Bài 9:Tìm các điểm rốn của mặt:

x2 y2
a. 2 z = +
 

x2 y2 z2
b. + + = 1,       0
  

x2 y2
a. 2 z = + (S )
 

u 2 v2
Ta tham số hóa mặt (S) : r (u, v) = (u, v, + )
2 2

u
ru = (1,0, )


v
rv = (0,1, )


u2
 E = (ru) 2 = 1 +
2

uv u2 v2
F = (ru.rv) =  EG − F 2 = 1 + +
 2 2

v2
G = (rv) 2 = 1 +
2

1
ruu = (0, 0, )


ruv = (0,0,0)

1
rvv = (0, 0, )


u v
ru  rv = (− ,− ,1)
 

u v
ru  rv = (− ) 2 + (− ) 2 + (1) 2
 
 u2 v2
= + +1
2 2

ru  rv −u −v 1
n= =( , , )
ru  rv u 2
v 2
u 2
v 2
u 2
v2
 + +1  + +1 + +1
2 2 2 2 2 2

Khi đó:

1
L = n.ruu =
2
u v2
 + +1
2 2

M = nruv = 0

1
N = nrvv =
2
u v2
 + +1
2 2

Ta có điểm rốn của mặt đã cho thỏa:

( L : M : N ) = ( E : F : G)
 
 
 = 1 + u , uv ,1 + v 
2 2
  1 1
   2  
, 0,
 2 
 u 2
v 2
u 2
v 2

 + +1  + + 1 
 2 2 2 2 

 uv
 =0


 1 1

 u 2 v2 u 2 v2
  + + 1  + +1
2 2 2 2
 =
 u2 v2
 1 + 1 +
 2 2

 uv = 0

  1  u2  1  v2 
  2     2  = 0
1 + − 1 + (2)
    

Với u=0 thay vào (2) ta được:

1 1 v2 
−1 + =0
   2 
v2 
 1+ 2 =
 
 v =  −  2
2

 v =   ( −  ) (   )

Với u=0 thay vào (2) ta được:

1  u2  1
1 + − = 0
  2  
u2 
 1+ 2 =
 
 u =  −  2
2

 v =   ( −  ) (   )

Vậy các điểm rốn cần tìm của mặt là:

 −  −
(0,   ( −  ), ) (   ) ; (   (  −  ),, ) (   )
2 2

x2 y2 z2
b. + + = 1 (      0) (S )
  

Ta tham số hóa mặt (S) : r (u, v) = (  sin u cos v,  cos u cos v,  sin v)

ru = (  cos u cos v, −  sin u cos v,0)

rv = (−  sin u sin v, −  cos u sin v,  cos v)

 E = (ru)2 = ( cos 2 u +  sin 2 u ) cos 2 v

F = (ru.rv) = (  −  )sin u cos u sin v cos v

G = (rv)2 = ( sin 2 u +  cos 2 u )sin 2 v +  cos 2 v

ruu = (−  sin u cos v, −  cos u cos v, 0)

ruv = (−  cos u sin v,  sin u sin v,0)

rvv = (−  sin u cos v, −  cos u cos v, −  sin v)

ru  rv = (−  sin u cos 2 v, −  cos u cos 2 v, −  sin v cos v)

ru  rv = (−  sin u cos 2 v) 2 + (−  cos u cos 2 v) 2 + ( −  sin v cos v) 2

= cos v (  sin 2 u +  cos 2 u ) cos 2 v +  sin 2 v = cos v. A

( A = ( sin 2 u +  cos 2 u ) cos 2 v +  sin 2 v )

ru  rv −  sin u cos v −  cos u cos v −  sin v

n= =( , , )
ru  rv A A A

Khi đó:

 cos 2 v
L = n.ruu =
A

M = nruv = 0


N = nrvv =
A

Ta có điểm rốn của mặt đã cho thỏa: ( L : M : N ) = ( E : F : G)

  cos 2 v  

 , 0,  =
 A A
 
( ( cos 2
u +  sin 2 u ) cos 2 v, (  −  )sin u cos u sin v cos v, ( sin 2 u +  cos 2 u )sin 2 v +  cos2 v )
 sin u cos u sin v cos v = 0

 ( cos u +  sin u ) cos 2 v ( sin 2 u +  cos 2 u )sin 2 v +  cos 2 v
2 2
 =
  cos 2 v 
 A A

 sin u cos u sin v cos v = 0


 cos u +  sin u = ( sin u +  cos u )sin v +  cos v
2 2 2 2 2 2

  sin u = 0
 cos u = 0
 
  sin v = 0
 
  cos v = 0
 cos u +  sin u = ( sin 2 u +  cos 2 u ) sin 2 v +  cos 2 v
2 2
(2)
Với sin u = 0  cos 2 u = 1 thay vào pt (2) ta được :

(2)   =  sin 2 v +  cos 2 v

 ( −  ) cos 2 v =  − 
 −
 cos 2 v = 0
 −

 với sin u = 0 thì mặt không có điểm rốn.

Với cos u = 0  sin 2 u = 1 thay vào pt (2) ta được :

(2)   =  sin 2 v +  cos 2 v

 ( −  ) cos 2 v =  − 
 −
 cos 2 v =
 −
 − 2 −  − 
 cos v =   sin v = 
 −  −

  2 −  2 −  −  2 
 điểm rốn là   , 0,  
  −  − 
 

Với sin v = 0  cos 2 v = 1 thay vào pt (2) ta được :

(2)   cos 2 u +  sin 2 u = 

 (  −  ) sin 2 u =  − 
 −
 cos 2 u =
 −
 − 2 −  − 
 cos u =   sin u = 
 −  −

 2 2 −  −   −  
 điểm rốn là   , ,0
  −  − 
 

Với cos v = 0  sin 2 v = 1 thay vào pt (2) ta được :

(2)   cos 2 u +  sin 2 u =  sin 2 u +  cos 2 u

 ( −  )(cos 2 u − sin 2 u ) = 0
1
 cos 2 u =
2
2 2
 cos u =   sin u = 
2 2
 (
 điểm rốn là 0, 0,   )