Pedagogy of Sanskrit 2

1) अभिव्यक्त्या्मके कौशले के?

a) भाषण-लेखनम ् b) वाचनं- श्रवणम ्
c) लेखनम ्- श्रवणम ् d) भाषणं- वाचनम ्
2) इदं अभिव्यक्त्या्मकं कौशलं िवति।
a) श्रवणम ् b) भाषणम ्
c) पठनम ्- क्रीडनम ् d) क्रीडनम ्
3) संस्कृिे िाषाणं कितुं के छात्रं सहातयिव्यााः िवन्ति?
a) गहृ वासिनः b) अध्यापकाः
c) िहपाठठनः d) स्वस्य मनः
4) संस्कृि िाषा कथम ् अवगमनीया?
a) स्वस्य ज्ञातभाषया b) स्वस्य मातभ
ृ ाषया
c) िंस्कृतेनैव d) नूतनभाषया
5) एिेषत उपयोगकरं पाठनसाधनं ककम ्?
a) भाषणम ् b) दृश्यश्रव्योपकरणम ्
c) गहृ काययम ् d) श्यामफलके लेखनम ्
6) कथं छात्राणां पाठे ववकसनं िवति?
a) पन
ु ः पन
ु ः वाचनेन b) गहृ कायेन
c) पुस्तकं दृष्ट्वा पठनेन d) सिक्षणेन
7) इदं स्थूम अध्ययन पतस्िकम ्
a) पाठ्यपस्ु तकम ् b) िहपाठ्यपस्ु तकम ्
c) अभ्यािपुस्तकम ् d) अनुलेखपुस्तकम ्
8) पाठ्यक्रमतनमााणस्य प्रमतखभसद्धातिााः कति?
a) 5 b) 10
c) 16 d) 12
9) बाह्यपक्षभसद्धातिेषत इदमेकं न िवति
a) िंपादनम ् b) आकारम ्
c) चचत्राणण d) आदियवादः
10) संप्रेशनं नाम _______
a) ग्रहनम ् b) ववचारववननमयः
c) श्रवणम ् d) लेखनम ्
11) कक्षा कायास्य प्रयोजनम ् ककम ्?
a) गहृ काययम ् b) भाषणम ्
c) ज्ञानवर्यनम ् d) लेखनम ्
12) गहृ कायास्य प्रयोजनं ककम ्?
a) ग्रहनम ् b) ववचारववननमयः
c) श्रवणम ् d) लेखनम ्
13) नाटके अभिनय प्रकारााः कति?
a) 2 b) 4
c) 10 d) 12
14) किाक
ृ माकक्रयास्िावि ् श्लोके योज्यास्ििाः परम ्।
ककमोरूपं पतरस्कृ्य िि
ृ ीयादद तनयोजयेि ्॥... श्लोकभमदं कं प्रणाभलं सूचयति?
a) ना्यप्रणासलं b) खण्डान्वयप्रणासलम ्
c) दण्डान्वयप्रणासलम ् d) भाष्टयप्रणासलम ्
15) वत्तृ बतधरदहिं वाक्तयं ककम ्?
a) गद्यम ् b) पद्यम ्
c) व्याकरणम ् d) नाटकम ्
16) गद्यभशक्षणपद्धतिाः कति ववधा?
a) 5 b) 6
c) 4 d) 3
17) “वाक्तयं रसा्मकं काव्यम ्” इति काः प्रोक्तिवान ्?
a) जगन्नाथः b) वामनः
c) मम्मटः d) ववश्वनाथः
18) व्याकरणशास्त्रस्य वविागााः कति?
a) 2 b) 4
c) 5 d) 3
19) षड् वेदाङ्गेषत प्रधानं ककम ्?
a) सिक्षा b) व्याकरणम ्
c) ननरुक्तम ् d) कल्पः
20) कन्स्मन ् ववधौ कण्ठस्थीकरणस्य प्राधातयं दीयिे।
a) पररयोजना ववर्ौ b) परम्परागतववर्ौ
c) ह्यूररस्स्टक् ववर्ौ d) एतेषु ककमवप नास्स्त
21) उदाहारणेभयोाः तनयमं प्रति- कन्स्मन ् भशक्षणववधौ उपयज्
त यिे।
a) व्याख्याववर्ौ b) अनुवादववर्ौ
c) आगमनववर्ौ d) दण्डान्वयववर्ौ
22) संस्कृिव्याकरणस्य आदद व्याखािा काः?
a) पाणणननः b) कश्यपः
c) आवपिसलः d) ब्रह्मा
23) मौखखकपररक्षा का न िवति?
a) अन््याक्षरी पररक्षा b) िलाका पररक्षा
c) िाक्षा्प्रश्नः d) प्रश्नावली
24) सवाासां भशक्षण मह्यािीनां समाहाराः इयम ्
a) प्र्यक्षपद्र्नतः b) अनवु ादपद्र्नतः
c) िमन्वयपद्र्नतः d) परम्परापद्र्नतः
25) पाठ्यसहगाभम कक्रयाि ् का शारीरकाभिवद्
ृ ध्यथुं अनतपयतक्तिा
a) क्रीडा b) कथारचना
c) व्यायामः d) तरणम ्
26) इयं भलखखि पररक्षा िवति
a) ननबन्र्लेखनम ् b) अन्ताक्षरी
c) िाक्षा्कारः d) िलाका पररक्षा
27) मौखखकपररक्षा का न िवति
a) ननबन्र्लेखनम ् b) अन्ताक्षरी
c) िाक्षा्कारः d) िलाका पररक्षा
28) _________ दृश्यश्रव्यसाधनेषत प्रमतखं साधनं विािे।
a) दरू दियनम ् b) नाटकम ्
c) रे खाचचत्राणण d) ध्वननपस्चचका
29) सङ्गनकयतत्र मतख्यवविागााः कति?
a) 4 b) 5
c) 2 d) 3
30) संगणकाः व्याकरणभशक्षणे _______ प्रो्साहयति।
a) ननयोस्जतसिक्षणम ् b) भाषासिक्षणम ्
c) िङ्गणकसिक्षणम ् d) एतेषु ककमवप नास्स्त।
31) ___________ पद्ध्यााः िाषा प्रयोगशालायां संस्कृिम ् अध्येितं शक्तयिे।
a) लेखनपद्र््याः b) मनोवैज्ञाननकपद्र््याः
c) श्रवणपद्र््याः d) भाषणपद्र््याः
32) सङ्गणकद्वारा भशक्षणे सति अस्माकं भशक्षणे __________ िवति।
a) न्यन
ू ्वम ् b) नत
ू न्वम ्
c) अनुभव्वम ् d) अननुभव्वम ्
33) आधतत नकलोके संस्कृिस्य न्स्थतिाः कथमन्स्ि?
a) वचर्यता b) न्यूनीकृता
c) तत्र तत्र वचर्यता d) अर्ोकृता
34) संस्कृििाषां कथं पालतयिंत शक्तयिे?
a) भाषणेन b) लेखनेन
c) पाठनेन d) स्वयम ् अध्ययनेन
35) एिेषत काः गणाः संस्कृिं न प्रचारयन्ति?
a) अक्षरम ् b) िंस्कृतवचर्यनी
c) िंस्कृतभारती d) िंस्कृतप्रचारिभा
36) संस्कृिप्रचारे ण केषाम ् उपयोगाय िवति?
a) मानवानां b) िंस्कृतछात्राणाम ्
c) िंस्कृतपाठिालानाम ् d) िंस्कृत अध्यापकानाम ्
37) िाषा _________।
a) िंवादिामग्री b) भाषणिामग्री
c) िंस्कृनतरूपा d) वाणी
38) िारिस्य प्रतिष्ठे द्वे ____________ िथा।
a) िंस्कृतं b) िंस्कृतिंस्कृनतः
c) िंस्कृनतः d) िंस्कृतं ववज्ञानम ्
39) _________ रूपकम ्।
a) रूपं कारयनत इनत b) रूपयतीनत
c) रूपं यातीनत d) वविेषेण रूपयतीनत
40) __________ ववधधाः मनोववज्ञानसमथाा नान्स्ि।
a) आकाङ्क्षा b) व्याख्या
c) दण्डान्वय d) खण्डान्वय
41) _________ पञ्चमं वेदम ्।
a) ऋक् b) यजुः
c) िाम d) ना्यम ्
42) दृश्यसाधनानां सवोत्तमं साधनं िवति ___________।
a) िङ्गनकम ् b) रे डडयो
c) श्यामफलकम ् d) ककमवप न
43) _________ उपयतज्य पाठने सति छात्रानां पाठे रुधचाः िवति।
a) दृश्योपकरणानन b) दृश्यश्रव्योपकरणानन
c) श्रव्योपकरणाणण d) क्रीडाकन्दक
ु ैः
44) श्लोकस्य पाठने __________ पद्धतिाः अपेक्षक्षिा िवति।
a) परम्परागतपद्र्नतः b) व्याख्यानपद्र्नतः
c) खण्डान्वयपद्र्नतः d) दण्डान्वयपद्र्नतः
45) पाठस्य पूवाावलोकनम ् ___________।
a) प्रश्नीकरणम ् b) प्रस्तावना
c) पष्टृ टपोषणम ् d) पन
ु ः पाठयोजनम ्
46) सूक्ष्म अध्ययनस्य पतस्िकानाम ् अध्ययनं _________ रूपेण िवति।
a) प्रश्नीकरणम ् b) प्रस्तावना
c) पष्टृ टपोषणम ् d) पुनः पाठयोजनम ्
47) कवविायााः _______ शन्क्तिाः प्रधाना अन्स्ि?
a) कल्पना b) भावना
c) वैज्ञाननका d) ववचचत्रा
48) संस्कृिगद्यभशक्षणस्य उद्दे श्यातन कति?
a) ३ b) ४
c) ६ d) ५
49) ________ गद्यं सरलं, स्पष्टं वेदेषत ववद्यिे।
a) तास्न्त्रक b) वैठदक
c) ऐनतकासिक d) पौराणणक
50) संयग ् वणाप्रयोगेण __________ लोके महीयिे।
a) ि्यलोके b) ब्रह्मलोके
c) स्वगयलोके d) नरकलोके
51) संस्कृििाषाभशक्षणे पठन-पाठनयोाः __________ मह्वम ् अधधकं विािे।
a) मूलज्ञानस्य b) उच्चारणस्य
c) िंस्कृतेः d) िास्त्रज्ञानस्य
52) काव्येषत ________ रम्यम ्।
a) कववः b) गद्यम ्
c) नाटकम ् d) पद्य
53) आगमनववधेाः ________ सोपानातन िवन्ति।।
a) ३ b) ५
c) ४ d) ६
54) ववद्या नाम ________ अधधकम ्।
a) नरस्य रूपम ् b) बद्ु र्ेः रूपम ्
c) मनिः d) सिक्षकस्य
55) परोपकाराथाभमदं _____________।
a) पादः b) तरुः
c) िरीरम ् d) ज्ञानम ्
56) ववद्यालयेषत व्याकरणभशक्षणाथुं ____________ पद्धतिाः सवोत्तमा।
a) परम्परागतपद्र्नतः b) आगमनपद्र्नतः
c) आगमनननगमनपद्र्नतः d) व्याख्यानपद्र्नतः
57) मतखं ________ स्मि
ृ म ्।
a) कल्पः b) ज्योनतषम ्
c) छन्दः d) व्याकरणम ्
58) या िाषा अध्यापनीया सा िस्यााः माध्यमेनैव बोधनीया। एषा __________ पद्धतिाः इ्यतच्यिे।
a) प्र्यक्ष b) वातायलाप
c) भण्डाकयर् d) ननगमन
59) व्याकरणस्य तनवाचनं _________।
a) व्याकक्रयन्ते अनेन b) व्यवठियन्ते अनेन
c) व्यवहारयोग्यम ् d) वविेषेण अकरणम ्
60) पाखणतनाः _________ रधचिवान ्।
a) रघुवंिं b) दिकुमारचररतम ्
c) अष्टटाध्यायींम ् d) अष्टटपदचररतम ्
61) व्याख्यानं ________ स्मि
ृ म ्।
a) बहुर्ा b) पचचर्ा
c) िप्तर्ा d) एकर्ा
62) दण्डातवये आद्ये ______ योज्यम ्।
a) वविेष्टयम ् b) वविेषणम ्
c) कक्रयापदम ् d) अव्ययम ्
63) उष्राणां वववाहेषत गीिं गायन्ति _________।
a) वानरा b) कटोराः
c) गदयभाः d) कोककलाः
64) गद्यभशक्षणस्य लक्ष्यमन्स्ि ___________।
a) भाषाज्ञानापादनम ् b) भाषाज्ञानिंपादनम ्
c) िुखम ् d) कल्पनािस्क्त िम्पादनम ्
65) य्क्रौञ्चभमथन
त ादे कम ् __________ काममोदहिम ्।
a) अवर्ीत ् b) अवदीः
c) अवर्म ् d) अवर्ीः
66) संगणकयतत्रस्य वपिा _______________।
a) स्टीफन ् हाककङ्ि ् b) चालयि ् बाबेज ्
c) फेडररक् d) ह्यूस्स्टक्
67) इदं संगणकयतत्रं _________ िमे वषे तनमााखणिम ्।
a) १९९४ b) १९९१
c) २००० d) १९९५
68) सङ्गणकयतत्रं __________ साधनं िवति।
a) दृश्य b) श्रव्य
c) दृश्यश्रव्य d) क्रीडा
69) सङ्गणकयतत्रद्वारा __________ साध्यं िवति।
a) केचन b) िवं
c) पठनाठद कायं d) अन्यत्र गमनम ्
70) इदानीमवप _________ नगरे जनााः संस्कृिे वािाालापं कतवान्ति।
a) मद्दरू ् b) केरल
c) तसमलनाडु d) काचचीपुर
71) ___________ गणााः संस्कृि प्रचाराय प्रवेशपररक्षााः प्रचालयन्ति।
a) िंस्कृतचररत्री b) िंस्कृतभारती
c) वाग्वचर्यनी d) िंस्कृतश्री
72) िाषाववज्ञानस्य __________ प्रकारााः समतपलबधााः सन्ति।
a) ५ b) ८
c) ६ d) ७
73) िाषाववज्ञाने _____ ववकासस्य अध्ययनं कक्रयिे।
a) भाषायाः b) ज्ञानस्य
c) िंस्कृतस्य d) िंस्कृतेः
74) __________ स्िरे छात्रााः िाषा अध्ययनाथुं ि्परााः िवेयताः।
a) प्राथसमक b) माध्यसमक
c) आन्तररक d) कलािाला
75) संस्कृििाषायााः आददिाः अतिाः पयातिं ______ प्रिावाः अन्स्ि।
a) व्याकरणस्य b) न्यायस्य
c) िाठह्यस्य d) िास्त्रस्य
76) पदपदाथा तनरूपयिा महवषा _______ अभिदहिम ्।
a) गौतमेन b) कणादे न
c) पाणणननना d) व्यािेन
77) व्याकरणं __________ आरभय अध्यापनीयम ।्
a) प्राथसमक b) माध्यसमक
c) आन्तररक d) कलािाला
78) अभिव्यन्क्तिाः _____ ववधा।
a) ५ b) २
c) ३ d) ४
79) अभिव्यन्क्तिसमये वचनातिगािााः _________ दोषााः संिाव्यतिे।
a) १३ b) १६
c) १५ d) १४
80) __________ उपकरणातन भशक्षणस्य साधनातन।
a) दृश्य b) श्रव्य
c) दृश्य-श्रव्य d) केवलिङ्गनकम ्
81) संस्कृििाषायां _________ अध्ययनं ववना गद्यपद्यादीनाम ् अध्ययनं दष्त करम ्।
a) िन्र्ेः b) िमािस्य
c) अव्ययस्य d) अन्वयस्य ्
82) सत्रू स्य तनदे शानस
त ारं स्वर-रदहिानेक व्यञ्जनानां योगाः ____________।
a) िस्न्र्ः b) िमािस्य
c) अव्ययस्य d) अन्वयस्य ्
83) संयोगकाले ______ न िवति।
a) पररवतयनम ् b) मेलनं
c) स्वरं d) व्यञनम ्
84) सन्तधाः _______ ववधाः।
a) २ b) ३
c) ४ d) ५
85) ववसगेन सा स्वरव्यञ्जनवणाानां ________ सन्तधाः।
a) स्वर b) अयाठद
c) वविगय d) यण ्
86) वद्ृ धध: ___________।
a) ऐचच b) एचच
c) अयाठद d) आत ्
87) कक्रयातवतय ______________।
a) कक्रयान्वयः b) कारकम ्
c) करणम ् d) काययम ्
88) रामश्च कृष्टणश्च ____________।
a) रामकृष्टणौ b) रामकृष्टणे
c) रामस्कृष्टणः d) रामकृष्टणम ्
89) प्रथमावविन्क्तिाः का िवति।
a) कमय b) िंप्रदानम ्
c) कारण d) कताय
90) वचनातन कति?
a) ३ b) ५
c) ४ d) ६
91) उपसगाााः कति?
a) ३२ b) ३३
c) २१ d) २२
92) PART METHOD इयस्य संस्कृिे भलखि।
a) खंण्डववचर्ः b) ननरन्तरववचर्ः
c) कृत्तववचर्ः d) भेदववचर्ः
93) REPITITION METHOD इ्यस्य संस्कॄिं पदं भलखि।
a) खण्िववचर्ः b) सलखनववचर्ः
c) आववृ त्तववचर्ः d) चचत्रववचर्ः
94) िाषायााः अध्ययने _______ मागादशाकं विािे।
a) न्यायः b) योगः
c) वै ्िेवषकः d) व्याकरणम ्
95) वािाालापववधेाः नामातिरं ___________।
a) प्रश्नोत्तरववचर्ः b) िंवादववचर्ः
c) कथनप्रववचर् d) चचत्रववचर्ः
96) सरलं सततदरं चैव _______ पूवाकम ्।
a) गनतववद्यया b) ववषयाचजन
c) मनोरचजन d) ज्ञानववज्ञान
97) ________ पद्धतिाः लोकवप्रया विािे।
a) ननगमन b) पाठ्यपुस्तक
c) ननबायर् d) वातायलाप
98) वािाालापपद्धतिाः _______ पद्धिेाः ववकभसिं स्वरूपम ्।
a) प्र्यक्ष b) ननगमन
c) आगमन d) चचत्र
99) ______________ श्रव्य उपकरणं िवति।
a) रे डडयो b) चलद्वानी
c) दरू दियनम ् d) िङ्गनक
100) भशक्षणं ______ ववधम ्।
a) १ b) ५
c) ८ d) ७
101) गद्यं _____________ ववना पाठतयितं शक्तयिे।
a) अव्ययम ् b) िस्न्र्ं
c) अन्वयम ् d) व्याकरणम ्
102) गद्ये _______, _________, _____ क्रमशाः िवति।
a) कक्रया, कमय, कताय b) कताय, कक्रया कमय
c) कताय, कमय, कक्रया d) कमय, कताय, कक्रया
103) यत्र किाक
ृ माकक्रयादीनां माध्यमेन अध्यापनं िवति ित्र _________ पद्धतिाः आधश्रिा।
a) दण्डान्वय b) खण्डान्वय
c) ननगमन d) आगमन
104) दण्डातवयपद्ध्यां _________ प्रधानं स्थानम ् अन्स्ि।
a) व्याकरणस्य b) उच्चारणस्य
c) वाक्यस्य d) पद्यस्य
105) दण्डातवयपद्ध्यां श्लोकस्य __________ सरलिया िवति।
a) पदानन b) भावावगाहनम ्
c) अन्वयः d) प्रनतपदाथयः
106) प्रश्नोत्तरववधधाः इति कस्य नामातिरम ्।
a) दण्डान्वयववर्ेः b) खण्डान्वयववर्ेः
c) ननगमनववर्ेः d) आगमनववर्ेः
107) _______ कतम्िाः न करोति शबदम ्।
a) अर्य b) सभन्न
c) न्यूनः d) िंपूणय
108) एिे अशतद्धोच्चारणस्य कारणं व िवति।
a) अज्ञानम ् b) प्रय्नलाघवम ्
c) भ्रमः d) अवर्ानम ्
109) __________ वणाानाम ् उच्चारणम ् अतयथा कतवान्ति।
a) भ्रमात ् b) अप्रमात ्
c) अज्ञानात ् d) ववलम्बात ्
110) इतरस्य शत्रताः काः?
a) रामः b) वत्रृ ािुरः
c) ववष्टणुः d) बाणािुरः
111) _______ धनं सवाधनाि ् प्रधानम ।्
a) वैराग्य b) ववद्या
c) र्नं d) ववजय
112) पद्धतिरे षा नीरसा। एषा का?
a) दण्डान्वयपद्र्नतः b) खण्डान्वयपद्र्नतः
c) वाक्यपद्र्नतः d) व्याख्यानपद्र्नतः
113) _______ धमुं, ििाः सतखम ्।
a) पात्र्वात ् b) र्मायत ्
c) ज्ञानात ् d) र्नात ्
114) __________ ग्रतथाः पाखणनी महवषाणा ववरधचिाः।
a) अष्टटाध्यायी b) लघुसिद्र्ान्तकौमुदी
c) महाभाष्टयम ् d) मध्यसिद्र्ान्तकौमदु ी
115) _________ ववधगद्यप्रकारााः सादह्यदपाणाकारे ण उक्तिम ्।
a) द्ववववर् b) त्रत्रववर्
c) चतुववयर् d) पचच
116) ________ स्िरे छात्राणां शबदज्ञानस्य अभिवधानं िवति।
a) प्रारस्म्भ b) माध्यसमक
c) उत्तममाध्यसमक d) कलािाला
117) ___________ प्रधानं लक्षणं समासबहतलम ्।
a) ओजिः b) तेजिः
c) लक्षणस्य d) लक्ष्यस्य
118) सरलवाक्तयानाम ् अथाग्रहणं _________ स्िरे विािे ।
a) प्रारस्म्भ b) माध्यसमक
c) उत्तममाध्यसमक d) कलािाला
119) ________ पद्ध्यां अध्यापकाः स्वयं वाक्तयं पठन ् कदठनाथाान ् बोधयति।
a) प्रश्नोत्तर b) परम्परागत
c) कथाकथन d) अर्ुननकी
120) रसानि
त ि
ू ेाः सम्पादनं कन्स्मन ् भशक्षणे िवति?
a) गद्यसिक्षणे b) पद्यसिक्षणे
c) उच्चारणसिक्षणे d) नाटकसिक्षणे
121) एषाः रूपककाराः न िवति।
a) अश्वघोषः b) कासलदािः
c) भवभूनतः d) भतयहृ ररः
122) ______ पद्धतिाः प्राचीना िवति।
a) व्याख्या b) पठन
c) असभनय d) प्रयोग
123) मानवस्विावस्य वधानं कस्य भशक्षणस्य उद्दे श्यम ्?
a) गद्यसिक्षणस्य b) पद्यसिक्षणस्य
c) उच्चारणसिक्षणे ्स्य d) नाटकसिक्षणस्य
124) मच्ृ छकदटके ____ अङ्कााः सन्ति।
a) ७ b) ८
c) ९ d) १०
125) ववक्रमोवाशीयं केन ववरधचिम ्?
a) अश्वघोषेण b) कासलदािेन
c) भवभूनतना d) भतयहृ ररणा
1. B 26.A 51B 76C 101C
2. B 27.A 52C 77B 102C
3. C 28.B 53C 78B 103A
4. C 29.D 54A 79D 104A
5. B 30.C 55C 80C 105B
6.A 31.B 56A 81A 106B
7.A 32.B 57D 82A 107D
8.A 33.A 58C 83A 108D
9.A 34.A 59B 84B 109A
10.B 35.A 60C 85C 110B
11.C 36.A 61B 86B 111B
12.A 37.A 62B 87B 112A
13.B 38.B 63C 88A 113D
14.C 39.B 64B 89D 114A
15. A 40.D 65D 90A 115C
16.C 41.D 66B 91D 116B
17.D 42.A 67A 92D 117A
18.A 43.B 68C 93C 118A
19.B 44C 69C 94D 119B
20.B 45B 70A 95B 120D
21.B 46A 71B 96C 121D
22.D 47B 72A 97D 122A
23.D 48B 73A 98D 123D
24.C 49B 74B 99A 124D
25.C 50B 75A 100B 125B