Isang Masusing Banghay-Aralin sa Pagtuturo ng Araling Panlipunan 8

Kasaysayan ng Daigdig
Ang Unang Yugto ng Kolonyalismo
I. Mga Layunin
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral sa ika-8 baitang ay inaasahang:
1. Matukoy ang kahulugan ng kolonyalismo;
2. Maipaliwanag ang dahilan ng pananakop ng kanluranin sa kontinenteng Asya;
3. Masuri ang mga pangyayari sa unang yugto ng pananakop ng mga kastila sa
pamamagitan ng isang talaan;
4. Makagawa ng isang poster na nagpapakita ng epekto ng unang yugto ng
kolonyalismo sa kasalukuyang Asya.

II. Nilalaman
Paksa: Ang Unang Yugto ng Kolonyalismong Kanluranin
Kagamitan: PowerPoint Presentation, Mga larawan, laptop, projector
Sanggunian: Asya, Araling Panlipunan Grade 8, Tiamson, J. et al.,
Trinitas Publishing, Inc., #1835 E. Rodriguez Sr. Avenue Cubao 1109,
Quezon City, p. 208-211
Tinatayang oras: 60 minuto

III. Pamamaraan

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Pagganyak (Strategy: Picture Analysis
and Inquiry Based-Learning)

(Ipakita ang mga larawan gamit ang Powerpoint

Presentation o PPT at magtanong sa mga mag-aaral
tungkol sa nilalaman o nais ipahiwatig ng mga ito
na magbbigay ideya sa pokus ng aralin)

Watawat po ng Portugal ma’am.

Ano ang nasa larawan?

Tama!
 Watawat po ng Espanya

Ano naman ito, ano ang nasa larawan?

Tama!

Mga manlalayag po maam

Ano naman ang ipinapakita ng nasa larawan?

Magaling!

Nagpapakita po ito ng karahasan na tila

agawan po ng teritoryo dahil sa
pagkakaiba po ng kanilang pananamit,
tiyak na may isa sa kanila ang dayo
lamang.
Ano naman ang ipinapakita ng larawang ito?
 Base sa aking pagkakaintindi maam ay
ito’y nagpapakita ng pananakop ng mga
Tama! Napakalalim naman ng iyong sagot. bansang Portugal at Spain.

Ngayon, mula sa mga larawang naibigay ano kaya

ang relasyon nila sa isa’t-isa?

Sa tingin ko po maam ay ang mga

manlalakbay po ay ang mga portuguese
at kastila, at kung anumang lugar ang
kanilang nadidiskobre ay aangkinin nila
na magdudulot ng karahasan sapagkat
hindi isusuko ng mga naninirahan sa
Ano pa? isang lugar ang kanilang tirahan at pag-
aari sa mga dayo lamang. 

May kaugnayan po siya sa pananakop

maam.

Ang unang yugto ng kolonyalismo maam.

Ano sa tingin niyo ang ating topiko ngayong araw?

Tama! Meron nga. Ano pa?

Ang kolonyalismo ay ang tuwirang
Very good! pananakop ng isang bansa sa iba pa
upang mapagsamantalahan ang yaman
Mula sa huling larawang aking ipinakita, magbigay nito o makuha rito ang iba pang
ng depinisyon sa salitang kolonyalismo.  pangangailangan ng mananakop.

Ito po ay ang pagpapalawak ng kanilang

sakop.  

Tama! Sino pa ang gustong sumagot?

Tama! Ang kolonyalismo ay tumutukoy sa
pagtatamo ng mga lupain upang matugunan ang
layuning pangkomersiyal at panrelihiyon ng isang
bansa. 

Sa kalagitnaan ng ating leksyon ay mas magiging

maliwanag sa inyo ang tunay na kahihinatnan ng
salitang kolonyalismo, kung bakit mayroon ito, ang
mga kaganapan, at ang naging epekto nito sa mga
bansang pinilit sakupin,

Simula noong Panahon ng Lumang Bato hanggang Dahil sa yamang likas at yaman ng
ika-16 na siglo, ang Asya ay hindi napasailalim sa kasaysayan nila maam.
anumang bansa ng ibang kontinente. Sa panahong
iyon, ang Asya ang itinuturing na
pinakamahalagang kontinente sa daigdig. 

Bakit kaya?

Tama! Dahil sa kontinenteng ito nagmula halos

lahat ng kaalaman at kabihasnan. 
Humina na po ang Asya at may
Nagbago ito pagpasok ng ika-16 na siglo, sapagkat kinalaman po ang mga taga-kanluran.
ang kapangyarihan ay biglang nalipat sa kabilang
dako ng daigdig. Ang matayog na kasaysayan ng
Asya ay unti-unting napangibabawan ng pagsibol
ng kapangyarihan at impluwensiya ng kanluran. 

Ano kaya ang maaaring nangyari?

Tingin ko po ay dahil sa kanyang

Ngayon, dumako tayo sa mga Portuges. dedikasyon sa paglalayag.
Pinangunahan ng Portugal ang mga bansa sa
Europa sa paggalugad sa mga rehiyon ng daigdig.
Ang mga ekspedisyon ay sinuportahan ni Prinsipe
Henry na binansagang “The Navigator”.

Bakit siya tinawag na The Navigator o sa tagalog ay

Ang Manlalayag?
Bumuo siya ng grupo ng mga astronomo
at eksperto sa paglalayag upang matuloy
ang kanyang mga plano.
Tama! Tinawag siyang Ang Manlalayag dahil sa
kanyang inspirasyong ipinagkaloob sa paglalayag.
Kanila itong kinilala sa pamamagitan ng
pagkakaloob sa kanya ng pangalang ito. 

Ano ang kanyang ginawa?

Dahil sa likas ng Yaman ng Kontinente
maam. 

Sinimulan ito sa paligid ng mga dalampasigan ng

Aprika kung saan aabot sa 50 ekspedisyon ang
naipadala. 

Ano kaya ang meron sa Aprika at umabot sa 50

ekspedisyon ang naipadala?

Tama!
Kasunduang Tordesillas maam.
Noong 1947, sinakop ng Portugal ang Cape of
Good Hope sa may katimugang Aprika sa
pangunguna ng manlalakbay na si Vasco de Gama
(1469-1524).

Pagkatapos nito, sumiklab ang mahigpit na

tunggalian sa pagitan ng Portugal at Espanya sa
sasakuping mga teritoryo. Kung kaya’t napilitan si
Papa Alexander VI noong 1943 na hatiin ang
daigdig para sa Espanya at Portugal. 

Ano ang tawag sa kasunduang ito?

Ang imperyo ay tinutukoy bilang "isang

Tama! Ito ang paghahati na nagdidikta ng kung ano samahan ng mga bansa o mga tao na
ang mga lupain lamang ang maaring tuklasin at pinamamahalaan ng isang emperador o
iba pang makapangyarihang pinuno o
angkinin ng bawat bansa. 

Noong 1512, nagsimulang magtatag ng mga
kolonya sa Asya ang Portugal nang sakupin nito
ang Moluccas o Spice Islands, kabilang na ang
Siam, Java, at Macao.
pamahalaan, ng karaniwan ay isang
teritoryo na mas malawak ang saklaw sa
isang kaharian, tulad ng dating
Imperyong Britaniko, Imperyong
Pranses, Imperyong Ruso, Imperyong
Bisantino o Imperyong Romano."

Sa pagpapalawak at pananakop na ginawa ng mga

Portuges, hindi kasama sa kanilang unang adhikain
ang pagtatayo ng imperyo.

Ano nga ba ang imperyo?

Itinuring po silang pirata at agad-agad

Magaling! na sinalakay ng hukbong Portuges
upang samsamin ang mga kalakal o dala
Ang orihinal nilang adhikain ay ang makalikha ng nito.
sistematiko at epektibong sandatahan, politika, at
kultura sa kanilang sakop na mga bansa. Subalit
noong ika-16 na siglo ay tuluyang nakontrol ng
mga Portuges ang kalakalan sa India na siyang
nagbigay daan upang higit na makilala ang
Kung ano po ang kanilang bansa o
produktong Asyano sa Europa. lupang natutuklasan ay kanilang
sinasakop.
Dahil sa pagkakasakop ng Portugal sa India,
nakontrol din nito ang Dagat Indian.

Ano sa tingin niyo ang nangyayari kapag naglayag

Pare-parehong mayaman sa likas na
ang mga barko ng walang pahintulot ng Portuges?
yaman at kasaysayan maam.

Opo maam, kaya nga po sila sumakop

Ang ganitong sitwasyon ay nagpatuloy hanggang ng mga lupain upang palakasin ang
ika-20 na siglo. kanilang kapangyarihan sa pamamagitan
ng pagpapalawak ng kanilang
Ano ang napapansin niyo sa mga sinanakop ng sinasakupan.
bansang Portugal?

Tama, nagsimula sila sa Aprika hanggang sa

umabot sila sa Asya. Kanilang sinakop ang mga Nagkaroon po ng pagpwepwersa na
kontinenteng ito. humantong sa digmaan.

Ano ang pagkakatulad ng mga bansang ito?

Nakinabang ba sila dito?

Hindi po maam dahil pamana po ito ng
mga ninuno at pagkakakilanlan natin po
ito bilang isang bansa.

Hindi po maam sapagkat ipapalaganap

lamang po nila ang mga bagay na
pagbibigay puri at kapangyarihan sa
kanilang sariling bayan at tayo ay
Tama! Ano pa ang nangyari upang makamit nila patuloy na maabuso at papahirapan.
ang kanilang ninanais sa mga bansang ito?

Dahil ayaw nilang isuko ang kanilang kayamanan at

pag-aari sa mga dayuhan.

Kayo ba gugustuhin niyo bang ibigay at ang inyong

mga ari-arian at iniingatang mga kultura para
lamang sa kanila?

At nanaisin niyo bang pamunuan kayo ng mga

dayuhan?
Tama!

B. Paglinang sa Aralin (Strategy:

Graphic Organizer) 

A. Ipakompleto sa mga mag-aaral

ang talaan.  

1. Ito ay gawaing pang-isahan. 

2. Magpalabas ng isang piraso ng papel at
ballpen. 
3. Ipaayos ang talaan na makikita sa screen. 
Gawin ito sa loob ng limang minuto. 
4. Pagkatapos ang inilaang oras para sa
aktibidad.  Pumili ng dalawang mag-aaral
na magbahagi ng kanilang sagot. 
5. Pakunan ng litrato ang sagutang papel at ipasa
sa ibibigay na google drive link sa inyong group
chat.

Activity 1: PUNAN MO AKO

Panuto: Ang mga parirala sa loob ng kahon ay ang
mga kaganapan sa pananakop ng mga kastila.
Ayusin sila sa pamamagitan ng paglalagay ng
impormasyon sa manlalakbay na kinabibilangan
nito.
Simula ng Pangongolonya
Natuklasan ang Haiti at Tortuga
Itinatag ang kutang La Navidad
Sinakop ang Amerika
Hinanap ang Isla ng Cuba sa Timog
 Ako po maam,
B. Pagkatapos ng limang minuto, Naglakbay noong 1519
magtawag ng mag-aaral upang Sinuportahan ni Haring Felipe II
ibahagi ang kanilang mga Naglakbay tungo sa Spice Islands
kasagutan.  Sinakop ang Pilipinas
Napaslang noong taong 1521
Unahin nating punan ang mga kaganapan sa
panahon ni Christopher Columbus.

Tama, Ang unang ekspedisyon, na nagsimula

noong Agosto 1492, ay may kasamang tatlong
barko - ang sikat na Nina, Santa Maria, at Pinta. Sila po ang naging susi upang
Napag-usapan ng mga Lokal na Indiano ang magkaroon ng access ang mga Espanya
sa mga lugar na ito, para mapalawak at
pagkakaroon ng isla ng Cuba sa timog, at hinanap mapalakas ang kanilang kapangyarihan.
ito ni Columbus. Sa panahon ng ekspedisyon, sina
Haiti at Tortuga ay natuklasan. Ang mga lupang ito
ay idineklara na pag-aari ng mga monarkong
Espanya, at ang kuta ng La Navidad ay itinatag sa
Haiti. Noong 1550, dahil sa patuloy na mga
ekspedisyon, tuluyan ng nagapi ng Espanya ang
malaking bahagi ng ngayon ay Hilaga at Timog
Amerika Lawak ng mga lupaing ito maam na
mapagkukunan ng mga iba’t ibang likas
Sinong gustong magbahagi ng sagot para kay na yaman na maaaring pagkakitaan at
Ferdinand Magellan? gamitin sa sarili nilang bayan maam.
Ang Pilipinas ay mayaman  sa mineral at
iba pang likas-yaman habang ang
 pinakamahalagang likas na yaman ng
Amerika ay ang mapagkukunan ng tubig,
agrikultura, hayop, kagubatan, aquaculture,
hydrocarbons at mineral.

Noong taong 1519 po, nagsimulang maglakbay si

Ferdinand Magellan, sinuportahan ni Haring Felipe Nagpapakita po ito ng kasakiman at
II ng Espanya, patungo sa Spice Islands. Hindi ito panlalamang, inabuso ang mga katutubo at
narating ni Magellan, bagkus, siya ay napadpad sa ang kanilang mga pag-aari. Inalipin ang
mga kapuluang ngayon ay kilala bilang Pilipinas. mga orihinal na nagmamay-ari ng mga
Dito siya napaslang noong taong 1521. Sa lupain.
pagdating naman sa Pilipinas ni Miguel Lopez de
Legazpi noong 1565, tuluyan ng naging kolonya ng
Espanya ang bansa. Ang pagiging kolonya ng
Pilipinas ay nagtapos lamang noong 1898.

Ano ang naging papel nina Columbus at Magellan Mayroon pong mabuti at hindi mabuting
sa unang yugto ng kolonyalismo? naging epekto ng kolonyalismo sa Asya.

Sa madaling salita, naging madali para sa kanilang Naging mataas ang kalidad ng
kalusugan ng mga katutubo maam.
bansa ang maipagpatuloy at mapagtagumpayan ang
kanilang layunin sa pananakop ng mga lupain.

Ano ang mga natuklasan nila sa mga lupaing ito na

nagbigay ng pagkakataon para sa kanilang Napaunlad din ang teknolohiya maam.
magpursigi pa sa pangongolonya?

Nagbago ang sistemang pampolitika po

natin maam.
Ano ang kaugaliang sinasalamin ng kanilang
ginawang pananakop?

Ang mga buhay po na naibuwis sa

panahon ng mga kastila mapalaya
Tama! lamang ang ating bansa ay isang pag-
alala ng sakit at kalupitan nila sa atin.
Ngayon pag-uusapan naman natin ang mga inisyal Dahil walang maglalakas ng loob mag-
na epekto ng unang yugto ng kolonyalismo. alay ng buhay kung hindi ganito kagrabe
ang kanilang ipinadanas sa atin.
Ano sa tingin ninyo ang naging epekto ng
Sang-ayon po ako sa naging tugon ng
kolonyalismo sa Asya? aking kamag-aral. Puro paghihirap at
pang-aabuso ang kanilang naging
paalala sa kanilang pananatili sa ating
bansa.
Kung gayon, magbigay nga kayo ng naging
magandang epekto nito sa Asya.

Tama, dahil sa mga bagong kaalaman at gamot na

dinala sa ating kontinente.

Ano pa?
Maunlad at malayang lupain ang Asya
noon, ngunit nang ika-16 na siglo ay
Tama! Kasabay nito ay natuto din tayong gamitin biglang humina ito dahil sa pagdating ng
kolonyalismong kanluranin.
ang mga makabagong makinaryang ating nagagamit
sa pagpapaunlad ng ating ekonomiya.

Ano pa? Ano naman ang naging epekto nito sa Pwinersa po nilang kuhanin ang
proseso o sa uri ng gobyerno mayroon tayo? kanilang mga likas na yaman, sakupin
ang kanilang mga lupain, abusuhin ang
mga mamamayan at palaganapin ang
kanilang adhikain sa mga taong
Tama, dahil sa pagdating ng mga dayuhan, mas
naninirahan sa lupang nais nilang
naging sentralisado ang dating hiwahiwalay na mga sakupin.
teritoryo. Ito ang mga naging daan upang mabuo
ang mga estado.
Kung ikukumpara, higit sa mabuting epekto ng
kolonyalismo, mas nangibabaw ang negatibong
mga epekto nito sa mga bansang nasakop. Ilagay
natin ang ating mga posisyon dito bilang isang
bansang kanilang sinakop, ano ang mga nakikita at
napag-aaralan niyong negatibong epekto nito sa sa mga nagbuwis ng buhay, taon-taon
atin?
Tama! Sino pa?
Tama kayo mga bata.
Analysis (Strategy: Inquiry-Based Learning
and Experiential Learning) 
Paghambingin ang naging kalagayan ng
kontinenteng Asya bago at pagkatapos ng ika-16
na siglo.
Ano ang ginawa ng mga kanluranin upang
pahinahin ang Asya?
Nabanggit namin po kanina ang tungkol
po ipinagdiriwang ang mga bayaning
nagbuwis ng buhay para sa ating bansa
nung panahon ng Kastila kung kaya’t
masasabi kong habang inaalala natin
ang ating mga bayani, hindi matatanggal
ang pait at sakit sa puso na naging
dahilan ng kanilang pagkamatay.
Ako po ma’am, tingin ko po
nakalimutan na rin po natin sa panahon
ngayon ang sakit na kanilang dinulot
sapagkat ating niyayakap ang mga
bagay na kanilang iniambag sa ating
buhay na nakikita at ginagawa ngayon
sa kasalukuyan.
Ang unang yugto ng kolonyalismo ay
nakapokus sa pananakop sa Aprika,
Amerika at Asya ng mga bansang
Portugal at Espanya. Ang dahilan ng
kanilang pananakop ay upang palakasin
ang kanilang pwersa sa aspeto ng

Tama, maraming buhay ang nawala at pangarap na
naudlot dahil sa sapilitang pagpasok ng mga
dayuhan.
Daan taon man ang dumaan, sa tingin niyo ba
makakalimutan na rin ba ng mga tao sa ating bansa
ang sakit na dinulot ng kolonyalismong kanluranin?
kultura, ekonomiya, politika at ng
sandatahan. Maraming ekspedisyon ang
kanilang ginugol upang marating ang
kanilang pinakalayunin, hindi man nila
narating ang naaayon sa kanilang plano
ngunit ang mga lupat naabot nila ang
nakapagbigay sa kanila ng yaman at
pagkakataong ipakita ang kanilang
kapangyarihan. Nagdulot ito ng mga
digmaan ngunit sa pagtatapos ay linisan
din nila ang mga lupang sinakop at nag-
iwan ng mga ala-alang magpahanggang
sa ngayon ay nananatili at
napapakinabangan.

Tama, may punto ka at nakikita kong lubos mong

pinapahalagahan ang kanilang sakripisyong ginawa
para sa ating bansa.

Sino pa ang may sagot?

Tama, may punto ka. Pareho kayong may

ipinaglalaban. Ang sakit ay nandyan ngunit huwag
nating hayaang ito ang bumulag sa atin na tingnan
din ang magagandang bagay na naiambag nila na
napapakinabangan natin tayon.

Abstraction (Strategy: Key Point Summary) 

 Ilagom ang mahahalagang puntong nabanggit
sa klase. Magtawag ng mag-aaral upang ibuod
ang napag-aralan sa klase. 

Tungkol saan ang unang yugto ng kolonyalismo?

Ano-ano ang mga bansa sa kanluran ang nanakop

sa Aprika, Amerika at Asya.

Ano ang kanilang dahilan sa pananakop?

Nagtagumpay ba sila sa kanilang layunin?

Very good! Tama lahat ng iyong sinabi. Ang

panahong ito ay bahagi ng kasaysayang patuloy na
maituturo at maipapahayag sa pagdaan ng panahon.
Nakamarka na ang kaganapang ito sa lahat.

C. Pangwakas na Gawain (Application) 

(Strategy- Poster Making) 

Panuto: 

1. Gumuhit ng isang poster na nagpapakita ng

epekto ng unang yugto ng kolonyalismo sa
kasalukuyang Asya.
2. Pagkatapos, ipaliwanag ito gamit ang dalawa
o tatlong pangungusap. 
3. Ilagay ang output sa A4 size na papel. Kunan ito
ng litrato.  
4. Ipasa ito sa Biyernes (February 11, 2022)
gamit ang google drive link na maipapadala sa
inyong group chat. 

Rubric sa Paggawa ng Poster

Di- Kahanga Katangga
Pagtatangka
KRAYTIRYA pangkaraniwan hanga tanggap Puntos
(10 puntos)
(25 puntos) (20 puntos) (15 puntos)

Paksa  Angkop at
May
eksakto ang May maliit Walang
kaugnayan sa 
kaugnayan sa  na kaugnayan kaugnayan
paksa
paksa

Pagkamalikhain  Gumagamit
Gumagamit
ng kulay at
ng maraming
iilang Makulay
kulay Hindi
kagamitan subalit hindi tiyak
at kagamitan na makulay
na may ang kaugnayan
may kaugnayan sa
kaugnayan  sa
paksa
paksa

Kalidad ng   Di-pansinin,

Nakapukaw
ginawa di
ng interes at Makatawag Pansinin ngunit di
nakapukaw
tumatatak sa  pansin makapukaw  isipan
ng interes at
isipan
isipan

Kalinisan Maganda, malinis, Ginawa ng Mabilisan ang

at kahanga-hanga Malinis mabilisan paggawa at
ang pagkakagawa ngunit di marumi marumi

Inihanda ni: Binigyang pansin ni:

MARIA MICAELA MANDAC MS. FRANCES LOWIE C. VICENTE

Pre-Service Teacher Resource Teacher