Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 73

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

VẼ KỸ THUẬT CƠ KHÍ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP

• Các chi tiết máy được lắp nối


với nhau thành các bộ phận máy
là nhờ các mối ghép.
• Có hai loại mối ghép:
– Mối ghép tháo được: mối
ghép bằng ren, then, chốt…
– Mối ghép không tháo được:
mối hàn, dán, đinh tán …

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN
The picture can't be display ed.

A- Mối ghép bằng ren t A1


I- Đường xoắn ốc
t
1- Đường xoắn ốc trụ
* Sự hình thành đường xoắn ốc trụ M’1
– Đường xoắn đi từ M đến M’ :
A
gọi là 1 vòng xoắn
– Đoạn đường sinh MM’ : gọi là M1
bước xoắn M’
* Hình chiếu đường xoắn trụ: A’1
– Hình chiếu bằng của đường
xoắn ốc trụ là đường tròn trùng M

với đường tròn đáy trụ


A’
– Hình chiếu đứng của đường M2
xoắn ốc trụ là đường hình sin A2 ≡A’2

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

* Hướng xoắn t
t
– Hướng xoắn phải:
M quay ngược chiều kim đồng
hồ đồng thời tịnh tiến theo chiều
A A
đi lên.
– Hướng xoắn trái:
M quay thuận chiều kim đồng hồ
đồng thời chuyển động theo chiều
đi lên.
M M

A’ A’

Hướng xoắn phải Hướng xoắn trái

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN
S1
2- Đường xoắn ốc nón
S
* Sự hình thành đường xoắn ốc nón t
– Đường xoắn đi từ M đến M’ :
gọi là 1 vòng xoắn M’1

– Đoạn đường sinh MM’ : gọi là


bước xoắn M’ M1

* Hình chiếu đường xoắn nón O1 A1


– Hình chiếu bằng của đường xoắn ốc
là đường cong xoáy ốc Archimedes. O M
– Hình chiếu đứng của đường xoắn ốc S2 ≡O2
có dạng đồ thị của một giao động tắt dần M2
A
A2

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

II- Hình thành mặt ren t


* Sự hình thành bề mặt ren
- Khối ren hình thành do một
hình phẳng chuyển động theo
đường xoắn ốc sao cho mặt
phẳng của hình luôn chứa trục
của đường xoắn ốc.
- Hình phẳng chuyển động đó
gọi là profin của ren. C1
- Profin của ren có thể là tam C B1
giác cân, tam giác đều, hình B
vuông, hình thang, hình chữ A1
nhật… A

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

* Một số dạng profin của ren

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

* Ren ngoài (ren trên trục) và ren trong (lỗ ren)

d1 P
d

d: Đường kính ngoài


d1: Đường kính trong
P: Bước ren
Ren trong Ren ngoài

13 14
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

* Ren phải và ren trái


Tương ứng với hướng xoắn
phải và hướng xoắn trái ta có
ren phải và ren trái

Ren phải Ren trái

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

III – Vẽ quy ước


1- Vẽ quy ước ren
a) Vẽ quy ước ren thấy
– Trên hình chiếu song song với trục:
• Đường đỉnh ren vẽ bằng nét liền đậm bề rộng nét là s
• Đường chân ren vẽ bằng nét liền mảnh bề rộng nét s/2
• Đường giới hạn ren vẽ bằng nét liền đậm bề rộng s
– Trên hình chiếu vuông góc với trục:
• Vòng đỉnh ren vẽ bằng nét liền đậm bề rộng nét bằng s
• Vòng chân ren vẽ bằng nét liền mảnh s/2, vẽ ¾ vòng tròn, có thể đặt ở bất kỳ góc nào

Quy ước vẽ
ren trên trục

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

Quy ước vẽ ren lỗ

11
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

b)Vẽ quy ước ren khuất


– Đối với ren bị khuất đường đỉnh
ren và đường chân ren đều vẽ
bằng nét khuất bề rộng nét s/2.

Chú ý:
- Trên cả ren trong và ren ngoài, người ta thường vát mép nghiêng
45o để có thể tháo lắp dễ dàng.
- Trên hình chiếu vuông góc với trục không thể hiện vong tròn vát
mép
- Đường chân ren vẽ ra tận đường vát mép
19
20

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

c) Phần ren cạn dần


– Trên thân ren ngoài phần ren còn có
phần ren cạn dần do quá trình gia công
chi tiết ren
– Quy ước vẽ ren cạn dần (Hình vẽ )

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

d) Rãnh thoát dao


– Để khắc phục phần ren cạn dần
người ta dùng rãnh thoát dao.
Rãnh có thể sâu hơn chân ren hoặc
bằng chân ren.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

2- Vẽ quy ước lắp ren:


– Trục ren và lỗ ren phải có cùng profin và kích thước danh nghĩa:
+ Đối với ren trên trục, kích thước danh nghĩa là kích thước đường kính đỉnh ren
+ Đối với ren lỗ, kích thước danh nghĩa là kích thước đường kính chân ren
– Ưu tiên biểu diễn phần trục ren đã vặn vào lỗ ren.
– Đường đỉnh ren của ren trên trục trùng với đường chân ren của ren lỗ
– Đường chân ren của ren trên trục trùng với đường đỉnh ren của ren lỗ.
A
A-A

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

VI- Các chi tiết có ren


Các chi tiết có ren bao gồm bu lông, đai ốc, vít, vít cấy, các ống và phần nối ống…
1- Bu lông và đai ốc
a) Bu lông

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

b) Đai ốc

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

c) Mối ghép bu lông - đai ốc

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

Một trong 16 bộ bu lông đai ốc nặng 87,5 kg được sử dụng để xây dựng nhà
máy thủy điện 75000KW tại Grand Coulee Dam vào năm 1942

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

2- Vít cấy

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

Mối ghép vít cấy

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

3- Vít

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

B- Các mối ghép khác


Bao gồm: Mối ghép then, mối ghép chốt, mối hàn (Xem sách giáo khoa)

BÀI TẬP VỀ NHÀ : Bài tập 6 – VẼ QUY ƯỚC REN


Mỗi người làm 1 đề tự chọn . (Câu a, b)
Thể hiện trên giấy khổ A3, kẻ khung tên, khung bản
vẽ
Buổi sau nộp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A- MỐI GHÉP REN

V- Hướng dẫn làm bài tập vẽ mối ghép ren

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

I- Khái niệm về truyền động quay


Để truyền chuyển động quay giữa hai hoặc nhiều trục với nhau người ta
dùng các bộ truyền động.
* Các cơ cấu truyền động bao gồm:
- Bộ truyền động ma sát
- Bộ truyền động bánh răng
- Bộ truyền động bánh vít-trục vít
- Bộ truyền động đai
- Bộ truyền động xích
- Bộ truyền động vít-đai ốc

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Một cơ cấu truyền động bánh răng được thấy ở trong một thiết bị máy nông nghiệp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

… Và trong một công trình thủy lợi: Cống xả lũ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Bộ truyền động xích trong xe đạp…

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

1- Bộ truyền động ma sát

Truyền động giữa hai Truyền động giữa hai Truyền động giữa hai
trục song song trục cắt nhau trục chéo nhau

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG

Truyền động giữa hai trục song song –


Bộ truyền động bánh ma sát trụ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG

Truyền động giữa hai trục cắt nhau –


Bộ truyền động bánh ma sát côn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG

* Ưu nhược điểm của bộ truyền động ma sát


Ưu điểm: Chế tạo đơn giản
Nhược điểm: Hiệu quả truyền lực kém, tốc độ không ổn định

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

2- Bộ truyền động bánh răng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Truyền động giữa hai trục song song-


Bộ truyền động bánh răng trụ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG

Truyền động giữa hai truc cắt nhau –


Bộ truyền động bánh răng côn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG

Truyền động giữa hai trục chéo


nhau- Bộ truyền động trục vít- bánh vít

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Bộ truyền động bánh răng – thanh răng


dùng để chuyển truyển động quay thành
chuyển động tịnh tiến

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

III- Cấu tạo bánh răng trụ


Bánh răng trụ là bánh răng mà răng của nó được cấu tạo trên bề mặt trụ
1- Các thông số bánh răng
da: Đường kính vòng đỉnh răng
df: Đường kính vòng chân răng
d : Đường kính vòng chia
do: Đường kính vòng tròn cơ sở
h: Chiều cao răng h=ha+hf
ha: Chiều cao đầu răng
hf: Chiều cao chân răng
P: Bước răng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

* Profin của răng (Biên dạng răng)

Vòng tròn cơ sở
Đường thân khai vòng tròn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

*Tỷ số truyền động : i= n2/n1 = Z1 /Z2


• n1, Z1: Số vòng quay /phút và số răng trên bánh răng chủ động
• n2, Z2: Số vòng quay /phút và số răng trên bánh răng bị động
i>1 : truyền động tăng tốc
i<1 : truyền động giảm tốc
i=1 : truyền động đẳng tốc
* Modul bánh răng m
• Chu vi vòng tròn chia d = (P/P)Z
• Đặt m = P/P
• m được tiêu chuẩn hóa
• ha=1m, hf=1,25m
• Vòng chia: d=mZ
• Vòng đỉnh da=m(Z+2)
• Vòng chân df= m(Z-2,5)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG

2- Vẽ quy ước bánh răng trụ


a) Vẽ quy ước một bánh răng trụ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

b) Vẽ một cặp bánh răng trụ ăn khớp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH
RĂNG
IV- Mối ghép then
1- Nguyên lý lắp then

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

IV- Mối ghép then


2- Vẽ quy ước then

Vẽ quy ước then


Vẽ quy ước then bằng
bán nguyệt

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Bài tập về nhà: 7.01 BÁNH RĂNG TRỤ


Mỗi người làm một đề theo thứ tự . Thế hiên trên giấy A3. Buổi sau nộp.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BÀI 2: BỘ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Hướng dẫn làm bài tập về nhà:

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

I- Bản vẽ lắp và bản vẽ chi tiết


1- Giới thiệu chung

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

2- Bản vẽ lắp
a) Định nghĩa bản vẽ lắp
Bản vẽ mà thể hiện mối liên kết của các chi tiết để tạo thành một máy
hay một bộ phận của máy gọi là bản vẽ lắp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

61 62 64
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

b) Nội dung bản vẽ lắp


- Các hình biểu diễn
- Sơ đồ vị trí
- Bảng kê
- Thuyết minh
- Kích thước

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

* Các hình biểu diễn


Trên bản vẽ lắp có đầy đủ các hình biểu diễn:
+ Hình chiếu đứng
+Hình chiếu bằng
+ Hình chiếu cạnh
+ Hình cắt
+ Mặt cắt
+ Hình chiếu phụ
+ Hình chiếu riêng phần
Số hình biểu diễn ít hay nhiều phụ thuộc vào độ phức tạp của vật lắp

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

* Sơ đồ vị trí
- Dùng một nét mảnh (bề rộng nét là s/2) để chỉ vào chi tiết
- Đầu chỉ vào chi tiết vẽ một chấm tròn đậm
- Đầu kia vẽ một nét gạch ngang bề rộng nét là s (có thể thay bằng vòng tròn)
- Đánh số thứ tự liên tục 1,2,3,… theo cùng một chiều

2 3 3
2
1
4

4
1

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT
* Bảng kê
* Thuyết minh

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

* Kích thước - Kích thước định khối


- Kích thước giới hạn
- Kích thước tính năng

Kích thước giới hạn

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

3- Bản vẽ chi tiết


a) Định nghĩa bản vẽ chi tiết máy:
Bản vẽ chi tiết là bản vẽ thể hiện một chi tiết chọn vẹn, chính xác và đấy dủ
kích thước cũng như các thông số kỹ thuật và cách chế tạo chi tiết đó
b) Nội dung của bản vẽ chi tiết
- Các hình biểu diễn
- Kích thước
- Các sai lệch cho phép khi chế tạo
- Các yêu cầu kỹ thuật
- Khung tên

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

II- Đọc và vẽ tách chi tiết


1- Yêu cầu:
Từ bản vẽ lắp, yêu cầu vẽ tách chi tiết, biểu diễn chi tiết đó với nội
dung sau:
- Vẽ hình chiếu đứng, hình chiếu bằng, hình chiếu cạnh, hình cắt,
hình trích…
- Vẽ hình chiếu trục đo của chi tiết
2- Các bước tiến hành:
- Đọc tên bản vẽ lắp
- Xem xem bản vẽ lắp sử dụng những hình biểu diễn gì
- Đọc bảng kê, xác đinh tên và sơ đồ vị trí của chi tiết cần tách
- Đọc phần thuyết minh
- Vẽ tách chi tiết

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

Chú ý: Cách xác định giới hạn của chi tiết trong bản vẽ lắp:
- Có thể xác định giới hạn của chi tiết cần tách căn cứ vào miền
gạch vật liệu.
+ Các chi tiết khác nhau thì gạch theo chiều trái ngược
nhau hoặc theo mật độ dày đặc khác nhau
+ Cùng một chi tiết trong bản vẽ lắp thì trên hình cắt đứng,
hình cắt bằng, hình cắt cạnh đều được gạch theo cùng một chiều.
- Để tách chi tiết không chỉ quan tâm đến hình chiếu đứng, bằng,
cạnh mà còn phải xem các hình chiếu riêng phần, hình cắt, mặt
cắt…

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

3- Một số sai sót thường gặp

A
A-A

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

A
A-A

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
BẢN VẼ LẮP
ĐỌC VÀ VẼ TÁCH CHI TIẾT

Bài tập:
Bản vẽ lắp số 1: THIẾT BỊ LỌC
Yêu cầu : Vẽ tách chi tiết số 8 với nội dung sau:
Vẽ:
- Hình cắt đứng
- Hình chiếu cạnh
- Hình chiếu bằng
- Hình chiếu trục đo

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like