TOPIK: SYARIKAT BERHAD SUBTOPIK: SAHAM Perbezaan antara Saham Biasa dan Saham Keutamaan Perkara

Kadar dividen Keutamaan Hak tuntutan

Saham Biasa
Menerima kadar dividen yang tidak tetap kerana mengikut keuntungan syarikat. Menerima dividen selepas pemegang saham keutamaan. Berhak menuntut pembayaran pelaburan dan modal selepas pemegang saham keutamaan. Pemilik boleh menguasai aktiviti syarikat kerana mempunyai hak mengundi dalam mesyuarat agung. Pemilik menanggung risiko yang lebih tinggi kerana pembayaran dividen tidak terjamin dan bayaran modal tidak diutamakan.

Saham Keutamaan
Menerima kadar dividen yang tetap setiap tahun. Menerima dividen terlebih dahulu berbanding dengan pemegang saham biasa. Diberi keutamaan menuntut pembayaran pelaburan dan modal sebelum pemegang saham yang lain. Tidak mempunyai kuasa dalam syarikat kerana tidak mempunyai hak mengundi di mesyuarat agung. Pemilik menanggung risiko yang lebih rendah kerana kadar dividen telah ditetapkan, bayarannya agak terjamin, dan pemiliknya lebih diutamakan dalam pembayaran modal.

Kuasa kawalan

Risiko

Terbitan Saham
Tertakluk kepada syarat-syarat yang dinyatakan dalam prospektus. Mempunyai nilai muka seperti yang dinyatakan pada muka sijil saham. Nilai seunit saham dinamakan nilai nominal = nilai tara = nilai par Diterbitkan pada nilai nominal pembeli akan membayar harga yang sama dengan harga ynag dunyatakan dalam sijil saham. Hanya satu Akaun Modal dibuka untuk semua pemegang saham. Jika syarikat mempunyai dua jenis saham, maka dua Akaun Modal perlu dibuka. Akaun Modal Saham Biasa Akaun Modal Saham Keutamaan Cara merekodkan terbitan saham ialah: a) Apabila saham diterbitkan Perkara Debit Akaun Permohonan Saham Biasa/Keutamaan Kredit Akaun Modal Saham Biasa/Keutamaan b) Apabila wang diterima dan dibankkan Perkara Debit Akaun Bank Kredit Akaun Permohonan Saham Biasa/Keutamaan

RM xx

RM xx

RM xx

RM xx

Contoh Soalan

Pada 1 Jun 20X8, Syarikat ABC Berhad telah menerbitkan 800 000 7% saham keutamaan, RM1.00 setiap satu dan 800 000 saham biasa, RM1.00 setiap satu. Semua saham itu telah dipohon beli dan dibayar sepenuhnya pada 30 Jun 20X8. Sediakan catatan dalam buku akaunnya. Penyelesaian: JURNAL AM Tarikh 20x8 Jun 30 Perkara Permohonan Saham Biasa Modal Saham Biasa (Terbitan 800 000 saham biasa, RM1.00 setiap satu) Permohonan Saham Keutamaan Modal Saham Keutamaan (Terbitan 800 000 7% saham keutamaan, RM1.00 setiap satu) Bank Permohonan Saham Biasa Permohonan Saham Keutamaan (Wang yang diterima daripada terbitan saham biasa dan saham keutamaan dibankkan) LEJAR AM Akaun Permohonan Saham Biasa RM 20X8 800 000 Jun 30 Bank Folio Dt RM 800 000 Kt RM 800 000 800 000

800 000

1 600 000 800 000 800 000

20X8 Jun 30

Modal Saham Biasa

RM 800 000

20X8 Jun 30

Akaun Permohonan Saham Keutamaan RM 20X8 Modal Saham Keutamaan 800 000 Jun 30 Bank Akaun Bank RM 20X8 800 000 800 000 Akaun Modal Saham Biasa RM 20X8 Jun 30 Permohonan saham biasa Akaun Modal Saham Keutamaan RM 20X8 Jun 30 Permohonan saham keutamaan

RM 800 000

20X8 Jun 30

Permohonan Saham Biasa Permohonan Saham Keutamaan

RM

20X8

RM 800 000

20X8

RM 800 000

Pengiraan Dividen

Pembahagian keuntungan yang diagihkan kepada pemegang saham

 Kadar dividen ditentukan oleh Lembaga Pengarah dan dipersetujui oleh pemegang saham. Dividen dibayar atas modal berbayar sahaja dan bukan atas modal berdaftar. Sekiranya semua saham yang diterbitkan telah dibayar penuh, maka dividen dibayar atas modal
diterbitkan.

Dividen diisytiharkan dalam bentuk peratus atas nilai tara saham atau peratus setiap unit saham
dan bukan atas nilai pasaran semasa. Contoh Soalan 1 Syarikat XYZ Brhad mempunyai modal berdaftar seperti berikut: 4 000 000 saham biasa, RM0.50 setiap satu 1 000 000 8% saham keutamaan, RM2.00 setiap satu Syarikat itu telah menerbitkan kesemua saham keutamaan dan saham biasa. Semua saham itu telah dipohon beli dan dibayar sepenuhnya. Pada tahun berakhir 31 Disember 2010, Syarikat itu telah memperoleh keuntungan yang mencukupi untuk membayar dividen saham keutamaan dan 12% dividen atas saham biasa. Kirakan jumlah dividen yang dibayar kepada kedua-dua jenis saham itu.

Penyelesaian: Dividen saham keutamaan: Kadar dividen = 8% Jumlah dividen = RM2 000 000 x 8% = RM160 000
Dividen saham biasa: Modal saham biasa berbayar = RM2 000 000 Kadar dividen = 12% Jumlah dividen = RM2 000 000 x 12% = RM240 000 Contoh Soalan 2 Modal diterbitkan dan modal berbayar Syarikat DMZ Berhad terdiri daripad 2 000 000 saham biasa, RM0.50 setiap satu. Bagi tahun berakhir 30 Jun 2010, syarikat itu telah mengisytiharkan dividen sebanyak lapan sen bagi setiap unit saham. Kirakan jumlah dividen yang dibayar.

Penyelesaian: Bilangan saham yang diterbitkan = 2 000 000 Kadar dividen = 8 sen setiap unit saham Jumlah dividen = 2 000 000 saham x 8 sen = RM160 000 Dividen yang dibayar sebelum tamat tahun perakaunan dan sebelum keuntungan sebenar diketahui. Syarikat yang mempunyai prestasi yang baik, jangkaan mendapat keuntungan yang lebih tinggi, dan mempunyai banyak rizab atau Dividen Interim simpanan dari tahun lepas.

DIVIDEN

Dividen yang diisytiharkan pada akhir tahun kewangan selepas penyediaan Akaun Penamat dan pengiraan keuntungan. Jika tahun kewangan berakhir pada 31 Mac 2009 dividen akhir diisytiharkan pada bulan Mei 2009 selepas keuntungan ditentukan dividen mungkin dibayar pada bulan Dividen Akhir Jun 2009.

Cara merekodkan pembayaran dividen: Catatan untuk merekodkan bayaran dividen interim Debit Akaun Dividen Interim Saham Biasa Kredit Akaun Bank Pada akhir tahun Akaun Dividen Interim akan ditutup dan dipindahkan ke Akaun Pengasingan Untung Rugi. Debit Akaun Pengasingan Untung Rugi Kredit Akaun Dividen Saham biasa Contoh Soalan: Dividen Interim Tahun kewangan Syarikat SOS Berhad berakhir pada 31 Disember 2010. Pada 30 Jun 2010, syarikat itu telah membayar dividen 5% atas 1 000 000 saham biasa, RM1.00 setiap satu. Berapakah jumlah dividen yang dibayar? Tunjukkan catatan dalam jurnal dan lejar. JURNAL AM Tarikh 2010 Jun 30 Perkara Dividen Interim saham Biasa Bank (Bayaran dividen interim sebanyak 5% atas 1 000 000 saham biasa) Folio Dt RM 50 000 Kt RM 50 000 Catatan apabila dividen akhir diisytiharkan Debit Akaun Pengasingan Untung Rugi Kredit Akaun Dividen Saham biasa Catatan apabila dividen dibayar Debit Akaun Dividen Saham Biasa Kredit Akaun Bank

2010 Jun 30

Bank

Akaun Dividen Interim Saham Biasa RM 2010 50 000

RM

2010

Akaun Bank RM 2010 Jun 30

Dividen Interim Saham Biasa

RM 50 000

Pada akhir tahun JURNAL AM Tarikh 2010 Dis 31 Perkara Pengasingan Untung Rugi Dividen Interim saham Biasa (Dividen interim saham biasa dipindah ke akaun Pengasingan Untung Rugi) Folio Dt RM 50 000 Kt RM 50 000

2010 Jun 30

Bank

Akaun Dividen Interim Saham Biasa RM 2010 50 000 Dis 31 Pengasingan Untung Rugi

RM 50 000

Akaun Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2010 RM Dividen Interim saham Biasa 50 000 Contoh Soalan: Dividen Akhir

RM

Pada 1 Mac 2009, Syarikat ROS Berhad telah mengisytiharkan pembayaran dividen akhir sebanyak 10% atas 1 000 000 saham biasa, RM1.00 setiap satu, bagi tahun berakhir 31 Disember 2009 dan dividen itu dibayar pada 31 Mac 2009. Kirakan jumlah dividen yang dibayar dan tunjukkan catatan apabila dividen diisytiharkan dan dibayar. Catatan apabila dividen disytiharkan JURNAL AM Tarikh Perkara Folio Dt Kt 2009 RM RM Mac 1 Pengasingan Untung Rugi 100 000 Dividen Akhir saham Biasa 100 000 (Dividen akhir sebanyak 10% atas 1 000 000 saham biasa) Akaun Dividen Akhir Saham Biasa 2009 Mac 1 Pengasingan Untung Rugi

RM 100 000

Akaun Pengasingan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2009 RM Dividen akhir saham Biasa 100 000 Catatan apabila dividen dibayar JURNAL AM Tarikh Perkara Folio Dt 2009 RM Mac 31 Dividen Akhir saham Biasa 100 000

RM

Kt RM

Bank (Bayaran dividen akhir sebanyak 10% atas 1 000 000 saham biasa) Akaun Dividen Akhir Saham Biasa RM 2009 100 000 Mac 1 Pengasingan Untung Rugi

100 000

2009 Mac 31

Bank

RM 100 000

Akaun Bank 2009 Mac 31 SUBTOPIK: EKUITI PEMILIK DALAM KUNCI KIRA-KIRA

Dividen akhir Saham Biasa

RM 100 000

Tertakluk kepada peraturan dalam Akta Syarikat Malaysia 1965 Perkara yang harus ditunjukkan Butir lain

Rizab Liabiliti semasa Liabiliti bukan semasa

Modal dibenarkan

Modal diterbitkan dan berbayar

Contoh Syarikat Bulan Berhad Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2010 Ekuiti Pemilik Modal Dibenarkan 100 000 6% saham keutamaan, RM0.50 setiap satu 5 000 000 saham biasa, RM0.50 setiap satu Modal Diterbitkan dan Berbayar 100 000 6% saham keutamaan, RM0.50 setiap satu 4 000 000 saham biasa, RM0.50 setiap satu

RM 500 000 2 500 000 3 000 000 500 000 2 000 000 2 500 000

Info Tambahan: Saham boleh diterbitkan pada nilai tara, premium (nilai lebih tinggi daripada nilai tara) atau nilai diskaun (nilai lebih rendah daripada nilai tara) Lebihan langganan permohonan > modal diterbitkan Kurangan langganan permohonan < modal Bayaran yang diterima atas langganan hendaklah diterbitkan dipulangkan Jumlah kurangan akan ditanggung oleh pihak penaja (bank saudagar, firma broker, tabung amanah saham dan agensi kewangan