Katarzyna Fudalewska

Perły Centrum Historycznego Miasta

Meksyk

@kasiapolacana
Autorka: Katarzyna Fudalewska

Zdjęcie okładki: Daniel Lavín

Skład: Katarzyna Fudalewska

Korekta: Anna Nowosielska

2
Spis Treści
Zócalo ................................................................................................................................................................... 4
Katedra Metropolitańska ..................................................................................................................................... 5
Templo Mayor ...................................................................................................................................................... 6
Pałac Narodowy ................................................................................................................................................... 7
Torre Latinoamericana ......................................................................................................................................... 8
Pałac Bellas Artes ................................................................................................................................................. 9
Palacio Postal ..................................................................................................................................................... 10
La casa de los Azulejos ....................................................................................................................................... 11
Mapa .................................................................................................................................................................. 12
Restauracje i kawiarnie ...................................................................................................................................... 13
............................................................................................................................................................................ 13

3
 Widok na Plac Konstytucji z tarasu restauracji Cocina Central 1812

Niepodległości Meksyku czy też defilady z przemarszami

Zócalo wojsk, itp. Plac otoczony jest wieloma różnymi budynkami,
a każdy z nich to osobna historia. O najważniejszych z
Naszą wycieczkę zaczynamy na Placu
nich przeczytasz w kolejnych częściach eBooka.
Konstytucji (Plaza de la Constitución) – Zócalo. Plac ten
to serce Centrum Historycznego Miasta Meksyk i chyba
jedyne takie miejsce na świecie. Dzieje się tu wszystko i
nie brakuje niczego. Zawsze spotkasz tutaj tłumy ludzi,
sprzedawców, artystów, tancerzy przebranych w
prekolumbijskie, azteckie stroje. Niewątpliwie, na każdym
kroku ktoś do Ciebie podejdzie chcąc sprzedać Ci… i tutaj
sky is the limit. Na meksykańskich ulicach sprzedaje się
dosłownie wszystko. Od słodyczy, przez biżuterię, po
rytuały oczyszczające. A wszystko to otulone
niepowtarzalnym zapachem copalu. Plac Konstytucji jest
ogromny! Jego wymiary, to: 195 m x 240 m, co czyni go
jednym z największych placów na świecie. Bez wątpienia
powinnaś uzbroić się w wygodne buty, aby przemierzyć
plac wzdłuż i wszerz. A naprawdę, jest co oglądać.
Zócalo jest miejscem magicznym również pod
tym względem, że to tutaj istniało prekolumbijskie miasto
Azteków – Tenochtitlán. Oczywiście miasto to nie
zajmowało tylko obszaru placu, ale to tutaj stała
najważniejsza Aztecka piramida.
Czym jeszcze wyróżnia się Zócalo? Na środku
placu stoi maszt, na którym zawieszana jest jedna z
Tancerze na Zócalo ubrani w tradycyjne stroje.
największych flag na świecie. Wymiary flagi są naprawdę Zdjęcie własne.
imponujące, są to bowiem 25 m długości i 14 m
wysokości!
Na placu tym odbywają się także różne uroczystości
państwowe, takie jak Grito de Independencia w Dzień

4
 przeprowadzali najważniejsze dla swojego kraju
Katedra Metropolitańska wydarzenia. Jednym z pierwszych takich wydarzeń była
koronacja Agustina de Iturbide na cesarza Meksyku w
Następnie możemy udać się w kierunku
1822 roku.
północnej części Zócalo, aby podziwiać Katedrę
Na wschodniej stronie Katedry znajduje się
Metropolitańską. Pełna nazwa Katedry, jak to na
najbardziej reprezentatywna część, która przyciąga wzrok
latynoskie warunki przystało, nie wiadomo, kiedy się
turystów. Część ta to Sanktuarium Metropolitańskie.
kończy. Brzmi ona: Katedra Metropolitańska
Sanktuarium charakteryzuje się bogactwem zdobień,
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, jednak
bowiem zostało stworzone w epoce baroku.
Meksykanie mówią o niej po prostu Katedra. W
charakterze chrześcijańskim, można powiedzieć, że jest
to jeden z najważniejszych budynków Miasta Meksyk. Jej
budowę rozpoczęto już w XVI w. a dokładnie w 1573 roku,
czyli niedługo po zdobyciu miasta Tenochtitlan przez
hiszpańskich konkwistadorów. Jej budowa zakończyła się
po prawie 300 latach w 1813 r. Jako że celem Hiszpanów
było szerzenie wiary katolickiej na podbitych ziemiach,
powstanie miejsca kultu było bardzo ważne. Katedra
Metropolitańska jest jednym z pierwszych tego typu
budynków w Ameryce Łacińskiej.
Co istotne, Katedra powstała zaraz obok
zburzonej azteckiej piramidy – Templo Mayor, czego
celem było zademonstrowanie władzy okupanta. Aż do
uzyskania niepodległości przez Meksyk, Katedra była
ważnym miejscem kultu dla mieszkających na
meksykańskich ziemiach Hiszpanów. Jednak po Fasada Sanktuarium Metropolitańskiego. Żródło:
zwycięstwie Meksykanów w walce o niepodległość, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sagrario_Metropolitan
o_(Catedral_Metropolitana_de_la_Ciudad_de_M%C3%A9xico)
Katedra stała się miejscem, w którym Meksykanie
.jpg

Katedra Metropolitańska w Mieście Meksyk, zdjęcie własne.

5
 Widok na ruiny Templo Mayor. Zdjęcie własne.

W tym miejscu bardzo ważne jest wyjaśnienie

Templo Mayor jednej kwestii. Co prawda cywilizację zamieszkującą
tereny obecnego Miasta Meksyk nazywa się Aztekami,
Zobaczyliśmy już Katedrę, a więc możemy udać
jednak cywilizacja ta nie nazywała sama siebie w ten
się na dalsze zwiedzanie. Udaj się na północ od
sposób. Aztekowie, to zbiór cywilizacji, który żył w tym
Sanktuarium, aby ujrzeć najważniejszy punkt Zócalo –
czasie (XII – XVI wiek), a cywilizacja zamieszkująca
ruiny azteckiej piramidy Templo Mayor. Być może Twoim
México – Tenochtitlan nazywała się Mexica [meszika].
pierwszym pytaniem będzie, dlaczego są to ruiny, a nie
cała piramida jak np. te z Teotihuacán? Otóż, tak jak O czym warto wspomnieć, to fakt, że Miasto
wspomniałam przy okazji opisu Katedry, piramida ta Meksyk zostało wybudowane na ogromnym, wysuszonym
została zburzona przez hiszpańskich konkwistadorów w jeziorze – Texcoco. Mexicas natomiast zbudowali swoje
celu zniszczenia kultury Azteków. Przez stulecia ruiny miasto na wyspie tego jeziora. Dlaczego postanowili
pozostawały zakopane pod powierzchnią ziemi aż do osiedlić się w miejscu tak niedostępnym? Na to pytanie
1978 roku, kiedy to ruiny zostały odkryte przez odpowiedź zna legenda o wędrówce Mexicas z Aztlan do
pracowników linii elektrycznych, którzy prowadzili prace Tenochtitlán. Mexicas, prowadzeni przez swojego boga
podziemne w celu położenia kabli do nowej stacji metra. Huitzilopochtli, mieli osiedlić się w miejscu gdzie zobaczą
W taki sposób zapoczątkowano prace archeologiczne w orła pożerającego węża, siedzącego na opuncji, która
centrum miasta. wyrasta z kamienia zatopionego w jeziorze. Zgodnie z
Jak się okazało, to właśnie w tym miejscu stała legendą to miejsce, to właśnie México – Tenochtitlán.
najważniejsza piramida w prekolumbijskim mieście
Azteków Tenochtitlán. Piramida miała charakter
schodkowy, a na jej szczycie stały dwie świątynie. Służyła
jako obiekt sakralny, dlatego też na jej szczycie
poświęcano jeńców wojennych. Nie ulega wątpliwości, że
częstą „ozdobą” budynku była spływająca po jego
ścianach i schodach krew poświęconych.

Flaga Meksyku
6
 przez hiszpańską koronę i przez cały okres epoki
Pałac Narodowy kolonialnej, aż do uzyskania przez Meksyk niepodległości
w 1820 roku, służył jako siedziba władz Nowej Hiszpanii.
Po zobaczeniu najważniejszego historycznie
Krótko po zdobyciu niepodległości władze
miejsca na Zócalo, możemy ponownie udać się w
Meksyku umieściły w pałacu siedziby różnych ministerstw.
kierunku głównego placu. Po lewej stronie zobaczysz
Miejsce to było również domem dla dwóch
ogromny pałac, który od 2018 roku jest siedzibą
meksykańskich cesarzy: Agustina de Iturbide oraz
prezydenta Meksyku. Jaka jest jednak jego historia?
Maksymiliana I. Pałac zamieszkiwało także dwóch
Historia Pałacu sięga czasów prekolumbijskich.
prezydentów. Ostatni z nich rządził pod koniec XIX w. Po
Pałac był siedzibą władców Tenochtitlán. Za ostatniego
ponad 100 latach w murach pałacu ponownie
władcę uznaje się Moctezumę Xocoyotzin (Szokojotzin).
zamieszkuje prezydent – Andrés Manuel Lopez Obrador.
Pałac za czasów Azteckich zdobiony był marmurami oraz
O czym warto tutaj wspomnieć, to fakt, że w I
materiałem nazywanym stuco, który służył do ozdabiania
połowie XX wieku Diego Rivera został poproszony o
fasad budynków. Sam pałac można porównać do
namalowanie murali wewnątrz pałacu. Rivera, jak zwykle,
pałaców europejskich. Posiadał on wewnętrzne patia,
popisał się swoim ogromnym talentem i stworzył mural
ogrody, pomieszczenia dla służby. Na pewno w pałacu
zatytułowany Epopeya del Pueblo Mexicano [Epopeja
Moctezumy nie znaleźlibyśmy bramy wjazdu dla karocy i
Meksykańskiego Ludu]. Imponujące dzieło zajmuje
stajni dla koni, ponieważ te zwierzęta pojawiły się na
powierzchnię 276 m2, a opowiada o losach
ziemiach meksykańskich wraz z przybyciem
meksykańskiego społeczeństwa od czasów
kolonizatorów. Pałac był tak bogato urządzony, że
prehiszpańskich aż do marksistowskiej wizji Meksyku z XX
zaskoczyło to nawet Hernana Cortesa. Ten, tak bardzo
wieku.
zaskoczony wspaniałością pałacu, niedługo po podbiciu
Tenochtitlán, postanowił go zburzyć. Niestety, pałac,
który możesz podziwać na placu Zócalo, nie jest wersją
oryginalną. Cortés postanowił wybudować swój własny
pałac w dokładnie tym samym miejscu. Co więcej,
używając do tego materiałów ze zburzonego poprzednio
budynku. Jeszcze w XVI wieku pałac został zakupiony

Widok na Palacio Nacional (po lewej stronie). Źródło: http://cdmxtravel.com/en/attractions/plaza-de-la-constitucion-the-

zocalo.html

7

Widok na Wieżę Latynoamerykańską. Zdjęcie własne.
Torre Latinoamericana
Po zobaczeniu najważniejszych punktów Zócalo
możemy przejść na południe w kierunku Pałacu Bellas
Widok na Miasto Meksyk z tarasu widokowego Torre Latino. Zdjęcie własne.
8
Artes oraz Wieży Latynoamerykańskiej. Na początku
możemy zatrzymać się przy Torre Latinoamericana
[Wieża Latynoamerykańska]. Budynek ten był jednym z
pierwszych drapaczy chmur w Meksyku. Wybudowany
został w zeszłym wieku, a dokładnie jego budowa
rozpoczęła się w 1948 roku, a zakończyła w 1956. Wieża
ta mierzy 181 metrów wraz z umieszczoną na szczycie
anteną i składa się z 44 kondygnacji. W latach 60 i 70
ubiegłego wieku uznawana była za najwyższy budynek w
całej Ameryce Łacińskiej.
Co istotne, jest to pierwszy budynek, który został
wybudowany w strefie dużego zagrożenia sejsmicznego.
Jednak zabezpieczenie, które zostało skonstruowane
przed rozpoczęciem budowy zasługuje na kilka zdań
opisu. Cała konstrukcja ustawiona jest na ponad 300
betonowych palach wbitych w ziemię na głębokości 50
metrów. Posiada on również system wtrysku wody (nie
mam pojęcia jak działa), którego zadaniem jest
równoważenie ruchów budynku podczas ruchu płyt
tektonicznych. Cały system sprawia, że budynek „unosi
się” na wodzie, a dzięki temu nie zawala się podczas
trzęsienia ziemi.
Koniec technicznego opisu budynku, teraz
można przejść do czegoś bardziej rozrywkowego. Na 37
piętrze znajduje się oszklony, panoramiczny taras
widokowy. Trzeba przyznać, że widok zapiera dech w
piersiach. Zobaczymy tam niekończące się Miasto
Meksyk, a w oddali góry otaczające Dolinę Meksyku. Na
tym piętrze znajduje się również kawiarnia. Chętni mogą
się wybrać także na kolejny taras widokowy, aczkolwiek
ten jest zabezpieczony jedynie kratą. Ten taras również
jest panoramiczny, jednak widok i zdjęcia z pewnością
popsują kraty.
 Widok na Pałac Bellas Artes z kawiarni Finca Don Porfirio. Zdjęcie własne.

zdobywał inspiracje do projektu pałacu. W tym czasie

Pałac Bellas Artes zaangażował również innych Włoskich artystów, którzy
zaprojektowali dla pałacu rzeźby. Budynek miał zostać
Po obejrzeniu Wieży Latynoamerykańskiej,
zakończony po 4 latach od rozpoczęcia budowy, jednak
możemy przejść przez skrzyżowanie i udać się w kierunku
prace wstrzymał na wiele lat wybuch Rewolucji
Bellas Artes. Moim zdaniem, jest to jeden z najbardziej
Meksykańskiej w 1910 roku. Po 21 latach powrócono do
widowiskowych budynków w Mieście Meksyk. Wyróżnia
budowy pałacu, jednak na czele projektu stanął wtedy
się marmurowymi, białymi ścianami i przepiękną kopułą w
meksykański architekt Mariscal.
żółto – pomarańczowych odcieniach. Jest to zarazem
Co ciekawe, przez ponad 80 lat od zakończenia
centrum kulturowe stolicy Meksyku. We wnętrzach pałacu
budowy, pałac zapadał się w ziemię i na ten moment jest
znajdują się liczne sale wystawowe, teatr, opera. To tam
to już nawet kilka metrów różnicy od pierwotnego
organizowane są koncerty, przedstawienia baletowe,
poziomu. Jest to spowodowane tym, że większość miasta
pokazy tańca regionalnego, prehiszpańskiego i wiele,
została skonstruowana na wysuszonym jeziorze Texcoco,
wiele innych wydarzeń kulturowych. Nie może zabraknąć
którego dno nie jest na tyle wytrzymałe, aby udźwignąć
tam również muzeum i sal, w których prezentowane są
ciężar 20 – milionowego miasta.
dzieła sztuki: obrazy, rzeźby, fotografie.
Sam budynek skonstruowany został na początku
XX wieku, a jego inauguracja odbyła się w 1934 roku.
Reprezentuje kilka stylów architektonicznych, takich jak:
Art. Nouveau, Art. Deco (we wnętrzu pałacu) oraz
Neoklasyczny (na zewnątrz). Za zaprojektowanie pałacu
odpowiedzialnych było dwóch głównych architektów:
Włoch Adamo Boari oraz Meksykanin Federico Mariscal.
Boari uzyskał licencję na podróże do Stanów
Zjednoczonych oraz Europy gdzie pozyskiwał informacje
na temat innych, sławnych teatrów. W taki sposób

9
 Wnętrze Palacio Postal. Zdjęcie własne.

przyjęć oraz biblioteka, która dostępna jest do zwiedzania

tylko w meksykańską Noc Muzeów. Z ostatniego,
Palacio Postal czwartego, piętra natomiast można podziwiać szkielet
budynku skonstruowany ze stalowych kolumn, tzw.
Po odwiedzeniu Bellas Artes, możemy przejść na
dwuteowników. Niestety, pałac w tym momencie
drugą stronę ulicy Eje Central Lázaro Cardenas, aby
sprawuje tylko formę muzeum.
zobaczyć spektakularny Palacio Postal, czyli Pałac
Pocztowy. Ten, już z zewnątrz robi ogromne wrażenie,
bowiem wyróżnia się on bogactwem zdobień oraz mało
charakterystycznym dla Miasta Meksyk przepychem.
Jednak to środek pałacu robi naprawdę piorunujące
wrażenie. Przepiękne zdobienia, porażająca ilość złoceń
i włoskie marmury portoro to znaki rozpoznawcze tego
pałacu.
Budynek wybudowany został na samym
początku XX wieku, a więc w epoce Porfiriatu. Nic zatem
dziwnego, że za projekt budynku odpowiadał włoski
architekt Adamo Boari. Ten sam, który na początku
odpowiedzialny był za projekt Bellas Artes. Warto jednak
wspomnieć, że Boariemu towarzyszył meksykański
inżynier Gonzalo Garita. Pałac łączy wiele różnych stylów
architektonicznych, jednak do najważniejszych z nich
możemy zaliczyć Art. Nouveau, Hiszpańskie Rokoko,
Gotyk Elźbietański czy Gotyk Wenecki. Po wejściu do
pałacu możesz przejść w kierunku łączonych schodów i
spojrzeć w górę, aby podziwiać kopułę dachu, dzięki
której wnętrze pałacu otrzymuje dużą dawkę dziennego
światła. We wnętrzach budynku znajduje się także sala Wnętrze Palacio Postal. Zdjęcie własne.

10
 Meksykanów. Ważnym wydarzeniem w historii pałacu
było wymazanie z jego fasady godeł hiszpańskich rodzin.
W epoce porfiriatu w pałacu powstał Jockey Club de
México, który zrzeszał elity Miasta Meksyk z tamtych
czasów. Warto wspomnieć, że były to głównie osoby
obcego pochodzenia. Natomiast na początku XX wieku
budynek został wynajęty braciom Sanborn, którzy założyli
w jego wnętrzach restaurację, a pod koniec tego samego
wieku firma pod tą samą nazwą zakupiła pałac.
Obecnie wciąż istnieje ta sama restauracja, która
jest jedną z większych sieci restauracji w Meksyku. Dzięki
temu pałac można zwiedzać przez siedem dni w tygodniu
niemal przez cały dzień, ponieważ restauracja otwierana
jest już o 7 rano, a zamykana o 1 w nocy. Co istotne, we
wnętrzu pałacu można podziwiać również spektakularne
murale ręki José Clemente Orozco, a to wszystko przy
akompaniamencie tradycyjnego, meksykańskiego
jedzenia.

Fasada La Casa de los Azulejos. Zdjęcie własne.

La casa de los Azulejos

Po wyjściu z Pałacu ponownie kierujemy w stronę
Wieży Latynoamerykańskiej, aby dotrzeć do ostatniej
perły Centrum Historycznego Miasta Meksyk – La casa de
los azulejos, co w wolnym tłumaczeniu oznacza Dom
Azulejos. Czym są azulejos i dlaczego tak nazywa się to
miejsce? Azulejos są to malowane ręcznie ceramiczne
płytki, które po raz pierwszy stworzone zostały w krajach
arabskich, a następnie pojawiły się na Półwyspie
Iberyjskim przez konkwistę arabską z początku naszej ery.
Wkrótce potem Hiszpanie przywieźli azulejos do Meksyku
i to tutaj nadano im niepowtarzalnego stylu dzięki
połączeniu ich z tradycyjnymi meksykańskimi wzorami.
Sam budynek nosi wymienioną wcześniej nazwę,
ponieważ jego fasada z trzech stron pokryta jest właśnie
tymi płytkami.
Pierwsza wersja domu, a tak naprawdę pałacu,
powstała w XVIII wieku w stylu baroku
nowohiszpańskiego. Na początku budynek pozostawał w
rękach hiszpańskich, a zgodnie z zapiskami
historycznymi, ten niepowtarzalny wygląd fasadzie
budynku nadała jedna z jego właścicielek, która
zdecydowała się powrócić do stolicy po śmierci swojego
męża z pobliskiej Puebli. To właśnie w tym mieście tworzy
się tradycyjną ceramikę zwaną talavera poblana, która
została wykorzystana do pokrycia budynku. Po uzyskaniu Wnętrze La Casa de los Azulejos. Zdjęcie własne.
przez Meksyk niepodległości, pałac przeszedł w ręce

11
Mapa
W trosce o Twój komfort, przygotowałam dla Ciebie mapę, która
pomoże Ci dotrzeć do opisanych powyżej miejsc. Po prostu zeskanuj poniższy
kod QR i wybierz po kolei miejsca z listy. Niestety, nie mogłam stworzyć jej tak,
aby miejsca na liście odpowiadały porządkowi miejsc w eBooku, ale jestem
pewna, że ta lista również spełni swoją powinność.

12
Restauracje i kawiarnie
Abyś nie musiała błądzić po nieznajomych restauracjach czy
kawiarniach, nie wiedząc na co możesz trafić, przygotowałam dla Ciebie listę
sprawdzonych miejsc na tradycyjny meksykański obiad, pyszną kawę i
najlepsze churros w mieście! Na liście tej znajdują się miejsca na każdą
kieszeń, więc jeśli Twoich planach nie leży wydawanie fortuny na jedzenie,
znajdziesz tam coś dla siebie. Jeśli natomiast masz większą sumę do wydania,
również mam świetne opcje dla Ciebie. Wszystkie te miejsca te usytuowane są
blisko głównych atrakcji, a niektóre z nich na pewno zaskoczą Cię
niepowtarzalnym widokiem!

13