-2

મીઠાલાલે .મીઠાલાલને ચંચા લબાડ માણસો ગમતા

.કોઈ એમની ઓટલે આવા માણસોને એ ઊભા પણ અને આ
ચંચો પોતાના હતો ' પોતાની છે ...!'
"ઇ હમજતો હોય ઈ.. પણ ઓટલો સો..? આમ
હાલતીનો થા.."
ચંચો મીઠાલાલને આવેલા જોઈ,
વાંકો ઉઠાવતા માણસને જોઈ થઈ એમ ઓટલેથી
ચાલવા .

આ ચંચો ગયો હોય અને એ પોતાના

બનાવવાની ચાવી હોય એમ થઈને મરક મરક થતો'તો પણ એથી કોઇ
ફરક પડવાનો નહોતો...!
છે ક બેસીને ગગડાવી હતાં ચંચા
, "સલામ સરપંચ સા'બ... "
આ ચંચા પણ બે-ચાર સંચા રાખતા કારણ રાજનીિતમાં એમને હતી.
સરપંચ બનવા એમની ઉપર ઘણી વીતી હતી. હતી એ ન
શકવાની એક ભીિત પણ હતી...!

સાંજના સમયે સભા એમના ભરાતી. એ સભામાં,ચંચો સલાહકાર

િનમાયો હતો. એ પોતાને સરપંચનો ડાબો હાથ સમજતો કારણ જમણા હાથે હતા.
એ પોતાને સરપંચનો ડાબો હાથ સાંભળનાર કાનમાં એમ
'આ ડોબાને ઈ નથી ડાબા હાથે સરપંચ ધોવે છે ...!'

, કરવામાં આવેલી ખાટલાની ગોળ એક હાથની કોણીનો

દઈને હતા.બગલાની પાંખ ધોિતયા ઉપર એમણે એવો જ પણ થોડા આછા
કાપડમાંથી બનેલો હતો. એમની હતી એ સોનાના મોટા
મોટા (કારણ ન હોય.) અને ગળામાં, ગામના લોકોના ગળા
કમાણીમાંથી બનાવેલો દોરડા સોનાનો ચેન શોભતો હતો...એ ચેન ઉપરથી જ એમના
આવતા.
ચંચા આવીને, દઈ સામે જમીન પર ઉભડક બેઠો.સૌ કોઈને
સરપંચ આગળ આમ નીચે બેસવાનો હતો.
બકડમદારો સભામાં હાજર થયા નહોતા કારણ સમય થયો નહોતો. ચંચા પાસે
ખાનગી બાતમી હોય એ આવતો અથવા બધા તો પણ બેસી .આજની
એના પેટમાંથી ગેસની બહાર આવવા બે- વખત ગળા આવી ગઈ
હતી...એટલે કોઈ જવાની એ હતો.

"બોલી નાખ..પસી ઓલા બધા આવી ." .

"આ ...મીઠાલાલનો." ચંચાએ વાતને .

" છોકરો ?.. ? છે .."

"ઈ બધાને એની ઊભા રાખે સે.આજ તો એણે હદ નાખી."

" ઊભા રાખે ? ગામ એના સે ?"

" ઈમ જ કવ ...મારો હાળો.... આજ તો..."

ચંચો વાત કરવા જ જતો હતો રવો અને સવો .

આ રવો એટલે અને સવો એટલે . બંને સગા ભાઈ પણ ભાઈબંધ .

સાથે જ હોય. આપીને કરતા હોય. બેઉ ભાઈ વીઘા
જમીનના ખાતેદાર. ગામની એમની હતી.એક જ આઠ ધાબાવાળા મકાન
અને પાછળ મોટો વંડો.
એ વંડામાં, બોઘરણાં છલકાવી બે અને એક ગાય. અને . આખલાને
ગોથે ચડાવી એવા ચાર બળદ.. ગાડા, બે અને ખેતીના િવિવધ
આખી એક કોઢ.(ગોડાઉન)

અને બંને ભાઈઓ સાથેજ .એના ઘરડા બાપ ડોસાએ

વીઘા જમીન ભેગી હતી.ઉજળા ડોસો પગમાં તેલ પાયેલી
ચામડાની ચાલે ગામ નીકળતો ચોરા પર બધા
.

સરપંચ બનાવવામાં આ અને વપરાયા હતા.

 પાસેથી પદ સરપંચ બનાવવા પાછળ
કામ .

"આવો આવો . ખાટલો ...અને સા- ..." માણસની

આવકાર આપતો.
ચંચાએ ખાટલો . અને કંઈ વગર એ ખાટલા પર બેઠા. એ બંનેના
ગંભીર હતા એટલે ચંચો નવાઈ . ઘરમાં તેમ કારણ
પોતાની આ બેઠક પોતાના ઘરથી રાખતો. અને ઘર
.
ચંચાને પાસે જવા એનો આનંદ એની ચાલમાં હતો. ચંચો ગયો એટલે
સામે .

" બેઉ ભાઈ ?"

'' નથી , પેશલ આયા છવી.. કરવાનો છે ..." કડક .

એની કડકાઈ જોઈ થયો. આ પાસેથી બે ટકાના દસ લાખ લીધા હતા,

સરપંચની . તો ગઈ'તી પણ માથે થઈ . પંચાયતમાં
કાવાદાવા કમાણી કરવાની હતી પણ હોવાથી કંઈ થઈ .
સરકારમાંથી આવતી પણ એ , ગળાનો બની ગયો
હતો.

" ભાગી જવાનો છે ,સવા... તારા ધોઈને આપવાના છે ...પણ હમણે કંઈ
મેળ પડતો નથી."

"મેળ પડવાનોય નથી...ગામમાં પાણીની લાઈન નાખવાનો કંતરાટ કોને છે ?"

સવાલ .

" અને િવચાર છે ..."

" છવી...? ઈ કંતરાટ જો હોય તો અમારા સાથે

જ પાછા જોશે. નકર આવે...જો ...તને
તો પણ , ...?" રાડ .
"એમ નો કરો. છે તે છે ...બે ટકા લીધા છે .
કંઈ મફતમાં નો મળે .. પાંચ છે .બોલો તમે ચેટલા ..?"
"અમે છ લાખ ...તને દસ છે ...એમાંથી છ તારા..."
"હં...હં..એમ કરો, ચા-પાણી પીવો. .... વાત લેવી."
મોબાઈલ . નંબર અજવાળામાં
. ફોનમાં વાગતી પણ ફોન એટલે એમણે ચંચાને
," અને માનસંગને ને સાદ .. ' સરપંચ બોલાવે છે ખાસ
કામ છે ."
ચંચો હમણાં જ ઘરમાં ચા- ગયો હતો. એને
જરાક બીવડાવવાની એની હતી...કારણ એ લગી પેલા ઊભી હતી.
અને બેઉ હતા. તેવાને તો એ જવાબ પણ આપતા . આજ
સરપંચને એ બેય ભાઈ દબડાવતા હતા એ જોઈ ચંચાને એ લોકો પર દાઝ હતી.

એ ઝડપથી ગામમાં . ગામમાં પાણીની લાઈન નાખવાનો લેવામાં રસ

ધરાવતા અને માનસંગ .

થોડો નીચો અને બાંધાનો હતો. અને ઝીણી ધરાવતો પણ

ગામમાં વજન ધરાવતો આદમી હતો. પચાસ વીઘા જમીનનો એ
હતો.માનસંગ કાકાનો હતો. કરતા બે- વરસ નાનો હતો.
એ બંને આવીને બેઠા.લાઈટના અજવાળામાં એ બંનેને જોયા.
ચંચાએ અને માનસંગને પાણી અને .
આ વખતે બેસીને કોઈ વાંચી હતી.
"બે રકાબી સે..'' ચંચાએ પાસે જઈને એની જોઈને હળવેથી
, "તારા નો ...?"
'' ને વાયડા.. હોય ઈ .. ભલે મારા મને ...બસ ? આમ
હાલતીનો થા."
તો જ હતી. ચંચાએ ઝટકો ચાલતી .એ
ઝઘડો વધી હતો.

"જોવો સરપંસ, હોય. વાત ફાઇનલ થઈ ગઈ'તી. તમને પચા

પણ આપી સે..હવે તમને કોક લાખ આપે એટલે ઈમ નો હાલે.. પાણીની લાઈન
તો હવે જ નાખશે.. જોવ કોની માએ સવા શેર ખાધી છે ...?"
વાત મોટા .

"પણ એમ કંતરાટ લાંચ લઈને ઈ દઈ નો હકો તમે સરપંસ..

જોવે..અટલે તમે ઈમ ગોળ ભાંગવા માંગતા હોવ તો ઈ તમને
એકલાને તો નંઈ જ ખાવા ...મામલતદારને એક લખવાની જ ...
ગટરલાઈનમાંથી નથી આયા.. .." યોજના પર પાણી
.

.
"રવલા અમારા હાથમાંથી લેવાની વાત .લાઈન, લાઈનના 'શે અને
લાઈન થઈ .. અમારો િશકાર અમે નઈ .. આડો આવશે ઈને
નાંખતા અમને વાર નઈ લાગે...!" માનસંગે લાલ અને
.
"તો અમે કંઈ નથી પે' , ? તમે એકલા કંતરાટ હડપ અને અમે જોતા
' ... ઈમ ? ખાલી પાંચ લાખ આ લબાડને ખવડાવીને પચી લાખ છે ઈમ ? આ
ગામમાં અને છે ...બોલો છે ...? કંતરાટમાં ભાગ આપો..નકર હાવ
'શો.. ખાવાની વાત છે . જો હમજો તો , હાવ 'શો... ?"

મામલો બગડતો જોઈ . અને માનસંગને ખાવા

લીધા પણ એ બેઉના મનમાં અને નફરતના બીજ વવાઈ ગયા.

અને ગયા એટલે માનસંગ , "ભાઈ જો હા પાડ તો આ બેયને

નાખીએ. ન બાંસ ન બંસી."
"જો જો હો એવી કરતા .એ અને ઘડો લાડવો નથી થાય એમ."
.
"ઈતો હવે છે ...ચાલો કામ છે ઈ જણાવી ."
અને માનસંગ પણ ગયા.
આ વાતચીત ચંચા હાજર હતો.

ગામમાં નખાઈ પાણીની પાઈપલાઈનના થનાર એની

પેટમાં એ બેઠો હતો. હવે એકલા હતા પણ એમનો ગયો
હતો.
" ડોબીના..આ તારો ડોહો છે ઈ નથી ભળતો..? ભર અને સળગાવ ઝટ.."
. ચંચાને તો બે વખત ઝટકો જ હતો. એણે એટલે
,
" કંઈ થઈ ઈ......"

"શેની ..?મને તો કંઈ ખબર જ નથી." ચંચો હસી .

"શાબાશ.. બોલ હવે વાત કરતો'તો ?"

"ઈ તો ઈમ ઈ લેવા જવા નથી.. હાળો લિપયો સે...કોય વાતમાં

હમજતો ..."

"તો નો .. ..." ગગડાવવા .

ચંચો બેઠો. વાતમાં ખાસ દમ હતો , સરપંચ હમજશે તો લોચો
.એમ જ માલ છે . પણ આવી .
વાતો સૌ .

આજ થયેલી ડરાવી હતી.રવાએ અને સવાએ એનો ખેલ

હતો. અને માનસંગને પાણીની લાઈનનો આપીને મોટો ભાગ
ઓળવી જવાની યોજના ઉપર એ બંનેએ ટાંગ હતી...!

એ લેવા ઊભો . ગઈકાલે ચંચો આ વાત કરતો

હતો એ એને યાદ .

"એક ..અને પણ .." સરપંચે દસની નોટનો ઘા .

કોથળો થડા પર બેઠો બેઠો વાંચતો હતો.એણે બંધ

પર પણ પર જોઈ એને
.

એ એણે પોતે બેઠો હતો સરપંચ સામે .

" ...? જોવે છે ...?" હળવેથી .

''એક અને એક ચારભાઈ ....જો દસ છે ..."સરપંચે દસની નોટ
બતાવતા .

" ...? દસ ... એતો આ .... ઊભા રહો જરા ... થશે એ..."
દસ નોટ કરવા .
"એક ચારભાઈ આઠ પંચોતેર પૈસા..અને બાકસના એક ને પચીસ
પૈસા..એટલે..એમ માનોને આઠ ને એક નવ..અને ને સો..એટલે સો પૈસા...અને સો
પૈસા એટલે એક ..આ એક અને આગળના નવ...નવને એક દસ... દસ
.
એટલે કાંઈ વધે કારણ માલ જોવે છે દસ થશે."
" ભઈ...મને ખબર સે... ઝટ અને ને... કરવાવાળો..."
સરપંચ .

"હા..તે ના . આતો એમ માલની આપેલા પૈસામાંથી બાદ કરતાં વધે

એ અને ન વધે તો વાંધો છે ..બરોબર ને..? અને એમ હોય તો માંગવા
પણ . માલ કાંઈ મફતમાં આવતો નથી. અમારો તો િનયમ જ સે..કોઈને છે તરવા અને
પણ ..વે' હોય ઈ જ .. અને કોઈને
.. તો જ વેપાર થાય..નકર તો વારો આવે.આ તો તમે સરખી
થાતા'તા એટલા જ 'તા..પણ ફરજ છે સરખો કરવો
જોવે..આતો તમે બે હશો એટલે તમને આવડતો હોય..પણ ગામમાં બધા
નો હોય ને..! અભણ અને માણસો છે તરાઈ ના
લોકોએ .આપણાં ગામમાં...."

" ભાઈ અને આપને... થાય છે ..." સરપંચ આજ

હતો.

"હા..હા..તે ના .. નાણાં લીધા એમને તો આપવી જ ને....! "

એમ એ ચારભાઈ બંડલ શોધવા ..એક-બે ખાનામાં તપાસ એણે
સરપંચ સામે અને .
"લાગે છે હતો એ ખલાસ થઈ ગયો છે .. છે આપણી માલ
મળતો હોવાથી ધસારો છે ..અમે માલ આપવામાં માનીએ ..તમે ઊભા રહો
લઈ ... લો આ રાખો."
"એકલા કામ છે ..
..ઝટ, ઉતાવળ રાખ.. અને કામમાં રાખ." પારાવાર
આવતો હતો.

"આ તો એમ પાસે હોય તો સળગાવવા થાય. લઈને

કંઈક તો પડશે ને.નવરો માણસ વાળે ઈ તો તમે જ હશે."

"મારા દસ પાછા , ઉતાવળ છે . લઈ લઈશ.'' સરપંચ હવે

ઉતાવળા થયા હતા.
" તો બે િમિનટ ... જઈને લઈ . ઉતાવળ છે એમ '
ને..આ તો છે મોટા માણસ બે વાત એમ...! ..હવે નકર
તમને થશે..... ....." હસી .
ઓટલે સરપંચ દસ િમિનટથી વળ ખાઈ છે અને લેવા ગયેલો
બહાર નથી.