Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 15

İnsan Beyni Nasıl Çalışır?

Beyninizi yeni güne hazırlamanın en iyi yolu, yaşam stresini


kontrol etmektir.

Binlerce yıl, insan beyninin ne işe yaradığı bile


anlaşılamamıştır. Son 200 yıl içinde, acaba kanı soğutmaya mı
yarıyor gibi teoriler ile beyin incelenmeye başlamıştır. Son 50
sene öncesine kadar bile insan beyninin statik bir
organ olduğunu düşünüyorduk.
Doğuştan sahip olduğumuz bir miktar nöron hücremiz var ve
hepsi bu sanılıyordu. Oysa son 50 yıldaki tüm
nörobilim araştırmaları göstermektedir ki, beyin sürekli değişen
ve şekillendirilebilen bir organdır. Ne kadar çok dış uyaranla
karşılaşırsa, nöronlar birbirleriyle o kadar çok ağ bağlantısı
yapıyor.

Beyin dokusu tıpkı bir kas kitlesi gibidir. Kas dokusunu ne kadar
çok kullanırsanız o kadar büyür. Eğer kullanmazsanız, o kas
zayıflar, güçsüzleşir. Bu nedenle örneğin çocukların zekâ
düzeyleri yıllar içinde değişim gösterirler. Uygun sayıda dış
uyaran ile temas eden beyinlerin zekâ puanları zaman içinde
gelişir. Beyin esnekliği ve nöronlar arasındaki bağlantı şu adımlar
ile gelişir:
•Uygun ve sağlıklı beslenme
•Düzenli ve verimli uyku alışkanlığı
•Fiziksel ve mental egzersiz
•Neurofeedback egzersizleri
•Meditasyon

insan beyni bölümleri nedir? insan beyni nasıl çalışır?

Sürüngen beyin bölgesi


Paleo-memeli beyin bölgesi
Neo-memeli beyin bölgesi

Sürüngen beyin bölgesi olarak adlandırılan bölüm, en eski ve ilkel


güdüleri yönetiyor ve özellikle tehlikelerden kaçınma görevinden
sorumludur. Beyin sapı ve serebellum, sürüngen beyin bölgesini
oluşturmaktadır. Şu fonksiyonları sürüngen beyin bölgesi yönetir:
•Solunum kontrolü
•Kalp atış hızı düzenlemesi
•Duyusal geri bildirimlerin toplanması
•Diğer otonom işlevlerin yönetilmesi

Memeli beyni olarak tanımlanan bölge ikiye ayrılmaktadır. Limbik


sistem denilen paleo memeli beyin bölgesi, sosyal davranış ve
ödüllerin temelidir. Beyin bölümleri, insan beyni nasıl çalışır
anlamak için yakından incelenmelidir. Neo memeli beyin bölgesi
ise beyin korteksini tanımlamaktadır, böylece insan beyni nasıl
çalışır sorusu adım adım cevaplanır. Beyin korteksi,
düşünebileceğiniz soyut düşünme, dil ve diğer özellikleri
yönetmektedir. Beynin kendisi yaklaşık üç kilo ağırlığındadır, lakin
toplam vücut kan akışının şaşırtıcı bir şekilde% 25’ini tüketir. Bu
nedenle enerji kullanımı açısından önemli bir organdır.

Beyinlerimizde ayrıca köprülerle birbirine bağlanmış sol ve sağ


olmak üzere iki yarım küre vardır. Tipik olarak, beyin yarım
küreleri arasındaki farkı düşündüğünüzde, sol yarıkürenin daha
analitik analitiktir, oysa sağ yarım küre daha yaratıcıdır.
Neredeyse bu yarım küreler bağımsızmış gibi kodlanır ve insan
beyni nasıl çalışır sorusu cevaplanır. Lakin, beyin farklı
alanlarında uzmanlaşma olmasına rağmen, yarım küreler çok
yakın bir şekilde birlikte çalışır.

frontal korteks nedir? insan beyni nasıl çalışır?


Beyniniz, düşünce, duygu, davranış, hareket ve hissi koordine
eden kalıplarda düzenlenmiş milyarlarca sinir hücresi içerir.
Nöronları anladığımızda, insan beyni nasıl çalışır sorusuna cevap
buluruz. Karmaşık bir otoyol sinir sistemi beyninizi vücudunuzun
geri kalanına bağlar, böylece iletişim saniyeler içinde
gerçekleşebilir. Elinizi sobadan ne kadar hızlı çektiğinizi düşünün.
Beyninizin tüm bölümleri birlikte çalışırken, her bölüm belirli bir
işlevden sorumludur – kalp atış hızınızdan ruh halinize kadar her
şeyi kontrol eder.
Beyin ayrıca loblara bölünmüştür. İnsan beyni önünde frontal beyin
bölgesi yer alır. En arkada ise temporal loblar yer alır. Yanlarda
ise parietal loblar yer almaktadır. İnsan beyni, meninks adı verilen
üç katmanlı bir örtü ile sarılıdır. Meninksler kafatasındaki tek
sinir dokusu bulunan bölgedir. İnsan beyni diğer bölgelerinde
sinir dokusu yoktur. Evet, uyanık bir insanda beyin ameliyatı
yapacak olsanız, beyin dokusu kesilse dahi acı hissedilmez, zira
sinir dokusu yoktur. Bu tam olarak şu anlama gelmektedir.

Başımız ağrıdığında, ağrıyan beynimiz değil, onu saran meninks

dokusudur.

Tüm bu analiz, yorum ve yanıtlar milisaniyeler içinde gerçekleşir.


Sadece bizler bunun farkında değiliz.

Mutlaka insan beyni nasıl çalışır anlamak için, nöronları


anlamalıyız. Algıladığımız duyumun büyüklüğü, o duyumun aktive
ettiği reseptörlerin sayısı ile ilgilidir. Yani, uyaran ne kadar
büyükse, daha fazla reseptör aktif hale gelir ve etki o kadar uzun
olur. Reseptörlerin aktifleşmesi, insan beyni nasıl çalışır
sorusuna yanıt oluşturmaktadır.

Beyin sapı, refleksleri ve otomatik fonksiyonları ( kalp hızı, kan


basıncı), uzuv hareketlerini ve organ fonksiyonlarını (sindirim,
idrara çıkma) kontrol eder.
Beyincik, bedensel konumunu ve hareketi algılar. Kol ve bacak
hareketlerini koordine etmek için bu verileri kullanır. Vestibüler
denge sisteminden aldığı bilgileri işler.

Hipotalamus ve hipofiz bezi, iç organ fonksiyonları, vücut sıcaklığı ve


böyle beslenme, içme, gibi davranışsal tepkilerin sorumludur
cinsel tepki, saldırganlık ve zevk duygusunu yönetir.
Beyin, yani korteks yapısı, büyük lif yolları olan korpus kallozum
ve daha derin yapılar olan bazal gangliyonlar, amigdala ve
hipokampustan oluşur. Tüm duyu organlarından gelen bilgiler
bütünleştir, motor işlevler başlatılır, duyguları kontrol eder ve
hafıza ve düşünce süreçlerini tutar.

nöronlar birbirleriyle nasıl iletişim kurarlar? insan beyni nasıl çalışır?


Nöronlar, kendi aralarında sinaptik iletim adı verilen bir mekanizma
aracılığıyla konuşurlar ve beyin nasıl çalışır cevabı sağlanır. Bir
mesaj, bir nörondan diğerine milisaniyeler içinde iletilir. Bir
nöron, insan beyni nasıl çalışır sorusunun cevabı olarak diğer
nöronlarla veya bir kas hücresiyle sinapsta iletişim kurar. Tipik
olarak bir nöronun bir hücre gövdesi, dendritleri veya dalları ve bir
aksonu vardır.

Şaşırtıcı bir şekilde, nöronlar iletişim kurmak için aslında birbirlerine


dokunmazlar.
Elektrik sinyallerini bir nörondan başka bir nörona taşır. İnsan
beyni nasıl çalışır sorunun cevabı, nöronların aktarım
potansiyelidir. Aksonların taşıdığı elektrik sinyallerine aksiyon
potansiyelleri denir. Aksiyon potansiyeli kimyasal bir mesaja
dönüştürülür, bu da alıcı nöron veya efektör ile etkileşime girer.
Nöronlar ve glia arasındaki temel fark, nöronların “uyarılabilir”
olmasıdır. Nöronlar, aksiyon potansiyelleri adı verilen elektriksel
olayları üretirler. Böylece bilgi bir nörondan diğerine iletilir. Sinir
uyarıları beynin temel bilgi iletim sistemidir. Bir nöron, diğer
nöronlara ulaşmadan önce, sinaps boyunca küçük bir mesafe kat
eden bir kimyasal nörotransmiter salgılar . Ne zaman bir nöron
aniden uyarılırsa, yüzlerce sinapsından nörotransmiterler salınır.
Bunun sonucu olarak o nöron yüzlerce başka nöronla iletişim
kurarak, kendisine gelen bilgiyi iletir.
insan beyni kapasitesi nedir? insan beyni nasıl çalışır?
İnsan beyni nasıl çalışır? Beyinde kimyasal olarak bilgi akışını
kolaylaştıran birçok hormon ve nörotransmitter vardır. İnsan beyni
tahmini 86 milyar nöron içermektedir. Bu nöronların her biri, veri
depolama işini yapıyor. Her nöron 1.000 adet sinaps ile 1.000 nöron
ile bağlantı kurmaktadır. Bu tam olarak şu anlama gelmektedir:
85 milyar nöronun her birisi, yapabileceği yaklaşık 1.000 bağlantı ile

8,5 Petabayt büyüklüğünde hafıza kapasitemiz olduğu

düşünülmektedir. ( 1 PB = 1.000 TeraByte )

iPhone XR 128 GB
Şuanki mevcut kapasiteniz(8,5 TB) 68 adet iphone son sürüm telefonun
kapasitesine sahipsiniz, eğer 1000 adet bağlantı da inşa edilirse(8,5 PT) 68,000
adet iphone son sürüm telefon demek
Beynimiz mevcut durumuyla 9.345.848.836.096

Beynimizdeki nörotransmitterlerin çoğu glutamat ve GABA‘dır.


Glutamat uyarıcı bir nörotransmitterdir ve hızlandırıcı görevi
görür. Engelleyici bir nörotransmiter olan GABA ise frenleme
görevine sahiptir. Beyinde bulunan diğer önemli
nörotransmiterler arasında serotonin, beyin sapında
üretilen norepinefrin ve dopamin, davranışları şekillendirir.

Dopamin, ödül hormonudur.


Bir şey başardığımızda, hissettiğimiz o keyifli duygu, beyinde
salgılanan dopamin etkisidir. İşte bu nörotransmitter dopamin,
teknoloji bağımlılığının temelinde yer alır.

mutluluk hormonu nedir? insan beyni nasıl çalışır?


Bilgisayar oyunu oynarken ya da telefonda instagram gezintisi
yaparken, beynimizdeki nükleus akumbens isimli 4 çekirdek,
dopamin salgılamaya başlıyor. Bu nedenle sanki çok önemli bir
olay başarmışız gibi, beyinde dopamin fırtınası başlıyor. Aslında
insan beyni nasıl çalışır sorusunun kimyasal cevabı,
hormonlardır. Aman ne büyük bir şey başardık, saatlerce
instagramda gezinip duruyoruz, hah işte o anlarda beynimiz başarı
hissi ile dolu ve kendince çok mutlu.
Dopamin ayrıca motor hareketlerin kontrolünü sağlar. Örneğin,
Parkinson hastalığında görülen şey dopamin eksikliğidir. Dopamin
eksikliği, hareket kontrolünde sorunlar yaşanmasına neden olur.
Hormonların mekanizmasını anladıkça, şu soruyu daha net
yanıtlıyoruz: İnsan beyni nasıl çalışır?
Prefrontal korteks beyin bölgesi, insan beynindeki yürütme
işlevlerinin bulunduğu yerdir. Pek çok yönden, bizi diğer
canlılardan ayıran yeteneğimiz burada kodlanmıştır. Davranışların
kontrolü, kişilik yapısının şekillenmesi, duyguların yönetilmesi,
düşünme ve planlama yeteneklerimiz bu beyin bölgesinde işlenir
ve yönetilir.

Serebrum, beyninizin en büyük kısmıdır. Genel olarak beyinleri


düşündüğünüzde muhtemelen görselleştirdiğiniz şey
budur. Serebrumun en dış tabakası, beynin “gri maddesi” olan
serebral kortekstir. Beyindeki derin kıvrımlar ve kırışıklıklar gri
maddenin yüzey alanını arttırır, böylece daha fazla bilgi
işlenebilir.
Beyincik, beyninizin geri kalanının altında ve arkasında buruşuk bir
doku topudur. Hareketi koordine etmeye yardımcı olmak için
gözlerden, kulaklardan ve kaslardan gelen duyusal bilgileri
birleştirmek için çalışır.
Beyin sapı, beyni omuriliğe bağlar. Kalp atış hızı, kan basıncı ve
nefes alma gibi yaşam için hayati önem taşıyan birçok işlevi
kontrol eder. Bu bölge uyku için de önemlidir.
Son olarak, beyincik yani cerebellum, beyninizde yalnızca% 10
hacim kaplar. Ancak, beyin dokusunun %10’unu kaplayan
beyincik, beyindeki nöronların %80’ine sahiptir. Beyincik, kas
motor koordinasyon yapısını düzenler ve duygu durum ile ilgili de
rol oynar. Duyusal geribildirimle tespit edilen hareketi
karşılaştırır ve korteksten amaçlanan harekete uyarlamayı sağlar.
Beyninizi güçlendirmenin yolları
1. Ters elinizi kullanın. Saçınızı taradığınız, dişlerinizi fırçaladığınız, çatal
kullandığınız (hatta biraz ileri gidip yazı yazdığınız) elinizi değiştirmeye
çalışın.
2. Damak zevkinizi geliştirin. Farklı lezzetler deneyin ve birbirleri ile
kıyaslayın
3. Bulmacaları yalnızca emeklilere göre sanmayın. Sudoku çözün, çengel
bulmaca çözün vs.
4. İçinizdeki sesle konuşmaya ve onu ikna etmeye çalışın.
5. Yalnızca ihtiyacınız kadar teknolojiyi hayatınıza dahil edin.
6. Uykunuzu alın.
7. Egzersiz yapın.
8. Özfarkındalığınızı geliştirmeye çalışın. Kimsiniz, neler hissediyorsunuz,
neler düşünüyorsunuz, hayatın neresindesiniz? Bu soruları kendinize sorun ve
dürüstçe cevaplayın.
9. Varsayımlarınızı tam tersine çevirmeye cüret edin. Bir süre böyle
düşündüğünüzü varsayın.
10. Sorunların kökenine inmeye çalışın
11. Q klavye kullanıyorsanız F, F klavye kullanıyorsanız Q kullanmayı
deneyin
12. Yalnız kalmayı öğrenin. Fakat yalnız kaldığınız zamanları iyi yönetin.
13. Meditasyon yapın. Bunun için harika bir uygulama bile var! (Headspace)
14. Doğayla iç içe olun. Hiç olmazsa bitki yetiştirin.
15. En az bir dahinin yaşamını ve çalışma yöntemlerini bilin.
16. Belirsizlikten korkmayın. Hayatın tutarsızlıklarını ve paradokslarını
kavrayın.
17. Akıllı telefonunuzu bir kenara koyun.
18. Video oyunları oynayın.
19. Odanızı yeniden düzenleyin.
20. Duyularınızdan birini bloke edin. Gözlerinizi kapatarak yemek yiyin ya
da duş alın, çalışırken kulak tıkacı kullanın vs.
21. En alakasız konuların arasında bağlantı kurmaya çalışın.
22. Sıradan bir eşyanın alternatif kullanımlarını düşünün.
23. En emin olduğunuz konularda bile sürekli “Ya öyle değilse?” diye
kendinize sorun.
24. Bilişsel safsataları öğrenin ve bunları kullanmaktan kaçının.
25. Bol bol su için.
26. Bir şeyler çizin. Da Vinci olmanıza gerek yok. Karalayın.
27. Jonglörlük yapmayı öğrenin.
28. Hep bir miktar aç olun.
29. Kahkaha atın.
30. Farklı yiyecekler deneyin.
31. Derin nefes alın.
32. Dik oturun.
33. Kelimeleri tersten telaffuz etmeye çalışın. Niyened!
34. Saate bakmadan saati tahmin etmeye çalışın.
35. Televizyonu kapatın.
36. Seyahat edin. İlla yurtdışına çıkmanıza gerek yok. Farklı bir ilçeyi ziyaret
etseniz de olur
37. Okuduğunuz kitapları zihninizden özetlemeye çalışın
38. Yatağınızın başında bir defter bulundurun ve rüyalarınızı
hatırlayabildiğiniz kadarıyla oraya yazın.
39. Kokunuzu değiştirin.

You might also like