Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 20

LIGJI PR ARBITRAZHIN

Kuvendi i Kosovs, N mbshtetje t Kreut 5.1 () dhe 9.1.26 (a) t Kornizs Kushtetuese pr Vetqeverisje t Prkohshme n Kosov (Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2001/9 dat 15 maj 2001), dhe Me qllim t rregullimit t lnds s arbitrazhit dhe t ekzekutimit t vendimeve t arbitrazhit t nxjerra brenda dhe jasht Kosovs n pajtim me standardet bashkkohore Evropiane dhe ndrkombtare, Miraton: LIGJIN PR ARBITRAZHIN Kreu I DISPOZITAT E PRGJITHSHME Neni 1 Fushveprimi Me kt ligj prcaktohen rregullat q zbatohen pr marrveshjet e arbitrazhit, procedurat e arbitrazhit si dhe njohjen dhe ekzekutimin e vendimeve t arbitrazhit t nxjerra brenda dhe jasht Kosovs. Neni 2 Prkufizimet Marrveshja e Arbitrazhit nnkupton marrveshjen e arritur ndrmjet dy ose m shum personave, q disa ose t gjitha kontestet juridike, t cilat kan lindur ose q mund t lindin ndrmjet tyre, do ti nnshtrohen arbitrazhit. Vendim prfshin t gjitha urdhrat e nxjerra nga tribunali i arbitrazhit, qofshin ato t prkohshme, t pjesshme, procedurale, meritore ose prfundimtare, lidhur me t gjitha shtjet, prfshir ktu edhe shpenzimet. Konsumator do t thot do person fizik i cili lidh kontrat pr qllime q nuk kan t bjn me tregti, afarizmin ose profesionin e tij.

Person prfshin t gjith personat fizik dhe juridik. N kuadr t personave juridik bjn pjes personat juridik t s drejts private si dhe personat juridik t s drejts publike. Gjykat n kt ligj i referohet gjykats s caktuar n marrveshjen e arbitrazhit ose, n munges t nj prcaktimi t till, Gjykats Ekonomike. Tribunal nnkupton tribunalin e arbitrazhit.

Neni 3 Kompetencat e gjykats Asnj gjykat n Kosov nuk ka t drejt t ndrhyj n procedurn e arbitrazhit, prve nse sht prcaktuar ndryshe me kt ligj.

Neni 4 Njoftimi dhe llogaritja e afateve kohore 4.1. T gjitha njoftimet, kumtesat ose parashtresat konsiderohen se jan pranuar nse ato i jan dorzuar personalisht personit t adresuar, ose nse i drgohen personit t adresuar prmes posts s regjistruar n vendbanimin e tij, n vendin ku ai e ushtron afarizmin ose n adresn e tij postare. Nse asnjra nga lokacionet e lartprmendura nuk mund t gjinden, njoftimi konsiderohet s sht pranuar nse ai i drgohet personit t adresuar n vendbanimin ose vendin e ushtrimit t afarizmit t fundit t njohur. Njoftimi konsiderohet se sht pranuar n ditn kur sht br dorzimi i tij. Dispozitat e ktij paragrafi nuk zbatohen lidhur me njoftimet dhe parashtresat e dorzuara gjat procedurave gjyqsore. 4.2. T gjitha afatet kohore t parapara n kt ligj fillojn t ecin nj dit pas pranimit t njoftimit. Nse dita e fundit e ktij afati kohor sht fest zyrtare ose nuk sht dit pune n vendbanimin ose vendin e afarizmit t personit t adresuar, ather afati kohor prfundon n ditn e par vijuese t puns. Festat zyrtare ose ditt q nuk jan dit pune duhet t prfshihen n llogaritjen e afatit kohor.

Kreu II MARRVESHJA E ARBITRAZHIT

Neni 5 Arbitrabiliteti 5.1. Nj mosmarrveshje mund t zgjidhet prmes arbitrazhit vetm nse ekziston nj marrveshje e palve, me an t s cils ato pranojn q mosmarrveshja t zgjidhet prmes arbitrazhit. 5.2. T gjitha mosmarrveshjet q kan t bjn me krkesa civile-juridike dhe ekonomike-juridike mund ti nnshtrohen arbitrazhit, prve nse sht e ndaluar me ligj. Neni 6 Marrveshja e arbitrazhit 6.1. Marrveshja e arbitrazhit lidhet n form t shkruar. 6.2. Kushti i msiprm konsiderohet se sht prmbushur edhe nse lidhja e marrveshjes s arbitrazhit dokumentohet n form t kmbimit t letrave, telefaksit, telegramit ose mnyrave t tjera t telekomunikimit ose komunikimit elektronik, n form t konosmanit, nse konosmani prmban shprehimisht nj klauzol t arbitrazhit, ose n rast t paraqitjes s padis dhe t prgjigjes n padi, n kuadr t s cils njra pal pretendon se ek ziston nj marrveshje arbitrazhi dhe pala tjetr nuk e konteston kt. 6.3. Nse nj konsumator sht pal n marrveshjen e arbitrazhit, marrveshja e arbitrazhit konsiderohet t jet lidhur n formn e shkruar vetm nse t gjitha palt n marrveshjen e arbitrazhit e nnshkruajn personalisht dokumentin q prmban klauzoln e arbitrazhit. Nnshkrimi i cekur n kt paragraf mund t zvendsohet me nnshkrimin elektronik n prputhje me legjislacionin prkats pr nnshkrimet elektronike. 6.4. Mosprmbushja e kushteve t prcaktuara n paragrafin 2 dhe 3 t ktij neni nuk merret parasysh nga tribunali i arbitrazhit, nse palt e kan inicuar procedurn e arbitrazhit. Neni 7 Padit para Gjykatave Gjykata, para s cils sht ngritur nj padi lidhur me nj shtje, e cila i nnshtrohet arbitrazhit, e hedh posht padin, nse i padituri n prgjigjen e tij ndaj padis thirret n marrveshjen e arbitrazhit, prve nse gjykata konstaton se marrveshja e arbitrazhit sht e pavlefshme ose q shtja kontestuese nuk mbulohet nga marrveshja e arbitrazhit.

Neni 8 Masat e prkohshme t gjykats Pa marr parasysh marrveshjen e arbitrazhit ose fillimin e procedurs s arbitrazhit, gjykata kompetente mund t merr masa t prkohshme, nse kjo krkohet nga njra pal e cila paraqet prova t besueshme se asaj mund ti shkaktohet dm ose humbje e menjhershme ose e pariparueshme nse nuk merret masa e prkohshme.

Kreu III PRBRJA E TRIBUNALIT T ARBITRAZHIT Neni 9 Numri dhe emrimi i arbitrve 9.1. Tribunali i arbitrazhit prbhet nga nj arbitr i vetm ose nga nj trup arbitrash, me kusht q numri i arbitrave t ktij trupi t jet nj numr tek. 9.2. Palt mund t merren vesh pr procedurn e emrimit t arbitrit ose t arbitrave. 9.3. Nse palt nuk merren vesh pr numrin e arbitrave ose pr procedurn e emrimit t tyre brenda 15 ditve pasi q i padituri t ket pranuar njoftimin pr arbitrazh, tribunali i arbitrazhit do t prbhet nga nj trup prej 3 arbitrve t cilt emrohen sipas paragrafit 4 t ktij neni. 9.4. N rastin e prcaktuar n paragrafin 3 t ktij neni, secila pal emron nj arbitr. Dy arbitrat e emruar, e emrojn arbitrin e tret i cili do t jet drejtues i tribunalit t arbitrazhit. Nse njra pala nuk e emron arbitrin brenda tridhjet (30) ditve nga pranimi i krkess pr ta br kt, ose nse dy arbitrat nuk merren vesh pr emrimin e arbitrit t tret brenda tridhjet ditve nga emrimi i tyre, ather me krkesn e njrs pal arbitri prkats emrohet nga Gjykata. 9.5. Prve nse palt pajtohen ndryshe, pala, e cila e ka br emrimin e arbitrit, sht e lidhur pr kt emrim prej momentit, kur pala tjetr ta ket pranuar njoftimin pr emrimin e arbitrit. 9.6. Kur Gjykata e emron arbitrin, ajo i merr parasysh kualifikimet t cilat arbitri duhet ti plotsoj sipas marrveshjes s arbitrazhit dhe duhet t siguroj q arbitri t jet i pavarur, i paanshm dhe t mos ket ndonj konflikt interesi. Neni 10

Prjashtimi i arbitrit 10.1. Personi, t cilit njra pal ose Gjykata i drejtohet pr emrim si arbitr, ka pr detyr ti bj publike t gjitha rrethanat t cilat mund t shkaktojn dyshime lidhur me pa-ansin ose pavarsin e tij. Arbitri, pas emrimit, duhet ti bj publike rrethanat e tilla para palve nse palt nuk jan njoftuar paraprakisht pr kto rrethana. 10.2. Secila pal mund t krkoj prjashtimin e cilitdo arbitr, nse ajo ka dyshime t arsyeshme lidhur me pa-ansin ose pavarsin e arbitrit, ose nse arbitri nuk i posedon kualifikimet pr t cilat palt jan pajtuar. Pala mund t krkoj prjashtimin e arbitrit t cilin e ka emruar ajo, vetm nse arsyet pr prjashtimin e tij kan lindur pas emrimit t arbitrit. Pala gjegjse ka pr detyr t krkoj prjashtimin e arbitrit menjher pasi t njoftohet pr rrethanat t cilat e arsyetojn prjashtimin.

Neni 11 Procedura pr prjashtimin e arbitrve 11.1. Palt mund t merren vesh pr procedurn e prjashtimit t nj arbitri. Paragraft 2, 3 dhe 4 t ktij neni zbatohen, nse palt nuk jan pajtuar pr nj procedur t till. 11.2. Brenda pesmbdhjet ditve nga emrimi i arbitrit ose pasi t jet njoftuar pr rrethanat e prcaktuara me nenin 10, paragrafi 2, pala e cila krkon prjashtimin e nj arbitri ka pr detyr, ti drgoj pals tjetr dhe antarve tjer t tribunalit nj njoftim pr prjashtimin. Njoftimi duhet t bhet me shkrim dhe n t duhet t theksohen arsyet pr prjashtim. 11.3. Nse arbitri nuk jep dorheqje ose pala tjetr nuk pajtohet me prjashtimin, tribunali i arbitrazhit vendos mbi krkesn pr prjashtimin e arbitrit. 11.4. Nse krkesa pr prjashtimin e arbitrit nuk sht e suksesshme sipas procedurs pr t ciln jan pajtuar palt ose sipas procedurs s parapar n paragrafin 2 dhe 3 t ktij neni, ather pala prkatse mund t paraqes krkesn pr prjashtimin e arbitrit para Gjykats brenda 15 ditve prej dits s pranimit t njoftimit pr refuzimin e krkess pr prjashtim. Kundr vendimit t Gjykats nuk lejohet ankesa. Prderisa Gjykata nuk ka vendosur pr krkesn, tribunali i arbitrazhit, duke prfshir edhe arbitrin prjashtimi i t cilit krkohet, mund t vazhdoj me procedurn e arbitrazhit dhe t nxjerr vendim. Neni 12 Moskryerja e detyrs

12.1. Nse arbitri pr arsye juridike ose faktike nuk mund ti ushtroj detyrat e tij ose pr shkaqe tjera nuk i ndrmerr veprimet pa vones t arsyeshme, mandati i tij prfundon nse jep dorheqje ose kur palt pajtohen pr prfundimin e mandatit t tij. Nse arbitri nuk jep dorheqje ose nse palt nuk pajtohen lidhur me prfundimin e mandatit, me krkesn e njrs pal ose t ndonj antari t tribunalit, Gjykata vendos pr prfundimin e mandatit t arbitrit. Kundr vendimit t Gjykats nuk sht e lejuar ankesa. 12.2. Nse sipas paragrafit 1 t ktij neni ose nenit 11, paragrafi 2, arbitri jep dorheqje ose palt pajtohen pr prfundimin e mandatit t arbitrit, kjo nuk nnkupton se ek ziston njra prej arsyeve t parapara n kt nen ose n nenin 11, paragrafi 2. Neni 13 Zvendsimi i arbitrit N rast se mandati i nj arbitri prfundon sipas nenit 11 ose 12 ose pr shkak t dorheqjes s tij, ather emrohet nj zvends arbitr sipas dispozitave pr emrimin e arbitrave, prve ns palt dakordohen pr nj procedur tjetr.

Kreu IV KOMPETENC A E TRIBUNALIT T ARBITRAZHIT Neni 14 Kompetenca 14.1. Tribunali i arbitrazhit vendos mbi vlefshmrin e marrveshjes s arbitrazhit dhe se a sht kompetent pr zgjidhjen e kontestit i cili i sht parashtruar. N kt kontekst, klauzola e arbitrazhit, e cila sht pjes e nj kontrate, trajtohet si marrveshje e veant dhe e pavarur prej kontrats. 14.2. Kundrshtimin, se tribunali i arbitrazhit nuk sht kompetent, pala duhet ta dorzoj m s voni deri n momentin e dorzimit t prgjigjes n padi. Pala nuk mund t privohet nga e drejta e paraqitjes s kundrshtimit n fjal, pr shkak se e ka emruar ose ka marr pjes n emrimin e nj arbitri. 14.3. Kundrshtimi, se tribunali i arbitrazhit e ka tejkaluar kompetencn e vet, duhet t paraqitet nga pala menjher pasi t vihet n dijeni pr kt.

14.4. N rastet e parapara me paragrafin 2 dhe 3 t ktij neni, tribunali i arbitrazhit mund t pranoj nj kundrshtim t paraqitur me vones, nse konstaton se pala ka arsyetim t pranueshm pr kt vones. 14.5. Secila pal mund t krkoj nga gjykata q t shqyrtoj vendimin e tribunalit t arbitrazhit lidhur me kompetencn e tij mbi kontestin prkats. Kjo krkes duhet t dorzohet n gjykat brenda tridhjet ditve prej dits s pranimit t njoftimit me shkrim mbi vendimin. Paraqitja e krkess nuk e ndalon tribunalin e arbitrazhit q t vazhdoj me procedurn e arbitrazhit dhe t nxjerr vendim. Neni 15 Masat e prkohshme 15.1. Prve nse palt pajtohen ndryshe, tribunali i arbitrazhit, me krkesn e njrs pale, mund t urdhroj marrjen e mass s prkohshme, nse pala paraqet prova t besueshme se asaj mund ti shkaktohet dm ose humbje e menjhershme ose e pariparueshme n rast se nuk merret nj mas e ktill. Tribunali i arbitrazhit mund t krkoj nga secila pal q t deponoj mjete siguruese lidhur me masat e tilla t prkohshme. 15.2. Me krkesn e pals, gjykata mund t urdhroj ek zekutimin e mass s prkohshme t urdhruar nga tribunali i arbitrazhit sipas paragrafit 1 t ktij neni, prve kur sipas nenit 8, pr shtjen e njjt, pala e ka krkuar masn e prkohshme. 15.3. Nse konstatohet se masa e prkohshme e urdhruar nga tribunali i arbitrazhit sipas paragrafit 1 t ktij neni ka qen e paarsyeshme, pala n dobi t s cils sht urdhruar masa e prkohshme ka pr detyr ta kompensoj dmin t cilin e ka psuar pala tjetr si pasoj e ekzekutimit t mass s prkohshme. Tribunali i arbitrazhit sht kompetent pr t vendosur lidhur me arsyeshmrin e mass s prkohshme dhe pr shtjet q kan t bjn me kompensimin e dmit t lartprmendur.

Kreu V PROCEDURAT E ARBITRAZHIT Neni 16 Rregullat e prgjithshme 16.1. Palt trajtohen n mnyr t barabart dhe secila pal duhet t ket mundsin e plot q t paraqes rastin e saj n seciln faz t procedurs s arbitrazhit.

16.2. Palt jan t lira n zgjedhjen e prfaqsuesve t tyre, t cilt do ti prfaqsojn ato n procedurn e arbitrazhit. Asnj prfaqsues i autorizuar nga pala, nuk mund t prjashtohet nga procedura e arbitrazhit. 16.3. Pa cenuar dispozitat e detyrueshme t ktij ligji, palt mund t pajtohen mbi procedurn e arbitrazhit. 16.4. Nse palt nuk jan pajtuar pr procedurn e arbitrazhit dhe n munges t dispozitave prkatse n kt ligj, tribunali i arbitrazhit i prcakton vet rregullat e arbitrazhit duke i zbatuar prshtatshmrisht rregullat e procedurs kontestimore ose duke i zbatuar rregullat e arbitrazhit t nj institucioni t arbitrazhit t prhershm. Neni 17 Vendi i arbitrazhit 17.1. Nse palt nuk jan pajtuar mbi vendin ku duhet t mbahet arbitrazhi, tribunali i arbitrazhit e cakton vendin e mbajtjes s arbitrazhit duke marr parasysh rrethanat e rastit dhe prshtatshmrin e vendit pr palt dhe tribunalin. 17.2. Pa cenuar paragrafin 1 t ktij neni, dhe nse palt nuk jan marr vesh ndryshe, tribunali i arbitrazhit mund t takohet n cilindo vend q e konsideron t prshtatshm pr mbajtjen e dgjimit t palve, t dshmitarve, ose t ekspertve, mbajtjen e konsultimeve ndrmjet antarve t tribunalit t arbitrazhit dhe pr shiqimin e sendeve ose dokumenteve. Neni 18 Fillimi i procedurs s arbitrazhit Nse palt nuk jan pajtuar ndryshe, procedura e arbitrazhit lidhur me nj kontest t caktuar fillon n ditn kur krkesa q kontesti ti nnshtrohet arbitrazhit pranohet nga pala e paditur.

Neni 19 Gjuha 19.1. Nse palt nuk jan pajtuar ndryshe, tribunali i arbitrazhit, menjher pas themelimit t tij, e prcakton gjuhn ose gjuht t cilat do t prdoren gjat procedurs s arbitrazhit. Marrveshja ndrmjet palve, respektivisht, vendimi i tribunalit vlejn pr t gjitha deklaratat dhe parashtresat me shkrim q dorzohen nga palt, seancat e dgjimit, si dhe vendimet ose kumtesat tjera t tribunalit t arbitrazhit.

19.2. Tribunali i arbitrazhit mund t urdhroj q t gjitha dokumenteve t dorzuara gjat procedurs s arbitrazhit tu bashkngjitet nj prkthim n gjuhn ose gjuht pr t cilat jan pajtuar palt ose t cilat i ka caktuar tribunali i arbitrazhit. Tribunali i arbitrazhit i pranon vetm prkthimet e bra nga nj prkthyes i certifikuar ose i aprovuar nga gjykata. Neni 20 Padia, prgjigjja n padi dhe kundr-padia 20.1. Brenda afatit t dakorduar nga palt ose, n munges t nj dakordimi t till, brenda afatit t caktuar nga tribunali i arbitrazhit, paditsi ka pr detyr t paraqes padin e tij dhe provat n t cilat mbshtetet padia, dhe i padituri ka pr detyr t paraqes prgjigjen n padi dhe provat n t cilat mbshtetet ajo. S bashku me padin, prkatsisht, n prgjigjen n padi, palt mund ti paraqesin t gjitha dokumentet tjera t cilat i konsiderojn t nevojshme dhe prcaktojn se cilat prova tjera do ti paraqesin. 20.2. Nse palt nuk jan pajtuar ndryshe, secila pal gjat procedurs s arbitrazhit mund ta ndryshoj ose ta plotsoj padin e vet, respektivisht prgjigjen e vet n padi, prve nse tribunali i arbitrazhit konsideron se ndryshimet ose plotsimet jan t palejueshme pr shkak se jan paraqitur me vones. 20.3. S bashku me prgjigjen n padi, ose n nj faz t mvonshme t procedurs, kur tribunali i arbitrazhit, duke marr parasysh rrethanat e rastit, vendos se vonesa sht e arsyeshme, i padituri mund t paraqes kundr-padin e cila mbshtetet n t njjtn kontrat ose n nj krkes t bazuar n t njjtn kontrat me qllim t kompensimit t ndrsjellt t krkesave. Paragrafi 1 dhe 2 i ktij neni zbatohen prshtatshmrisht pr kundr-padit. Neni 21 Dgjimi i palve dhe procedura me shkrim 21.1. N munges t marrveshjes ndrmjet palve, tribunali i arbitrazhit vendos se a do t mbahet seanca e dgjimit ose procedura do t zhvillohet n baz t dokumenteve dhe materialeve t tjera t shkruara, ose nse do t kombinohen t dy kto procedura. Nse palt nuk e kan prjashtuar mbajtjen e seancave t dgjimit, tribunali i arbitrazhit mban seancat e dgjimit n nj faz t prshtatshme t procedurs, nse nj gj e till krkohet nga pala. Seancat e dgjimit nuk jan publike, prve nse palt jan dakorduar ndryshe.

21.2. Palt duhet t informohen paraprakisht dhe n koh t duhur n lidhje me do seanc t dgjimit dhe do mbledhje t tribunalit t arbitrazhit e cila ka pr qllim nxjerrjen e provave. 21.3. T gjitha deklaratat, dokumentet ose informatat e tjera t cilat njra pal ia dorzon tribunalit t arbitrazhit u drgohen edhe t gjitha palve tjera. Kjo vlen edhe pr raportet e ekspertve ose provave tjera n form t shkruar n t cilat tribunali i arbitrazhit mund ta mbshtes vendimin e tij. 21.4. Tribunali i arbitrazhit bn prgatitjen e prkthimeve t deklaratave gojore gjat seancave t dgjimit si dhe mbajtjen e procesverbalit gjat seancs, nse nj gj till konsiderohet e nevojshme nga tribunali i arbitrazhit duke marr parasysh rrethanat e rastit, ose nse palt jan pajtuar pr kt dhe e kan njoftuar tribunalin e arbitrazhit s paku 15 dit para mbajtjes s seancs s dgjimit. Palt i bartin shpenzimet e prkthimit.

Neni 22 Mbyllja e seancs s dgjimit 22.1. Pas paraqitjes s provave sipas nenit 20, paragrafi 1, tribunali i arbitrazhit mund t krkoj nga palt se a kan pr t paraqitur prova shtes ose dshmitar plotsues. Nse nuk ka paraqitje t tilla, seanca e dgjimit mbyllet. 22.2. Me iniciativ t vetn, ose n baz t krkess s njrs pal, tribunali i arbitrazhit mundet, n raste t jashtzakonshme dhe kur kt e konsideron t domosdoshme, ta caktoj rihapjen e seancs s dgjimit n do koh para marrjes s vendimit meritor. Neni 23 Provat 23.1. Secila pal e ka barrn e t provuarit pr faktet t cilat e mbshtesin padin, prkatsisht, prgjigjen n padi. 23.2. Tribunali i arbitrazhit prcakton pranueshmrin, relevancn, vrtetsin dhe peshn e provave t paraqitura. 23.3 Tribunali i arbitrazhit vendos mbi pranimin ose hedhjen posht t krkesave pr nxjerrjen e provave. Tribunali i arbitrazhit mund t nxjerr prova, nse kt e konsideron t nevojshme, dhe bn vlersimin tyre n mnyr t lir dhe t paanshme.

23.4. N do koh gjat procedurs, tribunali i arbitrazhit mund t krkoj nga palt q t paraqesin dokumente ose prova tjera brenda afatit t caktuar nga ai. Neni 24 Dshmitart 24.1. Nse duhet t dgjohet nj dshmitar, s paku 15 dit para mbajtjes s seancs s dgjimit, secila pal duhet tia dorzoj tribunalit t arbitrazhit dhe pals tjetr emrin edhe adresn e dshmitarit t cilin e fton t deklarohet, shtjen pr t ciln do t dshmoj dhe gjuhn n t ciln do ta paraqes dshmin. 24.2. Deklaratat e dshmitarve mund t paraqiten edhe n form t deklaratave t shkruara, t nnshkruara nga dshmitari, me kusht q dshmitari t jet n dispozicion pr palt, nse njra pal e krkon ekzaminimin e dshmitarit. Neni 25 Ekspertt 25.1. Prve nse palt jan pajtuar ndryshe, tribunali i arbitrazhit mund t emroj nj ose m shum ekspert t cilt do ti raportojn atij me shkrim pr shtje t caktuara nga tribunali i arbitrazhit. 25.2. Tribunali i arbitrazhit mund ta urdhroj nj pal q ekspertit ti jep do informat t nevojshme, t prgatis ose ti ofroj qasje n dokumente ose sende pr shiqim. Pas pranimit t raportit t ekspertit, tribunali i arbitrazhit ua drgon palve nga nj kopje t raportit me rast palve u jepet mundsia q me shkrim ta shprehin mendimin e tyre lidhur me raportin. 25.3. Prve nse palt jan pajtuar ndryshe, me krkes t pals ose nse tribunali i arbitrazhit kt e konsideron t nevojshme, eksperti, pasi t ket dorzuar raportin me shkrim, dgjohet n seanc, gjat s cils palt kan mundsi ta marrin ekspertin n pyetje. Gjat ksaj seance t dgjimit, palt mund t paraqesin ekspertt e tyre pr t dhn mendimin e tyre n lidhje me shtjet e ngritura.

Neni 26 Mosveprimi i pals 26.1. Nse paditsi nuk e paraqet padin e tij n pajtim me nenin 20, paragrafi 1 dhe nuk ka arsyetim t mjaftueshm pr kt, tribunali i arbitrazhit e mbyll procedurn e arbitrazhit.

26.2. Nse i padituri nuk e paraqet prgjigjen e tij n padi sipas nenit 20, paragrafi 1, tribunali i arbitrazhit vazhdon me procedurn. Mungesa e paraqitjes s prgjigjes n padi nga i padituri nuk do t konsiderohet si pranim i pretendimeve t paditsit. 26.3. Nse njra pal, edhe pse ka qen e njoftuar me rregull sipas ktij ligji, nuk merr pjes n seancn e dgjimit ose nuk i dorzon provat brenda afatit t caktuar, tribunali i arbitrazhit mund ta vazhdoj procedurn e arbitrazhit dhe ta nxjerr vendimin n baz t provave me t cilat disponon. Neni 27 Heqja dor nga kundrshtimi Pala e cila sht n dijeni pr nj shkelje t ndonj dispozite t ktij ligji ose t marrveshjes me paln tjetr por e cila prapseprap vazhdon procedurn e arbitrazhit pa kundrshtuar menjher shkeljen n fjal, konsiderohet se ka hequr dor nga e drejta pr t parashtruar kundrshtimin.

Neni 28 Ndihma e gjykats 28.1. Tribunali i arbitrazhit, ose pala q ka marr miratimin paraprak nga tribunali i arbitrazhit, mund t krkoj ndihm nga gjykata, me qllim t nxjerrjes s provave ose pr kryerjen e punve tjera juridike t cilat tribunali i arbitrazhit nuk sht kompetent pr ti kryer. 28.2. Nse gjykata konstaton se krkesa e till sht e pranueshme, ajo e zbaton krkesn n pajtim me rregullat e saja procedurale.

Kreu VI VENDIMET Neni 29 E drejta kompetente 29.1. N rastet me element ndrkombtar, tribunali i arbitrazhit zbaton t drejtn t ciln palt e kan caktuar si t drejtn kompetente pr aspektet materiale t kontestit. N munges t nj caktimi t till nga palt, tribunali i arbitrazhit zbaton t drejtn e prcaktuar nga rregullat e s drejts ndrkombtare private. N t gjitha rastet tjera, tribunali i arbitrazhit e zbaton legjislacionin e Kosovs.

29.2. Tribunali vendos ex aequo et bono ose si amiable compositeur vetm nse palt shprehimisht e kan autorizuar pr kt. 29.3. N t gjitha rastet, tribunali i arbitrazhit vendos n pajtim me dispozitat e kontrats duke marr parasysh uzancat tregtare q vlejn pr rastin konkret.

Neni 30 Marrja e vendimeve 30.1. N procedurn e arbitrazhit me m shum se nj arbitr, do vendim i tribunalit t arbitrazhit merret me shumic votash t t gjith antarve t tribunalit t arbitrazhit, prve nse palt pajtohen ndryshe. 30.2. Pr shtjet procedurale drejtuesi i tribunalit t arbitrazhit vendos vet, nse pr kt sht i autorizuar nga palt ose nga t gjith antart e tribunalit t arbitrazhit.

Neni 31 Forma dhe prmbajtja e vendimit 31.1. Vendimi i tribunalit t arbitrazhit nxirret n form t shkruar dhe sht prfundimtar dhe i detyrueshm pr palt. Vendimi pr palt e ka efektin e njjt juridik sikurse nj aktgjyk im i plotfuqishm dhe detyrues i gjykats. 31.2. N vendim ceken arsyet mbi t cilat mbshtetet vendimi, prve nse palt jan pajtuar q arsyet t mos ceken. 31.3. Vendimi nnshkruhet nga arbitri ose arbitrat, dhe mban datn dhe vendin kur sht nxjerr. N procedurn e arbitrazhit me m shum se nj arbitr, nnshkrimet e shumics s antarve t tribunalit jan t mjaftueshme, me kusht q n vendim t shpjegohen arsyet pr mungesn e nnshkrimeve t tjera. 31.4. Nga nj kopje e vendimit t nnshkruar nga arbitrat u dorzohet t dyja palve, pasi q t jen paguar t gjitha taksat.

31.5. Vendimi bhet publik vetm me plqimin e t gjitha palve. Neni 32 Pajtimi 32.1. Nse para nxjerrjes s vendimit palt pajtohen pr zgjidhjen e kontestit, tribunali e ndrpren procedurn e arbitrazhit. 32.2. Nse krkohet nga palt, tribunali i arbitrazhit mund t dokumentoj pajtimin e palve n form t nj vendimi t arbitrazhit sipas kushteve pr t cilat jan pajtuar palt, prve nse prmbajtja e pajtimit cenon ose sht n kundrshtim me rendin publik (ordre public). Vendimi i till e ka efektin e njjt sikur nj vendim meritor.

Neni 33 Prfundimi i procedurs s arbitrazhit 33.1. Procedura e arbitrazhit prfundon me nxjerrjen e vendimit prfundimtar ose t nj urdhri t tribunalit t arbitrazhit sipas paragrafit 2 t ktij neni. 33.2. Tribunali i arbitrazhit nxjerr urdhr pr ndrprerjen e procedurs s arbitrazhit nse: 1. paditsi: a) nuk e dorzon padin e tij sipas nenit 20, paragrafi 1; b) e trheq padin, prve nse i padituri e kundrshton kt dhe tribunali i arbitrazhit konstaton se i padituri ka interes legjitim q t nxirret vendimi prfundimtar mbi kontestin; 2. palt pajtohen pr prfundimin e procedurs; ose 3. palt nuk vazhdojn procedurn e arbitrazhit edhe pse vazhdimi i procedurs sht krkuar nga tribunali i arbitrazhit ose nse vazhdimi i procedurs s arbitrazhit sht br i pamundshm ose i panevojshm pr arsye t tjera. 33.3. Mandati i tribunalit t arbitrazhit prfundon me ndrprerjen e procedurs, prve nse me ligj parashihet ndryshe.

Neni 34 Shpenzimet e procedurs 34.1. Prve nse palt jan pajtuar ndryshe, tribunali i arbitrazhit cakton shpenzimet n vendimin e tij prfundimtar. Shpenzimet n fjal prfshijn: a. taksn e tribunalit t arbitrazhit; b. shpenzimet e arbitrave; c. shpenzimet pr ekspert dhe ndihmn tjetr t ciln e ka krkuar tribunali i arbitrazhit dhe pr t ciln jan pajtuar palt; d. shpenzimet e udhtimit dhe shpenzimet e tjera t dshmitarve, deri n masn e miratuar nga tribunali i arbitrazhit; e. shpenzimet pr prfaqsimin dhe ndihmn pr paln e suksesshme, nse kompensimi i ktyre shpenzimeve sht krkuar gjat procedurs s arbitrazhit, dhe vetm deri n at mas q tribunali i arbitrazhit e cakton t arsyeshm; dhe f. t gjitha taksat dhe shpenzimet e gjykats kur kjo bn emrimin e arbitrve.

34.2. Taksat e tribunalit t arbitrazhit duhet t jen t arsyeshme, duke marr parasysh vlern e kontestit, kompleksitetin e lnds, kohn e shpenzuar nga arbitrat dhe rrethanat e tjera t rastit. N rast se shfaqen mosmarrveshje n lidhje me shumn e taksave q duhet paguar tribunalit t arbitrazhit, gjykata sht kompetente q t vendos mbi kt shtje. 34.3. Prve nse palt jan pajtuar ndryshe, shpenzimet e arbitrazhit i ngarkohen pals humbse. Tribunali i arbitrazhit mund t ndaj shpenzimet e parapara n paragrafin 1 t ktij neni ndrmjet palve, nse konstaton se nj ndarje e till sht e arsyeshme duke marr parasysh rrethanat e rastit.

Neni 35 Korrigjimi, interpretimi dhe plotsimi i vendimit 35.1. Prve nse palt jan pajtuar ndryshe, brenda tridhjet ditve nga marrja e vendimit, secila pal, duke e njoftuar edhe paln tjetr, mund t krkoj nga tribunali i arbitrazhit: a. ta interpretoj vendimin; b. ta korrigjoj ndonj gabim n llogaritje, gabim shtypi ose fardo gabimi tjetr t ksaj natyre; ose

c. ta nxjerr nj vendim plotsues n lidhje me padit e ngritura para tribunalit t arbitrazhit, por t cilat nuk jan prfshir n vendimin prfundimtar. 35.2. Brenda tridhjet ditve nga drgimi i vendimit, tribunali i arbitrazhit mund t bj korrigjime t tilla me iniciativ t vetn. Tribunali i arbitrazhit i bn korrigjimet ose jep interpretimin brenda tridhjet ditve nga pranimi i krkess pr ta br kt. 35.3. Nse tribunali i arbitrazhit konsideron se krkesa pr nxjerrjen e vendimit plotsues sht e arsyeshme dhe konsideron se vendimi plotsues mund t nxirret pa mbajtjen e seancs s dgjimit ose nxjerrjes s provave, tribunali i arbitrazhit e plotson vendimin brenda gjashtdhjet ditve nga pranimi i krkess. Neni 30 vlen prshtatshmrisht edhe pr vendimet plotsuese.

Kreu VII PROCEDURA GJYQSORE Neni 36 Mjetet juridike 36.1. N rastet e parapara n paragrafin 2 dhe 3 t ktij neni, secila pal mund t krkoj nga gjykata q t anuloj nj vendim t tribunalit t arbitrazhit. 36.2. Gjykata anulon vendimin e tribunalit nse: a). Paditsi dshmon se: (i) njra pal n marrveshjen e arbitrazhit nuk ka patur zotsin pr t vepruar; (ii) marrveshja e arbitrazhit nuk sht e vlefshme sipas s drejts s caktuar nga palt ose nga tribunali i arbitrazhit ose, n munges t nj caktimi t till, sipas ligjit t zbatueshm n Kosov;

(iii) paditsi nuk sht njoftuar me rregull n lidhje me emrimin e nj arbitri ose mbi procedurn e arbitrazhit, ose pr arsye tjera nuk ka qen n gjendje t paraqes rastin e tij;

(iv) vendimi nuk ka t bj me shtjen e shqyrtuar nga tribunali i arbitrazhit ose ka t bj me nj shtje pr t ciln nuk sht kompetent tribunali i arbitrazhit, ose vendimi prfshin shtje pr t cilat nuk sht kompetent tribunali i arbitrazhit. N kto raste, nse vendimi mbi shtjet pr t cilat sht kompetent tribunali i arbitrazhit mund t ndahet nga shtjet tjera, ather kjo pjes e vendimit mund t ek zekutohet; (v) prbrja e tribunalit t arbitrazhit ose procedura e arbitrazhit nuk ka qen n pajtim me dispozitat e ktij ligji ose me marrveshjen e arbitrazhit, me kusht q mangsia e till t ket patur ndikim n vendimin e tribunalit; ose b). Gjykata konstaton se: (i) arbitrazhi n fjal sht i ndaluar me ligj; ose (ii) ek zekutimi i vendimit do t cenonte ose do ishte n kundrshtim me rendin publik (ordre public). 36.3. Prve nse palt jan pajtuar ndryshe, padia pr anulimin e vendimit t tribunalit t arbitrazhit i dorzohet gjykats jo m von se nntdhjet dit pas pranimit t vendimit t tribunalit t arbitrazhit nga pala prkatse. 36.4. Kur krkohet anulimi i vendimit t tribunalit t arbitrazhit, Gjykata mundet, nse kjo sht e arsyeshme, ta anuloj vendimin dhe tia kthej lndn tribunalit t arbitrazhit q ta inicioj srish procedurn e arbitrazhit ose q ti merr ato veprime, t cilat sipas vlersimit t tribunalit t arbitrazhit do t mnjanojn arsyet pr anulimin e vendimit.

Neni 37 Dispozitat e prgjithshme t procedurs 37.1. Gjykata vendos me aktvendim. Para nxjerrjes s aktvendimit Gjykata ka pr detyr ta dgjoj paln kundrshtare. 37.2. N rastin e ngritjes s padis, sipas nenit 36, pr anulimin e vendimit t tribunalit t arbitrazhit, Gjykata ka pr detyr ti dgjoj t gjitha palt.

37.3. Kundr aktvendimit t Gjykats n rastet e parapara n nenin 36, paragrafi 2, lejohet ankesa. Pr t gjitha aktvendimet tjera t nxjerra nga Gjykata n pajtim me kt ligj nuk lejohet ankesa.

Kreu VIII NJOHJA DHE EKZEKUTIMI I VENDIMEVE T TRIBUN ALIT T ARBITRAZHIT Neni 38 Vendimet e arbitrazhit t nxjerra brenda Kosovs 38.1. Vendimi i arbitrazhit i cili sht nxjerr nga nj tribunal i arbitrazhit brenda Kosovs ekzekutohet pasi q t shpallet i ekzekutueshm nga Gjykata. 38.2. Krkesa q vendimi i arbitrazhit t shpallet i ekzekutueshm hidhet posht nse Gjykata konstaton se ekzistojn nj ose m shum arsye pr anulimin e vendimit sipas nenit 36, paragrafi 2. Krkess pr ek zekutimin e vendimit t arbitrazhit sipas ktij neni i bashkngjitet vendimi i tribunalit t arbitrazhit ose nj kopje e vrtetuar e tij.

Neni 39 Vendimet e arbitrazhit t nxjerra jasht Kosovs 39.1. Gjykatat e Kosovs i njohin vendimet e arbitrazhit t nxjerra jasht Kosovs si t plotfuqishme dhe i ek zekutojn ato nse vendimet n fjal jan njohur dhe jan shpallur t ekzekutueshm sipas paragrafve 2 deri 5 t ktij neni. 39.2. Krkesa pr njohjen dhe ek zekutimin e nj vendimi t arbitrazhit t nxjerrur jasht Kosovs i paraqitet Gjyk ats Ekonomike. 39.3. Krkess pr njohjen dhe ekzekutimin e vendimit t arbitrazhit pala e interesuar ia bashkngjet: a). origjinalin e vendimit ose nj kopje t vrtetuar t vendimit; b). origjinalin e marrveshjes s arbitrazhit ose nj kopje t vrtetuar t saj; dhe c). nj prkthim t certifikuar t marrveshjes s arbitrazhit dhe t vendimit t arbitrazhit n njrn prej gjuhve zyrtare t Kosovs, nse marrveshja ose vendimi nuk sht prpiluar n njrn prej gjuhve zyrtare t Kosovs.

39.4. Krkesa pr njohjen dhe ekzekutimin e vendimit t arbitrazhit refuzohet n baz t krkess s pals tjetr, nse ajo dshmon se: a). njra pal n marrveshjen e arbitrazhit, sipas s drejts kompetente pr at marrveshje, nuk ka pasur zotsi pr t vepruar; ose nse marrveshja e arbitrazhit nuk ka qen e vlefshme sipas s drejts s caktuar nga palt ose, n munges t nj caktimi t till, sipas s drejts n territorin ku sht marr vendimi; b). pala, ndaj s cils krkohet ekzekutimi i vendimit, nuk sht njoftuar me rregull n lidhje me caktimin e nj arbitri ose pr procedurn e arbitrazhit, ose pr arsye tjera nuk ka qen n gjendje t paraqes rastin e saj; c). vendimi nuk ka t bj me shtjen e shqyrtuar nga tribunali i arbitrazhit ose ka t bj me nj shtje e pr t ciln nuk sht kompetent tribunali i arbitrazhit, ose vendimi prfshin shtje pr t cilat nuk sht kompetent tribunali i arbitrazhit. N kto raste, nse vendimi mbi shtjet pr t cilat sht kompetent tribunali i arbitrazhit mund t ndahet nga shtjet tjera, ather kjo pjes e vendimit mund t njihet dhe t ekzekutohet; d). prbrja e tribunalit t arbitrazhit ose procedura e arbitrazhit nuk ka qen n pajtim me dispozitat e ligjit t zbatueshm n at rast; dhe e). vendimi ende nuk sht br i plotfuqishm pr palt, ose sht shfuqizuar ose pezulluar nga nj organ kompetent n territorin ku sht nxjerr vendimi, respektivisht sipas drejts n baz t s cils sht nxjerr vendimi. 39.5. Krkesa pr njohjen dhe ekzekutimin e vendimit t tribunalit t arbitrazhit refuzohet, nse Gjykata konstaton se: a). sipas ligjit n fuqi n Kosov, kontesti prkats nuk mund t zgjidhet prmes arbitrazhit, ose b). njohja ose ek zekutimi i vendimit do t cenonte ose do t ishte n kundrshtim me rendin publik (ordre public) t Kosovs. Kreu IX DISPOZITAT PRFUNDIMTARE Neni 40 Ligji n fuqi

Me hyrjen n fuqi t ktij ligji shfuqizohen t gjitha dispozitat e ligjit n fuqi t cilat nuk jan n pajtim me kt ligj. Neni 41 Hyrja n fuqi Ky ligj hyn n fuqi nj muaj pas miratimit nga Kuvendi i Kosovs dhe pas shpalljes nga Prfaqsuesi Special i Sekretarit t Prgjithshm.

You might also like