Đây là loại kiểm định dùng cho 2 nhóm tổng thể có liên hệ với nhau, mỗi phần tử quan

sát trong tổng

thể này có sự tương đồng theo cặp với một phần tử ở tổng thể bên kia.

Phương pháp kiểm định này rất thích hợp với dạng thử nghiệm trước và sau.

Các ví dụ cụ thể:

- Trung tâm Tiếng Anh kiểm tra điểm 4 kỹ năng Nghe Nói Đọc Viết của một nhóm học viên trong
lần kiểm tra chất lượng đầu vào so với thời điểm 3 tháng sau khi áp dụng phương pháp học mới
tại trung tâm. Mục đích của việc này nhằm đánh giá tính hiệu quả của phương pháp học mới.

- Công ty thử nghiệm chính sách chia hoa hồng mới cho một nhóm nhân viên bán hàng để xem sự
khác biệt sự hài lòng của nhân viên đối với chính sách cũ và chính sách mới.

- Công ty thử nghiệm việc thay đổi bao bì sản phẩm mới để xem phản ứng của một nhóm người
dùng trước và sau thay đổi có sự khác biệt như thế nào.

Điều kiện để áp dụng Paired-Samples t test là kích cỡ 2 mẫu so sánh phải bằng nhau (điều này là tất
nhiên vì chúng ta phải lấy mẫu theo cặp); và chênh lệch giữa các giá trị của 2 mẫu phải có phân phối
chuẩn hoặc cỡ mẫu phải đủ lớn để xem như xấp xỉ phân phối chuẩn. Nếu điều kiện về phân phối chuẩn
không được thoả mãn hay cỡ mẫu không đủ lớn thì chúng ta phải nhờ đến một số loại kiểm định phi
tham số khác.

Dữ liệu của mẫu thu thập ở dạng thang đo định lượng khoảng cách hoặc tỉ lệ. Quá trình kiểm định sẽ bắt
đầu với việc tính toán chênh lệch giá trị trên từng cặp quan sát bằng phép trừ, sau đó kiểm nghiệm xem
chênh lệch trung bình của tổng thể có khác 0 không. Nếu không khác 0 tức là không có khác biệt. Lợi thế
của phép kiểm định mẫu phối hợp từng cặp là nó loại trừ được những yếu tố tác động bên ngoài vào
nhóm thử.

Các bước khi thực hiện phân tích Paired-Samples T-Test bao gồm:

Bước 1: Đặt giả thuyết Ho: “Không có sự khác nhau về trị hai trung bình tổng thể”, tức là khác biệt giữa 2
trung bình là bằng 0.

Bước 2: Thực hiện kiểm định Paired-Samples T-Test .

Bước 3: So sánh giá trị sig của kiểm định t được xác định ở bước 2 với 0.05 (mức ý nghĩa 5% = 0.05 | độ
tin cậy 95%)

Nếu sig > 0.05 thì ta chấp nhận giả thuyết Ho. Nghĩa là trung bình 2 tổng thể là bằng nhau, không có sự
khác biệt.

Nếu sig < 0.05 thì ta bác bỏ giả thuyết Ho. Nghĩa là có khác biệt trung bình 2 tổng thể.
Điểm đánh giá của người dùng thử về 2 loại sản phẩm đậu phộng trước và sau cải tiến được thu thập
trên thang điểm 10 như sau:

Như vậy số mẫu tiến hành quan sát là 40 mẫu, với 20 cặp sánh đôi, dữ liệu trên được nhập vào SPSS
cũng theo kiểu từng cặp tương ứng nhau trong file, trong file này 2 mẫu được lưu trữ trong 2 biến có
tên san pham dang ban và san pham cai tien. Cột thứ nhất chứa điểm đánh giá về sản phẩm trước cải
tiến trong biến san pham dang ban, cột thứ hai chứa điểm đánh giá về sản phẩm sau cải tiến (sản phẩm
thử nghiệm) trong biến san pham cai tien. Bạn tiến hành theo các bước sau:

Kết quả Output sẽ có 3 bảng. Bảng cần quan tâm đầu tiên là Paired Samples Test. Chúng ta cần chú ý
đến giá trị sig kiểm định t ở cuối bảng. Giá trị sig = 0.036 < 0.05, ta bác bỏ giả thuyết Ho. Như vậy, có thể
kết luận rằng có sự chênh lệch có ý nghĩa thống kê về sự đánh giá của người tiêu dùng đối với sản phẩm
đậu phộng trước và sau khi cải tiến. Cụ thể sản phẩm sau khi cải tiến được đánh giá cao hơn sản phẩm
trước cải tiến, trung bình là khoảng 0,6 điểm.

Bảng tiếp theo là Paired Samples Statistics cho ta thấy sự khác biệt trung bình cụ thể như thế nào. Cột
Mean trong bảng thể hiện trung bình mức điểm đánh giá của 2 lần khảo sát. Có thể thấy được rằng, ở
lần khảo sát 2, khách hàng đánh giá sản phẩm đậu cải tiến cao hơn đậu trước cải tiến, trung bình khoảng
0.6 điểm. Lần 2 điểm trung bình đánh giá là 7.8 cao hơn 7.2 là điểm trung bình của lần 1.

 Tới đây ta có thể kết luận rằng: có sự chênh lệch có ý nghĩa thống kê về sự đánh giá của người
tiêu dùng đối với sản phẩm đậu phộng trước và sau khi cải tiến. Khách hàng đánh giá cao sản
phẩm đậu cải tiến hơn.

Bảng cuối cùng là Paired Sample Correlations. Bảng này cho biết có mối tương quan về dữ liệu giữa 2 lần
khảo sát hay không. Giá trị sig < 0.05 nghĩa là dữ liệu có tương quan. Nếu sig > 0.05, dữ liệu 2 lần khảo
sát không có sự tương quan với nhau. Sig=0.016<0.05 => dữ liệu có tương quan.

Việc tương quan hay không tương quan của dữ liệu ở 2 lần khảo sát không có mối quan hệ nhân quả với
kết quả kiểm định Paired Sample T-Test.