ERIN

A
 1
f :15. 至多 基花

THIS
‫‪$‬‬

‫تك‬
 HISTORIA
BELLI PER
SICI , GESTI INTER
MVRATHEM 11. TVR CARVM ,
IT MEHEMETEM HODA BENDE,
Perſarum Regem , breuiter ac
verè conſcripta:
A B
HENRICO POR SIO IC. SACR. CÆ S.
Maieft. ab Epiftoh mera Aulica: & Poëſeos
I'rofeffore publico in Archigy ,
mnaſio Viennenfi.

Eiuſdem ,
Itineris ByzantiniLibri III.
Carminum Lib . 11.
Epigrammatum II.
Poëta.
ANDI

FRANCOF VRT I
Excudebat lohannes Wechelus, impeni
ſis Sigiſmundi Feyrabende.
Cum gratiae priuilegio Caſarea Maieft.
M. D. LXXXIII,
1
ILLVSTRISSIMIS
PRINCIPIBVS AC DOMI
NIS, DOMINIS GVILIELMO ET
LVDOVICO , LANDGRAVIIS HASSIA,
Comitibusin Catzenelnbogen, Dietz,Ziegen
hayn & Nidda, Esc.Dominis
fuis clementiß.
Vm vita noſtra, Princi
pes Illuſtriſſimi, nihil a
e

liud fit, quàm peregrina

n

С
e

tio , qua tanquam pere

B

grini ac hofpites in hoc

mundo verlamur , neq;
ſtabilem aut perpetuam
nobis fedem polliceri poflumus, ſed varijs
fortunæ viciſſitudinibus non fecus ac via
cores,ſumusobnoxij, donec tandēmetam
itineris, ad quam omnibus horis ac momē
tis propius tendimus, conſequamur, ſupre
maque animęècorpore fiatmigratio :Rem
vtique conditioni ſux évékoger & conſenta
neam faciūt, qui peregrinationibus ſtudent
ac delectantur, præſertim cùm adhas natu
sa ipfa quodammodò feratac inſtiget: SG
()
:) 2
 PREFATIO.

gniciei verò acdeſidię reprehenſionehaud

vacant,qui ab iis alieni, & teſtudinum inftar
domilatitantes, in mundo quidem viuunt,
munduin tamen,hoc eſt ſuam ipforum pa
triam ,fuóſq; conciues neque norunt, neq;
noſle deſiderant. Quod vti liberalibus ac
verè humanis ingeniis minimè dignü eft:
italaudandi viciſſim ſunt ii,qui genium ſe
quêtespulcerrimohoc thcatro perluftran
do,regionum fitum ac cultum , gentiū na
turam ,conſuetudines,inſtituta,mores,ha
bitum, victum , ac linguas explorando ſele
oblectant.
Atq; eius rcilicet infinita penè fit vtilitas:
in his tamen maximè conſiſtit, quòd nimi
rum peregrinatione homines (non tamen
quiuis,fed adea ſuſcipiendam idonei) fiant
fapientiores,inrebusgerendis magis indu
ſtrii,in conuerſationibus politicis tolerabi
liores ,in perferendis fortunæ vicib. æquio
res, denique ad omnia officia tam publica
quàm priuata vt plurimùm aptiores. Nam
cùm maior parshumanæ fapientiæ profi
ciſcatur ab experientia: hæcautem peregri
natione plurimùm iuuetur: nemo negabit
peregrinando aliquem ſapientiorem reddi.
Pythagorā (qui copós,utalii, dici meruit, ipſe
primus qinóropos eſſe voluit) Ægyptum , Ba
bylonem
 PRÆFATIO.

bylonem, Cretam ,Lacedæmona, Italiam ,

& Apuliã peragrafle legimus. Apollonius
eius diſcipulus Perſas adiit, Caucaſum per
tranfiuit,Albanos,Scythas,Maſſagetas,In
dos, Brachmannos vidit, Æthiopiam quo
queac totam ferè Aſiam perluſtrauit. Plato
Architam Tarentinum audiuit in ea Italia
parte ,quæ quondam magna Græcia dicta
fuit: nauigauit in Siciliam, cùm tamen A
thenienſes capitali lege cauiffent, ne quis
Græcorum eam inſulam adiret.Hincin Æ .
gyptum doctrinę augendę cauſla profectus
eit.Hi verò vti fapientia atq; eruditione ad
mirandi ac propè diuini, plurimùm pere
grinatione ad illā acquirendam adiuti fuc
runt: ita pleroſque,qui pari nominc clarue
runt,idem fecifle & veriſimileeſt, & doce
ri,fiopus foret facilè poflet. Sic peregrina
tos legimus louem Cretæum ,qui terrarum
orbēquinquies perluſtraſſe ſcribitur:Her
culem, Theſeum , Iaſonē atq; Argonautas;
Vlyſem texúrponev,Æneam acinfinitos alios,
quos omnes inclytam famam , fapientiæớ;
penum ſibicomparaíſeſcimus.
Præterea non exigua prudentiæ pars eſt,
naturam & mores hominum , & cum quib.
quomodo viuendumſit,noſſe:& vicia qui
dem alterius gentis agnita in ſemetiplo ve
(3) 3
 )

PRÆFATIO.
in patria corrigere, bona verò inſtituta ao
mores eódem transferre.Ita quis locorum
ac temporum occaſiones perdiſcet, ne ex
aliorum iudicio ac relatione, fæpenumero
fallaci,penderecogatur.Deniq;liquicquá
eft,quod noftrænos côditionis admoneat,
peregrinatio certèid facit,in quaomnesre 1

rum humanarum caſus, & varia fortunęlu

dibria ſeſe offerunt.
j
Porrò quanta peregrinatione voluptas
tum comitetur,tum fequatur, dici non po
teft.Nam cùm nemo fit,niſi admodum de
ſes ac torpidus,qui nõ cupiditate aliqua res
nouas cognofcendi ac videndi ducatur: in
peregrinatione autē ſemperoccurrat,quod
nouum videatur:profectòillam nouitatem
varietatemớ; mirificè delectare, præſertim
vbiquis infamoſis verfatur regionibus,du
bium non eſt. Mire afficimur iis,quæ alio
loco , licet incognito , fiue bellis liue alio
quopiam memorabili euentu accidiſſele
gimus vel audimus: at quantò magis affice
retum gentis,tum loci, vbi illa euenerunt,
conſciam inſpectionein exiſtimandum eſt?
Quod eò dico, vt fimuloftendam , nullum
fere hiſtoricum aut poëtam , quantacunq;
is fedulitate,vbertate achypotypoſi rē nar
ret , pertexat, oculiſue fubiicere conetur,
tam
 PREFATIO .
tam felicē eſſe, vt exactè intelligatur, quin
aſpectus, intelle &tus dilucidioris ,gratia,
>

nonnunquam deſideretur.Nam quę inter

pretatio, quæ umrúmwois poteft efle tàm illu
îtris, quin eam ocularis inſpectio ſuperet?
Segnius irritant , inquit Horatius , animos
ſub
demiſſa per aures, Quàm quæfunt oculis
jecta fidelibus . Poſlem hoc meo exemplo
docere, cui hiſtoricos aut poëtas legenti,
eos præſertim , qui de rebus Hungaricis,
Turcicis,Græcis,deq; inſulis Archipelagi
fcripſerunt, iidē multò planiores,imò pla
niſſimi, inſpectis magna exparte locis illis,
exiſtunt. Quæ ex re haud ſcio,maiórne vti
litas an voluptas obueniat. Minimè quidé
nego,imò expertus dico (quamuis itermeu
tanquam inuſitatæ cuiuſdamlongitudinis
aut fortunæ,, nequaquam effero) plurima
peregrinantibus occurrere incommoda,
pericula acmoleſtias:velutifamem ,depre
dationemæſtum ,frigus,imbres ,tempeſta
tes,naufragia,mortem deniq; ipſam :vbi ſa
nè voluptas illa ſubticer : Verùm ſemper
melioris fortunæ fpe alitur,ſeớ; tandem ex
erés,omnia illadiſcutit ac ſuperat,tum ma
ximè,vbi in portū exhauſtis laborib.ac pe.
riculis peruenitur,quorūdeinde recordatio
ſupra modum iucunda eſt & incredibilis.
(:). 4
 PRÆFATIO.
Cæterùm cùm non omnium peregrina
tionum idem fit fructus eademớ; ratio : illa
potiùs deligendæ ſunt, è quibus plus emo
lumentinon ſolùm ad noſinetipſos, verùm
adalios quoq; promanet.Turcicam verò ,fi
cui obtingere poteſt,eiuſinodi eſſe, nemo
opinornegabit. Ea enimgens cùm impla
caro Chriſtiani nominis odio flagrās adfo
les noſtras continuò excubet, perpetuala;
cædes,rapinas,incendia ac bella aduerſum
nosmeditetur: cognoſcenda vtiq;eſt peni
tius(nam magna victoriæ pars eſt hoſtem
noffe) exploranda,inquã,eius ingenia,mo
res, exercitia, inſtituta, diſciplina militaris,
robur,imperium ac regendimodus,cultus
& alia: quæ cognita haud dificilem nobis,
imò expediram ac ſalubrem belligerandi
rationem acconfiliamonſtrabunt, & arma
contra hoftes ipſos promptiſſima ſubmini
ftrabunt. Quam profectò vtilitatem fatis
metiri verbila; exæquare difficilimum fo
ret.Etquis nõ impensèafficiatur, tranſeun
do videndoã; loca iſta,in quibustot tantaớ;
bella, prælia ac mutationes côtigerunt,Vn
gariam nimiru,Șeruiam, Bulgariam ,Thra
ciam :Quis nonmiretur,Byzantiū ,alteram
& nouam Romam , olim Romanorú Græ
corumą , nunc Turcorum Impp.regiam ,
olim
 PRÆFATIO.
olim ſplendore ac magnificentia nó folùm
nulli vſquam vrbi cedentē, fed præcipuam
ac fummam ,iam fædè (præter templa Ma
hometica, domoſa; Regis ac Procerum in
ſigniores) obſcuratam iacere? quaOrienta
lenitebaturImperium, quæ tot obſidiones
atq; oppugnationes, tot Regum decertan
tium vices,inteſtina quoq;eac; grauiſſima
diſſidia pertulit,vt folaeius hiſtoria immen
{am Iliadē efficiat. Nónne Boſphori Thra
cii, Ponti Euxini, & Helleſpotifamoſa ſunt
&in hiſtoriis vulgata nomina ? Cui Troia
næ vrbis nomen eſt ignotum ?De qua hoc
addam quòd licet aliqui eam fe vidifie afle
rant,tamen fallantur, cùm ne veſtigia qui
dem certa ſuperſint. Reliquias murorum ,
quæ in Sigæo promontorio hodiè conſpi
ciuntur, putant ex arce Troiana ſuperelle:
cùm ex autoribuscõſtet, neq; vrbem , neq;
arcem maritimam , ſed in penitiore Phry
giæ regione ſitam fuiſſe. Quin Strabo Geo
graphus antiquusde ſitu eius proprio , ſua
>

etiamnum ætatedubitauit: & Ouidius, ibi

dem cùm in Pontum relegaretur,pręterue
ctus,ea quidé in re minimè fabulolus, Nunc
Seges est ,vbi Troia fuit:aliaque in eandem
2

fententiam ſcribit.Inuenitamen , Conſtan

tinum Magnú relicta Romain Sigão pro
 PRÆFATIO.
montorio, vbifuit Aiantium ,ieciſſe funda
mentavrbis pro ſecondendę,in qua ſedem
figere voluit:poſtea verò intellecto Byzan
tii commodioreſitu, opus incoatumdeſe
ruiſſe: vndeveſtigiailla extare prorſus per
fuaſum habeo.Quòd verò plurimi eius ſunt
opinionis,marmora & columnas conſtru
endis ornandiſą; Turcorum Mauſoleis ad ,
hibita,è ruinis Troiæ effoſſa ac Byzantium
aſportataeſſe, egoquidê illis aſſentiri haud
poflum .Tantum enim abeft, Græcos alio
quimagnificentiæ tum aliis in rebus tum in
ædificiis ftudiofos,marmora illa elegantiſſi
ma tot ſeculis ita reliquiſſeabiecta,vt caad
fuarum potiusvſum ac ornamentū ædium
adhibituri, quàm vetuſtate corrumpi, aut
hoftibus cedere paſſuri fuiſſent.
Sed ea e ruderibus Cizyci vrbis erui ve
rius eft.Præterea quisGręciā,florem quon
dam & delicias mundi, artiumá; ac ſapien
tiæ matrem , quisinſulas celeberrimasma
ris Ægæi, Ionij,Adriatici, & ,filicet,aliorum
quoq; marium perluſtrans, non ſummaaf
ficiatur voluptate , modò poëtarú & hiſto
ricorum vtriusq; linguæ ſcripta vel modicè
deguitauerit:Verùm qui antiquam nõmo
dòGræciam ,ſed & Bulgariam , Seruiam ac
Thraciam requirer, admodum falletur, cò
quòd
 PRÆFATIO .

quòd vix vmbra veteris illius fplendoris,

gentibus iſtis ſub miſerabile redactis iugū,
ſuperſit. Vt tamen de veteri Græcia, quæ
mea eſt opinio , breuiter adijciam : Quan
tumuis inſularum , regionum atq; vrbium
pulcritudine, fertilitate & opibus fatisfuifle
inſignem libentercredam : tamen illiuspo
tentiæ & amplitudinis , qualis ab autoribus
decantatur, & ad cælū vſq; extollitur , haud
fuiffe : fed certamen atq; cumulus l'audum
ex nimio potius amorepatriæ in ſcriptori
bus profectus videtur. Quod vtvno atq; al
tero exemplo doceam : Creta, Iouis patria,
maiori parte ànobis perluſtrata,centum vr
bes , & quidem magnas habuiſſe ſcribitur:
Centumvrbes habitant magnas,, vberrima
regna, inquit Virg. vnde &Hecatom polis
vocata fuit ( quamuis Homerus eam érernko
rómom in Odyllà nonaginta ciuitatibus nun
cupauerit,quòd Leucia poſt bellum Troia
num decem deftruxerit quæ hodie in tres,
casa;non amplas ciuitates redacta eſt. Có
plectitur circumferentia totius infulæ, ſecū
duin figuram oblongæ , non vltra 100 mil
liariagerm.aliàs montiú iugis afperæ. Qua
les igitur vrbes iftæ ,quantæ &vbi fuerint,
egomirariſatis nequeo , cũne veſtigia qui
dem illarum appareant , præterquam Sit
 PRÆFATIO.
tiæ , Caſtellinoui(ſiuepotiùsveteris,diruçi
hodie) quod Gnoſſum ,regum Cretenfium
ſedem : & Metropoleos (quam Cortynam
fuille arbitror ) non procul à Labiryntho
(quem ſaxeo monti inciſum,& à Dædalo ac
Minotauro celebrem , fimiliter ingreſſi ſu
mus) diſtantium.Delus,Apollinis ac Dianę
patria,inſula fuit (quamuis duplex,maior&
minor) vnius ſaltem vrbeculæ , iam prorſus
>

in ruinis iacentis acdeſolatæ . Nequemons

Cynthus eius eſt altitudinis,vt inſulam à So
leilluſtratus,quemadmodum ſcribunt, ob >

umbret. Siquis ergo talem inſulā aut vrbem

teneret, protinus ab Homero vocitatus eſt
Basinols,apze , vweb,muncã ,alijsk;ſunimis no
minibus. Corcyræ Rex fuit Alcinous, cuius
vrbem , regiam & hortos Homerus ita de
fcribit,vt nihil ferè excogitari ſplendidius
aut amænius poflit.
Ithacæ , viliſſimæinſulæ dominus fuit V.
lyſſes: quam Cicero aſperrimisſaxulis , tan
quam nidulum affixam verè ſcribit. Quid
Priamus,quem Maro tot quondam populis
terrisq; ſuperbum Regnatorem Aliæ vocat,
præter vrbem Troiæ & Phrygiã, minimam
Aſiępartem tenuit:Quid,quòd louem cùm
folius Cretæ rex eſſet,non folùm orbis ter
rarum dominum , ſed Deum quoq; ſummú
ethni
 PRÆFATIO .
ethnici fecerint? E quibus apparet, tot tan
tosq; reges ac ducesGræcorum ab Home
ro alijsq; memoratos, vix regulos fuiſſe. Sed
longiùs digredior, epiſtolæó; modum ex
cedo.
Itaq;peregrinationem meam , maritima
& terreſtré tam in via , quàm ſucciſuis qui
buſdam horis(ne & tempus & fumptus per
derem ) breuiter exaratam in tres libros (liue
potius libellos) redegi, in quibus præcipua,
perg; iter illud memoratu digniora attigi,
numerisa; ſum cöplexus : ncq; folú præſen
tem cuiusq; loci aut populi faciē ſtarúmve,
ſed præteritum quoq;notaui, atqueita infi
gniores regni Hungarici, Turciciatq; Græ
ci res ac mutationes ex varijs hiſtorijs colle
&tas inferui,ida ;ſuccinctiſfimè, neq; (vropi
nor) prorſus ieiunè: vt Opuſculú hoc nontā
hodæporicum , quàmhiſtoricum videri pof
fit. Quod licet elaboratiùs prodire poterat:
tamen cum omnis ferè huic operi vacandi
mihi duabus continue diſtricto functioni
bus , præciſa ſit anſa: volui illud hoctempo
re , perſuaſus ab amicis , in lucem edere, ve
>

ſtrisq; Illuſtriſſimis Celſitudinibus dedica

re, ea quidem cum ſpe, forc & hocopuſcu
lum ,&alia mea Carmina atq; Epigramma
ta (quibus Turcarum ricus, mores, conſue
 PREFATIO.
tudines & alia breuiter ac feſtiuè conatus
fum exprimere) nec non narrationem belli
Perlici, veſtris Cellitudinibus nec ingrata
neciniucüda. Quibus me meaq; omniahu
militer dedo accommendo.
Viennæ ,ex Camera Aulica.Cal.Febr.83.
Illuſtrißimarum veſtra
rum Celfitudinum
bumilimus Cliens

HenricusPorfius Fridberger
fis D.Sac.Caſ.Maieft.abepi
ftolis in Camera aulica : do
Poëſeos Profeſſor in Archi
gymnaſio Viennenfi.
 IOANNES
SA M B VC VS
PORSIO
fuo S.

NArratiunculastuasdeduimpotentiß.Re
gum barbarorum nullo dň certis exitu re
bus aut conuerfionibus vtivoluiſti,percurri. A
moveritatem , quæcùm propriè ſecircumſiften
tibusnititur,facilè affenſum impetrat.Rectèali
quotperegrinis vocibusſuasexpoſitiunculas ad
hibuifti,quam diligentia ſ,eumelius induſtriam
hodie iure in multis defideramus.Caterùm ſite
1
Θρηκτηege τούτων Ν ' ωραμάτων , ή μδρυρ' αύπήoν ε[je
contigiſſet:natupleraque aliteratquecopiofius,
ainspirésspor duntaxat pronunciaſſes : nam egre
giam pertexendi facultatem , qui ad vtrunque
Styli genusexpeditū & numerofumexcellis, quis
tibinonlibenter tribuat? Legenturtamenhecaf
fe &ta,vtqueğordineannotaſti. Vtinãveròali
quandoBarbareilleacies itainfeftècorruant,do
vt cum veteri Comico verbum permutem ,arma
armis ferruminentadmodum ,vtmutuisvulne
ribus depoſiti confectiĝiaceant,nobusý ſpeculam
nuper domeſtica rabie oftenfam excidio proprio
afferantpleniorem : drja jūsto av jóvato! @v,vtco
>

sera. Vale,ac Magnif.communinoftroPatrono

Domino Ioachimo à Sintzendorfdoc. derebus
Chriſtianorum pro Rudolpho I 1.fuisByzana
tinis internunciis & exquifitisobferua
tionibusoptimèmeritoſa
Lutem . Vienna.

BREVIS
BREVIS AC
VER A N AR - RATIO
BELLI PERSICI , GESTI
inter Murathem III. Turcarum , &
Mehemetem Hodabende,
Perſarum Regem ,
DEDICATA

M AGNIFICIS ACCLA
rißimis viris,Henrico Caniſio, & Dauidi
Lucano ICtis, Illuſtrißimorum
Haßia Lantgrauiorum
Conſiliariis.
E bello Perſico in quinquen
Snium continuum iam pro
D tracto, Viri Magnifici, Me
cænates coledi,varios ac in
certos pallim rumores ſpar
ſosmemini,eófque tales, qui grataquadam
opinatione & aures & animos hominum
itacompleuerunt,vtde crebris ac grandi
 HENR. PORSII
bus Perſarum victoriis ,totidemną; Turca
>

rū cladibus,ac proinde labefactatis & acci

ſis horum viribus, omniớ; adeò proſtrata
potentiavulgo perſuaſum fuerit.Quæ opi
nio cò cupidiùs eſt arrepta & acceptata,
quò gratior fuit, cùm eaquæ cupimus, li
benter audiamus & credamus: Corrigen
da tamen ,& ex animis euellenda,utpote à
veritate alienior, ac fecuritatem pernicio
ſam aliquandoq; pænitendam inuectura,
idque remedio veritatis, & ipfius hiſtoria
probatiſſima narratione. Atq; utinam ita
res haberet, eaģ; omnia quæ ruinores iſti
Turcis ominabantur, fic comperta cerne
remus: profectò fortunam iſtam non ma
dò nõinuidendam Chriſtiano orbi aut ex
tenuandam ,ſed plenis buccis prædicandā,
& ad Deum autorem grato animo referen
dam quis noſtrûm ,niſi improbiffimus, ne
garet?Sed ne omnem vulgatis iſtis rumo
ribus fidem detrahere, ac tot hominú, qui
illos yti minimè dubios, aur diuulgarút aut
-probarūt, opponere autoritatimevelle vi
dear: fateor, multa quidem veritati con
gruere,pluratamen ,&quod potiffimú cſt,
eneruati ac nutantis imperij Turcici per
ſuaſionē, à veroquàm longiſſimè recede
re.Tantùm enim abeft Turcos eneruatos
priſti
 BEL. PERSICVM . 3
priſtina “; potentiaexutoseſſe, vt pacem a
liquotiesperlegatos Perſicos tolerabilibus
fanè conditionibusperitā, vticonſtat, Tur
carum Imperator reſpuerit, ipſosä; legatos
inſolentiùs,ac præter religionem iſtiusiuris
gentium tractarit. Quod vtique facturus
neutiquam fuiſſet, fi Perſam viribus fupe
riorem libig; formidabilēagnoſceret. Du
bium quidem non eſt,maximam multitu
dinemTurcorum ,atq; adeò vltra decēmy
riades,partimfame, partim in conflictibus
periiſſe. Sedhæciacturatanti apud ipſosno
fit,vt eamvel querelis proſequantur, vel a
liquam regni ſui inclinationem , nedum in
teritum indemecuant. Nam quanta gente 1

valeat,qui magnam Africæ , maiorem Eu

ropæ, maximam Aliæ partem tenet, facile
eſtcogitare,cùmnumerus ſolummodo eo
rum , quos perpetuis ſtipendiis tam belli
quàm pacistempore (licètnon omnes offi
ciis militaribus idoneos) alit, eoſque Chri
ſtianorum ſobolem ,aliquot centena millia
exæquet.Turcos natiuos, & hoſce non im
belles prætereundo.Iam verò,vrde mutuis
Perſarum cladibus taceam ,vter quæſo du
rante bello plus occupavit ? vter alteriplus
territorü (nam de hoc potiffimùm geribel
lumvidetur) eripuit ? Perla , quem Turcæ
a 2
 4 HENR . PORSII

creptum gloriaripoflit, ne agrum quidem

aut pagum habet.Turcainipliulinet Perfæ
ditione interiore non modo caſtrum mu
nitiſſimum ,Cars nuncupatumextruxit,fed
regionem ampliſſimamdiuerſisin locis (li
cet hoc belli tempore magna ex parte de
ſolatam ac deſertam )occupauit,atq; etiam
num tenet.Quid? quòdTurca pacem peti
tam aliter inire conſtanter detrectar, niſi
prouincia Syruan ſiue Media, initio quidé
belli àTurcis capta,ſed paulò pòſtamiſta ,&
adhuc in Perſarum poteſtate exiſtens: nee
non omneid quod femel captum ,ac pede
fuo,vti ait, contactúeft (licèt amiffum poft
ca) ſibi reſtituatur?Atq;hîchæret aqua:cef
fitquein tantumPerſa, vt feudi nomine &
tanquam vaſallus,ſeu beneficiarius poffel
fionem prouinciæ illius petierit: quod nec
ipſumTurcæ adhuc fatisfacit. Verum &
hoceft,Perſam licet militum numero infer
riorem ,fortitudine tamen parem aut prope
maiorem ,cunctando magis hoftem oppu
gnare,cùm exuſtis ac vaftatislongèlateque
ſuis etiam regionibus intra receptacula tu
tiora ſe contineat, hoſtiớ; anſam ſequendi
oblongitudinem itineris,accommeatuum
aſportãdorum difficultatem atq; inopiam ,
præcidat,autlongiùs euagantem carpat,in
Äidiíſq;
 BEL. PERSIC VM .
fidiíſq; & plurimùm pugnet: qua decauſſa
prælia& conflictusrariores, plerunque ta
men cum detrimento Turcarum euene
runt.
Porròut hiſtoria huiusbelliluculentiùs
ob oculos ponatur , à primis occalionibus
>

cauſſis @;impulſiuiseam deducam , atq; ita

referam , vtiea ab hominibus fide dignis,
qui magnaex partereb.geſtis interfuerunt,
accepta ,adeoq; è ſecretisTurcorum explo
rata,ac temporis progreſſu conſtantibusa;
rumoribus veriſſima comprobata eft: idą;
breuifſimè,cùm fingulas & locorum & re
rumgeſtarum circumftantiasexa&tè perſe
qui fuperuacaneum potiùs, ac laborioſum
mihi aliis quàm plurimis diſtricto negociis,
quàm vtileaut neceſſarium ſit futurum.Ac
primò quidem manifeftum eft, acerrimis
atý; implacatis odiis Turcos ac Perſas diſfi
dere, qui licèt in hoc conueniant,vt Maho
metum tanquam primarium ac præcipuu
Dei nuncium utrinque colant,eiuſqueCo
ranum (ſed in aliquibus diuerſum ) ample
& tantur:tamen de numero Sanctorum ſi
ue interpretū Corani acerrimè diſſentiunt,
quorum Turci vnicum tantùm , Ali nimi:
rum : Perſæpræter hunc alios duos, Omar
& Ebubegker magna veneratione tanquá
a 3.
6 HENR. PORSII
diuos proſequuntur.Quæ quidem præci
pua diſſenſionis caufla eſt, vnde ſeſe mutuò
vel infeftioribus vel faltem non leuioribus
odijs infectantur, ac ipſoſmet Chriſtianos.
Serpebat autem ante hoc bellum fecta Per
fica in Turciam quoq;, & Conftantinopo
lin vſq; penetrabat, adeò vt Turcorūhaud
pauci tum apertè deficientes ad Perſam
transfugerent, tum religioni illiclàm faue
rent.Cui maloprimores Turci, & præcipue
clerus ,tempeſtiuè occurrendum , grauio
riső;periculi cauſſam auertendam cenſen
tes, quibus potuere rationibus Imperato
rem ad inferendum Perſis bellu , hærefinás
illam profligandamatq; oppugnandam ,in
ducereconatiſunt,fingentes apparuiſſe ſibi
viſiones (quibus illagens multū tribuit)quæ
inclinationem regno iſti atq; extremā rui
nam denuncient, niſi religio acriùs defen
datur, hæreticiarmis inuadantur, animæq;
iam fponte in perniciem ruentes feruentur:
atq ; hoc Deum ita velle,nec cæptis in cauf
fa tam piatamở; neceſſaria defuturũ. Chri
ſtianos quidem corporum effe hoftes: Per
fas verò animarum quoq; :idcoq; bellu his
omnino mouendum , quibus deuictis aut
faltē debilitatis in Europæos abſq; vllo im
pedimento vires & arma conuerti poffint.
Hæc
 BEL. PERSICVM . 7
Hæc & alia diligenter Imperatori inculca
bant facerdotes eiusImam & Hoggia:Qui
bus acceſſerunt Begorum in finibus Perſi
eis conſtitutorum de iniurijs &excurſibus
hoftiú frequentes querelæ. Interim quoqs
Begus quidam ,militibus aliquot pręfectus,
adIſmaëlem Schah Perſarum Regem des
fciuit: cuius exemplum & alijplures ſecuti
funt.
· Necleues, imò fortiſſimosſtimulosfub
debat, facileg; bellum ſuſcipiendum per
fuadebat (quemadmodum rariſſima Tur
cis vbiq;pax eſt) huic genti propemodum
peculiaris,dominandi acimperij proferen
di cupiditas, quæ ex tot tantisaj maiorum
fucceflibusac victorijs orta , pro ſua potent
ria non infelices euentus Murathi pollice
batur
Itaq; Muſtafam Baffam , non ita pridem
Cypro capta celebrē , virumperitia reibel
licæinſignem maturiớ; conſilij,ſupremum
belli ducem defignat,omniq;imperio mi
litari inſtruit, acinace quoq; precioſiſſimo
accingit, duoq;vexillaregia tradit.Is s. A
pril. anni78. Chryfopolin , hodia Scutari,
fitum in promontorio Damalico Aſiæ tra
ijcit, folenniter ac honorifice à primoribus
vniuerfæ aulæ deductus, reliquo exercitu
a 4
8 HENR. POR SII
diuerſis in partibus Aliæ interioris ipſum
expectante, qui poftea cögregatus bis cen
tena millia adæquaffeputatur.Continuatis
igitur itineribus ſubinitium Auguſticonfi
nia Perſicaattingit, &in vrbe quadam AG
fyriæ , Arſrom vocata,ſubſiſtit,reliquas cos
pias vndecunq; excitasoperiens.
Eodé tempore Dogkmak Sultan, prin
cepsquidam Perſicus,deſignatusgencralis
Perſarum dux (quilegatum quondă apud
Selymum ,regisſuinomineegerat)confinia
tenuit, 25 millibus armatorum inſtructus,
rebusą; gnauiter aduerſus hoftes gerendis
intentus.Turcæ interim Conſtantinopoli
alijsớ; in locis proceſſiones frequentanc,
precationesq; folennesprofelici huius bel
li ſucceflu celebrant.
Accidit igitur ,vtexercitibus haud pro
cul diſiunctis, DogkmakSultancupiditate
ciendi conflictus fæpius excurrens hoſtem
laceſſeret. Cumq;aliquandoin Deruis Be
gum , qui prima Turcorum agmina ſerua
bat,incidiſſet, facilè cum adconflictandú,
vtpotepaucioribus oſtenlis copijs, induxit.
Incoato conflictu plures ſubinde Perſa
rum ,reliquusq; adeò ſucceditexercitus , ac
Turcos fortiter adoriuntur, & in tantas an
guſtias cogunt, vtparūabfuerit,quin Der
uis Beg
 BEL . PERSICVM. 9
uis Begcum ſuisomnibusfuiſſet oppreſſus,
niſi Muſtafa Baſſa maturècognito periculo
tres alios Begos ſubmiſiſſet : quibus vnitis
acris denuo pugna fuit excitata, tanto cum
>

feruore, vt nec Perſæ cederent, quippe in

certam victoria ſpem multis indicijs erecti:
nec Turcæ, qui recentibus aciunctis freti
copijshoſté iam defellum facilè ſe oppref
furos putabant. Fortiter quidem dimican
tas Perſæ ad veſperam vfq; prælium protra
xerunt,donectandeni& laſlitudine & plu
uiaſuperueniente abſtractireceſſerunt,du
bia vtrinq; victoria. Tanta aliquátiſper vir
tute Turcasrepulerunt,vt caftris propè im
minerent, ferunte;ipfum Muſtafamſemel
atq; iterum armaturam ſuam popoſcille,
atq; vniuerſum exercitum educturum fuif
fe. Verùm & nox inftans , & pluuia fatis ef
fuſa , progrediendi animum mutarunt. V
tring; 13 millia,velvt alij 15,alij 18 occubu
iſſe, multò tamen maiore cum Turcorum
internecione ( inter quos aliquot Sangiachi
& præcipui duces deſiderati,& mille quin
genticirciterfuerunt capti) &literis &con
ftanti rumore poſtea confirmatum eſt.
Poft hanc pugnam in Auguſto menſefa
•&am aliquandiu ex vtraq;parte quieuerüt:
qua de cauffa Dogkmakfufpicionem col
 MENR . PORSIT " .
luſionis cum hofte apud nouitium Regem
Mehemet Chodabende ferebatur incurs
riſſe. Succeſſit hic Iſmaëli Schah, fratri ex
patre Tamaſo ,ſub auſpiciis huius bellive
neno,vti perhibent,à forore ſablato, decre
pitus iam & viſu orbatus.Reliquerat Iſmael
filium impuberem :vndein Mehemetem
tota belli moles vnà cum regno deuoluta
fuit.
Eo temporeſumma annonæ penuria in
Turcorú caſtrisincidit,unde magna mula
titudo fame periit.
Facto poſtea excurſu Muſtafa 300. Per
ſas cepit,omnes tamen obſcuræ fortis,quo
rum aliqui Conſtantinopolin fuerunt ad
dueti.
Vltra Pontú populi ſunt Iberi ſiue Geor
giani, inter Colchida & Arineniam , Cau
caſeis montibus circumdati, qui Chriſtia
nam quoquereligionem amplectuntur, à
Græca nonnihil diuerſam.Bellicofi funt,ac
diuerſis Regulis parent,totoğ; belli tempo
renon exiguas Perfarum Regi ſuppetiastu
lerunt. Horum aliqui confiniis Turcæ vici
ni fefe in clientelam eius dediderunt.
InterimTurci aliquoties excurrédoplu
reshoftium ceperunt, quorú 400. aut 500.
unà cum prioribus captiuis Muſtafa trun
cari fe
 BEL. PERSICVM . 11

cari fecit, miſſis Imperatori duabus veſti

bus Perſicis arte acpictura eleganter ela
boracis.
Diebus hiſce prælium illud,cuius fupem
riùs mentio facta eít,co quo retulimus mo
do,confirmatumvulgo Byzantiifuit, Tur
cis ipſis accepram cladem minimè quidem
diffitentibus fed de numero cælorum di
uerfimodè fentientibus. Plerique enimex
fola ipforum parte 12. adeoque is. millia
cecidiffe affirmabant : tandemque noua
per mercatores quofdam Italos , Gála
tæ contra Byzantium fitæ tum commo
rantes , plurimaque & interdum ne veri
>

ſimilia quidem commentos , in Euro

pam fparfa , numerum iftum , plurimo
rum cum aſſenſu duplo aut triplo auxe
runt.

Sub finem Septembris Turci haud diffi

culter, ac citra memorabile damnum oc
cuparuntTiflis,item Tſchaldung, vrbes fi
tas inter Georgianorúpopulos & Syruan:
idų; ductu Oſman Baffæ ,quem Perfæ De
mirogli ſiuefiliū ferri cognominare ſolent.
His rerum occafionibus Muſtafa de ædifi
canda arce Cars conſilium cepit. Sed hoc
tantò difficiliùs effectum iripleriq; crede
bant, quantò Perlęgrauiorapericula ac da
 12 MENR. POR SII
mna indemecuentes, cunctis id virib . pro
hibiturividerentur.Ita enim de extructione
eius arcis perſuaſum erat , ut diceretur,tot
idemcapitibus quotlapidibus arcem illam
conſtituram :quæ tamen abſque vllo impe
dimento ,fummaomnium cum admiratio
nepoftea erecta & abſolutafuit.
Interimverò cum exercitu mouet in Sy*
ruan ,olim Mediam di&tam , tum temporis
ſub ditione Perfarum . Cæterùm in eo iti
nere trajicienduserat fuuius quidam , qué
Perfæ , profectione illaper indicium intel
lecta,ftipitibus ac truncisfubdolè comple
uerant,fummamg; hoftibus tranſmittendi
difficultatem obiecerant,ita utaliquot mil
liahominum & camelorü in traiectu perie
rint, partim fubmerſa, partim ab hoftibus
aftu capta & occiſa.
Octaua die O &tobris Mehemet Baſſa,
fupremus Vezirius Byzantii delectum egit
-200 equitum , quos Beglerbego Wanenfi
miſit.
Eodem menſe infeſtis armis cócurrerunt
Muſtafa Balla & Caraham Perſa , confli
ctumquecruentum miſcuerunt, inquo 10
utrinque milliaautfortaſſe plura occubue
runt.Anceps fuitvictoria, quamuis Turco
rum cælorum numerus iterú fuerit maior.
Paulò
 BEL. PERSICVM.

Paulò pòftBeglerbegus Wanenſis cum

copüs ſuisad Tauriſum vfqueexcurrit ,quç
eſtregia Perfæ prædamque fatis ingentem
coëgit.Ediciturquoq; Beglerbegis Dama
fci,Alepi& Natolix ,utceleriter copias ſuas
cducant,ac reliquo exercitui coniungant.
Muſtafanihil deterritus clade ſemel atq;
iterum accepta progreditur,vrbemq;acto
tam prouinciamSyruan, Perſis cedentibus
magisquàm reſiſtentibus capit.Hiantè po
tiora ſua bona auexerant,vrbemqueac alia
oppida longo tractu ipfi vaſtaruntatq; ex
uflerunt.
lamớ; ingruentehyeme de figendis hy
bernis cogitabat Muſtafa, & ſubſtituto Of
mano in Syruan cum præſidio 10 millium ,
ipfead vrbem Arſromredit.
Allata tum fuerunt Conftantinoplin 8
tympana Perſica ,èpoftremo conflictu re
cepta: indiéſque ſuperiora illa confirma
bantur, quibus hoc addebatur : paucis die
bus anteoccuparam urbem Syruan Perſas
aliquantiſper ,haud tamenexiguo fuo cum
damno reſtitiſſe.
Tum temporisTartarorum quoq;Rex,
Turcæ tributarius, auxiliaobtulit, caq; fram
Meſuoducepoſteamiſit.
Beglerbegis,quos anteaexcitosfuiſſe di
 14 HENR. PORSII
ximus, quò minùs expeditionem matura
rent,obſtitit hyems, maiorá; pars exercitus
dimiſla tum fuit.
Contigit autem , vt dum ingenti com
meatuum penuria exercitus Muſtafæ la
boraret,aliifq; permultis difficultatibus pre
meretur, tumultus interIanizaros & Spa
>

hos (qui equeſtrem agūtmilitiam ,noftris@z

nobilibus æquiparantur, funtớ; horum or
dines quinque,ſtipendiorü diuerſitate di
ſtinci)coortusfuerit,minùs tamen cruen
tus,fparfæą; paſſim querimonix, & conui
cia iacta in Muſtafam tanquam auarum ,ac
priuatis folùm commodis poſthabita mili
tum cura intentum . Augebat inuidiam &
indignationem clades fociorum toties fub
infelici Muſtafæ ductuingeminata.
29. Decemb. duo Curſore Conſtanti
s
nopolin venerunt, affirmantes , Perſas in
genti numero in Syruan reuerſos ,prælium
quecum Turcis geſſiſſe. His Caytam Baf
fam cum aliquot millibus fuccurriſſe qui
dem ,fed inpugna cecidiſſe. Mature quoq
aduentaffeTatarhani copias, ſine quarum
ſubſidioparum abfuerit,quin ad vnum o
mnestrucidati,ipſaq; vrbs in manus Perſa
rum redacta rurſum fuiſſet.Oſman Ballan
in periculis haud leuibus conſtitutum viri
liter
 BEL , PERSICVM . IS
liter fe hofti oppofuiffe, dum ſuppetiæ fe
cutæ ſint.
Eo in prælio vltra 10 millia occubuiſſe,
victoria penes Perſas ſtante.. Captus fuit
Perſa quidam Sulagk Huſſaim , quiadMe
hemetem Baflam perductus indicauit, cla
dem vtrinque fuiffe exæquatam , licèt poft
ea fecus compertum fit.
Rebus ita vertentibus noua edictio facta
eſt in Aſia minore & Caramania, olim Ci
licia ,euocatiqueſuntfubitò 8 giacbegi
( quiſub ſehabent tum equeſtrestum pede
ſtres copias, noftris æquiparandi Comiti
bus) Imperator quoq; 300 tormenta , àfal
conibus denominata,pariterq;argenti vim
magnam ſubminiſtrat. Perſa necipſererú
gerendarū immemor, copias indies adau
get, & quantumuis fera iam hyeme 8o cir
citer millia cogit. Cumq; Tartari ingenti
multitudine feleTurcis coniunxiſſent,præ
lium vtrinq; acerimum fuit commiſlum ,
in quo 30.millia Tartarorum ac Turcorum
trucidata perhibebantur, capto ipforü du
ce, fratre ipfius Regis. Oſman Baffa infeli
cem expertus pugnam fugalibi conſulit, a
uectis fecum quibuſdam tormentis, & ad
Georgianum quendam Schemhali dietū,
qui paulò antèad Turcam cum aliis defe
 1
16 HENR . PORSII
cerat,cófugit , cuius filiam in vxorem poſt
ea duxit : hinc exigua cum ſuorum manu
ad Demircapi fiue portas ferreas,in angu
ſtiis Caucaſimontis fitas,ſeſe confert.Ea vi
etoria potiti Perſæ prouinciam Syruan in
tegrā receperüt, vrbemſ; tum opibus tum
munitionibus inſtructiſſimnam diripuerüt,
ac propugnacula à Muſtafa extrui ccepta
deſtruxerunt, muríſque nudatam toto de
inceps belli tempore,retinuerunt& adhuc
tenent. urci quidem eam cladem exte
nuare ſunt conati,fed pluribus indiciis atq;
nunciis eam haud vulgarem fuiffe conftat.
tque hoc primo belli anno plura , fe
quentibus rariſſimaprælia & condictuscó
tigerunt: ita Turcorů clades in vniuerfum
70 ferè millia æquaſſe, tam eorum qui in
>

præliis, quàm qui fameperierunt: Perla vl

tra 25 millia ad ſummum non amififie per
hibetur.
Anno fequenti 79.TurcarumImp. O
mnibus viribus redintegraturus iſtud bel
lum , per Aſiam & Græciam totumộ; tra
& tum ad Albam vſq; Græcam ſub veris ini
tium feuera cum interminatione Begler
begis, Baſſis, ac Sangiacbegis edicit , vt co
pias mature cogantatq;; educant:& : diuul
gatum eſt aliquoties, fieriớ; viſa præpara
ting
 BEL. PERSICVM. 17
tio,ipſummetImp. egreffurum :quod tamé
animandi cauffa potius atq; alacriores red
dendi Turcosad ſequendum bellum ad
modum odiofum ,fiebat. Quo edicto exciti
Baflæ quoq; Hungarici, Budenſis præſer
tim & Temes Warienſis, haud exiguas co
pias inſtruxerunt. Allatæ fuerunt etiam li
teræ Beglerbegi Wanenſis, quæ tum prælij
fuperioris, tum captæ vrbis Syruan narra
tionem antea commemoratã continebant.
Eodem tempore Weywodis Moldauiæ ac
Walachiæ iniunctum fuit , vt frumenti iu
ſtam quantitatē ſubminiſtrarent, perPon
tum Euxinum in partes illas tranſportandı.
Tartarhan quoq; per literas requiritur , vt
exercitum quàmocyſlimè rurſuin conſcri
bat, mittunturâ; ipſiduo acinaces ingentes
ingentis precij,cum alijs nonnullis mune
>

ribus 9 Martij 4000 Spahi ſiue equites, ac

millia lanizarorum Conſtantinopoli de
5s
nouo mittütur: eodemģ; tempore Begler
begus Damaſci,filius Mehemetis Bafläco
pias ſibi ſubiectas educit.Triremes quoque
plures in Ponto Euxino & Morea (olim Pe- .
loponneſo )ad eundem finem inſtruuntur.
Tantum apparatum dum Turca moli
retur, Perſa quidem de medijsineundæpa
eis cogitare cæpit, quam nec Turca auera
b
 18 HENR. PORSII
fatus fuiffet,niſiea vtrinq;æmulatio & au.
toritatis tuendæ ratio extitiſſet, qua neuter
pacis petendæ manifeſtus voluit efle au
tor, ne alteri cedere videretur. Itaq; bellum
denuo inſtauratur.Captiuitate fratrisſuiin
tellecta rex Tarrarorum , de eo liberando
cum Perſa agit: cui hicreſpondit, ita demu
illud futurum , ſi pacem Turcarum Impe
ratoriæquis conditionibusperſuaſerit. Sed
obijtille poſtea in captiuitate:qua de cauſa
Tartarus tū iuſſu Murathis , tum quòd fra
trem vlciſcivellet,denuoexpedicionéſuſci
pit, adiutus ab Imp. fubfidijs haud medio
cribus.
Nam & militem , & pannorum quanti
)

tatem haud exiguam ,cupri quoq; centena

rios 100 , argenti clitellas so ex redditibus
CairenſibusfiueÆgyptijsaccepit.Ipſi Regi
donata eft materia: veſtiaria exaureo & ar
genteo texto, ferico & holoſerico , nec non
acinaces precioſiſſimi.
Tranſportata item fuerunt arma omnis
generis &tormēta perPontum Euxinum ,
mandatumg; Regi, vt aut ipſe, aut præci
puus quidam Tartarorum exercitum du
ceret.

Aprili menſe rumor vbiq; fpargebatur,

coactis à Perſaexomni ſuo regno ingentes
copias,
 BEL. PERSICVM. 19

copias, casq; confinia iam tenere : ideoque

Imp.rem ipſummer promoturum , & exer
citui coràm affuturum , quòd præſentia i
pfius tum plus animi ſuis, tum terroris ho
îtibus effet allatura:Seriots deliberatum &
penè cõcluſum fuit, vt faltem pedē e Thra
cia moueret,quaſi in Caramaniam profe
cturus.
Arrectis itaq; tunc omniűanimis & au
ribus,proq; tanto apparatu grandia ac mi
randa expectantibus,infperata in exercitu
de Muſtafa diffidentia eſt exorta, quam in
obedientiacomitari ſolet: & agitata funt có
filia de obtruncando co . Inuidia ei tantam
conflauit auaritia nimia , vtiſuperiùs dietū,
& ſegnior commeatuum procuratio.
Perſæ igitur valido cũ exercitu progref
fi vrbem Tiflis antea lur vocatam , & priore
anno à Turcis captam ,obſidione cingunt,
adeoq; coanguſtant, vtobſeſli commeatuí
omnium penuria ad mađandos mulos , e
quos & canes adigerentur: parumg; abfuit,
quin vrbsin extremis iam periculis conſti
tuta caperetur , niſi Damaſci Beglerbegus
tandem fuccurriſſet, quiconflictu excitato
Perfas repulit , & obſeſſos victualibus re
fecit.
Eodem tempore Murathes ad omnes
b 2
 20 HENR . PORSII

Europæ Baſſasliteras emittit,quibuseos ad

arma , equos & camelos ſubmittendos ex
hortatur:idque magis terrendorumPerla
rum cauſſa ,effectuhaudſecuto.
Interim Ochiali fiue Vlutſchali Baſſa,
Præfectus maris & claſſis regiæ ,iuxtaman
datum Regis claſſem omnibus modis in
ſtruit,tormētis,trabibus ligneis, alijsq;adę
dificandū neceſſarijs præmittens per Pon
tum 6 triremes & mahonam fiue nauim
grandem vnam : quas ipſe 17 Maijcum a
lijs so triremibus fubfequitur.Similitercæ
teri Beglerbegi Aſiatici , Sangiacbegi &
Spahiad bellum eodem tempore exeunt.
Diximus antea plures eſſe regulosGeor
gianorum ,& pleroſqueà partibus Perſicis.
Cæterùm viduaquædã erat prædiues, quæ
Turcorum inſultibus ac direptionibus cum
.
fuis expoſitavariis damnis afficiebatur.Ideò
de ſecuritate ſibi proſpectura,duos quos ha
bebat filiosad Murathem ablegat rogatum ,
utæquis conditionibus ipſacum ſuisin tu
telam reciperetur.Turca non auerſatus pe
titionem iftam , beneuole fratres excipit:
>

quorum alter poſtea pollicitationibus in

ductus,nomine Manug Schachbegad Tur
cicam fidem tranſiit, feģ; circumcidi fecit,
incuius gratiam Imp. 25. Iun. ſolenne feſtú
inſtituit,

}
 BEL. PERSICVM. ZI
inſtituit,ac ſpectacula feſtiua celebrari iuf
fit, in Hippodromo fiue Atmedam.Factus
hiceſtBeglerbegus fuæ ditionis,filiumque
Imperatori obtulit, qui cùm in aulam de
ducereturpuer adhuc,lacrymas fudit.Hinc
ambofratres is. Iul.domūverſus abierunt:
& diciturminor Guarquorat begin itinere
abapoftata veneno ſublatus.
Interim Muſtafa Baſſa verſus Cars pro
greditur,militeilludatq;aliis munitionibus
inſtructurus, ſumma quidem cum Perſa
rum indignatione, fednullo reſiſtendi co
natu. 1

: Ochiali feliciter confecto curſu ſuo per

pontum Euxinú , tempeſtuoſuin alioquin
& importunum ,caftellum quoddam inter
Mengrellios (qui ſunt Colchi) & Georgia
nos ædificare cæpit magno ſumpru,quod
hoftes paulò pòft fugatisTurcis deftruxe
runt. Cumq; id denuoreſtauraturus eſſet,
Perfæ fuperuenientes à propoſito ipfum
magna data ſtrage ſecundò cohibuerunt.
Menſe demum Septembri MuſtafaBaſ
faædificationem arcis Cars, quieſcentibus
omninò Perſis, fumma cum admiratione
perfecit.
Eodem menſeTartaricæ copiæ Turcis
coniun &tæ ſunt adportas ferreas, duce Of
b 3
 22 HENR. PORSII

man Baſſa , ſed eas nihil memorabile gellil

ſeconftat. Exorta eſt autem in caftris Mu
ſtafælues peſtifera & fummaannonä сari
tas : ob quam ipfeAmaſiã in Lycaonia, hy
bernandi ibidem cauffa, literisImperatoris
fuit auocatus. Subſtitit tamen ea hyeme in
Arſrom , noſtipatus pluribus quam 10 mil
libus , reliquo exercitu ob famem , peftem
atq; inſtantem hyemem dilapſo Beglerbe
gi limiliter, quotquot in expeditione fue
rant, domum infe&tis rebus redierunt. Per
ſaà Caſmin (quæ altera eft& penitior regia)
Tauriſum verſus proficiſcitur, & de abitu
Turcorum certior factus in ipſorum ditio
nem excurrit, prædag; parta haud exigua
1 retrocedens milites fuos itidem dimittit.
Murathes cognita excurſioneilla, veri
tus ne vlterius Perſa graſſaretur, continuò
Muſtafam per literas hortatur , vt cum '.
mni, quantum cogere poſſet,exercitu con
finia repetat. Verum is ob diſceflum Perla
rum ſeſe continuit , & vt maxiinè progredi
voluiſſet, milites obedientiam detrectarüt:
Ideoq; paulò pòſt Conſtantinopolin reuo
catur, inque eius locum ſubrogaturSinam
Baſſà cum mandatis, vt primoſtatim vere
ſelead expeditionem paret.
Tartari cùmaliquãdiu ad portas ferreas
ſubſti
 BEL. PERSICVM . 23
fubſtitiſſent, tandem ſubannifinem pluri
bus fuorum amiſſis intra fines reuertuntur..
Oſman Baſſa focerum Schemhalus, à
quo in fuga Syruanenſi hoſpitio exceptus
ac feruatus, generque aſcitusfuerat,interi
mi facit.
Muſtafa femel atque iterum auocatus,
cùm haud dubiis ſignis iram Regis, confla
tumg; ex delatione militū odium præfenti
( ceret , perculſus quoq; cöſcientia vendito
rum ære præcipuorum munerū ,(nam tan
ta eft eiuſmodi fupremi ducis autoritas,vt
Vezirios etiam ſiue Purpuratos creare pof
Gir)moram cõfultò trahit, & veritus inſidias
quàmoptimè feſemunit.Mittitur itaq, Ca
pitſchi Kyheia, qui eſt Cubiculariorü præ
fectus,cum aliis is Capitfchilar, duabus in
ſtructus literis, quarum alteræ ipfi Muſtafa
pro occaſione eius fuffocandi erant offe
rendæ : alteræ mandatum ac voluntatem
Imperatoris ea de re cötinebant, nequa vis
ficariis forte inferretur. Caftra nactus ille
Præfectus,cùm ea effenttripartita, ab vno
ad aliud ablegatur. Tandem cùm collo
quium Muſtafęſeriò ftagitaret,ad interual
lum fuitadmiffus,diſpofitis vndique cuſto
dibus armatis , cùm Muſtafæ haud dubie
fuboleret ,quidiſtudfibi vellet.Ille
b
exequé
e4
24 HENR. PORSII
di facinoris occaſione priuatus literas of
ferri fecit, quibusDefterdarú & Nyſchan
gi,id eſt, thefaurarium & Cancellarium i
pfius Muſtafæ fibi tradi conſignarią;pete
batur.Muſtafavaria quærens effugia & ex
cufationes,cùm contrà nõ auderet ,cos hac
conditione ſe dediturum promittit,fi de vi
tæ incolumitate ipſis caueatur. Atque ita
ambo iſti Conſtantinopolin abducuntur,
& in caftrum 7 turrium coniiciuntur,deớ;
oinnibus Muſtafæ factis feuerè examinan
te.Hos tamenMuſtafa, 9.April Byzantium
ingreffus,acImperatori nonnihil reconci
liatus,deincepsliberauit. Pluresdies in vr
be moratus ipſe à colloquio Imperatoris
arcebatur, dubia omnino ſperecõciliatio
nis:fed largitionibus immenfisgratiam ali
quain ſibitandem inercatus eſt.
25. Aprilis Sinam Baſſadeſignatus inlo
cum Muſtafx belli dux Imperatorivaledi
xit, ab eoqueaccin & us acinace precioſifli
mo , acceptis quoque vexillo prætorio &
equis le &tiffimis, in Aſiam traiicit , ſolenni
pompa tum aulicorum , tum triremium
ac nauium in portu diſpoſitarum , tormen
taque certatim diſplodentiū decoratus.Fa
ma erat contra Georgianos hunc principa
liter moturum : cuiper iter Aliaticæ copiæ
hunc
 BEL. PERSICVM. 25
hunc inde affluxerunt. Tartarus quoq; de
nouo militem ſubſidiarium armauit.
Sinam itaque delatus ad confinia, cùm
habito circa Arfrom dele & u plurimos ad
eam militiam cõſcriptos deſideraret, apud
Sultanum conqueritur,qui ſubitò quodam
die Aiactyphan indixit,hoc eſt, conſilium
pedeſtre, idą; in area Palatina,inter arcem
regiam & templum S. Sophiæ interceden
te. Rara ſunt ciuſinodi conſilia & tumul
tuaria ,nec niſi ardua aliqua neceſſitate ur
gente inſtituuntur. Tractatum in eo fuit de
perſequendo bello , & deillis qui expeditio
nem ſubterfugerant, carcere mulctandis.
4. Auguſti Legatus Perſicus Mufuhali
nomine,cum 17 miniſtris aduentauit, ma
graớcumpompaexceptus fuit.
6. Muſtafa obiit,cùm biduo antè in mor
bum incidiſſer , contractum ex eſu nimio
melonuin , ac ſuperingeſta aqua faccarea;
quá Scherbeth vocant: quamuis alii ipſum
lìbi mortem neſcio quo modo conſciuiſſe,
1
metu imminentis fupplicii, quod ex accu
fatione Perſæ ob ſuppreſſos aliquot legatos
metuebat,ſuſpicatifucrint.Imperatorinor
tuo ipſo vniuerſa eius bona confiſcauit, ac
in arcē deuehi iuſſit ,relicta nepotibus nec
dum adultis qualicunq; portione, quos in
 26 HENR . POR SII
aulam poſtearecepit.Diciturhicidem Mu
ſtafa Selymi iuſſu (quem in iuuentute eru
dierat)dum ageret Beglerbegum Cairi ſiue
Ægypti,obtruncandusfuiffe :quod tamen
per indicia præmonitus ſimiliter euitauit.
Nota eft eius,quam capta Cypro exercuit,
perfidia & crudelitas in Bragadinú alioſas
Chriſtianos pluſquam barbarica.
1
6.Dieeiuſdemmenſis Imp.fuperioribus
diebus venatum quafi egreſſus, cùm vni
uerſa aula in gratiam lcgati Perſici vrbem
ſolenniter ingreditur. Moris eſt enim Sul
tanis,vt legatisexterorum regücum pom
pa ſeſe ſpectandos exhibeant. Comitatus
fuit ingens & ſplendide decoratus armiſq;
inſtructus,equitum quidem millia quinq;,
tàm præcise,vt nec deeſſe quiſquaneclu
pereſſe eo ex numero deprehenderetur.
Þedites,præſertim Ianizari,Solagki,& Afa
pi, cùminordinatè ac gregatim incedant,
exactè numerari non potuerunt. Hi ad7:
millia fuerunt æſtimati, omnéſquedecorè
veſtiti. Atq; hîc erat cernere fyluam quaſi
plumarum & alarum aquilinarum ,quas pi
leisgeftare, fpeculis inſertis,folent. Equites
magna ex parteamicti fuerüt aureis textis,
& ipforum equi, elegantiores alioquin &
exquiſiti,phaleris & ornatu equeſtri.Turcis
vſitato
 BEL. PER SICVM . 27
vſitato ſplendidiſſimi: præſertim verò re
gij, qui proximèanteImp.ducútur,dicivix
poteft,quanto precioſorumlapidum ,gem
marum & auriapparatu nituerint. Magna
quoq; canum vis tum Moloflorum tum a
liorum venaticorum ducebatur. Nec ine
leganter circumpedes incedebant, geſtan
tes pileos pyramidales argenteos tenuis la
minæ deauratos, inde fatellites, arcubus &
pharetris inſtructi.Imperator ipfe placido
nutu omnes tam Turcos, quàmGræcos &
Hebræos falutabat. Ornatus equi erat ad-,
mirabilis ac ſplendidiſſimus. Ipſi ſtapedes,
latiores ex folido auro, vtiperhibent,con-,
fecti variisgemmisinſerti,vt de vnione in- .
ulitatæmagnitudinis, qualis à fronte equf
depender, de freno, monili antilena gem
matis,ephippiodeaurato, ſtrato margaritis
conſertonihil dicam . A tergo fequebantur
pueri nobiles & equites cataphracti bis
mille centum , apparatu certè magnifico.
Claudebant hunc triumphum 12 Croati &
Hungari captiui , tribus curribusimpofiti,
quorum vnus tympanum pulſabat. Sedne
quehoc prætereundum ,durantehacpom
pa 300 ferècaptiuos, quorumaliquifuerút
>

Imperatoris, maior verò pars Ochialipræ

fecti claſſis regiæ, qui & ipſe pompæ intera
28 HENR . PORSII
erat,fugamdudum animo conceptam ,na
uiquadam biremiarripuiflc: quos Ochiali
ftatim inſtructa naui prætoria aliaſ; trire
mein Archipelagolongè perſecutus,octa
uo die pòftreinfecta domum rediit.
17.Eiuſdem menſis Legatus Perſicus in
aulam deducitur ,Sultanoque literas Regis
lui ac munera offert,duos Coranos elegan
tiſſimè fcriptos ,9 facculos plenos gemmaru
rudium , & aliquottapetesPerſicioperis.
Cauſſa legationis hæc erat, vt pacis tra
Etatio cum Turca inſtitueretur ,quò tandé
miſeræ plebi , cædibus ac bello tam diutur
no vexatæ atq; exhauſtæ parcatur,præſer
tim cùm vnum vtrinq; Deum ,eundemque
ipfius Apoſtolum fiue nuncium colant, ac
vt vires ſuas pro afferenda ſua religione in
Chriſtianos fiue infideles conuertant atqs
exerceant. Haudingrata fuitTurcx ea pe
titio, iamdudum eius belli pertäſo , planés
ſperabatur, ac tantùm nõ affirmabatur cer
ta pacis concluſio :ideoque magno in hono
rehabitus fuit legatus, & à primoribus Baf
ſis frequenter ad conuiuia,iſticalioqui ra
riora,inuitatus.Sed tota ſanciendæ pacisra
tio ibi potiſſimùm impingebat, quòd Tur
ca prouinciam Syruan ſubinitiū huius belli
à fe captam , & quæcunq; pede contigiſſec
fuo,
 BEL. PERSICVM. 29
fuo, ſemelque tenuiſſet, reſtitui ſibi peteret:
legatus conſtanteridrecuſaret, dicensneqs
id lein mandatis habere,ncq; Regem fuum
ſua quidem fententia hiſce conditionibus al
ſenſurum . Atq; ita Turca ſpe fruſtratus le
gatum dimittit 17. Septem.cum literis,qui
bus eandem petitionem apud Perſam vni
cè vrgebat.Isdomum verſus tendens, à Si
nam Bafla aliquandiu detinetur , & in vin
>

culis quidem ,tanquam is qui Sultanum va

na ſpepacisfraudulenterlactarit. Exitinere
duo eius miniſtri Conſtantinopolinreucrfi
fidem Turcicam ſuſceperunt.
Eodem temporeSinam Baffa,nulladum
rehocin bello præclarègeſta, verſus Geor
gianorum ditionem progreditur,quib.oc
currentibus acer conflictus fuit editus, ex
>

quo infignem clademTurci acceperunt:

quodipfum literis cuiuſdam , qui interfuit,
& fama confirmatum eſt.
Mittebantur tum ex urbe 30 Reys, qui
ſunt Capitanëi nauium , 30 architecti,acto
tidem Odobaſſi cum mandatis, vt triremes
ædificarēt in mari Cafpio, deſtinata ad hoc
materia lignaria alijsque neceſſarijs: cuius
rei effectus necdum apparuit. Sinam per
tælus huius belli domūredire deſiderabat,
ac literis apud Sultanú ſefe inſinuabat, pa
30 HENR. POR SII

cemque quibus poterat modis perſuadere

conabatur.Nam ex ſupremo Veziriatu, qui
exmorte Ahmatis Balſæad ipfum deuolu
tus erat,plus ſibihonorum ,opum acquietis
pollicebatur. E caftriseius plurimi cogente
inedia diſcedebant.
Perſze fub autumnum rurfüs obfident
vrbem Tiflis,haud dubia fpe eiuscapiendę.
Sed Beglerbegus Damaſci denuò eos,qué
admodum fuperiore anno,cruento confli
&tu deiecit acrepulit.
Hyeme iſta noui rumores ſpargebantur
deredintegrandaexpeditione,mittendogz
Aga ſeu Præfecto Ianizarorum . Ac miſli
ſunt 13. Aprilis anni 81. per Pontum 1500
Chulcardaſchlar,vtivocantur: dele &tique
fuerunt Ianizari, qui terra ſequerentur : &
hi paſſim equos àà rufticis coegerunt,quos
iterú, ſuſpenſa expeditione illa propter ex
tremamin confiniis annonä penuriam ,
milituinque omnium ferè ad hoc bellum
tantùm non cogendorum animos prorſus
inuitos acalienos dimiferunt. Itaq; bellum
hocanno quaſi conquieuit, & Sinain Baſſa
relictis confiniis Byzantium ca æſtate re
diens fupremum Veziriatus officium in
greditur.
Incunte vere anni 82. rurſum naues ali
quot
 BEL. PERSIC VÚ . SZ
quotvictualibusoneratę, &perPontum ad
confinia ſunt tranſmiſlæ .
29.Martii Legatus Perſicus cum trecen
torum fermecomitatu, ad cõdecorandum
feſtum Circumciſionis, à Murathe in ho
noremfiliiinſtitutum , Byzantium appulit.
Cui extra Scutarium Beglerbegus Græcię,
aliig; aulici numeroſocum equitatu, Præ
fectus regiæ claſſis cum 25 triremibus ele
ganter inſtructis obuiam proceſſerunt: in
littore verò Conſtantinopoleos Aga Iani
zarorum , Odo & Capitſchi Balli, cum tri
bus ſuorum millibuseum præftolatiadho
fpitium decenter deduxerunt.
Et quamuis præſente iam Legato pacis
tractandæ atque ineundæ fpes effet, tamen
Imp. maiorisſecuritatis atqueauthoritatis
gratia triremes aliquot milite impofito e
miſit ,cùm non ita pridem 4 quoque Czau
ſchosad Perſam ablegaſſet, quibus tamen
cum mandatis,non facis conſtar.
Interim feſtum Circumciſionis,præfen
tibus legatis precipuorum orbis principum
cò inuitatorum inſtituitur, fitque eius ini
tium 2. Iun. extructis in Hippodromo fiue
Armedam ſtationibus ſiue pergulis pro Im
peratore,filio & gyneccoipſius,necnonle
gatis exteris ac primoribus Turcarum , du
 32 HENR. PORSII

rauitq; illud so dies continuos . Quo tem

pore non ſolùm Veziriis Baſſis,Beglerbego
Græciæ , Præfecto lanizarorum & claſſis
regiæ cum ſuis miniſtris, Czauſchis atque
Spahis:fed & legatis,quosSinam Baffa Sul
tani iuſſu, oblatis varii generis animalibus
acfigurisè mero faccaroconfectis,folenni
ter inuitauit, & horum miniſtris, adeoque
multitudini plebis epulum quotidiè fuit
appoſitum ,totaque Hippodromi area cibis
conſita. Ludi quoqueac ſpectacula omnis
generis, pleraque inuſitata acmirabiliafuc
runt exhibita,ita utinfinita propè ariolorú,
funambulorum ,præſtigiatorum , pugilum ,
faltatorum , athletarum , muſicorú ac alio
rum , quiduis ridicule, iocosè aut fcurriliter
quoqueagentium fiuc conantium , conflu
xerit colluuies.
Filius Regius Sultan Mehemet , ætatis
í
fuæ annum decimum ſeptimú ingrediens
à Mehemete vltimo Vezirio , Imperatoris
quondam tonfore, 7.Iun. ſeorfim ,adhibitis
vlitatis ceremoniis circumciditur.
Tantus in eo feſtoluxus atq; oftentatio
fuit vſurpata , vt Imp. ac filius congregata
plebcſępiùsnummos, & patellas argenteas
ternis vicibus quadragenas aut quinquage
was manu ſparſerint: quo concurſu plerun
que ali
 BEL. PER $ ICVM. 33
quealiqui fuerunt oppreſſi. Breuiter,inuli
tatæ miræquefeſtiuitates ac ſpectacula cur
ſus equeftris & pedeſtris, ludicrorum con
fli&tuum , iaculandi , caftra oppugnandi,
committendi canes vrſis apriſue, mittendi
ignes volatiles , ſalientium aquarum , fera
tum , Muſicæ , comædiarum , tripudiorum
& ex diebus illis conſpecta ſunt,ita vt ſimilc
feftum neque apud Turcos vnquam , neq;
alibi celebratum ſit.
Contigit interim , vt Perſæ Turcos de
mnium reru ſecuros ex infidijs obruerent,
ac ſtragem darent ad 4 millia vulgò æſti
matam . Quo comperto Murathes vehe
menter commotus non folùm Itationem
pro Legátó extructam deſtrui, fed & intra
hofpitium occludi eum iuſſit: cui poftea ;
graffante horrendum in modum peſte,plu
res centum miniſtris obiertint.
Paulò pòfttres Perſæ haud vulgaris coño
ditionisad Turcas transfugerunt, quoruin
vnus fuitilleMuſuhali, qui anno 80 legatű
egerat.
Nouiſſimum eſt,quónarrationem hanc
concludo , quòd Perſæ rurfum ex improui
ſo adorti Turcas,nõ modò zo circiter mil
lia trucidarunt:fed vrbem quoque TiAis,ac
toram regionem circumiacentem recepif
с
 54 HENR ." POR SII
fe perhibentur. Cuius victoriæ non mini
mam cauſſain fuifle aiunt Mehemerum
Georgianum , quem antea àmarre Con
9

ſtantinopolin amandatum fidem .Turci

cam ſuſcepillo dixi. Hic cùm odium Im
peratoris , neſcio quibus ex caufis incurrif
ſet,fentiens ſibitendi infidias,ad Perſasma
gnacum Turcorum manu transfugit,hisa;
opportunam inuadendi Turcos rationem
oſtendit, & ipſe opem haud exiguam præ
ftitit.. De qua clade conqueſtus poftea aa
pud Imp.Olinan Balla graui culpa Sinam
grauauit,qui bellum hoc, etiamnum fupre
mus dux, ſegniter adminiſtrauerit , atque
>

inde doinum reuerſus fubmittendorū au

xiliorum vana fpe fæpius ipfum lactauerit.
Quo modo graui inuidiaac ſuſpicione o
nerarus Sinam ,omnem operam virilem , &
in perſequendo hoc bello fidem ac feruo
rem Imperatori defert: fed fruſtrà. Hic e
nim vehementicõcepta ira ilicò hominem
abofficio remouit, parumque abfuit, quin
eum obtruncari faceret. Itaque homo o
mnium inſolentiffimus, ac Chriſtiani no
minis oſor acerrimus fugit,cuius bona am
pliſfima confiſcata funt,eiusque in locum
-ſurrogatus Siauſch Baſla, natione Hunga
rus, ac nobilis in pueritia captus, vir,ledatus
ac mi
 BEL. PERSICVM. 35
ac minimètetricus. Faxit Deus Opt.Max.
vtgentes illæ Mahometicæ infeſtioribus ac
funeſtis armis tam exteris quàm inteſtinis
concurrant:ea verò quæ in orbe Chriſtia
no tum flagrant, tum metuenda videntur
incendia clementer reſtinguantur ac com
primantur : idquead nominis ſui gloriamn ,
tranquillitatem publicam ,noftrám
que omnium fa
lutem .

FINI S.

1
1
 t
I TER BYZANTIN V M

HENRICI PORSII,
IC. ET SACR. GÆS. MAIESTA
TIS AB EPISTOLIS IN CAMERA
aulica : nec non Profeſſoris Poe
ſeos in Archigymnaſio
Viennenſi,
AT CV M C AE S. MAIEST . L E
gato Oratore ad Imperat.Turc.vi.
ro Nobilißimo & amplißimo,
Dn.Ioachimo à Sintžene
dorf, illudipſe
confecit.
Summa fide & diligentia Core
fcriptum , lectúque
digniſſimum
А

1
LOANNES SAMBVCVS,,
CÆS. CONSIL. ET HISTO
RICVS,
DE HENRICOPORSIO, IC .

Vis nouus hic ardor? quis fpiritus excitat oſtrum

Q Secula nuncvatun prifcatequirat iners.
SuntMecenates, furgetMaro,Naſo ,Tibullus:
Porfius en ſpecimen dans grauiora'mouet.
Carmina ficdictat iuuenis cedro ac ſenedigna,
Tam numeris aptis, tamąpolita nirent.
Si ver hos edit flores, quid proferet æftas?
Vuifer autumnus quospremerinde cados!
Florebit genio,clarebitdiuitevena ,
Principibus,doctis,vfque probabitopus.
Creſceigitur Vates, cunctorum nate fauoti,
Capta Dij & greſſus fine decerte regant.
Nec vani rapianttituli,ſplendorų fugacis
Aulæ;intra tencat regia Mulamodum .
reriafumo
Ambitio multos ſeduxit,
Plena tenens: ſenium præda ſedacta fugir.
Senſibus hæc imis optat Sambucusamico ,
Veplaceas vulgo,punctaq;milleferas.
Sic refpondebitconatibus,exitus vltro,
Nominefulgebis,victor &ibis ouans.

HENRI.

.
 HENRI CI
PORSII IC . ITINERIS
BYZANTINI,
LIBERI

OSTQAM res Afic & Turn

corum ſurgere regna
P. Parua fub auſpicijs, nunc orbis
maxima regna,
Est viſum ſuperis: vicina laba
ſcerecontrà,
Aut Geticisdomita, autfaltē vexandatyrănis:
Prima refurgenti (medionam tempore preffum
Delituit regnocunasAſiaticatellus,
Incrementa dehinc Europa atque Africa,fatis
Luctatæindignis,maiora fubindedederunt,
Vtquammiramur,iamdudum mole fuaftet.
Vosquoque,non vlli priùsauſa cedereregno,
Siueopibusfeugente virum f,eufænoreterra
Cuncta refundentis, dumpax && fata fauebant,
PANNONIÆ, quondăquondam feliciaregna,
Publica fenfistisdifcriminaremg labantem ,
A ☺
 4 HENR. PORSII
Hoſtibusexpoſitænimis,ahnimis hoftibusaptă
Sedes,ac
fætædudumdiſcordibusarmis.
Namquetotexhauſtasbellis, totcladibusaltas,
Tot flammisUstas,totpercurſasý rapinis,
Ac tot funeribuscæſorum & fanguineſparſas,
Quis fatiseffari verbis,quisplangere poßit?
Tantorum necadhucapparetmeta malorum ,
Nigrauiora(Deus que vertat)fataminentur,
Extremamtandemregnoillaturaruinam.
Netamen aßiduèfub aperto Martegematur,
Sitgſimulmoderataquiesarmainter &hoftes:
Äere datorabies
fedatur auara tyranni,
Aerequiesparitur,ſuſpenſag bella teñentur.
Nempeſalus populipax est: paxoptimarerum ,
Qua negcüparuoreprobăda,nechoštepudenda
gentevalet, quiMarteparáto
Cum tali,qui
Excubat, ipſeſuisnutuverbogtremendus,
Paxadeo bellumg paricuilancelibrantur.
Tamgaderat tempus folitopromoreferendi
Wollius L. Annua ad Ottomanam Bizātij muneraportā:
B.abEitzing
Legatus ad Cum tibi
legatimandatur funétio ,WOLFI,
Turc.Imp.
Paulus abei
EITZING A veteris præfulgida gloria ftirpis,
tzing L.B. Qui virtutegenus decoras,fandiğ
lepore
Wolfgangus Etgrauitatevales,obeundohocmuneredignus.
Wilhelmus
L.B.Roge Teſtipantcomites
frater,iuxtag vetuſta
dorf. Stirpe Rogendorfusgenitus, pesampla ſuorum :
Ioannes Si- Etpars Caſareanon ultimaGreißiusaula.
giſmundus
Greiſſen, Ergoiter ingreßiduce te decurrimusIſtro.
Turri
 ITIN . B Y Z A NT. LIB. I. S
29. Octob.
Turritag,oculos fenfim fugiente Vienna, anno 1579.
Primanoctecitiretinemuradoſtia Viſce.
AlteraPolonyſtatio,cui deſuperalta Pofonium
Imminet arx ,latasģiſtri deſpectat invndas. 30.
Indevagos curſusſinuanti
flumine vecti,
Proxima Sabaria & Cituorum legimus arua ,
Comarum
Ac ventisbiduumtardati,afperſaduobus 3. Nouemb.
Contigimus fluuiismunimina firmaComari.
Hoc occurfurosoperimurlittore Turcos, Turcorum

Quitandemaduerſovenientesflumine,fignis aduentus,6.
Emicuere datis:foluenteslinquimus arcem ,
Danubiogſcaphis conftrato,acmiliteterris
Diſpoſito,remisagimurcertantibus vltrà.
Vtg fidesutrumquedata est, vtrinquerecepta,,
Lungimur ,atghabitoſermonerelinquimurillis.
Tumraucæ ſonueretube ,tum tympanapaßim ,
Acdifploſavagumtonitrufclopeta dederunt.
Turcorű hinc ferimurcomitatu & •načteſuborta 7Strigonium
.
Strigonijtandem celebrata allabimurarci.
Postera luxoritur,cùm
protinus vrbisadimus .

Præfeétum ,doniskdatis, luftrauimusarcem ,

AntèdomüChristo, tibinūc Mahometeſacrată.
2

Tuncetenim ( nonestrei noſtraimmemoretas)

Agmina cūcreberrima agés Solymānus,& arua Solyman :
nus Strigo
Pannonia violenti inftar torrentis inundans, nium capit,
Tenderet Auſtriacă premereobſidione Viēnam : anno 1529.
Cepitin occurſuvenientia &oppida &- arcés,
Ing hisStrigonium ,non vinec cæde ſuorum ,
A y
 6 HENR. PORSII

Paulus At- Tantùm perfidiatradentis Præfulisarcem ,

chiepifco. Fallentisý fidem votamRegiſ Deos
pus Strigo
hienfisarcé Vtý fuitnullo Turcis eacaptalabore,
vltro dedit. Sicfacilinoftriseftpofteaforte recepta ,
Álterius cladismonimentum triſtefutura.
Rurfum ca-Namg,trib.luftrısminus annoexindeperactis,
pitur;anno obfidione gravitentataiugiggloborum
Grădine quaffa fuit,rapidisquog fibrutaflămis,
Nostrorumdefenfa tamen melioribusauſis,
PoſinecladegrauiTurcorum & funeremultos
Donecin extremis fpes fractalaboribusarcis,
Seruande,ſociisg ſuisrequieſcereiußis
Italusquidă Signiferelapſusmuro,petit hoftica castra,
vexillifer,di
eius presby's obfeßisabitum prodeditionepacifcens.
teraMalla. Quo Turciaudito,mißiduoprotinusarcem
Confcendunt,dediğ petunt,ſpondentgfalutem .
Pašta recufantematqueextrema audereparati
Salamanca Præfeétum ftexitfociorum vnita voluntas.
præfectus. Spargitur interearumoriampactacoiffe:
Torpeſcuntanimi, torpeſcitcuratuenda
Arcis, & adpacēſpectat iam quifquefequendă.
Dum resin tanto diſcrimine fluctuat,exit
PræfidioSalamanca,petens eapacta nouari.
Huicreditres(crimen)precluditur:hostis ad arcă
Prorumpit,panditviam vi,mæniag intrat,
Diripiensý domosnoftrisilluderegaudet.
Hiſtant attoniti,nec iam fpes vlla ſalutis,
Sedfubeundaneciscertiſsimapæna videtur:Cüm
 IT IN . BYZANT. LIB. I. 7
Cùm Solymannus eosfpoliatosrebus&armis
Adfuafácraminispartim & mercede laceſsit,
Partimobtrectantesfacrisdetruncat,in vndas
Imbellem fpargitturbam ſcelerivereſeruat .
Mox fimiliferturrabiebacchatusin Albam Alba Rega
lis capitur,
Regalem ,fimiliquam deditione recepit, 2.Sept.an
Infringenspactamg fidem ,patransýnefanda. no 15436
Inderetrogreſſus Vicegradumin verticeſtructă
Rupis inacceſſ &,quam præterlabitur.Ifter,
( Ripa retentauitnoftras aduerfacarinas) 7.Nouemb .

Depofcit, validoſ quatit molimine & vrget,

Donecpræfidiumàtanto vixhofte domandum
Duraſitis domuit,quæ quatuoruſquediebus
Sæuijt, extremummiſeris cauſata periclum .
Ergopaciſcunturvitamg abitumcoaéti,
Caſtellumg hoftidedunt,quiprotinusomnes,
Pactorum illufoxfideig, ceciditad vnum .
Iam deſtructa domus collapſaſ mænia reſtant,
Seruandaquondamregnidecretacorona.
Prouehimur,littusgBudacontingimusaltæ. Buda. 9 .
ExortogdieBaffa.comitamur ad ades
Legatum ,quicùm mandata peregit,in arcem
Scandimus,egregiam quondā,nücfulminisicta
Fædatamlaceramg intus:dehincvrbis euntes
Per vicos,noftrum feroad nauale redimus.
Fasvrbismemorādamodoperftringere fata. Ludouicus
Vngariæ
Poftquam Rex letho periitLudouicusacerbo, Rexintcrit:
Maiores regnometusacbella relinquens: anno 1526.
A
 8 HENR . POR SII

JoãnesCo- ScepuſiusſummasaffectatIanushabenas,
Scepu
fienfis,Wein Impoſitamg capit primatum à partecoronam ,
WodaTrá- Legitimo atpotior titulopactiý tenore
fyluaniæco- Ferdnandus,repetensarmis fuaiura,Ioannem
.

Ferdinādus Expellitg Buda capta, pugnag cruenta

Archid ux Deiicit.Hic
Auſtrię,affi
fugiens Polonicaregnafubintrat.
nisLudoui. Laske receptastiprofugum ,cauſamgtuendo
ci.
Jeronymus
Hofpitis,adTurcamcontendisnunciusaulam ,
Laski. Reſtituiğillumpetisauxiliaribus armis.
Votatibicedunt,cedunt heivotanefanda.
Solymānus Nullamoraest,validoveničscummilite Cefar
Vngariam
inuadit an .
Graffatur,ftragesgedit,capit obuia,plebem
no 15.29. Abducit,potiturg , Budaſineciuerelicta:
Arcem præfidiomunitamoppugnat ,& actis
Diſrupturus eratfcrobibus,cùm milesadhoftem
Re deſperata dedendipactareferret.
Exemplum Pacta probansCaſar vitamý,abitumg recepit.
le. Solusabhorrebat placitis præfeétus,& illos
offici fideig monens, vincitur, & hosti
Thomas Mænispanduntur.Comperto crimineCaſar
Nadaſtus Inuertitpactum ,cunctosgoccidit,atipſum
præfectus Madaftumvita donatum in tuta remittit.
PoannesR.
Vngaria IndeViennenfi fædèobfidione relicta
morituran- Conſtituit regemIanum, obftringitý, tributo.
1541
Ferdināduş Hoc quoqueſublato fatis,regnog vacante
Bohemia
R.Pannonię
Ferdnanduscapitarma, parū cùmiurevaleret.
bellum in lamý Buda oppofitü ,medioIstriflumine, Peſti
ferte Et Vaciam , & -firmāfine vulnereceperat Albă:
Cum
 ITIN . BYZANT. LIB. I. 9
Cùm Regina Budampoſcentiinimica refiftit,
Que iam ſuppetiasTurcamimploraueratantè.
Ergoinſtauratur poſitis obſeſſió castris,
Arxý diugrauibustormentis quafſalaborat,
Vndenec effectus, fortuna ſed abfuitauſis.
Nam conuulfa globismuri parsnoctepatebat,
Ingreſſumýdabat, nifinoftriobftãtibusvmbris
2

Ceſſantes,illis reparandatempora molis

Apta reliquiſſent,arcisſpedeinde cadentes,
Vrbis item amiſſaest capiendaoccafiotuta.
Portavetuftafuit fecretag:prætor adištam Bornamiſſa
prætor
Nocterecepturum promiferatVngaraſigna. Rogendor
PactaRogendorfus mutansſubmittitad vrbem fiusbelli
Germanos, quicùmportamintrauere reclufam , Budæ. capić
Voce requiſiti ſe produnt voce: vidensg dæ occalio
Se luſum prætorfubeuntesdeferit:illi amittitur.
Ignariģlocinoé
& tis per opaca vagantur,
Pars ad caftrafugit,parsinterceptanecatur.
Iamg propinquabat Solymăniexercitusingens,
Caštrag figebatnon longè dißitanoftris:
Sæpèlenesfaciuntexcurſus,fæpèlaceffunt
Conflictus, multigneci traduntur vtrinque:
Cùm tandem noſtros coniun £ torobore noētu Chriftiano
Inuadunt Turci,ſparſosgline ordine cadunt, rum clades
ad Budam .
Diripiunt tormenta, ratesginfluminemergüt.
Ipſe Rogendorfus caftrisfubtraétus, &agro
Mærore exhauftus vitalem deferitauram .
Quiscladem noctis,quis funeratriftiafando
 IO HENR . POR SI I
Exprimat?Exuticaftris,vitagbonisões
Conftituere graui noftriin diſcrimineregnum .
Parsaliqua estferuatafuga:parsmaiorab hofte
Capta deditſeuafpectaculaturpiamortis.
Foedumfpe-
Ataculum .
Miles erat grandiantealiosmirag ſtatura ;
Vixgenua aquantiquinauo fortèdabatur
Mactandus:ſtricto puerilihic circuit harpo,
Ingeminansgiltusvix tandem fternit,agensý
Ludibrium ,vitam laceratisartubusaufert.
Georgius Sedtanti ſiveramaliquæraturorigo,
Waradinen. Verağ fax:tumidus dira ambitionefacerdos
fis antiſtes,
di& usMo- Chriſtetuā,ingtuos fcelushei)conciuerathoftë,
machus.
Cunetaſuoarbitrio,reginam adeog gubernans.
HisitapatratisSolymannus,nuperad vrbem
Cladedataappulfus,donaria ſplendidamittit
Infantiregisfimul & primoribusaula,
Efferriglābiintentoriapoftulatillum .
Paret, & infantem quamuisinuita;remittit
Cum procerum turbamater, quosore tyrannus
Excipithumano:fediamprandentibusillis,
Talia nec veritis,ſubmittit fraudecohortes,
Queportamfubeuntacdemuntciuibusarma.
Poſtipſeingreſſus, templumpriùsexpiat, arcera
Poſcit,cum fuisreginam excederemandat.
Excefferebonisvacui, tantaj peripſos
Expeditioin
Illatæregnohæc retuleruntpræmiacladis.
Vngariam Hanctamenvlciſci dum ferro vindicecertüeft,
Loachimi Agminamilitiacoguntur meſleſequenti,
Queis
 ITIN . BYZANT . LIB. I. II
Queis magnuspreestducēdisMarchio, esunà Marchioniş
Brandebur
Mauritius Saxo duris ſpectatusin armis. genſ is , &
Sedfruftràobſeſſa Vacia Peſtoj, niualis Mauritij Sa
Quãdoinſtabat hyems,pperisg,cohortib.hoftis xonis, anno
IS 4.2 .
Aduentare frequensferretur,caftrareuellunt,
Ac tantos linquuntfatisobftantibusorfus.
Soluimus,auečtigBuda,pluraoppida obimus 12.Noueb.
Chrifticolis habitata ſimal,Tolnamgvetuftä, Tolna , aliàs
Altiniú, 14 .
Valcouaramý arcě, Bathamý Mohaciag arua, Volkowar,
Cladis & hecmonimēta grauis,caſusg Jupremi 17 .

RexLudouice tui: tunc cum nequevirib. æquis, Ludouici R.

Confilio neque maturo munitus, aperta prope Mon
Aufus eras hoftem pugna tentarpotentem
e . hatſch,anno
Magna quidê emicuitvirtustua,magnatuorü, 1526.
Quandofubauſpiciismififtisplurimaletho
2
Corpora Turcorum :fed vosinfanda capido
Egitinexitium , ac fpesfallacißimapugne.
Namqueretrocedenshostisſiue impetepulfus,
tormentaruentes
Siuedolum meditans )vos ad
Diſpoſita adducit,diplofagmittit in agmen ,
Atqueaciemrumpit, cumulatag funeramiſcet.
Estlocus, exigualimum inducentepalude,
Huc Rex præfidioferturnudatusabomni,
Acdemerſusequo reflexo occumbitinarmis.
Heuquantam Rexclade tuapeſfundatecladem
Traxisti, Turcumýanimaſtiin bella futura.
Exhoc,turbovelut,nulloremoranteper omne
Regnumvictoragit predam ,cadesá frequětat,
 I2 HE NR . PORSII

Caſorum numeruscaptiuorumgrefertur
Myriadas ſuperaffedecem ,ſpoliaamplatacědo.
Ferdinadus
Alterabellacānā: locushæc mihifuggeritide.
Turcis ad VrbsiacetEſecum Draui propeconditaripam ,
Effegkum Arteſituſ potens. Hanctu Ferdnandepetebas
bellum mo-
uet ,anno
obfidioneparum felici:namquerecedens
1537 . Indemouet,tentatg alias exercitusarces,
Acvičtumquærit:namvictu caftracarebant.
Dumgreuertunturnontuto tramitead vrbem ,
Ecceperinſidiascampocarpunturiniquo,
(Hücnemusambibat)Fitpugnafineordineiufto
Cinguntur noſtri,parseffugit:ipfenefandis
Cazianeri Deſertor pugnaefidei,duxcastra relinquit.
curpis fuga.
Criminisactantenoxæreusactusvbique,
Induétusfuriisabitummeditatur adhastes.
Nicolaus Iam fugam capiensad crimen fortèSerinum,
Serinius Co (( Cuiuserat virtuspost
Cazia
ро hacſpectandaSigethi,
nerumob. Infignisý fides,&pluſquamnobile fatum )
truncat . Sollicitat,fociumgcupit:quicedere voto
Se ſimulanshominēpoštuænãobtruncat, eodem
Perfidiá vlciſcensfaéto, & malaplura recidens.
18.
.

Petri Wara Prouehimur ratibus,castellaſ dirutacircùm ,

dinum .. Vylacumg altum ,Varadinagmænialatè
Salonkemē. Confpicua , atquefitu legimus decliue Saloncum :
9
19.
Belgradum, Derecarenoſum quà Sauum ſuſcipit Iſter,
aliàs Alba Belgradum pulchrum locomurisýdecorum
Græca fiuc
Taurunam .Appulimus,finem curſus naualis adepti.
Hiclocushiſtorie campūquoque detegit,inFathe
20 .
qua
 ITIN . BYZANT. LIB. I. 13
Fatapatentmirandaatqueinclinatioregni. Albertus Au
LiqueratAlbertus mortali exemptusaborbe ftriacusIm
perator &
Auftriacus dubioprægnantem haredemaritā. Vngariæ R.
Ista Ladiſlao coniux quæfita Polono, moritur ,an
Duraminùsprimo:fed poštenixapuellum no 1439 .
Ladiſlaus
Durarecufauit thalamos,beneprouidanati. Polonię Rc
Illum aliquiproceres& fpretiiniuriavoti, gis frater .

Inducuntarmisregnumýtorumg parare:
Armacietprimo aditucapitoppida quadam ,
Que tamen occurrensaſtureginareceptat.
Tanta vidensſibiblandirimomentaMurathes, Murathes
11.B elgradú
Ar ma cap it u Beog
, validogpremit molimine regni oppugnat.
rada
Clauem Belgradum,fed fpe,fedroborevano.
Namque Ladislausreginagfædera pangunt,
Isýtoro natæ vidua promatrepotitus
Armatur,grandig hoftem cum cæderepellit.
Progreſſusfubigit Myſos rigidosg,Triballos,
Necnon Moldauüm ſpacioſo limite terras:
Idýopera Hunniadis, quitūvelutalterAchilles loãnes Hű
niades cla
Ac murus regni,fpectatis claruit auſis. uis regni
Deniquefuneštisattritumcladibushoftem Vagarici.
i Aftrinxit quauisfub conditionepaciſci.
Pax decreta decem fueratcommunisin annos: lulianusCar
dinalis au
Sediuuenis,tantisýmodofucceßibusaudax tor rumpédi
(Perſuaſu Iuliane tuo) data fæderarumpit, fæderis .
Ad Varnamýmouet,morbogobftäte moratur, paMurath est
cem ini
Cilice dum bello implicituspacē impetrathoftis, cum Caran
Agminibusg fretū properis contendit ad Helles, manno.
 14 HENR. POR SIY
Geguenles
traiiciunt
Quà Liguresauroaccepto (ſcelus)ocyùs illa
Turcarum Traiiciunt,tantumg orbiinuexerepericlum .
exercitum , Specitius Varnamaſequitur,iuxtag,Murathes
acceptocain
fingula castralocat, pugnamg,ciet,quæ Marte feroci,
pitànấmo Stagnantiĝ,adeo caforumſanguine campo,
aureo .
Pugnatum
Tresprotractadies,totidemýexordinenoctes,
cft ,anno Velle videbaturnoſtris concedere
palmam :
1444 Histamenincautoferuoreruentibushostis
Vertitur,ingaciemnudatamirrumpit,agensý
Remtelis, letho tradit ſinelegevagantes.
Ladiſlaus
occumbit,
Rexicto collapſusequo (ficfata dederunt)
Exhalatpugnansanimam per vulnera fortem .
Mahometes Belgradum redeo. Summis hoc viribus alter
11.Belg radú Mahmetes multoſ oppugnat tempore,inani
obſidet, an
no 1456. Conatutamen ,acdamnograniorerepulfus.
Namque quater denis amißis millibus ipſe
predam caftraactormenta reliquit.
Saucius,in
Hicverò Hunniadisf(ueratqui cladeſuperftes
VarnenſiJenituitvirtus,ac fortia facta,
Nauali ſpectatafimul certamineutrinque
Acriteradmiſſo, &deiectisdenique Turcis:
Cumgper effractosiam muroshoftis in vrbem
ſpediſcurreret actus:
Infuſus, certaiam
Ecceſuiscautè oppoſitis, atqueimpetefacto
Hunniades (ſtructa qui fraude quieuerat)hoftë
Aggreditur.fternit,retrorſumý agmina cogit,
Etlabefaétamodis mirandis mænia feruat.
Sedtandem pugnistot,totýlaboribus vrbis
Defenſe
 ITIN. BYZANT. LIB. 1. IS
Defenſaexhauftus, vitalemdeferitauram .
Hắc demiimperijnuperSolymānushabenas Solymă nus
Belgradum
Sortitus, validisnecopinisobruitarmis, capit,anno
Etmalè defenſam ,pauca cum cædefuorum IS21.

Occupat:heuregnipeſſum gradusalterituri.
Nauibushiclictisterrenum deindequadrigis 22.Noricb
Continuamus iter:Myforumgapera rura Seruia, olim
Myſia fupe
Achumiles longo peragramus tramitepagos. rior.
Hicquoque negemine præterloca coſciacladis !
Orevehartacito, cladem perpeffusviramquees Baiaz
etes
VicinisSigmüde locis:quarum alteraadvrbem vincitSigifs
Nicopolinivictis Traianoà CæſareDacis mūdam ad
Inſignem ) facta est,quavix,iam militefuſo, Nicopolin,
anno 1395
Nauiculaſoſpes Byzantijeuadusad vrbem :
Indevia æquoreadigreſſus, in Vngarafato
Regnaredis, teteImperij expectantecorona. Ioánes Dux
Illa aciecaptus Ianus, dehinc æreredemptus Burgundiæ,
autor velle
Burgundus,facrifuitautorvellerisaurei. ris aurei.
Altera bella paras(cùmmallem latareferre, tus,
Wilnifitriſt
Mahome
fiueytan
e cano)mage nec felicia primis. Celeb i
Acvictus cladě ingeminasSigmundecruentă, lij,
pusSigiſmu
Vnde Columbacijtraxerunt oppida famam . dum Imp.
vincit adCo
Vſque adeo,cæptisý piis contraria femper lumbaciú .
Fata, grauesg fimulmiferuntinuida clades,
Cætera neregni diuerfis partibushuius
Acceptaenumerem ,raròhoſtiredditadamna, 27 .
Progredimur, Moraua traiettogamneſubimus ui29.Niſla,set
x metro
Nilamhumilē,crebrāģiugis & pauperealūno, polis,
 16 HE NR . POR SII
2

2.Decemb. Sacratamen Chriſti ruditer nomeng profeſſo,

Bulgaria Bulgariă, &celebrēquondam vaftamý Sophia.
Sophia.
Hocpaßim tractu feua contagio pestis
Serpebat, noftroscaſadenocterigenti
са

Vitatæ expoſitosfübfæpevide
dio bant.
Hæcopibusquondagens & Matørteſuperba,
Vicinasgentesafflixit,easg tributo
Pendendo obſtrinxit: variis ſed motibusacta,
Nuncoppreſſa iacet, Turcisſ miſerrimaſeruit.
Nampoſtquam Græcæcæpere labaſcerevires,
Ioannes Pa
læologus Motibusexternisfimulinternisg ſolutæ :
Turcam e- Bulgaricopreſſus bello, euocatAſide Turcam
uocat
fia.
exA- SedePaleologus: non impigerille vocatus
Subſidio venit: hinc regioniscaptusamore,,
Anno 1363.
Nerebus deeffet,nullo impediente,gerendis ,
Mur athes " Traiecitgentem ,pofitam in littore cepit
cepit Adria- Callipolin. Thracumý patenti limiteterras.
lin,
Philippo
nopo Neccontentus iis Myſorum venit in arua,
polin,&c. Qui tamen oppoſitis miſerècecidere ſubarmis,
Confoditur
åferuo La Deſpota captus obit,cuius(memorabile)feruus
zariDeſpo- Vlturus dominum ,certiſ periculafpernens
Supplici,ferrum Regisſübpectore condit.
Hinc variasexperta vicesgensišta,modoſ
Chriſtiadum ducibusmodo Turcisfubditä сeßit:
Georgius Dum potiturtandem ditioneGeorgiusista,
Deſpoca,fi- Acgenerü infidum iungit ſibi fponteMurathë,
VncuVitz

bam Mura- Quotamen infectante fugit:natisgduobus

thi invxo Candentitactis adimuntur luminapelui.
icm dar.
Ipse
{
 ITIN. BYZANT. LIB. I. 19
Ipſe Ladiſlaifortitur munererurfum
Bulgariam:meritiſ parum memor obfuit auſis
Hunniadis,posthæctriſti cum claderepulſi:
Húc etenimaggredičsanimoſo MarteMurathes
Pralia init,fortiſ Hūnos premitimpete & var
(Niſſa tuiquondam viderütpreliacampi) (mis: Anno 1448.
Pugnaſubinftātemprotracta estferuidanoctē,
Cum Turcistandemvictoria viſa fauereeſt,
fuga dilapfi ad caftraferuntur.
Pannonig
Poſtera cũprimimroſeis auroraquadrigis
Inuecta est,pugnam inſtaurăt,dubiog
tumultu
Resagitur,cedesý, graues miſcentur vtrinque:
Ecce( nefas) Daci priùs auxiliaribusarmis
Coniunctinoftris,miſopræcone Murathem
Sollicitant, veniam petunt,recipig precantur,
Atque operăſponde nt
ultro Martemg Jequacē.
Speveniefacta, digreßiprotinusomnes
Castrapetüt Regis,nilquicquam hoſtiletimētes:
Cùm Rex hos fubitoinuadi,cunétosýnecari,
Armatosgquidē iubet, atqueita luminapaſcit, 8. Decem .
2

Hoftibus hincpulfistotaregionepotitur. Rhodope.

"ArduaiamýadituRhodopesiuga,frotegerētis finesMa9.

Actergo extremogemini vestigia clauftri,(ua, cedoniæ .

10 .
Exuperamus: vbi Macedū quogfiringimusar Philippopo
Tresgolim motescomplexam mænibus vrbem , lis.
Mænib.orbam hodie, fundată àregePhilippo, Thracia. 12.
Ingredimur.RurfuspræruptüenincimusHamū, Hzmus
InfignigHebriconſtratipontefluenta, mons .

B
 18 ME NR. POR SII

13.Moriza Conſequimurs, actis Adriani curribusvrbem .

A.olim He
brus. Bulgaricæfactaeftgentismodomětio, qualis
14.Adriano- Posttentata olim Byzantijmænia &altas
polis, olim Ingentespredas,hanc armis fubdiditurbem ,
Odtyllafiue
Oreſtias. Ditxquoque captiuosprobrosènaribusipſis
Simeon
s hBalPreciſis,Simeon,Byzantimiſi
ra t advrbem .
camru Tpope
ga
.
Hacquog ; Baldvuinus, regnifortitushabenas
latur& Adri obſideterečtovallo,murisýžminatur:
са

anopolino ca Haudproculinlatebris IanusconfederatHemi,

Conſtantini Qui Scythico Thracum vastabat milite terras,
filij Lconis. Intentusfpoliis:hincillumſæpèlaceſſens, (nos,
Baldwinus
FládrixCo. Atque fugamſimulās trahitinlocaſtrictaLati
e
mesAdria- Donecin infidias pellectos vndiqucingit,
nopolin ob Configit iaculis,cedit,vinclisgcoërcer.
fidet,1212:
.
loannes Ipfe fimulcaptuscrudelimortenecatur
Myſus.
Baldwinus
Baldvuinus, manibusý, miſerpedibusýreſectis
crudeliter In foſſam abiicitur,prebetſ volucribuseſcam .
necatur.
Supplicioj viri plurestolluntur eodem .
Hincvictor Thracũcampos populatur &vrbes,
Tam tanto maiore malo luctug granatas,
Quodbini populi diuerſo Marte Latini
Atque Scythæterrāfub eodem tempore eadem
Vaftarent,nilnon2 patrantes flebile & atrox.
Menricus
Rurfus ad hacurběmouet ,acvicöcutit omni
Baldwini Henricus, foffasg explens irrumpere tentat.
ftiaerdeOr
frat m e Quem
tādem àcæptis pestisý famesgrepellunt,
Fugl ear. op-IndAccefreptetüagſup
pugnat
eraum
,dom ns Hel cumoracladntee Mur
coglesunt,rem rti,es
reueath
Nemine,
 ITIN . BYZANT. LIB. I. 19
Nemine,postaliascaptas,hancoccupat vrbem, Murath es
Adrianop.
Idý manufacili:nam rimafortèpatenti occupat.
Permurum egreſſuspueradfrumentametenda, 1363.
Atque viam repetens,àmilitecernitur ,iſtum
Quinotatindelocum,fociisghecindicat ipfa.
Protinusirrumpunteffrattiságminamuris,
Atgvrbem capiuntinopini,accædibusvrget.
Inde Mahometofactaest earegiaprimo.
Condidithictectisoperoſumesmarmoreviuo
Mauſolæum , vrbisdecusalto incolleSelymus. Selymus .
1.
Hinccăpoinuehimur,quofquusregnaSelymus triBaiazeti
bellum
par
Affectans,patri fumptisoccurritinarmis: infert.
Sed victus,rurſumýpatriplacatus,eundem Pugnatur 2
Detrufum regno, fecit remouere veneno, pud Tſchir
lum, circa
Parricida loco tandem ipſe extinctus eodem . annú 1512 .
3 Progreßis cæpitdextraapparere Propontis, Prop ontis.
Selymbria.
HofpitiumýdeditmurataSelymbrianobis, 19 .
Xenodocheiaquidem paßim regione,ſedišta Carbafariæ .
Splendidiora patent:iuxtay,cibariadantur
Coctaperegrinis,Baßislegantibusišta.
Tandemiteremenſiper pontesmargineſtructos ſtātinopolis.
23. Dec.Com
Aequoreo, vaſtamByzantijattingimusvrbē, Ioach.à Sin
Quàfimul occurrensOrator & aulicaturba tzendor fo
More falutatosnosdeduxeredecenti. rator Cæſ

Bý
 Ü ENRICI
PORSII IC . ITINERIS
BYZANTINI ,
L I B. I I.

AMQVE via metam naétt,

diuturna quiete
Tadia pējamus,
dum di&tafum
ma negoti
8.Ian.80. Expedienda dieeft.Ergodonaria Baßis ,
16 .
Murathių, damus,pateras,carcheſia,pelues,
Horologa automata ,acaliaornamento,venufta
Regia Tur Arte laborata, & cufifimulærisaceruum .
cicorum Im Regiavaſtaiacet tumido contermina Cornu,
peratorum Marmorequă vario,portisgaulisýſuperbam
ad Cornu fi
ucfinum Ingreßisæpulumgentisdemoreparatur.
Ceratinum . Carnibusilludhumiftratum conftabat ouinis,
Gallinisgaßis,varia quoquefortisoryza,
Turcag ſaccareospotusexvtreminiftrat,
Hincaliquinoftrûm portainteriore recepti,
auroquam turbarefulgida feruat,
Eunuchorum
Ducimurapprenſismanibus veſtig ſedentis
Inle &tica humilipronidamus ofcula Regis:
Confeftimgretroregalieducimuræde.
gemmis,miragtapetibusartis
Hic auro,hic
Collucere videspenetralia,regiaverè:
Ipſefederefoletdefixo lumineCaſar,
Quem penes harpus adeft,pharetrag, arcusſe
nitentes. Regis
 ITIN. BYZANT. LIB. II. 27

Regis in obtutuBaffevultumgmanusg
Componunt,tacitovenerantes oretyrannum .
Tum fimulacmandata fuaexpediereloquendo
Legati,portiseffunditurauličaturba, (core.
Turba frequensnumero, & grato(pečtandade
Cæteraluftrande damus vrbitemporadora
Finitime,pelagogiuuatdecurrerecymbis. Conſtanta
Scilicethæcilla
est toti notißimamundo nopolis.
Vrbs,quavixmaior, vix vlla potentior extat.
Certè fplendidiornon extititalteraquondam :
Induperatorum mater ſedesg ſuperba,
Porta potensorbis gemini,geminiſ profundi: : prByzas
uni filNeo
ius
ConditaByzanti,quiteNeptuneparentem fiue,vt alij,
Rettulit,aut(veròfires mage confona) Byzi, Byzes Mega
QuiMegaræorum ductor,qua
, conderet vrbem renfium du
ctor,Byzan
Parte fuis,Pythij ſcitansoraculaPhæebi: tij conditor.
Conſtātinus
Vtterram terræ cæcorum quareret ipfe Magnus les
Aduerſam: tuleratreſponſa, notantia tectè dem Impe
Impare fortitos poſitu Chalcedonas vrbem . rij transfere
Byzantium ,
Hincexculta frequens,ac decertata fubinde. quam vocat
Bellorum & variosfortuna pertulitactus: Romam no
uam ,anno
Doneceam , Roma tranſlatisnomine,ſede 310 .
Impery, atquealiis infignibus ornamentis, Conftans
Heraclij ne
Conſtantine caputfecištinobilemundi. pos plus 7 .
Necfuccefforum ftudium veladastravehendi dicrum fpa-,
Vrbem ſegnefuit.Septem data damnadiebus cio vnus Ro
medetraxit,
Antiqua Roma,fpoliandoplura feruntur , quã Barbari
Quàm ſeclo dederat geminatobarbarus hoftis. 200. annis..
Bij
 HENR . POR SII

Iam quiddetantoſupereft fplendore?quidillis

Eftatuis ?vbiiam monimenta, palatia aula?
Nēpedievrbshodieestquănocte obſcuriorolim .
Templa tamen( veterinenil ex vrbeſuperſit)
Conſécratamodo Mahometicultibusextant.
Templum inprimis Sophie,ſtructuraacmoleftæpendum ,
S.Sophiæ. Quale frequentaturRegi, viciniusaula,
Atque operum haudminimum ftat luftiniane
Et quaTurcarum ſibiMauſolæaſuperba (tuori .
Templum Erexere dehinc RegesSatrapaſzpotentes:
. Quorum illud Solymannielatocollelocatum
SultaniSo-
ÆdesMaho Eminet,auguſtum ſalienti
fonte,polito
metanæcir- Marmore, lampadib.nitidis ac turribusaltis,
citer 400. Dimidij formam referens,vtcuncta,cylindri.
Cæſarum ſe
pulcra. ſuntRegum iuxtà ſobolisg ſepulcra,
Lignea
Aediculisý patentſtructis viſenda feorfim .
Carbafariz: Xenodocheiafrequens tēplisaſtructacohærent,
& balnea
circiter iso. Balneamarmoreisdiftinétareceßibusaptè,
Turcarumýſchola:contectagfingulaplumbo.
Patriarchæ
ædes, Sunttamen &Græcis,verüobſcurißimatēpla,
Præfulepoſſeffum quorumestinfignius vnum .
Morevbiconceſſo Græci ſua facra frequentant.
Fana quoque ArmenisextantItalisgrelicta.
Caterá Turcorumluxusexpertia & artis
Tecta,locis velut&religs,minusaltaſtruütur.
Hippodro- Hippodromus detotnitides, quasantècolumnas
mus

Exhibuit,tresiam pofitasſolummodoferuat.
Coloffus. StructilisaffurgitquadratamoleColoffus,
Miran
 ITIN. BYZANT. LIB. II. 23
Mirandusquondamactotusvestitusabare.
Obeliſcus.
Baſishabetvarias obeliſci inciſa figuras,
Teſſeraquem gestatconſtans exærequaterna.
teneus hincſerpens tripliciper mutuanexu, Columna
Cuitripusimpofitus Phæbi fuit aureusolim . ſerpentino
Alteraſtat domuinoſtrevicinaPlacoto Porphyreti
canin Piacon
Incolle: acpanditrimasætatelaborans. to feu foro

Suftinuit quondam ſatuam miraarteparatam.Conftātini,

in fecundo
Conftantine tuam ,queterramotatremore, colle.
Ac tandem plures vento deiectaperemit. Columna
Extat & Arcadijcochlis,diſtincta
figuris Arcadijin
,
Inſculptis antiquaeadem rimisý fatiſcens. Xerolophe
Verumquale tuum est iam Conftátine ſepulcruz? feuforo
Theodofija
Porphyricum, ruptă, vacuü ,ſinehonorereličtī. Sepulcrum
Vrbe iacētmedia.fpacium complexa peramplum Clauſtruin
Coſtantini.
ClauſtraGynacei,profpectuoccluſagab
Extremo
omni. Gynæconia
videaspelagiſ vrbisreceffu tidum.
Firmatam muris acfeptem turribusarcem , Septem tur
res
Theſauriregum qua conferuantur auiti,
Ipſa Tunetaniquæ iam cuftodia regis.
Aqueductus
Extra vrbem dulcesperſubterranea tečła à Solymáno
Corriuantur aqua,longagambage feruntur, reſtauratus..
Ingentisfumptusopus immenfiſ laboris.
Præcipuahic liceatfaltempercurrerebella,
Etquibus inſidiis, & quo fitab hostepetita.
Spartanis (primosvrbisquoseffe colonos Alcibiades
Nonnullireferunt)primodux Atticusillam Byzantund
Proditione adimit, captamýaßignat Athenis. occupat.
Biy '
1
 24 HENR. PORSII
Philippus HisrurſumMacedotentatăMartePhilippus
Macedo
ſider. ob- Eripereannixus,magnacumcladereceßit.
L.Septimius Inde triennalipreſſam obfidione Seuerus.
SeuerusIm-
per.
Atg fameedomită,quatūc ad tergora ventă est,
Humanasg adeo carnes(miſerabile)cepit.
EtiamGrecorum regno ſedig dicata
Induperatorum,plures ea fenfitabipfis
Quàm velabexternis motusfuasg procellas.
Conftatenim ,quátis,portenta teterrimamūdi,
Flagitiis,odiis, fraudeatquecupidineregni
Certarint, alius ,aliumdimoueritvrbe.
Alexius Co
mnenus vrPaucamodofiringam.Comnenus Alexiusillam
ſtuprate
bemprodi Cùm cepit,quàm non fædè direpta,
.
tione capit. Matres ac nympha,ſpoliatağtempla,necipſis
Abſtentum facristuncest àmiliteGræco ?
Auus & ne
pos Andro gererentcūbellanefanda
Sicauusatque nepos
bici bella ge Andronici,ſimulestvrbsterna periculapaffa.
Iunt. ſtabatin armis
Hâc Galatam contra Venetorum
Claßis: & huiusopem promiſſoIuniorare
Sollicitabat, auum debellaturus & vrbem .
VeneratauxilioSenioriBulgarusipſe
Princeps,adducens equitesſécum atquecohortes,
Quetamen, immiſſo ſolo Duce,ab vrbefrerunt
Excluſa, & variasegerehincinde rapinas.
Iuniorinfestisnequicquamaſſultibusvrbem
Tentat,auū & precibustandemmollirelaborat,
Ipſeprecesdetrectatauus, regnumgerecuſat:
Cùmduo prodendispacti demænibusipſi
Cuftodes
 ITIN. BYZANT. LIB. II. 25
#
Cuſtodes reliquospotuvberioregrauatos
Sopiuere,dein ſcalis ad mæniamißis
Attraxerehoftes,laxaruntgoftiaporte.
7 Irruit Andronicus cücto cum milite,&urbe
Sicpotitur: Famapauefactusconfugitædem
Ādfacram Senior, vitamg hocferuatafplo.
Hanc Thomasetiam aggreſjusterrağ,marig , Thomas
Coſtantinus
18. Sedtandem abſcedensAdrianivenitin vrbem, vrbemop
dh Quem Michaël Balbusmox armis ipſe ſecutus, pugnar.
obſeſſos famedeuicit:manibusýreciſis
Acpedibus Thomam
ſpectáduminuexit aſello.
強
vrbem xius
SicMyſos contra dux declaratus,ad Branas Ales
vrbem
RegrediturBranas, regnicupidißimusipſe, oppugnati
Hancgſimulpelago terrag oppugnat,inani
Conatu, ſtatuitg fameexcreſcentedomare:
a Cùm fumptis animis ex urbeferütur in hoftem ,
Decernuntg alacripugnaferuoreg ,tandem
Fugerit vtBranaabiectisexercitus armis.
Transfixa est huiusmaxilla ; & perfidus autor
Belli obtruncatur,proculcaturgcadauer. Andronicus
Eruerat Ianus feruentilumina aceto vrbem ca
Andronici nato:fimulhifugerepetitum pit auxilio
CastraBaiazetispacemáhaudvanapetentes, Turcorum.
Inſtruitauxiliishos Türcus & are parato:
Sic urbem repetuntacomnirobore tentant,
to Dedita ſed pactisarxtandemintratur, &ipfe
Rex fimulacnatusmultanturcarcereſtricto.
Hinctamen elapfiquarto cuſtodibusanno
 26 Á EN X., POR SIT
Perſuafls,ipfeTurciquoqueRegisadanlar
Contendunt,ficiaarma petunt,maiusj tribută
Promittunt.Paterintereaquozmitiit ad vrbë,
Ciuium &exploratmentes,natónefsberje
Númve Baiazetimalint acdedere fole.
Natus Ioannis placet,amotogpriore
Cæfaris EmanuelGræci fortitur honorem ,
Myriadesá,auritres Turcapendit in ainum ,
Infuper & gentem verisfubtemporamiitit.
Sicres Græcorum Turcus difponere cæpit,
Iam Regem ſtátuensipfis,remouensý vicißım ,
Committensgipfos inmutuabellanecesja
Vnde optata fibifpesatqueoccafioregni
Moxinuadendi effulfitpenitusý,domandi,
Euentus veluti docuitcladesgſecuta.
Saraceni vra
bem toto fe
Hancinfeftauit pariterSaracenicaclaſis,
ptennio cx- Quarepreſſacapit vicinam Cizycon,vnde
curlionibus Excurrens.petiit crebris inſultibusvrbem :
infeſtat , bi
ennioconti Donec 1ſaureo Græ :s; dominanteLeone,
nuo oblidēt. Rupta fuitpartim fame,peſte etfulmine,partim
Subter aquafacto,qui nauesvreret,igni.
Bafilius Por : Hancquoggens variis afflixit Bulgara bellis,
phyro geni
tus exexca-Quam malèBafiliustandem multaſjerefertur,
uit15.millia Quiter quinque oculoseffodit millibusvno
Bulgarorú . Singula per centena viæ ductorerelicto
Crumus
Vnoculo:hincgentemcunétam terrasýſubegit.
princeps Fortèvetus tantasiniuriafubdiditiras
Bulg.Ni- Baſilio:princeps quod victiBulgarusantè
Nice
 ITIN . BYZANT. LIB. 11. 27 .
Nicephori capiteinmenfisfolennibusvfus cephori Iman
per. cranio
Procraterefuit,pænas post gentedatura. deargenta
Vrbem etiam Liguresclaſſeobſedere,grauig to vluspro
lo .
Cladedata,paritergifthincceſſererecepta. pocu
Vrbs à Gen
Hoſce Palæologūſ inter quoquepugnappinquonuenfibus
Aequorecomiſſa eft,palmamreferentibusillis. obfella
00 14,34ana
Quin vrbi longinquaintercefferePereſ
Bella:fed hạctandemdomita capientia finem . Alexius Cai
Ad Græcosredeo, Grecisiunctosý Latinos. mnenus au
xilio Bald
Comnenus fratrem priuatum lumine Iſacum wini Flan .
Dericit imperio,ſed libertaterelicta. dri,& c. Con
Submonet is natamparite
gen r erumg,Philippü ftantinopa
Teutonia Regem f,actum conqueftusiniquum , lia occupac..
Auxiliumgrogatpotiundiſéde priori.
Intereaè vinclisnatusdimittitur, vnà
Conſiliumgfuga capiunt, acSiculaquærunt
Littora,complexugrato votisg potiti.
Fortè petituri Solymosfactumgſepulcrum Baldvinus
Flander erat, comites ,alij,quos Dadalus arma Fládrix Co.
mes, & c.
Adſociandavocat, Mauorte vlturusaperto Bonifacius
Offenſas Venetisacdamna illata pervrbem . Marchio
Montisfer
Arripithanc anſam gnatus,claffemý,fecutus rati,& c
Vendicatimperijſibidebita iura paterni,
Sollicitatg,operam ,promittensmunera larga.
Pacta ineüt,fpödentgoperă,těduntázperæquor,
Appelluntý vrbi, quăcunctis protinusvrgent
Viribus,oppugnant,flammasgin tecta volutāt.
Redefperata profugit Alexius vrbes
 28 HENR . POR SII

Iſacog iterum regnumdefertur, & huius

Confortignato,breue ſed dubiumg futurum .
Nam ſibiexpleri cupiuntpromiffa Latini,
Atque vrbem affligunt:quibushincMurzufilus
opponit,quănishaudmultomilitefeptus. (arma
Hincplebeia cohorsistofubturbinererum
Deficereinducit,ftudiain contrariaſciſa.
Nicolaus Concurſuintemplum faétodiuerſaSenatus
Canabus
Cæſar inau .
Conſilia ac proceres agitarunt: inde Canabum
guratur. Inuitum Regem faciuntdonantgcorona.
Hiſcefuperanimamturbis facusagebat,
Filiusaßignans regnum fibi,deindeLatinos
Accerfit,recipitý,intro, acfemunitin arce.
Murzufilus non ipſefui,reivegerenda
oblitus,partes ad fétrahit,atque Canabum
Nocteintempefta mærentiſübmonetore,
Inſidiasipfifieri, armatosmorari
Antefores, caput ipſius vitam petentes,
Perſuaſumg forasſecreta peroſtia ducit,
Alexius Du
casMurz u . Arripit hinc regnifaſces:&carcerefædo
filus impe- Iſacogenitum conftringit, bisýveneno
sciá arripit. Exhibito,tandem laqueoipſigutturafrangit.
Hinc aciem contra Baldvuinum educit, acré
Inſtituit pugnam : verùm trepidantibus alis
Dilapſisý ſuispugnadeſertus in illa est.
obſidione premunt vrbem vehemente Latini,
Neccæpto abſiſtunt, vllosfugiúntvelabores,
Mænia dum ſuperent,optataſ, vrbe fruantur .
Murzi
 ITIN. BYZANT. LIB. II. 29
Murzufiluscapitiple fugam ,fedpostea viſu
Orbatusfoceriiuffu,celfacolumna
Demisſuspræcepsmiferabileterminat& uum , Baldvinus
3
SicBaldvuinus eam fortitur,& ordineregni Coſtantino
Hæredeshabuit:dum proditionereceptam polin occu
pat ,anno
FortèPalæologus Græcis denuoafferit vrbem . 1212 .
Ilocabſente tamen fubrepit Alexiusalter, 1
Michaël Par
læologus,
Suffoßisýviis,ftipatus militepauco 12 60.
Intrat, & horrendofactoclamore,referta Alexius Stra
Tanquă vrbshofteforet,ciuè intratectaretētat, tegoplutus.
Effraétisý deia portis focia agminacogit,
Immittensývrbi, regnum finecedecapeſsit.
Vltimus èFrancis Baldvuinus Regibusantè
Fugerat,exemplos ſuostrahit ipfefecutos.
Primus e Ottomanûm diuturno Martegra Baiazetes
Vſque Baiazetesinrerūanguftaredegit. (uată Conftanti ,
nopolin ob
Omnibus abfumtisvt velcapienda tyranno fidet.
Veldedendaforet :ni Tamberlanus eodem Capitur à
Táberlano
Tēporemille hominūducēsſecū agmina,ab vrbe Scytha, an
Abſtraxiſſeteum , quempoftea diſparepugna no 1397

Congreffum cepit,cauea incluſitý curuli.

Hanctandem aggreffus terrağ,marig poteter
Vndique Mahmetes oppugnat, & occupatalter, Mahomc
2
tes
11. occupat,
Funeſtumheugenti damnum ,funeſtiusorbi. 4. Cal.lul.
Fortè Peram accepto tranſibas vulnere,caufans Joann
1453.
es Iu
Iuſtiniane malum hoc:nam
ficftationerelicta Atinianus
Attraxiftihostes, vacuisquimænibusištic Dux .
Confertim aftantesirrumpunt, obuiafternunt,
 HENR. POR SII
Diripiuntædes,accædibus omnia miſcent.
Interitus. IpſePalæologuscertatim plebe ruente
Imp In portaoppreffusfatum miferabile finit.
Sic quæ præfulfitquondadecus vrbium & orbis,
Hofpitium Chriſti, doctrinæ mater, alumna
Mufarum , fæcunda penus,cauponaj luxus:
Nuncobſcura iacet,decorumg,oblita,miniftra
Impietatis atrox ,doctrinæinimica ,malorum
Colluuies, iamparca penus,fpeluncaģtrištis.
Cornu fiue Vrbem interGalatamgCeras,quotutior alter
finusCera-
. Hauduſquamportus, ratiúmve capaciorextat,
Galata,olim HincGalataaccliuem tractum fortitadomosge
Pera & Sycę.Mænibusexcelfas claudens,mercesg frequentās,
Chriſticola ciuimaiori ex partetenetur:
Cui quoque těplapatent tractandis libera ſacris.
Noualere- LittorſepectaturRegisnanale Canopo,
gium . Diſpoſitej ampla plures ſtationetriremes.
Topana. Partealiatormenta iacentproiecta finevfu
Grandia,Chriſticolis diuerſo tempore adempta:
Templum Nuper vbitemplum ſumptu ornatúque locauit
feuMoſchea
Veſhali, Ingenticlaßispræfectus:quiItalusortu,
:
claſſisregiæ Deſertáquefidetantoiammunere pollet.
præfecti . lamg freto ferriiuuat,actua Bofphoreobire
Bofphorus
Thracius. Littora, quiſtrictisorbě acmare claudisutrīga
Recludisſviis, olim domushofpitadinům .
Tequondam compreffa Ioui fub imagine vacce
Iunonis ſtimulata æftrotranauerat Io,
Impofuitque freto nomen ,partúque biformem
Byzantis
 ITIN. BYZANT. LIB. II. 31
Byzantis matrem Ceroeſſam enixarefertur.
Disapromontorio molesturrita videtur Neon caftri
Impofita Hermeo(Mahometoeaftruétaſecundofiueturres
Unievrtem captam est :eadem cuſtodiavičtis mocopia
nigra,Lx .
Principibus pofiúmqueaduerfolittcrecaſtrum :
Siriltius est,tortiſque fretum violentius undis. 4. ſtadiorú .
4 Crevetur hîc olim ,cùm gentibella Scytharum Long itudo
3.milliariú
Illaturus erat,portemiunxiſſe Darius, Germ .
Signáque in Europam ſua tranfmififfe per illum . PonsDarij
ht Hinc finusoccurrit,pofuiffevbipharmaca Col-regisPerſa
rum .

th 。 Medež perhibent,dictusTherapicus inde: (chásinus Phara

macias feu
fatale malum feniretin vrbe,
Namquoties
Tüc homoprotraćtusdeformior,hoftiatanquá, Therapicus,
Mos veterů 1

Etficusoffimquetenenspostverberaſeptem tempore fa
misvel pe
4. Ignecremabatur,cinere in fretaproximaſparſo.His
Hincpetra ,quafama est Euxina peræquora Petradicæa.
Depoſuiſſeduosauriicum fædere,nequis (ituros
Tolleretabſente id ſocio:venientefeduna
Capturóga auru latuit,postredditum vtrique:
Vnde fimulfcopulusretinet cognominaiufti. xinus,olim
Pofthæc in fauces fubitodiducituramplas ägares,exó
& .
Euxinus dictus non vero nomine Pontus. favor &
xéfarsi, ho
Nauibus infidus, nec tutportubusvllis,
us die mare nie

obſcuruscrebrisnebulis,fluktúque fonorus. grum ,

Symplega
Hicillæ famanota Symplegades,olim des fiue Cyr
Motibusinfeftusquæconcurriffe legnnter: anex, quas
Fortèquodocclufumtenuitferusaccolavtring, musapan pri
Bophoron, & naxeshostiliterintercepit: ruit.
 32 HENR. PORSII
Donec eas ArgovectusreclufitIaſon,
Phineiindicio regis,quicaſſusvtroque
Luminecommiſſipænam miferindeluebat.
Littoracingebant quondam delubraDeorum ,
CrudelisgAmyciſedes, quifortèlaceſſens
Laurusinfa-
na , autor
Pollucemlucta cecidit,verſusg furentem
Dionyfius In laurum est,cuius(mirim )in conuiuiarami
Byzantinus. Illatiquoque conuiuasfecerefurentes.
Cyanea. Prereliquis ſcopulusfublimiorextatin vndis,
Columna ( Quem ſubrependoſuperauimus)Albacolumna
marmorea .
Huic ſuper impoſitaest,baſisõexciſa figuris,
formamreferentibusare.
Forfan Apollineæ
Hanc licet elatam ,fluctucùm
pontusinhorret,
Subſilientepetireferuntaſpergineaquarum .
Pharos
Laterna.
fiuc Summa quoqueaffurgitvicinolittoreturris,
Dicta Pharos,prabetgomnidenoctelucernam ,
Indicequapoßint fcopulos vitareminantes,
Atquemagiscertodecurrere tramitenauta .
Chryſopolis Tráfeo Chryſopolin,quælittoretengginat aretu
hodie Scu
tari, in pro- Bojphoron incuruo,retrog Propontidaſpectát:
montorio AChryſeducensnomen,cui
Damalico
ſquanouerca
Afiæ . Effugientiodia,acaditurum inColchideagentē
ChryſesA- Germanam , fatum hicobuenit honorg ſepulcri.
gamemno- lamnudatapatetmuris,templisýduobus,
Inſignistantùm ,mercatum præftatequorum .
Regia vifunturcircum topiaria, &horti
Chalcedon .
Floribusegregy piêtismultag cupreffo. (fus,
Hinc viano longinquapatet Chalcedonaver
Vrbem
 ITIN. BYZANT. LIB. ill. 33
Vrběolim celebrē, iampaucamapaliahabětem ,
Sacratamg humilem Græcorum ritibusædem .
PortusvbiEutropjmiſeranda cedenotatus Mauritius
E, Maurity prolíſqueſua generique,iubente Imp. cum
{uis à Phoca
Crimenatrox Phoca,fimul & fpectantetyrăno. interfec tus.
Hoc noſtrifpacium excurſus,hicterminus efto.

HENRI CI
PORSII IC . ITINERIS
3,
BYZANTINI,
L I B. III.

ng
NTEREA plenos vicibus bis
feceratorbes
Cynthia feptenis:cùmlogiùsvr
NUM be morandi
Pertaſum pelagoiuuatire,ac Turcidelicta Ioannes A
Limite longinquo Venetos inquirereportus . damus Hof
Eius erantanimipariter,qui
nuper advrbem mannus&
AppulerātcomitesLegati, Hofmānus,& alter helmuWolkusWi
s ab
Herberſteiniades, patria flos ftirpisvterque. Herberſtei n
TequoquepropofitisiunxifticurfibusAſchi. LL. BB.
Georgius
Ergovbiſecuriconductuscopiafactaest, ab Aſch Bac
Ingredimur nauim , acnondum Titane retecto uarus.
21
©

1
 34 HENR. POR SIT
3.Martij.81. Veladamuslati, vaftam relinquimusvrbem
6.
Sulcantesgycauam felice Propontidavento,
8. Callipolis. Callipolin dextroſpectandam littorecbimus,
Helleſpon- Anguftog freto fubmerſaallabimurHelles,
Ca'tella,fi- Quàluftrandafuit proconfuetudinenauis.
ueDarda-
, quon
Frontibus oppoſitis duofecaftellatuentur,
damSeltus Murorum fabricis tormentorúmque parata
& Abydus. Inſtructahorrëdo,quondaurbesnomine Abydł
Ac Sesti celebres: queis iam claßiſveratífve,
Nulla fretum inuitis impunèpetiueritiſtud.
Xerxes Rex Hiciunxiſefubitnaualilittoraponte
Perſarum0cũ Xerxen ,vbiinnumero terrebatmiliteGræcos,
100000 ,
niouit in Quitamen est pugnisfufusceciditýquaternis.
Græciam . Hicģtuusſubiit(nififinguntomnia vates)
Leander & Impertaſusamor nandiquepericla,Leander,
Murathes I. Callipolis dictaest: quodam àRegeMurathes
Callipolin Græcorumexcitus cepit:progreſſuserultra
cepit. Bulgarie, Thracíímque & Mysúmrura fubegit.
Petrus Lau Hanc propenonmultopost těpore,claffepotéti
redanusYes Exuit,acgrandi Mahometum cladegrauauie
merum vin.DuxLauredanus, Venetorummiſſusaburbe..
citadCalli- PorròAmurathe dehinc rerūpotienteſecundo,
Polini Mu- Ipfius accerſunt patruum , tum fortèmorantem
Græci
Stafam Mu. In Lemno Greci,bellooppugnare Murathem
rathisImp. Polliciti,atqueipſum regali in ſedelocare.
patruum ac
cerfunt. obfidibuspetitilledatisacmunerepacem ,
Ac dare Callipolin promittit &oppidaplura,
Muſtafanvt mifumfaciát,neutrumgiuuare
Indu
 ITIN . BYZANT. LIB. 111. 35
EM Inducant. Primorex afſentire Ioannes, (mis.
Pactáquehabererata, acfumptis fecedereabar
Moxanimămutare, Murathirumperefædus,
MuſtafaninſtruereauxiliisRegemý, vocare,
Huicſe Callipolisvenientidedit,eandem
Poftulat expactoIanus:necMuſtafadurus
Promittitregnoobtentofe pluradaturum . Baiazetes
FortèBaiazetes Adrianipræeratvrbi, præfectus
Qui pugnam inſtituéshuic obuiusibat: at omnis Adriano
Tranfitioneftatim faéta fe exercitushoſti poli.
Coniungit: Dux ipſefimul proiectusadorat
3, MuſtafanvtReger , facti veniamý precatur.
Huncpreceneglectatruncari Muſtafa iußit,
Mox & Oreſtiadem , vicinasý, occupat urbes,
Inde fretum fuperäsHelles recta ipſe Murathem
Impetit, ifte fuosamandat, & ille Ioannem
Adregem :auxiliumpacemý vtriquerogatum .
Fitmora legatis,tandem ftatuitg Ioannes
Muſtafan ipfefequi,partesy fouerepriores. Mirum tra
Utrediereſuilegati in caſtra Murathis, segema.
Rumorem parguntſimulataggandia, Grecos
Adpartes tranfilefuas,fociosý futuros.
Territus hoc rumore fuittum Muſtafa (Cuius
Necdum legatifuerantexvrbereuerfi)
Tüquogcaftrametudilapfa feruntur ad equor,
Europamg petunt,fugiens &Muſtafavenit
Callipolin ,quem conductamagnoareMurathes
Infequiturnaui Liguri,pergensý Togano
с і
 NR II
RS
36 HE . PO
Muſtafa Monte fubarbuſtolatitantem oſtendit, & ipfi
ftrāgulatur. Protinusiniectoconfregit gutturarešte.
Marathes Hinc & Byzanti,ſėdinanimænianiſu
Byzantium obſidet, excludens Græcos àpacepetita.
obſidet.
Hicnequc Turcorü cladesreticenda,Michaël
Turcorum Quampelagoş deditparitercaftroj propinquo,
clades ad
Cherſonne. Quod tenuereilli, Graciobſedere,frequentes
fum . Hincatque hincfoliticonflictusedere,donec
Acriùsobſeſsi, caſtridubiíquetuendi,
Nočte
fugam capiunt media,nauesg,petentes
Fortètenebroſotuncaëre,ab hostepremuntur,
Cedunturg vagi,plures merguntur in aquor,
Sic declinantes fumum labuntur in ignem :
Iný poteſtatem Græcorumarxinderediuit.
Sedminùshæcdiuturna fuitpoffeßioGræcis:
Hæcvel in primis,tanquam opportunatenědo
Tranſitui, EuropejfimulManorte premenda,
>

CaſtrapetiueruntTurci, tandemýpudenda
Segnicieg&perfidiaviciisgnefandis
Græcorum ,cepere,modis firmatag miris,
2

Necfacili
forſandextraeripienda tuentur.
Egreßis faucesmuriveſtigialauo
Littore cernuntur, Troian & credita Grecis
Arcisreliquiæ,fedfalſoautore,modernis.
Sigxūpro- Idpromontorium (quod verius)eſfelsigaum
montoriú,
Que Aiantiū. Crediderim , Aiacisquondam memorabilebuſto,
Quaftatio fueratGræcorum partecarinis.
Phrygia. Hic etenimieciſſe nouæfundamina fcribunt
Conſtan
 ITIN. BYZANT. LIB. III. 37
Conſtantinum vrbis:Byzanty poſteaviſo
Commodioreſitu cæptosliquifſelabores.
Interiore patetregio Troianareceſſu.
Nullatamēveteris monftransmonimetaruina, Devero fitu
Déquefitu dubitandaadeofuntmæniavero. Troiæ etiã
Estin conſpectu Tenedos, Mitylenaſclara, num Strabo
.
Nocteprocelloſaquarum propè legimitsoram , Nuncfeges
Inde Chio expoſiti,portamģinirarevolentes, iaeft,vbiTro
fuit, & c.
Auditapeštisfparſura ſeminafama, Ouid.infpe
Puppe receptamur,quadratag, mæniaparua
2 ctor eius ter
Vrbis tranfimus, peculisg,frequentibushortos, ritori j,
Tenedos,
Maſtygis egregie, leutiſcieſtirpeferaces. Mitylene fi
Inter ſeptenasquem ciuem vendicatvrbes, ue Lesbos.

Mæonijhacvatisferturtenuiſſeſepulcrum , bris obprceleom

Ipſa diu Ligurum ( velut & Pera)paruitvrbi, uétum ma

cle Cæfaris Andronici donoconceffa,fidelem ſtygis.

Sepultura
Propteropem bello latam :ſed captareuerſis
:
Homeri in
ĀMelita Turcis, cladisſolamen acerbe. Chio .
Chius Genu
Iamgremittentiflatu vixlittoralaua enſib . dona
Conſequimur Deli, & nauim iacta ancora
fiftit. ta,capta frau
à ,
Hincterram ingredimur: nonterraciuisinista, deannoa Turcis,
1565.
Nonanimal,non tecta,ſed infinitavidentur 12. Delos fi
Marmorag & ftatuæ,mutilatispartibus omnes, ue Ortygia ,
hodie Dile.
Vrbismagnificaquondamcertißimafigna.
Cynthum etiã latere ex præruptoſcădimusaltū, Cynthus
mons.
Diſieétis afprumfaxis,fpeciemg facelli
Prebentem , Phæbifors undeoracla dabantur.
Nam locus hîctibiPhæbe, tuæpariterý ſorori, Phoebi &
Diançcung
Czy
f
6
 38 HENR . PORSII
Natalesdederat cunas, delubraj ſacra.
Pythonfer. Hicmatreminfectans immanicorpore Python
pens.
Vindicibusiaculis tibimet confixus &arteest,
Hiccithara fonueretua cantusý ſacrati:
Hic agiles( utfama)ferasagitareſolebas:
Hucinfinitivariis è partibusorbis
Confluxere homines,operumreſponſapetentes,
Nuncalius tePhæbepater Muſasý ſorores
Eiecit Python,longegnocentior illo,
QuærereParnaſſosý,alibi Cynthosg coegit.
14.Myconc. AduehimurMyconeremis,arcemývetuftam
Interioreſinusluſtramusparteiacentem.
Tenosfiue E regioneiacetTenos,que rupeperalta
Eminusoſtenditnonexpugnabilecaſtrum ,
Solae Cycladibus Venetüm in ditioneretenta.
Hiſcediebuserat tantusperCycladesaſtus,
Quomaiornoſtrisagros,cùmSiriusvrit,
.
Intenditgignem , vixinregionibus extat.
. Hincniueág Paronpreter Seriphong iugolam ,
Paros, Seri.
phos,Na- Et Naxon vehimur,regnatam temporepriſco
tos, hodic Bacchoatque Hippotada(qui ofumantefuturos
Nixia.
Æolus qua- Predixit terraflatus,rex creditus horumest)
re rex ven
forum .
Diciturhoc Theſeusraptam Minoidaquodam
Deſeruiſſeloco, &Phedram abduxiſſefororem .
Illatamen Bacchoplacuitſocianda marita,
Poftea Mulciberi donodecorata corona,
Nominequanotonunc inter fiderafulget.
Hancipſam Aeacides Troiani temporebelli,
Vicinas
 ITIN . BYZANT. LIB. 111. 38
ſimulPeleus ditionepremebat:
Ticinasg
( Quamuisfintreges habiti,quibus vnica fortè
Inſulavelterra,aut vrbecula paruitvna)
Mox Gyaronnaéti,cellamconfcendimusarcē;, Gyaros fluo
Subiectam Turcis, Grecis tantumý colonis Syra.
Poffefam ,fidei quoque libertatmanente.
e
Rurſus vela vocatventus,Caamgvidemus, Cycladesin
Archipelan
Andron , & hincillincdiperfas aquoreterras. go.
Eccepolusdenſaviſusnigrefcerenube, Thermia ,
Cæa, Eu
Lučtantesmouit ventosimbremgruentem , beea,Polya
Vnde vacillauit fluctu voluente carina. candros,
Illatamen ventotempeftasmota ſecundo , Chymolos,
Argenterra.
Propulitoptato nospervadacærulacurſu. Milos fiue
Tüquog trāfrimusChymolon,Milong ppinquă, Mimalida.
Materadorata estquaquondamſacraDeorü:
Crera in ma
Hincproculafpecta Cretæcontingimusoram , rimediter
LinquentesýratěRhetymiacceptamur inarcē, raneo.
Extruct am nouiter Venetis, in monte mināte Rhetymū.
19 .
Defuperantiquis nudatamænibus urbi.
Inde recedentespercurrimusæquora lembo, 30.
31. Candia
Ac tandemaufpiciisaperitur Candia latis,
Candia murorum fabricis,tactug marino,
Il Aggeribusg potenscraßis,acmilitelecto.
th Ceca quoq,ambigui Labyrinthitecta ſubimus, 17. April
Labyrin
Rupea,crebraviis,grandig exciſa labore, thus.
Dedaleavetusartis opus,quoſemiuir ille Minotaurus
à Theſeo
obiectata fibidifcerpſitcorporataurus; interfcctus.
Cafusab Egydetandem ,cuiregianata
с ну
 40 HENR . POR SI I
Fila miniſtraratdubijrectriciagreſſus.
Caſtellum Oppoſito caftrum ſuperestinmontevetuftum ,
nouum,po- Defertumý: nouum diuerſonominediētum,
gum Cre Gnoffus,vtifermoest, Minoisregiaquondam .
tiùsvetus,
re
tenliüfedes. Indepatetcampuslongum porrectusinæquor ,
Lata virēs,cüterraiugisreliqua horreat afpris,
Fætaoleætamen, & cypariſi &dulcis lacchi,
Formidandaferensanimalianulla veneno.
Apparentiſthicvrbisveſtigiapriſce,
Siue ea Metropolis,
ſeufors Cortynavocataest,
Gretaolim Ipſaècentenis non vrbibusinfima quondam .
polis,hodic His ita luftratisiugapervallesý, venuſtis
Tripolis.. Lucenteshortis,notam repetiuimus vrbem .
18. QuăpropemoscunisIouis inclytusIda, Deabus
İdamons. Diisg frequentatus,fublimivertice furgit.
Sarraceni in Paruit ista diuSaracenis infula,quorum
erunt aunis Imperium quondam latum ſeextéditinorbem :
goo . Histamen oppreſsisper fortiaprelia(tantam
Carole Magnetuagentem virtutedomabas)
AdGræcos rediitregesacpriſtinaiura.
Hanc aliquandodolo cepitpiraticaturba,
obſcuraſvirifortis, quinauibusištic
PiratzGe- Appulerant quinisfimulantesvenderemerces
bem occu Vrbereceptantur, quospluresnoctetriremes
nuenfesvr- >

pant. Sečtantur, portasý petunt,vrbemgcapellunt.

Moxetiam totaCreta tellure potiti:
Sedregnog breui,felice parumý futuro,
NamBaldvuinus eam fimulacByzantia regna
obti
 ITIN. BYZANT. LIB. III. 41
obtinet,acſociobelli(quiMarchioMontis
,
Ferratifuit)aßignatpromunere Cretam .
Vendidithic auro Venetis,quipluribusannis Barbaroſ. op
Sub ditione tenent hancpræfidiog tuenstur pugnauit Ca
Italico,fidei cùm fitgens Græcalabanti , neå & Rhety
mum . 1538.
Ipſa (modo liceat)ceffuralibentiùs hosti, 27.April.
Quiſitithanc captaty,auidè,nec tempora forfan Súda caſtel
lú & portus
Aptaprehendendilinquet, licètardua votum capaciſſimº ,
Ácmunitafatisiampropugnaclamorentur, ficut& Spi
Marte quidē validononpridem inuafiteandem nalonga,
Canca ,olim
Sed fruftra,fed nonparua cum ftragereiectus, Cydonium .
Dumý , moramur
Cynthia commißisibi,luftrantesmænia & agros,
impleuitcornibus orbem Scoglio.
. Cerigoto
deferta Ces
Ergoiter vrgenteslaxamus denique'vela, rigo, olim
Velareluctantinimis ah nimis obuia vento. Cythera.
Morea ſeu
Prouectiſ, Suda fines Rhetymig ſecundo Pelopon
mi Cernimus, atg, operum firmam compage Canež, nelus
.
Tænarium
Vicinumſ vrbiſcopulum , validaarceminätem . promontor.
Hincmaris Ionijtumidis fluitamusinvndis, ſiueLeuctra,
Multag,inaſpectu Creteeft,& multa Cythera, di Maina?
( Qua tibifacra,Venus,pofita fuitæde,Lacanam thone,hodie
Corone,Me
Exqua Priamides Helenam rapuifſe refertur) Modonna.
Nec non Tænarium , & littus complexa Corone, Sphragia vel
Adý fonāparitertedensmarisamplaMethone, Methone
Sapientia.oc
Vtraquemunita, ac variisexercitabellis. cupata à Ba
iazete, anno
HancIsthmo circum ſuperatotrina locauit Isoo . item
CastraBaiazetes,acviresimpulit omnes: Pylus , hodie
Nauarinū.
16 Præfidium fociis cùm fortètriremibusalto
 42 MENR. POR SIT
9
Conſpectis, temerevrberuit, Turcisý relinquit
Irrumpendianſam :mox inſpectantetyranno
1 Adlittus cæfum luithoc cum ſanguinefactum .
NeftoreaexemploPylusac vicina Corone
Territaſeſevltrovenienti dedidit hofti.(thone,
Strategime
SaluiatiRho Captaforet quin fraude,parum abfuitindeMe
diarum tri- Cùm mercesſimulansvenales Italusheros
remiūpræ-
fcai,anno
Nauigiumarmato compleuitmilite,portis
15320 Quiſubitoirrupit caſiścuſtodibus vrbis:
Sed predamagis intentuscupidusýrapina,
Vrbanoſparſimfuccumbit abhofteperemptus.
Coroneca- TandemHifpanapetitclaßis dułtore Coronen
à
pianisduce Auria,&ex omni conſtrictam parte fatigat,
fragorega
Andrea Au-Alteravix unquam tanto numerog
ria , anno
3533
Vrbstormentorum ac affultuquafarefertur.
Turcicaiamg aderant vrběingreffuralatenter
Subſidia, & -fueratparsintromiſſa:fuprema
Atergo noftrisparscaptafequentibus, unde
Etpauor & fugaturbatos inuafit:eratg
Foffaparatadolo Turcoshauſturaruentes.
Anno 1534. Sicnoſtricæfisſunthoftibus vrbe potiti:
Quă mox educta repetens Solymannuseandem
Claſe,parumeffecit,noftraaccelerantevicißima
Occurſum ,pugnanaualisamorecienda,
Corone de
Cuitamen haud aufi fefuntcommittere Turci.
fertaabHi- Hincnoftrospeftisg famesg ex vrbefugabat,
ſpanis codő Ing poteftatem Turcadeſertaredibat ,
anno .
Maij 20. Sic Cororeflantevagiserrauimus vndis,
Cum
 ITIN. BYZANT . LIB. III .
43 '
Cùmtandem tepidoſeſeextulit Eurus abortu, Zacynthus,
hodieZan
Intempeštafonans,tranfuerfo exflamine nauim the.
$
Propulit,accurſu noftroſpečtante Zacynthum , Cephalonia,
Præteragės nauim Cephalenesportubusinfert, um
fiueDulich
, ité Sai
Hincquoque digreßisà dextra parterecedunt me, ditionis
Regna Laertiadeverſuti,atque ardua faxis Venetorū .

Neritos, & fcopuli Lencata,& Echinades,olim hodie The

Harpyiisdirisinfames ,inde fugatis: achi, Neri
Iam clareHarpyiis Turcis hacpartefubactis, Maura,dicio
tos vel s.

Nempeilla,cui vix fimilem reminiſcitur ætas nisTurcoru.

Vlla,ſubauſpiciis Venetúm , pugnaatgtriüpho. Stropha
Echinades ,
des,
Vtá heclatafuit cuncte victoria genti hodic Cur
Chriſtiadum :fic&monetilletabile quiddam bre
zolari,celce
s memo
Vicinus pugnalocus,ac reminiſcituratas rabiliilla cla
Nostra,quod occluſus, predag futurusopima de Turcorú,
Barbaruseuafit noftram finevulnere claſſem , noacceptaana
Fortè autdeſidianoſtrüm , aut prodenteCapello, Anno1972,
1538.
Qui Venetæfueratditionis in æquorerector. clallis Chris
ftiana coda
Tamýpatefcebant ſuperata,fumma,Pachiſa propèloco
Littora Corcyra:cùm aduerſo Corusabaxe concluſerar
Barbarofsā ,
Prorumpensfluctus infano turbine tollit, qui tamen
Horrendumg minansfonitat: nos carbala tenſa pofteacua
Contrahimus, vento retro fluctug ferente ficPachiſus,
. he
Rurſus ad ingratam Cephalenespellimuroram , diePachſo .
( Illic naufragium feciſſe fubibatVlyfſem , 30
342
Corcyragſolumdubiotetigiffenatatu:
Certènaufragynos terror agebatibidem )
Laxatisiterumvelis curſug fauente 4. Iunij
 44 HENR. PORSII

Corfu Ves Rectiùs, affequimur portum Phæacidosamplum .

8.Corcyra,
Act . Hic & naturæ videas miracula artis.
Namqueilla excelfosſcopuloseduxitab undis:
Hæcfortesmuros & propugnacula fuprà
Accircüpofuit:contrà envia clauftra,nouamg
Vrbemintermediam mirabreuitate locauit,
Molis & inſolitatormentisintusadauxit:
Diuinavtdicasoperahæc vereý ſtupenda,
Italieclauem vicinorumglocorum,
à
Corcyraà
Turcis ob Hanc capere infeſtis armis Solymanneparabas,
feffa,acmi- Sed pedeiectusvaštabas cætera ferro
ferèdeua- Atqueigni, abducens hominüquog,milliaplura.
ftata
,anno Inſulaoliuetistamenhæc toflorevenufto
1537.
Horti
poi.
Alci. Luxuriat, verèteſtans viridaria terram ,
Alcinoifama celebrata,fuiffeperiſtam .
22, Soluimus hinc etiam ,portusý, angusta parūper
Egreßi,triduumvento ceffantemoramur.
Haudcertè abfquemetu :cumpaucisantediebus
Pirate naues cepiſſentpartibusillis.
Dextra Epirus erat,portusý Valonicushosti
Afuetus:Sic & Turci,tempus locusg
Vellevidebanturnos oppugnare ſubinde:
Tormentis tamen euentum folantibusomnem
d
Etfaxis,quibusintuserat completacarina.
Mare Adri- Speratogaliqua prouectosflamine,rurſum
aticum .
Oppoſito noſterflanscardine &hofpes&hoftis
vſque repellendopugnabat:iamýremittens
lamgnouansviresdubia nosfortepremebat.
Errantem
 ITIN. BYZANT. LIB . III.
45
3.
Errantem CorcyraratemEpirusý videbat Epirus fiue
EtcampiApulie,poſitumgin littoreHydruntū, Albania.Hy
( Quod captūestMahometetibi, cüternamoue- Apulia,
druntum,ti
Bellafimul,totofpiransdominarierorbe: (res ue Otranto.
Morstamëeuertit tua cæpta animosgſuperbos,
Vrbsreceptaſtatim,Regi modoparetIbero)
Acceßifames,plerunquedomeſticushoftis
tý
(Culpa Coretua)dulcisý penurialymphe.
Corcyramtandemregrediſententiaſtabat,
Naueſ conuerfaiam ventoveladabamus,
Cammox illefimul vires& velareliquit,
Succedensgnouusmelioritramitevectos 12. Iulij Rz
gura, Schla
Fortè Raguſex nosmanibusappulit vrbis. uoniæ vrbs,
Hanc quoque luftramus tectisg opibusý potentë daurús.
olimEpi
Emporiog:ſtatus cui libera frenaregendi,
er
Duxgfolet cunctismutarimenfibusištic.
Grādetamen Turco,quãuis haudampla,tributi
Pédit : & à Venetismetuitmalè fidapropinquis,
Nocterecedentes Melįdam , LiffamýLauftamý 13. Melida,
Et loca pluramaris,partimdeſerta,tuemur. Liſſa,
Corzula,
Lela
Sueta tamen Corusnobis,heibella malignus na , & c.
Integrat,innoftram viſusiurafferuinam ,
Necferriantrorfismpaffus, neg,tangereportü:
Cùmtandemopfonij & biscoctipanisegentés
r , deditý Rouino
Refpexitmeliofortuna 25. Rouinc
Vrbefrui:quamox lembumconduximus ipſi,
Adriacumgſinum permenfisbinapatefcunt 26. Gemina
Caſtella VC
CastraproculVenetúm ,nobis latißima figna. netiarum .
 46 HENR . POR SI I
Ecceautě, cùmPhæbusaquasvix merſusobiffet
Occidras,animos terretmirabileviſum.
Nam fubitoaccenſusglobusigneus ætherefulfit,
Tranſcurrēsý viam flammisfignauit,& anguis
Inſtar agensflexuspenetranteruborereceſsit.
Hiclibet &conſpecta mihi non antè referre,
Nigrantesquando coiere per aëranubes;
Vnatrabis ſpeciedeſcenditin æquoracuta,
Nonnunqua plures,quibusest vistăta trahēdi,
Vtnifidijploſifragorillasdißipetæris,
Surſum oneraatqueratesambitas& quoretollát,
Nigram hyemem
ſecum tempeſtatemg-ferentes.
Subno&tem appulſos caſtrisnos ancora fiftit,
Vencric ,
Venetia Vigauroradiemdetexitpoftera,lati
27.Iulij.
Regalem Venetorum vrbem ,regaliatecta
Inuehimur,portusý,iuuat tetigile petitos.
Laus Deo.

HENRICI
 47
7 HENRICI PORSII IC .
CAR MIN VM LIB.
AD

NOBILEM ET GENERO .
SVM VIRVM DN. IOANNEM EBER
74
hardum à Kronenbergk, Burgrauium &
, c.
& ampliſſimosac prudentiſſimosConſules,
4 Prætorem , totumq; Ordinem Senatorium
vrbis Imperialis Fridbergenſis,& e.
Dominos ac Mecenates
colendiflunos.
.

Site ' EMOTVM patriæ iamdudum finibus,ingens

Sen Hanccercuiſendi nuper agebatamor.
Orag; fingentem iam coràm cernereveſtra,
Etdextram dextris more decente dare:
Inſperata tenet me functio deinde docendi
Hocin gymnaſio:moxvocataula fimul.
Ipſe ſequor,fato,dubius,num forte vocatus:
Sic patria porrò cogor abeffemea .
Necamen bac abſim prorſus,mepignore fifto
Ingenij,fcriptis vosa; reuiſo meis.
Vos placidèveſtricapietisdona clientis,
Qyitorum vobis scpatriæg; dicat.
G. V. & A. D.
addictiſs.
Henricus Porfius Fridber
genfis, Philoſophie & I..
D.Sac. Caf.Maieft.. Loe
bellus in Camera aulica
 48

d
Se

CARMINVM
HENRICI POR SII
IC. LIB. I.

RVDOLPHO II. ROM . IMP. & c.

IN AVSTRI AM REDVCI
gratulatur
RESP. VIENNENSIS .

C veluti vasto cùm fæuit in c

quore caca
A Tempestas, nauimg fremit cir .
cum horrida, & altos
Imaſedeciensſubtorquetinaëra
fluctus,
Nutătem iam iamgratem merſura ſubundas ;
Totametuftupet ,acdubiaſpeturba ſalutis
Fluctuat,horrendă dum mortēcuncta minătur ,
Cunctaj pracipitem intētant momenta ruină:
Eccegubernatorſolitanonimmemor artis,
(Dijpotiora)animostrepidoscófirmat,e- omnes
1
Intendensneruosremisinfurgeremandat,
obli
l
 CARM. LIB. I. 49
obliquatg ſinusinventum , acgurgitisvndas
Horriſonasſuperans, viprorăad liitora torquet.
Tumplaufumingeminant, iuuateuafiffetotiras
Aequoris,actandem optata conſiſtereterra .
Quid niſinauigium forsesthumana,vagag
Aequiparandarati, quæiam vento acta fecido
Speratos intrat portus;iam quaſja procellis
II ſentitrabiem , nec certaſalutis
Ventorum
Fortunagſua nunchuc nunc fluctuatilluc:
Nonnunquăſpěpræteraquisemergit,& inſtans
C fiuemagiſtri
Effugit exitium ſeu Numine,
Confilio fidaģex vndisarteſuperftes:
Tantum gnaravalet fimulars& curamagiftri.
Atſimilistotofortunavagaturinorbe,
Que varièexercetregesý & regnaducesja
Succutitimperiaacvariavertigine terret,
Etpopulospopuliscommittit,& vrbibus urbes,
Vifera bella ſerant,Martisg, libidineflagrent.
Nempenecimmunesinfültibus ipſáreliquit
Nos,turbam tibiſubiectam ,ter maxime Cafür,
AutforsElyſis voluitconſiſterecampis,
Alcincive hortis: ſed ſapiusinuidanoſmet
Sortefatigauit duradurisſ periclis.
Hincatquehinc bellirumor crebrefcit: adaures
Perftrepitarmorúfonitus,numerusg cadėtum ,
Noquos Turcusatrox(pudetheimemorare )cru
Datletho:non iuſtavocat ſiebpraliacauffa: (ento
Sed Cadmaa cohors in mutua viſceragraffans
D
 HENR. POR SI I
Sternit, &agnato (dolorheu )ſeſanguinepafcit,
Quod dudum clamăttotrezna,totoppida, dira
Cademadētia adhuc,bellisý, exhauſtanefandis.
Quasveròhancnonilleminas exercet in oră?
Que non ferra acuitnoſtro minitantiacollo
ſauioralter
Implacatus, atrox Turcus,quo
Non magè Chriſtiadumfeoptatfatiare cruore?
Ei contrà tamen imus, & omnienitimurauſu,
Acutcunqueillisèfluctibus eluctamur.
Atpropriáneope,confilio,virtutibusarmis?
Nimirum túa nauiculam , Deus optime,primo
Dextrafaiiſcentemtutatur &eripit vndis.
Et vos Auſtriaci,quorüinclytafama,Monarcha,
Vostutòrexiſtiseam, dum fataſinebant,
Vobistranquillum ducibusſulcauimusæquor.
Quidloquor?heu,quãtumrectoreorbatacarina,
Inuidacum nuperte,Maxmiliane,vacantem
Imperij curis ac paci,Parcaremouit,
Ingemuit?quantosluctus ea fatatrahebant?
Ex illotacitiventura pericula, &orbis
2

Fatavidebamuriam tum præſcirefutura:

Că,Rex fummegraues hominūmiſeratelabores,
Penſaftiiacturam ,atqueorbas Cæſareterras
Rege refeciſti,reliquosquiftemmatereges,
Spem grauibusvincitmeritis,virtutibusannos.
Ergomagnepaterpatriæ, auguſtißime Cæfar,
Ergotibireduciapplaudit tuaturba,Rvdol
Tefupplex Regēacclamat,teCaſaretandē (PHE.
Gaudet
 CARM. LIB. I. FI
Gaudet ouans, actedignoveneraturhonore.
Et quifnaminuideattătostibi,Cæfar,honores?
Autquis non fceptrisgratetur multapotito ?
Quipatria vt iam fceptratenes,ficviuaregědo
Exprimisexempla, & feruasveſtigiaauorum ,
Quorum virtutitua virtusæmulacertat.
In teigiturcunéti vultus,in teoravolutant,
Ancoratu noftre puppis,tumaximusille
Ille gubernator,fubquovadatutatenemus.
Cuius & aduentustanto exoptatior ora
Contingitnoftra,quanto noserigisomnes
Spepacismaiore, venitquafloridatecum ,
Et quantò Turcamagisacciditille timendus,
Adquěnuncreprimitcontratto gutture fauces.
Ac velut implumespulli,quospabulaquærens
Deſeruitmater,ſolitog diutiushæfit,
In nidisquerulo matrem
ſtridorerequirunt:
Sicdudum teclaravocat,tepoſcit, &vfque
ViſquefuüexpectatRegem , atgin Regemoratur
Auſtria ,quem tandem plaufüfremitug ſecüdo,
Regalipompareducem complectitur,ore
Proteſacraferens actotopectore vota.
Mačtetua virtute, &macte infignibusorfis,
Aufpiciisgerefceptrabonis, populosý guberna
Arteilla,quavelteneris tibiparta fub annis,
Tu facram Aſtræamcelo rcuocato ſúborbem ,
Premiaponebonis,iniuftos corrige pænis:
Turegesaliosin mutua fæderacoge,
D y
 HENR. ÞORSII

Tranquillatuospopulos in pacetuere.
Sic, Ceſar, latoſpargestuanominamundo,
Tegcanentferi viuacilaudenepotes.

RVDOLPHO II. AVGVSTO

ROMANORVM IMPERATORI, & c .
Hungariæ , Boemiæ , &c. Regi: Archiduci
Auftriæ,& c.à Comitiis Auguſtanis
Viennam redeunti
gratulatur
ACADEMIA VIENNENSIS.

TIMIRVM qua te Deusin ftatione loca

NIMInIR uit;
tanto imperio, tanto moderaminere
rum ,
Hanc, Caſar,prudenterobis,hancritètueris.
Curaſuipopulidecetacvigilantiaregem ,
Legibusvtvigeant,iuftoftentordinecun £ta,
Tollanturpreſſidamnoſà grauamina ciuis,
Almag pacatisanimisconcordia regnet:
Nectantùm præſentis eiſit cura falutis,
Sed quæ fortèqueantvětura incomodaregnum
Turbare,auertat,maturaprouidusarte,
Sicg ſalutaripopulos ratione gubernet.
Inte quiscuram , Cæfar,deſideretvllam ,
Quis ftudium ardoremýtuoshacmente regědi,
Aufpi
 CARM. LIB . I. 53
Aufpiciisutregna tuisfloreſcerepoßint?
Publicatererum nunchucnunc auocat illuc
Cura,necinſtabilipermittitfedemorari.
Hauditate pridem Boiorum ex vrbevocabant
Auftriadoscoràm tractandanegociaterra.
0 Indecoegiſticonuentum in Pannoneregno,
EC
Sedulus in commune bonum pacemg laborans.
Nontamenimperijnon immemoripſe,perorbě
Teutonicum proceresg vocas, cogisg Senatum ,
ExtotPrincipibus totog ex orbe Senatum ,
Quo cum ſanaineas conſulta, modigleuande
Heunimis afflictæ patriæftatuantur,& orbis
>

Pacandi, actandem feclomeliore

fruendi. (dant,
Dijcæptis, RVDOLPHe tuis, Dýrobora fub
Optimavt euentus
fimuloptimusillaſequatur
Conſilia, vt pofitisanimishoftilibusAnglus,
Belga, Lufitanus, Germanus, Gallus, Iberus,
Chriſtiadumý, adeo totusfubfæderacreſcat
Orbis, &vnanimes operas conftantiaſ vltro
InTurcas, Chriſtoinuifumgenus,armacapeffat,
Hosýdomet victricemanu, vigeatý triumphis.
Atquantamdepoſcit opem , quámq;ipſagemiſcit
Relligio,fædatagenas laceratag palam ,
Protendens duplices cumfletu ad fiderapalmas
Autvosſubſidiisiunctisreleuate iacentem
Chriſtiadūcapita, acfacinusprohibetenefandū,
Ahſcelus,ah facinus, quoficdiſcerpta laborat:
Auttu, quempenes estſupremapotētiarerum ;
Diģ
54 HENR. POR SII
Aſſere ſummeDeusnatam ,Deusafferehonor
Ipſētuum ,quo fyncerusfine criminecultus,
Etſolidopietatis opusſtetroborenixum :
Quanobiserit ipſafalus,tibigloriahonorý
Ergo ita confectis rebus,procerumg,Senatu
adoras,
Dimiſſo,Auſtriacas rurſumcontendis
Quàte præfentem ,Caeſar quog,multarequirüt,
Pannonicaſvocantiterumres,cura regni
Publica,nequicquam deturtibifortè quietis
Adtantum nato imperium ,tantoslabores.
Macte tua virtute,tuisregálibusačtis;
populosardore tueri,
Perge tuosfolito
Quodý ſalubretuis,moliri:quodý nociuum ,
Vertere:pacisopusftabilirealmamg quietem :
Aut Martem(quádoilluderit cöfultius)acrem
Tentare,& Geticum demittere cædibushoftem ,
Felixipſe toga,felix quoque Cæfarin armis,
Felix imperiumferos geſtureper annos.
Hactibiproreditu Muſadant vota fecundo.
iſtriades:Mufisſubſcribit cæteraturbá.
SERENISSIMÆ MARIÆ IM
PERATRICI PATA VIVM AD

uentantigratulatur
NATIO GERMANICA ,

ΕΙDITA Cæfaribuspanis,patreCaſare, Diut,

Caſaris &coniux, & mater Caſarisipſa:
Diva
 CARM. LIB. I. SS
Diuaveni,Patauosnec dedignarepenates.
Cernis, vtarmati,ciuesg & vulgus, & vrbis
Clara Lycea fremant,accrebro conflua cætu
Tereginarum reginam vno oreſalutent?
Medoacusg, adeolymphas compefcereripis
Vix potisest,acmotavadisobmurmuratundar
Omine non fallace Deamſentire profeſja .
Diuümègente Deam :latocuifummusin orbes
Fulgetapex generis,nulli fplendoreſecundus:
Cui virtus curæ,deuotağ pectora ſacris,
Et moresſinelabe nitent,maioragſexu ..
pariuntmemorabiledona.
Fæmineo nomen
TuggenusDiuum ,matriscomes,inclytePrin
Maxmiliane ,adfis vrbigratißimushofpes. (ceps
Eccetriumphalesvariato ornamineportas,
24 Ecce cohortales poſitos ftationedecenti,
Et bombardarum tonitru ,fonitumga tubarum ,
Quagſubaduentumpaßimdanteditaveftrum
Læticiadocumenta viriplaufusg ſecundos:
Cücta quidē meritos minùsex &quãtia honores,
Sedcommunetamen
ſtudium teftantia
figna,
Quo vos,quo caram ſobòlem ,fratresg domumg
Auſtriacam cunétiper proſperavotaſequuntur.
Nosquoque Germananomen degenteprofeſi,
Auguſtam merito noftram veneramurhonore,
Caterağvt deſint,non defuntoptimavota:
Salue Auguſtaparens,ſaluegeneroſa propago,
Aufpiciis intratebonis, melioribusvltrà,
Đ 114
56 HENR . POR SII
Quàvosfertanimusvelterrisirevelvndis,
Conficiatisiter:vos leto floridavultu
Fortuna afpiciat,ſperataſ cunčia fequantur:
Vobis ſeventiſubmittant,feruiataër,
Seſternätpelagusceleripenetrabileremo:
Vtnacti metamg, viæ portusõpetitos
Degatis Pylie feliciatempora vita.
AD MAGNIFICVM FERDI
NANDVM HOFMAN, L. B. SAC.
Cæſ. Maieſt. Coſs. & Came
ræ aulicæ præfe
&tum ,& c.

STſualausMufis,fualauseftdebitaMarti,
Epic Arteparatur honos,fedhonosquoqueMar
te paratur,
Verus vterque,carensfuco,famaperennis:
Necfedeslaudi, vianecpatetaptior vlla.
Dic, vter istorum præftet,num Marte velarte
Partus honos?cùm fit ſegeshæcdignißimalaudū ?
Est durus Marti, & Mufis ad præmialongus
Est labor :ille ciet fera bella,his ociacura:
Deſtruit ille,fed hæ feruant,faciuntg quiete
Florereinplacidapopulos, regna, oppida,leges.
Hec(inquis)quorfum ? vel que fententiadietis?
Nempeea multorum iam cepitopinio mentes,
Quosgenusantealioseffert, &nobileſtemma,
Alter
 CARM. LIB . I.
S7
Alterutro vtfe vellemodo,tumfemethonore,
Tumgenusamplificareputent,famaſſacrare,
SivelMartisopus crepitantiaſ armav, elaulam
Sečtentur: Scopushicipfis & femita laudumest,
Pulcraquidē, &merito talislaudădavoluntas,
Dignaſnobilibus. Sedquorum prima ſubire
Deberet cura, & ratioprioreſſethabenda,
(Vt quorum latè cunctasextenditurvfus
OM In
partes vita)ſtudia his pernuntur&artes:
Idą, maloexemplo & peruerſo moreCyclopum .
Quātūetenim & bello momēti afferre putemus
Doctrinam ? hiſtoriæcuiiunctaſcientia & vfus,
Euentusdoceat,Martis conferre vices ,
Resýducum gestas,& pulcra reuoluerefacta:
ch Vndefimulbelli fecereartisý potentem
Pallada, Mauortisg parirationefororem ,
Hæcquodconfiliis, fed frater militetarmis.
Iamne aliquusfatis inſtructus pdibitad aulam ,
Autquónă illegeretmihipublica munia pacto,
Quineque doctrina,nequererum polleatvſus
Sed vulgo,quifortèiocis ſalibusý placere,
Aut ſåltarepotest,velequosagitare decenter,
Vèl luxum oſtentare
ſubi, reýprelia Bacchi,
Atqueadeo Muſas ridere & carpereprobris,
Aulicusisdemūest,necrarò adhibetur adampla
Confilia,vt cauſasnofcatpopulúmvegubernét.
Hicego,vtrumfanisperaganturcunctarequire
Confiliis,aut undefluantea,priuamagiſtra
 NR R
HE . PO SIT
S&
Doctrina,eğrudiſolùm deſumptacerebro.
Attu diuerſum fenfifti,& opiniofedit
Ferdinandetibimelior: nam ftemmatequamuis
Pollerestanto,titulisgilluftribusires,
Attamen haudvllofpreuiſti temporeMufas:
Sedveram ex veræ virtutis & artis amore
Quaſiſtilaudem, dudumghocnomineclares.
Hincte iam talem tantumgvidemus, & aule
Miramur columen ,lumenginfigneBaronum .
Pergeſupertitulos propriositaſcandere,famam
Pergetuam decorare, auoſ ſacrare perenni,
Dum Muſas ornas,harumýtuerisalumnos.
GEORGII A SCHOLLAY, & c .
IOANNIS SCHWERZEL IN WIL
lingshauſen , & c. EtDAVIDIS Lvcani
IC. Illuſtriſſimorum Halliæ Lant
grauiorum ad Sac.Cæf.
Maieft.
LEGATOR V M

Ablegatio cum Pegaſo,Freno ,

& Scuto Palladis.

REPE RE nefci
Etpalm thumiVirtus
arü inft , oditý tenebras,
ar patulasſetollitinauras.
Dicite,curvirtus, quosaſpernatur, honores
Suſtinet, atg, illoshabet omni ex parte fequaces?
Vt deſoledies;lumen delucerefulget,
Inclyta
 CARM. LIB. I. 59
Inclyta fic virtusex feparit inclyta facta,
Quorum itamortalestrahitadmiratiomentes,
Vtpofeſorem reliquisprecellereducant.
Hincipfum veſtigathonos & gloria digna.
Atqueeanaturaestvirtutis,vt imaſubaltum
Tollat,luce carensperfundat lumine,fordes
obſcuro generidetergat,nominaſpargat,
Tum feletotumý
genusfubhonorereponat,
Quodfiiunctafimulfuerit natalibusamplis,
Etgenus&fefe exuperans, illuſtriorextat.
Credite,Nobilitasvera haudcenfeturauorum
Prolixaſerie, titulisinſignibus, auro:
Scilicet à ſolapendet virtútemagiſtra,
Acvtquiſque bonusfit,Nobilis ille putatür.
Tam beneconueniunt & in vnaſède morantur
Nobilitasortumreferens, & propria virtus.
Atnónnein vobispulcro certaminecertant
Hæcambo ? Necenim virtus natalibusipfis
Inferior:virtute genusfuccumbereneſcit.
Quidverò? Vos,vosinquam ,prudentia, &vſus 3

Linguarum ,doctrina,fides, induftria,candor

Extulit : & gnauishæc tanta domig foriss
PrincepsHaſſiacus commendat munia,quaiam
Eximia vobis funtdexteritateperacta.
Astego, quevobis dicam præconiadigna?
Quænamdona feram ,gratamteftantiamente?
Donamihi non ſunt:quidfichartaceareddam
Dona ?modovobisillahaud indignaprobentur.
60 HENR . POR SI I
En SCHOLLA E, tibi qui dudum es ftem
mate clarus, ( trado:
Necpropria virtuteminor,FRENA AVREA
(Sinon antèdatum videartibi tradere donum )
Hæcolim tenuit,dono Iouis,ipſa Minerua,
Et furiisacto Pelidainiecit Achilli.
Hecmotusfrenaredocentfinelege ruentes,
Affectusvagoscohibentrationemagiſtra:
Quod ratiogerit,euentucadet omne fecundo.
Atquo te venerer dono,clarißimeSWERZEL,
Qui pariter donisfortuna dementis abundas,
Cuius &ætateestprudentia cognitamaior.
Aßignanduserit,meiudice,PEGASV s ille,
Bellerophonte acriquondamſeſſorecelebris.
HicHelicona tibifummacumlaudereclufit,
Hocduceluſtrasti,credo,totregna,totvrbes:
Vnde tibi partum decus immortaletueris.
Mactetua virtute,tuisinfignibusauſis,
Scandeſuper titulos,famagad
fidera creſce,
Nūc Lvcane tibiscvtvm cöferreMinerua,
Quodtutūex omnipræftet diſcrimine,visū est,
Namg,tibiſuaſacra Themis,ſuamunera Pallas
Contulit,& clarasfecitflorere perartes:
Necdubito,quin tedonauerit ægideiuxtà,
Qua Mufisvindex & fautor commodusadfis.
Ite,Deus comitem feiungateuntibusvltro,
Etvosincolumes optatis ſiftatinaruis.
Interea hæcfacileschartaceafumite dona.
AD
 CARM . LIB. I. 61
AD MAGNIFICVM IOACHI
MVM A SINTZENDORF, & c . SAC.
Cæſ.Maieſt.Conſiliarium Impe
rialem aulicum , & Orato
rem in Curia'Otto
mannica.

T(LLA
A tamenmiferis reſtantfolatiaMufis,
Illag, deſertas ſpeserigit, effeperorbem ,
Efe(ſedheu nimiùm paucos)quinutibusipſas
Refpiciant placidis,quiğharum fortèbenigni
Sint Mecenates:adeo cùm cætera deſint.
Nam quiseastandem, taliiam fortegrauatas,
Quandoalioquin honosartes nutrire putatur,
SectarivelitfautquosPhæbushabebitalumnos,
Sideſpectus eas agatac ludibria vulgi,
Sig (quod haudrarü)ppriū esteguiſe Camænis?
Heinihilhíclucri autlaudis:pculeſte Camænd:
Scilicetest alius,quonummus honorá parantur,
Etleuiormodus: haud egoPhæbi caftra fequědo,
Difficiliſtudio, ſumptu ,longóque laboré,
Paupertatisemam autonus, autdefpectusobibo.
Nomirum ,hecanimismultorü indignaſubire.
Ferturenim vulgòdoctorum ignobilenomen,
Quosgfauere decetMuſis, doctosý fouere,
Hirident,ſpernunt,autpæna odioſequuntur:
Sic aulafordent aulamg ſequentibus
artes,
Illaigiturmiferis reſtantfólatiaMufis,
 62 HENR. POR SII
Quamuis fitnumerus Cyclopum grandisvbig
Elletamenquadam diuino exmunereafyla,
Atque viros, quorummelior fententia menti,
2

Quilaudiducuntipſascolere atqueruare,
Perpetuumýdecustali ſibicondere facto.
In quorum primacùm teiam claffereponat
Fama memor,loachime:hāctunefpernitolandē,
Quippetuasinterquanon est vltima laudes.
Hincego iamlætor:posttædialongaviarum ,
Intertot Satyros, quibusest defpecta Minerua,
Nunctandem mepoffeviroinnotefceretali,
Quinon ipfemodofummumnatalibusamplis
Doctrinæiunxitdecus, atquehocnomineclaret:
SedMufas etiam fummodoctosý fauore
Profequitur,fouet,ornat,alitā prouehitvltro.
&
Fas, Ioachime,mihi captareacprendereeunde,
Henricumýtibine dedignareclientem
>
Suſcipere,atqueeiusconaminaprouehedexter:
Sisautor, ponto vtpoßittentareregreſjum ,
Dumpelago deſquit,hyems,rurſusý, Fauonij
Spirareincipient: à tenampendetidipſum .
Sic tibifortunam concedantfatabenignam,
Perpetuóque tuum vigeatmemorabilenomen .
Conſtantinopoli.
 CARM . LIB. I. 63
EPIST OLA ITER AVTORIS
MARITIMVM BREVITER COM
plectens, ad IOACHIMYM
à Sintzendorf,& c.
NVILA quod ànobisiamdudūliteradetur,
Necveniatnoſtra nuncia famavia:
Resestmira tibi, resingratißima, nobis
Quanoftrum tantotemporetardatiter.
Namtotiesventis,toties votisgrepulſi,
Erramusdubio difiicimurg,mari.
Nec dum meta via ,necdum data copiaveſtri
Certa ſalutandi:ventusvtranque negat.
Primaquidē aufpiciis ſuſceptaprofectiodextris,
Temporaſpondebat non diuturnavi &.
NamquecauātumidisemenſaPropontidavelis,
Etfreta, queisHellenomina merſa dedit:
Troiatuaslegitterras, Tenedum propinquam ,
Et Mitylenæi littora lauafoli:
Inde Chio expoſitos ,mox nota puppereceptos
PhæbææadDeli littora fortètulit:
Deli, marmoreisquenuncſpectandaruinis;
Non hominiprebettečta ,nec antraferis.
Hinc humilêMyconen,Gyarongſubiuimusaltă,
Hinccernenda Paros, Tenos& Andros erat:
Caaquoq; &Naxos Bacchofacra,quaſvocata
Cyclades Aegeisconfpiciunturaquis,
Atter quinta diesCretenosappulit oris,
Arcis &hofpitiumcellaRethymna dedit.
 64 HL NR . PORSI I

Proxima foluentes
ſuſcepit Candiafirmis
Murorum fabricisaggeribusý potens.
Nec non fallacisLabirynthi intrauimus antra,
Artis Dądaleæquodvetusextatopus.
lámque fuoPhæbegyrum compleueratorbe,
Licturi Cretamcumnoua vela damus:
Velareluctanti nimis, ônimis ,obuia vento,
Quæ folaestnoftræcauffadolendamora ,
Teſtis eritCrete,teftesPelopëidesunde,
Qua viderevagisnos fluitareviis:
Crebrağin aſpectu Moreæ pars,crebra Corone,
Adjfinum tendensampla Methonamaris.
Namque velut pugnansaduerſo Corus abaxc,
Bisdenosnobisobſtitit vſquedies:
Cùmtandem tepidusſeſeextulit Eurusabortu,
Intempefta fonans,profequitúrqueratem :
Etfruftra optatæ fecludensvrbeZacynthi,
Portubusappellit Cephalonia tuis.
Hincquoquedigreſſos,cumiam Corcyra pateret,
/
Quofpesextiteratpoſſemeare breui:
Ecce repentinofurgenscumturbine Corus
Ådlittus reiicit Cephaloniatuum
tu. .
Rurfus veladamus, ſed profperioreprofecti
Flamine, Corcyraſiſtimur vrbenoua.
Poftea Phæacum lietisquoquefedibusaura
Lataſequebatur,poftmodocaffatamen.
Namqueiterum promoreruensvetushofpes
Lucraviabiduocaptacaducafacit: (hoftis,,
Et vi
 CARM. LIB. 1 . 65
Etviresquandog nouans, quandoqueremittés,
Incußitduplicemdupliceabhoftemétum .
Ipſerepellendo pugnabat,cripſefilendo
Hoſtium ad aſultumplusnocituruserats
Quando ferebatur piratica turbavagando,
Adriacopradascogerefueta mari:
Hisſimulacceſsit, ceuſepe,domeſticushoftis,
( Huncquoquemittebas Coremaligne)fames.
Sicin conſpectuerrantes Corcyravidebat,
Epirosý,ingens,Apulaý oraſuo.
Iamgreuerſuri Corcyram veladabamus,
Velatamen ventusdeftituebat iners:
Succedensýnouusmelioritramite vectos
Detulitad muros clara Raguſatuos.
Exilloluxesthodie bis ſena,Rouino
In portu , quanos ancoraiacta locat.
Cras veteri, ſifata volentbene, nauerelicta,
Lintreleuireliquum conficiemusite
Ex naue Balbiana Conſtantina,
ad Rouinum oppidum , 25.Iul.81.
AD SIGISMVNDVM VIEHEV
SERVM, SACRI IMPERII
Procancellarium ,& c.
ÆGIS PALLADI A.

NA1 A louis cerebr ( ificofonafamaest)

offide
Arte armisý potěsest quòdă credita Pallas,
E
 66 HENR. POR SII
Ingvnomeruit diuerſosnumine cultuin
Diuerſispræfecta Deæ fubimaginerebus.
Hancbelli Diuam ferrato tegmine fanus
Miles, honoreſacro veneransinvotavocabat.
Hanc etiammiles, non Martefedarte laborans,
Incaſtris, ô Phæbe,tuis(ſtylushuiusvthafta,
Arsſcutum ,lingua estgladius,ſapientiacaßis)
Ceu Sophie matremdoétrinarumg magiftramo
Demeruitvotis vltro,ſacris ; litatis
tetas Cecropidum Diuæſub honore ferebar.
Quid Mufis cãMarte,quid armisartevidetur
Commune,vt coeantfubeodem fæderabinh,
Quenecfædusamăt,ſtudiisg aliena trahītur ?
Marsbellum, Muſe pacem :Marscaftrafonums
derisamat,Muſa tranquillaperociaviuunt ,
Nec bene cum MuſisMauorti couenit unquam ,
Sedceu fumusapes,teneras fugatille Camænas.
Heimihi,quòd rumoreſuo totterritaturbes,
Totpopulosvrbesýciensadclaßicacogit,
Vácmiſeristurbans Muſisimpunèquietem
Tuuidet hiscertam fedem ,prohibetg frequenter
Cætus,acvegetosdudum precludithonores.
Nec vis inuidie eMuſispræpoſtera parcit.
Ipfa etiam Pallasfrontem mutata ſerenam
(omenab euentu pendet)nuncAegida ,tutano
Quequondamſedem dedit,auertiffevidetur:
Sicterretnos Gorgo,hoſtesqueterruitolim .
At Dea (ni talisme coniectura fefellit,
Diuer

S
 CARM. LIB. I. 6 .
Diuerfis ideo ftudiishæcpræfuit vna,
QuòddiuiſaaliàsinPallade iun &taputantur,
Acvnum fontem referunt, ortumg requirunt:
Est Sophiæmater, louisedita vertice: namque
VerAfluit louis è diofapientia
fonte,
QueyDeum fpernit,non estſapientia felix.
Sedbelliprales,quòdprimùm armataſub aurai
Prodiit,ac clypeum ferturgeſtafleſiniſtra.
HincBellonaDeanomen, germana; gaudet
Marte,fimulgoperam iungitprovindicecauflà.
Wăquia Iuſtitia Marsvindicat,aqua geruntur
Propatriisarisgfocisg enumine bella:
Confiliahuc ergo fratriDeafufficitapta,
MA Bellorum euentus varios,ſtrategemata, mores,
Facta dücunreuocans, aditusý fitusý,locorum ;
114
Huicquis confilio finis,quiscefferitilli.
EH Credite,confiliisceduntvelgrandia:quamuis
Cæptapenesnosfint,euentum fatagubernent,
Noftratamen iuuat euentum prudentiafape.
Siciam confiliis Pallas, Marsmilitatarmis.
# Hincfélix demum ſapientiacælitushaufta,
Quænormementisdiuinæaccomodatacta:
Et quiſquis ftudiisillamvenaturhoneftis,
Hic fub Palladia placidamtrahetÆGIDE vită,
tandem requieſcet aſylo.
ing ſalutari
Hinc felixdemūbellum cadet,æquaquodvrget
Cauffa,quod artegeritprudentidoctaMinerua.
Curetenim Galeata Dea est? firmißimanempe
ver E j
68 H EN R. PORSII

Caßis adinfultus dubiæestfapientiafortis,

Quafinenilreétéve geri,finémveſecundum
Sortiricertum est: ducequa benepleraq,cedunt.
Curhaftata deaest ?odit Cyclopasyartem
Spernentes,iftis quos fortiterimpetit armis.
Cur clypeianguicomo Pallasgeritore minacēt
Scilicet ipfa fuosalmidefenditin umbra
Cultores clypei,preſtatg ſubAegidetutos.
Atqui bella mouentarti,quireprobatractant
Conſilia: hos colubrisimplexosGorgoneterret,
fraudeshorum ,acmolimina frangit.
Pefundat
fertnoftra Cyclopes,
Tales, heumultos,atas
Quitibiperfrištadudum ,ôfacundaMinerud,
Fronte reluctantur,necte dignanturhonore,
Ipſa ferè vt dubiaiam verſesAegidadextra.
Sed quorſum hæc, virmagne?qdaüres carmine
Pallasvbipræfit,nüſit dea,quavepoteftas,(laffo?
Quæ fedes, quæforma,decus,qscultus &arma,
Dicere vixpoffum vera:at fasdicerevera.
Tu dotés, quæcunquedecusmeruere,frequentes
Vnus habes:tu mentisopes acfummatueris
Ornamenta viri:in teconfpiraffevidentur
Virtutes rara doctrinagardua dona.
Siqua fuit Pallas,nuncin te viuit, & in te
Vera repræſentatvariarummuneradotum .
pauca
Subdiditingenioneruos (faspandere
E multis)animum rerumgartisg feracem
Edocuit, linguamg vnam totredderelinguas,
Nestoris
 CARM. LIB. I. 69
Nestoriseloquium deditora ſonare ftupendum ,
Atquefonare fimulmiſtosgrauitatelepores,
Mentemconſiliopollerevlugmagiſtro:
Sic qua fparfa merēt laudem in teiunčtarelucēt.
Et dubitamusadhuc , cùm munera Pallasabūde
In tecontulerit ſua,nec non aurea Frena,
Quin tibitot donis cumulatis, ÆGID A iuxtà
Tradiderit,Mufisqua ſubueniasdefertis,
Acfpretas artesantiquo in honorereponas? 1

Quod præftaretibipromptū, quéCafaris ambit

Gratia,cuius adestlocusac reuerentia dicto,
VtquiCæfareiesdecus parsdignaSenatus:
Vndefibi teMuſa,ſibitevendicat Aula.
Pergeage,pergefacras tutarihacAegideMuſas,
Prouchecultoresharum ,& decus afſerepriſcum :
SictePalladij velnuminisinftarhabebunt,
Sic tua facta canent,laudesgſub atheratollent,
DumMufis cóftabithonos, dumfama Minerud .
AD SPONSOS.
HYMENÆI SORS TECTA .

HYMEN ÆVs
VS loquitur.

Sacr ameoquondam Dionyſiadićtaparēti,

Solenni, vt notam ,peragebatmorevetuftas,
QuandofrequentabantEdonides Orgia Bacchi,
Quocoiereviri ac vulgus,matresýnurusja
Acpaßim latis fremueruntvocibusvrbes
E
.
zy
 1

70 HENR . POR SII

iftihaudabfimilismospræſens fluxitineuum ,
Quo masfæmincium ſexum ,muliergvirilem
Mentita, ignotos habitus fibifingit& ora,
obiicit & talos, obſcurag munera Sortis
Talorum ambiguo iactu explorandareponit:
Tum fictofubMarte alios ſimulacraciere
Conflictus iuuat, ac curſu contendere equorum .
Hincquia læticiæfunt hæc geniag dicata
Tempora,amantgnouafolenniagaudiatede:
Magnamihi Dionyſiaci iam portiofesti
Cedit,& ipſe facrisnatus fuccedopaternis,
Cumý parente meogenialia diuido feſta.
Nam licèt exiſtant meafacraperennia,meg
Aufpice credantur connubia cunctaparari:
Attamen hæc caftisdelegi tempora tedis,
Vtnec honosiftis,necpublica gaudiadeſint.
Iamgnouis adfum thalamis,nec meoffero vo
Fronté fubaffieta, Sponſi,dubiag figura: (bis
( Quamuis ille mihi pullum communis amictum
Induxit luctus,noftrisgfilentia feftis.)
Etquia Sors varios in vitaperficit actus,
Ipſatori quandoque parens,quandoquenouerca:
En Sortem vobistectam , duo Corcula, in ipfos
Proiicio thalamos : Vos o duo Corcula , Sortem ,
Hanc Tectam accipite,&-luſus miſcete iugales.
Lege ſed hacSortě tribuo, duo Corcula ,vtextet
Symbolon hocFidei vobis,illudğıPudoris :
Ergo SponſeFidem Sponſ&depone iugalem ,
Erge
 CARM. LIB. I. 71
Ergo Sponſa ſacrum Sponſo depone Pudorem ,
Atque ita fortunam vita tentateiugalis,
Concordesganimos & Corculaiungitebina:
Sic ficveftraparicolludent Corculaluſu,
Etquæcunque cadet,felix cadet aleavobis.
EPITHALA MI V M.

DYVMfeſtiwa
Cuncta
filent illatogandialuctu,ciues,
tag mærorem referunt,tepla,oppida,
(Prohorbis capiteorbatipatriaſ parente )
iſtiuslicèthandexpers Hymenaus, honeſta
Sacratamenperagit, vivosg inpectoratorquet
Acſubdit ftimulos,tenerumgexufcitatignem,
Vndeduonexu coaleſcunt pectora firmo;.
Mutuag vnanimisfpondentſibifæderavite.
Scilicethæcextant Hymenaiagaudia, luctum
Diluerehaсaliquà lamentaſ publicapoffunt.
Tuquoque Sponſeiſtum ſentis prodisg calorem ,
Et,feu fatamouentanimum,ſeuprouidavita
Spesmelioris agit,faciam vitaģtoriga
Communisglimulfortuneiungeregaudes.
Ergo quod ingrederisvitagenus,optimeSponſe,
Ingredereaufpiciislatisatque omine dextro.
Annuat ille tibipropenfus, & annuatAN NÆ,
A cuiusfolodependentomnianutu:
Vtquosconnubiypialexhocauſpiceiungit,
Hocauthoreetiam dulcis concordia iungat,
Eiiy
 72 क HENR . POR SII
Quæquicquid durum forsingeritaſpera,vincet.
Nequataméveftramlædant incómodavitam ,
Hicvitecuftostutis vosprotegatalis,
Proletorum ,vbertatedomum beet,acta fecüdet.
Et că SpoſetibinouusAnnAm cöferat annus,
Arbiterannorum vos multos feruet inannos.
AD BERNHARDIN VM LV
DOVICVM A TOVAR,ET LA
diſlaum Heldium , LL. BB.
Italiam adituros,
MERCVRIVS LITERAT VS.

ERco agite,ôiuuenes,& grešūponèfequacē

' Maturate: Deo nobis iter aufpice cedet.
Diuuenes,quosantègenus commendat auitum ,
)
Natalesg ampli:fed adhucexcelſior illa
Vis animi, motusý,ille ad maiora cohortans,
Tandem quoſtatuet dignosac vindice fama.
Magna quidem lausestniti natalibus amplis,
Etſtirpis ſeriem retro cenfere vetuftam :
Non tamēillaminor,propriis que codita fa&tis,
Acortum ex ſeſe ducens,virtute paratur.
Huicvosegregiis,Iuuenes,inſiſtitisaufis,
Necfolis titulis,generifve heretis honore,
Dumdoētasraroexemplo,coniungere Muſas,
Notitiamg iuuatlinguarü acquirere promptă,
Idý labore grauiſedmultofænore laudum .
Nee
 CARM . LIB. I. 73
Nec folùm hoc:Geftitmiromensimpeteveſtra
Viferediuerſospopulos,vrbesgplagasſa
Etvariosmores,variascognoſcerelinguas.
Scilicet haudvna capitur ſapientia
ſede:
Qui ſapit,hancvarias inueftigareperoras,
Perpopulos,per &aduerfoscaſusgvicesg
Diſcat, &hinc dubium mūdiperpéderecurſum.
Hocdemum virtutis opus:Neg;numen abefe
Hisegocrediderim , quos talisfuſcitatardor .
lamýDeinutucomitem me fiſtoviarum ,
ipſevolens veſtrisnequaquam obfifterecæptis,
Quacùm gratafibi,acaliis,Deusapprobet: vltro
Prouehet,ac tuto ftatuetvos deniqueportu .
Mattianimis,Iuuenes,mafti & felicibusorſis,
Iteviam laudiftratam , veſtraģpatentem
Virtuti, & pulcrisolimſpem vincitefactis:
Ite ,reditedecusgeneri,admiratiocunétis.
Dumloquor,en Zephyri noftris ſeſeingeritalis
Aura, viam fuadens, & firmansominevotum .
AD IOANNEM SAMBVCVM ,
V. CL.

V 1 tu preffa fituveterum monimětaredu

AV operaceſătetua,neglecta iacebūt. (ces,
Aut
Dic Sambuce:hominü quætanta incuriamentes
obſidet, ingiftam prohibetdefcendere arenam ?
vſqueadeóne omnes priuaticura, fatigat
Lucri,nec quiſquam communia comoſpec
da tat?
74 HENR. POR SII
Dum tu gredefubisopus,immenfosý labores
Exhaurisſolus, veterumý voluminaſarta
Tecta referre ftudes,prauusgextergere
mendis.
olabor, öftudiumſerismemorabile ſeclis,
Nam quid agisSambuce ?Vetuſtaætatecelebres,
QuosvelGræca fuit,velgensmirataLatina,
Nónnereuiuiſcuntlucemtevindice načti?
Nónneloquipropria (quosdudumpreſitiniqua
Barbaries linguaincipiunt redeuntg politi? 1

Hincopera, Sambuce,tuaſtudioſpotimur,
Ipſioperam fugimustalem fugimusg laborem .
Nonſecusaclargamquimeſlem exoptat, &ipſe
Nilferit,aut agriest pertaſisfortècolendi:
Sic cunétisfacilè optaturſapientia,atipſam
Quivigiliquærant ſtudio & iuſto ordine,pauci.
Aft vbi,quopaéto,quofontevelordine,quæras?
Nimirum veterum confer,lege, conſule,libros:
Hosfontes,hos tu cupidėfeetaremagiſtrose.
Namfiiurecolimeruit venerandevetuftas,
Si verèſapienshabita est, cur quaſoſubillis
Non latitarelibrisfapientia veraputetur?
pauci indagant,paucigliquorem
Sedfontes
HícSophiafitiunt,quádolaborimprobus obftat.
Attupergemagismonimenta euoluerepriſca,
Afferere his tandem genuinum pergenitorem ,
Atqueita communem remgratafrugeiuuare:
Sic tibi fic ſtatuam dignam , Sambuce,locabis,
Perpetuamgtuolinques de nominefamam .
IN
 CARM. LIB. I. 75
INOBITVM MAXIMILIA
NI PvHLERI A WEI
tenegk ,& c. L. B.
Ttanta humanam rotetinconſtantiavità,
ETTE
Tanta volubilįtas acmillepericulaverſent,
Vtqua firmaputesač robore corpora nixa,
Quaſſacadantſubito:quaflorida,marcida fiant,
fallantur lubrica vota ?
Ac totieshominum
PvHLERvM quiſnăvegetūvernantibusannis,
Etiuuenum , & ftirpisdecusadmirabilequita,
Deberi fatisadeoproperantibus, unquam
Duxerit?autParcas, haud vlliparcerefuetas
Parceretotfucis, nec parcereadoptimanatis?
Hei miſeram ſortem ,quapeßimafera ſuperſunt,
optimaprimaruunttard & inuidiofaſenecta ?
Illefatuspriſcaproauorum ftirpe,verendos
Natalespropriisauxitvirtutibus:vtý
Stemmate non vlli,generis necceßit honore:
Sicvirtute aliis, fic linguisæmulusiuit.
Tamgtot edoctumlinguasartesg,tenellam
Vincerequæpoffent ætatem , materamatum
Vixgnatumexcepit,vix excepereforores,
Turbag, amicafuum obreducēſibigaudiafinges:
Ecce repentinocorreptum turbinedeflet,
Ahraptumfatodefletpiamater iniquo,
Defletamicorum cætus,iuuenigſuprema,
Heutoti foluit ftirpimodo iuſta ſuprema,
76 H NR. POR SII

Sedcism nilmortiexemptum ,nilorbeperene,

feramus,
Cunctaquefintfatis obnoxia:fata
Fatorumg vicesfato diſcamusabiſto.
IN NATALEM LAVRENTII
NIERNBERGERI IC. S.C. MAIEST.
àSecretisin Camera Aulica, gratulan
lantur eiuſdem Cameræ
familiares.

DV tecum incolumes prafenti lucereductü

Natalem afpicimus, vircelebrate, tuum :
em
Vota Deo exactum
L o r meritofacramus obannum ,
Progſecuturotemporevotadamus.
Laus tibi,fummeDeus,cuius tutatapatronumo
Et columennoftrum dextrabenigna fuit.
Laustibi,quitantofungendi munererite
Extiterispræſensductor&autorei.
V týtot hunccuris,tantisý laboribusactum
Texiſti, dextrafic tege deindetua.
Auxilium cæptis,viresanimog miniſtra,
Perpetuum fanicorporis addeffatum .
Hæc votisrogat illefuis:hæcpectorevota
Nosdamus: 0 votisannuevtringue Devs.
HVGO ..
 CARM. LIB. I. 77
HVGONIS BLOTII IC. ET
BARBARÆ OBERSPERGERÆ
Sponſorum
SPONSI 0 .

SPONSVS loquitur.
vi equidem,rerumg, mouensdiſcrimila
Novina noui,
Quedemumfitvita, toroabſtinuiſſeiugali,
Etpriuareſuum tædisgenialibusauum . (res,
Namſtatusvt calèbsaliquosmereaturhono
Dignioripſetoro:tamen huncincommodaſepe
Etſua fata pariconiuncta doloreſequuntur.
Quitefortèleuetcurarumpondere, nemo est:
Quitibimærentipræftetfolatia,nemo:
Que tibipromittatſobolem pesintegra,nulla,
Quegtuum geftetnomen genspoſtera,nulla,
Sicrequiem dur& fortis,ſolamen,afylum ,
Exalionequicquam ,ex
tefperauerisipſe,
Ipſe onerisparsſolatui,parsfola laborum ,
ipſetuiſenij baculus,ftirpisg ſepulcrum , ,
Quocüfortèrogu ſúbeuntgens,ſtěmata,nomě:
Addequòd in dubium nonrarofamavocatur,
Sitibifupiciovetitosaffinxerit ignes.
Hicverofacilemmedicinam ,& comodalarga
Coniugium ftabilifancitum fædere præftat,
Dansvitacomitem ,curis lenimen,iniqua
 78 HENR. POR SIT
Sortitemperiem ,leta moderamen ,amors
Delicias,annisfpem ,ſubſidiumglabori,
Etrefrigerium Veneri,réquiemg ſenecta,
Auxilium cæptis,ac dulcia pignoralecto,
Per ġuæfamapatrü longinquostranſit inannos.
Hacego dum proprio perpendo fingula ſenſu,
Cælebsvitavale, tugô Hymenae fauetó.
Dumgita difpiciofociam coniungere vita,
Tumihiprimafubis,tu votiprimavoluptas,
Sola placerepotes.Tefas vxore potiri,
Omatrona, decus fpečtabile matronarum .
Eia agè,ſicurafimili fortaffeteneris,
Tungamusvota, & iungamuspectoratandem
S P ONS À .

SVNT ita,quamemoras:fed libertatevicißima

Poſle frui,resest longèpreciſiorauro.
Et quamuiscaripost triſtia fatamariti
Induxinunquam tædas iterareiugales:
Tu tamen inflectis ſenſus,animumglabantemi
Impellis,fateor:necmediducerepoſſent
Fortèleuescauſſe. Poteritfuccederevotum .
S P O N S V Š.

votum firment.Ergo, tibiSPONSA,;

DII11 iugal em
SPON
 CARM. LIB. 1. 79
SPONDEO, do, promitto FIDEM: tibifidus
Achates,
Fiduseroconiux ,& cafti SPONSOR amoris,
Vnamea fedeseris, & -curaunicamentis,
Necquicquă noftrúm , niſilethū, rumpetamore:
En dextrā, pignus fidei:en ſacranumina teſtor .
S P ONS A.

ER co tibiOBSEQVIVM ,Sponse ódi.

lečte,iugalem
SPONDEO, repromitto:tuum propenſa futura
Adnutum te ſedem oculis
fixura tenacem ,
Te dominum veriturameum , portumýſalutis,
2

Tota addictatuæ fidei deuotaſ coniux.

HY MEN Æ V S.

AlveSPONSE,noua beate Sponſa,

SALVE
Salue SPONS A,nouo beata Sponſo:
Vos dextristhalamum fubitefatis,
Fato dexteriore coniagalem
Vitam diſcite:SPONSIO ſubinde
Occurratmemori repoſtamente:
Alternam geminate SPONSIONIMy
Certantesſtudio frequentiore:
Sicconcordia vosligabit alma,
sh

Et fortunatorum beabitampla
ON
80 HENR . PORSII
ADAMO A SCHLIEBEN ,
Coss. BRANDEBVR
genſi.
NEqua
Tertituoslateat s nunc adeunitavi
a parsorbitellusincog ſus,
ndatibi est.
Antèquidem Europæpopuli diuerfagregna
Sunt impert& fo viſá laboretibi.
Africa quasgferat,quas tellusBarbara gentes,
partibus antètenes.
Hiſceperagratis
Nunc Aſiã,Solymamg vrbě, ſacrumgſepulcrī ,
Viſeremens mirogeſtitamoretua.
Ergoiterhocterraģti
• bipelagos
ſecundet,
Quipreſtarepotestcunctafecunda,Deys:
Hoc vt difficilicurſu,plenoj periclis
Confecto,redeas auctus honoredomum .
AD MARCVM M'ANT VAM
BenAVIDIVM , PATAVINVM
Gymnaſiarcham , & c.
tuam retro exactam confidero vitam ,
Slve
Siuerecensquumintueor, canosý verendos,
Mirandicauffa est, imo estmihi cauffaſtupendi.
Namquisteverè,quiste negeteffebeatum ?
Cuibona tanta,modoquæ funtrarißimamūdo,
Affluxerefimulnumeros completa peromnes?
Inquodoctrine varia,Iurisý ſacrati
Dudum
 CARM. LIB. I. 81
Dudū lummusapex, &virtusfumma reluxit?
Vnde viam adlaudes maturè & culmen honorü
Strauifti,famadudum ſuperætheranotus,
Carusprincipibus,carusquoqueregibusaltis,
Qujcertare tuisſunt viſiin honoribusvltro
Augendis,comitispræluſtriaſignaferentes.
Sedcanos iſtosiam tanta atategrauatos,
ferènoſtro nuncestincognitaſeclo,
Quanta
Quisnonmiretur?quis non fauſtaominadicat?
Nempetibiduplomaiorem fatadedere
Communiætatem ,quo bis euaderepoſſes
Siueterilluſtris, termagnus,tergverendus.
5
Dignus eras, vegetæredeătcui incorpora vires,
Quiý,aliudtantum traducas mollitereuum .
I M M A T V RV M FILII
WOLPHGANGI OBITVM
.
luget
WOLPHGANG VS SCHAFLER , IC .

HEv quis te,fili, quis temihicaſusademit?

Quáſvetibiiniecit Parca ſeuera manus?
Parcerefi cuiquam fas,annisparcere,flori
Faserat ingenjparcere,fasý patri.
Tulpescerta patris, baculusvergentibusannis,
do, Turequiesolim tuta futurapatris:
Inquo viua fuifplenderetimagoparentis,
Ingenio ſtudio,confilio,arte,fide:
18
82 HENR . POR SI I
Tufpesfluxa cadis,ſenium tufallis inerme,
Pectoris ipfeiaces vnicacuramei.
Quàm dubionoftras res acfpesturbine verſat,
!
Quæfinem cunctismorsdatvbiquefuum ?
Quănihilhæcconſtāstoto velin orberelinquit,
Sedrebuscertamdetrahit uſque fidem ?
Etiam ſera venit,iam ſpevelocioromni,
lamgrapit iuuenes inuida,iamgſenes,
Nec voluitiuueni tibiparceread optimanato,
te oritura fuit:
Necmihi,cuiperlaus
Sed florem crudaſurgentem falceperemit,
Spemg tuafrugisfuftulithora breuis.
Attantonobis viuis felicior ipſe,
Gaudia quod temetnonperitura manent.
Spes hominum dubias,curas iam defpicisomnes ,
Temnis & humanas,fortevagante, vices:
Nos variis agimurfortunefluctibusomnes,
Nosquatiunt morbi, cura,pericla,labor.
Certa tamen cunétis, horag modojlatente
Mors ſuperandavenit,quafuperata tibi.
QVERELA DE RECVS A
TO PRIMVM ITINERE BY
zantino.
A D M E C OE NA T E S.

Vsove adeóne meis igitur contraria votis

Experiarcuncta?& fucceffum fatanegabit
Semper duramihi em conatibusinuida iuftis?
Credo
 CARM. LIB. 1 . 83
Credoequidē, autquarta natūmefortèDiana,
Äutanimo tales,auerfo numine,honeſtos
Nequicqram meditari aufuslaudădağ cæpta:
Sic eliſa feruntiterummea votarepulſam .
Hocquoque,quod nullopropèiuremodognegari
Rebár iter mihi pofferecens, obſtacula ſentit.
Proh,dubia
femper, greffuadmaioranegato,
Conditione premar ?necfimihimultamouenti,
Fortènecindigno, dabitanfacupita?periclis
Sit licèt illa fuis etiam coniunčta,velæſtu ,
Vel tentanda gelu , tentanda faméveſitive:
Dum quid perdiſcam ,rerumginftructior vfu,
Luftratisamplidiuerfispartibusorbis
Acpopulis,feruireDeoac mortalibusolim ,
Communemg mearem poßimparteiuuare.
Iam mihiſcurrarudis vel feruus,tergereveſtes
Atqueocreas, efequosdoctusdepečtere,inique
Præfertur,fruiturgvia,quideindereuerſus
velfumosnarratmihi, veldeſertapatenti
Traētuviſa,velhicimbresventosýruiſſe,
Illicfortè
vias niuibus riguiſſeprofundis.
Sed quiseritnoftrivoti hoftis?& inuidaquană
Eiuſdem mihi cauffa putabitur interuerfi?
Anne Deüincusē?Nohiscótrariusanſis(queſtu
EstDeus. Anne homines atque inuidapectora
Proſequar?Ahqualisfactainterceſio,quanti
Et Quamýgraues mea cæpta virivolaereiuuare?
Acquenquã ipforumfas verba d . votaſuperbis
F
 84 HENR. POR SII

Auribusexcutere, & reſponſoeludereduro,

Delphica que potiùsiuffaatqueoracula funto?
Voscertè,ôtitulis, virtute ac ftemmateclari,
Etclarigrauitate viri, vosſponteclientis
Egiſtiscauffam , partesyfideliteromnes
Inter,fiquàiuuet,promepofuiftis & ore
Etſcriptis:fortunameistamen obſtititorſis.
Atmihiſicpereat laudisſeges,anſaſalutis,
Materiesā meiftudy? Sicdeſerarvſque
Infelix ?nequeficcurſum &benecæpta Themi
PertractarequeamfelicitramiteIura, ( ftos
Queforſan mare permenfo,postItalatellus,
Naualiquefitavia, repetendadediſſet?
Reſpicemetandem Deus, ô Deusannuecæptis
His ſtudiis,ultroģiuuaconaminaiufta:
Quodconor,tibimetconor,quodcunque laboro,
Eccelaboro tibi. Tuſismihimetalaborum
Acfinis:tibi cunčtushonos & gloria cedat,
officiaacfructusaliis,mihiprora ſalutis.
8. O & ob. 79. Mer
curio retrogrado.
IN EFFIGIEM IOACHIMI
A SINTZENDORF, & c.

PAR TEqdê,Toach ime,recēstereddit imago,

Partelatesp otiore tui: quam reddere folers
Nec
 CAR M. LIB. I. 85
PrecZeuxis, necProtogenes,negnouit Apelles:
Solus eamnofti ſummadepingerelaude.
Sitamen estvultus fpeculum quoque mentese
Herod exvultu quisnon heroanctaret ( index ,
Pečtora,& egregiasdotesèfrontemicantes?
Prima virosgenerisclarosaborigine, multùm
Ornat, &æquales Diuis Clementiareddit:
Quamtuvitaliparitercumluce receptam
Fronte ſerenatapromittis,& exerisvltro.
Lenètuus pirat vultus, piratýſeuerùm :
Sic mitisgrauitdte,grauisg in pectoremities.
Cætera non vultus,non hæcoſtenditimago
Abdita dona animi, fed &hæcnonabditadona.
Nam tuaquem virtuslatet,ac doctrina ſagaci
Menterepoſtałtuæfacundiamellea lingua
Quē latet,ing ſedens labrisſuauißima Pitho?
Quagfanes,pariterý fouesin honoreCamænas,
Rara quide(heu )virtus, ſed laudatißima virtus.
Quid,quod & ipfeduos alterno fædereReges,
Et populisvtrunque, & bello vtrunquepotentě,
Néctis ?an affertor pacisýtogeģvocari
Nonmereare? Tuatantaè virtutereſultat
Chriſticolis fruges,Pax,cuſtosoptimarerum.
Erro,tuasqui velleputem meprendereliudes,
Faſciculoſ,omnesvnoconcludere:namque
ſupereminetilla
Laudibusestmaior, numeros
Summa in tevirtus, ſummaars,facundia
ſum
wa.
Fių
86 HENR . PORSII
ALLVSIO PARAPHRA
STICA AD EMBLEMA EIVSDEM 1

Ioachimi à Sintzen
dorf,& C.

NEMMpegloboq uadrăt regnorüfatavices 1

Ambiguogiglobo,cuiusiă fummafubimü,
Imagſubſummumvariavertigine tendunt.
Fluétibus illenatatrapidis iactatus aquarum ,
Vtdubites,ſurfum vertaturanille deorſum .
Afpice Chriſtiadumregnum . Nonhoftibusillud
Externismodoquaffatur :furitintusalitý
Inteftina vagorerum ſubturbinebella:
Ceuglobus, in planoquimobilisimavolutat
Surfum ,fummadeorfum ,& -ſedem vitateandē, 1

Niſiſtasmotum , & certarationegubernes.

HuicPalamedisauisfub qua vigilantia pulcrd
Pingitur) infiftitdextropede:Ramusoliue
Cuipremitur,fimul& vagina conditusenfis.
Queis regni commiſſafalus &publicacuraest,
Hocopusincumbit,placidam componerepacem ,
Ordine queğſuo,legeac moderamineiuſto
Dirigere,acvigili non vnquam parcerecura,
Nevel abexternisfaftigia verſa procellis.
Velpropriis peſſum fubfidant motibusatta
Vnde oleeramusſacer,& paxoptimarerumeft.
Atfidira frematfluctu fuperanteprocella,
Euerfura globum ſig hoftesacriùsinſtent,Tutar
 CARM . LIB. I. 87
Tutanda estſtatio,gladius ftringendus,& illis
Robore concordi, & conftantibusopponendus
Est animis: & fic CHRISTO Dyce cuncta
gerenda.
Idquod frontegruis fulgens,adamanterequirit
Annulusinſerto, conſtantisſponſoramoris,
ArraſimulFidei, qua nobisiungereDiuos,
Iungere quaſ homines ftudiispoßimusamicis.
Hasita virtutes ardorefequentibusacr
, i,
Succeſſusſefe, & facilisvictoriapandet,
Emeritumýdecus,munusg,infigne Corolla
( Quam grusprotedens, pinascaptătibusextras
Intus odoratos oſtendit margineflores).
Cedet, & haud vnquammorituros fundet her
nores.

FINIS LIBRI I.

3
88

CARMINVM
HENRICI PORSII IC.
LIBER II.
AD
MAGNIFICVM IOANNEM
A SINTZENDORF, & C. COSS.
Cameræ Aulicæ,& c.

C"V mQuæ
tua, cumg; tui fratris mcrita ampla recordor,
femper memori pectore fixa gero:
Exclamarelubet toties, hæcq ;edere verba,
Hos Mecenatesfara dediffe mihi.
Namque mihi veſtro plura obucnere fauore,
Quam fperare auſus, quámque rogarefui.
Ergomexautores ac fontem volmethabebo
Fortuna ,rebus præſidiumg; meis.
Etfic yeſter honosnomenq; ſacrabitur æuo,
( SitantumMufis fastribuiſſemeis.)
Cuius ego pignus ftatuohunc,quem dona libellum ,
Promeritis magnismunera paruaferens,

M. V.
addi& tiſs.cliens,
Henricus Porfius IC .
HENRI
 89

H E N R I CI
PORSII IC . CAR
MIN VM LIB. II.
V O T A
ISTRI ET BOSPHORI THRA
CII, PRO FELICI IOACHIMI A SIN
tzendorf,Colš. & Oratoris Ceſarei in Curia
Ottomannica, &c. tum reditu in pa
triam ,tum ingreſſu in thalamum
HELEN Æ LANGIN ,
Baroniſlæ , & c.

Ama vagabundis peragrabar

paßibusorbem ,
Famabonum , quo vix aliud pro
ftantius vllum
Laude viget, viresgſuasacquirit eundo:
Parua quidem primo,fedſenſim mole recepta
Crefcit inimmenſum , ac lato ſe porrigitorbe.
Hanc virtutfeatamperhibent, cuifortèroganti
Premia, diuino ficlupiter orelocutus:
90 H E NR. POR SII

Tumihi(dixit)eris,ſederit tibi filiaFama,

Teģego muneribus,tenata beábithonore.
Hincfobolesmatrem e ſequitur certiſſimaFama
Cui celeres ala,ſubgalislumina mille,
Milleaures , linguagac ora ſonantiamille,
Vitag fine carensnullisg obnoxia fatis.
Hecprimùm virtutetua, ceumatre creata,
O Joachime, virúm decus, & lux claratuorum ,
Emerſit,fenfimghominumſubrepſit inaures,
Ipfà tuopariter creſcenscumnomine Fama.
lamýfatispatriumdiffuſarepleuerat iſtrum ,
bicornis,
EtgelidiripasAlbis, Rheniſ
Etſecum nomeng tuum ,laudesg ferebat,
Cùm porrò gradiens Atheſisý Padig fluenta,
Vulturnią citi,lateſ ſtrepentis Elori,
Tybridisac Chryſælaxatis occupatalis,
Ron Rhodano celeri, nonantèignotaBenaco,
Necripis Tagefuluetuis, neclenisIberi,
Queſ, alibitračtu diuerſofluminacurrunt.
Hecquog Thrëiciū iā tum ſuperauerat Hebrű ,
Vlteriore Afiamgaudens contingere curſu:
Quæcùm Boſphoricis Ponti prope littoraripis
Inſoruit, iam facta fuonotißimamotu:
Boſphorus,extremam Europaquiterminatoră.
Excitus canum ſtreperiscaput extulitvndis,
Cuiduplex faciesduplicem circumfpicit orbem ,
Fluctibuserroranthumerüper vtrumg capilli.
Hmicanguſta quidem ,ſed regna potētiafubfunt,,
i deres
 CARM. LIB. II. 91
Tserea profceptro clauis, quanixusvtrumque
Aequor,vtrumg,orběclauditg aperitg poteter.
Tunc Iſtrum (dulces namgiftriſenſerat vndas,
Quas hicin Pontumſeptenaper oſtia fundit)
Adfefevocat,&verbis affatur amicis:
Iſter amatemihi,patriumqui fluminePontum
ipſetuomiſces,qua dicam ſuſcipeverba:
Famafrequês noſtras dudum circumuolatoras,
Quæfonat Vngariciper littoranoſtra,pundas,
Legatum Regis, virtuteatque ore verendum :
Hæc quoque,quamétesmultorüinuafit &aures,
Merandem rumorefuopermouit, vt illum ,
Gentelicètnatum Chriſti cultrice ( cruentis
Quam paritermeagensodiisexercet &armis)
Nontamen inuidia ,ſolitonec criminecarpam ,
Sedvotis, dignoſed proſequaripſe fauore.
Cumý profecturuspatrias dicatur adoras,
Etfibiconfortem thalami iun turus amicam :
Necme proreditu ,nec te profæderefanfta
Connubij pigeatmeditari ſeria vota.
Hunc Iſter,viridivelatustemporamuſco,
Et barbamglacie ſqualens, excepitamicè:
Bofphore,cuigemini ſeruaturianuaponti, (pes:
Quěpeneseštarceremari, & tranſmittere pup
Digna mones,monitūý ſequi te pröptavolütas,
Memouetofficij ratio:cuicognitatellus
Patria,natalesý viri fortuna vita,
Et(cuiusfrugesreditadmemaxima) virtua
 92 HENR . PORSII

Mobilitatedomusveterigjèjtemmateclara,
Auſtriacis habitatalocis,huicprebuit ortum ,
Nomine gentili queSintzendorfiadicta.
( emula quori
Hanc tamēipſeſuis cum fratribus
Etlaus &virtuscedendi neſcia fulget)
Splendidiore locat ſubluce,genusgvetuſtum
Euectum ſuper excelſumfert æthera fama.
Aštipſumtſimulta licetcomprenderepaucis)
Quisneſcittenerisauiflorentisab annis
Virtuti aßiduisiunxiſſelaboribusartes,
Quascredas(ſivitaillistribuenda)Jubipfo
Viuere, & eiuſdem legiffe in pectoreſedem ?
Tam numerisperfectafuis,tam conjonafloret
Vtraque, tam pulcroconfpiratiunčta tenore.
Vtgrudigemma,quænondumcotepolitaest,
Vſusnullusineft &gratianulladecísve:
Sicanimidotes vfu rectorecarentes ;
2/
Elſeparum gratasfenfit,ſimilesg ſepultis.
1
Ergo penetrauitperegrinasimpiger oras,
Etmoreshominummultorumvidit & vrbes,
Quaregio,quarelligio,qualinguaftatusg
Publicus,& quid fit duris affuefcererebus.
Hinc linguă linguis, hincmētem inftruxitacute
Iudicio,pectusý,penu prudentisadauxit
Confilij, multofarconfirmatus abvſu.
Talibusinſtructum donis,quædixerisipſam
Aetatemſuperare, tulitquoqueFamaſubaures,
Maxmiliane,tuas(quemtarris Numëademptă
Suſcepit
 CARM. LIB. II . 93
Suſcepit cælo, dinisgimmiſcuitaltis) (uis:
Protinushisdictiscùm mentem atque orareſol
Nimirum hicnoſtre meritodebebituraula,
Dignus eam quiparte ſuadecoretýiuuetý.
Dixit, & aſiitum , cùm nödum quinque fuiffent
Luſtra peractaviro, iußitreſidere Senatu
reiquevacareiuuanda
Excelfum adregimen,
Communi,dubiasýforicognoſcerecauffas,
Ritéquediſcuſſasæquo decidere iure.
Hincperſpectaviridoctrina,induſtria, & oris
Gratia diferti, mox admaioravocatum
fecittractare negotia ſacri,
Imperij
Confiliumýſuum in fublimibusederecaußis.
lamgnouus Geticæqui nunciusafforetaula,
Deſignanduserat, qui tantummunusagendo
Dexteritate,fide,nec non grauitatevaleret:
Cùm Pallasſediuaferens adCæfarisora:
Neclatethæc(dixit)meconſultatio Caſar,
Neclongampetit illamoră. Quiclaretinaula, 3

omnibusipfemodis patriģtibig probatus,

CurIoachimoillas dubitasdecernerepartes?
Legati quicuncta tenet,que donarequiras.
Dieta probansCaſar, mox oratorishonore
Atque onere impoſitodeſcendereiußit ad vrbë
Thréiciam , &-fidospropaceſubirelabores.
Actag fubgyrum iam tertiabruma cucurrit,
Exquo Turcorum populisaſſueſcerecæpit,
Ac rem communispatriæ fidißimusegit.
 94 HENR . POR SI I
Nonignotatibi tractatio,Bofphore,rerum ,
Non operacuræve, nec ipſapericulaquondam
Intentata viro:fedquamihi cuneta ſalubrem
Et Drauopacem &celeri peperere Tibiſco.
Quàm verò(memori quodnobismēte recurrit)
Turcusvbi bellifuriisaccenfusiniquis,
Arma minabatur,demensgedixerat arma?
+
Quàmnon ille fuæ fideinecpartibusvſquam
Defuir?autquem non lapidempropacetuenda
Mouit,vtinſanimiteſceret ira Tyranni,
Resgftatum caperet rurſum inclinataquietum ?
Pacis enim tračtandafuitcuftodia; &hoftis
Armaparans inopina, nec arteaut roborebelle
Debilis, addicta pacisdelegemonendus.
fatadedere)ſereno
Nubila ficPhæbo (quod
Pulſa recefferunt, duplexý refuſa voluptas
Exhauſtasillicuras recreauit abunde,
Nempe labaſcentis reparatio priſtinapacis,
Famaj peratæqua venitnuncia SPONSÆ,
Præſtantis ponle, quam Iunodote beauit
Diuite,fed formam tribuit Cythereavenuſtam ,
Natales Lucinaamplos deftirpeBaronum :
His comites adfunt pietasý pudorý dętorus,
Cunctağ honorată donaexornantia matrera
NomineficHelena ac forma,Lucretia caſtis
Moribus, ingeniofueritdicenda Minerua.
Nimirum virdignusea, digna illamarito,
Dignivtriq fimul quosproſpera vota ſequätur .
Vote
 CARM . LIB . IT! 95
Votaiuuět ſuperi:gratăti Bosphorvsore
Subiicit. Ergo tibimunus, IOACHIME, peractă
Laude tua ſed frugeorbis iam grátor,& illos
Qui tete expectant,teğinde ſequenturhonores,
Comprecor et fauftüfübtectapaternarecurſum :
1
Te Fortunafrequens lætantibus ambiatalis,
Duxģcomesývia vita, votigpetiti:
Quodtibi, quodýtuis,quod Spoſafata fecüdent.
Iste r ad hæc. Quodtăta tuis puincia dextrè
Geftahumeris,tantus labor exantlatus,amicam
Littoribusýmeis, Dranog Sauog propinquis,
Nutriuit pacem ,non ultimagratia cedit ,
Debeturſ tibi, verbisſat neſčia ferri:
Dý,Ioachime, tibiac totusprotalibusactis
Orbis Chriftiadum gratesexpendat,& iftis
Protantis meritis ftatuatpræconia digna.
Jamý mihiincolumem teteDeusipſe reducat,
Etfaciat tandempatria tellurepotiri.
o latam hanc oſtendeDeus mitißime lucem ,
Hanc lucem accelera, atque ortu demitteſereno,
Tū Nymphas videā noftras,tüflumina abimis
Exultare vadis,fremitug ſonareſecundo:
Tumpopulos,vrbesg, domosg, hominesg,fauěti
Voce ſalutarehunc, &latos edere plaufus:
Tummagnus Caſar, fraternus Cæſaris ordo,
Acreliqui proceresreducem linguag, manuga
Excipieni, faciligipfum amplectentur amore,
Attua,qua dudum tetejupirat , & vfque
96 HENR. PORSI1

vfquefuü exoptans Helene præclararequirit,;

Que,Ioachime,putasformabitgandiamente?
Quosplauſus,quafignadabit? quevotarefun.
O mihifiſtemeū(dicetDeusalmemaritit, (det?
Quem mihivisiungi,faluum mihiſiftemaritu.
Sed quidtu,Ioachime, tibique votarecurrunt?
Tu: QuecæptaDeoduce ſunt,ea puehatautor
Ipſe Deus,pariterý,viam thalamumgſecüdet.
Vota iuuětDj veſtra,iuuétquogs colonanoftra.
Sicquosviſus adhuc ſeiungitmutuus,illos
JungatinafpectumDeus,amplexumýiugalem ,
Concordesý, inamore liget , neſeminalitis
Vlla fuperueniantvitæexitialevenenum :
Det natos patri ſimiles,ſimilesýpudice
Filiolasmatri,quoftirpem in feclapropagent:
idem det cernereſéris:
Fortunamgannis
Qvod,Ioachime,tibi,quod fpoſe fata ſecundēt.
Hisdictis notum deſcendit vterg ſubantri,
Quem circum inſolito ſonueruntmurmure
Nymphe, ( tis.
Vimg precabantur firmandag
pondera v
Conſtantinopoli, s.Martij.81.
AD SPONSO S.
HYMEN ÆI SORS TECTA.

Hºcetiam reuocat nobis Dionyſia tempus,

In luctum quamuis hæcabieremodo:
Feſta
 1

CARM. LIB. II.

97
Festapatriquondam Bacchofacrata,ſed inde
Conſtantiad noftrosmore retenta dies.
Scilicethæcgenium donant,rebusýęvacare
Hæclatis homines,temporalatamonent.
Hic ficto ſibi Marte placensluctatur in armis,
Signa velextentopendula funeferit.
Hicperfonata in facie ſuamunera cauto
Murmuredeponenslucrareferreſtudet:
Ille iacit tectamförtem , iacitalterapertam ,
Sortevolunt iuuenes ludere,forteſenes.
Quin ſuus&thalamisestludus, &aleatedis
2

Estſua,dialterno ludit amoretorus.

Ipfe quoque, hæccuiſunt comunia feſta parentis,
Quig frequensthalamis dicoradeſſe nouis:
Ipſemea proparte lubens genialiafesta
Exorno,ac pulcro dignor honore
patrem :
Ad cuiusfolenneſacrum mea facrareferuo,
Subý nouastadas.gaudiamille creo.
lam nouis,SPONSI,thalamismefifto,fubipfo
QuofolenniaadhuctemporeFeſta vigent:
Dignaferens vobisen munera, temporis huius
Non alienadie,non alienatoro. ( TECTAM
Ergo quam tribuo SORTEM, DVO CORCULA,
Accipite,ac veſtro deinde fouetefinu:
Luditeſortepari,voséduo Corcula :Sortem
Detegatipſa Fides fancta,faceri Pudor.
Sic tibiper Sortem (necmeforsfallet)amica
CedetSPONSE FIDES, & tibi SPONSA
PVDOR . G
98 HENR. PORSII
ErgoSPONSEFIDEMSponſe tutareiugalem,
AtqueferesSponſemuneracaratua :
Ergo Sponsaſacrum Spoſo tutare PVDOREM ,
AtqueferesSponſo muneracaratuo.
Iteparem inluſum ,& fortemmiſcete iugalem ,
Parte Fidespoteritvincere,parte Pudor.
Quod fiveſtraparicolludent Corculaluſu,
Talis in thalamis aleaialtacadet.
Pulcra Fidē ſoboles,fobolesquoqzpulcra Pudoré,
Etiunétum pectuspectore,ſuauècanet.
AD EOSDEM SPONSOS
VOT V M.

ERGO coniugij iam luditur aleavobis,

Veſter & alterno ludit amoretorus?
Ergo tečtapriùs Sors,iam detecta,iugalis
Felici inthalamis omine iacta cadit ?
Concordesj, animos & Corcula iungitis ambol
Corcula ,quaſtabilipectorapaceligent,
Scilicet hæcvobis hæc vota,necirrita vota
Nofter Hymenais forte favente dabat .
Necfållent hunc vota:DuoſiCorcula voſmet
Imgitis,effectum ſunthabituraſuum .
Pectoris hincvos una,vtcorporisvnaligabit
Copula,ficdeincepsmensregetvnaduos.
Odulce imperium ,óveldulcinectarevita
Dulcior,ôfelix ambrofiag magis:
Vnus
 ĆA M. LIB. II. ‫وو‬
#nusvbi in geminisest fpiritus,unavoluntas,
Mens una & ftudium, vox regitunaduos.
Non mas uxori contrariis,illa mariti
Propenſaad nutum ſe facilisý parat.
lam tum nilpréter:Meusôtu, tumihiſolus
Præſidium, divitæ esportus & auramed:
Et:meatwtufolaplaces,tuſolavoluptas,
Tefinenilcaruin,nilmihi dulce puto.
Othalamum longisdignum vel Neftoris annis,
Seuiorhuncquatiatnullaprocella torum .
Hæc eadem vobis imo depectorevota,
Profperaquosvideant fecula, firmaprecor.
AD INSIGNIA TOBIÆ WEISS,
AVL Æ CÆS. FAMILIARIS,&c.

ON
imago est,,
Verñinimaginib.pićtisvirtutisëdorinanis
Nonfucusgenerisfallax,necfpl
Vtquas ipſaparit virtus,quasipſatuetur:
Hăcetenim (quamuisfithonore excelſior) ambit
Acveftigathonos:& ficutcorporisumbra,
Siccomes estvirtutishonos gloria veře.
Hinctituli,laudes,infigniaftemmata ,cera:
Qua, velutimerces,huncæquo iurefequuntur,
Aemula cuivirtus, &-mensestconſciarećti.
Talis honorata præcellitorigine,priſcum
Quepropria virtutegenuscömendat & auget,
Dignafüis atauisGauls,ALBINA propago,
100 HENR. PORSII
tur
Cuiusin hac pictafpectanfigna tabella,
Aproauis accepta,ſed hincmeritoaucta decore.
Cassis aperta genusprodit,cui fuluaCorona
Imminet, ac galeæ pendetde margine Gemima,
NOBILITATIS honos, & clari ſtématis index.
Nam velut infeſtosgalea arcet&exeutitictus,
Ipſaillaſamanens:Sic virtusimpetenullo
Frangitur,acduris neſcitfuccumberefatis.
Egalea furguntſinuata cacumina,fuluo
luneta Leopardo(ſeu Bubala CORNVA dicas,
Forſan Amalthea ſeu malis fertilecornu,
VndeDeustalemgenerihuicindulget opūvim )
Quid veròin clypeoLeopardiſignaferocis,
Cuiusvilloſustegitur diadematevertex ?
Non hic fæuitiam vultuminitatur atroci,
Sedplus præfidij,quàmnoxæafferre videtur:
Atquehicvtnulli brutorum roborecedit,
Sicńulli cedet virtute fideg TOBIA S.
Vtözpetit metam neruo demiſſa SAGITTA:
Sic animonil fraudisalit fictiveTOBIAS,
Fallerevox nefcit,ſed linguaest confonamenti.
IN FUNERE IOANNIS AB
EIBESWALD, & c. CONSTAN
tinopoli defuncti.
MEDITATIVNCVLA VITA
humanæ .

Erta quidemmors est, incerta ſed hora

CERTA
genus a Incer .
 CAR M. LIB. II. IOI

Incertusg, locusmortis. Quis numine plenus

fatideterminet antè
Fatidico, certum
Tempus & euentü? Quismortem longiùsannis
Arceatipſeſuis fortémveſibieligataui?
Omnia proponas:blandosveneris honores,
Autfe£terisopes: lati loca dißitamundi
Explores, pulcrumfperans tibiconderefamam:
Omnia funtmortis:mors te fectaturinhoras
Indiuulfa comes,quo te prendatýnecetý
Fors dubium fortitalocum ,fortitalatentem
Horam :quaſ putaste iam florereiuuenta,
Sterneris:ac teftare,cadis,iamgoptimaagenda
Conſilia inſtituisvitæ: morsillarepente
Interuertit, &hac cum ſpe te fubmouetduo.
Sic hominum cunctasres acfpesturbine-verſat,
Nil remoratagenus, clarosg èſtemmate Reges,
Nilformam , nilcurat opes:virtutibusipſa
Parcere, velpulcrisconatibusinuida neſcit.
Ettamen ingentem crepitasſubpectore faftum ,
Extolliscriſtam , & tibimet blandirishonore,
Qui genereesmaior, velnummis auctior, vſus
2

Cuirerum est melior, vel cui doctrinula maior.

Ah bulla,ahpuluis!Quin teipfum deniq;nofcis,
Materiamytui,ac ortum ,mortemý,minante?
lam teiam tumidum fortisý fauorefuperbum
Mors inopinaferet, tegatro funeremerget:
Túc vbifaſtus,opes? vbiforma,potētia&artes?
Summe Deus, cuiusnutu nos viuimus omnes,
Giy
102 HENR . POR SIT

Quigtuomorimurnutu: danoſcere rite

Te,Deus,accolere:& meipſum danoſcerequafo
Dag;morivt diſcă: & patriamereddito, quádo
Dulcemoriin
patria:moribidinumine præfens
Dirige,& in patriam tandem traducitoveram .
Hec ego teprecor:hæcturefpicequaſoprecātem ,
EPITAPHIVM IOANNIS
AB EIBES W AL D.
Defunctus loquitur.
MArdorem
QVEEm foreducebăşluftratis partibusorbis,
laudi,noxiusille fuit.
Namquetulit lucemiuucnili in floreſuprémam ,
Condidit & corpus Thracia terrameum .
ſtudium hocfimilisgexuſcitatardor,
Yobis,quos
Fata fubexternoſint meliora polo.
AD IOANNEM RIETMAN , & c.
ET MARTHAM GATTER
mairin , &c.
MAII TAMHAION.

MAIvsdelicie fugacisanmil,
Et tellurisamor, venuſtiorum
ſieperbientis,
Dotum luxurie
Funditmunera,floſculos nitentes,
Fragrantesviolas,roſastenellas,
Funditliliola,acthymosolentes:
que
 CARM. LIB. IT 103
Quacarpensteneramanupuclla,
Etmiſcensbene vividos odores,
Nečtit ſerta:tibinouosamores
Inſpirantia,Sponſe,ſertanećtit,
Dicensſë Veneris ligareferta.
Tumunus capiens, rofas tenellas,
Fragrantesviolas, virensgfertum,
Spirando bibis vfque&uſqueamorem ,
Acrefrigeriumpetis caloris.
>
Ergo illa fruerisfauenteMaio,
Qua mittit violas,quibusperurit ,
Vi grataviolenta,pectusægrum :
Qua mittit rofules,amorisæftum
Vtque ſola tui refrigerabit.
Mittit lilia, pectorispudici
Candorem niaeum , nec igne ficto
Teſtatura fuascalerevenas.
O Sponfum quater & quater beatum ,
Cuitalis venit elocanda virgo,
Cuius purpureo pudor fubore
Concertat violaceo colori.
Cui frontis decus, infitusýmulta
Virtutis cumulus(velut rofarum
Exhalansvapor afficitfuauè)
proces,eamýtantis
Allexere
Exornatam opibus, beantabunde.
o Spanfum quater & quater beatum ,
Quem complectitur integro pudores
Gly
104 HENR. PO'RSII

Sponfum Sponfaſuum , vagosnecignes

Deriuans alio,nec illum amore
Fraudaturaſuo:ſedaftuantes
Scintillas animumgpondet vni,
Deuotumg referuat huicpudorem.
Quid formam memorem ,genasý, blandas,
Pulcras,dulciculas,venuftulasý ?
Quas pingitrofeuscolor, decenter
Fuſus lacteolo ,notáfque fignans:
Qualis qui roſulas rubore tinctas
Albisliliolis fubinde miſcet.
AttuSponſequater quaterg felix ,
Hac demumpotiere concupita,
Pulcellisrofulis venuſtiore,
Albis candidiorelilysg
Hacfoluspotiere Sponſe nympha,
Quanonipſa Venus magisvenuſta,
Sunt mellitamagis necipfamella:
o Sponfum quater &quater beatum .
NectuSponſa minusbeata Sponſo es,
Quem cellis Heliconia forores
Foueruntpuerum iugis ſacrati
Parnaſi,gremio fuog fufum
Lymphis Pegaſeisproberigarunt:
Cuiterne Charites abundegratas
Dotescontribuere, amabilemg
Aflarunt oculis genisg honorem :
O Sponfam quater & -quaterbeatam .
Vos
 CARM. LIB. II. 105
Vosergo aufpiciis torumfubite
Dextris,dexteriore initefato,
Etblandis thalamum iocis, fufurris,
Riſu,murmure,ſibilis replete,
Amplexughederastenaciores
Ārēto vincite:ſicý fauſtiora
Provoto numeratefeclavita.
ELEGIA DE PLENILUNIO
ECLIPTICO ANNI 1576.
ſtrenæ loco milla
PAVLO FABRICIO MEDICO
& Cæſ. Mathemat.

IAMOVEperagrat oprolesHyperionisorbe
obliquo,ſcapulasi
Aegocerotisobit.
Actropicāſtringensmetā ,quarefpicit-Auftros,
Diuidit vfuram lucisabaxe breuem .
Hicfpacium exegitdecurſismenfibus annus,
Ac reuoluta ſuolimiteterga videt.
Huncſuperareetiam , tantosý euadere fluétus,
Conceßit fummicurapaternaDei.
Nãquiderat tandem perādum Martefurete
Nos circum , &- morbispeftiferağlue?
Quàm certumexitium , ğ fatanouißimamüdi,
Naturæfacies cùm foretipſaminax?
Ifta'quidem minimècæcaquis forte ferente,
Aut fieriignaronumine fortèputet?
 106 HENR. POR SII
Qui terrasmoderatur&altū torquet Olympió,
Ipfiushecveniunttela vibratamanu:
Queis hominesterret iuffamprotractusin irão
Siqueatin rectas hos reuocarevias.
Ipſe etenim ,pænaspotiùs
fufpenderepronus
Vindiétam haudvnquam præcipitare folet:
Sed fpacium cunétis, quo fasreſipiſcere, donat,
(Cui nihil est noftra quippe ſaluteprius.)
Vtý Machaonia,penetret quàm corporaferro,
Antèſagax omnes tentat in arte vias:
Interdum ſólitoquo reddat membravigori,
Prouidusauſtero poclaliquorerigat:
Sic hominü haud ſempervotisindulget ineptis,
드
Nectare commiſcensſæpeaconitaDe vs.
Huic vbiporrectasMedicoprebererecufant
Dextras, & fana pharmaca frugecarent:
Tuncacie corpuspertentat,& vlcera tandem
Deſperata mouensſtirpitus illatrahit:
3
Nivicinafimuldeftruxerit oſa cutemga
Tabifica pariter contaminata lue.
Necpanarumalisedique Iupiteromina vertat)
obuiaiam mundodiraflagella volunt:
Dequibus immißis haud quifquâiurequeritur,
Aut dicet meritisafperiora fuis.
Impietate Dei,dic, nónnelaceßimusiram ,
Attrahimuspænas & finefinegranesia
Nónne certatim viciorumfeminaftorent
Luxu
 CARM. LIB . II.
107
Luxuries,faftus,rixa,libidovigent?
Candoramicitia, candor contractibus exul,
Exulat afflictærelligionishonos :
Debitaiuftitiælanguet reuerentia facræ,
Nec, violare fidem ,ducitureffenefas.
Siccineperpetuum ,puto,Numinisiraquiefcat,
Proghominumvotis cunciapetita cadant?
Sed tandem tandem rigidas exardetin iras:
TARDA licèt,tamen est vltio certa Dei,
Şepiusis iufta,ſcelerum iuftißimusvltor,
Triſtia vindictædat documentafua:
Sepirusinſolitaselementis miſcuitalmis
Effigies: ætherediditipſe minas.
Vidimusinfauſtos (ainon impunè) vaganium
Aftrorum coitus, terrificasý viccs.
Vidimus obſcura merfam caligine Lunam,
Viſus& esfuſcam Phæbedediffefacem.
Nimirum ſatconpicue,quas vindice,pæne,
Infligit dextranon fineclarleDeus:
Vndeetenim tot morborum contagia dira,
Acdudum noftris bella parata
plagis?
Vttaceam nunc inteſtinapericula, quorunz
Nos circum Oceanuslauus vbique fremit?
obduxeretamen durum precordiacallum ,
Pectoragindomitonizcadamante rigent.
Publicavix hominūtangūt incomodaquenga,1,
Votis illafuisnemo lenareftudet.
108 HENR. PORSII
Dumlocushis igitur,dum prabet Iupiteraures,
Funde preces,optasquimelioratibi.
Quòdfidiftulerisſecurus,vtantea,prorſus
Falleris: caſu namque
premere graui.
Etlicètad tempusvitiisconniuet iniquis,
Hæctamëhaud Iudex fummus,inulta feret. 1
LENT A quidē vindicta Deiſed atrociusvrges
Supplicium,penſattemporisindemoram .
Signafecuturasmeritò teftantiapænas
Iam permultadiuconfpicienda dedit.
Nam vultusattolle tuos ad fidera (mundum
Diſpenſantpoſituſiderácelfaſuo)
Apice,ſtellarum ferales aſpice ſedes,
Et decretaorbi millepericlamalo.
Haud ita ſepridem Borealibusintulit oris,
Lucemicans tremula,fax peregrinapolo.
Faxnempehæc orbideſignansominatetra,
Iam licèt in fumosattenuata leues..
Quidquod in exjtiumquafi cöfpirarevidentur
Nostrumforte, Dei fataminiſtra,pari?
Vixdum q, uàpicea tinxit ferruginemalas,
Signifero Titantramiteduxit equos:
lam fimulac Nonas mēſis numerauerit hornas,
Qui vetus octauo nomen abimbre tenet:
Erectos conuerte oculos ad climata cæli,
Etfuaſtellarum ritetuereloca.
Namg, vbicondiderit Phæbi Tarteſia Calpe
Alipe
 CARM . LIB. II. 109

Alipedes,quostumpendula Libraveher:
Antipodumg almapopulosSol lucereuilens,
Paulatimad cæli flexerit ima viam :
En bigas pelago niueasextolletE00,
Cornibuseffulgens Cynthia plenafuis:
Phryxeisg ſedens tergis,& luminefratrem
! obtuitaaduerſo, culminafummapetet .
Hăc trāſgreffaigitur,qua cúčtasvltimaclaudit,
Cæperitvndecimam quando fubiredomum ;
Incurrettenebras, obiectuSolisobortas,
QuastellusLunæfpargitad vſque facem .
frontem velabit amittu ,
Atque ita fubrubeo
Immergentã vmbræpüstanouena globum .
DonecabhactrinasPhæbeobſcurata per horas,
Rurſusinoppoſiti luminefratriserit.
Hanc quoque,
Phyllirides Chironquemſuſtinet,
Conſpicietcladem Falcifer orbeſenex. (alto
Marsleget occiduusſpacium decliuis Olympi,
lunget& Aftreetertia valua Iouem .
Sedeſatus Maia &certantes Veſpereadem ,
Lucida ftipabunt terga ſequendoducis.
Hæc, Epicuriinftar, nullomoderante relinqui
Quisputet, autcacanon benefortegeri?
Nec vim fidereishacinferiora ciendi
Corpora, diuerſam dicatineffeplagis?
Abfit,vtaftrigerisquas nuncintenditinaruis,
Spernamustetrico Numinis oreminas.
Namquiludibrio decretapotentiacæli
Iro HENR . POR SI I

Excipit, hunc tandem debitapænamanet:

Sponfi Penelopes,quorum præftrinxeratomnes
Et Liberfenfus, & furibundaVenus: ,
Inſtantistumidiridebant præuiaſtragis
Prodigia ,atque minas pallide Phæbe tuas:
Ijteſedextemploin Sardoum riſusabiuit,
Sopiit && fübitusgaudiafuſá dolor .
Namque fuperueniensinopino milite Vlyffes
oppreßitvino ponderamut a
procos.
Q :leisigiturcommunemalum ,faciesątimendid
flebilecorda mouet:
Natur &, atque omen 를
& dluminaterris
Scrutenturviresýpolisqui
Bina peregrino viſa colore ferant.
Ipfamagiſtradocet rerum experientia,quantai
Portendantclades,quantapericla creent.
Nam licèt eueniantnotarationemodog
Attamen effectunon caruiſe ſolent.
Annaleseuolue,habitusattendeminaces
Siderum , creuentus collige, certus eris.
Hicquoque(niprorſusfalluntprognoſtica)Lund
Porténdit mundotriſtiafata labor.
Vretur ficcishinc inde caloribusaër,
Ettellus riguis deftitueturaquis.
Fænorecum lato,lymphisexhauftanegabit
Optatas meſſes, ruris alumne, tibi.
Hinc precium annonafrumenti intēdet egeſtas,
Mor
 CARM . LIB . II. III

Mortalesý famespernicioſapremet.
Horrida funeftum quatietBellonaflagellum ,
Atqueferet multispræliamultalocis.
Crebra premet paßim miſerosexaétio ciues,
Vndefaces nocha feditioniserunt.
His fat acerbaferetfuffragia,ſiuecometes,
Sexſtella Arctoæ prodigioſa plage.
Haud illa euentus,fimilem cùm videritatas
Nulla,leuesorli,paruasdamnadabit.
Armcrumfera tempeſtasnosvndiquecinget,
Feruebitrabidi Martis vbique furor.
Hincproceres iuris prætextu alienacapeſſent,
Armabitcupidosſana Megaraduces.
Subditadefectum verſabitpečtoreturba,
Infidias,cades,ac meditatadolos.
Fatag principibusclaris aduerſa parantur,
Auferetilluſtresmorstruculenta viros.
Lethalisý, lues homines comprendet inermes,
Et cadetante funm fexusvterquediem ,

Talia fedquorfum velutimpendentia rimor,

Degſecuturis ar: guror ipſe malis?
ſeuerè
NónneDeuspænascumulatas antè,
Exigit,intenſasperſequiturýminas?
Nónneea,quædudum fábricarütfidera,noftras
| Ceruices miferè durapericlagrauant?
Religionebulis, vultum fædata,profundis
II2 HENR . POR SII
Mergitur, atg fiam fletgemebūdavicem .
Flet gemebūdavice: Tevindice,Chriſte,vocato,
Nititur ètenebris exeruiſecaput.
Peſtiferum toto propèm ferpit inorbevenenum,
inopinagradu.
Precipitig furit mors
Contemptrix fideig data,diuúmq hominum ,
vndiquegens noftras tentatEoaplagas.
Vellicataßiduo munita repagulanifu,
Etfpirat fremituregnapropinqua fero.
Improbanec
fallunt dirammoliminagentem :
Reſpondent crebroconfilio auſa ſuo.
Nunc impunèvagansexcurſudiripitvrbes,
Milite nunc graffansdepopulaturagros:
Nunc(auida ſitiensipſorum faucecruorem )
Subdola Chrifticolisretiatendit'atrox .
Necdubium , quinhacetiam exundareper orbě
Teutonie eluuies (Dý prohibete)queat.
Năclauftristădem effractis, velutaggererupto,
Hoſtibus acceſſius tutior effepotest.
Dumprocerescrebrisdelafſantcurſibusapros,
Dum Baccho ſubeuntacriabella duce.
Autimmaně adigunt,ſtudia in contrariarapti,
In cognata aciemviſcera Martetruci.
Cadmeiſ velut permutua vulnera fratres
'Proftrati,fluidomembra cruore lauant.
Rumpeigiturſegnem , Germania,rūpeveternü,
Nec
 CARM. LIB. 11. 113
Neclentam nectas vſquevel vſque moram .
Ecquidadhuc torpes ?en ardentproximatečta,
Ardent,atqueanceps res nequit iftatrahi.
Quinanimos,tandem experrecta, agèfumevi
1
Sitä tuisab auisdegenerarepudor. (riles,
Erueradices viciorum pectoretetras,
Virtutisý dehincſedula carpeviam .
Mitem pojče Deum fupplex,precibusg
fatiga,
Flectuntur precibusfataſeuerapiis.
Exueflagitiis animum :fictriſtelaborum
Excuties,quoiampreſſagemiſcis onus.
Linquevoluptates, damnoſaslinquemalorum
illecebras, turpem deſidiamý
> fuge.
Quod fideſpectopietatistramite,telam
Securèſcelerumcontinuarevoles:
Incautosomnes nos ſaua (necomina fallent)
Diuinipeffum Numinis ira dabit.
Ac, vt multa fidem faciunt portenta,fatiſcet
Mundus,feminibus dißilietgſuis.
Vtgſuprema diesmiſeronuncimminet orbi,
Siceafallaci nocte timenda venit:
Pendula quatellus aſtucælumgliqueſcet,
Machinaſ ornatu corruetalmaſuo.
Summe Deus,proprioqui dirigis oninianutu,
Quipremis imperio cunéta creatatuo:
Aerumnasauertegraues, auertepericla,
Plurima quæ noftris ſuntmetuendaplagis.
Improbitate tuam noſtracumulauimusiram ,
H
114 H E NR. POR SI I
Achominesæquo pleitereiure potes:
Frange tamen decreta tui funeſtarigoris,
Que mortale nequit fuftinuiſſegenus.
Turegeconfilia, acviresin factaminiſtra,
Tudextrahoſtiles vertepotentedolos.
Teſinepræſidia oblanguent humana:ſed vno
Te rurſumex votis aufpice cuncta cadunt.
Eoum noſtra regionerepelle tyrannum ,
Teutonicisarce bella cruentalocis.
Tranquilla da pacefrui:damuneraterris,
Peſtiferagfuga ſemina dira luis.
Sicdeuota,Deus,foli tibigloria cedet,
Sicte noftrapiocarmineMuſa canet,
DE OBITV VXORIS HV
GONIS BLOTII IC .

DVICE,maritali coniunctos fædere,fædus

Connubijparibusvotisftudiisg fouere,
Et vitam vnanimem ſerosproducere inannos.
fædus
Triſte, maritali coniunétosfædere,
ftudiis,
Diſparibus offenſasintereiras
Deſtruere,& rixasferosnutrireper annos.
Dic, quinam vitæ importuniorimminethoftis,
Quodtelum ,quaresoculisinfenfiorobftat,
Coniuge q iungiquem quis cane peius& angue
Oderit,ac comitemindiuulfum videritqui?
Ovitaminuitam ,inuifam ,plenamýdolorum .
Triſte
O
 1

CARM. LIB. it.' 118

Triſteetiam ,thalamumconcordiiure fuentes,
Etiunctos animis,fatorum legerefolui,
Acprematuro diſiungerepectoraletho.
Ergoquisuxoris cafum neget,optime BLOTI,
Telugeretuæ, quam conuenientia morum ,
Mentis &ætatis,ftudium obfequiumgiugale,
Mutuus & candortibi conciliauit amicam ?
Tecum ergoexclamem : Eheudilectißimacõiux,
Inuidaterapuit, rapuit nimis inuidaParca.
Omihiſifatoficindulgente ſuperftes
Effeszhæc noftrifuerit fententiavoti.
At quia fic viſum fuperis, resgilla potentis
EstTouis:arbitrio tu diocunctarelinques,
Teg, Deo ficdante, modofolaberisipſum.
AD IOANNEM AICHOLTZ
MEDIC V M.

ARTE potensmedica,felicig inclytedextrás

Temporis Hippocrates, 6 & Apollotui:
Adteconfugio vix fanuscorpore ſano,
quas iurasalios,hancquoqueſectoropem .
Infeſtatcerebrădudum mihiturbidushumor,
Etcrebròmæſtos obiicitille dies.
Crebroetiamrebus lætis genioſ vacantem
Adfolitam horroris retrahit illeviam .
Quin ſtudiisetiă quibushaudobftareputatur,
Tractandisobſtatſepiusipfemeis.
H Ý
 2

116 HENR. POR SIT

Sedtu morborum domitor fortißime,quem non
Cauffamali vllius, necmedicinalatet:
Fer,precor, æquusopě,quaſhuic ratione,mone,
Ocyùsoccurram ,quarationefugem . (to,
Verùmopus helleboro fortipurgarecerebrum ,
Namg tenaxſpiſa (ceuputo) nube fedet.
Sicmihidiuinumtribuiffe videbere donum ,
Et verereddarviuidusarte tua.

AD DANIELEM HERMAN
NVM BORVSSVM , DE INSIGNI
bus ipſius, & loco
αποβατηρίε.

NIA Caſarib,,tuafuntperſpecta duobus

MVNI
Quorü expreſfajtylo ſenſagresg dabas.
IngeniumPhæbo meruit:necteaulicusvnquam
Iſtiusinduxit linquerecaſtra labor.
Atquelicètraròcum Phæbocouenitaule,
Attamen & Phæbusfauit,& aula tibi.
Hinc duplicigaudes,ceududum dignus, honores.
PræmiaApollodedit,præmia & aula dedit.
Namgtužnomen Phæboduceclaret,& amplus
Ingenimerito tedecorauit honos.
CÆSAR at officiisiam præmiareddidit aqua,
Quando decora fatiscontulitarmatibi.
Inde repreſentant tua nobilitatis honorem
Arma,licèt caßis claufafit ore fuo.
Nec
 CARM. LIB. 11. 117
Necrationecaret, quod clauſa caßidegaudes:
Arcanain clauſopečtore multategis.
Ipſepedem Clypeusporrectum continetvrſi:
Diſcolorinde refertareaiunčtaRoſam ,
Hincgales incumbit
fuluumdiadema:ſed infrà
Pendulaſubgalea marginegemmanitet.
Enfearmatamanus,nudaat cubito tenus, urli
Transfigitplantas,quasgemina Alategit,
Barbariem
calamo transfixti, barbara temnis
Pectora: Sic alis laus tua veta volat.
Artistam belloquàmpace requiritur vſus:
Id quod nudamanus, cincta ſed enſenotat.
Vterehonoretuo,acinfignibusvterelato
Omine:fac creſcatfama decusýtibi.
Iam quando patrie, virclare, vocaris ad oram ,
Atquehancofficiisdeinde iuuare ftudes:
Proſpera cuncta tibi Phæbus Mufagprecantur,
Optat amicorum proſpera cunéta cohors.
Ito, HERMANN E,decuspatriæ,& fpesampla
Nominecreſcetuo,crefcito laudetua. ( tuorü,
A D COLLIMANN VM E
GRER, F. ET ROSINAM THVM
ſeckerin , Sponſos.
CVPIDINIS SORS LYSORIA.

ETquisnäinuideat?Latū meaiuraperorbě,
liberrimagētes,
Turapatētmihi per cunétas
H i
SI & HENR . POR SIT
Quas meaſubvexilla voco, caftrisg, merere :
Hortor,&occultispaßim dans vulneratelis,
flammaveſtigialinquo,
Pertentansg, animos,
Quafuccenfa parem fufpirantpectoraamorem ,
Ingtoriac vita ſocialiafæderacreſcunt.
Hiclabor, hocftudium,dr-noſtri ſententia voti.
Aclicètexiſtantmeaſacra perennia,& uſques
Ponere gliſcentisprimordiacredar amoris.
Attamen etegi caftis Dionyfiatædis,
Şubģealatitiam genialem feſtareferuoz
Vtnecdefithonos, nec publicagaudi ,cunkti
Dumgenioindulgent,&Bacchanaliaviuunt.
Ludicra cumg ferat praſensſpectacula tempus,
genusý,
Filtarepræſentanspaßimora, habitü
Talorumývaze.committensmunera forti:
Hücetiam morem feétans(nam meauſpice tada
Gæperunt:lætæ procedentme auſpicetede)
Velatus oculos,fed nudusmembra CVPIDO,
Hanc geminam vobis Sortē iam defero,SPONSI:
En CONCHAM Veneris : rutilans en cor
CVLVM ab auro.
Aut ego victor ero, & lucrabor Corcula veſtra
Aut vos victorespræſentia donaferetis.
Eiaagiteexperiamur:ades Sponſe:eligefortem :
( Hoc tamen ex oculis velum remouerelicebit)
Cuiprior occurret Covs,forsceßerit illi.
Profiliten Veneris iactus tibi.Coe faueto.
Pro Coo Canis ecce mihi.TibiCoushabetur.
Victor
 CARM . LIB. 11. 119
Victor es,ôSponſe:AccipitotibiCORCVLVM
amoris
Aureum , &rexæquo Nuptaimpertire vicißim :
Sit felix Sorsiſta,torus per fecula felix .( venuſtă ,
Et iam SponsA tibi CONCHAM depono
Sacratam Venerimatri:Sors,arbitra Conche,
Sittibidextra Venus:mihi Senio :primarecur
Lucretur. PriùsemergittibiSenio:iactus (rens
Hic Venerismeus est.Tibiiã Venus eccereſultat:
Aſtragalifauere, Venis tibi profperafauit:
Viciſti: Capias hancnoſtromunere Concham .
(Alueolisg ſuisceu Concha tenaciter håret,
Necfonitu ingratofeuvocibus obftrepit vlli:
Sic decori haud paruo ducatfibifæmina,
fidam
Eſſe domuscuſtodem , & - linguam fubdere freno)
Ludite iam SPONSI,& Sortētentateiugalem :
CORCVL A amore pari, CONCHIS veſtra
oſculacertent:
Sicvita conftans amor éconcordia præfit:
Sit felix Sors veſtra, torusper ſecula felix .
PROPEMPTICON AD IOAN
NEM . PHILIPPV.M
Kornbergerum .
ERRoo animo viſum est,anniflorenteiuuéta,
Carperepropoſită,carePHILIPPE,viā ?
Affuetosý,lubetiam deſeruiſſepenates,
Hic vbivicinosirrigatAlbisagros?
ний
1
120 HENR. POR SII
Verenouo,quo cunctafuum repararevigorem
Incipiunt, terris quem ferapreßithyems:
Cùm refoluta ſinuiaitatfua minerapaßim
Tellus, & varias parturitvber opes.
Cùm ſimuloſtentant hybernis dona diebus
Abdita frugifero germina cuneta folo.
Scilicet vtmater variis hæc rebus abundat,
Atque penusinſtarmunera larga fouet:
At concretatamen glacialis frigorebruma,
Condita viſceribus reddere nefcit ea: 1

Sedverisredeunte nouiplacidig fauore,

Conſtrictoslaxatdeinde recluſaporos:
Prouentuſhominum vitam beat uberererum ,
Theſaurosfundens diuite meſſe ſuos:
Sic,cùm Pieridum ſtudio curag Dearum
Rite frequentaris, doéte Philippe,facra :
Ampla fegesý animo virtutum pulluletalto,
Et mores referat vita modeſta bonos: 1
Has dotes,modo
ſincera ceu menteſepultas,
Languenti quamuis non iacuereſitu:
Stirpetamen clarisposthac coniunctusamicis,
Exerere, egregia non finelaudevales.
Sic amplam ,dudum quam concepere,replebis,
Spem ,gratusýtuisgaudiagratadabis.
Macteanimo,propriaſtua virtutepaterno
Addealacergeneri,pulcriusaddedecus.
Facidempatris veſtigiatuta fequaris,
Ante alios celebriqui grauitateviget,
Inge
 CARM. LIB. II . 121

Ingeniiſbonisquondamfelicibusauctus,
Tollerepræclarum nomenadaſtraſtude.
Vadeigitur,proprioslares appellitofofpes,
Etfruere amplexu liberiorepatris.
Apirent blandumZephyri tibi mitibusauris,
Phæbeam celentnubila nullafacem .
Sig perambages & teſqua iteraſperaducat,
Auertant humerisfata pericla tuis.
Iamývale,dum conſpectuiungamureodem ,
Vinceſenis Pylýj ſecula longa,VALE .
EPICEDION CONRADI ZOL
LERI A SPECKSWINCKEL

CV Quo
m vitam claufit,quidicereiurafolebat,
Prætore fuit patrianixa diu:
Zollerum gensCattaſuum ,gens extera ,& ipſa
Aftræainfolito queſta dolore fuit,
Hincaliquis: Fatum ,dixit,cömuneferēdum est,
Fatietenim cunctosiusg diesģmanet.
At benequifatum expleuit,minusille dolendus,
Cuiuspostmortem famadecusýviget.
Adlethum Zollercommuniforte vocatur:
Qua moritur,paucis hacdaturartemori.
Viuitenim laus& meritorum famaperennis,
Viuit adhuctali digna propagopatre:
Qua patriaexiſtenshæres virtutis & artis,
Et virtytepari creſcit& artepari.
122 HENR. POR SII

CONCHA PONTICA, HV
GONI BLOTIO IC. ET SPONSÆ
apfius mifla Conſtantinopoli.

MVVnvs
N S Amurathismittendum rebar ab
Conueniésýloco ,côueniensgtoro. (vrbe,
Quæ Pontocreuit,thalamo quecongruitaptè.
Quamgmodopotuimittere, Concha fuit.
ConchaperOceanum multo producitur ortu:
Non tamen csirtus omnibus unaſubest.
Nobilior Bloti,tibi Sponſe,est debita Concha,
Nobilior Sponfaedebita Conchatua.
Hăcergo vnanimicapiatispectoreCONCHAM,
Qua Veneri facraest,qua Veneremga tulit.
EttuSpoſe tuăpromptècoplectere CONCHAM,
Ac Cyprie auſpiciis hanctibicrede datam .
Ettu Sponfa tuilectißimaCONCHA mariti
Naturam Conchamoribusaptarefer.
Fida domus cuſtos ,augendis dedita rebus,
Rite tacerefciens,obſequiofa viro.
Ludite, certatim figentes æmulaConchis
oſcula, & vnitisiungitelabralabris.
Vndefuum luſum frugesoptataſequatur,
Et gemmaspartu Concha decora ferat:
Nempetoroſobolem ,virtuti& honoribusaptă,
Spem generis,requiem ,deliciasjzpatris.
Sponſetua felix cum CONCH A viue:perennes
CONCHA tibigemmas deliciasg ferat,
IN

:5
 CAR M. LIB. II.
123
IN PHILOTHECAM
SVAM.

THESAVRos alij gemmiscumularelabo

Oceanusquasgignit Eous: (rant,
Congeftisalijnummis:alijerutapriſcis
Temporibusmonimentarequirunt.
Çondere amicorum fucata frontecarentum
Theſaurum ,potiusmihi votum .
Tales feu ſtudiisſeuconſuetudineiunctos,
Præfens inuitat Philotheca: ( bum ,
Vtreferantpromptè noftrum ſuanomina inal
Pignus amicitiævalitura.
Vosquoque quititulisautclaraſtirpe vigetis,
* Patroni mihiiure colendi:
Queſomeum rigida ne ſpernitefrontelibellum ,
Sed date nomina, fymbola,dicta.
Debita ficvobis reddetur gratia, prompti
Officigvicesreferentur.
FINIS CARMINVM .

1
124

R I CI
H EN RI
PORSII IC. EPI
GRAMMATVM ,
LIBER I.
A D

MAGNIFICVM HELFRICHVM
Gyt, & c. S.C. MAIEST. CON
filiarium præcipuum .

L Cæfareæ , Mufis præſidium , facris: aulz

Accipe,quæ noſtrę donant EpigrammataMules
Illaq;pacato,fi vacat ,orc legas.
Inuenies lectufortèhaud indigna futura,
Curarum qux te parte leuare queant.
Promeritis maioraquidem( quæ magna clienti
Obueneretuo) dona ferenda forent:
Nulla tamen mihi ſunt præterchartacea dona,
Quæ tibi velmagnimuncris inftar habe.
Hîc etiam decuit ſolidum tibi pangere carmen ,
Aclaudes graphicè commemoraretuas.
Sed vixipfe parem me tantisſentio coeptis,
Nec fatis attingetnoſtra Camæna fcopum.
Cumq; tuæ exiſtantmaiores carmine laudes,
Hæcfitpro iuſtopaginaparualibro.

M. V.
addictiſs.
Henr. Porſius IC .
HENRI
 125

HENRICI
PORSII IC. EPIGRAM
MATVM , LIBER I

DE IMPERATRICE MA
RIA, PATAVIVM AD
uentante .

TRVM Auguſta foret numero

cenfenda Dearum ,
V
Inter erat Muſas quæftiomota
leuis :
Cùm prior Vranie: Sivirtus, inquit,opesga
Formanuda Deasfecit: & illa Deaest.
Iunonem
ſtirps clara
Deam celebrauit, opes :
Quæpar Auguftaftirpeopibusývenit
Forma Deam Venerē fecit,morumý venuftas,
Illaquoquehismeruit dignioreffèDea.
EffecitDiuam ſapientia facraMineruam :
Hac Auguſtaſimulaude
l vehenda foret.
Effecit Diuas pietas,acnuminisardor:
Scilicethocpotiùs Dina futuramodo.
 126 HENR . POR SIT
Dictaprobantomnes,omnesvno oreloquuntur,
Auſag diuerſum dicere nulla fuit.
Aliud.
Totiam continuèſolesfulſereſereni,
Cur Phæbum celat nubila tota dies?
Auguſtæcedit Phæbus, quoclarior urbem
Ingrediens lucemprabeat ipſaquam .
Aliud.
Nosteſubinftanti veniensAuguſta, quod vrbis
Ingreffumdiffertferiùsipſaſuum :
Non grädempompă, necamatſpectaculatanta,
Pečtus habens faftusprorſusinaneleuis.
Ettamē ingrediensvmbraDeadiſcutitvmbrão
Aclucem tenebrisingerit ipſa fimul.
AD 10 ANNEM BAPTI
STAM WEBER VM , & c.
Μοιρότροφών.
DIXERAT Aſtrologus cælum mihidicere
honorem ,
Quemtamenhic annus fortènegarequeat.
Quis fithonor,dubito:dubitantem ſubmonetin
Tempus,& euentü iam docet aftra ſequi.(ftas
Noncadeteuentus: Quid ſiquisfortioraſtris
Decretainfringatdebiliorapoli?
Non edicta fonatnobis pretoriacælum ,
Inclinare hominem , nonrapereaftraferunt.
Per
 EPIGRAM. LIB. I. 127
Pertenoſtravalent aut fallunt fata:Sedillis
Fortior emeritusfacmihicedathonos.
Dicet fortèaliquis: Non hocindignushonoreest,
Quem decorant Muſacarmine,lande boni.
Ergonotam turpis, virmagne,auerterepulſ«,
Et,quod fata negant,tumihiredde decus.
Sic te pro meritis velnuminisinftarhatebo,
Quiflectas homines,flectere & aftraqueas.
AD SIGISMVNDVM VIEHEV
SERVM PROCANCELLA
>
rium , & c.órquativxor.

FORTE Weberiades tractaueratAegida

Impreſſasýnotas intuituruserat: (noſtră,
Cùm diſtenia trahit prolixampagina rimam ,
1 Etviſa est titulum ſcindere rima tuum .
Currumpis titulos incauta,ſedinuidarima?
Anquiaiam titulusfitminorifteviro ?
Anquia totdotesſtricto comprendere verfi,
Acuno voluiclaudere faſce fimul?
Inpexi:titulos rimæ peruafithiatus,
Etmonuit,
factum nonfatiseffetibi.
Curtantas dotes anguftis claudo tabellis?
Háſnegeratnigris illita chartanotis?
Nonclaudi hæ fpaciispoffunt,no munerelingua
Efferri,nonhasparua tabella capit.
Ergooropatónomorfaste, Sigmunde,vocari,
Nam titulismaior laudeğmaiorinis.
128 HENR: POR SIT
AD NVPTIAS ELIÆ COR
VINI IC . ET POETÆ: S.C.M.
Conſiliarij.
AVoiit igne ſuum teneroflagrare Poëtam
Phæbus, & ardoriſuccubuiffenouo:
Cùmtali aggrediturpuerum Cytherëidosore,
Gaudentemcupidasvſque mouerefaces:
Parue puer,regnonoftropuer inuide, vires
Quorfumin Vatetuasexeruiſſeiuuat? (ergo
Hic meusest, &in hocmeaſuntmihi iura: quid
Mitterenuncgeſtisſubtua caſtrameum ?
Iftis, figetuismerituros ſponte ſagittis,
Hoctibiiusconftet:iusmihilinquemeum .
RifitAmorblădum,pharetrag in tergareiecta,
HosPhæbofacilireddidit ore fonos:
Nepretende meis vim cæptis,Phæbe:calores
Sentiat vſque licèt,ſittamen ille tuus.
Vtg ſcias:aſtustacitos infpiro medullis
Huius, & infueto fomitepectusago:
Cælibisvtvitæpertaſusvinculalecti
Induat,acnupteflagret amorenoua:
Vtatur conforte tori, conforte laborum ,
Pulcraſ connubijmuner a ýferat:
pem
Vt dulcesſurgantnati,in quibusextet imago,
futura patrisſeculaperſtet honos.
Ing
Affenfit Phæbus, Clariæ affenfere forores,
Riferunt Charites,riſit & ipſa Venus.
Tunc
 EPIGRAM . LIB . I.
129
Tuncego: Concordes vositein mutua vota,
AnnuiteacSponfisPhæbe Venusýnouis.
Plura fedin thalamum meditātis promerevota ,
Propoſitum Phæbuscorrigithiſcemeum .
Túne,velinuitis Muſis,huic carminapanges,
QuifolusMuſas, carmina folushabet?
IN EFFIGIEM MVRATHIS
III. TURCARVM IM
peratoris
Onoristibi torua,necest truculētia morü,
NON Nectuaſæuitiam falta referrefolent.
Attamen ad meritas reuocas quoque crimina
Curağiuftitia fertur ineſſetibi. ( pænas,
Viste plus laudem ?Non te crudelia coràm
Martis,ſed Veneris mitiabellaiuuant.
Penèoblitus eram generofum dicere temet ,
Augendigeneris nam tibi feruetamor.
DE BAPTISMO GRÆCORVM ,
ET CIRCUMCISIONE
Turcorum .
AD WENCESLAVM BVDOVITZ
à Budowa.

Firmato Gracitempla ſubiregradu:

Forſitanille( facrum ſifasconferreprofano)
Mosà Turcorum more receptuserit.
I
130 HENR . POR SI I
Namgiftis etiam propèpar attendituratas,
QueMahometanisinſerit hofce facris.
Tunccüpompaequites obeuntftrepitugtubarã,
Signatog voluntpenè placere Deo.
CONFESSIO TVR
COR VM .

Deuus ,isſ vnus: Mahomete s nuncius

ESSTT De huius:
Verus, item folusnempepropheta Deus.
MONACHI TVR
CORV M.

NEſuafacra parum Turciscordieſſe putětur,

Sitg palàm fidei Zelus amorgfue:
Sunt qui ſemacerentvltro, qui cætera nudi
Membra,modopubem pelletegantur ouis,
Quiğ dolore ſecentſuppreſſopectora ſponte
Vſtaſ temporibusftigmatarubragerant.
ſimilesraptisgfurore
Sunt qui lymphatis
Horrendùm clament vocefonanteDeum .
Quig,paciſcentesviolenti vota pudoris,
Iniiciant pubi ferreavinclaſua .
Suntalij,criſtasqui rupta fronte,velaluo
Vexillainfigant, Regisamorefui.
O fatui,fatui,quicum rationeputatis
Naturag ſimul bella ciere decus!
DE
 EPIGRAM. LIB. 1. 131
DE INGRESSV MVR ATHIS
IN VRBEM, IN GRATIAM LE
gati Perſiciinſtituto, 4. Au
guſti, anno 80.
AD

RV PERTVM A STOTZINGEN,
S.C.M. Conſil.& MaximilianiArchiducis
Auſtriæ ſupremum Curiæ
Præfectum , & c.

୦୯V ASpectādus
nūcingrederis, totaſpectădusab vrbe,
Perſis, maxima popa tuaest.
præfers,ſolita comitatusabaula,
Nontamen , vt
Venatu tantagente redirefoles.
Exortes aulà viciniatota coëgit,
Acceffu pompam condecorare tuam .
Necfaterat,peditum numeroſis ire cateruis, 1

Totg equitum turmismoredecente gradi: 11

Nide Chrifticolis captis in Pannoneterra

Duretriumphâris,compulerisgſequi.
Sedtude paucis:teriam centena triumphant
Chriſtiadum , æquorea libera facta fuga:
Quitenücftolidum rident,pompag relinquūt:
Ito, triumphales fic age ſæpedies.
IN MVRATEM PARRICIDAM .
AD

MATTHIAM CASTRITIVM IC .
M.Te tibi pectustribuit
MIMaiorum ,exemplaý,dicunt
exemplis te dareſaraninis.
 Ij2 HENR: PORSII
SedS.ad
quiſubregniſubitoprimordiaquinque
ali smitis habenduseris?
hæc
,
EtRexquinobisimperet,vnuserit. (vnus,
AD NICOLA VM REYSNE
1
RVM IC. ET POETAM,
Com.Palat, & c.

AVDIIT
ges,
artefacrasReuſnerum panderele
Etpenetraſſe forimyſticaiura,TheMIS:
Audiit & Pallas,doctoshuncpangereverſus,
Etſtudio fummis Vatibuseffeparem .
Lisagitata Deas inter,fineiudicependet:
Illa fuum dicit,dicit & ifta fuum .
CùmPhæbus: TuPallas,ait,prognata Themiſte,
Revsnero esmater,mater & ipſa Themis.
Hincego, votaprobans: Nempe estexcellerein
Alterutra magnü, maiusvtrag, decus. (arte
AD FRANCISCVM HIPPOLY
TI HILDENSHEIM , MEDICVM
& Poëtam,in Italiam
abeuntem .

Oster amorverſusàme, Frăciſce,reqrit,

Inverfuvideor nilniſi verba dare.
Pro
2
 EPIGRAM. LIB. I. 133
Proverbisanimum ,proverſuporrigodextram :
Prog tuaquauis vota ſalutefero.
MVNDICIÆ TVRCORVM .
AD IOANNEM FYLDIVM,
cognatum ſuum ,& c.
V(TNDEforet vobistantæ præftantiaforma,
herſitafratres) resmihimira fuit.
Sedthermiscrebro vostonftrinisývacare
Expertoreshæcnon magemirafuit.
Inſuperoratum fubituritempla, lanatis
Antèpedes teneros,antèpudenda,manus:
Deuotog;precesprofertispečtore,dantes 1
Corporibusflexisofculacrebraſolo.
Heumalèdeuoti: quin altera queritefacra,
Etverum verarelligione Deum .
I EI V NI A.
AD IOANNEM ZIEGELIVM , S.C.M.
à ſecretisin Camera Aulica.

MENSTRVA folenniperagunt ieiuniamore,

Hancý ſua partem religionis habent.
Namg, hybernanouum cùm Luna perambulat
Tota luce ſolentabſtinuiffecibo. (orbem ,
Nocteſedvbertim indulgentgeniog cibisſ
o duram fortem ,tadia durafamis.
Iiy
/
 134 / HENR. POR SII
VINVM INTERDICTVM
1
ĄD
! WIGANDVM FAVRBACK ,& c.

INTERDICT V Sapud TurcoseftvfusTachi,

S
fuſtedari.
Pænag ſtat,pedibus verber a
Curtamen ebrietas nec Turcisrara videtur ?
1
Curfimulhipotant,curtitubantgviis?
i Aulicaliberior turbaest delibera cun &tis
Dulcia vinamagisfunt,& aduſta ſimul.
Ceunon iſta forentquoquevina,actaliavina,
Que fatuosreddantquæftupidosýmagis.

HENRI
 L.B.
ORA
GNAD
DAVI D,VN
HENRICI

OT
CVRIA
IN
CÆSARIS
TOR
PORSII IC . EPIGRAM

I ily
TOMANNIC.
A
ThDravcupoamp
MATVM , LIBER IL

aga,
cerno
Littor
Evxin
Vlos
Ac
Byzantina
А R:
Nuncius
more
vrbe
hinc
regionerelict
est,
Luftri
fpaciū
Vnius À
Iuliusin
patrio T.
loca
orbe
iterum
Nos
ro
ſop,
Tibiſc
paxý
Axiſt
Decur
viguit O
meus
Dumifte,
labo
fudanit
TemporeR.
136 H E NR . PORSI I

CVR MVLIERES TVR CI

CÆ VELATA FACIE IN PVBLI
co ambulent.
A D

BARTHOLEMÆVM " PEZZEN IC .

Cæfaris Secretarium in aula
Ottoman ,

FOEMINA curvultūvelamine Turcicacalet,

Quærentipropiorcauſarepertamihiest.
Orepudorgaudet, ſedesýpudorisamica
Estfacies: hominisnofcitur ore pudor.
Cuneta fedobducta quisfrontelicentiùsaudet,
Etceffante nefasomnepudore leue est.
Haudſecus,orategensexterminat illa pudorem :
Plurima ficfallax criminalarua tegit.
Hincmulier quocunquelubet, velatavagatur,
Querit& illicito,quo calet, ignefrui.
DE MORTE MEHEMETIS,
BASSÆ SVPREMI, QVI IN FRE
quentia multorum àmendicoquodam
miſeraliter confofſus eſt
10.O & ob.anni 79.

Vis,harpus, reftis,fpoliatio,furca,venenum ,
Exilium ,carcer,vitagprolisinops:
HæcMahometicolúm mercesplerung ,Tyrannus
Quosleuat,autmagnimunerisambit honos.
MVSTA
 EPIGRAM . LIB. II. 137
MUSTAFA BASSÆ , E BELLO
PERSICO REDVCI.
ARTA
PArta tibi quodam fauoeft victoriaMarte:
Conatus Perfæ iam retudere tuos.
Bis tibi ſtructanecisviolentia, Rege iubente:
Bis auerfatua calliditate fuit.
Sedcùmfæuitiammaneatfuapena nefandam ,
Nerecidiuanecistepremathora,caue.
IN SINAM BASSAM , DVCEM
BELLI CONTRA PERSAS ET
Iberos ſiue Georgianos.
ANTVrbibus
E tumesedomitis
faftu,cùm fint victriibi.cia(quon.
fignarelatat dam
fam quia fortuna ridentiturgidusaura,
Cumfaftuvaſtam ducis ad armamanum :
Djfaxint,faftuscadat &manusimproba. Ibe
Inſultet victisnetamen illapriùs. ( ris
EPICEDIVM AHMATIS , BAS
SÆ SVPREMI, QVI POSTRIDIE,
cùm Sinam diſcefliflet, obiit,
26.April.8o.
AD
IOANNEM SAMBVCVM CÆS.
Conſil. & Hiſtoricum .

BOSPHORON Albanus Sinam traiece

ratar &tum ,
 HENR . POR SIT
)
138
Plurimaquem cinxit claffe ſecuta cohors:
Protinus Ahmatescomesipſefuturus amici,
Etmoribundus, Eum nauefequamur ,ait,
Nauefequamur, &hücpompaiungamushono
2

Trăſitushicmorbi fortèleuamen erit. (rem ,

Audiitifta Charon:Nobis hicprædaparatur,
Ofocü:ripe(dixit)adeſteciti.
Hofpitisaduentumcætu ſeruate frequenti,
Quem mox aduectum noſtra carinaferet.
>
Dixit, &impofitum celeriratetranfuehit:illes
Seratusiremari,nauigat amne Stygis.
Hofpitelatanouodomushunc Plutonia plaufu .
Excipit,& fratrum ſedenigrantelocat.
CVR SACERDOTES MAHO..

De
METANI AMPLIORES . LIN
tiaras geſtent.
AD

PHILIPPVM LONICERVM .

AT clericus ordodenfiores,
SEtTlimbo
GEEstat grauiore conglobatas,
propria vela)lintiaras:
(Frontis
Queishæc commoditasfubest:quodiſta
Preßispondere frontis,expeditum
fubOrcum .
His coproniusestiter IN
 EPIGRAM . LIB. 11. 139
IN MORTEM MVFTI, 1

Power TyRCORVM.
AD
GERHARDVM WALDEN
bergerum .
V1 Mahometicola doctor ſummusý ſacer
QY: Relligionis erat: (dos
Ipſe ſibicælum ,ſi vita relinqueret artus,
Pollicitus fuerat.
Morte vocante miſer dum furfum tendereten
In Stygis antra ruit. (dit,
Heu,clamat,linograuisac denſata tiara
Hæc mihi caufa mali,
Hecdepreſsit. Et hinc atghinclongo ordinefra
Vidit, & ingemuit. (tres
TRIA IN TURCIA SVM
PTVOSA.
AD

IOANNEM PORSIV M , SIV

agnatum

BALNEA,templa,vagisac teftapatētia paf

Hofpitibus, poniſplendiorfolent.
a Com
1

Catera priuatos ciues capientiatecta

Nilluxusreferunt, vilia &altaminùs.
Fæmina equitans.
Quevectaris equo laruata fronte virago,
Ettua diducis crura in vtrunquelatus:
140 HENR . PORSII
Nefortaffetibinoceatdiſtenſiotalis,
Névetrahatrimamrimapudenda, caue.
TRES TVRCORVM
DELICIÆ .
AD

DAVIDEM LVCANVM IC .

SVNTtria,que Turcimirovenantur amore,

Fæmina,veſtiszequus,fingula pulcratamen..
ferculatanti,
Nonhis cura gulæ tanti est,non
Dum ,quodopus,modicopaſcerecorpusamāt.
TVR.CVS OPO AOTO 2 .
A D
LAVRENTIVM NIERENBER
GERVM IC . SECRE
tarium Cæſ.

A ERE A quos vfusalibi campana miniftrat,

Deturri clamans hos dare Turca folet.
Illadatofignotempusdiſtinguit &horas:
Horarumfolitas edit &iftenotas.
Illa vocatfignishomines ad facraprecesge
Hic pariterTurcos ad ſua facravocat:
Vocetamē tremula,abrupta,ftreperaſ moleftus,
Agreftis qualem reddere Faunus amat.
Illag ceurigido dependensfunetenetur,
Siiquoque campanahæcpendula funevelim .
IN
 .
EPIGRAM. LIB. II. 141
IN OBITVM MUSTAFÆ
BASS Æ.
AD

HIERONYMVM PANKL.S.C.M .
à Secretisin Cainera Aulica.

VA Cyprum capienspatraſti perfidefalta,

SÆva
Seuafuere iterum fata luendatibi.
Bina paratatibivitafti: tertiatandem
Sera,fed fubita iam luisipſenece:
Quam tibi(ceu famaest)autdeſperatevocafti,
Aut eaperfidie vindice miſa Deo est.
Quafeftiuatulitlegatumad mænia Perſam ,
Morbiprimadies extitit illatibi.
ProximaqueRegemcumpompa vidit euntem ,
Vitæ fummadiesextitit illatibi.
IN EFFIGIEM ET INSIGNIA
AMBROSII SCHMEISSERI,
Secretarij Cæſ. in aula
Ottomann .

Vi vetus hichofpes Byzatiamæniafpectas,

QV EtſecretatuiCæfarisaetanotas:
Tefignat pictura:tuoprudentiavultu,
Etcandor mixta cum grauitatenitet.
Acceduntlaudum teftes,Inſignia, muti,
Quævirtutetuaparta fideggeris.
 142 HENR . PORSII
Profeuo esmitis, propercufforequietus:
Clauatamen placidatemperatarmatoga.
AD IOANNEM FERNBER
1
!
GER IN EGENBERG, & c.
ET
PHILIPP VM HANNIWALD AB
Eckersdorf ,& c. Veredarios ad
Romanum Imp.

CVVRRENDI
R durus laboreſt:vialongalaborē
Auget: adhac calido Siriusigne furit.
Et tameniniunčti vos curæmuneris vrgent,
Sitlaborhicdurus,fit via longalicèt.
firma laborem
Perdurate: grauem patientia
Vincat, &adiuncta fedulitate fides.
Sic Deusincolumesducat vosatque reducat,
Ét clementer onusmitiget omne via .
ALAYMOTO KO E IN PARTV
i
DEFVNCT A.

СА
PARCAfubitpartum:matrem fugitaura,ge
Afflat,fatūvni,vita duobus adest. (mellos
e
Vita daturpro morte, duo profimplicfætus:
Sic fætus fænusfuneris huiuserunt.
AD BLASIVM KIRCH
MARIVM, & c.
CARMINA cùm ludas, qua Phæbuslude
retipſe,
Es
 48

EPIGRAM. LIB. I.
143-3
Et moueas blandosvocemanug fonos :
Quis dubitet Phæbum cü diuite carmina vent,
Cum citharağartem contribuiſe tibi?
Demamus Phæbohæc: Geritqui corpora morbis
Fracta; manumedicareftituſſequeat. 1

Hæctibi demantur: Sedte Themis optimaIuris

Ipſa ſacerdotem iuſtitiaſvocet.
Sic vos arte pari,autnumero certatiseodem :
TuVates, Vatum ſed pater illetamen .
BEGLER BEGO GRÆCIÆ.

Vm te magnifica pompaſpectamuseütem ,
DV: Fluxag-ſigna volant:
Quamuis Pannoniæpopulisinfeſtior inſtas,
Tecta petens Sophie:
Votatamendamushæc, ſubeasut rura petita
Bulgaricosg lares.
Verùm autilla tui fit curſus vltimameta ,
Pergerenevaleas:
Autfibarbarico confifus milite, fines
Pannonia ingrederis:
Dýfaciant,aditu vtfubprimotug tuig
Marte cadant domiti.
AD PAVLVM MELISSVM
SCHEDIVM POETAM.
VPER VI vmbrifero Parnaſiin collemoră
NVPE
Captabant Claria mutuadicta Dea: (tes
144 HENR . POR SII

Atque ſuos folito cenfebantmore

poëtas,
Quoscelebresætas noſtra priorýtulit :
Præreliquispotiorſuſceperat ordoMeliſſum ,
Et leuisestinterlis agitata Deas.
Claſfereceptabat ſubprimaquæg Meliſſum:
Quaſtio defolonominemotafuit.
Hæcait,à Cantu nomen fluxisſe:Menboven
Graiorum fiquidem vox,Canere,ore
fonat.
illa,Apededućtum ,qualemvoxipſaMinare
Denotat:(undeillimelléa vena fluat)
AtPhæbusvifo certaminefortèſororum ,
Arbiter in medio,taliafatus,adest:
Quæ dubium mouit,fashanc componere litem :
Difonaverbavolant,restamenunamanet.
Seu Cátum,ſeu ſignetApemvox ,nónneMeliſſus
Mellea mellitusmetraPoëta canit ?
Vosita:ſed propiùsrimans cognomina,fato
Indita,fic Vaticongruere iftareor.
Quodnatura virofæcidam incarminavenam
Cotulit:hinc SCHEDII nomēdomen habet.
Quodý,adhibetlimam ,mellitagcarminacödit,
Inde Meliſëumnomen , abarte,gerit.
Sicnatus Schedius,ſedfactusabarte Meliſus,
Natura vates ſimulartevalet.
MARTINO ROLANDO
MEDICO.

COvs esaarte,manu Paon, linguag Galenus:

Ovses
Quis certatfimililaudeRolandetibi ?
SOLO
 )
EPIGRAM . LIB . II, 145
SOLOMONI SWEIG
KERO.

SEEvV tibi ſortedatum ,ſeu geſtasnomen auorü,

Suucigeriappoſitum nomen, &omen habes.
Quereticenda,taces prudens:nec multapalati
Garrulitas, necſuntfriuola verba tui.
Quadicenda,palàmdicisgrauitatevenuſta,
Nec fucum ficto fermoſuborerefert:
Id quoddiuinireferensoracula verbi,
Eloquij prompta dexteritate doces.
Temperet interdum laudatafilentia ſermo,
Est reticere,decus,dicere &apta,decus.
IMAGINVM AB EODEM
AVTORE PICTARVM, ROGO
1
que damnatarum querela.

ARTE videbamuri&amdedit vnarogum

Vna dedit nobis, viuere : dexteravită
.
Siccine tepoterashac,autor,paſcereflamma,
Vtquiatudederaseffe, perire dares!
Sireprobas artem ,ſtudium ſideſerisartis,
240 licuitſobolem perdereiuretuam ?
Nónnefuitnobis ſativeslatitaffefubumbris,
Et nunquam pictisemicuiſſenotis?
Illatamen reſtai fpes, ſchematanoſtracremata
Astoris dextramoxrediuiuafore.
 146 H EN R. POR SII

REGVLA DIGNOSCENDI
AMICOS.

VE
Slve via iunctum,fiuein diſcrimine,amicum
Alterutro,fivisnofcere,nofcemodo.
IN PASSEREM
QVENDAM .

PAssen,audislafciua,falax:quisquafoſalacă
Laſciuum paritenegeteffenota?
Illa ferisſyluisatquearboregaudetagreſti:
Ruricolùm mores Faunus agreftisamas.
Illa cadaueribusſeſpurcispaſceregaudet:
Spurcatibinimiùm verbag resg placent.
Illa inhians furto, furtiuapaſcitur eſca:
Tupriuare fuo quærishonore bonos.
Illa necaucupio,necquæritur vtiliseſce:
Fruge carens, frugesperdere,Paffer,amas.
NEMO ODIT ARTEM
NISI IGNAR V S.

INscivs artis erit,quive

, ram preueritartă
Nãquanota minùs,funtquoggrataminùs
AD A MICVM .
IC TVs abest veris, vtnofti,,fucusamicis,,
FICT
Etfallacis abestfufpicionis amor.
Virus
 EPIGRAM . LIB. 11. 147
Virusamicitiæ peftisgnocentior effe
Nulla,venenoſa
ſuſpicione,potest.
Ipſaſimulproprij fontis,quoprofluit,index
Et nota fücatipectorisefefolet.
Nonhac, credemihi, ratione
probanturamici,
Hacfimetentas arte,valebitamor .
DANIELI HERMANNO
BOR VS.SO.

EN,Hermāne,tuo reddopromuneremunus,
Quamuisdißimiles præſtat vtrūgvices.
Namgtuum folidocarmen flatponderenixum :
Innumeris necdum viuit Apollo meis.
At ieiunabonisprometrismetra reponens,
Nónne canente loquax anſer olore ſtrepo ?
Hæctamēvtfacerem , magnus perſuaſit Apollo,
Quoducetu vates,quem fequoripſeducem .
AD RAIMVNDVM PIYM
FICHARDVM IC.
loan.F.
IVI
T
i
Vivitenim
ennis, lauw& meritorum fama per.
Viuit adhuctali dignapropagopatre:
Quapatriæ exiſtens hæres virtutis &artis,
Ei virtuteparicreſcit,& artepari.
148 HE NR. POR SII

DE INSIGNIBVS ÆGIDII
GATTERMAIR , CÆ . CONSIL.
& quæſtoris militaris.
VID patulo ore fibi,quid vult diademate
QUID CASSIS
is?nempeestNobilitatis honos.
Inſign
Ternaquid areolis ROSA vultdepictaduabus?
Virtutispræfertfloſculusillenotam .
Namque velutfuauem latè roſaſpirat odorem ,
Mobilior reliquisfloribusipſafimul
Sicvirtutis odor prerebusamabilis ipſe thonos.
Estreliquis, dignusquem ſimul ambi
DirectegTRABESquidfignant?Peltorevirtut
Conftanti, baſiſtatſolidag ſuper.
Necrapidosfubit ipſa rogos, aut fluminemerſa
Lethæo, obſcurærepere nouithumi:
Sed vibrata ſuisterra fublimiorALIS
Extat, & hoccælum remige nixapetit.
AD INSIGNIA CHRISTO
PHORI RAVHENPER
geri. 1

præſentant hæcnobilitatishonorë,
AIRmAre
Armameis quondam geſtadecenter auis.
Occupat aurato clypeum cum torqueMoloſſus,
Fidushero, infeftus furibus,hoftisapris.
HIERO
 EPIGRAM. LIB. II. 1.4.9
HIERONYMO ARCONA.
TO POETA .

NVPER vbiCymthi ſuperatoculmineterrā

Et cunas Phæbicontuiturus eram :
Deſertam Delon,deſertaſ culminaCynthi
1 Miror,&vbertim marmorafirata ſolo.
Heccineterratibi natalem prabuitortum ?
Heccineplenatuo numine,Phæbe,fuit?
Hicpopulisolim proferreoraclafolebas,
Cumý ſorore leueshicagitareferas:
Quis te,quiscomiteshac Muſas ſede fugauit?
Quisferusæquauittecta ſacrata ſolos
Hacepluraqueror:dubio cùm prodita abore
Auribusexcipitur voxinopina meis:
Pythonen hicquédam prægrādicorpore monſtris
Confecit iaculisvictor Apollofuis.
Barbarushuncrurſum ,niltela moratus &artë,
Eiecit Pythonhac regioneprocul.
Heufuge Pythonem tetrum fugebarbararegna,
EstalioPhæbus,quemſequere,ipfe loco.
Territus extemplo,quiſquis fuitille,loquentem
Defero,&ancipitemperinga prendoviam .
Illerefert Phæbi
ſedes comitesg poëtas,
Quosfueritcunctoslongareferremora.
Cuiuseratnomen , cuiusmihicognita Muſa,
1
Arconate, tuimentio facta ſubit.
Quodvariāte lyramPhæbeam pectineverfans,
кій
150 HENR. PORSIT ,
Non minimum mereas Vatis haberelocum .
Praftaagètedignum vatis tituioglocoga
Ingenium cuidat Cypris, Apollo lyram .
VIRTVS VEL IN HOSTE
PROBANDA .

L AvdEſuanunquam
hoftis
virtuspriuanda:fed
Sivirtutevalet,laus & inhoftevalet.
IACOBO CRITONIO
Scoro, & c.
tuiprimoviſaest mihifabula:famano
AmAtA ui
FAM Certa fidesftabilit.
Scis quidagam ?ſtupeo,fixiğin dotibushærent
Mens oculiſ tuis.
Etquis non ftupeat,fisniliscùm nemo repertus
Vix hominum fuerit?
Ergo autnumen habes,humano corporetectum ,
Aut tu numen eris.

IEREMIÆ SENGIO PA
TAVIO ABEYNTI. S.

VIxbene amicitiafacimus primordianoftras

Cùm ,Salueatque Vale, dicisamicemihi.
Dixero:Siſte gradum ,tempusnos iungatamicos
Longius, at tem ; uste vocatindetuum .
Ergo
 EPIGRAM. LIB . II. ISI
Ergo iterum falsemihiSengi,iterumývaleto,
Diex Deus vitafit tibi, duxývie.
HIERONYMO ARCONATO
Vodladi Idaliofisarcu natus:ab illo
Quo Non inconueniens ominenomen habes.
Teſtimulans arcunatus Cytherëidos, arcus
Arconatedocet commemorarefieos.
IN MVRATHEM EPIME
THE A.
AD
NICOLAVM REVSNER VM IC .
& Com.pal.
FAMA data cladisTurcisinPannoneterra
Murathibilem mouerat antègrauem :
Cùm capere armafuisindicit, &imperat arma,
Deſignatý duces,ſpirat de oreminas.
Moxvbirem vires frasmetitur, &hoftem
Neclinepræfidiis,necfinecorde videt:
Et bilemementem mutans Epimethëus, iſto
Stultitiam factoprodidit ipſe palàm .
DE BASSA BVDENSI
ABROGATO .
AD
HARTMANNVM WOLFIVM ,
auunculum fuum .
PRÆficit Imperiörebus Sultanus &armis
Chriſtiadum fobolem :
K ry
1522 H EN R. PORSI I
Fratribus vt nofmet noftrisoppugnet, &orbem
Milite tentet eo .
Raròconſilis,bellisvelhonoribus ipſos
Turcigenas adhibet.
Hincrarum B, affamgenitumpropagine Turch,
Hunc tenuifſe locum .
Baffatamentantodeiectusmunere, baſſum
Nunctenetiſtelocum .
ADVLTERIVM PVNITVM IN
QUODAM CZAVSCH ET VXORE
iudicis cuiuſdam .
AD

NICOLAVM ENGELHARTVM .

AVLICvsalterius lectutemerabatadulter,
Etres indiciisilla retecta fuit,
Ellecoercendum facinus,pænag
piandum
Lex ait: & capitispænaftatuta fuit.
Gratianon illum , non interceßio crebra,
Non illamprecium ,nec ſuaforma iuuat.
Supplicio ſed furca virum ſuffocat acerbo,
Illalittoreogurgitemerſa perit.
MERETRIX CASTIGATA.
RTAperillicitū Venerispatrabatamorč,
FVRT calabat fæmina
Necſua furta fatis.
Hancbouisinuectam tergo caudamötenentem
Mandarat iudex vrbis obire vias.
Yta
11 EPIGRAM . LIB. II. 153
Vtgerat illagrauismembris, & corporeobelo,
Bos tergoinſuetum ferrerefiftitonus.
Bubalusing locum fcorto ſupponitur ingens:
Sicriſuscunétis, & pudor intrateques.
GRÆCVS PÆDICO.

INpuerum (fcelus hei prapofterafortèlibido

Impulerai Græcumrelligione,virum .
Prenditur:& fquo nimalitperderevitam
Supplicio,hortanturmutetvt ipfe fidem .
Fit Turcus,turpisý cutem præftringeremembru
( Eſſereuellendum neſciusinde)ſinit.
Moxquapeccarat, mutilatur partepudenda:
Igrepetasfpurcum pedico purcenefas.
MATRIMONIVM TV Ra
CORVM .

AD

BALTHASAREM AB HERDEN , M. Dº

VXORES quotcung-lubetlex diucereTurcis

Permittit:legem tu Mahomete dabas,
Nontamen hanchodie,ceu vulgòcreditur,ipfo
obferuant Turci,quam ratioipſafugit.
Vnaſedeligitur,licètoreincognitaponſo,
Subvelogequitanshuncſolet ipſa ſequi.
Hanc &amare decet ſolam ,vetitusý virorvest
Inferuas(prægnans niforet vxor)amor:
154 HENR. POR SII

Quem fideprendit(ceufuntdiuortia crebra)

Tuncimpunèviri deſerit ipſatorum ..
Detot pellicibusſola qua coniugegaudet
Caſar:athunclibito quis voletignefrui?
IN NATALEM FRANCISCI
HIPPOLYTI HILDENSHEIM ,
M.Doctoris & P.L.

V Æ , Fräciſce,tibi natalem contulit ortum

QV
Sacra dies Phæbo ešt Pieridumg choro.
SacrafimulVeneri,tibiſacracaducifer Herme
Praſentum charitum conſcia & illa dies.
HacMuſas:Puerhic Parnaſimontisalumnus,
Nempehicnoſtererit: concinuiſſe ferunt.
Hac Phæbus: puero venam afpirauitamænam ,
Artepotens medicatuquoque(dixit)eris.
SedVenus: Hicveſterlicèt est,cantabitamores,
Spirabuntg ſalesipfiusoratamen .
Contulit hincHermes felici
ſidere acumen ,
Aptauitg lyræfuauia plectramanu .
Atterna charitesfoueruntvberenatum
facili detinuerefinu.
Molliter,ac 1

Ergofacram celebratediem Muſağ Venusj,

Tug Hermes & Charites, tuquoque Phaebe
pater.
Hæc tibilatadies redeat, Franciſce,fubinde,
Hacfamam ºtitulosaugeatvſquetuos.
AD
 EPIGRAM. LIB . I 1. 155
AD MATTHÆVM STVFF , IC .
ET BARBARAM VNGEL
teriam Sponſos.
BASIVM NUPTIALE .

QVitad as adeunt nouas vocati,

Illi dona ferunt,& vfitata
Pro veftrithalamiſalutevota.
Prodonisego nunc vfitatis
Votisdedico Bafiumiugale,
Quod vos perpetuafide,quod areto
lungat fædere,nutriatý amorem .
Nam fibafiolis torusſerenis
Certabit,torushicerit beatus,
Et concors, placidaýletus aura.
Hinccùm fortèmalum (quodabfit) vrgeta
Id coniux fuperatferendo vterque,
Alterý alterius leuatdolorem .
Sed dicis:MihiBafium quid offers
Vltrobaliaqui dedidaboga
Atqua Bafia fola tudedifti,
Hecrurſum capias refufaabilla,
Quæ fola esttibicauffabafiorum .
Ergobafiolis ſubindelatis,
Pulcris, dulciculis, venuftulisg
Sponfi ludite:ficýbafiorum
Luſusblandiculosferat puellos,
Idem blandiculas ferat puella .
 HENR . PORSII

TRI P V DIA
AD

NICOLAVM ENGELHARTVM .

Mºsſaltare virisnon est,ſoleg puelle

Excluſis maribustaleſequunturopus. 1
Siucetenim teda,ſeucircumciſiofeſtum
Efficit,hunc ludum gensmuliebris habet.
Tuncimatalterniscanere acfaltarepuellas,
Ad faltusý manuplaudere vtraquefimul.
Hiludiipſarum, hacipfis propè gaudia fola,
Cæteranendo domi tempora pigra trahunt.
Occlufusýillisparte estproſpectusab omni,
Requàmaresvideant,hos &amorepetant.
MANCIPIA CHRISTIANA.
RA quidem captis estfors,duriĝlabores
Et vendi miſeraconditione,folent:
DVR
Attamen & victu fatis& curanturamicłu,
Acraropedibusvinculaduragerunt.
e
Quin &ſeruiticompleto temporfidi,
4 Libertatis y premiafæpe ferunt.
INSIGNA TVRCORVM .
AD
DAVIDEM LVCANVM IC . CONSI
liariumIlluftriffimi Ludouici Halliæ
Landgrauij.
imag
NVllvs inibus locuseftinTurcidpon
சம் ,
epi
 EPIGRAM . LIB. II. 157
Non arsProtogenis ,nectua, Zeuxi,valet.
Vllanec vſurpant inſignia: Cuſamoneta
Cudentistantùmnomina Regis habet.
Cornua vexillis autturribusadditacelſis,
NoneafuntLuna, pleraque flexaretro.
Nec fceptrum ,faſcéfvegerit
diademaſ Caſar,
Harpusvtillorumestduraſ clauäloco.
M V SIC A.
A D

FRANCISCVM BILLER
bachum.

ORPHEA Thrčiciematres laceraffeferütur,

Tangere quidocta nouerat arteLyram .
Artis adhuc damnum fimulautorisſ canentis ,
Nomodoapud Thracas,fed velvbig,manet.
More ſuperbaquidem celebratur Muſica gentis:
Dic, nobisiſthæc qua rationefonet?
Alpera,diſſona, dura,ſtrepens,incondita,acuta
Vocecanant Fauniconuenientemagis.
SECTA MAHOMETICA IN
TER TURCOS ET PERSA S.
AD

IOANNEM S AMBV CVM, F.

1

SANcTorvm
tanta,
ob numerum creuitdiffenfio
158 HENR. POR SII

VtraqueMahmetumgens licèt.ifta colat.

Vnusapud Turcas interpres fanctus habetur,
Huicalios addit Perſicaſecta duos.
Hincodiaexiſtuntvtriufque aſperrima gentis
BellaglonginquoferuidaMartevigent.
REVERENTIA TVRCORVM .
A D
RAIMVNDVM WEISS TOBIÆ F.

VoD nos nudatocapite,illicorporepraſ tăt

QV , nte, labris.
fro
Inflexo, & -tactisspectore
laua confiftit honos, equitanteſ dextrum
Rege foletfummuscingereBaffalatus.
TURCI INERMES AMB V
LANT.

n
NoON harpes geftantvrbis per compita Turci
Pompa niſicelebriscùm peragěda venit.
Hinc neque ſeditio,neg rixa,aut iurgia furgunt,
Raraquoqueexiſtunt furta necesõ virúm .
FINI S.
 152

HE
Η Ε NRI CI
C I
PORSII IC . POETA .
AD
NOBILEM AMPLISSIMVM
ET CLARISSIMVM DN.SIGISMVN
dum ab Oed IC. Sac. Cæſ. Maieftatis
Conſiliarium & Cancell. in excello
Regimine inferioris Auſtriæ , nec
non Viennenſis Archigymna
ſij Superintendentem
Cæſareum .

MNEfub auſpicio fufceptum na

minis almi
0 Succeſſum fortitur opus finemá
fecundum .
Haudnoua resiſthæc,fideinec proprianoftra
Inpartesoperum diuinum expoſcere numen:
Sacraſed antiquishabita, ac vulgatapoëtis,
Numinis expertes veriqui numina cæptis
Diuerſis diuerſa dabantprecibusý, colebant,
RurisopusſcriptureMaro Cereremng Deosý.
CapripedesNymphasgvocas: doctureFalerni
Prouentum , patrem ,Lenaum : oleave,Mineruš,
160 HENR. PORSIÍ

poſcis,
Arma canēsMuſasantPhæbīin carmina
Neſciusheiquosipfe Deos,quanumina poſčas.
Elogiumdicturus egoftudiumjPoëte,
Phæbe poëtarum paterolim credite, num te,
In mea vota vocem ? num te facundaMinerua ?
Autvos, Aonides, Parnaßimontis alumnas?
Nec mihi Phæbe dabis veros in carmina neruos,
NecPallasMuſave,hauda:umina,nominatătă,
Artis fiftitiaemvirtutisimaginepicta.
Tumihi Chriſte Deus, vaſti Deus arbiter orbis,
Cuius non fruſtracolitur venerabilenumen ,
ſuffice vires,
ades, dextrasmihi
Imploratus
Numineſubueniasjętuo, linguamýgubernes.
grata canam :ſinetenil noſtra ſaporis
Te duce
Nilartis fructífvedabuntmalè carminanata.
Iam vos compello clarißimalumina noftri
Gymnaſiiganlæg;decusquos ſtemmatisornat,
Confilium ,virtus,doctrinaſtollitad aſtra:
Et vos,ô Iuuenes, Mufarum facracolentes:
Dumloquor,actenuidepingo colorePočtam
Haudduraspræbereaures,animisſfauete.
Quodfatisamplaforētartispreconianoſtra,
Et vulgata quidé: minùs hæcplacitura verebar,
Materiamj magisraram tractare ſubibat.
(Nămagerara placēt)Sed quasamplectimur ar
Quislasıdare veter?cūnc laudata ſatvnquā(tes,
Noftrafit,elogiis extolli dignaperamplis.
Atg eacum
е tetricis(velut optimaquæg)cauillis
obuia
 POETA. 181
obuia fit,necpanca rudisludibriavulgi,
(Heiquoque doctorum )forteexperiatur iniqua:
Vindicibus tutanda viris,atqueintegra honori
ſuoest,acdignaſede locanda.
Reſtituenda
Quitamenhocpraſtare velit,palmamg,cauillis
Erepta referat(resestonerofior)artis:
Non egofum ,nontantamihi fiduciaJurgit,
Sattantaspartesnoſtropro Martetueri.
Nominequidignisveniattitulog Poëta,
Dicendum primo. Quimetus acumine prompto
Admirandamouent, altè rimantur, & arte
Condita depromunt;imitantur geſtagerive
Apta,peraftrictos numeros phraſeső,decentes,
Hosvatumdignos cenſemusnominehabendos.
Vtghæcinverisconcurrant cuncta poëtis,
Natura valeant,valeantfimularteneceſſeest.
Nam quãuis natura aliasmultùm adiuuet artes,
Sepiusexcellens, ipſa potentiorarte:
Sictamenin reliquis valet,ipfam vtdemerepof
Solağlaudatosars edatſæpe labores. ( lis,
ExemploſitRhetor. Habesquidoteloquendi
Pollet,at artecaret : non huncmanantia verba
Deſtituunt,fonusille ſedest finementecaducus.
Rurſus habes quélingua premit,cui donanegats
Eloquijfuerint, verùmars accedit Grfus,
Atqueemendandi defe&tusſedula cura,
Arsutnaturamvincatlaudemgreportet.
QuemnomenvelfamalatetDemofthenis,olim
 HENR. POR SIT

Principiseloquio,qui littora ſola frequentans,

Acclamansý marisfluctus,vocemgfatigans,
( Nánec eratpromptalingua, necvocevenufta)
Correxit vocem ,viciumg id propulitvfu.
Scilicet Orator bonus is,cui gratia linguaest,
Orator meliorfundipræceptacapeffens,
Optimus Orator qui iungere nouit vtrunque.
.

Hic fecusest:necenim bonus ille poëta vocatur,

Cui natura ſubest,arsdeficit:artevicißim
Imbutus, metriġtenens examenacutum ,
Hunclicèt haudpriuem titulo locoś poëta,
Gratatamēminùs isgeniofine carmina pangch
vſque adeò alteriusnexusamatalteraamicos,
Alternumgcolunt fædusparilemg tenorem .
Quodývel inprimis naturarequiritur,inde
Cæleftem veteresipſis tribuere furorem
Vatibus, acfacrodixeruntimpeteferri:
3

QuofineDemocritus magnos haudeffe poëtas

Afferit,hocdictumpariter Ciceroneprobante.
Iamcùm materiesnon omnisidoneametris,
Hólnepoëtarum numeroſtatuamushabendos,
Argumentaleguntqui non genuina,ligantg
Appoſitisnumeris, necnonplacuiffemerentur ?
Ceurerum Empedocles,folersý Lucretiusolim
Naturam ſcripſeremetris:morumg Theognis,
Siderum Aratusopus,multighac claſſelocanda
Quosabſqueinuidiado dicipofepoëtas,
poëtarum numeris vtuntur:at
Namque ipfa
Ambi
 POETA . 163
Ambiguumnomērerum argumêta relinquunt
Veraquidem resest, in quauisarteperitum
Autmodicè vatem verfatum iure requiri.
Noillum Sophielateat doctrinaperample,
Nonillum hiftoriæ.figmentaś propriavatum:
Quod fialiquafueritmedicina exparte,vel ab
Guſtata leges,tantòpræftantior extat. (me
Ateita cum reliquiscommu nitat artibusipſa,
g
Non habet in quacun , tocum tamen artepoeſis.
Seddicas: Vbínam vates inueneris illos
Omnibresinſtructosiſtis quæin vaterequiris?
Artisideamihidicta est, & idea poët&.
Necdeſunttales,fifortè exempla petantur.
Non huc accerfo veteres,quorum inclyta fama,
Scriptağfubfiftunt laudata: ad noftra recurro
Tempora, multorü quippe ipſa veracia vatum ,
( Sivates &non fatuiplerique vocandi)
Suntquoquefunt hodie, qui vatum iura tuětur,
Quiý operaantiquisfeliciter æmula condunt,
Atquehiquàm priſci no laudeminore vehendi,
Hocgmagis,quod
lingua illisvernaculaverba
*Suppeditat,noftris longo diſcenda labore.
Sediãquãta cohors,ſed quätacateruavicißim ,
Quospruritus agit ſcribendi,inuitacogunt
Quimetra,protrudătý foras,medicağvědunt,
Eyijtisiuxtà vatum ſibinomina quarunt?
Noegovos iă ſtringo(abfitmihifumeretātum )
Quosmelior landatdoctrinag, mensý,neciſts
L
364 "HENR . POR SIT

Immatura rapit
famalaudisýcupido.
Veſtramežcontra,vtreor, haud fentētia ftabit.
Dicite enimquaſo: Cúrnammalènoſtrapoëſis
:

Audit?quis caufam contemptuspræbetiniqui?

Nónnehi,venalem extrudant quitarpiter artë,
Proſtituuntg ſacram peruerſomorepoeſin ,
Exoſamýſimul faciuntipſamýfuosg.
Aparcamuseammeretricem reddere,&ifto
Deformare modo,probrisý exponere vulgi,
Priſtina cuipotiùslausešt reddenda,decusg
Sedquorfum hæc? Ergóne alios fupra efferor
Sic mihicoplaceo?ſic mefacio ipſepoètam ? (ipſe?
Nequaquam. Demeſed fasmododicerepauca.
Necnatura mihivimcarminisindiditvllam ,
Necftadium curæ fuit hocpuerilibusannis,
Addicto Sophie,ſtudium huc omne ferenti.
Sacra ſedincipienselementacapeſſerelegum ,
Ceudiuerticulum affueuiviridariaadire
Lata poëtarum ,megoblectareperiſta,
Carpereſelectosflores&odoreiunari:
Moxhorti fiericultorem artisýplacebat,
Sicgmanum admoui,necopusconaminaprimu
Segnefequebatur,fenfimgexercitusvſu
Verſiculospepigi:quosvtcenſura benigna
Excepit, ficilla fuitcalcarisadinftar.
Hincquodcunquemeis largituropiniodextra
Verſibus,authorum fiquid fortaſſeprobatur:
Omnevoluptati acceptū,que meimpulit, omne
Iuxtà
 PO E T. A. 165
Iuxtàexercitiorefero,cùmceteradeſint.
Nuncaliquis titulum affectatum fortè poët&
obiiciatmihi ,cùm minimum confecter eorum ,
Preģferam, dignoquædixiin vaterequiri:
oſi dignuseram :iam faltem cultorhaberi
Ipſepoëtarum contentus, &affeclapromptu .
Etnon estquodegocenfuræ accuſer inique,
Quimultosindignè èvatum clafferelegem .
Dictavelimdextrèrecipi. Namprimalocare
Fundamentaartis, greſſumg intenderevelles
Ešaliud: rurſumý, aliud fubfiftereprimo
Limine, quodžrude est carmē, vocitare poëma,
Infuperinfignem titulum captare poëtæ.
Fertepoëtaftricenfuram hancæquiùs,autor
Cuiusegononſum ,cui mefubmittolubenter.
Nuncartem laudare iunat ſtudiumg poëta.
Credita quod diuina fuit,quod facra poèis,
Iunctaquodoraclis,quòdé antiquiſſima,nilhic
Comemorarerefert. Primàm hinc immenſava
Artib.exaliisqua maior nullaredūdat, (luptasy.
Necminor vtilitas vităpromanatin omnem .
Illavelest animi,velcorporis:alteravera
Acdignaingenuo:magis alteraſerua.Voluptas
Carparishicnon est ſperanda.Faceßitemolles
Phæaces, Sybaritæ acluxudifflua turba:
Hic animimeliorpaftus requiesg paratur,
Cuirigidis curispreſſoautgrauioramouenti,
Ceu ftudia apparentmage feriacætera, quanam
Liy
166 HENR . POR311

Commodiormedicina ?cibus quisfuauiorilla

Curarum certaac lepida domitrice poëji?
Cuipariter tanti regesinhiare ducesga
Totīviri egregyſoliti.gentes fuere
Barbarica non hac alienæ prorſusabarte.
Hæc eadem verò cùm fitvelut alteraquadam
Philoſophia, hominü quoduis genuseruditaptè,
Accultum vita communispingithoneftum,
Non tetricaratione, omnes quæ penèputatur
Concomitariartes, ſeddelectantecitrag
Fel & amaritiemmentes fubeuntelibenter.
Quodmagisvtclarumfiat,fumamusHomeria
Nónne velex uno multum virtutis Homero
Doctrineſ&confilijpetiere vetufti?
Nónne voluptatem & nobishæcipſapetenda.
Quam vitæ partem nonattigit ille poëta?
Quam non crudiitmemorāda exempla figurās
Conſtat Odyſſeam vitæ ſpeculumgvocari
Exemplarý,probum ,varios quoddetegit actus,
Et quoquidýmodo deceat fieriveminúsve
Inſtruit. Iliademmagnoveneratushonore
Fertur Alexander,qualem verſarefolebat,
Atqueetiamin caftris capiti ſupponerenoctu
Cūgladio:ratus armaſimulpro corporehabenda
Proganimo,cuiuscibus est ſapientia,&ipſam
Apatre(năSophiæpater estquog,dictus Home
Pramendă. Iliadē ſed &afferuauit in arca,(rus)
Quamgemmis aurog inſignem ceperat amplýs.
Darü
1
 POE T A. 167
DarijèGazis, iſtumýdicauit ad vfum .
HuiusAriſtotelesvt erat formator,eidem
finelibros autfructulegeritiſtos,
Quónam
Euentusdocuitregisgluſtriafalta.
Huncquoque RomanipuerisGrecig poëtam ,
legendum
Propoſuere fuisfolum ante omnesg
Quin ipſiaßiduèpatrestriuere,faceta
Colloquiaex ipſojimulinſtituere,iocos
frequenter
Hauſérunt,necnon conſultauere
De bello,de pace,aliisrebus agendis.
Hecg poëtarum deprincipedičtareferri
Nonminùsadreliquosſimiliratione merentur.
Namqueepici regável publicamunerahabentă
Erudiunt, velut - Tragici,percarmina vitank
Priuatamýdomum depingitComicus:actus
Communis vitæLyricusdifformiter effert.
Quãtapoetarumodolaus,quod fummapipſos
Gloria,ſummushonos, aternag famaparatur?
Dum cantant heroas, & horum illuftria falta
Commendant libris lato volitantibus orbe:
Muſa Deosadeo,fifasita dicere,fecit.
Quis Laërtiaden ,quis fortem nofſet Achillema
diacesquisnoſſet, &Hectorisinclytafacta,
Pieris altifoniſiconticuiſetHomeri?
Famatue Aenea fortunæobſcurioreffet,
Hanc niſidiuinicantafſet Mufa Maronis. (dame
laquantüest,gadhancnaturainuitataman
Artem ?nec talisnihili estfacienda voluptasi
I ny
168 HL NR . POR SI I
Quæ fuit,autquænameftmodogenstambarban
ra, tamg (nit
Indomita autinculta, nihilquam Muſica, quam
Ipſapoëſis (habetalternum hac utrag,amorem )
Afficiat,gratogi trahatfera pectoralenſu?
Qudnă aliud
traxiſſehomines,traxifë ferasſe
Orphea Thrëicium,ſyluas ,& fluminacantu ?
8

Quàm doctoeloquiodoctogpoëmate poffe

Non homines tantùm ,fed velmitefcereſaxa?
Præcipuèfacrosolim coluerepoëtas.
Graiugena , &morem mox gensRomanafecuta.
Grecia tota quidemper &oppidaperg plateas
Carmine perſonuit,vatung ſacrauithonorem :
(Heią diſsimilis veterinunc Gracia,quàm nunc
Barbara, neclinguæretinēs monimētanecartis)
Sedclare,genitrix&cuſtosartium ,Athene
Inprimis tenuerefacram & fouerepoëſin:
Conflua vbi populo ftrepueretheatrafrequenti,
Principibusg viris,necnon ſapientibus,omnes
Quosſtudiumallexitmirusg poëſeosardor.
Rhapſodiģpalàm præclara poëmataHomeri,
Decreto Hipparchi,folennimorecanebant.
Nec minùsadmiratafuitquondam Itala tellus
Scriptapoëtarum , quales tulit ipla frequentes,
Ceucuruis.notum , nequeresexemplarequirit.
Hincaliæ ampleétigentes & amare poejin
(Ipſa licètfubMartediu caliginedenſa
obruta conticuit,fatum & communeſubiuit
Cuma 1
 POETA. 169
Comreliquis,quarūiacuitdecus artibus equè)
Cæperunt,fenfimý ſacramanſueſcere abarte..
Huic deincepsregesipſi ſtuduere,locoge
Illuftrigeniti,aut claros fouerepoëtas
Mecænas Thufcisèregibus ortus eandem
Excoluit,vatum dignusfubclaffereponi.
TuquoqueDruſiadenon es Germanice Múſas.
Dedignatus,opus necfimplex ipſedediſti.
EuripidesTragicusfolam tibicarusobartem
Archeläëfuit ,cuimuneratantatulifti:
HuncgSyracuſijpropter certaminecaptos
Reftituerefuis,haud paruum munus,Athenis.
Stefichoro extruxittêplum ac decreuit honores.
Diuinos Phalaris, qualemoderatantè, tyranus.
Cujcomesin caftrisfuerasgratiſsimusEnni,
Tefibi contiguum tumulari Scipio iußit.
Patria Mæonij vatis dubia extitit vrbes,
Quem fibifepteneciuem aßignaffeferuntur,
Smyrna, Chius, Colophon,Salamin,Rhodos,Ar
gos,Athena
Marius Archiam , quamuisalienioriſtis
Aftudiis,facili tamen est amplexusamore,
Facta putans digna canturum Cimbricalände.
Cùm magnusThebas Macedofpoliaret,& igns
Vaftaret,iußit tectis auertere flammam
Pindare claretuis: Hieroni idemtyranno
Gratuseras, tecumgaljcum laudepoëta.
At quanto Auguſtus tractauit honore Maranē,
170 HENR . PORSII
Cuiusab interitu,quod iufferatipſecremari
Autor,opus tantum feruauit:cuiusobire ,
Natalem est ſolitusfeftiuomorequotannis:
Cui populus velutAuguſtoaffurrexeratipſ.
Hicidem Gallum admagnos euexithonores,
Præfectum ftatuenshuncmilitibusýtrikunum
Iple fuo Arcadiusftatuampoſuiffepoëta
Dicitur. Ampla tuoLyricò donaria Baffo
Veſpaſiane dabas. Statium fulgentecorona
Domitianeornas.Terte tribuente poëta
Syllius accepit faſces,tanto auctus honore.
Qui librum ſcripſitdepiſcibusilletotauri
Accepit nummos,quoterantexordineverſus
Denique barbaricam gentem producoGetarum ,
Qui tibi, Nafo, obituclaudenti in partibusiftis ;
Septenneexilium ,folenniaiuſtapararunt,
Magnificumg Tomis ultroſtruxereſepulcri ..
Sictotiampopuli, tot regna,totampla Lycea
Subſpaciis Europatuis,artemýfuosg
Agnoſcunt,venerantur,& ipſaferaciavatum.
Quidloquor?An majorſeqturreuerētiavates?
Maior honos?anmaior,eoscontemptus & artz
Probrageſectantur?ſedcertèa perrimaprobra,
Necnoua, téporibus fed &hæcialtatavetuſtis.
Nüc qualis ſtudium grauataccufatio noftrum ,
Etquibushæc eadem ſubnititurargumentis,
Cognoſcamus. Aitnoftræaduerfariusartis:
Nónngtatelogiis iam ſcilicet auctapoëſissa
Impia
 PORTA 171
Impietatefcatet?mores corrumpithoneſtos?
Nónnemalè obtrectat, mendacia vanağ, texit?
Primüetenim quótnăconfinguntnumina,qua
Ludicra,luxuriofa,proterua, obſcænapoete?
Iupiter hei quotiesipſis estfactusadulter?
Iunonigſua vxoripariter forori
Succenfet,litemýmouet: mouetillamarito,
Hunci ipſum fällitceſtu Cythereidosvſa.
Mutaaalunt adia, fæday libidine Drui
Vruntur.Marsipſeacie Cyprisý recedunt
Saucij, &ipforum Phæbusmanifeftat amores,
Vulcanusvinclisinnećtit,eosg videndos
Ridendosg,palàmDiis exhibet:Vtý referti
Figmentis vatum funtlibri, ita vellevidentur,
Autnon eſſe Deos,autdebilenumen eorum .
Quæfummaimpietas, nulla & rationeferenda
Vt quævirtute excludit,peſfundathoneftos (est,
Etmores & facta,animumg erroribusimplet,
Inſtillat vicia, atqueinuoluit cladibusvrbes.
Egregium verò in Tragicisacnobiledictum ,
Quo regescunctispræferretyrannida rebus
Audimus. Sed quídnăaliud Comædiatractat,
Quă feruorī aſtum, iuuenum petulantiafacta,
Stultitiamg fenum ,& fexusmuliebrisamores?
lam quódnamestſtudiūſtudio mëdaciusifto?
Vt nugasadimensnihil artipenè relinquas.
Autquódnägenus estgenereobtrectantius iſto?
Quod carpitý bonos, tollitg ſubætheraprauos .
 HENR. POR SII

Quisvitam innocuă atg,omnivirtutenitětens

Socratis ignorat? quis famam & faéta Periclis?
Attamen hos probris certarütſtringereacerbia
Eupolis& Cratinus, Ariſtophanesá poëta.
1
Süt certègrauia hæc,necprorfuscriminafalfag.
Autores graues,quos talisopinio'cepit.
Pracunctis Plata
fit, qui defelicebonaga
Verba politia faciensexterminat ipfos,
Duosforepernicies vrbis peſtesg putabat.
Acceduntfexcentialij, clamantgprofana,
Sirenumvt cantus,fugienda poëmatacuimus.
Indepoëtarum vitam infectantur,eosg
Laſciuosturpesó vocant, proprieg bibaces:
Ennius vtpotusdicendaacceßit ad arma,
Wecbena Flaccus aquæ potorum carminacēſeta
Et certamusadhucin cælum ferrepoëtas?
Ipfarumgartem tantis extollere verbis?
Ne tamëhisnequæfa animosaduertite probris,
Quefivera forět,quidnidamnemus&artem
Etvates?verim meliorfententia conflet.
Impietatiseosquod dicunteſſe magiftrasy
Haudfatisoſtenſum est. DeDiismirandapoëta
Finxerunt & fædafimul fed'vtinde profani
Spretoresg ſacrireddamurnuminis,iftud
Haud feqtur.Necenimfcriptisvoluere,necillud
Effecerefuis: niſi quisfibi fponteprofano
Dogmate blanditusfamæ
captauerit auram .
Namtantùm ,mihicredite,abeft,voluiffepoëtas
Impie
 )
"POETA. 173
Impietate homines ſeducere, vtoptimacultus
Diuini fuerintconatiexempla docere,
Etvitæ normampræceptagtraderemorum .
Quidfibifeſtavolunt aliud? quid facra precesg }
Quid fceleratorum pænæſubDite luenda ?
Quidverot& implexivoxcrebra Ixionisifta
}
Diſcite iuſtitiam moniti,& no teninereDiuos ?
Eſto,quodinueniasſæpeimpiafacta,tyrannis
Sedtribui illafcias,autimprobitatenotatis:
Quostu,fifapies, non estimiterenecejſe,
Sed pænaminfpicias autfině,& criminavites.
Cumý nihil fidei ſitdictum obftarepoëſin,
Hincnecobeffebonis credendum moribusipſam .
Laſciuosnecenim fcurras turpesg probamus,
Verùm oculis remouere iubemus
& auribusillos.
Arguiturmendax:ea ſedmendaciacuiquam
Noxia quis dicat?quin delectare poetas
Ac prodeffefimul,möftratumpluribusantèest .
Ermaledicendiftudium comitatur eandem .
Sedtaxare malos, viciorum & prodereformas,
Nonconceſſa modo,ſedresest vtilisipſa.
CumývetusquofuisComediaftringeret, vſa
Libertate ſua,nechoneſtisparcere nofſet:
Tandem exploſafuit,rabidusý reprenfuslábris.
Sitamenhæc cenforleuiuſculaàixerit acet,
Perfibi ſatfactum :diſcatſecernereabufum
Acufum .Nam quædementiapropterabufum
Extirpareſimulvelle artem artisg;magiſtros

1
174 HENR . POR SII
Nónne bonasartesac rescomitaturabufus?
Quísnamartem , nijideſipiens, aquig, boniſ
Damnet, auaritiam propter velcrimen agētuna
Iniuftascauſas,quimiſcent fasýnefasýn
Candida mutantes atris,candentibusatra .
Quislaudet regem ſtolidarationeLycurgum
Perdentem vites, negens foretebria Thracum !
Multaquidem ebrietascaufaturcrimina, multa
Damna:ſed hanc vinclispænis coërceatequis,
Necprorſus vinimoderatumexterminet vfum
Quata malèfumptisveniütincómodaabarmis?
Perpetuòtaměhaudquiſquăinterdixerit arma.
Neclaudamus eos, quos inconceſſa libido
Carpendirectosſtimulatreprobosgprobandi:
Quin laudentlaudandadecet, culpădaſ culpět
obftatadhucnobismagnicenſuraPlatonis,
Et quorum fimilisfixa est ſententiamenti.
Qualem conſtituifuades,Platodocte,beata
Vrbepolitiam ,necerit,nec eaextititunquam ,
Sedqualem vacuis ſequimur folummodovotis. 1

Conſiliogtuolocus haudquiacediturvllus,
Ipfetua eiicies nequicquam ex vrbepoëtas.
Quodfitantuserasvatumg &carminishoftis,
Curvatum allegas &dicta?& lumina fcriptü
Inde tuisaddis?Curlaudas ipſepoëtas?
QuosSophieappellasalibipatres ,ducesge?
Ergotuo àplacitodiſcedimusabſquepiaclo.
Plurapoëtarum poterantencomiadici,
Neo
 POETA. 175
Necfucata quidem :poterat fpernentibusartem
ſtylo probrisøretortis.
Occurrigrauiore
Metameningenium, metempusdeficitifta
Facturum. Cumýhuic artiper veftra docende
Deſignatusego nuperſuffragia, adaula
Munia iam vocer,àMufisarcendusamænis:
Pro ſtationeiſta,quamedecoraftishoneftè,
OeDiggymnafi columen ,decor inclytusaula,
Vosg,penesquosestillamdecernere,grates
Accipiteingentes,quaslingua & pectore
promo,
Vosfaciliobſequio, acmerito culturus honore.
Quodfuperest,mecum facros ornate,fouete,
Sufpicite,obſeruate,manu verſatepoëtas:
Sic vosvtilitas,fic vos iucunda voluptas,
Sicclarumnomen, dignigJequentur honoras.
DIXI.

HENRICI PORSII IC
Poëmatum
FINI S.

i
 c

SITZ
 I
BIBL