SINOPSIS NOVEL BASA JAWA

JEMINI

Disusun Oleh:
Nama: Ida Ayu Rahmawati (10)
Kelas: XI MIPA 1

SMAN 1 BAE KUDUS

TAHUN PELAJARAN 2021/2022

Suparto Brata
JEMINI BAB I
 Crita diwiwiti karo jemini sing lagi dolanan
sepur, dheweke nirokake sepur, sikile lagi nggeget
lemah. Ora sengaja sikile nembus gelas, driji
dering, dheweke jongkok, ndeleng tatu ing sikile
sing lagi getihen. Banjur diwenehi idu, terus
mlaku mulih. Ing tengah dalan, dheweke keprungu
swara musik, dheweke ngetutake swarane saka
stasiun Gedhong Gede. Dheweke terus maju ing
antarane wong-wong sing gabung sadurunge.
Pranyata ing ngarep mung ana wong lanang sing
nonton, wong wadon mung ing mburi, sing
diubengi yaiku jesben (band jazz) yaiku musik
Landa. Dheweke takon marang wong lanang
suwene musik kasebut ditampilake. Dheweke
malah dipoyoki wong lanang womg wadon kok
nonton, dheweke clingak-clinguk lan ora ana
wanita ing ngarep nanging dheweke ora peduli.
Banjur ana wong sing undangane Dul mbela
jemini, dheweke seneng banget. Pranyata Dul
minangka Landa dhansah.
BAB II
Wis awan, jemini mulih nalika tekan omah
dheweke didukani emake amarga pari sing wis
diuyangake kok didhaku. Banjur dheweke diamok
emake nganggo parut kang asale digawe marut
krambil. dheweke mung bisa njerit tulung-tulung.
Wong-wong lagi masak ing pawon ing tengah
lumbung. Pungkasane, wong wong ngerti bumbu
kanggo masak soko wong liyo. Jemini dikon
blanja emake, nanging nalika mulih saka blanja
dheweke weruh wong sing padu, banjur dheweke
nonton. Ibune ndeleng dheweke nonton wong sing
padu banjur diciwel. Emake kanthi ora sengaja
nyekik pupu tengene Jemini, jebule ana pupu kang
mentas sing akhire getihen.
Wong sing manggon ing tangsi saka ing Jawa
Tengah. klebu wongtuane Jemini, saka Purworejo,
Kedu. Pakne Siti teka lan njagong karo emake
Jemini. Pakne Siti isih emake ponakan Jemini.
Wong wadon-wadon ing tangsi wis padha tata-
tata ngangkut pangane nyang kamare dhewe-
dhewe. Jemini teka nyang pawon, ambegane
menggeh menggeh, banjur ngomong ning emake
njaluk dhuwit kanggo urunan jaran kang daginge
ngko diedum. Emake Jemini banjur njupuk dhuwit
kanggo urunan lan kon nukokno kinang jemini.
Jemini njaluk opah amarga dhuwit sing dikei
emake ngepas. Emake Jemini banjur ngamok ng
Jemini meneh, jemini nglesot, emake saya
jengkel, dandang gupak angus diapirake ing
pipine Jemini. Jemini arep mlayu, emake
trengginas nyandhak jarike Jemini, nanging
bocahe ora kecekel. Jemini mberot ucul, mlayu
wuda tanoa jarik. Emake ora preduki maneh, jarik
dilempet terus nutukake ringkes-ringkes abrag
pawong karo gumreneng.
Adhik-adhike Jemini dolanan banjur weruh
emake mulih gowo sega lan lawuh kanggo
mangan, bapake yaiku Wagiman wis muleh soko
kerjo dadi prajurit bumi, bapake nakokno Jemini
kok ora melu muleh karo emake. Bapake
gumreneng amarga reti jemini lunga ora jarikan
banjur bapake lungguh ning kursi madhep meja
cilik untuk makan. Kaya serdhadu kumpeni
liyane, Wagiman saanak sabojo urip ing tangsi
kono oleh kamar sacumpleng. Mlebu metu liwat
lawang sijingarepe los dawa.
Rampung mangan awan adhik-adhike Jemini
dolan maneh. Makne Jemini kukut-kukut ajang,
jangan lan lawuh didokok ning sringkot. Wak
Talib mara ning omahe Wagiman, dheweke dadi
tukang cukur wiwit ngrepakake pensiun, mlebu
tangsi nyukuri para prajurit gentenan.
Nganti sore jemini ora katon. Emake bingung.
Bubar appel sore, bapake goleki semir sepatu ing
ngisor longan. Kanyata Jemini keturon ing ngisor
longan surup-surup. Banjur dikon adus. Jemini
langsung mlebu kamar mandhi, ucul klambi lan
jarit. Dheweke krungu swara wong lanang, Jemini
kepingi weruh sapa sing omong-omong banjur
mlaku jinjit nginjem menjaba.
Jemini wis wuda, terus nyemplung kolah
gedhe. Terus nglangi marani panggone sing
ngundang. Jemini weruh sing ngundang lagek
wuda. Jemini terus bali menyang kolah jamban
kothakane. Dheweke isin weruh Ngadinem wuda.
Jemini terus mentas, ora kosokan, ora andhukan
age nganggo klambine terus jarikan mlayu mulih.
Tekan omah Jemini gawe nangis Sum, adhike.
Jemini ngrebut pakanan sing lagi dipangan Sum.
Sum nangis, Jemini diajar emake meneh. Bapake
akon anake ndang turu kabeh. Jemini ora ngantuk
amarga awan mau keturon neng ngisor longan,
nanging dheweke mekso turu kruntelan karo
adhik-adhike. Mripate ora iso merem. Mula mlolo
wae, dheweke kelingannonton Landa dhangsah
neng Stadstuin mau esuk. Jemini eling cah lanang
sing ngusir dheweke mau, ana rasa ndhongkol ing
atine. Emake krungu jemini gumreneng, terus
ngelokake sapa kuwi sing durung turu. Jemini ora
mangsuli. Gambaran ing pikirane buyar. Emake
ganti klambi apik genah yen arep lunga. Jemini
dinguk, terus ethok-ethok turu. Emake sayang
marang Jemini, jarik Jemini sing nyingkap
dibenerake.
Kenthong penjagan ditabuh. Jemini cekekal
ngadeg, nglangkahi adhik-adhike, terus anjlog
jogan. Lawang dikunci saka njaba, Jendhela
cedhak lawang kuwi dieling-elingi. Diranggeh
grendhele. Menga. Dibukak alon-alon, cincing
jarit, mlangkah jendhela. Sedhela maneh wis tekan
njaba kmar, jendhela bali dienep, dheweke
nggeblas nuruti usiking ati.
BAB III
Let karotengah jam Jemini bali. Krenggosan.
Dheweke ora tau lunga bengi ijen. Rasa awake
gemeter, adhem-panas, jantunge gledheg-gledhug.
Ngalami mlayu bengi, lan nyekseni barang aneh,
lelakon aneh. Kebenaran, nalika tekan kamare,
bapak lan emake durung balik. Jendhela dibukak,
Jemini age-age mlangkah menjero, grendhel
dikancing maneh, terus krukupan jarit. Jemini ora
iso turu, dheweke krungu ambegane dhewe.
Jam rolas wong tuwane teka. Sajake mentas
nonton komidhi sorot. Gawane kacang goreng,
dipangan teturut ndalan nganthi tekan omah kari
sethithik.
BAB IV
Esuk umun-umun sadurunge trompet esuk
muni, Jemini wis tangi. Dheweke langsung mlayu
menyang kolah, nguyuh terus raup. Banjur Jemini
mlayu menyang ngisor wit pelem mburi tangsi.
Jemini arep golek codhotan pelem neng ngisor wit
kono.
Emane esum kuwi Jemini ora oleh codhotan
pelem. Dheweke banjur golek codhotan menyang
Kampung Landa. Jemini kenal karo wong-wong
Kampung Landa kono. Ana sing jenenge Sinyo
Harlih, Tuwan Panroppel, Oom Slompret, Landa
Dawa. Marga raono wong wadone, kerep wae
wong-wong kae ngingu babu. Yen babu-bau wis
pada mulih, banjur ana Landa sing rumangsa isih
repot ngurusi omah, njaluk tulung wong- wong
tangsi.
Jemini mlebu ing pekarangan mburine
pavilyune Den Sutras kang ana wite jambu gedhe.
Nanging ngarepake mlebu pekarangan, Jemini
weruh ana wong nganggo klambi putih clana biru
turu gemluntung ing ngarep pavilyune Oom
Slompret. Mripate Jemini jlalatan maspadakake
kiwa lan tengen. Banjur nyawang wong sing
gemluntung ning kono.
Jemini wedi, nanging dheweke ora gelem
kelangan jambu kluthuk codhotan . Bareng
pranyata sepi, Jeminj mlaku mlipir-mlipir mlebu
pekarangane Den Sutras , menyang sisih buri
golek codhotan. Ana looro-telu terus dikremusi
pisan. Bareng wis ora ana tunggale maneh,
dheweke bali menyang pekarangan ngarep.
Nalika ngliwati lawang pekarangan ngarep
pavilyun, Jemini nglirik wong gemlunthung mau.
Wonge durung obah. Jemini mrinding, terus gage
mlayu enggak bali menyang tangsi. Nanging
Jemini meh wae nabrak uwong liya sing ngadeg
ing plawangan pager. Ternyata wong liya kuwi
Siti.
Jemini banjur kanda ning Siti apa sing dierohi
mau. Nanging Siti mbedhek yen ciri-ciri wong
sing dierohi Jemini kuwi Oom Slompret. Siti terus
marani wong gemlunthung sing disengguh Oom
Slompret. Jemini mung dheleng wae. Dheweke
weruh Siti jengkeng sacedhake wong
gemlunthung, terus ngoyog-hoyog. Jemini tetep
ora mingket saka panggone. Wong sing digugah
Siti tangi, molet. Pancen Oom Slompret. Jemini
banjur kelingan ndok bengi weruh Oom Slompret
sempoyongan, arep ketabrak dhokare. Ora lara,
tapi Mendem!. Oom Slompret lungguh, njaluk
tulung Siti bukakno lawang. Oom Slompret
rogoh-rogoh sak, terus ngelungake kunci. Sing
diacungake saka rogohan sak dudu kunci, nanging
tabgan nyekethem, driji jempole diblusukake ing
antarane driji penuding lan penengah. Siti ngguyu
mlengeh karo nyablek tangan driji nyekethem
kuwi disingkirake saka ngarepe. Ngguyune Siti
karo sajak ngreti karepe tangan sing nyekethem
kuwi. Oom Slompret banjur balik njupuk kunci
saka sak clanane meneh. Saiki bener, kunci lawan
loji pavilyun.
Sabanjure, sawise bukak lawang, Siti nulungi
Landa mendem kuwi ngadeg. Gulune Siti
dirangkul. Sikile Oom Slompret durung bisa jejeg
ngadege. Wong lowo glayaran jangkahe, terus tiba
Siti isih dirangkul. Nanging Oom Slompret ora
sambat, malah guyu. Jemini krungu Siti melu
ngguyu. Wong loro kuwi terus ngadeg, mlaku
mlebu omah.
Dinteni Jemini sawatara suwene, ora ana sing
katon metu. Jemini ora sabar teus bali mulih.
Neng dalan Jemini banjur eling sing kedadean ing
kolah mau bengi, uga gelut rangkul-rangkulan
antarane wong lamang karo wong wadon. Pikirane
Jemini goreh kumrungsung kebak pitakonan, tap-
tapan atine. Nanging ya kepingin weruh, kepingin
ngonangi apa sing padha dilakoni.
BAB V
Sesasi sepisan, saben tanggal nemlikur,
serdhadhu kompeni sing wis omah-omah nampa
rangsum bahan panganan. Esuk kuwi Jemini
dikongkon emake ngantri nyulihi bapake dhisik
neng fourier. Nunggoni wong antri mboseni,
nanging marga akeh rewange sing sabarakan,
gawean kaya ngono kuwi dadi nyenengake.
Pancen sing marai antri rame ya mung bocah-
bocah kuwi sing pating dlajig, pating brengok,
nyulihi urutan antren wongtuwane, sinambi
dolanankaro kancane dhewe-dhewe. Jemini melu
maen bareng bocah-bocah, nanging Jemini didaleh
midak garis. Bocah-bocah sing eroh melu nyoraki,
Jemini dikon metu dolanan, abane surak-surak.
Serdhadhu kumpeni ngelokno bocah-bocah do
ragelem meneng. Jemini jeh tukaran omongan
gaco mau, banjur Hemini ditantang serdhadhu
kumpeni. Nanging Jemini ora wedi, dheweke
balik nantang terus Jemini diringkus serdhadhu
kumpeni mau. Jemini digawa menyang panggonan
antri mau, neng kono Jemini dikekepe dening
Urip, wong-wong pada ngguyu. Jemini diculake
tanpa syarat apa-apa. Jemini ora mlayu amblas,
mung nyingkir. Satemene ing batin, dheweke
mbayangake kedadean ing kolah padusan mau
bengi. Lan mlebune Siti karo Oom Slompret
nyang kamar mau esuk.
Pak wagiman lagi teka bareng karo bapake Siti
arep nggajuki anak-anake anggone antri.
Wagiman isih adreng kojah karo bapake Siti,
prekara slompret ora disebul dening Oom
Dlompret mau esuk. Anggone padha omong-
omongan kuwi cedhak lawang pekarangan. Nalika
samana, keluwarg sing padha madhahi rangsum
ora adoh saka panggone Pak Waguman, mula apa
rembuge ya keprungu. Banjur ono wong wadon
nglabrak Pake Raji amarga didaleh ngapusi Make
Raji, omonge pamitan main sekak nanging malah
dolanan wedokan.
Jemini nyipati kabeh apa sing kedadean neng
kono. Jemini iya melu nonton gumbele Emake
Raji karo sing lanang. Wong wadon tangsi pancen
akeh sing galak, pancen kudu wani tandang lan
ngroyok ndhepani hak milike. Nanging Jemini
rumangsa kurang cocog karo tingkah kang kaya
mengkono.
BAB VI
Bengine, sedurunge Jemini turu, nanging wis
mapan turu kruntelan karo adhi-adhine,
wongtuwane kedhayohan. Dhayoh kuwi arep
rembug prekawis Siti sing kedhodhoran neng
kamare Oom Slompret. Oom Slompret terus
njaluk dikawinno karo Siti. Dhayoh kuwi njaluk
rembug karo Wagiman nentukake dino kang pas
disatukake. Neng tengah-tengah rembugan, Sum
anake Wagiman tangi amarga ngompol. Jemini
teriak, Wagiman curiga Jemini durung turu. Jemin
pancen durung turu, meneng-meneng
ngrungokake omonge wong tuwa-tuwa. Ing batin
gela, kena apa Siti mung dislameti. Dheweke
mesthi ora nonton maten. Beda yen dhaupe rame-
rame. Adate akeh wong jagongan lan Jemini
nunggoni sing padha kowah , terus oleh ujuran.
BAB VII
Dina-dina ing tangsi rasane cendhak. Iki marga
Jemini ora duwe pengarep-arep apa-apa. Saben
dinane mung dolan lan dolanan.Kerep disabeti
emake, lan diciweli bapake, mangane cumoen,
nanging dolane ajeg. Dolanan bangsane entrog-
entrogan. Nirokake barangan sing ditanggap Den
Sutras. Ledhek-ledhek adate nglakonake crita
Andhe-andhe Lumut utawa Kethek Ogleng. Satrio
cah lanang sababagane mergoki, terus nyoraki
Jemini bocah ledhek, bocah nandhak. Sanalika
Jemini marani bocah kuei, terus wae tangane
ngaplok! Cah lanange ora manut, mbales ngantem.
Dadi tukaran adu jotos.
Ing sawijining dina, Jemini dolanan ijen ing
urung-urung mbiri tangsi. Dheweke nyekeli iwak
wader sing lumban langen ing banyu kalen. Nalika
nyincingake jarite arep ngrubyuk banyu, Jemini
weruh kentole dleweran banyu ules abang.
Dheweke kaget lan gumun. Mangka dheweke ora
nyiprat-nyiprat banyu kalen maneh. Jarit
dicincingake luwih dhuwur. Banyu abang mau
ndlewer saka lakange, saka dalane uyuh. Sanalika
dheweke njerit. Kanthi rasa risi lan dheg-dhegan,
Jemini mlayu mulih. Nalika liwat warunge Wak
Talib, dibengoki sing duwe warung, dikon
mampir, ora diwangsuli.
Mlayu mlebu seksi tunggone, Jemini malah
nabrak emake sing lagi nggawa wedang ing baki.
Emake bengak-bengok, Jemini mung pringisan.
Nutugake mlebu kamar, terus ambruk ing dhipan
turu mengkurep.
Emake sawise ngrampungi gaweane, langsung
marani Jemini mlebu kamar. Jemini ditakoni
emake yen mau dikon mampir neng warunge Wak
Talib tuku mbako, nanging Jemini lali. Dheweke
lagi kelingan yen mau ninggal dhuwit neng Wak
Talib, mengko arep diparani yen bali saka dolan.
Jemini mung pringisan ditakoni make koyo
ngoni. Saiki wetenge ngrasa slemet-slemet. Jemini
crita neng Emake yen metu banyu getih saka
nhero weteng liwat dalane uyuh. Emake langsung
ngandani Jemini yen dheweke saiki wis prawan,
wis akil baliq. Jemini emoh yen sesasi pisan bakal
metu getih koyo mengkono meneh. Jemini malah
kudu dadi cah lanang, dheweke malah ngomong
wani disunat.
Emake arep bancaki Jemini. Sesuk dheweke
arep didusi banyu kembang setaman. Ben slamet,
ben cepak rejekine, cepak jatukramane.
Ing dina Jumuwah Pon let patang dina saka
kadadean kuwi, kamare Wagiman rame. Wagiman
klebu wong kasembadan ing kampunge, mula
krungu anak prawane wiwit nggarapsari, iya
banjur didusi, dibancaki, didandani apik. Uga
ditekakake dhukun pangur. Jemini dinasehati
Emake lan Emake Siti. Jemini uga mesem krungu
tembunge Emake Siti. Mesem sing terus
dimemanis dhewe. Nanging ora ana sing weruh.
Wak Talib wadon teka nggawa krupuk Madiun
karo jadah iyas Gresik dinggo ganep-ganepan
suguhan. Wak Talib bakale sida balek ndhuk
dusune Batujajar.
Let rong dina, Jemini weruh Eak Takib lanang
metu saka omahe Landa Dawa. Jemini saiki
jarikane ora sabukwala maneh, nanging kembenan
utawa setagenan. Jemini weruh Wak Talib gawa
surat , dheweke takon kuwi surat apa, nanging ora
didudoi malah dikon maca dhewe. Surate diiling-
ilingi Jemini nanging dheweke raiso maca. Wak
Talib biyen ya raiso maca, amarga dheweke lara
tipes terus mlebu rumah sakit, Wak Talib ketemu
pasien liya wis tuwa lan wuta. Saben sore Wak
Talib dikon lungguh neng ngarepe, diajari maca.
Saiki dheweke isa maca amarga wong wuta kuwi
sing ngajari. Layange mau kuwi ternyata layange
Kopral Piet kanggo pamiline neng Negara Landa.
Wak Talib lanang kuwi dikon njupuk layang iku
terus ditempleki prangko, banjur didokok neng
PPT (jawatan Pos, Telepon, Telegrap) sing njupuk
layang iku saka bis-bisan terus dieterake marang
wonge sing nrima layang.
Jemini dijak Wak Talib menyang Batujajar.
Tekan omahe Wak Talib, Jemini terus mlebu
omah. Omahe wis diresiki, perkakas-perkakase
wis dibunteli klasa. Jemini ngelak kudu ngumbe,
dheweke menyang mburi nggoleki cidhuk
genthong, nanging ws dikukuti Wak Talib. Marga
ora ana siwur, Jemini anggone ngombe sarana
nglebokake sirahe menyang njero genthong liwat
bolongane, utawa cangkeme genthong. Mlebune
sirah nganti tekan gulune, mandheg tekan
pundhake. Tangan sabadan sekojur turahe neng
njaban genthong. Sawise ngombe, sirahe ora bisa
metu. Kanthi sareh, Wak Talib nyekel punuke
Jemini. Sirahe dikon dhingkluk, janggute dikon
njeketetake ing gulune, banjur ditarik metu alon-
alon. Kanthi mengkono, sirahe Jemini iso metu
saka njero genthong.
BAB VIII
Ing sawijining dina, Jemini karo kanca-
kancane main kopyok neng ngisor wit pelem
mburi tangsi. Parni teka nggendhong adhine karo
didulang. Weruh Jemini melu kopyok, terus
ngilokake yen jemini mosok ora isin wis gedhe
ijeh dolanan kopyok, jare emake rong minggu neh
Jemini arep dadi manten. Jemini langsung
mandheg anggone kopyok. Kanca-kancane terus
pada noleh marang Parni. Kancane ngomong
Jemini bakal oleh Kang Urip. Serdhadhu tangsi
Sambongan. Disuraki kanca-kanca sapirang-
pirang, Jemini mbrabak abang raine, Jemini ora
kuwat maneh, Jemini duwe rasa isin, dheweke
terus mlayu mulih karo sesegen. Tekan omah
Jemini gedrug-gedrug. Lawang setengah menga
disurung ngeblak. Jemini ngamok dheweke njaluk
minggat, dheweke emoh didadekni manten karo
Kang Urip, ujare Jemini karo ambruk ing peturon,
mengkurep, nangis, sirahe ditutupi bantal.
Emake nyedhaki, lungguh ing pinggir peturon,
mbukak bantal, ngelus-elus sirahe Jemini,
mbenerake gelungane sing saemil. Emake takon
maneh karo mamah suruh, nanging ora diwangsuli
Jemini. Tangise saya ndadra, sesunggruke saya
banget. Dheweke pancen wis ora tau dielus-elus
sirahe kaya kuwi semenjak adhik-adhike lair,
Jemini luwih kerep diciwel, dikongkon, lan
disentaki tinimbang dielem lan dielus-elus.
Mau brontak-brontak, Saiki dijarake wae
emake omong-omong njlentrehake karepe. Manut
critane emake, wong lanang sing bakal dadi
bojone ki gagah . Wis patang taun dadi serdhadhu.
Wis weruh Jemini barang. Wingenane kuwi
seminggu dhines patroli bareng karo Pak
Wagiman neng laladan Tanjungperak. Ing bengi-
bengi kang sepi, serdhadhu loro kuwi padha
omong-omong. Jebule Urip wis ngreti sapa Pak
Wagiman. Lan ngreti yen anake sing jeneng
Jemini wis prawan. Mula banjur rembugane
ngarah marang temantenan. Bareng crita kuwi
digawa mulih, dikandhakake Emake Jemini cocog
ngono wae, sanajan durung weruh cetha tenan
bocah lanange. Urip wis nekakake wongtuwane
menyang nggone Wagiman. Sanajan tanpa nari
Jemini, Wagiman lanang wadon wis nampa
panglamare Urip. Malah Wagiman terus kirim
layang menyang kampung, nakokake yen neptu
Senen Paing apa cocog yen dijodhokake karo cah
wadon sing neptune Rebo Legi. Upama cocog,
dina apa sing becik dienggo dhaupan. Walesan
layang saka kampung ndadekake gugupe
Wagiman. Neptu ketemu becik, rejekine manten
ketemu mburi, mung kawitane manten lanang
kudu prihatin merga godhane eneng sing wadon.
Dene murih becike, dina ijabe taun kuwi
prayogane ing sasi Besar iki, ketemu neng dina
dina Senen Kliwon. Dinane wis nylepeg. Sepisan
maneh Wagiman kirim layang menyang Jenar,
njaluk kiriman wragat. Dene ing Surabaya
persiyapan manten gage dianakake. Emake Jemini
kongkonan tangga teparone, ana sing disambati
golek bokor, golek sewan wayang kulit, golek
dhalang lan wiyagane, ana sing dipatah golek sapi
belehan, lan koki dalah peladen, biyada klawan
sinoman. Kabeh wis dipasrahake marang tangga
teparone ing tangsi kono.
Saking repote ngatur bakal dina dhaupe Jemini,
nganthi wongtuwane manten wadon kuwi wedi
yen Jemini mengko gek gawe wirang yen ora
cocog, mula digoleki yen atine Jemini dhong
seneng. Sidane Jemini ora krungu sepisanan saka
wongtuwane, nanging saka Parni. Lan kanca-
kanca kabeh ya banjur krungu lan ngreti, Jemini
arep kawin.
Sajake lilih atine. Priye-priyea wong wadon
kaya dheweke, ora wurung kudu nurut digolekake
jodho karo wongtuwane. Jemini kepingin yen
pakehan manten, klambine sutra putih, seweke
Madubranta bathik mori Cap Sen. Jalukane Jemini
kuwi disanggupi Wagiman.
Kanca-kanca para serdhadhu tangsi liya, kayata
Tangsi Dinaya, Tangsi Gatotan, Tangsi
Wonokromo, kabeh diulemi. Sajrone seminggu
Urip lan Jemini lungguh ing klasa cedhak peturon,
diwetokake mung ing jam-jam kang wis diatur.
Yen manten metu, dilungguhake ing kursi manten.
Digegodha kanca-kancane ora ngguyu. Nanging
bareng ana Walanda dhuwur melu-melu inguk-
inguk terop, Jemini enggal tumungkul, rasane isin
banget disawang Landa dhuwur mau. Ing sisihe
kuwadhe, Emake Jemini ngadhep bokor sing
ditutup. Dhayoh-dhayoh wadon adate teka mung
sedhela, dhayoh lanang adate luwih suwe anggone
njagong.
Bubar gawe, etunge dhuwit crik ing bokor lan
klumpuke dhuwit ing baki genah luwih akeh
katimbang wragat kang dienggo pawitan
nganakake pesta kawine Jemini. Jemini banjur
diboyong menyang Tangsi Sambongan, panggone
Urip. Sanajan wis bengi, Jemini ora gelem turu,
lungguhe anteng, omongane sithik. Urip pada
wagu adhep-adhepan ijen karo bojone. Urip
kepengen turu awor sekasur karo Jemini nanging
Jemini ora gelem. Urip kudu sabar.
Wis esuk, Urip gemregah, obah, diarah supaya
Jemini ora tangi. Urip ngingok mengisor, Jemini
wis ora ono ning dhuwur kasur. Urip anjlog wae
saka dhuwur tempat tidhur. Urip buka lawang,
bali noleh kamar, barang-barange Jemini isih ana.
Diayem-ayem, nanging meksa ora ayem.
Dheweke metu, arep takon tangga kiwa tengen.
Tangga anyar, marga seksine ya seksi anyar. Sing
ditepungi mung Yu Atun.
BAB IX
Jemini tangi sadurunge akeh wong tangi. Apel
esuk lagi wae dislompreti. Sikile jinjit, ngempet
ambegan. Lawang dibukak, ora nyuwara, dienep
maneh, dheweke wis neng njaba kamar. Parane
ngiwa, Jemini tekan ing pucuk seksi, ora ana sinh
ngonangi. Sing diparani pager eri sing paling
cedhak karo seksi tunggone. Jemini terus menek
pager eri kuwi. Tekan njaba pager, lakune ngidul
terus ngulon. Mlipir turut dalan aspalan, ketemu
ril sepur. Ril sepur kuwi mengko mesthi tekan
Pasar Turi, yen wis tekan Pasar Turi dheweke
terus menyang omahe Emboke.
Emake sing weruh Jemini mulih gemes tenan.
Nanging sing diclathu ora ngrewes. Mlayu
mlumpat-mlumpat tumuju menyang seksine
wongtuwane, kamar sing kaet biyen dienggoni.
Jemini mblusuk menyang kamar lawas, ndheseli
adhik-adhike. Dheweke ambruk, ngantuk, marga
wis sewengi nutug ora ngliyep babarpisan.
BAB X
Sidane Jemini bali menyang nggone
wongtuwane maneh, ora gelem diterake menyang
Sambongan, panggone Urip. Esuk umun-umun
wis metu saka kamar goleki codhotan. Mung saiki
rada gelem kongkon blanja apa umbah-umbah
klambine adhik-adhike. Nanging bubar gawe, ya
terus blas, dolan karo kanca-kancane utawa melu
Kadinah sing dimunci Den Sutras.
Urip saya adoh karo donyane Jemini.
Sandhangane Jemini sing dhisike diopeni, kepeksa
diterake menyang wongtuwane.
Lumantar Kadinah , Jemini kerep melu
ngeterake matengan menyang omahe Radian.
Radian mono kaya Sutras, oleh omah dhewe neng
njaban tangsi, marga pangkate wis pembantu
letnan. Radian yen mulih sore. Tekan omah wis
kesel, mangan apa sing diladekake Kadinah. Bar
mangan turu, tangine wis kliwat asyar. Terus
maca koran, utawa lunga pit-pitan ndlajahi Kutha
Surabaya.
Wondene nalika Kadinah ngundurake piring
direwangi cah prawan dhuwur, rambute moreh-
moreh. Liya dina bocah wadon kuwi ngewangi
Kadinah maneh. Atine Radian nratap.
Sawijine sore Jemini diundang bapake dikon
lungguh neng kursi mangan. Yen bapake
mertingkah mengkono kuwi adate ana prekara
kang wigati. Bapake kandha neng Jemini yen
dheweke dikarepake Radian, sanajan mun dimunci
banjur dijak neng Betawi. Bapake ora meksa
Jemini kudu gelem marga pengalaman karo Urip
kan akhire Jemini karp Urip bubar.
Pirang-pirang dina sawise rembugan kuwi,
Jeminikaton saya tuwa. Atine lan pekertine. Wis
ora katon blayanganora karuwan. Klakuane Jemini
malik grembyang, saka clelekan lan pethakilan
dadi anteng lan jinem. Kadinah ngampiri Jemini
diajak menyang Kampung Landa. Jemini mung
mesem lan dhingkluk.
Ing sawijining bengi, Bapake kepeksa omong
prekara Radian meneh takon marang Jemini yen
Radian budhal nyang Betawi abis bulan iki.
Dheweke gelem apa ora. Jemini ngomong neng
bapake yen dheweke kudu nglakoni dhisek, cocog
apa ora karo Radian. Bapake ora gelem Jemini
kaya ngono, yen gelem ya gelem nak ora ya ora.
nak ora cocog ngko ditinggal Jemini. Wong
tuwane isin yen diomong-omongke tangga
teparone yen kawin kuwi mung dienggo golek
pasugiha, padahal ora. Bapake ora kandha apa-apa
Mung uthek-uthek nglintingi rokok, Sirahe
ndhingkluk, kaya kabotan pikiran. Jemini iya
meneng wae. Mung emake sing omong luwih
dawa, nerangake mungguh apike wong salaki rabi.
Lan kepriye sikape wong wedok marang sing
lanang.
BAB XI
Ing Betawi tangsine luwih gedhe. Radian neng
tangsi Betawi kuwi ora klebu nduweni pangkat
dhuwur. Akeh wong Jawa sing pangkate luwih
dhuwur, keluwargane luwih akeh, lan umurane
luwih tuwa saka Radian. Marga Radian klebu
wong sing batihe sithik, mula oleh omah sing
neng tengah. Dene kelakuane Radian ora akeh
owahe karo dhek ana Surabaya. Arang guyon
utawa omong-omongan karo kancane saomah.
Dene Jemini isih rumangsa liya, ora akeh omonge.
Nanging rekasa kanggone Jemini. Esuk-esuk
dheweke kudu wis tangi. nggodog wedang.
Sarapan esuk kudu wis rampung jam pitu
sadurunge Radian budhal menyang markas.
Sadurunge ninggal omah, Radian menehi dhuwit
rolas sen marang Jemini gawe blanjan. Bengi
dheweke ditakoni Tuwane, tuku apa wae mau,
regane piro. Radian ora sreg marang Jemeni
amarga yen blanjan ora gelem ngenyang angger
mung nibakaken, dadine regane yo kelarangen.
Mengkono yen Radian mulih ora mendem.
Blanja sadina-dina diurus. Nanging kang
mengkono suwe-suwe iya owah maneh. Radian
kenal ciu. Terus kerep lungan bengi, mulih
mendem. Misuh-misuh karo ngece-ece. Kelakuan
kaya mengkono kuwi saya suwe saya kerep.
Dhisike mung yen malem Minggu, saiki meh
angger ana kelonggaran Radian ngonbe-ngombe
nganti mendem. Tangga teparone padha mesakake
marang Jemini.
Siti, bojone Oom Slompret teka niliki
mboklike, dadi welas weruh kahanane Jemini. Siti
ngrasani lelakone Radian marang Jemini. Wayah
kuwi Radian wis lunga kantor. Jemini ngobah-
obahake driji panudinge, nyasmitani supaya Siti
ora nerusake anggone ngrasani Tuwane. Banjur
Siti malah ngomentari sandhangan sing dienggo
Jemini. Neng omah mung etrokan thok, ora
jarikan, ya kotangan. Siti diwenehi unjuk kopi.
Siti olehe mara dhayoh durung katog. Sanajan
anggone nemoni disambi nyambut gawe, nanging
lawas ora ketemu, sing diobrol ana wae. Nganthi
bubar bedhug lagek kelingan mulih.
Saungkere Siti, Jemini sengkut anggone dadek
geni kanggo setlika. Wingi wis dipesen karo
Tuwane kon nyetlika klambi dhines pameran,
merga sesuk tanggal 31 Agustus, dina wetone
Ratu Wilhelmina, serdhadhu kumpeni arep
nganakake parade. Wayah mulih kantor, Radian
cucul stiwel, sepatu, terus mlebu jedhing. Ngliwati
pawon weruh klambi dhines setlikan disamoirake
ing memehan, didemek. Ndilalah olehe ndemek
kebantere, clanane mlorot saka tali memehan.
Nibani cangkir tilas kopi sing durung diisahi.
Jemini mlayu-mlayu nyedhak, terus njupuk clana
sing runtuh. Jemini bungkuk neng ngarepe arep
njupuk clana, sikile munggah ndhupak lengene
Jemini. Sing didhupak tiba kelumah, ngentepi
pengaron isah-isah. Pengarone pecah, banyune
wutah. Jemini gage krengkang-krengkang ngadeg.
Clana setlikan isih dislametake supaya ora
kegrujug banyu. Radian ndupaki Jemini maneh.
Jemini tiba kelumah-lumah ora bisa maneh
nylametake clana setlikan sing disangga ing
tangane. pundhake Jemini disurung dlamakan
sikile Radian. Jemini tangi krengkang-krengkang.
Raine kena lemah teles. Jemini nyedhak, terus
dicandhak rambute, dijambak, digeret menyang
cedhak pengaron pecah. Jemini mung bisa jerit-
jerit karo mbrebes mili. Nalika kuwi Jemini bali
daden geni setlika, clana sing kena reged ditelesi,
dikuconi banjur dikeringake.
Bengine Jemini ora enggal ngaso. Sawise
ngladeni mangan bengi, dheweke nyemir sepatune
Radian. Bar kuwi, Jemini gosoki benik lan tanda
pangkat saka kuningan nganti mengkilap.
Esuk jam enem Radian wjs ngumpul karo
kanca-kancane lan melu baeis ing waterlooplein.
Bubar baris-baris terus pesta, Radian ngombe bir
lan jenewan. Jam rolas pesta-pestane wis
rampung. Radian mulih karo nyaruk-nyaruk
bledug. Radian ambruk ing kursi. sepatu, kaos lan
stiwele diuculi dening Jemini. Radian mlaku
menyang meja dhahar. Brutu telu dikrokoti tanpa
sendok. Radian kuwarege, lempe-lempe,
glegeken. Cuwak-cawuk tangane sing mambu
brutu iwak pitik dikobokane ing banyu dening
Jemini, disabuni. Serdhadhu setengah mendem
kuwi terus dipapah Jemini dilakokake menyang
peturon. Jemini dikon ngunci lawang kamar sala
njero, dhewek dikon isik-isik sikile Radian
nganthi turu. Banjur Radian ora obah wis turu,
Jemini njupuk kanthong saka ngisor bantal tanoa
dikonangi sing duwe. Kanthong sing wis dijupuk
kuwi malah ape dibalekake menyang panggone
meneh, ora disimpen itawa dibukak. Dheweke
mesake Radian yen esuk-esuk ngreti kelangan
dhuwit, nepsune rak kaya wong kesetanen.
Radian sing turu nyuwara. Jemini gage
nyedhak, ndhedhel kuthubarune. Tangane Radian
digrayangake payudarane Jemini langsung
ngrogoh njero kotange, kaya biyung ngeloni
bayine. Radian grayang-grayang sing dirogohi
tangane, ngrasa marem, banjur lerem. Bareng
dienteni sawatara Radian ora obah modik, ora
nglilir, alon- alon tangan lanang ing dhadhane
diangkat. Jemini njenggelek, mbenakake
gelungan, kotang lan kuthubaru sing mau
dibedhel. Terus njupuk kanthong meneh. Dibukak,
dijupuk dhuwir ringgitane loro. Terus dibalekake
neng ngisor bantal. Dheweke marani lawang,
kuncine neng ngisor kasur. Jemini terus menek
tembok, tekan dhuwur banjur anjlog mengisor.
Minggat saiki diniyati tenan. Dheweke merlokake
ngukuti sandhangane dhewe, diwadahi tas
mendhong.
Metu saka omah wis parak esuk. Jemini
bingung arep menyang ndi. Arep menyang nggone
Siti, mesthi enggal kesusul. Arep menyang
Surabaya, menyang wongtuwane numpak apa.
Jemini klintar-klinter ing antarane dalan aspa. Ana
trem liwat tengah dalan, Jemini terus nututi arahe
sepur kuwi neng Stadsiun Pasar Senen. Jeminu
terus tuku karcis tujuane neng Padalarang. Bareng
wis tekan Padalarang dheweke metu, terus tuku
gedhang godog papat, amarga wetenge luwe
banget. Metu saka stadsiun, Jemini terus nyedaki
dhokar. Dheweke numpak dhokar menyang
Tangsi Batujajar.
Dhokar tekan ngarep tangsi, Jemini mudun.
Dheweke takon omahe Kartakusumah ngomong
nganggo basa Jawa marang dhines piket. Banjur
dhines piket ndudohi omahe Kartakusumah.
Jemini bali numpak dhokar, prajurit piket kuwi
melu ngeterake. Dhokar mandeg, Pamuda mau
terus mudun bengom-bengok ngundang Wak
Talib. Bareng premana sapa sing teka, Jemini
diajak munggah liwat undham-undhakan. Wak
Talib ngajak Jemini mlebu oendhapa. Ing
pendhapa ana priyayi kakung sepuh, lenggah kursi
males karo nyetheti perkutut. Jemini takon marang
Wak Talib lanang, kuwi sapa. Kuwi sing duwe
omah iki. Wak Talib ponakane sing putri. Jemini
banjur nyuwun ijin yen dheweke arep manggen
neng omahe Radek Kartakusumah. Lan diolehi
wae.
BAB XII
Sarimin teka maneh. Dheweke ora njujug
ngarepan, nanging mlipir-mlipir liwat ngiringan
omah, njujug tunggone Wak Talib. Sarimin
nakokake Jemini marang Wak Talib. Wak Talib
banjur ngundang Jemini dikon nemoni Sarimin.
Jemini durung metu, Wak Talib lan Sarimin
njagong sedelok amargi Jemini mara ora pamitan
karo wongtuwane. Jemini banjur ngetok metu
gawa sapu. Sarimin ngejak Jemini lungguh.
Sapune dikon nyelehna dhisik.
BAB XIII
Wis meh sesasi Jemini neng daleme Raden
Kantakusumah. Ujug-ujug emake lan bapake
Jemini mara. Emake crita yen Den Radian ngirimi
layang neng Surabaya, Jenar, lan Purworejo.
Jemini disrengeni bapake marga angger
dikawinno mlayu. Jemini mung tumungkul. Sore
kuwi Jemini lungguh jagongan karo wongtuwane
lan Wak Talib lanang wadon. Wagiman crita yen
Radian ngirim layang ditulisi jare Jemini saiki
gawene turu karo wong lanang liya. Wagiman
serik atine. Emake saiki ketularan Wak Talib,
gelang kalunge didol, ditukokake lodhong, gelas
lan piranti liyane. Jemini banjur takon lirih
marang bapake, yen dheweke oleh muleh neng
Surabaya apa ora. Bapake ngolehi yen Jemini bali
neng Surabaya. Jemini kelegan. Yen saiki
dheweme kelegan marga rumangsa dibelanj
wongtuwane.
Nanging Wagiman lanang wadon satemene ya
gumun. Sajake Jemini saiki wis owah tenan.
Pikirane tata, polatane uga jenjem. Muga-muga
watege iya owah, mengkono pengarep-arep
Wagiman lan sakloron.
BAB XIV
Jemin lan wongtuwane bali menyang tangsi
Surabaya. Sepur sing saka Kutoarjo, mlebu
Surabaya wis wengi. Jemini karo wongtuwane
golek dhokar, kanggo menyang tangsi. Tekan
ngarep tangsi dhokar mandeg. Penumpange padha
mudhun. Wagiman dhisiki lapur. Bali ngewangi
keluwargane nggawani barang kang cukup akeh
cacahe. Wagiman keprungu suwara bindheng.
Yakuwi Landa Dawa utawa Oom Piet. Jemini ya
ora pangling karo Oom Piet. Dheweke kelingan
diinguk Oom Piet saka jendhela pas dheweke dadi
manten.
Dielokake ayu, Jemini klewes-klewes
kecipuhan, kemendel nyablek lengene Oom Piet.
Dicablek mengkono kuwi, Oom Piet rumangsa
seneng. Banjur Oom Piet ngewangi ngangkatake
koper-koper sing ana cedhake Jemini. Jemini uga
gage nututi mbungkuk jupuk kopere. Padha
bungkuke, cekel-cekelan tangan, lan padha
pepandangan. Sidane Oom Piet ngangkati kreneng
lan kranjang isi panganan. Wagiman
sakeluwargane dieterake nganti tekan seksine.
Emake Jemini dalah Wagiman ngucapake
trimakasih marang Oom Piet. Sawise rampungan
anggone angkut-angkut barang, Oom Piet banjur
pamit.
BAB XV
Sore-sore sumuke eram. Wong-wong lagi
appel. Ing kantin sepi. Jemini wis ngratengi
wedang, lan sedhiya es. Padatan bubar appel
kantin diserbu serdhadhu saka Kampung Landa.
Jemini ngadep kaca cilik ing buri lawang. Raine
dipandeng-pandeng dhewe, untune dipringisake.
Rupane mono sajane ya ora elik. Mung bolongan
irung kenyeporen. Jemini digetak uwong. Yu
Kadinah mara arep dolan. Kadinah luru ciu
gambar manuk Cap Kontul, Jemini ana kari siji.
Kadinah nampani botol. Menehake dhuwit.
Kadinah terus takon-takong bab Yu Siti neng
Jemini. Yu Siti piye kabare, anake wis piro.
Krungu ana wong-wong padha mlebu kanti,
Kadinah dadi angel guneme, banjur dheweke bali.
Wong-wong sing mlebu kantin racake
kringeten gobyos. Marani Jemini karo pesen
ngombe kesenengane dhewe-dhewe. Wayah sore
ngono kuwi sing paling laris es jeruk. Yen
kringete wis atus, padha mulih, adus. Kantin dadi
sepi, mung ana wong sini loro sing ora duwe acara
mligi, mung omong-omong neng kantin. Tutupe
kantin jam sewelas bengi.
Sore kuwi Landa Dawa tekane keri. Klambine
teles kena kringet. Lakune gleneh-gleneh sajak
nglokro, tanpa semangat. Wis lungguh, Landa
Dawa terus pesen es jeruk rong gelas. Jemini
banjur ngandani Landa Dawa yen mau ana layang
neng administratir. Layang kuwi saka Nonik
Marie. Jemini dikon maca layane nanging ora iso.
Si Kopral Landa kuwi ngreti sepisanan bab Jemini
ya dhek didandani dadi manten rong taunan
kepungkur. Lan ngonangi maneh wiwit nalika
Jemini mudhun dhokar karo wongtuwane saka
Begelan. Oom Piet ngomong basa landa, Jemini
ora mudeng. Kopral Piet ngguyu, Jemini ketularan
mlengeh.
Wong-wong sing padha pesen ngombe wis
padha mulih. Kari Kopral Piet Coertszoon sing
isih keri. Dolanan gelas, isine wis entek. Ora akeh
omonge. Mung nyawang Jemini nata panganan
sore. Sore kang mengkono, dibaleni maneh ing
dina-dina tutuge. Sawijine dina, ing seksine
Wagiman, emake Jemini elik-elik yen mengko
Kopral Dawa sing mriksa seksi tunggone. Pancen
Piet Dawa kuwi kondhang kereng. Yen oleh tugas
ngontrol kamare para prajurit ing tangsi, endi sing
konangan jorok utawa reged, terus wae kepala
somahe kapatraman paukumuna dikon mbubuti
suket plataran tangsi sasore bendhe.
Adhine Jemini ora enggal ngadeg yen
dikongkon. Dene Jemini lagi ewuh mbenakake
gelungan, dandan, lan gage menyang kantin. Lagi
mengkono mak thongol, Landa Dawa muncul.
Luwih awan katimbang jam-jam ngontrol kang
samesthine. Jemini durung reresim. Ora klamben.
Mung entrokan thok. Diparani lan disawang
Kopral Landa Dawa sing terus nyedhaki dheweke,
Jemini sajak ora wedi, ora isin sanajan isih
entrokan thok. Awake durung ditutupi sandhangan
brukut, pundhak lan dhadhane katon mlempu
nglegena. Piet ora enggal lunga. Nyawang njero
kamare Wagiman sedhela, terus mencereng
nyawang wong wedok Jawa lagek uwet dandan
suwe. Nyaut jarik ing sampiran, diubetake ing
awake sret-sret. Gelungan rampung, gage nyaut
klambi kebayake, dienggo. Rampung, lagi gage
anggone nyadhak sapu. Adhine dikon nyapu.
Dheweke dhewe nyaut tenggok terus menyang
kantin. Jemini saiki awake lemu, dedege tetep
dhuwur, lan Tuwan Piet sajake kesengsem.
Kewajibane mbukak kantin wis mrasuk tenan
neng atine.
Sum, adhine Jemini njaluk nonton sirkus
marang bapake. Bapake asale ora ngolehi marga
mau dikongkon nyapu ora nyapu. Nalika kamare
dipriksa Landa Dawa isih reged. Banjur bapake
gelem ngejak Sum nonton sirkus, yen kira-kira
bapake ora kena ukuman.
Oom Piet mara maneh neng omahe Wagiman,
luru Jemini. Oom Piet arep ngejak Jemini ndelok
sirkus. Wagiman mlompong. Semi mandheg
anggone mamah kinange. Jemini ana neng
warung. Banjur emake ngolehi Jemini dijak
ndelok sirkus. Kopral Dawa ora enggal lunga. Ana
sing durung kewetu. Nanging angel dikandhakake.
Kopral Dawa terus ngomong yen Jemini arep
dimunci. Emake seneng, nanging Wagiman
durung wani ngiyoni marga Jemini saiki wis
gedhe, wis duwe pikiran dewe. Banjur ngomong
ngono, wongtuwane Jemini padhu bingung. Oom
Piet banjur ditakoni emake jam piro ndelok sirkus.
Mengko jam pitu diparani Oom Piet. Bareng
ngono dheweke bali.
Sum dikon li gage marani Jemini dikon mulih.
Tekan omah Jemini dikandani yen Oom Piet
ngejak ndelok sirkus. Jemini meneng, pikirane
ambyar. Kepriye rembuge wong satangsi mengko,
diarani gampangan salin wong lanang. Jemini
mlaku mlebu kamar. Emake terus nututi, ngelus-
elus sikile. Ngerih-erih Jemini sing nangis
mengkurep ing peturon. Wongtuwane saiki omong
yen ngakon Jemini nrimo dimunci Oom Piet.
Bedhengus, Oom Piet wis teka, Jemini enggal-
enggal salin. Terus dikongkon emake dandan,
banjur luru selop neng longan. Terus dienggo.
Dhuwure tambah limang sentimeter dhewe. Aglig-
aglig, sleyot, kejengklok cedhak nggone Landa
Dawa ngadeg. Gage gondhelan lengene Landa
Dawa. Emboke mbengok. Dene Piet karo Jemini
cekel-cekelan awak, keket, kenceng, tulung-
tinulung, ngarah sing ditulung aja nganti tiba.
Padha ngguyy cekikikan. Arep lungo, Jemini
disangoni emake dhuwit telung benggol. Dikon
gawe tuku kacang goreng, ya karo sing ngomah
diolehna.
Jemini njegigik metu saka seksine, dietutake
Piet. Disekseni lan diuntapake tangga teparone
uga. Ana sing ngarani ora ilok, ana sing meri,
nanging Jemini lan Piet ora preduli. Jemini lunga
lakune ndegeg. Nganggo selop jinjit. Diawasi
mripat pirang-pirang pasang. Bareng bali, wis
bengi, tangsi wis sepi. Lakune rada bungkuk,
tangane gawa gawan. Dicangking. Dudu kacang
goreng, nanging selop. Sikile mlicet, kepeksa ora
bisa nganggo selop. Piet Coertszoon ora mung
sepisan ngajak lunga Jemini. Malah sidane terus
terang kepengin mboyong Jemini menyang
panggonane. Nanging bab kuwi malah ndadekake
ruwete pikirane Jemini. Nanging percuma mikir
ruwet-ruwet. Dhonge gedhong, Jemini ya kudu
nuruti karepe wongtuwa. Wong wadon ora
wenang milih, ora wenang nolak.
Satemene sajrone srawung karo Piet, akeh
kesenengan kang dirasakake. Landa kang kalok
kereng yen dhong dhines, nyatane karo Jemini ora
kereng. Dadi satemene diboyong nyang Kampung
Landa kuwi kanggone Jemini ya ora peksan. Ya
kanthi senenge atine.
BAB XVI
Urip ing Kampung Landa pancen ngalami
zaman anyar. Nanging sing geseh tenan pancen
Tuwan Coertszoon. Ora sukak ndem-ndeman. Lan
yen dina Minggu, kerep nekani greja neng Bala
Keslametan, Gatotan. Jemini ora mung dadi juru
mangsak utawa umbah-umbah sandhangane Oom
Piet, nanging iya kerep dijak omong. Diajari
basane wong landa. Yen sore ora ana gawe, mung
lungguhan wong loro, Coertszoon kerep crita bab
awake. Wektu-wektu kang kaya mengkono paling
disenengi dening Jemini.
Saben esuk, Jemini mesthi tangi luwih esuk
tinimbang Piet. Isah-isah, nggodhog wedhang,
ngirisi roti, terus nyekel kumbahan. Wayah Piet
budhal dhines, sarapan esuk wis cemawis.
Nyrebeti prabote omah. Mangsak. Yen krungu
theng-theng jam gundhul muni ping rolas, atine
dadi gugup. Wayah tekane Piet, pas sope mateng,
nanging kumbahan klambu durung bar, terus
ditutupi ember gede, dijunjung menyang jedhing.
Jemini mbrebes mili. Dheweke terus mlayu
menyang kamar, jungkatan, klambine cepetan
dibenerake, lunthungan lengen kebayake diuculi,
nanging pucuke lengen meksa teles. Weruh Jemini
gupuh, Piet kang lungguh ing kursi gumun. Jemini
terus nguculi tali sepatune Piet. Raine ndhingkluk.
Piet nakoni Jemini ana apa, kenapa. Nanging
Jemini ora mangsuli. Ngrampungake nguculi
stiwel, terus nggawa sepatune Piet mlebu kamar.
Piet nyawang, nututi mlebu kamar. Mingsek-
mingseke Jemini luwih bange. Banjur dheweke
ngomong yen kumbahan sprei lan klambu durung
rampung, Jemini wedi yen keno srengenan Piet.
Nanging Piet ora nyreneni, Jemini malah dirawe
wedi karo Piet. Mendhak-mendhak neng ngarepe
Jemini. Bareng lena, Jemini diaras pipine.
Akir wulan Piet Coertszoon mulih nggegem
dhuwit bayaran. Tekan ngomah, neng ngarepe
Jemini, dhuwit mau dibruke neng ngarepe wong
wadon kuwi. Jemini mlenggong. Jemini wis melu-
melu ngomong basa Landa. wis klebu lanyah.
Saiki sing pokok Jemini wis ora wedi-wedi
njeplak nyauti guneman basa Walanda. Kuwi sing
pokok manut ajarane Piet Coertszoon. Jemini
disebut "munci" apa "nyai" wae Piet ora setuju.
Yen ana wong nyebut ngono neng ngarepe Landa
Dawa, sebutan kuwi tansah dibenerake, kon
nyebut wae jenenge "Jemini" utawa "Jimmi".
Dhuwit bayarane Piet mau dikon gawa Jemini
digawe ngurusi kebutuhan rumahtanggane. Jemini
ora enggal ngreti maknane, marga ora tau weruh
dhuwit akehe mono. Wiwit biyen nyambutgawe,
Piet pancen ora tau nampa bayar, babarpisan ora
tau ngesaki dhuwit. Kabeh blanjane ya terus
dipasrahake nyang ibune.
BAB XVII
Saya suwe tresnane Si Kopral Dawa marang
muncine saya nandhes. Saya suwe pamawase
wong-wong bab Jemini saya beda karo sing wis
tau klakon. Lan saya suwe kontrake Piet
Coertszoon dadi serdhadhu kolonial ing
Nederlandse Indie saya cupet. Entek kontrake,
Piet bakal mulih menyang dhangkane. Lan saya
suwe kekuwatiran bakal buyare rumah tanggane
Piet ing Kampung Landa kuwi saya cetha.
Sawijining dina Jemini krungu yen Yu Siti
teka. Kepengin krungu kabare sedulur mah, awan-
awan bubar mangsak, Jemini merlokake tilik
emake, menyang tangsi. Sajake kebeneran Siti
karo biyunge lagi mara dhayoh menyang nggone
Wagiman. Jemini takon neng Siti neng ndi anake
ko ra dijak. Biyasane wong Jawa yen ditakoni bab
anake mongkok. Terus diumukake tingkah laku
utawa omonge sing lucu-lucu. Nanging Siti
sepisan iki ora. Siti ora mangsuli pitakone Jemini,
nanging mewek-mewek karo mbrebes mili.
Sesenggrukan. Nyatane, Oom Slompret mulih
menyang Negara Landa. Anak-anake digawa. Siti
ditinggal. Nasibe manungsa ki pancen aneh. Sok
munggah, sok anjlog. Jemini wis tau kandha
mengkono marang Siti, nalika Jemini dadi
muncine Radian.
Bali tekan ngomah, kahanane Siti mau
dicritakake marang Piet. Piet ora aweh komentar
apa-apa. Dheweke lungguh jegang neng kursi
ngisor lampu karo maca koran. Jemini banjur
ngiling teh ing gelas, dicepakake cedhak peturone
Piet. Jemini banjur mapan turu. Atine isih melu
suntrut marga lelakone Siti.
Piet ngundang Jemini. Ora ana wangsulan. Piet
Coertszoon noleh. Lawang mburi wis ditutup.
Dheweke menyat, terus nggoleki Jemini. Ketemu
Jemini wis krukupan kemul. Turu. Kuwi ora kaya
padatan. Piet Coertszoonwis mulang muruk
marang Jemini, ing sesrawungan bale somahe,
angger wiwitan ketemu kudu atur salam 'goede
morgen'. Bengi pisahan mapan turu kudu pamitan
'goede slapen'. Nanging Jemini mapan turu iki kok
ora pamit.
Piet Coertszoon lirih ngundang Jemini.
Setengah turu, Jemini mencolot tangi. Jemini
takon ana apa. Nanging malah dikon bali turu
maneh. Sanajan wis mapan turu, pikirane Jemini
uga tetep ora jenjem. Goreh. Klisikan, ora enggal
bisa turu. Lan bolak-balik ambegan landhung.
BAB XVIII
Esuk-esuk, kaya adat saben, Jemini wis
nyawis-nyawisake sarapan esuk, terus nyandhak
kumbahan. Piet tangi rada krinan, gage menyang
kamar mandhi, gebyur. Bubar andhukan, salin
penganggo, banjur undang-undang Jemini. Jemini
mlayu saka sumur. Klambine bidinan sing wis
luntur dilunthung tekan sikut, jarike pucuk kebroh,
rambute sing cendhak digelung sakepenake, tanpa
cemara, katon wudhar tekan githok. Durung kober
ndandani awak. Piet isih ngadeg ing ngarep
pengilon. Jemini disawang saka pangilon.
Diwaspadakake tenan. Jemini nyedhak karo
mundhuk-mundhuk. Bareng wis kumranggeh, Piet
gage mapan lungguh ing kursi kamar. Jemini
ditarik ing pangkone. Dipangku. Jemini manut
wae. Jemini ngawasake wong lanang ing cedhake.
Dipandeng tenan mripate sing siwer. Piet katon
mesem. Piet ngomong neng Jemini yen dheweke
ape dinikahi Piet neng greja. Nanging Jemini
mung klecam-klecem lan mathuk ampang.
Kanggone Jemini tembung kuwi klebu tembung
muspra tanpa teges.
Awan sadurunge mulih dhines, Piet mampir
Gatotan, marani pendheta. Anggone marani
pendheta gita-gita, supaya bab dheweke lan
Jemini kuwi enggal beres. Enggal bisa maremake
atine Jemini iya maremake atine dhewe. Tekan
ngomah ora ana singsote lagu-lagu jazz. Ora ana
pocapane apa-apa marang Jemini. Jemini teka
mapagake, nanging Jemini mung dipandeng wae.
Ora disapa, ora diaruh-aruhi. Dheweke ngreti,
menenge Piet iki mau mesthi ana gegayutane karo
putusane Sang Pendheta. Putusan kang nguciwani.
Jemini ndingkluk, melu bela sungkawa.
Bengi kuwi uga Piet kirim layang marang
wongtuwane. Uga dikirimi fotone Jemini.
Sadurunge pancen wis ana surat-suratan antarane
Piet kang ngabarake Piet urip bebarengan karo
wong bumiputra. Ing surat kang saiki
dikandhakake mungguh karepe arep nikahi
Jemini. Let sesasi layang wangsulan teka.
Wongtuwane ora kabotan Piet kawin karo Jemini.
Oleh kabar gumbira, Jemini iya ora surak-surak,
keplok-keplok.
Piet Coertszoon ngadhep komandhane.
Nanging kaya bapak rohani Paasman,
komandhane ora setuju Piet kawin karo anake
prajurit angka siji Wagiman. Kanthi ati sing
semplok, Piet bali mulih. Tekan ngomah sing
dijujug ndhisik pawon. Jemini sing krasa
dipandeng, lan Piet ora ngomong apa-apa, ngreti
yen rembuge karo penggedhene bab kawin ora
kasil. Mripate Jemini kembeng-kembeng eluh.
Wingi sedina, sawise nampa layange
wongtuwane, sing dirembug mung prekara kawin.
Digunem sarana mongkoging ati. Saiki, durung
nganti kliwat rong bengi, kemongkogan kuwi wis
ilang musna. Sing kari mung anyel. Sing
dirembug mung piye bisane olehe nedya kawin
kaleksanan.
BAB XIX
Jemini mono ora kegedhen pengarep-arep. Ora
kepingin dadi nyonyah Landa. Nanging upama
dadi bojone Piet iya ora emoh. Mula dierih-erih
Piet supaya ora sedhih-sedhih banget merga
anggone adep kawin karo Piet kena pepalang.
Jemini malah duwe rasa mesakake marang Piet
kang karaya-raya mratingkah kaya mengkono.
Panglipur wuyung kuwi mesthine malah perlu
kanggo atine Piet dhewe, dudu kanggo Jemini.
Wondene apa sing klakon neng omahe Piet, ora
diwedharake dening Jemini marang kanca-kanca
utawa wongtuwane. Jemini pancen ora seneng
crita-crita bab awake utawa bab Tuwane. Nalika
dheweke tilik Kadinah sing wis meteng tuwa, sing
dirembug iya ora bab dheweke. Nanging bab
lelakone Siti kang melas asih.
Ing sawijining dina, awan-awan, Jemini lagi
nunggoni Piet dhahar, Den Sutras teka. Wandane
peteng. Jemini dijaluki tulung Den Sutras dikon
celukna Siti. Kuwi pangakone Kadinah sing lagi
nglarani merga arep ngetokno bayi. Piet
Coertszoon sajake ya nayogyani yen Jemini
tetulung. Mula sawise pamitan, Jemini terus
menyang omahe Sutras. Neng kono ketemu
dhukun bayi, wonge wis tuwa. Raine pating
jlekithut, mripate mlorong, ora gampang mesem.
Jemini rada giris nemoni dhukun bayi kuwi.
Nanging ya kepeksa takon, kepriye mungguh
kahanane Kadinah. Kadinah turon neng jogan.
Raine katon pucet. Kringet mruntus ing pucuk
irunge. Diemek-emek Jemini, Kadinah terus nyaut
tangane Jemini, digegem kenceng, banjur dijaluki
tulung nyelukna Yu Siti. Kadinah kepingin
ditunggoni Yu Siti. Jemini nyoba ngarih-arih cara
liya. Nanging Kadinah panggah njaluk tekane Siti.
Wong-wong sing padha ana njaban kamar ora ana
sing ngundangno Siti. Wong babaran, angger wis
ditunggoni dhukun bayi, wis beres. Yen ana sing
polah kaya Kadinah kuwi, kira-kira diganggu
badan alus. Ya si dhukun kuwi sing bakal
mrantasi gawe. Yen Mbah Dhukun ora bisa
nyembadan, ya teges badan alus kuwi sing
menang. Wong-wong padha ngira yen Siti kuwi
sing nggawe ala. Mula padha ora wani nyeluk Siti.
Jemini katon nepsu. Terus lunga saka kono
nusul Siti. Siti ditemoni Jemini isih isah-isah
piring reged. Rambute pating jewawul, pipine
pating celerong gupak angus. Siti dikon cepta
salin, nanging dheweke raduwe salin, klambine
mung iku. Satemene Jemini ora nganthi. Nanging
nggeret. Marga digeret-geret Jemini, Siti sidane ya
budhal. Satemene atine kumudu-kudu ora arep
teka.
Tekan panggone Sutras, wong isih akeh sing
padha ngrubung wong nglarani. Ora neng njero
kamar, nanging mung nggrombol neng ngarep
lawang. Tekan ngarep kamar, tangane Jemini terus
wae nyurung lawang. Siti ditarik mlebu.
Sadurunge wong tuwa-tuwa sing padha ana kono
sapa aruh, Jemini wis ngglendheng Siti tekan
cedhak gelaran klasa. Bayi tetep durung lain.
Kadinah tetep ngathang-ngathang aneng jogan.
Siti wis jengkeng neng mburine Jemini. Weruh
Siti, Kadinah tangane kemlawe kaya arep
ngrangkul. Siti welas atine, ngangsek maju karo
nundhukake gegere supaya rinanggeh Kadinah.
Kadinah ngomong neng Yu Siti yen dheweke
dikon urip neng omahe Sutrah maneh marga
Sutras isih tresna marang Yu Siti. Nanging Yu Siti
ora mikir apa ora. Dheweke mung ngakon
Kadinah ngumpulake tenaga kanggo ngeden.
Jemini ora tegel nyawang rekasane wong
nglarani. Dheweke menyat ninggal kamar.
Nanging lagi arep mbukak lawang, keprungu
panjerite sing nglarani, bantas cemengkling,
ngeres-eresi ati. Jemini merem dhipet, ngempet
ambegan, tangane meres hawa. Embuh pira
suwene dheweke ngadeg nggejejer mengkono.
Nalika melek, noleh memburi, sing katon Kadinah
ngrangkul Siti. Dene DenbSutras jengkeng neng
sebelahe. Rada ngisor sithik, dhukune lagi repot
nampani barang abang. Jemini gage mlayu
mlencing metu saka kamar, ora kuwat nyekseni
wetune barang abang mau.
BAB XX
Karo tengah taun manggon saomah karo Piet
Coertszoon ing loji Kampung Landa Jemini
disebut munci. Tangga masyarakat Jawa ing
tangsi wis nyebut “Ndara Nyonyah”. Saking
tresnane Piet Coertszoon marang Jemini, adreng
lan taberi anggone golek layang palilah marang
wongtuwane ing Negara Landa supaya diidini
nikahan karo wong wadon bumiputra Hindia
Walanda, sidane Sinyo Landa kuwi diparengake
oleh sakremen nikahan karo Jemini ing greja.
Tumrape wong agama, Jemini iya resmi dadi
Mevrouw Coertszoon. Lagi oleh palilah saka
panggedhene militer sawise karo tengah taun dadi
nyaine Landa, lan oleh layang palilah saka
wongtuwane Piet Coertszoon. Terus diparengake
dhaup ing Greja Gatotan.
Nampa sakremen nikahan kuwi Jemini
nganggo klambi kebaya sutra putih, selope iya
putih, peni banget. Dene Piet mlebu greja nganggo
uniform putih. Wong satangsi padha teka neng
ngarep greja, sanajan ora diundang nekani upacara
utawa resepsi nikahan kuwi. Kabeh padha
kepengin weruh Jemini dadi manten.
Jemini digrudhungi kain brokat putih, tangane
nyekethem kembang ngemban bongkokan
kembang gradiul mekar abang-abang oranye.
Sawise nampa sakreman nikahan, penganten
sakaro metu saka greja, tekan plataran, dipapag
keplok rame dening para tangga masyarakat.
Bongkokan kembang gradiul diuncalake
munggah. Para kerabat tangsi padha royokan
mbeburu bongkokan kembang mau.
Sawise nikahan, Piet karo bojone golek omah
liya. Oleh omah pethak ing kampung Gatotan, ora
adoh saka greja. Saiki dheweke gelem turu ing
njero klambu wong loro. Kruntelan, bebas polah
mahardika, ngguyu cekikikan apa ngos-ngosan ora
kecandhet-candhet, aman.
 Saben sore yen Piet nganggur, padatan ngajak
bojone mlaku-mlaku bebarengan menyang
Blawuran utawa Tunjungan, leha-leha, pancen
nyenengake atine. Yen mulih saka Tunjungan
utawa mlaku-mlaku neng Gemblongan, padatan
mampir Pasar Turi. Tuku bakmi. Bakmi kuwi
digawa dhisik menyang Stadstuin, lungguhan
neng taman Kebonraja.
Wingi bengi nalika Jemini dikon tuku kacang
bawang neng pojok kae, dheweke disapa wong.
Wong wadon sing ngadeg neng sunar damare
wong dodol panganan. Jemini takon neng Piet
menawa Piet duwe tepungan neng stadstuin. Piet
wangsuli pitakone Jemini yen dheweke ora duwe
tepungan neng kono. Neng nggon musik
dhangsahan kana bisa uga duwe. Sebab jaman Piet
cilik sabane ya neng Stadstuin kono.
Jemini tuku kacang. Nalika nibakake dhuwit
marang wong dodol kacang bawang, Jemini
dicablek. Kaget. Ora ngira wong sing digoleki
jebul malah wis ndhisiki nyablek saka mburi.
Rasane risi ana wong kaya ngono kok ngundang
njangkar wae marang dheweke. Klakuane ora
ngajeni babar pisan marang Jemini. Jemini
gragapaan tenan. Ning ya diempet tenan tratape
nesune, aja nganti wutah. Luwih becik
dipencerengi dhisik rupane, disetitikake dhisik
sapa wonge kuwi.
Karo omong sithik-sithik diempet-empet ora
basa Suroboyoan, Jemini tuku kacang. Omong
karo sing dodol kacang ya nganggo basa bapak-
emake. Sawise menehi kacang marang wong
klambi abang mau, Jemini banjur pamit gagean
wae ngoncati wong wadon mau. Bali marani
bojone.
BAB XXI
Manggon ing sewan omah Gatotan pranyata
ora suwe. Ketungka dipindhah dhines menyang
Batujajar, Piet lan Jemini nyewa omah setengah
tembok, ora adoh saka omahe Wak Talib. Jemini
seneg atine marga dadi tangga maneh karo Wak
Talib. Paling seneng Jemini ora ketemu karo wong
wadon klambi abang pupuran lero-lero kae. Ana
maneh sing disenengi pindhah neng Batujajar
kuwi ketemu karo Sarimin. Merga dheweke arep
pamer, bisa kawin dadi bojone Landa. Nanging
Sarimin wis pindhah nyang Aceh melu Marsose.
Nalika saka mulih blanja ing Pasar Padalarang,
dheweke diruhruhi sawenehe prajurit tangsi
Batujajar. Jemini nyawang wong sing nyapa.
Kanyata prajurit kuwi Urip, tilas bojone Jemini
mbiyen. Jemini isin ora bisa aweh wangsulan.
Neng Batujajar kuwi Jemini wiwit ngandheg.
Nalika nglarani, telung dina telung bengi Jemini
klepekan adu nyawa. Jabangbayine angel laire.
Jemini ora mung ditunggoni Wak Talib lan
bojone, nanging iya Urip.
Manut pretikele Mbah Dhukun, kanggo
nglancarake laire jabangbayi Jemini kudu lungguh
neng jogan pawon. Nanging Piet Coertszoon ora
ngolehake bojone lungguh neng jogan pawon.
Reged. Mula ya dikon nglairake neng njero
kamar, jogane digelari klasa. Nanging wis telung
bengi anggone nglarani, jabangbayi meksa ora
gelem lair.
Wis wengi. Kliwat jam loro. Urip sing
nunggoni neng ngarep kamar gragapan tangi.
Krungu bayi nangis. Urip terus marani lawang ora
rapet inepane. Lawang disurung alon-alon, Urip
nginguk manjero. Mbah dhukun tuwa sing wis
telung bengi ora turu, sajake ngorok, ora tangi.
Lagi padha tangi bareng Urip wis mlebu kamar.
Dhukun tuwa gage tumandang gawe. Piet
digugah. Sanajan isih nganthang-nganthang,
Jemini bisa mesem. Takon lirih marang sing
lanang, “Lanang apa wadon?” wangsulane Piet
kuwi ya wadon. Banjur Piet jenengake Linda.
Sajake jeneng kuwi wis suwe dadi angen-angene.
BAB XXII
Jemini lungguh ing kursi, karo ngisik-isik
sirahe anake sing turu neng gendhongane. Piet
arep bali menyang Negara Landa, Jemini dijak,
nanging dheweke ora gelem. Piet neng Negara
Landa arep enggal kontrak maneh, kontrak
kanggo salawase pindhah urip bareng Jemini.
Sidane mung Piet Coertszoon sing budhal
menyang Negara Landa. Linda lan Jemini
ngeterake tekan pelabuhan Tanjungpriuk. Wak
Talib lanang lan Urip uga ngeterake. Wong loro
kuwi malah sing ibut ngurusi barang. Dene Piet
mlaku wira-wiri neng cedhake Jemini, atine tetep
ora jenjem.
Nalika sulinge kapal muni, wong-wong padha
gupuh. Nanging Piet kang maine mloka-mlaku,
malah banjur lungguh neng bangku dawa cedhak
bojone. Piet janji yen dheweke bakal bali. Jemini
manthuk-manthuk. Tangise arep brojol. Nanging
dheweke kudu kuat.
Piet menyat. Linda diarasi, terus salaman karo
Jemini. Salaman karo Eak Talib. Urip ora ana
katon, dadi ditinggal wae. Piet jumangkah gendhongane oma. Diambungi, dikekep-kekep,
gegancangan marani andha kapal. Watara limalas ora preduli bocahe nangis kroncalan.
jangkah, mbalik, mlayu marani Jemini, terus Mripat kang mau kembeng-kembeng, saiki
diaras pipine lan lambene. Bubar kuwi lagi Piet dleweran metu luhe. Pranyata guneme Piet kena
lunga. Nganti kapal De Mass adoh ninggalake dipercaya. Jemini bakal seteruse urip dadi
plabuhan, nganti wong-wonge wis ora katon, mevrouw Coertszoon kang sejati, manut adat lan
Jemini isih ngawe-awe. agamane Piet Coertszoon.
Setaun maneh nglairake adhike Linda. Lan
BAB XXIII taun teruse..... ngono maneh. Taun-taun lumaku,
Wak Talib gawa layang. Layang kuwi saka Jemini uga diajari maca-nulis, ya terus lanyah
komandhan kanggo Jemini. Iya Piet Coertszoon wong saben dina digegulang tanpa kendhat maca
kirim dhuwit. Piet kirim dhuwit blanjane. Saiki buku. Digolekake guru les barang. Ora gatalan
Jemini ngreti tenan, yen Piet beda karo Oom taun maca lan nulis basa Walanda wis dadi
Slompret. Piet benere mono tresna tenan marang sandhangan uripe. Malah nalika oleh perlop dawa,
dheweke. Marang Linda. Jemini banjur njaluk Jemini klakon lunga menyang Negara Walanda,
tulung Wak Talib kon nuliskake layang kanggo ketemu karo maratuwane. Jemini ora bakal pisah,
Piet Coertszoon. ora bakal pedhot maneh karo Piet Coertszoon.
Piet Coertszoon duwe rencana balik menyang TAMAT
Tanah Jawa. Yen bisa enggal-enggal. Wondene
merga urusane ora rampung-rampung, nganti
setengah taun durung bisa bali menyang Tanah
Jawa. Rampunge urusan saora-orane wolung sasi.
Nanging ngancik sasi kangnem, layange teka
maneh, ngabarke yen arep budhal menyang Tanah
Jawa sesasi engkas. Muga ae Jemini gelem
methuk neng Priuk.
Nalika samana Pak Wagiman kebeneran wis
dipindhah menyang Betawi. Mula nalika arep
methuk, Jemini bisa nggawa Linda nginep ing
Betawi seminggu.
Ing dina wayah kapale teka, isih esuk, Jemini
karo Linda lan Wagiman wis budhal menyang
plabuhan. Kapal Oranje van Oostenrijk sing
ditumpaki Piet durung teka. Ana wong celuk-
celuk, dudu Piet. Suwarane Piet ora mengkono,
sanajan digawa angin segara. Yakuwi wong sing
ditukokno kacang bawang Jemini pas meng
Stadstuin. Yakuwi Ngadimah. Ngadimah arep
menyang Tanah Deli. Dheweke njaluk dhuwit
Jemini arep utang. Nanging ora diweki merga
dhuwit kuwi arep digawe main kartu neng kapal.
Kapal Oranje van Oostenrijk teka. Kapal kuwi
mepet ing plataran plabuhan. Nanging Piet ora
ketok. Mripate clilengan nggoleki Landa Dawa.
Wagiman lanang wadon uga melu ngawasake.
Ana Walanda mlayu wis tekan jogane plabuhan.
Mlayu terus wae menyang nggone Jemini sing
nganggo jarik Parangkusuma, kebayake abang
sutra. Nglumpuk cedhak Wagiman lanang wadon
lan Linda. Jemini dirangkul, diarasi, dibopong-
bopong. Bali diselehake, terus ngrebut Linda saka