δ.ορισμÝναπρωτüκλπααταwþwαιμüνοστονπληΘυιmκüαριΘμü(:«ριυταιßαßαη.

tμ6»), üπωò
AthÝnae_δrum
Belgae-δrum
Cannae-Ξrum
divitiae-ürum
insidiae-irum
τenÝbrae-δrum ( :προσοχÞ στον τονισμü),
ενþ ÜΠα αλλÜζουν σημασßα στον τληθυιπικü, üπωò
copia-ae (:αφθονßα) Ýι copiae-arum (:στΡατιωτικÝò δυνÜμεΙò, -η«"ýΙº]1__^.^..^,.
(= τα δþρα τηò τýχηò, τα υΠÜρΧΟwα, η ΠερΙΟυσΙα,
fortýna-ae (=τýΧη) και fortunae-arum
αΜÜ και τýχεò, συμ6Üwα)
ΙßττÝτα-αε (=γρÜμμÜ του αλφαθÞτου)
και litterae-ürum [= επιστο λÞ = «eρßsτυΙα» /(συγ-)
γρÜμματα / λογοτεχνßα ß επιστÞμεòΙ (: εργÜτεò, μισθωτοß),
ορÝτα-αε (= κüποò, εργασßα) και operae-irum
«ο.Ü τα Ýξι παραπÜνω παραδεßγματα (6λÝ_
Σημεßωση: Και τα ουσ,αστ,«Ü αυτÜ κλßνοντ«,
σχ_ηματßζουν τιò πληθυwικÝò και
πε στο γ), τουτÝστι üσα απαντþwαι μüνο σε πληθυντικü σΧημαΤßζΟυν ΚαΙ
μüγο τττþσειò, ενþ
üσα απαντþνται και σε ενικü (Ýστω με Üλλη σημασßα)
τιò ενικÝò και τιò πληθυντικÝò τττþσειò,
ε. ιδιορρυθμßα στην κλßση üΙακρßνει καΙ τα
ελληνικÜ, ýßωò τα κýρια ονüματα, που ενσω,
rüυ πληθυwικü αυτþν των ονομÜτων 6λÝπε
πιο πÜνω στο
μÜτωσε η ΛατΙνικÞ ιοχ..,«α μr
Υι):
Singularis
Anchiscs1 και (σττwατα) Anchisa ',,. ,,
Ν. AenÝas και σττÜν. AenÝa
G. AenÝae AnchTsae
D. Aenθae Anchisae
AnchτsÝn και Anchisam
Α. AenÝan και Aenθam
ν. AenÝθ και (σττντατα) AenÝas AnchisÝ και Anchisi
Abl. ΑeηÝü AnchisÝ (σττντατα) και Anchisi
ΤΣημεßωση: Anchises, προφορÜ |angkτsÝsI

Singularis
Ν. AndromÝda και (σττντρα) AndromÝdÝ
G. Andromδdae ιòαι (σττντρα) AndromÝdÝs
D. AndromÝdae
Α. AndromÝdam και (ατντρα) AndromÝdan Þ AndromÝdδn
ν. AndromÝda και (σττντρα) AndromÝdÝ
Abl. AndromÝdi και (σττντρα) AndromÝdÝ

Singularis
Ν, CassiüpÝ CeryünÝs'
\ι
ΙυΙ|ΥΙυΙυ/ Cassiüpae
C, CassiüpÝs και (σιτντατα) V.JJ'V'.V Ceryünae '>'

D. Cassiüpae Geryünae
Α. CassiüpÝn και (σττwατα) Cassiüpam CeryünÝn
CeryünÝ
ν. Cassiüpe
Abl. CassiüpÝ και (ατντατα) Cassiüpa GετüηÝ
ßΣημεßωση:Το üνομα κλßνεται και κατÜ την τρßτη κλßση (6λÝπε σελßδα 30)

º0
 (_
§ingularis
Ν. Nympha και NymphÝ
Pluralis
\Ο/
υ,
G. Nymphae και NymphÝs
Nymphae
D. Nymphae
Nymphδrum
Α. Nympham και NymphÝn
Nymphis
ν. Nympha και NymphÝ
Nymphas
Abl. Nymphae
Nympha και Nymphθ
Nymphis
Ν. PersÝs1 (=ο 6ασιλιÜò,ηò ν««.εοlξΙßßΧ"*r,
C. Persae PhTdias
D. Persae PhTdiae
Α. PersÝn και (σmιτρα) Persδm
Phidiae
ν. PersÝ και (στττρα) Persδ
Phidian και PhTdiam
Abl. PersÝ και (σmιτρα) Persδ
Phτdia και (crπιrraτa) PhTdIas
PhIdia

.Η:Τ;*:#χ#;;:Η:#:¹J;,:υι""^υι,η, Μακεδονßαò περσÝαò), ο

Singutaιis
Ν. PersÝs και Persa (=ο ΠÝρσηò) Pluralis
C. Persae Persae
D. Persae PersΞrum
Α. PersÝn και Persam Persis ,ι/\
PersÝ και Persδ Persas
Αbι. PersÝ και Persδ Persae
Persis
Σημεßωση: ΠρüΚεΙται
γΙα.τ!ν κλßση του εθνικοý ονüματοò «ο πÝρσηò»,
και ÜΜα εθνικÜ ονüματα) ο« το οποßο (üπωò
σε κατοικßδιο ζþο (οπüτε ,.,ο μrr"j"οο.,
οrηυ. αρΧαγ ρωß,η, να δοθεß
προσωνυμικÜ και
üο «ßη*. ß« «singutaria tantum»).
στ, Τα ονüματα effigia, luxuria
και κατÜ την πÝμτττη κλßση (:6λÝπ.
««"*ß".ß" rχþ«δr"-r;;;; κατÜ την πρþτη αΜÜ
";r;'"'ffßΗ;f¹Ι *,
,ηr. «ιßοη'λυ ,ß,þυ
Των ονομÜτων αυτþν
¹Jf,Ι;ß¹##¹, γßυ.r«, χρη"η, ;;;;;,« τα πρωτüκλιτα, τωγ
Κυρßωò ΚαΙ μΟνωμÝν«'ß««' «"rα
τττþσεων και του «,ο'υ'υ'«ΟΟ τα πρωτüκλιτα) των ÜΜωγ
ºffißι,J"º ¸jΙß¹ιι}λlιß :χ;
, Singularis
ζ
Pturatis
-, "*τÝρα)
:

Ν. filia fßιßαe
c. fiιiae
ΙΙ;θ.lΙ, fiιidbus (:6λÝπε
ι χΗß fiιias
σημεßωση) *
ν. fßιßα filiae
Abι, fßιßα filiis και filiΞbus (:θλÝπε σημεßωση)
Σημεßωση: Η δοτικÞ ι

3¾Ι;;ßr*«;Jº,,ߺ߹ξΤßßßßξ{ßμ{{;::Η3!ºJßΙ#Ιßffi ß:º:;δ;
ß,
j¹#*
:; # ßξ¹ß¹:,ιffi ß¹ßßßß,* Jh*¹,,º.þι
11
 δ. ΟρσμÝνα δευΤερüκλιτα απατπþτπαι μüνο στον τληθυιπιχü αριθμü (:«ριυταιßα ßαη-
tum»), üπωò
arma-ürum (:ουδÝτερο)
Aryerni-ürum [:ουσιαοτικοποιημÝνοò πληΘ. αρσ.
γÝν. του επßθετου Arvernus-a-um
(=αρ6ερνü$Ι
boni-ürum [:ΠρüΚεΙτυι κυρßωò για τον πληθυντικü του αρσενικοý
γÝνουò του δευτερüκλ.
επßθετου bon us-a-u m ( = καλüò), ουσιαστι κοποι
η μÝνοΙ
domestici-ürum [:πρüκειταΙ γtα τον πληθυw. του αρσεν. του επßθετου domesτicus_a-um
(:οικεßοò, του σπιτιοý), ο οποßοò
χρησιμοποιεßται ωò ουσιαστικü]
Galli-ürum [:ουσιαστικοποιημÝνοò πληθυw. αρσεν.
γÝνουò του επßθετου Gallus-a-um
(=γαλατικüò)Ι
Germδni-ürum [:ουσιαστικοποιημÝνοò πληθυwικüò αρσεν.
γÝνουò του επßθετου cermδ-
nu§_a-um (=γερμανικüò)Ι
Craeci-ürum [:6λÝπε π!ο πÜνω σελ. 13,
γ(Ι), Craecus]
hiberna-ürum ( : ουδÝτερο)
Latini-δrum [:ουσιαστικο1. πληθυντ. αρσ.
γεν, του επßθ. Latinus-a-um (=λατινικüò)Ι
mala-ürum [:ουσιαστικ. πληθυw. ουδÝτερου
γÝνουò του επßθετου malus;a-um (=κακüò)]
Nervii-ürum
Poeni,ürum [:ουσιαοτικοπ. πληθυw. αροεν.
γÝνουò του επßθετου Poenus-a-um (=φοινι-
κικüò. καρχηδονιακüò)Ι
Romδni-ürum [:ουσιαστικοπ. πληθυw. αρσεν.
γÝνουò του ετßθετου Romδnus-a-um (=ρω-
μαßκüò)Ι,
ενþ ÜΠα αλλÜζουν σημασßα στον τληθυιπικü, üπωò
auxi]ium-ii/-i (=6οÞθεια) και αυχßΙßα-üτυπ (=g1l1χουρικü/6οηθητιχü στρÜτευμα)
Castrum-i (=φροýριο) και castra-ürum (=gτρ«rüπεδο).
stiPendiu_m,iil-l [=φüροò, εtσφορÜ, (òττρατιωτικüΦ
μισθüò] και sτipendia_ürum (=gτρq_
πωτικÞ θητεßα, μολονüτι η λÝξη στταwÜται με την ßδια σημασßα και στον ενικü αριθμλ).
supplicium-ii/-i 1:1,υιυοßα, ποινÞ, θÜνατοò) και supplicia-ürum (= προσευχÞ/-Ýò,
ικεσßα/
-εò, προσκýνηση, λατρεßα).
Σημεßιοση: Και τα ουσιαστικÜ αυτÜ κλßνοwαι σýμφωνα
με τα παραδεßγματα στιò σελßδεò
12 ΚαΙ ]3, γ(Ι), ΚαΙ γ(ΙΙ) (:γΙα την ενικÞ
γενικÞ,αrυ «"υ,.ßΙßυr», «rτßρ"ηÝßυm» kaι-«suppιi-
cium» 6λÝπε πιο κÜτω στη σελ. º6 στ), τουτÝστι üσα απαιιτþwαι
μüνο σε πληθυwικΟ οιη_
μαΤßζΟυν Πò πληθυντΙκÝò και μüνο τλþσειò, ενþ üσα απαντþ#ο, *ο, σε εγικü (Ýστω
Üλλη σημασßα) σχηματßζουν και τιò ενικÝò και τιò πληθυντικÝò τπþσειò. με

ε. Η κλßση του ονüματοò adeus» (=θεüò):

Singutaris Pluratis
Ν. deus (dii)di (και d9i)
C, dei deum και (νεüτερη) deorum
D. deo (diis) dis (και deis)
Α. deum deos
ν, dive και deus (dii}di (και dei)
Abl. deo (diis) dis (και deis)
Ση_μεßωση: 1. Η ευχÞ χληπκÞ dive απαντÜται απü την εποχÞ του Αυγοýστου
και μετÜ,
αλλÜ σπÜνια και κυρßωò σε ποιητÝò, η κλητικÞ deus και
απαντÜται) χαρακτηρßζουν τη θρησκευτι κ ( :
η'jee ιπου μüνο τρειò- φορÝò
Þ χριστιανþν σßγγραφÝων j γλþσüα.
2, ΣΠανΙüΤαΤα (:Κυρßωò αρχαßκÜ) απαντþνται τýποι:
γεν. εýικοý'dßγß, δßτ. εγικοý divo,
γεν. πληθ. diyom, δοτ. και αφαιρ. τληΘ. κατÜ τα τριτüχßπα dibus και diibus.

º5
 l. lδτρρυθμßα δηκρßνει και τα δευτερüκλπα ελληνιιÜ, ýßωò κýρα, ονüματα, που
ενσω-
μιßπιοσε η ΛατιντχÞ (σχετικÜ με τον πλÞθυw. 6λÝπÝ πιο παυ«ο στη σελ. lη) Ýτσι Ýχουμε:
Singu!aris
\ Ο',6'
Cepheus (προφ, IKÝpheusi1
Ν.
C. Cephei και (σττντερα) §epheo*
Atreuso' (προφ. |Ýtreusl) η
Atrei και (σττντερα) Atreos \\ .,,
D.
Α.
Cepheo και (στηττατα) Cjphe|
Cepheum και (σmττερα) QρΙ,eα_
Atreo και (σττντατα) Atrei
Atreum και (σττντεραj Αιrεα «α,
)1
,\
και (σmττατα) Ce_pheon (σττντατα) Arreon-
Cephel_ Atreu
Cepheo Atreo

.Ν. Perseuso' (: ο ΠερσÝαò, ο γιοò τηò ΔανÜηò) (προφ./ρÝτseυs/)

rG. Persei και (σττντερα) Perseos
\D. Perseo καΙ (σττντατα) Lerseτ
Α. Perseum και (σττντερα) Pglse3_kaι (σττντατα) Ρρτ§εαη
Perseu
Abι. Perseo

Σημεßωση α': οι παραπÜνω τýποι (:δεν απαιττþνται üλοι στα λατινικÜ κεßμενα) σχηματß
σΤηΚαν εφüΟΟν Τα ελληνικÜ ονüματα σε -eus Ýχουν κυρßωò το λατινικü τýπü,
αλλÜ ««, .ου
ελληνικü, πλην üμωò στην κλητικÞ λÞγουν πÜντοτε σε -ευ.
Σημεßωση θ': Η προφορÜ του <ιCepheus» ωò
|kÝfeJs| εßναι εντελþò λαθεμÝνη. τη λÝξη οι
Ρωμαßοι μετÝγραψαν απü τουò ΑρχαιοÝλληνεò, οι δποßοι την προφεραυ .ò
|kepι,"srl
't,η
lgu|, üπωò και οι Üλλεò δßφθογγοι τÞò Αρχαιοε}ιληνικÞò ι,υrηρχλυ
Þδη και οr.ηυ ,υδþυρω-
ΠαßΚÞ), αΠΟΤελΟýσε οýζευξη δýο φωνηεντικþν στοιχεßrυ ο. συλßα6Þι . Üλλωσrε «ß
μ,ο ο,
Ρωμαßοι την πρüφεραν διαφορετικÜ, ωò |kÝfgusi δÞλ., θα .Þ δηλrυ«υ κα| ωò «Cefeus»,
στη λατινικÞ γρÜφημα, .rου þüδ,δε το
_εφüσον 9πÞρχε φþνημÜ if|. ΣχετικÜ .þρ« μ.,ο
λατινικü σημειþνουμε πωò επρüκειτο για στοιχεßο ελαφρÜ δασýττνüο, το οπüßο
|h|
μÜλ,-
στα ελÜχιστα ακουüταν στη μÝση τηò λÝξηò.
ια. Για την ιδιορρυθμßα στην κλßση του κýριου ονüματοò Hercules, του οποßου απα-
wþΙΙΤαΙ ΚαΙ ΤΤΤþσειò κατÜτη δεýτερη κλßση [: σπÜνιüτερη ενικη
γενικη «Hercuιi» και καγογι_
κÜ ενικÞ κλητικÞ «Hercule» και στΓντερα «Hercle».πp6λ. και το επιφþνημα «mehercule»
<me (: «μÜ») * hercule (αφαιρετ.) (:
μα τον ΗρακλÞ)l. 6λÝπε στη σελßδα 30.
ι6. ΣχετικÜ με το θηλυκü üνομα «ficus» (:συκιÜ και σýκο)
º. ΑιταντÜτα| και ωò αρσενικü.
2, ΩßνεΤαΙ ΚανΟνΙΚÜ ωò δευτερüκλΙτο ουσιαστικü, πλην üμωò απαντþνται
και τττþσειò
αυτοý κατÜ την τÝταρτη κλßση (6λÝπε σελßδα η2).
, Singularis Plulalis
Ν. l ficus ß fiCi και ';rι:,§
C. ; fici και Jig15 ' ficorum και (μετνρη) ficuum
D. , fico , ficis
Α. 'lficum , f icos και fßòηε-
ν. \fice ' lIcι
Abl. ,-fico και !òιL ficis κα| ':τß,h"ò
'

20
 Ν,
§ingularis Pturalis ß {
-d
locus loca
loci και
υ

C. ιοòß ιocorum Lß
D. ιoco locis
Α. ιocum locos και loca
γ. ιoce loci και loca º/
Abι. ιoco locis

Σημεßωση: Ο πληθυw. toci στον πεζü λüγο (τηò

κλασικÞò ΛατινικÞò) ,|ßο,υο.rο,.ßται κυ-
gff gτ:.ψf]::ιr:ι:ιυ1γ":μ:ι:j,1#y
θÝμα γΙα συ(Þτηση κ.τ.τ.), ενþ ο tüL'τοποθεσßεò/τürrουò,
ß,ß,".","Ι χωρßα σε 6ι6λßα, ýλη,
ι,if
δημüσΙα αξΙþμαΤα' ΤΤαρüλ' αυτÜ διÜκριση
«rrÜ «;1;,ffil',ß'δΙ"º;r"ΙΙ;
η αυτÞ δεν τηρεßται και Ýτσι ο ιoci απαγτÜται
με τη σημαßα του loca και ο toca αντß του toci (:η κατατηξÞ
ρου Þδη στην Ινδοευξ3rr«,ºÞ Ýχει περιλητττικÞ σημασßα'««,
; ,;; ττληθυντ. του ουδÝτε-
παλιüτερη ΛατινικÞ δÞλιυνε Ýναý'τüπο στß γ,'αυrο ο τýποò Ιοòα στην
σýνολü'του, ενþ o'loci ττολλοýò τüπουò).
Ιδ. Στα ετε9ογενÞ να συμπεριληφθεß και «."Jur»
e] (= ουρανüò)], το '.ρº., |keιum| [e= κλαστü
,
οποßο: "ο
"ü.*
= ουρανüò) σχη ματßζα 1. ενι κÞ ονομα_
[º :"'#::ιι:ß*:" |:: Ιº:::º:.Cαeιυs,ß
;ι¹:ß::}::J:::,:r*º2.,πληθυντικüκατÜ,«";;;;;ß;.'}ffi
χρι τουò χριστιανικοýò χρüνουò): ;;;;¹;Φ;ß:-
Singularis Pluralis
Ν, caelum και caelus caeli
C.
.
caeli caelorum
D. caelo caelis
Α. caelum
caelos
Υ; .
caelum (και gφlgi μüνο κýριο üνομα) caeIi
Abl. caelo caelis

ιε, ΣχετικÜ με το üνομα «sestertius» (=ο

σηστÝρτιοò, ασημÝνιο
ρωμαßκü νüμισμα).
§ingularis Pluratis
Ν. sestertius
sestertii
G. sestertiia'
D. sestertio
(συνηθÝοτερα) .«ß,εψτgßòτο-
Α. :::ΕΧ;ßr.'
sestertium
sestertios
ν. (sestertie)
(sestertii)
Abl. sestertio
sestertiis

Ξ#r*:;:l,º:i::::l]º::r sestertii, γιατß πρüκειται

για σýνθετο απü τα semis

ߺ:Η,l j, : Η*';}:3χ:ß_ τιº ; ; ;;;;Ηßωþ#ß:

ι;Η:*"Ρ : :,,:Ιº ;
)το ßτοlι, «",'.j ß,,ο ßüυ «ß;iß,;' ;; ;;;;,#:
υ

;δ«: Η ff#¹ σμιßττων

η'

Η;Ι'ΗΤß;
ι
μ

l.,ß;,¹L***:}.*:γιºχ:::ι ¾9,.ρþ;;;γ
ff :"ΗΙΤ¹«::;º*ºιJ11,::"ººº],";F;;;ffi δþ;χÞ#;::#Τ;:
#r¹,ßι¹;º":ß::ßß:?^ºß;l_òεαü'sεsßεττßυmιγ*.''ιηεßß.ߺ,lß""ΙºßfrßΙΙß.
στÝρποι) κατÜ παρÜλειψη του «mille».

21
 δ, ΟρσμÝνα ΤρΙΤüΧλΠα αΠαιπþτπαι
μüνο στον πληθυιmκü αμθμü (:«pιuralia ταητυm»),
üττωò:
AlPes-ium [το οποßο σπÜνια απαιττÜται κα] στον ενικü (:στηγ
ποßηση συγηθßζεται ο εγι_
κüò ΑΙρßs-ßs)6λÝπε κλßση πιο κÜτω σελ.31, στΙ]
fores-ium (ΚαΙ σΠανΤερα στον ενικü foris-is, θλÝττε κλßση
πιο κÜτω σελ.32, σττ),
Lemovices-ι.ιm (6λÝττε κλßση πιο πÜνω
γ1)
.mΟeηßαωΙδΙ'δÝΤερΟ) [=τα περ,μετρικα τεßχη πüληò (Μαρτυρεßται και ενικÞ αφαιρετι_
κÞ moene. 8λÝπε κλßση πιο κÜτω σελ.ßΖ, οτ3)J
Pugillere-s-ψm [:ΠρüΚεΙταΙ κυρßωò για τον πληθυιπικü αριθμü του αρσεγικοý
του επßθετου Pugillaris-is-e (=qψr6r-Þ-ü, ,lr:γ γÝγουò
μπορεß να κρατηθεß χοοφτ«) ipugiιιus
-ηκλßση
(=χοýφτα) <ρυΒηυ§ 1=γροθΙÜ)' πρ6λ.
ρυgßt-ßs'=πßγμÜχοζ. γ,ο,ηυ θλÝπε πιο κÜτω
σελ.37, στ3]
SαmηtßQgßgL[:ΠρüΚεΤαι κυρßωò για ουσιαστικοποιημÝνο εθνικü
_ επßθετο απü ενικü
Samn'sΚαΙ (σΤΤνΙΟò Τ(ΤΠΟò) SamnTtis,
γεν. SamnTτis, 6λÝπε κλßση πιο κÜτω σελ.38, στ3],
ενþ Üλλα αΠÜζουν σημασßα στον ιτληθυτπιχü, üπωò:

carcer-Ýris (=φυλακÞ) και carceres-um (=αφετηρßα, 6αλ6ßδα.

σττγτατα και ο εγικüò με
τη σημασßα αυτÞ. θλÝπε κλßση πιο πÜνω
γΙ)
finis-is (=üριο) kal.fines-iuqι (=χþρα, περιοχÞ, üρια
τηò χþραò, σýνορα. 6λÝπε κλßση
πιο κÜτω σελ.31, στß)
[oPs], oPis (=6οÞθεΙα) καΙ oQ§ξ!!rι (=δýναμη, πλοýτη, δυνÜμειò
στρατιωτικÝò ι πολιτι-
κÝò'ΤΕ*---ßλßση πιο κÜτω σελffig}.
Pars-rtis (=μÝρΟò, τμÞμα, μερßδα) και ραηLει-ßυ,ηι (=πολιτικÞ παρÜταξη, πρüσωπο
ματοò, σκηνικü πρüσωπο / «ο ρüλοò». 6λÝπε κλßσηπι9 κÜτω9ý.γ, ' δρÜ_

Pater-tri§ (= πατÝραò) κα1 patres-trum (: πατρßκιο|6üυλευτßξ αΜÜ -.ßι ,

καιπαrÝρ.ξ, γερου_
σßα. 6λÝπε κλßση πιο κατω σελj7,
"r.ω.
ε, ΣΧεΤΙΚÜ Pj Την Χλßση των τριτüκfuτων κýριων ονομÜτων,
\ (:για τον πληθυντ. θλÝπε πιο πÜνω
που εισÝδυσαν στη ΛατιγικÞ
γl,Ι):

Singu!aris
§ Dido Geryoi
, Didus (συνÞθωò) και Didünis
Ceryünis
\ Dido και (ατντερα)
(σττντερα) Didδnl
Ceryüni
Dido και Didon και (μτεwρα) Didünem Geryünem
, Dido
ß rοßαοη"
Geryo
Ceryüne
-f-':ημεΙιυση: Το üνομα «Ceryo» κλßνεται και κατÜ τηγ α ' κλßση (θλÝπε
σελßδα 10).

§ingularis
Hercýlesr
Patro
Herculis και κατÜ τη 0' χλßση (σττντερα)
t{erculi Patrünis
Herculi
Patrδni
Herculem και (σmιτερα) ![erculen
Patrünem
ΚατÜ τη θ'χλßση:
ig§g¸ κδΤþγτερα) Herele Patro
*§g19-
τΣημεßωση: Patrüne
Για το «Hercules» θλÝπε και σελßδα 20

30