1.

Phѭѫng trình bұc hai, bұc 3 ÿӕi vӟi mӝt hàm sӕ lѭӧng giác

A. PHѬѪNG PHÁP GIҦI

™ Là các ph˱˯ng trình mà sau khi bi͇n ÿ͝i ta ÿ˱ͫc m͡t trong các d̩ng sau ( a ≠ 0 ) :
• asin 2 u + bsinu + c = 0 ( 1) • acos 2 u + bcosu + c = 0 ( 1)
Ĉ̿t t = sinu Ĉ̿t t = cosu
Ĉi͉u ki͏n: –1 ≤ t ≤ 1 Ĉi͉u ki͏n: –1 ≤ t ≤ 1
(1) ⇔ at 2 + bt + c = 0 (1) ⇔ at 2 + bt + c = 0
• a tan 2 u + b tan u + c = 0 ( 1) • acot 2 u + bcotu + c = 0 ( 1)
Ĉi͉u ki͏n: cos u ≠ 0 . Ĉi͉u ki͏n: sinu ≠ 0
Ĉ̿t t = tanu , Ĉ̿t t = cotu ,
(1) ⇔ at 2 + bt + c = 0 (1) ⇔ at 2 + bt + c = 0

B. BÀI TҰP
Ví dө 1. Giҧi các phѭѫng trình sau:
a) 2sin 2 x + 3sin x − 2 = 0 b) 3cot 2 x + 3cot x − 2 = 0
c) 3cos 2 x − 5cos x + 2 = 0 d) 3 tan 2 x − 2 3 tan x + 1 = 0

Ví dө 2. Giҧi các phѭѫng trình sau:

a) tan 3 x – 3tan 2 x – 2 tan x + 4 = 0 b) 4sin 3 x + 4sin 2 x – 3sin x = 3

Ví dụ 3. Giҧi các phѭѫng trình sau:

a) 2cos 2 x + 2 cos x – 2 = 0 b) 2cos 2 x – 3cos x +1 = 0
c) 6sin 2 x – 5sin x – 4 = 0 ( )
d) 3 tan 2 x − 1+ 3 tan x +1 = 0

( ) − 2( 3 −1) cot −
x x
e) tan 2 3x + 1− 3 tan 3x − 3 = 0 f) 4cot 2 3=0
3 3
g) 4cos 2
x
2
( x
2
)
− 2 2 +1 cos + 2 = 0 h) 2sin 2
x
2
x
+ 2 sin − 2 = 0
2
i) 2sin x − 3sin x − 5 = 0
2
j) 2 tan x + 3tan x +1 = 0
2

Ví dụ 4. Giҧi các phѭѫng trình sau:

a) sin 2 x – 2cos x + 2 = 0 b) cos2 x + sin x +1 = 0
c) 2cos 2x + 4sin x +1 = 0 d) 2cos 2x – 2 ( )
3 +1 cos x + 3 + 2 = 0
e) cos 2x + 9 cos x + 5 = 0 f) cos5x.cos x = cos 4x.cos 2x + 3cos 2 x +1
§ π· §π · 5
g) cot 4 x – 4cot 2 x + 3 = 0 h) cos 2 ¨ x + ¸ + 4cos ¨ − x ¸ =
© 3¹ ©6 ¹ 2
4 1
i) tan 2 x – +5 = 0 j) – 1+ tan x – 3 ( tan x + 1) = 0
cos x cos 2 x
1− tan 2 x
k) tan x − 2 cot x +1 = 0 l) cos 4x – 3 +2=0
1+ tan 2 x
 2. Phѭѫng trình bұc nhҩt ÿӕi vӟi sinx và cosx
a sin x + b cos x = c (1) vͣi a,b, c ∈ \ , và a 2 + b 2 ≠ 0

Ĉi͉u ki͏n ÿ͋ ph˱˯ng trình có nghi͏m là: a 2 + b 2 ≥ c 2

Chia 2 v͇ ph˱˯ng trình cho a 2 + b 2 , ta ÿ˱ͫc:

a b c
.s inx + .cos x =
a +b
2 2
a +b
2 2
a + b2
2

2 2
§ a · § b · a b
Vì ¨ ¸ +¨ ¸ = 1 nên ÿ̿t cos α = , sin α =
© a +b ¹ © a +b ¹ a 2 + b2 a2 + b2
2 2 2 2

c
Khi ÿó ta ÿ˱ͫc: sin ( x + α ) = r͛i gi̫i nh˱ ph˱˯ng trình c˯ b̫n.
a + b2
2

# Chú ý: N͇u a = b có th͋ dùng công thͱc sau ÿ͋ gi̫i:

§ π· § π·
sin x ± cos x = 2 sin ¨ x ± ¸ = ± 2 cos ¨ x B ¸
© 4¹ © 4¹
Ví dө 1. Giҧi các phѭѫng trình sau:
a) sin x + 3 cos x = 1 b) cos x – 3 sin x = 2
c) 3sin 3x – 4cos 3x = 5 d) 2sin x + 2cos x − 2 = 0

Ví dө 2. Giҧi các phѭѫng trình sau:

................................................................................................................................................................................
a) cos x – 3 sin x = 2cos 3x b) sin 9 x + 3 cos 7 x = sin 7 x + 3 cos9 x
Ví dụ 3. Giҧi các phѭѫng trình sau:
6
a) sin x – cos x = b) 3 cos x + sin x = – 2
2
c) sin 4 x + cos 4 x = 3 d) 2sin x – 9 cos x = 85
e) 3sin x + 3 cos x = 1 f) 2 cos x – 3sin x + 2 = 0
g) cos x + 4sin x + 1 = 0 h) 2 sin 2 x + 3cos 2 x = 4
i) cos ( 2 x – 15° ) + sin ( 2 x – 15° ) = –1 j) sin 2 x – 3 cos 2 x = 1
k) 5 cos 2 x + 12sin 2 x = 13 l) 2sin x + 2cos x = 2
Ví dụ 4. Giҧi các phѭѫng trình sau:
§π ·
a) 2sin 2 2 x + 3 sin 4 x = –3 b) cos x + 3 sin x = 2cos ¨ − x ¸
©3 ¹
§ π· § π· 3 2 § π· § π· 5 2
c) 2sin ¨ x + ¸ + sin ¨ x − ¸ = d) 2cos ¨ x + ¸ + 3cos ¨ x − ¸ =
© 4¹ © 4¹ 2 © 6¹ © 3¹ 2
1
e) sin 2 x + sin 2 x = f) 2sin 2 x + 3 sin 2 x = 3
2
g) 3cos x – sin x – sin 2 x = 0
2 2
h) 4sin x cos x = 13 sin 4 x + 3cos 2 x
i) 2cos 2 x – sin 2 x = 2 ( sin x + cos x ) j) 2sin17 x + 3 cos5 x + sin 5 x = 0
x
k) sin 5 x + cos5 x = 2 cos13x l) 8sin 2 – 3sin x – 4 = 0
2
1 + sin x 1 1 − cos 4 x sin 4 x
m) = n) =
1 + cos x 2 2sin 2 x 1 + cos 4 x
Ví dụ 5. Tìm giá trӏ nhӓ nhҩt, lӟn nhҩt cӫa các hàm sӕ sau:
a) y = 2sin x + 3 cos x + 1 c) y = 2sin 2 x + 4sin x cos x + 3
sin x + cos x − 1
b) y = sin 2 x + cos 2 x – 2 d) y =
sin x − cos x + 3