รายวิชา ดนตรี

รหัสวิชา ศ21103
เรื่อง การประเมินคุณภาพ
ของบทเพลง
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ผู้สอน ครูจักรพันธ์ สุวรรณเกิด
 การประเมินคุณภาพ
ของบทเพลง

ภาพจาก https://www.freepik.com/macrovector
 ิ วา่ เพลงทม
นั กเรียนคด ่ี ค
ี วามไพเราะ
ั ษณะอยา่ งไร
ควรมีลก
 การประเมินคุณภาพของบทเพลง
ได้แก่

คุณภาพด้าน คุณภาพด้าน คุณภาพด้าน

เนื้ อหา เสี ยง องค์ประกอบดนตรี
คุณภาพดา้ นเนื้อหา
 คุณภาพดา้ นเนื้ อหา
- การรับรู้ความไพเราะของเสียงดนตรีหรือบทเพลงต้องอาศัย
การฟังเป็นพื้นฐานสาคัญที่สุด รวมกับความรู้ ความเข้าใจ
ประสบการณ์ และอารมณ์ความรู้สึกในขณะที่ฟัง
- การฟั ง ให้ ไ ด้ รั บ ความไพเราะนั้ น ผู้ ฟั ง ต้ อ งมี ค วามรู้
ความเข้าใจเกี่ยวกับดนตรีเป็นอย่างดี
 เกณฑ์การประเมินคุณภาพดา้ นเนื้ อหา

- มีความเป็นเอกภาพ
- มีเนื้อหาที่จดจาง่าย ฟังแล้วติดหู
- มีความหมายเข้าใจง่าย
- มีจุดเด่นของเนื้อร้องในแต่ละท่อนเพลง
 เกณฑ์การประเมินคุณภาพดา้ นเนื้ อหา

เนื้ อ หาหรื อ เนื้ อ ร้ อ งที่ ดี ย่ อ มท าให้ เ พลง

มีความประทับใจต่อผู้ฟัง ตามไปด้วยเนื้อหาของ
บทเพลงที่ ดี มี คุ ณ ภาพจะต้ อ งประกอบด้ ว ย
ลักษณะเบื้องต้น ได้แก่
คุณภาพดา้ นเสียง
 คุณภาพดา้ นเสียง
หมายถึง ระดับ มาตรฐานของเสี ย งที่เ กิ ดจากแหล่ งก าเนิ ด
เสียงที่แตกต่างกัน เช่น เสียงร้อง วิธีการบรรเลง วัสดุที่ใช้ทา
เครื่องดนตรี ขนาดและรูปทรงของเครื่องดนตรีที่ต่างกัน เป็น
ต้น ซึ่งปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้สามารถก่อให้เกิดคุณภาพเสียงใน
บทเพลง
เกณฑ์การประเมินคุณภาพดา้ นเสียงร้องทด
่ี ี

- เสียงของผู้ขับร้องมีความไพเราะหรือไม่
- การออกเสียงชัดเจน แจ่มใสไพเราะน่าฟังหรือไม่
- คาร้องหรือเนื้อร้องถูกต้องชัดเจนหรือไม่
- การขับร้องถูกต้องตามจังหวะและทานองหรือไม่
เกณฑ์การประเมินคุณภาพดา้ นเสียงร้องทด
่ี ี

- การแสดงความรู้ สึ ก หรื อ ใส่ อ ารมณ์ ข ณะร้ อ งเพลง

เป็นอย่างไร
- การหายใจและควบคุมการหายใจถูกต้องหรือไม่
- ลักษณะของเสียงเครื่องดนตรีชนิดต่าง ๆ เป็นอย่างไร
เกณฑ์การประเมินคุณภาพดา้ นเสียงร้องทด
่ี ี

- คุณภาพของเสียงมีความชัดเจน แจ่มใส ไพเราะน่าฟัง

และเป็นธรรมชาติหรือไม่
- การถ่ า ยทอดอารมณ์ แ ละความรู้ สึ ก ต่ า ง ๆ เช่ น
อ่อนหวาน นุ่มนวล เป็นต้น
- ความถูกต้องในเรื่องเทคนิคการบรรเลง
 คุณภาพดา้ น
์ ระกอบดนตรี
องคป
 เกณฑ์การประเมิน
์ ระกอบดนตรี
คุณภาพดา้ นองคป

ทานองเพลง เป็นส่วนที่ผู้ฟังสามารถรั บรู้ ได้ง่ายที่สุด และ

สามารถถ่ายทอดอารมณ์ต่าง ๆ แก่ผู้ฟังได้เป็นอย่างดี ดังนั้น
ควรฝึกสังเกตลักษณะของเพลงที่กาลังฟังว่ามีการถ่ายทอด
อารมณ์อย่างไร
 เกณฑ์การประเมิน
์ ระกอบดนตรี
คุณภาพดา้ นองคป

เช่น
• ความสนุกสนาน • ความอ่อนหวาน
• ความร่าเริงแจ่มใส • ความคึกคะนอง
• ความโศกเศร้า • ความท้อแท้สิ้นหวัง เป็นต้น
 เกณฑ์การประเมิน
์ ระกอบดนตรี
คุณภาพดา้ นองคป

ลีลาจังหวะของดนตรี เป็นองค์ประกอบที่สาคัญเช่นเดียวกับ
องค์ประกอบอื่น ๆ ดังนั้น จึงควรฝึกสังเกตสิ่งต่อไปนี้ เช่น
• ความหนัก - เบาของจังหวะดนตรี
• กระสวนจังหวะ
• ความช้า - เร็วของจังหวะดนตรี เป็นต้น
 เกณฑ์การประเมิน
์ ระกอบดนตรี
คุณภาพดา้ นองคป
การประสานเสียง ไม่ว่าเสียงประสานจะเกิดจากเสียงเครื่องดนตรีหรือ
เสี ย งขั บ ร้ อ งก็ ต ามสามารถฟั ง และสั ง เกตลั ก ษณะต่ า ง ๆ ว่ า
มีความไพเราะหรือไม่ เช่น
• ฟังว่ามีความสนิทหูและมีความกลมกลืนกันหรือไม่
• ฟังในลักษณะภาพรวมของเสียงดนตรี หรือฟังพร้อมกัน
หลาย ๆ เสียง
 เกณฑ์การประเมิน
์ ระกอบดนตรี
คุณภาพดา้ นองคป

• ฟั ง แล้ ว มี ค วามรู้ สึ ก ว่ า เสี ย งที่ เ กิ ด ขึ้ น มี ค วามกระด้ า งบาดหู

หรือไม่
• ฟั ง แล้ ว รู้ สึ ก ว่ า สามารถจั ด แนวประสานเสี ย งได้ ดี ห รื อ ไม่
เพราะจะทาให้ดนตรีที่ฟังมีความไพเราะยิ่งขึ้น เป็นต้น
 กิจกรรม
หน่วยที่ 4 เรื่อง ลานาร้องเล่นเป็นเพลง
เรื่อง การประเมินคุณภาพของบทเพลง
 ให้นักเรียนเลือกเพลงมากลุ่มละ 1 เพลง แล้ว
ประเมินคุณภาพของบทเพลงตามหัวข้อที่กาหนด
1. คุณภาพด้านเนื้ อหา
2. คุณภาพด้านเสียง
3.คุณภาพด้านองค์ประกอบดนตรี
 มีเอกภาพ
คุณภาพ ่
เชน มีความหมาย เข้าใจงา่ ย
สรุ ป ด้านเนื้ อหา
มีจุดเด่นของเนื้ อร้องในแต่ละ
ท่อนเพลง

การประเมิน พิจารณา
ด้านเสี ยงร้อง
จาก คุณภาพ ได้แก่
คุณภาพ ด้านเสี ยง ่ งดนตรี
ด้านเสี ยงเครือ
ของบทเพลง
คุณภาพด้าน ทานองเพลง
องค์ประกอบ ได้แก่
ลีลาจังหวะของดนตรี
ดนตรี การประสานเสี ยง
 การประเมินคุณภาพ
ของบทเพลง

ภาพจาก https://www.freepik.com/macrovector