Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 20

Cash-Flow-ს ხარისხობრივი და რაოდენობრივი ანალიზი

b) ხარისხობრივი (სტრუქტურული) ანალიზი

g) რაოდენობრივი (კოეფიციენტური) ანალიზი

a) ალგორითმული აგება და ანალიზი – amocanebi eqselSi

mokle gaxseneba-mimoxilva: Cash-Flow-s ZiriTadi elementebi

fuladi nakadebis moZraobis angariSgeba


1 ianvari – 31 dekemberi / 20 - - weli
fuladi nakadebi saoperacio saqmianobidan
momxmareblebisgan miRebuli fuladi saxsrebi
moTxovnebis dafarviT miRebuli fuladi saxsrebi
sxva Semosuli saoperacio fuladi nakadebi
momwodeblebze gadaxdili fuladi saxsrebi
gadaxdili xelfasebi
gadaxdili gadasaxadebi
gadaxdili sadazRvevo Senatanebi
sxva gasuli saoperacio fuladi nakadebi
miRebuli da gacemuli avansebi
fuladi saxsrebis wminda cvlileba (zrda/kleba) saoperacio saqmianobidan

fuladi nakadebi sainvesticio saqmianobidan


grZelvadiani aqtivebis (ZiriTadi saSualebebis, aramaterialuri aqtivebis)
SeZenaze gadaxdili fuladi saxsrebi
grZelvadiani aqtivebis (ZiriTadi saSualebebis, aramaterialuri aqtivebis)
gayidviT miRebuli fuladi saxsrebi
fasiani qaRaldebis (aqciebis) da wilebis SeZenaze gadaxdili fuladi
saxsrebi
fasiani qaRaldebis (aqciebis) da wilebis gayidviT miRebuli fuladi
saxsrebi
gacemuli sesxebi / obligaciis SeZena
ukandabrunebuli sesxebi
miRebuli procentebi da dividendebi
sxva Semosuli sainvesticio fuladi nakadebi
sxva gasuli sainvesticio fuladi nakadebi
fuladi saxsrebis wminda cvlileba (zrda/kleba) sainvesticio saqmianobidan

fuladi nakadebi safinanso saqmianobidan


fasiani qaRaldebis (aqciebis) emisiiT miRebuli fuladi saxsrebi
fasiani qaRaldebis (aqciebis) gamosyidvaze gadaxdili fuladi saxsrebi
aRebuli sesxebi / obligaciis gamoSveba
dafaruli sesxebi
kapitalSi damatebiTi Senatanebi
gadaxdili procentebi da dividendebi
sxva Semosuli safinanso fuladi nakadebi
sxva gasuli safinanso fuladi nakadebi
fuladi saxsrebis wminda cvlileba (zrda/kleba) safinanso
saqmianobidan
fuladi saxsrebis jamuri wminda cvlileba (zrda/kleba)

fuladi saxsrebis naSTi saangariSgebo periodis dasawyisSi

fuladi saxsrebis naSTi saangariSgebo periodis bolos

sabaziso
dabegvramde mogeba/zarali maCvenebeli
+ arafuladi xarjebi (cveTis/amortizaciis xarji,
daricxuli procentebi, savaluto kursTaSorisi
zarali, ZiriTadi saSualebebis realizaciiT
I donis koreqtirebebi
miRebuli zarali da sxva)
/arafuladi muxlebi/
_ arafuladi Semosavlebi (savaluto kursTaSorisi
mogeba, ZiriTadi saSualebebis realizaciiT
miRebuli mogeba da sxva)
_ maragebis zrda
+ maragebis kleba
II donis koreqtirebebi
_ debitoruli davalianebebis zrda
/sabrunavi kapitalis
+ debitoruli davalianebebis kleba
cvlileba/
+ kreditoruli davalianebebis zrda
_ kreditoruli davlianebebis kleba

_ gadaxdili procentebi (+miRebuli procentebi) III donis koreqtirebebi


_ gadaxdili dividendebi (+ miRebuli dividendebi) /`dublirebadi~
_ gadaxdili mogebis gadasaxadi /sxva sagadasaxado sainvesticio da safinanso
xarji/ nakadebi/

Sedegobrivi
wminda cvlileba (zrda/kleba) saoperacio
maCvenebeli
saqmianobidan
Cash-Flow-s ხარისხობრივი analizi:

• fuladi nakadebis angariSgeba (e.w. qeS flou) da, gansakuTrebiT, misi


ZiriTadi Sedegobrivi maCvenebeli _ fuladi nakadebis jamuri wminda
cvlileba _ aris nebismieri biznessubieqtis erT-erTi sabaziso-sakvanZo
gadaxdisunarianobis indikatori, vinaidan swored igi gviCvenebs kompaniis
naRdi fuladi saxsrebis gamomuSavebis ara marto arsebul dones, aramed
mis samomavlo potencialsac, rac erT-erTi mniSvnelovani orientiria
investorebisa da kreditorebisaTvis Sesabamisi gadawyvetilebebis
misaRebad. kerZod, ,,fuladi nakadebis angariSgeba saSualebas iZleva,
Sefasdes kompaniis wminda aqtivebSi momxdari cvlilebebi, misi finansuri
struqtura (likvidobisa da gadaxdisunarianobis CaTvliT) da kompaniis
unari, droulad moaxdinos reagireba fuladi saxsrebis raodenobriv
mxareze" (bass 7). Tumca, meore mxriv, SesaZloa kompaniis fuladi
nakadebis didi odenobiT naSTis arseboba srulebiTac ar miuTiTebdes
efeqtian finansur marTvaze, Tu aseTi fuladi resursi ar iqna sworad
da mizanmimarTulad gamoyenebuli mogebis regenerirebis mizniT.

• fuladi nakadebis angariSgeba da Sesabamisi fuladi ,,mimoqcevis” codna


mniSvnelovania ara mxolod wminda angariSgebiTi TvalsazrisiT, aramed
igi SeiZleba gamoyenebuli iqnes aseve kompaniis samomavlo saprognozo
gaTvlebisaTvis, rogorc investirebis saSemfaseblo instrumenti. kerZod,
rodesac vaxdenT sainvesticio proeqtebis SemuSavebas, analizsa da
Sefasebas, gaangariSebiT manipulaciebSi viyenebT swored ara imdenad
saaRricxvo mogebis maformirebel sidideebs _ Semosavlebs da xarjebs,
ramdenadac ,,qeS flous” wminda fulad nakadebs.

• fuladi saxsrebis struqturaSi gansakuTrebuli yuradReba unda


mivaqcioT saoperacio fulad nakadebs, radgan swored isini warmoadgenen
gamomuSavebuli likviduri nakadebis formirebis mTavar wyaros. Tu
biznesi moklebulia saoperacio nakadebis generirebis unars, mas
gauWirdeba erTi mxriv investireba, xolo meore mxriv dafinansebis
damatebiTi wyaroebis mozidva, saWiroebis SemTxvevaSi. Sedegad, cxadia,
Semcirdeba Tavis mxriv investorebisa da kreditorebis ndoba mocemuli
kompaniisadmi.
• saoperacio saqmianobis dadebiTi wminda fuladi nakadi SeiZleba
miuTiTebdes kompaniis mzard saoperacio aqtiurobas da pozitiurad unda
Sefasdes, xolo uaryofiTi saldo, piriqiT, arasasurvelia. Tumca
gasaTvaliswinebelia ramdenime faqtori, rodesac SesaZloa uaryofiTi
saoperacio saldo ar iyos sarisko, magaliTad damwyebi biznesisaTvis
(Start-up), ekonomikuri Sokis pirobebSi an axal bazrebze SeRwevis dros.
amasTan, fuladi nakadebis analizisas mniSvnelovania imaze dakvirveba,
uaryofiTi saoperacio saldos dafinanseba xdeba upiratesad
sainvesticio nakadebiT, Tu upiratesad safinanso nakadebiT. am mxriv
didi mniSvneloba aqvs kompaniis kapitalis struqturis analizs da
kapitalis Rirebulebas.

• sainvesticio saqmianobis dadebiTi wminda nakadis codna mniSvnelovania


ramdenime zegavlenis Sesafaseblad. kerZod igi SeiZleba miuTiTebdes,
rom a) kompania zrunavs likvidobis gazrdaze (magaliTad, realizacias
ukeTebdes aralikvidur aqtivebs); b) afinansebs saoperacio saqmianobis
uaryofiT saldos. uaryofiTi wminda sainvesticio nakadebis arseboba ki
SeiZleba gviCvenebdes da miuTiTebdes: a) kompaniis zrdis tendencias
kapitaluri xarjebis gadidebis gziT; b) e.w. sainvesticio qonebis
dagrovebaze.

• fuladi nakadebis uwyisi saSualebas iZleva, gamoTvlil iqnes e.w.


Tavisufali naRdi fuladi nakadi, rac warmoadgens sxvaobas saoperacio
saqmianobis fuladi nakadebis wminda cvlilebasa da sainvesticio
saqmianobis kapitalur xarjebs Soris da gviCvenebs, Tu ramdenad SeuZlia
kompanias saoperacio saqmianobiT gamomuSavebuli nakadebiT moaxdinos
sainvesticio aqtiurobis gazrda, anu kapitaluri xarjebis dafinanseba
[Tavisufali fuladi nakadi = wminda saoperacio fuladi nakadebi _
sainvesticio saqmianobis gamavali fuladi nakadebi]. calkeul
SemTxvevebSi, Tavisufali fuladi nakadis qveS moiazreba, aseve, wminda
saoperacio fuladi nakadebi ara mxolod kapitaluri xarjebis, aramed
dividendebis gamoklebiTac. meore mxriv, Tavisufali naRdi fuladi
nakadis maCvenebeli aris investorTaTvis mniSvnelovani sazomi, rac
miuTiTebs imaze, Tu ramdenad SeiZleba hqondes kompanias ,,sakmarisi
fuli” Tavisi ZiriTadi operaciebisa da kapitaluri xarjebis (nakadebis)
dafinansebis Semdgom, raTa uproblemod miiRon investorebma TavianTi
kuTvnili bizneswili dividendebis saxiT.
• safinanso saqmianobis wminda fuladi nakadis dadebiTi maCvenebeli
SeiZleba miuTiTebdes dafinansebis gazrdis tendenciaze, rac pozitiuri
SeiZleba iyos, Tu misi zrda biznesis aqtiurobis zrdis Tanxvedrilia
da iyos negatiuric, Tuki sakuTar da mozidul kapitals Soris
Camoyalibdeba uaRresad arasasurveli Tanafardoba. aseve, meore mxriv,
dadebiTi nakadi SeiZleba asaxavdes im realobas, rom kompanias ar
hyofnis sakuTari fuladi saxsrebi da iZulebulia gazardos nasesxebi
resursi, ramac momavalSi SeiZleba gamoiwvios aRniSnuli nakadebis
,,daminuseba”, sasesxo gadasaxdelebis Semdgomi zrdis gamo.

• safinanso saqmianobis wminda fuladi nakadis uaryofiTi maCvenebeli


SeiZleba warmoiqmnas im SemTxvevaSic, rodesac kompania metismetad
orientirebulia aqtiur sadividendo politikaze da axdens
raodenobrivad mniSvnelovani Tanxebis mimarTvas dividendebis gacema-
ganawilebaze, rac SeiZleba sxvadasxva faqtoriT iyos ganpirobebuli
(kompaniis finansuri strategia, sabazro Rirebulebis zrdis primati,
aqcionerTa midgomebi da gadawyvetilebebi da a.S.). im SemTxvevaSi,
rodesac adgili aqvs biznesidan fuladi nakadebis intensiur da aqtiur
,,gawovas” dividendebis saxiT, warmoiqmneba e.w. aqselirebuli gadineba,
rac cxadia uaryofiTad SeiZleba aisaxos kompaniis ,,qeS flouze” da,
mTlianobaSi, reinvestirebis procesze.

• erTmaneTs unda SevadaroT saoperacio, sainvesticio da safinanso


saqmianobidan gamomuSavebuli fuladi nakadebi da Sesabamisi ,,gasvlis’’
mimarTulebebi, raTa analizi gavukeToT fuladi nakadebis struqturas
da moZraobis ZiriTad veqtorebs. struqturul analizTan erTad,
aucilebelia gavaanalizoT da SevafasoT calkeuli saqmianobebis
mixedviT Semosuli da gasuli nakadebis naSTebis wminda cvlilebebi
imisaTvis, rom kargad davinaxoT maTi moZraobis dinamika.

• ucxouri valutiT warmoebuli operaciebis sixSiris SemTxvevaSi,


yuradReba unda mieqces savaluto kursis cvlilebis zegavlenas fulad
saxsrebsa da maT ekvivalentebze, raTa gamoiricxos fuladi nakadebis
gadaxraTa cdomilebis riskebi.
• kargad unda davakvirdeT fuladi nakadebis saqmianobis saxeobaTa
calkeul elementebs ori momijnave wlis mixedviT imisaTvis, rom
davadginoT, xom ara aqvs adgili romelime punqtTan mimarTebiT nakadebis
arsebiT, e.w. ,,naxtomisebur’’ cvlilebas (gadaxras zrdis an klebisken) da,
arsebobis SemTxvevaSi, gamovikvlioT gadaxris warmomSobi mizezebi.

• mniSvnelovania aseve e.w. gauTvaliswinebeli fuladi nakadebis analizi


da mxedvelobaSi miReba, romlebic marTalia droebiTi xasiaTisaa da ar
iZleva amomwurav informacias realur fulad Semosavlebsa da
gasavlebze, magram SeiZleba calkeul SemTxvevebSi did gavlenas
axdendes kompaniis fuladi nakadebis moZraobis erTian ,,suraTze’’.

• saukeTeso SemTxvevaSi, sasurvelia Sida analitikuri miznebisaTvis


kompaniam Seadginos fuladi nakadebis moZraobis angariSgeba orive _
pirdapiri da iribi meTodiT, rac mas saSualebas miscems erTi mxriv
moaxdinos nakadebis detaluri vertikaluri da horizontaluri analizi,
meore mxriv _ mogebisa da wminda fuladi nakadebis Sedareba likvidoba-
ukugebis urTierTmimarTebis SefasebisaTvis.

• biznesis gadaxdisunarianobis da dinamikuri analizis mizniT,


gansakuTrebuli yuradReba unda mieqces e.w. istoriul fulad nakads.
istoriuli fuladi nakadi warmoadgens kompaniis wlebis ganmavlobaSi
gamomuSavebuli fuladi nakadebis dinamikur erTobliobas, romelic misi
kreditunarianobis Sefasebis erT-erTi sando indikatoria, risTvisac,
xSir SemTxvevaSi, iyeneben fuladi nakadebis gasaSualebul maCveneblebs.

• kompaniis fuladi nakadebis Sefasebis erT-erT arsebiT elements e.w.


fuladi nakadebis ,,xarisxi’’ warmoadgens, romelic ganisazRvreba ori
ZiriTadi faqtoriT: 1. fuladi nakadebis gamomuSavebis resursi (Tu
ramdenad regularuli da ganmeorebadia naRdi fuladi Semosavlebis
formireba); 2. fulad nakadebze moTxovna (rogoria moTxovna samuSao
kapitalze, ZiriTadi kapitalis ganaxlebaze, sesxebis refinansirebaze,
dividendebis gadaxdaze da a.S.). maRali xarisxis fulad nakadebad,
Cveulebriv, iTvleba saoperacio saqmianobis dadebiTi fuladi nakadebi,
radgan isini dakavSirebulia realizaciis zrdis faqtorTan da
regularul da ganmeorebad Semomaval fulad nakadebTan. aseve, maRali
xarisxis fulad nakadebad iTvleba iseTi komponentebi, romlebic
warmodgenilia mimdinare an uaxloesi periodis realuri fuladi
nakadebiT. SedarebiT dabali xarisxis fulad nakadebs ki miekuTvneba:
erTjeradi operaciiT gamomuSavebuli fuladi nakadebi, damfuZnebeli
partniorebis damatebiTi Tanxebis investireba kapitalSi, fiqsirebuli
aqtivebis gayidviT miRebuli fuladi nakadebi, sesxis aRebiT
formirebuli fuladi nakadebi da sxva msgavsi wyaroebi. biznesSi
investorebi da gansakuTrebiT kreditorebi upiratesobas aniWeben iseT
kompaniebs, romlebsac gaaCniaT ,,xarisxiani’’ fuladi nakadebi.

• dadebiTi fuladi nakadebis paralelurad, aucilebeli da mniSvnelovania


uaryofiTi fuladi nakadebis sistematizacia da analizi. kerZod,
analizisa da Sefasebis procesSi calke unda gamoiyos yvela
mimarTulebis uaryofiTi fuladi nakadi, Seswavlili iqnes maTi
gamomwvevi mizezebi, dadgindes aseTi nakadebi erTjeradi Tu
regularuli xasiaTisaa, xom ar aris isini uCveulod maRali
mniSvnelobis, ramdenad kontrolirebadia menejmentis mxridan da a.S.

• fuladi nakadebis analizisa da Sefasebis dros aseve mxedvelobaSia


misaRebi, Tu ganviTarebis romel etapze imyofeba kompania – danergvis,
zrdis, simwifis Tu recesiis, radgan sxvadasxvaa TiToeul etapze
fuladi nakadebis ,,qcevis’’ kanonzomierebani calkeuli saqmianobis
saxeobebis mixedviT.

Cash-Flow-s რაოდენობრივი analizi:


fuladi nakadebis koeficientebi miekuTvneba kompaniis finansuri
mdgomareobis Sefasebisa da, Sesabamisad, misi finansuri statusis gansazRvris
specifikur finansur indeqsebs gamomdinare iqedan, rom finansur koeficientTa
aRniSnuli jgufi ZiriTadad eyrdnoba fuladi saxsrebis moZraobis
angariSgebas da, misi xarisxobrivi Sefasebis paralelurad, gvexmareba wminda
fuladi nakadebis raodenobrivi analizis ganxorcielebaSi aRniSnuli
indeqsebi erTmaneTTan akavSirebs fuladi nakadebis calkeul komponentebs da,
amasTan erTad, ukavSirdeba sabalanso da mogeba-zaralis angariSgebaTa
calkeul sabaziso maCveneblebs (aqtivebs, realizacias, wminda mogebas da sxv.),
riTac xels uwyobs kompaniis finansuri mdgomareobis kompleqsur Sefasebas.
aRniSnuli finansuri indeqsebi axasiaTebs biznesSi wminda fuladi nakadebis
gamomuSavebis realur unars da maTi gamoyenebiT sxvadasxva gamavali fuladi
nakadebis potenciuri dafarvis SesaZleblobas. amasTan erTad, unda
gaviTvaliswinoT, rom fuladi nakadebis finansuri indeqsebis gamoyeneba da
maTi analitikuri Sefaseba unda warmoebdes kompaniis likvidobisa da saqmiani
aqtiurobis koeficientebis (gansakuTrebiT, safinanso ciklis) jgufebTan erTad
da maTTan koordinaciaSi, radgan isini qmnian biznesis Tavisebur ,,likvidur
triadas’’ da sxvadasxva kuTxiT gviCveneben biznesis likviduri nakadebiT
gajerebulobis dones. fuladi nakadebis koeficientebis gamoTvla umTavresad
efuZneba wminda saoperacio fuladi nakadebis maCvenebels, radgan swored mis
sididezea damokidebuli sxva tipis (sainvesticio da safinanso) fuladi
nakadebis formirebisa da gamoyenebis SesaZlebloba, xolo meore mxriv wminda
saoperacio fuladi nakadebi iTvleba yvelaze maRali xarisxis fulad
nakadebad. amasTan, wminda saoperacio fuladi resursi gansazRvravs biznesis
saoperacio masStabs da sxvadasxva valdebulebaTa realuri (sakaso) dafarvis
potencials. finansuri indeqsebis mocemul jgufSi Semavali koeficientebi
pirobiTad SeiZleba davyoT sam jgufad: a) sakuTriv fuladi saxsrebis
angariSgebasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis indeqsebi; b) sabalanso
angariSgebasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis indeqsebi; g) mogeba-zaralis
angariSgebasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis indeqsebi.
A
a) fuladi saxsrebis angariSgebasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis
indeqsebi:
1. Tavisufali fuladi nakadebis koeficienti (Free Cash Flow Ratio)
Tavisufali fuladi nakadi

wminda saoperacio fuladi nakadi

Tavisufali fuladi nakadi, rogorc viciT, warmoadgens sxvaobas wminda


saoperacio fulad nakadebsa da sainvesticio saqmianobis gamaval fulad
nakadebs (kapitalur xarjebs) Soris da gviCvenebs ZiriTadi saqmianobiT
gamomuSavebuli fuladi saxsrebis potencials, dafaros kapitaluri fuladi
nakadebi. rac ufro maRalia Tavisufali fuladi nakadis maCvenebeli wminda
saoperacio fulad nakadTan mimarTebiT, miT ufro meti Tavisufali fuladi
resursi rCeba kompanias kapitaluri xarjebis dafinansebisa da mimdinare
saoperacio amocanebis naRdi fuladi saxsrebiT uzrunvelyofisaTvis.

2. safinanso da saoperacio nakadebis Tanafardobis


koeficienti (External Financing Index Ratio)
wminda safinanso fuladi nakadi
wminda saoperacio fuladi nakadi

mas aseve gare dafinansebis koeficientic ewodeba, radgan igi asaxavs


wminda safinanso fuladi nakadebis mimarTebas wminda saoperacio fulad
nakadebTan. safinanso fuladi nakadebi ki, rogorc viciT, dakavSirebulia
kompaniis kapitalis struqturis cvlilebasTan sasesxo (an saemisio)
instrumentebis gamoyenebiT. rac ufro maRalia aRniSnuli koeficienti, miT
ufro metadaa kompania damokidebuli gare dafinansebis fuladi nakadebis
gamoyenebaze.

3. saoperacio nakadebis generirebis koeficienti (Cash Generating Power Ratio)


wminda saoperacio fuladi nakadi

wm. saoperacio nak. + wm. sainvesticio nak. + wm. safinanso nak.

gamomdinare iqedan, rom wminda saoperacio fuladi nakadebi iTvleba


yvelaze ,,xarisxian’’ fulad nakadebad, radgan maTzea damokidebuli sxva
fuladi nakadebis dafarvis SesaZlebloba, amitom didi mniSvneloba aqvs aseTi
nakadebis generirebis unars. amasTan, yuradReba unda mieqces wminda
sainvesticio da safinanso fuladi nakadebis maCveneblebs, romlebic calkeul
SemTxvevebSi SeiZleba iyos uaryofiTi niSniT. zogadad, indeqsis maRali
mniSvneloba iTvleba pozitiur maCveneblad.

4. fuladi dividendebis dafarvis koeficienti (Cash Dividend Cover Ratio)


wminda saoperacio fuladi nakadi

gadaxdili fuladi dividendebi

aRniSnuli finansuri indeqsi gviCvenebs kompaniis SesaZleblobas, wminda


saoperacio fuladi nakadebiT SeZlos dividendebis dafarva. amasTan,
igulisxmeba mxolod fuladi saxiT gasacemi dividendebi, radgan swored isinia
dakavSirebuli naRdi fuladi saxsrebis gamoyenebasTan. mocemuli koeficientis
msgavsia aseve dividendebis dafarvis koeficienti im gansxvavebiT, rom
ukanasknel SemTxvevaSi wminda saoperacio fuladi nakadebis nacvlad
gamoiyeneba wminda mogebis maCvenebeli, xolo fuladi dividendebis nacvlad –
rogorc fuladi, aseve arafuladi dividendebi, m.S. dividendebis sanacvlod
aqciebis an wilobrivi monawileobis gazrdis SeTavazeba. indeqsis mniSvneloba
gviCvenebs, Tu ramdenad SeuZlia gamomuSavebul wminda saoperacio fulad
nakads dafaros fuladi saxiT gasacemi dividendebi.
b) sabalanso angariSgebasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis indeqsebi:
5. aqtivebis efeqtianobis koeficienti (Cash Flow to Total Assets Ratio)
wminda saoperacio fuladi nakadi
(%)
aqtivebis saSualo sidide
mocemuli finansuri indeqsi asaxavs kompaniis aqtivebis gamoyenebis unars,
moaxdinos naRdi fuladi nakadebis gamomuSaveba saoperacio biznes
aqtivobebidan, saangariSgebo periodSi. igi aZlevs kompaniis menejments
SesaZleblobas, Seafasos da gansazRvros ramdenad iqneba xelmisawvdomi naRdi
fuladi nakadebi samomavlo operirebisaTvis. sxvagvarad, igi uCvenebs kompanias
da mis dainteresebul mxareebs, ramdenad efeqtianad iyenebs kompania Tavis
saoperacio aqtivebs naRdi fuladi saxsrebis mobilizebisaTvis. Tavisi
Sinaarsobrivi interpretaciiT igi msgavsia aqtivebis rentabelobis
koeficientisa, Tumca gamoTvlisas aqcentirdeba mxolod fulad nakadebze.
sasurvelia, aRniSnuli indeqsis rogorc dinamikaSi ganxilva, aseve saSualo
seqtorul maCvenebelTan Sedareba (aseTis arsebobis SemTxvevaSi).

6. valdebulebaTa dafarvis koeficienti O(Cash Flow to Debt Ratio)


wminda saoperacio fuladi nakadi
(%)
valdebulebebis saSualo sidide

koeficienti asaxavs wminda saoperacio fuladi nakadebiT kompaniis


valdebulebebis dafarvis unars. rac ufro maRalia mocemuli indeqsis
mniSvneloba, miT ufro maRalia biznesis ,,savalo datvirTvis’’ Semcirebisa da
valdebulebaTa gastumrebis potenciali. finansuri indeqsis gamoTvlisas ar
xdeba valdebulebaTa dayofa mimdinare da grZelvadian valdebulebebad, Tumca,
calkeul SemTxvevebSi, gamoiyeneba aseve ,,gaxleCili’’ koeficienti. mimdinare
valdebulebebTan mimarTebiT gamoyenebisas igi axlosaa absoluturi
likvidobis koeficientTan. amasTan, SesaZloa wminda saoperacio fuladi
nakadis nacvlad gamoviyenoT Tavisufali fuladi nakadis maCvenebeli, rac
gamoricxavs gamaval sainvesticio nakadebs da, cxadia, Seamcirebs indeqsis
mniSvnelobas.

g) mogeba-zaralis angariSgebasTan dakavSirebuli fuladi nakadebis


indeqsebi:
7. fuladi nakadebis marJis koeficienti (Cash Flow Margin Ratio)
wminda saoperacio fuladi nakadi
(%)
realizacia
fuladi nakadebis marJis koeficienti erTmaneTTan akavSirebs ,,qeS flous’’
da mogeba-zaralis angariSgebis komponentebs da, Tavisi Sinaarsobrivi
interpretaciidan gamomdinare, axlos dgas mogebaTa marJebis maCveneblebTan im
gansxvavebiT, rom mogebis nacvlad iyenebs wminda saoperacio fuladi nakadebis
maCvenebels. indeqsis maRali mniSvneloba gulisxmobs imas, rom kompania
efeqtianad axdens gayidvebis ,,konvertirebas’’ naRd fulad nakadebSi.
maCvenebelTa dinamikaSi ganxilva saSualebas iZleva, moxdes kompaniis
grZelvadiani trendebis gansazRvra.

8. wminda fuladi nakadis koeficienti (Cash Flow to Net Income Ratio)


wminda fuladi nakadi

wminda mogeba
zemoT ganxiluli koeficientebisagan gansxvavebiT, romlebic iyeneben
wminda saoperacio fuladi nakadis maCvenebels, mocemuli finansuri indeqsi
eyrdnoba wminda fuladi nakadis maCvenebels, romelic moicavs samive saxeobis
(saoperacio, sainvesticio da safinanso) fuladi nakadebis wminda sidides.
aRniSnuli dakavSirebulia imasTan, rom wminda mogebas unda Seupirispirdes
swored jamuri wminda fuladi nakadi. Tuki koeficientis mniSvneloba 1-ze
naklebia, es niSnavs, rom kompania gamomuSavebs imaze nakleb naRd fulad
nakadebs, vidre axdens wminda mogebis generirebas da piriqiT. wminda fuladi
nakadi, rogorc viciT, biznessubieqtis likvidobis sazomia, xolo wminda
mogeba – saqmianobis efeqtianobis sazomi. mocemuli koeficienti kargi
indikatoria swored orive sazomis Sesapirispireblad da biznesSi arsebuli
problemebis gamosavlenad, risTvisac saWiroa ufro detaluri analizis
warmoeba. aseve, principulad mniSvnelovania aRniSnuli indeqsis mniSvnelobis
wina periodTan Sedareba.
SevniSnoT da xazi gausvaT imas, rom fuladi nakadebis finansuri
indeqsebis gamoTvlisas, iseve rogorc sxva finansuri koeficientebis
gaangariSebisas, ar unda movaxdinoT maTi ,,Sablonuri’’ gamoyeneba.
gaviTvaliswinoT isic, rom wminda saoperacio nakadis maCvenebeli sakvanZo
indikatoria, Tumca misi dabali an uaryofiTi mniSvnelobisas kompania SeiZleba
dadges ,,finansuri trilemis’’ winaSe, kerZod: 1. moizidos sesxebi, rogorc
biznesis dafinansebis wyaro; 2. mimarTos kapitalSi damatebiTi investirebebis
ganxorcielebas; 3. mzardi da Warbi uaryofiTi saoperacio fuladi nakadebis
gamo Sewyvitos ekonomikuri saqmianoba. amasTan erTad, finansuri indeqsebis
gamoTvlisas mxedvelobaSia misaRebi biznessubieqtis saqmianobis specifika,
funqcionirebis etapi, kapitaluri proeqtebis gamoyenebis intensivoba,
gauTvaliswinebeli fuladi nakadebi da sxva faqtorebi.
saCvenebeli amocana 1:

Sps `qeS-floum~ saangariSgebo periodSi gadaxorciela Semdegi operaciebi:


operacia 0: fulis sawyisma naSTma Seadgina 30 000 lari.
operacia 1: ganxorcielda kapitalSi damfuZnebelTa damatebiTi
Senatanebi TanxiT 40 000 lari.
operacia 2: SeZenili iqna saqoneli kreditSi RirebulebiT 25 000
lari.
operacia 3: myidvelisagan miRebuli iqna avansi 15 000 lari.
operacia 4: kompaniis mier gaweuli iqna reklamis xarji 5 000 lari.
operacia 5: realizebuli iqna saqoneli kreditSi RirebulebiT
50 000 lari.
operacia 6: a) daricxuli iqna Sromis anazRaureba TanxiT 12 000
lari;
b) saangariSgeblo periodSi gadaxdili iqna xelfasebis
mxolod naxevari.
operacia 7: kompaniis mier dafaruli iqna kreditoruli
davalianebis mxolod nawili TanxiT 19 000 lari
(operacia 2).
operacia 8: aRebuli iqna 3 wliani sabanko sesxi (wliuri 13%-iT)
20 000 lari.
operacia 9: ganxorcielda realizebuli saqonlis Camowera
TviTRirebulebiT 8 000 lari.
operacia 10: daifara kompaniis kuTvnili debitoruli davalianebis
nawili TanxiT 37 000 lari (operacia 5).
operacia 11: momwodeblisaTvis gadaxdili iqna avansi 3 000 lari.
operacia 12: gadaxdili iqna kompaniis damfuZnebelTa dividendebi
9 000 lari.
operacia 13: SeZenili iqna ZiriTadi saSualebebi (sawarmoo
danadgarebi) RirebulebiT 65 000 lari.
operacia 14: daricxuli iqna ZiriTad saSualebebze cveTa 7 000 lari.
operacia 15: ganxorcielda ZiriTadi saSualebebis nawilis
realizacia kreditSi 22 000 lari.
operacia 16: Camoiwera gasuli ZiriTadi saSualebebis
TviTRirebuleba 15 000 lari.
operacia 17: Camoiwera gasuli ZiriTadi saSualebebis dagrovili
cveTa 4 000 lari.
operacia 18. anazRaurebuli iqna realizebuli ZiriTadi
saSualebebis Rirebuleba TanxiT 18 000 lari.
operacia 19: a) daricxuli iqna sesxze gadasaxdeli procenti 1 600
lari;
b) saangariSgeblo periodSi gadaxdili iqna sesxis
procentis mxolod naxevari.
operacia 20: kompaniam gadaixada SeZenili auditoruli momsaxurebis
Rirebuleba 10 000 lari.

logikuri TanmimdevrobiTi ,,algoriTmiT” SevadginoT:


1. aRricxvis mTavari Jurnali;
2. mTavari sabuRaltro registri;
3. sacdeli balansi;
4. sabalanso angariSgeba;
5. mogeba-zaralis angariSgeba;
6. fuladi nakadebis angariSgeba (pirdapiri meTodi);
7. fuladi nakadebis angariSgeba (iribi meTodi).
1. aRricxvis mTavari Jurnali
operacia d k operacia d k
1. fuli 40 000 11. gadaxdili avansi 3 000
kapitali 40 000 fuli 3 000
2. saqoneli 12. gadasaxdeli
25 000 9 000
dividendebi
kred. davalianeba 25 000 fuli 9 000
3. fuli 13. ZiriTadi
15 000 65 000
saSualebebi
miRebuli avansi 15 000 fuli 65 000
4. reklamis xarji 5 000 14. cveTis xarji 7 000
fuli 5 000 Zir. saS. cveTa 7 000
5. realizebuli 15. debitoruli
saqoneli (deb. 50 000 davalianeba 22 000
davalianeba) (Zir. saS.)
Semosavali sxva arasaop.
50 000 22 000
realizaciidan Semosavlebi
6. a) Sromis anaz. 16. sxva arasaop.
xarji 12 000 Semosavlebi 15 000
(TviTR. Camowera)
gadasaxdeli ZiriTadi
12 000 15 000
xelfasebi saSualebebi
b) gadasaxdeli 17. Zir. saSualebebis
xelfasebi 6 000 cveTa 4 000
(cveTis Camowera)
fuli sxva arasaop.
6 000 4 000
Semosavlebi
7. kred. davalianeba 19 000 18. fuli 18 000
fuli deb. davalianeba
19 000 18 000
(real. Zir. saS.)
8. fuli 19. a) saprocento
20 000 1 600
xarji
grZelvad. sesxi gadasaxdeli
20 000 1 600
procentebi
9. realiz. b) gadasaxdeli
saqonlis 8 000 procentebi 800
TviTRirebuleba
saqoneli 8 000 fuli 800
10. fuli 20. sakonsultacio
37 000 10 000
xarji
deb. davalianeba 37 000 fuli 10 000

2. mTavari sabuRaltro registri


fuli
operaciis Sinaarsi operaciis Sinaarsi
d k
sawyisi naSTi 30 000
kapitalSi Senatani 40 000 5 000 reklamis xarji
miRebuli avansi 15 000 6 000 gadaxdili xelfasebi
20 000 19 000 kreditoruli
grZelvadiani sesxi
davalianebis dafarva
debitoruli 37 000 3 000
gadaxdili avansi
davalianebis dafarva
debitoruli 18 000 9 000
davalianebis dafarva gadaxdili dividendebi
(Zir. saS.)
65 000 ZiriTadi saSualebebis
SeZena
800 gadaxdili procentebi
10 000 sakonsultacio (audutis)
xarji
130 000 117 800
12 200
saboloo naSTi 42 200

danarCeni angariSebi d k
25 000 8 000
saqoneli (maragebi)
17 000
kapitali 40 000
19 000 25 000
kreditoruli davalianeba
6 000
miRebuli avansi 15 000
reklamis xarji 5 000
50 000 37 000
debitoruli davalianeba
13 000
Semosavali realizaciidan 50 000
xelfasis xarji 12 000
6 000 12 000
gadasaxdeli xelfasebi
6 000
grZelvadiani sesxi 20 000
realizebuli saqonlis TviTR. 8 000
gadasaxdeli dividendebi 9 000
65 000 15 000
ZiriTadi saSualebebi
50 000
cveTis xarji 7 000
debitoruli davalianeba 22 000 18 000
(Zir. saS.) 4 000
4 000 7 000
dagrovili cveTa
3 000
15 000 22 000
sxva Semosavlebi 4 000
11 000
gadaxdili avansi 3 000
saprocento xarji 1 600
800 1 600
gadasaxdeli procentebi
800
sakonsultacio xarji 10 000

3. sacdeli balansi
d k
fuli 12 200
maragebi 17 000
kapitali 40 000
kreditoruli davalianeba 6 000
miRebuli avansi 15 000
reklamis xarji 5 000
debitoruli davalianeba 13 000
Semosavali realizaciidan 50 000
Sromis anazRaurebis xarji 12 000
gadasaxdeli xelfasebi 6 000
grZelvadiani sesxi 20 000
realizebuli saqonlis 8 000
TviTRirebuleba
gadaxdili dividendebi 9 000
ZiriTadi saSualebebi 50 000
cveTis xarji 7 000
debitoruli davalianeba 4 000
(Zir. saS.)
dagrovili cveTa 3 000
sxva Semosavlebi 11 000
saprocento xarji 1 600
gadaxdili avansi 3 000
gadasaxdeli procentebi 800
sakonsultacio xarji 10 000
151 800 151 800

4. sabalanso angariSgeba
fuli 42 200 kreditoruli davalianeba 6 000
maragebi 17 000 miRebuli avansi 15 000
debitoruli davalianeba 13 000 gadasaxdeli xelfasebi 6 000
gadaxdili avansi 3 000 gadasaxdeli procentebi 800
debitoruli davalianeba
4 000 grZelvadiani sesxi 20 000
(Zir. saS.)
ZiriTadi saSualebebi 50 000 kapitali 40 000
dagrovili cveTa -3 000 gaunawilebeli mogeba 38 400
aqtivebi 126 200 valdebulebebi da kapitali 126 200

5. mogeba-zaralis angariSgeba
Semosavali realizaciidan 50 000
realizebuli saqonlis
8 000
TviTRirebuleba
mimdinare mogeba 42 000
reklamis xarji 5 000
xelfasis xarji 12 000
cveTis xarji 7 000
sakonsultacio xarji 10 000
saoperacio mogeba 8 000
sxva Semosavlebi (mogeba Zir. 11 000
saS. realizaciidan) (22000 _ (15000 _ 4000))
sxva xarjebi (daricxuli
1 600
procentebi)
mogeba dabegvramde 17 400
mogebis gadasaxadi 2 610
wminda mogeba 14 790

6. fuladi nakadebis angariSgeba (pirdapiri meTodi)


saoperacio saqmianoba sainvesticio saqmianoba safinanso saqmianoba
ZiriTadi
Semosavali kapitalSi
37 000 saSualebebis (65 000) 40 000
realizaciidan Senatani
SeZena
ZiriTadi
momwodeblisaTvis
(19 000) saSualebebis 18 000 aRebuli sesxi 20 000
gadaxdili Tanxebi
realizacia
xelfasebis dividendebis
(6 000) (9 000)
gadaxda gadaxda
reklamis xarjis procentebis
(5 000) (800)
gadaxda gadaxda
auditis xarjis
(10 000)
gadaxda
miRebuli avansi 15 000
gadaxdili avansi (3 000)
wminda 9 000 wminda (47 000) wminda 50 200
saoperacio sainvesticio safinanso
zrda/kleba zrda/kleba zrda/kleba
fulis sawyisi naSTi 30 000
fulis saboloo naSTi 42 200 (9000 _ 47000 + 50200 + 30000)

7. fuladi nakadebis angariSgeba (iribi meTodi)


saoperacio saqmianoba sainvesticio saqmianoba safinanso saqmianoba
ZiriTadi
mogeba kapitalSi
17 400 saSualebebis (65 000) 40 000
dabegvramde Senatani
SeZena
ZiriTadi
aRebuli
cveTis xarji 7 000 saSualebebis 18 000 20 000
sesxi
realizacia
daricxuli dividendebis
1 600 (9 000)
procentebi gadaxda
mogeba Zir. saS. procentebis
(11 000) (800)
realizaciidan gadaxda
gadasaxdeli
6 000
xelfasebis
[12000 _ 6000]
cvlileba
maragebis (17 000)
cvlileba [25000 _ 8000]
debitoruli (16 000)
davalianebis [(50000 _ 37000)
cvlileba + 3000]
kreditoruli 21 000
davalianebis [(25000 _ 19000)
cvlileba +15000]
wminda wminda wminda
saoperacio 9 000 sainvesticio (47 000) safinanso 50 200
zrda/kleba zrda/kleba zrda/kleba
fulis sawyisi naSTi 30 000
fulis saboloo naSTi 42 200 (9000 _ 47000 + 502000 + 30000)

saCvenebeli amocana 2:

mocemuli gvaqvs kompaniis fuladi nakadebis angariSgeba da balansisa da


mogeba-zaralis angariSgebaTa sakvanZo finansuri monacemebi. maTi gamoyenebiT
movaxdinoT fuladi nakadebis finansuri indeqsebis gamoTvla da
interpretireba gavukeToT miRebul Sedegebs.
/aTasi lari/
weli 1 weli 2
fuladi nakadebis angariSgeba:

wminda mogeba 50 95
cveTa 275 320
savaluto kursTaSorisi Semosavali (20) (55)
cvlileba moTxovnebSi (zrda) (35) (30)
cvlileba maragebSi (zrda) (45) (25)
cvlileba sxva mimdinare aqtivebSi (kleba) 50 135
cvlileba kreditorul davalianebaSi (kleba) (55) (10)
wminda saoperacio fuladi nakadi 220 430

kapitaluri proeqtebis dafinanseba (420) (540)


sxva kompaniis wilis SeZena (15) (70)
ZiriTadi saSualebebis gayidva 25 40
wminda sainvesticio fuladi nakadi (410) (570)

aRebuli sesxebi 285 245


sesxis ZiriTadi Tanxis dafarva (70) (95)
kapitalSi damatebiTi investireba 40 65
gadaxdili dividendebi (30) (55)
wminda safinanso fuladi nakadi 225 160

jamuri wminda fuladi nakadi 35 20


fulis sawyisi naSTi 10 45
fulis saboloo naSTi 45 65

sabalanso angariSgeba:

mimdinare aqtivebi 1 680 1 575


fuli 45 65
moTxovnebi 640 690
maragebi 820 750
sxva mimdinare aqtivebi 175 70
fiqsirebuli aqtivebi 3 520 3 370
sxva grZelvadiani aqtivebi 1 600 1 595
sul aqtivebi 6 800 6 540
mimdinare valdebulebebi 950 1 200
grZelvadiani valdebulebebi 4 400 3 800
sul valdebulebebi 5 350 5 000
partniorTa kapitali 1 450 1 540
sul valdebulebebi da kapitali 6 800 6 540
mogeba-zaralis angariSgeba:

realizacia 5 380 5 780


TviTRirebuleba 4 280 4 430
saerTo mogeba 1 100 1 350
saoperacio xarjebi 800 860
saoperacio mogeba 300 490
arasaoperacio Semosavlebi 80 25
arasaoperacio xarjebi 330 420
wminda mogeba 50 95

amoxsna:
Cash Flow0 (FCF) = 220 – 420 = - 200 430 – 540 = - 110
Cash Flow1 = - 200/220 = -0,9 -110/430= -0,3
Cash Flow2 = 225/220 = 1,02 160/430 = 0,37
Cash Flow3 = 220/35 = 6,3 430/20 = 21,5
Cash Flow4 = 220/30 = 7,3 430/55 = 7,8
Cash Flow5 = 220/6800 (%) = 3,2% 430/6540 (%) = 6,6%
Cash Flow6 = 220/5350 (%) = 4,1% 430/5000 (%) = 8,6%
Cash Flow7 = 220/5380 (%) = 4,1% 430/5780 (%) = 7,4
Cash Flow8 = 35/50 = 0,7 20/95 = 0,2

rogorc gaangariSebebidan Cans, uaryofiTi mniSvnelobisaa Tavisufali


fuladi nakadis maCvenebeli (Cash Flow0) orive momijnave wels, rac gazrdil
gamaval kapitalur nakadebze miuTiTebs, anu sxvagvarad, kompaniis mier
gamomuSavebuli wminda saoperacio fuladi nakadi ar aris sakmarisi
kapitaluri xarjebis dasafaravad (amasve adasturebs Cash Flow1 da Cash Flow3-is
mniSvnelobebi). Cash Flow3, anu wminda saoperacio fuladi nakadis xvedriTi wonis
maCvenebeli gazrdilia ara mxolod Sesabamisi saoperacio nakadebis gazrdis,
aramed amasTan wminda fuladi nakadis Semcirebis xarjze, rac Tavis mxriv
gamowveulia uaryofiTi wminda sainvesticio nakadiT. aRniSnulma ganapiroba
damokidebulebis gazrda gare dafinansebis fulad nakadebze (kerZod,
gazrdilia moziduli sesxebis komponenti, Tumca dinamikaSi Semcirebulia Cash
Flow2, radgan mozidul sesxebs emsaxureba sesxis ZiriTadi Tanxis dafarvis
gazrdili nakadebi, rac niSnavs Semcirebul wminda safinanso fulad nakads
rogorc absoluturad, aseve fardobiTad). wminda saoperacio fuladi nakadebi
daaxloebiT 7-jer aRemateba gadaxdili fuladi dividendebis odenobas da
TiTqmis ar Secvlila, rac gazrdili saoperacio nakadebis proporciulad
gacemuli dividendebis gadidebaze miuTiTebs. rac Seexeba Cash Flow5, Cash Flow6
da Cash Flow7 koeficientTa mniSvnelobebs, isini xasiaTdeba pozitiuri zrdis
tendenciiT, rac niSnavs imas, rom kompania aqtivebis gamoyenebiT generirebas
ukeTebs sakmaris saoperacio nakadebs. wminda fuladi nakadis wminda mogebasTan
fardobis maCvenebeli Semcirebulia (0,7-dan 0,2-mde), rac miuTiTebs jamuri
wminda fuladi nakadis arasakmaris gamomuSavebaze, rac mTlianobaSi
gamowveulia mzardi gamavali kapitaluri nakadebiT, sasesxo resursebze
kompaniis damokidebulebiT da aseve debitoruli davalianebebis zrdis
tendenciiT, rac Tavis mxriv moiTxovs damatebiT ,,CaRrmavebul’’ analizs da
realuri mizez-Sedegobrivi faqtorebis gamovlenas.

You might also like