION OF YOUR DAWNING LIGHT.
(NAGKAKAGULO NA MGA SIBIL AT MGA TAO; PAAKITA SI JOSEPHINE)

RIZAL: UN ULTIMO PABOR, LET ME FACE THE FIRING SQUAD.

GUWARDIYA: IMPOSSIBLE!

RIZAL: THEN ATLEAST SPEAR MY HEAD.

GUWARDIYA: (TATANGO)

RIZAL: (SHAKEHANDS WITH TAVIEL)

GUWARDIYA SIBIL: IN THE NAME OF THE KING OF SPAIN.. ANYONE WHO RAISES HIS VOICE
IN FAVOR OF THE CRIMINAL, WILL ALSO BE EXECUTED! ( HABANG NASA HARAP NA NG MGA
FIRE SQUAD SI RIZAL)
(TTALIKOD SI RIZAL)

GUWARDIYA SIBIL: READYYYYYY! LOADDD! AIMMM! (ITUTUTOK NA ANG BARIL KAY RIZAL)
RIZAL: CON SUMA TUMES

GUWARDIYA SIBIL: FIRE! (BABARILIN NA SI RIZAL) (MONTAGE: YUNG SUN)

(TITINGIN SA ARAW, MAY LUHA)

GUWARDIYA SIBIL: LALAPIT KAY RIZAL) TIRA VEGRA! (SABAY BARIL)

(IPAPAKITA SI JOSEPHINE)DEATH TO ALL TRAITORS! VIVA ESPANYA!

ALL: VIVA! VIVA! VIVA ESPANYA!

(SUMUGOD ANG MGA KATIPUNAN)