Professional Documents
Culture Documents
LÝ THUYẾT - Chương 1
LÝ THUYẾT - Chương 1
Học phần:
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Email:ledinhchieu@humg.edu.vn/phone:0383036606
HỌC PHẦN PHÂN TÍCH HĐKD
MỤC ĐÍCH
Cung cấp các kiến thức, kỹ năng về phân tích kinh tế hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp
Kết thúc môn học, người học nắm bắt được các kiến thức cơ bản về
phân tích HĐKD, vận dụng các kỹ năng phân tích để phân tích hoạt
động kinh doanh hàng năm của doanh nghiệp cũng như phân tích
HĐKD theo từng giai đoạn
ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU CỦA MÔN HỌC
Đối tượng nghiên cứu của môn học là những yêu cầu, nội dung và
phương pháp phân tích các mặt hoạt động sản xuất kinh chủ yếu của
DN, bao gồm:
Hoạt động sản xuất
Chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm
Hoạt động tiêu thụ sản phẩm và lợi nhuận
GV.TS. Lê Đình Chiều
HỌC PHẦN PHÂN TÍCH HĐKD
NỘI DUNG
Chương 1. Những vấn đề chung về phân tích hoạt động kinh
doanh
Chương 2. Phân tích kết quả sản xuất
Chương 3. Phân tích chi phí kinh doanh và giá thành sản phẩm
Chương 4. Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận
PHƢƠNG PHÁP HỌC TẬP
Đọc giáo trình và chuẩn bị bài trước khi lên lớp
Nghe giảng trên lớp
Thảo luận với giảng viên và các học viên/sinh viên trong lớp
Tiếp tục đọc giáo trình, sách tham khảo… và làm bài tập thực
hành
GV.TS. Lê Đình Chiều
HỌC PHẦN PHÂN TÍCH HĐKD
Tác giả: PGS.TS Phạm Văn Dược Tác giả: Nguyễn Thị Mỵ, TS. Phan
NXB: Trường ĐH Kinh tế TP. Đức Dũng
HCM, 2014 NXB: Thống kê, 2009
GV.TS. Lê Đình Chiều
HỌC PHẦN PHÂN TÍCH HĐKD
CHƢƠNG 1
CHƢƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÂN TÍCH HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH
Nắm được các khái niệm, đối tượng và mục tiêu của phân
tích hoạt động kinh doanh.
Hiểu được vai trò của phân tích HĐKD trong quản lý DN.
Nắm vững và vận dụng được các phương pháp dùng trong
phân tích hoạt động kinh doanh.
Biết cách phân loại, tổ chức công tác phân tích hoạt động
kinh doanh.
HĐ ĐẦU TƯ
Phân tích HĐKD là đánh giá các mặt hoạt động KD của
doanh nghiệp để tìm ra điểm mạnh, điểm yếu làm căn cứ
hoàn thiện, đổi mới
GV.ThS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
Chủ sở
Các đối tượng hữu
quan tâm đến Cơ
phân tích hoạt quan Nhà
động kinh CNNN
Kết quả quản trị
doanh của hoạt
doanh nghiệp động
Đối thủ kinh
doanh Tổ chức
cạnh
tín dụng
tranh
- Phân tích để rà soát các chế độ, chính sách của nhà
Các cơ quan nước đối với doanh nghiệp. Xem xét tính phù hợp để
chức năng nhà kịp thời bổ sung, sửa đổi.
nƣớc
(thuế, kiểm - Qua việc phân tích để biết được tình hình chấp
toán, thống hành nghĩa vụ của DN đối với nhà nước về chính
kê..) sách, pháp luật,…
Phân tích hoạt động kinh doanh giúp phát huy mọi tiềm
năng, thị trường, khai thác tối đa những nguồn lực của
doanh nghiệp, nhằm đạt đến hiệu quả cao nhất trong kinh
doanh.
Kết quả của Phân tích hoạt động kinh doanh là căn cứ quan
trọng phục vụ cho việc dự đoán, dự báo xu thế phát triển sản
xuất kinh doanh của DN. Giúp nhà quản trị để ra các quyết
định quản trị ngắn hạn và dài hạn.
- Các chỉ tiêu và hệ thống chỉ tiêu thường dùng trong phân
tích HĐ KD
Ví dụ:
Doanh thu của DN X năm 2019
là 150 tỷ
Nội dung KT PV không gian PV thời gian
tri số
GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
Các chỉ tiêu và hệ thống chỉ tiêu thường dùng trong phân tích
HĐKD
Các chỉ tiêu và hệ thống chỉ tiêu thường dùng trong phân tích
HĐ KD
Như vậy cần phải xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích
tương đối hoàn chỉnh để phù hợp với từng cấp quản lý, phục
vụ cho hoạt động kinh doanh mang lại hiệu quả cao nhất.
GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
Nhân tố và phân loại nhân tố ảnh hưởng đến chỉ tiêu phân tích
LƢU Ý
-Việc phân loại nhân tố ảnh phải tùy thuộc mối quan
hệ cụ thể của các nhân tố với chỉ tiêu phân tích trong
các trường hợp cụ thể.
-Việc phân biệt chúng chỉ mang ý nghĩa tương đối
và trong quá trình phân tích chúng có thể chuyển
hóa cho nhau, phụ thuộc vào mục đích nghiên cứu.
Ví dụ:
Doanh thu hàng hóa tiêu thụ là chỉ tiêu phân tích khi
đánh giá kết quả tiêu thụ.
NHƯNG
Doanh thu lại là nhân tố khi phân tích mức lợi nhuận
về tiêu thụ hàng hóa. GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
VÍ DỤ
Một doanh nghiệp có các số liệu sau:
Yêu cầu:
1. Xác định mức độ biến động (tuyệt đối) về sản lượng sản xuất và số
lượng lao động của DN kỳ phân tích so với kỳ gốc
2. Xác định mức tiết kiệm/lãng phí tương đối số lượng lao động của DN
kỳ phân tích so với kỳ gốc./.
VÍ DỤ:
Một doanh nghiệp có các số liệu sau:
Năm 1 2 3 4 5
Sản lượng SX
1.800 2.400 3.000 2.900 3.100
(nghìn tấn)
Yêu cầu: Đối với chỉ tiêu sản lượng sản xuất hãy tính và cho nhận
xét
1. Chỉ số định gốc
2. Chỉ số liên hoàn
3. Chỉ số bình quân
MỤC ĐÍCH
xác định mức độ ảnh hưởng của các chỉ tiêu nhân tố đến chỉ tiêu phân
tích trong trường hợp các nhân tố trong biểu thức phân tích có mối quan
hệ với nhau dưới dạng tích hoặc thương và bậc 1
NGUYÊN TẮC SẮP XẾP: Các chỉ tiêu nhân tố và chỉ tiêu phân tích
phải có quan hệ nhân quả (hoặc chỉ tiêu nhân tố có trước, chỉ tiêu phân
tích có sau). Nguyên tắc xắp xêp:
1. Chỉ tiêu số lượng xếp trước, chỉ tiêu chất lượng xếp sau (lượng biến đổi
dẫn đến chất biến đổi)
2. Nhân tố chủ yếu xếp trước, nhân tố thứ yếu xếp sau
3. Trị số tuyệt đối đặt trước chỉ tiêu tương đối
NGUYÊN TẮC THAY THẾ LIÊN HOÀN
Khi thay thế lần sau phải giữ nguyên các thay thế lần trước để đảm bảo
tính liên hoàn
GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
a
TRƢỜNG HỢP BIỂU THỨC DẠNG THƢƠNG: X= .c
b
a0
Kỳ gốc: X0 = .c0
b0
a1
Kỳ phân tích: X1 = .c1
b1
a1 a1
Chênh lệch tuyệt đối: ΔX = X1 – X0 = b .c1 − b .c0
1 0
a a
Ảnh hưởng của nhân tố a: ΔXa = b1 .c0 − b0 .c0
0 0
a1 a1
Ảnh hưởng của nhân tố b: ΔXb = b .c0 − b .c0
1 0
a1 a1
Ảnh hướng của nhân tố c: ΔXc = b .c1 − b .c0
1 1
Cuối cùng là tổng hợp phân tích và đưa đề xuất, kiến nghị:
ΔX = ΔXa + ΔXb + ΔXc
Phƣơng pháp số chênh lệch là trƣờng hợp biến dạng của phƣơng
pháp thay thế liên hoàn
Biểu thức phân tích: X = a.b.c
Kỳ gốc: X0 = a0.b0.c0
Kỳ phân tích: X1 = a1.b1.c1
Chênh lệch tuyệt đối: ΔX = X1 – X0 = a1.b1.c1 - a0.b0.c0
Ảnh hưởng của nhân tố a: ΔXa = (a1 - a0).b0.c0
Ảnh hưởng của nhân tố b: ΔXb = a1.(b1 - b0).c0
Ảnh hướng của nhân tố c: ΔXc = a1.b1.(c1 – c0)
Cuối cùng là tổng hợp phân tích và đưa đề xuất, kiến nghị:
ΔX = ΔXa + ΔXb + ΔXc
VÍ DỤ
Một doanh nghiệp có các số liệu sau:
STT Chỉ tiêu KH ĐVT Kỳ gốc Kỳ PT
1 Sản lượng tiêu thụ Q Tấn 1.000 1.100
2 Giá bán bình quân g Trđ/tấn 1 0,95
Yêu cầu:
1. Tính doanh thu kỳ phân tích và kỳ gốc
2. Xác định mức biến động tuyệt đối và tương đối doanh thu kỳ kỳ kế
phân tích so với kỳ gốc
3. Xác định mức độ biến động của doanh thu kỳ phân tích so với kỳ gốc
do ảnh hưởng bởi sản lượng tiêu thụ
4. Xác định mức độ biến động của doanh thu kỳ phân tích so với kỳ gốc
do ảnh hưởng bởi giá bán đơn vị
GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
MỤC ĐÍCH
Xác định mức độ ảnh hưởng của các chỉ tiêu nhân tố đến chỉ tiêu phân tích
trong trường hợp các nhân tố trong biểu thức phân tích có quan hệ dạng tổng số
hoặc hiệu số và bậc 1
BIỂU THỨC PHÂN TÍCH: X = a + b – c
Kỳ gốc: X0 = a0 + b0 - c0
Kỳ phân tích: X1 = a1 + b1 - c1
Chênh lệch tuyệt đối: ΔX = X1 – X0 = (a1 + b1 - c1) - (a0 + b0 - c0)
Ảnh hưởng của nhân tố a: ΔXa = (a1 – a0)
Ảnh hưởng của nhân tố b: ΔXb = (b1 – b0)
Ảnh hưởng của nhân tố c: ΔXc = - (c1 – c0)
Tổng hợp: ΔX = ΔXa + ΔXb + ΔXc
Xác định mức độ biến động (theo số tương đối) của chỉ tiêu phân tích do ảnh
hưởng bởi một chỉ tiêu nhân tố trong biểu thức phân tích theo công thức:
γi0 xδi
δX(i) = GV.TS. Lê Đình Chiều
100
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
VÍ DỤ
Một doanh nghiệp có các số liệu sau:
STT Doanh thu Kỳ gốc Kỳ phân tích
1 Doanh thu sản phẩm A 10.000 15.000
2 Doanh thu sản phẩm B 20.000 22.000
3 Doanh thu sản phẩm C 5.000 4.000
Yêu cầu:
1. Xác định mức độ ảnh hưởng doanh thu các sản phẩm đến tổng doanh
thu của doanh nghiệp
2. Giả sử kỳ tiếp theo, doanh thu sản phẩm A tăng lên 15%; doanh thu sản
phẩm B tăng 5% còn doanh thu sản phẩm C giảm 20%. Hãy xác định
tốc độ tăng trưởng dự kiến về doanh thu của kỳ tiếp theo so với kỳ
phân tích
GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
Là phương pháp kết hợp, tăng tính trực quan của nội dung phân tích
Các dạng biểu đồ hay sử dụng trong phân tích
Biểu đồ dây (phân tích xu hướng)
Biểu đồ cột (dùng để so sánh)
Biểu đồ hình tròn (phân tích kết cấu)
Dựa vào mục đích phân tích để xác định thời gian phân tích
(Thời điểm lập báo cáo)
BƢỚC 1
Tổ chức thu thập thông tin
BƢỚC 2
Tiến hành xử lý thông tin
Tổ chức khảo
sát, phỏng vấn
Thử nghiệm mô
hình tổ chức,
công nghệ, sản Year 00 01 02 03 04 05 06 07
phẩm… GV.TS. Lê Đình Chiều
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG…
1 Đánh giá tổng quát qua các chỉ tiêu chủ yếu
Báo cáo phân tích là bản trình bày bằng lời văn cùng
những số liệu minh họa cần thiết về kết quả phân tích,
những kết luận rút ra và những kiến nghị, biện pháp
cần áp dụng
Đặc điểm của báo cáo phân tích
Đầy đủ nội dung nhưng được trình bày ngắn gọn, súc
tích, có trọng tâm
Kết luận rõ ràng, chỉ ra được nguyên nhân, hướng
khắc phục
Báo cáo được kết cấu mạch lạch, dễ hiểu, dễ trình
bày