1

Aralin Panlipunan- Grade 3

Alternative Delivery Mode
Quarter 4- Week 7: Paglilingkod ng Pamahalaan ng mga Lalawigan sa mga Kasapi
nito
First Edition, 2020

Republic Act No. 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in
any work of the Government of the Philippines. However, prior approval of the
government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work of profit. Such agency or office may, among other things,
impose as a condition the payment of royalties.

Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand

names, trademarks, etc.) included in this book are owned by their representative
copyright holders. Every effort has been exerted to locate and seek permission to
use these materials from their respective copyright owners. The publisher and
authors do not represent nor claim ownership over them.

Published by the Department of Education

Development Team of the Module

Authors: JAHLEEL MILLET T. DELA CRUZ
ARTILOU S. AMOTILLO
Editor: Gina Q. Allaba Marites T. Escamillan
Maitelle B. Israel Geraldine S. Langcatan
Bergil G. Bateriza
Reviewers: Virgilin R. Pizarro, Aba Q. Allaba
Illustrator: Jerry C. Escol
Layout Artist: Manuel D. Dinlayan II, PDO II
Management Team:
Chairperson: Dr. Victoria V. Gazo V
Schools Division Superintendent
Co-Chairperson: Alein S. Dajay, CESE V
Asst. School Division Superintendent

Ralph T. Quirog
CES, CID
Members: Purisima J. Yap
EPS-LRMS
Evaluators:

Printed in the Philippines by Department of Education

Division of Malaybalay City
Office Address: Sayre Highway P-6, Casisang, Malaybalay City
Telefax: (088) 314-0094
Email Address: malaybalay.city@deped.gov.p

i
 3
Araling Panlipunan
Quarter 4 - Week 7
Paglilingkod ng Pamahalaan ng mga
Lalawigan sa mga Kasapi nito

This instructional material was collaboratively developed and reviewed by

educators from public and private schools, colleges, and or/universities. We
encourage teachers and other education stakeholders to email their feedback,
comments, and recommendations to the Department of Education at
action@deped.gov.ph.
 
We value your feedback and recommendations.

Department of Education • Republic of the Philippines

 

ii
 Pasiuna
Malipayong pagsalmot sa Araling Panlipunan sa Ikatulong Ang-ang,
modyul kini sa Mapatin-aw ang mga Hinungdan sa Serbisyo sa Gobyerno sa
Probinsya sa mga Miyembro niini og Mapatin-aw ang mga Katuyuan sa
Serbisyo sa Gobyerno sa mga Probinsiya nga sakop niini.
Kini nga modyul gihimo sa mga magtutudlo sa Dibisyon sa Malaybalay
City subay sa K to 12 Kurikulum giniyahan sa mga opisyales niining Dibisyon.
Kini nagtinguha nga makakat-on ang mga kabataan taliwala nga dili sila
makasulod sa eskwelahan tungod sa problema sa pandemya (Covid 19).
Pahimangno sa mga Magtutudlo:
Kini nagalangkob sa mga pamaagi aron makakat-on ang mga estudyante.
Gilauman nga inyo silang magiyahan sa paggamit niini.
Alang sa mga Tinun-an:
Kini nga modyul gihimo aron mugiya kanimo sa pagsabot sa
competency nga angay makat-unan ug mahibal-an.
Pahimangno sa mga Tinun-an:
1. Dili sulatan o hugawan ang modyul. Ang inyong mga
tubag sa mga buluhaton isulat sa inyong activity
notebook sa Araling Panlipunan o sa limpiyo nga papel.
2. Iganid sa pagtubag ang mga buluhaton.
3. Ibalik ang modyul sa maayong kondisyon sa petsa sumala
sa inyong gisabotan sa imong magtutudlo.
4. Kung adunay mga pangutana o kalibog, ayaw pagmakuli
sa pagkonsulta sa inyong magtutudlo.
Kami nanghinaot nga pinaagi niini makasinati kamo og bulawanon nga
pagtulun-an.

1
 Hibalo-i Kini
Karon hisgutan nato unsa ug nganong mahinungdanon kaayo nga
gobyerno ang maghatag og usa ka serbisyo sama sa: serbisyo sa kuryente,
serbisyo sa tubig, serbisyo sa komunikasyon, serbisyo sa kalinaw, serbisyo sa
maayong panglawas, serbisyo sa edukasyon, at serbisyo sa Imprastruktura.
Kini nga mga serbisyo sa gobyerno walay gipili, datu man o pubre.
Mahinungdanon ang papel niini sa matag tawo labi na sa atong katilingban.
Tungod kay maghatag kini kanato og maayong kaugmaon.
Niini nga modyul, gilauman ka nga:
1. makasaysay sa mga serbisyo nga gihatag sa gobyerno sa mga lumulupyo
sa mga probinsiya sa rehiyon; ug
2. makahatag sa mga katuyoan sa serbisyo sa gobyerno sa mga probinsiya
nga sakop niini.

Sulayi Kini

Pili-a sulod sa kahon ang insaktong serbisyong gidawat sa katawhan sa

probinsiya ngadto sa mga namuno niini. Isulat letra sa hustong tubag sa imong
papel o notbuk.

A. Serbisyong Imprastruktura
B. Serbisyong Pang-edukasyon
C. Serbisyo sa Maayong Panglawas

_____ 1. Pagtukod og eskuylahan ug paghatag ug eskolarsyip sa kabataan.

_____ 2. Libre nga bakuna sa mga gagmayng bata.
_____ 3. Pagsemento sa mga dalan nga gakonekto sa mga barangay sa
lungsod.
_____ 4. Pagtukod og health center sa barangay.
_____ 5. Pagbuhat og mga dalan ug tulay sa mga hilit nga lugar sa sityo.

Unang Adlaw
Aralin
Mga Serbisyo nga Panggamhanan sa mga
1 Probinsiya sa Gikalangkubang Rehiyon

1
 Subli-a Kini
Butangi og tsek ( ) ang mga pahayag nga nagpakita sa importansya sa
kagamhanan sa kada probinsiya. Isulat ang imong tubag sa imong papel o
notbuk.
1. Gahatag og libreng tambal sa mga health center.
2. Gapanalipdan sa gobyerno ang katungod sa mga tawo.
3. Sayop nga paggasto sa panalapi sa katawhan.

Kat-oni Kini
Karong adlawa atong tun-an ang nagkalain-laing panerberisyo sa atong
panggamhanan o gobyerno. Kini nga mga serbisyo para sa tanan ug ga-ihatag sa
atong kumunidad. Mao nga importante nga atong makat-unan.

Susiha Kini
Ang gobyerno usa ka organisasyon nga adunay abilidad nga maghimo ug
magpatuman og ordinansa alang sa kaayuhan sa ilang mga lumulupyo. Mao kini
ang mga serbiyong

Serbisyo sa maayong panglawas- Ang

gobyerno nag hatag og mga programa
alang sa maayong panglawas

Serbisyong pang-edukasyon- ang pinaka-

mahinungdanon aron annay makab-ot sa atong
kinabuhi mao ang kahibalo ug kini makuha nato
pinaagi sa edukasyon

Serbisyong pangkalinaw- usa ka serbisyo nga

gahatag og kahapsay aron mapadayon ang kalinaw
pinaagi sa mga pulis, sundalo ug uban

Serbisyong pangkomunikasyon- usa kini ka

serbisyo nga gihatag sa gobyerno aron dali
matawagan ang mga tawo sa mga importanteng
butang pinaagi sa teknolohiya
Serbisyong pang-imprastruktura- ang gobyerno
usab nagatabang pinaagi sa paghimo og mga dalan,

2
 pagtukod sa mga dakbalay sama sa eskwelahan,
ospital, munisipyo ug uban pa.

Serbisyong pang-enerhiya- ang gobyerno

naghimo og kooperatiba sama sa Department of
Energy (DOE). Kini naghatag og pagtugot sa mga
kooperatiba sama sa FIBECO ug BUSECO para
mahatagan og kuryente ang matag panimalay,
dakbalay ug komunidad.

Serbisyong patubig- usa ka proyekto sa gobyerno

sa matag probinsiya, lungsod o barangay ang
paghatag og sakto ug limpyo nga suplay sa tubig
nga mainom sa matag tawo pinaagi sa paghimo og
atabay, poso , reserbower, ug gripo.
Ang imong nabasa, nagpakita og mga serbisyo sa gobyerno ngadto sa mga
tawo.

Pagpauswag
Tan-awa ang mga hulagway sa ubos. Isulat ang SE kon kini serbisyong
edukasyon, SP kon serbisyo sa maayong panglawas ug SI kon serbisyong pang-
Imprastruktura. Isulat sa imong papel o notbuk ang saktong tubag.

______1. ______ 2. ______ 3.

Ikaduhang Adlaw

3
Aralin
Mapatin-aw ang mga Katuyo-an sa Serbisyo sa

2 Gobyerno sa mga Probinsiya nga sakop niini

Kat-oni Kini
Ang atong pangagamhanan adunay nagkain-laing serbisyo nga
ginahatod sa atong komyunidad ilabi na karong panahuna. Dali! Karon atong
tun-an ang mga katuyu-an sa serbisyo sa gobyerno sa mga probinsiya nga sakop
niini.

Susiha Kini

COVID 19
Ang tibouk kalibutan nakatagamtam sa Pandemic sa sakit nga gitawag og
COVID 19 .Adunay mga Front Liners ug mga ahensiya sa gobyerno nga
nagahatud sa lain-laing serbisyo sa maong sakit .

Mga Serbisyong Ga-ihatag sa Gobyerno

Serbisyong Panglawas
 ang atong mga doktor, nars, midwife ang nag-atiman sa
mga taong adunay sakit aron masigurado ang kaayuhan
ug mahalikay sa kadaut ang mga pasyente, lakip sa
serbisyo niini ang pagpatukod og mga health centers ug
paghatag og libreng tambal ug bakuna
 Ahensya sa gobyerno: Department of Health (DOH),
Technical Education and Skills Development
Authority (TESDA)
Serbisyong Pangseguridad ug Pangkalinaw
 nagmonitor sa kahapsay og kalinaw sa atong palibot ug
pagsiguro sa kaayuhan sa mga tawo
 Ahensya sa Gobyerno: Department of National Defense
(DND), Philippine National Police (PNP), Philippine
Army
Serbisyong Panginabuhi-an

4
  pagpautang og puhunan aron makasugod og gamay nga
negosyo aron makatabang sa panginahanglan tungod sa
krisis
 Ahensya sa Gobyerno: Department of Trade and Industry
(DTI), Technical Education and Skills Development
Authority (TESDA)
Serbisyong Pagpanguma - nagahatag og libreng binhi o
similya sa lain-laing mga utanon aron nga ang mga
katawhan makakuha og makatanom sa ilang panimalay
 Ahensya sa Gobyerno: Department of Agriculture (DA)
Serbisyong Pang-ayuda - sila ang naghatud sa mga hinabang
ngadto sa mga katawhan nga gikan sa atong pangagamhanan
aron siguradong mapa-abot sa mga katawhan ang maong ayuda
ngadto sa mga nanginahanglan tungod sa crisis sa COVID 19
 Ahensya sa Gobyerno: Department of Social Welfare and
Services

Pagpauswag
Gamit ang puzzle, pangita-a ang mga pulong gikan sa mga pundok sa
mga letra sa puzzle. Isulat ang imong naporma nga pulong sa imong papel o
notbuk.

M S O T A M A N U M
A K A G A W A D G A Mg
a Y S A P K A P O T Y
K T A K N O Y A M O
G O B E R N A D O R
pulong nga nakit-an:

1.___________ 2.___________ 3.___________

Ikatulong Adlaw
Aralin
Ang mga Nagdumala sa Panggamhanan sa

3 mga Probinsiya sa Gikalangkubang Rehiyon

Kat-oni Kini

5
 Hali! Atong tun-an ang mga nagkalain-laing nagdumala sa
probinsiya,syudad og barangay nga nagpatuman sa balaod sa teritoryo. Sila
adunay katakos sa paghatag sa mga panginahanglan sa mga lungsuranon nga
gisakupan niini.

Susiha Kini
Ang panggamhanang probinsiyal o gobyerno sa probinsiya naglangkob sa
mga tawo nga naay katakus sa paghatag sa mga panginahanglanun sa mga
lumulupyo sa probinsiya.
Atong ila-ilahon ang mga musunod nga mga posisyon sa probinsiya nga
nagdumala niini.

Gobernador- ang nagmando sa tibuok probinsiya.

Ang gobernador mao ang responsable alang sa
kaayuhan sa mga lumulumpyo niini.
Mayor/ Alkalde- ang namuno sa usa ka lungsod.Ang
alkalde ang gahatag og balaod o ordinansa para sa
iyang lungsod.
Konsehal – Katabang sa Mayor, Bise Mayor sa
administrasyon sa lungsod o munisipyo. Ang mga
konsehal ang kauban sa Bise- Mayor sa paghimo og
mga ordinansa.

Brgy. Chairman(Kapitan) – Tigdumala sa usa ka

barangay. Siya ang gapanalipod sa kaayohan sa usa ka
baryo. Naghatag usab siya og balaod o ordinansa sa
gipamunoan niya nga barangay.
Brgy. Kagawad- katabang sa Barangay Kapitan sa
pagdumala sa barangay. Naghimo usab og mga
proyektong pangbarangay. Ang gobyerno sa matag
probinsiya mahinungdanon alang sa pagpauswag sa
katawhan.
Ang mga tawo ang naay katakos sa pagpili kung kinsa ang ilang pagapilion
nga magdumala pinaagi sa eleksyon.
Pagpa-uswag
Ilista sulod sa kahon ang mga serbisyo sa mga nagdumala sa atong
kumunidad. Isulat sa imong papel o notbuk ang imong tubag.

6
 Komunidad Tagdumala
1. barangay
2. probinsiya
3. munisipyo o siyudad

Aralin
Ang mga Nagdumala sa atong Panggamhanan
4 sa mga Barangay nga atong Gikalangkuban

Ika-upat nga Adlaw

Kat-oni Kini
Karon atong tun-an ang mga nagkain-laing gadumala sa barangay aron
mapatuman ang mga serbisyong gikinahanglan aron magpabilin ang kahapsay
ug kalinaw sa atong kumunidad.

Susiha Kini
Ang atong barangay adunay nagkalain-laing kaabag nga mga
opisyales nga nagdumala niini aron mapatuman ang mga proyektong
pagpalambo niini ug mapabilin ang kahapsay ug kalinaw sa barangay.

Barangay Kapitan - gadumala sa usa ka

barangay og sa iyang mga ginsakupan

Konsehal-mao ang mga gasuporta sa barangay

kapitan aron mapatuman ang mga nagkalain-
laing proyekto sa barangay
Sangguniang Kabataan (SK) Chairman-
nagadumala og nagapatuman sa mga
proyektong pangkabataan sa barangay

Barangay Police Security Officer (BPSO)-

nagpatuman sa kahapsay ug kalinaw sa barangay

Barangay Health Worker (BHW)-nagapatuman

sa mga programang panglawas sa barangay ug
ginsakupan niini
Pagpa-uswag
Ipares ang Kolum A ug B. Isulat ang letra sa hustong tubag sa imong
notbuk o papel.

7
 A B
___ 1. gapatuman sa mga proyekto A. barangay kapitan
sa mga kabatan-unan
sa barangay
___ 2. gadumala sa usa ka barangay B. Konsehal
___ 3. gasuporta sa kapitan sa C. SK Chairman
pagpatuman sa mga proyekto sa
barangay
___ 4. gapatuman sa mga D. BPSO
programang panglawas
sa barangay
___ 5. gapatuman sa kahapsay ug E. BHW
kalinaw sa barangay

Ikalimang Adlaw
Aralin Mga Naglanggob sa Pagpatuman sa mga
5 Proyekto sa Gikalanggubang Barangay

Kat-oni Kini

Karon atong tun-an ang mga nagkalain-laing kumitiba aron mapatuman

ang mga proyekto sa barangay ug magpabilin ang kahapsay ug kalinaw sa
ginsakupan niini.

Susiha Kini
Ang atong barangay adunay nagkalain-laing komitiba aron
mapatuman ang nagkalain-laing proyekto sa barangay.

Committee on Clean and Green- gapatuman sa mga

programa para mapabilin ang kalimpyo sa palibot aron
mahilayo ang mga katawhan sa mga nagkalain-laing mga
sakit

Committee on Health- gapatuman sa mga proyektong

mahitungod sa panglawas

8
 Committee on Sports- gapatuman sa mga kalihokan nga
may kalambigitan sa sports

Committee on Peace and Order- gapatuman sa mga balaod

aron mapabilin ang kahapsay ug kalinaw sa barangay

Committee on Education- nagapatuman sa mga kalihukan

nga may kalambigitan sa edukasyon.

Hinumdumi Kini

Dakong tabang ang gakahatag sa gobyerno pinaagi sa mga

proyekto ug programa niining kalakip sa mga serbisyo nga ga-ihatag
sa matag ahensya ug mga panggamhanan sa probinsiya, lungsod ug
barangay. Kini naglangkob sa mga serbisyong panglawas,
pangkalinaw, edukasyon, imprastratura, pangseguridad ug uban pa.
Kinahanglan nga ang kada usa kanato maghatag og bili sa mga
serbisyo nga gihatag sa gobyerno para kanato.

Ebalwasyon
Pilia sa kahon ang saktong tubag sa mga pangutana. Isulat sa imong papel
o notebook ang saktong tubag.

___ 1. Gapatuman sa mga kalihukan nga may

kalambigitan sa sports.
___ 2. Gapatuman sa mga balaod aron mapabilin ang A. Committee on
kahapsay ug kalinaw sa barangay. Clean and Green
___ 3. Gadumala sa pagpabilin sa kalimpyo sa palibot B. Committee on
aron mapalayo sa sakit ang mga katawhan. Education
C. Committee on Health
9 D. Committee on Sports
E. Committee on Peace
and Order
 ___ 4. Gapatuman sa mga proyektong mahitungod sa panglawas.
___ 5. Gapatuman sa mga kalihukan nga may kalambigitan sa edukasyon.

Buhata Kini
Pagsulat og lima ka kumitiba nga naghatag og serbisyo sa barangay.
Isulat ang imong tubag sa papel o notbuk.

Tubag sa mga Pangutana

Sulayi Kini
Aralin 1 Aralin 2
1. B
2. C
Pagpauswag Pagpauswag
1.
3. A 1. GOBERNADOR
4. C 2. 1. SP
2. MAYOR
5. A 2. SI
3. 3. SE 3. KAGAWAD

4.
5.
Aralin 3 Aralin 4
Aralin 5
Pagpauswag Ebalwasyon
Pagpauswag
1. D
1. KAPITAN
1. C 2. E
2. GOBERNADOR 3. A
2. A
3. MAYOR 4. C
3. B
4. E 10 5. B
5. D
 Buhata Kini
Depende sa tubag sa bata

Reperensiya

K to 12 Grade 3 Araling Panlipunan Curriculum Guide 2016 Edition

https://www.slideshare.net https://tl.m.wikipedia.org https://www.pinoynewbie.com
https://quizlet.com https://philippineone.com https://images.search.yahoo.com

11
For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education – Division of Malaybalay City

Office Address: Sayre Highway P-6, Casisang, Malaybalay City

Telefax: (088) 314-0094

Email Address: malaybalay.city@deped.gov.ph