Professional Documents
Culture Documents
KJ Wdkavql%U Jhjia:D Yefok Yeá: Uq, A MSHJR
KJ Wdkavql%U Jhjia:D Yefok Yeá: Uq, A MSHJR
kj wdKavql%u jHjia:d
yefok yeá
uq,a mshjr
isxy, ixialrKh
kS;s{ tia' Ô' mqxÑfyajd
2
kj wdKavql%u jHjia:d yefok yeá - uq,a mshjr
m%:u uqøKh ( fmnrjdß 2016
ISBN : 978-955-4746-57-2
3
fmrjok
4
1
jHjia:d iïmdol ls%hdj,sh
jHjia:d f.dv ke.Sfï ls%hdj,sfhys m%;sM,h hqla;s
iy.; mq¿,a iïu;hla jk njg j.n,d .ekSu jHjia:d
f.dvk.kakkaf.a wruqK h' th hqla;s iy.; jkafka mq¿,a
ms<s.ekSfuka yd cd;shg whs;sùfuks' tfy;a tu f.dv
ke.Su È.=ld,Sk ft;sydisl iy foaYmd,k ls%hdj,shls'
tfyhska u;fNaod;aul h' úfYaIfhka W.% .egqï ms<sn|
iy È.a .eiqKq iudc fn§ï ldjeÿKq w;a±lSï we;súg
h' ls%hd mámdáfha iy ksYaÑ; úl,amhkays m%;sM, hqla;s
iy.; jkafka jHjia:d f.dv ke.Sfï uQ,sl wjia:dfõ§u
Tn .kakd ;SrK wkqj h' hym;a wdrïNhla .ekSug
jHjia:d f.dvk.kakkag WmldÍ ùug fuu mßÉfÉofha
§ ixi|kd;aul w;a±lSï ±lafjkq we;' tu.ska jHjia:d
f.dv ke.Su iaffjÍ ls%hdj,shla nj wjOdrKh fjhs' ula
ksido" th ráka rgg" l,dmfhka l,dmhg fjkia jk
neúks' jHjia:d ldrlhka uqyqK fok nrm;, wNsfhda.
hla jkafka mo iïnkaO .egqï h' tu ls%hdj,sh jeä ÈhqKq
lsÍug kï mq¿,a iyNd.s;aj ie,iqula we;sl< hq;= h'
5
jHjia:d f.dvk.kakkag th mgka .ekau i|yd
foúÈhl ;SrK .ekSug isÿfõ' m<uqj" ls%hdmámdál
úYd,;ajh iïnkaOfhks' tkï" ls%hd ud¾." wdh;k"
fr.=,dis" ld, mrdih iy ;SrK .ekSfï j.lSu .ek h'
fojkqj" wka;¾.;h iïnkaOfhks' .egqï mej;s miqìul
§ hqla;s iy.;Ndjh fï ;SrK fol u; r|d mj;S' fï
mßÉfþofha § fm< fhÿu .ek wjOdrKh fõ' th fufia
wdlD;s .;lr we;'
^w& fuu mßÉfþofhys .eí jQ fmdÿ ksÍlaIKhka iy
uQ,sl Wml,amkhka y÷kd .ekSu'
^wd& jHjia:d f.dv ke.Sfï Ndú;h .ek idudkH
fidhd ne,Sula u; mokïj" .egqïldÍ ;;ajhka
iys; jHjia:d f.dv ke.Su wNsfhda.d;aul fõ'
^we& hqla;s iy.; m%;sM, ,nd .ekSug ls%hdmámdá mq¿,a
nj iïnkaO úúO me;s idlÉPd lsÍu'
^wE& by; i|yka ld¾hmámdáh ksid mek k.sk
wka;¾.;h ms<sn| .eg¨ idlÉPd lsÍu'
^b& fuu u. fmkajk fmd; Ndú; lrk wdldrh
y÷kajd fok w;r wfkla mßÉfÉo .ek o úuid
ne,Sula isÿfõ'
jHjia:d f.dv ke.Su §¾> ld,Sk
ls%hd mámdáhla nj w¾: .eka fõ' th
ft;sydisl isÿùula fyda jHjia:d flgqïm;a
lsÍula fkdfõ' Bg we;=<;a jkafka wdh;k
msysgqùu" jHjia:d f.dv ke.Sfï kS;s Í;s"
tu jHjia:djg ffk;sl ms<s.ekSu we;s lsÍu
iy th ls%hd;aul lsÍu .ekh'
6
1'2 fmdÿ ksÍlaIK
jHjia:d f.dv ke.Su" mq¿,a f,i w¾: .kajd we;af;a
È.=ld,Sk iy ft;sydisl ls%hdj,shla f,i h' tys mshjr
lSmhla we;' tkï (
^w& jHjia:d fjkil wjYH;dj we;s nj iy tys úIh
mrdih .ek tlÕùu'
^wd& wod< uQ,O¾u hgf;a" jHjia:d ye§u iy
flgqïm;a lsÍu i|yd wjYH nyqúO iyNd.s;ajh
fjkqfjka wdh;k" ls%hd mámdá iy kS;sÍ;s
ieleiSu iy wjYH jqjfyd;a w;=re ls%hdud¾.
ieleiSu'
^we& jHjia:djg ffk;sl n,h §u fyj;a iaÓr lsÍu'
^wE& iaÓr lsÍfuka miq ls%hd;aul lsÍfï wjia:djh' th
.eg¨ iys; úh yels h'
2'
jHjia:d f.dv ke.Su fndfyda úg uyd ie,eiaula
yd iuia;h h<s flgqïm;a lsÍula úh' tfy;a ;sfnk
jHjia:djla iEfyk w¨;a lsÍï iys;j f.dv ke.Su
;j;a úl,amhls' 1990ka fumsg jHjia:d tfia ieÈK'
3' jHjia:d mdG .%ka:hla yokjdg jvd jHjia:d
f.dvk. kakka fh§ isáfha idOdrK jHjia:dkql+,
m%;sM, ,nd .ekSug h' jHjia:djla idOdrK úh yelafla
th nyqudk ùfuks' Bg my; i|yka lreKq w;=<;a fõ'
³ ffk;sl idOdrK;ajh - ,nd .efkkqfha wod<
ffk;sl m%;sm;a;s" m%ñ;s yd idrO¾u j,sks'
7
³ foaYmd,k idOdrK;ajh - ms<sìuq jkafka jHjia:d
iïu; lrk nyqúO yd iduQysl ck;djf.a
iajdëk iaffjÍ Ndjfhks'
³ iodpdr idOdrK;ajh we;=<;a jkafka jHjia:dj
iu. rcHfha iodpdr moku jQ wfkHdkH
idrO¾u fnod yod .ekSfï ióm in|;dfjks'
;jo jHjia:dfjka rdcHh ;=< iudc ixys¢hdj"
laIud Nckh" iodpdr cj .ekaùu wdÈh wruqKq
l< yels h'
³ wd'l%' jHjia:djla idok ls%hdj,shu tys
idOdrK;ajhg msájy,la úh yels h' jHjia:dj
ls%hd;aul jk úg tys idOdrK;ajh j¾Okh
ù mq¿,a f.!rjhla we;súh yels h' jHjia:dj
f.dv kef.k ls%hdj,sh iy tys ienE wka;¾.;h
jHjia:dfõ kS;Hkql+,Ndjhg fya;= fõ' tfy;a
.egqï iys; iudchkays ta folgu wNsfhda. t,a,
fõ' Bg id¾:lj uqyqK § wNsfhda.hkag m%;spdr
±laùfuka u idOdrK jHjia:djla f.dv ke.sh
yels h'
8
³ iudcuh úúO;ajh tkï iurEmS
foaYmd,kfhka fomig fn§ ;sîu m%Odk wNsfhda.
hls' tfy;a wdKavql%u jHjia:dfõ mrud¾:h iy
tys Ndú;h i|yd tu wNsfhda.h ch.; hq;= h'
³ jHjia:d f.dv ke.Sfï ls%hdj,sh i|yd idOlhla
jkafka" rdcHh ;=< iy neyeßka fjkia lsÍfï
nyqúO kshuqjka u;=ùu h'
³ jHjia:d f.dv ke.Su yg .kafka l,ska ta
iïnkaO mqreoaola we;s jHjia:d ixl%dka;shla iy
md,khla we;s rdcHhkays h' lsisu jrola isÿ ù
ke;s ;ekl th fkdyg .kS'
³ .egqï ksid úm;g m;a rdcHhka rg ;=< m%pKAv
.egqï fyda mYapd;a .egqï ^tkï ienE .egqu ksu
jQ miq& ksid fjkia ùfï .;sl;ajfhys ksr; úh
yels h' fndfyda f,dal m%lg m%pKav .egqï
rdcHhka ;=<u we;súh yels h'
³ f,dal m%jK;d iy f,dal jHdma; jHjia:dkq.;
Ndjhka m%cd;ka;S%hlrKhla flfrys fhduqùu
.ek is;d ne,sh hq;= h'
2'3 jHjia:d f.dv ke.Su ms<sn| yd;ami
±lau
jHjia:d f.dv ke.Sfï Ndú;h ráka rgg yd l,dmfhka
l,dmhg fjkia h' ,;ska weußld l,dmfhys tu
Ndú;hg" wms%ld" wdishd l,dmj,g iyiuyr hqfrdamd
rgj,g jvd merKs h' ksoiqkla f,i fldiagdßld
fnd,Súhd rgj, jHjia:d ;ekqfKa 1825 iy 1826 § h'
9
1990 ld,h ;=< ol=Kq weußld jHjia:d kej; ,sheúKs'
ksoiqkla f,i" fld,ïìhd" mer.=fõ iy mSre hk rgj,
tfia isÿúh' wd¾ckaákd" W!re.=fõ rgj, ixfYdaOk
we;s úh' blajfodarh" fnd,súhdj forfÜ wjqreÿ
oyhla ;siafia jßka jr w¨;a úh' mq¿,a iyNd.s;ajh
iy úúO lKavdhï odhlùu ksid kj jHjia:d l,ska
jHjia:djkag jvd idOdrK úh' iuyr ol=Kq weußld
rgj, wys;lr jHjia:d m%;smdok fjkia jQfha iudc
foaYmd,k jHdmdr m%cd;ka;S%h wKavqj,g we;=<;aùfuks'
wksla w;g kef.kysr hqfrdamfha kj jHjia:djkag u.
meÿfKa md¾,sfïka;= nyq;rh ksid h' yxf.aßhdfõ 1989
iy n,af.aßhdfõ 1989-91 ixfYdaOk ksid l,ska mej;s
fldñhqksiaÜ md,kh" m%cd;ka;%jd§ iudcjd§ fjkilg
m;aúh' ikakoaO lKavdhï iy foaYmd,k n,fõ. ksid
wms%ldfõ jHjia:d f.dv ke.Su blauka úh' WodyrK
fufia h( wexf.da,d" nqrekaä" pdâ" fldxf.da ckrch"
t;sfhdamshdj" fudieïìla" kóìhdj" khsc¾" khsÔßhdj"
ol=Kq wms%ldj" iqvdkh iy W.kavdj hk rgj,a h'
tfy;a flkahd" ieïìhd" isïndífõ hk rgj, iïu;
wka;¾.;h ksid m%cd;ka;%jd§ jHjia:d f.dv ke.Sula
fj; msúisK'
wfmalaIs; mrud¾: jQ wd¾Ól ixj¾Okh"
m%cd;ka;%jdoh iy iduh jHjia:djlska
muKla ,nd.; fkdyels h' jHjia:d bfí
ls%hd fkdlrhs' jHjia:dj uÕ fmkajk w;r
kdhlhka mqrjeishka ta wkqj ls%hd;aul
úh hq;= h' fufia ls%hd;aulùug lemùu
10
jHjia:d f.dv ke.Su f,i fuys§ ye¢kafõ'
,eî we;s w;a±lSï wkqj" b;d jeo.;a
fláld,Sk wjYH;djkag mgyeks È.=ld,Sk
m%;smdok jHjia:d f.dvk.kakka úiska
iïu; fkdlrkq we;' fndfyda m%dfhda.sl
ld¾hOrhka jHjia:d iïmdokh lrkafka
fláld,Sk wruqKq bgqlr .ekSug h' tfy;a
w;=re yd ixl%dka;sl Wml%u u.ska È.=ld,Sk
wruqKq bgqlr .kq we;'
11
2
jHjia:d iïmdolhkag yuqjk
wNsfhda.
wNsfhda. folls
^w& me;sreKq m%pKav .egqï mej;s iudchl jHjia:d
f.dv ke.Su i|yd wjYH foaYmd,k yd wdh;ksl Yla;sh
ySkùu'
^wd& tu úfYAI miq ìfï m%cd;ka;%jd§ f,i .egqï
ksjdrKh i|yd jHjia:djla f.dv ke.Su'
16
3
jHjia:d f.dvke.Sfï ls%hdj,shg
fhduqjk wNsfhda.
tu ls%hdj,sh wdrïNl jljdkqj fmdfrdkaÿ yd w¨;a
mgka .ekSïj,ska msÍ mj;S' tfiau idudkH foaYmd,kh
blaujd f.dia wdKavqjl m%;sm;a;s yd uQ,O¾u iy;sl lsÍug
ck;djg ,efnk wjia:djls' ;j o th .egqï úmßj¾;kh
lsÍfï mq¿,a ls%hdj,shla fyj;a m%cd;ka;%ShlrKhla njg o
y÷kd .efka' tu ls%hdj,sh ms<sn| u;=jk m%Yak fufia h'
17
3'1 fjkia lsÍfï úIh mrdih
;snqK jHjia:dj fjkqjg w¨;a tlla flgqïm;a lsÍfï
uyd ie,eiaula jHjia:d f.dvk.kakkag ;sìh yels h'
tn÷ ie,eiaula u.ska kj wdKavq l%uhl mámdáh ia:dmkh
fjhs' Bg fjkia jQ iuyr wjia:djkays l%udxls; ie,iqula
u.ska ;sfnk jHjia:dj ms<sfj<ska ixfYdaOkh flfrñka
kj jHjia:djlg meñKsh yels h' .egqïldÍ fyda taldêm;s
w;a±lSï ksid w;S;fhka ñ§fï wjYH;dj bÈßm;a úh yels
h' ol=Kq wms%ldfõ wemd;hsâ kS;sfhka l¿ cd;slhka ks,
jYfhka fjka lsÍu;a" ldïfndach" rejkavd rgj, j¾.
>d;kh ks, jYfhka m%ldY lsÍu;a ksid kqÿre w;S;h
iyuq,ska u m%;sfCIam lsÍu .ek meyeÈ,s WodyrK fjhs'
18
jHjia:djla flgqïm;a lsÍug;a fldñiula msysgqjk ,È'
md¾,sfïka;= uka;%Skaf.kao" úúO lKavdhï ksfhdað;hkaf.
ka o iukaú; cd;sl iïuq;s iNdjla 2004 § msysgqjd
flgqïm; .ek idlÉPd meje;aúK' fï ld,fha § wdKavqfõ
iajNdjh l=ula úh hq;=o hkak .ek u;fNaod;aul woyia
mek ke.sK' tys m%;sM,h jQfha iuyr mlaI tu ld¾hfhka
bj;a ùu h' wk;=rej wdKavq mlaIh jHjia:d flgqïm;g
fjkialï we;=¿ lf<a h' w¾O ckdêm;s l%uh mQ¾K
ckdêm;s l%uhlg m;a lf<a h' tu flgqïm; cku;
úpdrKhlg fhduq leßK' 2005 fkdjeïn¾ ys § cku;
úpdrKfha § 58]l nyq;r Pkaofhka flgqïm; m%;sfCIam
úh' 2008 § W.% ue;sjrK m%pKav ls%hdj,ska miqj wk¾>
ikaOdk wdKavqjla n,h fnod .eksK' Tjqkaf.a kHdh
m;%fha m%uqL jQfha m%pKav;ajh je<elaùuhs' jHjia:dj
fjkia lsÍu ;j;a wx.hla úh' .egqïldÍ m%Yakj,g úi÷ï
fiùug wjfYaI lñgqjla msysgqjk ,È' tu.ska h<s;a w¾O
ckdêm;s l%uh fhdackd úh' tfy;a fiajdjka iy wdh;k
úuOH.; úh' wk;=rej mej;s cku; úpdrKfhka kj
jHjia:dj ishhg 70lska iïu; úh'
20
w;S;h iu. wm .kqfokq l< hq;af;a flfia o@ w;S;
mSvl md,lhka iy wmrdOlrejka iu. tlaj mj;skafka
flfia o@ .egqfuka wk;=rej iudcfha ;ju;a mj;sk
úrilhka ixis÷jkafka flfiao@ tkï" w;S; md,lhka"
igfkys ksr; jQjka" udkj whs;sjdislï W,a,x>khkag
f.dÿre jQjka iy Tjqkag iydkqlïmdj ±lajQjka Tjqkaf.a
mjq,aj, idudðlhka" ys;j;=ka" isú,a iudc ls%hdldÍka
iy ixúOdk wdÈh iïnkaOfhks' tu ixis÷ùu i|yd
ck;dj ;=< mj;sk fldamh iy udkisl ;s.eiau neyer
lsÍfï l%ufõohla wjYH fõ' tfia u whqla;shg ì,s
jQjka tfia ùug fya;= jQ ft;sydisl idOl t<sorjq l<
hq;= h' ixys¢hdjg wjYH w;HjYH idOlhla f,i wmrdO
yd W,a,x>Khka .ek idOdrK hqla;sh bgqúh hq;= h'
m%dfhda.sl .eg¨j jkafka rg fldgiaj,g lvkafka ke;sj
uq¨ iudch u mqkre;a:dmkh lrkafka flfiao hkqhs'
úfYaIfhka u meyeÈ,s ch.%dylhl= ke;sj .egqu l,a bl=;a
ù idlÉPdfjka tlÕ;djlg meñKSfï § tu .eg¨ u;=jk
fyhsks'
22
ck;d iyNd.s;ajfha jdis
² wdKavqj iu. ;ukaf.a iïnkaOh md,kh lrk
jHjia:djlg m%cd;dka;s%lj Tjqkag iyNd.s úh yels
ùu
23
.egqulg miq th h<s we;s fkdùug úi÷ï fidhk iy
§¾> ld,hla ck;dj md,k iyNd.s;ajfhka wE;a fldg
;enqKq rgj, ck;djg zm%cd wOHdmkh w;HjYH úIhls'
jHjia:d flgqïm;la ilia lrk wjia:djl ck;djg tu
wOHdmkhg wjia:dj ie,iSula jYfhka woyia tl;= lsÍu
jeo.;a h' tfia u foaYmd,k mlaI jqjukdlï ke;s iajdëk
lKavdhu úiska th isÿ lsÍfuka m%cd iyNd.s;ajfha
.=Kd;aul Ndjh j¾Okh jkq we;'
24
fkdyels ;;a;ajhg m;al< yels h' iuyrúg kdhlhka ;u
wdOdrlrejkaf.a u w;a wvx.=jg hg;ajkq we;' foaYmd,k
n,h ke;s kdhlhka fndfyda úg jHjia:d f.dvke.
Sfï ld¾hhg yjq,alr .; yels h' tkï" wd.ñl" iudc
kdhlhka" udOH m%OdkSka iy jHdmdr kdhlhka h' iuyr
kdhlhka jHjia:d f.dvke. Sug úreoaO jk fya;= fidhd
n,d Bg ie,ls,su;a úu o m%fhdackj;a h'
25
lKavdhula wdêm;Hh ork ls%hdj,shl § úl,am úi÷ï
Ndú; lsÍug o ndysr ls%hdldßlhka msysgjkq we;'
26
4
iajdëkj f;dard .ekSu
ms<sn| .eg¨
hï .eg¨jla yuqjQ úg ;uka tys fudk me;af;a isáh
hq;=±hs fndfyda reÑlr lKavdhï wúksYaÑ;;djg m;a fõ'
tfyhska jHjia:dfõ wka;¾.;h .ek mq¿,a tlÕ;djlg
m;aùu wjYH fõ' tlÕ;dfõ m%udKh úYd, jk ;rug
;SrK .ekSfï ld,h;a" úhou;a jeä fõ'
jHjia:djlg wjYH iEu .eg¨jlg u úi÷ï Èh
fkdyels úh yels h' jHjia:d f.dv k.kakka ixjdohg
fhduq lrkafka l=uk .eg¨ ljr m%udKhlg úi¢h hq;=o
lshd h' cd;sl jYfhka f.dv kef.k ls%hdj,shl § iudc
úksyaph wkqj jHjia:dj ie,iqï l< yels h' úksYaphg
Ndckh jk lreK u;fNaod;aul ùfuka yslaujd.;
fkdyels jqjfyd;a m%Odk .eg¨j ;sìhÈ fjk;a lreKlg
wjOdkh fhduq flfrkq we;' fufia lrk wh jHjia:dj
ye§u fkdfõ kï ;uka leu;s ke;s foa je<elaùu flfrys
Wkkaÿ fj;s' tfy;a jHjia:d f.dv kÕk wh fun÷
27
wjia:d hyñka l<ukdlrKh lr.; hq;= h' ta i|yd my;
i|yka wjia:d m%fhdackhg .; yels h'
28
uQ,sl ie,eiaula u.ska jHjia:d f.dv k.kakka
wjOdrKh lrkqfha wdKavqfõ ls%hdldrlï iy rdcH n,h
Ndú; lrk wdh;kj,ska l=ulg m%uqL;dj Èh hq;=o hk
lreK .ek h' úfYaIfhka jHjia:dodhl" úOdhl iy
wêlrK hk wdh;k .ek ie,fla' iuyr úg úuOH.;
lrk ,o wdh;k .ek;a wjOdkh fhduqúh yels h'
fjk;a kS;shlska fyda jHjia:dfjkau iSud lsÍula ke;akï
wdKavqjg ffk;sl wêldÍ n,h we;s njg mQ¾j ks.ukhla
we;' úúO wdKavqfõ wh;k úfYaIs; lafIa;% flfrys
wdêm;Hhla ±ßh yels h' tu.ska wdKavqfõ wêldÍ n,h
iSud flfrñka yd md,kh flfrñka mqoa., ksoyi wdrlaId
l< yels w;r foaYmd,k iu;=,s; ;djla o we;s l< yels
h'
1789 m%xY úma,jfhka whs;sjdislï mokï jQ m%fõYhla
we;súh' tu.ska mqrjeishdf.a whs;sjdislï wdrlaId lsÍu
yd Y=N idOkh flfrys rdcHhg we;s fya;= hqla;sh úuid
nef,a' wdKavqjla msysgqjd we;af;a fuu whs;sjdislïj,g
m%uqL;dj ie,iSug h' tu úl,amfhka ffk;sl" jHjia:duh
ixialD;shla wjOdrKh úh yels h' tfia u kS;sh yd
mßmd,kh u.ska kS;sh ls%hd;aul lsÍug y~ k.sh yels
h' fuu m%fõYh jHjia:djkag we;=¿ jQfha wkfmalaIs;
fjkialï we;s lrñks' tfyhska jHjia:d f.dvk.kakka
fm< fhÿfuys fuu m%fõYh Ndú; lrkafka whs;sjdislï
m%uqL fldg f.k h' ksoiqkla f,i 1996 ol=Kq wms%ld
jHjia:dj fuu m%fõYh fhdod .ksñka wd¾Ól" iudc
yd ixialD;sl whs;sjdislï iuÕ whs;sjdislï m%{ma;sh
wjOdrKh lf<a h' Bg iu.dój fmdÿ mqrjeishdg m%uqL;dj
29
Èks' tu.ska hqoyuqodfõ idudðlhkag jev j¾ckh lsÍfï
whs;sh o ms<s.eksK'
34
wdKavqfõ ls%hdjkays jHjia:dodhlfha
jHjia:dkql+, Ndjh .ek wêfY%aIaG;ajh .ek u;h
wêlrK úu¾IKh
wêlrKfha wêfY%aIaG ndysr fyda iajdëk
îͧ
nj i,lhs' jHjia:dfõ jHjia:d wëCIlhka
iajdêk wdrCIlhd ysÕùu
jHjia:d wêlrKh nj
b;d m%lg fyda iajdëk .eg¨ iïnkaOfhka
jHjia:d wêCIlfhda wêlrK úi÷ïj,g jvd
fndfyda fj;s foaYmd,k ;r.hkays
fhÈu
fndfyda .eg¨ jHjia:d úia;rj,g jvd
wêlrKfhka úi¢h fmdÿ uQ,O¾u mej;Su" w¾:
yels ùu iy jHjia:d ksYaph l< fkdyels NdId
.eg¨ .ek wêlrK n,h fhÿï ;sîu
mej;Su
kS;sh ls%hd;aul lsÍu
i|yd myiq úia;r yd
meyeÈ,snj ;sìu
mq¿,a jQ whs;sjdislï mk;a whs;sjdislï n,.ekaúug
yd jvd jeä kS;sfha n, uQ,sl iajdêk;d fjkqjg
.ekaùu m%;sm;a;s mshjr .ekSu
whs;sjdislï uQ,sl fldg flá ir, jHjia:d we;s
.ekSu ksid tu jHjia:d ùu' jHjia:d ie,iqï
b;d §¾> ùu iy m%fõYhka jqj o Ⱦ>
fkdùu
35
jHjia:dj iy wêlrKh Rcq m%cd;ka;%jdoh fyj;a
ù È.a.efyk .eg¨ úi|k uyck wdrïNl;ajh ksid
w;r th foaYmd,kfhka jHjia:d m%Yak úi¢h
flfrk ;=re l,a .kafka yelsùu
ke;
jHjia:d ixfYdaOkhg
we;af;a wiSre ld¾h
mámdáhls' ixfYdaOk
mámdá ;j;a wiSre lsÍu
i|yd uyck úpdrK
fhfoa'
37
tlai;a wdKavq iy úYd, iNd. wdKavq h' fuu m%fõYfha
§ jeä iq¿;rhla mokï fldg isÿ fkdfõ' ta fjkqjg
cd;sl tlai;a Ndjfha úúO jqjukdlï o i,ld nef,a'
tys m%;sM,h jkafka j.lSï fnod .ksñka úOdhlh úúO
mlaIj,ska hqla; ùu h' fï l%uh b;d ckms%h jkafka
thska fcHIaG;u kdhlhkag tys bvlv ,efnk ksid h'
tfy;a m%;sM, ksÍlaIK wkqj tys id¾:l;ajh iSñ; h'
jHjia:dkql+, wdKavql%u ie,iqul th mj;ajd .;fyd;a
m%;sM,h úh yelafla úOdhlh foaYmd,k igka N+ñhla
ùfuka hymd,kh hgm;a ùu h'
úl,am m%fõYhla wkqj" cd;sl kdhl;ajfhka jeä fokl=
ta i|yd u mq¿,a l< jHjia:duh wdh;kj,g we;=<;a
lrkq we;' fï wdldrfha jHjia:dkql+, wdh;kh jHjia:d
f.dv ke.Sfï ld¾hh bÈßhg f.k hkafka kï m%;sM,h
jkafka tu foaYmd,k iïuq;sh mq¿,a ;u ksfhdackhla
iys; md¾,sfïk;= l%uhlg mßj¾;khùu h' wvq wjia:d
iys; mlaIj,g tys ksfhdackh ùug iudkqmd;sl Pkao
l%uh n,.ekaúh yels h' tfia ksfhdackh ùfï wjdish
jkafka jHjia:d uKav,hg ish uQ,sl ld¾hNdrh bgq lsÍu"
tkï( kS;s iïmdokh hgm;aùu h'
jHjia:d f.dvk.kakka" ie,iqï lsÍfï§ wdKavqjl
m%udKfha yd úhofï m%;sM, .ek ie,ls,su;a úh hq;=
h' úYd, wdKavqjla kï úhou wêl h' flfia fj;;a
úYd, wdKavqjla hkq uq,a nei.;a jrm%ido ks¾udKh
lsÍu h'
38
4'3 jHjia:d f.dv k.kakka úiska wdo¾Yl
jHjia:die,iqula u.ska isú,a yd foaYmd,k whs;sjdislï
iy;sl l< hq;= h' whs;sjdislï fkdfnÈh yels neúka
wd¾Ól" iudc" ixialD;sl yd iduQysl jYfhka fndfyda
whs;sjdislï we;' tajd ms<s.ekSfuka foaYmd,k whs;sjdislu
iïmQ¾K jk w;r ,nd .ekSu o myiqfõ' my; i|yka jk
úúO;ajh iïnkaOfhka úúO ck fldgiaj,g mq¿,a yd
iudk f,i ,eìh yelsjk fia jHjia:dfjka iy;sl úh
hq;= h' th iudkkajfha iy fjkiafldg fkdie,lSfï
jHjia;d j.ka;shla ke;akï wdrlaId fkdfõ' whqla;s
iy.; wiudk;djh jHjia:dfjka bj;a lsÍug udkj
whs;sjdislï bv i,ihs' ia;S%" <ud iy fjkia yelshd we;s
fldgiaj, udkj whs;sjdislï" ixialD;Ska iy fjkiaj
y÷kd .ekSï blaujd hk ysñlï h' fuu fldgia myiqfjka
úm;g m;aúh yels fyhska" tu whs;sjdislï jHjia:dfjka
iy;sl úh hq;af;a" tajd wysñùfuka m%pKav .egqï yd W.%
fNao u;=úh yels fyhsks'
41
Tjqkaf.a n,h iu. l<yels fohla b;sß fkdfõ' ta ksid
hï wdldrhl kS;Hdkql+, Ndjhla msysgqùu jeo.;a fjhs'
jHjia:d f.dv ke.Su mjd hï kS;sÍ;s rduqjl ls%hd;aul
úh hq;= h' th ls%hd;aul lsÍfï §" lS%vd msáfha kS;s Í;s yeu
lS%vlhdg u iudkh hk ß;sh Ndú; l< yels jkq we;'
hym;a" m%;sM,hla jYfhka" ck Ôú;fha iEu wxYhlau
;SrKh lrkq ,nkafka kS;sfha wdêm;Hh nj iaÓrj mejish
yels h' jHjia:dj by<u kS;sh nj ;SrKh lrk ffk;sl
ie,eiaula fyda l%uhla yeu rglg u we;' tu ffk;sl
rduqj jHjia:d fjkia lsÍula i|yd o Ndú; l< yels h'
th b;d ÿ¾j, kï fyda fkdmj;S kï w;=re jHjia:djla
fyda merKs jHjia:djla fyda jyd ia:dk.; l< hq;= h'
w¨;a jHjia:djlska mj;sk kS;s Í;s neyer lsÍfï
yelshdj ksid l=ula isÿfõo hkq tla .eg¨jls' w¨;a kS;s
moaO;shla msysgqùfï§ mj;sk kS;s ish,a, neyer l< hq;=o@
iuyr kS;s /l.; hq;=kï ta fudkjdo@ fld;rï ld,hlg
o@ ol=Kq wms%ldfõ§ kS;s ls%hd;aul lsÍfï .eg¨jla
we;s jQfha ;sfnk kS;s /l.; hq;=o keoao hk lreK
iïnkaOfhks' tys w¨;a jHjia:dfjka m<d;a md,kh
neyer fldg ;snqKq kuq;a ta fjkqjg we;s l< kj wdh;k
ls%hd;aulùug ld,hlafkd;sìKs' tu wjia:dfõ§ ckdêm;s
fk,aika uekafv,d ;u úOdhl n,h fhdoñka w¨;a kS;s
Í;s hgf;a m<d;a md,kh h<s ls%hd;aul lf<a h' miqj fuu
úOdhl ls%hdj jHjia:dkql+, o hk wêlrK wNsfhda.h
t,a, úh' ulaksido" uQ,sl jYfhka n,;, fjkaj mej;Su
jHjia:dfjka ms<sf.k we;s ksid;a" jHjia:dodhlhg ish
kS;s ye£fï n,h mjrdÈh fkdyels jQ ksid;a h' tjeks
42
wjia:djl § jHjia:dodhlh ksis ueÈy;aùu lrk ;=re
úOdhlhg iqÿiq mßÈ ls%hd lsÍfï n,h mejÍfï fjki isÿ
leßK' merKs kS;sh ls%hd úrys; jQ úg§ úOdhl ksfhda.
hla u.ska m%;sl¾u fh§u yer fjk;a úl,amhla ke;'
jHjia:d f.dv ke.Sfï§ w;S; kS;s bj;a l< úg ixl%dka;sl
úl,amhka fh§u l<hq;= fohls'
w¨;a jHjia:djla we;s ù w¨;a ffk;sl meje;aula
we;s jqjo iuyr mej;=ï wfydais fkdjkq we;' tkï( fmr
ffk;sl meje;au ;=< jQ mqjeis whs;sjdislï wfydais fkdjkq
we;'
43
úl,am m%;sm;a;s flakaøh
6$5" f,hd¾âia mdr" fld<U 05
ÿrl:k ( 011 2370803 / 4
*elaia ( 011 2370801 / 2
fjí wvúh ( www.cpalanka.org
Bfï,a( info@cpalanka.org
44
ISBN : 978-955-4746-57-2