Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 29

Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.

vn

HEÄ THOÁNG ÑIEÄN ÑIEÀU KHIEÅN


Heä thoá ng ñieàu khieån ñieän töû bao goàm caùc caûm bieán, tín hieä u, ECU vaø caùc boä chaáp haønh. Soá löôïng
caùc caûm bieán ñöôïc söû duïng tuøy theo töøng loaïi ñoäng cô.
Caùc caûm bieán ñöôïc boá trí xung quanh ñeå ghi nhaän tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng cô. Tín hieäu töø caùc
caûm bieán ñöôïc ECU tieáp nhaän vaø noù seõ tính toaùn ñeå ñieàu khieån caùc boä chaáp haønh hoaït ñoäng ñaït
toái öu nhaát.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Heä thoáng L-Jetronic. (EFI) (Electronic Fuel Injection)


Ñaây laø heä thoáng phun xaên g ñieän töû ñöôïc phaùt minh ñaàu tieân vaøo ñaàu thaäp nieân 80. ÔÛ vaøo thôøi kyø
naøy ngöôøi ta nghieân cöùu heä thoáng phun xaên g nhaèm khaéc phuïc caùc nhöôïc ñieåm cuûa ñoäng cô söû
duïng boä cheá hoøa khí.
Caùc tín hieäu ñaàu vaøo cuûa heä thoáng L – Jetronic bao goàm:
1. Caûm bieán löu löôïng khoâng khí naïp, goïi taét laø boä ño gioù (VS, PIM).
2. Caûm bieán soá voøng quay cuûa ñoä ng cô (IG).
3. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW).
4. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp (THA).
5. Caûm bieán ñoä cao (HAC).
6. Caûm bieán oâxy (OX).
7. Tín hieäu khôûi ñoä ng (STA).
8. Tín hieäu ñieän aùp cuûa accu +B)
9. Caûm bieán toác ñoä xe (SPD).

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


89
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Trong heä thoáng L-Jetronic, ECU ( Electronic Control Unit ) xaùc ñònh tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng
cô thoâng qua caùc tín hieäu vaø caùc caûm bieán gôûi veà ECU vaø ECU chæ ñieàu khieån thôøi gian môû cuûa
caùc kim phun ñöôïc goïi taét laø ñieàu khieån EFI.

M
P. HC
uat T
h
a m Ky t
ph
Sulöu
Theo sô ñoà treân caùc tín hieäu ñaàu vaøo bao goàm:gBoä DHño löôïng khoâng khí naïp, caûm bieán nhieät ñoä
r u o n
khoâng khí naïp, caûm bieán vò trí böôùm n ga,© Ttín hieäu soá voøng quay, caûm bieá n nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
qu ye
Ban tieáp nhaän caùc tín hieäu vaø ñieàu khieån löu löôïng phun cuûa caùc kim
vaø tín hieäu töø contact maùy… ECU
phun. Ngoaøi ra trong heä thoáng coøn ñieàu khieån kim phun khôûi ñoäng laïnh vaø ñieàu khieån van khoâ ng
khí.
Heä thoáng Motronic:
Khaùc vôùi heä thoáng L-Jetronic, ôû heä thoáng Motronic ECU ñoäng cô ñieàu khieån caùc chöùc naêng sau.
1. Ñieàu khieån thôøi gian phun nhieân lieäu cuûa caùc kim phun (EFI).
2. Ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm (ESA).
3. Ñieàu khieån toác ñoä caàm chöøng (ISC).
4. Ñieàu khieån heä thoáng chaån ñoaùn.
5. Ñieàu khieån bôm nhieân lieäu.
6. Ñieàu khieån quaït laøm maùt ñoäng cô.
7. Ñieàu khieån caùc thieát bò choáng oâ nhieåm.
8. Ñieàu khieån ñöôøn g oáng naïp.
9. Ñieàu khieån thôøi ñieåm ñoùng môû cuûa caùc xuù pap.
10. Ñieàu khieån böôùm ga thoâng minh.
11. Chöùc naêng an toøan.
12. Chöùc naêng döï phoøng …
Teân goïi Motronic ñöôïc aùp duï ng cho caùc nöôùc chaâu aâu. Rieâng ôû Nhaät Baûn thì ôû caùc haõng coù caùc teân
goïi khaùc nhau, ví duï haõng Toyota goïi laø TCCS, haõng Nissan - ECCS, haõng Honda goïi laø heä thoáng
PGM – FI … Caùc quoác gia khaùc thöôøng goïi laø heä thoáng phun ña ñieåm MPI) hoaëc heä thoá ng phun
ñôn ñieåm (TBI).

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


90
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Tín hieäu ñaàu vaøo cuûa heä thoáng Motronic bao goàm:
1. Boä ño löu löôï ng khoâng khí naïp.
2. Tín hieäu G .
3. Tín hieäu Ne.
4. Caûm bieán vò trí böôùm ga.
5. Caûm bieán baøn ñaïp ga.
6. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
7. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp.
8. Caûm bieán oâxy.
9. Caûm bieán ñoä cao.
10. Caûm bieán toác ñoä xe.
11. Caûm bieán kích noå.
12. Tín hieäu khôûi ñoä ng.
13. Tín hieäu ñieän aùp cuûa aéc quy.
14. Tín hieäu taûi ñieän.
15. Tín hieäu heä thoáng ñieàu hoøa.
16. Tín hieäu aùp suaát boä trôï löïc laùi.
M
17. Vaø moät soá tín hieäu khaùc. P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
an
HEÄ THOÁ
B
NG L-JETRONIC
(EFI)

I. Caùc tín hieäu ñaàu vaøo.


A. Boä ño löu löôïng khoâng khí naïp.
Caûm bieán löu löôïng khoâng khí naïp trong heä thoáng EFI thöôøng söû duïng hai kieåu sau:
- Boä ño gioù van tröôït kieåu ñieän aùp taêng.
- Caûm bieán chaân khoâng. Loaïi naøy ñöôïc söû duïng phoå bieá n ôû haõng Honda.
Khoái löôïng khoâ ng khí naïp vaøo ñoäng cô bieåu thò traïng thaùi taûi cuûa noù. Söï kieåm tra löu löôïng
khoâng khí nhaèm ñeå xaùc ñònh taát caû caùc söï thay ñoåi taûi cuûa ñoäng cô trong suoát quaù trình xe
hoaït ñoäng. Söï maøi moøn cuûa caùc khi tieát, muïi than baùm trong buoàng ñoát, ñieàu chænh caùc xuù pap
sai leäch… ñeàu aûnh höôûng ñeán löu löôï ng khoâng khí naïp .
Löôïng khoân g khí naïp phaûi ñi qua boä ño löu löôïng khoâ ng khí tröôùc khi vaøo ñoäng cô, ngay caû
khi ñoäng cô taêng toác löôïng khoâng khí naïp phaûi ñöôïc kieåm tra chính xaùc. Phöông phaùp kieåm
tra löu löôïng khoâng khí naïp seõ ñaùp öùng toát thaønh phaàn hoãn hôïp töùc thôøi, chính xaùc ôû moïi cheá
ñoä toác ñoä cuûa ñoäng cô.
Boä ño löu löôïng khoân g khí naïp laø moät trong caùc caûm bieán quan troïng trong heä thoáng phun
xaêng. Noù duøng ñeå tính toaùn xaùc ñònh thôøi gian phun cô baûn.
Thôøi gian phun cô baûn laø thôøi gian phun maø ECU chæ tính ñeán löôïng khoâng khí naïp thöïc teá vaøo
xy lanh cuûa ñoäng cô döïa treân cô sôû lyù thuyeát ( A/F = 14,7/1 ).

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


91
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

1. Boä ño gioù ECU


(L-Jetronic)
2. CB soá voøng quay

Thôøi gian phun


3. CB vò trí böôùm ga

4. CB nhieät ñoä nöôùc

5. CB nhieät ñoä KK

6. CB aùp suaát naïp

7. Caûm bieán OÂxy M


P. HC
uat T
K y th
8. Tín hieäu khôûi ñoäng u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an
Ñieän aùp aéc quy

1. Boä ño gioù van tröôït kieåu ñieän aùp taêng:


Caáu truùc – Nguyeân lyù.
Boä ño gioù van tröôït hay coøn goïi laø boä ño gioù caùnh tröôït (Air Flow Meter). Kieåu boä ño gioù
naøy ñöôïc söû duïng ôû caùc xe cuûa haõng Nissan, Toyota. Mercedes, BMW…
Caáu truùc cô baûn cuûa boä ño gioù bao goàm moät taám caûm bieán (van tröôït) ñaët treân ñöôøng di
chuyeån cuûa khoâ ng khí, loø xo xoaén hoaøn löïc vaø moät ñieän theá keá . Ngoaøi ra treân boä ño gioù coøn
boá trí vít ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp caàm chöøng (vít CO), caûm bieán nhieät ñoä khoân g khí naïp,
contact ñieàu khieån bôm nhieân lieäu , buoà ng giaûm dao ñoän g vaø caùnh caân baèng.
Nguyeâ n lyù cuûa boä ño döïa vaøo cô sôû kieåm tra hôïp löïc cuûa doøng khoâng khí naïp taùc duïng leân
caùnh caûm bieán. Taám caûm bieán ñöôïc giöõ baèng moät loø xo, loø xo luoân coù khuynh höôù ng choá ng
laïi söï taùc ñoäng cuûa khoâng khí. Khi khoái löôïng khoân g khí naïp gia taêng thì taám caûm bieán seõ
di chuyeån nhieàu vaø tieát dieän môû cuûa noù seõ lôùn ra. Khi vò trí cuûa taám caûm bieán thay ñoåi, tieát
dieän löu thoâng cuûa boä ño cuõng thay ñoåi theo. Nhö vaäy coù söï quan heä giöõa goùc vaïch cuûa taám
caûm bieán vaø löu löôïng khoâng khí naïp.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


92
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

M
Boä ño löu löôïng khoâng khí phaûi coù ñoä nhaïy cao, nhaát laø tröôøn gPhôï
T . HpC löu löôï ng khoâng khí
uat
naïp giaûm ñoøi hoûi goùc vaïch phaûi chính xaùc. Moät caùnh caâ
K y tnh baèn g ñöôïc laép chung vôùi caùnh
haamcaùnh caûm bieán döôùi taùc duïng cuûa caùc
caûm bieán, coù nhieäm vuï laøm giaûm söï rung ñoänug pcuû
H S
luoàng khoâng khí naïp cuûa caùc xy lanh g Dc nhau vaø giôùi haïn ñoä môû toái ña cuûa caùnh caûm
uonkhaù
T r
n © c chuyeån thaønh moät ñieän aùp nhôø theá ñieän keá. Ñieän aùp ñi
quye
bieán. Vò trí cuûa taám caûm bieá n ñöôï
a n
B löu löôïng khoâng khí naïp vaø gôûi veà ECU.
ra töø caûm bieán xaùc ñònh

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


93
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

M
P. HC
uat T
h
a m Ky t
ph
DHnSgu khoâng khí naïp ñi qua boä ño gioù gia taêng thì
Ñoái vôùi loaïi naøy coù ñaëc ñieåm sau: khi löug löôï
on
Tri uveà
tín hieäu ñieän aùp VS töø con tröôïnt ©gôû ECU seõ taêng. Loaïi naøy thöôøng ñöôïc söû duïng phoå
qu ye
Ban
bieán trong heä thoáng L-Jetronic vaø moät soá ñoäng cô trong heä thoáng Motronic .

Ñieän theá keá bao goàm nhieà u ñieän trôû maéc nhö hình veõ beân döôùi. Ñieän aùp nguoàn cung caáp cho
boä ño gioù (VB – E2) töø 12 voân ñeán 14 voân, ñieän aùp tín hieäu VS töø con tröôït gôûi veà ECU ñeå
xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


94
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

VB-E2: Ñieä n nguoàn cung caáp cho boä ño gioù .


VC -E2: Ñieä n aùp so saùnh töø boä ño gioù gôûi veà ECU.
CMn g khí naïp.
VS -E2: Ñieän aùp tín hieäu duøng ñeå xaùc ñònh löu löôïnPg. Hkhoâ
uat T
E2: Maùt caûm bieán.
K y th
ham
Chuùng ta thaáy raèng ñieän aùp tín hieäu VS chòu H Saûunph höôûng cuûa ñieän aùp aéc quy vaø maùy phaùt
gD
uonñoù
ñieän. Tín hieäu VS ñöôïc gôûi veà ECU,
© T rtöø ECU xaùc ñònh löôïng khoân g khí naïp vaøo ñoäng cô
y en
qu
Ban
theo bieåu thöùc.
V  E2
Löôïng khoâng khí naïp: Q= B
VC  VS

Khi VB = 0 -> löôïng nhieân lieäu phun khoân g xaùc ñònh.


Khi VS = 0 -> hieäu soá VC vaø VS laø lôùn nhaát. Do vaäy löôïng nhieân lieäu phun laø toái thieåu.
Khi VC = 0 -> löôïng nhieân lieäu phun seõ raát lôùn khi böôùm ga môû nhoû vaø seõ giaûm daàn khi
caùnh böôùm ga môû lôùn. Ñieàu naøy seõ laøm cho ñoäng cô khoâng theå hoaït ñoäng ñöôïc.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


95
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Löôïng khoâng khí ñi qua boä ño gioù goàm hai ñöôøng, moät ñöôøn g chính qua taám caûm bieán vaø
ñöôøng thöù hai ñi taét qua caùnh caûm bieán. Löôïng khoâng khí ñi taét ñöôïc ñieàu chænh bôûi vít ñieàu
chænh hoãn hôï p caàm chöøng.
Löu löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñoä môû cuûa caùnh böôùm ga. Neáu
löôïng khoâ ng khí ñi taét gia taêng, löôïng khoâ ng khí ñi qua caûm bieán seõ giaûm, goùc môû cuûa caûm
bieán beù. Ngöôïc laïi, neáu löôïng khoâng khí ñi taét giaûm, löôïng khoâng khí ñi qua taám caûm bieán
seõ gia taêng vaø goùc vaïch cuûa caûm bieán lôùn. Do löôïng phun cô baûn ñöôïc xaùc ñònh bôûi goùc môû
cuûa taám caûm bieán, do ñoù tæ soá giöõa khoâng khí vaø nhieân lieäu bò thay ñoåi khi thay ñoåi löôïng
khoâng khí ñi taét. Vì vaäy, neáu hieäu chænh sai seõ laøm gia taêng haøm löôïng khí CO coù trong khí
thaûi.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

ÔÛ moät soá haõng thì contact ñieàu khieån bôm xaêng ñöôïc boá trí beân trong boä ño gioù. Khi ñoäng cô
hoaït ñoäng thì contact On vaø khi ñoäng cô döøng, contact Off.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


96
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

ÔÛ sô ñoà treân, boä ño gioù coù boán cöïc laø VB, VC, VS vaø E2. THA laø tín hieäu cuûa caûm bieán nhieät
ñoä khoâng khí naïp vaø FC vaø E1 laø hai cöïc cuûa contact ñieàu khieån rô bômŽ.
Moät soá ñoäng cô, ñieän nguoà n cung caáp cho boä ño gioù laáy töø cöïc +B cuûa rô le chính, nhö ñoäng
cô (22R-E).
Kieåm tra boä ño gioù van tröôït kieåu ñieän aùp taêng:
Ñoäng cô söû duïng boä ño gioù van tröôït thì ñoøi hoûi maïch khoân g khí töø boä ño gioù ñeán caùc xy lanh
cuûa ñoäng cô phaûi thaät kín. Khi coù söï roø ræ, löôïng khoâng khí naøy vaøo xy lanh cuûa ñoäng cô seõ
khoâng ñöôïc boä ño gioù kieåm tra, do vaäy hoãn hôïp cung caáp cho ñoäng cô bò ngheøo vaø ñoäng cô
khoù hoaït ñoäng nhaát laø ôû toác ñoä thaáp.
a. Thaùo loïc gioù vaø kieåm tra söï di chuyeån nheï nhaøng vaø eâm dòu cuûa taám caûm bieán.
b. Xaùc ñònh caùc cöïc cuûa boä ño gioù.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
ruo
©T
c. Kieåm tra ñieän aùp vaø ñieän trôû
qu y.en
an u VS, ñaåy taám caûm bieán thaät chaäm ñeå xaùc ñònh caùc vò trí ñieän trôû
Khi kieåm tra ñieän trôû tínBhieä
thay ñoåi baát thöôøng.

HAÕNG TOYOTA
Kieåm tra ñieän trôû
Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït
E2 – VS 20 – 400 Ñoùng hoaøn toaøn
E2 – VS 20 – 1.000 Töø ñoùng ñeán môû hoaøn toaøn
E2 – VB 200 – 400 Ñoùng hoaøn toaøn
E2 – VC 100 – 300 Ñoùng hoaøn toaøn
E1 – FC Voâ cuøng Ñoùng hoaøn toaøn
E1 – FC 0 Van tröôït môû
Kieåm tra ñieän aùp (V) (Contact maùy On)
VB – E2 8 – 12
VC – E2 4–9
0,5 – 2,5 Ñoùng hoaøn toaøn
VS – E2 5–8 Môû hoaøn toaøn
2,5 – 6,5 Caàm chöøng

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


97
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

M
. HC
HAÕNG NISSAN
TP
Cöïc ño Ñieän trôû  uat Ñieàu kieän van tröôït
K y th
E2 – VS ( E – B) amn tuïc
Ngoaïi tröø baèng 0 vaø khoânpghlieâ
H S u
E2 – VB ( E – D ) 200n–g D
500 Ñoùng hoaøn toøan
T r uo
n © 100 – 400
quye
E2 – VC ( E – C ) Ñoùng hoaøn toaøn
B a n
Boä ño gioù van tröôït cuûa haõng Nissan khoâng coù contact ñieàu khieån bôm nhieân lieäu .

MAZDA
Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït
E2 – VS 20 – 400 Ñoùng hoøan toøan
E2 – VS 20 – 1000 Töø ñoùng ñeán môû hoøan toøan
E2 – VC 100 – 300 Ñoùng hoøan toøan
E2 – VB 200 – 400 Ñoùng hoøan toøan

FORD
Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït
E2 – VS 20 – 400 Ñoùng hoøan toøan
E2 – VS 20 – 1000 Töø ñoùng ñeán môû hoøan toøan
E2 – VC 100 – 300 Ñoùng hoøan toøan
E2 – VB 200 – 400 Ñoùng hoøan toøan

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


98
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

2. Caûm bieán chaân khoâng. ( Vacuum Sensor) ( MAP Sensor).

Caáu truùc – nguyeân lyù.


Caûm bieán chaân khoâng hay coøn goïi laø caûm bieán aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp MAP (Manifold
Air Pressure). Ñaây laø loaïi xaùc ñònh löu löôïng khí naïp baèng caùch kieåm tra ñoä chaân khoâng trong
CMgoïn nheï, khoân g laøm
ñöôøng oáng naïp. Caûm bieán ñöôïc boá trí beân ngoaøi ñoäng cô, caáu truùc cuûa. Hnoù
P
T
at ng ñöôïc söû duïng cho haõng
caûn trôû chuyeån ñoäng doøng khí naïp nhö caùc caûm bieán khaùc.yNoù
K thuthöôø
am
Honda, Toyota, Dahatsu, Ford, Holden…
H S u ph
ng D heä giöõa ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp vaø
ruioquan
T
Nguyeâ n lyù ño cuûa caûm bieán döïa vaøo© moá
löu löôïng khoâng khí naïp. Khi n uyenng khoâng khí naïp giaûm, ñoä chaân khoâ ng trong ñöôøng oá ng naïp
qlöôï
B a
taêng vaø ngöôïc laïi. Ñoä chaân khoâng trong ñöôøn g oá ng naïp ñöôïc chuyeån thaønh tín hieäu ñieän aùp
nhôø moät IC boá trí beân trong caûm bieán vaø gôûi veà ECU ñeå xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp.

Caûm bieán daïng phaàn töû aùp ñieän, goàm moät maøng silicon coù beà daøy ôû ngoaøi rìa meùp khoaûng
0,25mm vaø ôû trung taâm khoaûng 0,025mm, keát hôïp vôùi buoà ng chaân khoâng vaø moät con IC. Moät
maët cuûa maøng silicon boá trí tieáp xuùc vôùi ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp vaø maët khaùc cuûa
noù boá trí ôû trong buoà ng chaân khoâng ñöôïc duy trì moät aùp thaáp coá ñònh tröôùc trong caûm bieán.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


99
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Khi aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp thay ñoåi laøm cho maøng silicon bieán daïng, ñieän trôû cuûa noù seõ
thay ñoåi. Khi ñieän trôû thay ñoåi thì tín hieäu ñieän aùp töø IC gôûi veà ECU thay ñoåi theo. Ñieän aùp töø
ECU luoâ n cung caáp cho IC khoân g ñoåi laø 5 voân. Khi aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp caøng lôùn thì
tín hieäu ñieän aùp töø coïc PIM gôûi veà ECU caøng cao vaø ngöôïc laïi.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

ÔÛ moãi haõng khaùc nhau thì ñaëc tính cuûa caûm bieán chaân khoân g cuõng khaùc nhau. Do vaäy, chuùng
khoâng theå laép laãn vôùi nhau ñöôïc.
Kieåm tra caûm bieán chaân khoâng.
Caûm bieán chaân khoâng coù 3 cöïc:
 VC: nguoà n 5 voâ n cung caáp töø ECU.
 PIM: ñieän aùp tín hieäu xaùc ñònh löu löôï ng khoâng khí naïp.
 E2: maùt caûm bieán.
a. Haõng Toyota:
- Thaùo ñaàu gim ñieän ñeá n caûm bieán chaân khoân g.
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp VC vaø E2 cuûa ñaàu gim caûm bieán: Töø 4-6 voâ n.
- Noái ñaàu gim ñieän, kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM cuûa caûm bieán: 3,6 voân.
- Duøng bôm chaân khoâng caàm tay, cung caáp chaân khoâng ñeán caûm bieán vaø kieåm tra theo
baûng höôùng daãn nhö sau:

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


100
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caûm Bieán Chaân Khoâng


Ñoä chaân khoân g (mmHg) 100 200 300 400 500
Ñoä chaân khoân g (kPa) 13.3 26.7 40.0 53.5 66.7
Ñoä chaân khoân g (inHg) 3.94 7.87 11.81 15.75 19.69
Ñoä giaûm aùp (Voân ) 0,3 – 0,5 0,7 – 0,9 1,1 – 1,3 1,5 – 1,7 1,9 – 2,1

b. Daihatsu:
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VC – E2 cuûa caûm bieán: 4,5 – 5,5 voân.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM ôû aùp suaát 760 mmHg: 3,2 – 3,8 voâ n.
c. Ford:
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VC – E2: 5 voân.
- Kieåm tra cöïc tín hieäu: 0,155 – 0,156 kHz ôû möïc nöôùc bieån.
- Toác ñoä caàm chöøng: 0,101 – 0,103 kHz
- Toác ñoä caàm chöøng coù taûi A/C vaø trôï löïc laùi: 0,109 – 0,111kHz.
d. Daewoo: M
TP . HC
t
thua
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM ôû toác ñoä caàm chöønhg:am K y
1 – 1,5 voân.
H S up
- Ñieän aùp cöïc PIM khi caùnh böôùm ga môûg roä Dng: 4 – 4,5 voân.
T r uon

e. ISUZU:
a n quye
- Xoay contact maùy On. B
- Kieåm tra ñieän nguoàn 5 voân taïi cöïc VC vaø E2 cuûa caûm bieán chaân khoâng.
- Kieåm tra ñieän aùp cöïc PIM ôû toác ñoä caàm chöøng: 1 – 2 voân.
- Ñieän aùp cöïc PIM khi caùnh böôùm ga môû roä ng: 4 – 4,8 voân.
f. Honda:
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän nguoàn 5 voân taïi cöïc VC vaø E2 cuûa caûm bieán.
- Duøng bôm chaân khoâng baèng tay, kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM.

Caûm bieán chaân khoâng


Ñoä chaân khoân g
0 5 10 15 20 25
( InHg)
Ñieän aùp cöïc PIM 2,8-3,0 2,3-2,5 1,8-2,0 1,3-1,5 0,8-1,0 0,3-0,5
(V)

B. Caûm bieán soá voøng quay.


Trong ñoäng cô phun xaêng, löu löôïng khoâng khí naïp vaø caûm bieán soá voøng quay cuûa ñoäng cô laø
hai thoâng soá xaùc ñònh löu löôïng phun cô baûn. Löôïng nhieân lieäu phun tæ leä thuaän vôùi löu löôï ng
khoâng khí naïp vaø tæ leä nghòch vôùi soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


101
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

ÔÛ heä thoáng EFI, tín hieäu soá voøng quay cuûa truïc khuyûu thöôøng ñöôïc laáy töø xung maïch sô caáp heä
thoáng ñaùnh löûa vaø ñöôïc chuyeån veà ECU cuûa ñoä ng cô ôû cuïc IG. ÔÛ haõng Honda caûm bieán ñöôïc söû
duïng laø caûm bieán töø.

CB soá voøng quay Tín hieäu toá c


Ñoä ñoäng cô

Löu löôïng khoâ ng khí


naïp Löôïng phun
cô baûn

Electronic Control Unit


1. Tín hieäu IG.
Tín hieäu IG ñöôïc laáy töø cöïc aâm cuûa boâ bin hoaëc töø cöïc Tach cuûa Igniter vaø ECU duøng tín hieäu
M
naøy ñeå xaùc ñònh soá voøng quay cuûa truïc khuyû u ñoäng cô. Trong heä thoángCL-Jetronic tín hieäu IG
TP .H
duøng ñeå xaùc ñònh thôøi ñieåm phun, ñieàu khieån löôïng phun cô baûnuvaø at duøng ñeå caét nhieân lieäu.
K y th
am
H S unpaùhp lôùn hôn 150 voân töø coïc aâm boâ bin ñöôïc
Khi doøng sô caáp cuûa heä thoáng ñaùnh löûa bò ngaét, ñieä
r nga D
ECU xaùc ñònh ñeå nhaän bieát soá voøng quayuocuû ñoäng cô.
n © T
quye
Ban

ÔÛ haõng Nissan, tín hieäu IG ñöôïc laáy töø cöïc aâm cuûa boâ bin cung caáp qua moät ñieän trôû khoaûng
2K vaø ñöa veà ECU.
 Kieåm tra:
Tín hieäu IG ñöôïc laáy töø coïc aâm cuûa boâbine ñeå laøm tín hieäu soá voøng quay ñoäng cô, noù laø
thoâng soá duøng ñeå xaùc ñònh löôïng phun cô baûn. Do vaäy, neáu heä thoáng ñaùn h löûa khoân g hoaït
ñoäng thì nhieân lieäu seõ khoâng cung caáp. Trình töï kieåm tra nhö sau:

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


102
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

 Heä thoáng ñaùnh löûa phaûi hoaït ñoäng bình thöôøng. Neáu heä thoáng ñaùnh löûa khoâ ng hoaït
ñoäng thì seõ khoâng coù tín hieäu IG.
 Kieåm tra ñöôøng daây noái töø cöïc aâm boâbine (hoaëc cöïc TAC) ñeán cöcï IG cuûa ECU.
 Kieåm tra ñieän döông cung caáp ñeá n cöïc +B cuûa ECU khi contact maùy On.
 Caùc cöïc E1, EO1 vaø EO2 phaûi tieáp xuùc toát vôùi maùt.
 Neáu caùc ñieàu kieän treân ñuùng maø nhieân lieäu khoâ ng phun, thay môùi ECU.
2. Caûm bieán Cyl – TDC.
Rieâng ôû haõng Honda khoân g söû duïng tín hieäu IG maø söû duïng caûm bieán xy lanh (Cyl) vaø caûm
bieán ñieåm cheát treân (TDC). Hai caûm bieán naøy ñöôïc söû duïng laø kieåu caûm bieán töø.
 Caûm bieán Cyl: Caûm bieán Cyl xaùc ñònh vò trí cuûa xy lanh soá 1. Noù ñöôïc duøng ñeå ñieàu khieån caùc
kim phun, phun theo thöù töï coâng taùc. Caûm bieán bao goàm moät cuoän daây ñeå taïo tín hieäu AC,
moät rotor coù moät raêng, moät khung töø vaø moät nam chaâm vónh cöûu.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

 Caûm bieán TDC: Goàm moät cuoän daây vaø moät rotor coù 4 raêng (Ñoä ng cô 4 xy lanh). Caûm bieán seõ
taïo ra 4 xung xoay chieàu trong hai voøng quay cuûa truïc khuyûu vaø ECU duøng tín hieäu naøy ñeå
ñieàu khieån thôøi ñieåm phun vaø löôïng phun cô baûn.
Kieåm tra:
- Kieåm tra ñieän trôû cuoän daây tín hieäu CYL vaø TDC: 650 - 850Ω
- Kieåm tra khe hôû töø: 0,2 – 0,4 mm.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


103
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

- Kieåm tra ñöôøng daây noái töø caùc caûm bieán ñeán ECU.
C. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp. THA hoaëc TA, MAT.

Caûm bieán duøng ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô. Maät ñoä cuûa khoân g khí thay
ñoåi theo nhieät ñoä, ñieà u naøy coù nghóa laø khoái löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô phuï thuoäc vaøo
nhieät ñoä cuûa löôïng khoâng khí naïp.
Caûm bieán ñöôïc boá trí ôû phía tröôùc boä ño gioù van tröôït. Neáu söû duïng caûm M bieán chaân khoâng, noù
P . HC
T
huat
boá trí sau loïc gioù hoaëc treân ñöôøng oáng naïp.
K y t
ham
Phaàn chính caûm bieán laø moät ñieän trôû coù trò soá nhieäut pñieä n trôû aâm. ECU duøng nhieät ñoä cô baûn laø
H S
20°C ñeå giaûm löôïng nhieân lieäu phun khiuonhieä
r ng Dt ñoä khoâng khí naïp taêng cao vaø seõ gia taêng löôïng
T
n ©hôn
nhieân lieäu khi nhieät ñoä khoâng qkhí
u yebeù 20°C.
Ban

Doøng ñieän 12 voân töø ECU cung caáp qua ñieän trôû coá ñònh R ñeán cöïc THA cuûa ECU ñeå cung
caáp cho caûm bieán. Khi nhieät ñoä khoâng khí naïp thay ñoåi -> ñieän trôû cuûa caûm bieán thay ñoåi ->
ñieän aùp taïi cöïc THA cuûa ECU thay ñoåi vaø ECU duøn g tín hieä u ñieän aùp taïi cöïc THA ñeå xaùc ñònh
nhieät ñoä khoâ ng khí naïp.
 Kieåm tra:
- Kieåm tra ñieän trôû cuûa caûm bieán thay ñoåi theo nhieät ñoä.
- Kieåm tra ñöôøng daây noái töø caûm bieán ñeán ECU ñoäng cô.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


104
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

TOYOTA
Nhieät ñoä khoâng khí naïp (°C) Ñieän trôû (KΩ)
-20 16 KΩ
0 5.9 KΩ
20 2.5 KΩ
40 1.2 KΩ
60 0.6 KΩ
80 0.3 KΩ
100 0.2 KΩ

DAEWOO - ISUZU
Nhieät ñoä khoâng khí naïp (˚C) Ñieän trô (KΩ)
100 0,185
M
70
T P . HC
0,450
uat 1.800
38 K y th
am
20
H S u ph 3.400
n g D
uo
© Tr
4 7,500
-7 n qu y en 13.500
Ba
-18 25.000

MITSUBISHI
Nhieät ñoä khoâng khí naïp (˚C) Ñieän trôû (KΩ)
0 6,0
20 2,7
80 0,4

D. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. THW hoaëc TW, CTS.
Caûm bieán duøng ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cuûa ñoäng cô. Caáu truùc caûm bieán goàm moät
chaát baùn daãn coù trò soá nhieät ñieän trôû aâm boá trí ôû beân trong caûm bieán. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm
maùt thaáp thì ñieän trôû cuûa bieán lôùn vaø ngöôïc laïi.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


105
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

ECU duøng nhieät ñoä chuaån laø 80°C. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt beù hôn 80°C, ECU seõ ñieàu
khieån taêng löôïng phun.
Ñieän nguoàn 12 voân töø ECU cung caáp cho caûm bieán, khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thay ñoåi, ñieän
aùp taïi cöïc THW thay ñoåi theo vaø ECU duøng tín hieä u naøy ñeå hieäu chænh löôïn g phun nhieân lieäu.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
Löôïng nhieân lieäu phun thay ñoåi theo ruo t ñoä nöôùc laøm maùt laø raát lôùn. Khi caûm bieán bò hôû
© Tnhieä
y en
quseõ raát cao, löôïng nhieân lieäu phun seõ taêng maïnh laøm ñoäng cô bò
Ban
maïch thì ñieän aùp taïi cöïc THW
ngoäp xaêng khoân g theå hoaït ñoäng ñöôïc. Khi caûm bieán bò ngaén maïch, ñieän aùp taïi cöïc THW laø beù
nhaát laøm cho ñoäng cô hoaït ñoäng khoâng oån ñònh, nhaát laø khi nhieät ñoä ñoä ng cô döôùi 80˚C.

 Kieåm tra:
- Kieåm tra nhieät ñoä cuûa caûm bieán thay ñoåi phaûi ñuùng theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
- Kieåm tra ñöôøng daây noái töø caûm bieán veà hai cöïc cuûa ECU laø THW vaø E2.

TOYOTA
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (˚C) Ñieän trôû (KΩ)
-20 16 KΩ
0 5,9 KΩ
20 2,5 KΩ
40 1,2 KΩ
60 0,6 KΩ
80 0,3 KΩ
100 0,2 KΩ

DAEWOO - ISUZU
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt(˚C) Ñieän trôû (KΩ)
100 0,185

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


106
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

70 0,450
38 1,800
20 3,400
4 7,500
-7 13,500

MITSUBISHI
Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (°C) Ñieän trôû (KΩ)
0 5,8
20 2,4
40 1,1
80 0,3

E. Caûm bieán vò trí böôùm ga.


Caûm bieán vò trí böôùm ga ñöôïc boá trí treân thaân böôùm ga vaø ñöôïc ñieàu khieån bôûi truïc cuûa böôùm
ga. Noù chuyeån goùc môû cuûa caùnh böôùm ga thaønh tín hieäu ñieän aùp gôûi veà ECU. Caûm bieán böôùm
M
ga coù caùc chöùc naêng sau. TP . HC
uat
K y th
 Ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp theo taûi cuûa ñoäng cô: pÔÛ mc ñoä caàm chöøng ñoøi hoûi hoãn hôïp hôi
atoá
H S u h
D coâng suaát ñoäng cô phaùt ra toái ña ( λ = 0,85 –
giaøu, khi taûi lôùn phaûi laøm giaøu hoãn hôïnpg ñeå
T r uo
0,95) vaø khi ñoäng cô hoaït ñoängenôû©taûi trung bình phaûi ñaûm baûo ñoän g cô chaïy tieát kieäm (λ =1).
uy
 Caét nhieân lieäu khi giaûB mantoáqc: Khi giaûm toác ECU seõ caên cöù vaøo caûm bieán soá voø ng quay ñoäng
cô vaø caûm bieán vò trí böôùm ga (IDL) ñeå caét nhieân lieäu, nhaèm tieát kieäm nhieân lieäu vaø choá ng
oâ nhieåm moâi sinh. Toác ñoä caét nhieân lieäu phuï thuoäc nhieät ñoä nöôùc laøm maùt, khi nhieät ñoä
ñoäng cô caøng thaáp thì toác ñoä caét nhieân lieäu caøng cao.
 Laøm giaøu hoãn hôïp khi taêng toác: Khi aán ga ñoät ngoät töø vò trí caàm chöøng, ECU seõ taêng löôïng
nhieân lieäu cung caáp ñeå laøm giaøu hoãn hôïp giuùp cho ñoän g cô taêng toác nhanh choùng.
1. Caûm bieán böôùm ga kieåu tieáp ñieåm.
Ñaây laø kieåu ñieàu khieån On-Off. Khi truïc böôùm ga xoay seõ laøm cho cam trong caûm bieán xoay
theo, tieáp ñieåm di ñoäng di chuyeån doïc theo raõnh cam ñeå xaùc ñònh vò trí taûi cuûa ñoäng cô vaø tín
hieäu naøy ñöôïc gôûi veà ECU.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


107
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caûm bieán vò trí böôùm ga thöôøng söû duïng laø kieåu hai tieáp ñieåm. Vò trí IDL duø ng ñeå xaùc ñònh cheá
ñoä caàm chöøng vaø PSW duøng ñeå xaùc ñònh cheá ñoä taûi lôùn.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


108
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû cheá ñoä caàm chöøng, tieáp ñieåm trung gian TL ñöôïc noái vôùi IDL. ÔÛ
tröôøng hôïp naøy ñieän aùp taïi cöïc IDL laø 12 voân vaø tín hieäu naøy ñöôïc ECU xaùc ñònh. Tín hieäu
caàm chöøng duøng ñeå .
M
 Ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp caàm chöøng.
TP . HC
uat
 Caét nhieân lieäu khi giaûm toác.
K y th
am
 Laøm giaøu hoãn hôïp khi taêng toác.
H S u ph
gD
ruon gian TL ñöôïc noái vôùi tieáp ñieåm ñaày taûi PSW, ñieän
Khi caùnh böôùm ga môû lôù n, tieáp ñieåm© Ttrung
aùp taïi cöïc PSW cuûa ECU laøan12quvoâyenn, tín hieäu naøy ñöôïc ECU xaùc ñònh ñeå laøm giaøu hoãn hôïp giuùp
B
cho ñoäng cô phaùt ra coâng suaát lôùn.
ÔÛ cheá ñoä taûi trung bình, tieáp ñieåm trung gian TL khoâng noái vôùi tieáp ñieåm caàm chöøng IDL vaø
tieáp ñieåm ñaày taûi PSW. Ñieän aùp taïi cöïc IDL vaø PSW cuûa ECU trong tröôø ng hôïp naøy laø 0 voân,
ECU duøng tín hieäu naøy ñeå ñieàu khieån tæ leä hoãn hôïp sao cho heä soá khoâng khí » = 1 khi nhieät ñoä
ñoäng cô ñaït nhieät ñoä bình thöôøn g.
Kieåm tra:
- Xoay contact maùy On, ñeå böôùm ga ôû vò trí caàm chöøng.
- Ño ñieän aùp taïi cöïc IDL: 12 Voân. Ñieän aùp taïi cöïc PSW laø 0 voân.
- Xoay böôùm ga töø töø vôùi moät goùc nhoû cho ñeán khi ñieän aùp taïi cöïc IDL laø 0 voân . Goùc xoay
nhoû naøy thöôø ng ñöôïc cho treân voû cuûa caûm bieán böôùm ga. Ñieàu chænh laïi neáu caàn thieát.
- Xoay böôùm ga môû lôùn. Ñieän aùp taïi cöïc PSW laø 12 voân.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


109
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

b. Caûm bieán böôùm ga kieåu tuyeán tính.


Kieåu naøy ñöôïc söû duïng phoå bieá n ôû haõng
Honda. Caûm bieán xaùc ñònh vò trí môû cuûa caùnh
böôùm ga moät caùch lieân tuïc theo qui luaät moät
ñöôøng thaúng, giuùp cho vieäc nhaän bieát goùc môû
cuûa böôùm ga ñöôïc chính xaùc hôn.
Caûm bieán bao goàm moät ñieän trôû, nguoàn ñieän
aùp 5 voân töø ECU cung caáp vaøo hai ñaàu cuûa
ñieän trôû, con tröôït di chuyeå n treân ñieän trôû theo
goùc môû cuûa caùnh böôùm ga. Tín hieä u ñieän aùp
VTA hoaëc TPS töø con tröôït gôûi veà ECU ñeå
xaùc ñònh ñoä môû cuûa caùnh böôùm ga.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Caûm bieán böôùm ga coù 3 cöïc:


VC: Nguoàn 5V töø ECU cung caáp cho caûm bieán.
E2: Maùt caûm bieán.
TPS: Tín hieäu ñieän aùp xaùc ñònh ñoä môû cuûa böôùm ga.
Kieåm tra:
- Xoay contact maùy On.
- Ño ñieän aùp taïi cöïc VC vaø E2 cuûa caûm bieán: Khoaûng 5 voân.
- Ño ñieä n aùp taïi cöïc TPS khi böôùm ga ôû vò trí caàm chöøng: 0.5 Voâ n. Neáu khoâ ng
ñuùng, ñieà u chænh laïi vò trí caûm bieán .
- Xoay böôùm ga töø töø vaø kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc TPS: Tín hieäu ñieän aùp taêng lieân
tuïc. Khi böôùm ga môû toái ña, ñieä n aùp taïi cöïc TPS laø 4.0 Voân .

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


110
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

F. Caûm bieán aùp suaát naïp: PA ( HAC )


Caûm bieán aùp suaát naïp duøng ñeå xaùc ñònh söï thay ñoåi aùp suaát cuûa moâi tröôøng maø oâtoâ ñang hoaït
M
ñoäng. Caáu truùc vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa caûm bieán naøy gioáng nhö MAP
TP . HC sensor.
t
Caûm bieán ñöôïc boá trí beân trong khoang haøn h lyù, trong boä K
ño thua(Karman), beân trong ECU cuûa
y gioù
ham
ut pcuû
ñoäng cô …Khi xe hoaït ñoäng ôû vuøng cao , do aùp Hsuaá
D S a moâi tröôøng thaáp neân maät ñoä khoâng khí
n g
o n hôïp seõ giaøu xaêng, ECU söû duïng tín hieäu cuûa caûm
naïp giaûm. Nguyeân nhaân naøy seõ laøm ©cho
n Truhoã
y e
qulaïi löôïng nhieân lieäu cung caáp cho phuø hôïp.
Ban
bieán aùp suaát naïp ñeå hieäu chænh
Caûm bieán aùp suaát naïp PA coøn goïi laø caûm bieán buø ñoä cao HAC ( Hight-Altitude Compensation).

Kieåm tra:
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VC – E2 cuûa ECU: Khoaûng 5 voân.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


111
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc HAC cuûa ECU: 0,3 – 4,9 voân. Neáu khoâng coù ñieä n aùp, kieåm tra
ñöôøng daây noái töø cöïc HAC cuûa caûm bieán ñeán cöïc HAC cuûa ECU.
G. Caûm bieán oâxy. OX
Caûm bieán oâx y hay coøn goïi laø caûm bieán » coù nhieäm vuï laøm saïch khí thaûi. Caûm bieá n oâxy thöôøng
ñöôïc trang bò ôû moät soá xe coù söû duïng boä loïc khí thaûi. Caûm bieán chæ ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp
thay ñoåi trong moät phaïm vi heï p so vôùi tæ leä theo lyù thuyeát.
Caûm bieán ñöôïc boá trí treân ñöôøng oáng thaûi. Thaønh phaàn chính cuûa caûm bieán laø hôïp chaát
Zirconium ñioâxyt ( ZrO2). Maët trong vaø maët ngoaøi cuûa ñöôïc phuû moät lôùp moû ng platin. Khoâng
khí töø moâi tröôøng ñöôïc cung caáp vaøo maët trong cuûa caûm bieán vaø maët ngoaøi cuûa caûm bieán thì
tieáp xuùc vôùi khí thaûi qua trung gian cuûa moät löôùi baûo veä.
Neáu beà maët beân trong cuûa chaát ZrO2 coù noàng ñoä oâxy cheânh leäch lôùn hôn beà maët beân ngoaøi ôû
nhieät ñoä töø 400°C thì chaát ZrO2 seõ sinh ra moät ñieän aùp. Khi hoãn hôïp khoâng khí vaø nhieân lieäu
coù trong buoàn g ñoát ngheøo thì löôïng oâxy coù raát nhieàu trong khí thaûi, do vaäy söï cheânh leäch haøm
löôïng oâxy giöõa maët trong vaø maët ngoaøi cuûa caûm bieán beù neân ñieän aùp sinh ra töø hôïp chaát ZrO2
cuõng beù. Ngöôïc laïi, neáu hoãn hôïp trong buoà ng ñoát giaøu, löôïng oâ xy coù trong khí thaûi haàu nhö
khoâng coù, ñieän aùp sinh ra ôû chaát ZrO2 lôùn (Khoaûng 1 voân ).
M
TP . HC
uat
K y th
am
H S u ph
D
T r uong

a n quye
B

ECU duøng tín hieäu cuûa caûm bieán oâxy ñeå taêng hoaëc giaûm löôïng nhieân lieäu phun nhaèm giöõ cho tæ
soá khoâng khí vaø nhieân lieäu ôû gaàn giaù trò lyù töôûng » = 1. Trong thöïc nghieäm ngöôøi ta thaáy raèng,
khi heä soá khoâng khí » =1, ñieän aùp phaùt ra töø caûm bieán oâxy laø 0,45 voân. Neá u ñieän aùp phaùt ra cao
hôn 0,45 voân thì hoãn hôïp giaøu nhieân lieäu . Neá u ñieän aùp töø caûm bieán beù hôn 0,45 voân, hoãn hôïp
trong buoà ng ñoát ngheøo .

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


112
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Do tín hieäu ñieän aùp phaùt ra töø caûm bieán oâxy raát beù, neân ñöôø ng daây daãn tín hieäu cuûa caûm bieán
oâxy phaûi ñöôïc choáng nhieåu thaät toát ñeå ñaûm baûo söï chính xaùc tín hieäu ñieän aùp gôûi veà ECU.
Caûm bieán oâxy chæ tham gia hieäu chænh khi:
M
 Khi coù söï cheânh leäch noàng ñoä oâxy giöõa maët trong vaø maët ngoaø
TP . HiCcuûa caûm bieán ôû nhieät
uat
ñoä töø 400°C trôû leân.
K y th
 Vaø ôû caùc cheá ñoä khoâng coù söï hieäu chænh laøSm ham
u pgiaø u hoãn hôïp .
D H
Khi ñoäng cô hoaït ñoäng coù söï tham gia uonug chænh cuûa caûm bieán oâ xy, thì ngöôøi ta goïi ñoäng cô
Trhieä
e n ©
laøm vieäc theo chu trình kín.an quy
B
Kieåm tra caûm bieán oâxy.
- Khôûi ñoä ng ñoä ng cô.
- Cho ñoä ng cô hoaït ñoäng ñeå ñoäng cô ñaït nhieät ñoä bình thöôø ng.
- Ñeå ñoä ng cô hoaït ñoäng ôû soá voøng quay 2500 v/p.
- Ño xung tín hieäu phaùt ra töø caûm bieán oâxy: 8 xung trong thôøi gian 10 giaây.
G. Tín hieäu khôûi ñoäng. STA
Khi khôûi ñoäng, tín hieäu töø cöïc ST cuûa contact maùy ñöôïc gôûi veà cöïc STA cuûa ECU ñoäng cô. Tín
hieäu STA duøng ñeå laøm giaøu hoãn hôïp khi khôûi ñoä ng vaø sau khôûi ñoäng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


113
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Tröôøng hôïp oâtoâ söû duïng hoäp soá töï ñoäng (A/T), tín hieäu khôûi ñoäng ñöôïc ñieàu khieån qua trung
gian cuûa contact tay soá boá trí ôû hoäp soá. Contact tay soá laø On khi tay soá ôû vò trí P hoaëc N.

Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp


STA – E1 Contact On 0 Voân
STA – E1 Khôûi ñoäng 12 Voân

H. Tín hieäu ñieän aùp aéc quy. +B – E1


Khi contact maùy On, doøng ñieän ñi qua cuoän daây cuûa rô le chính veà maùt, laøm cho tieáp ñieåm rô
le chính ñoùng vaø ñieä n nguoàn seõ cung caáp cho ECU ôû cöïc +B-E1.
Trong quaù trình ñoän g cô hoaït ñoäng tín hieä u naøy coøn duøng ñeå hieäu chænh thôøi gian phun khi ñieän
aùp nguoàn cung caáp ñeán ECU thay ñoåi. Khi ñieän aùp nguoàn beù hôn 14 voân thì ECU hieäu chænh
taêng thôøi gian môû kim phun vaø khi ñieän aùp cung caáp ñeán cöïc +B cao hôn 14 voân thì ECU seõ
ñieàu khieån giaûm thôøi gian môû kim phun.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp


+B – E1 Contact Off 0 Voân
+B – E1 Contact On 12 Voân

Kieåm tra:
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc +B-E1 cuûa ECU: Khoaûng 12 voân. Neáu khoâng coù ñieän
aùp, kieåm tra:
 Kieåm tra söï lieân tuïc cuûa ñöôøng daây noái töø cöïc E1 cuûa ECU vôùi aâm aéc quy.
 Kieåm tra caùc caàu chì.
 Kieåm tra rô le chính.
 Kieåm tra ñöôøng daây.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


114
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

II. Ñieàu khieån phun nhieân lieäu ( L-Jetronic).


Trong quaù trình laøm vieäc, ECU xaùc ñònh tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng cô thoâng qua caùc caûm bieán,
töø ñoù ECU seõ ñieàu khieån thôøi gian môû cuûa kim phun ñeå cung caáp löôïng nhieân lieäu chính xaùc cho
caùc xy lanh.
Thôøi gian môû kim phun thöïc teá goàm thôøi gian phun cô baûn + thôøi gian phun hieäu chænh.
 Thôøi gian phun cô baûn döïa vaøo hai thoâng soá: löôïng khoâng khí naïp thöïc teá vaø soá voøng quay
cuûa truïc khuyûu ñoäng cô. Löôïng phun cô baûn tæ leä thuaän vôùi löu löôïng khoâng khí naïp vaø tæ leä
nghòch vôùi soá voøng quay truïc khuyûu.
 Caùc caûm bieán coøn laïi duøng ñeå hieäu chænh löu löôïng phun cho chính xaùc.
1. Khi khôûi ñoäng: Tín hieäu STA töø contact maùy gôûi veà ECU ñeå laøm giaøu hoãn hôïp. Trong quaù trình
khôûi ñoäng do toác ñoä truïc khuyûu chaäm, caùc luoàng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô bò dao ñoäng neân
boä ño gioù xaùc ñònh löu löôïng khoâ ng khí naïp khoân g chính xaùc. Do vaäy, ôû cheá ñoä naøy löôï ng
phun cô baûn ñöôïc laáy töø tín hieäu cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Caùc caûm bieán tham gia
hieäu chænh löu löôï ng phun goàm caûm bieán nhieät ñoä khoâ ng khí naïp vaø tín hieä u ñieä n aùp cuûa aéc
quy.
- Löôïng phun cô baûn: STA vaø THW.
M
. HC
- Löôïng phun hieäu chænh: THA, +B.
TP
uat
K
2. Sau khôûi ñoäng: Caàn phaûi laøm giaøu hoãn hôïp trong thôøi gian ngaéy nth. Löôïng phun cô baûn caên cöù vaøo
am
löu löôïng khoâ ng khí naïp vaø soá voøn g quay cuûa HñoäSnugphcô. Ñieän aùp taïi cöïc +B (ECU) vaø caùc caûm
gD
unognphun.
bieán coøn laïi duøng ñeå hieä u chænh löu löôï
T r

a n quyet ñoä nöôùc laøm maùt beù hôn 80ºC, ECU seõ ñieàu khieån laøm giaøu
3. Laøm aám: Sau khôûi ñoäng, neáB u nhieä
hoãn hôïp caên cöù vaøo tín hieäu ñieän aùp taïi cöïc THW.
- Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC).
- Löôïng phun hieäu chænh: THW, THA. +B.
4. Caàm chöøng: Toác ñoä caàm chöøng laø toác ñoä laøm vieäc oån ñònh thaáp nhaát cuûa ñoäng cô khi nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt laø oån ñònh ( 80ºC - 95ºC).
- Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC).
- Löôïng phun hieäu chænh: THA, IDL, +B.
5. Taûi trung bình: Thoâng thöôøng giai ñoïan laøm aám xaûy ra trong thôøi gian khoaûng 5 phuùt. Neân khi
ñoäng cô laøm vieäc ôû cheá ñoä taûi trung bình thì nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñaõ oån ñònh.
- Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC).
- Löôïng phun hieäu chænh: THA. OX, HAC.
6. Taûi lôùn: Cheá ñoä naøy töông öùng caùnh böôùm ga môõ töø 85% ñeán 100%. Ñoäng cô caàn phaûi laøm
giaøu hoãn hôïp ñeå ñoäng cô phaùt ra coâng suaát toái ña.
- Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC).
- Löôïng phun hieäu chænh: THA, HAC, PSW.
7. Giaûm toác: Caét nhieân lieäu khi giaûm toác ñeå tieát kieäm nhieân lieäu vaø choáng oâ nhieåm moâi tröôøn g.
ECU ñoäng cô caên cöù vaøo caùc tín hieäu sau.
- Caûm bieán vò trí böôùm ga: IDL.
- Tín hieäu IG.
- Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


115
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Khi giaûm toác ñoät ngoät thì böôùm ga ñoùng kín (TL noái IDL), nhöng tín hieäu IG xaùc ñònh soá voøng
quay cuûa ñoäng cô cao, ECU seõ ñieàu khieån caét nhieân lieäu cho tôùi toác ñoä qui ñònh cuûa nhaø cheá
taïo. Neáu nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp, soá voøng quay caét nhieân lieäu seõ cao ñeå ñaûm baûo ñoäng cô
laøm vieäc oån ñònh. Toác ñoä caét nhieân lieäu thay ñoåi theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
8. Haïn cheá soá voøng quay: Khi soá voøng quay ñoäng cô vöôït quaù möùc, löïc quaùn tính cuûa caùc chi tieát raát
lôùn coù theå laøm hoûng ñoäng cô. Do vaäy, khi soá voøng quay vöôït quaù qui ñònh thì ECU seõ ñieàu
khieån caét nhieân lieäu caên cöù vaøo tín hieäu IG.
III. Maïch ñieän ñieàu khieån kim phun.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Theo sô ñoà maïch ñieä n treân, boán kim phun söû duïng laø kim phun coù ñieän trôû thaáp vaø kieå u phun
laø phun haøng loaït. Ñieän döông cung caáp cho moãi kim phun ñöôïc laáy töø cöïc IG cuûa cotact maùy,
Moãi cöïc coøn laïi cuûa caùc kim phun noái veà ECU. Thôøi gian môû cuûa caùc kim phun do ECU ñieàu
khieån caên cöù vaøo tín hieäu töø caùc caûm bieán.
IV. Sô ñoà maïch ñieän.
1. Xaùc ñònh vò trí caùc cöïc cuûa ECU.
Vò trí caùc cöïc cuûa ECU ñöôïc cho trong caùc taøi lieäu kyõ thuaät cuï theå. ÔÛ moät soá haõn g, beân trong
ECU coù ghi chöùc naêng cuûa moãi cöïc.

TT KYÙ HIEÄU TEÂN GOÏI


1 E2 Cöïc maùt cuûa caùc caûm bieán noái veà ECU

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


116
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

2 VS Tín hieäu ñieän aùp xaùc ñònh löu löôï ng khoâng khí naïp
3 VC Tín hieäu ñieän aùp so saùnh töø boä ño gioù
4 OX Tín hieäu caûm bieán oâxy
5 IG Tín hieäu soá voøng quay ñoäng cô
6 VB Ñieän nguoàn 12 voân töø ECU cung caáp cho boä ño gioù
7 +B Ñieän nguoàn töø rô le chính cung caáp cho ECU
8 STA Tín hieäu khôûi ñoä ng töø cöïc ST cuûa contact maùy gôûi veà ECU
9 IDL Tín hieäu caàm chöøng cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga
10 PSW Tín hieäu ñaày taûi cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga
11 TL Tieáp ñieåm trung gian cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga
12 THW Tín hieäu ñieän aùp cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
13 E1 ECU noái vôùi aâm aéc quy
14 THA Tín hieäu ñieän aùp xaùc ñònh nhieät ñoä khoâ ng khí naïp
15 #10 Cöïc kim phun noái veà ECU
16 #20 Cöïc kim phun noái veà ECU
17 E01 ECU noái vôùi aâm aéc quy
18 E02 ECU noái vôùi aâm aéc quy
M
19 PIM . HCng
Tín hieäu cuûa caûm bieán chaâTnPkhoâ
at
20 VCC Nguoàn 5 voânKycaátphutöø ECU
21 E21 S phatmcaûm bieán
u Maù
D H
22 VF T r uong Cöïc xaùc ñònh tæ soá A/F

23 PA, HAC
a n quye Tín hieäu ñieän aùp cuûa caûm bieán ñoä cao
B
24 E11 Ecu noái aâm aéc quy

2. Sô ñoà maïch ñieän.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


117

You might also like