Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 134

tkyfa& - 1000-tkyf

tBudrf - pwkw¬tBudrf
xkwfa0onfhckESpf - 2022-ckESpf? Zlvdkifv
wefzdk; - 4000-usyf
tzHk;'DZkdif; - ae0if;atmif
uGefysLwmpmpD - t&SifeE´d,(NrdKUopf)
xkwfa0ol - OD;cspfñGefY(00374)
Zif&wemapmpmay
205? u^4-vrf;?NrdKUopf
(u+c)&yfuGuf? tif;pdef
rsufESmzHk;ESihftwGif;yHkESdyf - OD;atmifjrifhodef;(NrJ-00078)
tifMuif;NrdKifyHkESdyfwkduf?
trSwf(53)?&efajy(3)&yfuGuf
rif;&JausmfpGmvrf;?
omauwNrdKUe,f? &efukefNrdKU
zefcY sda&; - OD;aZmwdu
NrdKo
U pf"r®m½Hak usmif;
bk&ihfaemifvrf;rBuD;
NrdKoU pfaps;a&SU
tif;pdefNrdKUe,f? &efuek fNrdKU B.Sc(Maths)

zke;f ? 09 422330100
09 421023137

- pef;rif;w&m
yd#uwfpmtkyq f kid f
udkjrifhoef;+rvSv0S if;
trSwf (30? 31? 43) a&Tw*d b kH &k m;aps;?
awmifbufr'k f? aps;awmf½kH? &efuek fNrdKU
09-5010769? 09-31426415
09-32354888

- ,OfrsdK;-pmaywku
d f
trSwf(274)? vrf; 940)? (tay:vrf;)
ausmufwHwm;NrdKUe,f? &efuek fNrdKU
zkkef;?09-73201586? 09-795267834 omoemjyKusrf;pmrsm;jyefhyGm;a&;tzGJY
NrdKYopf"r®m½Hkowdy|mefomoemh&dyo f m
bk&ifhaemifvrf;rBuD;?tif;pdefNrdKY
12/ xdik fw,fqkw d m bmvJ 18
13/ cE¨mujyvmwmudk oljyvmwJh
twdik f; odatmif½yI g 20
14/ owdy|mefav;yg; ½Irw S yf mG ;rsm;
vQif r*¾if&Spfyg;yg0if 22
15/ um&ur*¾if(5)yg; 22
16/ oDvr*¾if (3)yg; 23
1/ o&ufNrKd U?omoemhtvif;a&mif 17/ ½IrwS w f kid f; udavomNird ;f aew,f 24
ausmif;q&mawmfb'´Eu Å o
k v 18/ uvsmPykxZk OfESifhtE¨ykxZk Of 24
("r®mp&d,)\ trTe;f pum; u 19/ plVaomwmyef 26
2/ wuúokv d o f QifoD&\d trSmpm c 20/ r[maomwmyef 29
3/ ausmef E´atmif\trSmvTm * 21/ edAmÁ efurdk sufarSmufjyKyHk 32
4/ tmoDoyw¬emawmifw h vTm*gxm 1 22/ aomwmyefjzpf&if tyg,fav;yg;
5/ 0dyóem½Ienf;vrf;ñTef qif;&Ju &moufyefvGww f ,f 34
y&duaH qmifyk'v f uFmrsm; 8 23/ vljzpfusKd ;eyfol 35
6/ oDvOD;pGmaqmufwnfyg 9 24/ rSwo f m;p&m0w¬Kom"u 37
7/ qdwNf idrw f aJh e&mqdkwm 10 25/ tojymwpfaxmifay;Ny;D
8/ xdkifyHkxikd fenf; 10 Oykoaf pmihfcidk f;jcif; 40
9/ tkwfe&H Hudk &TaUH ysmah ysmheJY 26/ tojymwpfaxmifay;Ny;D
vSr;f ypfvu kd fovdk 12 w&m;emcdik ;f jyefjcif; 42
10/ txl;rSwpf &mr&Sd&if rlvyifwdik fpH 27/ w&m;odrf;*gxm 47
½IuGufudk jyefrSwfaeyg 13
11/ xdkirf xI rd uI kv d nf; yifwdik fp(H ½IuGuf)
tm½Hx k m;Ny;D ½IrSwfEikd fw,f 18
15/ owdy|mef0efcHcsuf 63
16/ owdy|mefqkw d m bmvJ 64
17/ 0dyóemqdw k m bmvJ 66
18/ cE¨mig;yg;? ½kyfemrfrsm;u b,frmS vJ 67
19/ b,fcE¨mudk ½I&ç rSwf&rSmvJ 70
20/ jzpfqJ½kyef mrfcE¨mudo k m ½I&r,f 70
1/ ausmef E´atmif\trSmvTm C 21/ xif&Sm;vG,ful&mu pç ½Iyg 71
2/ armifMunfoef\Y *kPylZmtrSmpm i 22/ trnfawG tqdak wGu t"dur[kwf
3/ tmoDoyw¬emawmifw h vTm*gxm 51 t&SdtrSet f wdik ;f odzYu dk t"du 73
4/ owå0gtm;vHk;twGuf yGiahf y:vmwJh 23/ txl;½Irw S pf &mr&S&d if rlvyifwkdifpH
&wemjrwfo;kH yg; 53 ½IuGuu f dkyJ jyefNy;D ½IrwS faeyg 74
5/ owå0gtm;vH;k twGufqadk yr,fh 54 24/ rD;yGwform;eJY wlap&r,f 77
6/ vkduef musio hf ;kH oluo dk m 25/ t&yftem; tjywftjcm; r&Sdap& 77
apmihaf &Smufw,f 54 26/ xkdif&if;½IrSwf½rHk QeJY rjynhfpaHk o;bl; 78
7/ csrf;omESprf sdK; 56 27/ xkid &f if;vJ ½IrSwfae&w,f 80
8/ tmrcHcsurf &SdwhJ csr;f om 56 28/ trSwfeJY jyKjyif&r,f 82
9/ b0tmrcHcsu&f SdwJh csr;f om 57 29/ trSwef JY x&r,f 84
10/ Ak'¨bmom0ifw&Ydk JU tedrq hf ;kH yef;wkdif 57 30/ &yfwmudkvJ ½Irw S &f r,f 86
11/ omoemwGi;f ukov kd f 59 31/ vSnw fh mudkvJ ½IrSwf&r,f 87
12/ omoemawmfeYJ 32/ ajcvSrf;wkid ;f rSm trSwyf gap&r,f 89
awGY&usdK;eyfw,fqw dk m 59 33/ tuef;eJY wlap&r,f 90
13/ r[mowdy|mef0yd óemaMunmcsuf 61 34/ av;awmifceft Y wGi;f om Munfhyg 91
14/ r[mowdy|meftusdK;(7)rsdK; 62 35/ tyif;eJY wlap&r,f 91
36/ tçteJY wlap&r,f 93 54/ ukov dk fjyKNy;D awmif;qka>confn h iD ,f 116
37/ vlrrmeJY wlap&r,f 96 55/ vSLaomfvnf; avQmhenf;oGm;jcif; r&Sd 117
38/ tav;taygo h mG ;wmrsm;udv k ½J rI Sw&f r,f 97 56/ tOD;udk;Budrf vSL'gef;jcif; 117
39/ a&csKd ;wmudv k J ½IrSwf&r,f 99 57/ twdwb f 0 qkawmif;twkid f; 119
40/ pm;wmaomufwmudv k J ½IrwS f&r,f 100 58/ tvSLaemufusí aemufq;Hk rS
41/ tdyw f mudkvJ ½IrSw&f r,f 101 w&m;em&jcif; 120
42/ ½Irw S rf IeYJ vSJtyd fae&if; &[EÅm 59/ r*¾if&Spfyg; 131
jzpfoGm;wJh t&SiftmeE´m 104 60/ pBuøavQmuf½IrSwf&if; &[EÅmjzpf 133
43/ ½IrSwpf &mtm;vH;k udk ½d½k dkaoao 61/ bk&m;&Sifwo dYk nf enf;ay;½HkrQom
½Irw S f&r,f 105 pGrf;Edik f\ 135
44/ Edk;wmudv k J ½Irw S &f r,f 106 62/ wpfqifx h ufwpfqifh &ihfxuf&ihfatmif
45/ t0wftxnf ,liif0wfqifwmudv k J usihfaqmifEdik Mf uygap 135
½Irw S f&r,f 107 63/ Ak'¨red Ycf Ge;f awmf 136
46/ MumMum&yfae&if 108 64/ tusihfy#dywfjzihf &wemjrwf
47/ ESpfcsufrw S f 110 oHk;yg;tm; ylaZmfykH 137
48/ oH;k csurf Swf 111 65/ qkawmif;yHk 137
49/ a,m*Drsm; owdxm;p&m 111 66/ trQa0yHk 137
50/ pBuaø vQmuf½Irw S jf cif;\ tusKd ;ig;rsKd ; 113 67/ aemufqufwJG
51/ jrwfA'k \¨ aemufqk;H wynhf 115 y#dywådqikd &f modrw S fp&mrsm;
52/ 0dyóDjrwfpmG bk&m;vufxuf aAm"dyu©, d w&m;(37)yg; 138
ol<u,fnDaemifEpS af ,muf 115 68/ owdy|mef\t"dyÜg,(f u) 139
53/ nDi,f\ tvSLay;vdkonft h Buu H kd 69/ owdy|mef\t"dyÜg,f(c) 140
wm;jrpfydwyf ifonfh tpfudk 116 70/ owdy|mefav;yg; 141
71/ owdy|mef*P k &f nfjyvuFm 143 93/ bm0em 160
72/ or®yÜ"mef\t"dyÜg,f 143 94/ orxbm0em 161
73/ or®y"Ü meftjym;av;yg; 144 95/ 0dyóembm0em 161
74/ or®y"Ü mef=(vkYv H 0D&, d )\ 96/ ur®|mef; 161
t*Fgav;yg; 144 97/ orxur®|mef;qkid &f modrw S fp&mrsm; 162
75/ £'d̈yg'\f t"dyÜg,f 145 98/ orxur®|mef;(40)tusO;f 162
76/ £'¨dyg'af v;yg;aqmifyk'fvuFm 145 99/ p½dkuf(6)yg; 163
77/ £a`E´\t"dyÜg,f 145 100/ p½dkut f vdu
k f ay;xkduaf omur®|mef; 164
78/ £a`E´ig;yg;aqmify'k v f uFm 146 101/ bm0em(3)yg; 165
79/ Adkv\f t"dyÜg,f 146 102/ edrdwf(3)yg; 166
80/ Adkvfig;yg;aqmify'k v f uFm 146 103/ orm"d 166
81/ aAmZÑif\t"dyÜg,f 147 104/ orm"d(3)rsKd ; 168
82/ aAmZÑif(7)yg; 148 105/ oluY r®|mef;ESifh olt
Y usKd ; 169
83/ r*¾if\t"dygÜ ,f 149 106/ eD0&P 170
84/ pmoabmt& r*¾if(8)yg; 149 107/ psmef 170
85/ tvkyo f abmt& r*¾if (8)yg; 149 108/ pl;pkduf½IwwfaomaMumifph smef 170
86/ wenf; r*¾i(f 8)yg; 151 109/ avmifuRrf;apwwfaomaMumifph smef 170
87/ wenf; r*¾i(f 3)qifh 152 110/ orx 171
88/ aAm"dyu©, d w&m;(37)yg;tusOf; 154 111/ 0dyóem 171
89/ ykxkZOf\t"dyÜg,f 155 112/ tE¨ykxZk Of=(tuPf;ykxkZOf) 172
90/ aomwmyef\t"dyÜg,f 156 113/ uvsmPykxZk Of=(taumif;ykxZk Of) 172
91/ aomwmyef\pGrf;&nf 156 114/ plVaomwmyef 173
92/ pHwpfvn S hcf Hwpfvn S yhf x
k Zk Of&t
JU jzpf 159 115/ r[maomwmyef 173
116/ 0dyóemÓPfpOf(16)yg; 174 134/ a0'eu©E¨m(a0'emwdY\k vu©Pm? &o-ponf) 196
117/ y&dnm(3)yg; 177 135/ onu©Em¨ (onm\ vu©Pm
118/ y[me(5)yg; 178 &o-ponf) 198
119/ r*fjzihfy,fyHk 180 136/ ocFg&u©Em¨ (ocFg&\ vu©Pm
120/ udavom(3)qifhESihf y,fykH 181 &o-ponf) 198
121/ tEko,(2)rsKd ; 182 137/ 0dnmPu©E¨m(0dÓPf?emrf?pdwf
122/ 0dyóemu udavomudk wkY\d vu©Pm?&o-ponf) 199
w'*Fy[meftm;jzifyh ,fonf 183 138/ ouúm,'d|dEpS fq,f 201
123/ avmuD0dyóemr*f y,fNyD;aom 139/ cE¨mig;yg; 203
udavomudk avmukw&å mt&d,m 140/ 'Gg&ajcmufyg; 203
r*fu qufy,fonf 185 141/ tm½Hak jcmufyg; 204
124/ oHa,mZOf(10)yg;ESihftqifhqihyf ,fykH 185 142/ tm,wewpfq,hfEpS fyg; 204
125/ tbd"r®menf;t& oHa,mZOf q,fyg; 186 143/ "mwfwpfq,f&h pS fyg; 205
126/ udavom(10)yg;ESift h qifq h ihfy,fykH 188 144/ r[mowdy|mef0dyóem
127/ opömav;yg; 189 tajccH½eI nf; rSwef nf;aqmify'k rf sm; 206
128/ opömteuf(16)csuf 190
129/ avmuDopömav;yg;aqmify'k f 192
130/ avmukwå&mopömav;yg;
aqmify'k vf uFm 192
131/ 0dyóemvkyif ef;pOfü
odxm;oihaf omvu©Pm(2)yg; 193
132/ ½lyu©Em¨ 194
133/ blw½kyf(ac:)"mwfav;yg; 194
qGJaqmif tm;&Sdonfh pmtkyftjzpf awGY&ayonf/
tb,faMumifh xdo k jYdk zpf&oenf;[k qif jcifMunfhonf&dS
aomf t&Sifynm0&\ xGufay:NyD;orQ usrf; pmrsm;onf
yd# uwfu srf; pmrsm;rS vufa wGY obm0odkYa &mufa tmif
qGJaqmifa&; om;xm;aom usrf;pmrsm;om jzpfayonf/
t&Siyf nm0&onf 1339-ckEpS af vmuf rSpwifí ,aeY
umvwkdifatmif pma&;olESihftwl ESpfaygif;(20)ausmfumv
Mumatmif r[mpnf? r[mowdy|mef0dyóem w&m;tm;
xkwfyGJ w&m;pcef;BuD;rsm;ü wpfESpfvQif tenf;qHk; oHk;Budrf?
av;Budrf r[mpnfenf;jzihf r[mowdy|mef0dyóem ½Ienf;
o&uf-t&Sifynm0&\ xGuaf y:vmNy;D usr;f pmrsm;udk
rSwfenf; tm;xkwfenf;rsm;udk vufawGYa[mMum; ñTefjyae
NcKH iNkH y;D avhvm&vQif jrwfA'k ¨ a[mMum;awmfrcl o hJ nfh edum,fig;
aom r[mowdy|mef0dyóem ur®|mef;enf;jy "r®uxdu
&yf yd#uwfa'oemawmfrsm;rS &[ef;&Siv f rl sm; vufawGU vdu k f
q&mawmfwpfyg; jzpf½rkH Qomru tif;pdefNrKd U? bk&ihaf emifvrf;r
emusio fh ;kH í &&SEd ikd rf nfh use;f rma&;? csr;f oma&;? pD;yGm;Opöm jynfph kH
BuD;&Sd NrdKUopf"r®m½Hkausmif;wkdufüvnf; npOfnwdkif; w&m;
<u,f0a&;-paom taMumif;t&mrsm;udk avhvmqnf;yl;NyD;
½IrSwf&ef a&mufvmMuaom a,m*Drsm;tm; r[mowdy|mef
vufawGYvu kd fem usihfo;Hk Mua&;twGuf pepfwus jyKpka&;om;
0dyóem tvkyfay;w&m;awmfrsm;udk aeYpOfa[mMum; ñTefjy
wifjy xm;aom usrf;pmrsm; jzpfonfudk awGU&Sd&ayrnf/
aeonfh ur®|memp&d, q&mawmfwpfyg;vnf; jzpfayonf/
pm½Iolrsm; zwf½Iavhvm rSwfom;Muum vufawGY
xkaYd Mumifyh if pmrS"r®orYkd [kwb f J vuf awGvY ukd ef m ½Irw
S f
vdu k ef m usio fh ;kH Ekid Mf uonfavmuf tusKd ;w&m;rsm; qku d af &muf
usiofh ;kH ae&onfh r[mowdy|mef0yd óem w&m;"r®rS 0dyóem
&&Sv d mEdik Mf uayonf/ odjYk zpfí xGuaf y:vmNy;D usr;f pmrsm; zwf½I
tvkyfay; w&m;wnf;[laom vufawGYusihfoHk;&ef"r®o dkY
avhvmMu&mwGif jznfjznf;csi;f om zwf½aI vhvmEdik Mf uayrnf/
a&;om;ñTefjyaomtcg qJGaqmifrItm; jynfh0pGmjzihf pdwfyg
]]olaX;om;umvvdk}} trnf&Sdaom usrf;pmonfum;
0ifpm;zG,f&m jzpfay:vmatmif a&;om;ñTefjyEdkifjcif; jzpfay
txufygusr;f pmrsm;uJo h Ydk r[kwb
f J wpfrcl x JG u
G u f m pmtkyu f kd
onf/
Munhf½ I vdkufonfESihf wpfxkdifwnf; pmtkyfNyD;qHk; atmif
vlb Y 0wGif vljzpfusKd ;eyfatmif bmawG vky&f rnfenf;/
b,fvdktusdK;w&m;rsm;udk &&SdcHpm;&olonf vljzpfusdK;eyfol wdkYudk A[kokwpHkvifatmif avhvmzwf½IMu&ayvdrfh
rnfoenf;/ þodYpk aom taMumif;rsm;udk pl;prf;avhvmaom rnf/
yk*Kd¾ vu
f m; enf;yg;ayvdrrhf nf/ vljzpfvmyguvnf; aeYpOfrrd w d Ykd 0dyóem ½Irw S yf mG ;rsm;enf;rsm;ESifh ywfoufí rnfonf
pm;0wfaea&;paom vlrI udprö sm;udk aqmif&u G v f yk u
f kid Mf u&if; uorx rnfonfu0dyóem ponfrsm;udkvnf; &Sif;vif;
tcsdefukefrSef;rod ukefoGm;Mu&olawGom rsm;Muayonf/ jywfom;pGm cGjJ crf;ñTejf yxm;onfuv kd nf; awGUMu&ayvdrrhf nf/
&Sif&[ef;jzpfjyefvQifvnf; aeYpOfaeYwdkif; oma&;ema&;udpö þt&mESifyh wfoufí tenf;i,f &Si;f vif;wifjyvdkayonf/
ponfrsm; aqmif&GufMu&if; tcsdefukefrSef;rod ukefoGm;Mu& ]]a,oH auoÍöd bdu©a0 pwåma&m owdy|mem 0d&'¨g?
onfuom rsm;ayonf/ 0d&a'¨g awoH t&da,m ra*¾g or®m'ku©um© ,*grD = cspo f m;wkdY
]]olaX;om;umvvd}k } pmtkyw f iG f ,aeY &[ef;&Siv f rl sm; owdy|mefw&m; av;yg;wdu Yk kd ½Irw
S yf mG ;rsm; tm; xkwjf cif;rjyKbJ
usihfyGm;&SmazGaeMuonfh ]]0d-yóem ½IrSwfyGm;rsm; tm;xkwf a&SmifvJaT eum cRwf,Gif;apol rSeforQwt kdY m; aumif;pGmqif;&J
enf;}} 0dyóem tvkyfay;w&m;udk r[mowdy|mefa'oem 'ku\ © ukef&m edAmÁ efodkY a&mufaMumif;jzpfaom t&d,r*fw&m;
awmfjrwfrSm vmonfhtwdkif; vG,fulpGm a&;om;ñTefjyxm; ud(k rdrod EÅmefüjzpfay:vmatmif tm;rxkwb f J)a&SmifvJaT oGum
onfudk awGY&ayvdrfhrnf/ cRw, f iG ;f apMuol rnfygay\}} ponfjzihf Ak'¨&iS af wmfjrwfb&k m;
þusrf;pmtkyw f iG -f a[mMum;awmfrlonfh ]]0d&'¨}}okwu f dk r[m0*¾o, H wk fygVdawmf
(1) 0dyóem ½IrSwfyGm;rsm; tm;xkwfyHk tm;xkwef nf;rsm;/ teEków k 0*fü awGUMu&ayonf/
(2) 0dyóem ½Irw S yf mG ;rsm; tm;xkwí f vufawGU&&SEd ikd o f nfh þa'oemawmft & owdy|mefw&m;av;yg;wdkYu dk
tusdK;w&m;rsm;Oyrm - ÓPfrsufpdrjrifaom = (uef; ½Irw S f yGm;rsm;tm;xkwfrSom 0dyóemÓPf jzpfay:vmrnfjzpf
aom) =tE¨ykxkZOftjzpfrS ÓPfrsupf dtjrif&Sdaom u ayonf/ (0dyóemÓPfjzpfonfh ykAÁbm*y#dy'gac:onfh
vsmPykxkZOf plVaomwmyef? r[maomwmyefwkid f t&d,r*fÓPf\a&SUajy;) 0dyóemr*fÓPfjynfhprHk S t&d,r*f
atmifaom tusKd ;w&m;rsm;udk ñTejf y&Si;f vif;xm;jcif; w&m; jzpfyGm;ay:aygufvmayrnf/ t&d,r*fw&m; jzpfyGm;
ESihf - ay:aygufvmrS qif;&J 'ku©ukefqHk;rnfjzpfonf/
(3) aemufqufwGJtjzpf aAm"dyu©d,w&m;(37)yg;? owd odkYjzpfí vlb0ü vl&,fvdkYjzpfvmMu& onfhtcdkufrSm
y|mefEiS fh owdy|mefrnfy?kH or®y"Ü mefEiS hf or®y"Ü mefrnfykH vljzpf&usdK;eyfNyD; tusdK;&Sd&Sd wefzdk;ododjzihf aeEdkifMuatmif
ponfh 0dyóemESiphf yfqkid o f nfh odrSwzf G,&f mtjzmjzm rnfuJhodkY jyKrlaqmif&Guf vkyfudkifaexdkifoGm;Murnfqdkonfudk
ydik ;f ydik ;f jcm; jcm; jywfjywfom;om; od&v
dS u
dk ef m usio
fh ;kH aqmif&u
G f
aexkid o f mG ;Mu&avatmif ]]olaX;om;umvvdk vljzpfusKd ;eyfMu
ygap}}[laom 0dyóemtvkyfay;w&m;awmf usr;f pmudk vuf
udkifxm;um zwf½Iavhvmaumif;pGmrSwfom;NyD; vufawGYusihf
oHk;yGm;rsm;MuygpdkY-[k trTef;pum; a&;om;vdkuf&ayonf/
wpfaeYwiG f pma&;olxo H dYk OD;cspñ f eG Yf a&mufvmNy;D q&m
awmf t&Sifynm0&\ ]]olaX;om;umvudk vljzpfusdK;eyfMuyg
b'´EÅukov(tpdk;&"r®mp&d,)
ap}}[laom pmrlukd vma&mufay;tyfNyD; trSmpm a&;ay;&ef
r[mpnfem,uESihf
vma&muf arwåm&yfcHygonf/
r[mpnf" r®u xdu
pma&;olonf q&mawmfudk udk,fwdkif rzl;awGYbl;yg?
Edik if aH wmfA[ko
d C
H 0efaqmif
pmudak wmh zwfz;l ? rSwzf ;l ygonf/ q&mawmf\ ]]a'oemyef;uH;k }}
omoemhtvif;a&mifausmif;wdu k f
[laom pmtkyfudkyif trSmpm a&;ay;rdygonf/
o&ufNrdKU?
,ckq&mawmf OD;cspfñGefYuwqifh þpmrludk trSmpm
rauG;wdkif;
a&;ay;&ef ydYv
k maomtcg pma&;olu rmwdumESifh pdwf0ifpm;
aom tcef; u@av;rsm;udk aumufzwfryd gonf/ xkrd Swqihf
pdwf0ifpm;NyD; tptqHk; zwfrdoGm;ygonf/
q&mawmfhpmrludk zwfrdaomtcg orx? 0dyóem
w&m;udk &dyof mq,f&ufpcef;udk roGm;Ekid ?f tdrrf Sm&onft h csdef
uav;wGif orx? 0dyóemw&m;udk tm;xkwv f o
kd w
l t
Ykd wGuf
enf;ay;vrf;jyjyKxm;aom pmrljzpfaeaMumif; awGY&ygonf/
jrefrmpmzwfwwfolwdkif; q&mawmf\ a[majymcsuf þpm
tkyfuzdk wfvkud fwdik f; orx? 0dyóemw&m; tm;xkwef nf;udk
odEkdifonf? usihfBuHtm;xkwfEkid yf gonf/
þodkYtm;xkwfEdkifvQif rdrdwb dkY 0 uvsmPykxkZOf? plV
aomwmyef ? r[maomwmyef r S o nf t&[wå r *f ?
t&[wåzdkvf a&mufonftxd tqifhqifhjzpfo Gm;EdkifN yD; vdkufeif;owfí aMumufvefYwMum;ESihf ajy;vmcJh&m a&wGif;
aemufqHk;b0wGif oEÅd okc at;csr;f om,maom edAÁmefeef;odYk ysufxJ usoGm;onf/ a&wGif;xJü a>rBuD;wpfaumifu&SdaeNyD;
wufvSrf;EdkifMurnf jzpfygonf/ a>rBu;D u wzefxí aygufowf&ef vkyfvmojzihf aMumufvefY
]]qd w f N id r f & mt&yf ü orx0d y óemw&m;wd k Y u d k Ny;D a&wGi;f xJoYkd usaeaomEG,yf ifukd zufw, G w
f ufNy;D wufajy;
BudK;pm;í ½IMuukefavmh? arhavsmhayghqí aeMuukefonf jyefonf/
rjzpfapvihf? rdrdwYakd oum eD;umv aemiftcgü aemifwwzef ,if;EG,w f iG f uyfw,
G x
f m;aom ysm;v bkrYd S ysm;&nfrsm;
ylyifpdk;&drf jcif; r&SdMuapukefvifh}}[k "r®y'wGif bk&m;&Sifu onf EG,fuwqifh wpufpuf usaeonf/ xkdolonf ,if;
a[mMum;xm;cJh ygonf/ ysm;&nfukd vQmESihf cH,lNy;D vsuaf ejyefonf/
vl avmuvlY b00,f vlo m;wkd Yo nf vl \b0udk xdktcsdefrSmyif <uufjzL<uufrnf; <uufESpfaumifu
arG;onfrS aoonfumvtxd ynma&;? use;f rma&;? vlraI &;? xkdEG,fudk ukdufjzwfcsaeonf/ xkdtcsdefwGif u,frnfholu
pD;yGm;a&;? ppfa&;utp b0oHo&m0,f uscsDwpfvSnfh? wuf ay:vmNyD; 'Dudkvm 'Dudkvm igu,frnf[k vSrf;ac:aeonf/
csDwpfvSnfhjzihf oHo&mvnfaeMu&ygonf/ xdktcsdefwGif ab;'ku©a&mufaeaom xko d lu-
Ak'¨b&k m;&Sio f nf avmuvlom;wdtYk wGuf yxrt&G,f ]]cPavmufaeygOD;? qdkif;iJhygOD;? 'DrmS ysm;&nft&om
ynmonf b 0 usih f & rnf h enf ; vrf ; rsm;? 'k w d , t&G , f av; cHpm;yg&apOD;}}[k jyefajymaeonf/
tdrfaxmifonfb0 usihf&rnfhenf;vrf;rsm;? wwd,bm0em - þwGif qifBuD;u tcsdefra&G; eif;owf&ef toihf&Sdae
onfb0 usi&fh rnfhenf;vrf;rsm;udk r*Fvmw&m;awmfü tjynhf onf/
tpHk a[mMum;ay;cJhygonf/ - a>rBuD;uvnf; aygufowf&ef csdef&G,faeonf/
tcsdKUonf b0ae0ifumeD; wwd,t &G,fusrS b0udk - <uufjzL<uufrnf; ESpaf umifuvnf; EG,fudk udkufjzwf
owd&Muonf/ tcsdKUu owdr&Mu? pm;0wfaea&; vlaY vmu aESmuf,u S faeonf/
t½IwftaxG;wdkYjzihf b0wpfck NyD;qHk;oGm;Mu&onf/ - u,frnfholu jrefjrefvmyg[k ac:aeonf/
bk&m;omoemESiBfh uKH BuKd uf olawmfaumif; usipfh Ofw&m; xdktcsdefrSm 'ku©a&mufaeolu ysm;&nf t&omav;
udk xif&mS ;&dcS u
dk f r[mpnf q&mawmf rdeMYf um;cJah om yHjk yifxJu cHpm;yg&apOD;[k qdkaeao;onf/
vlESihfysm;yrm rjzpf&avatmif BudK;pm;MuzdkY vdkygonf/ þolonfum; tjcm;r[kwf? ,aeY ayghayghae? ayghaygh
,cifyHkjyifrSm vlwpfa,mufonf qifBuD;wpfaumif pm;? ayghayghoGm;? ayghayghvmaeMuaom vlom;rsm;yif jzpfMuyg
onf/ qifBuD;qdkonfum; aojcif;w&m;yif jzpfygonf/ ydwfoGm;onf/ ysm;onf tv,fwGif ydwfrdaeonf/ odkYaomf
,aeYvlom;rsm;onf b,fESpf? b,fv? b,f&ufrSm ysm;onf pdwfrysuf? aemufaeY aexGufcsdefusum Mumyef;jyef
aornf? b,fae&mrSm b,fa&m*gESihf aornfqkdonfwdkYudk yGihfrnf/ xkdtcgusrS xGufNyD; rdrdtaygif;toif;xH jyefrnf[k
twdtusrodEkid fMuyg/ pdwfu;l ,Ofaerdonf/
a&wGif;qdkonfrSm ,ckjzpfysufBuHKawGY ae&aomb0 xdktcdkuf qifBuD;wpfaumifu a&mufvmNyD; Mumyef;
jzpfygonf/ rsm;udk pm;onf/ taMumif;uH raumif;awmh ysm;0ifaeaom
a>rBu;D qdo k nfrmS tdjk cif;? emjcif;w&m;rsm; jzpfMuygonf/ Mumyef;udk qifBuD;upm;rdí ysm;onf aoyGJ0if&avonf/
EG,fqdkonfrSm b0wPSm jzpfygonf/ þyHkjyifwGif ysm;qdkonfrSm ,aeYvlom;rsm;yif jzpfyg
<uufjzL<uufrnf;qdkonfrSm aeYESihfn jzpfygonf/ onf/ Mumyef; ? Mu0wfqHqdkonfrSm umr*kPfw&m;rsm;
ysm;&nfqdkonfrSm umr*kPf tm½Hkig;yg;w&m; jzpfyg jzpfMuygonf/ qifBuD;qdkonfrSm aojcif;w&m; jzpfygonf/
onf/ ysm;aumifonf Mumyef;wkdufxJwGif pdwful;,OfNyD;
u,frnfholqdkonfrSm bk&m;&Sif\ w&m;awmf jzpfyg yef;0wf&nfpkyfaeonfrSm ,aeY vlom;rsm; umr*kPfw&m;
onf/ tm½Hik g;yg;ESifh aysmfarGYaejcif; jzpfygonf/
qif;&Jvw G af jrmufvv kd sif raumif;rI rjyKEiS ?hf aumif;rIudk ysm;aumif pdwu f ;l ,OfaeqJ qifBu;D pm;í ao&ouJo h Ydk
jyKyg/ rdrpd wd u
f kd pifMu,f atmif orx0dyóemudk tm;xkwyf g ,aeYvlom;rsm;vnf; eufjzef bmvkyfrnf? b,foGm;rnf?
[k bk&m;&Sifu ñTefMum;a[mjyNyD; ac:aeygonf/ b,foEl iS hf awGrY nf[k arQmv f ifch suaf wGEiS fh aysmaf ewH;k rSmyif ao
od kY aomf avmuvlo m;rsm;onf ysm;&nf t &om rif;ESihf &ifqkid f&NyD; aoqHk;oGm;Mu&onf/
[laom umr*kPif g;yg; tm½Hw k &m;wGif cHpm;yg&apOD;[kqu kd m þyHkjyifxJu ysm;uJhodkY rjzpfrdMuap&ef bk&m;omoem
umr*kPftm½kiH g;yg;ü arGaY vsmfaeMuonf/ w&m;tm;xkw&f ef ESihf BuHKBudKufonfhtcg0,f rdrdwdkYb0udk ayghayghqqraebJ
udk arhaeMuonf/ r*fz dkvfedA Ámef& &Sd a&muf& Sda&;ESi hf tyg,fw Hcg;ydwfa&;udk
ysm;yHkjyifrSm - ysm;wpfaumifonf qmavmifvSojzihf BudK;pm;oifhMu aom tcsed ftcgaumif;BuD; jzpfaeygonf/
yef;0wf&nfudk&Sm&if; y'kr®mMumtkdifBuD;odkY a&mufvmonf/ w&m;tm;xkw f j cif ;onf rd r d w dkY t vd k& Sd tyfa om
MumyGifwh pfckxJ0ifNyD; yef;0wf&nfukd pm;oH;k aeonf/ qkvmbf? qkxl;rsm; jynfhpkjH cif;\ taMumif;w&m; jzpfygonf/
xkt d csed wf iG f ae0ifomG ;í Mumyef;onf wjznf;jznf;pkNy;D ,ckbk&m; omoem0,f yg&rDr&ihfao;í r*fzdkvfr&ao;vQif
aemif bk&m;omoemawmfü w&m;udk yifyef;Bu;D pGm tm;rxkwf
&bJEiS hf vG,u f cl sr;f ompGmjzihf r*fzv
kd u
f &kd jcif;\ taMumif;w&m;
vnf; jzpfygrnf/ edAmÁ efra&mufrD umvMum;0,f tyg,fav;yg; ]&Su fp&mawG; awmh ork' ,yg
wHcg; vnf; ydwfygrnf/ r*¾i fa q;eJYuk& rSm }
xdaYk Mumifh þpmtkyfukd zwf½aI vhvmMu aomolwo Ykd nf
bk&m;&Sifa[mMum;cJah om opöm av;yg;jrwfw&m;udk vuf0,f
&&SNd yD; edAmÁ efukd rsuaf rSmufjyKEikd fMuap&ef taxmuftyHah umif;
wpfOD;ESihf wpfOD;awGYvQif aeaumif;&JUvm;? b,foGm;
wpfckudk &&SdMuaomolrsm; jzpfvdrfhrnf[k ,HkMunfvsuf -
rvdkYvJ? xrif;pm;NyD;NyDvm;? rif;rdbawG usef;usef;rmrmyJvm;
qdkonfh pum;rsm;onf rdrdwkdYvlrsdK;tzdkY y#doE¦m&pum;rsm;
jzpfMuygonf/ pD;yGm;a&;orm;csif;awGYawmhvnf; pD;yGm;a&;
wuúodkvfoQifoD&d
tajctae b,fvadk evJ? ta&mif;t0,f b,fvadk evJponf
"r®mp&d,? bD-at
ar;jref;pHkprf; tm;ay;ulnDMuonfrSm rdrdwdkYvlrsdK;\ "avh
xHk;wrf; jzpfayonf/
rdrdonfvnf; xkdrsm;pGmxJrS vlwpfOD; jzpfojzifh y#d
oE¦m& pum;udk ajym&ygonf/ rdro d nf &efuek Nf rKd U? 57-vrf;wGif
aexdkifygonf/ taMumif;r&Sdojzihf NrdKUwGif;odkY wpfvvQif
wpfacgufrQyif ra&mufwwf/ NrdKUwGif;odkY taMumif;udpö&Sdí
a&mufvQif jrpfrc bmoma&;r*¾Zif; wnf&Sd&modkY acwåawmh
0ifa&mufwwfNr/J xkrd *¾Zif;\ wm0efcpH mwnf;jzpfol armifov D
ESihf awGw
Y wfNr?J awGo Y nfEiS fh y#doE¦m&pum;rsm; ajymMu? qdMk u/
xkaYd emuf ,aeY pmayavmu\ pmtkyx f kwaf 0a&;tajctae?
puúLaps;rsm;? yHkESdyfcrsm;qDodkY pum;pa&mufMuNrJ jzpfonf/
þodkY axG&mav;yg;ajym&if;rS armifoDvonf rdrdudk
pmrlwpfyk'f xkwfjyonf/ q&mhukd o&ufq&mawmfu 'Dpmtkyf
rSm trSma&;zdkY arwåm&yfcHxm;w,f/ q&mpmrl,loGm;NyD; zwf &ufpGJrSm 1345-ckESpf? jymodkvjynfhausmf 15-&uf jzpfonf/
Munfyh gOD;/ pmrluawmh ½Hk;uusaeNyD/ ½du
k zf Ykd toifyh gyJ[q
k u
dk m xdk&dyfomudk rdrdonf 1980-ckESpfwGif aeYa,m*Dtjzpf
rdrdxH vufESdyfpuf½dkufxm;onfh pmrlwpftkyfudk ay;ygonf/ a&mufomG ;jcif;jzpfonf/ q&m awmfu rdru d dk ur®|mef;enf;pepf
pmrl\trnfudk rdrdpdwfxJrS zwfvdkuf\/ o&uf-t&Sifynm wus jyoawmfrlonf/ q&mawmfonf ur®|mef;avmuwGif
0&\ ]]olaX;om;umvvdk vljzpfusdK;eyfMuygap}}[lonfh pmrl rdr\
d tm'dur®u d q&mwpfql jzpfayonf/ þodYjk zihf ]]vdIirf [m
wpfyk'fjzpf\/ a&;ay;ygrnf[k rdrdu uwdjyKNyD; pmrludk vG,f pnf&yd of m}}wGif rdrod nf a,m*DrS a0,sm0pötzG?YJ xkaYd emuf r[m
tdwfxJodkY xnfhcJhyg\/ "r®dutzGJYcsKyf\ twGif;a&;rSL;tjzpf (13)ESpfeD;yg;rQ MumjrihfcJh
ayonf/ &dyo f mwGif 'kw,d em,u q&mawmf o&ufatmifr*F
vm (arNrdKU)t&Sif0g,rm0k"ax&f? wwd,em,uq&mawmf
o&uf - atmif r *F v mt&S i f y nmpuú ( "r® m p&d , ? bD a t
]]o&uf-t&Sifynm0&}} bGJUawmfu dkawGY&í rdrdE Sihf
tdyfcsf*sDyD)ESihf q&m'um vufwGJc&Jh ygonf/
q&m'um qufqcH &hJ zl;onfh o&uf q&mawmfrsm;udk owd&í
xkdq&mawmfrsm;ESihf ESD;EG,f&m o&uf-atmifr*Fvm
OD;cdkufrdygonf/ tOD;qHk; rdrdESihfpwifqaHk wGYum q&morm;t
t&Sifauo& ("r®mp&d,? Edik if aH wmfoHCmhr[mem,u? wGzJ uf
jzpf ylaZmfc&hJ onfrSm o&uf-atmifr*Fvm t&Sipf E´m0&rax&f
tusKd ;awmfaqmif)? o&uf-t&Siaf crmeE´? o&uf-atmifr*Fvm
jzpfonf/ urm&Gw?f a,m*Dausmif;vrf;wGif rif;uGe;f tzGrYJ yS idk í
f
t&Siyf n k meE´? o&uf-atmifr*Fvmt&Sio f pömeE´ ("r®uxdu)?
q&mBuD; OD;jrwfausmf ur®|mef;jyocJhonfh &dyfomwpfck &SdcJhzl;
o&uf-atmifr*Fvm t&SifynmeE´("r®uxdu)rsm;ESihfvnf;
onf/ ur®|mef;Xme\trnfrSm omoemhrmefatmifjzpfonf/
&if;ESD;vSpGmaom q&m'umrsm; jzpfcJh&ayonf/
umva&GUvsm;vmaomtcgwGif xk&d yd o f mrS vlBu;D rsm;u aus;Zl;
aemifwGif o&uf-atmifr*Fvm(arNrdKU) t&Sif0grm0k"
awmf&Sif r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;txHawmfodkY ur®|mef;
ax&fonf rdrdESihf "r®rw d af qGrsm;\ BudK;pm;rIaMumifh ta&SUBudKU
&dyfomae&mudk vSL'gef;Muonf/
ukef;? r[mokcdwmvrf;wGif &mausmfausmif;wkduf ,dk;',m;
r[mpnfq&mawmfBu;D u wynfrh sm;xJ rS oihaf vsmrf nfh
ausmif;0if;twGi;f ü r[mpnfMo0g'cH omoemhArd mef&yd o f m\
wynhf&[ef;wpfyg;udk a&G;cs,fonf/ xkdYaemuf xdk&dyfomudk
y"meem,uq&mawmftjzpf oDwif;oHk;awmfrl\/ o&uf-
vdIifNrdKUe,fwGif wnf&Sdojzifh vdIifr[mpnf[k trnfawmfay;
atmifr*Fvm t&Sifynmpuúax&fonf armifyGihfcdkif(o&uf)
onf/ &dyfom\OD;pD;em,uq&mawmftjzpf o&ufatmifr*F
uavmiftrnfjzifh pma&;í vljyefawmfjzpfum omoema&;
vm t&SifpE´m0&udk vTJtyfawmfrlonf/ xkd&dyfom\ zGihfonfh
OD;pD;Xme\ jynfe,fomoema&;rSL;b0jzihf omoemhwm0ef awmhrnf[k tm;cJxm;aom a,m*Donf pdw"f mwfusí w&m;
xrf;aqmifaeonf/ tm;xkwfrI tvkyfudk wpfBudrfESpfBudrfru ysufoGm;onfu
o&uf-t&SifacrmeE´? o&uf-t&SifyknmeE´? o&uf- rsm;\/ xkYad Mumifh rdrdoGm;rnf? tm;xkwfrnf[k &nfreS ;f csuu f dk
t&Sio f pömeE´EiS fh o&uf-t&Sif ynmeE´ax&fwo Ydk nf toD;oD; a,m*Donf rzsufygESihf/ tm;xkwfjzpfatmif tm;xkwfyg[k
ausmif;ydkif? ausmif;xkid q f &mawmfrsm;tjzpf oDwif;oH;k aeMuNyD wdkufwGef;vdkygonf/
jzpfonf/ þonfwrYdk mS um; rdrEd Sifo h &uf q&mawmfrsm; awGx Y d þonfwu Ydk m; tarT"mwfrsm; jzpf\/ taESmuft,Suf
í ukov dk fjyKchyJ Hkrsm; jzpfonf/ ,ckwzef o&uf-t&Sifynm0& rsm;omjzpfonf[k a,m*DcH,lvkdufyg[k wkdufwGef;yg&ap/
ax&fukd rdrdu, dk wf idk u
f ,
dk uf s rzl;ajrmf&ao;aomfvnf; tvkyf t&Sifynm0&\ ,ckusrf;pmonf tvkyfay;w&m;usrf;pmjzpf
ay; w&m;pmtkyfwGif trSma&;cGihf &ygojzihf OD;cdkufrdygonf/ aeí zwf½NI yD; a,m*DoabmusEpS Nf cKd ufygu &dyo f m0ifvadk om?
w&m;tm;xkwv f dak om pdwrf sm;ay:vmygu rdrd&nfreS ;f csut f
wdkif; vkyfjzpfatmifvkyfyg[k wku d fwGef;vdk&if; jzpfygonf/
rdrdonf &dyfomwGif r[m"r®dutzGJUcsKyf (Ek*[ ¾ )tzGUJ \
a0,s0pöudpörsm;ESihf tm;vyfonfhtcsdefwkdif; auseyfa&mifh&J
aeírjzpf/ xkdYaMumifh tm;vyfonfh tcsdef&onfhpcef;wdkYudk rdrdonf þw&m;ESihfrawGYrDwGif tvGefw&mrS cufcJ
BudK;pm;í0ifNyD; w&m;½IrSwftm;xkwf&ygonf/ eufeaJ om tvkyBf u;D ? vlomrefwv Ykd yk zf rYdk vG,/f aiG&?dS ynmwwf?
þodkY tm;xkwfawmhrnfqdkygu q&mOD;aX;vdIif\ ÓPfawmfrS tm;xkwf&rnfhw&m;[k txifBuD;xifcJh\/ þ
pmrsm; tqdt k & tarT"mwfonf ay:vmpNrJ/ t&yfwnf;wGif w&m;tm;xkwfz?Ykd awGzY Ykd rvG,yf gwum;[kyif 0rf;enf;yufvuf
trsm; oH;k rSm rm&fewfzsuo f nf/ wcsKd Uu tzsu"f mwf0ifa&muf jzpfum pdwftysufBuD; ysufcJhzl;\/
onf[k qdkMu\/ þae&mwGif w&m;tm;xkw fawmhr nfh tb,frQtxd þw&m;ESihf tvSrf;a0;ygoenf;[lrl
a,m*Dukd tm;ay;vdo k nfrmS pdwrf ysuyf gESi/fh pdw"f mwfrusygESifh w&m;tm;xkwí f aeYa,m*Dt jzpf&yd o f modYk pía&mufcgpwGif
[lí tm;ay;vd\ k / rdbrsm; aeraumif;jcif;? ZeD;r,m;om;orD; &dyfomwpf0ef;vHk;udk tuJcwf\/ *lawG? vdP I af wGrsm; &Sod vm;?
rsm; aexkdifraumif;jcif;? ta&;wBuD;udpö&yfrsm; ay:ayguf rdrd b,f*lxnf;wGif w&m;tm;xkwf&ygrnfenf;/ raeomí
wwfjcif;? rdrdr&SdvQifrjzpfyg[lonfh udpö&yfrsm; ay:íay:í q&mawmfudk avQmufMunfhawmhrS q&mawmfu oabmus
vmwwf\/ xkdtcgwGif w&m;tm;xkwfawmhrnf/ &dyfom0if vGef;í [uf[ufyufyuf NyHK;\/ ]w&m;tm;xkwfw,f? ½IrSwf
w,fqdw k m 'umav;&,f *lxnf;? vdIP*f x l nf;rSm tm;xkwrf S ygaywum;[k odvu kd v
f Qif t½d;k ausaus ta&crf;crf; BuKd ;pm;
r[kwyf gbl;/ rdrd&UJ pdwfukd orm"d&atmif vkyf&wm pdwt f vkyf vdkufprf;yga,m*D/
yg/ pdwfNidrfrI&SdzdkYom t"duyg/ bkef;BuD;wdkYqDrSm 'DvkdyJ "r®m½Hk
ay:rSm wef;pDxidk Nf y;D ud,
k w
hf &m;ud,
k f ½Irw S Mf u&wm}[k rdeaYf wmhrS
rdrd onf w&m;tm;xkwjf cif; ykAu Á pd rö sm;ukd &dypf m;rdomG ;ygonf/
rdrdonf wpfcsdefwGif q&mBuD;r*FvmOD;atmifjrihfudk
rodcifwkef;u tvGefw&mcufcJrnf[k xif&onfh
oabmusav;pm;rd\/ ukov kd x
f ;l onfyh *k Kd¾ vBf u;D [k pdwxf nf;rS
w&m; ½Irw S frvI yk fief;onf q&mawmf oifMum;jyoay;awmhrS
Budwfí tm;usrd\/ bmaMumifhygenf;/ aus;Zl;&Sif r[mpnf
odyf rcufygvm;? rdrduom pl;pl;pdkufpkdufeJY ZGJ&Sd&Sdtm;xkwfzdkY
q&mawmfb k& m;BuD; \ usrf; pmrsm;wGi f q&mBuD; r*F v m
t"duqdkwm odcJh&yg\/
OD; atmifjrihfo nf usrf;OD; ed'gef;a&;om;cGihf& aomaMumifh
jzpfonf/ rdrdvnf; wpfcsdefwGif q&mBuD;vdk a&;cGihf&ygu
b,fodkYb,fyHk a&;vkdufrnf[k pdwful;í MunfEl;cJhzl;\/
avmuBu;D wGit f &if;tenf;qH;k ESifh tjrwftrsm;qH;k um; þpdwful;rsm;onf taumiftxnf ay:vmcJh\/ rdrd
þw&m;yif &Sdayonf/ avmuDudpörsm;vdk t&if;tESD;rsm;pGm 0rf;ajrmuf0rf;om jzpf&yg\/ bmoma&; usrf;pmtawmfrsm;
&if;ESD;rS tjrwf&onfhtvkyf r[kwf/ t&if;tenf;qHk;um; rsm;wGif rdrt
d aejzihf ed'gef;a&;om;cGiv fh ufrw S f tawmfuav;
þw&m;tvkyfyifjzpfonfudk a,m*DwkdY odapvdk\/ &ae\/ txl;ojzihf 0dyóemjzihf qufEG,o f nfu h srf;pmrsm;\
avmuBu;D wGif oloil gig ykxZk Ofowå 0gwdo kY nf [kwf ed'gef;udko,
G &f vQif vGepf mG rSyif yDwdjzpf&yg\/ pdwcf sr;f ajr&h \/
wma&m r[kwfwma&m pHkatmif r[kwfawmifrS tenf;ESihf t&awmfvSusdK;&SdpG[kvnf; *kPf,lrdyg\/
trsm;awmh vkyzf ;l Muolcsn;f om jzpfonf/ aq;vdyaf omufz;l ?
t &ufaomufz;l ? vdrv f nfz;l ? r[kww f mvkyzf ;l - ponf pHak e\/
þodkY terw*¾oHo&mBuD;wGif jzpfav&mb0rsm;ü pHkatmif
,ck o&uf-t&Sifynm0& q&mawmf\ tvkyfay;
vkyzf ;l ae&um; wpfcgwpfav tjrnf;oabmtjzpf r[mowd
w&m; pmtkyuf kd zwf½eI m;vnfNy;D ukeaf om a,m*DolawmfpifEiS fh
y|mef0yd óem w&m;tvkyu f kd vkyMf unhaf pcsio f nf/ raumif;
pm½Ioltaygif; oljrwfavmif;wdkYonf wpfae&mwnf;wGif
bl;xifvQif &yfvu dk yf g/ aumif;vGe;f vSygonf tjrwfqk;H w&m;
r[kwaf wmifrS a&muf&mt&yfwiG f ½Irw S fwwfzYdk BuKd ;pm;oifhMu
ygonf/ qdkygrnf/ taMumif;rnDñGwfí &dyfomwpfckckwGif y#dywåo d moemawmfukd jyKaeonf[k ac:qd&k ygrnf/ þodYk pepf
&ufMumMum tcsdefray;Edkif[k qdkygpdkY/ rdrdonf þ½Ienf;udk enf;usus ½IrSwfusihfBuHí awGUodvmonfh emr½lyy&dapä'
y&d,wåda'oemt& odxm;NyD;jzpfojzihf tm;vyfonfhtcsdef? ÓPfrS a*gMwblÓPf? r*fÓPfzdkvfÓPftxdudk y#da0"
tm;vyfonfah e&m? a&mufaeonfh a'o? a&muf&mumvwdik ;f omoem[k ac:qdk&onf/ þomoemoHk;rsdK; udk,fhrSmvnf;
wGif wpfrw S jf zpfap? ESprf w
S jf zpfap ½Irw
S wf wfaom tavhtusifh wnf&dS jyefYyGm;atmif? olwpfyg;wGifvnf; wnf&djS yefYymG ;atmif
udk jyKvkyfxm; oihfonf/ aqmif&u G jf cif;onf omoemjyKvyk f ief;tppfjzpfaMumif; a,m*D
enf;odxm;vQif wpfBurd w f pfcg ½Irw
S f zl;vQif tcsed af e&m odxm;zdkY vdktyfygonf/
ra&G;ESifhawmh? a&muf&mt&yfwGif trSwfowd& Sdaeatmif omoemjyKvkyfief; t&dyft>rufrQodNyD;vQif omoem
BudK;pm;zdkYu a,m*D\wm0ef jzpfonf/ ysujf cif; taMumif;udv k nf; &dypf m;rdzYkd vdt
k yfygrnf/ t"duta&;
tBu;D qH;k rSm ud, k o
fh moem? uk, d ht
f usKd ;pD;yGm; omoemudk rzsuf
qD;zdu Yk m; omíta&;Bu;D \/ oH,w k yf g Vdawmf trwokww f iG -f
]]owdy|mefav;yg;wküdY ½IymG ;vsuf aumif;pGmwnfaom
omoemawmfpnfyif0ajymatmif rdrdwdkY\ omoem
pdw&f MSd uukeo f nfjzpfí aeMuukeaf vmh/ oifwo Ydk nf owdy|mef
awmfBu;D wnfwcHh kid Nf rJí jrefrmru urÇmhtESUH jyefYatmif jyKvkyf
av;yg; r½IyGm;bJaejcif;jzifh edAÁmefudk rysufpD;ygapvifh}}[lí
&ef um; rdrdwdkY\ Ak'¨bmom0ifwdkif;\wm0ef jzpfayonf/
rdeMfY um;xm;ygonf/
omoemjyKaeygonf[lí EIwfrSatmfaeír&/ rdrdyif&if;
Ak'¨bmom\ tESpfom&udk t&if;usus odxm;em;vnfxm;zdkY
vdkygonf/ y&d,wåd? y#dywåd? y#da0"omoemoHk;&yf\ tESpf
om&udk udk,fwdkifvnf;od? olwpfyg;udkvnf; em;vnfatmif ]]r[mowdy|mef 0dyóemusifph Ofenf;udk roif,jl cif;
jzefYzdkY avhvmxm;zdkY? usihfxm;zdkYvdkrnf jzpfonf/ onf rdr\ d y&d,wåo d moemudk rdrzd suq
f ;D onfrnf\/ rusib fh J
w&m;a[m? w&m;jy? w&m;pmoif? w&m;pmydckY s? w&m; aejcif;onf y#dywådomoemawmfudk zsu&f ma&muf\/ oif,l
pma&;? w&m;pmaqG;aEG;-p onfwkdYonf y&d,wådomoem jcif;? usijfh cif;[laom y&d,wf? y#dywfomoemudk a&SmifvaJT eol
awmfjzpfaMumif; odxm;&ygrnf/ xko d dxm;aom(od)Yk rdrw
d Ykd q&m onf r*fzv kd fedAÁmef[al om y#da0"omoemudk zsuq f ;D jcif;rnf
orm;rsm; jyxm;onfhtwdki;f ½IrSwftm;xkwf usiBhf uHaejcif;udk ayonf[k oabmaygufem;vnfum udk,fhomoem wdk;yGm;
atmif aqmif&Gufoihfygonf/
yu©d,w&m; 37-yg;? owdy|meft"dyÜg,f? ykxkZOf\t"dyÜg,f?
þpmtkyf\ t"dutrnfrSm ]]olaX; om;umvdk vljzpf aomwmyef\ t"dygÜ ,f? bm0emtaMumif;? ur®|mef;taMumif;?
usKd ;eyfMuygap}}[lí jzpfaomfvnf; wu,fwrf;wGif xkpd mtky\ f edrdwf? orm"d? psmef? plVaomwmyef? r[maomwmyeft
trnfonf t"dur[kwyf g/ o&uf-t&Siyf nm0& apwem\ aMumif;? ÓPfpOf 16-yg;taMumif;? y&dnm? udavom? opö
t"du&nf&, G cf surf mS 0dyóemtvkyaf y; w&m;a&at; tNrKd uf teuf(16) csu?f ponfponfwu kdY kd pHak phpmG tao;pdwf azmfjy
aq; wkdufauR;vdk&if;omvQif t"dujzpfygonf/ odkYaomf xm;yg\/ a,m*D t zd k Yr sm;pG m taxmuf t ul j zpf a prnf h
Zmwfvrf;ZmwfuGufuav;ygrS pmzwfy&dowfu pdwf0ifpm; pmtkyaf umif;wpf tkyfjzpfaMumif; ñTef;qdck sifyg\/
rnfqdkonfudk q&mawmfu &dyfpm;rdojzihf þonfhtrnfudk
a&;om;pDpOfxm;[ef wlygonf/
olaX;om;umvtaMumif;onf Ak'b ¨ mom0if tawmf taqGp m½I o l o nf o&uf - t&S i f y nm0&ax&f \
rsm;rsm;wdtYk zdYk odxm;Ny;D aom Zmwfvrf;wpfcrk Qom jzpfygonf/ ]]olaX; om;umvvdk vljzpfusdK;eyfMu ygap}}[lonfh pmaumif;
odYak omf pm½Ioo l nf þpmtkyrf S tESpfux kd w
k ,f lí pm;oHk;Mu& ayaumif;udk zwf½INyD; ygu rdrdudk,fudkrdrd 0dZÆmjzpfatmif
rnfjzpfonf/ odrYk u S , kd t
hf wGuf tusKd ;&Sd rnfjzpfonf/ þpmtkyf usiBfh uzH Ykd vdrk nfjzpfygonf/ okrdY o
S m vljzpfusKd ;eyfrnf jzpfonf/
wGif 0dyóemynmESihf ywfoufí ½Ie nf;½IuGufygonf/ b,fvdk0dZÆm jzpf& rnfenf;/ ar;tHh/ atmufygpwk&*FAv
½Ienf;udk udk,fwdkifavhvmNyD; ½IrSwfí&Edkifonf/ þonfum; trwfB uD; \ q,fa pmifw GJu srf;vm avmueDw dt cef;rS
wpfaMumif; jzpf\ pmykd'fjzifh tajzay;í þed'gef;udk tqHk;owf&ygonf/
aemuftaMumif;wpfcrk mS aemufqufwGJ &Si;f vif;jyxm; Ä Ä abmZeH arxkeH ed'¨g?
onfh yudPÖuu@jzpfayonf/ a,m*DEiS fh avhvmoloak woD a*gaeaygaoyd 0dZw Æ d/
rsm; od&Sdxm;zdYk vdt k yfygonf/ pma&;olax&ft&Siu f 0dok'rd̈ *f 0dZÆm0daoaom aygoó?
xnf;rS odoihfodxdkufonfrsm;udk xkwfjyxm;ay;\/ w&m; wH [Daem a*goarm ba0/
½IrSwf aeolrsm;? vdkufpm;ae olrsm;twGuf A[kokw&zG,f&m Ä Ä avmuod H avmuü/ abmZeH= tpmpm;jcif;onf
wpfavS BuD;ygay/ vnf;aumif;/ arxkeH= arxkefrD0S Jjcif;onfvnf;aumif;/ ed'¨g=
y#dywåu d sipfh Ofqikd &f m odrw
S zf ,
G rf sm; acgif;pOfatmufwiG f tdyfjcif;onfvnf;aumif;/ a*gaeyd= EGm;üvnf;aumif;/
o&ufax&fu pHkpHkvifvif &Sif;jyxm;\/ Oyrmtm;jzifh aAm"d aygaoyd=vlüvnf;aumif;/ 0dZw Æ =d &S\
d / aygoó= r[mowd
y|mefw&m; ½IymG ;tm;xkwaf omol\/ 0daoaom= EGm;rS xl;onf
um;/ 0dZmÆ = avmuDr*f (14)yg;? ÓP'óe0dZmÆ ? avmukw&å m
r*fav;yg;? tmo0u©,0dZÆm todynmaywnf;/
wH[Daem= r[mowdy|mef0dyóemw&m; ½IyGm; tm;
xkwfrI rjyKojzihf xkdÓP'óe0dZÆm? tmo0u©,0dZÆm? tod
ynm,kwfavsmh r&Sdaomolonf/ a*goarm= EGm;ESihfwlonf/
(0dyóem tvky fay;w&m;)
ba0= jzpf\/ a*goarm ba0= EGm;ESihfwlayownf;/
earm wó b*0awm t&[awm
olaX;om;umvvdk vljzpfusdK;eyfí or®m orÁK '¨ó
usef;rm? csrf;omMuygap...
tmoDoyw¬emawmihfwvTm*gxm
1/ ,HudÍöd0dwåH £"0g [k&H0g?
(pmwnf;csKyf) oa*¾ok0g ,H &weHyPDwH/
rPdaZmwbmoma&;r*¾Zif;ESihfpmay eaemorH tw¬d wxm*awe?
139? wwd,xyf(0J)? 57-vrf; £'rÜd Aka'¨ &weHyPDwH?
&efukefNrdKU {aweoapöe ok0w¬ad [mwk/
Ä Ä om"a0g= &wemoHk;&yfç tjrwfjrwfukdç qnf;uyf0yf
anmif;ç aumif;rI&SifjzpfMuukefaomç tdk-olawmfaumif;wkdY/
£"0g= þvlYjynf vlaY vmuüvnf;aumif;/ [k&0H g= e*g;jynfç
*VKejf ynfpaomç wyg;aom avmuüvnf;aumif;/ oa*¾o0k g=
ewfjynfewfavmuü vnf;aumif;/ 0dw=Hå ESpo f rd jYfcif;ç tm;&jcif;
udk jzpfapwwfaom/ ,HuÍd d=ö trSwrf &Sdaom/ yPDw=H aumif;
rGef xl;jrwfvpS mG aom/ ,H&weH= tMuif&cJvSpmG ç trsKd ;rsKd ;aom
tzdk;wef &wemonf/ tw¬d= xif&Sm;raoG&Sdygay\/
{w¬= þtrsdK;rsdK;aom &wemwdkYwGif/ wxm*awe= edAÁme"mwfç w&m;jrwfudk/ ousrked= omuDEG,fzGm;ç jrwfpGm
a&S;bk&m;&Sifawmfrsm;tvm;wlç yGifhxGef;ay: aygufawmfrlvm bk&m; onf/ orm[dawm= wnfMunfaom orm"dç &Sdawmfrl
aomç Ak'¨jrwfpmG bk&m;wnf;[laomç &wemESifh/ orH= wef;wl onf jzpfí/ tZÑ*g= aumif;pGm &&SdawmfrlcJhavNyD/
xm;íç ½Ipm;zG,&f mç wpfpw kH pfcak om &wemonf/ eaem tw¬=d awe"ar®e= xdt
k ocFwç edAmÁ e"mwfç w&m;awmf
trSeyf if r&Syd gacs/ £'rÜd Aka'¨-t,rÜAd ak '¨g= þAk'j¨ rwfpmG bk&m; jrwfESifh/ orH= wef;wlxm;íç ½Ipm;zG,f&mç wpfpHkwpfckaom
wnf;[laom &wemonfvnf;/ yPDwH= aumif;rGefxl;jrwf &wemonf/ eaem tw¬=d trSeyf if r&Syd gacs/ £'rÜ"d ar®-t,rÜd
vSpGmaom/ &weH= &wem rnfygay\/ "ar®m= þtocFwç edAÁme"mwfç w&m;awmfjrwfonfvnf;/
{aweoapöe= þodkYEIwfoHç az:xkwfjyefíç [kwfrSefpGmqdk& yPDw=H aumif;rGef xl;jrwfvSpmG aom/ &weH= &wemrnfygay
aomç 0pDr*Fvmç opöm pum;aMumifh/ aw-wkrSmuH= &wem \/ {aweoapöe= þodkY EIwfoHç az:xkwf jyefíç [kwfrSefpGm
oH;k &yfç tjrwfjrwfuçkd qnf;uyf0yfanmif;ç aumif;rI&iS f jzpfMu qdk&aomç 0pDr*Fvmç opömpum;aMumifh/ (aw-wkr SmuH=
aom oifolawmfpiftaygif;wdkYtm;/ok0w¬d= udk,fpdwfESpfjzmç &wemoHk;&yf tjrwfjrwfuçdk qnf;uyf0yfanmif;ç aumif;rI&Sif
ab;&efuGmíç pD;yGm;csr;f omç r*Fvmokctaygif;ESiçfh jynhfpkjH cif; jzpfMuaom oifolawmfpiftaygif;wdkYtm;/ ok0w¬d= udk,fpdwf
onf/ a[mwk= pifppfraoGç jzpfygapownf;/ ESpfjzmç ab;&efuGmíç pD;yGm;csrf;omç r*Fvmokctaygif;ESifhç
jynhpf kjH cif;onf/ a[mwk= pifppfraoGç jzpfygapownf;/
2/ c,H 0d&m*H trwH yPDwH?
,'ZÑ*g ousrked orm[dawm/ 3/ ,xdE´cDavm yx0dódawm od,m?
eawe "ar®e orw¬dudÍöd? pwkAÇd0gaw[d torÜurÜda,m/
£'rÜd "ar® &weH yPDwH? wxlyrH oyÜK&doH 0'grd?
{awe oapöe ok0w¬ad [mwk/ a,m t&d,opömed ta0pö yówd/
Ä Ä om"a0g= &wemoHk;&yfç tjrwfjrwfukdç qnf;uyf0yf £'rÜdoHaC &weH yPDwH?
anmif;ç aumif;rI&iS jf zpfMuukeaf om td-k olawmfaumif;taygif; {aweoapöe ok0w¬ad [mwk/
wdkY/ c,H= udavomtvHk;pHkç qif;&JtvHk;pHkwdkYç ukefNidrf;&mjzpf Ä Ä om"a0g= &weoHk;&yfç tjrwfjrwfukdç qnf;uyf0yf
aom/ 0d&m*H= wyfrufjcif;ç ESpo f ufjcif; tvH;k pHw
k çYkd ukeNf ird ;f &mjzpf anmif;ç aumif;rI&SifjzpfMuukefaom tdk-olawmfauif;wdkY/
aom/ trwH= aojcif; uif;&mjzpfaom/ ,H= tMuiftocFwç yx0dóad wm= ajrüpduk xf m;tyfonfjzpfíç ajrürSaD om/ £E´cD
avm= vGefpGmNrJcdkifonfhç wHcg;wdkifBuD;onf/ pwkAÇd0gaw[d= "r®a raCe= w&m;wnf; [la om rdk;awmfB uD; udk/
t&yfav;rsufESmwdYrk çS wdkucf wfívmaomç avjyif;rkew f kid f;wdYk 0óaEÅ= oGe;f NzKd ;&Gmcsç a[mjyvkduo f nf&adS om/ oaAÁ= tvH;k pHk
aMumifh/ torÜurÜda,m= wkefvIyjf cif;r&Sdonf/ od,m,xm= aomw&m;emy&dowftaygif;ç oifolawmfaumif;wdkYonf/
jzpfouJho/Ydk a,moyÜK&ad om= tMuifaom wmyefyk*¾dKvfonf/ temo0g= tmoa0gav;jzmç uif;ukefumG onfhç &[EÅmpifppfç
t&d,opömed= opömav;yg;ç jrwfw&m;wdu Yk /dk ta0pö= ÓPfjzifh trS e f y if j zpf E d k i f M uuk e f o nf / a[mEÅ K = w&m;em&if ; ç
ouf0ifí/ yówd= awGYjrif\/ ÓPftjrif&Sif; íç csucf sif;rMum jzpfMuygapukefownf;/
wHoyÜK&o d =H xdak omwmyefyk*K¾d vfuk/d wxlyrH= xdw k Hcg; {w¬= þw&m;emy&dowftwGi;f ü/ a, owåm= tMuif
wdkifBuD;ESiçfh rjcm;wrlç tvm;wlonf[lí/ b*0wm= jrwfpGm w&m;emvmç rsm;Adv k yf gwdoYk nf/ ypärd um= t,kwq f ;kH aemufq;kH ç
bk&m;onf/ 0'grd= a[mawmfr\ l / £'rÜo d aH C-t,rÜo d aH Cm= tnHhqHk; jzpfMuavukef\/ aw= xdt k nHq
h Hk;jzpfaom w&m;em
þaomwmyefç t&d,moHCmawmfç t&Sifjrwftaygif;onf vm rsm;AdkvfygwkdYonf/ aomwmyEém= 'd|d0dpdy,fEdkifbdíç
vnf;/ yPDw=H aumif;rGex f ;l jrwfvpS mG aom/ &weH= &wemrnf r&Syd ,f&mG ç uif;ukeu f Gmonfçh plVr[maomwmyefNy;D ç yk*dK¾ vBf u;D
ygay\/ wkdYonf/ b0EÅK= w&m;em&if;ç ÓPfjrif&Sif;íç csufcsif;rMum
{aweoapöe= þodEYk w I of çH az:xkwjf yefíç [kwf rSepf mG jzpf Muygapukefownf;/
qdk&aomç 0pDr*Fvmç opömpum;aMumifh/ (aw-wkr SmuH= bkef;BuD;wdkY a,m*Dtaygif; olawmfaumif;wdkY-
&wemoHk;&yf tjrwfjrwfudkç qnf;uyf0yfanmif;ç aumif;rI bkef; BuD;wdkY olawmfaumif; rsm;[m twdw fb0u
&SifjzpfMuukefaom txl;pkaqmif;ç oifolawmfpiftaygif;wdkY jyKxm;cJhzl;wJh ukodkvfaumif;rI awG&SdcJhMuvdkY? ykOf;&SifuH&SifawG
tm;/ ok0w¬d= udk,fpdwfESpfjzmç ab;&efuGmíç pD;yGm;csrf;omç jzpfMuvdYk Ak'j¨ rwfpGmomoemawmfBuD;eJv Y mNy;D awGaY eMu&w,f/
r*Fvmokc taygif;ESiçhf jynhfpkjH cif;onf/ a[mwk= pifppfraoGç ,ckvdk Ak'¨jrwfpGm omoemawmfBuD;eJYvmNyD; awGYaeMu&wJh
jzpfygapownf;/ tcsdefaumif;? tcgaumif;rSm Ak'¨jrwfpGmomoemawmfBuD;eJY
awGU&usKd ;eyfolawG? vljzpfusKd ;eyfoal wGjzpfatmif BuKd ;pm;MuzdYk
4/ "r®araCe 0óaEÅ? vdktyfygw,f/
oaAÁ a[mEÅK temo0g/ omoemawmfeJYawGU&usdK;eyfw,f? vljzpfusdK;eyfw,f
a,w¬ ypädrum owåm? qdkwm bmudkqdkvdkwmvJ/ odzdkY vdkygw,f/ 0dyóemw&m;udk
aomwmyEé b0EÅK aw/ tjynhftpHk yGm;rsm;tm;xkwfvdkY wpfr*fwpfzdkvf&NyD; tyg,f
av;yg;rD;awG &moufyefNidrf;oGm;wm? tyg,fav;yg; wHcg; 'Db0uNyD;,if wpfqufxJrSmyJ qif;&Jcyfodrf; tukef;Nidrf;wJh
ydwo f mG ;wm? aoNy;D wJhaemuf atmufxpfq;kH vlb Y 0&if;pm; jyef oEÅ"d mwfpcef; edAmÁ efeef;rSm xm0&pHaeMu&r,f/ rnfonfq h if;&J
&Edkiwf mudk omoemawmfeYJ awGYusKd ;eyfw,f? vljzpfusdK;eyf w,f rS r&Sad wmhb;l / ,aeY bke;f Bu;D wdYk a,m*D taygif; olawmfaumif;
vdYk qdk&ygw,f/ 'gaMumifh omoemawmf xGef;vif;awmufyae wdoYk nfvnf;yJ tJ'D qif;&Jcyford f; tukeNf ird f;wJh oEÅ"d mwfpcef;
wkef; vlYtjzpf&aeMuwJh yk*¾dKvfwdkif;[m vljzpfcdkuf? omoem edAÁmefeef;udk a&muf&SdpHjref;EdkifMuNy;D xm0& csrf;omMuygapvdkY
awmfeYJ awGcY u kd f atmufxpfq;kH wpfr*fwpfzv kd q
f ukd fatmifawmh bkef;BuD;u qE´jyKygw,f/
BudK;pm; xm;zdkYaumif;ygw,f/ tu,fí av;r*fav;zdkvfeJY edAÁmefudk r&EdkifMuao;
wpfr*fwpfzdkvfudk&xm;wJh aomwmyefy k* ¾dKvf[ m onfh wdkifatmif oHk;r*foHk;zdkvfeJY edAÁmefudka&muf&SdEdkifMuygap/
tu,fírsm; 'Db0u uG,fveG o f mG ;r,fq&dk if atmufxpfq;Hk ? oH;k r*fo;kH zdvk ef YJ edAÁmefudk r&Edik Mf uao;onfw h ikd fatmif ESprf *fEpS f
tedrfhqHk; vlUb0udkawmh &if;pm;jyef&Edkifw,f/ tvGefaMumuf zdkvfeJY edAÁmefudka&muf&SdEdkifMuygap/ ESpfr*fESpfzdkvfeJY edAÁmefudk
ruf zG,af umif;wJh csr;f omuif;&m=tyg,fav;&Gmudk b,faom r&Edik Mf uao;onfhwikd af tmif atmufxpfq;Hk wpfr*fwpfzv kd feYJ
tcgrS jyefra&muf&awmhb;l / txufwef;usus csr;f csr;f omom edAÁmefudk a&mufEdkifMuNyD; tyg,fav;yg; qif;&Jrsm;u xm0&
ae&wJh vlb Y 0? ewfb0ok*wdbXkH meawGrmS om avmu pnf;pdrf uif;Nidrf;vGwfajrmufEidk fMuygap/ tyg,fav;yg;wHcg;ydwf b0
udk ckepfb0ç ckepfBudrfwdkifwdkif cHpm;pHpm;NyD; qif;&Jcyfodrf; tmrcHcsu&f w dS hJ aomwmyefy*k Kd¾vaf wGjzpfMuNy;D vljzpfusKd ; eyfMuyg
tukeNf ird ;f wJh edALÁ wmbHk MuiSe;f rSm xm0&pHaeMu&rSm jzpfygw,f/ apvdkY qE´jyKygw,f/
ESpfr*fESpfzdkvf&xm;wJh ou'g*grfyk*¾dK[fawGuawmh 'DvdktusdK;w&m;awG &zdkYqdkwmu tvdkvdkae&if;eJY
'Db0uNyD;&if ewfjynfa&muf? ewfjynfu vljynfudk wpfBudrf &vmEdkifwmawmhr[kwfbl;/ qkawmif;½HkeJY &vmEdkifwmvnf;
jyefvm? vlYjynfrSm &[EÅmjzpfNyD; qif;&Jcyfodrf; tukefNidrf;wJh r[kwb f ;l / omref 'ge? oDv? orxukov kd rf QavmufeYJ &vmEdik f
oEÅd "mwfpcef; edAÁmefeef;rSm xm0&pHaeMu&r,f/ wmvJr[kwb f ;l / r[mowdy|mef 0dyóemw&m;udk tjynht f pHk
oHk;r*foHk; zdkvf&xm;wJh tem*grfyk*¾dKvfawGuawmh ½Irw S yf mG ;rsm; tm;xkwrf o S m &Edik w f ,f/ 'Dvt dk yg,fav;yg; qif;
'Db0uNyD;,if jA[®mhbHkukda&mufNyD; psmefcsrf;om? r*fcsrf;om? &J? udavomqif;&J? 0#fqif;&JawGu vGwfajrmufatmif vkyf
zdv
k cf sr;f omrsm;eJY aeMu&r,f/ tJ'b D 0uNyD;,if qif;&Jcyford ;f aqmifay;Ekid w f hJ 0dyóemw&m;qdkwmrsKd ;uvJ omoemtwGi;f
tukefNidr;f wJh oEÅd"mwfpcef; edAmÁ efeef;rSm xm0&pHaeMu&r,f/ rSmom &SEd kid ?f &Edik w f hJ (omoemwGi;f ukov kd )f w&mrsKd ; jzpfygw,f/
av;r*fav;zdkvf&xm;wJh &[EÅmyk*¾dKvfawGu awmh 'DuaeY bkef;BuD;wdkY a,m*Dtaygif; olawmfaumif;wdkY
[m vltjzpfuv kd nf;&aeMuw,f/ Ak'j̈rwfpmG omoemawmfBu;D eJY 6/ 0J,m'l;wGif? vufudkwif? xm;csifxm;Edik fay/
vnf; awGYaeMu&w,f/ r[mowdy |mef0 dy óemw&m; 7/ rsufpdrSdwfvdkuf? udk,hf0rf;Adkuf? pdwfpdkufMunfhygav/
xGef;um;awmufyaewJh tcsdeaf umif;? tcgaumif;BuD;eJv Y nf; 8/ azmif;ckduf ydefcdkuf? tpOfvdkuf? csdefudkuf½IrSwfav/
awGUaeMu&w,f/ 'gaMumifh bkef;BuD;wdkY olawmfaumif;rsm; 9/ rm-pD;-at;-yl? ,drf;,dkifrl? ajymif;,l½IrSwfav/
omoemawmfeJY awGYusdK;eyfol? vljzpfusdK;eyfolawG jzpfEkdifMu 10/ NyD;aomtcg? azmif;ydefom? jyefum½IrSwfae/
apzdkYtwGuf tyg,fav;yg; qif;&Jrsm;ESihfwuG tvHk;pHkaom 11/ anmif;-udkuf-xHk-vm? a0'em? ay:&m½IrSwfav/
qif;&Jrsm;rS vGwfajrmufatmif udk,hfudk,fudk u,fwifxkwf 12/ NyD;aomtcg? azmif;ydefom? jyefum½IrSwfae/
aqmifa&;vkyif ef; tppftrSejf zpfwhJ r[mowdy|mef0yd óemw 13/ awG;-BuH-pOf;pm;? pdwu f l;rsm;? ydkif;jcm;½IrSwfav/
&m;tvkyfudk BudK;pm;tm;xkwfMuzdkY vdktyfygw,f/ 14/ NyD;aomtcg? azmif;ydefom? jyefum½IrSwfae/
bkef;BuD;uvnf; ,aeYn"r®obifrSm a,m*Dtaygif; 15/ jrif-Mum;-eH-awGU? ay:oa&GU? rarh½IrSwfav/
olawmfaumif;wdkYtwGuf r[mowdy|mef0dyóemtvkyfay; 16/ NyD;aomtcg? azmif;ydefom? jyefum½I rSwfae/
w&m; a[mMum;NyD; "r®vufaqmifay;zdkY pdwful;xm;ygw,f/ 17/ 'Gg&ajcmufjzm? xifay:&m? vdkufum½IrSwfav/
w&m;½IrSwf&if; w&m;em&wmydkNyD;awmh tqifajyygw,f/ 18/ NyD;aomtcg? azmifydefom? jyefum½IrSwfae/
'gaMumifh bkef;BuD;wdkYa,m*Drsm; w&m;½IrSw&f if; w&m;em,lMu
r,f/ a&S;OD;pGm 0dyóem½Ienf; y&duHaqmifyk'f? vuFmrsm;udk qIlFI ; sw a eSak\tv\p:
&GwfqdkMu&atmif uJ-tm;vHk; qdkaeMutwdkif; qdkMuyg/ bkef;BuD;wdkY a,m*Dtaygif; olawmfaumif;wdkY-
0d y óem w&m;tvky f tm;xk w fr nfh yk * ¾ dK vf [ m
0i pQna Rxnv\;lm\; VWn\ bke;f Bu;D wdYk a,m*Drsm; ,ck&w G fqv
kd u
dk fMuwJh y&duaH qmify'k rf sm;
pri kMeSac\ p ud\mYa; rSm yg&Sdwt Jh wdkif; a&S;OD;pGm oDvaqmufwnfzdkY vdktyfygw,f/
1/ &[ef;&Sifvl? oDvrl? pifjzL&Sdygap/ bkef;BuD;wdkY a,m*Drsm;[m oDvaqmufwnfNyD;jzpfvdkY oDvpif
2/ awmNrdKiftwGif;? opfyif&if;? ausmif;0if;Nidrf&mae/ Mu,fNyD; jzpfMuygw,f/
3/ acgifudkrwfcg? cg;ajzmihfpGm? xkdifyg yv’ifacG/
4/ acGaomtcg? ajc0J,m? qihfumrxyf ,SOfxm;av/
5/ 0Jvufay:wGi?f ,mvufwif? xd,OS v f ufrxdycf si;f ay/
Sit\{cim\tC< enraSiuta tm;xkwfvkYd &Edkifygw,f/ opfwpfyif&if;? 0g;wpfyifatmufrmS
qdwfNidrfwJhae&m qdkwmuawmh awmxJrSmyJjzpfjzpf? jzpfap? ausmif;rSmjzpfap? tdrfrSmjzpfap? rnfonfhae&rSmrqdk
opfwpfyif&if;? 0g;wpfyifatmufrmS yJjzpfjzpf? ausmif;rSmyJjzpfjzpf? tm;xkwfvdkY jzpfEdkifw,fvdkY qdkvdkygw,f/ tJ'Dvdk oifhavsmf
tdrrf mS yJjzpfjzpf? qufpyf&myk*dK¾ vrf sm;u tvdu k o
f rd I? apmifph nf; tqifajywJh ae&mrSm w&m;½IrSwf? tm;xkwfzdkY ae&m,lNyD;
rI &SdMur,fq dk&if qdwfNidrfrIjzpfEkdifwmygyJ/ vHk;0qdwfNidrf xkid faewJh a,m*D[m ( OZHk um,H yPd"m,)= cg;&JU txufyikd ;f
wJah e&mudk &Edik rf ,fq&kd ifawmh taumif;qH;k ygyJ/ vH;k 0qdwfNird f cE¨mudk,fudk ajzmifh ajzmifhrwfrwfxm;&r,f/ ]]wif-ycHk;-em;?
wJh ae&m r[kwfayrJh ½IrSwftm;xkwfvu kYd awmh jzpfEdkifwmygyJ/ pOfo;kH yg;? xkid cf g;ajzmifyh gap}}-qdwk thJ wdik ;f 'Do;kH yg;udk ajzmifw h ef;
½IrwS ftm; xkwfrI tavhtusi&fh vmvdkY owdorm"d tm;&Sdvm atmif xm;&r,f/
wJhtcg qdwfNidrfrI jzpfvmEkdifygw,f/ xdik yf u
kH awmh wifyv’iaf cGxidk &f ifvnf; jzpfw,f/ usKH UusKUH
bke;f Bu;D wdYk Ak'&¨ iS af wmfjrwfb&k m; vuf xufawmfumv xdik &f ifvnf; jzpfw,f/ ajcaxmufrsm;udk wpfcek Yw J pfck rzdrxyf
wke;f u om0w¬Nd rKd UrSm vlO;D a& oef;ckepfq,f&w dS ,fvYkd qdyk gw,f/ rn§yaf pbJ ajcovH;k csi;f a&SUaemuf,OS x f m;&r,f/ ajcovH;k csi;f
tJ'Doef; ckepfq,fxJrSm oef;ig;q,favmufu aomwmyef wifxm;? zdn§yfxm;wmrsdK; r&Syd gapeJY/ ajcaxmufwpfckew JY pfck
tp&SdwJh t&d,myk*¾dKvfawG jzpfaew,fvdkY qdkygw,f/ olw[ dkY m zdae? xyfae? n§yaf e&if rMumcif xHu k si?f uku d cf v
J mNy;D Mum&Snf
vifeYJ r,m;eJ?Y tdrfe, YJ meJY? tvkyt f udik feYJ tdrüf aeol vly*k dK¾ vf pGm rxdkifEdkifbJ jzpfwwfw,f/ 'gaMumifh oufoufomom
awG jzpfMuvkdY opfwpfyif&if;? 0g;wpfyifatmufudk oGm;aeNyD; Mum&Snpf Gm xdkifEdkiaf pzdkYtwGuf ajcaxmufrsm;udk wpfckew JY pfck
oD;jcm;w&m;tvkyftm;xkwfaeEdkifzdkYqdkwm rvG,fygbl;/ ,ck rzdrxyf rn§yfatmif owdxm;xdkifzdkY vdktyfygw,f/
bkef;BuD;wdkY a,m*DawGvdk ausmif;-Z&yf-"r®m½Hk-aetdrf-pwJh cE¨mud, k rf mS 0wfqifxm;wJh tusv Ð kH csn?f t0wftxnf
taMumif; oif&h m? tqifajy&m ae&mawGrmS w&m;em&if; ½Irw S f rsm;udkvJ wif;wif;MuyfMuyf jzpfraeapbJ acsmifacsmifcsdcsd
yGm;rsm; tm;xkwMf u&mu owdorm"d 0dyóemÓPfawGjzpfNy;D aeaumif;xkdifomjzpfatmif ajzavQmhxm;yg/ vufESpfzufudk
t&d,myk*¾dKvfawG jzpfvmMu&wm jzpfrSmygyJ/ rdrad &SU(ajccsi;f 0wfay:)rSm 0Jvuftay: ,mvufwifNy;D vufr
xdyfcsif; xd,SOfxm;&r,f/ 0J-,m 'l;ESpfzufay:rSm vufESpf
Tiuc\puMTiuc\nv\; zufukd yufvufveS f wifxm;vdv Yk &J ygw,f/ <uufom;qdik rf sm;eJY
'gaMumihf w&m;tvkyftm;xkwfzkYt d wGuf vH;k 0qdwfNird f taMumtcsifrsm;ukdvJ tm;pdkufawmifh wif;rxm;yJ ajzavQmh
wJh ae&mudk r&EdkifayrJh oifhavsmftqifajywJh ae&mqdk&if xm;yg/ txl;ojzifh rsucf ;Hk aMum? rsufvk;H aMumrsm;? vufarmif;
aMumrsm;eJY taMumtjcif <uufom;qdik rf sm;udk tm;pdkuaf wmifh ½kyef mrfobm0awG qDukd ½Ipdw?f rSwpf dwf xdxrd rd ad &mufatmif
wif;rxm;bJ ajzavQmhxm;yg/ axmufulyHhydk;ay;½HkrQom jzpfygw,f/ ½IpdwfrSwfpdwf wu,f
xdxdrdrd oufa&mufNyD; t&Sdtwdkif;? trSeftwdkif; odoGm;zdkYu
Aut\nMkiu RWM<epYa<epYa<nCM< om t"duvdk&if; jzpfygw,f/
lH m\; ps\li uk\qliu a,m*Du csufwpf0dkuf 0rf;Adkufudk owd OD;pD;wJhpdwfeJY
apmifMh unfhae&r,f/ 0rf;Adu k u f azmif;<uvIyf&mS ;vmwmawGY&if
tm;vH;k aeom;wus xdik fNy;D wJhtcg rsupf rd w Sd Nf yD; rdr&d JU
]]azmif;w,f}}vdYk pdwt
f qdek YJ rSwyf g/ ydeu
f svyI &f mS ; vmwmawG&Y if
csufwpf0dkuf0rf;Adkufudk owd OD;pD;wJhpdwfeJY pdkufMunfhaeyg/
]]ydefw,f}}vdkY pdwftqdkav;eJY rSwfyg/ tJ'Dvdk rSwfwJhtcg
apmifhMunhfaeyg/ 0rf;Akdufu azmif;wufvmwmudkawGY&if
rSwpf wd [
f m azmif;<uvIy&f Sm;wJh trlt&m? ydeu f svyI f&mS ;wJt h rl
]]azmif;w,f}}vdkY pdwftqdkav;eJY rSwf&r,f/ ydefusoGm;wmudk
t&mqDukd wu,fa&mufygap/ tkwef &H u H kd &TUH aysmah ysmeh YJ vSr;f Ny;D
awGY&if ]]ydefw,f}}vdkY pdwftqdkav;eJY rSwf&r,f/ EIwfu toH
ypfaygufvdkufwJhtcg zwfceJ? zwfceJusNyD; xduyfoGm;ovdk
xGufp&m rvkdygbl;/ pdwftqdkeJYom rSwf&r,f/ cE¨mudk,fu
rSwpf &m tm½Hkay:udk rSwpf w d f uyfceJ? uyfceJ usa&muf oGm;yg
ay:jyvmwmudk odzdkYu vkd&if; jzpfygw,f/
ap/ [kdu rSwfp&mtm½kH ay:vmwmeJU 'DurSwfvkdufwmeJY
azmif;w,fvdYk ½Irw S w f ht
J cgrSm azmif;wJah e&m= (azmif;
tHudkufusus oGm;ygap/
<uvIy&f mS ;rI? t½Ic?H ½Iuu G af y:)udk ½Ipwd rf Swpf w
d f wu,fa&muf
NyD; azmif;wJhtrlt&m= (azmif;<uvIyf&Sm;rI) obm0udk olYt&Sd ATU; mHt\sra mrHirc\
twdkif; jrifodoGm;ygap/ ydefw,fvdkY ½IrSwfwJhtcgrSmvJ ydefwJh mU lpc\ tiu c\sM Rxkwk\kiu [pn\mH t\enp:
ae&m= (ydefusvIyf&Sm;rI? t½IcH?½IuGufay:)udk ½IpdwfrSwfpdwf txl;rSw fp&mr&Sd& if rlv yifw dkifp H (½Iu Guf)jzpfw Jh
wu,f a&mufNy;D ydew f hJ trlt&m= (ydeu f s vIy&f Sm;rI) obm0udk azmif;rI? yderf EI pS cf u
k ykd J jyefNy;D ½Irw S af e&r,f/ 'Dvdk azmif;rI? yderf u
I kd
olYt&Sd twdkif; jrifodoGm;ygap/ ½IrSwf aewm[m owdy|mefenf;t& ajym&&ifawmh (0ga,m
0dyóemw&m; ½Irw S tf m;xkw&f mrSm trnfawG? tqdk um,? 0ga,mazm|AÁ½yk u f ½dk rI w
S af ewJh)= um,mEkyóemowd
awGu t"duvdk&if; r[kwyf gbl;/ cE¨mu ay:jyvmwJh ½kyfemrf y|mefygyJ/ 0ga,m"mwfukd ½IrSwfaewm jzpfwJhtwGuf "mwf
trlt&m (y&rw¬) obm0awGukd olay:jyvmwJh t&Sdobm0? ur®|mef;vdkYvJ qdkcsifqdkEdkifygw,f/
trSefobm0twdkif; odzdkYuom t"duvdk&if; jzpfygw,f/ azmif;rI? ydefrIudk ½IrSwfae&if; pdwfu wpfae&m&mudk
trnfawG? tqdkawGuawmh cE¨mu ay:jyvmwJh t½IcH?
xGuo f mG ;&ifvJ tJ'x D u G of mG ; wJph w d u f kd ]]xGuw f ,f? xGuwf ,f}} oGm;&if azmif;wm? ydefwmudkyJ jyefrSwaf e&w,f/ ysif;&ifvnf;
vdYk pdwftqdkav;eJY ½Irw S af e&w,f/ wpfae&m&mudk pdwaf &muf ]]ysif;w,f? ysif;w,f}}vdkY rSw&f w,f/ rSwfvdkufvkYd tJ'D ysif;wm
oGm;&ifvnf; ]]a&mufw,f? a&mufw,f}} vkdY tJ'aD &mufomG ;wJh aysmufomG ;&if rlvyifwikd pf jH zpfwhJ azmif;wm? ydew f mydyk J jyefrw
S f
pdwu f kd vdu
k frw
S af e&w,f/ ½Irw S v f udk v f Ykd tJ'aD &mufomG ;wJph w d f ae&w,f/
aysmufomG ; &if rlvyifwikd pf H=(csnw f ikd )f jzpfwhJ azmif;rI yderf uI ydk J aysmfw,fxif&ifvJ ]]aysmfw,f? aysmfw,f}}vdkY rSwaf e&
jyefrSwfae&w,f/ w,f/ rSwfvdkufvdkY tJ'DaysmfwmaysmufoGm;&if azmif;wm?
pdwfu;l xJrmS wpfa,mufa,mufeYJ awG&Y ifvJ ]]awGw Y ,f? ydewf m jyefrw S af e&w,f/ 'djyif tjcm;tjcm;aom pdwu f ;l pOf;pm;?
awGUw,f}}vkdY rSwf&w,f/ rSwfvdkufvdkY awGYwmaysmufoGm;&if awG;awm? BupH nfraI wGjzpf&ifvJ oljzpfwhJ twdik ;f yJ rdred m;vnf
rlvyifwidk pf H csnw f ikd jf zpfwhJ azmif;rIyed fru I ykd J jyefrSwfae&w,f/ wJh toHk;tEIef; emrnfeJY vdkufrSwfae&w,f/ txl;rSwfp&m
pdwx f rJ mS wpfcck uk kd jrif&ifvJ ]]jrifw,f? jrifw,f}}vdYk rSw&f w,f/ r&Sd&if rlvyifwdkifpH (½IuGuf)jzpfwJh azmif;wm? ydefwmuddkyJ
½IrSwfvdkufvkdY tJ'D jrifwmav; aysmufoGm;&if rlvyifwdkifpH jyefrSwfae&w,f/
csnfwkdifjzpfwJh azmif;rI? ydefrIudkyJ jyefrSwfae&w,f/ 'Dvkdpdwful;? pOf;pm;? awG;awm? BuHpnfrIawG jzpfwdkif;
awG;&ifvJ ]]awG;w,f? awG;w,f}}vdkY rSwf&w,f/ rSwf jzpfwdkif; tzefzeftxyfxyf apmifhMunfh½IrSwfaewmudk pdwåm
vdu k fvYkd awG;wmaysmufoGm;&ifvnf; rlvyifwdkifpH azmif;wm? Ekyóemowdy|mefvdkY ac:ygw,f/ bmaMumihf 'DpdwfawG jzpf
ydew f mudyk J jyefrwS af e&w,f/ BupH nf&ifvJ ]]BupH nfw,f? BupH nf wkdif;jzpfwdkif; tzefzeftxyfxyf rjywfapmifhMunfh½IrSwfae&
w,f}}vdkY rSwf&w,f/ BuHpnfwm aysmufoGm;&if rlvyifwdkifpH ovJqdkawmh 'Djzpfay:vmwJh pdwfawGudk t&Sdtwdkif; trSef
azmif;wm? ydefwmudyk J jyefrw S af e&w,f/ pOf;pm;&ifvJ ]]pOf;pm; twdik ;f odEikd af tmifv=Ykd (½kyu
f dk ½kyrf eS ;f ? emrfukd emrfreS ;f ? tedpu ö kd
w,f? pOf;pm;w,f}}vdkY rSwf&w,f/ rSwfvdkufvdkY pOf;pm;wm tedpörSef;? 'ku©udk 'ku©rSef;? tewåudk tewårSef; odatmifvdkY?
aysmufoGm;&if rlvyifwdkifpH azmif;wm? ydefwmudk jyefrSwfae wPSmpG?J rmepG?J 'd|pd aJG wG uif;atmifv)Ykd pdwaf wG jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f
&w,f/ rjywfrvyf tzefzeftxyfxyf apmifhMunf?h ½Irw S af e& wmygyJ/
wpfcck uk kd oabmus&ifvJ ]]oabmusw,f? oabmus txl;rSwfp&m r&Sd&ifawmh rlvyifwdkifpH ½IuGufjzpfwJh
w,f}}vdYk rSw&f w,f/ rSwv f u dk fvkYd oabmuswpJh dwf aysmufomG ; azmif;wm? ydefwmudkyJ jyefrSwfae&w,f/ azmif;wm? ydefwmudk
&if rlvazmif;wm? ydefwmudkyJ jyefrSwfae&w,f/ pdwfysuf&if ½IrSwfae&if; wjcm;wpfae&m&mu anmif;wmay:vm&if
vJ ]]pdwfysufw,f? pdwfysufw,f}}vdkY rSwf&w,f/ tJ'gaysmuf tJ'aD nmif;wJah e&mudk pdwaf &mufatmifp;l pdu k f Ny;D ]]anmif;w,f?
anmif;w,f}}vdYk rSwaf e&w,f/ tJ'D anmif;wmaysmufomG ;&if aumif;wJh? csrf;omwJh cHpm;rIudk okca0'emvdkY ac:w,f/
rlvyif wdik pf H azmif;wmydew f mudyk J jyefrw S af e&w,f/ azmif;wm? taumif;tqdk; rxif&Sm;wJh= (tv,ftvwf) cHpm;rIu dk
ydewf mrSwaf e&if; wpfae&m&mu ylwmay:vm&if tJ'yD w l ahJ e&m Oayu©ma0'emvdkY ac:w,f/ tJ'D tqdk;/ taumif;? rqdk;r
udk pdwef JYp;l pku
d fNy;D ]]ylw,f? ylw,f}}vdkY rSwf&w,f/ ylwmaysmuf aumif;= ('ku?© okc? Oayu©m)qdw k hJ a0'emawGxu J b,fa0'em
oGm;&if rlvyifwdkifpHjzpfwJh azmif;wm? ydefwmudkyJ jyefrSwfae yJay:ay: tJ'Day:vmwJh a0'emudk olay:jyvmwJhtwdkif; od
&w,f/ atmif apmifhMunfh?½Irw S af e&w,f/ tJ'aD 0'emcsKyf aysmufomG ;
azmif;wm? ydew f mudk rSwaf e&if; wpfae&m&mu xHw k m wJh txd tzefzeftxyfxyf apmihfMunfh½IrSwfae&w,f/
ay:vm&if tJ'x D w kH ahJ e&mudk pdwef pYJ ;l pdu
k Nf y;D ]]xHw
k ,f? xHw k ,f}}vdYk bmaMumifh a0'emawG ay:wkdi;f ay:wkid ;f (cE¨muay:jy
½IrSwfae&w,f/ xkHwmaysmufoGm;&if azmif;wm? ydefwm vmwdkif;? ay:jyvmwdkif;) rvGwfwrf;odatmif apmihfMunfh?
jyefrSwaf e&w,f/ usiw f ,fxif&ifvJ ]]usiw f ,f? usiw f ,f}}vdkY tuJcwf? ½Irw S af e&ovJqakd wmh tJ'aD y:jyvmwJh a0'emawG&UJ
½IrSwfae&w,f/ usifwmaysmufoGm;&if azmif;wmydefwm oabmudk olt Y &Std wdik ;f ? trSetf wdik ;f odNy;D awmh wPSmpG?J rmepG?J
jyefrwS f ae&w,f/ udu k cf w
J may:vm&ifvJ tJ'Duu kd cf wJ ahJ e&m 'd|dpaGJ wG uif;oGm;apzdykY gyJ/
udk pdwfeJY pl;pkdufNyD; ]]udkufw,f? udkufw,f}}vkdY rSwf&w,f/ rsufpdu jrifrjI zpf&ifvJ jrifwdki;f jrifwdik ;f ]]jrifw,f? jrif
NyD;awmh azmif;wm? ydefwmudk jyefrSwfae&w,f/ emwmay: w,f}}vdkY ½IrSwf&w,f/ em;uMum; rIjzpf&ifvJ Mum;wdkif;?
vm&ifvJ tJ'eD mwJh ae&mudk pdwef pYJ ;l pku d Nf y;D ]]emw,f? emw,f}}vdYk Mum;wdkif; ]]Mum;w,f? Mum;w,f}}vdkY ½IrSwf&w,f/ ESmacgif;u
rSwfae&w,f/ eHrIjzpf&ifvJ eHwdkif;eHwdkif; ]]eHw,f? eHw,f}}vdkY ½IrSwf&w,f/
'Dvdk cE¨muay:vmwJh anmif;rI? ylrI? xHkrI? usifrI? emrI? vQmu pm;odrI jzpf&ifvJ pm;wkdif;pm;wdkif; oljzpfwJhtwdkif;
udkucf Jr-I pwJh cHpm;rIawGudk jzpfwidk ;f jzpfwikd f;? ay:wdkif;ay:wdki;f odatmif ½Irw S &f w,f/ cE¨mud, k u f wpfpw kH pfcek JY awGx
Y rd jI zpf&if
rjywfwJh owdeJY apmifhMunfh½IrSwfaewmudk a0'emEkyóem vJ tJ'DawGYxdrIudk udk,fem;vnfwJh trnfeJY rSwfae&w,f/
owdy|mefvYdk ac:ygw,f/ a0'emac:wJh cHpm;rIoabmawG[m pdwfysufrIjzpf&ifvJ ]]pdwfysufw,f? pdwfysufw,f}}vdkY ½IrSwf&
qdk;wJh? raumif;wJh cHpm;rIawGvJ &Sdw,f/ aumif;wJh? csrf;omwJh w,f/ ESpo f ufrjI zpf&ifvJ ]]ESpo f ufw,f? ESpo f ufw,f}}vdYk ½Irw S f
cHpm;rIawGvJ &Sdw,f/ taumif;tqdk; rxif&Sm;wJh= (tv,f &w,f/ 'Dvdk 'Gg& ajcmufyg;u xif&mS ;ay:vmorQ jrifr?I Mum;rI-
tvwf) cHpm;rIawGvJ &Sdw,f/ pwJh oabmw&m;awGudk ay:wkdif;ay:wdkif; rjywfwJhowdeJY
qdk;wJh? raumif;wJh cHpm;rIudk 'ku©a0'emvdkY ac:w,f/ apmifhMunfh ? ½I r Sw fa ewmudk "r®m Eky óemowdy |mefv d kY
ac:ygw,f/ yv’ifacGNyD; cE¨mudk,ftxufydkif; axmifaxmifrwfrwfjzpfae
"r®mEkyóemowdy|mefu us,jf yefY w,f/ ,ckajymwm wmudk xkid w f ,fvYkd qdyk gw,f/ ½Irw S yf u
kH awmh xkid w f ,fvYkd ½Irw S f
uawmh tusOf;rQygyJ/ jrifrI? Mum;rI-pwJh oabmw&m;awG wJhtcgrSm ½IpdwfrSwfpdwfu rdrd&JU wifyv’ifacG axmifaxmif
jzpfwikd ;f ? jzpfwikd ;f bmaMumifh apmihMf unfh ½Irw
S af e&ovJqakd wmh rwfrwfoabmudk tm½HkjyKNyD; ]]xkdifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ cE¨m
tJ'Djzpfay:vmwJh oabmw&m;awGudk olYt&Sdtwdkif;? trSef udk,fatmufydki;f wifyg;ESihfMurf;cif;? xdwJhae&mudk pdwfa&muf
twdik ;f odNy;D awmh wPSmpG?J rme pG?J 'd|dpaJG wG uif;oGm;apzdyYk gyJ/ atmif tm½HkjyKNyD; ]]xdw,f}}vdkY ½IrSwf& r,f/
vkd&if;tusOf;csKyfuawmh 'Gg&ajcmufyg;? wHcg;ajcmuf xdw,fvkdY ½IrSwf&mrSm b,fwifyg;eJY Murf;cif;xdwm?
aygufu xif&Sm;ay:vmorQ ½kyfemrfawGudk jzpfwkdif;jzpfwdkif; nmwifyg;eJY Murf;cif;xdwm? b,fajcrsufpdeJY Murf;cif;xdwm?
ypöKyÜefusus odatmif apmihfMunfhç tuJcwfç ½IrSwfae&w,f/ nmajcrsupf deJY Murf;cif;xdwm? vufeJY';l xdwm? vufrxdyfcsi;f
bmwpfckudkrQ r½IrrSwfbJ csefvSyfrxm;&bl;/ cE¨mrSm xif&Sm; xdwm-ponfjzifh xdrIawG? xdwJhae&mawGrsm;pGm &Sdygw,f/
ay: vmorQ trlt&mtm;vHk;udk tjcm;tjywfç tem;t&yf tJ'DxdrIawGxJu txif&Sm;qHk; xdrIudk ½I&r,f/ ]]xdkifw,f?
r&Sad pbJ w&pyf ½IrSwaf e&w,f/ rSwpf &mawGrsm;ae&if txif xdw,f}}vdYk ½Irw S f wJt h cgrSm xdru I dk ae&ma&TUNy;D ? ajymif;Ny;D ½Irw
S f
&Sm;qH;k wpfcck u k kd rSwf&r,f/ txl;rSwpf &m r&S&d if &yfem;rae& Edkiyf gw,f/
bl;/ rlv yifwidk pf jH zpfwhJ azmif;wm? ydew f mudk jyefrw S af e&w,f/ azmif;wm? ydefwmudk ½IrSwfvdkY tqifrajywJhtcgrSm
'D]]xdkifwm? xdwm}}udk yifwdkifpH tm½Hkxm;NyD; ½IrSwf&r,f/
Tiu\c\mx' TimxtiulC pc\tiuc\sM ]]xdik wf ,f}}vdYk rSww f ikd ;f ? rSwpf w
d [
f m ]]xkid t
f rIt&m}} obm0ay:
(Rxtwt\) AaRuMTa;{pI; Rx ,mHt\Niuc\ty\ udk a&mufoGm;? odomG ;ap&r,f/ wifyv’iaf cG ikww f kw?f axmif
azmif;wm? ydefwm rxif&Sm;wJhtcgjzpfap? azmif;wm? axmifrwfrwf trlt&m obm0udk NcKHiNkH yD; jrifomG ;? odoGm;ap
ydefwmudk ½IrSwfvkdY tqifrajy wJhtcgjzpfap xdkifoabmeJY &r,f/ ]]xdw,f}}vdkY rSwfwJhtcgrSmvJ xdwJhtrlt&mqDudk
xdoabmudkvJ ]]xkid w f ,f? xdw,f}}vdYk yifwikd pf H (½Iuu
G )f = tm½Hk rSwfpdwf trSefwu,f a&mufoGm;? odoGm;ap&r,f/
xm;NyD; ½IrSwfvdkY&w,f/ xdik w
f m? xdwmudk ½IrSwaf e&if; olYxufxif&Sm;wJh tm½Hk
awG ay:vm&ifvJ tJ'gudk olay:vmwJhtwdkif; udk,fem;vnf
Tiu\ c\ty\Siuta BalC ovd?k ud, k fem;vnfwht J rnfeYJ vdkurf Sw&f r,f/ Ny;D &if ]]xdik w f m?
cE¨mudk,fatmufydkif; ajcwpfzufjzpfap? ESpfzufjzpfap xdwm}}udkyJ jyefrSwfae&r,f/ txl;rSwf p&mr&SdwJh tcgrSm
jzpfap? azmif;wm? ydew f m rSwv f kdY tqifrajywJt h cgrSm jzpfap azmif;wm ay:&ifvJ ]]azmif;w,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ ydefwm
]]xkdifwm? xdwm}}udk yifwdkifpHtm½Hk xm;NyD; ½IrSwf&r,f/ azmif; ay:&ifvJ ]]ydefw,f}}vdYk ½Irw S &f r,f/ olx Y ufxif&mS ;wm wpfcck k
wm? ydew f m xif&mS ;&if? azmif;wm? ydew f mudk ½Irw
S vf Ydk tqifajy ay: vm&ifvJ tJ'x D if&Sm;ay:vmwmudk ajymif;½I&r,f/ bmyJ
&if azmif;wm ydefwmudkyJ yifwikd pf H tm½Hkxm;NyD; rSwfae&r,f/ ay:ay: ay:vmwmudk vdu k f½&I r,f/ ½kyfxif&Sm;ay:&if ½kyfukd
tusOf;csKyfuawmh 0rf;Adkufu azmif;rI? ydefrIudkjzpfap? ½IrSwf&r,f/ emrfxif&Sm;ay:&if emrfukd vdkuf½I&r,f/ txl;
xdkifrI? xdrIudkjzpfap t½IcHyifwkdifpH tm½Hkxm;NyD; rsufpd-em;- xif&Sm;wmudk ½IrSwf&r,f/
ESm-vQm-ud, k -f pdwqf w
kd hJ 'Gg&ajcmufyg; wHcg;ajcmufaygufu xif ,xmblwH or®yn Ü m, '|AÁH = jrifonft h wdik ;f ? [kwrf eS f
&Sm;ay: vmorQ (jrifrI-Mum;rI-eHrI-pm;rI-xdrI-odrI-pwJh) onft h wkdi;f [kww f idk f;rSepf mG odatmif½Irw S &f r,f/ ay:vmwm
ay:&may:&m ½kyef mrftrlt&m obm0tm;vH;k udk olay:vmwJh udk ay:vmwJt h wdik f;? olt Y &St d wdik ;f [kwwf ikd ;f rSepf mG odatmif
twdkif;? olay:jyvmwJhtwdkif;? t&Sdtwdkif;? trSeftwdkif;od ½Irw
S &f r,fvYkd qdyk gw,f/ ylwmay:&if ylwmodatmif? at;wm
atmif ypöKyÜefusus apmifhMunfh ½IrSwfae&r,f/ ay:&if at;wmodatmif? azmif;wmay:&if azmif;wmodatmif?
ydefwmay:&if ydefwmodatmif ½kyfukd½kyfrSef;odatmif? emrfudk
KNÎat[platatiu emrfreS ;f odatmif? tedpu ö dk ted pöreS ;f odatmif? 'kuu © kd 'kur© eS ;f
qU[platCA , ticu \; qieAac\ Rxp: odatmif? tewåudk tewårSef;odatmif= (oabmw&m;rQudk
,xm,xm0g yeó uma,m yPD[dawm a[mwd? oabmw&m;rQrSef; odatmif) t&Sdukd t&Sdtwdkif;? trSefudk
wxmwxmeH yZmemwd= cE¨mudk,fwGif tMuiftMuif tjcif; trSeftwdkif;odatmif rjywfwJh owdeJY apmifhMunfh ½IrSwfae
t&mtm;jzihf xif&Sm;jzpfay:vm\/ xkdxdkxif&Sm;jzpfay:vm wmudk owdy|mefw&m; ½IrSwfyGm;rsm;w,fvdkYvJ ac:ygw,f/
onft h wdik ;f odatmif½Irw
S &f m\-vdYk r[mowdy|meokwaf wmf 0dyóem ½Iw,fvv kYd J ac:ygw,f/ owdy|mefymG ;w,fqw kd meJY
rSm jrwfpGmbk&m; a[mMum;xm;ygw,f/ cE¨mudk,fu bmyJ 0dyóem yGm;w,fqdkwm twlwlygyJ/
xif&Sm; ay:vmay:vm xif&mS ;ay:vmwmudk olay:jyvmwJh r[mowdy|mef 0dyóemw&m; ½IrSwfyGm;rsm;&mrSm
twdkif; odatmif ½IrSwf&r,fvdkY qdkvdkygw,f/ trnfawG? tqdkawGu t"duvdk&if; r[kwfygbl;/ cE¨mu
ylwmay:&if tJ'Dylwho J abmudk odatmif ylwhaJ e&mudk ay:jyvmwJh ½kyo f abm? emrfoabmawGukd olt&St d wdik ;f ? trSef
pl;pdkufNyD; ]]ylw,f? ylw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ at;wmay:&ifvJ twdik ;f odzuYkd om t"duvd&k if; jzpfygw,f/ 'gaMumifh owdy|mef
enf; wlyJ ]]at;w,f? at;w,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ 0rf;Adkufu 0dyóemw&m; ½IrSwftm;xkwf&mrSm rdrd&JU½IrSwfrI? ½Ipdwf?
½IÓPf [m trnfrSmom wifraeapbJ t½IcH½yk ef mrf (y&rw¬ wmu or®mowdr*¾if/
obm0) txd a&mufzdkY ta&;BuD;ygw,f/ 'grSom t&Sdw&m;? (owdy|mefw&m; av;yg;onfyif or®mowdr*¾ifrnf
trSewf &m;= (½kyef mrf-tedp-ö 'ku-© tewåobm0)awGukd tjynfh aMumif;r[mowdy|meokweå f a'oemü a[mMum;xm;
tpHo
k Nd y;D r*fÓPfzvkd Ó
f PfeYJ edAmÁ eftxd a&mufomG ;Edik rf mS jzpfyg onf/)
w,f/ (3) ½IrSwfrdwJh tm½HkrmS uyfceJ? uyfceJ rSwfpw d f wnfwnf
oGm;wmu (0dyóemcPdu) or®morm"dr*¾if/
qtip#an\el;pwa; (4) pl;pdkufNy;D pdwfwnfrd&mtm½Hu k kd trSeftwkdif; ododoGm;
Rxmt
H p\ aw ;mYa;lHYc\ mg©cr\ sH p\ :;p:0c\ wmu or®m'd|dr*¾if/
'Dvdk rsufpd-em;-ESm-vQm-ukd,f-pdwfqdkwhJ 'Gg&ajcmufyg; (5) odp&m½kyef mrftm½ku H kd pdwOf ;D ñGwaf y;wmu or®mouFyÜ
wHcg;ajcmufaygufrmS xif&mS ;jzpf ay:vmorQ ½kyfemrftrlt&m r*¾i/f
awGukd olay:vmwJt h wdik ;f ? t&Sdtwkid ;f ? trSet f wdik ;f odatmif 'gawG[m 0dyóemr*¾iw f &m;ud, k if g; yg;ygyJ/ 0dyóem
ypöKyÜefusus jzpfckduf? jzpfcdkufvdkufNyD; rvGwfwrf; apmifhMunfh r*¾ifw&m;ud, k if g;yg;xJrSm a&SUoH;k yg;u orm"dr*¾io f ;Hk yg; jzpfyg
½IrSwfaewm[m owdy|mef 0dyóemw&m; ½IyGm;aewmygyJ/ w,f/ aemufESpfyg;u ynmr*¾ifESpfyg; jzpfygw,f/ 'Dig;yg;udk
owdy|mef 0dyóemw&m;yGm;vQif r*¾if&Spfyg; w&m;awGvJ um&ur*¾iif g;yg;vdv Yk J ac:ygw,f/ 'Dr*¾iif g;yg;[m ½Irw S w f ikd ;f ?
yg0ifNy;D jzpfaeygw,f/ ypöKyeÜ fjzpfcu kd f ½kyef mrfawGukd ½Irw S w
f ikd ;f ? ½IrSwfwkdif;rSm yg0if jzpfyGm;aeygw,f/
½Irw
S wf idk ;f 0dyóem (ykAmÁ bm*r*¾i)f &Spyf g;w&m;awG yg0ifjzpfay:
aeygw,f/ qIlmg©c\ qM;u p:;
(1) or®m0gpmr*¾if?
karkmg©cc\ :;p:; (2) or®mur®EÅr*¾if?
yg0ifjzpfay:yHu
k awmh- (3) or®mtmZD0r*¾if- qdkwJh
(1) ay:&may:&m ½kyfemrftm½HkawGudk rvGwfwrf; ½IrSwfrd 'DoDvr*¾ifoHk;yg;uawmh w&m;tm; rxkwfcif? oDv
atmif aMumifhuspdkufay;wJhoabmu or®m0g,mr aqmufwnf uwnf;uyif jynhfpkpH ifMu,fvmcJhNy;D jzpfygw,f/
r*¾i/f ,ckw&m; tm;xkwfaewJh tcsdefrSmqdk&if ydkNyD;awmhawmif pif
(2) ay:&may:&m ½kyfemrftrlt&mawGudk trSwf&& oGm; Mu,faeygao;w,f/ 'gaMumifh ,ckw&m; tm;xkwaf ewJh tcsed f
rSm oDvr*¾ifo;Hk yg;ESifw
h uG um&ur*¾iif g;yg; tygt0if r*¾if rodwwfwJh (0ga,mazm|AÁ) ½kyw f &m;? ½Irw
S fwmu odwwfwhJ
&Spfyg; w&m;awG[m ½Irw S fwdki;f ? ½IrSwfwdkif;rSm yg0if jzpfyGm;ae emrfw&m;? ylwmrSwfjyefawmhvJ ylwmuwjcm;? ½IrSwfwm
ygw,f/ uwjcm;? ylwmu rodwwfwJh (OPSawaZm) ½kyfw&m;? ½IrSwf
wmu od w wf w J h e mrf w &m;? at;wmrS w f j yef a wmh v J
Rxmt H t\ ciu ;\ kielqa {cim;\ enty\ at;wmu wjcm;? ½IrSwfwmuwjcm;? at;wmu rodwwfwJh
rsupf -d em;-ESm-vQm-ud, k -f pdwf qdw
k hJ 'Gg&ajcmufyg; wHcg; (oDwaw aZm) ½kyfw&m;? ½IrSwfwmu odwwf wJhemrfw&m;?
ajcmufaygufu xif&Sm;jzpf ay:aewmawGtm;vHk;[m Oyg'g auG;wmrSwf jyefawmhvJ auG;wm uwjcm;? ½Irw S fwmuwjcm;?
eu©E¨mqdkwJh ½kyfw&m;? emrfw&m;= ('ku©opömw&m;)awG csnf; auG;wJh trlt&mu rodwwfwJh ½kyfw &m;? ½Ir Swfw mu
ygyJ/ tJ'D½kyfemrfcE¨m 'ku©opömw&m; awGukd jzpfwidk ;f ? jzpfwidk ;f odwwfwehJ mrf w&m;? qefw Y mrSwjf yefawmhvJ qefw Y m uwjcm;?
ypöKyÜefususodatmif apmifhMunfh½IrSwfae&if r*¾ifw&m;awG ½IrSwfwmuwjcm;? qefYwJhtrlt&mu rodwwfwJh½kyfw&m;?
jzpfyGm;Ny;D opömav;yg;vH;k udkyg odoGm;apEdkifygw,f/ ½Irw S w f mu odwwfwhJ emrfw&m;-ponfjzifh ½Irw S af e&if; ½kyEf iS fh
tJ'v D kd 'Gg&ajcmufyg; wHcg;ajcmuf aygufrmS xif&Sm;jzpf emrf u d k obm0vu©P mtaetm;jzihf yd k i f ; ydk i f; jcm;jcm;
ay:vmorQ ay:&may:&m ½kyfemrftm½HkawGudk ypöKyÜefusus uGJuGJjym;jym; odvmygw,f/
odatmif rem;r&yf rjcm;rjywf w&pyf ½IrSwfaewJha,m*DrSm tJ'Dvdk ½kyfESifhemrfudk obm0vu©Pm taetm;jzihf
½IrSwfrdwJh ½kyfemrftm½HkawGudk t&Sdtwdkif;? trSeftwkdif; uGJuGJjym;jym; ydkif;ydkif;jcm;jcm; odwmudk emr½lyy&dapä'ÓPfvdkY
odNyD;awmhum udavomawGvJ w'*F tm;jzihf ½IrSwfwdkif;? ac:ygw,f/ 'Dvdk½kyfemrfudk obm0vu©Pmtaetm;jzihf
½Irw
S w f ikd f; uif;Nidr;f aeygw,f/ ½kyef mrfw&Ykd UJ t&So d bm0? trSef uGu J jGJ ym;jym; ydik ;f ydki;f jcm;jcm; odou l kd uvsmPykxZk OfvYkd ac:yg
obm0awGuv kd nf; t&St d wdik ;f ? trSet
f wkid ;f odood mG ;ygw,f/ w,f/ todreS ?f tjrifreS &f o dS ?l todÓPfreS uf ef aumif;rGeo f v l Ydk
qdkvdkygw,f/ ½kyfrSef;emrfrSef; rodao;oludkawmh tE¨ykxkZOf
klYa%puTzu F\NHc,\ ANÎpuTzu F\ vdYk ac:ygw,f/ todreS ?f tjrifreS f r&Sad o;ol? todÓPfuPf;
odyHkuawmh azmif;w,fvdkY ½IrSwf&mrSm azmif;wmu aeol= (tE¨ykxkZOf)vdkY qdkvdkyg w,f/
wjcm;? ½IrSwfwmuwjcm;? azmif;wmu rodwwfwJh (0ga,m (vuFm) emrfESifh½kyfrQ? rodu? tE¨ykxkZOf/
azm|AÁ) ½kyw
f &m;? ½Irw
S w
f mu odwwfwhJ emrfw&m;? ydew
f ,fvYkd emrfESihf½kyfrQ? uGJodu? uvsmPykxkZOf/
½IrSwf&mrSmvJ ydefwmuwjcm;? ½IrSwfwmu wjcm;? ydefwmu
sULeqatapn\ pm;wdkif;pm;wdkif; ½IrSwfae&rI emrftusdK;w&m;awG jzpfae
rsupf -d em;-ESm-vQm-ud, k -f pdwq f w
kd Jh 'Gg& ajcmufyg;wHcg; &jyefw,f/ oGm;csifwJhpdwf(emrf) taMumif;w&m;aMumifh oGm;
ajcmufaygufrmS xif&mS ;ay:vm orQ ay:&may:&m ½kyef mrfawG w,f (b,fvrS ;f - nmvSr;f -<uw,f-csw,f? <uw,f-vSr;f w,f-
udk r&yfrem; tjcm;tjywfr&Sd rjywfwJhowdeJY apmihfMunfh½I csw,f) ponfjzifh ½IrSwfrI emrftusdK;w&m;awG jzpfae&
rSwyf grsm;vdYk owd? orm"d? 0dyóemÓPfawG &ifo h efvmwJt h cg jyefw,fvdkY odvmw,f/
½kyef mrfw&Ykd UJ jzpfpOf taMumif;? tusKd ;obm0awGukd odjrifoabm wpfcgwpf&H ½kyu f taMumif;w&m;? emrfutusdK;w&m;?
usvmygw,f/ wpfcgwpf&H emrfutaMumif;w&m;? ½ky fu tusdK;w&m;?
odyHkuawmh ]]azmif;w,f? ydefw,f}}vdkY ½Irw S f&mrSm ½SLrI? wpfcgwpf&H emrfutaMumif;w&m;? emrfuyiftusdK;w&m;
½Iu
d rf I taMumif;w&m;aMumifo h m azmif;rI? yderf I tusKd ;w&m;awG ponfjzihf ½kyfemrfwd&kY JU aMumif;usdK;qufpyf jzpfysuaf erIrsm;udk
jzpfae&w,f/ ½SLrI ½Iu d rf I taMumif;w&m;omr&S&d if azmif;rIyed rf I ½IrSwfae&if; odjrifvm&w,f/ toufaumif? vdyfjymaumif?
tusdK;w&m;vJ r&SEd ikd b f ;l / ½SLrI ½Iud rf I taMumif;w&m;aMumifo h m igaumifuav;qdkwm trSefawmh bmrSr&Sdbl;/ rodwwfwJh
azmif;rIydefrI tusdK;w&m; jzpfae&w,f/ ½kyfw&m;eJY odwwfwJh (pdwf)=emrfw&m; 'DESpfyg;yJ &Sdw,f/ ½kyf
azmif;rIyed rf &I adS evkv Yd J ]]azmif;w,f? ydew f ,f}}vdYk ½Irw
S af e w&m;eJY emrfw&m;rSwyg; bmrQr&Sd bl;qdw k m tod&iS ;f vmw,f/
&jyefw,f/ azmifrIyderf Iom r&Sd&if ]]azmif;w,f? ydew f ,f}}vkdYvJ tJ'g[m w'*Fy[meftm;jzifh ouúm,'d|u d davom uif;oGm;
rSwfaep&m rvkdbl;/ azmif;rIydefrIu taMumif;w&m;? ½IrSwf wmygyJ/
ae&wmu tusKd ;w&m;? auG;csifwhpJ dwf(emrf) taMumif;w&m; 'D½yk fw&m; emrfw&m;awG[mvnf; b,fvl? b,fewf?
aMumifh auG;rI½kyf tusdK;w&m;awG jzpfae&w,f/ auG;rI½kyf b,fjA[®m? b,fb&k m;ocif? b,fwefc;kd &Siu f rS zefqif;xm;vdkY
taMumif;w&m;aMumifh auG;w,fvdkY ½IrSwfrI emrftusdK;w&m; jzpfaewm r[kwfbl;/ ½kyfw&m; emrfw&m;wdkY&JU aMumif;usdK;
awG jzpfae&jyefw,f/ qufpyfrI olo Y bm0jzpfpOft&om jzpfaeMuwmyJ/ ,ck ypöKyeÜ f
qefYcsifwJhpdwf(emrf) taMumif;w&m;aMumifh qefYrI½kyf ½kyef mrfw&m;awG [mvJ vGefcw hJ t
hJ wdwfb0u wPSm Oyg'gef
tusKd ;w&m;awG jzpfae&w,f/ qefrY ½I yk f taMumif;w&m;aMumifh uH taMumif;w&m;awGaMumifh jzpfay:aewJh ypöKyeÜ f tusKd ;½kyef mrf
qefYw,fvdkY ½IrSwf&rI emrftusdK;w&m;awG jzpfae&jyefw,f/ w&m;awGy/J ,ck ypöKyeÜ f b0rSm wPSm Oyg'gefuaH wG rukeaf o;
pm;csifwJhpdwf(emrf) taMumif;w&m;aMumifh pm;rI½kyf &if aemiftem*wfumvrSmvJ tusdK;½kyfemrfw&m;awG quf
tusKd ;w&m;awG jzpfae&w,f/ pm;rI½yk f taMumif;w&m;aMumifh vufjzpfay:aeOD;rSmyJ-ponfjzihf 0dyóemw&m; ½IrSwyf Gm;rsm;
&if; ocFwvu©Pmtaetm;jzihf 'DvdktaMumif;tusdK;awG ed,w*wdaum= NrJaomvm;&m*wd&Sdonf/ [kwmG = jzpfí/ plV
odjrif vmwmudk ypö,y&d*¾[ÓPfvdkYac:w,f/ aomwmyaEémemr= plVaomwmyefrnfonf/ a[mwd= jzpf\/
y#dpo
ö rkygÜ '= (y#dp=ö taMumif;w&m;udk/ oH= tpGjJ yKí/ (vuFm) ½kyfemrfESpfrsdK;? aumif;usdK;odu? yg,frus?
OyÜg'= jzpfaomw&m;) taMumif; w&m;udk tpGjJ yKí jzpfay:ae plVaomwmyef/
aom tusKd ;w&m; awGy/J taMumif;aMumihf jzpfay:aewJh tusKd ; Ä Ä 0dok'dr¨ *¾? usrf;pmrS? xkwfjy{0uef/
w&m;awGyJvkdY odjrifvmwmudk y#dpöorkyÜg'f oabmw&m;udk
odjrifvmw,fvdkY qdk&ygw,f/ mhaeqatapn\
pmod odwmrsdK;? awG;BuHpOf;pm;NyD; odwmrsdK; r[kwfbJ 'Dvdk emr½lyy&dapä'ÓPf? ypö,y&d*[ ¾ ÓPf= (½kyfemrf
0dyóemw&m;½IrSwfae&if;eJY? ½IrSwfaeqJrSm 'Dvdk (t&Sdw&m;? jrif? aMumif;usdK;od) plVaomwmyef tqifh&SdaewJh a,m*D[m
trSefw&m;awGudk odjrifvmwJh ½kyef mrfjrif? aMumif;usdK;odw)Jh = 0dyóem½I&if; owd? orm"d? 0dyóemÓPfawG &ihfoeftm;
emr½lyy&dapä'ÓPfeJY ypö,y&d*¾[ÓPftqifh &Sdvmoludk jynfhvmwJhtcg (cE¨mig;yg;)= ½kyfemrfw&m;wdkY&JU tedpö? 'ku©?
0do'k rd¨ *fusr;f pmu ]]plVaomwmyef}} vkYd qdx k m;w,f/ 0dyóem tewå obm0awGukd ydNk y;D odvmygw,f/ azmif;rI? yderf -I tp&Sw d hJ
½Irw
S af e&if; 'DÓPf ESprf sKd ;eJY uG,v
f eG o
f mG ;&if tyg,fav;yg;u ay:&may:&m ½kyef mrftm½Hak wGukd apmihMf unf½h rI w S &f if; rSww f ikd ;f
vGwaf jrmufEkid w f ,f/ wpfb0twGuf tyg,fav;yg; wHcg;ydwf rSww f ikd ;f azmif;wmuvnf; ay:Ny;D aysmuf? ydew f muvnf; ay:N
w,fvdkY qdkvdkygw,f/ yD;aysmuf? ylwmuvnf; ay:NyD;aysmuf? at;wmuvnf; ay:Ny;D
Ä Ä £rdem ye ÓaPe orEém*awm 0dyóaum Ak'¨ aysmuf bmrqdk ay:vmNyD;aemuf tNrJwnfraebJ aysmuf
omoae v'¨ómaom v'¨ ywda |m ed, w*wdaum? aysmuf oGm;wJt h wGuf rNrwJ hJ tedpö w&m;awGyv J Ykd odvmygw,f
plVaomwmyaEém emr a[mwd/ ([kwGm tbm0guma&m tedpö vu©PH)= [kwGm= rlv
(0dok' ¨dr*f) tpu rjzpfa o;ç r&S d a o;bJ &S dv mç jzpf v mNyD ; aemuf /
Ä Ä £rdemÓaPe= þemr½lyy&dapä'ÓPf? ypö,y&d*¾[ tbm0guma&m= r&Sad wmhbJ uG,af ysmufysupf ;D oGm;aomtjcif;
ÓPf ESpyf g;ESi/fh orEém*awm= jynfph akH om/ 0dyóaum= 0dyó t&monf/ tedpövu©PH= rNrJaomw&m;[k rSwfod&aMumif;
em a,m*Dy*k Kd¾ vo f nf/ Ak'o¨ moae= opömav;yg;ç w&m;odjrifç tedpövu©Pmrnf\- vdkY qdkwJhtwdkif; ½IrSwfaeqJ a,m*D&JU
bk&m;&Sif\ omoemawmfü/ v'¨ómaom= &tyfaomouf ÓPfxrJ mS ½kyef mrf tm½Hak wG[m ay:vdu k af ysmufvu kd çf jzpfvukd f
om&m &Sdonf/ v'¨ywda|m= &tyfaomaxmufwnf&m&So d nf/ ysuv f u dk çf arG;vdu
k af ovdu
k f jzpfaewmudk ½IrwS f aeqJrmS awGaY e
&vdkY rNrJwJh tedpöw&m;awGyJvdkY ½IrSwfaeqJrSm odvmwm[m twdkif; odjrifvmwmygyJ/
t&Sdudkt&Sdtwdkif;? trSefudktrSeftwdkif; odjrifvmwmygyJ/ 'Dvdk jrifcdkuf? Mum;cdkuf-ponf ay:&may:&m ypöKyÜef
'D½kyfemrfw&m;awG[m ay:vdkufaysmufvdkufç jzpfvdkuf ½kyef mrftm½Hak wGukd rjywfwhJ owdeYJ apmifMh unf½h rI w S &f if; ½Irw S rf d
ysufvdkufç arG;vdkufaovdkufeJY rjywfjzpfysufaewm? jzpfysuf wJh ½kyef mrfeYJ xd½k yk ef mrfw&Ykd UJ tedp?ö 'ku?© tewå oabmrSeaf wGukd
ESpf&yf rjywfESdyf pufaewmudk ½IrSwfaeqJrSm udk,fwdkifawGYjrif t&St d wdik ;f ? trSet f wdik ;f odomG ;&if rsupf -d tqif;-jriford ?I em;-
ae&vdkY qif;&JwJhw&m;awGyJvdkYvJ odjrifvmw,f/ toH-Mum;odr-I pwJh oabmrsm;rSm edp?ö okc? twå-vdYk xifrmS ;rI
(tbdPSorÜ#dyDVemuma&m 'ku©vu©PH)= tbdPS awG uif;oGm;ygw,f/
orÜ#yd VD emuma&m= jzpfysuEf pS &f yfç rjywfEydS pf uftyfaom tjcif; tJ'g[m (½kyfemrfeJY xd½k kyef mrfwY&dk JU tedp?ö 'ku©? tewå-
t&monf/ 'ku©vu©PH= qif;&J[k rSwfod&aMumif; 'ku©vu© qdwk hJ trSeo f bm0awGukd rodr)I =t0dZmÆ w&m; w'*Fy[meftm;
Pmrnf\- qdkwJhtwdkif; ½IrSwfaeqJa,m*D&JU todÓPfxJrSm jzifh uif;Nidrf;oGm;wmygyJ/ t0dZÆmuif;&if tJ'D (jrifrI? Mum;rI-
'D½kyfemrfawG[m jzpfysufESpf&yf rjywfESdyfpufaerIudk cHae&vdkY ponf) oabmawGudk ESpfoufom,mwJh wPSmvnf; w'*F
qif;&JwhJ w&m;awGyv J Ydk odvmwm[m t&Su d dt
k &Std wdik ;f ? trSef y[meftm;jzifh uif;uif;oGm;ygw,f/ wPSmuif;&if wPSmu
udktrSeftwdkif; odvmwmygyJ/ qufNy;D jzpfvmrJh Oyg'gef-uH-ocFg&awGvnf; uif;oGm;wmygyJ/
'D½yk ef mrfw&m;awG[m uk, d t
hf vdt
k wdik ;f rjzpfbJ olt Y vdk Oyg'gef-uH-ocFg&awG uif;oGm;&if xkdOyg'gef-uH-ocFg&awGu
twdkif;om ay:aysmuf? jzpfysuf? arG;aojzpfaewJhtwGuf qufNy;D jzpfvmrJh 0dÓPf-emrf½yk -f oVm,we-zó-a0'emqdw k hJ
tpdk;r& (twår[kwf? igaumifr[kwf? igydkifr[kwf)wJh tewå 'ku©tusdK;w&m;awGvJ uif;oGm;wmygyJ/
w&m;awGyJvdkYvJ odvmw,f/ tJ'g[m jrifcu kd ?f Mum;cdkupf onf ay: &may:&m ypöKyeÜ f
(t0o0wåemuma&m tewåvu©PH)= t0o0wåem jzpfcu dk f ½kyef mrftm½Hak wGukd rjywfwho J wdeYJ apmifMh unf½h rI Swaf e
uma&m= ud, k thf vdt
k wdik ;f rjzpfaomtjcif; t&monf/ tewå wJh a,m*DrmS w'*Fy[meftm;jzihf wPSmeJw Y uG qif;&JawG Nird ;f yHk
vu©PH= tewå[k rSwfod&aMumif; tewåvu©Pmrnf\-vdkY ygyJ/ w'*Feda&m"? w'*FedAÁmefvdkYvJ qdk&ygw,f/
qdkwhtJ wdkif; ½IrSwfaeqJ a,m*D&UJ todÓPfxJrmS 'Dvk½d kyfemrf 0dyóem½IaewJh a,m*D[m ½Irw S w
f ikd ;f ? ½Irw S wf ikd ;f w'*F
w&m;awG[m udk,fhtvdkt wdkif; rjzpfEdkifwJh? tpdk;r& twå y[meftm;jzihf avmbudavomuif;Nidrf;jcif;= avmbu©,
aumif r[kwfwJh (½kyfemrfwkdY&JUjzpfpOf)=oabmw&m;rQomyJvdkY edAÁmefudk &aeygw,f/ ½IrSwfwdkif;? ½IrSwfwdkif; a'goudavom
odjrifvmwm[m omrnvu©Pmtaetm;jzihf trSefut dk rSef uif;Nird ;f jcif;= a'gou©,edAmÁ efukd &aeygw,f/ ½Irw S wf ikd ;f ? ½IrwS f
wkid ;f arm[udavom uif;Nird ;f jcif;= arm[u©,edAmÁ efukd &aeyg Ä Ä r[m&mZ= rdvdE´[kç emrausmf[D;ç jrwfaomrif;BuD;/
w,f/ wó= 0dyóemç ocFg½kayu©mÓPftqifhç a&mufaeaom
tjcm;eHodcku d f? pm;odcdkuf? xdodcdkuf? BuHodcku d f? azmif; xdak ,m*Dyk*dK¾ v\ f / wHpdwH=å wpfrw S Nf yD;wpfrw S çf tzefzeftxyf
cdu
k ?f ydecf u
dk ?f ylcku
d ?f at;cdku-f ponf ay:&may:&m jzpfcu kd f ½kyf xyfç tqihfqifhESvHk;oGif;ç ½IrSwfaeaom xkdpdwfonf/ y0wåH
emrf tm½Hrk sm;rSmvnf; olay:jyvmwJt h wdik ;f ay:cdu
k af y:cdku?f orwdurú w d mG = rjywfjzpfaeaom ½kyef mrft,Ofukd ausmv f eG í
f /
jzpf ckdufjzpfcdkuf vdkuf½INyD;½kyf? emrf? tedpö? 'ku©? tewåoabm tyÜ0wåH Mouúrwd= ½kyfemrft,Of\ç jywfpu J if;qdwfç csKyfNird ;f
rSeaf wGukd odoo d Gm;&if tJ'D ½Iodrw d hJ ½kyef mrftm½Hak wGukd yk*Kd¾ v?f jcif;oabmodkYç oufa&mufí oGm;avawmh\/ r[m&mZ=
owå0g? edp?ö okc? twå? okbvkdY xifrmS ;rIawGuif;Ny;D wPSmESihf rdvEd [ ´ kç emrausm[ f ;D ç jrwfaomrif;Bu;D / or®my#dyaEém= enf;
wuG qif;&J'u k a© wG Nird ;f yHk? w'*Fead &m"? w'*FeAd mÁ efac:&yHrk sm; vrf;rSefuefpGm usihfcJhonfjzpfí/ tyÜ0wåHtEkyÜawåm= ½kyfemrf
udk enf;wlyJ oabmayguf rSwf,lEdkifygw,f/ t,Of\ jywfpu J if;qdwf csKyfNird ;f jcif;odkY qdu
k fa&mufomG ;aom
0dyóem½IaewJh a,m*D[m 0dyóem½Iae&if; tedp?ö 'ku?© xkyd *k Kd¾ vu f k/d edAmÁ eH opädua&mwDw=d edAmÁ efudk rsuaf rSmufjyKonf
tewå (omrnvu©Pm) 0dyóemÓPfawG &ifhoeftm; jynfh [lí/ 0kpöwd= qdktyf\/
vmwJhtcg= (0dyóemÓPfpOfawG tqifhqifhwufNyD;) ½IrSwf r[mowdy|mef0dyóemw&m; ½IrSwftm;xkwf&if;eJY
ae&if;eJyY J ½Iopd &mawGa&m? ½Iord aI wGyg csKyNf ird ;f wJh eda&m" qdw k hJ ½kyef mrf"r®ocFg&wk&Yd UJ tukecf sKyfNird ;f wJh edAmÁ efukd yxrqH;k qdu k f
edAÁmefudk aomwmywådr*fÓPfeJY qdkufa&mufoGm; Edkifygw,f/ a&mufç odjrifoGm;wJhyk*¾dKvfudk r[maomwmyefyk*¾dKvfvdkY qdkyg
w,f/ usrf;pmrsm;rSm b,fvdkjyqdkxm; ovJqdkawmh-
nibaº n\kui mYk\emHak\[popuM Ä Ä aomwH tm'daom yZÆd Hok ygykPd HolwdaomwmyEém/
0dyóem½Iae&if; ½kyef mrftvH;k pHk tukecf sKyNf ird ;f wJh edAmÁ ef Ä Ä a,= tMuifolwdkYonf/ aomwH= t&d,maomwodkY/
tm'dawm= tppGm/ tmyZÆHd Hok= a&mufMuukefNyD/ £wd= xdkY
odkY rsufarSmufjyK qdkuaf &muf oGm;yHu k dk t&Sifem*odefrax&fu
aMumifh/ aw= xdkolwkdYonf/ aomwmyEém= aomwmyefrnf
rdvdE´rif;BuD;udk ,ckvdk a[mMum;xm;ygw,f/
ukef\/
Ä Ä wó wH pdwåH ty&my&H reodua&mawm y0wåH
orwduúrw d mG tyÜ0wåH Mouúrwd? tyÜ0wårEkyaÜ wåm r[m&mZ
or®my#dyaEém edAÁmeH opädua&mwDwd 0kpöwd/
eqatapn\[Ps\rc\ tjcm;rJüh ç tvdrk &St d yf&mç (csr;f omuif;jim;tyg,fav;yg;)b0
Ap:y\el;p:;Sc\;rCk raqk\pn\lt w \ty\ rsm;odkYç y&rf;ywm usjcif;oabmrS uif;vGwf\/ ed,awm=
r[mowdy|mef 0dyóemw&m;tm; xkwf½IrSwf&if;eJY b0 tqufqufç rysufruGufç xm0&wnfNrJaomç aAm"d
½kyef mrf"r®ocFg&w&m;wd&kY UJ csKyNf idr;f &mjzpfwhJ edAÁmefudk aomwm yu©d, "r®tarGcHjzpf\/ oarÁm"dy&m,aem= txufr*fzdkvf
ywård *fÓPfeJY qdu k af &mufç rsufarSmufjyK odjrifNy;D wJh aomwm vQifç tvdk&Sdum vG,fpGm&aMumif;ç vJavsmif;rSDcdk&m&Sdonf/
yefy*k Kd¾ vrf mS aomwmywård *fÓPfeYJ edAmÁ efukd jrifwt Jh csed fupNy;D a[mwd= jzpf\- qdkxm;ygw,f/
tyg,fav;yg;udk a&mufapEdkifwJh ouúm,'d|d? 0dpdudp äm? t"dygÜ ,fuawmh todreS çf tjrifreS &f w dS hJ t&d,maomw
oDvAÁwy&mrmo-qdkwJh oHa,mZOfoHk;yg;[mvJ tjrpfjywf okdY qdkif&mqdkif&mudavomwkdYudk tjrpfjywfç y,fowfEdkifwJh
csKyNf idrf;oGm;w,f/ t&d,mavmuodYk a&S;OD;pGma&mufol? edAÁmefukpd jrifou l dk aom
'gaMumifh aomwmyefy*k K¾d vfudk tyg,f av;yg;qif;&Ju wmyefy*k ¾dKvv f dkY ac:ygw,f/
&moufyef vGwaf jrmufo?l tyg,fwcH g;ydwo f ?l b0tmrcHcsu&f dS tyg,fav;yg;&JU a&aomufjrpfjzpfwJh ouúm,'d|d? 0dpd
ol? vm;&m ok*wdNro J l? txufwef;ok*wdbb kH 0rSm &moufyef udpäm? oDvAÁwy&mrmo-qdkwJh oHa,mZOfoHk;yg; tjrpfjywf
ae&rnfo h ?l Ak'o¨ moemawmfeYJ awG&Y usKd ;eyfo?l vljzpf&usKd ;eyfwhJ ukepf ifjcif;aMumifh aemufoYkd (ykxZk Ofavmu? tyg,fav;yg;avm
ol-vdkY qdkygw,f/ uod)Yk rjyefbJ tEkyg'daooedAmÁ efwikd af tmif wajzmifw h nf;qef
edAmÁ efudk pawGw Y hJ aomwmyefy*k Kd¾ v&f UJ pGr;f &nfukd usr;f pm wufr,fh t&d,maomw? t&d,mavmuudk a&S;OD;pGma&muf
rsm;rSm- ol? edAmÁ efudk pjrifol? pkawNyD;wJhaemufrSm tyg,fav;yg; vm;
Ä Ä wdPÖH oHa,mZemeH y&du©,m aomwm yaEém a[mwd a&muf &jcif;rS vHk;0uif;vGwfol? tyg,fav;yg;wHcg;ydwfol?
t0dedygw"ar®m ed,awm oarÁm"dy&m,aem/ vm;&m*wd NrJol? txufr*fzdkvfvQif tvdk&Sdum vG,fpGm&
Ä Ä wdPHÖ oHa,mZemeH=ouúm,'d|çd 0dpd udpmä ç oDvAÁwy&m aMumif; vJavsmif; rSDcdk&m&Sdol jzpfygw,f/
rmo-[kqdktyfaom oHk;yg;aomoHa,mZOfwdkY\/ y&du©,m=
ukefjcif;aMumif/h aomwmyaEém=aemufokYrd jyef çtEkyg'daoo lU[Ps\kYoi; np\qU
edAÁmefwdkifatmifç wpfajzmifhwnf; qefwufoGm;aomç aAm"d rdk;&GmwJhtcg aumif;uifu rdk;a&rdk; aygufawG[m
yu©, d "r®t,OfoçYkd a&S;OD;pGm a&mufaomolonf (0g) aomwm [dr0EÅmawmifxyd af y:udk usa&mufvmMuw,f/ a&edr&Yf mpD;qdk
yef yk*Kd¾ vo f nf/ a[mwd= jzpf\/ t0deyd gw"ar®m= pkawonf\ wJh pum;twkdif; [dr0EÅmawmifxdyfua&awG[m ajrmif;awG?
acsmufawG? acsmif;awG? jrpfawG? yifv,fawGudk (edrfh&medrfh&m) olvdkY qdkEdkiyf gw,f/ omoemawmfeJYawGY&usdK;eyfol? vljzpfusdK;
tqifhqifh jzwfausmfNyD; r[mork'´&mxJtxd pD;qif;a&muf&Sd eyfoljzpfEdkif zdkYqdk&if vlwdkif;vlwdkif; r[mowdy|mef0dyóem
oGm; Muw,f/ w&m; tvkyu f kd tjynht f pHk ½Irw
S yf mG ;rsm; BuKd ; pm;tm;xkwo
f ihf
[dr0EÅmawmifxdyfu r[mork'´&mxJ a&mufonf ygw,f/
txd pD;qif;a&muf&SdvmNyD;jzpfwJh a&awG[m [dr0EÅmawmif Ä Ä ay:wdkif;rjywf? ½IrSwfaevQif
xdyu f dk aemufqkwfjyefomG ;w,fqw dk m r&Sad wmhovdk? aomwm ½kyfemrfEpS frsdK;? aMumif;çusdK;odjrif
ywåd r*fÓPfeYJ edAmÁ efukd jrifNy;D ? awGNY y;D ? a&mufNy;D wJh aomwmyef rNrJç qif;&J? ÓPfxJay:vGif
yk*Kd¾ v[f mvnf; ykxkZOftjzpfukd jyefa&mufw,fqkw d m r&Sad wmh tewå? od&edAÁmef0if/ (r[mpnf)
bl;/ tyg,fav;yg;udk jyefa&mufw,fqdkwm r&Sdawmhbl;/ Ä Ä edAmÁ efjrifu? av;0tyg,f
tedrfhqHk;vltjzpfjzifh vlpnf;pdrf vlcsrf;om? aemufNyD; qif;&Jcyfodrf;? csKyfNird ;f uif;w,f
awmh ewfpnf;pdrfewfcsrf;om? jA[®mpnf;pdrfjA[®mcsrf;om 'gaMumihfa&SUa&;? arQmfawG;BuH&G,f
txufwef;pnf;pdrf csrf;omawGudk tqifhqihf wkd;jrifhcHpm;NyD; owdy|mefw&m;? ½IyGm;oifhayw,f/
tEk yg'daooedAÁmefwkdifatmif wajzmifhwnf; qef wufoGm;
r,fh yk*¾dKvfjzpfw,f/ 'gaMumifh aomwmyefjzpfNyD;wJh yk*¾dKvfudk mHtq \ a;sra 0tÊoÊ qaDk
b0tmrcHcsuf &So d ?l Ak'o
¨ moemawmfeYJ awGU&usKd ;eyfo?l vljzpf 'Dae&mrSm rSwo f m;p&m0w¬Kom"uwpf ckavmuf xkwf
usdK;eyfov l kdY qdkMuygw,f/ jycsiyf gw,f/ bke;f BuD;wdYk Ak'&¨ iS f awmfjrwfb&k m; vufxufawmf
aomwmyef jzpfEikd cf iG ufh vnf; Ak'o ¨ moemacwftwGi;f umvwkef;u om0w¬dNrdKUrSm cdkudk;&mrJholwdkYtm; xrif;ponf
rSm vljzpfro S m jzpfEikd yf gw,f/ Ak'o
¨ moemacwftwGi;f rSm vljzpf pm;oHk;zG,f&mrsm; axmufyHhay;auR;avh&SdvdkY temxydPfvdkY
aeayr,fh r[mowdy|mef0yd óemw&m;tvkyu f kd tjynfhtpHk trnfwiG faewJh (i,femrnf&if; ok'wåqo dk )l olaX;wpfOD; &Syd g
½Irw
S yf mG ;rsm;tm;xkwrf o S m aomwmyeftjzpf a&mufEikd yf gw,f/ w,f/ tJ'DolaX;BuD;[m &wemjrwfoHk;yg;eJY uHuH\tusdK;
aomwmyefjzpf rSvnf; tyg,fav;yg;qif;&Jrsm;u xm0&uif; rsm;udk tvGef,HkMunfygw,f/ o'¨gapwemuvnf; tvGef
vGwfEikd fygw,f/ tyg,fav;yg;u xm0&vGwf ajrmufrSvnf; aumif;ygw,f/
atmifxpfqHk;vlb Y 0udk &if;pm; jyef&Edkifygw,f/ txl;ojzihf o'¨gw&m; tvGefBuD;rm;w,f/ aZw0ef
'grSvnf; omoemawmfeJY awG&Y usKd ;eyfo?l vljzpfusKd ;eyf ausmif;awmfBu;D udk aiGaMu;uk a#aygif;rsm;pGm tukeftuscNH y;D
aqmufvyk v f LS 'gef;w,f/ 'gaMumifh ausmif;'g,umtemxydPf w&m;? oHCm&wemjrwfoHk; yg;udk MunfñdkwwfwJh o'¨gw&m;
vkdYvnf; emrnfwGifw,f/ rdrdaetdrfrSm aeYpOfrjywf ig;&mrQ vnf; r&Sdbl;/
avmufaom pma&;wHqGrf; tvSLESihf, m*ktvSL? ig;&mrQ tJ'w
D ek ;f u om0w¬Nd rKd Uqdw
k m tvGepf nfum;w,f/ vlO;D
avmufaom yu©duqGrf;tvSLESihf,m*ktvSL? ig;&mrQavmuf a&awGuvnf; oef;aygif; ckepfq,fawmif&w dS ,fvYkd qdyk gw,f/
aom "k&bwfqGrf;tvSLESihf ,m*ktvSL? ig;&mrQavmufaom tJ'Doef; ckepfq,fxJrSm oef;ig;q,favmufvlawGu owd
*rduqGr;f tvSLESi, fh m*ktvSL? ig;&mrQavmufaom *dvmebwf y|mef0yd óemw&m; tm;xkwfz;l Ny;D ? opömav;yg;odNy;D edAmÁ efukd
tvSLESif*h dvme ,m*ktvSL? ig;&mrQavmufaom *dvmEky|u rsuaf rSmufjyKNy;D jzpfwhJ aomwmyeftp&Sw d hJ t&d,myk*K¾d vfawGvdYk
bwftvSLESihf *dvmEky|u,m*ktvSLwdkYukd ay;vSLw,f/ qdk ygw,f/ edAÁmefr&bl;ao;wJh omrefykxkZOf yk*¾dKvfuawmh
rdrdaetdrfrSm tvSLcHyk*¾dKvfrsm;twGuf ig;&mrQavmuf oef;ESpfq,favmufyJ &Sdw,fvYdk qdkygw,f/ vlOD;a& 3-yHk? 2-yHk
aom tdy&f mae&mwkYu d dk tNrJ wap toifjh yifxm;avh &Sdw,f/ ausmfausmf avmufu opömav;yg;w&m;udk odNyD;wJyh k*Kd¾ vfawG?
jrwfpGmbk&m; ausmif;awmfudkvnf; wpfaeYoHk;Budrf oGm;avh&Sd tyg,fav;yg;wHcg;ydwfwhJ t&d,myk*K¾d vf awG jzpfaeMuygw,f/
w,f/ ausmif;awmfoGm;wkdkif;vnf; wpfpHkwpfckaomvSLp&mudk 'Davmufrsm;jym;vSwJh t&d,myk*¾dKvf awGxJrSm emrnf
tNrJ,laqmifoGm;avh &Sdw,f/ ausmf bk&m;'g,um? ausmif;'g,um temxydPo f al X;Bu;D &JU
txl;vSLp&m ypönf;r&SdvQif ausmufp&pfcJESihf oJEk om; armifumv[m pm&if;rygbl;/ umv[m opömav;yg;
uav;rsm;udk ,laqmifomG ;Ny;D ausmif;0dik f;twGi;f rnDrñGww f hJ odwJh t&d,mjzpfatmif 0dyóemw&m;tvkyf tm;xkwfzdkY
tcsKd it
fh cGuf ae&mav;awGukd ajyjypfnñ D wG af tmif zdzYk day;jcif; rajymeJY bk&m;omoemawmfudk MunfñdkwwfwJh o'¨gw&m;
jzifh 'geukodkvfjyKavh &Sdw,f/ oDvaqmuf wnfw,f/ awmif olYrSm r&Sdbl;/ ukodkvfa&;qdk&ifvnf; bmukodkvfa&;rS
Ak'a¨ 0,sm 0pö? "r®a0,sm0pö? oHCmh a0,sm0pöuo k v
kd rf sm; aqmif 0goemrygbl;/ rdbqDu aiGaMu;awG r&t& &oavmuf
&Gufw,f/ r[mowdy|mef0dyóemw&m; yGm;rsm;tm;xkwf awmif;Ny;D taygif; toif;awGeYJ avQmufvnfz?Ykd oH;k jzKe;f aysmyf g;zdYk
w,f/ avmufom 0goem ygw,f/
tJ'DtemxydPfolaX;Bu;D rSm ]]umv}}vkYd trnfwGifwJh jrwfpGmbk&m;ausmif;awmfudkvnf; roGm;bl;/ jrwfpGm
om;wpfa,muf&w dS ,f/ tJ'D umv[m zcifjzpfwhJ temxydPf bk&m; tdrfawmfudk <uawmfrl&ifvnf; zl;ajrmfjcif;? ylaZmfjcif;
olaX;BuD;u ukodkvfa&;rSm pdwfyg0ifpm; pdwftm;xufoef rjyK bl;/ w&m;rembl;/ oHCmha0,sm0pöuv dk nf; rjyKb;l / tjcm;
oavmuf oluawmh bmukov kd af &;udrk S 0goemrygbl;/ bk&m;? ukov kd af &;udprö sm;ukv
d nf; ulnaD qmif&u G f jcif;r&Sb
d ;l / zcifjzpf
olu taMumif;tusdK; t aumif;tqd;k tusKd ;tjypf pdppfajzmihf oH;k Burd w f ikd wf ikd f xyfar;ygw,f/ temxydPo f al X;Bu;D uvnf;
zs qHk;rayrJh em,ljcif;r&Sdbl;/ tojym wpfaxmifay;rnft h aMumif; oH;k Burd w
f ikd w
f ikd f 0efcpH um;
ajymMum;ygw,f/ umv[m zcifqu D y#dnmOfpum; oHk;Budrf
Aq[pats\eTac\ ep;{pI; wdik wf idk f&&Sw d thJ cg 0rf;ajrmuf0rf;omeJY aZw0efausmif; jrwfpGm
Fpuqe\ sac\K, cui ;\ [Kc\; bk&m; xHomG ;Ny;D Oykoaf pmifyh gw,f/ 'gayr,fh jrwfpmG bk&m;txH
'DvdkeJYwpfaeYrSmawmh temxydPfolaX;BuD;u ]]ighom; awmfrSm w&m;remyJ tqifajy&m? csrf;om&mrSm ntdyfaeNyD;
[m 'Dvdktodtjrif t,ltqrsKd ;eJYom 'Db0u uG,fvGefoGm; eHeufapmapm tdrfjyefvmw,f/
r,fqdk&if t0Dpdi&Jom vJavsmif;&m&SdawmhrSmyJ/ igzcifwpf umv tdrfjyefa&mufvmwJhtcg temxydPo f al X;BuD;
a,mufv;kH xif&mS ;odjrifae&ygvsuf ighom; [m t0Dpid &JomG ;& [m igh&JUom;armifumv[m jrwfpGmbk&m;&JU ausmif;awmfudk
r,fqw kd m roihaf vsmfravsmufywf/ avmurSm pnf;pdrOf pömudk oGm;w,f/ Oykoo f v
D apmihw
f ,fvYkd txl;*½kjyKaMumifu h spu kd fwhJ
ay;jcif;jzifh rjzwfawmuf? rzsuq f D;aom owå0grnfonfr&Sd/ tae eJY ]]tarmifwdYk umvtm; rGefjrwfaom tpm;tpmwdkYukd
ypön;f Opömjzifh zsm;a,mif;í ighom;\ t,lukd jzwfawmufy,f ay;Mu? auR;Muukeaf vmh}}vkYd ajymqdkNy;D ay;ap? auR;apygw,f/
zsutf }hH }vdYk BupH OfpOf; pm;rdygw,f/ 'gaMumifh om;awmf armifum Oykofapmihfctjzpf 0efcHuwday;xm;wJh tojymaiGusyf wpf
vudk ac:NyD;- axmifudkawmh tuJprf;wJhtaeeJY ray;ao;ygbl;/
]]cspof m;armifumv jrwfpmG bk&m; ausmif;awmfukd oGm; umvuvnf; OykofapmihfcaiG r&ao;wJhtwGuf
yg/ oDvvnf;aqmuf wnfcyhJ g/ w&m;vnf; em,lcyhJ g/ Ny;D awmh ay;vmauR;vmorQ tpm;tpmrsm;udk pm;zdkYjiif;y,fygw,f/
rS tdruf kd jyefvmcJyh g/ cspo f m;jyefvmwJt h cg tojymwpfaxmif aiGudkom r&t& awmif;ygw,f/ aiGwpfaxmif&NyD;rSom pm;
ay;yghr,f]]vdkY ajymygw,f/ tJ'Dtcg umvu- r,fvYkd Ncrd ;f ajcmufygw,f/ temxydPo f al X;Bu;D [m om;awmf
]]zcif uREykf bf &k m;ausmif;awmfomG ;Ny;D Oykoaf pmih?f w&m; armifumv&JU ESdyfpufajymqdkrIudk onf;rcHEdkifawmhwJh tcg
emr,fq&dk if trSew f u,f uREykf jf yefvmwJt h cg tojymaiGusyf tojymwpfaxmifudk ay;apygw,f/ umvvnf; tojym
wpfaxmif ay;rSmvm;}}vkdY aocsmatmif xyfar;Munfhygw,f/ wpfaxmifxkyfudk &&SdawmhrSyJ tojymxkyfukd vufwpfzufu
'Dawmhum temxydPfolaX;BuD;u trSefwu,fay;rnfjzpf qkyfudkif&if; tpm;tpm oHk;aqmifygawmhw,f/
aMumif; 0efcHajymqdyk gw,f/
umv[m zcif&UJ 0efcu H wdpum;udk r,HkMunfwt hJ aeeJY
Aq[pats\eTac\ ep;j jyKxm; awmfrlw,f/ umv[m xkdw&m;wpfyk'fudk rrSwfrdwJh
tra;naKicu ;\ [pn\[Kc\; tcg aemufw&m;wpfy'k u f dk xyfrH em,lygOD;r,fvYkd avQmufxm;
temxydPo f al X;Bu;D [m om;armif umvudk tojym Ny;D aemufw&m; wpfy'k u f kd xyfreH m,lrw
S of m; oifMum;jyefw,f/
wpfaxmifay;NyD; Oykofapmihf ckdif;Munfhwm rdrdarQmfvifhonfh jrwfpGmbk&m;uvnf; w&m;awmftay:rSm umv&JU aMumifhus
twkdif; wu,fyif atmifjriftqifajywmudkawGY&vdkY txl;yJ pdkufrI? pl;pkduf0ifpm;rI ydkrdkxufoefvmapa&;twGuf rrSwfrd
oabmus auseyfomG ;ygw,f/ aiGBuKd uw f wfou l kd aiGay;cdik ;f &if atmif jyK xm;awmfrljyefw,f/
bmrqdk tvG,fwul vkyfwwfwmyJvkdYvJ pOf;pmrdygw,f/ xkdw&m;wpfyk'fudk rrSwfrdjyefwJhtcg aemufw &m;
'gaMumifh eHeufrdk;aomuf tvif;a&mufwJhtcg om;awmf wpfy'k fukd xyfro H if,lygOD;r,fvkYd avQmufxm;Ny;D aemufw&m;
armifumvudk tem;ac:NyD; ]]cspfom;armifumv cspfom;udk wpfyk'fudk txl; aMumifhusjyKum pl;pl;pdkufpkduf em,lrSwfom;
tojymwpfaxmif xyfay;OD;r,f/ jrwfpGmbk&m;ausmif;awmf oifMum;jyefw,f/ umv[m 'Dvekd yJY J txl;aMumifu h spku
d f em,l
oGm;NyD; jrwfpGmbk&m;txHawmfrSm w&m;wpfyk'f&atmif oif rSwo f m; oifMum;&if; todaygufÓPfa&mufvmw,f/ w&m;
,lcyhJ g/ cspo
f m; jyefa&mufvmvdYk w&m;wpfy'k u f kd jyefajymjyEkid &f if emcdu k f cE¨mjzpfpOfukd qifjcifymG ;rsm;&if; 0dyóemÓPfpOfawG
tojymusyw f pfaxmif ay;ygr,f}}vdYk ajymNyD; apvTwjf yefw,f/ tqifq h ifw
h ufNy;D aomwmywård *fÓPfeYJ edAmÁ efjrifum aomwm
umv[m jrwfpmG bk&m;ausmif;awmfuv kd nf; roGm;csi/f yefjzpf oGm;w,f/
w&m;vnf; rem,l roifMum;csifayr,fh tojymaiGusyf umv[m w&m;wpfyk'f&&if tdrfukdjref jrefjyefr,fvdkY
wpfaxmifudk &vdkwJhtwGuf jrwfpGmbk&m;ausmif;awmfudkomG ; tpupOf;pm;qH;k jzwfxm;ayr,fh tdrrf jyefawmhbJ bk&m;ausmif;
w,f/ bk&m;a&SUawmfrSm ½dak opGmxkdifNyD; w&m;wpfyk'f&atmif awmftwGif; oihaf vsmf&mrSm w&m;½IrSw&f if; tdyaf evdu k wf ,f/
BudK;BudK;pm;pm; em,lrSwfom; oifMum;w,f/ jrwfpGmbk&m;a&SU eHeufr;kd aomufrS bk&m;trSL;&Sw d hJ oHCmawmfrsm;eJtY wl om0w¬d
awmfrmS Mum&Snpf Gm aexkdiv f pkd w
d af wmh r&Sb
d ;l / 'gaMumifh w&m; NrdKU rdrdaetdrfudk vdkufyg oGm;ygw,f/
wpfyk'fudk jrefjref&atmifoif,lNyD; jrefjref tdrjf yefzkdY pdwfxJu temxydPo f al X;Bu;D [m jrwfpmG bk&m;ESit fh wl vduk yf g
pOf;pm;qH;k jzwfxm;w,f/ vmwJh om;awmfarmifumv&JU wnfwnfNidrfNidrf MunfMunf
jrwfpGmbk&m;u temxydPfolaX;BuD;&JU vkdvm;csufeJY vifvifeJY &nfrGefodrfarGYwJh trlt&mudk awGYvdkuf&wJh tcg
umv&JUtajctaeudk odawmfrw l thJ wGuf umv em,lrw S o f m; ighom;awmfarmifumvawmh bk&m;wefck;d ? w&m;wefc;dk aMumifh
oifMum;aewJh w&m;wpfyk'fudk tvG,fwul rrSwfrdatmif tajctaeawG wpfrsdK; ajymif;vJoGm;ayNyDvdkY tuJcwfrd
od&Sdvdkufygw,f/ pdwfxJrSmvnf; txl;yJ oabmustm;& 'Db@mxky[ f m zcif\ 0efcu H wdpum;twdik ;f oiht f m; ay;tyf
auseyfrIawG jzpfoGm;ygw,f/ aom b@mxkyjf zpfygw,f}}vdYk ajymqdNk y;D tojymwpfaxmifxyk f
umv&JUpdwfxJrSmawmh ]]igh&JUzcif[m jrwfpGmbk&m;&JU udk ay;tyfygw,f/
a&SUawmfarSmufrSm ighudk tojymaiGaMu;awG ray;bJae&if 'DtcgrSm umv[m jrwfpGmbk&m;&JU a&SUawmfarSmufrSm
aumif;rSmyJ/ 'Dvkd ray;bJaejcif;jzihf tojymaiG&vdYk Oykoaf pmif?h Oykoaf pmihcf ? w&m;emctjzpf tojymwpfaxmif tay;cH&wJh
w&m;emw,fqdkwJhtjzpfudk olwpfyg;rodatmif xdef;odrf;zHk; twGuf &Suv f eG ;f vdYk ]]zcif tuREykf t
f m; tojymjzifh tvdk r&Syd g}}
uG,f ay;xm;&if aumif;rSmyJ}}vdkY awG;awmpOf;pm;ylyefrIawG vdkY jiif;y,fygw,f/ temxydPfolaX;MuD;uvnf; ]]cspfom;
jzpfrd ygw,f/ ,lom,lyg}}[k tBudrfBudrfay;ygw,f/ umvuvnf; r,lbJ
jrwfpGmbk&m;uawmh olaX;om;umv[m ,refaeYu ZGwftwif; jiif;y,fygw,f/ 'Dtcg temxydPfolaX;BuD;u
yif tojymwpfaxmif&zdt Yk wGuf Oykoaf pmih?f w&m;emwJh tjzpf jrwfpGmbk&m;udk &Sdcdk;&if;-
udk odawmfrlygw,f/ olaX;BuD;u bk&m;trSL;&Sdaom oHCm ]]bkef;awmfBuD;awmfrlaom jrwfpGmbk&m; wynhaf wmf\
awmf rsm;tm; ,m*kESifhcJz, G fabmZOfrsm;udk ay;vSLapygw,f/ om; umv&JU tjcif;t&m[m tvGefESpfoufzG,f &SdvSygw,f
om; awmf armifumvudv k J ay;apygw,f/ umvvJ wdwq f w
d f bk&m;}}vdkY avQmufygw,f/ jrwfpGmbk&m;u tjcif;t&mtvHk;pHk
NidrfoufpGmeJYyJ ,m*keJYcJzG,fabmZOfrsm;udk pm;aomufoHk; udk odawmfrNl y;D jzpfaomfvnf; w&m;awmf\ *kPo f wåud kd trsm;
aqmifygw,f/ xif&mS ;odapjcif;iSg-
,refaeYuawmh Oykofapmihfctjzpf tojymaiGr&vdkY ]]'g,umolaX;BuD; taMumif;b,fvdk &SdovJ}}vdkY ar;
auR;orQtpm;tpmrsm;udk raomufrpm;bJ tpmiwfcH qE´ awmfrlygw,f/ ]]jrwfpGmbk&m; wynfhawmf\om; armifumv
jycJyh gw,f/ ,aeYawmh qE´rjyawmhbJ a&;a&;ief;ief; wnfwnf [m ,ciftcguqd&k if tojymaiGwpfaxmifay;rSom ausmif;
NidrfNidrf odrfodrfarGUarGU £a`E´&& jzpfaeygw,f/ awmfukd apvTwv f &Ykd ygw,f/ tojymwpf axmifay;rSom Oykof
temxydPfolaX;BuD;[m jrwfpGmbk&m; qGrf;udpöNyD;wJh apmihcf kid f;vdYk &ygw,f/ jyefvmvdkY tojymaiG vuf0,fr&ygu
tcg om;awmfarmifumv&JUa&SUrSm tojymwpfaxmifxkyfudk tpm tm[m&udyk if rpm;bJ tpmiwfcH qE´jyaewwfygw,f/
csxm;apNy;D ]]cspfom;armifumv oiht f m; tojymwpfaxmif ,aeYrSmawmh tojymaiGudk wynfhawmfu twif;tMuyf
aiGay;ygr,fvYdk zcif0efcu H wday;Ny;D jrwfpmG bk&m;ausmif;awmfukd ay;tyfaomfvnf; r,lvakd wmhbJ ZGwt f wif;jiif;qefaeygw,f
apvTwfcJhygw,f/ Oykofaqmufwnf? w&m;emapcJhygw,f/ bk&m;}}vdkY jyefavQmufwJhtcg jrwfpGmbk&m;u-
]]'g,umolaX;BuD; [kwfayw,f/ ,aeY 'umawmf&JU &Sif;NyD; tvif;&Muygap/ armifumvvdk atmufxpfqHk;tae
om; armifumvrSm {u&mZfrif;\ pnf;pdrcf sr;f om? pMum0aw; tm;jzihf aomwmywådr*fÓPf? zdkvfÓPfqdkwJh axmuf&m
rif;\ pnf;pdrfcsrf;om? odMum;rif;\ pnf;pdrfcsrf;omESihf wnf&m b0tmrcHcsuu f kd ud,
k pf u
D ,
dk if S &&SMd uí tyg,fav;yg;
jA[®mrif;BuD;wdkY\ pnf;pdrfcsrf;omxuf omvGef xl;jrwfwJh wHcg; ydwfEdkifMuygap/ omoemawmfeJY awGY&usdK;eyfMuygap/
(r*fpnf;pdrcf srf;om? zdkvpf nf;pdrfcsr;f om)= aomwmywård *fzv
kd f tpOfxm0&ç csr;f omokcç &MuygapvdkY qE´jyKvu kd yf gw,f/ uJ-
csr;f om&oGm;Ny/D omref avmupnf;pdrcf sr;f omawGudk tb,f w&m;rodr;f cif owdy|mef *kP&f nfjy &Spv f ;kH zGaYJ qmify'k rf sm;qdNk y;D
rSm om,mrufarmygawmhrvJ}}vdkY rdefYawmfrlNyD;- w&m;odrf;Mur,f/
à à owdy|mefrjywf ? ½IrSwfaevQif/
Ä Ä yxAsm {u&aZÆe? pdk;&drfylaqG; ? idka<u;uif;pif/
o*¾ó *raee0g/ ud, k fpdwfqif;&J ? csKyfpJumyif/
oAÁavmum"dyapöe? r*fÓPfayguf ? rsufarSmufedAÁmefjrif/
aomwmywådzvH 0&H/ à à edAÁmefjrifu ? av;0tyg,f/
Ä Ä yxAsm {u&aZÆe= wpfajrjyifvHk;udk wpfOD;wnf; qif;&Jcyfodr;f ? csKyfNidrf;uif;w,f/
tpdk;&aom pMum0aw;rif;BuD;\ pnf;pdrfcsrf;omxufvnf; 'gaMumihfa&SUa&; ? arQmfawG;BuH&G,f/
aumif;/ o*¾ó*r aee0g= ewfjynfajcmufxyfudk tpd;k &aom owdy|mefw&m; ? ½IyGm;oihfayw,f/
ewfrif;Bu;D \ pnf;pdrcf sr;f omxufvnf;aumif;/ oAÁavmum"d
yapöe= tvH;k pHak om avmuudk tpd;k &onfxufvnf;aumif;/ tra;qim;\ g:Ta
aomwmywåzd vH= aomwmyefy*k Kd¾ v\ f tjzpfu&kd jcif;onf/ 0&H= Ä Ä wkarS[d udpörmwyÜH?
tacgifuusL;ç txl;ojzifhç omvGefjrifh jrwfvSygay\vdkY tu©mwma&m wxm*wm/
tJ'D*gxma'oemawmfudk a[mMum;awmfrlygw,f/ y#dyEém yarmu©Ed?Å
'Da'oemawmf&UJ tqH;k rSm rsm;pGmaom y&dowfawG[m aomwm psm,daem rm&AE¨em/
yef-ponf jzpfoGm;Muygw,f/ ("r®y'? r*¾0*f? yÍöowbdu©K0w¬K)
,aeYbek ;f BuD;wdYk olawmfaumif;rsm;vnf; temxydPf Ä Ä bdua© 0= ig\cspo f m;ç orD;rsm;wd/Yk wkarS= oifwo Ykd nf/
olaX;BuD;&JU om; armifumvvdk w&m;em&if; ÓPftjrifawG udpörmwyÜH= r[mowdy|mef0yd óemç w&m;tvkyw f Yu
kd çdk tm;
xkwfoifhay\/ (0g)tm;xkwfyg/ wxm*wm= igbk&m;wko dY nf rSwfc suf/ / þ0d y óemtvk y f a y; w&m;awmf y g
um;/ tu©mwma&m= enf;ay;ñTejf yç qdq k ;kH r½Hrk Qomç pGr;f Edik Mf uyg 0dyóem ½Ienf;rSwef nf; azmfjycsurf sm;onf xdik &f if;½IrwS f
uke\f / wxm= wdrYk sm;enf;ay;ñTejf yç qdkq;kH rxm;onfhtwdki;f / enf;rsm;udkom t"duxm; azmfjyxm;jcif; jzpfygonf/
y#dyEém= usiMhfuukev
f Qu/f psm,daem= 0dyóemÓPfr;D ç r*fÓPf avQmif;pOf? &yfpOf? tdyfpOf-ponf taxGaxG ½Ienf;rSwf
rD;wkdYjzifhç udavomt½Iyfç trIdufwdkYudkç ½dIUNrd§KufEdkifMuukefaom enf;rsm;udk þae&mwGif tcGihfromojzifh razmfjyEdkifyg/
olwdkYonfomvQif/ rm&AE¨em= rm&frif;\ taESmiftzGJUrS ½Ienf;rSwfenf;rsm;udk jynfhjynhfpHkpHkç avhvmod&Sdç tm;xkwf
(0g) qif;&J'ku©taygif;rS/ yarmu©EÅd= vGwfajrmufMuav usihfoHk;vdkygu þpma&;ol (0dyóemtvkyfay;w&m;
ukefownf;/ 'kwd,wGJ)tjzpf a&;om;xkwfa0NyD;jzpfaom ]]jrwfAk'¨\
(om"k? om"k? om"k) aemufq;kH wynf}h } pmtkyu
f kd qufvufí zwf½aI vhvmEdik Mf u
ygonf/
C

okw r,&SdzdkY vdkygonf

jrwfA'k \ ¨ aemufq;Hk wynfh (0dyóemtvkyaf y;w&m;)


'kw,
d wGJusr;f pm jyKpka&;om;ol q&mawmfonf ,cif ]]olaX;
om;umvvdk vljzpfusdK;eyfMuygap}}pmrl
ÓPfo Hk; ÓPfudk odxm;&rnf

omoemoH k; &yf

omoemwGi f; omoemy
q&mawmfu þpmtkyftrnfukd ]]jrwfA'k ¨\ aemufqk;H
wynf}h }[k trnfay;xm;aomfvnf; wu,fwrf;a&;om;xm;
onfrSm ]]0dyóemvrf;pGJusrf;BuD;}}[k ac:qdkxdkufygayao;
onf/ 0dyóem½IuGuf½IuGif;rsm;udk q&mawmfu tm;yg;w&
a&;om;xm;onfomruao; apwemvGeu f pJ Gmjzihf zwf½o
I lwYdk
A[kokw ajrmufjrm;pGm &ygapawmh[k o'¨gpdwft&if;cHjzihf
aemufqufwGJudkyg jznfhpGufxm;ygao;onf/
[lonfh pum;udk jznfhpGufcsifygonf/

pm½Iolonf þa'oemawmfrsm;udk zwf½I MunfndKí


w&m;½IrSwfrnfqkdygvQif pma&;olwkdY i,fpOfu Mum;zl;em;0&Sd
xm;onfh ]]awmxGuv f Qif owdy|mefusrf;pmudk ygatmif,lyg}}
i

]] }f }
]]
}}
]]

}}

]]

}}

]]
}}
(u) Aka'¨g avmau orkyÜaEém? [dwm, oAÁygPdeH/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwkoAÁ'g/
vmau= umr½lyç t½ly[kç b0oHk;&yfç bHk;oH;k xyfü/
Aka'¨g= opömav;wefç w&m;rSefukçd {uefodjrifç bk&m;&Sifonf/
oAÁygPde=H vH;k pHrk sm;pGmç owå0gtaygif;wd\
Yk / [dwm,= avmuD
avmukwå&mç ESpfjzmrñ§dK;ç rsm;jrwfaom tusdK;pD;yGm;tvdkYiSm/
orkyaÜ Eém= O'nfawmifpeG ;f ç aepuf0ef;uJo h çYkd yGix
hf eG ;f ay:ayguf
awmfrlcyJh gay\/
{awe opö0aZÆe= þodkYEIwfoHç azmfxkwfjyefíç [kwf
rSefpGmqdk&aomç 0pDr*Fvmç opömpum;aMumifh/ aw-wkrSmuH=
&wemoHk;&yf tjrwfjrwfudk qnf;uyf 0yfanmif; oifolawmf
aumif;wdt kY m;/ oAÁ'g= aeYa&mnOfhygç b,fcgrjywfç tcsif;cyf
odrf;/ aomw¬d= udk,fpdwfESpfjzmç ab;&efuGmíç pD;yGm;csrf;omç
r*Fvmokc taygiff;ESifh jynfph jHk cif;onf/ a[mwk= pifppfraoGç EG,0f ifç oHCmawmf t&Sijf rwftaygif;onf/ oAÁygPdeH= vH;k pHk
jzpfygapownf;/ rsm;pGmç owå0gtaygif;wd\ Yk / [dwm,= avmuD avmukw&å mç
ESpjf zmrñ§Kd ;ç rsm;jrwfaom tusKd ;pD;yGm;tvdiYk mS / orkyaÜ Eém= O'nf
(c) "ar®m avmau orkyÜaEém? [dwm, oAÁygPdeH/ awmifpeG ;f ç aepuf0ef;uJo h çYkd yGix
hf eG ;f ay:aygufawmfrcl yJh gay\/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwkoAÁ'g/ {awe opö0aZÆe= þodkYEIwfoHç azmfxkwfjyefíç [kwf
avm= umr½lyç t½ly[kç b0oHk;&yfç bHkoHk;xyfü/ rSefpGmqdk&aomç 0pDr*Fvmç opömpum;aMumifh/ aw-wkrSmuH=
"ar®m= r*fav;wef zdv k af v;wefç edAÁmefy&d,wfç q,fyg;aom &wemoHk;&yftjrwfjrwfudk qnf;uyf0yfanmif; oifolawmf
w&m; awmfjrwftaygif;onf/ oAÁygPde=H vH;k pHrk sm;pGmç owå0g aumif;wdt kY m;/oAÁ'g= aeYa&mnOfhygç b,fcgrjywfç tcsif;cyf
taygif;wd\ Yk / [dwm,= avmuDavmukw&å mç ESpjf zmrñ§Kd ;ç rsm; odrf;/ aomw¬d= udk,fpdwfESpfjzmç ab;&efuGmíç pD;yGm;csrf;omç
jrwfaom tusdK;pD;yGm;tvdkYiSm/ orkyÜaEém= O'nfawmifpGef;ç r*Fvmokc taygif;ESihf jynfhpHkjcif;onf/ a[mwk= pifppfraoG
aepuf0ef; uJo h dkYç yGihx
f eG ;f ay:aygufawmfrlcyJh gay\/ jzpfygapownf;/
{awe opö0aZÆe= þodkY EIwo f Hç azmfxw k jf yefíç [kwf
rSefpGmqdk&aomç 0pDr*Fvmç opömpum;aMumifh/ aw-wkrSmuH= owå0gtm;vHk;twGuf
&wemoHk;&yftjrwfjrwfudk qnf;uyf0yfanmif; oifolawmf yGifah y:vmwJh &wemjrwfo;kH yg;
aumif;wdt kY m;/ oAÁ'g= aeYa&mnOfhygç b,fcgrjywfç tcsif;cyf
odrf;/ aomw¬=d ukd,f pdwEf Spjf zmç ab;&efuif;uGmíç pD;yGm;csr;f
omç r*Fvmokctaygif;ESifh jynfph jkHcif;onf/ a[mwk= pifppfraoGç
jzpfygapownf;/

(*) oHaCm avmau orkyÜaEém? [dwm, oAÁygPdeH/


{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwk oAÁ'g/
avmau= umr½lyç t½ly[kç b0oHk;&yfç bHkoHk;xyfü/
oHaCm= r*füwnfaom yk*K¾ v d af v;yg;ç zdkvüf wnfaom yk*K¾ v
d f
av;yg;ç &Spyf g;xifay:ç t&d,mtaygif; oHCmawmfEiS çhf t&d,m
owå0gtm;vHk;twGuf qdkayr,fh

vdkufemusihfoHk;oludkom
apmihaf &Smufw,f
csrf;omESprf sdK;

b0tmrcHcsuf&w
Sd hJ csrf;om

=
tmrcHcsufr&SdwJh csrf;om

Ak'b
¨ mom0ifw&kYd JU tedrq
fh ;kH yef;wkid f
ÄÄ

ÄÄ
omoemwGif; ukokv
d f

omoemawmfeYJ
awGU&usdK;eyfw,fqkw
d m
bdu©a0= ig\cspfom; orD;rsm;wdkY/ pwåma&m= av;yg;
ukefaom/ ,'d'H-a,£ar owdy|mem= pGJNrJaom trSwf&rI
[laom tMuifowdy|mefwkdYonf/ oEÅd= &Sdukef\/ t,H= pGJNrJ
aom trS w f & rI[ la om þowd y|meft usih fv rf ;onf /
owåmeH= bk&m;? yapöuAk'¨g? t&d,mom0utavmif; tvH;k pHk
aom owå0gtaygif;\/ 0dok'd̈,m= pdwf\tnpftaMu;rsm;
uif;a0;oef&Y iS ;f pifMu,frjI zpfapjcif;iSg/ {um,aem ra*¾g= wpfck
wnf;? wpfaMumif;wnf;aom vrf;aywnf;/ aomuy&da'0geH=
pdk;&drfylaqG; ikda<u;jrnf wrf;&jcif;wdkYu dk/ orwduúrm,=
vGeaf jrmufjcif;iSg/ {um,aem ra*¾g= wpfcw k nf;? wpfaMumif;
wnf;aom vrf;aywnf;/ 'ku©a'greómeH= ukd,fqif;&Jç
pdwq f if; &Jw\Ykd / tw¬*Frm,= csKyNf ird ;f uG,faysmufjcif;iSg/ {um
,aem ra*¾g= wpfcw k nf;? wpfaMumif;wnf;aom vrf;aywnf;/
Ó,ó t"d*rm,= 0dyóemÓPf? t&d,r*fÓPfudk &&S&d ef
tvdiYk gS / {um,aem ra*¾g= wpfcw k nf;? wpfaMumif;wnf;aom
vrf;aywnf;/ edAmÁ eó opäu d &d ,
d m,= qif;&Jcyford ;f uif;Nird ;f
&m trSef jrwfedAÁmefudk rsufarSmufjyK&eftvdkYiSg/ {um,aem
ra*¾g= wpfckwnf;? wpfaMumif;wnf;aom vrf;aywnf;/

bdu©a0= ig\ cspfom;orD;rsm;wkdY/ a,m[d aumpd=


trSwfr&Sd wpfpHkwpfa,mufaomolonf/ £arpwåma&m
owdy|mae= þav;yg;aom owdy|mefw&m;wkdYudk/ {0H=
þ,ck jyqdkcJhNyD;aomenf;jzifh/ owåm[H= ckepf&ufwdkYywfvHk;/
bma0,s= jzpfymG ;ap jim;tH/Hh wó= xdyk k*Kd¾ vftm;/ 'da|0"ar®=
,ck rsufarSmufb0üyifvQi/f tnm0g= t&[wåzv kd u
f jkd zpfap/
owdOyg'daoao= pGv J rf;rI Oyg'gef t<uif;tusef&Sdao;vQi/f
tem*grdwm0g= tem*grdzdkvfudkjzpfap/ 'GdEéHzvmeH= þESpfyg;
aomzdv
k w
f w
Ykd iG /f tnw&H zvH= wpfyg;yg;aomzdv
k u
f /kd yg#ducF=
]]r[mowdy|mef0yd óem}}vdk

(tedpmö 'd0aoe 0d0ad "e tmuma&e yówDwd 0dyó Oyrmtm;jzihf rsufpEd iS hftqif;= (pu©K'Gg&eJY ½lyg½Hk wkduf
em) tedpöm'd0aoe= tedpö tp&SdonfwY\ kd tpGrf;tm;jzihf/ 0d0d qHkvdkY jrifodrIjzpfwJhtcgrSm 'DcE¨mig;yg;(½kyfemrf)w&m;awGu
a"e tmuma&e= txl;xl;tjzmjzm rsm;aomtjcif;t&mtm; yg0ifjzpfay: aeygw,f/ yg0ifyHkuawmh jrifqJcPrSm rsufpdeJY
jzih/f yówd= ½Ijrifwwf\/ £wdwo®m= xdaYk Mumih/f 0dyóem= tqif;u ½lyu©Em¨ = (½kyw f &m;)/ jrifvYakd umif;wm? raumif;wm
0dyóemrnf\/ u a0'eu©Em¨ = (emrfw&m;)/ jrif&wJt h qif;udk rSwfom;wmu
onmu©Em¨ = (emrfw&m;)/ jriford jI zpfatmif aMumihfMupdu k w f m
ESv Hk; oGi f; wmu ocFg&u©E¨m= (emrfw &m;)/ jrifodw mu
0dnmPu©Em¨ = (emrfw&m;)/ pkpak ygif; cE¨mig;yg;/ ½kycf E¨mwpfyg;?
emrfcE¨mav;yg;/ tusOf;csKyfuawmh emrf½kyfESpfyg;/
'DcE¨mig;yg;? ½kyef mrfEpS yf g;u jrif&mrSm= (jrifopd w
d jf zpf&m
rSm) yg0ifjzpfay:aeovdk Mum;odrjI zpf&mrSmvnf; yg0ifjzpfay:ae
w,f/ yg0ifyu kH awmh em;eJt Y oH (aomw'Gg&eJY o'´g½H)k wkduq f dik f
vdkY Mum;odrIjzpfwJhtcgrSm em;eJYtoHu ½lyu©E¨m= (½kyfw&m;)/
Mum;vdkYaumif;wm? raumif;wmu a0'eu©E¨m= (emrfw&m;)/
Mum;&wJt h oHukd rSwo f m;wmu onmu©Em¨ = (emrfw&m;)/ Mum;
odrIjzpfatmif aMumihMf updu k fwm ESvk;H oGif;wmu ocFg&u©E¨m=
(emrfw&m;)/ Mum;odwmu 0dnmPu©E¨m= (emrfw&m;)/ pkpk
aygif; cE¨mig;yg;/ ½kyfcE¨mwpfyg;? emrfcE¨mav;yg;/ tusO;f csKyf
uawmh wmu onmu©E¨m= (emrfw&m;)/ awGYxdrIjzpfatmifaMumihf
ESmacgif;eJtY eHY (Cme'Gg&eJY *E¨m½H)k wku d q f idk vf Ykd eHord jI zpfwhJ Mupdkufwm ESvHk;oGif;wmu ocFg&u©E¨m= (emrfw&m;)/ xdod
tcgrSmvnf; cE¨mig;yg; yg0ifjzpfay:aeyg w,f/ yg0ifyu kH awmh wmu 0dnmPu©Em¨ = (emrfw&m;)/ pkpak ygif; cE¨mig;yg;/ ½kycf E¨m
eHqcJ PrSm ESmacgif;eJt Y eH=Y Cme'Gg&eJY *E¨m½H)k u ½lyu©E¨m= (½kyf wpfyg;? emrfcE¨mav;yg;/ tusOf;csKyu f awmh emrf½kyfESpfyg;/
w&m;)/ eHvdkYaumif;wm? raumif;wmu a0'eu©E¨m= (emrf pdwfeJYoabmtm½Hk (raem'Gg&eJY "r®m½Hk) wkdufqkdifvdkY
w&m;)/ eH&wJh teHu Y kd rSwo
f m;wmu onmu©Em¨ = (emrfw&m;)/ BuHodrIjzpfwt Jh cgrSmvnf; cE¨mig;yg; yg0if jzpfay:aeygw,f/
eHodrjI zpfatmif aMumihMf updkuw f m ESv;kH oGi;f wmu ocFg&u©E¨m= yg0ifyu kH awmh Buo H rd I jzpf&mrSm Buo H d pdw\ f wnf&m uk, d ½f yk uf
(emrfw&m;)/ eHow d mu 0dnmPu©E¨m= (emrfw&m;)/ pkpak ygif; ½lyu©E¨m= (½kyfw&m;)/ BuHodvdkYaumif;wm? raumif;wmu
cE¨mig;yg;/ ½kycf E¨mwpfyg;? emrfcE¨mav;yg;/ tusOf;csKyu f awmh a0'eu©E¨m= (emrfw&m;)/ BuHod&wJhtm½Hkudk rSwfom;wmu
emrf½yk fEpS yf g;/ onmu©E¨m= (emrfw&m;)/ Buo H drIudpöNyD;ajrmufatmif aMumihf
vQmeJYt&om (Zd0gS 'Gg&eJY &om½H)k wku d q f idk vf Ykd eHord jI zpfwhJ Mupduk w f m ESv;kH oGi;f wmu ocFg&u©Em¨ = (emrfw&m;)/ Buo H w d m
tcgrSmvnf; cE¨mig;yg; yg0if jzpfay:aeygw,f/ yg0ifyu kH awmh u 0dnmPu©E¨m= (emrfw&m;)/ pkpkaygif; cE¨mig;yg;/ ½kyfcE¨m
pm;odqcJ PrSm vQmeJYt&om= Zd0Sg'Gg&eJY &om½Hk)u ½lyu©Em¨ = wpfyg;? emrfcE¨mav;yg;/ tusOf;csKyu f awmh emrf½kyfESpfyg;/
(½kyw
f &m;)/ pm;vdaYk umif;wm? raumif;wmu a0'eu©Em¨ = (emrf 'Gg&eJt
Y m½Hk wku d q f idk rf I jzpfwidk ;f jzpfwidk ;f cE¨mig;yg; (emrf½yk f
w&m;)/ t&omudk rSwfom;wmu onmu©E¨m= (emrfw&m;)/ ESpfyg;)u yg0ifNyD; xif&mS ;jzpf ay:aeygw,f/ 'gaMumifh rsufpdç
pm;odrjI zpfatmif aMumihMf updu k wf m ESv;kH oGi;f wmu ocFg&u©Em¨ em;ç ESmç vQmç udk,fç pdwfqkdwJh 'Gg&ajcmufyg;= (wHcg;ajcmuf
= (emrfw&m;)/ pm;odwmu 0dnmPu©E¨m= (emrfw&m;)/ pkpk ayguf)u jriford çI Mum;odrçI eHodrçI pm;odrçI xd odrçI Buo H rd aI wG
aygif; cE¨mig;yg;/ ½kycf E¨mwpfyg;? emrfcE¨mav;yg;/ tusO;f csKyu f jzpfwidk ;f jzpfwikd ;f rjywfwo hJ wdeYJ apmihMf unf=h (½Irw S )f ae&if cE¨m
awmh emrf½kyfESpfyg;/ ig;yg; (emrf½kyf ESpfyg;)udkyg ½Iodjcif;udpö NyD;aeygw,f/ 0dyó
ud,k ef tYJ awGUtm½Hk (um,'Gg&eJY azm|AÁm½Hk) wkduq f idk v f Yk d em½Iw,fqw kd m rdrdcE¨mud, k rf mS xif&mS ;jzpfay:qJjzpfwhJ y&rwf
xdodrIjzpfwJhtcgrSmvnf; cE¨mig;yg; yg0ifjzpfay:aeygw,f/ ½kyfemrf= (cE¨mig;yg;)udkyJ ½I&ç rSwf&ygw,f/
yg0ifyu kH awmh xdoq d cJ PrSm ud, k ef t
YJ awGUtm½Hk = um,'Gg&eJY
azm|AÁm½Hk)u ½lyu©E¨m= (½kyfw&m;)/ awGYxdvdkYaumif;wm?
raumif;wmu a0'eu©E¨m= (emrfw&m;)/ awGYxdudk rSwfom;
1/ twDwH= twdwfjzpfaom/ ,HcE¨yÍöuH= tMuifcE¨m
taygif;onf/ tw¬=d &S\ d / wHcE¨yÍöu=H xkcd E¨mig;yg;onf/ y[De=H
csKycf çhJ aysmufcahJ vNy/D wo®m= xko d Ykd csKycf çhJ aysmufcahJ vNy;D jzpfaom
aMumihf/ twDwH= twdwfjzpfaom cE¨mig;yg;udk/ e tEktm*
ar,s= wpfzefjyefí rvmap&m/ (wPSm'd|w d jYdk zihf jyefí pOf;pm;
rae&m)/ tem*wÍö= tem*wf cE¨mig;yg;onfvnf;/ tywå=H
ra&mufao;? rjzpfay:vmao;/ wo®m= xkdodkYra&mufao;?
rjzpf ay:vmao;aomaMumih/f tem*wH= tem*wfcE¨mig;yg;
udk/ eyÜ#duacF= wPSm'd|dwkdYjzihf rarQmfvifhç rawmihfw&m/
2/ ypöKyEÜ =Hé ypöKyeÜ jf zpfaom/ "r®Í=ö cE¨mig;yg;w&m;udv k nf;/
ww¬ww¬= xdx k jkd zpfqcJ Pç jzpfcukd f cPüomvQi/f ,H0yd ówd=
tMuif½rI w S \
f / t-oH[&D =H wPSm'd|w d jYdkzifh rqGiJ iftyfaom(0g)
wPSm 'd|dwkdYjzihf rqGJiifEkdifatmif/ t- oHukyÜH= wPSm'd|dwkdY
aMumihf rysufpD;aom(0g) wPSm'd|dwdkYaMumihf rysufpD;atmif/
wH 0dyówd= (ypöKyeÜ f ½kyef mrfcE¨mwku Yd kd jzpfcu dk çf jzpfcu dk fü ½Irw
S f
aom)xdk0dyóemÓPfudk/ 0d'Gg= ynm&Sdonf/ tEkAsL[a,=
yGm;ap&m\/
(u) jzpfcdkuf½kyfemrf? ypöKyÜef? trSefodatmif½I&rnf/
(c) jzpfcdkuf½IrS? obm0? rkcsodEkdifonf/

1/ twDwH em EGm*ar,s? eyÜ#duacF tem*wH/


,'wDwH y[DeH wH? tyÜwåÍö tem*wH/
2/ ypöKyÜEéÍö ,H "r®H? tw¬ ww¬ 0dyówd/
t - oH[D&H t - oHukyÜH? wH 0d'Gg tEkAsL[a,/ 0dyóembd eda0aom= 0dyóem½Iaom a,m*Donf/
,xm ygu#H= xif&Sm;aom w&m;tpOftwdkif;/ a[mwd=
jzpf\/
0dyóem½Iaomolonf xif&Sm;&m? vG,ful&mupí

]]azmif;
w,f}}vdYk pdwt
f qdak v;eJrY w
S /f ydeu
f somG ;wmudak wG&Y if ]]ydew
f ,f}}

]]azmif;w,f? ydefw,f}}vdkY ½IrSwf&

d=
tJ'v
D kd od&ifvnf; ]]odw,f? odw,f}}vdYk r
= ¬
a&mufomG ; &if tJ'aD &mufwphJ w d u f kd ]]a&mufw,f? a&mufw,f}}
vdYk rSw&f r,f/ rSwfvu kd f&if olu aysmufomG ;wwfw,f/ aysmuf
oGm;&if rlvyifwdkifpH csnfwdkifjzpfwJh azmif;wm? ydefwmudkyJ
jyefrw S af e&r,f/ wpfcgwpfav pdwu f wpfae&m&mudak &mufNy;D
vlwpf a,mufa,mufeYJ awGUaewwfw,f/ awGU&ifvnf; ]]awGU
w,f? awGw Y ,f}}vkYd ½Irw S &f r,f/ Ny;D &if rlvyifwdik pf H csnw
f idk jf zpf
wJh azmif;wm? ydefwmudkyJ jyefrSwfae&r,f/ wpfcgwpfav
pdwful;xJrSm vlwpfa,mufeJY awGUae½Hkwifru pum;awmif
]]azmif;w,f}}vdkY pdwftqdkeJYrSwf/ ydefusvIyf &Sm;vmwmawGY&if ajymaewwfao;w,f/ tJ'v D kd ajymw,fxif&ifvJ ]]ajymw,f?
]]ydefw,f}}vdkY ajymw,f}}vdkY ½IrSw&f r,f/ Ny;D &if rlvyifwidk fpjH zpfwhJ azmif;wm?
ydefwmudkyJ jyefrSwfae&r,f/

]]xGufw,f? xGufw,f}}vdkY rSwf&r,f wpfcgwpfavvnf;


xGuwf mudk csucf si;f rodbJ awmfawmfMumrSvnf; odwwfw,f/
]]rD;yGwf
orm;eJY wlap&r,f}}vdkY
=
rem;r&yf trSwfcsif;pyfatmif w&pyf ½IrSwfjcif;jzifhvJ/ orÜm
a'wd=
]]ydefw,f}}vdkY
(edoad Eém0g edoad EémrSw
D d yZmemwd=

]]olaX;om;umvvdk vljzpf usdK;eyfMuygap}}

]]pdwful;w,f ..pdwful;w,f}}vdkY rSwf&r,f/ ½IrSwfvkdufvdkY


tJ'pD wd u
f ;l aysmufomG ;&if rlvyifwdik fpjH zpfwhJ azmif;wmydew f m
udkyJ jyefrSwfae&r,f/
azmif;wmydefwmudk ½IrSwaf e&if; wpfpw kH pfcu
k dk pOf;pm;
rd&ifvnf; tJ'DpOf;pm;rIudk ]]pOf;pm;w,f ..pOf;pm;w,f}}vdkY
rSwf& r,f/ ½IrSw fvdkufv dkY tJ'DpOf;pm;wm aysmufoGm;&if
rlvyifwkdifpHjzpfwJh azmif;wmydefwmudkyJ jyefrSwaf e&r,f/
azmif;wmydefwmudk ½IrSwaf e&if; wpfpHkwpfckudk BupH nf
rd&ifvnf; tJ'DBuHpnfrIudk ]]BuHpnfw,f ..BuHpnfw,f}}v

]]azmif;w,f}}vdkY pdwf tqdkav;eJY


rSwv
f u
kd yf g/ 0rf;Adu
k u
f ydeu
f svyI &f mS ;rIjzpf ay:vmwmudak wGU&if
]]anmif;w,f ..anmif;w,f}}v

csrf;omwJch pH m;rI okca0'emawG ay:&ifvnf; ay:wJh


twkdi f;odatmif ay:wJhae&mudk pl;pdkufNyD; ½IrSwf& r,f/
at;w,f xif&ifvnf; ]]at;w,f ..at;w,f}} vdkY ½IrSwf&
r,f/ aumif; w,fxif&ifvnf; ]]aumif;w,f ..aumif;w,f}}
vkdY ½IrSwf&r,f/ csrf;omw,fxif &ifvnf; ]]csrf;omw,f ..
csrf;omw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/

=I ½IrSwfrIrygbJ trSwfvTwfNyD; rjyif&bl;/ ½IrSwfrIeJYom


jyKjyif&r,f/ jyifcsiw f phJ w
d af y:vm&if tJ'jD yif csiw
f phJ w d u
f kd ]]jyifcsif
w,f? jyifcsifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ csufcsif; rjyif&ao;bl;/
jyifcsifwhpJ w
d fudk ½IrSwfNyD; azmif; wmydefwmudkyJ jyefrSwfae&OD;
r,f/ rwwfomwJt h cgus awmhro S m jyKjyif&r,f/ jyifwt Jh cgrSm
jrefjref rjyif&bl;/ wjznf;jznf;csi;f jyKjyif&r,f/ jyKjyifwt hJ cgrSm
vIyf&Sm; jzpfay:vmwJh (ajctrlt&m? vuftrlt&m? udk,f
trlt&mpwJh) trlt&mrsm;udkvnf; oljzpfwJhjzpfpOftwkdif;
tckeftausmfr&Sd tukefodatmif ½IrSwf&r,f/ ½IrSwfrIeJYom
jyKjyif&r,f/ jyifNyD;vdkY aeom;wus jzpfvmNyDqkw d t Jh cgusawmh
rlvyifwkdifpHjzpfwJh azmif;wmydefwmudkyJ jyefrSwaf e&r,f/
azmif;wmydefwmudk ½IrSwfae&if; pdwfu wpfpkw H pfckudk aphNyDvkYd od&ifvnf; ]]odw,f? odw,f}}vdYk ½IrSw&f r,f/ awG;&if
jrifw,fxif&ifvnf; ]]jrifw,f? jrifw,f}}vdYk ½Irw S &f r,f/ vnf; ]]awG;w,f? awG;w,f}}vdYk ½Irw S f&r,f/ em&Dudk rsupf zd iG Nfh y;D
]]Munhw f ,f? vSr;f Munhcf si&f ifvnf; ]]Munfch siw f ,f? Munfch siw f ,f}}vdYk ½IrwS &f
jrifw,f? Munhfw,f? jrifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ jrifwmaysmuf r,f/ rsupf zd iG cfh si&f ifvnf; ]]zGicfh siwf ,f? zGifh csiw f ,f}}vdYk ½Irw S &f
oGm;&if rlvyifwkdif pHjzpfwJh azmif;wmydefwmudkyJ jyefrSwfae r,f/ rsufpdzGifMh unh&f ifvnf; ]]Munhw f ,f? Munhw f ,f}}vdYk ½IrSwf
&r,f/ &r,f/ zGihfMunhfvdkYjrif &ifvnf; ]]Munhfw,f? jrifw,f? Munhf
azmif;wmydewf mudk ½IrwS af e&if; em;u wpfpw kH pfcak om w,f? jrifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ txl;rSwpf &mr&S&d ifawmh rlv
toHukd Mum;w,fxif&ifvnf; ]]Mum;w,f? Mum;w,f}}vdYk ½Irw S f yifwkdifpH jzpfwJh azmif;wmydefwmudkyJ jyefrSwfae&r,f/
&r,f/ ESmacgif;u teHYeH&ifvnf; ]]eHw,f? eHw,f}}vdkY ½IrSwf& tcsdefem&DaphvkYd xcsifwhpJ dwf ay:vm&ifvnf; ]]xcsif
r,f/ vufeJYjzpfap? ukd,fejJY zpfap wpfpkw H pfcu
k dk awGYxrd Ijzpf&if w,f? xcsiw f ,f}}vdYk tJ'x D csiw f hJ pdwu f kd ½Irw
S f &r,f/ xwJt h cg
vnf; ]]awGYw,f? awGw Y ,f}}jzpfap? ]]xdw,f? xdw,f}}vdkYjzpfap rSm rxao;cif ajcaxmuf&JUjyKjyifr?I vuf&JU jyKjyifr(I qefrY ?I qGrJ ?I
½IrSwf& r,f/ NyD;awmhum azmif;wmydefukdyJ jyefrSwfae&r,f/ axmufrI? xdrIpwJh) trl t&mrsm;vnf; &Sv d drrhf ,f/ tJ'gawGukd
azmif;wmydefwmudk ½IrSwfae&if; pdwfxGuf&ifvnf; olU&JUjzpfpOftwkdif; tckeftausmf tvGwftusefr&Sd tukefod
]]xGufw,f? xGufw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ wpfae&m&mudk pdwf atmif ½IrSwf&r,f/ vIyf&Sm;jyKjyifrI trlt&mtm;vHk;udk jznf;
a&muf&ifvnf; tJ'aD &mufwphJ w d fukd ]]a&mufw,f? a&mufw,f}} jznf;csif;om jyKjyif&r,f/ rjrefap&bl;/
vdkY ½IrSwf&r,f/ pOf;pm;&ifvnf; ]]pOf;pm;w,f? pOf;pm;w,f}}
½IrSwf&r,f/ BuHpnf&ifvnf; ]]BuHpnfw,f? BuHpnfw,f}}vdkY
½IrSwf &r,f/ txl;½IrSwfp&mr&Sd&ifawmh rlvyifwkdifpHjzpfwJh
azmif;wmydefwmudyk J jyefrSwfae&r,f/

azmif;wmydefwmudk ½Irw
S fae&if; w&m;½IrSwf&ef tcsdef
owfrSwfxm;wJh tcsufjywkef;acgufoHjzpfap? em&DoHjzpfap
Mum;&ifvnf; ]]Mum;w,f? Mum;w,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ tcsdef
pdwef YJ pl;pdu
k Nf y;D ]]xw,f? xw,f}}vdYk ½Irw S &f if; cE¨mud, k f pefYpefY
= Av0g= rwfrwf &yfomG ;Nyq D w
kd t
hJ cgusawmh ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdYk ½Irw S f
vnf;/ 'kAÁavm&d0= cGe;f tm;r&Sdaom vlrrmuJo h Ykd jyKusi&hf m\- &r,f/ ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdYk ½Irw S af ewJhtcg ajczsm;u qHzsm;
qdkwtJh wkdi;f r[mowdy|mef 0dyóemw&m;tvkyf tm;xkwf txd axmifaxmifrwfrwf pefpY efBY u;D &yfaewJh ud, k t
f rlt&mudk
aewJh a,m*D&UJ trlt&mtm;vH;k [mvnf; vlrrmeJY wlap&r,f/ pdwfa&mufNyD; odaeap&r,f/
vlrrmuJhodkY odrfodrfarGUarGU jznf;jznf;omom jyKrlvIyf&Sm;& bkef;BuD;wkdY Ak'¨&Sifawmfjrwfbk&m;uvnf; 0dyóem
r,f/ vlrrmvdk jznf;jznf;csi;f jyKrv l yI &f mS ;rSom trlt&mwkid ;f udk vrf;ñTef r[mowdy|mefa'oemawmfrmS (Xdawm0g XdawmrDSwd
tcket f ausmrf &Sd rvGww f ef;odatmif ½IEidk ?f rSwEf idk rf mS jzpfw,f/ yZmemwd) Xdawm0g= &yfvQiv f nf;(0g) &yfwek ;f ? &yfq?J &yfaepOf
ajcvufpwJh trlr&mrsm;udk wjznf;jznf;csif; jyKjyifNyD; rSmvnf;/ XdawmrSDwd= &yfonf[lí/ yZmemwd= ½Iod\/-vdkY
xwJhtcg cE¨mukd,f[m tay:udk wjznf;jznf; ayghayghNyD; <u &yfwht J rlt&mudk ½IodzYkd a[mMum;ñTejf yxm;ygw,f/ 'gaMumifh
wufvmvdrfhr,f/ tJ'Dvdk wjznf;jznf; ayghayghNyD;<uwufvm &yfaeqJumvrSm &yfaewJh trlt&mudk odatmif ½IrSwfaezdkY
wJh udk,ftrlt&mudk (cE¨mudk,fukd) pdwfa&mufatmif= (½IrSwf vdktyfygw,f/
p&m ½Iuu G f rSwfuu G f tm½Hak y:rSm ½Ipw d frw S pf w
d af &mufatmif)
tm½HkjyKNyD; ]]xw,f? xw,f}}vdkY pdwftqdkav;eJY ½IrSwf&if;
wjznf;jznf; x&r,f/
&yfaewkef; ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdkY ½IrSwfaeqJrmS wpfpHk
wpfcu k kd jrif&ifvnf; ]]jrifw,f? jrifw,f}}vkYd ½Irw S f&r,f/ wrif
oufouf MunhfrdvkYd jrif&ifawmh ]]Munhfw,f- jrifw,f? Munhf
]]xw,f? xw,f}}vdkY ½IrSwf&if; xaeqJtcgrSm rdrd&JU w,f- jrifw,f}}vdYk ½Irw S &f r,f/ wpfpw kH pfcuk kd Munhcf si&f if vnf;
rSwfpdwf[m xwJhtrlt&mxwJh tm½Hkay:udk xqJumvcP ]]Munhfcsifw,f? Munfhcsifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ MunfhcsifvdkY
rSm cE¨muk,
d Bf u;D tay:udk trSew
f u,fa&mufNy;D odaeap&r,f/ OD;acgif;udk armhjcif;? iHjYk cif;? vSnjhf cif;rsm; jyKvyk &f mrSmvnf; ½Irw S f
xqJumvrSm wjznf;jznf;ayghayghNyD; <uwufvmwmudk odae rI ygap&r,f/
ap&r,f/ rSwf p&mtm½Hkay:rSm rSwfpdwfa&mufaeap&r,f/
ayghayghNyD;<uwufvmwJh udk,t
f rlt&mudk owdOD;pD;wJh =
(*päa EÅm 0g *päm rDwd yZmemwd)
]]&yfw,f? &yfw,f}}vdkY ½IrSwfreI JY &yfae&if; avQmufcsif?
oGm;csifpdwf ay:vm&ifvnf; ]]oGm;csifw,f? oGm;csifw,f}}vdkY
tJ'D oGm;csifwJhpdwfudk ½IrSwf&r,f/ vrf;avQmuf½IrSwfwJhtcg
tm;xkwfcgp wpf&ufESpf&uftwGi;f rSm ajcwpfzufudk ESpfcsuf
rSwfeJY avQmuf&r,f/ ajcvSrf;wJhtcg ajcaxmufukd tm½HkjyKNyD;
]]Munhfw,f-jrifw,f? Munhfw,f jrifw,f}}vkdY ]]<uw,f? csw,f}}vkYd ½IrSw&f r,f/ ajcwpfzufrmS ajcaxmuf<u
½IrSwf&r,f/ NyD; awmh &yfwJhtrlt&mudk tm½HkjyKNyD; awmh wufvmwmu wpfyidk ;f ? cseif;vdu k wf mu wpfyidk ;f ? (ayghwufvm
]]&yfw,f? &yfw,f}}vdkY jyefrSwfae&r,f/ wmu wpfyikd ;f ? av;usomG ;wmu wpfyikd ;f ) 'DESpyf ikd ;f udk aoao
]]&yfw,f? &yfw,f}}vdYk ½Irw S fae&if; vSnchf siw f hJ pdwaf y: csmcsmodatmif pl;pdkuftm½HkjyKNyD; ½IrSwf&r,f/
vm&if ]]vSnhcf siw f ,f? vSncfh siw
f ,f}}vdYk tJ'D vSnchf sifwhpJ w
d uf kd
½IrSwf&r,f/ csufcsif; rvSnfhvdkufao;bJ &yfwJhtrlt&mudkyJ
jyefrSwfae&OD;r,f/ vSnhfwJh tcg jrefjrefrvSnhf&bl;/ wjznf;
jznf; vSnh&f r,f/ ajczsm;u qHzsm;txd pefpY efaY xmifaxmifrwf
rwf &Sad ewJh cE¨mudk,Bf u;D wa&GUa&GU wjznf;jznf;csi;f vnfvnf
aewmudk pdwfa&mufNyD; odae&r,f/
½IrSwfrIeJYvSnhfae&if; udk,fvdkcsifwJh ae&ma&mufvdkY
tvSn&hf yfomG ;wJt h cg ajczsm;u qHzsm;txd axmifaxmifrwf
rwf&yfaewJh ud, k t f rlt&mudk tm½Hjk yKNy;D ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdYk
½IrSwf&r,f/ OD;acgif;uae NcHiHkNyD; wpfudk,fvHk; axmifaxmif
rwfrwf trlt&mudk pdwfa&mufatmif tm½Hjk yKNyD; ½Irw S &f r,f/
pu©Ka`E´

'gaMumifh ta0;Munfh? ab;Munhf? trSwfvufvGwf


[d[ k 'kd 'D D Munhw f mrsKd ;udk txl;a&SmifMuOf&r,f/ (pu©Kró ,xm
taE¨m= rsufpdtjrifaumif;aomfvnf; tuef;eJYwlap&r,f)
qdwk thJ wdik ;f tuef;udk Oyrm,lNy;D usi&fh r,f/ b,fvOdk yrm,lNy;D w&m;tvkyf ½IrSwftm;xkwaf ewJh a,m*D[m rsufpdukd
usihfrvJqdkawmh rsufpdESpfuGif; tvif;r&wJhtuef;[m Munhf xde;f odrf;zdYk vdktyfovdk em;udv
k nf; xdef;odr;f zdYk vdt
k yfygw,f/
p&m? jrifp&mtm½HkawG&Sdaomfvnf; udk,feJYbmrSrqdkifovdk olwpfyg;wdY&k JUajympum;? qdkpum;rsm;eJY toHAvHrsm;udk wrif
MunfhzdkY? jrifzdkY pdwfr0ifpm;bl;/ aMumihfMurpdkufbl;/ a,m*D[m oufouf pdw0f ifwpm; em; axmifjcif;rsm;rS a&SmifMuOf& r,f/
vnf; tJ't D uef; vdyk J Munfph &m? jrifp&m tm½Hak wG &Sad eayr,fh em;axmifcsifpdwfay: vm&ifvnf; ]]Mum;w,f? Mum;w,f}}vdkY
udk,fe JYbmrSrqkdif ovdk MunfhzdkY? jrihfzdkY pdwfr0ifpm;bl;/ ½IrSwfrIeJY y,fypf&r,f/ tvdktavsmufMum;&ifvnf; udk,feJY
aMumihfusrpdkuf&bl;/ rMunfh&bl;/ tu,fí raeEkdifvkYd Munhf rqdkifovdk rdrdcE¨mudk,frSm xif&Sm;ay:&mawGudkom tav;
csif&if ½IrSwfrIrvGwfapbJ Munhf&r,f/ trSwfeJYMunfh&r,f/ jyKaMumihfuspdkuf ½IrSwfae&r,f/
Munfw h ht J cg MunhfzkYd aMumihfuspu dk fwm? OD;acgif;armhwm? iHw
kY m?
apmif;wm? iJw h mpwJh Munhzf Ykd aMumihuf s pku
d w
f hJ trlt&m tm;vH;k
rSm ½IrSwfrIygap&r,f/ Munfhwkdif; Munhfwkdif; ]]Munhfw,f?
jrifw,f? Munhfw,f? jrifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/
=

]]&yfw,f? &yfw,f}}vdkY jyefrwS f ae&


r,f/ Mum&SnfpGm &yfae&ifawmh 0rf;Akdufu azmif;rIydefrIuo dk m
tm½Hjk yKNy;D ]]azmif;w,f? ydewf ,f}}vdYk rSwaf e&ifvnf; jzpfw,f/
bkef;BuD;wkdY Ak'¨&Sifawmfjrwfbk&m;u t*Fkw¬dK&fygVdawmf?
]]igwkdYonf t&[wåzv dk fodkY
Åd= ra&mufao;bJ (taMumif;xl; r&Syd gu) tcsi;f csi;f pum;rajym
Mupwrf;}}vdYk

]]csrf;omMu ygap? touf


&SnMf uygap}}p

=
=
®=
=d

d=
=d

ydaw cg,daw om,daw orÜZmeum&D a[mwd/ todaw=


pm;onf&adS omf/ ydaw= aomufonf&aSd omf/ cg,daw= cJonf
&Sdaomf/ om,daw= vsufonf&Sdaomf/ orÜZme um&D= ½Iod
]]b,fvSrf;w,f? nmvSrf;w,f}} vsufjyKonf/ a[mwd= jzpf\)vdYk

]]Munhfw,f? jrifw,f? Munhfw,f? jrifw,f}}


]]tdyw
f ,f?
tdyfw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ ½IrSwf&if;eJYyJ tdyf&r,f/
acgif;tH;k eJY acgif;eJY xdwmudv k nf; ½Irw
S &f r,f/ wke;f wke;f
pefpY efY Nird Nf ird foufouf tdyaf eNyq D kw
d t
hJ cg usawmh 0rf;Adu k fu
azmif;rIydefrIudk pdwfeJY tm½HkjYyKpl;pkdufNyD; ]]azmif;w,f? ydefw,f?
azmif;w,f? ydefw,f}}vdkY ½IrSwfae&r,f/ azmif;wmydefwmu
odyfrxif&Sm;&if 0rf;Adkufudk vufeJY wifxdxm;NyD; ½IrSwf&if
azmif; wmyde fw m ykd r d k x if& S m ;vmygvd r f h r ,f/ 'grS r [kw f
]]tdyfw,f-xdw,f? tdyfw,f-xdw,f}}vkdYvJ ½IrSwfEkdifygw,f/
]]tdyfw,f-xdw,f}}vdkY ½IrSwfwJhtcg wkef;wkef;pefYpefY
NidrfNidrfoufouftdyfaewJh udk,ftrlt&may: pdwfa&mufNyD;
odoGm;ap&r,f/ xdw,fvdkY ½IrSwfwJhtcg xdwJhwpfae&m&mudk
pdwfa&mufNyD; odoGm;ap&r,f/ xdwJhae&mawGu trsm;BuD;&Sd
w,f/ tdyaf ecdu k f acgif; tH;k ESifh acgif;xdaew,f/ wifyg;ESpzf ufeYJ
Murf;xdae w,f/ ajczaemifhESpfzufeJY Murf;xdaew,f/
tdyfwt Jh rlt&mudk xdwt Jh rlt&m wpfcck ek JY wGNJ yD; ]]tdyf
w,f- xdw,f? tdyw f ,f-xdw,f}}vdYk ½IrSwf &r,f/ tdyw f ,fv

=
= ½d½k adk oao av;av;pm;pm; ½Irw
S f
jcif;jzifhvnf;/ orÜma'wd=
]]b,fvrS ;f w,f-nmvSrf;w,f}}? ]]<uw,f- csw,f}}?
]]<uw,f-vSr;f w,f-csw,f}}po

¬
]]'guav;uawmh ta&;
rBuD;ygbl;}}vdkY

]]xcsiw f ,f? xcsiw f ,f}} vdYk ½Irw


S &f
r,f/ rxcifrSm apmif;wm? vSnw hf m? ajcvufvyI &f mS ;jyKjyifwm?
vSr;f wm? axmufwm? xdwmawGuv kd J ½Irw
S &f r,f/ acgif;axmif
NyD; xvmawmh ]]xw,f? xw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ xw,f?
xw,fvdkY ½IrSwfwJhtcg wkef;vHk;vSJtdyfae&mu wjznf;jznf;
ayghayghNyD; <uwuf axmifrwfvmwJh udk,ftrlt&may:rSm
pdwfa&mufNyD; odaeap&r,f/
ikwfwkwfxdik frdwht
J cgusawmh ]]xkid w f ,f? xdkifw,f}}vdYk
]]Edk;w,f? Edk;w,f}}vkdY ½IrSwf&r,f/ tjcm;jyKjyifwJh trlt&mawGudkvnf; oljzpfwJh
½IrSwf&r,f/ jrwfpGmbk&m;uvnf; r[mowdy|meokwfawmf twkdif;yJ odatmif ½IrSwf&r,f/ bmrQ tjyKtjyif r&SdawmhbJ
rSm (Zm*&daw orÜZmeum&D a[mwd = Ek;d vm&ifvnf; Ed;k wJph w d f Nird Nf ird u
f av; xkid af eNyqD wdk hJ tcgusawmh ]]xkid w f ,f? xkid wf ,f}}
uav;udk ½Iod&r,f)vdkY a[mMum;xm;ygw,f/ 'gaMumifh vdyYk Jjzpfjzpf? ]]azmif;w,f? ydew f ,f}}vdyYk Jjzpfjzpf jyefrSwaf e&r,f/
rSwEf dki&f if Edk;wJh pdwfuav;upNyD; ]]Ed;k w,f? Edk;w,f}}vdYk xkdifw,f? xkdifw,fvdkY rSwfwJhtcg axmifaxmifrwfrwf ikwf
wkwfxidk faewJh ud, k tf rlt&may: pdwaf &mufNy;D odaeap&r,f/
ikwfwkwfxkdifae&mu rwfwwfxcsifawmhvJ ]]xcsif w,f}} vdyYk jJ zpfjzpf? ]]&yfw,f? xdw,f}}vdyYk J jzpfjzpf ½Irw S af e&r,f/
w,f? xcsiw f ,f}}vkdY xcsiw f hJ pdwu
f kd ½Irw
S &f r,f/ xwJt h cgu &yfaewke;f vSnchf sifpw d f ay:vm&ifvnf; ]]vSnchf siw f ,f? vSnfh
awmh ajc? vufvIyf&Sm;jyKjyifwm auG;wm? qefYwm? vSrf;wm? csifw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ vSnhfwJhtcgrSmvnf; axmifaxmif
axmufwm? xdwmawGvnf; &Sdvdrfhr,f/ tJ'gawGudkvnf; rwfrwf &Sad ewJh cE¨muk, d Bf u;D wa&GUa&GUcsif; vnfvnfomG ;wm
oljY zpfpOftwkid ;f yJ ½Irw
S o
f mG ;&r,f/ rwfwyf&yfxwJt h cgusawmh udk tm½HkjyKpl;pdkufNyD; ]]vSnhfw,f? vSnhfw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/
udk,fBuD;u wjznf;jznf;tay:udk ayghayghNyD; <uwufvmvdrfh axmifaxmifrwfrwf wa&GUa&GUcsi;f vnfvnfaewJh cE¨mudk,f
r,f/ tJ'D ayghayghNyD;<uwufvmwJhukd,fudk pdwfeJYpl;pdkufNyD; ay:rSm pdwfa&mufNyD; odaeap&r,f/
]]xw,f? xw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/ ½IrSwfrIeJY vSnfhae&if; udk,fvdkcsifwJhqD wnfhoGm;vdkY?
axmifaxmifrwfrwf Nird fNidro f ufouf &yfoGm;NyDqkdwJh a&mufomG ;vdYk &yfoGm;Nyq D wkd thJ cgusawmh axmifaxmifrwfrwf
tcgusawmh tJ'aD xmifaxmifrwfrwf &yfaewJu h k,
d uf kd tm½Hjk yK &yfaewJh cE¨mudk,fudk tm½HkjyKpl;pkdufNyD; ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdkY
NyD;awmh ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdYk rSwaf e&r,f/ &yfw,f? &yfw,f ½Irw
S &f r,f/ &yfw,f? &yfw,fvYkd ½Irw S faewJt h cg axmifaxmif
vdkY rSwfaewJhtcg rdrd&JU rSwfpdwf[m qHzsm;u ajczsm;txd rwfrwf &yfaewJh udk,ftrlt&mqD pdwfa&mufNyD; odaeap&
pefYpefYaxmifaxmifrwfrwf&yfaewJh ukd,ftrlt&may:rSm r,f/
a&muf&SdNyD; odaeap&r,f/ &yfw,f&yfw,fvYdk ½Irw S af e&if; oGm;csiw f phJ w d f ay:vm
&if csufcsi;f roGm;ao;bJ tJ'o D mG ;csiw
f phJ wd fukd t&ifrw S &f r,f/
aemufvSnhf csifwpJh w d fay:vm&if tJ'D vSncfh sifwpJh dwfukd quf
]]azmif;w,f? rSwf&r,f/ vSnfhwJhtcgusawmh vSnhfwhu J k,
d f trlt&may:rSm
ydew
f ,f}}vdYk ½Irw
S af e&r,f/ 'grSr[kwf &yfaewJh ud,k t f rlt&meJY pdwfa&mufatmif tm½HkjyKNy;D ]]vSnfhw,f? vSnhw f ,f}}vdYk ½Irw S &f
Murf;jyifeJY ajcz0g;xdwJhae&mudk tm½HkjyKNyD; ]]&yfw,f-xdw,f? r,f/ qHzsm;u ajczsm;txd axmifaxmifrwfrwf&SdaewJh ud, k f
&yfw,f-xdw,f}}vdkY ½IrSwfae&ifvnf; &ygw,f/ &yfaewkef; BuD; wa&GUa&GUeJY vnfvnfoGm;wmudk pdwfa&mufNyD; odae
txl; xif&Sm;wJh Mum;wm? jrifwm? acgif;iHw kY m? armhwm? apmif; ap&r,f/
wm? iJhwm? MunhfwmawG&Sd&ifvnf; oljzpfwJhtwdkif; rvGwf ½IrSwfrIeJYvSnfhae&if; udk,fvdkcsifwJhqD wnfhoGm;vdkY
atmif ½IrSwf&r,f/ &yfomG ;Nyq
D w kd hJ tcgusawmh axmifaxmifrwfrwf &yfaewJh cE¨m
&yfaewke;f txl;rSwpf &mr&S&d ifawmh ]]azmif;w,f? ydwf udk,fudk tm½HkjyKpl;pdkufNyD; ]]&yfw,f? &yfw,f}}vdkY ½IrSwf&r,f/
&yfw,f? &yfw,fvdkY ½IrSwfae&if; oGm;csifwJhpdwf ay:vm&if

]]b,fvrS f;w,f}} vdkY rSwf&r,f/


nmbufuvSr;f awmh ]]nmvSr;f w,f}}vdYk rSw&f r,f/ b,fbuf
uvSrf;vdYk b,fvrS ;f w,fvkYd rSwwf hJ

]]<uw,f? vSrf;w,f}}vdkYyJjzpfjzpf? ]]<uw,f?


csw,f}}vdyYk J
w,f? <uw,f - csw,f? <uw,f - vSr;f w,f - csw,f}}ponfjzifh
pBuøavQmuf w&m;½IrSwf&if; y#dorÇd' gr*fav;yg;ESihfw uG
&[EÅ m jzpf o G m ;wJ h ]]jrwf A k ' ¨ \ aemufq H k ; wynf h } }jzpf w J h
t&Sifokb'´taMumif; om"utjzpfeJY xkwfjyvdkygw,f/

1/ t'¨geu©arm a[mwd = c&D;&Snf oGm;Edkif\/


2/ y"meu©arm a[mwd = cE¨mudk,f BuHUcdkif\/ Ak'¨&iS af wmfjrwfb&k m; y&deAd mÁ ef 0ifpaH wmfrlcgeD; em&Dyidk ;f
ydkí BudK;pm;tm;xkwfEkdif\/ tvdk Ak'&¨ iS af wmfjrwfb&k m;\ a&SUrsuaf rSmufawmfrmS uRww f ef;
3/ tyÜAma"m a[mwd = tema&m*g uif;&Sif;usef;rmjcif;udk 0if &[EÅmjzpfomG ;wJh t&Sio f bk '´[m b,fvrS ;f w,f-nmvSrf;
jzpfap\/ w,fponf jzifh pBuaø vQmufw&m;½Irw S &f if; &[EÅmjzpfomG ;wm
4/ todwH ydwH cg,dwH om,dwH or®m y&dPm rH *päw=d jzpfygw,f/ 'Dae&mrSm t&Sifokb'´&JU twdwfutaMumif;eJY
pm;tyf? aomuftyf? cJtyf? vsuftyfaom tpmtm[m ypöKyÜeftaMumif;udk bkef;Bu;D wkdYy&dowfrsm; txkduftavQmuf
&wkdYonf aumif;pGmaususuf\/ qufpyfo&d cSd iG &hf atmif tenf;i,fcsUJ Ny;D jynhfjynfph pkH Hk ajymMum;
5/ puFrm"d*awm orm"d pd&|dwad um a[mwd= pBuaø vQmuf vdkygw,f/
½IrwS fjcif;jzihf &&St
d yfaom pdwfwnfMunfr=I (orm"d)onf
MumjrihfpGm wnfwHhEkdif\/

'Dae&mrSm jrwfpmG bk&m; y&dedAmÁ ef0ifpHcgeD; em&Dyikd ;f tvdk


jrwfpmG bk&m;&JU a&SUawmfarSmufrSm ]]b,fvSrf;w,f - nmvSrf;
pyg;tzHk;rsm;udk vltrsm;eJY qGwf,ltcGHcGmNyD; a&ra&mbJ EGm;EdkY
axmywfrsm;eJY a&mcsuyf gw,f/ tarT;tBuKd irf sm;eJY cs,rf eI ;f um
rGefjrwfwhJ abmZOfrsm;tjzpf jyKvyk fNyD; bk&m;trSL;&Sad om oHCm
awmfwdkYtm; vSL'gef;vkyf auR;cJhygw,f/
jrwfpmG bk&m; qGr;f bke;f ay;Ny;D wJt
h cg ]]tuREykf o
f nf OD;OD;
zsm;zsm; þpyg;tzHk;tvSLudk ay;vSL&aom ukodkvfuHaMumihf
f ]]þpyg;tzH;k t&momudk bk&m;trSL;&Sad om oHCmawmf aemifyiG ahf wmfrl vwåUH aom bk&m;&Si\ f txHawmf0,f olwpfyg;
wdkY tm; vSL'gef;&ygu aumif;rSmyJ}}vdkY pOf;pm;rdygw,f/ olY&JU wdkY\ a&S;OD;pGm w&m;t&omudk aomuf&onf jzpfapaom}}vdYk
BupH nfpOf;pm;rIukd tpfujkd zpfol r[mumvudk zGiafh jymNy;D wkid yf if qkawmif;yw¬em jyKcJyh gw,f/
Munhyf gw,f/
nDjzpfol plVumv&JUpum;udk Mum;&wJh tpfudk r[m
umvu pdwfqdk;rmefqdk;eJY qJa&;wkdif;xGmNyD; ]]a&S;,cif tpOf jrwfpmG bk&m;uvnf; ]]oif awmif;aomqktwdik ;f jynhpf kH
tqufawGupNyD; pyg;tzHk;udk vSLw,f&,fvkYd oifMum;zl; vwåHU}}vdkY rdefYMum;awmfrlum tEkarm'emw&m; a[mMum;NyD;
ovm;/ ighpyg;cif;udk zsuq f ;D zdYk oif rBupH nfygeJ}Y }vdYk Burd ;f armif; jyef<uawmfryl gw,f/ plVumv&JU pyg;cif;rSmvnf; &dw, f &l mrSm
ajymqdyk gw,f/ tpfukd jzpfol r[mumvu Burd ;f armif;ajymqdk rxifbJ rlvoD;NrJt wdkif;yJ &Sdaewmudk awGUjrif&ygw,f/ 'Dvdk
aomfvnf; nDjzpfol plVumvua tcsi;f t&mudk jrif&wJt h cg plVumv&JUpdwx
f rJ mS vGepf mG &Tiv f ef;
0rf;ajrmufrIawG jzpfoGm;ygw,f/ ]]igonf vl\tjzpfudk t&
awmfaypGwum;? aumif;jrwfaomtrIudk jyKrdaypG wum;}}vdkY
awG;awm0rf;ajrmufNy;D aemufxyfvSL'gef;vdw k hJ pdwaf wG qifhuJ
qifhuJ jzpfay:vmygw,f/

]]oif\ tzdu Y k kd
oiftvd&k w
dS t
hJ wkid ;f jyKayawmh}}vkYd ajymqdck aJG 0ay;Ny;D cGijfh yKvu
kd f
ygw,f/ plVumvuvnf; tm;&0rf;omeJY rdryd ikd fqikd w f hJ tydik ;f rS
"r®pm&D= w&m;udkusihfaom oludk/ "ar®m= rdrdusihfxm;
ukodkvfw&m;onf/ [a0= pifppf/ &u©wd= qif;&Juif;aysmuf
csrf; oma&mufa tmif razmuf r aoG apmihfa &S mufa y\/
okpad PÖm= uHç uH\tusKd ; arQmfud;k ,Hu
k m Munfo'¨gjzihf aumif;
pGmusit hf yfaom/ "ar®m= ukodkvw f &m;onf/ okcH= csrf;omud/k
tm0 [wd= rkcsraoG &Guaf qmifwwfay\/ {o= þodq kY if;&J
uif;uGm csrf;omukdaqmifjcif;onf/ okpdaPÖ= aumif;pGmusihf
tyfaom/ "ar®m= w&m;awmf\/ tmedoaH om= tusKd ;w&m;ay
wnf;/ "r®pm&D= ukodkvfur®yxq,fyg; jrwfw&m;udk BudK;pm;
jyKusihfavh&Sdaom olonf/ y&r®&Pm= aoNyD;onfrS aemuf
umvü/ 'k*¾w= raumif;aom vm;&modkY/ e*päwd= rvm;
ra&muf&ygayownf;/

ÄÄ
Ä Ä {oa'0rEkómeH? oAÁumr'a'ged"?d
,H,a'0gbdyaw¬EÅd? oAÁarawe vAÇwd/
Ä Ä {o= 'geoDv ponfaygif;pk þukokv d af umif;rIonf/
a'0rEkómeH= aumif;rI&iS jf zpfol ewfESihf vlwt Ydk m;/ oAÁumr
'a'g= tvHk;pHkaomç tvdkqE´[lorQudk ay;wwfaom/ ed"d=
&wema&Tt dk; ygaywnf;/ ,H ,H= tMuif t Muif avmuD
avmukwå&m tjzmjzmaom pnf;pdrfcsrf;omudk/ tbdyaw¬EÅd= [dkq&m[kwfEdk;Edk;? 'Dq&mtm;udk;&Ekd;Edk;eJY q&m&Sm&if;?
vdv
k m; awmifw
h Muuke\ f / wHw=H xkx
d v
kd v
dk m;awmifh worQu/kd q&mrS;D &if;? tcsed u
f mvawGuek Nf y;D toufom Bu;D vmcJyh gw,f/
oAÁH{0= tvH;k pHkyifvQif/ {awe= þukodkvfaumif;rIwnf;[l rdr&d JU vkt
d ifqE´eJY ,Hrk mS ;oHo,pdwaf wG ajyNidr;f cGifh r&cJyh gbl;/
aom &wema&Tt;kd jzifh/ vAÇw=d rkcs{uefç trSerf aoGç &&SEd kid yf g od'¨w¬rif;om;tjzpfu bk&m;jzpfvmwJh a*gwrAk'¨qdkwm&Sd
ay\/ aMumif;Mum;awmh Mum;zl;ygw,f/
'gayr,fh od'w ¨ r¬ if;
ajymqdkqHk;rpum;udk ig Mum;zl;w,f/ ylaZmftxl;udk cHawmfrl
xkduw f Jh w&m;tvHk;pHkukd tukeftpif ud, k fwikd rf eS fpGm odawmfrl
wJh jrwfpGmbk&m;qkw d m þavmurSm wpfcgwpf&Hom yGifah wmf
rlMuw,f/ tu,fí yGiafh wmfrcl u kd Ef iS fh BuKH BuKd uf&if xkdb&k m;&Sif
]]touf t&G,Bf u;D wdkY&JUtxHrSm oHo,&SdorQudk yaysmufauseyfatmif jyKvkyf&
&ihfwJh *dkPf;q&mBuD;rsm;jzpfwJh q&mhq&mBuD;awGjzpfwJh y&dAdkZf r,f}}vkYd ajymMuw,f/ ,aeYn ypädr,mrf tcsed frSm &[ef;awmf
rsm;&JU ajymqdkqHk; rpu;udk igMum;zl;w,f/ ylaZmftxl;udk a*gwr y&dedAÁefjyKawmfrlvdrhfr,fvdkY Mum;od&w,f/ uREkfyfrSm
cHawmfrlxkdufwJh w&m;tvHk;pHkudk tukeftpif udk,fwkdifrSefpGm vnf; ,H;k rSm;rIwpfck jzpfay:aew,f/ tJ'D,rkH mS ;rIudk uREkyf yf ,f
odawmf rlwhJ jrwfpmG bk&m;qkwd m þavmurSm wpfcgwpf&o H m azsmufEidk af tmif &[ef;a*gwr a[mMum;ajz&Si;f ay;Ekid v f rd rhf ,f
yGihfawmfrlMuw,f/ tu,fí yGihfawmfrlcdkufESihf BuHK BudKuf&if vdkY uREfkyf,kHMunfygw,f/ t&Sifbk&m;tmeE´m awmif;yefyg
xkdbk&m;&Sif&JUtxHrSm oHo,&SdorQudk yaysmufauseyfatmif w,f/ &[ef;a*gwrudk uREykf f zl;ajrmfciG &fh vdyk gw,f/ zl;ajrmfciG jhf yK
jyKvkyf&r,f}}vkdY ajymMuw,f/ ,aeY ypädr,mrftcsdefrSm &[ef; yg}}vdkY awmif;yefavQmufxm;ygw,f/
awmfa*gwr y&dedAÁmef jyKawmfrlvdrhfr,f/ ighrSmvnf; ,Hk;rSm; 'Dawmh t&Sit f meE´u qifMuifMunhyf gw,f/ y&dAZkd af wG
rIwpfck jzpfay:aew,f/ 'D,HkrSm;rIudk ig y,fazsmufEkdifatmif [m omoemawmfeJY qefYusib f ufawG jzpfw,f/ t,ltpGJoef
&[ef;a*gwr ighudk w&m;a[mEdkifw,f/ ig &[ef;a*gwrudk wwfoal wG jzpfw,f/ rar;oihw f hJ taumftuyfawG ar;ae&if
,kHMunfw,f}}vkdY tawG;tBuHwpfck jzpfvmw,f/ olwY&dk UJ t,ltpGaJ wGudk y,f&mS ; a[mMum;awmfral e&if jrwfpGm
bk&m;rSm ydkNy;D awmh yifyef;qif;&J&vdrrfh ,fvkYd qifjcifpOf;pm;NyD;
'Dvjdk yefMum; jiif;y,fvu dk yf gw,f/
]]igh&Sif okb'´ jrwfpGmbk&m; tvGeyf ifyef;awmf rlaeyg
w,f/ zl;awGUzdYk roihaf wmfyg/ zl;awGUcGifh rjyKEidk yf g/ jrwfpmG bk&m;
udk rn§if;qJygeJY}}vdYk jyefMum;wm; jrpfygw,f/ okb'´u 'kwd,
tBudrf xyfNy;D awmif;yefw,f/ t&SiftmeE´mu 'kw, d tBurd f
]]t&Sifbk&m; tmeE´m}} touft&G,fBuD;&ihfwJh *dkPf; awmif;yefwmudkvnf; y,fcsw,f/ okb'´u wwd,tBudrf
q&mBuD; rsm;jzpfwJh q&mhq&mBuD;awGjzpfw Jh y&dAdkZfr sm;&JU xyfNyD; awmif; yefw,f/ t&SiftmeE´mu wwd,tBudrf
awmif;yefwm t,l0g'udk wnfxGifolrsm;vnf; jzpfw,f/ vltrsm;wdkYu
olawmf aumif;vdkY orkwfxm;Muolrsm;vnf; jzpfMuygw,f/
tJ'Dyk*¾dKvfawGu b,folawGvJqdk&if yk&mPuóy? ru©vd
]]tmeE´m wm;jrpfzrYkd oihyf g/ okb'´ukd rwm;ygeJ/Y okb'´ a*gomv? tZdwauourÁv? yuk"upöm,e? aAvX&Jhom;
udk igbk&m;tm; zl;ajrmfcGifh ay;vdkufyg/ okb'´[m igbk&m;udk oÍö,? em#&JUom; ed*@qdkwJh q&mBuD; ajcmufa,mufwdYyk gyJ/
wpfpw kH pfck ar;ygvdrrhf ,f/ olar;wm[m n§i;f qJcsiv f Ykd r[kwb f J olwdkYtm;vHk;[m rdrdwdkY&JU 0efcHcsuftwkdif; olwdkYtm;vHk;yJ
trSefwu,f odcsifvdkY ar;jcif;om jzpfygvdrfhr,f/ ig bk&m; odMuygovm;/ 'grSr[kwf olwt Ydk m;vH;k yJ rdrw
d Ykd 0efccH sut f wkid ;f
ajzMum;wmawGukd oltvsit f jref oabmayguf em;vnfomG ; rodMubl;vm;/ 'grSr[kwf tcsKd Yuom odNy;D tcsKd Uu rodMubl;
ygvdrhfr,f/ ig bk&m;udk yifyef;aprSm r[kwfygbl;/ 'gaMumihf vm;}}vdkY ar;avQmufygw,f/
olYudk cGifhjyKvdkufyg}}vdkY rdefYMum;awmfrlygw,f/ jrwfpGmbk&m;u okb'´&JUtar;udk ajzMum;jcif; rjyKbJ
]]'DawmhrS t&Sit f meE´mu ]]igh&iS o f b
k '´ jrwfpmG bk&m;udk 'DvdkrdefYMum;awmfrlygw,f/
oGm;zl;ayawmh/ jrwfpGmbk&m; oifhudk cGihfjyKawmfrlw,f}}vdkY ]]okb'´ xyfrar;ygESifhawmh/ xd(k orPjA[®P) q&m
ajymqdNk y;D cGifjh yKapvTwfvu kd yf gw,f/ tJ'Dvkd cGifjh yKcsuf&wJhtcg BuD;tm;vHk;wkdY[m rdrdwYdk 0efccH suftwkdif; olwdkYtm;vHk;yJ odMu
okb'´[m jrwfpmG bk&m;xH csO;f uyfz;l ajrmfNy;D ]]use;f rma&;tajc ovm;/ 'grSr[kwf olwt Ykd m;vH;k yJ rdrw
d Ydk 0efccH sut f wkid ;f rodMu
tae b,fvdkaevJ? aeaumif;xkdifom &Sdyg&JUvm;}}ponfjzihf bl;vm;/ 'grSr[kwf tcsdKUuomodNyD; tcdsKUu rodMubl;vm;}}
0rf;ajrmufz, G ?f trSw&f zG,f EIwcf Ge;f qufpum;rsm;udk ajymqkdyg qdkwJh tar;udk &Sdygapawmh/ xm;vdkufygawmh/ okb'´ oihft
w,f/ 0rf;ajrmuftrSwf&zG,f&m oar®m'eD,pum;rsm; ajym wGuf tusdK;rsm;r,fhw&m;udk iga[mjyr,f/ xdkw&m;udkom
Mum;NyD; oihfavsmfwJhwpfae&mrSm xkdifaeygw,f/ oihfavsmf em,lygavmh/ aumif;pGmESv;Hk oGi;f ygavmh/ ,ckyJ a[mjyr,f}}vdYk
&mrSmxkid af eNy;D rdro d vd &kd mrsm;udk 'Dvkd qufvuf ar;avQmufyg rdefYawmfrlygw,f/
w,f/ okb'´u ]]t&Sib f &k m; aumif;ygNy}D }vdYk 0efcpH um; wkejYf yef
]]t&Siaf *gwr tMuiforPjA[®Pwd[ Yk m wynfo h C
H m avQmufxm;wJt h wGuf jrwfpmG bk&m;u w&m;awmfukd 'Dvkd a[m
vnf; rsm;pGm &SMd uw,f/ Mo0g'cH*P dk ;f 0if wynhyf &dwo f wfvnf; Mum;awmfrlygw,f/
rsm;pGm &SMd uw,f/ *dP k ;f q&mBu;D rsm;vnf; jzpfMuw,f/ xif&mS ; ]]okb'´ tMuifw&m;0denf;}}qdkwJh omoemawmfrSm
vnf; xif&Sm;Muw,f/ ausmfapmvnf; ausmfapmMuw,f/ t*Fg&Spfyg;&Sw d Jh t&d,r*fw&m; r&Sdb;l / xdt k &d,r*fw&m;r&Sw d Jh
omoemawmfrmS yxrtqifh aomwmyef&[ef;vnf; r&Sdbl;/ okb'´ igbk&m; oAÁnKwÓPfukd &vd?k &Smvkw d hJ twGuf
'kwd,tqifh ou'g*grf &[ef;vnf; r&Sdbl;/ wwd,tqifh toufEpS q f ,fu h k;d ESpt
f &G,uf pNy;D &[ef;jyK cJw
h ,f/ &[ef;jyKchJ
tem*grf&[ef;vnf; r&Sdb;l / pwkw¬tqifh &[EÅm&[ef;vnf; wm ESpaf ygif; ig;q,fausmu f mv MumcJNh y/D 'Digbk&m;&JU omoem
r&Sdbl;/ awmfrw S pfyg; tjcm; tjyiftyrSm t&d,r*fww&m;&JUa&SUajy;
]]okb'´ tMuifw&m;0denf;qkw d hJ omoemawmfrmS t*Fg jzpfwJh 0dyóemr*fudk ½IyGm;olvnf; r&Sdbl;/ yxrtqifh
&Spyf g;&SdwhJ t&d,r*fw&m; &Sw d ,f/ xdt k &d,r*fw&m; omoem aomwmyef&[ef;vnf; r&Sdb;l / 'kw, d tqifh ou'g*grf&[ef;
awmfrSmom yxrtqifhaom wmyef&[ef;vnf;&Sdw,f/ vnf; r&Sdbl;/ wwd,tqifh tem*grf&[ef;vnf; r&Sdbl;/
'kwd,tqifh ou'g*grf&[ef;vnf; &Sdw,f/ wwd,tqifh pwkw¬tqifh &[EÅm&[ef;vnf; r&Sdbl;/
tem*grf &[ef;vnf; &Sw d ,f/ pwkwt ¬ qifh &[EÅm&[ef;vnf;
&Sdw,f/
]]okb'´ iga[mMum;xm;wJh w&m;0denf;qdkwJh 'Domo f= (r*fyk*¾dKvfav;a,muf? zdkvfyk*¾dKvfav;
emawmfrSmom t*Fg&Spfyg;&SdwJh t&d,r*fw&m;&Sdw,f/ yxr a,muf? r*fav;yg;&atmiftm;xkwfqJ yk*dK¾ vfav;a,muf)wkdY
tqifh aomwmyef&[ef;vnf; &Sdw,f/ 'kwd,tqifh ou'g vHk;0 r&SMd ubl;/ okb'´ 'D&[ef;jrwf wpfusdyEf pS fa,mufwkdY[m
*grf &[ef;vnf; &Sdw,f/ wwd,tqifh tem*grf&[ef;vnf; (rdrdwkYd pepfwususe rSeu f efpGm qnf;yl;tm;xkwaf wGY &Sod jd rif
&Sdw,f/ pwkw¬tqifh &[EÅm&[ef;vnf; &Sdw,f/}} xm;wJh w&m;rsm;ud)k rSeu f efpGm tqifq h ihf a[majymaeMur,f
iga[mMum;xm;wJh w&m;0denf;qdw k hJ 'DomoemawmfrS qkd&if avmurSm &[EÅmawG rqdwo f kef;bJ tNrJwap &SdaeEkdif
wpfyg; tjcm;t,l0g'(omoem)awGrmS (opömav;yg;)w&m;udk ygw,f}}vdkY a[mMum;awmfrlygw,f/
odjrifwhJ &[ef;jrwfwpfusyd f ESpaf ,muf= (r*fy*k Kd¾ vaf v;a,muf?
zdk v f y k * ¾ dK vf a v;a,muf ? r*f a v;yg;&atmif tm;xkw f q J
yk*Kd¾ vaf v; a,muf)wkdY vHk;0 r&SMd ubl;/ okb'´ 'D&[ef;jrwfwpf
usyd fEpS f a,mufw[ Ykd m (rdrdwYdk pepfwus userSeu f efpmG qnf;yl;
tm;xkwf awG&Y o dS jd rifxm;wJh w&m;rsm;ud)k rSeu f efpmG tqihq f ifh
a[majym aeMur,fq&dk if avmurSm &[EÅmawG rqdwo f ke;f bJ
tNrJwap &SdaeEkdifygw,f/ ]]igwdkY&JU q&mhq&mawG a[majymcJhwJhw&m; awGxJrSm
}}
]]

}}
]]
}}

]
} =

}} ]]
]]

}}
]]<uw,f? csw,f}}? ]]<uw,f? vSr;f w,f? csw,f}}p

I=
=

(]b,fvrS ;f w,f?
nmvSrf;w,f}? ]<uw,f? csw,f}? ]<uw,f? vSrf;w,f? csw,f} í/ tm*r®= jrwfpGmbk&m;\teD;odkY vma&mufí/ b*0EÅH=
ponfjzih)f pBuaø vQmuf ½Irw
S tf m;xkw&f if;eJyY J avmuD0yd óem jrwfpGmbk&m;udk/ 0Ed́wGm= ½dkaojrwfEdk; vufpHkrdk;vsuf &Sdcdk;í/
ykAÁbm*r*¾if owdorm"d ynmawG &ihfusufjynhfpkNH yD; ÓPfpOf edoD'd= xkdifaeawmfrlav\/
awG tqifhqifhwufNyD;awmhum aomwmywådr*f? zdkvfa&muf?
tJ'Duae 0dyóem½Ijyefawmh ou'g*grdr*f? zdkvfa&muf? tJ'D
uae 0dyóem½Ijyefawmh tem*grdr*f? zdkvfa&muf? tJ'Duae
0dyóem½Ijyefawmh t&[wår*f? zdkvfa&muf 0dyóemESiw hf uG Ä Ä wkarS[d udpörmwyÜH? tu©mwma&m wxm*wm/
r*fzdkvftqifhqifhwufNyD; wpfcPcsif;twGif;rSm y#dorÇd'g y#dyEém yarmu©EÅd? psm,daem rm&AE¨em/
av;yg;ESihfwuG &[EÅmtjzpf a&mufoGm;awmfrlygw,f/ Ä Ä bdua© 0 = ig\cspo f m; orD;rsm;wd/Yk wkarS = oifwo Ydk nf/
aomwH *a[wGm O,smeó {uraEÅ puFrH t"d|m, udpörmwyÜH= r[mowdy|mef 0dyóemw&m;tvkyfwu kdY dk tm;
Ca#aEÅm 0g,raEÅm 0dyóeH 0a¹aEÅm o[ y#dorÇd'g[d xkwo f ihaf y\/ (0g) tm;xkwyf g/ wxm*wm= igbk&m;wdo Yk nf
t&[wåH ywGm tm*r® b*0EÅH 0Ed́wGm edoD'd/ um;/ tu©mwma&m= enf;ay;ñTefjy qdkqHk;r½HkrQom pGrf;Edkif
aom= xkdokb'´&[ef;onf/ wH= xdkjrwf pGmbk&m;ay; Muayuke\ f / wxm= wkrYd sm;enf; ay;ñTejf y qdq
k ;kH ronft
h wdik ;f /
vdkufonfh(r[mowdy|mef0dyóem) ur®|mef;udk/ *a[wGm= y#dyEém= usiMfh uukevf su/f psm,daem= 0dyóemÓPfr;D ? r*fÓPf
emcHrw S o
f m; oifMum;aqmif ,lcNhJ y;D í/ O,smeó= rv’mrif;wdYk rD;wkdYjzihf udavomt½IyftrdkufwdkYudk ½dIUNrdKufEdkifMuukefaom
\ tifMuif;O,smOf\/ {uraEÅ= oihaf vQmaf vQmufywf aumif; olwdkYonfomvQif/ rm&AE¨em= rm&frif;\taESmiftzGJUrS (0g)
jrwf tqifajyonfh wpfae&mü/ puFr=H (]b,fvSr;f w,f? nm qif;&J'ku ©taygif;rS/ yarmu©EÅd= vGwfajrmufMuavukef
vSrf;w,f}? ]<uw,f? csw,f}? ]<uw,f? vSrf;w,f? csw,f} ownf;/
ponf ½IrSwfrIjzihf) acgufwkefYacgufjyef pBuøavQmufjcif;udk/
t"d|m,= aqmufwnfí/ Ca#aEÅm= a&S;trSwfeJY aemuf
trSwfudk qufpyfapvsuf (0g)wpfrSwfeJYwpfrSwf qufpyf
atmif/ 0g,raEÅm= tm;xkwv f su/f 0dyóeH 0ka¹aEÅm= 0dyóem Ä Ä yZmoAÁm okó,EÅK? 0k|[EÅK okr*Fvm/
udk yGm;apvsuf/ o[y#dorÇd'g[d= y#dorÇd'gav;yg;ESihf wuG/ yla&EÅK oAÁyg&rd H/
t&[wåHywGm= &[EÅmtjzpf t&[wåzv dk fodkY a&mufawmfrlNyD; Ä Ä yZmoAÁm= udk,fpDukd,fiS udk,fha'oü aysmfMu? pm;Mu?
=
=
=
=

=
(7) r*¾itf yk pf krS 8-yg;
pkpkaygif; 37-yg;

(ygVd) bkoH wd|wDwd y|meH?


owd{0 y|meH owdy|meH/
(ygVd) aAm"d,m yau© b0gwd aAm"dyu©d,m/ (teuf) bkoH= tvGefckdifNrJpGm/ wd|wd= wnfwwf\/ £wd=
(teuf) aAm"d,m= r*fÓPf\/ yau©= tzdt Yk pk ü/ (0g) toif; þodkY tvGecf dkifNrpJ Gm wnfwwfaomtaMumif;aMumifh/ y|meH=
tyif;ü/ b0g= jzpfuek af om w&m;wdw
kY nf;/ £wd= þodYak om y|mernf\/
taMumif;aMumifh/ aAm"dyu©d,m= aAm"dyu©d,rnfukef\/ owd{0= owdonfyifvQi/f y|meH= tvGef cdik Nf rpJ mG wnf
(vuF m )r*fÓPfüyif? toif;0if? ac:wGiaf Am"dyu©d,/ \/ owdy|meH= owdonfyifvQif tvGefckdiNf rJpGmwnf\/
xm;&mtm½Hk (½Iuu G ?f rSwuf Guf)ay:rSm tvGef cdkifNrJpGm
wnfaom owd(owdOD;pD;aom pdwf)[k qdkvdkonf/ xm;&m
tm½Hak y:rSm owdO;D pD;aom rSwpf w d tf vGecf ikd Nf rpJ mG wnfaejcif;
r*fÓPf\ tzdYt k pk? r*fÓPf\ toif;tyif;jzpfaom
udk owdy|mef[k rSwfod&m\/
aAm"dyu©, d w&m;wko Yd nf (37)yg; &Su d ek \
f / tkypf t
k aetm;jzifh
(7)tkyfpk &Sdukef\/ ¤if;wdYu k kd atmufygtwdkif; rSwo f m;Muukef
&m\/
(1) owdy|meftyk fprk S 4-yg; 1/ tm½Hkay:rSm? cdkifNrJpGm? wnfwmowdy|mef/
(2) or®y"Ü meftkypf krS 4-yg; 2/ ½IuGufay:rSm? cdkifNrJpGm? wnfwmowdy|mef/
(3) £'¨yd g'ftyk fprk S 4-yg; 3/ xm;&mxm;&m? cdkifNrJpGm? wnfwmowdy|mef/
(4) £a`E´tyk pf rk S 5-yg; 4/ owdvGefpGm? xm;&mrSm? wnfwmowdy|mef/
(5) Adkvt f kypf krS 5-yg; 5/ rSwfpdwfvGefpGm? xm;&mrSm? wnfwmowdy|mef/
(6) aAmZÑit f yk pf rk S 7-yg;
tusOf;csKyfrSwfom;&efrSm ½Ip&mrSwfp&m ½IuGufrSwf
uGuf= (tm½H)k twGif;odYk trSw&f rI ½Ipw d rf Swpf w
d f pl;0ifp;l 0ifoGm;
ouJo h Ykd pkduuf eJpku d u f eJ ususomG ;jcif;udk owdy|mef[k odrw S f
ywd|mwd y|meH? Oy|mwd MouúE Ådw Gm yu©E ´dwGm
&m\/ ½Ip&mrSwfp&m ay:&may:&m ½kyfemrf tm½Hkrsm;tay:ü
y0wåww
D d taw¬m/ owda,0 y|mea|e owdy|meH/ tx0g
½Ipw
d rf Swpf w d f pGpJ NJG rNJ rJ pdu
k u
f eJpku
d u
f eJ pl;0ifomG ;ovdk ususomG ;
o&Pa|e owd? Oy|meae|e y|meH? £wdowdp omy|meÍöm
jcif;? rvGwfwef; pGJpGJNrJNrJ trSwf&&oGm;jcif;udk owdy|mef[k
wd owdy|meH/
odrSwf &m\/
ywd|mwd= xifpmG jzpfwwf\/ £wd=xkdaMumif/h y|meH=
y|mernf\/ MouúEÅdwGm=tm½Hkü0ifí/ Oy|mwdy0wåwd= jzpf
wwf\/ £wd= þonfum;/ taw¬m= ywd|mwd[al om wdrjf rKyf owdy|mefonf w&m;udk,ftm;jzihf wpfyg;wnf;om
uG,f0Suftodcufaom teufwnf;/ owda,0= owdonf jzpfaomfvnf; tm½Hkav;rsdK; uGJjym;ojzifh owdy|mefav;yg;
omvQi/f y|mea|e= tm½Hük xifpmG jzpfwwfaomteufoabm jzpfvm&\/
aMumifh/ owdy|meH= owdy|mefrnf\/ txykaAÁm= a&S;jzpf 1/ um,mEkyóemowdy|mef
aom/ ea,m= enf;onf/ ,kawåm= oifhavsmfaumif;jrwfvS ESmoD;zsm;\ 0ifavxGuaf v wd;k rIxrd çI 0rf;Adu
k \
f azmif;rIyed rf Iç
ayNyD/ (0g)tya&m= wpfyg;aom/ ea,m =enf;udk/ r,m= avsmhrIwif;rIp aom ½lyum,ü NrJpGmwnfaomowdo nf
igonf/ 0kpaö w= qdOk ;D tH/h o&Pa|e= atmufarhEidk jf cif;[laom um,m Ekyóemowdy|mefrnf\/
teufoabmaMumifh/ owd= owdrnf\/ Oy|mea|e= tm½Hk (vuFm)udk,ftrlt&m? jzpfwdkif;rSm? rSefpGmod&rnf/
odkY0ifouJhodkY jzpfjcif;[laom teufoabmaMumifh/ y|meH=
y|mernf\/ £wd= þodkY/ owdp= atmufarhjcif;vu©Pm&Sd 2/ a0'emEkyóemowdy|mef
onfvnf;/ a[m wd= jzpf\/ om= xdak tmufarhjcif;vu©Pm&Sd taumif;tqd;k ç raumif;rqd;k ? trsKd ;rsKd ; aom cHpm;rIa0'emwdüYk
aomoabmonf/ y|meÍö= tm½Ho k 0Ykd ifouJo
h Ykd jzpfjcif;vu©Pm cd k i f N rJ p G m wnf a om owd o nf
&Sdonfvnf;/ a[mwd= jzpf\/ £wd= xdkYaMumifh/ owdy|meH= a0'emEkyóemowdy|mefrnf\/
owdy|mefrnf\/ (vuFm)aumif;ç qdk;ç vwfyg? a0'em? ay:wmod&rnf/
3/ pdwmå Ekyóemowdy|mef r[mowdy|meokwf (ygVd+edó,)ESihf 0dyóem½Ienf;usrf;
ESpfoufjcif;ç pdwfysufjcif;ç awG;BuH pOf;pm;jcif;paom (y+'k) usrf;pmrsm;udk avhvm oihfMuayonf/ ¤if;usrf;pmrsm;
pdwu
f l;pOf;pm;jcif; jzpfay:rI rsm;ü cdik Nf rJpmG wnfaomowdonf onf q&mvGwf tm;xkwfEdkifavmufatmif todÓPf&onf
pdwåmEkyó emowdy|mef rnf\/ txd jynfhpHkrI&Sdayonf/ txufwGif azmfjyygonfh owdy|mef
(vuFm) awG;BuHpOf;pm;? pdwful;rsm;? ydkif;jcm;od&rnf/ av;yg;jy aqmifyk'fvuFmrsm;onfvnf; r[mpnfq&mawmf
bk&m;Bu;D a&;om;awmfrcl o
hJ nfh aqmify'k v
f uFmrsm;udk xnfo
h iG ;f
4/ "r®mEkyóemowdy|mef azmfjyxm;jcif; jzpfygonf/
jrifoabmç Mum;oabmç eHoabm? pm;odoabm? xdo
abm? vdkcsio f abm? ESpo
f ufoabm? pdwyf suo f abm? xdik ;f rdiI ;f
ysi;f &doabm paomoabmtm½Hrk sm;ü cdik Nf rpJ mG wnfaomowd
ÄÄ owdy|mefrjywf ? ½IrSwfaevQif/
onf "r®mEkyóemowdy|mefrnf\/
pdk;&drfylaqG; ? idka<u;uif;pif/
(vuFm)oabmw&m;? xifay:jim;? ydkif;jcm;od&rnf/
ud, k fpdwfqif;&J ? csKyfpJumyif/
r*fÓPfa&muf ? rsufarSmufedAÁmefjrif/
txl;rSwfom;&efrSm owdy|mefav;yg;udk wpfyg;pD?
ÄÄ edAÁmefjrifu ? av;0tyg,f/
wpfvSnfhpD oDjcm;cGJí ½Irw S f&rnf[k rrSwftyfay/ rsufpdç em;ç
qif;&Jcyfodr;f ? csKyfNidrf;uif;w,f/
ESmç vQmç ud, k çf pdw[f k qdtk yfaom 'Gg&ajcmufyg;ü (blwH blw
'gaMumifha&SUa&; ? arQmfawG;BuH&G,f/
awm yówd-[laom pum;twdkif;) xif&Sm;ay:vmorQ
owdy|mefw&m; ? ½IyGm;oihfayw,f/
ay:&m ay:&m ½kyfemrftrl t&mrsm;teuf txl;xif&mS ;ay:&m
½kyfemrf trlt&mrsm;udk rvpfrvyf rjywfaomowdjzihf
apmih f M unf h ½I r S w f a evsif owd y |mef w &m;av;yg;vH k ;
½IrwS jf cif;udpö jzpfay: tusKH ;0ifNy;D jzpfvmvdrrhf nf jzpfayonf/ (ygVd) bkoH '[wd 0[wDwd y"meH/
rSwfc suf/ /owd y |mef w &m;av;yg; vuf a wGY ½ I r Sw f or®ma'0 y"meH or®yÜ"meH/
tm;xkwfenf;rsm;udk tjynfhtpHk oabmayguf od&Sdem;vnf (teuf) bkoH= vGefpGm/ '[wd 0[wd= &Gufaqmifwwf\/
Edki&f eftwGuf aus;Zl;awmf&iS f r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;\ £wd= þodkYaomtaMumif;aMumifh/ y"meH= y"mernf\/
or®ma'0= aumif;pGmomvQif/ y"meH = vGefpGm &Guf 4/ tom;taoG;awG cef;ajcmufap/
aqmifwwfaom w&m;onf/ or®yÜ"meH= or®yÜ"mefrnf\/ ÄÄ rayguforQ igrae/
ÄÄ ra&muforQ igrae /
ÄÄ r&orQ igrae/
BudK;pm;vdkufr,fav/
1/ wGefYwdkr&Sd? &Gufaqmif\? rSwfodor®yÜ"mef/
2/ tvGefxufoef? &Gufaqmifjyef? or®yÜ"mefrSwf/

(ygVd) £'d̈,m yga'g £'d̈yga'g/


(teuf) £'¨, d m= jynfph jkH cif;ç Ny;D pD;jcif;trsKd ;rsKd ; \/ yga'g= tajc
1/ jzpfay:NyD;jim;? tukkrsm;? y,f&Sm;EdkifzdkY&m/ tjrpfonf/ £'d̈yga'g= £'d̈yg'frnf\/
ÄÄ or®yÜ"mef? vHkYvoef? zefzefBudK;pm;yg/ (vuF m )NyD;jynfph &Hk ef? tajccH? rSw&f ef£'¨dyg'f/
2/ rjzpfao;vpf? tuknpf? rjzpfapzdkY&m/
ÄÄ or®yÜ"mef? vHkYvoef? zefzefBudK;pm;yg/
3/ rjzpfao;jim;? ukokdvfrsm;? jzpfyGm;apzdkY&m/
ÄÄ or®yÜ"mef? vHkYvoef? zefzefBudK;pm;yg/ 1/ &csiv f kcd sif? aygufa&mufcsi?f ac:wGifqE´£'d̈yg'f/
4/ jzpfay:NyD;jim;? ukodkvfrsm;? wdk;yGm;apzdkY&m/ 2/ or®yÜ"mef? vHkYvoef? rSwf&ef0D&d,£'d̈yg'f/
ÄÄ or®yÜ"mef? vHkYvoef? zefzefBudK;pm;yg/ 3/ NyD;jynfhpHk&ef? pdwfpJo
G ef? rSwf&efpdwå£'d̈yg'f/
(wGefYwrkd u
I if;? vkv
HY jyif;? wif;wif;BudK;pm;yg/) 4/ qdk;ç aumif;ESpfwef? ÓPfjrifoef? 0DrHo£'¨dyg'f/

1/ ta&yJ <uif;ygap/ (ygVd) £E´ó ur®H £`Ed́,H/


2/ taMumyJ <uif;ygap/ (teuf) £E´ó= tpdk;&rif;\/ ur®H=tpdk;&rIonf/ £`Ed́,H=
3/ t½d;k yJ <uif;ygap/ £a`E´rnf\/
tpdk;&rif;onf rdrd\ tkyfcsKyf&mXmeü rdrd\tvdkudk
wpfpw
kH pfa,mufrQ rvSefrjyefEidk /f þaAm"dyu©,
d w&m; t&mü
um; rdrd\pdwfudk tpdk;&rIonfyif vdk&if;jzpf\/ (ygVd) y#dyu©"ar® Avd,EÅDwd Avmed/
(teuf) y#dy u©"ar®=qefYu sifb ufw &m;wdkYukd/ Avd,EÅd=
wdkufNzdK zsufqD;wwfuke f\/ £wd= xkdYaMumifh/ Avmed=
(u) rdrdpdwfrSm? pdk;ydkifwm? rSwfyg£a`E´/ Adv
k frnfukef\/
(c) qefu Y sib
f uf&ef? jyefrvSeo f m? pd;k ydik w
f m? rSwyf g£a`E/´ (vuFm) qefYusif&efbuf? wdkufNzdKzsuf? pifppfAdkvfac:onf/
1/ orx0dyóem? cdkifNrpJ Gm? ,Hkwmo'd̈a`E´/
2/ (u) ysif;&duif;jyef? pdwftm;oef? rSwf&ef 0D&d,da`E´/
(c) or®yÜ"mef? vHkYvoef? rSwf&ef0D&d,da`E´/ 1/ orx0dyóem? ,kHMunfwm? rSwfygo'¨gAdkvf/
3/ owdy|mef? cdkifNrJNrH? rSwf&efowda`E´/ 2/ or®yÜ"mef? vHkYvoef? rSwf&ef0D&d,Adkvf/
4/ eDo&Puif;uGm? pdwfwnfwm? rSwfygorm"da`E´/ 3/ owdy|mef? pGrf;tm;oef? rSef&efowdAdkvf/
5/ (u) ESpfjzm½kyfemrf? oabmrSef? odjyefynda`E´/ 4/ eD0&Puif;uGm? pdwfwnfwm? rSwfygorm"dAdkvf/
(c) ½kyfemrfESpfjzm? rSefuefpGm? odwmynda`E´/ 5/ ESpfjzm½kyfemrf? oabmrSef? odjyefynmAkdvf/
(*) av;yg;opöm? odjrifwm? rSwfygynda`E´/

(ygVd) pwkopö"ar® ok|K AkZÑwDwd oarÁm"d/


(ygVd) turÜea|e Avmed/ oarÁm"d,m ta*Fg oarÁmZÑa*Fg/
(teuf) turÜea|e= qefuY sib
f uf&efoEl iS fh awGUBuKH vQif rwkef (teuf) pwkopö"ar®= opömav;yg;ç jrwfw&m;wdkYukd/ ok|K=
rvIyfyJ tajcNrJaom teufoabmaMumifh/ Avmed= Adkvfrnf aumif;pGm/ AkZÑwd= odjrifwwf\/ £wd= xdkYaMumifh/ oarÁm"d=
ukef\/ oarÁm"drnf\/
oarÁm"d,m= r*fÓPf\/ ta*Fg= tawmiftvuf
(u) qefYusifbuf&ef ? awGUBuHKjyef? trSefrwkefvIyf/ (tpdwftydkif;)onf/ oarÁmZÑa*Fg= oarÁmZÑifrnf\/
(c) tajcNrJjyef? pGrf;tm;oef? trSefAdkvforkwf/ (vuFm) r*fÓPfü0,f? tawmifES,f? rSwfzG,foarÁmZÑif/
1/ owdoarÁmZÑif - (ygVd) udavao rma&aEÅm edAÁmeH *päEÅd {awemwd ra*¾g/
(½IrSwfp&mtm½kHudk)rvGwfwrf; trSwf&aewmu owd (teuf) {awe= þw&m;tpkjzihf/ udavao= ouúm,'d|d-
oarÁmZÑif/ tp&Sad om udavomtnpftaMu;wdu Yk /kd rma&aEÅm= y,fowf
2/ "r®0dp,oarÁmZÑif - ukevf su/f edAmÁ eH= tyg,fqif;&J 0#fqif;&Jw\ Ydk vGwNf ird ;f jcif;od/Yk
½kyfemrfç tedpöç 'ku©ç tewåoabmrsm;udk t&Sdtwdkif; *päEÅd= a&mufMu&ukef\/ £wd= xkdYaMumihf/ ra*¾g= r*frnf\/
trSeftwdkif; odaewmu "r®0dp,oarÁmZÑif/ (vuFm)udavy,f&Sm;? qif;&Jrsm;? Nidrf;oGm;apwmr*¾ifyg/
3/ 0D&d,oarÁZÑif -
rwGefYrqkwf aMumifhMupdkuf ½IrSwftm; xkwfaewmu
0D&d,oarÁmZÑif/
1/ or®m'd|d = rSepf mG jrifjcif;/ ynmr*¾if
4/ yDwdoarÁmZÑif -
2/ or®mouFyÜ = rSepf mG BujH cif;/ 2-yg;
0rf;ajrmufESpo f ufaewmu yDwdoarÁmZÑif/
2/ or®m0gpm = rSefpmG ajymjcif;/
(ck'´umyDw?d cPdumyDwd? MouúEÅdumyDwd? OaAÁ*gyDwd? oDvr*¾if
4/ or®mur®EÅ = rSefpmG jyKjcif;/ 3-yg;
z&PmyDwd-[lí yDwd 5-rsdK;)
5/ or®mtmZD0 = rSefpGmtoufarG;jcif;/
5/ yó'¨o d arÁZÑif -
6/ or®m0g,mr = rSefpGmtm;xkwfjcif;/
udk,pf w
d Ef pS fwef ylyefqif;&Jjcif;uif;í Nidrf;at;aewm orm"dr*¾if
7/ or®mowd = rSefpGmtrSwf&jcif;/
u yó'd̈oarÁmZÑif/ 3-yg;
8/ or®morm"d = rSepf mG pl;pdu
k wf nfMunfjcif;/
6/ orm"doarÁmZÑif -
eD0&Prsm;uif;uGmí pdwfwnfNidrfaewmu
orm"doarÁmZÑif/
7/ Oayu©moarÁmZÑif -
aMumifhMupdkuf&jcif;r&SdbJ tnDtrQ ½Iodaewmu (1) 0pDuHav;ck? ajymrIa&SmifMuOf? omoeme,f0if?
Oayu©moarÁmZÑi/f or®m0gpmr*¾if/
(0pDuHav;yg;rS a&SmifMuOfvQif or®m0gpmr*¾ijf zpfonf) jcif;onf or®mowdr*¾if jzpfonf/)
(2) um,uHoHk;ck? jyKrIa&SmifMuOf? omoeme,f0if? 6/ pdwfwnfMunfu ? eD0&Puif;pif? omoeme,f0if ?
or®mur®EÅr*¾if/ or®morm"dr*¾if/
(um,uH'pk ½du k of ;kH yg;rS a&SmifMuOfvQif or®mur®ErÅ *¾if (rSwf&mrSw&f mç xm;&mxm;&m tm½Hük pGNJ rJpmG pdww
f nfí
jzpfonf/) umrpäEp´ aom pdw\ f tnpftaMu; eD0&Prsm; uif;
(3) rdpämtmZD0? rSeforQa&SmifMuOf? omoeme,f0if? pifygu or®morm"dr*¾if jzpfonf/)
or®mtmZD0r*¾if/
(um,uH'pk ½du k of ;kH yg;? 0pDuH'pk ½dkuaf v;yg;ESihf rdpämtm
ZD0rsm;rS a&SmifMuOfvQif or®mtmZD0r*¾if jzpfonf/)
7/ ½kyfemrfESpf&yf ? pdwfñGwfqifjcif? omoeme,f0if?
or®mouFyÜr*¾if/
(½IIodp&m ½kyfemrftm½Hkay:odkY pdwOf ;D ñGwfjcif;? qifjcif
(4) rSwfrdaprI? aMumifhMujyKvQif? omoeme,f0if? jcif;onf or®mouFyÜr*¾if jzpfonf/)
or®m0g,rr*¾if/ 8/ ½kyfemrfoabmrsm; ? ydkif;jcm;odvsif? omoeme,f0if ?
(½IrSwf&rnfh rdrdqdkif&mur®|mef;tm½Hkudk ½IrSwfrdatmif or®m'd|rd *¾if/
aMumifhMujyK tm;xkwfjcif;onf or®m0g,mrr*¾if jzpf (½kyfoabmç emrfoabmrsm;udk t&Sdtwdkif;? trSeft
onf/) wdkif; odjcif;onf or®m'd|dr*¾if jzpfonf)
(5) ay:wdkif;rjywf? trSwf&aevQif? omoeme,f0if?
or®mowdr*¾if/ wenf; r*¾if (8)yg;
(½IrSwf&rnfh rdrdqdkif&m ur®|mef;tm½Hkudk trSwf&jcif;
onf or®mowdr*¾if jzpfonf/ orxa,m*DjzpfvQif
orx qdik &f mtm½H?k 0dyóema,m*DjzpfvQif 0dyóem
qdkif&m ay:&may:&m xif&Sm;&mxif&Sm;&m (½kyfemrf) 1/ or®m0gpmr*¾if
tm½H?k ½Irw
S &f rnfh rdrdqidk f&m ur®|mef;tm½Hkudk trSw&f 2/ or®mur®EÅr*¾if
3/ or®mtmZD0r*¾if tusKd ;w&m;rsm;ESifh ypöKyeÜ af vmu? wrvGefavmu? ,ckb0?
þr*¾ifoHk;yg;onf w&m;tm;rxkwfrDuyif BudKwifí aemufb0wdkYudk ,HkMunfaom todrSef&Sdjcif;/
aqmufwnfusihfoHk;&rnfh oDvr*¾ifoHk;yg; jzpfonf/ aqmuf (c) oDvr*¾if (3)yg; jynfhppHk ifMu,frI&jSd cif;/
wnf usihfoHk;NyD; w&m;tvkyf tm;xkwfaeygu w&m;tm; (*) Oypm&orm"d(odkYr[kwf) 0dyóemcPduorm"dESihf
xkwaf epOftcsed wf iG f ¤if;oDvonf ydrk kd jynfph kH pifMu,faeonf[k jynfph jkH cif;/
qdkEikd fayonf/ þoH;k rsKd ;onf 0dyóemr½IrD BuKd wifí jynfph akH eap&rnfh
tajccHr*¾irf sm; jzpfaom aMumifh rlvr*¾i[ f k ac:qdk&ayonf/

4/ or®m0g,rr*¾if
5/ or®mowdr*¾if 0dyóem ½IymG ;&mwGif yg0ifonfh r*¾if rsm;udyk if ykAb
Á m*
6/ or®morm"dr*¾if r*¾if[k ac:onf/ 0dyóem½IyGm;&mü yg0ifMuonfh oDvr*¾if
7/ or®m'd|dr*¾if oHk;yg;? orm"dr*¾ifoHk;yg;? ynmr*¾ifESpfyg; þavmuDr*¾if 8-
8/ or®mouFyÜr*¾if yg;wdkYonf ykAÁbm*r*¾ifrsm;yif jzpfonf/ r[mowdy|mef
orm"d r *¾ i f o H k ; yg;ES i h f ynmr*¾ i f E S p f y g; 0dyóemw&m; ½Irw S yf mG ;rsm; tm;xkwjf cif;wdo
Yk nfvnf; ykAb Á m*
þr*¾iif g;yg;taygif; onf wpfaygif;wnf; yl;wGNJ y;D yGm;rsm;jcif;? r*¾irf sm;yif jzpfonf/ t&d,mr*f\ a&SUoGm;r*¾if? a&SUajy;r*¾i[ f k
½I o d j cif ; ud p ö u d k jyKvk y f Mu&onf / qdkvdkonf/
¤if;r*¾iif g;yg;ud(k tvkyo f rm;r*¾i)f = um&ur*¾i[
f k ac:Muonf/
0dyóemÓPfç r*fÓPfç zdkvfÓPfr sm; jzpfy Gm ; atmif
½IyGm;tm;xkwf tvkyfvkyfMu&onfh r*¾ifig;yg;[k qdkonf/
rlvr*¾i?f ykAb
Á m*r*¾irf sm;udk tpOftwdki;f jynfph akH tmif
jzpfyGm;ap&onf/ tpOftwdkif; jynfhpHkatmif jzpfyGm;apí
wenf; r*¾ifoHk;qifh 0dyóem ykAb Á m*r*¾irf sm; tm;jynfyh gu t&d,r*fÓPf jzpfvm
Ny;D t&d,r*fÓPfjzihf tyg,fqif;&J? 0#fqif;&JwkY\ d csKyNf idrf;&m
(u) ur®óuwmor®m'd|d= &wemjrwfoHk;yg;? uH? uH\ trSef jrwfedAÁmefudk qdkufa&mufrsufarSmuf jyKoGm;Edkifonf/
r*¾io
f ;kH qifh jzpfymG ;yHEk iS fh ywfoufí tvG,rf w
S o
f m;zd&Yk m
urÇmo
h moemjyK aus;Zl;awmf&iS f r[mpnfq&mawmf bk&m;Bu;D ÄÄ emem ow¬m&meH rkcH Oav’mauEÅDwd
u atmufazmfjyygtwdkif; vuFmpyfqdkawmfrlxm; ayonf/ ykxZk Æem/
(vuFm)rlvç ykAÁ? t&d,? oHk;0r*¾ifjrwf/ Ä Ä ykxkow¬m&meH= txl;xl;aomq&mç txl;xl;aom
jzpfyGm;apvsif? þr*¾if? ajy;0ifedAÁmef"mwf/ bk&m;wdkY\/ rkcH= rsufESmudk/ Oav’mauEÅd= warmharmh Munfh
wwfukef\/ £wd= xkdYaMumifh/ ykxkZÆem= ykxkZOfrnfukef\/
(t"dyÜg,f) t&d,r*fÓPfjzihf ouúm,'d|?d 0dpu d dpäm? oDvAÁw
(1) owdy|mef 4-yg; y&mrmoudavomwdu Yk kd ry,fEidk Mf uao;í tjrifrSe?f todreS ?f
(2) or®yÜ"mef 4-yg; r&Mu? r&SdMuao;onfh ykkxkZOfyk*¾dKvw f dkYonf [kdq&mtm;udk;&
(3) £'¨yd g'f 4-yg; Ed;k Edk;? onfq&mtm;udk;&Edk;Ed;k ? [kdq&maumif;Edk;Edk;? onfq&m
(4) £a`E´ 5-yg; aumif;Edk;Edk;? [dkbk&m;aumif;Edk;Edk;? onfbk&m;aumif;Edk;Edk;?
(5) Adv
k f 5-yg; [kdbk&m; tm;udk;&Edk;Edk;? onfbk&m;tm;udk;&Edk;Edk;jzihf trsdK;rsdK;
(6) aAmZÑif 7-yg; aom q&m? trsdK;rsdK;aombk&m;wdkYudk &SmazGMu? Munhf½IMu?
(7) r*¾if 8-yg; tm;udk;&m jyKMu ukef\/ udk;uG,f&mjyKMuukef\/ q&mrsm;
pkpkaygif; 37-yg; Muukef\/ udk;uG,&f m bk&m; rsm;Muuke\ f / twnfwusq&m?
twnfwus bk&m;[lí r&SMd uuke/f tjrifrSe?f todreS fr&ao;
í a&mifcsmcsm prf;w0g;0g; q&mrsm;? bk&m;rsm;jzpfaeMuonfh
xkyd k*¾dKvrf sm;udk ykxkZOfyk*¾dKvf[lí qdkMuukef\/

1/ txl;xl;q&m? armhMunfhwm? rSwfygykxkZOf/


2/ txl;xl;q&m? udk;uG,fwm? rSwfygykxkZOf/
3/ bk&m;rsm;pGm? udk;uG,fwm? rSwfygykxkZOf/
avmuodkY a&S; OD;pGma&mufaomoludk aomwmyefyk*¾dKvf[lí
ÄÄ ac:\/ tyg,fav;yg;\ a&aomufjrpfjzpfonfh ouúm,'d|d?
ÄÄ 0dpu d pd mä ? oDvAÁwy&mrmo-[kqt kd yfaom oHa,mZOfo;kH yg;wdYk
tjrpf jywfuek pf ifjcif;aMumifh aemuforYkd jyef tEkyg'daooedAmÁ ef
wdkifatmif wajzmifhwnf;qefwufaom t&d,maomw?
t&d,mavmuç "r®t,OfodkY a&S;OD;pGm a&mufaomoljzpf\/
pkawonf\tjcm;rJüh tyg,fav;yg;odYk usa&muf &jcif;rS uif;
\/ tyg,fav;yg;wHcg;ydw\ f / vm;&m*wdNr\ J / txufr*fzv kd f
vQif tvdk&Sdum vG,fpGm&aMumif; vJavsmif;rSDcdk&m&Sd\/
Ä Ä wdPÖH oHa,mZemeH y&du©,m aomwm yaEém a[mwd [dr0EÅmawmifBu;D rS pD;qif;vmMuonfh jrpfBu;D ig;oG,f?
t0dedygw"ar®m ed,awm oarÁm"dy&m,aem/ jrpfi,fig;&m&Sd a&wko dY nf aemufojYdk yefjcif;r&SdbJ r[mork'´&m
Ä Ä wdPÖH oHa,mZemeH= ouúm,'d|dç 0dpdudpämç oDvAÁw odkY wdik fatmifom ta&mufpD;oGm;aomaMumifh aomwrnf\/
y&mrmo-[kqdktyfaom oHk;yg;aomoHa,mZOfwdkY\/ y&du© xkdYtwl edAÁmefjrifod t&d,mjzpfNyD;ukefaom olwdkYonfvnf;
,m= ukefjcif;aMumifh/ aomwmyaEém= aemufodkYrjyefç tEkyg'd ykxkZOftjzpfodkY wpfzefjyefa&mufjcif;rnfonfr&Sd/ tEkyg'd
aoo edAÁmefwdkifatmifç wpfajzmifhwnf; qefwufoGm;aomç aoo edAÁmefwdkifatmifom wpfajzmifhwnf; qefwufoGm;Mu
aAm"dyu©d, "r®t,OfodkYç a&S;OD;pGm a&mufaomolonf/ ukef\/ þodkYb0tqifhqifh jrihfíjrihfí tEkyg'daooedAÁmef
a[mwd= jzpf\/ t0deyd gw"ar®m= pkawonf\ tjcm;rJüh ç tvdk wdkifatmif wpfajzmifhwnf; qefwufoGm;rIudk "r®aomw-[k
r&Std yf&mç (tyg,fav;jzm)b0odçkY y&rf;ywmusjcif; oabmrS ac:onf/
uif; vGw\ f / ed,awm= b0tqufqufç rysurf uGuçf xm0& ykxZk Ofy*k Kd¾ vw
f o Ykd nf avmuD'ge? oDvorxukov kd rf sm;
wnfNraJ omç aAm"dyu©d,"r®tarGcjH zpf\/ oarÁm"dy&m,aem= \ axmufyihrf I ukov kd pf rG ;f tif t&Sed t
f [kejf zifh txufq;kH b0*f
txufr*fzdkvfvQifç tvdk&Sdum vG,fpGm&aMumif;ç vJavsmif; txd ta&mufwufoGm;EdkifMuaomfvnf; ukokdvfpGrf;tif
rSDcdk&m&Sdonf/ a[mwd= jzpf\/ t&Sdeft[kefukefygu jA[®mhjynfrSmw0if;0if; 0ufpm;usif;rSm
(t"dygÜ ,f) todreS çf tjrifrSe&f o
dS nfh t&d,maomwokçdY qdik f&m w½Iyf½Iyfqdkonfhtwkdif; tyg,fav;bHkodkY jyefa&mufMu&ukef
qdkif&mudavomwkdYudk tjrpfjywfç y,fowfEdkifonfh t&d,m ao;\/
t&d,r*fÓPfjzihf edAmÁ efoq Ydk ukd af &mufí t&d,mtjzpf wmywådzvH= aomwmyefyk*¾dKvf\tjzpfudk &jcif;onf/ 0&H=
odYk a&mufNy;D aom aomwmyef yk*Kd¾ vo f nfum; tyg,fav;yg;odYk tacgifuusL; txl;ojzifhç omvGef jrifhjrwfvSygay\/
rnfonfhtcg rS jyefra&mufEdkiaf wmhay/ tedrq fh k;H vltjzpfjzifh (t"dyÜg,f) jA[®mjh ynfrSm w0if;0if;? 0ufpm;usif;rSm w½Iyf½Iyf-
vlYpnf;pdrf? ewfpnf;pdrf? jA[®mhpnf;pdrf? txufwef;pnf;pdrf [laompum;twkid ;f b0tmrcH csurf &S=d (*wdrNr)J aom vlrif;?
csr;f omrsm;udk tqifqh ihf jrihí
f jrihí
f cHpm;pHpm;Ny;D tEkyg'daoo ewfrif;? jA[®mrif;BuD;rsm;\ pnf;pdrfcsrf;omxuf b0tmrcH
edAÁmefwidk fatmif wpfajzmihfwnf; qefwufMuukef\/ csu&f =dS (*wdNr)J aom aomwmyefy*k Kd¾ v\
f tjzpf? aomwmyef\
pnf;pdrfcsrf;omu omvGefjrihf jrwfonf[k qdkvkdonf/

1/ udavom"mwf? tjrpfjywf? y,fowft&d,mrnf/


2/ awmifBuD;ay:rS? pD;vmMu? rsm;vSa&wdkYonf/
3/ aemufrjyefb?J ork'&´ mxJ? tNrJa&mufatmifoGm;Muonf/
Ä Ä Ou©dwåm yknawaZe? umr½ly*wd H*wm/
4/ t&d,mvnf;? enf;wlyJ? rvJGrSwf&rnf/
b0*¾wrÜd orÜwåm? yke tm,EÅd 'k*¾wd H/
5/ aemuforYkd jyef? txufqef? edAmÁ efwikd af tmif oGm;Muonf/
6/ t&d,maomw? yxr? a&mufuaomwmyefac:onf/
ÄÄ
7/ t&d,mavmu? yxr? a&mufuaomwmyefac:onf/

Ä Ä yxAsm {u&aZÆe? o*¾ó *raee0g/


oAÁavmum"dyapöe? aomwmywådzvH 0&H/

Ä Ä yxAsm {u&aZÆe= wpfajrjyifv;kH udk wpfO;D wnf; tpdk;&


aom pMum0aw;rif;BuD;\ pnf;pdrfcsr;f omxufvnf;aumif;/
o*¾ó*raee0g= ewfjynfajcmufxyfukd tpd;k &aom ewfrif;Bu;D
\ pnf;pdrfcsrf;omxufvnf;aumif;/ oAÁavmum"dyapöe=
tvHk;pHkaom avmuudk tpdk;&onfxufvnf;aumif;/ aom
1/ avmuDykn? ukov? &&SdusdK;zvm/ eD0&Pw&m;wdkYudk Nidrf;aysmufapwwfaomaMumifh
2/ vlewfjA[®m? þoHk;jzm? csrf;omoHk;rsdK;om/ ]]orx}}[kac:onf/ w&m;ud, k rf mS orm"dac:aom {u*¾wm
3/ ukodkvft[kef? pGrf;tm;ukef? a&mufwkHyg,fav;&Gm/ apwoduyf if jzpfonf/ yxrpsmeform"du eD0&Pwku dY dk Nidrf;
4/ xyfjyefwvJ? a&muf&NrJ? rvGJrSwfavyg/ aysmufaponf/ 'kwd,psmefponfwkdYu 0dwufponfwkdYudk
5/ xdakY Mumifo
h myif? owd,SOf? qifjcifpOf;pm;yg/ tqifqh ifh Nidrf;aponf/
6/ avmuDykn? &Sd½HkrQ? tm;&auseyfraeoifhyg/
7/ avmukwfr*fÓPf? &&Sd&ef? trSefBudK;pm;oifhonfom/
8/ r*fÓPf&rS? yg,fav;0? vHk;0vGwfajrmufrSm/
9/ r*fÓPf&&ef? owdy|mef? oefoeftm;xkwfyg/ ay:&may:&m ½kyef mrftm½Hw
k Yu
dk kd tedpt
ö p&Sad om txl;
xl; tjym;jym; rsm;aomtjcif; t&mtm;jzihf(t&Sdt wdki f;?
trSet f wdkif;od atmif)½IjrifwwfaomaMumifh ]]0dyóembm0
em}}[kac:onf/ ½kyfe mrfwkdYukd obm0vu©Pm? omrn
vGefpGm tusdK;rsm;apEkdifojzihf rdrd\ oEÅmefü tzefzef vu©PmwkdYjzihf t&Sdtwdkif;? trSeftwdkif;odatmif txl;½I
txyfxyfjzpfapxku d ?f jzpfvmatmif tm;xkwx f u
kd af om w&m; jcif;yif jzpfonf/
udk ]]bm0em}}[k ac:onf/ wpfenf;tm;jzihf rdrd\pdwf tpOfudk
½IrwS fp&m wpfyg;yg;aomur®|mef; tm½Hkjzihf vTr;f NcKH xHrk Trf;xm;
jcif;udk ]]bm0em}}[k ac:onf/ wpfenf;tm;jzihf wpfyg;yg;aom
ur®|mef;tm½Hkudk owdOD;pD;aompdwfjzihf tzefzeftxyfxyf bm0emudk yGm;rsm;tm;xkwfrI\ wnf&mtm½Hkonf
apmifhMunf½h Irw S faejcif;jzihf rdr\
d pdw"f mwftpOfü pdwfaumif; ur®|mef;rnf\/ orx+0dyó embm0em (2)yg;udk yGm;rsm;
pdwo f efrY sm; wk;d wufBuD;yGm;vmatmif jyKvyk jf cif;udk ]]bm0em}} tm;xkwrf \ I wnf&mjzpfaom yx0DuodP k ;f -paom tm½Hrk sm;
[kac:onf/ wpfenf;tm;jzifh wpfyg;yg;aom ur®|mef; tm½Hu k kd ESihf ½kyfemrftm½Hkrsm;udk ur®|mef;-[kac:onf[k rSwfyg/ yx0D
owdO;D pD;aompdwjf zihf tzefzeftxyfxyf apmihMf unhf ½IrSwaf e uodkP;f -paom tm½Hkrsm;onf orxbm0em\ ur®|mef;jzpf
jcif;jzifh rdrd\pdwfpGrf;tifrsm; tiftm;BuD;rm; wdk;wufBuD;yGm; onf/ ½kyfemrftm ½Hrk sm;onf 0dyóembm0em\ ur®|mef;jzpf
vmatmif jyKvkyfjcif;udk ]]bm0em}}[k ac:onf/ onf/ ,if;qdkif&mqkdif&m tm½Hkrsm;udk owdOD; pD;aompdwfjzihf
apmihfMunfh½IrSwfjcif;onf ur®|mef;½IrSwfjcif;yif jzpfonf/ u aus;Zl;&Sirf [mpnf q&mawmfb&k m;BuD; a&;om;jyKpkawmfrl
w&m;½IrSwfonf [lívnf; ac:Muonf/ w&m;xkdifonf[í l aom 0dok'd̈r*fjrefrmjyefusrf;pmüvnf;aumif;? usdKufxkdq&m
vnf;aumif;? ur®|mef;xdkifonf[lívnf;aumif;? ur®|mef; awmf jyKpkawmfrlaom 0dok'¨dr*fjrefrmjyef usrf;pmrsm;üvnf;
pD;jzef;onf[íl vnf;aumif; trsdK;rsKd ; ac:Muao;onf/ qdv
k kd aumif; avhvmMunfh½I EdkifMuayonf/
aom t"dyÜg,frSm twlwlyif jzpfonf/

p½dkuf[lonf yifukd,fobm0 trsm;wumjzpfaeMu


orxur®|mef;qkdif&m odp&mwkdYonfum;- xuf vGefuJydkrdkí tjzpfrsm;jcif;yif jzpfonf/ ,if;p½dkufonf
1/ orxur®|mef; 40-yg; atmufygtwkdif; ajcmufyg;&Sd\/
2/ p½kduf 6-yg; 1/ &m*p½dku f
3/ bm0em 3-yg; xdkp½dkuf&Sdolonf avmuDtm½Hk umr*kPfwdkYü r&Sufr
4/ edrdwf 3-yg;wkdYyif jzpfonf/ aMumuf vdkufpm;wwf\/
2/ a'gop½dku f
xdkp½dkuf&Sdolonf ae&mwumü ½SL;½SL;&SJ&SJESihf tNrJpdwfwdk
wwf\/
1/ uodkPf; (10)yg; 3/ arm[p½dk u f
2/ tokb (10)yg; xdkp½dkuf&do
S lonf erl;exkid f;ESifh xdki;f rdIif;zsif;t atmuf
3/ tekówd (10)yg; usaemufus &Sdwwf\/
4/ tyÜrnm (4)yg; 4/ o'¨g p½dku f
5/ tm[ma&y#dulvonm (1)yg; xdkp½dkuf&Sdolonf &wemoHk;yg;udk tvGefMunfñdk\/
6/ pwk"mwk00w¬mef (1)yg; todÓPftm;enf;ol jzpfrnfqkyd gu tvGJtrSm;udk Munf
7/ tm½kyÜ (4)yg; ñdkrdwwf\/
pkpkaygif; orxur®|mef; (40)yg; 5/ Ak'¨d=(ynm)p½dku f
¤if;azmfjycsuo
f nf tusO;f csKyjf zpfonf/ tus,o
f v
d ykd g xdkp½dkuf&Sdolonf xufjrufaom ÓPfynmjzihf t&m&m
udk qifjcif;pOf;pm;avh &Sd\/ olrsm;ajymwdkif; r,HkMunf
wwf/ qkt
d yfNy;D aom ur®|mef;rsm;rS<uif;aom yx0DuodkP;f ?
6/ 0dwufp½dku f tmayguodkPf;? awaZmuodkPf;? 0ga,muodkPf;? tmumo
xkpd ½du
k &f o
dS o
l nf tBut
H pnfrsm;? pum;rsm;&if; tcsed u
f kef uodkPf;? tmavmuuodkPf;? þuodkPf;(6)yg;ESihf tm½kyÜ
NyD; tvkyfrwGifus,f? t&mra&mufbJ jzpfwwf\/ ur®|mef;(4)yg; aygif;(10)yg;aom ur®|mef;onf p½dkuf(6)yg;
vHk;ESifh oihfavsmf\/

1/

txufxufaombm0emudk jyKay;wwfaomaMumifh
2/ a'gop½du k f&daS omoltm; arwåm-paom tyÜrnm (4)yg;?
]]y&dur®bm0em}}[kac:onf/ þy&dur®bm0emESihf rnfonfh
eDv? yDw? avm[dw? Mo'gw (4)yg;? þ(8)yg;aom
ur®|mef;rS ruif;aumif;ay/ y&dur®bm0emrS tqifhqifh
ur®|mef;wkEdY Sihf oihfavsmf\/
wuf,l Mu&onf/ vdk&if;tm;jzihf EIwfu&Gwfqdkíjzpfap?
3/ arm[p½dkuf&Sdaomoltm; tmemygeówdur®|mef;ESihf
rsupf jd zihf Munhí
f jzpfap? pdwt
f qdjk zihf jzpfap? pdwjf zihrf eS ;f íjzpfap
oihfavsmf\/
a&S;OD;pGm yGm;rsm;rIudk y&dur®bm0em[k rSwf&rnf/
4/ 0dwufp½dkuf&Sdaomoltm; tmemyg eówdur®|mef;ESihf
oihfavsmf\/
5/ o'¨gp½dkuf&Sdaoltm;tm; Ak'¨gEkówd? "r®mEkówd? oHCm tdrf\teD; tyg;udk tdrf\ Oypm-[kac: &ouJhodkY
Ekówd? oDvmEkówd? pm*gEkówd? a'0wmEkówd-[l xkdYtwl tyÜembm0em= (psmef? r*f? zdkvf)wkdY\ teD;tyg;ü
aom þur®|mef;(6)yg;ESihf oihaf vsmf\/ jzpfaom bm0emtpOfukv d nf; Oypm&bm0em-[kac:&onf/
6/ Ak'd̈p½dkuf= (ynmp½dkuf)&Sdaomoltm; r&PmEkówd? Oy y&dur®bm0emonfyif wjznf;jznf; &ihfusufvmonfh tcg
ormEkówd? tm[ma&y#dul vonm? pwk"mwk00w¬mef Oypm& bm0em[k trnf&\/
[kqdktyfaom þur®|mef;(4)rsdK;ESifh oihfavsmf\/
(orx+0dyóem) qdik &f mqdik &f m ur®|mef;tm½Hük pl;pku
d f
pGNJ rpJ Gm ouf0ifwnfaeaom psmef? r*f? zkv
d w
f &m;rsm;udk tyÜem uif;ae\/ NidrfoufwnfMunf\/ xkdpdwfonf orm"d&Sdaom
bm0em[k ac:&onf/ pdwfrnf\/

orm"d(pdwf)onf tm½Hkwpfyg;odkY ra&GUrvsm; rysHUvGifh


jcif; vu©Pm&Sd\/ xm;&mtm½Hak y:rSm uyfaeç wnfaeç Nird af e
\/ wpfenf;tm;jzihf ,SOfzufw&m;wdkYudk rysHUrvGihfapjcif;
y&dur®bm0em\ tm½Hkudkyif y&dur®ed rdwf[k ac:&
]]t0dau©yvu©Pm}} &Sd\/
onf/
orm"donf twljzpfzufw&m;wdu Yk kd aygif;pkapjcif;(udp)ö
pdwfjzifhrSef;í,ltyfaom? pdw fwGi f pGJxifaeaom
&o&S\
d / wpfenf;tm;jzihf pdwu f kd xkx
d kt
d m½Ho k dkY ysHUvGifhapwwf
tm½Hkudk O*¾[edrdwf[kac:&onf/
aom O'¨pöudk zsufqD;jcif;(udpö)&o &Sd\/

pD;jzef;ump rlvtm½HkESihfwlaomtm½Hkudk y#db m*


rwkefrvIyfaomtm;jzihf ÓPftm;a&SU ½Ixif\/ wpf
edrdwf[k ac:&onf/ xdkuodP k ;f ed rdwt
f m½Hkonf rlvtm½HkESifh
enf;tm;jzihf a&u qyfjymrIefYwdkYudk aygif;pkvHk;cJapouJhodkYyif
wlaom tm½H[ k k qd&k aomfvnf; rlvuESirfh wlawmhbJ ta&mif
Nidrfoufonfh taetm;jzihf ÓPftm; a&SU½Ixifjcif; ypöKy|mef
tqif;ESihfwuG tvGefoefY&Sif;Munfvif\/ (O*¾[edrdwfxuf
&Sd\/
tq&maxmifruomvGefí oefY&Sif;Munfvif\/) umrpäE´-
paom eD0&PtnpftaMu;wdrkY S vHk;0uif;ae\/
csr;f omjcif;(okc)onf orm"d\ eD;uyfaomtaMumif;
y'|mefrnf\/
ysHUvGihfrxGuf? uyfvsufwnfonf?
(orx+0dyóem)qdkif&mqkdif&mtm½Hkü pdwfudk tnD wpftm½Hkwnf;? aygif;pnf;aponf?
tñGwf aumif;pGmxm;tyfaom oabmonf orm"drnf\/ Nidrfoufonf[k? a&S;½Ixifonf?
pdwfonfxm;&m tm½Hkü aumif;pGmwnfae\/ eD0&Prsm;rS orm"d? rSwfodjrwfa,m*D/
pl;pl;pdkufpdkuf wcPwcP wnfwnfoGm;aom orm"donf
0dok'¨dr*fusrf;pmü orm"dudk trsdK;tpm; rsm;pGm azmfjy cPduorm"drnf\/ Oypm&orm"duo hJ yYkd if eD0&Prsm; uif;\/
xm;\/ orx+0dyóemw&m; ½IyGm;tm;xkwf&mü t"du pdwfpifMu,f\/ NidrfoufwnfMunf\/
y"metm;jzihf odxm;tyfonfum; atmufazmfjyvwåUH yg orm"d
(3)rsKd ;yif jzpfonf/ ,if;orm"do;kH rsKd ;udk aumif;pGmoabmayguf psmef? r*f? zdv
k t
f ckdufü jzpfaeaomorm "donf tyÜem
em;vnfxm;ygu orx+0dyóemw&m; ½IyGm;tm;xkwfrIü orm"drnf\/ psmeform"d? r*form"d? zdkvform"drsm;onf
pdw0å o d 'k =d¨ (pdwfpifMu,fr)I orm"dEiS yfh wfoufí aumif;pGm vHk tyÜemorm"drsm;yif jzpfonf/
avmufonf[k rSwt f yfayonf/ tus,u f kd odvykd gu 0do'k rd¨ *f
usrf;pmrsm;ü avhvmEdkifMuayonf/
1
psmef? r*f? zdkvfwdkY\ teD;jzpfaom orm"donf Oypm&
orm"drnf\/ Oypm&orm"djzpf aeaom pdwfonf umrpäE´=
vdck sirf ?I Asmyg'= pdwq f ;kd pdwyf supf w
d n
f pfr?I xderd'=¨ ysi;f &dtyd cf sif
xkid f;rdIif;rI? O'¨pö= ysHUvGirfh I? ukuúKpö= NyD;cJhaomtrSm;rsm;twGuf pwk" mwk00w¬m efw pfy g;
jyefvnfawG;awmí aemifw wzefylyefrI? 0dpdudpäm= roGm;zl; þq,fyg;aom ur®|mef;udk tm;xk
ao;aom vrf;c&D;udkoGm;&mü vrf;ESpfcGudk a&mufaeoluJhodkY \/
odYk avmodaYk vm awG;awm,Hrk mS ;rI? rqH;k jzwfEikd rf -I [kqt kd yfaom 3/ arwåm? u½kPm? rk'dwmwdkYü atmufpsmefoHk;yg;udkom
eD0&Prsm;rS uif;pifae\/ pdwfoefY&Sif;Munfvifí pdw0å dok'd̈ &Edkif\/ ,if;wwd,psmefudk &&SNd yD;aomyk*¾dKvfonf Oayu©mudk
jzpfae\/ xm;&mrSmae\/ NidrfoufwnfMunf\/ qufvufí ½IyGm;apygu pwkw¬psmefudk &Edkif\/
4/ uodkPfq,fyg;ESihf tmemygeówdwpfyg;? ¤if;q,fh
ay:&may:&m (0dyóemtm½Hk)½kyef mrf trlt&mrsm;udk wpfyg;aom ur®|mef;udk½Iygu psmefav;yg;vHk;udk &Edkif\/
or®yÜ"mefvv YHk 0D&,
d jzifh rjywfrvyfaMumifMh updu
k f ½Irw
S af ecdu
k f 5/ uodPk f;wdükY psmefav;yg;vHk;udk &&SdNyD; aomyk*¾dKvonf
½IrSwfrdaom ½kyfemrftm½Hkü pl;0ifoGm;ouJhodkYvnf;aumif;? tm½kyÜur®|mef;av;yg;udk tpOftwkdif; yGm;rsm;tm;xkwfygu
pku
d fueJpu
kd u
f eJ ususomG ;ouJo h v
kYd nf;aumif;? uyfceJuyfceJ
t½lypsmef av;yg;vHk;udk &Edkif\/ Ä Ä ypöeu d "ar®= qefYusifbufjzpfonfhç udavomeD0&P
wkdYudk/ psmaywd= ½dIUNrdKufavmif uRrf;apwwf\/ £wdwo®m=
xkdYaMumifh/ psmeH= psmefrnf\/
psmeftp&Sad om ukovkd w
f &m;wdu
Yk kd ydwf yifwm;jrpfwwf
aomaMumifh eD0&P[k ac:ayonf/ ,if;eD0&Pw&m;wdo Yk nf
umrpäE´eD0&P? Asmyg'eD0&P? xderd'¨eD0&P? O'¨pöeD0&P? 1/ pdkufpdkufpl;pl;? txl;NrJNrH? ½Itm;oef? psmef[kac:owwf/
ukuúKpöeD0&P? 0dpdudpämeD0&P? t0dZÆmeD0&P- [lí ckepfyg; 2/ orxpsmef? 0dyofpsmef? ESpfwefuGJjym;onf/
&Sdukef\/ 3/ tm½Hkwpfck? pGJí½I? orxpsmef[kac:qdkonf/
4/ ay:wdkif;rjywf? ½Iord Sw?f 0dyofpsmef[kac:qdkonf/
5/ vu©PmoHk;&yf? ½IodrSwf? 0dyofpsmef[kac:qdkonf/
umrpäE´tp&Sdaom eD0&Pw&m;wdkYudk ylavmifaoGY
ajcmuf uif;aysmufapwwfaom w&m;onf psmefrnf\/
½lypsmefESihf t½lypsmefwdYu
k dk &\/ umrpäE´paom pdwf\tnpftaMu;rsm; jzpfMuonfh
eD0&Pw&m;wdu
Yk kd Nird ;f at;apwwfaomw&m;onf orxrnf
\/ orm"dac:aom {u*¾wmapwodufyif jzpfonf/
Ä Ä tm&r®PH psm,wd OyedZÑm,wDwd psmeH/
Ä Ä tm&r®PH= tm½Hkudk/ psm,wdOyedZÑm,wd= uyfíç
pl;pkduf ouf0ifí ½Iwwf\/ £wdwo®m= xdkYaMumihf/ psmeH= tedp ö m 'd 0 aoe 0d 0 d a "e tmuma&e yówD w d
psmefrnf\/ 0dyóem/

tedpöm'd0aoe= tedpötp&So
d nfwkdY\ tpGrf;tm;jzihf/
0d0da"etmuma&e= txl;xl;tjzmjzm rsm;aomtjcif;t&m
Ä Ä ypöeu
d "ar® psmaywDwd psmeH/ tm;jzihf/ yówd= ½Ijrifwwf\/ £wdwo®m= xdkYaMumifh/
0dyóem= 0dyóemrnf\/
ay:&may:&m ½ky femrftm½HkwdkYudk tedp ötp&Sdaom ½kyrf eS ;f od? emrfreS ;f od? ½kyEf iS efh mrfukd ydik ;f jcm;odaom= (emr
txl;xl;tjym;jym; rsm;aomtjcif; t&mtm;jzihf (t&Std wdik f;? ½lyy&dapä')ÓPfESihf ½kyfemrf wdkY\ taMumif;tusdK;udkodaom=
trSeftwdik f;odatmif)½IjrifwwfaomaMumifh 0dyóem[kac: (ypö,y&d*¾[)ÓPf þÓPfESpfrsdK;ESifh jynfhpHkaomoludk plV
ayonf/ ½kyfemrfwdkYudk obm0vu©Pm? ocFwvu©Pm? aomwmyef[k ac:onf/
omrnvu©PmwdkYjzihf t&Sdtwdkif;? trSeftwdkif;odatmif Ä Ä £rdem ye ÓaPe orEém*awm 0dyóaum Ak'¨
txl;½Ijrifjcif;yif jzpfonf/ omoae v'¨ ó maom v'¨ y wd a |m ed , w*wd a um?
plVaomwm yaEémemr a[mwd/

0dyóemÓPf= (ynm)rsupf rd &Sí d ½kyrf Se;f rod? emrfreS ;f Ä Ä £rdemÓaPe = þemr½lyy&dapä'ÓPfç ypö,y&d*[ ¾
rod= (t&Sdtwdik f;rod)=0dyóemÓPf= (ynmrsufpd)uPf;ae ÓPf ESpfyg;ESihf/ orEém*awm = jynfhpHkaom/ 0dyóaum=
aomyk*dK¾ vfudk tE¨yx
k kZOf[k ac:onf/ 0dyóem a,m*Dyk* ¾dKvfonf/ Ak'¨omoae= jrwfpGmbk&m;
(vuFm) emrfESihf½kyfrQ? rodu? tE¨ykxkZOf/ omoemawmfü/ v'¨ómaom= &tyfaom oufom&m&Sd
onf/ v'¨y wda |m= &tyfa om axmufw nf& m&Sdonf/
ed,w*wdaum= NrJaom vm;&m*wd&Sdonf/ [kwGm= jzpfí/
plVaomwm yaEémemr= plVaomwmyefrnfonf/ a[mwd=
0dyóemÓPf= (ynmrsupf )d &Sí d ½kyrf eS ;f od? emrfreS ;f od= jzpf\/
(rdrcd E¨mud, k \
f t&Su d tkd &St
d wkid ;f ? trSeu
f t
kd rSet f wdik ;f odaom) ½kyfemrfESpfrsdK;? aumif;usdK;odu? yg,frus?
todÓPf rsupf d rSeu f efaumif;rGeaf eol= (emr½lyy&dapä'ÓPf=
plVaomwmyef/
½kyfESiehf mrfudk ydkif;jcm;odol)udk uvsmP ykxkZOf[k ac:onf/

(u) emrfESihf½kyfrQ? uGJodu? uvsmPykxkZOf/ plVaomwmyefjzpfNyD;aomolonf r[mowdy|mef


(c) emrf½yk Ef Spfyg;? ykdi;f jcm;use? uGJodu? uvsmPykxkZOf/ 0dyóemw&m; qufvuf½rI Swftm;xkwí
f 0dyóemÓPfpOf
rsm; tjynhftpHk jzpfyGm;tm;jynhfvmaomtcg t&d,r*fÓPf tjypfjrifaomÓPf/
jzpfay:vm\/ t&d,r*fÓPf jzpfvmygu xkdt&d,mr*f 8/ edAÁd'gÓPf
ÓPfjzihf edAÁmefodkY qdkufa&mufum r[maomwmyefjzpf\/ ½kyfemrfocFg&w&m;wdkYü raysmfrarGU NiD;aiGUaomÓPf/
tyg,fus apEdkifavmufonfh udavomrsm; vHk;0uif;Nidrf; 9/ rkÍ ödw ku rswmÓPf
oGm;\/ tyg,fav;yg; xm0& wHcg;ydwf\/ ½kyfemrfocFg&w&m;wdkYudk tvGeftrif; pGefYvdk? vGwfuif;
xGufajrmufvdkaomÓPf/
10/ y#do cFg ÓPf
tvGet f rif;pGev Yf ?kd vGwu f if;xGuf ajrmufvo kd jzifh xkd½yk f
1/ emr½lyy&da pä' ÓPf
emrfEpS yf g;wdu
Yk ykd if tedpt ö p&Sad om av;q,faom tjcif;
½kyfw&m;? emrfw&m;ESpfyg;wdu kY dk ydkif;jcm; í odaomÓPf/
t&mwkdYjzihf wGifwGifBuD; ½IrSwftm;xkwfí tedpö? 'ku©?
2/ ypö,y&d*¾[ÓPf
tewåtaetm;jzihf aumif;aumif;BuD; xifjrifaom
½kyfemrfwkdY\ taMumif;w&m;udk ydkif;jcm; odaomÓPf/
ÓPf/
3/ or®o eÓPf
11/ ocFg ½ka yu©m ÓPf
½kyfemrfwdkYudk tedpö? 'ku©? tewåtm;jzifh oHk;oyfqifjcif
tedpö? 'ku©? tewåtaetm;jzihf aumif;aumif;BuD; xif
odjrifaomÓPf/
jrifí vGwfajrmuf&mvGwf ajrmufaMumif;udk&ojzihf t
4/ O',AÁ,ÓPf
vGef jyif;xefaom vHYv k udkvnf;rjyK? xkd½kyfemrfocFg&w
½kyfemrfwY\dk topftopf jzpfay:vmNyD; wpfcPjcif;
&m;wdüYk aMumufvefjY cif;? ESpfoufjcif;ESpfyg;udv k nf; y,f
ysufpD;oGm;rIudk ½IrSwfodjrif aomÓPf/
pGefYí od½Hkod½Hkom tnDtrQ½IaomÓPf/
5/ b*FÓ Pf
12/ tEk a vmrÓPf
½kyfemrfwkdY\ ysufpD;jcif;udkom ½IrSwfod jrifaomÓPf/
tedp?ö 'ku?© tewåww Ykd iG f wpfyg;yg;udk tm½Hjk yKí O',AÁ,
6/ b,ÓPf
ÓPfpaom a&SUÓPf&Spfyg;ESihf aemufr*¾opömtm;
½kyfemrfwdkY\ ysufpD;jcif;udkom jrif&ojzihf aMumufzG,f
avsmfaom a*gMwbl\ tjcm;rJhü ESpfBudrfoHk;Budrfjzpf
ab;BuD;tjzpf ½IjrifaomÓPf/
aomÓPf/
7/ tm'De 0ÓPf
½kyfemrfocFg&w&m;wdkYü tm;xm;udk; uG,f&mrxif
13/ a*gMwblÓ Pf 3/ aomwmyefvnf;? enf;wlyJ? rvGJrSwf&rnf/
ykxZk OftEG,u f jkd zwfí t&d,mtEG,f ZmwfoaYdk &mufap 4/ aemuforYdk jyef? txufqef? edAÁmefwikd af tmif oGm;Muonf/
vsuf edAÁmefudkomtm½HkjyKí r*f\a&SUtzdkYü wpfBudrfrQ
om jzpfaomÓPf/
14/ r*fÓ Pf
ydik ;f ydik ;f jcm;jcm; jywfjywfom;om; todÓPf\ ydik Ef ikd rf u
I kd
edAÁmefudkrsufarSmufjyKí opömav;yg;udk wpfNydKifeuf od
y&dnm-[kac:onf/ ,if; y&dnmonf Ówy&dnm? wd&P
aomÓPf/
y&dnm? y[me y&dnm-[lí (3)yg;&Sd\/
15/ zdkvfÓ Pf
1/ Ómwy&d n m
r*fÓPfuJhodkYyif edAÁmefudk tm½HkjyKvQuf jzpfaomÓPf/
½kyef mrfEpS yf g;udk ydik ;f jcm;odaom emr½lyy&dapä'ÓPfEiS fh
16/ aypöa0u©PmÓPf
½kyfemrfwdkY\ taMumif;w&m;udk ydkif;jcm;odaom ypö,y&d*¾[
r*f? zdkvf? edAÁmef? y,fNyD;aomudavom? ry,f&ao;
ÓPf þÓPfESpfyg;onf Ówy&dnmrnf\/
aom udavomtm;jzihf þig;yg;aom tpkwdkYudk jyef
2/ wd& Py&d n m
vSnfh qifjcifaomÓPf/
½kyef mrfEpS yf g;udk jzpfay:Ny;D aemuf uG,af ysmufomG ;aom
r[mowdy|mef0dyóemw&m;tvkyf tjynfhtpHk
aMumifh rNrJaomtedpöw&m;[l ívnf;aumif;? jzpfysufESpf&yf
½Irw
S yf mG ;rsm;tm;xkwí f þ(16)yg;aom 0dyóemÓPfpOfrsm;
rjywfESdyfpufaeaomaMumifh qif;&Jaom'ku©w&m;[lívnf;
rdrdoEÅmefü tjynhf tpHkjzpfyGm;NyD;aomyk*¾dKvfonf aomwm
aumif;? udk,t fh vdt k wdik ;f rjzpfbJ olt
Y vdktwdki;f olo
Y abmESihf
yefyk*¾dKvfrnf\/ xkdaomwmyefyk*¾dKvftwGuf tyg,fav;yg;
olaqmifaeaomaMumifh tpk;d r&? twår[kwaf omtewåw&m;
onf xm0&wHcg;ydwf\/ aemufoYkd (yk xkZOftjzpfo)Ydk rnfonfh
[lívnf;aumif;? ½kyfw&m;emrfw&m;tm;vHk;onf topf
tcgrQ rjyefawmhbJ tEkyg'daooedAmÁ efwidk af tmif wpfajzmihf
topfjzpfay:vmNyD; wpfcPcsif; csufcsi;f ysupf ;D uG,faysmuf
wnf; a&SUodkY qefwufawmhrnfhyk*¾dKvf jzpf\/
oGm;Muonf-[lívnf;aumif; (or®oeÓPfESihf O',AÁ,
ÓPf) þÓPfESpyf g;udk ydik f;ydki;f jcm;jcm; jywfjywfom;om; tod
ÓPf\ ydkifEdkifrIonf wd&Py&dnmrnf\/
1/ awmifBuD;ay:rS? pD;vmMu? rsm;vSa&wkdYonf/
2/ aemufrjyefb?J ork'&´ mxJ? tNraJ &mufatmifomG ;Muonf/
3/ y[mey&dn m
<uif;aom 0dyóemÓPfrsm;ESifh r*fÓPfonf y[me pdww f iG fjzpfay:aomif;usef;vmonfh y&d,k|me udav
y&dnmrnf\/ omwdkYudk orm"dodu©mjzihf y,f&\/ orm"dodu©mjzihf y,ftyf
aom udavom rsm;onf orm"d\ qefYusifbufrsm;ESiahf wGí Y
orm"dysuyf gu jyefjzpfay:vmEdik af o;\/ orm"dou d ©m&Sdonfh
tcdu k w
f iG f orm"dou d m© \ tpGrf;jzifh tjcm;aomudavomrsm;
udavomwku Yd kd olUtwdik ;f twmESio
fh yl ,fjcif;ukd y[m
vnf; jzpfay:vmEkid fjcif;r&SdbJ Nidrf;ae? aysmufae\/ ¤if;onf
e= y[mef[í l ac:onf/ ,if; y[me= (y[mef)onf atmufyg
udavomudk 0du©rÇey[meftm;jzifh y,fonfrnf\/
twdkif; (5)yg; &Sd\/
Oyrmtm;jzihf a,m*Dyk*¾dKvf\ pdwfoEÅmefrSm umr&m*
1/ w'*Fy[me = w'*Fy[mef
udavom jzpfay:vm\/ xku d mr&m*udavomudk vdck siw f ,f?
2/ 0du©reÇ y[me = 0du©rÇey[mef
ESpfoufw,f-ponfjzifh ypöKyÜefusus ½IrSwfvdkufygu ½IrSwfrI
3/ orkapä'y[me = orkapä'y[mef
orm"dodu©m\tpGrf;aMumifh ,if;umr&m*udavomonf
4/ y#dyó'¨yd [me = y#dyo'¨yd [mef
csKyaf ysmufoGm;\/ Nird ;f oGm;\/ tjcm;Asmyg'-ponfh udavom
5/ edó&Py[me = edó&Py[mef
rsm;onfvnf; ½IrSwrf I= (orm"dou d m© )\tpGrf;aMumifh jzpfay:
[lí (5)yg;&Sdygonf/ t"dyÜg,fudk atmufygtwdkif;
vmEdkifcGihf r&SdawmhbJ (tvdkvdkyif)Nidrf;aeMu&\/ ¤if;onf
odrSwf&m\/
udavomudk 0du©rÇey[meftm;jzifh y,fonfrnf\/
umr&m*udavomonf ('g½dkuf)½IrSwfcH&jcif;aMumifh
Nird ;f oGm;&\/ wpfNyKd ief ufwpf csed w
f nf;rSmyif tjcm;aomAsmyg'-
tbdZmÆ ? a'greó-paom udavomwku Yd kd w'*Ftm;jzifh ponhf udavomrsm;onfvnf; jzpfcGihfr&SdawmhbJ tvdkvdkyif
y,fjcif;? ½IrSwfrIjzifh ½Icdkuf? rSwfcdkufy,fjcif;? wpfcPtm;jzihf Nidrf;aeMu&\/ ¤if;onf 0du©rÇey[meftm;jzifh udavomudk
y,fjcif;? Nidr;f oGm;apjcif;rsKd ;udk w'*Fy[mef-[kq\ kd / udk,Ef Iwf Nidrf;aponfrnf\/ y,fonfrnf\/
wdkYjzifh vGefusL;aom 0DwduúruavomwdkYudk oDvodu©mjzifh
y,f\/ y,fNy;D aemuf oDvr&So d nfth cg jyefjzpf\/ ¤if;y,fjcif;
udk w'*Fy[meftm;jzifh y,fjcif;[kqdk&m\/
t&d,mr*fjzifh qdik &f mqkid &f m udavomwku
Yd kd wpfzefjyef
ay:vmEdik jf cif;r&Sad tmif tjrpfjywfy,fjcif;onf orkapä'y[mef 3/ tem*grdr *fo nf
tm;jzifh y,fjcif;rnf\/ aomwmyefyk*¾dKvfonf aomwmywåd useaf omodraf rGUonfh umr&m*ESihf Asmyg'wdu
Yk kd t<uif;
t&d,mr*fjzihf ouúm,'d|?d 0dpu d pd äm? oDvAÁwy&mrmo-[kqkd rJh y,f\/ umrtEG,jf ywf\/ þb0rS aemufjA[®mhjynfoYo dk m
tyfaom oH;k yg;aom oHa,mZOfwkYu d dk aomwmywåt
d &d,mr*f a&mufzdkY&Sd\/
jzifh t<uif;rJhy,f\/ 4/ t&[wår *fo nf
½ly&m*? t½ly&m*? rme? O'¨p?ö t0dZmÆ [laom þt<uif;
oHa,mZOf(5)yg;ESihfwuG udavomtm;vHk;wdkYudk t<uif;r&Sd
t&d,mr*fjzifh y,ftyfNyD;aom oHa,m ZOf(udavom) atmif y,f\/
wkudY dk t&d,mzdv
k fu t&Sed ftaiGYrS rusef&atmif wpfzefxyfí
Nidr;f apjcif;onf y#dyó'¨dy[mefjzihf oHa,mZOf(udavom)wdkY
udk y,fonfrnf\/ 1/ 0dw du úr uda vom
um,uH? 0pDuH(udk,fEIwf)wdkYü jzpfyGm; vGefMuL;aom
edAÁmefjzihf oHa,mZOf(udavom)wkdYudk y,fjcif;onf udavomonf 0Dwu d úrudavomrnf\/ ¤if;0Dwduúr udav
edó&Py[mefrnf\/ omudk oDvodu©m= (oDvr*¾if)jzihf y,f\/
2/ y&d, k| meuda vom
pdw=f (raem'Gg&)wGif x<ujzpfay:aom udavomonf
y&d,k|meudavomrnf\/ ¤if;y&d,|k meudavomudk orm"d
1/ aomwmywådr*fo nf
odu©m= (orm"dr*¾if)jzihf y,f\/
ouúm,'d|?d 0dpu d pd mä ESihf oDvAÁwy&mrmo oHa,mZOf
3/ tEko ,uda vom
oH;k yg;wkdYudk tjrpfjywfy,f\/
Oyg'f? |D? biftm;jzihf toD;tjcm; apwodufwpfyg;
2/ ou'g*grdr *fo nf
jzpfay:jcif; r[kwb f J pdwo
f EÅmefüom tpOfrjywf pGu J yfued ;f 0yf
Murf;wrf;aom umr&m*ESihf Asmyg'wdkYudk t<uif;rJh
aeaom udavomonf tEko,udavomrnf\/
y,f\/
rsKd ;aphwiG f tyifaygufapEdik af om"mwf ude;f 0yfaeouJo h Ykd
vnf;aumif;? rD;jcpfqef,rf;zkwiG f rD;awmufapwwfaom"mwf
ud ef;wnfaeouJhok dYvnf;aumif ; tEko ,uda vomudk 3/ (c) oEÅmemEko ,udavom
oabmayguf&m\/ ¤if;tEko,udavomudk 0dyóemynm? usihfqjJ zpfaom ykxZk Ofaou©yk*K¾d vf\ oEÅmefü t&d,
avmukwå&mt&d,mr*fynm[laom ynmodu©m= (ynmr*¾i)f r*fjzifh ry,f&ao;aomaMumifh taMumif;nDñw G fvQif jzpfay:
jzihf y,f\/ avmukwå&mt&d,mr*fynmjzihf y,fjcif;onf vmEdkifonfh umr&m*ponfudk oEÅmemEko,[kac:\/ ¤if;
tjrpfjywfy,fjcif; jzpf\/ oEÅmemEko,udk t&d,r*fuom y,fEdkifonf/
t&d,r*fjzifhy,fyHkum; a,m*Donf 'Gg&ajcmufyg;wGif
xif&mS ;ay:&m ½kyfemrftm½Hrk sm;udk 0dyóem½Iae&if; 0dyóem
ÓPf tm;jynfv h maomtcg aomwmywådr*fÓPf jzihf edAmÁ efoYkd
3/ (u) tm&r®P mEko ,udavom qdkufa&mufoGm;\/ aomwmywåd r*fÓPfjzifh edAÁmefodkYqdkuf
tEko,onf tm½Hküudef;aom tm&r®PmEko,ESihf a&mufoGm;aom aomwmyefyk*¾dKvf\oEÅmefü 'd|d? 0dpdudpäm-
oEÅmefüude;f aom oEÅmemEko,[lí ESprf sKd ;&S\ d / 0dyóemr½Iç [kqdktyfaom oEÅmemEko,udavom(2)yg;onf vHk;0uif;
rrSwfrdaom tm½Hkrsm;udk jyefvnfqifjcifNyD;jzpfEdkifrnfh umr Nidrf;oGm;\/ 0dyóem½Ionf jzpfap? r½Ionfjzpfap rnfonfh
&m*-ponffudk tm&r®PmEko,[kac:\/ tm½HkEiS pfh yfírQ 'd|?d 0dpdupd mä udavomwPSm rjzpfEikd af wmhay/
jrifqJ? Mum;qJponf ½kyfemrftrlt&mrsm;ü jzpfwdkif;
jzpfwdkif;udk rjywf½IrSwfaeaom a,m*Donf orm"dÓPftm;
&Sv
d mygu ½Irw S wf ikd f;½Irw
S wf ikd ;f ½Irw
S rf ad omtm½Hük (tedp?ö 'ku?©
tewå)= rNrJ? qif;&J? oabmrQbJ[k ododoGm;\/
xkdodkYodjrifjcif;tm;jzifh edpö? okc? twåtaetm;jzifh ÄÄ
jyefvnfqifjcifwyfrufaom udavomwPSmonf vHk;0rjzpf
Edkifawmhay/ xdkuJhoYdk ½Irw S fwdkif;½IrSwfwdkif; trSeftwdik f; ½Iodrd
aom tm½Hkü wPSmudavom rjzpfEdkifjcif;onf 0dyóemjzihf ÄÄ
tm&r®PmEko,ac: tEkpm;wPSmudavom uif;Nidr;f jcif;yif
jzpfonf/
Ä Ä w'*F0aoemwd {w¬ tedpmö Ekyóem wm0 w'*Fy[me 0aoe= rjzpfatmifjyKonf\ tpGrf;tm;jzifh/ y&dp öZwd=
0aoe edpöonH y&dpöZwd/ y&dpöZEÅdp ]]wxm tyÜ0wåd,H a, y,fpGefYEdkif\/ 'ku©mEkyóem'a,m= 'ku©mEkyóemponfwkdY
onf/ wxm= xdktedpömEkyóem twlyifwnf;/
KH}}

Ä Ä yXrH avmud,ÓaPe ,xmAvH y[De0aoear0


(0d o k ' ¨ d r *f r [m#D u m)
avmukwå&ÓPH yZ[wDwd avmud,*¾[PH uwH/
Ä Ä w'*F0aoemwd{w¬= w'*F0aoe[laom þygXfü/
(0d o k ' ¨ d r *f r [m#D u m)
wm0= a&SUOD;pGm/ tedpömEkyóem= tedpömEkyóemonf/
Ä Ä yXrH= a&SUODpmG / avmud,ÓaPe= avmuD0yd óemr*f
w'*FyÜ[me0aoe= w'*Fy[mef\tpGrf;tm;jzihf/ edpöonH=
ÓPfonf/ ,xmAvH= pGr;f tm; &So d rQ/ y[Dear0= y,ftyfNy;D
edpömonmudk/ y&dpöZwd= y,fpGefY\/ p= qufíqdkOD;tHh/ om=
aom udavomudkomvQif/ avmukwå&ÓPH= avmukwå&m
xdtk edpmö Ekyóemonf/ y&dpZö EÅ=d edpo
ö nmudk y,fonf&adS omf/
t&d ,mr*fÓPfonf/ yZ[wd= y,f\/ £wd= xkdYaMumifh/
wxmtyÜ0wåd,H= xdktedpö[k½Ijrifaom tjcif;t&mtm;jzihf
avmud,*¾[PH= avmud,yk'u f kd xnfo h iG ;f íqkjd cif;ud/k uwH=
0dyóemÓPf rjzpfcJhonf&Sdaomf/ edpöEÅd *[P0aoe= NrJ\
t|uxmq&m jyKawmfrl\/
[krSwf,lonf\tpGrf; tm;jzihf/ a,udavomp= tMuif
udavomwkdYonfvnf;aumif;? wHrlvum= xkdudavomvQif
taMumif;&Sif;&Sdukefaom/ a,tbdocFg&m= tMuifukodkvf
tukokdvfuH tbdocFg&wdkYonfvnf;aumif;/ w'kb,rlv 1/ umr&m*oH a ,mZOf
um= xdkuad vomç tbdocFg& 2-yg;vQif taMumif;&if;&Sdukef (tm½Hkig;yg;wdu
kY kd ESpfoufpv GJ ef;rI)
aom/ a, 0dyguu©E¨mp= tMuif0dygufcE¨mwdkYonfvnf; 2/ ½ly &m*oHa ,mZOf
aumif;? tem*aw= aemiftcgumvü/ OyaZÆ,sKH = jzpfEidk uf ek &f m (½lybHkü ESpo
f ufpv GJ ef;rI)
\/ awoaAÁyd= aemiftcg jzpfvmEdkifaom xdktvHk;pHkaom 3/ t½ly &m*oHa ,mZOf
udavom tbdocFg&0dygufcE¨mwdkYudkvnf;/ tyÜ0wåd u&P (t½lybHük ESpfoufpGJvef;rI)
4/ y#dCoHa,mZOf 4/ £ómoHa ,mZOf
(pdwfqdk; pdwyf suf pdwfnpfrI) (olwpfyg; aumif;pm;csrf;omonfudk remvdkrI)
5/ rmeoHa ,mZOf 5/ rpä& d, oHa ,mZOf
(axmifvTm;wuf<urI? udk,fhudk,fudktxifBuD;rI) (rdrdOpömudk ESajrm0efwkdrI)
6/ 'd|doHa ,mZOf 6/ rmeoHa ,mZOf
(txifrSm;? todrSm;jzpfrI) (axmifvTm;rIç b0ifjrihfrI)
7/ oDv AÁw y&mrmooHa ,mZOf 7/ 'd|do Ha ,mZOf
(opömrjrif? r*¾irf ygbJ avhusiufh mrQ jzihf csr;f omokc&&Sd (½kyfemrfESpfyg;udk toufaumif? ig aumif ponfjzifh
rnf[k txifrSm;? todrSm; jzpfrI) txifrSm;? todrSm;jzpfrI)
8 / 0dpdudpäm oHa,mZOf 8 / oDv AÁw y&mrmooHa ,mZOf
(&wemoHk;yg;? uHESihfuH\tusdK;rsm;ü ,Hk rSm;rI) (opömrjrif? r*¾irf ygbJ tjcm;enf;vrf; wpfcck jk zihf avhusifh
9/ O'¨p öo Ha,mZOf umrQjzihf 0#fqif;&JrS vGwf ajrmufrnf? csrf;omokc&&Sd
(pdwfysHUvGihfrI? rwnfNidrfrI) rnf[k txifrSm;? todrSm; jzpfrI)
10/ t0dZ ÆmoHa,mZOf 9/ 0dpdu dpäm oHa,mZOf
(t&Sdw&m;? trSefw&m;udk rodrI? opömav;yg;udk rodrI) (&wemoHk;yg;? uHESihfuH\tusdK;rsm;ESihf trSefw&m;rsm;ü
[lí okwåefenf;t& oHa,m ZOf(10)yg; &Sdygonf/ ,HkrSm;rI)
10/ t0dZ Æm oHa ,mZOf
(½kyfw&m;? emrfw&m;ESifh opömav;yg; trSew f &m; wkYu d dk
rodrI) [lí tbd"r®menf;t& oHa,mZOf(10)yg; &Sdyg
1/ umr&m*oH a ,mZOf
onf/
(tm½Hkig;yg;ü pGJvef;rI)
owå0gwdu Yk kd 0#f'u
k r© S rvGwEf idk af tmif zGUJ csnwf yk af ESmif
2/ bm0&m*oHa ,mZOf
wwfaomaMumifh oHa,mZOf[k ac:ygonf/
(bHkb0awGudk ESpo f ufpvGJ ef;rI)
xdkoHa,mZOf 10-yg;wdkYwGif 'd|d? 0dpd udpäm? oDvAÁw
3/ y#dCoHa,mZOf
y&mrmooHa,mZOf 3-yg;udk aomwmywådr*fjzihf y,f\/
(pdwfqk;d pdwfysuf pdwfnpfr)I
umr&m*? y#dCoHa,mZOf 2-yg;udk tem*grdr*fjzihf 9/ t[d& du ud a vom
y,f\/ (raumif;rIwdkYudk jyKvkyf&ef r&SufwwfrI)
<uif;aomoHa,mZOf 5-yg;udk t&[wå r*fjzifh y,f\/ 10/ taemwåy Üu da vom
(raumif;rIkwdkYudk jyKvkyf&ef raMumufwwfrI)[lí udav
om (10)yg; &Sdygonf/
owå0gwkdYudk ylyefñ§dK;EGrf; yifyef;qif;&J apwwfaom
aMumifv h nf;aumif;? pdwfukd npfErG ;f jcif;ç npfñ;l jcif;ç ylyefjcif;ç
1/ avmbud a vom
yifyef;jcif;ç qif;&Jjcif;jzpfapwwfaomaMumifhvnf;aumif;
(vdkcsifwufruf ESpfoufrI)
udavom[kac:onf/
2/ a'goud a vom
xkdudavom 10-yg;wdkYwGif 'd|d? 0dpdudpämudavom 2-
(pdwfqk;d pdwfysuf pdwfnpfr)I
yg;wdkYudk aomwmywådr*fjzihf y,f\/
3/ arm[ud a vom
a'goudavomudk tem*grdr*fjzihf y,f\/
(t&Sdw&m;? trSefw&m;udk rodrI)
<uif;aomudavom 7-yg;udk t&[wå r*fjzifhy,f\/
4/ rmeud a vom
(axmifvTm;rI? b0ifjrihfrI)
5/ 'd|dudavom
(½kyef mrfESpyf g;udk toufaumif? vdyjf ym aumif? igaumif 1/ 'ku ©o pöm
ponfjzifh txifrSm;? tod rSm;jzpfrI) qif;&Jjcif; trSefw&m;/
6/ 0dpdudp äm udavom 2/ ork' ,opöm
(&wemoHk;yg;? uHEiS u hf \
H tusKd ;w&m;ESihf trSefw&m;rsm; qif;&JaMumif;trSefw&m;/
ü ,HkrSm; oHo,jzpfrI) 3/ eda &m"opöm
7/ xde uda vom csKyfNidr;f jcif; trSefw&m;/
(pdwx f dkirf Iid f;ysi;f &dr)I 4/ r*¾o pöm
8 / O'¨pöudavom csKyNf idrf;aMumif;trSewf &m;/
(pdwfvIyf&Sm;ysHUvGihfrI? rwnfNidrfrI)
(*) eda &m"opö mteuf ( 4)csuf
(u) 'ku©mopömteuf (4)csuf 1/ edó &P|
1/ yDVe| qif;&J'uk ©rS uif;vGwfaomteufoabm/
ñ§if;qJwwf? ñ§if;qJtyfaomteuf oabm/ 2/ 0da0u|
2/ ocFw | ocFg&'ku©rS vH;k 0uif;&Sif; qdwfNidrfjcif; teufoabm/
tzefzeftxyfxyf jyKjyifwnfaxmiftyfaom teuf 3/ tocFw |
oabm/ taMumif;wpfpHkwpf&m rjyKrjyif&aom teufoabm/
3/ oEÅm y| 4/ trw|
tzefzeftxyfxyf ylavmifapwwfaomteuf ysufjcif;? qH;k jcif;r&Sad oteufoabm/
oabm/
4/ 0dy &dP mr| (C) r*¾opömteuf (4)csuf
azmufjyefajymif;vJ rwnfNrJaom teufoabm/ 1/ ed, sme|
oHo&m0#fqif;&JrS xGufoGm;wwf? xkwf aqmifwwf
(c) ork',opömteuf (4)csuf aom teufoabm/
1/ tm,l[ e| 2/ a[wk|
qif;&Jwdk;yGm;atmiftm;xkwfjcif;t eufoabm/ taMumif;&if;jzpfaom teufoabm (0g)jzLpifreG fjrwf
2/ ed'ge| aom *kPfaus;Zl;taygif;wku Yd kd aumif;pGmwnfcidk f yGm;rsm;
qif;&Jjzpfjcif;\ taMumif;&if;teuf oabm/ apEkdifaom rlv[laom teufoabm/
3/ oHa ,m*| 3/ 'óe|
oHo&mqif;&JESihf ,SOfwJGzGJUaESmifjcif; teufoabm/ edAÁmeftvif;udk azmufxGif;jrifum av;yg;aomopömudk
4/ yvdaAm"| ydkifEkid fpGm odjrifjcif; teufoabm/
qif;&J'ku©rS rvGwf? rxGuf&atmif aESmuf,Sufydwfyif 4/ tm"dy aw,s|
wwfaom teufoabm/ tBuD;trSL;jzpfjcif;teufoabm/ (0g) wPSmoHk;rsdK;wdY\ k
tkyfpdk;rIrS vGwfajrmufojzihf rdrdtay:wGif rdrdyifvQif
tBuD;tuJjzpfjcif; teufoabm/

1/ obm0vu© P m
1/ ½kyfç emrfESpfjzm? ig;cE¨mu? 'ku©opöm/ ½kyef mrftoD;oD;wd\ Yk yifu&kd if;oabmudk obm0vu©
2/ ½kyfç emrfudkyif? taumif;xifwmu? ork',opöm/ Pm[k ac:onf/ ½kyw f &m;wdYk \ ½kyeÜ = azmufjyefjcif;vu©Pm/
3/ ½kyfemrfay:&m? ½Iodwmu? r*¾opöm/ emrfw&m;wdkY\/ ere= tm½HkqDodkY ñGwfoGm;jcif;vu©Pm/
4/ ½Iç odcdkufrSm? udavomNidrf;wmu? eda&m"opöm/ pdwf\ tm&r®PH pdaEÅwDwdpdwåH= tm½Hkudkodjcif; vu©Pm/
avmuDopöm? þav;jzm? aumif;pGmrSwfíxm;/ yx0D" mwf \ uu© V w¬ = Murf ; wrf; cuf rmjcif; vu© Pm?
tmayg"mwf\ y*¢&P= ,dkpD;jcif;vu©Pm/ zó\ zkoe=
tm½Hu
k adk wGYjcif; vu©Pmtp&Sdaom oabmw&m;toD;oD;wdkY
\ yifukd&if; oabmudk obm0vu©Pm[k ac:onf/
1/ ½kyfç emrftm;vHk;? csKyfqHk;wmu? eda&m"opöm/
½kyf\vu©Pmonf emrfESihfrqdkifaomaMumifh? emrf\
2/ csKyfqHk;rIwGif? ÓPfouf0ifí? odjrifwmu r*¾opöm/
vu©Pmonf ½kyfEiS rfh qdik faomaMumifh? yx0D"mwf\vu©Pm
3/ ½kyfç emrfESpfjzm? ig;cE¨mu? 'ku©opöm/
onf tmayg "mwfponfwYEkd iS fh rqdik af omaMumifh ,if;obm0
4/ ½kyfç emrfukdyif? taumif;xifí? cifwG,fwmu
vu©Pmudk 0daoovu©Pm[lívnf; ac:ayonf/
ork',opöm/
5/ opömav;csuf? wpfNydKief uf? odcsufb,foedkY nf;/
2/ omrnvu© P m
6/ edAmÁ efjrifum?<uif;opöm?rSefpmG odrINy;D /
½ky fe mrfo abmw&m;tm;vHk; wkdYESi fh oufq dkifaom
7/ avmukwfopöm? þav;jzm? aumif;pGmrSwfíxm;/
vu©Pmudk omrnvu©Pm[kac:onf/ tedpv ö u©Pm? 'ku©
rSw fc suf / /opömav;yg;oabmw&m;rsm;udk tus,w f 0ifh
vu©Pm? tewåvu©Pm? þvu©PmoHk;yg;onf ½kyfemrftm;
odvdkMuygu aus;Zl;&Sif v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;\ 'DyeD
vH;k wdEYk iS hf oufqikd \
f / xkaYd Mumifh ,if;vu©Pm oH;k yg;udk omrn
aygif;csKyfusrf;ESihf aus;Zl;&Sirf [mpnfq&mawmfBu;D \ 0do'k rd¨ *f
vu©Pm[k ac:onf/
jrefrmjyef(wwd,wGJ)ponfh usrf;pmrsm;wGif avhvmEdkifMu
ayonf/
2/(u)tmayg"mwf\ vu© P m
cE¨mig;yg;wdw
Yk iG f tyltat;ponfwYkd aMumifh azmufjyef tmayg"mwfonf ,kdpD;jcif;vu©Pm&Sd \/
ajymif;vJjcif;vu©Pm&Sdaom oabmw&m;taygif;tpkudk (c) tmayg"mwf\ &o
(wpfaygif;wnf;jyKí) ½lyu©Em¨ = ½kyt
f zdt
Yk pk[o
k t
d yf\/ ½kyof nf tmayg"mwfonf pdkyGapvsuf BuD;yGm;apjcif; udpö&o
azmufjyefajymif; vJjcif;vu©Pmtm;jzihf wpfyg;wnf;om &Sd\/
jzpfaomfvnf; blw½kyf? Oyg'g½kyftm;jzihf ESpfyg;tjym;&Sd\/ (*) tmayg"mwf\ ypöK y|mef
tmayg"mwfonf twljzpfzufw&m;wkdY udk zGJUpnf;jcif;?
aygif;pkjcif;[laom tjcif;t&m (ypöKy|mef)&Sd\/

1/ yx0D"mwf 3/(u)awaZm"mwf\ vu©P m


2/ tmayg"mwf awaZm"mwfonf yljcif;vu©Pm&S\ d / yljcif;? at;jcif;?
3/ awaZm"mwf aEG;jcif;? &Sde;f jcif;? ayghjcif;o abmrsm;ukv
d nf; awaZm"mwf\
4/ 0ga,m"mwf vu©Pmrsm; [líyif rSwf&m\/
1/(u)yx0D" mwf\ vu©P m (c) awaZm"mwf\ &o
yx0D"mwfonf El;nHjhH cif;? cufrmjcif; oabmvu©Pm awaZm"mwfonf usufapjcif; udpö&o &Sd\/
&S\
d / El;nHjh cif;? cufrmjcif;o abmvu©Pmonfyif yx0D"mwf (*) awaZm"mwf\ ypöKy |mef
[k odrSwf&m\/ awaZm"mwfonf twljzpfzufw&m;wkt Yd m; El;nHjh cif;udk
(c) yx0D" mwf\ &o ay;jcif;? ylavmifvsuf El;nHah pjcif;[laom xifaomtjcif;t&m
yx0D"mwfonf twljzpfzufw&m;wkYd \ wnf&mjzpfjcif; (ypöKy|mef)&S\ d /
udpö&o&Sd\/
(*) yx0D"mwf\ ypöKy|mef 4/(u)0ga,m"mwf\ vu© P m
yx0D"mwfonf twljzpfzufw&m;wdkYukd cHvihfjcif;[l 0ga,m"mwfo nf axmufu efjcif; vu©P m&Sd\/
aom (ÓPftm;)xifay:vmaom tjcif;t&m(ypöKy|mef)&S\ d / axmufuefjcif;? awmihfjcif;? wif;jcif;? avsmjh cif;oabmwko
Yd nf
0ga,m "mwf\ oabmvu©Pmrsm;yif jzpfonf/
(c) 0ga,m"mwf\ &o (*) okc a0'em\ypöKy |mef
0ga,m"mwfonf a&GU&Sm;jcif;? ,dr;f ,dik f jcif;udp&ö o&S\ d / ukd,fxJrSm om,mzG,ftaetm;jzihf pdwfxJÓPfxJrSm
,dr;f jcif;? ,dik fjcif;? a&GUjcif;? vIyf&mS ;jcif;wko
dY nf 0ga,m"mwf\ xifay:vmaom tjcif;t&m(ypöKy|mef)&Sd\/
udpö&oyif jzpfonf/
(*) 0ga,m"mwf\ ypöK y|mef 2/(u)'ku ©a 0'em\vu©P m
0ga,m"mwfonf oltvk&d Sd&mbufokYd wGef;aqmifoGm; 'ku©a0'emonf tvdkr&Sdtyfaom? raumif;aom
onf[k pdwfxJ? ÓPfxJwGif xifay:vmaom tjcif;t&m tawGYudk cHpm;jcif;vu©Pm&Sd\/
(ypöKy|mef)&S\d / (c) 'ku ©a 0'em\&o
(vuF m ) axmufuefawmifhwif;? avsmhjcif;wrnf? 'ku©a0'emonf ,SOfwGJzuforÜ,kwfw&m;wkdYudk tm;
,drf;,kdifvIyf&Sm;? a&GU&Sm;wwfonf? enf;ukefcef; ñSdK;EGrf;apjcif;udpö &o&Sd\/
olvdk&mbuf? wGef;vsufaqmifonf? (*) 'ku ©a0'em\ypöK y|mef
0ga,m"mwf? odrSwfjrwfa,m*D/ (r[mpnf) 'kua© 0'emonf uk, d xf rJ mS ESyd pf ufaeaom oabm? tcH
txl;rSwf&ef/ /"mwfav;yg;wdkYonf toD;oD;aom "mwfoHk; cufaeaomoabmtaetm;jzihf pdwfxJ? ÓPfxJrSm xifay:
yg;vQif eD;aomtaMumif; (y'|mef)&Su d ke\
f / vmaom tjcif;t&mypöKy|mef&Sd\/

3/(u)Oayu©m a0'em\vu©P m
Oayu©ma0'emonf raumif;rqdk;? tv,ftvwf
cHpm;jcif;vu©Pm&Sdaom tvHk;pHkaom oabmw&m;
oabm&Sdaom tm½HkudkcHpm;jcif; vu©Pm&Sd\/
taygif;tpkudk a0'emu©E¨m= a0'emtzdYt k pk[k odtyf\/
(c) Oayu©m a0'em\&o
1/(u)okc a0'em\vu©P m
Oayu©ma0'emonf ,SOfzufpdwfapwodu?f orÜ,kwf
okca0'emonf £|azm|AÁm½Hk(ac:) aumif;aom
w&m;wdkYukd r&Tifrñ§dK;apjcif;udpö &o&Sd\/
tawGY udk cHpm;jcif; vu©Pm&Sd\/
(*) Oayu©m a0'em\ypöKy|mef
(c) okc a0'em\&o
Nidrfoufonfhtjzpfjzihf ÓPftm;a&SU½I xif\/
okca0'emonf ,SOzf uforÜ,w k wf &m;wdu
kY kd tm;&Sdap
jcif;? yGm;apjcif;? oefprG f;zGUH NzdK;apjcif;udpö&o&S\
d /
(C) Oayu©m a0'em\y'|mef (*) ocFg &\ypöK y|mef
yDwduif;aompdwfvQif eD;aomtaMumif; &Sd\/ vIyfvIyf&G&G aMumifhMujyKonfhtaetm;jzihf ÓPftm;
a&SU½Ixif\/
(C) ocFg &\y'|mef
<uif;aom cE¨moHk;yg;taygif;vQif eD;aomtaMumif;
4/(u)onm\vu© P m
&Sd\/
onmonf rSwfom;jcif;vu©Pm&Sd\/
(c) onm\&o
onmonf rSwrf jd cif;\ taMumif;jyed rdwu
f jkd yKjcif; udpö
&o&Sd\/ 6/ 0dÓ Pf\ vu©P m
(*) onm\ypöK y|mef (u) 0dZ memwDw d0dÓ PH
rSwf,lrdwdkif;aomedrdwf\ tpGrf;tm;jzihf NrJNrHpGmESvHk; tm½HkudkodwwfaomaMumihf 0dÓPfrnf\/ odwwf
oGif;jcif;udkjyKonfh taetm;jzihf ÓPftm; a&SU½Ixif\/ aom oabmrQudkyif 0dÓPf[k odtyf\/
(c) 0dZmeevu©PH 0dÓ PH
(C) onm\y'|mef 0dÓPfonf tm½Hkudkodjcif; vu©Pm&Sd\/
xifwdkif;aomtm½HkvQif eD;aomt aMumif;&Sd\/ (*) emrf( erwDw de mrH)
tm½HkodkY ñGwfwwfaomaMumifh emrfrnf\/ tm½HkodkY
ñGwfwwfaomoabm? tm½Hkudk ,lwwfaom oabmrQudkyif
emrf[kodtyf\/
5/(u)ocF g &\vu©P m
(C) pdwf (tm&r®PH pdaEÅwDwdpdwåH)
ocFg&onf pkaygif;ay;jcif;? pkaygif;í jyKjcif;vu©Pm
tm½HkukBd upH nfwwfaomoabm? tm½Hu k kd odwwfaom
&Sd\/
oabmaMumifh pdwf[kac:onf/ vdk&if;tm;jzihf odwwfaom
(c) ocF g &\&o
oabmrQuykd if pdw[ f lí odtyf\/ 0dÓPf? raem? pdwf[al om
tm;xkwfjcif; udpö&o&Sd\/
þtrnfo;Hk rsdK;onf oabmt"dygÜ ,ftm;jzifh wpfyg;wnf;yif
jzpfonf/
(u) pdw f\vu©P m
pdwfonf tm½Hkudkodjcif;oabmvu©Pm&Sd\/
(c) pd wf\ &o
pdwfonf ,SOfzufw&m;wdkY\ a&SUrSoGm;jcif;(udpö)&o
&Sd\/
(*) pdwf\ y'|mef ÄÄ
pdwfonf a&SUpdwfESifhqufpyfaomtm;jzihf (wpfpdwfNyD;
wpfpw d ?f wpfcNk yD;wpfc?k a&SUpdwaf emufpdw?f tzefzeftxyfxyf ÄÄ
pdwfcsif;quf pyfaomtm;jzifh)pdwfxJÓPfxJrSm xifay:vm
aomtjcif;t&m ypöKy|mef&\ Sd / ÄÄ
tm½Hkodaom? oabm&Sdonf?
acgif;aqmiftvm;? a&SUoGm;wwfonf?
a&SUpdwfESihfpyf? txyfxyfjzpfonf?
0dÓPf"mwf? odrSwfjrwfa,m*D/
(r[mpnf )
rSw fc suf / /txufazmfjyyg 0dyóemvkyf ief;pOfü odxm; ÄÄ
oifh? odxm;xkdufaom ½kyfemrfwkdY\oabmvu©Pmrsm;ESifh
ywfoufaom azmfjycsufrsm;onf tusOf;azmfjycsufom jzpf ÄÄ
onf/ tus,o f dvydk gu 0do'k dr¨ *fponfh usr;f pmrsm;ü avhvm
Edik Mf uayonf/ ÄÄ
ÄÄ

ÄÄ ÄÄ

ÄÄ ÄÄ

ÄÄ

ÄÄ

ÄÄ

ÄÄ
\

You might also like