Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 59

Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.

vn

HEÄ THOÁNG MOTRONIC.


I. Ñieän nguoàn cung caáp cho ECU.
Nguoàn ñieän cung caáp ñeán cöïc +B vaø +B1 cuûa ECU ñöôïc laáy töø rô le chính (Main Relay). Coù hai
phöông phaùp ñieàu khieån rô le chính.
- Ñieàu khieå n töø contact maùy.
- Ñieàu khieå n töø ECU.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

A. Ñieàu khieån töø contact maùy.


Ñieän nguoàn cung caáp thöôøng tröïc ñeán cöïc BATT vaø E1 cuûa ECU ñeå löu tröû caùc döõ lieäu trong boä
nhôù trong suoát quaù trình xe hoaït ñoäng. Khi thaùo caàu chì EFI vôùi thôøi gian khoaûng 15 giaây thì caùc
döõ lieäu trong boä nhôù seõ bò xoùa.
Khi contact maùy ôû vò trí IG coù doøng ñieä n ñi qua cuoän daây rô le chính laøm cho tieáp ñieåm rô le ñoùng.
Doøng ñieän cung caáp cho ECU töø + aéc quy  caàu chì EFI  tieáp ñieåm rô le chính  cöïc +B vaø B1
cuûa ECU.

Contact maùy Batt – E1 +B –E1


Off 12 voân 0 voân
On 12 voân 12 voân

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


118
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

B. Ñieàu khieån töø ECU.


Khi contact maùy On, ñieän aùp töø aéc quy cung caáp ñeán cöïc IG-SW cuûa ECU ñoäng cô, maïch ñieän
ñieàu khieån rô le chính trong ECU cung caáp doøng ñieän qua cuoän daây rô le chính ôû cöïc M-REL laøm
rô le ñoùng vaø ñieän nguoàn seõ ñöôïc cung caáp cho ECU ôû cöïc +B vaø B1. Phöông phaùp naøy hieä n nay
ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán .

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Contact maùy Batt – E1 +B –E1


Off 12 voân 0 voân
On 12 voân 12 voân

Kieåm tra rô le chính:


 Kieåm tra ñieän trôû cöïc 1 – 2: Ñieän trôû ∞.
 Kieåm tra ñieän trôû cöïc 3 – 4: 60 - 90Ω.
 Caáp nguoàn aéc quy 12 voâ n vaøo hai cöïc 3 vaø 4:
Ñieän trôû cöïc 1 – 2: 0Ω

II. Maïc h 5 voân.


Khi coù ñieän nguoàn cung caáp cho ECU ôû cöïc +B, maïch nguoàn 5 voân trong ECU ñöôïc hình thaønh.
Nguoàn 5 voân duøng ñeå:
 Caáp nguoàn cho boä vi xöû lyù.
 Caáp nguoàn 5 voân cho caùc caûm bieán nhö: caûm bieán vò trí böôùm ga, caûm bieán chaân khoân g,
caûm bieán ñoä cao, caûm bieán baøn ñaïp ga.
 Nguoàn 5 voân caáp qua ñieän trôû cho caùc caûm bieán vaø tín hieäu khaùc nhö: caûm bieán nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt, caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp, tín hieäu IGF, tín hieä u IGT…

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


119
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

M
P. HC
III. Maïch noái maùt. uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

 E1: caùc cöïc ECU noái vôùi aâm aéc quy.


 E01 vaø E02: caùc cöïc noái maùt cuûa caùc boä chaáp haønh nhö kim phun, van ISC, ñieän trôû caûm
bieán oâxy…
 E2, E21: maùt caûm bieán.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


120
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

IV. Maïch ñieän cuûa caùc caûm bieán.


1. Daïng bieán trôû.
nguoàn 5 voân cung caáp vaøo hai ñaàu cuûa ñieän trôû, tuø y theo vò trí con tröôït treân ñieän trôû maø
ECU xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa noù qua thoâng soá ñieän aùp gôûi veà boä vi xöû lyù. Kieåu naøy ñöôïc söû
duïng cho caûm bieán vò trí böôùm ga, caûm bieán baøn ñaïp ga, vit ñieàu chænh A/F…

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

2. Daïn g nhieät ñieän trôû.


Ñoái vôùi caûm bieán daïng nhieät ñieän trôû, khi ñieän trôû cuûa caûm bieán thay ñoåi laøm cho ñieän aùp taïi
ñieåm A thay ñoåi theo. Boä vi xöû lyù xaùc ñònh trò soá ñieän aùp naøy ñeå nhaän bieát nhieät ñoä laøm vieäc
cuûa caûm bieán. Loaïi naøy ñöôïc söû duïng cho caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt, nhieät ñoä khoâng
khí naïp…

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


121
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

3. Daïn g contact.
Tín hieäu boä vi xöû lyù tieáp nhaän daïng On-Off. Khi Transistor Off hoaëc contact môû thì boä vi xöû
lyù nhaän ñöôïc tín hieäu ñieän aùp laø 5 voân . Khi contact ñoùng hoaëc transistor On, tín hieäu seõ nhaän
laø 0. Daïng contact ñöôïc aùp duïng cho caûm bieán böôùm ga kieåu tieáp ñieåm, tieáp ñieåm caàm
chöøng trong caûm bieán böôùm ga kieåu tuyeán tính, contact tay soá NSW… Moät soá caûm bieán söû
duïng nguoàn 12 voân.
Loaïi transistor ñöôïc söû duïng cho caûm bieán toác ñoä xe SPD, tín hieäu IGF.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an
4. Duøng nguoàn ñieän khaùc.
ECU nhaän tín hieäu ñieän aùp töø beân ngoaøi ñeå kieåm tra moät soá thieát bò coù hoaït ñoäng hay khoâng.
Kieåu naøy ñöôïc söû duïng ñeå nhaän bieát taûi ñieän, heä thoáng ñieàu hoaø khoân g khí, tín hieäu khôûi
ñoäng STA…

5. Daïn g taïo tín hieäu.


Moät soá caûm bieán khoâng söû duïng nguoàn 5 voân töø trong ECU, khi chuùng laøm vieäc thì chuùng
töï taïo ra tín hieäu daïng xung gôûi veà ECU. Ví duï nhö caûm bieán oâxy, caûm bieán kích noå, tín
hieäu G vaø Ne daïng caûm bieán ñieän töø.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


122
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

V. Caùc tín hieäu ñaàu vaøo cuûa heä thoáng Motronic.


M
. HC
A. Boä ño gioù:
TP
uat
y th
Hieän nay, boä ño gioù söû duï ng treân ñoäng cô coù 4 kieåu sau:
am K
u ph
- Boä ño gioù van tröôït.
DH S
uong
- Boä ño gioù daây nhieät.
T r

quye
- Boä ño gioù Karman.
- Caûm bieán chaâ a n
B n khoâng.
1. Boä ño gioù van tröôït.
Boä ño gioù van tröôït coù hai kieåu:
- Kieåu ñieän aùp tín hieäu VS taêng khi löôïng khoâng khí naïp taêng.
- Kieåu ñieän aùp tín hieäu VS giaûm khi löôï ng khoâng khí naïp taêng.
a. Kieåu ñieän aùp taêng.
Caáu truùc-Nguyeân lyù vaø phöông phaùp kieåm tra cuûa boä ño gioù kieåu ñieän aùp taêng ñöôïc trình
baøy kyõ trong phaàn heä thoáng L-Jetronic.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


123
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

b. Kieåu ñieän aùp giaûm.


Veà hình daïng vaø keát caáu noù töông töï nhö kieåu ñieän aùp taêng. Chuùng chæ khaùc nhau veà
maïch ñieän boá trí trong boä ño gioù. Phía tröôùc boä ño gioù coù boá trí caûm bieán nhieät ñoä khoâng
khí naïp vaø beân trong thöôøng ñöôïc boá trí contact ñieàu khieån rô le bôm. Boä ño gioù coù 3
cöïc.
- VC: Nguoàn 5 voân töø ECU cung caáp ñeán boä ño gioù .
- E2: Maùt caûm bieán.
- VS: Tín hieäu ñieän aùp gôûi veà ECU ñeå xaùc ñònh löu löôïng khoân g khí naïp.
Theo söï boá trí sô ñoà maïch ñieän, khi löôïng khoân g khí naïp gia taêng thì con tröôït dòch
chuyeån sang phaûi, tín hieäu ñieän aùp töø cöïc VS gôûi veà ECU seõ giaûm.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Kieåm tra boä ño gioù:


Ñoäng cô söû duïng boä ño gioù van tröôït thì ñoøi hoûi maïch khoâ ng khí töø boä ño gioù ñeán caùc xy
lanh cuûa ñoäng cô phaûi thaät kín. Khi coù söï roø ræ, löôïn g khoâng khí naøy vaøo xy lanh cuûa ñoäng cô
seõ khoâng ñöôïc boä ño gioù kieåm tra, do vaäy hoãn hôïp cung caáp cho ñoäng cô bò ngheø o vaø ñoäng
cô khoù hoaït ñoäng nhaát laø ôû toác ñoä thaáp.
a. Thaùo loïc gioù vaø kieåm tra söï di chuyeån nheï nhaøng vaø eâm dòu cuûa taám caûm bieán.
b. Xaùc ñònh caùc cöïc cuûa boä ño gioù.

c. Kieåm tra ñieän aùp vaø ñieän trôû.


Khi kieåm tra ñieä n trôû tín hieä u VS, ñaåy taám caûm bieán thaät chaäm ñeå xaùc ñònh caùc vò trí
ñieän trôû thay ñoåi baát thöôøng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


124
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

3S – FE (Toyota)
Kieåm tra ñieän aùp (V)
Cöïc Contact maùy Ñieàu kieän Ñieän aùp
VC – E2 On 4–6
VS – E2 On Van ñoùng 4–5
VS – E2 On Van môû hoaøn toaøn 0.1 – 1.0
VS – E2 On Caàm chöøng 2–4
VS – E2 On 3000v/p 0.3 – 1.0
THA – E2 On 20°C 1–3
Kieåm tra ñieän trôû (Ω)
VC – E2 Ño taïi boä ño gioù 3.000 – 7.000
VS – E2 Van ñoùng 200 - 400
VS – E2 Van môû hoaøn toaøn 200 – 1.000
THA – E2 20°C 2.000 – 3.000

HCM
2VZ – FE, 3VZ-FE (Toyota) uat TP.
h
Kieåm tra ñieän trôû (Ω) a m Ky t
h
D H Su p
uong
Cöïc Ñieà u kieä n Ñieän trôû
T r
n © Ño taïi boä ño gioù
quye
VC – E2 200 - 400
VS – E2 B a n Van ñoùng 200 - 600
VS – E2 Van môû hoaøn toaøn 20 – 1.200
THA – E2 20°C 2.000 – 3.000

4A – GE (Toyota)
Kieåm tra ñieän trôû (Ω)
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän trôû
VC – E2 100 - 300
Vb – E2 200 - 400
VS – E2 Van ñoùng 20 - 400
VS – E2 Van môû hoaøn toaøn 20 - 3.000
THA – E2 20°C 2000 - 3000

22 R- E (Toyota)
Kieåm tra ñieän trôû (Ω)
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän trôû
VC – E2 100 - 300
VB – E2 200 - 400
VS – E2 Van ñoùng 20 - 400
VS – E2 Van môû hoaøn toaøn 20 – 1.200

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


125
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

THA – E2 20°C 2000 - 3000

MR2 (Toyota)
Kieåm tra ñieän trôû (Ω)
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän trôû
VC – E2 100 - 300
Vb – E2 200 - 400
VS – E2 Van ñoùng 20 - 400
VS – E2 Van môû hoaøn toaøn 20 – 3.000
THA – E2 20°C 2000 - 3000

Toyota Camry 1987-1992 3S-FE


Kieåm tra ñieän aùp (V)
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp

HCM
VC – E2 Contact On 4-6
TP .
huat
Van ñoùng hoaøn toøan 4-5
y t
VS – E2 Van môû hoaøn toaøhnam K 0,02 - 0,5
S u p
H ng
n D
Caàmg chöø 2-4
r u o
©T
qu yen
Ban
2VZ – FE 1998-1992 (ToYoTa)
Kieåm tra ñieän trôû (Ω)
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng Soá
VC - E2 - 200 - 400
Van ñoùng hoaøn toøan 200 - 600
VS – E2
Van môû hoaøn toaøn 20 - 1200
Kieåm tra ñieän aùp (V)
Van ñoùng hoaøn toaøn 4–5
Van môû hoaøn toøan 0,02 – 0,08
VS – E2
Caàm chöøng 2–4
3000v/p 0,3 – 1,0

3VZ – FE 1993-1997 (ToYoTa)


Kieåm tra ñieän aùp (V)
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng Soá
Van ñoùng hoaøn toaøn 3,7 – 4,3
Van môû hoaøn toøan 0,2 – 0,5
VS – E2
Caàm chöøng 1,6 – 4,1
3000v/p 1–2V

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


126
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

1FZ – FE 1992 – 1994 (Toyota)


Kieåm tra ñieän trôû vaø ñieän aùp
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng Soá
VC – E2 - 200 - 400Ω
Caàm chöøng 3,5 – 4,5V
VS – E2
3000v/p 0,2 – 0,5V

FORD LASER 1987 - 1990


Kieåm tra ñieän aùp (V)
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng Soá
Contact On 2
Caàm chöøng 4–5
VS – E2
Böôùm ga môû lôùn 7–9
M
P. HC
huat T
2. Boä ño gioù daây nhieät. a m Ky t
ph
Kieåu boä ño gioù naøy kieåm tra khoái löôïng khoâD HnSgukhí naïp vaøo ñoäng cô. Noù coù theå laø loaïi daây
g
©
nhieät hoaëc maøng nhieät, loaïi naøyn coù ruocnöu ñieåm sau:
Tcaù
quye
 Phaïm vi ño khoái löôï Banng khoâng khí naïp töø toác ñoä caàm chöøng ñeán cheá ñoä taûi lôùn laø raát
roäng, ñaëc bieät laø khi duøng turbo ñeå taêng aùp cho ñoäng cô.
 Ñaëc tính laøm vieäc khoâng phuï thuoäc vaøo söï hoaït ñoäng cuûa xe ôû vuøng cao hay vuøng thaáp.
 Troïng löôïng beù, kích thöôùc nhoû goïn.
 Khoâng söû duïng cô caáu cô khí neâ n noù coù ñoä nhaïy raát cao.
 Kieåm tra tröïc tieáp khoái löôïng khoâng khí naïp.
 Söùc caûn doøng khí qua boä ño gioù nhoû hôn kieåu van tröôït.

Boä ño gioù daây nhieät goàm moät nhieät ñieän trôû (Thermister), daây nhieät baèn g platin (Platinum
Hot Wire) ñaët treân ñöôøng di chuyeån cuûa khoâng khí vaø maïch ñieàu khieån ñieän töû. Nhieät ñieän
trôû duøng ñeå kieåm tra nhieät ñoä khoâng khí naïp vaøo boä ño gioù.
ÔÛ haõng Nissan boä ño gioù daây nhieät duøng cho ñoäng cô 6 xy lanh coù theå 6 cöïc, daây nhieät
ñöôïc boá trí ôû giöõa boä ño gioù vaø nhieät ñoä hoaït ñoäng cuûa daây nhieät töø 100 - 120C. Ñoäng cô 4
xy lanh daây nhieät ñöôïc boá trí ôû beân hoâng, boä ño gioù coù 4 cöïc vaø nhieät ñoä laøm vieäc cuûa daây
nhieät laø 200C
Daây nhieät vaø nhieät ñieän trôû ñöôïc boá trí treân ñöôøng di chuyeån cuûa khoâng khí. Neáu löôï ng
khoâng khí naïp qua daây nhieät caøng nhieàu, löôïng nhieät mang ñi caøng lôùn vaø noù caøng nguoäi
ñi.
Khi nhieät ñoä cuûa daây platin ñöôïc giöõ ôû moät giaù trò khoâng ñoåi, thì coù söï quan heä giöõa löôïng
khoâng khí naïp vaø cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây nhieät ñeå duy trì nhieät ñoä cuûa daây nhieät.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


127
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Trong thöïc teá daây nhieät ñöôïc maéc trong moät maïch caàu vaø noù coù ñaëc ñieåm ñieän theá taïi ñieåm
A vaø B baèng nhau. Do vaäy, khi daây nhieät bò laøm nguoäi bôûi khoân g khí naïp thì ñieän trôû cuûa
noù giaûm, neân ñieän aùp taïi ñieåm B cuõng giaûm theo vaø laøm cho boä P CM ch ñaïi hoaït ñoäng,
. Hkhueá
T
at daây nhieät taêng  ñieän trôû
transistor môû ñeå cho doøng ñieä n vaøo maïch ñieän vaø doøng y
K thnuqua
ñieä
phnagmñieåm B.
daây nhieät taêng cho ñeán khi ñieän theá taïi ñieåm Aubaè
S
D H
T r uong

a n quye
B

Baèng caùch söû duïn g tính naêng cuûa maïch caàu, löôïng khoâng khí naïp VG coù theå xaùc ñònh baèng
caùch ño ñieän aùp taïi ñieåm B. Trong thieát keá, nhieät ñoä daây nhieät ñöôïc duy trì cao hôn nhieät
ñoä cuûa khí naïp ôû moät möùc khoân g ñoåi, khi ñoä cheânh leäch nhieät ñoä caøng cao thì caûm bieán
caøng nhaïy.
Trong quaù trình laøm vieäc neáu nhieät ñoä khoâ ng khí naïp taêng moät ñaïi löôïng laø T thì nhieät ñoä
daây nhieät cuõn g gia taêng moät ñaïi löôïng töông öùng, ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy baèng caùch
ngöôøi ta laép moät ñieän trôû nhieät ôû nhaùnh khaùc cuûa caàu. Do vaäy trong heä thoáng khoâng caàn coù
caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp ñeå hieäu chænh löu löôïng phun.
Khi xe chaïy ôû ñoä cao caøng cao thì maät ñoä khoân g khí naïp giaûm, neân khaû naên g laøm nguoäi
daây nhieät cuõng keùm theo, neân khoâng caàn phaûi hieäu chænh phun theo ñoä cao cuûa xe ñang
hoaït ñoäng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


128
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Trong boä ño gioù coù laép moät caûm bieán nhieät ñoä khoân g khí naïp (Intake Air Thermistor) ñeå söû
duïng cho caùc heä thoáng ñieàu khieå n khaùc cuûa ñoäng cô.

Hình daùng boä ño gioù daây nhieät

Hieäu chænh tæ soá khoâng khí vaø nhieân lieäu:


ÔÛ moät soá boä ño gioù vít naøy ñöôïc boá trí ôû beân hoâng. Khi xoay vít hieäu chænh thì trò soá ñieän
HCM
trôû seõ thay ñoåi, laøm thay ñoåi tín hieäu gôûi veà ECU. Töø ñoù ECU seõ thay ñoåi löôïng nhieân lieäu
cung caáp cho phuø hôïp vôùi tæ leä hoån hôïp ôû toác ñoä caàm chöøng. uat TP.
h
a m Ky t
h
DH Su p
ng
n © Truo
quye
Ban

Laøm saïch daây nhieät:


Thöôøng ôû ñoäng cô 6 xy lanh, sau khi ñoäng cô döøng thì ECU seõ cung caáp doøng ñieän nung
noùng sôïi daây nhieät vôùi nhieät ñoä khoûang 1000C ñeå ñoát saïch buïi baùm treân daây nhieät trong
moät khoaûng thôøi gian laø 1 giaây.
Kieåm tra boä ño gioù daây nhieät:
Tuøy theo kieåu xe vaø ñôøi xe maø soá löôïng cöïc cuûa boä ño gioù daây nhieät seõ khaùc nhau. Nguoàn
cung caáp cho boä ño gioù daây nhieät coù ñieän aùp laø 12 voân. Hieän nay boä ño gioù daây nhieät ñöôïc
söû duïng raát phoå bieán haàu heát ôû caùc haõng xe.
 Haõng Toyota:
Vò trí caùc cöïc boä ño gioù cuûa haõng Toyota thay ñoåi tuøy theo kieåu xe vaø ñôøi xe. Thöôøng noù coù
5 cöïc goàm:
 +B : Chaân ñieän nguoà n cung caáp töø rô le chính.
 E2G: Maùt boä ño gioù.
 VG: Tín hieäu xaùc ñònh khoái löôïng khoân g khí naïp.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


129
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

 THA: Tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä khoân g khí.


 E2: Maùt caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí.

a. Xoay contact maùy On.


b. Ño ñieän aùp taïi cöïc +B vaø E2G: 12 voân.
c. Kieåm tra ñieän aùp VG – E2G: 0,6 voân.
d. Thoåi khoâ ng khí qua boä ño gioù, tín hieäu ñieän aùp VG seõ gia taêng khi C Mng khí naïp taêng.
löôï
TP .H
uat
K y th
am
H S u ph
D
T r uong

a n quye
B

1MZ – FE 1997 – 2003 (ToYoTa)


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
VG – E2 Caàm chöøng – Tay soá N hoaëc P 1,1 – 1,5

1FZ – FE 1995 – 1998 (Toyota)


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
VG – E2 Caàm chöøng 1,3 – 2,4 Voân

 Haõng Nissan:
Soá löôïng cöïc vaø vò trí cuûa boä ño gioù thay ñoåi theo töøn g loaïi xe vaø ñôøi xe.

Loaïi xe – Naêm sx cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)


Maxima 92 Caàm chöøng 1.0 – 2.0
NX & Sentra 1.6L 92 VG - E2G Caàm chöøng 0.8 – 3.0
NX & Sentra 2.0 92 Caàm chöøng 1.3 – 2.1

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


130
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

300ZX 92 Caàm chöøng 0.8 – 1.6


Atima 93 0.2
Maxima 93 Beù hôn 0.4
NX & Sentra 93 Beù hôn 1.0
Pathfinder & Pickup 93 Contact On Beù hôn 1.0
Quest 93 Beù bôn 0.5
240SX 93 Khoaûng 0.2
300ZX 93 Khoaûng 0.8
Contact On Beù hôn 1.0
Maxima 97 VG – E2G
Caàm chöøng 1.0 – 1.7
Contact On Beù hôn 1.0
Altima 97 VG – E2G
Caàm chöøng 1.0 – 1.7
Caàm chöøng 1.2 – 1.5
Altima 98 VG – E2G
2500 v/p 1.9 – 2.3
Caàm chöøng 1.0 – 1.7
Maxima 98 VG – E2G
2500 v/p 1.5 – 2.1
Caàm chöøng 1.0 – 1.7
Sentra 1.6L 98
H C M
2500 v/p P. 1.7 – 2.1
t h u at T
Sentra 2.0L 98 Caàm chöøngKy 1.8 – 2.4
p h am
u v/p
DH S
2500 1.8 – 2.4
VG – E2G
uo n g
© Tr
Caàm chöøng 1.2 – 1.5
Altima 99 y en
qu 2500 v/p 1.9 – 2.3
Ban
Caàm chöøng 1.0 – 1.7
Maxima 99
2500 v/p 1.5 – 2.1

Nissan BlueBird 1993 - 1997


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
VG – E2 Caàm chöøng 0,85 – 1,35 Voân
2000v/p 1,3 – 1,8 Voân

Nissan NAVARA 1992 - 2003


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
VG – E2 Contact On > 1,0
Caàm chöøng 1,3 – 1,7
2500 v/p 1,7 – 2,1
4000 v/p 1,3 – 4,0

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


131
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Nissan PULSAR 1995 - 2000


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
VG – E2 Caàm chöøng 1,3 – 1,7 Voân
2000 v/p 1,7 – 2,1 Voân

1. VG 2. Vcc
3. E2 4. +B
Nissan PULSAR 2000 - 2003
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Caàm chöøng 1,0M– 1,7 Voân
VG – E2 TP . HC
2500 v/p uat 1,5 – 2,1 Voân
K y th
am
H S u ph
D
T r uong

quye
1. E2 2. E1 3. VG
a n
4. Daây laøm saïch B 5. +B 6. A/F

Nissan SKYLINE 1986 - 1990


Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá
Contact Off 500Ω
1 vaø 6
Khoâng ñuùng thì hieä u chænh
Ñoäng cô chaïy 0 Voân
Daây laøm saïch
Contact Off sau 5 giaây 6 voân trong 1 giaây
VG – E2 Contact On 1,4 – 1,8 Voân

 KIA:

Loaïi xe / Naêm SX Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)


Contact On Beù hôn 1.0
Sephia 96
Caàm chöøng 1.0 – 2.0
VG – E2G
Caàm chöøng 0.9 – 1.1
Sportage 97
3300 v/p 1.8 – 2.0

 MAZDA:

Loaïi xe / Naêm SX Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp ( Voân)


Contact On 0.5
MPV 98 VG – E2G
Caàm chöøng 1.0 – 2.0

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


132
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Contact On 1.0 -1.5


Millenia 98
Caàm chöøng 1.5 – 2.5
Contact On 0.02
626 -2.0L 98
Caàm chöøng 0.6 – 1.1
Contact On Beù hôn 1.0
626 – 2.5L 98
Caàm chöøng 1–2
Contact On 1.5
Miata 99
Caàm chöøng 1.9 – 2.0
Contact On 0.02
626 - 2.0L 99
Caàm chöøng 0.6 – 1.1
Contact On Beù hôn 1.0
626 – 2.5L 99
Caàm chöøng 1-2

MAZDA 121 2001 – 2002


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On Khoûang 1,4 Voân
VG – E2 M
HC1,9
Caàm chöøng TP. Voâ n
huat
a m Ky t
h
MAZDA 121 D H Su -p 2000
1996
Cöïc ongu kieän
TruÑieà Ñieän aùp
n ©
quye
VG – E2 Ban Contact On 0,7 – 2.0 Voân
Caàm chöøng 1 - 2 Voâ n

1. E1
2. VG
3. +B

MAZDA 323 2001 – 2004 2.0L


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On 0,9 – 2.0 Voân
VG – E2
Caàm chöøng 1,5 – 2,5 Voân

1. +B 2. E1 3. VG
4. THA 5. E2
3. VG

MAZDA 323 1998 - 2003 1.6L


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On < 1 Voân
VG – E2
Caàm chöøng 0,7 – 1,7 Voân

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


133
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

1. E1 2. VG
3. +B

MAZDA 323 1998 - 2003 1.8L


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On 1,3 – 1,5 Voân
VG – E2
Caàm chöøng 1,5 – 2,5 Voân

MAZDA 626 1992 - 1997 2.0L


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On 1 – 1,5 Voân
VG – E2
Ñoäng cô chaïy 1,5 - 5 Voân

 Hyundai:
M
TP . HC
Loaïi xe / Naêm SX Cöïc huat
y tn
ÑieàuKkieä Ñieän aùp ( Voân)
p h am
u Caàm chöøng
Accent n g DH S 0.7 – 1.1
VG – E2GTruo 800 v/p

quye
/Elantra/Tiburon 99
n 3000 v/p 1.3 – 2.0
B a
Sonata 99 Caàm chöøng
0.5
700 v/p
2000 v/p 1.0

1.+B. 2. VG
3. E2

SONATA 1998 - 2003


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
Contact On 0
VG – E2 Caàm chöøng 0,5
2000 v/p 1,0

 FORD.

1. E2 2. VG
3. +B

Ford Laser 1999 - 2001


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
VG – E2 Contact On 1,3 – 1,5

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


134
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caàm chöøng 1,5 – 2,5

Ford Laser 2001 - 2002


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
Contact On 0,9 – 2
VG – E2
Caàm chöøng 1,5 – 2,5

1. VG
2. E2
3. E1
4.+B

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yenMONDEO 1997 - 1998
Ban Ford
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (V)
Caàm chöøng 0,5 – 0,7
VG – E2 2000 v/p 1,3
3000 v/p 1,5

3. Caûm bieán chaân khoâng.


Caûm bieán chaân khoâng hay coøn goïi laø caûm bieán aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp MAP (Manifold
Air Pressure). Ñaây laø loaïi xaùc ñònh löu löôïng khí naïp baèng caùch kieåm tra ñoä chaân khoâng trong
ñöôøng oáng naïp. Caûm bieán ñöôïc boá trí beân ngoaøi ñoäng cô, caáu truùc cuûa noù goïn nheï, khoân g laøm
caûn trôû chuyeån ñoäng doøng khí naïp nhö caùc caûm bieán khaùc. Noù thöôøng ñöôïc söû duïng cho haõng
Honda, Toyota, Dahatsu, Ford, Holden, Nissan…
Nguyeâ n lyù ño cuûa caûm bieán döïa vaøo moái quan heä giöõa ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp vaø
löu löôïng khoâng khí naïp. Khi löôï ng khoâng khí naïp giaûm thì ñoä chaân khoân g trong ñöôøng oá ng
naïp taêng vaø ngöôïc laïi. Ñoä chaân khoâng trong ñöôøn g oáng naïp ñöôïc chuyeån thaønh tín hieäu ñieän
aùp nhôø moät IC boá trí beân trong caûm bieán vaø gôûi veà ECU ñeå xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


135
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caûm bieán daïng phaàn töû aùp ñieän, goàm moät maøng silicon coù beà daøy ôû ngoaøi rìa meùp khoaûng
0,25mm vaø ôû trung taâm khoaûng 0,025mm, keát hôïp vôùi buoàng chaân khoâng vaø moät con IC. Moät
maët cuûa maøng silicon boá trí tieáp xuùc vôùi ñoä chaân khoân g trong ñöôø ng oá ng naïp vaø maët khaùc cuûa
noù boá trí ôû trong buoà ng chaân khoâng ñöôïc duy trì moät aùp thaáp coá ñònh tröôùc trong caûm bieán.

P HCM
. daï
T
huat
Khi aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp thay ñoåi laøm cho maøng silicon bieá n ng, ñieän trôû cuûa noù seõ
y t
K gôûi veà ECU thay ñoåi theo aùp suaát
p am
thay ñoåi. Khi ñieän trôû thay ñoåi thì tín hieä u ñieän aùphtöø IC
trong ñöôøng oáng naïp. Ñieän aùp töø ECU luoâgn D S u
H caáp cho IC khoâng ñoåi laø 5 voân. Khi aùp suaát
cung
r u o n
© Thieäu ñieän aùp töø coïc PIM gôûi veà ECU caøng cao vaø ngöôïc
trong ñöôøn g oáng naïp caøng lôùn thìntín
q u ye
laïi. Ban

Kieåm tra caûm bieán chaân khoâng.


Caûm bieán chaân khoâng coù 3 cöïc:
 VC: nguoà n 5 voâ n cung caáp töø ECU.
 PIM: ñieän aùp tín hieäu xaùc ñònh löu löôï ng khoâng khí naïp.
 E2: maùt caûm bieán.
Toyota:
- Xoay contact maùy On.
- Kieåm tra ñieän aùp VC vaø E2 cuûa ñaàu gim caûm bieán: Töø 4 – 6 voân.
- Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM cuûa caûm bieán: 3,6 voân.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


136
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

3S – GE 1986-1989
Cöïc Ñieän aùp (Voân)
Vcc – E2 4,7 – 5,6

Cöïc Ñoä chaân khoâng (mmHg) Ñoä suït aùp (V)


100 0,3 – 0,5
200 0,7 – 0,9
PIM – E2 300 1,1 – 1,3
400 1,5 – 1,7
500 1,9 – 2,1

4A – FE (1988 – 1995) , 7A – FE (1994 -1998)


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
PIM – E2 Contact On 3,3 – 3,9
M
P. HC
thuat T
a m Ky
5S – FE (1993 – 1997) (1997 h – 2003)
D H Su p
uong
Cöïc Ñieà u kieä n Ñieän aùp (Voân)
n © TrContact
quye
PIM – E2 On 3,3 – 3,9
B a n

1FZ – FE (1998 - 2003)


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
PIM – E2 Contact On 3,3 – 3,9
Ñoä chaân khoân g 26,7 Kpa 2,5 – 3,1

Honda:

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


137
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

1989 – 1993 F22A5


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
VC – E2 Contact On 4,5 – 5,5
Caàm chöøng 1 – 1,5
PIM – E2
Böôùm ga môõ lôùn 4 – 4,5

1986 – 1989 2.0 4xyl A20A


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
PIM – E2 Contact On 3,3 – 3,9
Ñoä chaân khoân g 26,7 Kpa 2,5 – 3,1

CIVIC 1993 – 1995 D15B7 4 xyl


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
PIM – E2 Contact On 3
H C M
P.
uat T
K y th
u p ham
INTEGRA 1990 S
H - 1993
r u o nguDkieän
Cöïc ©T Ñieà Ñieän aùp (Voân)
qu yen
PIM – E2 Ban Contact On 3
Caàm chöøng 1,3

1991 – 1996 PRELUDE H23A1


Cöïc Ñoä chaân khoân g (mmHg) Ñieän aùp (Voân)
0 3 Voân
100 2,5
200 2,1
300 1,8
PIM – E2
400 1,5
500 1,2
600 0,8
650 0,5

HyunDai:
1. PIM 2. Vcc
3. THA 4. E2
ACCENT 2000 - 2003
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
VCc – E2 Contact On 5
Contact On 4–5
PIM – E2
Caàm chöøng 0,5 - 2

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


138
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

1. E2
2. PIM
3.Vcc
COUPE 1996 - 2001
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
Contact On 4-5
Pim – E2
Caàm chöøng 0.5 - 2

EXEL 1992 - 1994


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp (Voân)
Contact On 4,5 - 5
Pim – E2
Caàm chöøng 1 – 1,5

M
P. HC
uat T
K y th
pham
1. PIM 2. Vcc
u
3. THA 4. E2
n g DH S
uo 2000 – 2003
en © Tr
ELANTRA
qu y
Cöïc Ban Ñieàu kieän Ñieän aùp ( Voân)
Contact On 4-5
Pim – E2
Caàm chöøng 0.5 - 2

NISSAN:

NISSAN NAVARA 2001 - 2004


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
PIM – E2 Caàm chöøng Khoaûng 2 Voân

A: E2
B: PIM
C: VCc

PULSAR 1987 - 1991


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On 4,6 Voâ n
PIM – E2
Caàm chöøng 1 – 2 Voân

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


139
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

FORD:

FORD TRANSIT 1996 - 2000


Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp
Contact On 0,7 Voâ n
Caàm chöøng 0,7 Voâ n
PIM – E2
Toác ñoä chaäm 1,5 Voâ n
Toác ñoä cao 1,75 Voân

4. Boä ño gioù Karman.


So vôùi boä ño gioù kieåu van tröôït, kieåu doøng xoaùy Karman coù nhieàu öu ñieåm hôn, loaïi naøy nhoû
goïn, troïng löôïng beù, ñoà ng thôøi giaûm ñöôïc söùc caûn treân ñöôøng oáng naïp. Boä ño gioù Karman coù
hai kieåu:
- Kieåu Karman sieâu aâm.
- Karman quang.
M
. HC
a. Karman sieâu aâm.
TP
ucaht duøng doøng xoaùy Karman ñeå
y h
Boä ño gioù kieåm tra löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô baèng tcaù
K
m hieäu soá voøng quay ñoäng cô duøng ñeå
atín
u ph
xaùc ñònh löu löôïng khoâ ng khí naïp. Tín hieä u KS vaø
H S
D gioù coøn boá trí caûm bieán nhieät ñoä khoân g khí naïp
xaùc ñònh thôøi gian phun cô baûn. Trong boängño
T r uo

quye
vaø caûm bieán aùp suaát naïp.
B a n

Caáu truùc boä ño gioù bao goàm:


- Boä höôùng doøng khí naïp.
- Truï taïo xoaùy.
- Boä phaùt soùng sieâu aâm.
- Boä tieáp nhaän soùng sieâu aâm.
- Boä khueách ñaïi soùng sieâu aâm.
- Boä bieán ñoåi soùng sieâu aâm thaønh caùc xung ñieän.
- Vaät lieäu caùch aâm.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


140
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Khoâng khí sau khi ñi qua loïc gioù seõ qua boä höôùng doøng khí naïp coù daïng hình toå ong. Doøng
khí seõ chaïm vaøo truï taïo xoaùy vaø taïo ra caùc doøng xoaùy goïi laø doøng xoaùy Karman. Soá löôïng
doøng xoaùy seõ taêng khi löôï ng khoâng khí naïp taêng.

M
P. HC
uat T
h
a m Ky t
h
Su p
Khi khoâng coù khoâng khí naïp thì khoân g coù doø ng xoaù y. Thôøi gian T truyeà n töø boä phaùt soùng ñeán
DH
ng
Truo
boä tieáp nhaän laø coá ñònh.
n ©
qunyge hoà: Khi caùc doø ng xoaùy theo chieàu kim ñoà ng hoà ñi ngang qua
Ban
Doøng xoaùy theo chieàu kim ñoà
boä phaùt soùng vaø boä tieáp nhaän , seõ laøm cho thôøi gian truyeàn soùng seõ nhanh hôn thôøi gian truyeàn
T. Thôøi gian naøy goïi laø T1.

T1

T2

Doøng xoaùy ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà: Khi doøng xoaùy ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà ñi qua boä
phaùt soùng vaø boä tieáp nhaän seõ laøm cho thôøi gian truyeàn soùng ngaén hôn thôøi gian truyeàn T.
Thôøi gian naøy ñöôïc goïi laø T2.
Nhö vaäy khi coù caùc doøng xoaùy theo chieàu kim ñoàng hoà vaø ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà ñi ngang
qua boä phaùt soùng vaø boä tieáp nhaän seõ laøm cho thôøi gian truyeàn soùng thay ñoåi.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


141
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Boä bieán ñoåi xung seõ bieán ñoåi xung xoay chieàu thaønh xung vuoâ ng. Taàn soá xung seõ gia taêng
khi löôïng khoâng khí naïp ñi qua boä ño gioù caøng nhieàu. ECU seõ xaùc nhaän taàn soá naøy töø ñoù suy
ra löu löôïng khoâng khí naïp.

kHz

Lít/s

Caùc cöïc cuûa Karman sieâu aâm: M


T P . HC
t
thua
Cöïc 1: Tín hieäu Ks cuûa boä ño gioù .
2: Nguoàn 12 voâ n cung caáp cho boä ño gioù. ham Ky
p
3: Nguoàn 5 voân cung caáp cho caûmg bieáDH nSuñoä cao. 1 2 3
o n
4: Maùt caûm bieán E2. n © Tru
y e
n qnu ñoä cao HAC.
5: Tín hieäu caûmBabieá 4 5 6
6: Tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp.
Mitsubishi
b. Karman quang.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


142
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caáu truùc goàm moät truï ñöùng goïi laø boä taïo doøng xoaùy, noù ñöôïc ñaët ôû giöõa doøng khoâng khí naïp.
Khi doøng khí ñi qua boä taïo xoaùy noù seõ taïo ra caùc doøng xoaùy gioáng nhö boä ño gioù Karman
sieâu aâm, goïi laø doøng xoaùy Karman.
Doøng xoaùy Karman seõ ñi theo moät raõnh höôùng ñeå laøm rung moät maøng moûng baèng kim loaïi
(göông), söï rung ñoäng cuûa maøng laøm thay ñoåi höôù ng chieáu saùng cuûa ñeø n led. Phía treân göông
ngöôøi ta boá trí moät caëp quang hoïc bao goàm moät con led vaø moät transistor quang, transistor
quang seõ môû khi nhaän aùnh saùng phaûn xaï töø led qua göông.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Döôùi taùc duïng cuûa caùc doøng xoaùy vaøo beà maët cuûa göông seõ laøm cho göông rung ñoäng, neân
transistor quang luùc nhaän ñöôïc aùnh saùng luùc khoâng, söï on vaø off cuûa transistor seõ taïo ra caùc
xung ñieän coù taàn soá f. Nhôø taàn soá f ECU seõ xaùc ñònh ñöôïc löu löôïn g khoâ ng khí naïp.
Khi löôïng khoâ ng khí naïp caøng nhieàu thì soá löôïng doøng xoùay seõ gia taêng vaø taàn soá f seõ caøng
lôùn. Ngöôïc laïi, khi löôïng khoâ ng khí naïp ít, taám kim loaïi rung ít vaø taàn soá f seõ nhoû.
Trong boä ño gioù cuõng coù boá trí caûm bieán ñoä cao vaø caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp nhö
kieåu Karman sieâu aâm

Mitsubishi (Karman quang)

Cöïc 1: Nguoà n 5 voân töø ECU cung caáp cho caûm bieán aùp suaát naïp Vcc
2: Tín hieäu caûm bieán aùp ñoä cao HAC
3: Tín hieäu Ks
4: Nguoàn 12 voâ n caáp töø Engine control relay.
5: Maùt caûm bieán E2.
6: Tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp THA
7: Noái vôùi ECU.
8: Khoâng söû duïng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


143
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Kieåm tra.
Boä ño gioù Karman ñöôïc kieåm tra nhö sau:
1. Kieåm tra ñieän nguoàn cung caáp cho boä ño gioù: 12v hoaëc 5v.
2. Thaùo giaéc noái ñieän ñeán boä ño gioù. Kieåm tra ñieän aùp KS – E2: 5 voân.
3. Laép giaéc noái, kieåm tra tín hieäu KS khi coù doøng khí qua boä ño gioù vaø so saùnh vôùi thoâng
soá cho cuûa nhaø cheá taïo.

MITSUBISHI
Loaïi xe / Naêm SX Cöïc Ñieàu kieän Taàn soá Hz (V)
700 v/p 25 – 50
Diamante 92 KS – E1
2000 v/p 65 – 105
750 v/p 25 – 50
Galant SOHC 92 KS – E1
2000v/p 70 – 130
750v/p 25 – 50
Galant DOHC 92 KS – E1
2000v/p 60 – 90
Galant DOHC Turbo 92 750v/p 30 – 50
KS – E1
2000v/p 50 – 80
P . HCM
750 uat T 21 – 47
Galant 95 KS – E1 y t h
K
am2000v/p 45 - 85
ph
H Su
uo ng D
en © Tr
qu y
Ban TOYOTA
Loaïi xe / Naêm SX Cöïc Ñieän trôû Taàn soá Hz (V)
KS – E1 Khoâng lieân tuïc
E1 – KS 5.000 – 10.000Ω
Supra 89, 90, 91
VC – E1 10.000 – 15.000 Ω
E1 – VC 5.000 – 10.000 Ω

HYUNDAI
EXEL 1990 – 1992
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá
Caàm chöøng 2,7v
Ks – E2
3000v/p 3,2v
20 Kpa 0,79v
HAC – E2 49 Kpa 1,84v
103 Kpa 4,0v
LANTRA 1991 - 1992
Contact On 5v
KS – E2 Caàm chöøng 27 – 33Hz
2000 v/p 60 – 80Hz

SONATA 1990 - 1998

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


144
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá


Ks – E2 Contact On 4,8 – 5,2v
SONATA 1993 – 1996
Contact On 5v
KS – E2
Caàm chöøng 2 – 3v

B.Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp.


1. Caáu truùc – Nguyeân lyù.
Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp ñöôïc boá trí sau loïc gioù hoaëc treân ñöôøng oá ng naïp neáu ñoäng
cô söû duïng caûm bieán chaân khoâng, noù ñöôïc boá trí trong boä ño gioù neáu laø boä ño gioù kieåu daây
nhieät, van tröôït hoaëc Karman.
Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp ñöôïc kí hieäu laø THA , TA hoaëc MAT ( Manifold Air
Temperature Sensor), noù duøng ñeå xaùc ñònh maät ñoä khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô khi nhieät ñoä
khoâng khí thay ñoåi. ECU duøng tín hieäu naøy keát hôïp vôùi caûm bieán löu löôïng khoâng khí naïp ñeå
xaùc ñònh khoái löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô.
Phaàn chính cuûa caûm bieán laø moät chaát baùn daån coù trò soá nhieät ñieän trôû aâm, coù nghóa laø khi
nhieät ñoä khoân g khí naïp thaáp thì ñieän trôû cuûa caûm bieán cao vaø ngöôïc laïC i.MChuaån laøm vieäc cuûa
T P .H
caûm bieán laø 20ºC, khi nhieät ñoä khoâng khí naïp cao hôn 20ºChthì uatECU ñieàu khieån giaûm löôïng
K yt
am taêng löôïng phun nhieâ n lieäu.
u ph
phun. Khi nhieät ñoä khoâng khí döôùi 20 ºC thì ECU seõ gia
DH S
Khi maïch ñieän cuûa caûm bieán bò baátTthöôø r uonngg thì ECU seõ ñònh moät giaù trò coá ñònh laø 20ºC ñeå

uyebaä
ñoäng cô tieáp tuïc hoaït ñoänngqvaø t ñeøn Check saùng. Löôïng nhieân lieäu phun thay ñoåi theo
B a
nhieät ñoä khoâ ng khí naïp laø khoâ ng lôùn laém.

Nguoàn ñieän cung caáp cho caûm bieán laø nguoàn 5 voân cung caáp qua moät ñieän trôû. Khi ñieän trôû
cuûa caûm bieán thay ñoåi thì ñieä n aùp töø cöïc THA seõ thay ñoåi theo. Boä vi xöû lyù duøng tín hieäu
THA ñeå nhaän bieát nhieät ñoä khoâng khí naïp.
2. Phöông phaùp kieåm tra.
- Kieåm tra nguoà n 5 voân töø ECU cung caáp cho caûm bieán.
- Kieåm tra ñieän trôû cuûa caûm bieán khi nhieät ñoä thay ñoåi.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


145
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp


Contact On - Caûm bieán hôû maïch 5v
THA – E2
Contact On - Caûm bieán ngaén maïch 0v

TOYOTA
5S – FE 97 - 03
Cöïc Ñieàu kieän Ñieän trôû
20˚C 2,21 – 2,69KΩ
THA – E2
80˚C 200 - 400Ω
4A – FE 88 - 95
20˚C 2 - 3 KΩ
THA – E2
80˚C 200 - 400Ω

HCM
TOYOTA
u a t TP.
Cöïc Nhieät ñoä (˚C) th
Ñieän trôûKy(KΩ) Ñieän aùp (V)
h a m
-20 DH Su p 16 4,3
r u o ng
0 ©T 5,9 3,4
qu yen
Ban 20 2,5 2,4
THA – E2 40 1,2 1,5
60 0,6 0,9
80 0,3 0,5
100 0,2 0,3

ISUZU
Cöïc Nhieät ñoä (˚C) Ñieän trôû (Ω) Ñieän aùp (V)
100 185
70 450
38 1.800
THA – E2 20 3.400
4 7.500
-7 13.500
-18 25.000

DAEWOO
Cöïc Nhieät ñoä (˚C) Ñieän trôû (KΩ) Ñieän aùp (V)
100 185
THA – E2 70 450
38 1.800

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


146
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

20 3.400
4 7.500
-7 13.500
-18 25.000
-40 100.700

C. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.


Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñöôïc boá trí nôi naøo caûm nhaän nhieät ñoä nöôùc laøm maùt laø toát
nhaát. Noù ñöôïc ñaët treân ñænh keùt nöôùc hoaëc ñöôøn g nöôùc treân naép maùy.
Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thöôøng ñöôïc kyù hieäu laø THW , TW hoaëc CTS (Coolant
Temperature Sensor). Caûm bieá n duøng ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä cuûa ñoäng cô, ECU duøng tín hieäu
THW ñeå ñieàu khieån löôïng nhieân lieäu phun, thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm, van ñieàu khieån toác ñoä
caàm chöøng theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Caûm bieán laø moät chaát baùn daãn coù trò soá nhieät ñieän trôû aâm. Chuaån laøm vieäc cuûa caûm bieán
thöôøng laø ôû nhieät ñoä 80ºC. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt döôùi 80ºC, ECU seõ ñieàu khieån taêng toác
ñoä caàm chöøng, taêng löôïng nhieân lieäu phun vaø taêng goùc ñaùnh löûa sôùm.
Nguoàn ñieän cung caáp cho caûm bieán laø nguoàn 5 voân
cung caáp qua moät ñieän trôû. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm
maùt thay ñoåi thì ñieä n trôû cuûa caûm bieán cuõng thay ñoåi
theo. Boä vi xöû lyù nhaän ñieä n aùp taïi cöïc THW ñeå xaùc
ñònh nhieät ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô. Khi maïch ñieän
cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt laø baát thöôøng,
ECU söû duïng giaù trò coá ñònh laø 80ºC ñeå tieáp tuïc ñieàu
khieån ñoäng cô vaø baät ñeøn Check saùng. Ñieàu naøy coù
nghóa laø khi nhieät ñoä ñoäng cô thaáp thì toác ñoä caàm
chöøng khoâ ng oån ñònh, ñoäng cô noå rung do hoãn hôïp
ngheøo, thôøi ñieåm ñaùnh löûa khoâng chính xaùc.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


147
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Löôïng nhieân lieäu phun, thôøi ñieåm ñaùnh löûa vaø toác ñoä caàm chöøng thay ñoåi theo nhieät ñoä nöôùc
laøm maùt laø raát lôùn. Do vaäy, khi ñieä n trôû cuûa bieán thay ñoåi theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt khoâng
ñuùng hoaëc ñieän trôû ñöôøng daây lôùn thì söï laøm vieäc cuûa ñoäng cô seõ khoâng oån ñònh.
Kieåm tra:
- Kieåm tra nguoà n 5 voân töø ECU cung caáp cho caûm bieán.
- Kieåm tra ñieän trôû cuûa caûm bieán khi nhieät ñoä thay ñoåi.

Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp


Contact On - Caûm bieán hôû maïch 5v
THW – E2
Contact On - Caûm bieán ngaén maïch 0v

Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Ñieän trôû caûm bieán Ñieän aùp taïi cöïc THW
(˚C) (KΩ) (V)
-20 19 4,3
0 5,9 M 3,4
TP . HC
20 2,5 t 2,4
thua
40 1,2 am Ky 1,5
H u ph
S0,6
60
ng D 0,9
80 n © Truo 0,3 0,5
qu ye
100 Ban 0,2 0,3

D. Caûm bieán vò trí böôùm ga.


Caûm bieán vò trí böôùm ga ñöôïc boá trí ôû thaân böôùm ga vaø noù ñöôïc ñieàu khieån bôûi truïc böôùm ga,
caûm bieán chuyeån goùc môû böôùm ga thaønh tín hieäu ñieän aùp. ECU söû duïng tín hieäu naøy ñeå nhaän
bieát taûi cuûa ñoäng cô, töø ñoù hieäu chænh löôïng nhieân lieäu phun, thôøi ñieåm ñaùnh löûa vaø ñieàu khieån
toác ñoä caàm chöøng.
Caûm bieán vò trí böôùm ga coù caùc kieåu sau:
- Kieåu tieáp ñieåm.
- Kieåu tuyeán tính.
- Kieåu phaàn töû Hall.
1. Kieåu tieáp ñieåm:
Kieåu tieáp ñieåm coù nhieàu kieåu: hai tieáp ñieåm, ba tieáp ñieåm vaø nhieàu tieáp ñieåm. Thoâng duïng
nhaát laø kieåu hai tieáp ñieåm, noù coù 3 cöïc.
 IDL: Xaùc ñònh vò trí caàm chöøng.
 PSW: Xaùc ñònh vò trí taûi lôùn.
 E2: Maùt caûm bieán.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


148
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

ÔÛ toác ñoä caàm chöøng, caùnh


böôùm ga ñoùng, tieáp ñieåm IDL
noái vôùi E2. Khi böôùm ga môû
khoaûng 7˚ ñeán 8˚ tieáp ñieåm
caàm chöøng môû. ECU söû duïng
tín hieäu naøy ñeå ñieàu khieån
M
. HC
löôïng nhieân lieäu phun, laøm
TP
uat
y th
giaøu hoãn hôïp khi taêng toác, hieäu
am K
u ph
chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa vaø
DH S
uong
ñieàu khieån van ISC (Idle
T r

quye
Speed Control).
- Ñieän aùp cöïc IDL B= 0 a n
- Ñieän aùp cöïc PSW = 5 voân
Khi böôùm ga tieáp tuïc môû, tieáp ñieåm di ñoäng E2 taùch tieáp ñieåm caàm chöøng. Ñaây chính laø cheá
ñoä taûi trung bình, ôû cheá ñoä naøy ECU ñieàu khieån ñoä ng cô chaïy tieát kieäm, tæ leä A/F = 14,7/1.
- Ñieän aùp taïi cöïc IDL= 5 voân.
- Ñieän aùp taïi cöïc PSW= 5 voân.
Khi tieáp ñieåm caàm chöøng môû, ñaây chính laø cheá ñoä taêng toác. ECU ñieàu khieån laøm giaøu hoãn hôïp
töùc thôøi ñeå ñoäng cô taêng toác toát.
Khi böôùm ga môû lôùn , tieáp ñieåm E2 ñöôïc noái vôùi tieáp ñieåm PSW, ECU nhaän bieát tín hieäu naøy
vaø ñieàu khieån laøm giaøu hoãn hôïp ñeå coân g suaát ñoäng cô phaùt ra laø lôùn nhaát.
- Ñieän aùp taïi cöïc IDL= 5 voân.
- Ñieän aùp taïi cöïc PSW= 0 voân.
Tín hieäu caàm chöøng coøn duøng ñeå caét nhieân lieäu khi giaûm toác nhaèm tieát kieäm nhieân lieäu vaø
choáng oâ nhieåm .
- Ñieän aùp cöïc IDL= 0 voâ n
- Tín hieäu soá voøng quay ñoäng cô Ne lôùn hôn qui ñònh.
2. Kieåu tuyeán tính.
Hieän nay kieåu naøy ñöôïc söû duïn g phoå bieán ôû caùc haõng xe. Coù hai kieåu:
- Kieåu tuyeán tính coù tieáp ñieåm caàm chöøng.
- Kieåu tuyeán tính khoân g coù tieáp ñieåm caàm chöøng.
a. Coù tieáp ñieåm caàm chöøng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


149
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Nguoàn ñieän töø ECU cung caáp cho caûm bieán qua hai cöïc:
- 5 voân töø cöïc VC cuûa ECU ñeán cöïc VC cuûa caûm bieán.
- 5 hoaëc 12 voân qua moät ñieän trôû töø cöïc IDL cuûa ECU ñeán cöï cMIDL cuûa caûm bieán.
TP . HC
c tIDL vôùi E2, neân ñieän aùp taïi
thua
Khi caùnh böôùm ga ñoù ng hoaøn toaøn, con tröôït ôû phía treân noái cöï
cöïc IDL laø 0 voân, tín hieäu naøy ñöôïc ECU xaùc ñònh. ham K y
D H Su p
ngu ñieän aùp taïi cöïc VTA ñeå xaùc ñònh töøng vò trí môû
T o
Khi caùnh böôùm ga môû, ECU duøng tínruhieä
n ©
cuûa böôùm ga. Tín hieäu ñieänquaùypetaïi cöïc VTA caøng taêng khi böôùm ga môû caøng lôùn . Tín hieäu
ñieän aùp VTA phuï thuoäcBvaøano vò trí con tröôït beân döôùi, khi böôùm ga môû caøng lôùn thì con tröôït
tieán gaàn ñeán cöïc VC, neân ñieä n aùp taïi cöïc VTA gia taêng theo qui luaät ñöôøng thaúng.

b. Kieåu khoâng coù tieáp ñieåm caàm chöøng:


Ñeå ñôn giaûn, nhaø cheá taïo boû cöïc IDL ôû caûm bieán vò trí böôùm ga vaø söû duïng tín hieäu VTA
ñeå xaùc ñònh vò trí caàm chöøng vaø caùc vò trí khaùc khi böôùm ga môû.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


150
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Kieåm tra:

TOYOTA
M
2VZ - FE
TP . HC
uat
y th
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá
am K
VC – E2 -
H S u ph 4,25 – 8,25KΩ
Böôùmuoga D
ngñoùng 0,3 – 6,3 KΩ
VTA – E2 n © Tr
uyem ga môû hoaøn toaøn
qBöôù 3,5 – 10,3 KΩ
Ban
IDL – E2 Môû khoaûng 0,3mm 2,3 K
Môû 0,7mm Khoâng lieân tuïc
Böôùm ga ñoùng 0,1 – 1.0 voân
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 4 – 5 voân
4A - FE
VC – E2 - 4,0 – 8,5KΩ
Böôùm ga ñoùng 0,2 – 6,0 KΩ
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 3,3 – 10,0 KΩ
Môû khoaûng 0,4mm 2,3 K Ω
IDL – E2
Môû 0,9mm Khoâng lieân tuïc
Böôùm ga ñoùng 0,1 – 1.0 voân
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 4 – 5 voân
5S – FE (97 – 03)
Böôùm ga ñoùng 0,2 – 5,7 KΩ
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 2,0 – 10,2 KΩ
VC – E2 - 2,5 – 5,9K KΩ
VC – E2 Contact On 4,5 – 5,5 Voân
Böôùm ga ñoùng 0,3 – 1,0 Voân
VTA – E2 Contact On
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 3,2 – 4,9 Voân
1MZ – FE (97 – 03)

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


151
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Böôùm ga ñoùng 0,2 – 6,3 KΩ


VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 2,0 – 10,2 KΩ
- 2,5 – 5,9 KΩ
VC – E2
- 4,5 – 5.5 Voân
Böôùm ga ñoùng 0,3 – 1,0 Voân
VTA – E2 Contact On
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 3,2 – 4,9 Voân
1FZ – FE (98 – 03)
Böôùm ga ñoùng 0,2 – 5,7 KΩ
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 2,0 – 10,2 KΩ
- 2,5 – 5,9 KΩ
VC – E2
Contact On 4,5 – 5.5 Voân
Contact On Böôùm ga ñoùng 0,3 – 1,0 Voân
VTA – E2
Contact On Böôùm ga môû hoaøn toaøn 3,2 – 4,9 Voân

MAZDA 323 M
TP . HCThoâng soá
t
thua
Cöïc Ñieàu kieän
VTA – E2 Böôùm ga ñoùng ham Ky 0,3 – 0,7 voân
S u p
Hhoaøn toaøn
ng D
VTA – E2 Böôùm ga môû 3,4 – 5,3 voân
T r u o
quy en ©
Ban
MITSUBISHI PAJERO (91 – 93)
Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá
VTA – E2 Böôùm ga ñoùng 0,4 – 1,0 Voân

Honda Accord (89 – 93) F22A


Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá
Böôùm ga ñoùng 0,5 Voâ n
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 4,5 Voâ n

Honda Accord (86 – 89) A20A


Cöïc Ñieàu kieän Thoâng soá
Böôùm ga ñoùng 0,20 – 0,50 Voân
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 4,2 Voâ n
Honda Legend (88 – 91)
Böôùm ga ñoùng O,5 Voân
VTA – E2
Böôùm ga môû hoaøn toaøn 4,0 Voâ n

ÔÛ caùc ñoäng cô coù söû duïng caûm bieán baøn ñaïp ga, ñeå taêng ñoä tin caäy cuûa caûm bieán vò trí böôùm
ga ngöôøi ta söû duïng hai caûm bieán vò trí böôùm ga. Hai caûm bieán naøy coù ñaëc tính khaùc nhau,

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


152
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

muïc ñích laø ñeå ECU nhaän bieát ñöôïc söï laøm vieäc baát thöôøng cuûa caûm bieán böôùm ga trong quaù
trình laøm vieäc, baèng caùch so saùnh hai ñöôøng ñaëc tính naøy.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


153
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

M
TP . HC
3. Kieåu phaàn töû Hall. uat
K y aùtph ra töø Hall phuï thuoäc vaøo maät
Kieåu phaàn töû Hall coù ñaëc ñieåm laø ñoä tin caäy raát cao. am
Ñieä n
H S u ph
ng D
ñoä vaø chieàu töø tröôø ng ñi xuyeân qua noù. Khi maä t ñoä töø thoâng qua Hall caøng cao thì ñieän aùp
r u o
phaùt ra seõ caøng lôùn. ©T
qu yen
Ban

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


154
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caûm bieán böôùm ga goàm moät IC Hall vaø moät nam chaâm quay xung quanh noù. Khi böôùm ga
môû thoâng qua truïc böôùm ga seõ laøm cho caùc nam chaâm xoay theo laøm cho vò trí cuûa chuùng
thay ñoåi, maät ñoä töø thoâng qua Hall cuõng thay ñoåi theo, do vaäy ñieä n aùp tín hieä u VTA1 vaø
VTA2 xaùc ñònh ñoä môû böôùm ga cuõng thay ñoåi theo.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
Kieåm tra.
n g DH S
uo
- Xoay contact maùy On.
en © Tr
y
n qu caáp ñeán cöïc VC – E2.
- Kieåm tra nguoà n 5 voâBnacung
- Thaùo giaéc gim ñieän ñeán caûm bieán böôùm ga. Kieåm tra nguoàn 5 voân töø ECU cung caáp ñeán
cöïc VTA1 vaø VTA2.
- Laép giaéc gim ñieän. Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VTA khi vò trí böôùm ga thay ñoåi.

E. Caûm bieán baøn ñaïp ga.


ÔÛ moät soá oâtoâ coù trang bò caùc heä
thoáng ñaûm baûo oâtoâ laøm vieäc oån
ñònh nhö heä thoáng ñieàu khieån
löïc keùo… ngöôøi ta söû duïng caûm
bieán baøn ñaïp ga. Khi söû duïng
caûm bieán baøn ñaïp ga, caùnh
böôùm ga khoâng ñöôïc ñieàu khieån
tröïc tieáp baèng daây caùp nhö caùc
loaïi oâtoâ cuõ, maø böôùm ga ñöôïc
ñieàu khieån baèng moät moâ tô,
chuyeån ñoäng cuûa moâ tô ñöôïc
ñieàu khieån töø ECU ñoän g cô.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


155
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caûm bieán baøn ñaïp ga ñöôïc boá trí ôû baøn ñaïp ga. Noù duøng ñeå chuyeån goùc môû cuûa baøn ñaïp ga
thaønh tín hieäu ñieä n aùp chuyeån veà ECU. ECU söû duïn g tín hieäu naøy ñeå ñieàu khieån moâtô vaø moâ tô
seõ ñieàu khieån goùc môû cuûa böôùm ga. Goùc môû cuûa böôùm ga ñöôïc caûm bieán vò trí böôùm ga xaùc
ñònh vaø chuyeå n tín hieäu veà ECU. Söï ñieàu khieån naøy ñöôïc goïi laø heä thoáng ñieà u khieàn böôùm ga
thoâng minh (ETCS-i).
Caûm bieán baøn ñaïp ga coù hai kieåu:
- Kieåu tuyeán tính.
- Kieåu phaàn töû Hall.
 Kieåu tuyeán tính.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Caûm bieán coù daïng bieán trôû. Caáu truùc vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng hoaøn toaøn gioáng caûm bieán
buôùm ga kieå u tuyeán tính khoâng coù tieáp ñieåm caàm chöøng. Nguoàn cung caáp cho caûm bieán laø
nguoàn 5 voân töø ECU, tín hieäu VPA töø con tröôït gôûi veà ECU ñoäng cô ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa
baøn ñaïp ga. Ñeå taêng ñoä tin caäy cuûa caûm bieán, ngöôøi ta söû duïng hai caûm bieán baøn ñaïp ga coù
tín hieäu VPA1 vaø VPA2 khaùc nhau.

 Kieåu phaàn töû Hall.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


156
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Nguyeâ n lyù laøm vieäc döïa vaøo hieäu öùng Hall. Trong caûm bieán ngöôøi ta boá trí hai IC Hall coá
ñònh. Nguoàn cung caáp laø 5 voân töø ECU ñeán cöïc VCPA. Khi ñaïp ñaïp ga, qua truïc truyeàn ñoäng
seõ laøm cho caùc nam chaâm quay xung quanh IC Hall, laøm cho töø thoâng qua Hall thay ñoåi, tín
hieäu ñieän aùp xaùc ñònh goùc baøn ñaïp ga VPA vaø VPA2 ñöôïc gôûi veà ECU. Khi goùc môû böôùm ga
caøng lôùn thì löôïng töø thoâng qua Hall caøng taêng, tín hieä u ñieän aùp gôûi veà ECU taêng theo qui
luaät ñöôøng thaúng.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
F. Tín hieäu G vaø NE. an B
Tín hieäu G duøng ñeå xaùc ñònh thôøi ñieåm phun nhieân lieäu vaø thôøi ñieåm ñaùnh löûa so vôùi ñieåm
cheát treân ôû cuoái kyø neù n.
Tín hieäu NE duøng ñeå xaùc ñònh soá voøng quay cuûa truïc khuyûu, tín hieäu naøy keát hôïp vôùi caûm
bieán löu löôïng khoâng khí naïp ñeå xaùc ñònh löôïng nhieân lieäu phun cô baûn vaø goùc ñaùnh löûa sôùm
cô baûn. Tín hieän NE coøn goïi laø caûm bieán soá voøng quay ñoä ng cô.
ÔÛ heä thoáng ñaùnh löûa duøng boä chia ñieän, tín hieä u G vaø NE ñöôïc boá trí beân trong boä chia ñieän.
ÔÛ heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp, tín hieäu G vaø NE coù theå ñöôïc boá trí trong moät boä daãn ñoäng
(gioáng nhö Delco nhöng khoâng coù boä chia ñieän), thöôøng tín hieäu G ñöôïc boá trí ôû truïc cam, coøn
goïi laø caûm bieán vò trí truïc cam vaø tín hieäu NE ñöôïc boá trí ôû ñaàu truïc khuyûu hoaëc baùnh ñaø, coøn
goïi laø caûm vò trí truïc khuyûu. ÔÛ moät soá ñoäng cô tín hieäu G vaø NE coù theå laáy chuyeån ñoäng ôû
giöõa truïc khuyûu.
Tín hieäu G vaø NE coù 3 daïng:
 Caûm bieán töø.
 Caûm bieán quang.
 Caûm bieán Hall.
1. Caûm bieán töø.
a.Tín hieäu G.
Caûm bieán töø ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû caùc haõng ToYoTa, Honda, Daewoo… Caûm bieán bao
goàm moät cuoän daây vaø moät nam chaâm vónh cöûu ñöôïc laép treân moät khung töø vaø moät rotor caûm
bieán. Soá raêng cuûa rotor caûm bieán laø 1, 2, 4, 6… tuøy thuoäc vaøo kieå u ñoän g cô. Khi rotor chuyeån

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


157
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

ñoäng seõ laøm cho töø thoâng ñi qua cuoän daây thay ñoåi, seõ taïo ra moät söùc ñieän ñoäng trong cuoän
daây daïng xung xoay chieàu vaø tín hieäu naøy ñöôïc gôûi veà ECU.

M
T P . HCu NE coù 24 raêng ñöôïc
uat
Hình veõ treân, tín hieäu G coù 4 raêng ñöôïc boá trí ôû phía treân vaø tín hieä
K y th
boá trí ôû phía beân döôùi cuûa boä chia ñieän. am
H S u ph
D
T r uong

a n quye
B

ÔÛ moät soá ñoäng cô, ngöôøi ta söû duïng hai tín hieäu G. Moät tín hieäu G coøn laïi duøng ñeå ñieàu
khieån phun theo nhoùm, phun theo thöù töï coâng taùc hoaëc duøng ñeå ñieàu khieån thöù töï ñaùnh löûa
trong heä thoá ng ñaùnh löûa tröïc tieáp.
Ñoái vôùi ñoäng cô söû duïng moät tín hieäu G, khi tín hieäu naøy bò loãi thì ñoäng cô khoâ ng theå hoaït
ñoäng ñöôïc (khoâ ng ñieàu khieån ñaùnh löûa). Khi söû duïng hai tín hieäu G, neáu maát moät thì ECU
seõ duøng tín hieäu G coø n laïi ñeå tieáp tuïc ñieàu khieån ñoäng cô hoaït ñoäng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


158
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

G: 1 raêng
G: 4 raêng
Ne: 24 raêng
Ne: 24 raêng

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
ruo
© Tduï
Moät vaøi ñoäng cô ngöôøi ta khoâ y
n e
gnsöû ng tín hieäu G, maø söû duïng tín hieäu Ne kim luoân chöùc
B a n qu
naêng cuûa tín hieäu G.

DAEWOO

Ña soá ñoäng cô hieä n nay tín hieäu G ñöôïc boá trí chung vôùi tín hieäu Ne. ECU nhaän bieát tín hieäu
G qua daïng xung baát thöôøng cuûa tín hieäu Ne. Haõng Daewoo vaø Isuzu raêng caûm bieán tín hieäu
G vaø Ne laø moät ñóa ñöôïc boá trí ôû khoaûng giöõa truïc khuyûu, do vaäy caûm bieán ñöôïc boá trí ôû
thaân maùy. ÔÛ heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp (DIS), heä thoáng ñaùnh löûa khoâng boä chia ñieän (DLI)
tín hieäu G thöôøng ñöôïc boá trí ôû truïc cam, coøn goïi laø caûm bieán vò trí truïc cam.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


159
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

b. Tín hieäu Ne.


Tín hieäu Ne bao goàm moät cuoän daây, moät nam chaâm vónh cöû u ñöôïcClaé Mp treân moät khung töø
TP .H
h at
vaø moät rotor caûm bieán. Soá raêng cuûa rotor caûm bieán tín uhieä u Ne nhieàu hôn tín hieäu G
K y tKhi
pham
thöôøng laø 4, 12, 16, 24, 34… tuøy thuoäc vaøo kieåu ñoä n g cô. rotor chuyeå n ñoä ng seõ laøm cho
S u
oH
ng D
töø thoâng ñi qua cuoän daây thay ñoåi, seõ taï ra moät söùc ñieän ñoäng trong cuoän daây daïng xung
r u o
xoay chieàu vaø tín hieäu naøy ñöôï © cT gôûi veà ECU. ÔÛ moät soá ñoäng cô tín hieäu Ne coù 4 raêng
q u yen
n truïc khuyûu quay hai voøng coù 4 xung xoay chieàu, moãi xung caùch
Bakhi
(khoâng coù tín hieäu G),
nhau moät goùc 180 ñoä gôûi veà boä ñaùnh löûa (Igniter), Iginter bieán ñoåi 4 xung naøy thaønh 4
xung vuoâng gôûi veà ECU ñoäng cô.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


160
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Ngaøy nay, haàu heát caùc ñoäng cô söû duïng heä thoáng ñaùnh löûa tröïc tieáp, do vaäy tín hieä u Ne
thöôøng ñöôïc boá trí ôû truïc khuyûu (goïi caûm bieán vò trí truïc khuyûu). Khi tín hieäu Ne baát thöôø ng
thì ñoäng cô seõ khoâng hoaït ñoäng ñöôïc.

M
P. HC
thuat T
y
c. Kieåm tra tín hieäu G vaø Ne:
p h am K
u
Tín hieäu G vaø Ne ñöôïc kieåm tra nhö sau: g DH S
uo n
en © Tnr taïi vò trí boá
- Kieåm tra ñieän trôû cuûaqcaû
u ym bieá
trí cuûa noù. Ban
- Kieåm tra khe hôû töø: 0,2 – 0,4 mm.
- Kieåm tra ñöôøng daây töø caûm bieán noái veà
ECU ñoäng cô.

Haõng ToYoTa Naêm SX G1 (Ω) G2 (Ω) Ne(Ω)


4A-GE 1986-1989 140-180 - 140-180
4A-FE 1988-1995 140-180 140-180
7A-FE 1992-1998 140-180 370-550
3S-FE 1987-1992 140-180
3S-FE 1994-2000 185-275 240-325
2VZ-FE 1988-1992 140-180 140-180 140-180
5S-FE 1993-1997 835- 1400 985-1600
3S-GTE 1990-1992 140-180 140-180 180-220
1MZ-FE 835-1400 1630-2740
5S-FE 1997-2003 835-1400 985-1600
2JZ-GTE 835-1400 835-1400
3S-FE 1991-1996 185-265 185-265
3S-FE 1998-2001 985-1600 985-1600
5S-FE 1996-2001 185-265 185-265

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


161
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

3ZZ-FE 835-1400 1630-2740


1AZ-FE 2001-2004 835-1400 985-1600
2AZ-FE 2001-2004 835-1400 985-1600
2E-E 1990-1996 140-180 140-180
2E-E 1996-1999 400-600 400-600
1ZZ-FE 2000-2004 1630-2740 1630-2740
7M-GTE 1988-1993 140-180 140-180
3UZ-FE 2001-2004 835-1400 1630-2740
1UZ-FE 1991-1994 950-1250 950-1250
2JZ-GE 1993-1997 125-200 125-200 155-250
1G-FE 1999-2004 835-1645 1630-3225
4ZZ-FE 2001-2004 835-1400 1630-2740
3ZZ-FE 2001-2004 8351400 1630-2740
2ZZ-GE 835-1400 1630-2740
1SZ-FE 1999-2004 985-1600 985-1600
2NZ-FE 1999-2004 985-1600 985-1600
1NZ-FE 2001-2004 985-1600 985-1600
M
1AZ-FSE 2000-2003 985-1600 TP . HC 985-1600
at
4A-FE 1998-2000 1630-2740Ky thu 1630-2740
am
5E-FE 1996-2001 H S u ph
370-550 370-550
D
2TZ-FE 1999-2000
T r uong 140-220 140-220
en ©
5VZ-FE y
qu1996-2002 1630-3225 1630-3225
Ban
2RZ-E 1995-2004 370-650 370-650
3VZ-FE 1991-1996 140-180 140-180
3S-GE
1990-1994 140-220 140-220
3E-GTE
Haõng HONDA Naêm SX G1 (Ω) G2 (Ω) Ne(Ω)
D15Z1 1991-1995 350-700 350-700
D16Z7 1991-1995 350-700 350-700
B162 1991-1995 350-700 350-700
D14A2 1995-1997 350-700 350-700
F18A3 1995-1998 260-500 260-500
F20B3 1993-1997 350-700 350-700
F20A4 1992-1996 350-700 350-700
D15Z6 1996-2000 350-700 350-700
B18C4 1997-2000 350-700 350-700

2. Caûm bieán quang.


Caûm bieán quang ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû caùc haõng Nissan, Mitsubishi, Hyundai… Caûm bieán
ñieåm cheát treân (TDC) hay coøn goïi laø tín hieäu G vaø caûm bieán goùc ñoä truïc khuyûu (Crank) (Ne)
bao goàm moät ñóa nhoâm moûng, moät boä caûm bieán ñöôïc boá trí trong delco vaø ñöôïc daãn ñoäng bôûi
truïc cam.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


162
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Treân ñóa, ôû phía ngoaøi ngöôøi ta gia coâng caùc raõnh coù soá raõnh laø 4, 6, 360 tuøy theo töøng loaïi
ñoäng cô, noù ñöôïc duøng cho caûm bieán goùc ñoä truïc khuyûu. Phía trong ñóa ñöôïc boá trí 1, 4, 6 …
raõnh duøng cho caûm bieán ñieåm cheát treân, raõnh daøi nhaát duøng ñeå xaùc ñònh vò trí xy lanh soá 1.
Ñóa ñöôïc keát noái chaët vôùi truïc vaø ñöôïc daãn ñoä ng bôûi truïc cam. Boä quang hoïc bao goàm hai led
boá trí ôû phía treân ñóa vaø hai dioát quang ñöôïc boá trí ôû beân döôùi ñóa töông öùng vôùi caùc raõnh
trong vaø ngoaøi treân ñóa.

Raõnh daøi Ne coù 360


xaùc ñònh vò raõnh caùch
trí xylanh 1 nhau 1º

M
P. HC
TDC coù 6 raõnh
uat T
caùch nhau 360º
K y th
u pham
n g DH S
ruo
©T
q u yen
Theo sô ñoà nguyeân lyù, khi Bancoù ñieän nguoàn cung caáp, caùc led seõ saùng. Khi ñóa chuyeån ñoäng caùc
raõnh treân ñóa seõ chaén aùnh saùng hoaëc cho aùnh saùng qua ñóa ñeå ñeán caùc dioát quang.

Khi dioát quang nhaän aùnh saùng thì noù seõ cho doøng ñieän töø nguoàn 5 voân ñi theo chieàu ngöôïc cuûa
dioát thoâng thöôøng ñeå ñeá n OpAmp, keát quaû OpAmp seõ caáp ñieän aùp 5 voân veà ECU. Khi ñóa chaén
aùnh saùng, dioát quang khoâng nhaän ñöôïc aùnh saùng töø led neân noù ngöng daãn, do vaäy ñieän aùp cung
caáp veà ECU töø OpAmp laø 0 voân. Nhö vaäy, tín hieäu gôûi veà ECU töø caûm bieán coù daïng xung
vuoâng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


163
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Neáu ñóa caûm bieán coù 360 raõnh cho tín hieä u Ne vaø 6 raõnh cho tín hieäu G, thì trong moät chu kyø
hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô seõ coù 360 xung vuoâ ng gôûi veà ECU cho tín hieäu Ne vaø 6 xung cho tín
hieäu G.
Kieåm tra:
Cöïc 1: +B Cöïc 2: TDC
Cöïc 3: Crank Cöïc 4:
 Thaùo ñaàu noái ñieän ñeá n caûm bieán quang.
 Xoay contact maùy On. Kieåm tra ñieän nguoàn cung
caáp cho caûm bieán taïi cöïc soá 1: 12 voân.
 Kieåm tra söï lieân tuïc giöõa cöïc soá 4 vaø maùt: 0Ω
 Thaùo giaéc noái ñieän ñeán caûm bieán.
 Kieåm tra ñieän aùp töø ECU cung caáp ñeán cöïc soá 2
(TDC): 5 voân. Neáu khoâng coù, kieåm tra ñöôøng
daây coù bò chaïm maùt hoaëc ñöùt maïch.
 Kieåm ta ñieän aùp töø ECU cung caáp ñeán cöïc 3
(Crank): 5 voân. Neáu khoâng coù, kieåm tra ñöôøng
daây töø cöïc Crank ñeán ECU. M
T P . HCCrank. Neáu khoâng coù
uat
 Laép giaéc noái ñieän. Khôûi ñoäng vaø kieåm tra xung tín hieäu TDC vaø
xung vuoâ ng tín hieäu TDC hoaëc Crank, thay môùm K ymthbieán. Neáu ño ñieä n aùp chuùng ta
i caû
a
thöïc hieän nhö sau: H S u ph
D
Choïn thang ño 12 voâ Tnr.uong
 ©
yeny On.
qumaù
 Xoay contact
B a n
 Ño ñieän aùp taïi cöïc Crank cuûa caûm bieán vaø quay caûm bieán thaät chaäm. Ñieän
aùp treân ñoàng hoà ño theå hieä n 5 voân -> 0 voân -> 5 v -> 0 v: Caûm bieán toát.
Töông töï, kieåm tra tín hieäu TDC.
3. Caûm bieán Hall.
Nguyeâ n lyù hoaït ñoäng döïa theo
hieäu öùng Hall. Khi caáp nguoàn ñieän
ñeán IC Hall vaø coù töø tröôøng cuûa
nam chaâm vónh cöûu ñi qua noù thì
IC seõ cho ra moät ñieän aùp. Khaùc
vôùi caûm bieán vò trí böôùm ga, nam
chaâm vónh cöûu cuûa tín hieäu G vaø
Ne ñöôïc boá trí coá ñònh. Ngöôøi ta
duøng caùc raêng caûm bieán ñeå daãn töø
qua Hall hoaëc ñóa quay coù caùc
raõnh ñöôïc daãn ñoäng bôûi truïc boä
chia ñieän ñeå chaén töø hoaëc cho töø
tröôøng cuûa nam chaâm vónh cöûu
qua IC Hall.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


164
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Theo sô ñoà nguyeân lyù, khi coù ñieä n nguoàn


cung caáp ñeán IC Hall vaø coù töø thoâng ñi
qua noù thì IC Hall seõ cho moät tín hieäu
ñieän aùp ñeán OpAmp. OpAmp cho ra tín
hieäu ñieän aùp cao vaø led seõ saùng. Khi
khoâng coù töø thoâng qua IC Hall, OpAmp
cho tín hieäu ñieän aùp laø 0 voân.
Nhö vaäy, tín hieäu ñieän aùp cuûa tín hieäu G
vaø Ne gôûi veà ECU coù daïng xung vuoâng,
soá xung phuï thuoäc vaøo soá raêng caûm bieán
hoaëc soá raõnh boá trí treân ñóa quay treâ n truïc
boä chia ñieän.
Kieåm tra.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


165
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Phöông phaùp kieåm tra caûm bieán Hall töông töï caûm bieán quang.
G. Caûm bieán Oâxy.
Caûm bieán oâxy ñöôïc boá trí treân ñöôøn g oáng thaûi, duøng ñeå nhaän bieát noàng ñoä oâxy coù trong khí thaûi,
töø ñoù xaùc ñònh tæ leä nhieân lieäu vaø khoâng khí trong buoà ng ñoát cuûa ñoäng cô. Caûm bieán ñöôïc kyù
hieäu OX, trong moät ñoäng cô ngöôøi ta söû duïng moät hoaëc hai caûm bieán oâ xy. ÔÛ caùc xe coù trang bò
ñaàu chaån ñoaùn OBD II ñöôïc trang bò hai caûm bieán oâxy: moät phía tröôùc vaø moät phía sau cuûa boä
loïc khí thaûi. Ñoäng cô chöõ V söû duïng hai caûm bieán oâxy, moät cho caùc xy lanh beân traùi vaø moät cho
caùc xy lanh boá trí beân phaûi, coøn caûm bieán oâxy boá trí sau boä loïc khí thaûi duøng ñeå xaùc ñònh hieäu
suaát laøm vieäc cuûa boä loïc khí thaûi.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Caûm bieán oâxy phaàn chính goàm hôïp chaát Zirconia (Zirconium dioâxyt), ñieän cöïc Platin vaø boä xoâng
caûm bieán (Heater). Caûm bieán oâxy cho ra tín hieäu ñieä n aùp cô baûn döïa vaøo söï so saùnh löôïng oâxy
coù trong khí thaûi vaø oâxy cuûa aùp suaát moâi tröôøng. Moät maët cuûa caûm bieán tieáp xuùc vôùi khí thaûi vaø
maët coøn laïi tieáp xuùc vôùi khí trôøi. Hai ñieän cöïc caûm bieán ñöôïc laøm baèng platin
Khi löôïng oâxy coù trong khí thaûi nhieàu, ñieän aùp taïi hai ñieän cöïc platin seõ thaáp. Khi löôïng oâxy coù
trong khí thaûi thaáp, caûm bieán oâ xy seõ phaùt ra tín hieäu ñieä n aùp cao. Khi söï cheâ nh leäch löôïng oâ xy
coù trong khí thaûi vaø moâi tröôøng caøng lôùn thì tín hieäu ñieän aùp töø caûm bieán seõ caøng cao.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


166
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Töø löôïng oâxy trong khí thaûi maø ECU xaùc ñònh ñöôïc, noù seõ hieäu chænh laïi tæ leä hoãn hôïp trong
buoàng ñoát. Khi hoãn hôïp giaøu, tín hieäu ñieän aùp caûm bieán oâxy töø 0,6 ñeán 1,0 voân. Khi hoãn hôïp
trong buoàng ñoát ngheøo , tín hieä u ñieän aùp phaùt ra seõ thaáp töø 0,4 ñeán 0,1 voân. Khi tæ leä khoâng khí
vaø nhieân lieäu laø 14,7/1 thì tín hieäu phaùt ra töø caûm bieán oâxy laø 0,45 voân.
Nhieät ñoä toái thieå u ñeå caûm bieá n oâxy laøm vieäc ñöôïc
laø 400ºC. Do vaäy caàn phaûi xoâng noùn g caûm bieán oâ xy
khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû toác ñoä caàm chöøng hoaëc taûi
nhoû. Söï xoâng noùng naøy ñöôïc ñieàu khieån bôûi ECU.
Haàu heát caùc ñoäng cô ngaøy nay ñeàu söû duïng caûm
bieán oâxy kieåu xoâng noùng. Ñeå xoâng noùng, ngöôøi ta
duøng moät ñieän trôû coù trò soá nhieät ñieän trôû döông boá
trí beân trong caûm bieán oâxy. Doøng ñieä n qua ñieä n trôû
(Cuoän daây nhieät) khoaûng 1-2 ampe ñöôïc ñieàu khieån
töø ECU caên cöù vaøo tín hieäu töø caûm bieá n nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt vaø caûm bieán löu löôïng khoâng khí naïp.
Khi nhieät ñoä caûm bieán oâxy gia taêng thì ñieän trôû
nhieät seõ taêng theo vaø doøng ñieän qua ñieän trôû seõ M
P. HC
uat T
giaûm.
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an

Kieåm tra:
Ví duï: ToYoTa 3VZ-FE.
Ñaây laø ñoäng cô chöõ V , moãi haøng xy lanh ñöôïc boá trí moät caûm bieán oâxy.
1) Söû duïng ñoàng hoà ño ñieän aùp coù thang ño töø 0 – 20 voân. Ñoàn g hoà chæ thò baèng kim hoaëc
ñoàng hoà soá coù thang ño baèng coät.
2) Khôûi ñoäng vaø cho ñoän g cô hoaït ñoäng ôû soá voøng quay 2500 v/p .
3) Noái taét cöïc TE1 vôùi E1 ôû ñaàu chaån ñoaùn.
4) Duøng ñoàng hoà ño ñieän aùp taïi cöïc VF1.
5) Kim ñoàng hoà phaûi dao ñoäng toái thieåu 8 laàn trong 10 giaây.
6) Töông töï kieåm tra caûm bieán oâxy thöù hai.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


167
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

7) Neáu kim ñoà ng hoà dao ñoäng beù hôn 8 laàn trong 10 giaây.
 Giöõ ñoäng cô hoaït ñoäng ôû soá voøng quay 2500 v/p.
 Thaùo daây noái cöïc TE1 vôùi E1 ra khoûi ñaàu chaån ñoaùn.
 Ñoïc ñieän aùp taïi cöïc VF1. Neáu ñieän aùp laø 0 voân thì thay môùi caûm bieán oâxy. Neáu ñieän
aùp laø 5 voân -> hoãn hôï p quaù giaøu.
Ví duï: ToYoTa 5S-FE.
Ñoäng cô 5S-FE söû duïng caûm bieán oâ xy kieåu nung noùng.
1. Cho ñoäng cô hoaït ñoäng ñeå ñaït ñöôïc nhieät ñoä bình thöôøng.
M
2. Noái voân keá tôùi cöïc OX1 vaø E1 cuûa ñaàu chaån ñoaùn.
TP . HC
uat
3. Cho ñoäng cô hoaït ñoäng ôû 1500 v/p trong 3 phuùt.
K y th
4. Naâng toác ñoä ñoän g cô töø töø ñeán 4000v/p. Su pham
gD H
5. Quan saùt ñieän aùp giöõa 0 tôùi 1 voânu: o8nlaà n/10 giaây.
r
6. Kieåm tra ñieän trôû cuûa daâu n © Tnoùng caûm bieán oâ xy: 11 - 16Ω ôû nhieät ñoä 20°C.
yyenung
q
Ban
Ví duï: Mitsubishi L300.
 Cho ñoäng cô hoaït ñoäng ñeå ñaït ñöôïc nhieät ñoä bình thöôøng.
 Giöõ ñoäng cô hoaït ñoäng ôû soá voøng quay 2200 v/p.
 Ño ñieän aùp taïi cöïc OX, kim ñoàng hoà dao ñoäng xung quanh trò soá 0,45 voân .
Ví duï: Nissan 200SX.
 Cho ñoäng cô hoaït ñoäng ñeå ñaït nhieät ñoä bình thöôøn g. Döøng ñoäng cô.
 Xoay contact maùy On.
 Noái taét cöïc Check vaø Ignition ôû ñaàu chaån ñoaùn trong 2 giaây.

 Thaùo daây noái cöïc Check vaø Ignition.


 Khôûi ñoäng ñoäng cô vaø giöõ ôû soá voøng quay 2000 v/p.
 Kieåm tra söï chôùp cuûa ñeøn Check Engine: 5 laàn trong 10 giaây.
H. Caûm bieán A/F.
Caûm bieán tæ soá khoâng khí vaø nhieân lieäu (A/F) coù khoaûng laøm vieäc roäng hôn caûm bieán oâxy. Noù
duøng ñeå phaùt hieän noàng ñoä oâ xy coù trong khí thaûi, nhöng coù caáu truùc khaùc vaø ñaëc tính laøm vieäc

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


168
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

cuõng khaùc caûm bieán oâxy. Öu ñieåm cuûa caûm bieán A/F laø tín hieäu caûm bieán roäng, phaùt hieän nhanh
vaø ñieàu chænh chính xaùc hôn caûm bieán oâxy. Ñieàu naøy giaûi quyeát toát hôn vaàn ñeà oâ nhieåm moâi
sinh.
Nhieät ñoä laøm vieäc cuûa caûm bieá n A/F khoaûng 650ºC, thôøi gian xoâng noùng cuûa caûm bieán A/F loaïi
phaúng khoaûng 10 giaây, kieåu thöôøng khoaûng 30 giaây. Caûm bieán A/F ñöôïc ñaët moät ñieän aùp khoâng
ñoåi ñeå nhaän ñöôïc moät ñieän aùp tæ leä thuaän vôùi noàng ñoä oâ xy trong khí thaûi.

M
P. HC
h uat T
a m Ky t
h
Ñöôøng ñaëc tính cuûa caûm bieán A/F khaùc vôùi caûm bieá
D H Sunpoâ xy, phaïm vi ñieän aùp laøm vieäc raát lôùn, khi
nghoãn hôïp ngheøo , tín hieäu ñieä n aùp seõ gia taêng. Khi tæ
T o
hoãn hôïp giaøu thì tín hieäu ñieän aùp giaûm vaørukhi
n ©
ye n A/F laø 3,3 voân .
soá A/F = 14,7/1 thì ñieän aùp caûmqubieá
Ban

Caûm bieán A/F cuõng caàn phaûi nung noùng nhö caûm bieán oâxy, ñieän trôû daây nung noùng vaøo khoaûng
1,8 ñeán 3,4Ω ôû nhieät ñoä 20°C (Caûm bieán oâxy laø 11-16Ω ôû 20°C).

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


169
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

AFR+ <-> E1 Contact maùy On 3,3 Voâ n


AFR- <-> E1 Contact maùy On 3,0 Voâ n
P. HCM
t h u at T
y Khi nhieät ñoä ñoä ng cô bình thöôø ng
am K
Caûm bieán A/F ñöôïc kieåm tra baèn g thieát bò chaån ñoaùn caàm tay.
p h
u n A/F nhö sau.
D S
vaø giöõ ôû soá voøng quay 2500 v/p thì xung cuûa caûmHbieá
uo n g
en © Tr
qu y
Ban

I. Caûm bieán kích noå. KNK


ÔÛ ñoäng cô xaêng khi hieän töôïng kích noå xaûy ra, aùp suaát trong caùc xy lanh cuûa ñoäng cô taêng nhanh
ñoät ngoät ôû laân caän ñieåm cheát treân. Söï taêng aùp suaát ñoät ngoät leân caùc chi tieát sinh ra va ñaäp , laøm
cho caùc chi tieát rung ñoäng maïnh, coâng suaát vaø hieäu suaát ñoäng cô giaûm. Ñeå khaéc phuïc kích noå
xaûy ra baèng caùch giaûm aùp suaát chaùy trong caùc xy lanh cuûa ñoäng cô  thöïc hieän ñaùnh löûa treã.
Caûm bieán kích noå ñöôïc kyù hieäu KNK , duøng ñeå xaùc ñònh hieän töôïng kích noå xaûy ra trong caùc xy
lanh cuûa ñoäng cô. ECU duøng tín hieäu naøy ñeå ñieàu khieån ñaùnh löûa treå cho ñeán khi hieän töôï ng
kích noå khoâng coøn xaûy ra.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


170
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Caûm bieán kích noå ñöôïc boá trí ôû xy lanh ñoäng cô. Soá löôïng caûm bieán kích noå phuï thuoäc vaøo soá xy
lanh ñoäng cô vaø caùch boá trí xy lanh. Ñoäng cô thaúng haøng 4 xy lanh trôû xuoá ng söû duïng moät caûm
bieán, ñoäng cô 6 xy lanh boá trí hai caûm bieán kích noå ( moät cho xy lanh töø 1 ñeán 3 vaø moät cho caùc
xy lanh töø 4 ñeán 6 hoaëc moät cho haøng xy lanh beân traùi vaø moät cho haøng xy lanh beân phaûi)…
M
. HCnoå xaûy ra, caùc xylanh
Caûm bieán kích noå ñöôïc cheá taïo baèng phaàn töû aùp ñieä n. Khi hieän töôï ng Pkích
T
t
bò rung ñoäng maïnh laøm bieán daïng phaàn töû naøy vaø caûm bieán yphaù
K thut ara xung ñieän aùp töø 6 kHz ñeán
am
13kHz tuyø theo töøng loaïi ñoäng cô.
H S u ph
D
T r uong

a n quye
B

Kieåm tra:
 Kieåm tra söï khoâng thoâng maïch töï cöïc KNK cuûa caûm bieán vôùi maùt. Neáu thoâng maïch hoaëc
coù ñieän trôû thì thay môùi caûm bieán.
 Kieåm tra xung ñieä n aùp cuûa caûm bieán khi ñoäng cô hoaït ñoäng.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


171
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

J. Caûm bieán ñoä cao.


Caûm bieán ñoä cao HAC, PA duøng ñeå xaùc
ñònh ñoä cao cuûa xe ñang hoaït ñoäng. Khi xe
hoaït ñoäng ôû vuøng caøng cao so vôùi möïc
nöôùc bieån thì aùp suaát moâi tröôøng caøng thaáp
neân maät ñoä khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô
cuõng giaûm theo. Do vaäy, caàn thieát phaûi
hieäu chænh löu löôï ng phun khi ñoä cao thay
ñoåi. Caûm bieán ñoä cao thöôøng ñöôïc boá trí ôû
khoang haønh lyù, trong boä ño gioù hoaëc ñöôïc
tích hôïp trong ECU ñoäng cô. Caáu truùc vaø
nguyeân lyù hoaït ñoäng hoaøn toaøn gioáng caûm
bieán chaân khoâng.
Kieåm tra:
 Haõng Honda: ÔÛ möïc nöôùc bieå n HAC = 3,0 voâ n.
K. Caûm bieán toác ñoä xe.
Caûm bieán toác ñoä xe SPD,VSS duøng ñeå xaùc ñònh toác ñoä thöïc teá cuûa xe ñang hoaït ñoäng. Chöùc
P . H CM
naêng cuûa caûm bieán duøng ñeå ñieàu khieån van ISC (Van ñieàu khieåant T toác ñoä caàm chöøng) vaø ñieàu
y t hu
chænh tæ leä hoãn hôïp khi xe taêng toác hoaëc giaûm toác. K
S u pham
H
1. Kieåu contact löôõi gaø:
r u o ng D
Caûm bieán naøy ñöôïc söû duïng ôû
u n ©c Toâtoâ ñôøi cuõ, noù ñöôïc boá trí beân trong baûng ñoàng hoà. Toác
yecaù
q
anc thöù caáp cuûa hoäp soá qua trung gian cuûa daây caùp truyeàn ñoäng ñeå
ñoä cuûa xe ñöôïc laáy töø Btruï
laøm quay moät nam chaâm boá trí beân trong ñoàng hoà. Khi nam chaâm quay seõ laøm cho contact
löôõi gaø ñoùng vaø môû 4 laàn trong moät voøng quay.

Khi contact löôõi gaø ñoùng ñieän aùp taïi cöïc SPD laø 0 voân vaø khi contact löôõi gaø môû, ñieän aùp taïi
cöïc SPD laø 5 voâ n. Nhö vaäy tín hieäu toác ñoä xe ñöôïc ECU xaùc ñònh coù daïng xung vuoâng.
2. Kieåu caûm bieán ñieän töø:
Caûm bieán ñöôïc boá trí beân trong hoäp soá. Caáu truùc caûm bieán goàm moät rotor ñöôïc daãn ñoäng bôûi
truïc thöù caáp cuûa hoäp soá, moät nam chaâm, moät loõi töø vaø moät cuoän daây.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


172
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

P CM
. Hcuoä
T
h at
Khi truïc thöù caáp quay seõ laøm cho rotor quay theo, töø thoânguñi qua n daây thay ñoåi laøm
y t
tínKhieäu naøy ñöôïc gôûi veà ECU ñeå xaùc
pham
caûm öùng trong cuoä n daây moät söùc ñieä n ñoäng AC vaø
H S u
ng D
ñònh toác ñoä thöïc teá cuûa xe.
r u o
©T
3. Caûm bieán quang. qu yen
n
Bagoà
Boä caûm bieán quang bao m moät boä quang hoïc vaø moät ñóa coù caùc raõnh ñeå ñieàu khieån aùnh
saùng töø led ñeán transistor quang. Ñóa ñöôïc daãn ñoäng baèng daây caùp laáy chuyeån ñoäng töø truïc
thöù caáp cuûa hoäp soá.

Ñóa coù 20 raõnh, khi quay neáu ñóa cho aùnh saùng ñi qua thì transistor On, khi chaén aùnh saùng thì
transistor Off. Nhö vaäy khi ñóa quay moät voøng thì seõ taïo ra 20 xung, boä bieán ñoåi xung chuyeån
ñoåi thaønh 4 xung vaø chuyeån veà ECU.
4. Caûm bieán Hall.
Loaïi caûm bieán naøy ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû Haõng Isuzu, Daewoo…Noù ñöôïc boá trí ôû hoäp soá,
khi truïc thöù caáp hoäp soá quay moät voø ng thì caûm bieán taïo ra 12 xung gôûi veà ECU.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


173
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

5. Kieåu phaàn töû ñieän töø.


Loaïi naøy ñang ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán ôû haõng Toyota, caûm bieán ñöôïc daãn ñoäng bôûi truïc
thöù caáp cuûa hoäp soá. Caûm bieán bao goàm moät maïch tích hôïp (HIC) vôùC iM
moät phaàn töû ñieän töø
TP .H
(MRE) vaø moät vaønh töø. uat
K y th
am
H S u ph
D
T r uong

a n quye
B

Khi truïc thöù caáp quay seõ laøm cho vaønh töø goàm 20 cöïc chuyeån ñoäng theo, laøm cho töø thoâng ñi
qua MRE thay ñoåi, neân ñieän trôû cuûa noù cuõng thay ñoåi theo vaø daãn ñeán ñieän aùp ra cuûa MRE coù
daïng xung AC. Boä so saùnh vaø transistor seõ bieán ñoåi 20 xung AC thaønh 20 xung vuoâ ng vaø gôûi
veà baûng ñoà ng hoà ñieän. Taïi baûng ñieän , 20 xung vuoâng ñöôïc chuyeå n ñoåi thaønh 4 xung vaø gôûi veà
ECU.

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


174
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

Moät loaïi khaùc vaønh töø coù 4 cöïc. Coù hai loaïi khaùc nhau.
 Kieåu thöù nhaát: 4 xung töø caûm bieán ñöôïc chuyeån veà baûng ñoàng hoà ñieän tröôùc khi ñöa
veà ECU.
 Kieåu thö hai: 4 xung töø caûm bieán toác ñoä ñöôïc chuyeån thaúng veà ECU ñoäng cô.

L. Tín hieäu khôûi ñoäng.


Khi khôûi ñoä ng, tín hieäu khôûi ñoäng töø contact maùy gôûi veà ECU ôû cöïc STA duøng ñeå:
M
 Ñieàu khieån löôïng phun cô baûn khi khôûi ñoä ng.
TP . HC
uat
 Laøm giaøu hoãn hôïp sau khôûi ñoäng.
K y th
 Ñieàu khieån goùc ñaùnh löûa sôùm ban ñaàu. Su pham
H
 Ñieàu khieån toác ñoä caàm chöøng. uong D
©T r
 yen maùy coøn duøng ñeå ñieàu khieån rô le bôm nhieân lieäu, ñieàu
Ngoaøi ra tín hieäu ST töøqucontact
n
khieån ñoäng cô khôûBi añoäng.
Khi khôûi ñoäng do toác ñoä truïc khuyûu khoâng oån ñònh neân löôïng khoâ ng khí naïp vaøo ñoäng cô
khoâng theå xaùc ñònh chính xaùc ñöôïc. Do vaäy, ECU duøng tín hieäu khôûi ñoäng STA ñeå ñieà u khieån
löôïng phun cô baûn khi khôûi ñoäng. ÔÛ ñoäng cô duøng hoäp soá töï ñoäng, tín hieäu khôûi ñoäng ñöôïc laáy
sau contact tay soá ñeå ñaûm baûo an toaøn khi khôûi ñoäng.

M. Bieán trôû A/F.


Bieán trôû A/F duøng ñeå thay ñoåi löôïng nhieân lieäu phun ôû toác ñoä caàm chöøng, noù thöôøng ñöôïc boá trí ôû
khoang ñoäng cô. Khi vaën vít theo chieàu kim ñoàng hoà, ñieä n aùp taïi cöïc VAF taêng vaø löôï ng nhieân

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


175
Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån http://www.hcmute.edu.vn

lieäu cung caáp cuõng taêng. Ngöôïc laïi, khi vaën vít theo ngöôïc kim ñoàng hoà thì hoãn hôïp seõ ngheøo ñi.
Bieán trôû A/F thöôøng ñöôïc söû duïng cho ñoäng cô söû duïng caûm bieán chaân khoâ ng.

M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban

Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn


176

You might also like